ZALECENIE w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia w imieniu Unii Europejskiej Umowy między Unią Europejską a Królestwem Tonga dotyczącej zniesienia wiz krótkoterminowych
18.5.2016 - (12089/2015 – C8-0374/2015 – 2015/0196(NLE)) - ***
Komisja Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych
Sprawozdawczyni: Mariya Gabriel
PROJEKT REZOLUCJI USTAWODAWCZEJ PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO
w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia w imieniu Unii Europejskiej Umowy między Unią Europejską a Królestwem Tonga dotyczącej zniesienia wiz krótkoterminowych
(12089/2015 – C8-0374/2015 – 2015/0196(NLE))
(Zgoda)
Parlament Europejski,
– uwzględniając projekt decyzji Rady (12089/2015),
– uwzględniając projekt Umowy między Unią Europejską a Królestwem Tonga dotyczącej zniesienia wiz krótkoterminowych (12087/2015),
– uwzględniając wniosek o wyrażenie zgody przedstawiony przez Radę zgodnie z art. 77 ust. 2 lit. a) oraz art. 218 ust. 6 akapit drugi lit. a) pkt v) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (C8-0374/2015),
– uwzględniając art. 99 ust. 1 akapit pierwszy i trzeci, art. 99 ust. 2 i art. 108 ust. 7 Regulaminu,
– uwzględniając zalecenie Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (A8-0179/2016),
1. wyraża zgodę na zawarcie Umowy;
2. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji, jak również rządom i parlamentom państw członkowskich oraz parlamentowi Królestwa Tonga.
ZWIĘZŁE UZASADNIENIE
Ramy stosunków i ogólne postanowienia Umowy
Stosunki pomiędzy Unią Europejską a Królestwem Tonga reguluje umowa o partnerstwie pomiędzy członkami grupy państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku a Unią Europejską i jej państwami członkowskimi zwana umową z Kotonu.
W ramach zmiany rozporządzenia (WE) nr 539/2001 rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady nr 509/2014 Królestwo Tonga przeniesiono do załącznika II zawierającego wykaz państw trzecich, których obywatele są zwolnieni z obowiązku posiadania wizy podczas przekraczania granic zewnętrznych państw członkowskich. Zmodyfikowane rozporządzenie nr 539/2001 stosuje się do wszystkich państw członkowskich UE z wyjątkiem Irlandii i Wielkiej Brytanii.
Po przyjęciu wspomnianego rozporządzenia w dniu 20 maja 2014 r. Rada przyjęła w dniu 9 października 2014 r. decyzję uprawniającą Komisję do otwarcia negocjacji w sprawie zawarcia umowy dwustronnej pomiędzy Unią Europejską a Królestwem Tonga. Negocjacje rozpoczęto w dniu 19 listopada 2014 r. w Brukseli, a zakończono w dniu 29 maja 2015 r. (Tonga) i w dniu 10 czerwca 2015 r. (Unia). Umowę podpisano w Brukseli w dniu 20 listopada 2015 r. Od tego czasu umowa ma charakter tymczasowy do chwili jej zatwierdzenia przez Parlament Europejski.
Podpisana umowa przewiduje, że obywatele Unii Europejskiej i obywatele Tonga mogą podróżować bez wiz na terytorium drugiej umawiającej się strony przez okres nieprzekraczający 90 dni w każdym 180-dniowym okresie. Zwolnienie z obowiązku wizowego obejmuje wszystkie kategorie osób (posiadaczy paszportów zwykłych, dyplomatycznych, służbowych/urzędowych lub specjalnych) podróżujących w jakimkolwiek celu, z wyjątkiem prowadzenia działalności zarobkowej.
**
Uzasadnienie sprawozdawczyni
Umowa w sprawie zniesienia wiz krótkoterminowych stanowi istotne osiągnięcie w procesie pogłębiania wzajemnych stosunków pomiędzy Unią Europejską a Królestwem Tonga i ma ogromne znaczenie polityczne w ramach umowy z Kotonu – jest ona także środkiem uzupełniającym umożliwiającym zacieśnienie stosunków gospodarczych i kulturalnych oraz intensyfikację dialogu politycznego na temat wielu kwestii, w tym praw człowieka i podstawowych wolności.
