SPRAWOZDANIE w sprawie przyszłości produkcji żywności i rolnictwa

22.5.2018 - (2018/2037(INI))

Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Sprawozdawca: Herbert Dorfmann

PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

w sprawie przyszłości produkcji żywności i rolnictwa

(2018/2037(INI))

Parlament Europejski,

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 29 listopada 2017 r. pt. „Przyszłość rolnictwa i produkcji żywności” (COM(2017)0713),

–  uwzględniając art. 38 i 39 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) ustanawiające wspólną politykę rolną (WPR) i jej cele,

–  uwzględniając art. 40 i 42 TFUE, które ustanawiają wspólną organizację rynków produktów rolnych oraz określają zakres, w jakim reguły konkurencji stosuje się do produkcji rolnej i handlu produktami rolnymi,

–  uwzględniając art. 13 TFUE,

–  uwzględniając art. 349 TFUE, który definiuje status regionów najbardziej oddalonych oraz określa warunki stosowania postanowień Traktatów w odniesieniu do tych regionów,

–  uwzględniając rozporządzenie (UE) 2017/2393 z dnia 13 grudnia 2017 r. zmieniające rozporządzenia (UE) nr 1305/2013 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW), (UE) nr 1306/2013 w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej, zarządzania nią i monitorowania, (UE) nr 1307/2013 ustanawiające przepisy dotyczące płatności bezpośrednich dla rolników na podstawie systemów wsparcia w ramach wspólnej polityki rolnej, (UE) nr 1308/2013 ustanawiające wspólną organizację rynków produktów rolnych oraz (UE) nr 652/2014 ustanawiające przepisy w zakresie zarządzania wydatkami odnoszącymi się do łańcucha żywnościowego, zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt oraz dotyczącymi zdrowia roślin i materiału przeznaczonego do reprodukcji roślin[1] („rozporządzenie zbiorcze”),

–  uwzględniając dyrektywę Rady 98/58/WE z dnia 20 lipca 1998 r. dotyczącą ochrony zwierząt hodowlanych[2],

–  uwzględniając dokument informacyjny Europejskiego Trybunału Obrachunkowego na temat przyszłości WPR, opublikowany w dniu 19 marca 2018 r.,

–  uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/128/WE z dnia 21 października 2009 r. ustanawiającą ramy wspólnotowego działania na rzecz zrównoważonego stosowania pestycydów[3], a także sprawozdanie Komisji z dnia 10 października 2017 r. w sprawie krajowych planów działania państw członkowskich oraz postępów we wdrażaniu dyrektywy 2009/128/WE w sprawie zrównoważonego stosowania pestycydów (COM(2017)0587),

–  uwzględniając decyzję Parlamentu z dnia 6 lutego 2018 r. w sprawie powołania komisji specjalnej ds. unijnej procedury wydawania zezwoleń na dopuszczenie pestycydów do obrotu, jej zakresu odpowiedzialności, składu liczbowego i czasu trwania mandatu[4],

–  uwzględniając sprawozdania specjalne Europejskiego Trybunału Obrachunkowego nr 16/2017 pt. „Programowanie w zakresie rozwoju obszarów wiejskich – należy dążyć do uproszczenia i bardziej skoncentrować się na rezultatach” oraz nr 21/2017 pt. „Zazielenianie – bardziej złożony system wsparcia dochodów, który nie jest jeszcze skuteczny pod względem środowiskowym”,

–  uwzględniając dokument Komisji otwierający debatę z dnia 28 czerwca 2017 r. na temat przyszłości finansów UE (COM(2017)0358),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 14 lutego 2018 r. pt. „Nowe, nowoczesne wieloletnie ramy finansowe dla Unii Europejskiej, która skutecznie realizuje swoje priorytety po 2020 r.”(COM(2018)0098),

–  uwzględniając deklarację Cork 2.0 z 2016 r. „Lepsze życie na obszarach wiejskich” wydaną podczas Europejskiej Konferencji w sprawie Rozwoju Obszarów Wiejskich,

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 3 maja 2018 r. w sprawie bieżącej sytuacji i perspektyw na przyszłość dla unijnych sektorów hodowli owiec i kóz[5],

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 17 kwietnia 2018 r. w sprawie europejskiej strategii na rzecz promowania roślin wysokobiałkowych – zachęcania europejskiego sektora rolnego do produkcji roślin wysokobiałkowych i strączkowych[6]

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 marca 2018 r. w sprawie następnych WRF: przygotowanie stanowiska Parlamentu dotyczącego WRF na okres po 2020 r.[7],

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 1 marca 2018 r. w sprawie perspektyw i wyzwań dla unijnego sektora pszczelarskiego[8],

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 27 kwietnia 2017 r. w sprawie aktualnego stanu koncentracji gruntów rolnych w UE: jak ułatwić rolnikom dostęp do gruntów?[9],

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 4 kwietnia 2017 r. w sprawie kobiet i ich roli na obszarach wiejskich[10],

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 grudnia 2016 r. w sprawie instrumentów WPR służących ograniczeniu zmienności cen na rynkach rolnych[11],

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 27 października 2016 r. w sprawie sposobu, w jaki WPR może usprawnić tworzenie miejsc pracy na obszarach wiejskich[12],

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 7 czerwca 2016 r. w sprawie zwiększania innowacji i rozwoju gospodarczego w przyszłym zarządzaniu gospodarstwami rolnymi w Europie[13],

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 7 lipca 2015 r. w sprawie perspektyw przemysłu mleczarskiego UE – przegląd wdrożenia pakietu mlecznego[14],

–  uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego pt. „Możliwe przekształcenie wspólnej polityki rolnej”[15],

–  uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Regionów pt. „WPR po 2020 r.”[16],

–  uwzględniając cele zrównoważonego rozwoju ONZ, z których większość jest powiązana ze wspólną polityką rolną,

–  uwzględniając sprawozdanie i konkluzje Grupy Zadaniowej ds. Rynków Rolnych z listopada 2016 r. pt. „Improving Market Outcomes: enhancing the position of farmers in the supply chain” [Poprawa wyników rynkowych: wzmocnienie pozycji rolników w łańcuchu dostaw],

–  uwzględniając porozumienie paryskie w ramach konferencji paryskiej ONZ w sprawie zmiany klimatu (COP21) z 2015 r., w szczególności zobowiązania podjęte przez Unię Europejską jako „ustalone na poziomie krajowym wkłady” w dążeniu do osiągnięcia globalnych celów porozumienia,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji z dnia 15 grudnia 2016 r. w sprawie realizacji programu szczególnych opcji na rzecz rolnictwa regionów najbardziej oddalonych w Unii (POSEI)(COM(2016)0797),

–  uwzględniając przegląd wdrażania polityki ochrony środowiska ogłoszony w 2016 r. (COM(2016)0316), który jest narzędziem pomagającym osiągnąć przedsiębiorstwom i obywatelom korzyści płynące z prawa i polityki ochrony środowiska UE dzięki skuteczniejszemu wdrażaniu,

–  uwzględniając pismo Komisji Kontroli Budżetowej,

–  uwzględniając art. 52 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi i opinie Komisji Rozwoju, Komisji Handlu Międzynarodowego, Komisji Budżetowej oraz Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności (A8-0178/2018),

A.  mając na uwadze, że w komunikacie Komisji w sprawie przyszłości rolnictwa i produkcji żywności stwierdzono, że wspólna polityka rolna (WPR) jest jedną z najstarszych i najbardziej zintegrowanych polityk w UE oraz że ma ona globalne znaczenie strategiczne i powinna być kształtowana w taki sposób, aby umożliwiała sektorowi rolnictwa i leśnictwa w UE zaspokajanie uzasadnionych potrzeb obywateli w zakresie bezpieczeństwa żywnościowego, bezpiecznej, wysokiej jakości i zrównoważonej żywności, a także troski o środowisko, ochrony różnorodności biologicznej i zasobów naturalnych, działań w dziedzinie zmiany klimatu, rozwoju obszarów wiejskich, zdrowia, wysokich norm dotyczących dobrostanu zwierząt oraz zatrudnienia;

B.  mając na uwadze, że należy stwierdzić, iż WPR musi zostać zreformowana, aby w bardziej zadowalający sposób odpowiadała potrzebom zarówno jej głównych odbiorców, czyli rolników, jak i wszystkich obywateli;

C.  mając na uwadze, że WPR ma zasadnicze znaczenie w całej Europie dla około 12 mln gospodarstw rolnych;

D.  mając na uwadze, że grunty rolne stanowią 47 % europejskiego terytorium oraz że 22 mln osób w UE to rolnicy i pracownicy rolni;

E.  mając na uwadze, że celami WPR powinny być zapewnienie bezpieczeństwa żywności i niezależności żywnościowej oraz odporność i zrównoważony rozwój systemów i terytoriów rolniczych UE;

F.   mając na uwadze, że nadrzędny cel UE, jakim jest wielofunkcyjne i zróżnicowane oraz zapewniające miejsca pracy i sprawiedliwe rolnictwo i leśnictwo, których siłą napędową są zrównoważone praktyki rolne i które umożliwiają utrzymanie i nabywanie opłacalnych i możliwych do przekazania kolejnym pokoleniom małych gospodarstw rodzinnych, ma nadal kluczowe znaczenie dla zapewniania pozytywnych efektów zewnętrznych i dóbr publicznych (żywności, produktów nieżywnościowych i usług), których oczekują europejscy obywatele;

G.  mając na uwadze zasadniczą konieczność, by zatrzymać i odwrócić obecną tendencję do koncentracji władzy przez duże przedsiębiorstwa handlu detalicznego i duże przedsiębiorstwa przemysłowe;

H.  mając na uwadze, że zmiany obecnej WPR muszą opierać się na celach strategicznych zmierzających do wzmocnienia konkurencyjności oraz zapewnienia pełnowartościowej i bezpiecznej żywności;

I.   mając na uwadze, że od ponad 25 lat wspólna polityka rolna podlega regularnym reformom podyktowanym otwarciem rolnictwa europejskiego na rynki międzynarodowe oraz pojawianiem się nowych wyzwań w takich dziedzinach jak środowisko i zmiany klimatu; mając na uwadze, że należy obecnie wykonać kolejny krok w tym nieustannym procesie dostosowań w celu uproszczenia, modernizacji i ponownego ukierunkowania WPR, tak by zapewniała ona dochody rolnikom i lepiej odpowiadała oczekiwaniom społeczeństwa jako całości, w szczególności w odniesieniu do jakości żywności i bezpieczeństwa żywnościowego, zmiany klimatu, ochrony zdrowia publicznego i zatrudnienia, przy jednoczesnym zapewnieniu ciągłości polityki i bezpieczeństwa finansowego w sektorze w celu osiągnięcia zrównoważoności obszarów wiejskich, rozwiązania problemu bezpieczeństwa żywnościowego oraz zapewnienia wypełnienia europejskich celów w zakresie środowiska i klimatu, a także zwiększenia wartości dodanej UE;

J.   mając na uwadze, że mimo iż Komisja zatytułowała swój komunikat dotyczący bieżącej reformy WPR „Przyszłość żywności i rolnictwa”, nie zapewniła gwarancji, że budżet WPR zostanie utrzymany; mając na uwadze, że niezwykle ważne jest, aby podjąć tę kwestię, zanim przedłożone zostaną kolejne wnioski ustawodawcze; mając na uwadze, że muszą one gwarantować, że nie dojdzie do ponownej nacjonalizacji WPR, że prawidłowe funkcjonowanie jednolitego rynku nie będzie zagrożone oraz że beneficjenci mogą liczyć na rzeczywiste uproszczenia, nie tylko na szczeblu UE, lecz także na szczeblu państw członkowskich, na szczeblu regionalnym i lokalnym oraz na poziomie gospodarstw rolnych, natomiast rolnicy i właściciele lasów mogą liczyć na elastyczność i pewność prawa, przy jednoczesnym zagwarantowaniu ambitnych celów w zakresie ochrony środowiska oraz że cele nowej WPR zostaną spełnione bez obarczania państw członkowskich nowymi ograniczeniami i nowymi komplikacjami, które mogłyby prowadzić do opóźnień w realizacji strategii krajowych;

K.  mając na uwadze, że nowy model realizacji powinien tworzyć bezpośredni związek między UE a europejskimi rolnikami;

L.  mając na uwadze, że WPR musi odgrywać ważną rolę w zwiększaniu długoterminowej wydajności oraz konkurencyjności sektora, a także unikaniu stagnacji i zmienności dochodów gospodarstw, które pomimo koncentracji i intensyfikacji produkcji oraz zwiększającej się produktywności są przeciętnie nadal niższe niż w przypadku pozostałej części gospodarki;

M.  mając na uwadze, że płatności bezpośrednie stanowią pierwszy istotny poziom stabilności i formę zabezpieczenia dochodów rolniczych, ponieważ są wymierną częścią rocznych dochodów z rolnictwa sięgającą w niektórych regionach nawet 100 % dochodów rolniczych; mając na uwadze, że płatności te powinny w dalszym ciągu umożliwiać rolnikom konkurowanie z państwami trzecimi w oparciu o równe warunki działania;

N.  mając na uwadze, że nowe łańcuchy wartości na obszarach wiejskich w ramach biogospodarki mogą przynieść korzyści obszarom wiejskim w zakresie potencjalnego wzrostu gospodarczego i zatrudnienia;

O.  mając na uwadze, że płatności bezpośrednie muszą być bardziej ukierunkowane na rolników, ponieważ to właśnie oni przyczyniają się do stabilności i budowania przyszłości naszych obszarów wiejskich i stawiają czoła zagrożeniom rynkowym o podłożu gospodarczym;

P.  mając na uwadze, że w ostatnich kilku latach rolnicy doświadczali coraz większej zmienności cen będącej odzwierciedleniem wahań cen na globalnych rynkach oraz niepewności powodowanej zmianami makroekonomicznymi, zewnętrznymi strategiami politycznymi, takimi jak handel, kwestie polityczno-dyplomatyczne, kryzysy sanitarne, nadwyżki produkcyjne w niektórych sektorach europejskich, zmiana klimatu oraz częstsze ekstremalne zdarzenia pogodowe w UE;

Q.  mając na uwadze, że specjalne narzędzia przeznaczone dla sektorów śródziemnomorskich powinny pozostać w filarze I;

R.  mając na uwadze, że istotne jest, aby zapewnić elastyczne i sprawnie działające narzędzia mające pomóc wrażliwym i strategicznym sektorom w radzeniu sobie ze zmianami strukturalnymi, takimi jak potencjalne skutki brexitu czy zatwierdzonych dwustronnych umów handlowych z głównymi partnerami UE;

S.  mając na uwadze, że strategie sektorowe dotyczące owoców i warzyw, wina i wyrobów pszczelarskich powinny pozostać obowiązkowe dla krajów będących ich producentami, a specjalne rozwiązania przewidziane w tych narzędziach i zasadach powinny zostać utrzymane;

T.  mając na uwadze, że konieczne jest zapewnienie równych warunków działania, uczciwych cen i godnego poziomu życia wszystkim rolnikom we wszystkich regionach i wszystkich państwach członkowskich UE, a tym samym zagwarantowanie przystępnych cen obywatelom i konsumentom oraz działalności rolniczej we wszystkich regionach Unii, w tym na obszarach o szczególnych ograniczeniach naturalnych; mając na uwadze, że kluczowe znaczenie ma promowanie konsumpcji i dostępu do wysokiej jakości żywności oraz zdrowego i zrównoważonego odżywiania, wypełniając przy tym zobowiązania na rzecz trwałego rozwoju społecznego i środowiskowego, działań w dziedzinie klimatu, zdrowia, dobrostanu i zdrowia zwierząt i roślin oraz zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich;

U.  mając na uwadze, że zasoby wodne i rolnictwo są ze sobą nierozłącznie powiązane oraz że zrównoważona gospodarka wodna w sektorze rolnym ma zasadnicze znaczenie dla zagwarantowania dobrej jakości i wystarczającej produkcji żywności oraz ochrony zasobów wodnych;

V.  mając na uwadze, że WPR wymaga odpowiednich narzędzi w celu uwzględnienia podatności rolnictwa na zmianę klimatu oraz jednoczesnego ograniczenia presji, która jest wywierana na zasoby wody słodkiej przez sektor odpowiadający za 50 % zużycia wody słodkiej w UE;

W.  mając na uwadze, że istnieje zapotrzebowanie na zaktualizowany, prostszy i bardziej sprawiedliwy system płatności, a także większą sprawiedliwość i legalność;

X.  mając na uwadze, że w obecnej WPR brakuje instrumentów gwarantujących odpowiednie dochody potrzebne do zapewnienia godziwego życia starszym rolnikom;

Y.  mając na uwadze, że nie istnieją odpowiednie instrumenty zachęcające starsze pokolenie rolników do przekazywania działalności młodszym rolnikom;

Z.  mając na uwadze, że według dokumentu informacyjnego Europejskiego Trybunału Obrachunkowego z marca 2018 r. w sprawie przyszłości WPR, w 2010 r. na 100 gospodarzy w wieku powyżej 55 lat przypadało 14 gospodarzy w wieku poniżej 35 lat, przy czym w 2013 r. wartość ta zmalała do 10,8 gospodarzy w wieku poniżej 35 lat; mając na uwadze, że średnia wieku rolników w UE wzrosła z 49,2 do 51,4 lat w okresie od 2004 r. do 2013 r.; mając na uwadze, że najmniejsze gospodarstwa należą najczęściej do starszych rolników;

Aa.   mając na uwadze, że wzrost globalnej wymiany handlowej stanowi zarówno szansę, jak i wyzwania związane między innymi ze środowiskiem, zmianą klimatu, ochroną zasobów wodnych, brakiem gruntów rolnych i degradacją gleby, a zatem wymaga dostosowania zasad handlu międzynarodowego, tak by umożliwić tworzenie równych warunków działania w oparciu o wysokie standardy oraz sprawiedliwe i zrównoważone warunki do wymiany towarów i usług, a także odnowione i skuteczne mechanizmy obrony handlu, zgodnie z obowiązującymi standardami UE w obszarze spraw społecznych, gospodarczych, środowiskowych, zdrowotnych, sanitarnych, fitosanitarnych i dobrostanu zwierząt;

Ab.  mając na uwadze, że należy utrzymać te wysokie standardy i promować je na całym świecie, w szczególności w ramach Światowej Organizacji Handlu, chroniąc interesy europejskich producentów i konsumentów przez zapewnienie europejskich norm w umowach handlowych dotyczących przywozu;

Ac.  mając na uwadze, że około 80 % zapotrzebowania na białko w UE pokrywa import tego składnika z państw trzecich, a strategii zaopatrzenia w białko nie włączono jak dotąd do WPR w wystarczającym stopniu;

Ad.  mając na uwadze, że choć należy z zadowoleniem przyjąć skoncentrowanie się na badaniach i rozwoju zasobooszczędnych produktów i innowacyjnych procesów, potrzebne są wzmożone działania, by rozwinąć zdolności badawcze i infrastrukturę, tak aby wyniki badań znalazły praktyczne zastosowanie w zakresie żywności i rolnictwa oraz zrównoważonego agroleśnictwa, przy zapewnieniu odpowiedniego wsparcia, a także w celu promocji wielopodmiotowego podejścia koncentrującego się na rolnikach, wspartego niezależnymi, przejrzystymi, odpowiednio finansowanymi, ogólnounijnymi usługami doradztwa rolniczego we wszystkich państwach członkowskich i regionach oraz wymianą wiedzy i usług szkoleniowych na szczeblu państw członkowskich;

Ae.  mając na uwadze, że wsparcie inwestycji bezpośrednich powinno być lepiej ukierunkowane na dwojakie potrzeby, tj. dotyczące wyników gospodarczych i wyników w zakresie ochrony środowiska, oraz powinno uwzględniać potrzeby samych gospodarstw rolnych;

Af.  mając na uwadze, że Unia Europejska stworzyła szereg programów kosmicznych (EGNOS i Galileo) i obserwacji Ziemi (Copernicus), których potencjał w zakresie ułatwienia kontroli nad realizacją WPR oraz przechodzenia europejskiego rolnictwa na rolnictwo precyzyjne i na dwutorową wydajność gospodarstw pod względem środowiskowym i ekonomicznym należy maksymalnie wykorzystać;

Ag.  mając na uwadze, że większość badań z zakresu biotechnologii obecnie prowadzi się poza UE, gdzie zasadniczo skupiają się one na kwestiach rolno-gospodarczych nieistotnych dla unijnego sektora, co skutkuje możliwością utraty inwestycji i oddalenia się od istoty tych badań;

Ah.  mając na uwadze, że dotychczasowe doświadczenia wskazują, iż wykorzystanie naturalnych procesów do zwiększenia wydajności i odporności plonów oraz zachęcanie do tego może obniżyć koszty produkcji;

Ai.  mając na uwadze, że konkurencyjny sektor rolnictwa, żywności i leśnictwa musi nadal odgrywać znaczącą rolę w wypełnieniu celów ochrony środowiska i klimatu UE określonych w umowach międzynarodowych, takich jak COP21 oraz cele NZ dotyczące zrównoważonego rozwoju, natomiast rolnicy powinni być zachęcani do zaangażowania i wynagradzani za swój wkład, a także powinni otrzymać wsparcie w postaci zmniejszenia zbędnych obciążeń regulacyjnych i administracyjnych w podejmowanych przez nich działaniach;

Aj.  mając na uwadze, że prognozowany zakres wzrostu globalnej średniej temperatury powierzchni Ziemi, do którego ma dojść w XXI w., oraz jego bezpośrednie następstwa pod względem warunków klimatycznych wymagają systemu żywnościowego, który będzie zrównoważony pod względem środowiskowym, będzie gwarantował bezpieczną i obfitą produkcję, a jednocześnie nie będzie uzależniał Unii od innych rynków;

Ak.  mając na uwadze, że ważne jest, by przyszła WPR była spójna z celami zrównoważonego rozwoju, porozumieniem paryskim i strategiami politycznymi UE, w szczególności w obszarach zrównoważonego rozwoju, środowiska, klimatu, zdrowia publicznego i żywności;

Al.  mając na uwadze, że rolnictwo jest jednym z sektorów gospodarki, które mają przyczynić się do osiągnięcia celu ograniczenia emisji gazów cieplarnianych do 2030 r. o 30 % w porównaniu z poziomami z 2005 r. zgodnie z rozporządzeniem w sprawie wspólnego wysiłku redukcyjnego;

Am.  mając na uwadze, że małe gospodarstwa stanowią około 40 % gospodarstw w UE, ale otrzymują jedynie 8 % dotacji w ramach WPR;

An.  mając na uwadze, że 17 celów zrównoważonego rozwoju wyznacza nowe i wyraźne kierunki dla WPR po 2020 r.;

Ao.  mając na uwadze, że WPR stopniowo uwzględniała cele środowiskowe przez zapewnienie zgodności jej zasad z wymogami środowiskowymi określonymi w prawodawstwie Unii, zagwarantowanie przestrzegania tych wymogów przez rolników, a także promowanie zrównoważonych praktyk rolniczych chroniących środowisko i różnorodność biologiczną;

Ap.  mając na uwadze, że spożycie tłuszczów nasyconych i czerwonego mięsa w Unii nadal znacznie przekracza zalecane poziomy zapotrzebowania na wartości odżywcze, a przemysł spożywczy nadal w istotnym stopniu przyczynia się do emisji gazów cieplarnianych i azotu;

Aq.  mając na uwadze, że zamknięte obiegi produkcyjne, które oznaczają, że procesy produkcji, przetwarzania i pakowania odbywają się w tym samym regionie, zatrzymują wartość dodaną w danym regionie, a tym samym zapewniają większą liczbę miejsc pracy na danym obszarze i wykazują potencjał, jeśli chodzi o rewitalizację obszarów wiejskich;

Ar.  mając na uwadze, że WPR dąży do nierozdzielnych celów o charakterze ekonomicznym i środowiskowym oraz że należy zachować, a nawet wzmocnić ten dualny charakter, w ramach reformy pierwszego filaru i mechanizmu zazieleniania, na rzecz przejścia na zrównoważony i wydajny model europejskiego rolnictwa;

As.  mając na uwadze, że Unia Europejska musi w przyszłej WPR dążyć do znaczącego ograniczenia stosowania antybiotyków w rolnictwie i sektorze spożywczym w celu wzmocnienia zrównoważonego rolnictwa;

At.  mając na uwadze, że zwiększenie długoterminowej odporności i zrównoważonego charakteru systemów rolnych i terytoriów przyniesie korzyści UE jako całości;

Au.  mając na uwadze, że Europejski Trybunał Obrachunkowy podkreślił, że z uwagi na wymogi zazieleniania, które często jedynie odzwierciedlają obecne praktyki, płatności z tytułu zazieleniania wprowadzone w ramach reformy z 2013 r. wiążą się z dodatkową złożonością i biurokracją, są trudne do zrozumienia, a zdaniem Europejskiego Trybunału Obrachunkowego, z uwagi na swoją strukturę, nie przyczyniają się w wystarczający sposób do poprawy wyników WPR w zakresie oddziaływania na środowisko i zmiany klimatu, co należy wziąć pod uwagę podczas projektowania nowej architektury zazieleniania w ramach WPR;

Av.  mając na uwadze, że Europejski Trybunał Obrachunkowy wykrył istotne uchybienia we wdrażaniu filaru II, zwłaszcza długotrwały proces zatwierdzania, jak również złożony i biurokratyczny charakter programów rozwoju obszarów wiejskich;

Aw.  mając na uwadze, że w ramach oceny adekwatności opartej na dowodach polegającej na metaocenie badań naukowych stwierdzono, że środki związane z zazielenianiem nie zwiększyły znacząco efektywności środowiskowej, głównie dlatego, iż wymogi te były już wcześniej spełniane;

