ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με την ισότητα των φύλων στον τομέα των μέσων ενημέρωσης της ΕΕ

23.2.2018 - (2017/2210(INI))

Επιτροπή Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων
Εισηγήτρια: Michaela Šojdrová


Διαδικασία : 2017/2210(INI)
Διαδρομή στην ολομέλεια
Διαδρομή του εγγράφου :  
A8-0031/2018
Κείμενα που κατατέθηκαν :
A8-0031/2018
Κείμενα που εγκρίθηκαν :

ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με την ισότητα των φύλων στον τομέα των μέσων ενημέρωσης της ΕΕ

(2017/2210(INI))

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 11 και 23 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 2 και το άρθρο 3 παράγραφος 3 δεύτερο εδάφιο της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ) και το άρθρο 8 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2006/54/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 5ης Ιουλίου 2006 για την εφαρμογή της αρχής των ίσων ευκαιριών και της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών σε θέματα εργασίας και απασχόλησης[1],

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2010/13/ΕE του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 10ης Μαρτίου 2010, για τον συντονισμό ορισμένων νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών μελών σχετικά με την παροχή υπηρεσιών οπτικοακουστικών μέσων (οδηγία για τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων)[2],

–  έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής, της 26ης Απριλίου 2017, για οδηγία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής για τους γονείς και τους φροντιστές και την κατάργηση της οδηγίας 2010/18/ΕΕ του Συμβουλίου (COM(2017)0253),

–  έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής σχετικά με το τρίτο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα κοινοτικής δράσης για την ισότητα των ευκαιριών μεταξύ γυναικών και ανδρών (1991-1995) (COM(90)0449),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμα του Συμβουλίου και των αντιπροσώπων των κυβερνήσεων των κρατών μελών, που συνήλθαν στο πλαίσιο του Συμβουλίου στις 5 Οκτωβρίου 1995, για την εικόνα της γυναίκας και του άνδρα στη διαφήμιση και τα μέσα ενημέρωσης[3],

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 7ης Ιουνίου 2000 με τίτλο «Προς μια κοινοτική στρατηγική-πλαίσιο για την ισότητα των φύλων (2001-2005)» (CΟΜ(2000)0335),

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 9ης Ιουνίου 2008 σχετικά με την εξάλειψη των στερεοτύπων των φύλων στην κοινωνία,

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 24ης Ιουνίου 2013 «Πώς θα προαχθεί ο ρόλος των γυναικών ως υπευθύνων για τη λήψη αποφάσεων στα μέσα ενημέρωσης»,

–  έχοντας υπόψη το Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για την Ισότητα των Φύλων (2011-2020), που εγκρίθηκε από το Συμβούλιο τον Μάρτιο του 2011,

–  έχοντας υπόψη τον χάρτη πορείας για την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών 2006-2010 της 1ης Μαρτίου 2006 (CΟΜ(2006)0092),

–  έχοντας υπόψη τη στρατηγική για την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών 2010-2015 της 21ης Σεπτεμβρίου 2010 (CΟΜ(2006)0491),

–  έχοντας υπόψη το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής της 3ης Δεκεμβρίου 2015 σχετικά με τη στρατηγική δέσμευση για την ισότητα των φύλων για την περίοδο 2016-2019 (SWD(2015)0278),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 25ης Ιουλίου 1997 σχετικά με τις διακρίσεις κατά των γυναικών στη διαφήμιση,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 3ης Σεπτεμβρίου 2008 σχετικά με τον αντίκτυπο του μάρκετινγκ και της διαφήμισης στην ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών[4],

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 12ης Μαρτίου 2013 σχετικά με την εξάλειψη των στερεοτύπων που αφορούν το φύλο στην ΕΕ[5],

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 28ης Απριλίου 2016 σχετικά με την ισότητα των φύλων και την ενδυνάμωση των γυναικών στην ψηφιακή εποχή[6],

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 13ης Σεπτεμβρίου 2016 σχετικά με τη δημιουργία συνθηκών στην αγορά εργασίας οι οποίες ευνοούν την εξισορρόπηση μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής[7],

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 15ης Σεπτεμβρίου 2016 σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας 2000/78/ΕΚ του Συμβουλίου, της 27ης Νοεμβρίου 2000, για τη διαμόρφωση γενικού πλαισίου για την ίση μεταχείριση στην απασχόληση και την εργασία («οδηγία για την ισότητα στην απασχόληση»)[8],

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 14ης Ιουνίου 2017 σχετικά με την ανάγκη ανάπτυξης μιας στρατηγικής της ΕΕ για την εξάλειψη και την πρόληψη του συνταξιοδοτικού χάσματος μεταξύ ανδρών και γυναικών[9],

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 4ης Ιουλίου 2017 σχετικά με τις συνθήκες εργασίας και την επισφαλή απασχόληση[10],

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 3ης Οκτωβρίου 2017 σχετικά με την οικονομική ενδυνάμωση των γυναικών στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα στην ΕΕ[11],

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμα του της 26ης Οκτωβρίου 2017 σχετικά με την καταπολέμηση της σεξουαλικής παρενόχλησης και κακοποίησης στην ΕΕ[12],

–  έχοντας υπόψη τη σύσταση της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης της 10ης Ιουλίου 2013 για την ισότητα των φύλων και τα μέσα ενημέρωσης,

–  έχοντας υπόψη τη σύσταση 1555 της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης της 24ης Απριλίου 2002 σχετικά με την εικόνα των γυναικών στη διαφήμιση,

–  έχοντας υπόψη τη σύσταση 1799 της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης της 26ης Ιουνίου 2007 σχετικά με την εικόνα των γυναικών στη διαφήμιση,

–  έχοντας υπόψη τη σύσταση της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης προς τα κράτη μέλη της 27ης Σεπτεμβρίου 2017 για την ισότητα των φύλων στον οπτικοακουστικό τομέα,

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων (EIGE) του 2013 με τίτλο «Review of the implementation of the Beijing Platform for Action in the EU Member States: Women and the Media - Advancing gender equality in decision-making in media organisations» (Επανεξέταση της εφαρμογής της Πλατφόρμας Δράσης του Πεκίνου στα κράτη μέλη της ΕΕ: Γυναίκες και μέσα μαζικής ενημέρωσης - Προώθηση της ισότητας των φύλων στη λήψη αποφάσεων στους οργανισμούς ΜΜΕ),

–  έχοντας υπόψη τη διακήρυξη του Πεκίνου και την πλατφόρμα δράσης και τα παραρτήματά της, που εγκρίθηκαν στην τέταρτη παγκόσμια διάσκεψη για τις γυναίκες τον Σεπτέμβριο του 1995,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση του Συμβουλίου της Ευρώπης του 2013 με τίτλο «Τα μέσα ενημέρωσης και η εικόνα των γυναικών»,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 52 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων και τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων (A8-0031/2018),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών αποτελεί βασική αρχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως κατοχυρώνεται στο άρθρο 8 της ΣΛΕΕ το οποίο ορίζει ότι, σε όλες τις δράσεις της, η Ένωση επιδιώκει να εξαλειφθούν οι ανισότητες και να προαχθεί η ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την προαγωγή της ισότητας των φύλων έχουν συμβάλει στη βελτίωση της ζωής πολλών ευρωπαίων πολιτών·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μέσα ενημέρωσης λειτουργούν ως τέταρτη εξουσία, έχουν την ικανότητα να επηρεάζουν και, εντέλει, να διαμορφώνουν την κοινή γνώμη· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μέσα ενημέρωσης αποτελούν έναν από τους ακρογωνιαίους λίθους των δημοκρατικών κοινωνιών και, ως εκ τούτου, οφείλουν να διασφαλίζουν την ελευθερία της πληροφόρησης, την έκφραση διαφορετικών απόψεων και την πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης, να προάγουν τον σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και να καταπολεμούν όλες τις μορφές διακρίσεων και ανισότητας, μεταξύ άλλων με την απεικόνιση διαφοροποιημένων μοντέλων κοινωνικών ρόλων· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ως εκ τούτου, οι οργανισμοί μέσων ενημέρωσης πρέπει να είναι ευαισθητοποιημένοι·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η τέταρτη παγκόσμια διάσκεψη για τις γυναίκες, που πραγματοποιήθηκε στο Πεκίνο το 1995, αναγνώρισε τη σημασία που έχει η σχέση μεταξύ των γυναικών και των μέσων ενημέρωσης για την επίτευξη ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών και ενσωμάτωσε στην πλατφόρμα δράσης του Πεκίνου δύο στρατηγικούς στόχους :

α) αύξηση της συμμετοχής και της πρόσβασης των γυναικών στην έκφραση και τη λήψη αποφάσεων στο πλαίσιο και μέσω των μέσων ενημέρωσης και των νέων τεχνολογιών επικοινωνίας·