Gospodarka Tonga opiera się głównie na sektorze rolnictwa (uprawa tykwy pospolitej i połowy tuńczyka), który generuje 20% PKB, i sektorze usług, odpowiadającym za 60% PKB, w tym na sektorze turystyki, który stopniowo się rozwija. Jeśli chodzi o skalę inwestycji i wymiany handlowej z Tonga, podlega ona wahaniom i utrzymuje się na niskim poziomie zarówno pod względem wartości, jak i w liczbach względnych. Do najważniejszych produktów eksportowanych przez to państwo należą produkty rolne nieprzetworzone, takie jak olej palmowy i cukier, natomiast głównymi produktami importowanymi są łodzie i statki, przy czym istnieje stała nadwyżka handlowa na korzyść regionu Pacyfiku. O ile Unia odgrywała dotychczas względnie mało istotną rolę w wymianie handlowej tego państwa, to jednak istnieją duże możliwości rozwoju w tym obszarze. UE negocjuje obecnie ogólną umowę o partnerstwie gospodarczym z 14 krajami regionu Pacyfiku, do których należy Królestwo Tonga. Królestwo Tonga posiada m.in. znaczny potencjał, jeśli chodzi o produkcję energii wiatrowej, a 90% budżetu 11. Europejskiego Funduszu Rozwoju na lata 2014–2020, który opiewa na kwotę 11 mln EUR, przeznaczono na projekty z zakresu energii ze źródeł odnawialnych i efektywności energetycznej. Rząd Tonga stworzył również zachęty, aby zwiększyć udział sektora prywatnego w gospodarce. Sprawozdawczyni zauważa, że umowa o zniesieniu wiz może wywrzeć pozytywny wpływ na inwestycje i rozwój sektora turystyki.
W wymiarze politycznym Królestwo Tonga jest monarchią konstytucyjną od czasu pierwszych demokratycznych wyborów, które odbyły się w 2010 r. Dialog polityczny prowadzony przez UE z każdym z państw AKP regionu Pacyfiku, w tym w szczególności z Tonga, nabiera coraz większej dynamiki. Unia przygotowała projekt regionalnego planu działania dla organizacji społeczeństwa obywatelskiego w regionie Pacyfiku z myślą o nawiązaniu z nimi bardziej usystematyzowanego i skuteczniejszego dialogu. Unia prowadzi współpracę z organizacjami regionalnymi i społeczeństwem obywatelskim w celu zwiększenia ochrony praw człowieka, organizując kampanie informacyjne poświęcone kwestiom takim jak kara śmierci czy wolność religii i przekonań. To porozumienie może pozwolić zintensyfikować nasze stosunki partnerskie, kładąc nacisk na kwestie takie jak zniesienie kary śmierci, walka z przemocą wobec kobiet czy równość kobiet i mężczyzn. Kraj ten poczynił już znaczne postępy w tym względzie, takie jak podjęcie decyzji o ratyfikacji Konwencji w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet. Zniesienie wiz może stanowić wyraz wsparcia dla tego państwa i uznania dla licznych wysiłków, które przedsięwziął.
Jeżeli chodzi o mobilność, dostępne dane wskazują na wysokie zaufanie do ubiegających się o wizę osób pochodzących z Tonga, zważywszy, że odsetek odmów wydania wizy jest bardzo niski. W 2014 r. w Unii Europejskiej odnotowano pięć przypadków aresztowania obywateli Tonga o nieuregulowanym statusie, pięć przypadków odmowy przekroczenia granicy Unii, a także dziesięć decyzji nakazujących powrót. Obywatele tego państwa nie złożyli na przykład żadnego wniosku o udzielenie azylu. Należy zauważyć, że głównymi kierunkami migracji były zawsze Nowa Zelandia, Australia i Stany Zjednoczone, a w bardzo niewielkim stopniu Unia Europejska. Należy zatem stanowczo stwierdzić, że kraj ten nie stanowi jakiegokolwiek zagrożenia ani pod względem nieuregulowanej migracji, ani pod względem bezpieczeństwa i porządku publicznego.