Ax.   mając na uwadze, że cele deklaracji Cork 2.0 „Lepsze życie na obszarach wiejskich” obejmują dynamiczne obszary wiejskie, inteligentną wielofunkcyjność, różnorodność biologiczną w rolnictwie i leśnictwie, a także poza nimi, rzadkie rasy zwierząt i uprawy okrywowe, rolnictwo ekologiczne, wsparcie obszarów o niekorzystnych warunkach gospodarowania oraz zobowiązania w kontekście sieci Natura 2000; mając na uwadze, że w deklaracji tej podkreślono znaczenie wysiłków na rzecz przeciwdziałania wyludnianiu obszarów wiejskich oraz roli kobiet i młodzieży w tym procesie, a także potrzebę lepszego wykorzystania zasobów własnych obszarów wiejskich przez wdrożenie zintegrowanych strategii i podejść wielosektorowych, ze wzmocnieniem podejścia oddolnego, i synergiczne połączenie podmiotów, co oznacza konieczność inwestowania w zrównoważony rozwój obszarów wiejskich, ochrony zasobów naturalnych i wydajniejszego gospodarowania nimi, zachęcania do działań na rzecz klimatu, pobudzania wiedzy i innowacji, wzmacniania zarządzania na obszarach wiejskich oraz uproszczenia i realizacji polityki w dziedzinie obszarów wiejskich;

Ay.  mając na uwadze, że obszary mniej uprzywilejowane, takie jak regiony, w których występuje silna konkurencja między rozwojem obszarów miejskich a rolnictwem, powinny być uwzględniane przez WPR ze względu na ich dodatkowe ograniczenia w zakresie dostępu do gruntów, aby utrzymać rolnictwo na tych obszarach;

Az.  mając na uwadze, że obszary o niekorzystnych warunkach gospodarowania, takie jak regiony górskie i najbardziej oddalone, powinny nadal otrzymywać rekompensatę w ramach WPR z tytułu dodatkowych kosztów wynikających z ich specyficznych ograniczeń w celu utrzymania działalności rolnej na tego typu obszarach;

Ba.  mając na uwadze, że WPR powinna przywiązywać należytą wagę do wielkich korzyści dla środowiska płynących z niektórych sektorów, takich jak sektor hodowli owiec i kóz czy sektor uprawy roślin wysokobiałkowych;

Bb.  mając na uwadze, że sektor pszczelarstwa ma kluczowe znaczenie dla UE oraz przynosi znaczne korzyści społeczeństwu, zarówno z punktu widzenia gospodarki, jak i ekologii;

Bc.  mając na uwadze, że należy dodatkowo wzmocnić pozycję rolników w łańcuchu dostaw żywności i zagwarantować uczciwą konkurencję w obrębie jednolitego rynku, z wykorzystaniem sprawiedliwych i przejrzystych zasad uwzględniających szczególny charakter rolnictwa w relacji produkcji do pozostałych części łańcucha dostaw żywności na różnych szczeblach, a także zapewnić zachęty do skutecznego zapobiegania ryzyku i kryzysom, w tym aktywne instrumenty zarządzania, które są w stanie lepiej dostosować ofertę do zapotrzebowania i mogą zostać umieszczone na szczeblu sektora przez organy publiczne, jak podkreślono w sprawozdaniu Grupy Zadaniowej ds. Rynków Rolnych; mając na uwadze, że należy odpowiednio rozważyć i monitorować aspekty wykraczające poza zakres WPR mające wpływ na konkurencyjność i równe warunki działania dla rolników;

Bd.  mając na uwadze, że nowe wyzwania w zakresie bezpieczeństwa żywnościowego i niezależności żywnościowej dla europejskiego rolnictwa w ramach priorytetów politycznych UE, zgodnie z dokumentem Komisji otwierającym debatę na temat przyszłości finansów UE, wymagają zwiększenia lub utrzymania na obecnym poziomie – w stałych kwotach wyrażonych w euro – funduszy publicznych zarówno na nowe, jak i istniejące wyzwania w nowych wieloletnich ramach finansowych (WRF);

Be.  mając na uwadze, że w związku z tym, iż ogół społeczeństwa oczekuje od rolników, że zmienią swoje praktyki w taki sposób, aby stały się one w pełni zrównoważone, należy wspierać rolników w procesie tej transformacji za pomocą funduszy publicznych; 

Bf.  mając na uwadze, że wszelkie zmiany WPR należy wprowadzać w taki sposób, by zapewnić stabilność sektora, pewność prawa i bezpieczeństwo planowania dla rolników i właścicieli lasów za pomocą odpowiednich okresów przejściowych i środków;

Bg.  mając na uwadze, że Parlament musi odgrywać wszechstronną rolę w ustanawianiu czytelnych ram polityki, tak aby zagwarantować wspólne ambitne cele na szczeblu europejskim oraz demokratyczną debatę na temat strategicznych kwestii, które wywierają wpływ na codzienne życie wszystkich obywateli pod względem zrównoważonego korzystania z zasobów naturalnych, w tym wody, gleby i powietrza, jakości naszej żywności, stabilności finansowej producentów rolnych, bezpieczeństwa żywnościowego, zdrowia oraz trwałej modernizacji praktyk rolniczych i higienicznych w celu zawarcia umowy społecznej na szczeblu europejskim między producentami a konsumentami;

Bh.  mając na uwadze, że konieczne jest przekształcenie WPR, tak by zapewnić jej skuteczność w sprostaniu wyzwaniom, że niezbędne jest zapewnienie współprawodawcom środków do pełnego wykonywania ich zadań w regulowanych ramach czasowych, a także, że istnieją niewiadome związane z brexitem;

Bi.  mając na uwadze, że przyszłość bezpieczeństwa żywnościowego w Europie należy zapewnić zarówno w przypadku Zjednoczonego Królestwa, jak i UE-27, podejmując jak największe wysiłki w celu zminimalizowania zakłóceń w produkcji i dostępie do żywności w przypadku obydwu stron; mając na uwadze, że należy podjąć wszelkie starania w celu zapewnienia jednolitego dostosowania do norm środowiskowych i norm bezpieczeństwa żywności, tak by dopilnować, że zarówno obywatele Zjednoczonego Królestwa, jak i UE nie doświadczą obniżenia jakości żywności i bezpieczeństwa żywności;

Bj.  mając na uwadze, że jednym z sześciu kluczowych priorytetów rozwoju obszarów wiejskich w UE jest odbudowa, ochrona i wzmacnianie ekosystemów związanych z rolnictwem i leśnictwem, w tym na obszarach Natura 2000;

Bk.  mając na uwadze, że UE jest obecnie na etapie opracowywania strategii zaopatrzenia w białko, której celem jest podniesienie stopnia samowystarczalności w zakresie pozyskiwania tego składnika;

Bl.  mając na uwadze, że w 2017 r. problem poważnego braku bezpieczeństwa żywnościowego dotyczył 124 mln ludzi w 51 krajach, co stanowi wzrost o 16 mln w stosunku do 2016 r.; mając na uwadze, że większość osób dotkniętych brakiem bezpieczeństwa żywnościowego mieszka na obszarach wiejskich;

Bm.  mając na uwadze, że równouprawnienie kobiet i mężczyzn to zasadniczy cel Unii i jej państw członkowskich; mając na uwadze, że wiele ról odgrywanych przez kobiety na obszarach wiejskich pomaga w utrzymaniu rentowności gospodarstw rolnych i społeczności wiejskich; mając na uwadze, że starania na rzecz przeciwdziałania wyludnianiu się obszarów wiejskich są związane z zapewnianiem szans dla kobiet i młodzieży; mając na uwadze, że kobiety zamieszkujące obszary wiejskie nadal stoją w obliczu wielu wyzwań, natomiast polityka rolna i polityka rozwoju obszarów wiejskich nie obejmują w dostatecznym stopniu wymiaru płci; mając na uwadze, że mimo iż płeć beneficjentów płatności bezpośrednich lub beneficjentów funduszy na rozwój obszarów wiejskich nie jest wiarygodnym wskaźnikiem wpływu programów, kobiety jako wnioskodawczynie lub beneficjentki nie są reprezentowane w dostatecznym stopniu;

Bn.  mając na uwadze, że aby móc uzasadnić budżet WPR europejskim podatnikom, przyszłe finansowanie musi być powiązane zarówno z produkcją bezpiecznej i wysokiej jakości żywności, jak również z wyraźną społeczną wartością dodaną w odniesieniu do zrównoważonego rolnictwa, ambitnych wyników w zakresie środowiska i klimatu, zdrowia publicznego i norm w zakresie zdrowia i dobrostanu zwierząt, a także innych społecznych skutków wspólnej polityki rolnej w celu stworzenia prawdziwie równych warunków działania w UE i poza nią;

Bo.  mając na uwadze, że ze specjalnego badania Eurobarometr nr 442 dotyczącego postaw Europejczyków wobec dobrostanu zwierząt wynika, że 82 % obywateli Unii uważa, iż należy lepiej chronić dobrostan zwierząt gospodarskich;

Bp.  mając na uwadze, że stosowanie pestycydów, utrata różnorodności biologicznej i zmiany w środowisku rolniczym mogą wywierać negatywny wpływ na liczbę zapylaczy i różnorodność ich gatunków; mając na uwadze, że wyzwania stojące przed zapylaczami, zarówno udomowionymi, jak i dzikimi, są znaczne, a skutki dla rolnictwa UE i bezpieczeństwa żywnościowego mogą być szkodliwe, zważywszy na zależność większości produkcji UE od procesów zapylania; mając na uwadze, że w styczniu 2018 r. rozpoczęto konsultacje publiczne w sprawie inicjatywy UE dotyczącej owadów zapylających w celu określenia najlepszego podejścia i działań koniecznych do rozwiązania problemu malejącej liczby zapylaczy w UE;

Bq.  mając na uwadze, że należy opracować szczególny środek w ramach rozwoju obszarów wiejskich – koncentrujący się na ośmiu zasadach integrowanej ochrony roślin Unii Europejskiej – aby zachęcać do ograniczania stosowania silnych pestycydów oraz promowania stosowania niechemicznych środków alternatywnych;

Br.  mając na uwadze, że obszary o niekorzystnych warunkach gospodarowania, takie jak regiony górskie i najbardziej oddalone, powinny nadal otrzymywać rekompensatę w ramach WPR z tytułu dodatkowych kosztów wynikających z ich specyficznych ograniczeń w celu utrzymania działalności rolnej na tego typu obszarach;

Bs.  mając na uwadze, że stosowanie ram WPR w regionach najbardziej oddalonych powinno w pełni uwzględniać zakres art. 349 TFUE, ponieważ obszary te znajdują się w szczególnie niekorzystnej sytuacji pod względem rozwoju społeczno-gospodarczego, a także w odniesieniu do takich aspektów jak starzenie się ludności i wyludnianie; mając na uwadze, że program POSEI stanowi skuteczne narzędzie do rozwoju i wzmacniania struktury sektora, która stanowi odpowiedź na konkretne zagadnienia dotyczące rolnictwa w regionach najbardziej oddalonych; przypomina, że w swoim sprawozdaniu z dnia 15 grudnia 2016 r. skierowanym do Parlamentu i Rady w sprawie wdrażania programu POSEI Komisja stwierdziła, że „biorąc pod uwagę ocenę programu, zmiana podstawowego rozporządzenia (UE) nr 228/2013 nie jest konieczna”;

Bt.  mając na uwadze, że zarówno gospodarka leśna, jak i system rolno-leśny obejmujący górne piętro roślinności drzewiastej nad pastwiskiem lub uprawami rolnymi mogą zapewnić odporność na poziomie gospodarstw rolnych i krajobrazu, a także w przypadku niezbędnych działań służących ochronie środowiska i łagodzeniu zmian klimatu, zapewniając produkty leśne lub rolne bądź inne usługi ekosystemowe, wzmacniając tym samym cele WPR i umożliwiając gospodarce o obiegu zamkniętym i biogospodarce wnoszenie wkładu w nowe modele biznesowe z korzyścią dla rolników, leśników i obszarów wiejskich; mając na uwadze, że strategia leśna UE promuje spójne i całościowe spojrzenie na gospodarkę leśną, obejmuje liczne korzyści płynące z lasów oraz dotyczy całego łańcucha wartości w leśnictwie; podkreśla, że WPR odgrywa decydującą rolę w wypełnianiu celów tej strategii i zwraca szczególną uwagę na lasy śródziemnomorskie, które częściej cierpią wskutek zmiany klimatu i pożarów, co zagraża różnorodności biologicznej i potencjalnej produkcji rolnej;

Nowe stosunki między Unią Europejską, państwami członkowskimi, regionami i rolnikami

1.  z zadowoleniem przyjmuje zamiar uproszczenia i modernizacji WPR, która przyniesie rolnikom korzyści gospodarcze, a także spełnienia oczekiwań obywateli, lecz podkreśla, że nadrzędnymi priorytetami reformy muszą być zasady określone w traktacie rzymskim, integralność jednolitego rynku i prawdziwie wspólna polityka, odpowiednio finansowana przez UE, która będzie nowoczesna i zorientowana na rezultaty, będzie wspierać zrównoważone rolnictwo, a także zapewni bezpieczną, wysokiej jakości i różnorodną żywność, zatrudnienie i rozwój obszarów wiejskich;

2.  przyjmuje do wiadomości komunikat Komisji w sprawie przyszłości rolnictwa i produkcji żywności i wyraża zadowolenie, że uznano, iż jednym z celów WPR jest wzmocnienie i zapewnienie zrównoważonego zarządzania zasobami naturalnym oraz przyczynienie się do osiągnięcia unijnych celów w zakresie środowiska i klimatu;

3.  apeluje, aby głównym priorytetem WPR było przekształcenie każdego europejskiego gospodarstwa rolnego w przedsiębiorstwo uwzględniające jednocześnie normy dotyczące wyników gospodarczych i normy w zakresie oddziaływania na środowisko;

4.  podkreśla, jak ważne jest, by WPR zachowała kluczową relację między prawodawcami Unii, rolnikami i obywatelami; odrzuca wszelką możliwość ponownej nacjonalizacji WPR, co mogłoby prowadzić do wzrostu zakłóceń konkurencji na jednolitym rynku;

5.  zwraca uwagę na ogromne znaczenie rolnictwa prowadzonego na małą i średnią skalę, które powinno zostać dostrzeżone i docenione;

6.  podkreśla, że elastyczność, z jakiej mogą obecnie korzystać państwa członkowskie w odniesieniu do opcji określonych w przepisach podstawowych, pozwala reagować na konkretne sytuacje, lecz jednocześnie wskazuje, że niektóre elementy WPR nie mogą już być uznawane za wspólne; podkreśla konieczność przestrzegania warunków konkurencji na jednolitym rynku oraz zapewnienia równych szans, jeśli chodzi o dostęp do wsparcia dla rolników w różnych państwach członkowskich lub w różnych regionach, a także potrzebę zapewnienia odpowiednich i skutecznych rozwiązań, aby zminimalizować ryzyko zakłócenia konkurencji lub zagrożeń dla spójności;

7.  uważa, że państwom członkowskim powinien przysługiwać rozsądny poziom elastyczności w obrębie solidnych wspólnych ram unijnych przepisów, norm, narzędzi interwencyjnych, kontroli i środków finansowych uzgodnionych na poziomie UE przez współprawodawców, aby zagwarantować rolnikom równe warunki działania, a w szczególności unijne podejście do wsparcia w ramach pierwszego filaru, z myślą o zapewnieniu przestrzegania warunków uczciwej konkurencji;

8.  uważa, że w celu zapewnienia skuteczniejszego wdrażania WPR, lepiej przystosowanego do realiów różnych form rolnictwa w Europie, krajowe wybory dokonywane w ramach określonych przez UE zestawów narzędzi dostępnych w ramach filarów I i II powinny zostać usprawnione, a państwa członkowskie powinny opracować, przy zaangażowaniu wszystkich zainteresowanych stron, własne spójne, oparte na dowodach strategie krajowe w oparciu o unijne cele i wskaźniki dotyczące głównych rodzajów możliwych narzędzi interwencji, które powinny być także określane na szczeblu UE, a także kryteria wyboru, przy zastosowaniu jasnych wspólnych ram mających zastosowanie w całej UE przepisów, z poszanowaniem reguł i zasad jednolitego rynku;

9.  podkreśla, że zasada dodatkowej pomocniczości powinna być stosowana tylko pod warunkiem istnienia solidnego, wspólnego zbioru unijnych zasad, celów, wskaźników i kontroli;

10.  podkreśla ryzyko wynikające z nadmiernie rygorystycznego wdrażania na szczeblu krajowym i regionalnym, a także duży stopień niepewności wśród rolników ze względu na to, że państwa członkowskie muszą samodzielnie określać swoje krajowe plany i dokonywać corocznego przeglądu swoich decyzji, w zależności od stanowiska zajętego przez rządy sprawujące władzę; w związku z tym wzywa Komisję do przedstawienia współprawodawcom, wraz ze swoimi wnioskami ustawodawczymi, jasnego i prostego modelu krajowego planu strategicznego, aby umożliwić współprawodawcom ocenę zakresu, stopnia szczegółowości i treści takich planów, które stanowią podstawowe elementy przyszłego wniosku Komisji, i wyjaśnić kryteria, na podstawie których te krajowe strategie będą oceniane;

11.  apeluje do Komisji o zapewnienie narzędzi mających na celu zwiększenie wykorzystania synergii między finansowaniem w ramach WPR a finansowaniem w ramach polityki spójności;

12.  podkreśla, że przyszła WPR powinna w pełni przestrzegać podziału władzy w każdym państwie członkowskim, często ustanowionego w konstytucjach tych państw, w szczególności pod względem poszanowania kompetencji prawnych regionów UE podczas opracowywania i wdrażania polityk, takich jak EFRROW, a także zarządzania nimi; podkreśla, że należy zapewnić, aby rolnicy i inni beneficjenci byli odpowiednio angażowani na wszystkich etapach kształtowania polityki;

13.  z zadowoleniem przyjmuje wysiłki Komisji podejmowane w celu opracowania, wdrażania i kontroli programów na podstawie podejścia opartego na wynikach w celu promowania wydajności, a nie zgodności, przy jednoczesnym zapewnieniu adekwatnego i opartego na analizie ryzyka monitorowania za pomocą czytelnie zdefiniowanych, prostszych, mniej zbiurokratyzowanych (w tym nieprowadzących do nadmiernie rygorystycznego wdrażania), solidnych, przejrzystych i mierzalnych wskaźników na szczeblu UE, łącznie z odpowiednim systemem kontroli działań państw członkowskich oraz opracowywania i wdrażania programów, a także nakładania kar; uważa za konieczne ustanowienie jednolitych podstawowych kryteriów dla ustalania podobnych kar za stwierdzone niewykonanie równoważnych zobowiązań dotyczących wprowadzania różnych środków stosowanych przez państwa członkowskie lub regiony, aby osiągnąć wspólne cele ogólne przyjęte przez UE;

14.  podkreśla, że dla państw członkowskich, które ze względu na szczególne okoliczności mogą nie być w stanie w pełni osiągnąć wszystkich wyników wyznaczonych w krajowych planach, podejście oparte tylko na wynikach działalności wiązałoby się z ryzykiem zmniejszenia ex post puli środków krajowych oraz zawieszenia finansowania;

15.  uznaje, że nowy model realizacji będzie przez kilka lat wymagał udoskonalania i zmian, by zagwarantować, że rolnicy nie będą karani w wyniku przejścia na model oparty na wynikach działalności;

16.  odnotowuje jednak, że potencjalne opóźnienie w przyjęciu planów strategicznych WPR może prowadzić do opóźnionych płatności, czego należy koniecznie uniknąć;

17.  uważa, że w pierwszym filarze państwa członkowskie mogą wybrać programy z priorytetowego katalogu ustalonego przez UE;

18.  apeluje o opracowanie systemu odpowiednich dostosowań instytucjonalnych i prawnych potrzebnych do zmiany modelu wdrażania, aby zapobiec powstaniu dodatkowych kosztów oraz zmniejszeniu absorpcji środków w państwach członkowskich;

19.  uważa, że gromadzenie informacji powinno polegać raczej na obrazach satelitarnych i bazach danych zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli niż na danych dostarczanych przez poszczególnych rolników;

20.  wzywa Komisję do wypracowania odpowiednich synergii między sztandarowymi programami UE dotyczącymi przestrzeni kosmicznej i WPR, a w szczególności z programem Copernicus, który jest szczególnie interesujący dla społeczności rolniczej w kontekście monitorowania zmiany klimatu i środowiska naturalnego;

21.  wzywa do przyjęcia środków zwiększających recykling składników odżywczych; wzywa do dostosowania strukturalnej polityki rolnej do systemu wsparcia na rzecz ochrony środowiska, np. w drodze lepszego łączenia upraw i hodowli zwierząt gospodarskich;

22.  apeluje o zachowanie uproszczonego systemu dla małych gospodarstw;

23.  uważa, że rolnicy posiadający grunty o powierzchni mniejszej niż 5 ha powinni móc dobrowolnie przystąpić do tego systemu;

24.  wzywa Komisję do prowadzenia kontroli i audytu finansów i wyników w celu zagwarantowania, aby funkcje były wykonywane zgodnie z tymi samymi wysokimi normami i kryteriami we wszystkich państwach członkowskich, niezależnie od zwiększonej elastyczności przyznanej państwom członkowskim w zakresie opracowywania koncepcji programów i zarządzania nimi oraz w szczególności w celu zapewnienia terminowej wypłaty środków finansowych wszystkim kwalifikującym się rolnikom i społecznościom na obszarach wiejskich we wszystkich państwach członkowskich przy jednoczesnym minimalizowaniu obciążenia administracyjnego dla beneficjentów;

25.  przypomina, że podczas poprzedniej reformy uzgodnienie definicji „rolnika czynnego zawodowo” przysparzało trudności; uważa w związku z tym, że wyniki działalności gospodarstwa rolnego (np. utrzymanie gruntów w dobrym stanie pod względem rolniczym, wdrażanie dobrych praktyk hodowli zwierząt, udział w gospodarce o obiegu zamkniętym) mogą stanowić lepiej ukierunkowane i wymierne rozwiązanie pozwalające na uzgodnienie takiej definicji;

26.  uważa, że wszystkie podmioty uczestniczące w procesie kontroli finansów UE, w tym Europejski Trybunał Obrachunkowy, muszą w ten sam sposób rozumieć system kontroli oparty na wynikach, tak by nie stawiać państw członkowskich ani beneficjentów w obliczu niespodziewanych korekt finansowych;

27.  podkreśla, że rolnicy są przedsiębiorcami, i dlatego muszą mieć zagwarantowaną wolność prowadzenia działalności gospodarczej, aby uzyskiwać na rynku odpowiednie ceny za swoje produkty;

28.  podkreśla, że nie można wykluczać rolników pracujących w niepełnym wymiarze czasu pracy i rolników uzyskujących dochody z wielu źródeł;

29.  z zadowoleniem przyjmuje wniosek Komisji w sprawie przyznania państwom członkowskim, regionom i rolnikom większej elastyczności w ramach wyższego progu finansowego w odniesieniu do zasad de minimis stosowanych w rolnictwie, przy jednoczesnym zachowaniu integralności rynku wewnętrznego;

30.  wzywa ponadto Komisję, by zapewniła państwom członkowskim większą elastyczność w ramach zasad pomocy państwa w zakresie rolnictwa, aby zachęcić rolników do dobrowolnego gromadzenia oszczędności wynikającego z przezorności, z myślą o tym, by rolnikom było łatwiej sprostać nasileniu zagrożeń związanych z klimatem i zagrożeń dla zdrowia oraz kryzysów gospodarczych;

31.  apeluje jednak o sprawiedliwe wynagrodzenie za dobra publiczne dostarczane przez mikroprzedsiębiorstwa i małe przedsiębiorstwa rolne, w tym za ich udział w działaniach na poziomie spółdzielni i społeczności; 

32.  apeluje do państw członkowskich, by poszukiwały lepszych synergii między WPR a innymi politykami i funduszami, takimi jak fundusz spójności, fundusze strukturalne i inne fundusze inwestycyjne, aby uzyskać efekt mnożnikowy na rzecz obszarów wiejskich;

33.  wzywa do lepszego skoordynowania WPR z innymi dziedzinami polityki i działaniami UE, w szczególności z dyrektywą 2000/60/WE, dyrektywą 91/676/EWG i rozporządzeniem 1107/2009, co ma być środkiem do osiągnięcia trwałej ochrony zasobów wodnych, na których ilość i jakość rolnictwo wywiera negatywny wpływ; apeluje o wprowadzenie zachęt do wspierania projektów współpracy lokalnej między rolnikami a dostawcami wody w celu wzmocnienia ochrony zasobów wodnych;

34.  zwraca uwagę, że z powodów administracyjnych w niektórych państwach członkowskich wiele wsi i regionów o charakterze wiejskim nie jest objętych polityką rozwoju obszarów wiejskich, co stawia je w niekorzystnej sytuacji;

35.  apeluje do państw członkowskich o rozważenie elastyczniejszego podejścia, aby nie traktować niekorzystnie tych regionów i producentów, którzy prowadzą w nich działalność;

Inteligentna, skuteczna, zrównoważona i sprawiedliwa WPR służąca rolnikom, obywatelom, obszarom wiejskim i środowisku

36.  uważa, że konieczne jest utrzymanie obecnej struktury dwufilarowej i podkreśla, że filary muszą być spójne i muszą się uzupełniać, przy czym filar I musi być finansowany w całości ze środków UE i musi stanowić skuteczne źródło wspierania dochodów, w odniesieniu do podstawowych środków ochrony środowiska i utrzymania istniejących środków rynkowych, natomiast filar II musi odpowiadać szczególnym potrzebom państw członkowskich; uważa jednak, że należy jednocześnie zachęcać rolników i innych beneficjentów do podejmowania działań, które przyniosą korzyści środowiskowe i społeczne, za które rynek nie oferuje wynagrodzenia, a także przestrzegać zarówno nowych, jak i utrwalonych praktyk w rolnictwie w oparciu o wspólne, jednolite i obiektywne kryteria, przy jednoczesnym zachowaniu możliwości stosowania przez państwa członkowskie szczególnych podejść odzwierciedlających uwarunkowania lokalne i sektorowe; uważa, że przejście wszystkich gospodarstw rolnych w Europie na zrównoważony rozwój, a także ich pełne zintegrowanie z gospodarką o obiegu zamkniętym, przy połączeniu standardów wydajności w zakresie gospodarki i środowiska oraz zachowaniu obecnego poziomu standardów społecznych i norm w zakresie zatrudnienia, ma najważniejszy priorytet;

37.  przypomina Komisji, że zgodnie z art. 39 TFUE cele wspólnej polityki rolnej to zwiększenie wydajności rolnictwa i zapewnienie w ten sposób odpowiedniego poziomu życia ludności wiejskiej, stabilizacja rynków, zagwarantowanie bezpieczeństwa dostaw oraz zapewnienie rozsądnych cen w dostawach dla konsumentów;