β) προαγωγή μιας ισορροπημένης και όχι στερεοτυπικής απεικόνισης των γυναικών από τα μέσα ενημέρωσης·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η εικόνα των γυναικών και των ανδρών στα μέσα ενημέρωσης μπορεί να αποτυπώνει μια άνιση εκπροσώπηση σε διάφορα πλαίσια, συμπεριλαμβανομένων των πολιτικών, οικονομικών, κοινωνικών, ακαδημαϊκών, θρησκευτικών, πολιτιστικών και αθλητικών περιεχομένων – με τους άνδρες να εμφανίζονται κυρίως σε ενεργούς κοινωνικούς ρόλους και τις γυναίκες να περιορίζονται σε περισσότερο παθητικούς ρόλους· λαμβάνοντας υπόψη ότι, μεταξύ όλων των στερεοτύπων που επηρεάζουν την εικόνα της γυναίκας και του άνδρα, κυρίαρχο παράδειγμα είναι η σεξουαλικοποίηση του γυναικείου σώματος, που είναι εμφανέστατη στον σκανδαλοθηρικό Τύπο και στη διαφήμιση· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ερωτικοποίηση της βίας και η αντικειμενοποίηση των γυναικών στα μέσα ενημέρωσης έχουν αρνητικό αντίκτυπο στον αγώνα για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα έμφυλα στερεότυπα συχνά συνδυάζονται με άλλα στερεότυπα που εισάγουν διακρίσεις για οιονδήποτε λόγο·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μέσα ενημέρωσης έχουν σημαντική επίδραση στα πολιτισμικά έμφυλα πρότυπα και στον τρόπο με τον οποίο εξελίσσονται οι κοινωνικές παραστάσεις που συνδέονται τόσο με τις γυναίκες όσο και με τους άνδρες, και επηρεάζουν το κοινό με στερεότυπες εικόνες του σώματος και ιδέες για την αρρενωπότητα και τη θηλυκότητα, όπως φαίνεται, για παράδειγμα, στο πώς παρουσιάζονται οι γυναίκες στις διαφημίσεις και στον τρόπο με τον οποίο προϊόντα που απευθύνονται σε δυνητικούς καταναλωτές τείνουν να διαιωνίζουν τα παραδοσιακά έμφυλα πρότυπα· λαμβάνοντας υπόψη ότι στις περιπτώσεις κατά τις οποίες τα μέσα ενημέρωσης εξακολουθούν να παρουσιάζουν με στερεότυπο τρόπο τις γυναίκες και τους άνδρες, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων ΛΟΑΔΜ, το κοινό πολύ συχνά θεωρεί αυτές τις απεικονίσεις θεμιτές, γεγονός που καθιστά δύσκολη έως αδύνατη την αμφισβήτησή τους·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στις σύγχρονες κοινωνίες ο κλάδος της διαφήμισης διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στο μιντιακό τοπίο, δεδομένου ότι για την επικοινωνία γίνεται χρήση εικόνων και ιδεών που έχουν απήχηση στα συναισθήματά μας και, ως εκ τούτου, μπορούν να διαμορφώσουν τις αξίες, τις νοοτροπίες και τις αντιλήψεις μας για τον κόσμο· λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαφήμιση, μεταδίδοντας μια στρεβλή εικόνα των φύλων, μπορεί να καταλήγει σε σεξισμό και να επαναλαμβάνει πρακτικές που εισάγουν διακρίσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι μια διαφήμιση μπορεί να θεωρηθεί μεροληπτική ή σεξιστική εάν ένα φύλο προβάλλεται με ταπεινωτικό ή προσβλητικό τρόπο ή ως λιγότερο ικανό, ευφυές ή υποδεέστερο·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι νέες τεχνολογίες μεταβάλλουν τα επιχειρηματικά μοντέλα των παραδοσιακών μέσων ενημέρωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο οπτικοακουστικός τομέας είναι ένας εξαιρετικά σημαντικός κλάδος με οικονομική αξία, ο οποίος από μόνος του απασχολεί άμεσα περισσότερα από ένα εκατομμύριο άτομα στην ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα νέα συστήματα ηλεκτρονικής επικοινωνίας και πολυμέσων απαιτούν προσαρμογή της εποπτείας των ρυθμίσεων σε εθνικό επίπεδο, καθώς και των καθεστώτων αυτορρύθμισης, με την επιφύλαξη της έκβασης των διαπραγματεύσεων για την οδηγία σχετικά με τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, προκειμένου να επιτευχθεί μια ολοκληρωμένη και διαφοροποιημένη εικόνα κάθε πτυχής της κοινωνικής πραγματικότητας, πρέπει να λαμβάνεται ισότιμα υπόψη η προοπτική τόσο των γυναικών όσο και των ανδρών· λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι σημαντικό να μη μένουν αναξιοποίητες οι δυνατότητες και οι δεξιότητες των γυναικών στη μετάδοση πληροφοριών, γεγονότων και απόψεων σχετικά με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες στα μέσα ενημέρωσης, και παράλληλα να λαμβάνεται υπόψη ότι οι γυναίκες δεν μπορούν να αντιμετωπίζονται ως ομοιογενής ομάδα·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η συνεχής προβολή αρνητικών και ταπεινωτικών εικόνων των γυναικών στα – ηλεκτρονικά, έντυπα και οπτικοακουστικά – μέσα επικοινωνίας πρέπει να αλλάξει· ‏λαμβάνοντας υπόψη ότι οι έμφυλες ανισότητες δημιουργούνται και αναπαράγονται μεταξύ άλλων μέσω της γλώσσας και των εικόνων που μεταδίδουν τα μέσα ενημέρωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα παιδιά έρχονται αντιμέτωπα με έμφυλες ανισότητες σε πολύ μικρή ηλικία μέσω προτύπων ρόλων που προωθούνται από τηλεοπτικές σειρές και προγράμματα, συζητήσεις, παιχνίδια, ηλεκτρονικά παιχνίδια και διαφημίσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ρόλοι των φύλων διαμορφώνονται ως επί το πλείστον κατά την παιδική ηλικία και την εφηβεία και έχουν αντίκτυπο καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εκπαίδευση και η κατάρτιση των επαγγελματιών στα μέσα ενημέρωσης αποτελούν ισχυρά εργαλεία για την καταπολέμηση και την εξάλειψη των στερεοτύπων, την ευαισθητοποίηση και την προαγωγή της ισότητας·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες αντιπροσώπευαν το 68 % των πτυχιούχων στη δημοσιογραφία και την ενημέρωση στην ΕΕ-28 το 2015[13], ενώ από τα στοιχεία για την απασχόληση στην ΕΕ-28 για την περίοδο 2008-2015 προκύπτει ότι το ποσοστό των γυναικών που απασχολούνται στον τομέα των μέσων ενημέρωσης κατά μέσο όρο παραμένει στάσιμο γύρω στο 40 %·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ακόμη ότι το ποσοστό των γυναικών στη λήψη αποφάσεων στα μέσα ενημέρωσης στην ΕΕ-28 το 2015 παρέμενε χαμηλότερο από τη ζώνη ισορροπίας των φύλων (40-60 %), μόλις στο 32 %, ενώ το ποσοστό των γυναικών προέδρων διοικητικών συμβουλίων ήταν μόλις 22 %[14]·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το μισθολογικό και συνταξιοδοτικό χάσμα μεταξύ των δύο φύλων είναι ένα μόνιμο πρόβλημα στην ΕΕ, το οποίο είναι εμφανές σε διάφορους τομείς της οικονομίας, συμπεριλαμβανομένων των μέσων ενημέρωσης όπου το μισθολογικό χάσμα ανέρχεται σε 17 %·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες εξακολουθούν να βρίσκονται αντιμέτωπες με μια «γυάλινη οροφή» στα μέσα ενημέρωσης και ενδέχεται να μην έχουν ίσες ευκαιρίες προαγωγής ή εξέλιξης της σταδιοδρομίας για πληθώρα λόγων, συμπεριλαμβανομένων των διαδικασιών μιας επιχειρηματικής νοοτροπίας η οποία συχνά δεν συνάδει με την ισορροπία επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής, σε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον που χαρακτηρίζεται από στρες, ανελαστικές προθεσμίες και πολύωρη εργασία· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες έχουν λιγότερη εξουσία λήψης αποφάσεων στη διαμόρφωση της ειδησεογραφικής ατζέντας λόγω της υποεκπροσώπησής τους σε θέσεις ανώτερων διοικητικών στελεχών·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μέσα ενημέρωσης στα κράτη μέλη μπορούν να θεσπίζουν τις δικές τους πολιτικές για την ισότητα, στοιχείο που οδηγεί σε ένα ευρύ φάσμα πρακτικών στην ΕΕ: από πολύ ολοκληρωμένα πλαίσια πολιτικής που καλύπτουν το περιεχόμενο των μέσων ενημέρωσης και τα οποία εξασφαλίζουν ισορροπημένη εκπροσώπηση ανδρών και γυναικών στους φορείς λήψης αποφάσεων, έως την παντελή απουσία μιας τέτοιας πολιτικής·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η έρευνα καταδεικνύει ότι μόνο το 4 % της ειδησεογραφικής κάλυψης είναι κατά της στερεοτυπικής απεικόνισης· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν μόλις το 24 % των ατόμων για τα οποία ακούμε ή διαβάζουμε στις ειδήσεις[15]· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 37 % περίπου των ρεπορτάζ από πηγές εντός και εκτός Διαδικτύου προέρχονται από γυναίκες, κατάσταση που δεν δείχνει προοπτικές βελτίωσης τα τελευταία δέκα χρόνια[16]· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες ως επί το πλείστον καλούνται να καταθέσουν ως απλοί πολίτες τη γνώμη τους (41 %) ή την προσωπική τους εμπειρία (38 %) και ότι σπανίως ζητείται η άποψή τους ως εμπειρογνωμόνων (μόλις το 17 % των ρεπορτάζ)· λαμβάνοντας υπόψη ότι από την έρευνα προκύπτει ότι λιγότεροι από ένας στους πέντε εμπειρογνώμονες ή σχολιαστές είναι γυναίκες (18 %)[17]·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες υποεκπροσωπούνται δυσανάλογα στις ειδήσεις και στα μέσα ενημέρωσης και είναι ακόμη λιγότερο ορατές στους χώρους του αθλητισμού, της πολιτικής, της οικονομίας και των οικονομικών, παρά την ποικιλία των μέσων ενημέρωσης σε όλα τα κράτη μέλη· λαμβάνοντας υπόψη ότι γυναίκες ως ιστορικά πρόσωπα απουσιάζουν σχεδόν παντελώς από το σχετικό περιεχόμενο των μέσων ενημέρωσης, όπως είναι τα βιογραφικά ντοκιμαντέρ·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η συμμετοχή των γυναικών επί ίσοις όροις με τους άνδρες στην παρουσίαση περιεχόμενου και η αξιοποίησή τους ως πηγών πληροφοριών έχει καίρια σημασία όχι μόνο για λόγους εκπροσώπησης, αλλά και για λόγους ίσων ευκαιριών και πλήρους αναγνώρισης της εμπειρίας και των γνώσεών τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι στο ευρωπαϊκό μιντιακό τοπίο υπάρχουν εμπόδια στην εφαρμογή μιας υπεύθυνης προσέγγισης στο θέμα της ισότητας των φύλων λόγω των οικονομικών περιορισμών και των συνθηκών εργασίας, μεταξύ άλλων και λόγω της εργασιακής ανασφάλειας και των επιπέδων επαγγελματικής εμπειρίας, σε συνδυασμό με την αυξανόμενη ταχύτητα της πληροφόρησης και την εμπορική λογική·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχουν γυναίκες στα μέσα ενημέρωσης που εργάζονται σε κορυφαίο επαγγελματικό επίπεδο, συμπεριλαμβανομένων παραγωγών ταινιών, δημοσιογράφων και ανταποκριτριών, οι οποίες, μολονότι έχουν επιδόσεις αντίστοιχες των επιδόσεων των ανδρών, είναι περισσότερο εκτεθειμένες στην έμφυλη βία και στις διακρίσεις στον χώρο εργασίας και ενδέχεται να μη χαίρουν αναγνώρισης στον ίδιο βαθμό με τους άνδρες συναδέλφους τους·

ΙΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες που συμμετέχουν σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης αντιμετωπίζουν αυξανόμενα επίπεδα παρενόχλησης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η παρενόχληση αυτή έχει τη δυνατότητα να φιμώσει τη φωνή των γυναικών και ότι αποδυναμώνει τη συμμετοχή τους στην κοινωνία· λαμβάνοντας υπόψη ότι από στοιχεία που έχουν συλλεγεί σε παγκόσμιο επίπεδο προκύπτει ότι το 50 % των γυναικών που εργάζονται στα μέσα ενημέρωσης έχουν υποστεί σεξουαλική κακοποίηση, το ένα τέταρτο από αυτές έχουν πέσει θύματα πράξεων σωματικής βίας και τα τρία τέταρτα έχουν υποστεί εκφοβισμό, απειλές ή κακοποίηση[18]· λαμβάνοντας υπόψη ότι εκφράζεται αυξανόμενη ανησυχία για την κυβερνοβία κατά των γυναικών και των κοριτσιών και ότι εκτιμάται ότι μία στις δέκα γυναίκες στην ΕΕ έχουν υποστεί κάποια μορφή κυβερνοβίας από την ηλικία των 15 ετών και μετά1· λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει έλλειψη στοιχείων και ερευνών σχετικά με τη κυβερνοβία κατά των γυναικών και των κοριτσιών σε επίπεδο ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ηθική και η σεξουαλική παρενόχληση συνιστούν παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μέσα ενημέρωσης και οι εθνικοί και διεθνείς ρυθμιστικοί φορείς θα πρέπει να θεσπίσουν κανόνες για την αντιμετώπιση των ζητημάτων αυτών, περιλαμβανομένων κυρώσεων, που θα εφαρμόζονται στους οργανισμούς μέσων ενημέρωσης·

Κ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ειδικότερα οι γυναίκες δημοσιογράφοι που ασχολούνται με την ερευνητική δημοσιογραφία είναι συχνά θύματα βίας και στόχος δολοφονικών επιθέσεων, όπως καταδεικνύουν οι υποθέσεις της Veronica Guerin ή της Daphne Caruana Galizia·

ΚΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με μελέτη του Ευρωπαϊκού Οπτικοακουστικού Δικτύου Γυναικών (European Women’s Audiovisual Network - EWA)[19], μόνο μία στις πέντε ταινίες στις επτά ευρωπαϊκές χώρες που εξέταζε η μελέτη σκηνοθετείται από γυναίκες και η μεγάλη πλειοψηφία των χρηματοδοτικών πόρων διοχετεύεται σε ταινίες που δεν σκηνοθετούνται από γυναίκες, παρότι περίπου οι μισοί από τους αποφοίτους σχολών κινηματογράφου είναι γυναίκες·

ΚΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επιχειρήσεις του κλάδου των μέσων ενημέρωσης πρέπει να υιοθετήσουν συστήματα αυτορρύθμισης και κώδικες δεοντολογίας που περιλαμβάνουν διαδικαστικούς κανόνες και κριτήρια σχετικά με την επαγγελματική σταδιοδρομία και την κάλυψη από τα μέσα ενημέρωσης, με σκοπό την προστασία και την προαγωγή της ισότητας των φύλων· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα εν λόγω συστήματα αυτορρύθμισης και οι κώδικες δεοντολογίας θα πρέπει να διαμορφωθούν σε συνεργασία με συνδικαλιστικές οργανώσεις του κλάδου και να επιδιώκουν μια σαφή πολιτική ισότητας των φύλων·

Η παρουσία των γυναικών στα μέσα ενημέρωσης

1.  υπογραμμίζει το γεγονός ότι, μολονότι οι γυναίκες με ανώτατες σπουδές στον κλάδο αυτό αποτελούν ένα σημαντικό εργατικό δυναμικό, στις διευθυντικές και ηγετικές θέσεις υποεκπροσωπούνται· θεωρεί ότι τόσο οι δημόσιες όσο και οι ιδιωτικές υπηρεσίες μέσων ενημέρωσης έχουν την ευθύνη να διασφαλίζουν την ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών και να αποτρέπουν κάθε είδους διακρίσεις· καλεί τα κράτη μέλη να αναπτύξουν κίνητρα πολιτικής για τη μείωση των φραγμών στην πρόσβαση των γυναικών σε διευθυντικές και ηγετικές θέσεις σε οργανισμούς μέσων ενημέρωσης·

2.  θεωρεί λυπηρό το γεγονός ότι η εκπροσώπηση των γυναικών στα δημόσια μέσα ενημέρωσης στην ΕΕ είναι κατά μέσο όρο χαμηλή, τόσο στις στρατηγικές όσο και στις επιχειρησιακές θέσεις υψηλού επιπέδου και στα διοικητικά συμβούλια (το 2017: 35,8 % σε διευθυντικές θέσεις, 37,7 % σε μη διευθυντικές θέσεις και 33,3 % ως μέλη διοικητικών συμβουλίων)[20]·

3.  υπενθυμίζει ότι, με στόχο την παρακολούθηση των κρίσιμης σημασίας τομέων της πλατφόρμας δράσης του Πεκίνου (BPfA) που αφορούν τις γυναίκες στα μέσα ενημέρωσης, το EIGE ανέπτυξε τους ακόλουθους δείκτες:

–  αναλογία γυναικών και ανδρών σε θέσεις λήψης αποφάσεων στους οργανισμούς μέσων ενημέρωσης και στα συμβούλια οργανισμών μέσων ενημέρωσης στην ΕΕ·

–  αναλογία γυναικών και ανδρών στα συμβούλια οργανισμών μέσων ενημέρωσης στην ΕΕ·

–  πολιτικές προαγωγής της ισότητας των φύλων στους οργανισμούς μέσων ενημέρωσης·

4.  υπενθυμίζει ότι η οδηγία για τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων ορίζει μεν ότι οι στόχοι της «δεν μπορούν να επιτευχθούν επαρκώς από τα κράτη μέλη αλλά μπορούν να επιτευχθούν καλύτερα σε επίπεδο Ένωσης», αλλά δεν περιλαμβάνει καμία αναφορά στην ίση εκπροσώπηση στους οργανισμούς μέσων ενημέρωσης·

5.  σημειώνει ότι, παρά την επί του παρόντος ανεπαρκή εκπροσώπησή τους στις θέσεις αυτές, οι γυναίκες εξακολουθούν να έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να προσληφθούν ή να προαχθούν σε υψηλές θέσεις στα δημόσια μέσα ενημέρωσης από ό, τι σε ιδιωτικούς οργανισμούς μέσων ενημέρωσης[21]·

6.  καλεί τα κράτη μέλη και τους οργανισμούς μέσων ενημέρωσης να στηρίξουν και να αναπτύξουν μέτρα παροχής κινήτρων, συμπεριλαμβανομένων ποσοστώσεων, για την ίση εκπροσώπηση γυναικών και ανδρών σε θέσεις λήψης αποφάσεων και να δώσουν μεγαλύτερη σημασία στην αποτελεσματική παρακολούθηση των προσπαθειών των εν λόγω οργανισμών στο πεδίο αυτό· καλεί την Επιτροπή να εντείνει τις προσπάθειες για την απεμπλοκή της οδηγίας για τις γυναίκες σε διοικητικά συμβούλια, η οποία παραμένει σε αναμονή στο Συμβούλιο από το 2013·

7.  επισημαίνει τη μακρόχρονη παράδοση της απασχόλησης τόσο εξωτερικών συνεργατών όσο και μόνιμου προσωπικού που υφίσταται στον τομέα των μέσων ενημέρωσης και τη συνεχιζόμενη ψηφιοποίηση του τομέα που έχει οδηγήσει σε μείωση των εσόδων από τον παραδοσιακό τρόπο κυκλοφορίας και τις διαφημίσεις, γεγονός που έχει αντίκτυπο στο είδος των συμβάσεων απασχόλησης που προσφέρει ο τομέας· επισημαίνει περαιτέρω ότι οι γυναίκες υπερεκπροσωπούνται σε πολλές άτυπες μορφές εργασίας σε ολόκληρη την αγορά εργασίας· επισημαίνει ότι οι αυξανόμενες πιέσεις στον τομέα των μέσων ενημέρωσης για τη διατήρηση της οικονομικής του βιωσιμότητας ενδέχεται να οδηγήσουν σε αύξηση του αριθμού των συμβάσεων αυτού του είδους·

8.  θεωρεί ότι τα στερεότυπα μπορεί να οδηγήσουν σε ένα αρνητικό κοινωνικό πλαίσιο για τις γυναίκες και να συμβάλουν στις έμφυλες διακρίσεις στον χώρο εργασίας· υπογραμμίζει τη σημασία ενός θετικού κοινωνικού πλαισίου που θα βοηθά τους εργαζόμενους να αντιμετωπίζουν τα υψηλά επίπεδα έντασης της εργασίας·

9.  υπενθυμίζει ότι οι οργανισμοί μέσων ενημέρωσης είναι ελεύθεροι να καθορίζουν τους ρόλους των εργαζομένων τους, τόσο των ανδρών όσο και των γυναικών, αλλά τους παροτρύνει να το πράττουν επιδεικνύοντας τον μέγιστο σεβασμό στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια και την επαγγελματική ποιότητα· επισημαίνει, στο πλαίσιο αυτό, ανησυχητικές περιπτώσεις γυναικών δημοσιογράφων που κρίνονται καταλληλότερες για τηλεοπτική δημοσιογραφία, δεδομένου ότι θεωρούνται πιο ελκυστικές για το κοινό, και στη συνέχεια αντικαθίστανται από νεότερες συναδέλφους όσο μεγαλώνουν σε ηλικία·

10.  καταδικάζει, ακόμη, τα εκτεταμένα φαινόμενα σεξουαλικής παρενόχλησης και άλλων μορφών κακοποίησης, ιδίως σε διαδικτυακά παιχνίδια και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, και παροτρύνει τις εταιρείες μέσων ενημέρωσης να δημιουργήσουν ασφαλή περιβάλλοντα που θα ανταποκρίνονται σε οιαδήποτε περιστατικά παρενόχλησης· ζητεί, ως εκ τούτου, τη λήψη διαφόρων μέτρων, συμπεριλαμβανομένων της ευαισθητοποίησης, εσωτερικών κανόνων σχετικά με τις πειθαρχικές κυρώσεις για τους παραβάτες και της ψυχολογικής και/ή νομικής υποστήριξης στα θύματα αυτών των πρακτικών, για την πρόληψη και την καταπολέμηση της παρενόχλησης και της σεξουαλικής παρενόχλησης στην εργασία και στα επιγραμμικά περιβάλλοντα·

11.  καταδικάζει απερίφραστα τις επιθέσεις κατά γυναικών δημοσιογράφων που παρουσιάζουν χωρίς φόβο σημαντικά πολιτικά και ποινικά θέματα και ζητεί να καταβληθούν οι μέγιστες δυνατές προσπάθειες για τη διασφάλιση της προστασίας και της ασφάλειας όλων των δημοσιογράφων·