Sprawozdawczyni podkreśla wreszcie, jak ważne jest zwolnienie z obowiązku wizowego dla zbliżenia do siebie obywateli państw Unii Europejskiej i regionu Pacyfiku. Umowa w sprawie zwolnienia z obowiązku wizowego pozwala obywatelom nie tylko w pełni korzystać z partnerstwa AKP–UE, ale również uczestniczyć w nim dzięki możliwości odbywania podróży, których koszty są niższe, a związane z nimi procedury administracyjne – uproszczone.
W związku z tym sprawozdawczyni składa wyrazy uznania w związku z rolą odegraną przez członków Wspólnego Zgromadzenia Parlamentarnego AKP–UE, którzy w dużym stopniu przyczynili się do zawarcia tej umowy. Ułatwi ona bowiem również ich uczestnictwo w posiedzeniach Zgromadzenia.
**
Wdrażanie umowy i monitorowanie jej stosowania
Co się tyczy wdrażania umowy i monitorowania jej stosowania, sprawozdawczyni zwraca się do Komisji Europejskiej o śledzenie ewentualnych zmian dotyczących kryteriów, które pierwotnie doprowadziły do przeniesienia kraju z załącznika I do załącznika II do rozporządzenia nr 509/2014. Kryteria te obejmują nie tylko nielegalną imigrację, porządek publiczny i bezpieczeństwo, lecz także stosunki zewnętrzne Unii z zainteresowanymi państwami trzecimi, w tym w szczególności względy związane z przestrzeganiem praw człowieka i podstawowych wolności.
Poza tym sprawozdawczyni zwraca się do Komisji Europejskiej i władz Tonga o zapewnienie pełnej wzajemności w znoszeniu wiz, co powinno umożliwić równe traktowanie wszystkich obywateli, w szczególności wszystkich obywateli Unii.
Sprawozdawczyni zwraca uwagę na fakt, że we wspólnym komitecie ds. zarządzania umową (art. 6) Unię Europejską reprezentuje jedynie Komisja Europejska. W pracach wspólnego komitetu mógłby uczestniczyć Parlament Europejski jako instytucja bezpośrednio wybierana przez obywateli Unii oraz broniąca demokracji, praw człowieka i podstawowych zasad Unii Europejskiej. Sprawozdawczyni Parlamentu Europejskiego ponownie zachęca Komisję Europejską do dokonania przeglądu składu wspólnych komitetów ds. zarządzania przyszłymi umowami.
Sprawozdawczyni wyraża również wątpliwości co do praktyki podpisywania i tymczasowego stosowania umów o zniesieniu wiz przed wyrażeniem zgody przez Parlament Europejski. Sprawozdawczyni zauważa, że praktyka ta prowadzi do ograniczenia pola manewru Parlamentu Europejskiego i jest tym bardziej problematyczna, że Parlament nie otrzymuje na czas informacji o postępach negocjacji dwustronnych.
**
Postanowienia szczegółowe
Szczególną sytuację Wielkiej Brytanii i Irlandii uwzględniono w motywach zawartej umowy. Wielka Brytania i Irlandia nie przystępują zatem do zawartej umowy i nie podlegają jej postanowieniom.
We wspólnej deklaracji do umowy uwzględniono również fakt włączenia Norwegii, Islandii, Szwajcarii i Liechtensteinu we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwijanie dorobku Schengen. W deklaracji zachęcono władze tych krajów do jak najszybszego zawarcia umów dwustronnych o zniesieniu wiz krótkoterminowych z Królestwem Tonga na tych samych warunkach, jak przewidziano w niniejszej umowie.