38.  podkreśla potencjał innowacji technologicznych dla inteligentnego i wydajnego sektora charakteryzującego się zrównoważonością, szczególnie w odniesieniu do efektywnego wykorzystania zasobów, monitorowania zdrowia upraw i zwierząt oraz środowiska;

39.  wzywa, by WPR ułatwiała i wspierała stosowanie takich innowacji;

40.   uważa, że przyszła struktura WPR może osiągnąć swoje cele tylko wówczas, gdy zapewnione zostanie wystarczające finansowanie; domaga się w związku z tym utrzymania lub zwiększenia – w stałych kwotach wyrażonych w euro – budżetu WPR w następnych WRF, aby osiągnąć ambitne cele zmienionej i wydajnej WPR po 2020 r.;

41.  uważa, że dalsza liberalizacja rynku i związane z nią obniżenie ochrony rolników wiążą się z potrzebą rekompensaty dla sektora rolnictwa, a szczególnie dla tych gospodarstw rolnych, które znajdują się w niekorzystnej sytuacji z punktu widzenia konkurencji – przede wszystkim ze względu na trudności dotyczące użytkowania gruntów rolnych lub prowadzenia działalności na obszarach górskich – oraz że tylko takie środki kompensacyjne mogą zagwarantować ekstensywne gospodarowanie gruntami rolnymi i zachowanie krajobrazu kulturowego;

42.  podkreśla, że należy dostosować budżet WPR do przyszłych potrzeb i wyzwań, np. tych wynikających z wpływu brexitu i umów o wolnym handlu zawartych przez UE z jej głównymi partnerami handlowymi;

43.  wskazuje na utrzymujące się różnice w rozwoju między obszarami wiejskimi w różnych regionach i państwach członkowskich i uważa w związku z tym, że kryteria spójnościowe powinny nadal odgrywać ważną role w dystrybucji środków z drugiego filaru pomiędzy państwa członkowskie;

44.  podkreśla znaczenie zapewnienia silnego budżetu w przypadku drugiego filaru (polityka rozwoju obszarów wiejskich) w ramach całościowego budżetu WPR;

45.  uważa, że należy wspierać rolników w przechodzeniu na pełną zrównoważoność;

46.  uważa, że nie wolno kształtować nowych obszarów polityki i celów UE ze szkodą dla skutecznej WPR i jej zasobów;

47.  przyjmuje do wiadomości obecną niepewność dotyczącą przyszłego budżetu WPR;

48.  podkreśla, że zasobami WPR są pieniądze podatników z każdego państwa członkowskiego, a podatnicy w całej UE mają prawo uzyskania gwarancji, że środki te są wykorzystywane wyłącznie w sposób ukierunkowany i przejrzysty;

49.  uważa, że należy unikać nowych kierunków rozwoju obszarów wiejskich, którym nie towarzyszą dodatkowe fundusze;

50.  wyraża przekonanie, że konieczne jest bardziej ukierunkowane wsparcie dla zróżnicowanych systemów rolniczych, szczególnie dla małych i średnich gospodarstw rodzinnych oraz młodych rolników, aby umacniać regionalne gospodarki przez rolnictwo wydajne pod względem ekonomicznym, środowiskowym i społecznym; uważa, że można to osiągnąć poprzez obowiązkową redystrybucyjną wyższą stawkę wsparcia przyznawanego na pierwsze hektary gospodarstwa, powiązaną ze średnią wielkością gospodarstwa rolnego w państwach członkowskich, ze względu na dużą rozbieżność powierzchni gospodarstw rolnych w całej UE; podkreśla, że wsparcie dla większych gospodarstw powinno mieć charakter degresywny i powinno odzwierciedlać korzyści skali, z obowiązkowym górnym limitem ustanawianym na szczeblu europejskim oraz kryteriami elastyczności, by móc uwzględnić potencjał gospodarstw rolnych i spółdzielni umożliwiający zapewnianie stabilnego zatrudnienia w celu zatrzymania ludzi na obszarach wiejskich; uważa, że środki uwolnione wskutek ustanowienia górnego limitu oraz degresji powinny pozostawać w państwie członkowskim lub regionie, z którego pochodzą;

51.  uważa za konieczne zapewnienie, by wsparcie było kierowane do prawdziwych rolników, przy czym należy zwrócić szczególną uwagę na tych rolników, którzy utrzymują się z prowadzonej działalności rolniczej;

52.  uważa za konieczne utrzymanie uproszczonego systemu dla drobnych producentów, aby ułatwić im dostęp do płatności bezpośrednich w ramach WPR i zarządzanie nimi;

53.  podkreśla konieczność zidentyfikowania kluczowych elementów dobrze wyważonego, przejrzystego, prostego i obiektywnego systemu kar i zachęt połączonego z przejrzystym i funkcjonującym bez opóźnień systemem określania kwalifikowalności beneficjentów do otrzymywania publicznych pieniędzy za dostarczanie dóbr publicznych, który to system powinien obejmować proste, dobrowolne i obowiązkowe środki oraz skupiać się na wynikach, aby przenieść nacisk ze zgodności na rzeczywiste rezultaty;

54.  podkreśla, że rolnicy prowadzący działalność rolniczą w niepełnym wymiarze godzin oraz osoby, których działalność rolnicza jest dodatkowym dochodem, zajmują się rolnictwem w celu zapewnienia sobie utrzymania i są prawdziwymi rolnikami w rozumieniu komunikatu Komisji, a ich działalność ożywia obszary wiejskie w różnorodny sposób;

55.  domaga się modernizacji istniejącego systemu obliczania płatności bezpośrednich w ramach pierwszego filaru, w szczególności w państwach członkowskich, w których wartość uprawnień wciąż obliczana jest częściowo na podstawie odniesień historycznych, oraz do zastąpienia go unijną metodą obliczania płatności, której podstawowym elementem byłoby wspieranie dochodów rolników w określonych granicach i która mogłaby być stopniowo zwiększana w celu zrekompensowania udziału w dostarczaniu dóbr publicznych zgodnie z celami UE do 2030 r. z myślą o uproszczeniu systemu i zwiększeniu jego przejrzystości;

56.  z zadowoleniem przyjmuje prosty, uzasadniony, przejrzysty i łatwo egzekwowalny system jednolitej płatności obszarowej (SAPS), który jest z sukcesem stosowany w wielu państwach członkowskich; w związku z tym apeluje o kontynuację SAPS po 2020 r. i proponuje, by zezwolić na stosowanie go we wszystkich państwach członkowskich lub przez wszystkich rolników w UE;

57.  podkreśla, że taki system umożliwiłby zastąpienie skomplikowanego pod względem administracyjnym systemu uprawnień do płatności, co doprowadziłoby do znacznego ograniczenia biurokracji;

58.  uważa, że nowe płatności nie powinny stać się w towarami przeznaczonymi do obrotu, tak by zapewnić ich długofalową skuteczność;

59.  wzywa Komisję do zbadania, czy potrzebne są wnioski o płatność w kontekście zgodności z zasadami WTO;

60.  podkreśla fakt, że środki publiczne w ramach obecnej WPR wydatkowane na konkretne działania rolników podlegają bardzo precyzyjnym, szczegółowym kontrolom, a większe kwoty z budżetu WPR (płatności bezpośrednie) są w rzeczywistości wydatkowane na nieobjęte kontrolą posiadanie gruntów, czego nie można racjonalnie wytłumaczyć obywatelom Unii;

61.  uważa, że płatności powinny obejmować silną wspólną warunkowość, w tym wyniki w zakresie oddziaływania na środowisko i inne dobra publiczne, takie jak wysokiej jakości miejsca pracy;

62.  przypomina, że w swojej rezolucji w sprawie aktualnego stanu koncentracji gruntów rolnych w UE: jak ułatwić rolnikom dostęp do gruntów? zauważył, że płatności obszarowe bez jasnej warunkowości prowadzą do zakłóceń rynku gruntów, a zatem wpływają na koncentrację coraz większych obszarów gruntów rolnych przez niewielką liczbę podmiotów;

63.  wyjaśnia, że dobra publiczne oznaczają usługi wykraczające poza zakres prawodawstwa dotyczącego ochrony środowiska, klimatu i dobrostanu zwierząt, w tym szczególnie ochrony wody, ochrony różnorodności biologicznej, ochrony płodności gleby, ochrony zapylaczy, ochrony warstwy próchnicy i dobrostanu zwierząt;

64.  podkreśla potrzebę sprawiedliwego podziału płatności bezpośrednich między państwa członkowskie, który to podział ma kluczowe znaczenie dla funkcjonowania jednolitego rynku i musi uwzględniać obiektywne kryteria, takie jak kwoty otrzymane przez państwa członkowskie w ramach pierwszego i drugiego filaru, oraz fakt, że warunki naturalne, okoliczności dotyczące zatrudnienia i aspektów społeczno-gospodarczych, ogólny poziom życia, koszty produkcji, a w szczególności koszty gruntów, oraz siła nabywcza nie są takie same w całej UE;

65.  podkreśla, że większą konwergencję kwot płatności bezpośrednich między państwami członkowskimi można osiągnąć tylko w przypadku odpowiedniego zwiększenia budżetu;

66.  podkreśla, że celem płatności bezpośrednich jest wsparcie rolników w produkcji żywności oraz zabezpieczenie norm w zakresie ochrony środowiska i dobrostanu zwierząt;

67.  wyraża przekonanie, że – pod ścisłymi warunkami zagwarantowania równych reguł działania na jednolitym rynku, zapobiegania zakłóceniom konkurencji, szczególnie w odniesieniu do towarów, zapewnienia zgodności z przepisami WTO oraz niepodważania wysiłków dążących do osiągnięcia celów w zakresie środowiska i klimatu – należy utrzymać płatności w ramach dobrowolnego wsparcia związanego z produkcją, lecz powinny one być uruchamiane wyłącznie po dokonaniu oceny przez Komisję; wyraża przekonanie, że dobrowolne wsparcie związane z produkcją jest narzędziem odpowiadającym na potrzeby wrażliwych sektorów i służącym szczegółowym celom związanym ze środowiskiem, klimatem lub jakością i wprowadzeniem produktów rolnych do obrotu, z zachęcaniem do prowadzenia praktyk rolniczych spełniających wysokie standardy środowiskowe i w zakresie dobrostanu zwierząt, ze zwalczaniem szczególnych trudności, zwłaszcza wynikających ze strukturalnych niekorzystnych warunków konkurencji panujących w regionach o niekorzystnym położeniu i górskich, a także trudności o bardziej tymczasowym charakterze, wynikających na przykład z odejścia od starego systemu uprawnień; wyraża przekonanie, że dobrowolne wsparcie związane z produkcją jest również narzędziem służącym do wspierania w przyszłości produkcji o znaczeniu strategicznym, np. roślin bogatych w białko, lub do skompensowania skutków umów o wolnym handlu; podkreśla ponadto, że płatności w ramach dobrowolnego wsparcia związanego z produkcją mają duże znaczenie dla utrzymania unijnej różnorodności produkcji rolnej, miejsc pracy w rolnictwie oraz zrównoważonych systemów produkcji;

68.  przypomina, że zapewnienie wymiany pokoleń i nowych podmiotów stanowi wyzwanie, z którym boryka się rolnictwo w wielu państwach członkowskich, oraz że każda strategia krajowa lub regionalna musi w związku z tym uwzględniać tę kwestię z wykorzystaniem wszechstronnego podejścia, przy mobilizacji wszelkich zasobów finansowych dostępnych w ramach WPR, w tym dodatkowych płatności udzielanych młodym rolnikom w ramach pierwszego filaru, oraz środków pomagających młodym rolnikom w rozpoczęciu działalności w ramach drugiego filaru, przy czym obydwa rozwiązania powinny być obowiązkowe dla państw członkowskich w uzupełnieniu wsparcia w ramach nowych instrumentów finansowych, takich jak narzędzie dostępu do kapitału w warunkach ograniczonych zasobów; podkreśla ponadto znaczenie krajowych środków w usuwaniu barier regulacyjnych i gospodarczych przy jednoczesnym wspieraniu planowania sukcesji, pakietów emerytalnych i dostępu do gruntów oraz ułatwianiu i wspomaganiu podejmowania współpracy przez starych i młodych rolników w formach takich jak partnerstwa, połownictwo, odchów w ramach umowy kontraktacji i najem; uważa, że przepisy dotyczące pomocy państwa powinny również uwzględniać znaczenie wymiany pokoleń oraz zapobiegać zanikowi rolnictwa rodzinnego;

69.  uważa, że w nowym prawodawstwie należy wyraźniej rozróżnić kryteria realizacji zachęt między „młodymi rolnikami” a „rolnikami rozpoczynającymi działalność rolniczą” (wśród młodych rolników – według kryterium wieku, a wśród początkujących rolników – według liczby lat od momentu założenia ich gospodarstwa), tak by potencjał zachęt skierowanych do obu grup doprowadził do wymiany pokoleniowej i rozwoju życia na obszarach wiejskich;

70.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do uznania wpływu nowych przemian społecznych, technologicznych i gospodarczych, m.in. czystej energii, cyfryzacji czy inteligentnych rozwiązań, na życie na obszarach wiejskich;

71.  apeluje do Komisji o wsparcie wysiłków na rzecz poprawy jakości życia na obszarach wiejskich, aby zachęcić w szczególności osoby młode do pozostania na obszarach wiejskich lub powrotu do nich; wzywa Komisję i państwa członkowskie do wsparcia rozwoju nowych usług świadczonych przez przedsiębiorców, a przede wszystkim przez kobiety i młodzież;

72.  zauważa z zaniepokojeniem, że brak siły roboczej w kilku sektorach rolnictwa prowadzi do zaprzestania działalności rolnej; apeluje o wsparcie w celu zachęcania pracowników do pracy w rolnictwie;

73.  podkreśla znaczenie dzielenia się skutecznymi wzorcami z państw członkowskich, które skupiają młodych i starych rolników z myślą o osiągnięciu celów wymiany pokoleń;

74.  zaleca poprawę dostępu do finansowania przez dopłaty do odsetek od pożyczek dla nowych podmiotów;

75.  przypomina, że obszary i osady wiejskie wymagają szczególnej uwagi i zintegrowanych wysiłków na rzecz rozwoju inteligentnych wsi;

76.  wzywa do usprawnienia współpracy z EBI i Europejskim Funduszem Inwestycyjnym (EFI), aby wspierać tworzenie instrumentów finansowych przeznaczonych dla młodych rolników we wszystkich państwach członkowskich;

77.  wzywa do zapewnienia równych warunków działania w odniesieniu do specjalnych ulepszeń technologicznych na rzecz ośrodków wiejskich i siatek obszarów wiejskich;

78.  podkreśla znaczenie rozwoju obszarów wiejskich, w tym inicjatywy LEADER, dla poprawy synergii między różnymi strategiami politycznymi i zwiększenia konkurencyjności, dla propagowania skutecznych i zrównoważonych gospodarek, wspierania wielofunkcyjnego rolnictwa i leśnictwa oraz dla wytwarzania żywności, produktów niespożywczych i usług, które generują wartość dodaną i miejsca pracy; podkreśla znaczenie rozwoju obszarów wiejskich w propagowaniu partnerstw między rolnikami, społecznościami lokalnymi i społeczeństwem obywatelskim oraz w promowaniu dodatkowej działalności i szans – które w wielu przypadkach nie poddają się delokalizacji – w sektorze agrobiznesu, agroturystyki, bezpośrednich kanałów wprowadzania do obrotu, rolnictwa wspieranego przez społeczność lokalną, biogospodarki oraz zrównoważonej produkcji bioenergii i energii ze źródeł odnawialnych, z których wszystkie wspomagają utrzymanie działalności gospodarczej w regionach; w związku z tym kładzie nacisk na znaczenie zwiększenia środków na drugi filar, dzięki czemu zwiększony zostanie potencjał generowania dochodów, zwalczania wyludniania, bezrobocia i ubóstwa, propagowania integracji społecznej, świadczenia usług społecznych i wzmocnienia struktury społeczno-gospodarczej na obszarach wiejskich, przy ogólnym celu, jakim jest poprawa jakości życia na tych obszarach;

79.  wzywa Komisję do przedstawienia podejścia opartego na inwestycjach i finansowaniu z wielu źródeł w okresie ustawodawczym po 2020 r. w celu zapewnienia płynnego wdrożenia zintegrowanych narzędzi rozwoju obszarów wiejskich, w tym inicjatywy na rzecz inteligentnych wsi;

80.  wzywa do utworzenia nowego funduszu na rzecz rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność, który powstanie w oparciu o doświadczenia zdobyte w trakcie realizacji inicjatywy LEADER, będzie wynosił 10 % każdego z funduszy strukturalnych z przeznaczeniem na osiąganie celów określonych przez strategie kierowane przez społeczność lokalną, bez rozgraniczenia między funduszami strukturalnymi, i będzie rozprowadzany w sposób zdecentralizowany;

81.  podkreśla, że programy rozwoju obszarów wiejskich powinny zapewniać wartość dodaną na szczeblu gospodarstw oraz zachować istotną rolę w ułatwianiu wieloletnich działań w zakresie praktyk innowacyjnych i środków rolnośrodowiskowych;

82.  uważa, że w ramach inicjatywy LEADER należy zwrócić więcej uwagi na potrzeby rodzinnych mikrogospodarstw rolnych i poświęcone im projekty przez zapewnienie im odpowiedniej dodatkowej pomocy finansowej;

83.  uważa, że istnieją dowody na to, że w przypadku obszarów wiejskich konieczne jest, by produkcja rolna znajdowała się w rękach rolników będących właścicielami małych i średnich gospodarstw rolnych;

84.  podkreśla znaczenie utrzymania specjalnego wsparcia wyrównawczego dla gospodarstw położonych na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania zgodnie z warunkami zdefiniowanymi przez państwa członkowskie w zależności od lokalnych uwarunkowań;

85.  podkreśla ponadto, że wdrożenie instrumentów finansowych do rozwoju obszarów wiejskich powinno mieć charakter dobrowolny przy jednoczesnym wzmocnieniu inwestycji na obszarach wiejskich;

86.  wzywa Komisję do określenia działań mających na celu realizację inicjatywy na rzecz inteligentnych wsi oraz do priorytetowego potraktowania kwestii tworzenia inteligentnych wsi w ramach następnej strategii politycznej dotyczącej rozwoju obszarów wiejskich;

87.  uważa, że finansowanie pszczelarstwa w drugim filarze powinno być bardziej ukierunkowane i skuteczniejsze, a nowe ramy prawne powinny przewidywać nowy program pomocy pszczelarzom w pierwszym filarze, w tym wsparcie dotyczące bezpośrednio kolonii pszczół;

88.  podkreśla, że działania mniej związane z rolnictwem muszą zostać objęte wyższą stopą dofinansowania;

89.  wzywa Komisję do wprowadzenia nowego, spójnego, umocnionego i uproszczonego systemu warunkowości w pierwszym filarze, co umożliwi integrację i wdrożenie poszczególnych rodzajów istniejących działań środowiskowych, takich jak obecna zasada wzajemnej zgodności i środki w zakresie zazieleniania; podkreśla, że punkt odniesienia pierwszego filaru, jakim jest osiągnięcie zrównoważonego rozwoju rolnictwa, powinien być obowiązkowy i jasno określać środki i wyniki oczekiwane przez rolników, aby zapewnić równe warunki działania przy jednoczesnym zagwarantowaniu minimalnego poziomu biurokracji na szczeblu gospodarstw oraz, z uwzględnieniem warunków lokalnych, odpowiedniej kontroli ze strony państw członkowskich; wzywa ponadto do opracowania nowego i prostego systemu, który byłby obowiązkowy dla państw członkowskich i dobrowolny dla gospodarstw, opartego na przepisach UE wychodzących poza punkt odniesienia dotyczący zachęcania rolników do przechodzenia na zrównoważone metody i praktyki na rzecz klimatu i środowiska oraz zgodnego z działaniami rolno-środowiskowo-klimatycznymi zapisanymi w drugim filarze; uważa, że wdrożenie tego systemu należy określić w krajowych planach strategicznych w ramach UE;

90.  wzywa Komisję do dopilnowania, aby zapisane w drugim filarze działania rolno-środowiskowo-klimatyczne na rzecz rozwoju obszarów wiejskich rekompensowały dodatkowe koszty i uszczuplenie dochodów związane z dobrowolnym wdrażaniem przez rolników praktyk przyjaznych dla środowiska i klimatu oraz dawały możliwość dodawania zachęty do inwestowania w ochronę środowiska, różnorodność biologiczną i zasobooszczędność; uważa, że programy te powinny zostać uproszczone, lepiej ukierunkowane i być wydajniejsze, tak aby rolnicy mogli w sposób skuteczny wywiązywać się z ambitnych celów polityki w odniesieniu do ochrony środowiska, różnorodności biologicznej, gospodarki wodnej oraz działań w dziedzinie klimatu i łagodzenia zmian klimatu, przy jednoczesnym zapewnianiu minimalnego poziomu biurokracji na szczeblu gospodarstw oraz – przy uwzględnieniu warunków lokalnych – odpowiedniej kontroli ze strony państw członkowskich;

91.  apeluje, by obok gospodarstw, które zgodnie z art. 11 rozporządzenia (WE) nr 834/2007 prowadzą wyłącznie ekologiczną produkcję rolną i zgodnie z art. 43 rozporządzenia (UE) nr 1307/2013 są zwolnione z zobowiązań dotyczących zazielenienia, zwolnione z tych zobowiązań były również gospodarstwa prowadzące działania rolnośrodowiskowe w rozumieniu rozporządzenia (UE) nr 1305/2013;

92.  podkreśla, że regiony UE położone w basenie Morza Śródziemnego są bardziej narażone na skutki zmian klimatu, takie jak susza, pożary i pustynnienie, w związku z czym rolnicy na tych obszarach będą musieli wzmóc wysiłki w celu dostosowania prowadzonej działalności do zmian, jakie będą zachodziły w środowisku;

93.  uważa, że przyszłe wnioski ustawodawcze Komisji powinny zapewnić wsparcie jak największej liczbie rolników podejmujących starania w celu modernizacji z myślą o wzmocnieniu zrównoważonego charakteru rozwoju rolnictwa;

94.  kierując się wymogiem uproszczenia WPR wzywa do zachowania istniejącego wyłączenia i nieobciążania najmniejszych gospodarstw poniżej 15 ha dodatkowymi działaniami WPR w obszarze środowiska i klimatu;

95.  proponuje, aby tej nowej formie zazieleniania towarzyszyły znaczne, skoordynowane i skuteczniejsze środki realizowane w ramach drugiego filaru za pośrednictwem ukierunkowanych inwestycji materialnych i niematerialnych (transfer wiedzy, szkolenia, poradnictwo, wymiana wiedzy specjalistycznej, tworzenie sieci kontaktów, innowacje w ramach europejskich partnerstw innowacyjnych), stanowiące kolejną siłę napędowa zmian;

96.  wzywa Komisję, aby dopilnowała, by wnioski ustawodawcze dotyczące reformy WPR zawierały właściwe środki i instrumenty, które włączą produkcję roślin wysokobiałkowych do udoskonalonych systemów płodozmianu, tak by przezwyciężyć obecny deficyt białka, zwiększyć dochody rolników oraz sprostać głównym wyzwaniom dla rolnictwa, takim jak zmiana klimatu, utrata różnorodności biologicznej i żyzności gleb oraz ochrona zasobów wodnych i zrównoważone gospodarowanie nimi;

97.  wyraża przekonanie, że minimalną kwotę z łącznego dostępnego budżetu w ramach drugiego filaru należy przydzielić na działania rolno-środowiskowo-klimatyczne, w tym na rolnictwo ekologiczne, sekwestrację CO₂, zdrowie gleby, środki służące zrównoważonemu zarządzaniu lasami, planowanie gospodarki składnikami odżywczymi w zakresie ochrony różnorodności biologicznej oraz zapylanie i różnorodność genetyczną zwierząt i roślin; podkreśla w tym kontekście znaczenie utrzymania płatności wynikających z programu Natura 2000 i zagwarantowania, że są one wystarczające, aby stanowić rzeczywistą zachętę dla rolników;

98.  podkreśla konieczność zapewnienia płatności w ramach rozwoju obszarów wiejskich dla rolników mieszkających na obszarach z ograniczeniami naturalnymi, obszarach, na których panują trudne warunki klimatyczne, obszarach o znacznym nachyleniu terenu lub obszarach z ograniczeniami w zakresie jakości gleby; wnioskuje o uproszczenie i większe skoncentrowanie planu dla obszarów o szczególnych ograniczeniach naturalnych na okres po roku 2020;

99.  przypomina, że Parlament już podkreślał, że ocena adekwatności dyrektywy dotyczącej ochrony przyrody uwypukliła szczególną potrzebę zwiększenia spójności z WPR, oraz zwraca uwagę na niepokojący spadek liczby gatunków i siedlisk w związku z rolnictwem; wzywa Komisję do przeprowadzenia oceny wpływu WPR na różnorodność biologiczną; domaga się ponadto, aby płatności wynikające z programu Natura 2000 bardziej zachęcały do ochrony rolnych obszarów Natura 2000, które są w bardzo złym stanie;

100.  wzywa do wdrożenia i wzmocnienia środków w dziedzinie rolnictwa przyjaznego klimatowi, gdyż skutki zmiany klimatu dla rolnictwa w Europie będą nasilać się w przyszłości;

101.  uważa, że zagrożenia związane ze zmianą klimatu i degradacją gruntów w całym krajobrazie rolniczym muszą być zarządzane w ramach WPR przez inwestycje zapewniające odporność i trwałość ekosystemów rolnych i przez inwestycje w infrastrukturę ekologiczną służącą do budowy warstwy uprawnej gleby, do odwrócenia erozji gleby, wprowadzenia bądź wydłużenia płodozmianu, zwiększenia liczby drzew w krajobrazie oraz wzbogacenia różnorodności biologicznej i strukturalnej w gospodarstwach rolnych;

102.  uważa, że należy wspierać i promować szersze wykorzystywanie resztek pożniwnych jako odnawialnego, wydajnego i zrównoważonego źródła energii dla obszarów wiejskich;