12.  παροτρύνει τους δημόσιους και ιδιωτικούς οργανισμούς μέσων ενημέρωσης να θεσπίσουν εσωτερικές πολιτικές, όπως πολιτικές για τις ίσες ευκαιρίες και την πολυμορφία, που θα περιλαμβάνουν μέτρα κατά της παρενόχλησης, καθεστώτα άδειας μητρότητας ή γονικής άδειας, ευέλικτες ρυθμίσεις εργασίας που στηρίζουν την ισορροπία επαγγελματικής και προσωπικής ζωής επιτρέποντας στις γυναίκες και τους άνδρες να επωφελούνται εξίσου από τη γονική άδεια και ενθαρρύνοντας τους άνδρες να παίρνουν άδεια πατρότητας, θα διασφαλίζουν τη δίκαιη κατανομή της παιδικής μέριμνας, καθώς και καθοδήγηση και προγράμματα κατάρτισης στον τομέα της διοίκησης επιχειρήσεων, τη χρήση της τηλεργασίας και των ευέλικτων ρυθμίσεων εργασίας τόσο για τις γυναίκες όσο και για τους άνδρες σε εθελοντική βάση και χωρίς να θίγεται η εξέλιξη της σταδιοδρομίας·

13.  ζητεί από τα μέσα ενημέρωσης να σέβονται το δικαίωμα των γυναικών και των ανδρών να κάνουν χρήση της άδειας μητρότητας, πατρότητας ή της γονικής άδειας· επισημαίνει ότι καμία έγκυος δεν πρέπει να υφίσταται διακρίσεις λόγω της κατάστασής της και καμία γυναίκα δεν μπορεί να στερείται την απασχόληση με το πρόσχημα ότι ενδέχεται να αποφασίσει να μείνει έγκυος·

14.  προτείνει να δημιουργήσουν οι οργανισμοί μέσων ενημέρωσης βάσεις δεδομένων των γυναικών σε ορισμένους τομείς, ιδίως στους τομείς στους οποίους οι γυναίκες υποεκπροσωπούνται, με σκοπό την αξιοποίησή τους, κατά περίπτωση· υποστηρίζει, επιπλέον, τη συλλογή δεδομένων ανά φύλο σχετικά με κάθε είδους πιθανό περιεχόμενο των μέσων ενημέρωσης·

15.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αυξήσουν τη συμμετοχή και την πρόσβαση των γυναικών στην έκφραση και τη λήψη αποφάσεων μέσω των μέσων ενημέρωσης και των νέων τεχνολογιών επικοινωνίας·

16.  θεωρεί ότι οι γυναίκες που εργάζονται στα μέσα ενημέρωσης θα μπορούσαν να επωφεληθούν από τη γενική βελτίωση των συνθηκών για τις γυναίκες στον χώρο εργασίας· θεωρεί, ωστόσο, ότι η εν λόγω βελτίωση δεν αρκεί και ότι εξακολουθούν να υπάρχουν ανισότητες· υπογραμμίζει ότι τα κράτη μέλη και η Επιτροπή οφείλουν να προωθήσουν και να διασφαλίσουν την αρχή της μισθολογικής ισότητας, σύμφωνα με το άρθρο 157 της ΣΛΕΕ, μεταξύ άλλων μέσω της καταπολέμησης του μισθολογικού και συνταξιοδοτικού χάσματος μεταξύ των φύλων, της μείωσης της επισφαλούς απασχόλησης[22], της διασφάλισης της προσβασιμότητας σε οικονομικά προσιτή παιδική μέριμνα και της διασφάλισης των δικαιωμάτων συλλογικής διαπραγμάτευσης·

17.  εμμένει στην άποψη ότι είναι επιτακτική ανάγκη τα μέσα ενημέρωσης να εφαρμόσουν στην πράξη την πολιτική ίσης αμοιβής για ίση εργασία, συμπεριλαμβανομένων των υποχρεώσεων μισθολογικής διαφάνειας, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι παρέχονται στις γυναίκες οι ίδιες ευκαιρίες προαγωγής και κατάρτισης και οιαδήποτε άλλα πρόσθετα οφέλη επί ίσοις όροις με τους άνδρες·

18.  επισημαίνει τον θετικό ρόλο που διαδραματίζουν τα συμβούλια γυναικών και οι υπάλληλοι που είναι αρμόδιοι για την ισότητα των γυναικών στους χώρους εργασίας· ζητεί την προώθηση της ισότητας των φύλων με τη μορφή εγκάρσιας πολιτικής ανθρώπινων πόρων στα μέσα ενημέρωσης· θεωρεί ότι για να επιτευχθεί ισότητα για τις γυναίκες σε όλα τα επίπεδα στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, και ιδίως στο επίπεδο της λήψης αποφάσεων, απαιτείται μια νοοτροπία με επίκεντρο τον εργαζόμενο και ευαισθησία στα θέματα φύλου από τα ανώτερα διοικητικά στελέχη· συνιστά στους εθνικούς ρυθμιστικούς φορείς και στους οργανισμούς μέσων ενημέρωσης να εφαρμόσουν τη σύσταση της Επιτροπής για την ενίσχυση της αρχής της ισότητας της αμοιβής μεταξύ ανδρών και γυναικών[23], να παράσχουν καθοδήγηση σχετικά με τις δίκαιες διαδικασίες επιλογής, να θεσπίσουν ολοκληρωμένες πολιτικές για την ισότητα που καλύπτουν το περιεχόμενο των μέσων ενημέρωσης και προβλέπουν την ανέλιξη των γυναικών σε φορείς λήψης αποφάσεων, και να δημιουργήσουν εσωτερικές διαδικασίες για την αντιμετώπιση της παρενόχλησης στον χώρο εργασίας· καλεί την Επιτροπή να συνεχίσει να παρακολουθεί την ορθή εφαρμογή και επιβολή της οδηγίας 2006/54, η οποία αντιστρέφει το βάρος της απόδειξης σε περιπτώσεις διακρίσεων λόγω φύλου·

Περιεχόμενο των μέσων ενημέρωσης και γυναίκες

19.  τονίζει τον ρόλο των μέσων ενημέρωσης ως παράγοντα κοινωνικής αλλαγής και την επίδρασή τους στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης και καλεί τα κράτη μέλη να προωθήσουν στα δημόσια μέσα ενημέρωσης περιεχόμενο σχετικά με την ισότητα των φύλων· επισημαίνει ότι μέχρι σήμερα κάθε ρυθμιστική δράση για τον σεξισμό και τις στερεοτυπικές απεικονίσεις των φύλων στα μέσα ενημέρωσης αποτελεί αρμοδιότητα των κρατών μελών· υπενθυμίζει την απαγόρευση των διακρίσεων λόγω φύλου στα μέσα ενημέρωσης δυνάμει της οδηγίας για τις οπτικοακουστικές υπηρεσίες· τονίζει, επιπλέον, ότι, μολονότι η ρυθμιστική δράση υπόκειται σε ενδεδειγμένες αξιολογήσεις με βάση την αρχή της ελευθερίας της έκφρασης, η συντακτική ελευθερία δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να χρησιμεύει για να ενθαρρύνει ή να νομιμοποιεί ταπεινωτικές απεικονίσεις των γυναικών και των ατόμων ΛΟΑΔΜ· προτρέπει τα κράτη μέλη, στο πλαίσιο της διασφάλισης των προαναφερόμενων ελευθεριών, να ρυθμίσουν την πρόσβαση σε βιντεοπαιχνίδια με επιβλαβές διαδικτυακό περιεχόμενο και στην πορνογραφία στο διαδίκτυο·

20.  τονίζει ότι τα οικονομικά επιχειρήματα δεν μπορούν να αποτελούν δικαιολογία για τη διαιώνιση έμφυλων στερεότυπων στο περιεχόμενο των μέσων ενημέρωσης·

21.  τονίζει ότι το βίαιο και σεξιστικό περιεχόμενο των μέσων ενημέρωσης επηρεάζει αρνητικά τις γυναίκες και τη συμμετοχή τους στην κοινωνία· εκφράζει την ανησυχία του για ορισμένες εμπορικές οπτικοακουστικές επικοινωνίες που προκαλούν ψυχολογικές ή σωματικές βλάβες στα παιδιά και τους νέους· προτρέπει τους αρμόδιους φορείς και τις αρχές να αντιμετωπίσουν το ζήτημα της διαφήμισης που ενθαρρύνει έμμεσα διατροφικές διαταραχές όπως η ανορεξία και να λάβουν άλλα μέτρα για να προστατεύουν από το εν λόγω περιεχόμενο άτομα ιδιαίτερα ευάλωτα, μεταξύ άλλων τα κορίτσια και τις νέες γυναίκες·

22.  εμμένει στην άποψη ότι το περιεχόμενο των μέσων ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένης της διαφήμισης, σχετικά με τον οικογενειακό προγραμματισμό, τα σεξουαλικά και αναπαραγωγικά δικαιώματα, τη μητρική και παιδική υγεία και την εκπαίδευση πρέπει να απευθύνεται τόσο σε άνδρες όσο και σε γυναίκες·

23.  τονίζει τη σημασία που έχει η προώθηση του γραμματισμού στα μέσα ενημέρωσης και η παροχή σε όλους τους αρμόδιους φορείς πρωτοβουλιών για μια ευαίσθητη σε θέματα φύλου εκπαίδευση στα μέσα ενημέρωσης, ώστε να ενθαρρύνονται οι νέοι να αναπτύσσουν δεξιότητες κριτικής σκέψης και να βοηθούνται να εντοπίζουν και να καταγγέλλουν τις σεξιστικές απεικονίσεις και τις διακρίσεις, την έμφυλη βία, τον εκφοβισμό, τη ρητορική μίσους κ.λπ.· υπογραμμίζει την ανάγκη για μέτρα πρόληψης, όπως η κρυπτογράφηση και ο γονικός έλεγχος, με σκοπό να επιτευχθεί ασφαλέστερη χρήση του διαδικτύου και του ψηφιακού και μιντιακού γραμματισμού· εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι τα στερεότυπα στις διαφημίσεις και σε άλλα μιντιακά προϊόντα έχουν δυνητικές επιπτώσεις στην κοινωνικοποίηση των παιδιών και, κατά συνέπεια, στην εικόνα που έχουν τα παιδιά για τον εαυτό τους, τα μέλη της οικογένειάς τους και τον έξω κόσμο· επισημαίνει ότι η διαφήμιση μπορεί να λειτουργήσει ως αποτελεσματικό εργαλείο για την αμφισβήτηση των στερεοτύπων· ζητεί, ως εκ τούτου, οι δράσεις επαγγελματικής κατάρτισης και εκπαίδευσης να τύχουν μεγαλύτερης προσοχής ως τρόπος καταπολέμησης των διακρίσεων και προώθησης της ισότητας των φύλων·