Umowa zawiera postanowienia dotyczące jej stosowania terytorialnego: w przypadku Francji i Holandii postanowienia umowy mają zastosowanie wyłącznie do obszarów europejskich tych dwóch państw członkowskich.
**
Na koniec sprawozdawczyni zaleca członkom parlamentarnej Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych poparcie tego sprawozdania, a Parlamentowi Europejskiemu – udzielenie zgody na zawarcie umowy.
WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGOW KOMISJI PRZEDMIOTOWO WŁAŚCIWEJ
Data przyjęcia |
9.5.2016 |
|
|
|
|
Wynik głosowania końcowego |
+: –: 0: |
45 4 0 |
|||
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego |
Caterina Chinnici, Ignazio Corrao, Agustín Díaz de Mera García Consuegra, Frank Engel, Cornelia Ernst, Mariya Gabriel, Kinga Gál, Jussi Halla-aho, Monika Hohlmeier, Sylvia-Yvonne Kaufmann, Timothy Kirkhope, Barbara Kudrycka, Cécile Kashetu Kyenge, Marju Lauristin, Monica Macovei, Roberta Metsola, Péter Niedermüller, Soraya Post, Birgit Sippel, Branislav Škripek, Csaba Sógor, Helga Stevens, Bodil Valero, Harald Vilimsky, Beatrix von Storch, Josef Weidenholzer, Cecilia Wikström, Kristina Winberg, Tomáš Zdechovský |
||||
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego |
Janice Atkinson, Pál Csáky, Gérard Deprez, Petr Ježek, Teresa Jiménez-Becerril Barrio, Ska Keller, Miltiadis Kyrkos, Jean Lambert, Gilles Lebreton, Jeroen Lenaers, Nuno Melo, Maite Pagazaurtundúa Ruiz, Morten Helveg Petersen, Petri Sarvamaa, Barbara Spinelli, Josep-Maria Terricabras, Róża Gräfin von Thun und Hohenstein, Axel Voss, Josef Weidenholzer |
||||
Zastępcy (art. 200 ust. 2) obecni podczas głosowania końcowego |
Karl-Heinz Florenz, Georgi Pirinski |
||||
GŁOSOWANIE KOŃCOWE W KOMISJI PRZEDMIOTOWO WŁAŚCIWEJ W FORMIE GŁOSOWANIA IMIENNEGO
45 |
+ |
|
ALDE |
Gérard Deprez, Petr Ježek, Maite Pagazaurtundúa Ruiz, Morten Helveg Petersen, Cecilia Wikström |
|
ECR |
Jussi Halla-aho, Timothy Kirkhope, Monica Macovei, Branislav Škripek, Helga Stevens |
|
EFDD |
Von Storch, Ignazio Corrao |
|
GUE/NGL |
Cornelia Ernst, Barbara Spinelli |
|
PPE |
Pál Csáky, Agustín Díaz de Mera García Consuegra, Frank Engel, Karl-Heinz Florenz, Mariya Gabriel, Kinga Gál, Monika Hohlmeier, Teresa Jiménez-Becerril Barrio, Barbara Kudrycka, Jeroen Lenaers, Nuno Melo, Roberta Metsola, Petri Sarvamaa, Csaba Sógor, Róża Gräfin von Thun und Hohenstein, Axel Voss, Tomáš Zdechovský |
|
S&D |
Caterina Chinnici, Sylvia-Yvonne Kaufmann, Cécile Kashetu Kyenge, Miltiadis Kyrkos, Marju Lauristin, Péter Niedermüller, Georgi Pirinski, Soraya Post, Birgit Sippel, Josef Weidenholzer |
|
Verts/ALE |
Ska Keller, Jean Lambert, Josep-Maria Terricabras, Bodil Valero |
|
4 |
- |
|
EFDD |
Kristina Winberg |
|
ENF |
Janice Atkinson, Gilles Lebreton, Harald Vilimsky |
|
0 |
0 |
|
|
|
|
Objaśnienie używanych znaków:
+ : za
- : przeciw
0 : wstrzymali się