103.  wzywa Komisję, by promowała innowacje, badania naukowe i modernizację w sektorze rolnictwa, agroleśnictwa i produkcji żywności przez wspieranie silnego systemu doradztwa i szkoleń, lepiej dostosowanego do potrzeb beneficjentów WPR związanych z przechodzeniem na praktyki sprzyjające bardziej zrównoważonemu rozwojowi i ochronie zasobów, oraz przez wspieranie stosowania inteligentnych technologii w celu skuteczniejszego reagowania na wyzwania w dziedzinie ochrony zdrowia, środowiska i konkurencyjności; podkreśla, że szkolenia i doradztwo muszą stanowić warunek wstępny dla opracowywania koncepcji i wdrażania programów we wszystkich państwach członkowskich oraz że sprawą kluczową jest sprzyjanie transferowi wiedzy eksperckiej, modelom najlepszych praktyk i wymianom między spółdzielniami i organizacjami producentów w państwach członkowskich, takimi jak europejski system wiedzy i innowacji w dziedzinie rolnictwa (Agricultural Knowledge and Innovation System – AKIS); wyraża przekonanie, że metody agroekologiczne i zasady leżące u podstaw rolnictwa precyzyjnego mogą przynieść istotne korzyści dla środowiska, zwiększyć dochody rolników, zracjonalizować wykorzystanie maszyn rolniczych oraz znacząco zwiększyć efektywne gospodarowanie zasobami;

104.  podkreśla ważną potrzebę, aby w ramach WPR, programu „Horyzont 2020” i innych systemów wsparcia finansowego zachęcać rolników do inwestowania w nowe technologie dostosowane do rozmiarów prowadzonego gospodarstwa, takie jak narzędzia rolnictwa precyzyjnego i opartego na rozwiązaniach cyfrowych, które zwiększają odporność rolnictwa i poprawiają jego oddziaływanie na środowisko;

105.  wzywa Komisję do stymulowania rozwoju i przyjmowania technologii innowacyjnych dla wszystkich typów gospodarstw niezależnie od ich rozmiarów i wielkości produkcji – tradycyjnych i ekologicznych, hodowlanych i uprawnych, małych i prowadzonych na dużą skalę;

106.  apeluje do Komisji o zapewnienie WPR, która prowadzi do większej innowacyjności, przyczynia się do postępów w biogospodarce i dostarcza rozwiązań służących różnorodności biologicznej, środowisku i klimatowi;

107.  wzywa Komisję do skupienia uwagi na jakości życia na obszarach wiejskich oraz do uczynienia go atrakcyjnym dla wszystkich, zwłaszcza dla młodszego pokolenia;

108.  uważa, że rolnictwo oparte na cyfryzacji i rolnictwo precyzyjne promowane w ramach WPR nie powinny uzależniać w większym stopniu rolników od nakładów lub zewnętrznych źródeł finansowania ani uniemożliwiać im dostępu do zasobów, lecz że powinny być oparte na otwartym oprogramowaniu i opracowywane we współpracy z rolnikami;

109.  wzywa do kontynuacji bieżących programów rozwoju obszarów wiejskich przyjętych zgodnie z art. 10 ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013 do 2024 r. lub do przyjęcia nowej reformy, bez uszczerbku dla zmiany całkowitej kwoty wsparcia UE na rzecz rozwoju obszarów wiejskich;

110.  przyjmuje z zadowoleniem zobowiązanie Komisji do promowania idei „inteligentnych wsi” w UE, co dzięki bardziej skoordynowanemu rozwojowi poszczególnych strategii politycznych umożliwi kompleksową reakcję na problem niedostatecznej łączności szerokopasmowej i liczby miejsc pracy na obszarach wiejskich oraz niedostatecznego zakresu usług świadczonych na obszarach wiejskich;

111.  domaga się podjęcia działań w celu rozwiązania poważnego problemu wypadków na terenie gospodarstw, które prowadzą do obrażeń ciała i ofiar śmiertelnych w gospodarstwach w UE, dzięki wykorzystaniu środków w ramach drugiego filaru w celu wsparcia inwestycji w środki bezpieczeństwa i szkolenia;

112.  domaga się, by w ramach wprowadzenia unijnej strategii dotyczącej roślin wysokobiałkowych jednokrotne użycie środków ochrony roślin było dozwolone przed wysiewem i tuż po wysiewie na wszystkich obszarach obsianych roślinami wysokobiałkowymi;

113.  uważa, że inwestycje w innowacje, kształcenie i szkolenia mają zasadnicze znaczenie dla przyszłości europejskiego rolnictwa;

114.  podkreśla, że podejście oparte na wynikach na szczeblu państw członkowskich i regionów oraz innowacyjne rozwiązania zapewnione dzięki systemom certyfikacji należy poddać dalszej analizie w ramach przyszłej WPR bez wprowadzania przy tym dodatkowej biurokracji i kontroli na miejscu;

115.  opowiada się zdecydowanie za wprowadzeniem ukierunkowanych środków modernizacji i poprawy strukturalnej w drugim filarze, aby osiągnąć cele priorytetowe, takie jak Digital Farming 4.0;

116.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do ochrony i wspierania dostępu drobnych rolników i grup zmarginalizowanych do nasion i nakładów rolnych, ochrony i wspierania wymiany nasion i ich publicznej własności, stosowania tradycyjnych i zrównoważonych metod gwarantujących prawo człowieka do odpowiedniej żywności i odpowiedniego żywienia;

117.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do położenia większego nacisku na możliwości przedsiębiorców w zakresie świadczenia usług na rzecz wsi i z poziomu wsi;

118.  zwraca uwagę na fakt, że każde gospodarstwo jest inne i dlatego potrzebne są rozwiązania dostosowane indywidualnie;

Silna pozycja rolników w globalnym systemie żywnościowym

119.  wzywa Komisję do utrzymania obecnych ram wspólnej jednolitej organizacji rynków produktów rolnych (jednolitej WORR) w ramach pierwszego filaru, w tym konkretnych instrumentów politycznych i norm handlowych, oraz do usprawnienia unijnych programów dostarczania owoców, warzyw i mleka do szkół; podkreśla znaczenie istniejących systemów zarządzania produkcją dla konkretnych produktów i utrzymania obowiązkowych indywidualnych programów sektorowych (wino, owoce i warzywa, oliwa i pszczelarstwo) dla państw będących producentami, aby osiągnąć ostateczny cel, jakim jest wzmocnienie zrównoważonego charakteru i konkurencyjności każdego sektora oraz zachowanie równych warunków działania przy jednoczesnym umożliwieniu dostępu dla każdego rolnika;

120.  uważa, że pozytywne i zorientowane na rynek doświadczenia programów operacyjnych w ramach jednolitej wspólnej organizacji rynku w sektorze owoców i warzyw – programów wdrażanych przez organizacje producentów i finansowanych w oparciu o wartości sprzedanej produkcji – dowiodły skuteczności pod względem zwiększenia konkurencyjności i strukturyzacji sektorów docelowych oraz wzmocnienia ich zrównoważonego charakteru; wzywa zatem Komisję do rozważenia wprowadzenia podobnych programów operacyjnych w innych sektorach; uważa, że mogło by to być szczególnie korzystne dla organizacji producentów zrzeszających mleczarzy z obszarów górskich i najbardziej oddalonych regionów Unii, którzy wytwarzają i wprowadzają na rynek produkty wysokiej jakości i utrzymują produkcję mleka na tych trudnych obszarach;

121.  przypomina, że nierówność pozycji rynkowych stanowi szczególną przeszkodę dla pokrycia kosztów produkcji w sektorze mleczarskim;

122.  zwraca uwagę na możliwość wprowadzenia systemu dobrowolnego zmniejszania dostaw mleka w ramach WORR;

123.  wzywa do wprowadzenia nowego narzędzia do zarządzania służącego samopomocy w sektorze produkcji oliwy, które umożliwiałoby magazynowanie oliwy w latach nadprodukcji i wprowadzanie jej do obrotu w okresach produkcji niższej od popytu;

124.  podkreśla, że w przyszłej WPR należy koniecznie zapewnić skuteczniejsze, bardziej sprawiedliwe i szybsze wspieranie rolników w celu rozwiązania problemu zmienności cen i dochodów wynikającego z zagrożeń związanych z klimatem, niekorzystnymi warunkami pogodowymi i sanitarnymi i z zagrożeń rynkowych dzięki stworzeniu dodatkowych zachęt i warunków na rynku stymulujących rozwój i dobrowolne wykorzystywanie narzędzi zarządzania ryzykiem i stabilizacji (systemy ubezpieczeń, narzędzia stabilizacji dochodów, mechanizmy indywidualnego tworzenia rezerw i fundusze wspólnego inwestowania), przy jednoczesnym zapewnieniu ich dostępności dla wszystkich rolników i zgodności z istniejącymi programami krajowymi;

125.  wzywa do zapewnienia lepszego wsparcia na rzecz zwiększenia produkcji roślin strączkowych w UE oraz specjalnych środków pomocy dla dużych hodowców owiec i kóz w świetle korzyści płynących z działalności tych sektorów dla środowiska oraz potrzeby zmniejszenia zależności UE od importu białka do pasz;

126.  podkreśla, że należy opracować ukierunkowaną na przyszłość WPR, aby lepiej rozwiązywać najważniejsze problemy związane ze zdrowiem, takie jak problemy dotyczące oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe, jakości powietrza i zdrowszego odżywiania;

127.  podkreśla wyzwania dla zdrowia zwierząt i ludzi w związku z opornością na środki przeciwdrobnoustrojowe; uważa, że nowe ramy prawne powinny aktywnie wspierać podniesienie poziomu zdrowia i dobrostanu zwierząt jako środków zwalczania oporności na antybiotyki, a w konsekwencji lepszej ochrony zdrowia publicznego i całego sektora rolnego;

128.  zwraca uwagę na fakt, że ryzykiem rynkowym można również zarządzać przez poprawę dostępu do rynków eksportowych dla unijnego rolnictwa i produktów żywnościowych;

129.  podkreśla znaczenie wzmocnienia pozycji producentów surowców w łańcuchu dostaw żywności, w szczególności dzięki zagwarantowaniu sprawiedliwego podziału wartości dodanej między producentów, przetwórców i sektor detaliczny, dzięki wprowadzeniu zasobów finansowych i zachęt koniecznych do wspierania powstawania i rozwoju organizacji gospodarczych, zarówno wertykalnych, jak i horyzontalnych, takich jak organizacje producentów, w tym spółdzielnie, oraz ich stowarzyszenia i organizacje międzybranżowe, dzięki wprowadzeniu zharmonizowanych norm minimalnych w celu zwalczania nieuczciwych i opartych na nadużyciach praktyk handlowych w całym łańcuchu dostaw żywności oraz dzięki wzmacnianiu przejrzystości rynków i przez narzędzia służące zapobieganiu kryzysom;

130.  podkreśla, że zgodnie z celami określonymi w art. 39 TFUE oraz z wyjątkiem, o którym mowa w art. 42 TFUE, rozporządzenie zbiorcze wyjaśniło związek prawny między przepisami dotyczącymi jednolitej wspólnej organizacji rynku i unijnymi regułami konkurencji oraz wprowadziło nowe możliwości dla rolników w zakresie zwiększania ich siły przetargowej w łańcuchu dostaw żywności; uważa, że przepisy te są niezbędne w ramach przyszłej WPR i powinny być nadal ulepszane;

131.  uważa, że w oparciu o wnioski wyciągnięte z funkcjonowania różnorodnych centrów obserwacji rynków UE (rynku mleka, mięsa, cukru i upraw) takie narzędzia powinny zostać rozszerzone na sektory, które nie są jeszcze nimi objęte, oraz być dalej rozwijane, aby zapewniały wiarygodne dane i prognozy dla operatorów rynku w celu zapewnienia wczesnego ostrzegania oraz umożliwiania szybkich i prewencyjnych działań w przypadku zakłóceń na rynku w celu zapobiegania kryzysom;

132.  wzywa do zwiększenia wsparcia dla rynków lokalnych i dla krótkich łańcuchów dostaw żywności oraz do ich promowania; podkreśla potrzebę rozwoju lokalnych usług związanych z krótkimi łańcuchami dostaw;

133.  wzywa Komisję do dalszego doprecyzowania i aktualizacji, jeżeli zajdzie taka konieczność, przepisów dotyczących organizacji producentów i organizacji międzybranżowych, w szczególności w odniesieniu do polityki konkurencji, również z myślą o środkach i porozumieniach przyjmowanych przez organizacje międzybranżowe w celu zaspokajania potrzeb społecznych;

134.  podkreśla, że stosowane dotąd narzędzia zarządzania rynkiem w ramach WPR (tj. interwencja publiczna i prywatne przechowywanie) przynoszą ograniczone i niewystarczające efekty w kontekście zglobalizowanych gospodarek oraz że narzędzia zarządzania ryzykiem nie zawsze są wystarczające, aby rozwiązać problem znacznej zmienności cen i poważnych zakłóceń rynku;

135.  podkreśla zatem potrzebę, aby jednolita wspólna organizacja rynku produktów rolnych nadal odgrywała istotną rolę w ramach WPR jako sieć bezpieczeństwa w szybkim w stabilizowaniu rynków rolnych i zapobieganiu kryzysom, oraz podkreśla znaczenie rozporządzenia zbiorczego dla umożliwiania i wspierania – w oparciu o doświadczenia z ostatnich kryzysów rynkowych, w szczególności w sektorze mleczarskim – uzupełniającego stosowania innowacyjnych instrumentów rynkowych i instrumentów zarządzania kryzysowego, takich jak dobrowolne porozumienia sektorowe w celu zarządzania dostawami i, w stosownych przypadkach, ich ograniczania pod względem ilościowym wśród producentów, organizacji producentów, stowarzyszeń organizacji producentów oraz organizacji międzybranżowych i przetwórców (np. unijny program zmniejszenia produkcji mleka);

136.  z zadowoleniem przyjmuje prace prowadzone nad strategią dotyczącą zrównoważonej produkcji białka dla UE;

137.  zwraca uwagę na konieczność tworzenia rynków lokalnych i regionalnych dla upraw strączkowych w całej UE, poprawy wyników pod względem ochrony środowiska przez uprawianie ich w płodozmianie, przy jednoczesnym ograniczeniu uzależnienia od importowanych pasz, materiałów do produkcji nawozów i pestycydów, a także zwiększenia rentowności i zachęt gospodarczych w celu przechodzenia na bardziej zrównoważone praktyki rolnicze;

138.  uważa, że środki zarządzania podażą dla serów i szynki z chronionymi nazwami pochodzenia lub chronionymi oznaczeniami geograficznymi lub dla wina okazały się skuteczne pod względem poprawy zrównoważonego charakteru, konkurencyjności i jakości docelowych produktów, w związku z czym należy je utrzymać i, w stosownych przypadkach, rozszerzyć na wszystkie produkty opatrzone etykietą jakości zgodnie z celami WPR;

139.  domaga się dogłębnego przeglądu obecnego mechanizmu rezerwy kryzysowej w celu utworzenia realistycznego i niezależnego unijnego funduszu na rzecz zwalczania kryzysu w rolnictwie, który byłby zwolniony z zasady jednoroczności budżetu, aby zezwolić na transfery budżetowe z jednego roku do kolejnego, w szczególności wówczas, gdy ceny rynkowe są wystarczająco wysokie, przy jednoczesnym utrzymaniu rezerwy kryzysowej na stałym poziomie w całym okresie objętym WRF, co umożliwi tym samym szybkie, bardziej spójne i skuteczne działania prewencyjne i reagowanie uzupełniające wobec stosowania instrumentów rynkowych i instrumentów zarządzania kryzysowego w razie poważnych sytuacji kryzysowych, w tym sytuacji pociągających za sobą skutki dla rolników z powodu problemów związanych ze zdrowiem zwierząt, chorób roślin i bezpieczeństwa żywności, a także sytuacji wynikających z zewnętrznych wstrząsów mających wpływ na rolnictwo;

140.  wyraża przekonanie, że choć umowy handlowe są korzystne dla sektora rolnego UE oraz konieczne dla wzmocnienia pozycji UE na globalnym rynku rolnym i korzystne dla gospodarki UE jako całości, wiąże się z nimi również szereg wyzwań, w szczególności dla małych i średnich gospodarstw i sektorów wrażliwych, które trzeba wziąć pod uwagę, takich jak przestrzeganie unijnych norm sanitarnych i fitosanitarnych, norm dotyczących dobrostanu zwierząt oraz norm środowiskowych i społecznych, co wymaga spójności między polityką handlową i niektórymi celami WPR i nie może prowadzić do osłabienia wysokich europejskich standardów ani narażać na ryzyko obszarów wiejskich Europy;

141.  podkreśla, że stosowanie różnych standardów zwiększyłoby ryzyko wywozu krajowej produkcji UE za granicę kosztem rozwoju obszarów wiejskich, środowiska, a w niektórych przypadkach jakości żywności;

142.  podkreśla, że potrzeba umocnienia mechanizmów zabezpieczających powinna również przyświecać debatom towarzyszącym przyszłym umowom handlowym (z państwami Mercosuru, Nową Zelandią, Australią itp.) i dotyczącym ich wpływu na rolnictwo w Europie;

143.  podkreśla, że choć ważne jest kontynuowanie działań na rzecz poprawy dostępu do rynku dla europejskich produktów rolnych, konieczne są odpowiednie środki ochrony rolnictwa europejskiego uwzględniające obawy typowe dla sektora, takie jak mechanizmy zabezpieczające, ewentualne wyłączenie najbardziej wrażliwych sektorów z negocjacji oraz stosowanie zasady wzajemności w warunkach produkcji w celu zapewnienia równych warunków działania dla rolników w Unii Europejskiej i ich zagranicznych konkurentów; nalega, aby nie osłabiać europejskiej produkcji przez gorszej jakości i niespełniający norm przywóz;

144.  zwraca się do Komisji o ponowne uznanie rolnictwa za działalność strategiczną i zapewnienie, aby w ramach umów o wolnym handlu nie było ono traktowane jak czynnik dostosowywany do innych sektorów objętych wymianą handlową i aby ochroną objęto sektory kluczowe, takie jak produkcja mleka surowego;

145.  uważa, że na poszczególne reformy wspólnej polityki rolnej, które kolejno następowały po sobie począwszy od lat 90., w ogromnej mierze wpłynęły wymogi handlu międzynarodowego i WTO; uważa, że reformy te umożliwiły zwiększenie konkurencyjności europejskich produktów rolnych i sektora rolno-spożywczego, ale jednocześnie osłabiły dużą część sektora rolnego z powodu niestabilności na rynkach światowych; uważa, że nadszedł obecnie czas, aby – jak zachęca do tego Komisja w komunikacie w sprawie przyszłości rolnictwa i produkcji żywności w Europie – skupić się na innych celach wspólnej polityki rolnej, takich jak poziom życia rolników czy cele dotyczące zdrowia, zatrudnienia, środowiska i klimatu;

146.  podkreśla, że polityka handlowa UE musi być spójna z innymi unijnymi strategiami politycznymi, takimi jak polityka rozwojowa czy polityka w dziedzinie środowiska, musi wspierać osiąganie celów zrównoważonego rozwoju oraz może przyczynić się do realizacji celów WPR, zwłaszcza poprzez zapewnienie godnego poziomu życia ludności wiejskiej i zagwarantowanie, że konsumenci będą płacić rozsądne ceny za dostawy produktów rolnych; podkreśla, że sektor rolno-spożywczy w UE powinien korzystać z możliwości wzrostu, jakie daje eksport, zwłaszcza że szacuje się, iż w ciągu najbliższych dziesięciu lat 90 % dodatkowego globalnego popytu na produkty rolno-spożywcze będzie pochodzić spoza Europy; podkreśla, że wspólna polityka rolna musi zaspokoić potrzeby społeczeństwa europejskiego w dziedzinie żywności, środowiska i klimatu, zanim będzie można zacząć myśleć o produkowaniu na sprzedaż na międzynarodowym rynku rolnym; podkreśla, że tzw. krajom rozwijającym się należy zapewnić wystarczające możliwości w zakresie samodzielnego budowania i utrzymywania silnego sektora rolno-spożywczego;

147.  przypomina o nowym Europejskim konsensusie w sprawie rozwoju, w którym UE i jej państwa członkowskie potwierdzają swoje zobowiązanie do zachowania spójności polityki na rzecz rozwoju i uznają zasadnicze znaczenie skutecznego przestrzegania jej zasad ustanowionych w art. 208 TFUE, co oznacza uwzględnianie celów współpracy na rzecz rozwoju we wszystkich obszarach polityki UE – w tym polityki rolnej i finansowania – które mogą wpływać na kraje rozwijające się w niekorzystny sposób; uważa w związku z tym, że reformę WPR należy prowadzić z poszanowaniem prawa krajów rozwijających się do kształtowania własnej polityki rolnej i żywnościowej, bez osłabiania ich potencjału produkcji żywności i długoterminowego bezpieczeństwa żywnościowego, w szczególności w krajach najsłabiej rozwiniętych;

148.  przypomina zobowiązanie UE i jej państw członkowskich do wspierania celów zrównoważonego rozwoju i podkreśla, że spójność WPR z celami zrównoważonego rozwoju ma kluczowe znaczenie, w szczególności w przypadku celu nr 2 (wyeliminowanie głodu), celu nr 5 (równouprawnienie płci), celu nr 12 (odpowiedzialna konsumpcja i produkcja), celu nr 13 (działania w dziedzinie klimatu) i celu nr 15 (życie na lądzie), do których to celów należy dostosować przyszłą WPR;

149.  zgodnie z zasadą skutecznego wydatkowania środków budżetowych apeluje o zapewnienie spójności i większej synergii między WPR a wszystkimi innymi dziedzinami polityki UE oraz zobowiązaniami międzynarodowymi, w szczególności w dziedzinie energii, dostaw wody, wykorzystania gruntów, różnorodności biologicznej i ekosystemów oraz rozwoju obszarów oddalonych i obszarów górskich;

150.  wzywa Komisję do prowadzenia systematycznej oceny skutków stosowania postanowień dotyczących sektora rolnego we wszystkich umowach handlowych oraz do przedstawienia szczegółowych strategii mających na celu dopilnowanie, aby żaden sektor rolny nie ucierpiał w wyniku umowy handlowej zawartej z państwem trzecim;

151.  nalega, aby procesy i metody produkcyjne stanowiły istotną część norm socjalnych, gospodarczych i środowiskowych w globalnym systemie handlu produktami rolnymi, a także zachęca Komisję, aby wezwała WTO do uznania procesów i metod produkcyjnych za taką właśnie istotną część;

152.  podkreśla, że osiągnięcie celów porozumienia paryskiego w sprawie zmiany klimatu oraz realizacja celów zrównoważonego rozwoju muszą stanowić jedną z naczelnych zasad każdej polityki handlowej dotyczącej produktów rolnych; odnotowuje, że w dokumencie otwierającym debatę w sprawie wykorzystania możliwości płynących z globalizacji Komisja słusznie zwraca uwagę na rosnące zainteresowanie sprawiedliwym handlem oraz popyt na zrównoważone i lokalne produkty, co świadczy o zmieniających się tendencjach w ramach globalizacji; podkreśla, że polityka handlowa UE może w dużej mierze przyczynić się do osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju oraz celów w dziedzinie klimatu określonych w porozumieniu paryskim;

153.  przypomina, że UE ze swojej strony zrezygnowała z dotacji eksportowych oraz że w jej obecnym budżecie nie przewiduje się już linii budżetowej przeznaczonej na ten cel; w związku z tym zwraca się do partnerów handlowych UE o podjęcie zobowiązań na rzecz ograniczenia wsparcia krajowego zakłócającego handel; apeluje do członków WTO, którzy w dalszym ciągu przyznają dotacje eksportowe, o wdrożenie decyzji ministerialnej w sprawie konkurencji eksportowej, którą to decyzję przyjęto w Nairobi w dniu 19 grudnia 2015 r.;

154.  domaga się od Komisji czujności i zintensyfikowania działań ochronnych Unii z myślą o eliminowaniu coraz liczniejszych barier w dostępie do rynku w krajach trzecich i niedopuszczeniu do powstawania nowych, przy jednoczesnym poszanowaniu środowiska i praw człowieka, w tym prawa do pożywienia; podkreśla, że większość z tych barier dotyczy produktów rolnych (wg bazy danych Komisji zawierającej informacje na temat dostępu do rynku – 27%), co z kolei ma związek głównie ze środkami dostępu do rynku, których podstawą są przepisy sanitarne i fitosanitarne;

155.  zwraca się do Komisji o przewidywanie i uwzględnianie skutków brexitu przy przygotowywaniu wymiany ofert i obliczaniu kontyngentów;

156.  domaga się, by Komisja podjęła jasne i przejrzyste inicjatywy dla dalszego umocnienia promowania unijnych norm produkcji, bezpieczeństwa, dobrostanu zwierząt i norm środowiskowych oraz krótkich łańcuchów dostaw, a także dla wspierania programów produkcji wysokiej jakości żywności, co można osiągnąć m. in. dzięki programom oznaczania europejskiego pochodzenia oraz działaniom marketingowym i promocyjnym na rynku wewnętrznym i rynkach państw trzecich w sektorach, które korzystają ze specjalnych instrumentów polityki w ramach WPR; nalega na potrzebę ograniczenia biurokracji i niepotrzebnych warunków, aby umożliwić mniejszym producentom udział w tych programach; z zadowoleniem przyjmuje stały wzrost budżetu przeznaczanego na programy promocyjne i wzywa Komisję do utrzymania tempa wzrostu środków budżetowych w świetle rosnącego zainteresowania producentów;

157.  podkreśla znaczenie krótkich lokalnych i regionalnych łańcuchów dostaw: mają one bardziej zrównoważony charakter z punktu widzenia środowiska z uwagi na mniejszy poziom zanieczyszczenia w wyniku ograniczonego korzystania z transportu, dzięki czemu produkty w nich są świeższe i łatwiejsze do śledzenia;

158.  przypomina, jak ważne jest umożliwienie lokalnym rolnikom przechodzenia na wyższe ogniwa łańcucha wartości dzięki zapewnieniu im pomocy i wsparcia w zakresie produktów ekologicznych i produktów o wartości dodanej oraz nowych zdobyczy naukowo-technicznych, gdyż osiągnięcie zrównoważonego rozwoju wymaga podjęcia bezpośrednich działań w celu zachowania, ochrony i wzmocnienia zasobów naturalnych;

159.  przypomina, że lokalna produkcja wspiera lokalną kulturę żywieniową i lokalną gospodarkę;