24.  προτείνει να αναδειχθούν περισσότερο στους οργανισμούς μέσων ενημέρωσης ήπια μέτρα, όπως σχέδια ή κατευθυντήριες γραμμές για την ισότητα των φύλων, και συνιστά τα πρωτόκολλα αυτά να θεσπίσουν τα πρότυπα για τη θετική απεικόνιση των γυναικών στη διαφήμιση, τις ειδήσεις, τα ρεπορτάζ, την παραγωγή ή τις ραδιοτηλεοπτικές μεταδόσεις και να καλύψουν όλους τους ευαίσθητους τομείς περιεχομένου, όπως η προβολή δύναμης και εξουσίας, η εμπειρογνωμοσύνη, η λήψη αποφάσεων, η σεξουαλικότητα, η βία, η ποικιλομορφία ρόλων και η χρήση μη σεξιστικής γλώσσας· ενθαρρύνει, επιπλέον, τα δημόσια και ιδιωτικά μέσα ενημέρωσης να ενσωματώσουν τη διάσταση της ισότητας των φύλων σε όλο το περιεχόμενό τους και να εγκρίνουν σχέδια για την ισότητα των φύλων προκειμένου να αποτυπώνεται η κοινωνική πολυμορφία·

25.  συνιστά οι κανονισμοί που εκδίδονται από αρχές που είναι αρμόδιες για τα μέσα ενημέρωσης και την επικοινωνία να ορίζουν κριτήρια βάσει των οποίων θα διασφαλίζεται η μη στερεότυπη απεικόνιση των γυναικών και των κοριτσιών και να συμπεριλάβουν τη δυνατότητα αφαίρεσης ή διακοπής προσβλητικού περιεχομένου· συνιστά ακόμη τη συμμετοχή ειδικευμένων οργανώσεων, όπως εθνικών φορέων ισότητας και γυναικείων ΜΚΟ, στην παρακολούθηση της εφαρμογής των κανονισμών αυτών·

26.  επισημαίνει ότι τα κράτη μέλη πρέπει να διασφαλίζουν, με κάθε κατάλληλο τρόπο, ότι τα μέσα ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένων των διαδικτυακών μέσων και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, καθώς και η διαφήμιση δεν περιέχουν κανένα μήνυμα υποκίνησης βίας ή μίσους σε βάρος οιουδήποτε ατόμου ή ομάδας ατόμων· υπογραμμίζει ότι πρέπει να συγκεντρωθούν δεδομένα χωριστά ανά φύλο και να πραγματοποιηθεί έρευνα, σε συνεργασία με το EIGE, για την αντιμετώπιση της κυβερνοβίας στον τομέα αυτό, με σκοπό την καλύτερη αντιμετώπιση της κυβερνοβίας, της διαδικτυακής σεξουαλικής παρενόχλησης, των απειλών, των σεξιστικών σχολίων και της ρητορικής μίσους κατά των γυναικών και των κοριτσιών· τονίζει ότι πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην κατάρτιση σχετικά με τον τρόπο παρουσίασης των περιστατικών βίας κατά των γυναικών από τα μέσα ενημέρωσης· προτείνει την προώθηση δράσεων συνεχούς και υποχρεωτικής κατάρτισης για τους επαγγελματίες των μέσων ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένων των υψηλόβαθμων στελεχών· συνιστά η ισότητα των φύλων να αντικατοπτρίζεται στις διδακτικές ενότητες στα προπτυχιακά και μεταπτυχιακά τμήματα δημοσιογραφίας και επικοινωνίας·

27.  καλεί τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να προαγάγουν την αυτορρύθμιση και την από κοινού ρύθμιση στον τομέα των μέσων ενημέρωσης μέσω κωδίκων δεοντολογίας·

Παραδείγματα ορθής πρακτικής

28.  σημειώνει με ενθουσιασμό τα διάφορα παραδείγματα ορθών πρακτικών που μπορούν να εντοπιστούν σε όλα τα κράτη μέλη, στα οποία συμπεριλαμβάνονται: εκστρατείες των μέσων ενημέρωσης, ειδική νομοθεσία, βραβεία ή αρνητικά βραβεία για στερεοτυπική και σεξιστική διαφήμιση, βάσεις δεδομένων για γυναίκες εμπειρογνώμονες, μαθήματα κατάρτισης για επαγγελματίες του κλάδου και προγράμματα ισότητας των οργανισμών μέσων ενημέρωσης, κώδικες δεοντολογίας και πολιτικές για ίσες ευκαιρίες και για τη διαφορετικότητα, καθώς και καθορισμός ελάχιστων ορίων για την εκπροσώπηση των φύλων στα διοικητικά όργανα των ρυθμιστικών αρχών των μέσων ενημέρωσης·

29.  παροτρύνει τα κράτη μέλη να υποστηρίξουν εκστρατείες όπως το βελγικό εργαλείο Expertalia, τα τσεχικά βραβεία «Sexist Piggy» ή η σουηδική πρωτοβουλία # TackaNej («όχι, ευχαριστώ»), μεταξύ άλλων· καλεί τα κράτη μέλη να διοργανώνουν τακτικά εκστρατείες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης σχετικά με το περιεχόμενο που εισάγει διακρίσεις με βάση το φύλο στα μέσα ενημέρωσης και να υποβάλλουν τακτικά εκθέσεις σχετικά με τις τάσεις όσον αφορά την ισότητα των φύλων στα μέσα ενημέρωσης· καλεί την Επιτροπή να διαθέσει ειδική χρηματοδότηση για επιμέρους προγράμματα που εστιάζουν στην ανέλιξη των γυναικών στον κλάδο των μέσων ενημέρωσης και να στηρίξει ενώσεις και δίκτυα μέσων ενημέρωσης προκειμένου να δρομολογήσουν δημόσιες και τομεακές εκστρατείες ευαισθητοποίησης· καλεί ακόμη την Επιτροπή να καθιερώσει ένα ενωσιακό βραβείο για σπουδαστές στον τομέα των μέσων ενημέρωσης για εργασίες που σχετίζονται με την ισότητα των φύλων·

30.  καλεί τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών να χαράξουν στρατηγικές για τα μέσα ενημέρωσης, όχι μόνο για τα παραδοσιακά αλλά και για τα διαδικτυακά μέσα, ώστε να διευρυνθεί το πεδίο επιρροής και παρακολούθησης του προγράμματος των μέσων ενημέρωσης·

Περαιτέρω συστάσεις

31.  καλεί τα κράτη μέλη, σε συνεργασία με τους φορείς ισότητας, να εφαρμόσουν πλήρως την υφιστάμενη νομοθεσία για την ισότητα των φύλων και να ενθαρρύνουν τους ρυθμιστικούς φορείς να επιδείξουν προσοχή στο θέμα της παρουσίας και της ανέλιξης των γυναικών και του μη στερεοτυπικού περιεχομένου των μέσων ενημέρωσης· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να διεξάγουν τακτικές αξιολογήσεις των προαναφερθέντων τομέων και να αναπτύξουν, αν αυτό δεν έχει ήδη γίνει, νομοθεσία η οποία θα επικεντρώνεται στο μη στερεοτυπικό περιεχόμενο των μέσων ενημέρωσης· τονίζει τον ρόλο των κρατών μελών στην καλύτερη αξιοποίηση των υφιστάμενων πόρων στα μέσα ενημέρωσης στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους να επιτελούν τον ρόλο τους ως παρόχων δημοσίων υπηρεσιών αποτυπώνοντας παράλληλα μια πιο ισορροπημένη και δημοκρατική κοινωνία·

32.  καλεί την Επιτροπή να ερευνήσει περαιτέρω το θέμα της συμμετοχής των γυναικών σε διευθυντικές θέσεις στα μέσα ενημέρωσης· συγχαίρει το EIGE για το έργο του στον τομέα αυτό και το καλεί να συνεχίσει να αναπτύσσει και να παρακολουθεί τη σχετική δέσμη δεικτών, συμπεριλαμβανομένης, μεταξύ άλλων, της παρουσίας των γυναικών σε διαδικασίες λήψης αποφάσεων, των εργασιακών τους συνθηκών και της ισότητας των φύλων στο περιεχόμενο των μέσων ενημέρωσης, επεκτείνοντας παράλληλα την προσοχή του στις νέες τεχνολογίες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης προκειμένου να αναπτυχθούν μεθοδολογίες για την πρόληψη της έμφυλης βίας και παρενόχλησης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης·

33.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να υποστηρίξουν και να προωθήσουν γυναικείες οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα της προαγωγής της ισότητας των φύλων στα μέσα ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένων οργανώσεων που στηρίζουν τις γυναίκες και τα κορίτσια που έχουν πέσει θύματα έμφυλης βίας, διατομεακής διακριτικής μεταχείρισης ή σεξουαλικής παρενόχλησης·

34.  καλεί τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν προγράμματα δράσης που θα διασφαλίζουν τη συμμετοχή των γυναικών στον σχεδιασμό και την υλοποίηση αποτελεσματικών και αποδοτικών πολιτικών και προγραμμάτων με γνώμονα το φύλο στο πλαίσιο οργανισμών μέσων ενημέρωσης·

35.  καλεί τα κράτη μέλη να καταρτίσουν προγράμματα για τη βελτίωση των δεξιοτήτων των γυναικών στους τομείς της επιστήμης, της τεχνολογίας, της μηχανικής και των μαθηματικών (STEM) που είναι σημαντικές για τη σταδιοδρομία στον κλάδο των μέσων ενημέρωσης με περισσότερο τεχνική εστίαση, όπως σε θέσεις ηχολήπτη και εικονολήπτη· τονίζει τη σημασία της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης για τη διαφοροποίηση των επαγγελματικών επιλογών και της εξασφάλισης, σε γυναίκες και άνδρες, μη παραδοσιακών ευκαιριών σταδιοδρομίας με στόχο την αντιμετώπιση του οριζόντιου και κάθετου αποκλεισμού·

o

o    o

36.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Θέμα της έκθεσης είναι η ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών στα μέσα ενημέρωσης της ΕΕ. Τα μέσα ενημέρωσης είναι η τέταρτη εξουσία και επηρεάζουν σε πολύ μεγάλο βαθμό την πολιτική και την κοινωνία. Πρέπει, επομένως, να μεριμνούμε για τη διασφάλιση της ορθής και ισόρροπης λειτουργίας τους, η οποία είναι προφανές ότι περιλαμβάνει την ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών. Δεδομένου ότι προορισμός των μέσων ενημέρωσης – δημόσιων και ιδιωτικών – είναι να υπηρετούν την κοινωνία ως σύνολο, η μορφή και το περιεχόμενο που παράγουν πρέπει να αποτυπώνουν το γεγονός ότι οι γυναίκες αποτελούν το ένα μισό της κοινωνίας.

Η εισηγήτρια εστιάζει κυρίως στον διορισμό γυναικών σε ρόλους συντάκτη ειδήσεων ή σχολιαστή, επισημαίνοντας, ωστόσο, τη χαμηλή αναλογία γυναικών σε θέσεις λήψης αποφάσεων. Η κατάσταση είναι ιδιαίτερα ανησυχητική: οι γυναίκες κατέχουν μόνο το 30-40% των ηγετικών θέσεων στα μέσα ενημέρωσης, μολονότι αποτελούν την πλειοψηφία των πτυχιούχων του τομέα αυτού. Η ανισορροπία αυτή όχι μόνο επηρεάζει το περιεχόμενο και την εστίαση των μέσων ενημέρωσης, αλλά συντείνει επίσης στη διεύρυνση του μισθολογικού και συνταξιοδοτικού χάσματος μεταξύ γυναικών και ανδρών.