160.  podkreśla, że w przyszłości w rolnictwie należy się skoncentrować na produkcji żywności o wysokiej jakości, ponieważ na tym właśnie polega przewaga konkurencyjna Europy; podkreśla, że należy utrzymać, a w miarę możliwości wzmocnić unijne normy; wzywa do stosowania środków służących dalszemu zwiększeniu długoterminowej wydajności i konkurencyjności sektora produkcji żywności oraz do wprowadzenia nowych technologii i skuteczniejszego korzystania z zasobów, a w konsekwencji do wzmocnienie roli UE jako światowego lidera;

161.  uważa, że niemożliwe do zaakceptowania są różnice w jakości produktów spożywczych reklamowanych i rozprowadzanych na jednolitym rynku pod tą samą marką i w tym samym opakowaniu; z zadowoleniem przyjmuje zachęty ze strony Komisji do rozwiązania problemu podwójnych norm jakości żywności na jednolitym rynku, w tym prowadzone przez nią prace nad wspólną metodyką badań;

162.  wyraża zadowolenie z postępów osiągniętych w zakresie promowania interesów unijnego sektora rolnictwa podczas niedawnych dwustronnych negocjacji handlowych, zwłaszcza jeżeli chodzi o dostęp do rynku dla wysokiej jakości produktów rolno-spożywczych z UE oraz o ochronę oznaczeń geograficznych w krajach trzecich; ufa, że tendencja ta utrzyma, a nawet umocni się;

Przejrzysty proces podejmowania decyzji na potrzeby solidnego wniosku w sprawie WPR na lata 2021-2028

163.  podkreśla, że Parlament i Rada, na podstawie procedury współdecyzji, powinny ustanowić ogólne wspólne cele, podstawowe normy, środki i przydziały finansowe oraz określić odpowiedni poziom elastyczności wymagany w celu umożliwienia państwom członkowskim i ich regionom uwzględniania krajowej specyfiki i potrzeb zgodnie z jednolitym rynkiem, aby uniknąć zakłóceń konkurencji wynikających z decyzji krajowych;

164.  ubolewa, że cały proces programowania WPR na okres po 2020 r. – konsultacje, komunikacja, ocena skutków i wnioski ustawodawcze – ponownie rozpoczyna się ze znacznym opóźnieniem, jako że zbliża się koniec ósmej kadencji, co stwarza ryzyko zdominowania debaty na temat przyszłej WPR przez debaty wyborcze i zagraża możliwości osiągnięcia ostatecznego porozumienia przed wyborami europejskimi;

165.  wzywa Komisję Europejską do opracowania przepisów przejściowych, które – w razie opóźnienia w zatwierdzeniu nowej WPR – umożliwią rolnikom dalszy dostęp do środków w ramach programu rozwoju obszarów wiejskich, w szczególności o charakterze środowiskowym i inwestycyjnym;

166.  apeluje do państw członkowskich, by przy wdrażaniu nowej reformy dopilnowały unikania opóźnień w wypłacaniu płatności rolnikom oraz by przyjmowały odpowiedzialność i zapewniały rolnikom odpowiednie rekompensaty w przypadku wystąpienia takich opóźnień;

167.  podkreśla jednak, że należy poczynić jak największe postępy przed końcem obecnej kadencji i podkreślać to zagadnienie w trakcie kampanii wyborczych do Parlamentu Europejskiego;

168.  przyznaje, że istotne jest włączenie w proces decyzyjny dotyczący WPR instytucji i ekspertów odpowiedzialnych za politykę w dziedzinie zdrowia i środowiska, która wpływa na różnorodność biologiczną, zmianę klimatu oraz zanieczyszczenie powietrza, gleby i wody;

169.  wzywa Komisję do zaproponowania, przed wprowadzeniem jakichkolwiek znaczących zmian w projekcie lub wdrażaniu WPR, wystarczająco długiego okresu przejściowego w celu zapewnienia miękkiego lądowania oraz czasu na właściwe wdrożenie nowej polityki przez państwa członkowskie w uporządkowany sposób, aby uniknąć wszelkich opóźnień w rocznych płatnościach dla rolników i we wdrażaniu środków rozwoju obszarów wiejskich;

170.  apeluje do UE i jej państw członkowskich, aby zintensyfikowały dialog z krajami rozwijającymi się i zapewniały wiedzę fachową i wsparcie finansowe, skierowane w szczególności do kobiet i ludzi młodych, w celu promowania ekologicznego rolnictwa opartego na małych i rodzinnych gospodarstwach rolnych, zgodnie z zobowiązaniem podjętym w 2017 r. podczas szczytu Unia Afrykańska–UE we wspólnej deklaracji zatytułowanej „Inwestowanie w młodzież dla przyśpieszenia wzrostu sprzyjającego włączeniu społecznemu i zrównoważonego rozwoju”; przypomina o wkładzie kobiet na obszarach wiejskich jako biznesmenek i propagatorek zrównoważonego rozwoju; podkreśla konieczność rozwijania ich potencjału w zrównoważonym rolnictwie i ich odporności na obszarach wiejskich;

171.  przypomina, że głód i niedożywienie w krajach rozwijających się związane są w dużej mierze z brakiem siły nabywczej lub niemożnością zachowania samowystarczalności przez ubogich mieszkańców obszarów wiejskich; w związku z tym wzywa UE do aktywnego wsparcia krajów rozwijających się w przezwyciężaniu przeszkód (takich jak słaba infrastruktura i logistyka) utrudniających własną produkcję rolną;

172.  wskazuje, że w roku 2050 ponad połowa ludności krajów najsłabiej rozwiniętych będzie nadal mieszkać na obszarach wiejskich oraz że rozwój zrównoważonego rolnictwa w krajach rozwijających się pomoże uwolnić potencjał ich społeczności wiejskich, utrzymać ludność na obszarach wiejskich oraz ograniczyć niedostateczne zatrudnienie, ubóstwo i brak bezpieczeństwa żywnościowego, co z kolei pomoże eliminować pierwotne przyczyny przymusowej migracji;

173.  uznaje kluczową rolę, jaką mogą odegrać w osiąganiu oenzetowskich celów zrównoważonego rozwoju technologie kosmiczne, takie jak opracowane w UE programy kosmiczne i satelitarne zarządzane przez Agencję Europejskiego GNSS (Galileo, EGNOS i Copernicus), dzięki temu, że oferują one przystępne rozwiązania ułatwiające przejście na rolnictwo precyzyjne, co pozwoliłoby eliminować marnotrawstwo, oszczędzać czas, zmniejszać zmęczenie i optymalizować wykorzystanie sprzętu;

174.  wzywa Komisję do zbadania możliwości technologii i zastosowań z zakresu nauk kosmicznych oraz globalnego partnerstwa na rzecz osiągania celów zrównoważonego rozwoju jako mechanizmów pomagających w monitorowaniu upraw, zwierząt gospodarskich, leśnictwa, rybołówstwa i akwakultury oraz we wspieraniu rolników, rybaków, leśników i osób odpowiedzialnych za wyznaczanie kierunków polityki w działaniach służących wprowadzeniu różnych metod osiągania zrównoważonej produkcji żywności i reagowania na związane z tym wyzwania;

175.  zwraca się do Komisji o dopilnowanie, aby państwa członkowskie gwarantowały – w ramach ich planów działania – równouprawnienie kobiet i mężczyzn na obszarach wiejskich; wzywa Komisję i państwa członkowskie do wspierania równej reprezentacji kobiet w strukturach instytucji zajmujących się dialogiem z sektorem oraz w organach decyzyjnych organizacji zawodowych sektora, spółdzielni i stowarzyszeń; uważa, że nowe prawodawstwo UE powinno znacznie poprawić podprogramy tematyczne na rzecz kobiet na obszarach wiejskich;

176.  podkreśla, że Komisja powinna nadal i cały czas zapewniać ścisłe egzekwowanie ustawodawstwa UE w zakresie dobrostanu zwierząt jednakowo we wszystkich państwach członkowskich wraz z prowadzeniem właściwych kontroli i stosowaniem kar; wzywa Komisję do monitorowania i przedstawiania sprawozdań w zakresie zdrowia i dobrostanu zwierząt, w tym w odniesieniu do transportu zwierząt; przypomina, że produkty wprowadzane do UE muszą być zgodne z europejskimi normami dotyczącymi dobrostanu zwierząt i ochrony środowiska; apeluje o zachęty finansowe na rzecz dobrowolnego przyjęcia środków służących dobrostanowi zwierząt wykraczających poza minimalne normy określone w prawodawstwie;

177.  wzywa Komisję do wdrożenia i wykonania istotnych przepisów unijnych, a w szczególności rozporządzenia Rady (WE) nr 1/2005 z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie ochrony zwierząt podczas transportu; stwierdza, że należy uwzględnić w tym kontekście orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości UE, zgodnie z którym ochrona dobrostanu zwierząt nie kończy się na zewnętrznych granicach UE i przewoźnicy zwierząt opuszczających terytorium Unii Europejskiej muszą zatem przestrzegać przepisów UE dotyczących dobrostanu zwierząt również poza granicami UE;

178.  nalega, aby zwrócić szczególną uwagę na rolników, którzy narażeni są na dodatkowe koszty ze względu na szczególne ograniczenia związane z obszarami o wysokiej wartości przyrodniczej, takimi jak obszary górskie, wyspy, regiony najbardziej oddalone oraz inne obszary o niekorzystnych warunkach gospodarowania; uważa, że ze względu na szczególne ograniczenia tych regionów finansowanie WPR ma dla nich żywotne znaczenie oraz że jakiekolwiek cięcia środków miałyby bardzo szkodliwe skutki dla wielu produktów rolnych; wzywa państwa członkowskie do opracowania i wdrożenia programów jakości, aby dać zainteresowanym producentom możliwość ich szybkiego wprowadzenia;

179.  uważa, że należy utrzymać budżet POSEI na wystarczającym poziomie w obliczu wyzwań stojących przed rolnictwem w regionach najbardziej oddalonych, o co wielokrotnie apelował Parlament; z zadowoleniem przyjmuje wyniki ostatniego sprawozdania Komisji w sprawie wdrażania programu POSEI i uważa, że programy dla regionów najbardziej oddalonych i dla mniejszych Wysp Egejskich należy utrzymać jako programy odrębne od ogólnego unijnego systemu płatności bezpośrednich, aby zapewnić zrównoważony rozwój terytorialny przez zapobieganie ryzyku zaniechania produkcji w wyniku trudności związanych z oddaleniem, charakterem wyspiarskim, niewielkimi rozmiarami, trudną topografią i klimatem oraz zależnością gospodarczą od niewielkiej liczby produktów;

180.  wzywa Komisję do włączenia do Europejskiego Centrum Obserwacji Rynku Mleka niezależnej sekcji do celów analizy cen w regionach najbardziej oddalonych z myślą o szybkim reagowaniu na kryzys w tym sektorze; uważa, że definicja „kryzysu” i następująca interwencja Komisji powinny zostać dostosowane do regionów najbardziej oddalonych przy uwzględnieniu wielkości rynku, zależności od ograniczonej liczby rodzajów działalności gospodarczej i mniejszej zdolności dywersyfikacji;

181.  wzywa do lepszej integracji gospodarki o obiegu zamkniętym, aby zapewnić najlepsze i najbardziej wydajne wykorzystanie surowców i produktów ubocznych w ramach powstającej biogospodarki przy jednoczesnym poszanowaniu ograniczeń dostępności biomasy i gruntu oraz innych usług ekosystemowych, oraz uważa, że rozwój przemysłu biotechnologicznego na obszarach wiejskich może przyczynić się do powstawania nowych modeli gospodarczych, pomocnych dla rolników i właścicieli lasów w znajdowaniu nowego rynku zbytu dla ich produktów oraz w tworzeniu nowych miejsc pracy; apeluje zatem do Komisji i państw członkowskich o zapewnienie niezbędnego wsparcia sektorowi rolnictwa i leśnictwa w celu dalszego przyczyniania się do rozwoju biogospodarki w UE; podkreśla konieczność promowania agroleśnictwa, które może zapewnić wielofunkcyjne, rekreacyjne i produktywne ekosystemy i mikroklimaty, oraz uzupełnienia braków, które mogłyby negatywnie wpłynąć na jego rozwój;

182.  wyraża przekonanie, że wsparcie działań rolno-środowiskowo-klimatycznych uzupełnionych systemami ekologicznymi na szczeblu państw członkowskich powinno pokrywać ponoszone przez rolników koszty przechodzenia na nowe zrównoważone praktyki (na przykład dzięki propagowaniu i wspieraniu agroleśnictwa i innych środków na rzecz zrównoważonego leśnictwa, które mają na celu wsparcie różnorodności biologicznej oraz różnorodności genetycznej gatunków zwierząt i roślin) oraz dostosowania się do zmieniających się warunków klimatycznych;

183.  wzywa Komisję, by zapewniała innowacje, badania naukowe i modernizację w agroleśnictwie i leśnictwie przez wspieranie silnego i dostosowanego do potrzeb systemu doradztwa, ukierunkowanych szkoleń i ukierunkowanych rozwiązań napędzających innowacyjność oraz wymianę wiedzy eksperckiej i najlepszych praktyk między państwami członkowskimi, przy jednoczesnym skupieniu się zasadniczo na odpowiednich nowych technologiach oraz cyfryzacji; podkreśla jednocześnie zasadniczą rolę stowarzyszeń właścicieli lasów w transferze informacji i innowacji, szkoleniach i dalszym kształceniu właścicieli lasów prowadzących działalność na małą skalę oraz we wdrażaniu aktywnego wielofunkcyjnego gospodarowania lasami;

184.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.

• [1]  Dz.U. L 350 z 29.12.2017 s. 15.
• [2]  Dz.U. L 221 z 8.8.1998, s. 23.
• [3]  Dz.U. L 309 z 24.11.2009, s. 71.
• [4]  Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0022.
• [5]  Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0203.
• [6]  Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0095.
• [7]  Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0075.
• [8]  Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0057.
• [9]  Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0197.
• [10]  Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0099.
• [11]  Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0504.
• [12]  Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0427.
• [13]  Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0252.
• [14]  Dz. U. C 265 z 11.8.2017, s. 7.
• [15]  Dz.U. C 288 z 31.8.2017, s. 10.
• [16]  Dz.U. C 342 z 12.10.2017, s. 10.

UZASADNIENIE

W dniu 29 listopada 2017 r. Komisja przyjęła komunikat w sprawie modernizacji i uproszczenia wspólnej polityki rolnej (WPR) pt. „Przyszłość rolnictwa i produkcji żywności” (COM(2017)713 final).

Komunikat ten został zapowiedziany przez przewodniczącego Junckera już w 2016 r., został włączony do programu prac Komisji na 2017 r. i był pierwotnie przewidywany na wiosnę 2017 r. Tekst o objętości 26 stron zainaugurował wieloetapowy proces, w ramach którego instytucje UE obejmującej 27 państw muszą uzgodnić prawodawstwo określające WPR po 2020 r. Komunikat ma zatem na celu zapewnienie podstawy i ram dla dyskusji między podmiotami instytucjonalnymi i indywidualnymi oraz publicznymi i prywatnymi zainteresowanymi stronami we wszystkich 27 państwach UE.

W następstwie dyskusji przyjęte zostaną wnioski ustawodawcze stanowiące podstawę prawną dla następnego okresu programowania 2020–2027, którym towarzyszyć będzie ocena skutków obejmująca odpowiednią bazę dowodową. Wnioski zostaną opublikowane po przyjęciu wieloletnich ramach finansowych (WRF) przewidzianym na maj 2018 r.

Pierwotnym celem komunikatu jest:

-  zaprezentowanie głównych wyzwań w rolnictwie (żywność nie jest wyraźnie wymieniona),

-  podkreślenie wkładu sektora rolnictwa w dziesięć priorytetów Komisji oraz w osiąganie celów zrównoważonego rozwoju w synergii z innymi strategiami politycznymi UE;

-  określenie priorytetów polityki dla przyszłej WPR, zwiększających jej europejską wartość dodaną;

-  przeanalizowanie wniosków operacyjnych dotyczących uproszczonej WPR, lepszego zarządzania, lepszego odzwierciedlenia różnorodności rolnictwa UE, zwiększonej pomocniczości, ograniczania obciążenia administracyjnego dla beneficjentów oraz wzmocnienia nacisku na rezultaty.

Komisja ustanowiła także trzy kluczowe cele dla rolnictwa w odróżnieniu od pierwotnych celów określonych w Traktatach:

1.  wspieranie inteligentnego i odpornego sektora rolnictwa;

2.  zwiększanie troski o środowisko, intensyfikacja działań w dziedzinie klimatu;

3.  umacnianie społeczno-gospodarczej struktury obszarów wiejskich.

Pierwszym krokiem w procesie programowania WPR na okres po 2020 r. były szeroko zakrojone internetowe konsultacje publiczne, które obejmowały ponad 320 000 odpowiedzi online otrzymanych ze wszystkich państw członkowskich UE, przekazanych w większości przez osoby fizyczne, a także ponad 1400 stanowisk negocjacyjnych.

Drugim krokiem jest opracowanie kompleksowej oceny skutków w celu wyciągnięcia wniosków z wdrażania w okresie programowania 2013–2020, w szczególności w odniesieniu do celów w zakresie „bardziej ekologicznej, prostszej, sprawiedliwszej” WPR. W rezultacie w ramach oceny skutków – odzwierciedlającej różnorodne poglądy wyrażane w ramach trwającej debaty publicznej – przygotowany zostanie zestaw wariantów strategicznych do dalszego opracowania, łącznie z oceną najlepszego sposobu, w jaki można osiągnąć cele polityki, w tym:

-  w wariancie 1 (scenariuszu odniesienia) zostanie ocenione oddziaływanie WPR w jej obecnej formie, łącznie z niedawno przejętym wnioskiem zbiorczym,

-  w wariancie 2 zostanie ocenione oddziaływanie scenariusza przewidującego brak WPR w celu zbadania konsekwencji braku interwencji w ramach polityki w odniesieniu do gospodarczej, środowiskowej i społecznej europejskiej wartości dodanej WPR,

-  w wariancie 3 zostaną rozważone operacje państw członkowskich/regionów w ramach programowania WPR względem priorytetów UE w oparciu o zidentyfikowane potrzeby. Uwaga zostanie skierowana na zarządzanie ryzykiem, inwestycje w restrukturyzację i rozwój biznesu w rolnictwie i MŚP na obszarach wiejskich, usługi związane z klimatem i środowiskiem oraz dostęp do innowacji, wiedzy i ICT,

-  w wariancie 4 zmienia się definicję podziału zadań na szczeblu UE, państw członkowskich i gospodarstw w celu wzmocnienia systemu zabezpieczenia dochodów dzięki lepszym synergiom między wsparciem bezpośrednim obejmującym płatności obszarowe a zarządzaniem ryzykiem, tak aby lepiej ukierunkować działania w dziedzinie klimatu i środowiska oraz uprościć i zmodernizować kontrole z ukierunkowaniem na wyniki,

-  wariant 5 przewiduje zdecydowaną redystrybucję wsparcia bezpośredniego na rzecz małych i przyjaznych środowisku gospodarstw oraz promuje krótkie łańcuchy dostaw.

Baza dowodowa komunikatu i oceny skutków jest następująca:

-  wspólne ramy monitorowania i oceny DG ds. Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich na potrzeby pomiaru wyników WPR w oparciu wskaźniki państw członkowskich,

-  ogólnounijne cele i wskaźniki ustalone w celu monitorowania celów zrównoważonego rozwoju (komunikat pt. „Europejskie działania na rzecz zrównoważonego rozwoju” COM (2016)0739 final);

-  roczne sprawozdania z realizacji 27 państw członkowskich UE będą zapewniać dane na temat postępów w osiąganiu celów i odpowiednich ram budżetowych;

-  regularne badania oceniające DG ds. Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich dotyczące ogólnych celów WPR w 2013 r. oraz wkład w konferencję na temat ogólnych perspektyw pod koniec 2017 r.

W szerszym kontekście europejskim głównym czynnikiem pobudzającym reformę WPR jest kwestia budżetowa: WPR nadal jest największą pojedynczą pozycją wydatków w budżecie UE, odpowiadającą za około 38 % łącznych wydatków. W następnych WRF UE musi uwzględnić istotne nowe wyzwania takie jak migracja, bezpieczeństwo i wzrost gospodarczy, mając przy tym na uwadze, że wystąpienie Zjednoczonego Królestwa ograniczy dostępny budżet, a jednocześnie państwa członkowskie są bardzo niechętne ogólnemu zwiększeniu budżetu (1 % DNB).

Dla publicznych i prywatnych zainteresowanych stron kluczowe kwestie poruszone w komunikacie są następujące:

-  strategia krajowa – opracowanie koncepcji, przyjęcie i wdrażanie: w szczególności struktura zarządzania (aspekty prawne takie jak relacje między regionami a centralnymi instytucjami państwowymi, przejrzystość i uczestnictwo obywatelskie), spójność wewnętrzna (spójność z programami rozwoju obszarów wiejskich i planami sektorowymi), spójność zewnętrzna (np. europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne),

-  model realizacji – programy finansowania zorientowane na produkty i oparte na wynikach: kontrola i audyt (kompetencje UE i krajowe), wskaźniki (dostępność i definicja, jakość kontroli, kary), modele zarządzania (uproszczone opcje kosztów), równy dostęp w państwach członkowskich (kwalifikowalność, obowiązkowość/dobrowolność, kontrole),

-  działania w dziedzinie środowiska i klimatu – zintegrowane podejście do rekompensowania usług środowiskowych przez połączenie obecnych praktyk WPR w zakresie zazieleniania, wzajemnej zgodności i dobrych praktyk rolniczych, a także działań dotyczących rozwoju obszarów wiejskich w celu przewidzenia rekompensaty za dostarczanie dóbr publicznych, w tym działania w dziedzinie klimatu oraz w zakresie zdrowia i dobrostanu ludzi, zwierząt i roślin,

-  przydział finansowy – programy wsparcia UE: modele przejściowe dla ograniczonego/ukierunkowanego finansowania, rozróżnienie między państwami członkowskimi (zewnętrzna konwergencja) w oparciu o obiektywne kryteria (zob. europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne), współfinansowanie przez regiony/państwa członkowskie, uprawnienia odzwierciedlające warunki społeczno-gospodarcze w regionach państw członkowskich (wewnętrzna konwergencja).

W odniesieniu do perspektyw na przyszłość należy przypomnieć, że ostatnie programowanie WPR na lata 2013–2020 zajęło dwa lata od wstępnego opublikowania wniosków Komisji (czerwiec 2011 r.) stanowiących część wniosku w sprawie wieloletnich ram finansowych (WRF) na lata 2014–2020 do osiągnięcia porozumienia politycznego (czerwiec 2013 r.) i ostatecznego zatwierdzenia przepisów (w grudniu 2013 r.), co wiązało się z koniecznością wprowadzenia środków przejściowych w różnych sektorach (do 2015 r.). Nie zbiegło się to jednak z końcem obowiązywania mandatu Komisji ani z końcem kadencji PE.

OPINIA Komisji Rozwoju (27.4.2018)

dla Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi

w sprawie przyszłości produkcji żywności i rolnictwa
(2018/2037(INI))

Sprawozdawczyni komisji opiniodawczej: Maria Noichl

WSKAZÓWKI

Komisja Rozwoju zwraca się do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, jako komisji przedmiotowo właściwej, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

1.  podkreśla, że w 2017 r. problem dotkliwego braku bezpieczeństwa żywnościowego dotyczył 124 mln osób w 51 krajach, czyli o 16 mln więcej niż w roku 2016, oraz że większość osób dotkniętych brakiem bezpieczeństwa żywnościowego mieszka na obszarach wiejskich;

2.  przypomina, że Unia jest największym eksporterem i importerem produktów rolnych i dlatego odgrywa kluczową rolę na światowych rynkach rolnych; zauważa, że UE jest głównym partnerem handlowym krajów rozwijających się, jeśli chodzi o produkty rolne;

3.  przypomina o nowym Europejskim konsensusie w sprawie rozwoju, w którym UE i jej państwa członkowskie potwierdzają swoje zobowiązanie do zachowania spójności polityki na rzecz rozwoju i uznają zasadnicze znaczenie skutecznego przestrzegania jej zasad ustanowionych w art. 208 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), co oznacza uwzględnianie celów współpracy na rzecz rozwoju we wszystkich obszarach polityki UE – w tym polityki rolnej i finansowania – które mogą wpływać na kraje rozwijające się w niekorzystny sposób; uważa w związku z tym, że reformę wspólnej polityki rolnej (WPR) należy prowadzić z poszanowaniem prawa krajów rozwijających się do kształtowania własnej polityki rolnej i żywnościowej, bez osłabiania ich potencjału produkcji żywności i długoterminowego bezpieczeństwa żywnościowego, w szczególności w krajach najsłabiej rozwiniętych;

4.  przypomina zobowiązanie UE i jej państw członkowskich do wspierania celów zrównoważonego rozwoju i podkreśla, że spójność WPR z celami zrównoważonego rozwoju ma kluczowe znaczenie, w szczególności w przypadku celu nr 2 (wyeliminowanie głodu), celu nr 5 (równouprawnienie płci), celu nr 12 (odpowiedzialna konsumpcja i produkcja), celu nr 13 (działania w dziedzinie klimatu) i celu nr 15 (życie na lądzie), do których to celów należy dostosować przyszłą WPR;

5.  dostrzega, że WPR jest daleka od ideału oraz że musi ona być bardziej prorozwojowa i zapobiegać zakłóceniom zarówno w Europie, jak i na międzynarodowych rynkach rolnych oraz sprzyjać przechodzeniu na bardziej zrównoważone rolnictwo i stosowaniu praktyk odpornego rolnictwa, co przyczyni się do ochrony ekosystemów i zasobów naturalnych oraz wzmocnienia ich zdolności adaptacji do zmiany klimatu, ekstremalnych zjawisk pogodowych, suszy, powodzi i innych klęsk żywiołowych, a także do stopniowej poprawy jakości gleby, zgodnie z drugim celem zrównoważonego rozwoju;

6.  przypomina, że rolnictwo, które nie chroni i nie poprawia warunków życia na obszarach wiejskich, równości i dobrobytu społecznego, nie jest zrównoważone; wzywa UE do opracowania sprawiedliwych i ekologicznych systemów produkcji żywności, zachęcania do odpowiedzialnej konsumpcji i wspierania zrównoważonych nawyków żywieniowych we wszystkich obszarach polityki, które mogą mieć wpływ na kraje rozwijające się;

7.  podkreśla, że reforma WPR powinna przyczynić się do stworzenia nowego europejskiego systemu żywnościowego zgodnego z transformacyjnym charakterem agendy na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 i porozumieniem paryskim; uważa, że w tym celu potrzebna jest zmiana paradygmatu z „zielonej rewolucji” na „podejście agroekologiczne” zgodnie z konkluzjami zespołu ds. międzynarodowej oceny wpływu nauk i technologii rolniczych na rozwój (IAASTD) i zaleceniami specjalnego sprawozdawcy ONZ ds. prawa do pożywienia, co oznacza uznanie wielofunkcyjności rolnictwa i szybkie przejście od upraw monokulturowych opartych na intensywnym stosowaniu środków chemicznych na zdywersyfikowane i zrównoważone rolnictwo bazujące na agroekologicznych praktykach rolniczych, wzmacnianie lokalnych systemów żywnościowych i rolnictwa na małą skalę oraz sprzyjanie tradycyjnym formom organizacji;

8.  wzywa UE i jej państwa członkowskie do realizacji podjętych w Europejskim konsensusie w sprawie rozwoju zobowiązań w zakresie wspierania agroekologii, w tym za pośrednictwem okna inwestycyjnego dla rolnictwa w planie inwestycji zewnętrznych;

9.  apeluje do UE i jej państw członkowskich, aby zintensyfikowały dialog z krajami rozwijającymi się i zapewniały wiedzę fachową i wsparcie finansowe, skierowane w szczególności do kobiet i ludzi młodych, w celu promowania ekologicznego rolnictwa opartego na małych i rodzinnych gospodarstwach rolnych, zgodnie z zobowiązaniem podjętym w 2017 r. podczas szczytu Unia Afrykańska–UE we wspólnej deklaracji zatytułowanej „Inwestowanie w młodzież dla przyśpieszenia wzrostu sprzyjającego włączeniu społecznemu i zrównoważonego rozwoju”; przypomina o wkładzie kobiet na obszarach wiejskich jako biznesmenek i propagatorek zrównoważonego rozwoju; podkreśla konieczność rozwijania ich potencjału w zrównoważonym rolnictwie i ich odporności na obszarach wiejskich;

10.  przypominając pierwotne cele WPR określone w art. 39 TFUE, apeluje o dodatkowy rozdział w przepisach dotyczących WPR po 2020 r. odnoszący się do odpowiedzialności w kwestiach polityki rozwojowej, aby lepiej uwzględnić cele związane z ochroną środowiska i cele zrównoważonego rozwoju, ponieważ zakaz subsydiów wywozowych oznacza, że utrzymują się zakłócenia gospodarcze umożliwiające sektorowi rolnictwa UE wywóz artykułów rolnych po cenach poniżej średnich kosztów produkcji;

11.  wzywa Komisję, aby za pomocą wskaźników celów zrównoważonego rozwoju systematycznie przeprowadzała oceny ex ante i ex post skutków zewnętrznych WPR oraz aby opracowała ramy metodyczne na potrzeby monitorowania i oceny wpływu WPR na sektor produkcji rolnej w krajach rozwijających się oraz na przystępność cenową i dostępność żywności; proponuje, by wykorzystać te dane do stworzenia mechanizmu ostrzegania, który sygnalizowałby negatywny wpływ WPR na środki utrzymania drobnych producentów rolnych, zwłaszcza rolniczek, w krajach rozwijających się;

12.  podkreśla, że WPR musi przestrzegać zasady „nie szkodzić” oraz być spójna z innymi politykami UE i zobowiązaniami międzynarodowymi w obszarze rozwoju, ale także ochrony praw człowieka, środowiska, klimatu, praw zwierząt i przyrody; zauważa ponadto, że z perspektywy wydatków budżetowych UE generowanie negatywnych efektów zewnętrznych, a następnie pokrywanie kosztów powodowanych przez te efekty zewnętrzne jest nieefektywne;

13.  uważa, że należy koniecznie – zgodnie z agendą na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 i celami zrównoważonego rozwoju – dostrzec nierównowagę geograficzną w handlu i konkurencji w sektorze rolnym między krajami rozwijającymi się a UE oraz wspierać bardziej zrównoważone stosunki z partnerami handlowymi;

14.  apeluje, aby UE dopilnowała, żeby w przyszłej WPR przezwyciężone zostały problemy związane z obecnym modelem rolnictwa ukierunkowanym na eksport przez wzmocnienie w zrównoważony sposób rynków wewnętrznych UE i krótkich łańcuchów dostaw żywności, tak aby nie osłabić rozwoju państw i jednocześnie zapewnić odporność na zewnętrzne wstrząsy i zagrożenia;

15.  zauważa, że unijny eksport i import produktów rolno-spożywczych opiera się na umowach handlowych; podkreśla, że umowy te powinny zapewniać równe szanse rolnikom z UE i z innych części świata, przy czym krajom rozwijającym się należy zapewnić preferencyjne warunki;

16.  wzywa państwa członkowskie, aby przestały dążyć do jeszcze większej intensyfikacji europejskiego rolnictwa oraz położyły kres nadprodukcji w sektorze zwierzęcym przez obowiązkowe wprowadzenie obszarowego systemu chowu zwierząt; zauważa z niepokojem, że zależność UE od importowanej paszy, w szczególności soi, przyczyniła się do wzrostu zapotrzebowania na grunty za granicą, co doprowadziło do wylesiania, utraty różnorodności biologicznej, przesiedlania społeczności i większej liczby zatruć w wyniku uprawy w Ameryce Południowej genetycznie zmodyfikowanej soi z intensywnym wykorzystaniem pestycydów; w związku z tym wzywa państwa członkowskie do ograniczenia i stopniowego odchodzenia od importu roślin wysokobiałkowych z państw trzecich takich jak Argentyna i Brazylia;

17.  wzywa ponadto do stosowania płodozmianu z wykorzystaniem roślin strączkowych na wszystkich odpowiednich gruntach ornych oraz do wdrożenia ogólnounijnej strategii dotyczącej białka mającej na celu zmniejszenie zależności od importu z krajów rozwijających się; apeluje, aby w międzyczasie wprowadzić kryteria zrównoważoności w zakresie importu białka roślinnego;

18.  przypomina, jak ważne jest umożliwienie lokalnym rolnikom przechodzenia na wyższe ogniwa łańcucha wartości dzięki zapewnieniu im pomocy i wsparcia w zakresie produktów ekologicznych i produktów o wartości dodanej oraz nowych zdobyczy naukowo-technicznych, gdyż osiągnięcie zrównoważonego rozwoju wymaga podjęcia bezpośrednich działań w celu zachowania, ochrony i wzmocnienia zasobów naturalnych;

19.  wzywa do odejścia od dotacji pośrednich i nieukierunkowanych takich jak płatności obszarowe; apeluje, by dotacje były wypłacane tylko wtedy, gdy przynoszą pożytek publiczny w postaci lokalnych miejsc pracy, różnorodności biologicznej, dobrostanu zwierząt, czystego powietrza i wody oraz zdrowej, żyznej gleby;

20.  przypomina w związku z tym zakłócające rynek skutki ponownego wprowadzenia w WPR na lata 2014–2020 wsparcia związanego z produkcją; przypomina, że zniesienie kwot mlecznych w 2015 r. i nadzieja na znalezienie nowych rynków zbytu dla produktów rolnych z Europy w krajach rozwijających się spowodowały wzrost nadprodukcji, co doprowadziło do spadku cen, wpływając tym samym na rozwój sektora mleczarskiego zarówno w Europie, jak i w krajach rozwijających się;

21.  ponownie wyraża pogląd, że dystrybucja płatności jest niezrównoważona; jest zdania, że w okresie zmienności dochodów większe gospodarstwa rolne nie wymagają wsparcia stabilizującego dochody na równi z małymi gospodarstwami lub gospodarstwami o niższych dochodach, gdyż większe gospodarstwa mogą korzystać z ekonomii skali, co może zwiększać ich odporność;

22.  przypomina, że głód i niedożywienie w krajach rozwijających się związane są w dużej mierze z brakiem siły nabywczej lub niemożnością zachowania samowystarczalności przez ubogich mieszkańców obszarów wiejskich; w związku z tym wzywa UE do aktywnego wsparcia krajów rozwijających się w przezwyciężaniu przeszkód (takich jak słaba infrastruktura i logistyka) utrudniających własną produkcję rolną;

23.  wzywa UE i jej państwa członkowskie, aby wzmacniały wewnętrzną produkcję żywności w krajach rozwijających się, jak postuluje się w celach zrównoważonego rozwoju, zamiast zwiększać unijny eksport produktów rolnych do tych krajów; nalega na UE, aby zachęcała kraje rozwijające się do zwiększania i różnicowania produkcji żywności w celu zaspokojenia krajowego zapotrzebowania na żywność i rosnącego popytu na rynku na osi południe-południe, gdyż zadaniem unijnej polityki rolnej nie jest tylko wyżywienie coraz większej liczby ludności na świecie; z tego powodu podkreśla znaczenie walki z masowym wykupem i dzierżawą ziemi w krajach rozwijających się;

24.  wzywa UE, aby reagowała na apele państw rozwijających się o ochronę ich produkcji żywności i ludności przed ewentualnymi destrukcyjnymi skutkami taniego importu;

25.  wskazuje, że w roku 2050 ponad połowa ludności krajów najsłabiej rozwiniętych będzie nadal mieszkać na obszarach wiejskich oraz że rozwój zrównoważonego rolnictwa w krajach rozwijających się pomoże uwolnić potencjał ich społeczności wiejskich, utrzymać ludność na obszarach wiejskich oraz ograniczyć niedostateczne zatrudnienie, ubóstwo i brak bezpieczeństwa żywnościowego, co z kolei pomoże eliminować pierwotne przyczyny przymusowej migracji;

26.  z zadowoleniem przyjmuje wniosek Komisji dotyczący stworzenia możliwości zatrudnienia i działań generujących dochód w regionach pochodzenia i tranzytu migrantów dzięki projektom wspieranym w ramach WPR; wzywa Komisję do wdrożenia programów wymiany między UE a Unią Afrykańską w drodze współpracy i dialogu w dziedzinie produkcji rolno-spożywczej i innowacji w rolnictwie;

27.  uznaje kluczową rolę, jaką mogą odegrać w osiąganiu oenzetowskich celów zrównoważonego rozwoju technologie kosmiczne, takie jak opracowane w UE programy kosmiczne i satelitarne zarządzane przez Agencję Europejskiego GNSS (Galileo, EGNOS i Copernicus), dzięki temu, że oferują one przystępne rozwiązania ułatwiające przejście na rolnictwo precyzyjne, co pozwoliłoby eliminować marnotrawstwo, oszczędzać czas, zmniejszać zmęczenie i optymalizować wykorzystanie sprzętu;

28.  wzywa Komisję do zbadania możliwości technologii i zastosowań z zakresu nauk kosmicznych oraz globalnego partnerstwa na rzecz osiągania celów zrównoważonego rozwoju jako mechanizmów pomagających w monitorowaniu upraw, zwierząt gospodarskich, leśnictwa, rybołówstwa i akwakultury oraz we wspieraniu rolników, rybaków, leśników i osób odpowiedzialnych za wyznaczanie kierunków polityki w działaniach służących wprowadzeniu różnych metod osiągania zrównoważonej produkcji żywności i reagowania na związane z tym wyzwania;

29.  podkreśla, że w wymiarze bardziej ogólnym handel produktami rolnymi musi przyczyniać się – bazując na partnerstwie – do zmniejszania globalnych nierówności i zapewniania w przyszłości wszystkim partnerom handlowym korzyści lepiej sprzyjających włączeniu społecznemu, respektując jednocześnie ekologiczne ograniczenia naszej planety.

INFORMACJE O PRZYJĘCIUW KOMISJI OPINIODAWCZEJ

Data przyjęcia	24.4.2018
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	15 0 7
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Ignazio Corrao, Mireille D’Ornano, Nirj Deva, Doru-Claudian Frunzulică, Enrique Guerrero Salom, Maria Heubuch, Teresa Jiménez-Becerril Barrio, Arne Lietz, Linda McAvan, Norbert Neuser, Vincent Peillon, Cristian Dan Preda, Lola Sánchez Caldentey, Elly Schlein, Eleni Theocharous, Paavo Väyrynen, Bogdan Brunon Wenta, Anna Záborská, Joachim Zeller, Željana Zovko
Zastępcy (art. 200 ust. 2) obecni podczas głosowania końcowego	Pál Csáky, Monika Vana

GŁOSOWANIE KOŃCOWE W FORMIE GŁOSOWANIA IMIENNEGO W KOMISJI OPINIODAWCZEJ

15	+
ALDE	Paavo Väyrynen
ECR	Eleni Theocharous
EFDD	Ignazio Corrao, Mireille D'Ornano
GUE/NGL	Lola Sánchez Caldentey
PPE	Joachim Zeller
S&D	Doru-Claudian Frunzulică, Enrique Guerrero Salom, Arne Lietz, Linda McAvan, Norbert Neuser, Vincent Peillon, Elly Schlein
VERTS/ALE	Maria Heubuch, Monika Vana

0	-

7	0
ECR	Nirj Deva
PPE	Pál Csáky, Teresa Jiménez-Becerril Barrio, Cristian Dan Preda, Bogdan Brunon Wenta, Anna Záborská, Željana Zovko

Objaśnienie używanych znaków:

+  :  za

-  :  przeciw

0  :  wstrzymało się

OPINIA Komisji Handlu Międzynarodowego (18.4.2018)

dla Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi

w sprawie przyszłości żywności i rolnictwa
2018/2037(INI))

Sprawozdawca komisji opiniodawczej: Seán Kelly

WSKAZÓWKI

Komisja Handlu Międzynarodowego zwraca się do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, jako komisji przedmiotowo właściwej, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

A.  mając na uwadze, że z analizy Komisji z grudnia 2016 r. pt. „Wpływ umów handlowych UE na sektor rolnictwa” wynika, iż umowy zawarte przez UE z Meksykiem, Koreą Południową i Szwajcarią doprowadziły do wzrostu wywozu produktów rolno-spożywczych z UE o ponad 1 mld EUR oraz do wzrostu wartości dodanej w sektorze rolno-spożywczym o 600 mln EUR; mając na uwadze, że odkąd rozpoczęto stosowanie umów o wolnym handlu między UE a Peru i Kolumbią (odpowiednio w marcu i sierpniu 2013 r.), wywóz produktów rolnych z UE do obydwu tych krajów znacznie wzrósł (do Peru o 73%, a do Kolumbii o 82%);

B.  mając na uwadze, że od 2013 r. UE jest największym pojedynczym eksporterem produktów rolno-spożywczych, a od 2010 r. wykazuje nadwyżkę eksportową; mając na uwadze, że wywóz produktów rolno-spożywczych z UE do krajów trzecich rośnie i w 2017 r. osiągnął rekordową wartość 137,9 mld EUR; mając na uwadze, że UE jest również największym importerem produktów rolnych z krajów rozwijających się;

1.  podkreśla, że polityka handlowa UE musi być spójna z innymi unijnymi strategiami politycznymi, takimi jak polityka rozwojowa czy polityka w dziedzinie środowiska, musi wspierać osiąganie celów zrównoważonego rozwoju oraz może przyczynić się do realizacji celów wspólnej polityki rolnej, zwłaszcza poprzez zapewnienie godnego poziomu życia ludności wiejskiej i zagwarantowanie, że konsumenci będą płacić rozsądne ceny za dostawy produktów rolnych; podkreśla, że sektor rolno-spożywczy w UE powinien korzystać z możliwości wzrostu, jakie daje eksport, zwłaszcza że szacuje się, iż w ciągu najbliższych dziesięciu lat 90% dodatkowego globalnego popytu na produkty rolno-spożywcze będzie pochodzić spoza Europy; podkreśla, że wspólna polityka rolna musi zaspokoić potrzeby społeczeństwa europejskiego w dziedzinie żywności, środowiska i klimatu, zanim będzie można zacząć myśleć o produkowaniu na sprzedaż na międzynarodowym rynku rolnym; podkreśla, że tzw. krajom rozwijającym się należy zapewnić wystarczające możliwości w zakresie samodzielnego budowania i utrzymywania silnego sektora rolno-spożywczego;

2.  uważa, że na poszczególne reformy wspólnej polityki rolnej, które kolejno następowały po sobie począwszy od lat 90., w ogromnej mierze wpłynęły wymogi handlu międzynarodowego i WTO; uważa, że reformy te umożliwiły zwiększenie konkurencyjności europejskich produktów rolnych i sektora rolno-spożywczego, ale jednocześnie osłabiły dużą część sektora rolnego z powodu niestabilności na rynkach światowych; uważa, że nadszedł obecnie czas, aby – jak zachęca do tego Komisja w komunikacie w sprawie przyszłości rolnictwa i produkcji żywności w Europie – skupić się na innych celach wspólnej polityki rolnej, takich jak poziom życia rolników czy cele dotyczące zdrowia, zatrudnienia, środowiska i klimatu;

3.  przyznaje, że polityka handlowa i polityka rolna UE to dziedziny ściśle ze sobą powiązane i stan ten nie zmieni się w przyszłości, że ta pierwsza nie może mieć pierwszeństwa przed tą drugą oraz że utrzymanie i rozwój zrównoważonego rolnictwa musi być priorytetem; stwierdza, że powiązanie to świadczy o ważnej roli rolnictwa w kontekście negocjacji zarówno dwustronnych w związku z unijnymi umowami o wolnym handlu, jak i wielostronnych za pośrednictwem WTO w odniesieniu do takich kwestii jak dostęp do rynku dla produktów rolnych, wsparcie krajowe, dotacje eksportowe, ochrona oznaczeń geograficznych, przepisy sanitarne i fitosanitarne, ostrożne korzystanie ze środków przeciwdrobnoustrojowych, aby ograniczyć rozprzestrzenianie się zjawiska oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe, uproszczenie procedur przywozu, a także dbanie o to, aby produkty rolne przywożone na rynek wewnętrzny były produkowane zgodnie z unijnymi normami w zakresie pracy i środowiska, z zasadą ostrożności, zasadami dotyczącymi dobrostanu zwierząt oraz z innymi normami w zakresie bezpieczeństwa;

4.  nalega, aby procesy i metody produkcyjne stanowiły istotną część norm socjalnych, gospodarczych i środowiskowych w globalnym systemie handlu produktami rolnymi, a także zachęca Komisję, aby wezwała WTO do uznania procesów i metod produkcyjnych za taką właśnie istotną część;

5.  podkreśla, że osiągnięcie celów porozumienia paryskiego w sprawie zmiany klimatu oraz realizacja celów zrównoważonego rozwoju muszą stanowić jedną z naczelnych zasad każdej polityki handlowej dotyczącej produktów rolnych; odnotowuje, że w dokumencie otwierającym debatę w sprawie wykorzystania możliwości płynących z globalizacji Komisja słusznie zwraca uwagę na rosnące zainteresowanie sprawiedliwym handlem oraz popyt na zrównoważone i lokalne produkty, co świadczy o zmieniających się tendencjach w ramach globalizacji; podkreśla, że polityka handlowa UE może w dużej mierze przyczynić się do osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju oraz celów w dziedzinie klimatu określonych w porozumieniu paryskim;

6.  uważa, że choć umowy handlowe mogą przynosić korzyści głównie dużym przedsiębiorstwom rolnym w UE i za granicą, to jednocześnie mogą wywierać poważne negatywne skutki społeczno-gospodarcze na małe i średnie gospodarstwa rolne w UE i krajach trzecich;

7.  wyraża zadowolenie z postępów osiągniętych w zakresie promowania interesów unijnego sektora rolnictwa podczas niedawnych dwustronnych negocjacji handlowych, zwłaszcza jeżeli chodzi o dostęp do rynku dla wysokiej jakości produktów rolno-spożywczych z UE oraz o ochronę oznaczeń geograficznych w krajach trzecich; ufa, że tendencja ta utrzyma, a nawet umocni się;

8.  w kontekście toczących się i przyszłych dwustronnych negocjacji handlowych z krajami trzecimi apeluje do Komisji o zagwarantowanie równych warunków działania w skali globalnej i podchodzenie z największą troską do kwestii liberalizacji dostępu do rynku – zarówno w odniesieniu do krajów trzecich, jak i w odniesieniu do UE – we wrażliwych sektorach rolnictwa, a to poprzez rozważenie w pierwszej kolejności możliwości wprowadzenia okresów przejściowych, kontyngentów taryfowych i odpowiednich środków zabezpieczających, które będą uwzględniać skutki społeczne, środowiskowe i gospodarcze w UE oraz w państwach, do których UE prowadzi wywóz, jak i możliwość wykluczenia produktów najbardziej wrażliwych z zakresu obowiązywania umów w wyniku indywidualnej oceny, a także przestrzeganie reguł wzajemności w odniesieniu do wrażliwych sektorów rolnictwa w krajach trzecich; zauważa, że może to dotyczyć różnych produktów, w zależności od danego partnera handlowego; podkreśla, że w odniesieniu do produktów wrażliwych i z podziałem na poszczególne sektory należy uwzględnić łączne kwoty maksymalne koncesji rolnych przyznawanych przez UE w ramach wszystkich podejmowanych przez nią zobowiązań międzynarodowych;

9.  przypomina o znaczeniu zawierania w umowach handlowych skutecznych i możliwych do szybkiego uruchomienia klauzul ochronnych umożliwiających czasowe zawieszenie preferencyjnego traktowania w przypadku wystąpienia zakłóceń rynku i szkód dla sektorów wrażliwych;

10.  podkreśla w związku z tym zasadę kwalifikowanego dostępu do rynku, która oznacza, że przywożone towary powinny być zgodne z unijnymi normami;

11.  uważa ponadto, że towarom, których produkcja wiąże się z wylesianiem, masowym wykupem ziemi i zasobów oraz naruszeniami praw człowieka, nie należy przyznawać dostępu do rynku UE;

12.  ubolewa, że jedenasta konferencja ministerialna WTO nie przyniosła wystarczających postępów w kwestii wspierania rolnictwa na szczeblu krajowym; z zadowoleniem przyjmuje jednak wspólną deklarację UE i grupy CAIRNS, przyjętą przed konferencją, oraz wzywa Komisję do kontynuowania współpracy w kwestii wsparcia krajowego; ponownie podkreśla, że przyszłe stanowisko UE w tej kwestii nie może zdominować dyskusji dotyczących przyszłości i reformy wspólnej polityki rolnej oraz będzie musiało w pełni uwzględniać ramy zreformowanej wspólnej polityki rolnej; uważa, że w związku z tym reguły handlu międzynarodowego nie powinny utrudniać wsparcia krajowego dla europejskiego rolnictwa w celu zapobiegania kryzysom rynkowym i zarządzania nimi, dokonania transformacji praktyk rolnych w kierunku systemów produkcji wydajnych gospodarczo oraz pod względem środowiskowym i klimatycznym, a także w celu sprawniejszego gwarantowania strategicznych dostaw w dziedzinie białek roślinnych, tak aby w perspektywie długoterminowej mogła się rozwinąć gospodarka o obiegu zamkniętym; zauważa, że rygorystyczne normy środowiskowe i społeczne doprowadziłyby do dalszej poprawy jakości dóbr publicznych dostarczanych Europejczykom w ramach tej polityki;

13.  przypomina, że UE ze swojej strony zrezygnowała z dotacji eksportowych oraz że w jej obecnym budżecie nie przewiduje się już linii budżetowej przeznaczonej na ten cel; w związku z tym zwraca się do partnerów handlowych UE o podjęcie zobowiązań na rzecz ograniczenia wsparcia krajowego zakłócającego handel; apeluje do członków WTO, którzy w dalszym ciągu przyznają dotacje eksportowe, o wdrożenie decyzji ministerialnej w sprawie konkurencji eksportowej, którą to decyzję przyjęto w Nairobi w dniu 19 grudnia 2015 r.;

14.  domaga się od Komisji czujności i zintensyfikowania działań ochronnych Unii z myślą o eliminowaniu coraz liczniejszych barier w dostępie do rynku w krajach trzecich i niedopuszczeniu do powstawania nowych, przy jednoczesnym poszanowaniu środowiska i praw człowieka, w tym prawa do pożywienia; podkreśla, że większość z tych barier dotyczy produktów rolnych (wg bazy danych Komisji zawierającej informacje na temat dostępu do rynku – 27%), co z kolei ma związek głównie ze środkami dostępu do rynku, których podstawą są przepisy sanitarne i fitosanitarne;

15.  zwraca się do Komisji o antycypowanie i uwzględnianie skutków brexitu podczas przygotowywania wymiany ofert i obliczania kontyngentów.