Σημαντικές είναι επίσης οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες ως ανταποκρίτριες και συντονίστριες. Δέχονται τεράστια πίεση προκειμένου να συμμορφώνονται με υψηλά πρότυπα εμφάνισης και ελκυστικότητας και σπανίως καλούνται να ασχοληθούν με πολιτικά ή οικονομικά θέματα. Τη θέση των γυναικών δυσχεραίνουν ακόμη περισσότερο οι αυξημένες ανάγκες συνδυασμού του ρόλου τους – ως μητέρων – στην οικογένεια και των επαγγελματικών τους υποχρεώσεων. Στο πεδίο αυτό απαιτείται η μέγιστη δυνατή υποστήριξη.

Ένα ειδικό κεφάλαιο αφιερώνεται στην περιγραφή των γυναικών στα μέσα ενημέρωσης και στον κλάδο της διαφήμισης, όπου είναι αντιμέτωπες με στερεότυπα ή ακόμη και με σεξισμό. Παρεμφερής είναι η κατάσταση και στον τομέα των νέων μέσων ενημέρωσης, τον οποίο η παρούσα έκθεση δεν καλύπτει ελλείψει στοιχείων και έρευνας. Ωστόσο, στο μέλλον ο τομέας αυτός δεν θα πρέπει να παραλείπεται.

Η ΕΕ ορθώς δεν ρυθμίζει την ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών στα μέσα ενημέρωσης, η απουσία σχετικής νομοθεσίας, ωστόσο, δεν μας απαλλάσσει από την υποχρέωση να ασχοληθούμε με το θέμα και να ζητήσουμε από τα αρμόδια άτομα και φορείς να ενεργήσουν. Είναι ευθύνη των μέσων ενημέρωσης, των ρυθμιστικών και εποπτικών οργάνων και της κοινωνίας των πολιτών να επισύρουν την προσοχή σε διάφορα ζητήματα. Οι εθνικοί και ενωσιακοί φορείς μπορούν, εντούτοις, να διασφαλίσουν ότι οι νόμοι κατά των διακρίσεων εφαρμόζονται σωστά και να βελτιώσουν το νομικό πλαίσιο για τη συμφιλίωση εργασίας και οικογενειακής ζωής.

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων (24.1.2018)

προς την Επιτροπή Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων

σχετικά με την ισότητα των φύλων στον τομέα των μέσων ενημέρωσης της ΕΕ
(2017/2210(INI))

Συντάκτρια γνωμοδότησης: Lynn Boylan

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Η Επιτροπή Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων καλεί την Επιτροπή Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις:

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 13ης Σεπτεμβρίου 2016 σχετικά με τη δημιουργία συνθηκών στην αγορά εργασίας οι οποίες να ευνοούν την εξισορρόπηση μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής[1],

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 15ης Σεπτεμβρίου 2016 σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας για την ισότητα στην απασχόληση[2],

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 14ης Ιουνίου 2017, σχετικά με την ανάγκη ανάπτυξης μιας στρατηγικής της ΕΕ για την εξάλειψη και την πρόληψη του συνταξιοδοτικού χάσματος μεταξύ ανδρών και γυναικών[3],

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 4ης Ιουλίου 2017 σχετικά με τις συνθήκες εργασίας και την επισφαλή απασχόληση[4],

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 3ης Οκτωβρίου 2017 σχετικά με την οικονομική ενδυνάμωση των γυναικών στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα στην ΕΕ[5],

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμα του της 26ης Οκτωβρίου 2017 σχετικά με την καταπολέμηση της σεξουαλικής παρενόχλησης και κακοποίησης στην ΕΕ[6],

–  έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της 26ης Απριλίου 2017, για οδηγία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής για τους γονείς και τους φροντιστές και την κατάργηση της οδηγίας 2010/18/ΕΕ του Συμβουλίου (COM(2017)0253),

1.  εκφράζει την έντονη λύπη του για το γεγονός ότι ενώ οι γυναίκες αποτελούν την πλειοψηφία των δημοσιογράφων και των πτυχιούχων μέσων ενημέρωσης στην ΕΕ με ποσοστό 68%[7], εξακολουθούν να υποεκπροσωπούνται σημαντικά στα μέσα ενημέρωσης, ιδίως σε επίπεδο λήψης αποφάσεων και ηγεσίας· σημειώνει ότι σε όλα τα επίπεδα της διοίκησης οι γυναίκες εκπροσωπούνταν κατά μέσο όρο σε ποσοστό 32 % σε υψηλόβαθμες θέσεις στελεχών με εξουσία λήψης αποφάσεων, ενώ το ποσοστό των γυναικών στο υψηλότερο στρατηγικό επίπεδο των διευθυνόντων συμβούλων κ.λπ., είναι χαμηλότερο του 16 %· σημειώνει, επίσης, ότι η συμμετοχή γυναικών στα διοικητικά συμβούλια είναι επίσης χαμηλή, ανερχόμενη σε ποσοστό 25 %[8]· επισημαίνει ότι η εν λόγω υποεκπροσώπηση συμβάλλει στην αρνητική και στερεοτυπική απεικόνιση των γυναικών στα μέσα ενημέρωσης στην ΕΕ·

2.  θεωρεί ότι αυτά τα στερεότυπα δημιουργούν ένα αρνητικό κοινωνικό πλαίσιο για τις γυναίκες και συμβάλλουν σε διακρίσεις λόγω φύλου στον χώρο εργασίας· υπογραμμίζει τη σημασία ενός θετικού κοινωνικού πλαισίου που θα βοηθά τους εργαζόμενους να αντιμετωπίσουν τα υψηλά επίπεδα έντασης της εργασίας·

3.  τονίζει ότι είναι σημαντικό να εξασφαλίζονται ίσες ευκαιρίες μεταξύ ανδρών και γυναικών, ώστε να επιβραβεύεται το ταλέντο ανεξαρτήτως φύλου, φυλής, ηλικίας, θρησκείας, αναπηρίας, κατάστασης υγείας ή οικονομικής κατάστασης·

4.  ζητεί από την Επιτροπή, τα κράτη μέλη και τους κοινωνικούς εταίρους να προωθήσουν την ισότητα των φύλων σε επιχειρήσεις μέσων ενημέρωσης, φορείς εκπροσώπησης και εκπαιδευτικά ιδρύματα, ιδίως δε στα διοικητικά συμβούλια αυτών, καθώς και να παρακολουθούν στενά και να ενισχύουν την πρόοδο που σημειώνεται·

5.  θεωρεί ότι οι γυναίκες που εργάζονται στα μέσα ενημέρωσης θα επωφεληθούν από τη γενική βελτίωση των συνθηκών για τις γυναίκες στον χώρο εργασίας· θεωρεί, ωστόσο, ότι η εν λόγω βελτίωση δεν αρκεί και ότι εξακολουθούν να υπάρχουν ανισότητες· υπογραμμίζει ότι τα κράτη μέλη και η Επιτροπή οφείλουν να πρωθήσουν και διασφαλίσουν την αρχή της μισθολογικής ισότητας, σύμφωνα με το άρθρο 157 ΣΛΕΕ, μεταξύ άλλων μέσω της καταπολέμησης του μισθολογικού και συνταξιοδοτικού χάσματος μεταξύ των δύο φύλων, της μείωσης της επισφαλούς απασχόλησης[9], της ενίσχυσης της προσβασιμότητας σε οικονομικά προσιτή παιδική μέριμνα και της διασφάλισης των δικαιωμάτων συλλογικής διαπραγμάτευσης· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εξαλείψουν την επισφαλή απασχόληση, συμπεριλαμβανομένων της αδήλωτης εργασίας και της ψευδούς αυτοαπασχόλησης, προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι όλες οι μορφές εργασιακών συμβάσεων θα προσφέρουν αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας και κοινωνική προστασία, με κατάλληλη κάλυψη κοινωνικής ασφάλισης, σύμφωνα με την ατζέντα της ΔΟΕ για την αξιοπρεπή απασχόληση, το άρθρο 9 ΣΛΕΕ, τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ και τον Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη·

6.  πιστεύει ότι τα στερεότυπα των φύλων που αναπαράγονται από τα μέσα ενημέρωσης συμβάλουν στον διαχωρισμό των φύλων στην αγορά εργασίας· καταδικάζει την απεικόνιση των γυναικών με τρόπους που μειώνουν την ανθρώπινη αξιοπρέπειά τους, για παράδειγμα μέσω της σεξουαλικής αντικειμενοποίησής τους σε ραδιοτηλεοπτικά προγράμματα και στη διαφήμιση· τονίζει ότι τα οικονομικά επιχειρήματα δεν μπορούν να αποτελέσουν δικαιολογία για τη διαιώνιση των στερεότυπων για το φύλο στο περιεχόμενο των μέσων ενημέρωσης· επισημαίνει ότι συχνά, υπάρχουν πολύ λιγότερες γυναίκες από άνδρες στα μέσα ενημέρωσης όταν καλύπτονται τα σημαντικότερα θέματα της πολιτικής και της οικονομίας· επισημαίνει επίσης ότι είναι απαράδεκτο η ηλικία και η ελκυστικότητα να αποτελούν τους κύριους παράγοντες που καθορίζουν κατά πόσον συγκεκριμένοι παρουσιαστές θα εμφανίζονται στην οθόνη·

7.  επισημαίνει τη μακρόχρονη παράδοση της απασχόλησης τόσο εξωτερικών συνεργατών όσο και μόνιμου προσωπικού στον τομέα των μέσων ενημέρωσης· διαπιστώνει ότι η συνεχιζόμενη ψηφιοποίηση του τομέα έχει οδηγήσει σε μείωση του κέρδους από τον παραδοσιακό τρόπο κυκλοφορίας και τις διαφημίσεις, γεγονός που έχει αντίκτυπο στο είδος των συμβάσεων απασχόλησης που παρέχονται στον τομέα·

8.  συνιστά στις επιχειρήσεις μέσων ενημέρωσης να διασφαλίζουν το δικαίωμα των γυναικών και των ανδρών να επωφελούνται ομοίως της γονικής άδειας· ενθαρρύνει ιδίως τους άνδρες να παίρνουν γονική άδεια·