INFORMACJE O PRZYJĘCIUW KOMISJI OPINIODAWCZEJ

Data przyjęcia	24.4.2018
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	32 0 3
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	William (The Earl of) Dartmouth, Laima Liucija Andrikienė, Tiziana Beghin, David Campbell Bannerman, Daniel Caspary, Salvatore Cicu, Santiago Fisas Ayxelà, Karoline Graswander-Hainz, Nadja Hirsch, Yannick Jadot, France Jamet, Jude Kirton-Darling, Bernd Lange, David Martin, Emma McClarkin, Anne-Marie Mineur, Sorin Moisă, Artis Pabriks, Franck Proust, Godelieve Quisthoudt-Rowohl, Viviane Reding, Tokia Saïfi, Helmut Scholz, Joachim Schuster, Joachim Starbatty, Adam Szejnfeld, Iuliu Winkler, Jan Zahradil
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego	Eric Andrieu, Goffredo Maria Bettini, Reimer Böge, Klaus Buchner, Dita Charanzová, Agnes Jongerius, Frédérique Ries

GŁOSOWANIE KOŃCOWE W FORMIE GŁOSOWANIA IMIENNEGOW KOMISJI OPINIODAWCZEJ

32	+
ALDE	Dita Charanzová, Nadja Hirsch, Frédérique Ries
ECR	David Campbell Bannerman, Emma McClarkin, Joachim Starbatty, Jan Zahradil
EFDD	Tiziana Beghin, William (The Earl of) Dartmouth
PPE	Laima Liucija Andrikienė, Reimer Böge, Daniel Caspary, Salvatore Cicu, Santiago Fisas Ayxelà, Sorin Moisă, Artis Pabriks, Franck Proust, Godelieve Quisthoudt-Rowohl, Viviane Reding, Tokia Saïfi, Adam Szejnfeld, Iuliu Winkler
S&D	Eric Andrieu, Goffredo Maria Bettini, Karoline Graswander-Hainz, Agnes Jongerius, Jude Kirton-Darling, Bernd Lange, David Martin, Joachim Schuster
VERTS/ALE	Klaus Buchner, Yannick Jadot

0	-

3	0
ENF	France Jamet
GUE/NGL	Anne-Marie Mineur, Helmut Scholz

Objaśnienie używanych znaków:

+  :  za

-  :  przeciw

0  :  wstrzymało się

OPINIA Komisji Budżetowej (25.4.2018)

dla Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi

w sprawie przyszłości produkcji żywności i rolnictwa
(2018/2037(INI))

Sprawozdawca komisji opiniodawczej: Nedzhmi Ali

WSKAZÓWKI

Komisja Budżetowa zwraca się do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, jako komisji przedmiotowo właściwej, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

A.  mając na uwadze, że wspólna polityka rolna (WPR) jest jedną z najbardziej zintegrowanych dziedzin polityki w Unii i że spełniała wyznaczone jej pierwotnie cele zwiększania zaopatrzenia w żywność dzięki wsparciu udzielanemu europejskim rolnikom i wychodzeniu naprzeciw oczekiwaniom obywateli dotyczącym bezpieczeństwa żywności i zapewnienia dostępu do niej, a także jakości i trwałości; mając na uwadze, że pojawiły się nowe wyzwania związane w szczególności ze zmianą klimatu i utratą różnorodności biologicznej; mając na uwadze, że ważne jest dostosowanie WPR do porozumienia paryskiego oraz innych porozumień międzynarodowych, które chronią klimat i środowisko;

B.  mając na uwadze, że należy zapewnić wsparcie prawdziwym rolnikom, nadal udzielając wsparcia beneficjentom, którzy zdywersyfikowali ścieżki produkcyjne i dochody – po dziesięcioleciach sygnałów politycznych zachęcających ich do tego – oraz należy traktować priorytetowo małe gospodarstwa rolne i nagradzać je za dostarczane społeczeństwu różnorodne dobra publiczne, a jednocześnie należy zapewnić sprawiedliwy podział wsparcia między gospodarstwa o różnej wielkości; mając na uwadze, że ważne jest wzmocnienie gospodarek regionalnych i wspieranie zmodernizowanego, zrównoważonego rolnictwa w UE, które przynosi wyniki gospodarcze, środowiskowe i społeczne, w celu propagowania różnorodnych systemów rolnych, a zwłaszcza rodzinnych gospodarstw rolnych; mając na uwadze, że kluczowe jest zabezpieczenie produkcji rolnej we wszystkich regionach UE, w tym na obszarach o ograniczeniach naturalnych, a także zapewnienie godnego poziomu życia we wszystkich regionach i państwach członkowskich;

C.  mając na uwadze, że istnieje luka między dochodami w sektorze rolnictwa a dochodami w innych sektorach gospodarki, a ponadto dochody z rolnictwa są bardzo niestabilne; mając na uwadze, że występuje ryzyko porzucania gruntów na obszarach z ograniczeniami naturalnymi; mając na uwadze, że należy odpowiednio inwestować w restrukturyzację gospodarstw, ich modernizację, innowacje, dywersyfikację i wprowadzanie nowych technologii;

D.  mając na uwadze, że według dokumentu informacyjnego Europejskiego Trybunału Obrachunkowego z marca 2018 r. w sprawie przyszłości WPR, w 2010 r. na 100 zarządców gospodarstw w wieku powyżej 55 lat przypadało 14 zarządców gospodarstw w wieku poniżej 35 lat, przy czym w 2013 r. wartość ta zmalała do 10,8 zarządców gospodarstw w wieku poniżej 35 lat; mając na uwadze, że średnia wieku rolników w UE wzrosła z 49,2 do 51,4 lat w okresie od 2004 r. do 2013 r.; mając na uwadze, że najmniejsze gospodarstwa należą najczęściej do starszych rolników;

E.  mając na uwadze, że w związku z nadmiernym obciążeniem administracyjnym wynikającym z systemu kontroli i audytu oraz pewnymi obszarami, w których filary I i II pokrywają się, ważne jest, by uprościć WPR, ograniczyć ogólne obciążenie administracyjne związane z tą polityką, poprawić jej opłacalność i zwiększyć przejrzystość, nie zaprzepaszczając jednocześnie jej ambitnych celów politycznych; mając na uwadze, że ograniczenie biurokracji powinno poprawić wyniki w zakresie ekologizacji i zapewnić skuteczniejsze wsparcie wszystkim rolnikom w dostosowaniu ich gospodarstw rolnych do sprostania wyzwaniom związanym z ochroną środowiska i klimatem;

F.  mając na uwadze, że – jak wskazano w komunikacie Komisji dotyczącym przyszłości rolnictwa i produkcji żywności – w przyszłej WPR wprowadzony zostanie zestaw podstawowych parametrów polityki, a państwa członkowskie, na poziomie krajowym lub regionalnym, będą musiały wykazać się większą odpowiedzialnością w zakresie osiągania celów, aby zachować równe warunki działania, unikać zakłóceń na rynku oraz osiągnąć cele ustanowione na szczeblu UE; mając na uwadze, że przyszły model realizacji WPR powinien być ukierunkowany na wyniki w zakresie efektywności wykorzystania zasobów, ochrony środowiska i działań w dziedzinie klimatu;

1.  podkreśla, że WPR powinna pozostać wspólną polityką UE, której cele można osiągnąć wyłącznie wtedy, gdy zostaną na nią przeznaczone wystarczające środki finansowe; wzywa zatem do utrzymania budżetu WPR co najmniej na obecnym poziomie dla UE-27, w cenach stałych, w następnych wieloletnich ramach finansowych po 2020 r. w dążeniu do osiągnięcia ambitnego celu, jakim jest zmieniona i skuteczna WPR;

2.  podkreśla, że WPR powinna wspierać zrównoważony rozwój rolnictwa, który ma kluczowe znaczenie dla zapewniania bezpiecznej żywności, miejsc pracy i wzrostu gospodarczego na obszarach wiejskich, a także zrównoważonego gospodarowania zasobami naturalnymi; zwraca uwagę, że należy stosować skuteczne podejścia do audytu i kontroli w celu zadbania o to, by każdy „nowy model realizacji” w ramach zreformowanej WPR spełniał kryteria środowiskowe i społeczne w dążeniu do osiągnięcia większego zrównoważenia w sektorze do 2030 r.;

3.  z zadowoleniem przyjmuje zamiar uproszczenia i modernizacji WPR; wzywa Komisję do zadbania o to, by kontrola finansowa i kontrola wykonania oraz zadania w zakresie audytu były prowadzone we wszystkich państwach członkowskich z zachowaniem takich samych wysokich norm ciągłego udoskonalania, przy pełnym poszanowaniu zasad pomocniczości i elastyczności; podkreśla, że państwa członkowskie muszą posiadać odpowiednie kompetencje, by decydować o treści, monitorowaniu, kontroli i sankcjach odnoszących się do systemów wsparcia mających zastosowanie na ich terytorium, ale podkreśla, że wszelkie uproszczenie lub modernizacja WPR nie mogą obniżać poziomu ambicji UE ani prowadzić do podziału unijnych strategii politycznych i programów na sektory czy do zastąpienia dotacji instrumentami finansowymi;

4.  nalega na podejście do płatności oparte na wynikach; proponuje zatem włączenie następujących kwestii jako wskaźników:

– utrzymanie i tworzenie miejsc pracy w sektorze;

– utrzymanie małych i średnich gospodarstw;

– stan gleby i różnorodność biologiczna, bogactwo gatunków i taksonów;

– ochrona i tworzenie wierzchniej warstwy gleby, pokrywa glebowa zapobiegająca erozji;

– zmniejszona utrata składników odżywczych i lepsza jakość wody;

– różnorodność biologiczna, w tym bogactwo i liczebność gatunków ptaków, dzikich zapylaczy i owadów;

– ograniczanie uzależnienia od stosowania pestycydów oraz wprowadzanie integrowanej ochrony roślin[1];

5.  sprzeciwia się jakiejkolwiek formie renacjonalizacji lub krajowego współfinansowania; podkreśla potrzebę sprawiedliwego podziału płatności bezpośrednich między państwami członkowskimi, który musi uwzględniać rzetelne wskaźniki społeczno-gospodarcze i koszty produkcji, tak by w następnych WRF wypełnić luki między różnymi regionami Unii; przypomina, że kluczowe znaczenie ma zapewnienie wszystkim rolnikom w UE równych warunków konkurencji, z uwzględnieniem słabych punktów i specyfiki niewielkich gospodarek; podkreśla w tym względzie potrzebę zreformowania rezerwy kryzysowej dla rolnictwa oraz zwiększenia finansowania stosownie do reakcji na poszczególne kryzysy cykliczne we wrażliwych sektorach, a także do stworzenia nowych instrumentów, które mogą ograniczyć zmienność cen i umożliwić większe finansowanie programów szczególnych opcji na rzecz regionów oddalonych i wyspiarskich (POSEI);

6.  podkreśla, że wsparcie WPR na rzecz rozwoju obszarów wiejskich zapewnia wszystkim państwom członkowskim możliwość wzmocnienia konkurencyjności, propaguje skuteczne i zrównoważone gospodarki oraz wspiera rozwój obszarów wiejskich, w których kluczowe znaczenie ma rozwiązanie problemu wyludniania, bezrobocia i ubóstwa oraz promowanie włączenia społecznego; podkreśla zatem potrzebę dalszego finansowania działań na rzecz rozwoju obszarów wiejskich oraz wzmocnienia drugiego filaru WPR; popiera w tym kontekście zasady metody LEADER, gdyż promuje ona innowacje, partnerstwo i tworzenie sieci kontaktów na obszarach wiejskich;

7.  uważa, że ustanowienia limitu płatności bezpośrednich – tj. zastosowania górnego limitu – nie można pozostawiać w kompetencji każdego państwa członkowskiego, ale należy go dokonać na szczeblu europejskim;

8.  opowiada się za wprowadzeniem płatności degresywnych w celu ograniczenia wsparcia dla większych gospodarstw rolnych i przeniesienia akcentu na płatności redystrybucyjne, tak by zapewnić lepiej ukierunkowane wsparcie (np. małym lub średnim gospodarstwom rolnym);

9.  podkreśla, że uzgodnienie i stosowanie solidnej definicji wartości dodanej UE byłoby korzystne dla debaty publicznej oraz podejmowania decyzji w sprawie przyszłych wydatków UE; popiera dążenie do osiągnięcia większej wydajności produkcji rolnej i wartości dodanej UE, ale ostrzega przed wszelkimi próbami wykorzystania takiej definicji do kwestionowania stosowności strategii politycznych i programów UE wyłącznie w oparciu o względy gospodarcze o ilościowym lub krótkoterminowym charakterze; podkreśla, że należy dążyć do wzmocnienia zrównoważonego rozwoju, do rozwoju obszarów wiejskich oraz ochrony klimatu i środowiska za pośrednictwem polityki rolnej opartej na osiąganiu celów w zakresie skuteczności działania; zwraca uwagę, że w celu osiągnięcia wartości dodanej należy określić rezultaty, wyniki i skutki oraz że Komisja i państwa członkowskie powinny uzgodnić właściwe wskaźniki oparte na dowodach, zanim przyjmą krajowe i regionalne plany działania, które następnie będą monitorowane i oceniane pod względem wykonania;

10.  apeluje o większą synergię między strategiami politycznymi pobudzającymi rozwój obszarów wiejskich i strategiami politycznymi stworzonymi w celu wsparcia integracji uchodźców;

11.  zgodnie z zasadą skutecznego wydatkowania środków budżetowych apeluje o zapewnienie spójności i większej synergii między WPR a wszystkimi innymi dziedzinami polityki UE oraz zobowiązaniami międzynarodowymi, w szczególności w dziedzinie energii, dostaw wody, wykorzystania gruntów, różnorodności biologicznej i ekosystemów oraz rozwoju obszarów oddalonych i obszarów górskich;

12.  wzywa do zwiększenia wsparcia przeznaczonego dla rodzinnych gospodarstw rolnych i młodych rolników oraz do promowania zatrudnienia w rolnictwie na obszarach wiejskich, w szczególności wśród młodych rolników;

13.  podkreśla, że w przyszłości w rolnictwie należy się skoncentrować na produkcji żywności o wysokiej jakości, ponieważ na tym właśnie polega przewaga konkurencyjna Europy; podkreśla, że należy utrzymać, a w miarę możliwości wzmocnić unijne normy; wzywa do stosowania środków służących dalszemu zwiększeniu długoterminowej wydajności i konkurencyjności sektora produkcji żywności oraz do wprowadzenia nowych technologii i skuteczniejszego korzystania z zasobów, a w konsekwencji do wzmocnienie roli UE jako światowego lidera;

14.  uważa, że niemożliwe do zaakceptowania są różnice w jakości produktów spożywczych reklamowanych i rozprowadzanych na jednolitym rynku pod tą samą marką i w tym samym opakowaniu; z zadowoleniem przyjmuje zachęty ze strony Komisji do rozwiązania problemu podwójnych norm jakości żywności na jednolitym rynku, w tym prowadzone przez nią prace nad wspólną metodyką badań;

15.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do monitorowania znacznej zmienności cenowej produktów rolnych oraz zachęca do korzystania z narzędzi „zarządzania ryzykiem”, które pomagają chronić dochody rolników.

INFORMACJE O PRZYJĘCIU OPINIIW KOMISJI OPINIODAWCZEJ

Data przyjęcia	24.4.2018
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	25 2 1
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Jean Arthuis, Richard Ashworth, Reimer Böge, Gérard Deprez, Manuel dos Santos, André Elissen, José Manuel Fernandes, Eider Gardiazabal Rubial, Ingeborg Gräßle, Monika Hohlmeier, John Howarth, Bernd Kölmel, Vladimír Maňka, Siegfried Mureşan, Liadh Ní Riada, Jan Olbrycht, Răzvan Popa, Paul Rübig, Petri Sarvamaa, Inese Vaidere, Monika Vana, Tiemo Wölken, Marco Zanni
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego	Jean-Paul Denanot, Anneli Jäätteenmäki, Ivana Maletić, Andrey Novakov, Tomáš Zdechovský

GŁOSOWANIE KOŃCOWE W FORMIE GŁOSOWANIA IMIENNEGO W KOMISJI OPINIODAWCZEJ

25	+
ALDE	Jean Arthuis, Gérard Deprez, Anneli Jäätteenmäki
GUE/NGL	Liadh Ní Riada
PPE	Richard Ashworth, Reimer Böge, José Manuel Fernandes, Ingeborg Gräßle, Monika Hohlmeier, Ivana Maletić, Siegfried Mureşan, Andrey Novakov, Jan Olbrycht, Paul Rübig, Petri Sarvamaa, Inese Vaidere, Tomáš Zdechovský
S&D	Jean-Paul Denanot, Eider Gardiazabal Rubial, John Howarth, Vladimír Maňka, Răzvan Popa, Manuel dos Santos, Tiemo Wölken
VERTS/ALE	Monika Vana

2	-
ECR	Bernd Kölmel
ENF	André Elissen

1	0
ENF	Marco Zanni

Objaśnienie używanych znaków:

+  :  za

-  :  przeciw

0  :  wstrzymało się

• [1]  Zgodnie z dyrektywą w sprawie zrównoważonego stosowania pestycydów (2009/128/WE) oraz art. 67 rozporządzenia (WE) 1107/2009.

OPINIA Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności (26.4.2018)

dla Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi

w sprawie przyszłości produkcji żywności i rolnictwa
(2018/2037(INI))

Sprawozdawczyni komisji opiniodawczej: Angélique Delahaye

WSKAZÓWKI

Komisja Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności zwraca się do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, jako komisji przedmiotowo właściwej, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

–  uwzględniając porozumienie paryskie, decyzję 1/CP.21 oraz 21. Konferencję Stron Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w Sprawie Zmian Klimatu (COP 21), która odbyła się w Paryżu w dniach od 30 listopada do 11 grudnia 2015 r., a także cele zrównoważonego rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych i Konwencję o różnorodności biologicznej,

–  uwzględniając sprawozdania specjalne Europejskiego Trybunału Obrachunkowego nr 4/2014 pt. „Włączenie celów polityki wodnej UE do WPR: częściowy sukces” i nr 21/2017 pt. „Zazielenianie – bardziej złożony system wsparcia dochodów, który nie jest jeszcze skuteczny pod względem środowiskowym”,

–  uwzględniając dokument roboczy służb Komisji pt. „Rolnictwo i zrównoważona gospodarka wodna w UE” (SWD(2017)0153),

–  uwzględniając dyrektywę 2009/128/WE w sprawie zrównoważonego stosowania pestycydów[1], a także sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie krajowych planów działania państw członkowskich oraz postępów we wdrażaniu dyrektywy 2009/128/WE w sprawie zrównoważonego stosowania pestycydów (COM(2017)0587),

–  uwzględniając dokument informacyjny Europejskiego Trybunału Obrachunkowego na temat przyszłości WPR, opublikowany w dniu 19 marca 2018 r.,

–  uwzględniając europejską inicjatywę obywatelską (EIO) zatytułowaną „Zakaz stosowania glifosatu i ochrona ludzi i środowiska przed toksycznymi pestycydami”,

–  uwzględniając badanie z dnia 16 stycznia 2017 r. w sprawie dobrostanu zwierząt w UE zlecone przez Komisję Petycji,

–  uwzględniając sprawozdanie nr 21/2017 Europejskiej Agencji Środowiska „In support of the monitoring of the 7th Environment Action Programme” (Wsparcie monitorowania 7. programu działań w zakresie środowiska),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 14 lutego 2018 r. pt. „Nowe, nowoczesne wieloletnie ramy finansowe dla Unii Europejskiej, która skutecznie realizuje swoje priorytety po 2020 r.” (COM(2018)0098),

–  uwzględniając decyzję Parlamentu z dnia 8 lutego 2018 r. w sprawie powołania komisji specjalnej ds. unijnej procedury wydawania zezwoleń na dopuszczenie pestycydów do obrotu,

–  uwzględniając metabadanie pt. „Is the CAP fit for purpose? An evidence-based fitness check assessment” (Czy WPR spełnia swoje zadanie? Ocena adekwatności oparta na dowodach)[2],

–  uwzględniając proces ONZ skutkujący międzynarodową oceną wpływu nauk i technologii rolniczych na rozwój (IAASTD) dotyczącą potencjału w dziedzinie żywności i zrównoważonego rozwoju,

–  uwzględniając sprawozdanie specjalnego sprawozdawcy ONZ ds. prawa do pożywienia (A/HRC/34/48),

–  uwzględniając deklarację Cork 2.0 z 2016 r. „Lepsze życie na obszarach wiejskich” wydaną podczas Europejskiej Konferencji w sprawie Rozwoju Obszarów Wiejskich,

–  uwzględniając przegląd wdrażania polityki ochrony środowiska ogłoszony w 2016 r. (COM(2016)0316), który jest narzędziem pomagającym osiągnąć przedsiębiorstwom i obywatelom korzyści płynące z prawa i polityki ochrony środowiska UE dzięki skuteczniejszemu wdrażaniu,

A.  mając na uwadze, że rolnictwo jest jednym z sektorów gospodarki, które mają przyczynić się do osiągnięcia celu ograniczenia emisji gazów cieplarnianych do 2030 r. o 30 % w porównaniu z poziomami z 2005 r. zgodnie z rozporządzeniem w sprawie wspólnego wysiłku redukcyjnego;

B.  mając na uwadze, że zarówno rolnicy, jak i osoby niebędące rolnikami zasadniczo zgadzają się, iż rolnictwo powinno zapewniać większe korzyści dla środowiska i klimatu, jak wykazano w ramach konsultacji publicznych w sprawie modernizacji i uproszczenia WPR przeprowadzonych w 2017 r.;

C.  mając na uwadze, że rolnictwo ekologiczne chroni środowisko, wspiera różnorodność biologiczną, minimalizuje degradację gleby, nie opiera się na systematycznym stosowaniu pestycydów, a zatem chroni wody gruntowe przed szkodliwymi substancjami zanieczyszczającymi, a jego pozytywne osiągnięcia należy wziąć w pełni pod uwagę podczas określania kształtu WPR;

D.  mając na uwadze, że w swym komunikacie w sprawie przyszłości rolnictwa i produkcji żywności Komisja przyznaje, że WPR jest najbardziej zintegrowaną polityką jednolitego rynku, stanowiąca podstawę integracji europejskiej, przy czym należy pamiętać, że wiele jest jeszcze do zrobienia, by sprostać oczekiwaniom obywateli w zakresie zwiększenia różnorodności biologicznej, większych zobowiązań dotyczących dobrostanu zwierząt czy w kwestii zmiany klimatu i zdrowia, oraz że powinna ona pozostać wspólną polityką, na którą przeznaczony jest odpowiedni budżet i środki działania na rzecz środowiska i klimatu;

E.  mając na uwadze, że około 80 % spożywanych białek, zwłaszcza soi, jest przywożonych głównie z Brazylii, Argentyny i USA, a UE musi pilnie przedstawić w ramach WPR strategię dotyczącą białka w celu ograniczenia zależności od przywozów, które prowadzą do wylesiania i masowego wykupu gruntów rolnych;

F.  mając na uwadze, że ze specjalnego badania Eurobarometr nr 442 dotyczącego postaw Europejczyków wobec dobrostanu zwierząt wynika, że 82 % obywateli Unii uważa, iż należy lepiej chronić dobrostan zwierząt gospodarskich;

G.  mając na uwadze, że niektóre aspekty intensyfikacji systemów rolnych wywarły dużą presję na środowisko, a także prowadziły do postępującej utraty funkcji gleby i zwiększenia zanieczyszczenia wód; mając na uwadze, że odpowiednio zaprojektowane instrumenty polityki mogłyby łagodzić takie negatywne skutki oraz że należy wprowadzić do WPR zmiany służące promowaniu i wspieraniu modeli w pełni zrównoważonego rolnictwa;

H.  mając na uwadze, że w ocenie Europejskiej Agencji Środowiska z 2015 r. pt. „Stan przyrody w UE” stwierdza się, że rolnictwo i zmiana warunków naturalnych są głównymi czynnikami presji i zagrożeń dla ekosystemów lądowych zgłaszanymi przez państwa członkowskie; mając na uwadze, że dalsze stosowanie obecnych praktyk wywrze głęboki i szkodliwy wpływ na przyrodę oraz przyszły dobrobyt gospodarczy; mając na uwadze, że dotacje szkodliwe dla środowiska powinny być stopniowo wycofywane;

I.  mając na uwadze, że WPR ma zasadnicze znaczenie w całej Europie dla około 12 mln gospodarstw rolnych;

J.  mając na uwadze, że grunty rolne stanowią 47 % europejskiego terytorium oraz że 22 mln osób w UE to rolnicy i pracownicy rolni;

K.  mając na uwadze, że małe gospodarstwa stanowią około 40 % gospodarstw w UE, ale otrzymują jedynie 8 % dotacji w ramach WPR;

L.  mając na uwadze, że cel WPR w zakresie zrównoważonego zarządzania zasobami naturalnym i działaniami w dziedzinie klimatu nie został jeszcze osiągnięty;

M.  mając na uwadze, że spożycie tłuszczów nasyconych i czerwonego mięsa w Unii nadal znacznie przekracza zalecane poziomy wartości odżywczych, a przemysł spożywczy nadal w istotnym stopniu przyczynia się do emisji gazów cieplarnianych i azotu;

N.  mając na uwadze, że obecna WPR odegrała ograniczoną rolę we wspieraniu rozwoju rolnictwa ekologicznego, które w 2015 r. obejmowało jedynie 6 % wykorzystywanej powierzchni użytków rolnych w Unii;

O.  mając na uwadze, że cele WPR ustanowione w art. 39 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) są nadal ważne i obowiązujące, oraz mając na uwadze, że dalszymi celami powinny być zapewnienie bezpieczeństwa żywności i niezależności żywnościowej oraz odporność i zrównoważony rozwój systemów rolnych i terytoriów rolniczych UE, tak by zachować je lepiej na przyszłość;

P.  mając na uwadze, że w ramach WPR dąży się do uwzględnienia celów środowiskowych przez zadbanie o to, by jej zasady były zgodne z wymogami środowiskowymi ustanowionymi w ustawodawstwie Unii, a rolnicy spełniali te wymogi, oraz przez promowanie rozwoju zrównoważonych praktyk rolniczych, które chronią środowisko i różnorodność biologiczną;

Q.  mając na uwadze, że WPR powinna odgrywać ważną rolę w zapewnieniu zrównoważonej produkcji żywności, godziwego poziomu życia we wszystkich regionach i państwach członkowskich, przystępnych cen dla obywateli i konsumentów, zrównoważonego wykorzystania i ochrony zasobów naturalnych, spójności na obszarach wiejskich i miejskich, dostępu do żywności o wysokiej jakości oraz zdrowego odżywiania się, a także w zapewnianiu spójności z celami w zakresie zrównoważonego rozwoju i klimatu, a jednocześnie w realizacji zobowiązań dotyczących ochrony środowiska, działań w dziedzinie klimatu, zdrowia zwierząt i roślin oraz dobrostanu zwierząt;

R.  mając na uwadze, że Parlament musi odgrywać wszechstronną rolę w ustanawianiu czytelnych ram polityki, tak aby wyznaczyć wspólne cele na szczeblu europejskim oraz zapewnić w pełni demokratyczną debatę na temat strategicznych kwestii, które wywierają wpływ na codzienne życie wszystkich obywateli w zakresie korzystania z zasobów naturalnych, jakości naszej żywności, zdrowia oraz przejścia na w pełni zrównoważone praktyki rolnicze;

S.  mając na uwadze, że w komunikacie Komisji w sprawie przyszłości rolnictwa i produkcji żywności uznano, że WPR powinna przyczyniać się w większej mierze do rozwiązywania podstawowych problemów zdrowotnych;

T.  mając na uwadze, że ważne jest, by przyszła WPR była spójna z celami zrównoważonego rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych, porozumieniem paryskim i strategiami politycznymi UE, w szczególności w obszarach zrównoważonego rozwoju, środowiska, klimatu, zdrowia publicznego i żywności;