9.  θεωρεί ότι για να επιτευχθεί ισότητα για τις γυναίκες σε όλα τα επίπεδα στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, και ιδίως στο επίπεδο λήψης αποφάσεων, απαιτείται μια κουλτούρα με επίκεντρο τον εργαζόμενο, μια ευαισθησία στα θέματα φύλου από τα ανώτερα διοικητικά στελέχη, η καθιέρωση διαφανών συστημάτων αμοιβής, ουδέτερα από άποψη φύλου κριτήρια αξιολόγησης της εργασίας και κατάταξης, διαφάνεια στις διαδικασίες προαγωγών και προσλήψεων, και αποτελεσματικά μέτρα για την εξάλειψη της σεξουαλικής παρενόχλησης· καλεί την Επιτροπή να συνεχίσει να παρακολουθεί την ορθή εφαρμογή και επιβολή της οδηγίας 2006/54, η οποία αντιστρέφει το βάρος της απόδειξης σε περιπτώσεις διακρίσεων λόγω φύλου·

10.  σημειώνει ότι σε μια πρόσφατη μελέτη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου υπογραμμίζεται η όλο και μεγαλύτερη ανασφάλεια όλων των μορφών εργασίας· αναγνωρίζει ότι μεγαλύτερο κίνδυνο επισφαλών συνθηκών εργασίας παρουσιάζουν οι άτυπες μορφές εργασίας όπως η εργασία ορισμένου χρόνου, η προσωρινή, η ανεξάρτητη και ασυνεχής εργασία στον τομέα των μέσων ενημέρωσης· επισημαίνει περαιτέρω ότι, όπως συμβαίνει σε ολόκληρη την αγορά εργασίας, οι γυναίκες υπερεκπροσωπούνται σε πολλές άτυπες μορφές εργασίας[10]· επισημαίνει ότι οι αυξανόμενες πιέσεις στον τομέα των μέσων ενημέρωσης για τη διατήρηση της οικονομικής βιωσιμότητας παρά την συνεχιζόμενη ψηφιοποίηση, έχει αντίκτυπο στο είδος των συμβάσεων απασχόλησης που παρέχονται στον τομέα και φαίνεται να επιδεινώνει την τάση αυτή· σημειώνει επίσης ότι οι γυναίκες που συνάπτουν αυτές τις επισφαλείς συμβάσεις ενδέχεται να είναι περισσότερο ευάλωτες σε παρενόχληση στον χώρο εργασίας λόγω της σχετικής ευκολίας με την οποία μπορούν να απολυθούν από την επιχείρηση·

11.  επισημαίνει, σε σχέση με την επικείμενη έκθεση του Eurofound με τίτλο «Διαφάνεια των αμοιβών στην Ευρώπη: εμπειρίες πρωτοπόρων με εκθέσεις και ελέγχους σχετικά με τη μισθολογική κατάσταση των δύο φύλων» ότι μόλις το ένα τρίτο των κρατών μελών έχουν εφαρμόσει κάποια μέτρα εξασφάλισης διαφάνειας όσον αφορά τις αμοιβές μεταξύ των φύλων σύμφωνα με τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (C(2014) 1405 τελ), ορισμένα άλλαξαν μόλις πρόσφατα τη νομοθεσία τους ή κατήρτισαν ολοκληρωμένα σχέδια, ενώ άνω του 50% των κρατών μελών δεν έχουν εφαρμόσει κανένα από τα τέσσερα μέτρα μισθολογικής διαφάνειας μέχρι στιγμής·

12.  τονίζει τον ρόλο των μέσων ενημέρωσης ως παραγόντων κοινωνικής αλλαγής και την επίδρασή τους στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης, και καλεί τα κράτη μέλη να προωθήσουν περιεχόμενα σχετικά με την ισότητα των φύλων στα δημόσια μέσα ενημέρωσης· ενθαρρύνει τα δημόσια και ιδιωτικά μέσα ενημέρωσης να ενσωματώσουν τη διάσταση της ισότητας των φύλων σε όλο το περιεχόμενό τους και να χρησιμοποιούν μη σεξιστική γλώσσα· ενθαρρύνει τους ραδιοτηλεοπτικούς οργανισμούς να εγκρίνουν σχέδιο για την ισότητα τόσο στις εσωτερικές δομές τους όσο και στην παραγωγή περιεχομένου·

13.  καλεί τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν προγράμματα δράσης που θα διασφαλίζουν τη συμμετοχή των γυναικών στον σχεδιασμό και την υλοποίηση αποτελεσματικών και αποδοτικών πολιτικών και προγραμμάτων με γνώμονα το φύλο στο πλαίσιο των επιχειρήσεων μέσων ενημέρωσης·

14.  επαναλαμβάνει την έκκληση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου προς την Επιτροπή και το Συμβούλιο για ταχεία έγκριση και εφαρμογή της οδηγίας για τις γυναίκες σε διοικητικές θέσεις, η οποία εισάγει ποσοστώσεις τόσο για τα δημόσια όσο και για τα ιδιωτικά μέσα ενημέρωσης, προκειμένου να εξασφαλιστεί η ισότιμη εκπροσώπηση των γυναικών στο επίπεδο λήψης αποφάσεων· υπενθυμίζει με έμφαση την ευθύνη της Επιτροπής για τη λήψη μέτρων που θα μπορούσαν να συμβάλουν στην υπέρβαση του αδιεξόδου στο Συμβούλιο όσον αφορά την έγκριση της οδηγίας για τις γυναίκες σε διοικητικές θέσεις·

15.  σημειώνει ιδίως την ανησυχητική κλίμακα παρενόχλησης που υφίστανται οι γυναίκες δημοσιογράφοι· επισημαίνει ότι, σύμφωνα με μια πρόσφατη μελέτη του 2013[11] του IWMF/International News Safety Institute, σε διεθνές επίπεδο, το 64,8 % των γυναικών εργαζομένων στα μέσα ενημέρωσης έχουν υποστεί εκφοβισμό, απειλές ή παρενόχληση στο πλαίσιο της εργασίας τους, και το 31,7 % από αυτές δήλωσε ότι το μεγαλύτερο μέρος αυτής της πρακτικής συμβαίνει στο χώρο εργασίας, από άνδρες προϊσταμένους, διευθυντές ή συναδέλφους· καλεί τις επιχειρήσεις μέσων ενημέρωσης, εάν δεν διαθέτουν ήδη, να θεσπίσουν εσωτερικές υπηρεσίες παροχής βοήθειας στα θύματα παρενόχλησης σε όλη τη διάρκεια της διαδικασίας καταγγελίας αυτών των πρακτικών· καλεί επίσης τις εν λόγω επιχειρήσεις να εγγυηθούν την ύπαρξη σαφών και συγκεκριμένων εσωτερικών πολιτικών, συμπεριλαμβανομένης μιας διαδικασίας για τις καταγγελίες δυσλειτουργιών, με σκοπό ιδίως την καταπολέμηση της νοοτροπίας στο περιβάλλον εργασίας που επιτρέπει τις διακρίσεις και την παρενόχληση βάσει φύλου· επικροτεί πρωτοβουλίες, όπως το κίνημα #MeToo, που στοχεύουν στη δημοσιοποίηση περιστατικών σεξουαλικής παρενόχλησης και βίας σε βάρος γυναικών· υποστηρίζει σθεναρά όλες τις γυναίκες και τα κορίτσια που συμμετείχαν στην εκστρατεία # MeΤoo, συμπεριλαμβανομένων όσων κατήγγειλαν τους δράστες·

16.  καλεί τα κράτη μέλη να καταρτίσουν προγράμματα για τη βελτίωση των δεξιοτήτων των γυναικών στους τομείς της επιστήμης, της τεχνολογίας, της μηχανικής και των μαθηματικών (STEM) που απαιτούνται για μια σταδιοδρομία στον κλάδο των μέσων ενημέρωσης με περισσότερο τεχνική εστίαση, όπως σε θέσεις ηχολήπτη και εικονολήπτη· τονίζει τη σημασία της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης για τη διαφοροποίηση των επαγγελματικών επιλογών και τη σημασία της παροχής, σε γυναίκες και άνδρες, μη παραδοσιακών ευκαιριών σταδιοδρομίας, ώστε να αντιμετωπιστούν ο οριζόντιος και ο κάθετος αποκλεισμός·

17.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να υποστηρίξουν και να προωθήσουν γυναικείες οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα της προαγωγής της ισότητας των φύλων στα μέσα ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένων των οργανώσεων που στηρίζουν τις γυναίκες και τα κορίτσια που έχουν πέσει θύματα βίας λόγω φύλου, διατομεακών διακρίσεων ή σεξουαλικής παρενόχλησης·

18.  αναγνωρίζει ότι μια αύξηση του ποσοστού των γυναικών σε ηγετικούς ρόλους στον τομέα των μέσων ενημέρωσης συνιστά σημαντικό βήμα, και καλεί τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα, να καθιερώσουν, προς τούτο, μέτρα βέλτιστων πρακτικών· παροτρύνει τους εν λόγω οργανισμούς να εξετάσουν ενεργά μέτρα όπως αυτά των σκανδιναβικών δημόσιων υπηρεσιών ραδιοτηλεοπτικών φορέων[12], και να ενισχύσουν τα εσωτερικά μέτρα, όπως είναι οι κώδικες δεοντολογίας, οι έλεγχοι ισότητας, τα σχέδια για την ισότητα των φύλων, οι μηχανισμοί αναφοράς και κατάρτισης σχετικά με την παρενόχληση και τα στερεότυπα που αφορούν το φύλο, καθώς και η κατάρτιση και καθοδήγηση, και πρότυπα προγράμματα για τις γυναίκες που, σύμφωνα με το Eurofound, είναι λιγότερο πιθανό να συμμετάσχουν σε αμειβόμενα προγράμματα κατάρτισης από τους άνδρες συναδέλφους τους στον τομέα των μέσων ενημέρωσης· προτείνει οι δράσεις αυτές να ενισχυθούν με μηχανισμούς παρακολούθησης με σαφείς και ρεαλιστικούς ετήσιους στόχους· θεωρεί ότι τέτοιου είδους μέτρα θα μπορούσαν να συμβάλουν στην αύξηση του ποσοστού των γυναικών σε στρατηγικές θέσεις λήψης αποφάσεων·

19.  επισημαίνει τον θετικό ρόλο που διαδραματίζουν οι ενώσεις εργαζομένων και οι επαγγελματικές ενώσεις στα μέσα μαζικής ενημέρωσης που προωθούν μια αποτελεσματικότερη ισότητα των φύλων στο πλαίσιο των εσωτερικών δομών τους, από αυτήν που έχει επιτευχθεί στον χώρο εργασίας· θεωρεί ότι οι εν λόγω επαγγελματικές ενώσεις θα πρέπει να διαδραματίσουν καίριο ρόλο στην ανάπτυξη στρατηγικών για την ισότητα των φύλων· επισημαίνει επίσης τον προορατικό ρόλο που δύνανται να διαδραματίσουν οι εθνικοί φορείς ισότητας και οι εθνικοί ρυθμιστικοί φορείς των μέσων ενημέρωσης, για την παρακολούθηση και αντιμετώπιση της ανισότητας των φύλων στον εν λόγω τομέα·

20.  αναγνωρίζει ότι οι γυναίκες δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν ως μία ομοιογενής ομάδα, αλλά ότι οι γυναίκες διαφορετικών εθνοτήτων, θρησκείας, ταυτότητας φύλου, γενετήσιου προσανατολισμού και οι γυναίκες με αναπηρία αντιμετωπίζουν στον χώρο εργασίας συγκεκριμένα εμπόδια και πηγές άγχους που σχετίζονται με το φύλο, όπως παρενόχληση, αποκλεισμό, διακρίσεις και στερεότυπα λόγω φύλου·

21.  προτρέπει τα κράτη μέλη να μεριμνήσουν για την ορθή εφαρμογή των υφιστάμενων ευρωπαϊκών προτύπων σχετικά με την ίση μεταχείριση στην απασχόληση και τη μη εισαγωγή διακρίσεων· εκφράζει τη λύπη του για το ότι λίγα μόνο κράτη μέλη διασφαλίζουν συστηματικά ότι τα υφιστάμενα νομικά κείμενα συμμορφώνονται με την αρχή της ισότιμης μεταχείρισης[13]·

22.  καλεί τα κράτη μέλη να αναπτύξουν, να χρηματοδοτήσουν και να ενθαρρύνουν την κατάρτιση σχετικά με πολιτικές στον χώρο εργασίας για την αντιμετώπιση της παρενόχλησης και την προάσπιση της ισότητας και της πολυμορφίας, τη χρήση ουδέτερης ως προς το φύλο γλώσσας και την αποφυγή των στερεοτύπων για τα φύλα, προκειμένου να καταπολεμηθεί η παρενόχληση στον χώρο εργασίας· τονίζει ότι πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην κατάρτιση σχετικά με τον τρόπο παρουσίασης, από τα μέσα ενημέρωσης, των περιπτώσεων βίας κατά των γυναικών·

23.  εμμένει στο γεγονός ότι είναι σημαντικό να παρέχεται στις γυναίκες η δυνατότητα επίτευξης ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής, λαμβάνοντας ιδίως υπόψη τα απρόβλεπτα ωράρια εργασίας του κλάδου των μέσων ενημέρωσης· επισημαίνει πρόσφατη μελέτη του Eurofound[14] όπου αναφέρεται ότι οι εργαζόμενοι στους τομείς των έντυπων μέσων ενημέρωσης και στις εκδόσεις εντοπίζουν υψηλά επίπεδα έλλειψης ισορροπίας μεταξύ προσωπικής και επαγγελματικής ζωής, με τα υψηλότερα ποσοστά να αναφέρονται σε μικρούς και μεσαίους χώρους εργασίας στους τομείς των μέσων ενημέρωσης και των επικοινωνιών· ως εκ τούτου, επικροτεί την πρόταση της Επιτροπής σχετικά με την εξισορρόπηση επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, ως απόκριση στις επανειλημμένες εκκλήσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, και επιμένει ότι αποτέλεσμα των διοργανικών διαπραγματεύσεων πρέπει να είναι μια φιλόδοξη νομοθεσία· σημειώνει ότι η ίση κατανομή των ευθυνών, του κόστους και της φροντίδας μεταξύ ανδρών και γυναικών θα συμβάλει στην εξάλειψη των ανισοτήτων μεταξύ των δύο φύλων·

24.  ζητεί από τις κυβερνήσεις των κρατών μελών να προωθήσουν μέτρα για να εμποδίσουν τις διαφορές μεταξύ των φύλων στις επιχειρήσεις στις οποίες ανατίθενται δημόσιες συμβάσεις παραχώρησης· επισημαίνει τον θετικό ρόλο που διαδραματίζουν τα συμβούλια γυναικών και οι υπάλληλοι που είναι αρμόδιοι για την ισότητα των γυναικών στους χώρους εργασίας· θεωρεί ότι αυτοί οι φορείς θα πρέπει να συνεχίσουν να εργάζονται από κοινού με τους εργοδότες για την κατάρτιση κατάλληλων μέτρων που θα επιτύχουν ισορροπία των φύλων στο εσωτερικό των επιχειρήσεων μέσων ενημέρωσης·

25.  εκφράζει τη λύπη του για την ελλιπή υποβολή αναφορών για όλες τις μορφές διακρίσεων στον χώρο εργασίας και επισημαίνει ότι η έλλειψη αντικειμενικών δεδομένων καθιστά δυσκολότερη την απόδειξη της ύπαρξης διακρίσεων· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να παρακολουθούν τους δείκτες που αναπτύχθηκαν από το EIGE και να συλλέγουν κατά τρόπο ακριβή και συστηματικό, με τη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων, των εθνικών φορέων ισότητας και των εθνικών δικαστηρίων στοιχεία σχετικά με την ισότητα που άπτονται του πεδίου εφαρμογής της οδηγίας για την ισότητα στην απασχόληση· συνιστά ακόμα στις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές, στους φορείς επιβολής του νόμου, συμπεριλαμβανομένων των επιθεωρητών εργασίας, στους εθνικούς φορείς ισότητας και στις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών να ενισχύσουν την παρακολούθηση της διασταύρωσης έμφυλων και άλλων αιτίων, σε περιπτώσεις και πρακτικές διακρίσεων.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΓΚΡΙΣΗΣΤΗ ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης

23.1.2018

 

 

 

Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας

+:

–:

0:

42

3

5

Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία

Guillaume Balas, Vilija Blinkevičiūtė, Enrique Calvet Chambon, David Casa, Ole Christensen, Michael Detjen, Geoffroy Didier, Martina Dlabajová, Arne Gericke, Marian Harkin, Czesław Hoc, Agnes Jongerius, Rina Ronja Kari, Jan Keller, Ádám Kósa, Agnieszka Kozłowska-Rajewicz, Jean Lambert, Jérôme Lavrilleux, Jeroen Lenaers, Verónica Lope Fontagné, Javi López, Thomas Mann, Dominique Martin, Anthea McIntyre, Joëlle Mélin, Elisabeth Morin-Chartier, Emilian Pavel, João Pimenta Lopes, Georgi Pirinski, Marek Plura, Dennis Radtke, Terry Reintke, Claude Rolin, Siôn Simon, Romana Tomc, Ulrike Trebesius, Marita Ulvskog, Tatjana Ždanoka, Λάμπρος Φουντούλης

Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία

Georges Bach, Lynn Boylan, Rosa D’Amato, Tania González Peñas, Krzysztof Hetman, Paloma López Bermejo, António Marinho e Pinto, Edouard Martin, Ivari Padar, Flavio Zanonato

Αναπληρωτές (άρθρο 200, παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία

Morten Messerschmidt

ΤΕΛΙΚΗ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ ΜΕ ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΚΛΗΣΗΣΤΗ ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

42

+

ALDE

Enrique Calvet Chambon, Martina Dlabajová, Marian Harkin, António Marinho e Pinto

EFDD

Rosa D’Amato

GUE/NGL

Lynn Boylan, Tania González Peñas, Rina Ronja Kari, Paloma López Bermejo, João Pimenta Lopes

PPE

Georges Bach, David Casa, Geoffroy Didier, Krzysztof Hetman, Ádám Kósa, Agnieszka Kozłowska-Rajewicz, Jérôme Lavrilleux, Jeroen Lenaers, Verónica Lope Fontagné, Thomas Mann, Elisabeth Morin-Chartier, Marek Plura, Dennis Radtke, Claude Rolin, Romana Tomc

S&D

Guillaume Balas, Vilija Blinkevičiūtė, Ole Christensen, Michael Detjen, Agnes Jongerius, Jan Keller, Javi López, Edouard Martin, Ivari Padar, Emilian Pavel, Georgi Pirinski, Siôn Simon, Marita Ulvskog, Flavio Zanonato

VERTS/ALE

Jean Lambert, Terry Reintke, Tatjana Ždanoka

3

-

ENF

Dominique Martin, Joëlle Mélin

NI

Λάμπρος Φουντούλης

5

0

ECR

Arne Gericke, Czesław Hoc, Anthea McIntyre, Morten Messerschmidt, Ulrike Trebesius

Υπόμνημα των χρησιμοποιούμενων συμβόλων:

+  :  υπέρ

-  :  κατά

0  :  αποχή

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΓΚΡΙΣΗΣΤΗΝ ΑΡΜΟΔΙΑ ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης

20.2.2018

 

 

 

Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας

+:

–:

0:

25

4

0

Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία

Beatriz Becerra Basterrechea, Malin Björk, Vilija Blinkevičiūtė, André Elissen, Iratxe García Pérez, Arne Gericke, Anna Hedh, Mary Honeyball, Teresa Jiménez-Becerril Barrio, Agnieszka Kozłowska-Rajewicz, Florent Marcellesi, Maria Noichl, Pina Picierno, Terry Reintke, Liliana Rodrigues, Michaela Šojdrová, Ernest Urtasun, Jadwiga Wiśniewska, Maria Gabriela Zoană, Ελισσάβετ Βόζεμπεργκ-Βρυωνίδη

Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία

Sophia in ‘t Veld, Lívia Járóka, Urszula Krupa, Edouard Martin

Αναπληρωτές (άρθρο 200, παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία

Krzysztof Hetman, Monika Hohlmeier, Lukas Mandl, Pavel Svoboda, Patricija Šulin

ΤΕΛΙΚΗ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ ΜΕ ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΚΛΗΣΗΣΤΗΝ ΑΡΜΟΔΙΑ ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

25

+

ALDE

Beatriz Becerra Basterrechea, Sophia in 't Veld

GUE/NGL

Malin Björk

PPE

Krzysztof Hetman, Monika Hohlmeier, Teresa Jiménez-Becerril Barrio, Lívia Járóka, Agnieszka Kozłowska-Rajewicz, Lukas Mandl, Michaela Šojdrová, Patricija Šulin, Pavel Svoboda, Ελισσάβετ Βόζεμπεργκ-Βρυωνίδη

S&D

Vilija Blinkevičiūtė, Iratxe García Pérez, Anna Hedh, Mary Honeyball, Edouard Martin, Maria Noichl, Pina Picierno, Liliana Rodrigues, Maria Gabriela Zoană

VERTS/ALE

Florent Marcellesi, Terry Reintke, Ernest Urtasun

4

-

ECR

Arne Gericke, Urszula Krupa, Jadwiga Wiśniewska

ENF

André Elissen

0

0

 

 

Υπόμνημα των χρησιμοποιούμενων συμβόλων:

+  :  υπέρ

-  :  κατά

0  :  αποχή

Τελευταία ενημέρωση: 6 Μαρτίου 2018
Ανακοίνωση νομικού περιεχομένου - Πολιτική απορρήτου