U.  mając na uwadze, że przyszła WPR będzie musiała odgrywać większą rolę w dziedzinie zrównoważonego rozwoju, zdrowia publicznego oraz ochrony środowiska i klimatu, przy czym na szczeblu UE muszą zostać uzgodnione cele szczegółowe, które zostaną – zgodnie z zaleceniem Europejskiego Trybunału Obrachunkowego – zrealizowane przez państwa członkowskie w dziedzinie różnorodności biologicznej, zmiany klimatu i oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe, a także ochrony powietrza, gleby i wód;

V.  mając na uwadze, że spośród trzech filarów zrównoważonego rozwoju najsłabszym jest monitorowanie/mierzenie postępów filaru środowiskowego[3]; mając na uwadze, że w komunikacie w sprawie WPR Komisja proponuje, by nowy model realizacji był w większym stopniu ukierunkowany na wyniki, a zatem kluczowe znaczenie ma uwzględnienie zapotrzebowania na dane na temat wskaźników istotnych w celu wdrożenia tego modelu;

W.  mając na uwadze, że zasoby wodne i rolnictwo są ze sobą nierozłącznie powiązane oraz że zrównoważona gospodarka wodna w sektorze rolnym ma zasadnicze znaczenie dla zagwarantowania dobrej jakości i wystarczającej produkcji żywności oraz ochrony zasobów wodnych;

X.  mając na uwadze, że tylko stabilne pod względem ekonomicznym gospodarstwa będą w stanie osiągnąć cele środowiskowe i klimatyczne UE;

Y.  mając na uwadze, że WPR, jako wspólna polityka i polityka sektorowa, musi stanowić podstawę do pogodzenia celów środowiskowych i klimatycznych ze stabilnością gospodarczą sektora rolnego dzięki zwiększeniu wkładu każdego rolnika i szerzej pojmowanych społeczności wiejskich w sprostanie wyzwaniom związanym z ochroną środowiska i zmianą klimatu, w tym przy wykorzystaniu potencjału gospodarki o obiegu zamkniętym, oraz dzięki nagradzaniu rolników, którzy już przyjęli praktyki i modele produkcji łączące zarówno wskaźniki efektywności środowiskowej, jak i gospodarczej; mając na uwadze, że niektóre praktyki rolnicze wykazują potencjał w zakresie osiągania większej efektywności środowiskowej w WPR, a jednocześnie zapewniają rolnikom większe marże dzięki obniżaniu kosztów produkcji;

Z.  mając na uwadze, że należy ustanowić powiązanie między WPR a dyrektywą 2009/128/WE ustanawiającą ramy wspólnotowego działania na rzecz zrównoważonego stosowania pestycydów; mając na uwadze, że na podstawie art. 191 ust. 2 TFUE WPR powinna gwarantować poszanowanie zasady „zanieczyszczający płaci”, aby unikać niekorzystnych warunków konkurencji dla najbardziej rzetelnych przedsiębiorstw, a jednocześnie ograniczyć stosowanie pestycydów;

AA.  mając na uwadze, że stosowanie pestycydów, utrata różnorodności biologicznej i zmiany w środowisku rolniczym wywarły negatywny wpływ na liczbę zapylaczy i różnorodność ich gatunków; mając na uwadze, że wyzwania stojące przed zapylaczami, zarówno udomowionymi, jak i dzikimi, są znaczne, a skutki dla rolnictwa UE i bezpieczeństwa żywnościowego mogą być szkodliwe, zważywszy na zależność większości produkcji UE od procesów zapylania; mając na uwadze, że w styczniu 2018 r. rozpoczęto konsultacje publiczne w sprawie inicjatywy UE dotyczącej owadów zapylających w celu określenia najlepszego podejścia i działań koniecznych do rozwiązania problemu malejącej liczby zapylaczy w UE;

AB.  mając na uwadze, że regiony śródziemnomorskie UE są bardziej podatne na skutki zmiany klimatu, takie jak susze, pożary i pustynnienie, w związku z czym od rolników na tych obszarach wymagane będą większe wysiłki w celu dostosowania działalności do zmieniającego się środowiska; mając na uwadze, że takie wysiłki powinny być odzwierciedlane i wspierane w ramach polityki WPR;

AC.  mając na uwadze, że zwiększenie długoterminowej odporności i zrównoważonego charakteru systemów rolnych i terytoriów przyniesie korzyści UE jako całości;

AD.  mając na uwadze, że uznaje się, iż jednolite podejście do europejskich ekosystemów rolnych i leśnych nie jest odpowiednie, przypominając np. o zasadzie kwalifikowalności dotyczącej maksymalnej liczby 100 drzew na hektar (lub maksymalnego zwarcia drzewostanu), która zagraża ekosystemom i siedliskom opierającym się na agroleśnictwie;

AE.  mając na uwadze, że nie wykorzystano pełnego potencjału środków związanych z zazielenianiem, przewidzianych w obecnej WPR, po części ze względu na złożone odstępstwa, oraz że należy je jeszcze udoskonalić; mając na uwadze, że środki te pokazują, w jaki sposób brak wiążących i mierzalnych celów, które należy osiągnąć, może prowadzić do niedostarczania środowiskowych dóbr publicznych;

AF.  mając na uwadze, że w ramach oceny adekwatności opartej na dowodach polegającej na metaocenie badań naukowych stwierdzono, że środki związane z zazielenianiem nie zwiększyły znacząco efektywności środowiskowej, głównie dlatego, iż wymogi te były już wcześniej spełniane;

AG.  mając na uwadze, że środki związane z zazielenianiem opierały się na uprzednio istniejących środkach w ramach zasady wzajemnej zgodności, a mianowicie na utrzymywaniu trwałych użytków zielonych oraz – w mniejszym stopniu – płodozmianu i cech krajobrazu;

AH.  mając na uwadze, że Europejski Trybunał Obrachunkowy podkreślił, że płatności z tytułu zazieleniania wprowadzone w ramach reformy z 2013 r. powodują dodatkową złożoność i biurokrację, są trudne do zrozumienia i nie przyczyniają się w znaczący sposób do poprawy wyników WPR w zakresie oddziaływania na środowisko i zmiany klimatu;

AI.  mając na uwadze, że płatności w ramach WPR powinny być ściśle uzależnione od zapewniania dóbr publicznych, w szczególności w zakresie ochrony środowiska i wysokiej jakości miejsc pracy, aby zaspokoić potrzeby społeczeństwa;

AJ.  mając na uwadze, że konieczne jest przekształcenie WPR, tak by zapewnić jej skuteczność w sprostaniu wyzwaniom, że niezbędne jest zapewnienie współprawodawcom środków do pełnego wykonywania ich zadań w regulowanych ramach czasowych, a także, że istnieją niewiadome związane z brexitem;

AK.  mając na uwadze, że przyszłość bezpieczeństwa żywnościowego w Europie należy zapewnić zarówno w przypadku Zjednoczonego Królestwa, jak i UE-27, podejmując jak największe wysiłki w celu zminimalizowania zakłóceń w produkcji i dostępie do żywności w przypadku obydwu stron; mając na uwadze, że należy podjąć wszelkie starania w celu zapewnienia jednolitego dostosowania do norm środowiskowych i norm bezpieczeństwa żywności, tak by dopilnować, że zarówno obywatele Zjednoczonego Królestwa, jak i UE nie doświadczą obniżenia jakości żywności i bezpieczeństwa żywności;

AL.  mając na uwadze, że działalność rolnicza wywiera duży wpływ na środowisko, klimat, zdrowie, bezpieczeństwo żywności, różnorodność biologiczną i dobrostan zwierząt, ale może ona także przyczynić się do łagodzenia zmiany klimatu dzięki ograniczeniu emisji gazów cieplarnianych oraz sekwestracji dwutlenku węgla; mając na uwadze, że kwestie te należy uregulować w ramach WPR przy wykorzystaniu przewidzianych w tym celu narzędzi i wzorców;

AM.  mając na uwadze, że WPR wymaga odpowiednich narzędzi w celu uwzględnienia podatności rolnictwa na zmianę klimatu oraz jednoczesnego ograniczenia presji, która jest wywierana na zasoby wody słodkiej przez sektor odpowiadający za 50 % zużycia wody słodkiej w UE;

AN.  mając na uwadze, że w ramach strategii „Europa 2020” – Europa efektywnie korzystająca z zasobów wzywa się do zmiany struktury konsumpcji w celu zachowania przyszłej integralności łańcucha dostaw żywności od pola do stołu;

AO.  mając na uwadze, że przyszła WPR powinna zapewnić rolnikom bardziej odpowiednie instrumenty na potrzeby ochrony, utrzymania i wzmocnienia kapitału naturalnego Unii oraz odwrócenia szczególnie niepokojących tendencji spadkowych w zakresie różnorodności biologicznej, takich jak te dotyczące motyli łąkowych i ptaków krajobrazu rolniczego;

AP.  mając na uwadze, że przyszła WPR powinna uwzględnić emisje amoniaku z sektora rolnego, które w 2015 r. stanowiły 94 % łącznych emisji amoniaku w całej Unii, przyczyniając się do zanieczyszczenia powietrza, eutrofizacji i zakwaszania ekosystemu;

1.  przyjmuje do wiadomości komunikat Komisji w sprawie przyszłości rolnictwa i produkcji żywności i wyraża zadowolenie, że uznano, iż jednym z celów WPR jest wzmocnienie i zapewnienie zrównoważonego zarządzania zasobami naturalnym oraz przyczynienie się do osiągnięcia unijnych celów w zakresie środowiska i klimatu;

2.  podkreśla w szczególności, że przyszłe strategie polityczne WPR muszą przyczyniać się do zrównoważonej pod względem gospodarczym, środowiskowym i społecznym produkcji rolnej, polityki w dziedzinie zdrowia i innych obszarów polityki UE oraz ułatwić wypełnianie uzgodnionych już zobowiązań międzynarodowych, zawłaszcza porozumienia paryskiego COP 21, celów zrównoważonego rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych oraz Konwencji o różnorodności biologicznej;

3.  apeluje o WPR, której głównym priorytetem będzie przejście wszystkich europejskich gospodarstw na zrównoważoną działalność w pełni włączoną do gospodarki o obiegu zamkniętym i łączącą normy gospodarcze z normami efektywności środowiskowej bez obniżania standardów społecznych lub w standardów zatrudnienia;

4.  apeluje o WPR, która zapewni wszystkim rolnikom, w tym drobnym producentom rolnym, godziwy dochód i która zapewni poszanowanie ograniczeń środowiskowych, a w konsekwencji odporność i długoterminową wydajność;

5.  przypomina, że przyszła WPR powinna zachęcać rolników do służenia całemu społeczeństwu przez wprowadzanie lub dalsze stosowanie metod produkcji rolnej zgodnych z zasadami ochrony środowiska, zachowujących krajobraz, glebę, zasoby naturalne i różnorodność genetyczną;

6.  przypomina, że Parlament już podkreślił pilną potrzebę podjęcia działań w celu zajęcia się głównymi przyczynami utraty różnorodności biologicznej, a mianowicie niszczeniem i degradacją siedlisk, przede wszystkim w wyniku nadmiernego użytkowania gruntów, zanieczyszczenia, intensywnego rolnictwa, stosowania syntetycznych chemicznych pestycydów i nawozów, rozprzestrzeniania się gatunków obcych i zmiany klimatu; apeluje zatem o WPR, która jest spójna z innymi unijnymi celami polityki środowiskowej, społecznej i zdrowotnej oraz zobowiązaniami międzynarodowymi, takimi jak cele zrównoważonego rozwoju i traktaty klimatyczne;

7.  apeluje, by za pośrednictwem nowych instrumentów finansowych i środków krajowych wspierać młodych rolników dokonujących nowych inwestycji, w dążeniu do wymiany pokoleniowej wśród rolników;

8.  uznaje, że praktyki agroekologiczne, takie jak systemy rolno-leśne, mogą odgrywać ważną rolę w tym względzie;

9.  apeluje o zwiększenie udziału ekologicznej produkcji rolnej;

10.  apeluje o to, by zreformowana WPR była prosta, rozliczalna i wyraźnie ukierunkowana na osiąganie wyników w zakresie zrównoważonego rolnictwa; uważa, że reforma powinna sprawić, by procedury administracyjne były mniej skomplikowane i uciążliwe dla rolników, oraz udoskonalić monitorowanie wykonania zadań na szczeblu państw członkowskich;

11.   apeluje o WPR zorientowaną na wyniki, która będzie spójna z innymi strategiami politycznymi UE oraz której głównym priorytetem będzie przejście na oparte na rynku i zrównoważone europejskie rolnictwo dzięki zwiększeniu długoterminowej wydajności i konkurencji oraz ustanowieniu europejskich celów w zakresie efektywności pod względem środowiska, zrównoważonego rozwoju i rozwoju społecznego na potrzeby dostarczania dóbr publicznych;

12.   zwraca uwagę na potrzebę dostarczania dóbr publicznych i usług ekosystemowych związanych z glebą, wodą, różnorodnością biologiczną, jakością powietrza, działaniami w dziedzinie klimatu oraz zapewnianiem walorów krajobrazowych;

13.  wzywa państwa członkowskie i Komisję do zapewnienia, by przyszła WPR wspierała bardziej zrównoważone systemy produkcji oraz lepsze dostarczanie dóbr publicznych w ramach gospodarowania gruntami;

14.  przypomina, że Parlament podkreślił, iż zachowanie różnorodności biologicznej ma kluczowe znaczenie dla długoterminowej produkcji żywności i paszy, w związku z czym leży w interesie rolników;

15.   podkreśla potrzebę zadbania o to, aby przyszła WPR i wydatki z nią związane prowadziły do skutecznego osiągnięcia zestawu celów dzięki przestrzeganiu przepisów i większej spójności we wszystkich obszarach polityki, co jest szczególnie istotne dla zrównoważonego zarządzania zasobami naturalnymi i instrumentami WPR przeznaczonymi na ten cel;

16.  przypomina, że Parlament już podkreślał, że ocena adekwatności dyrektywy dotyczącej ochrony przyrody uwypukliła szczególną potrzebę zwiększenia spójności z WPR, oraz zwraca uwagę na niepokojący spadek liczby gatunków i siedlisk w związku z rolnictwem; wzywa Komisję do przeprowadzenia oceny wpływu WPR na różnorodność biologiczną; domaga się ponadto, aby płatności wynikające z programu Natura 2000 bardziej zachęcały do ochrony rolnych obszarów Natura 2000, które są w bardzo złym stanie;

17.  podkreśla, że rolnicy muszą być odpowiednio nagradzani za zachowywanie i otaczanie ochroną istniejących siedlisk; podkreśla w związku z powyższym, że przepisy dotyczące programów rolno-środowiskowych mogą zachęcać rolników do usuwania istniejących siedlisk i tworzenia nowych w celu otrzymania płatności; zwraca uwagę, że takie działania mogłyby zniweczyć wysiłki na rzecz zwiększenia różnorodności biologicznej i ochrony środowiska, w związku z czym ponownie podkreśla potrzebę wynagradzania rolników za zachowywanie i ochronę siedlisk;

18.  apeluje o utrzymanie integralności pierwszego filaru, który opiera się na wzmocnieniu zasady wzajemnej zgodności środków wsparcia dostosowanych w celu uzyskania maksymalnych wyników przewidywanych w odniesieniu do każdego rolnika, oraz o nagradzanie rolników za dobra publiczne, które mogą dostarczyć, takie jak działania na rzecz klimatu i ochrona dzikiej przyrody; podkreśla, że WPR powinna obejmować płatności za usługi ekosystemowe, nadzorowane przez organy środowiskowe, w oparciu o istniejące podejście w ramach programu LIFE; podkreśla jednak znaczenie aktywnych gospodarstw rodzinnych każdej wielkości w utrzymywaniu różnorodnej działalności rolniczej, a zatem lepszego ukierunkowania środków w przypadku skupienia się na gospodarstwach rodzinnych;

19.  zdecydowanie uważa, że należy utrzymać warunki wiążące płatności bezpośrednie ze środkami związanymi z zazielenianiem w celu zapewnienia bardziej zrównoważonego europejskiego sektora rolnego, oraz domaga się nowego dobrowolnego systemu zachęt dla rolników pragnących stosować środki wykraczające poza obecne środki rolno-środowiskowe;

20.  wzywa Komisję, by skupiła się na jakości życia na obszarach wiejskich, aby zapewnić atrakcyjność życia na tych obszarach wszystkim osobom, a w szczególności młodszemu pokoleniu;

21.  domaga się, by zasada wzajemnej zgodności lub system, który ją zastąpi, obejmowały wszystkie przepisy w sprawie dobrostanu zwierząt utrzymywanych w warunkach fermowych dotyczące poszczególnych gatunków oraz dyrektywy dotyczące kur niosek i brojlerów;

22.  domaga się, by w pierwszym filarze, określonym na szczeblu UE, docenić znaczenie wyraźnego związku pomiędzy przyznaniem ukierunkowanej pomocy bezpośredniej, zdecydowanie uzależnionej od wyników środowiskowych i społecznych przynoszących długoterminowe korzyści zrównoważone pod względem środowiskowym i gospodarczym, a także znaczenie dostarczania dóbr i usług publicznych, co obejmuje odpowiednie mechanizmy wynagradzania rolników, na podstawie jasno określonych na szczeblu UE ambitnych wspólnych kryteriów i wymiernych celów, jak również lepsze wspieranie rolników dążących do zapewnienia wyników gospodarczych i środowiskowych;

23.  wzywa Komisję do zapewnienia, by pierwszy filar pozostał głównym systemem wsparcia dochodów rolników oraz gwarancją równych warunków działania na jednolitym rynku; podkreśla zatem, że Komisja powinna zapobiegać rozbieżnościom polityki między państwami członkowskimi w ich odpowiednich krajowych planach wdrażania WPR, w zakresie, w jakim mogłyby one powodować zakłócenia na rynku i nieuczciwą konkurencję na szczeblu UE;

24.  ostrzega przed jakimkolwiek możliwym współfinansowaniem krajowym płatności bezpośrednich, ponieważ doprowadziłoby to do naruszenia wspólnego charakteru WPR;

25.  ostrzega przed zagrożeniami wynikającymi z możliwości niezależnego definiowania przez państwa członkowskie swoich planów krajowych oraz dokonywania co roku przeglądu swoich decyzji bez solidnego wspólnego zestawu zasad, celów i środków określonego na szczeblu UE; podkreśla, że taka możliwość naraziłaby rolników na dużą niepewność wynikającą z decyzji politycznych podejmowanych na szczeblu krajowym oraz mogłaby wywierać negatywny wpływ na wyzwania środowiskowe;

26.  wzywa Komisję do wprowadzenia nowych i kompleksowych ram prawnych, które umożliwią spójną realizację działań w dziedzinie środowiska i klimatu, takich jak zazielenianie, zasada wzajemnej zgodności – obejmująca normy dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska i wymogi podstawowe w zakresie zarządzania – oraz działania rolno-środowiskowo-klimatyczne na rzecz rozwoju obszarów wiejskich, tak aby rolnicy mogli w skuteczniejszy, uproszczony i lepiej ukierunkowany sposób wywiązywać się ze zobowiązań w zakresie ochrony środowiska, różnorodności biologicznej i działań w dziedzinie klimatu, przy czym należy zapewnić adekwatną kontrolę ze strony państw członkowskich oraz uwzględnić warunki lokalne; podkreśla, że należy zadbać o wyraźne oddzielenie środków w ramach pierwszego i drugiego filaru;

27.  uważa, że należy poświęć część budżetu pierwszego filaru nieprzekraczającą 30 % na ten europejski system zachęt przyjęty przez państwa członkowskie jako umowny system zachęt do przechodzenia na rolnictwo łączące normy gospodarcze z normami efektywności środowiskowej;

28.  uważa, że przejście na zrównoważone systemy rolnicze należy ułatwić za pośrednictwem niezależnych, przejrzystych i finansowanych w wystarczającym stopniu ze środków publicznych usług z zakresu upowszechniania wiedzy rolniczej (systemy doradztwa rolniczego) we wszystkich państwach członkowskich i regionach oraz przez zintensyfikowanie oddolnych badań naukowych z udziałem naukowców i rolników, a także efektywną wymianę doświadczeń w ramach partnerstw innowacyjnych UE, zwłaszcza w zakresie podejść agroekologicznych wykorzystujących naturalne procesy do zwiększenia wydajności i odporności plonów oraz zachęcających do ich stosowania;

29.  uważa, że w systemach doradztwa rolniczego i europejskich partnerstwach innowacyjnych należy położyć szczególny nacisk na zachęcanie do stosowania alternatyw dla pestycydów, w szczególności na stosowanie ośmiu zasad integrowanej ochrony roślin w celu ograniczenia zależności od stosowania pestycydów, oraz na dążenie do całkowitej rezygnacji z pestycydów w przyszłości; uważa, że wykorzystanie naturalnych procesów do zwiększenia wydajności i odporności plonów oraz zachęcanie do tego może obniżyć koszty produkcji, na co wskazują dotychczasowe doświadczenia;

30.  domaga się, by odnowiony drugi filar, o mniejszej złożoności i większej skuteczności, koncentrował się na polityce rozwoju terytorialnego i sektorowego wprowadzającej faktyczne zachęty i sektorowe strategie rozwoju oraz nadającej centralne znaczenie inwestycjom, szkoleniom, doradztwu, inteligentnym rozwiązaniom, zrównoważonemu charakterowi działalności, badaniom i innowacjom, dobrostanowi zwierząt, gospodarkom rolnym i źródłom utrzymania na obszarach wiejskich, a jednocześnie by umożliwić państwom członkowskim przyjęcie konkretnych podejść odzwierciedlających lokalne warunki i potrzeby, w tym rekompensatę dodatkowych kosztów związanych z naturalnymi utrudnieniami oraz przyjęciem ambitniejszego programu rolno-środowiskowo-klimatycznego;

31.  podkreśla znaczenie rozwoju obszarów wiejskich, w tym inicjatywy LEADER i rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność, we wspieraniu wielofunkcyjnego rolnictwa i w promowaniu partnerstw między rolnikami, społecznościami lokalnymi, społeczeństwem obywatelskim i podmiotami prowadzącymi dodatkową działalność w celu generowania dochodów ze zróżnicowanej działalności gospodarczej, takiej jak agroturystyka, oraz w celu umocnienia rolnictwa wspieranego przez społeczność lokalną i świadczenia usług społecznych na obszarach wiejskich;

32.  domaga się drugiego filaru, w którym uwzględni się dobrostan zwierząt jako obowiązkową część programów rozwoju obszarów wiejskich w UE i wprowadzi wymóg minimalnych wydatków na środki w dziedzinie dobrostanu zwierząt, jak również długoterminowe zachęty motywujące większą liczbę rolników do przyjęcia wyższych, wykraczających poza obecnie obowiązujące prawodawstwo standardów dobrostanu zwierząt;

33.  wzywa do wspierania efektywnego gospodarowania zasobami w ramach przyszłej WPR, w tym zasobami wodnymi, i zachęca wzmocnienie pozycji rolników, by podejmowali świadome decyzje w sprawie zapotrzebowania na wodę i składniki odżywcze dzięki inteligentnym technologiom, odpowiednim praktykom i bezpośredniemu dostępowi do informacji, takich jak dane satelitarne;

34.  wzywa do przyjęcia środków zwiększających recykling składników odżywczych; wzywa do dostosowania strukturalnej polityki rolnej do systemu wsparcia na rzecz ochrony środowiska, np. w drodze lepszego łączenia upraw i hodowli zwierząt gospodarskich;

35.  podkreśla, że w ramach programu rozwoju obszarów wiejskich należy przyznać płatności rolnikom prowadzącym działalność na obszarach o szczególnych ograniczeniach naturalnych, takich jak trudne warunki klimatyczne, strome zbocza czy niska jakość gleby; apeluje, by w okresie po 2020 r. uprościć program na rzecz obszarów o szczególnych ograniczeniach naturalnych i skoncentrować się na nim w większej mierze;

36.  uważa, że tylko dzięki przyjęciu takiego modelu uzupełniającego, zawierającego jasno zdefiniowane cele i spójnego z innymi dziedzinami polityki UE, możliwe jest osiągnięcie ambitnych celów UE w zakresie ochrony środowiska i rozwoju obszarów wiejskich; podkreśla, że do drugiego filaru należy nadal stosować elastyczne, krajowe podejście programowe, a wspólne zasady i normy powinny stanowić trzon pierwszego filaru, tak aby zapewnić wszystkim rolnikom w UE równe warunki działania;

37.  uważa, że w sytuacji, gdy narzędzia zarządzania ryzykiem nie są wystarczające, aby poradzić sobie z poważnymi zakłóceniami na rynku, przyszła WPR powinna być w stanie lepiej, skuteczniej i szybciej reagować na kryzysy rynkowe za pomocą europejskich środków zarządzania kryzysowego mających na celu przywrócenie zrównoważonych warunków rynkowych;

38.   podkreśla, że jednym z kluczowych wyzwań stojących przed przyszłą WPR jest kwestia uzależnienia rolników od stosowania nawozów sztucznych i pestycydów chemicznych, które mogą mieć negatywny wpływ na jakość wody i wiążą się z utratą różnorodności biologicznej; przypomina, że płodozmian, jako element zintegrowanej ochrony przed szkodnikami, pozostaje jednym z najskuteczniejszych narzędzi zachowania różnorodności biologicznej i przywracania dobrego stanu gleby;

39.  apeluje o opracowanie szczególnego środka w ramach rozwoju obszarów wiejskich, aby zachęcać do poważnego ograniczania stosowania pestycydów w oparciu o osiem zasad Unii Europejskiej dotyczących zintegrowanej ochrony roślin oraz do promowania stosowania niechemicznych środków alternatywnych;

40.  podkreśla znaczenie zapylania i zachowania różnorodności biologicznej; wzywa Komisję i państwa członkowskie do wyznaczenia obszarów wolnych od pestycydów w celu zapobiegania śmiertelności pszczół powodowanej stosowaniem pestycydów;

41.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do zadbania o to, by przyszła polityka rolna uwzględniała ustalenia dotyczące spadku liczby zapylaczy oraz by oferowała odpowiednie rozwiązania;

42.  nalega na podejście do płatności oparte na rezultatach; proponuje zatem uwzględnienie takich wskaźników jak stan gleby i różnorodność biologiczna, obecność taksonów i bogactwo gatunków, tworzenie próchnicy i wierzchniej warstwy gleby, pokrywa glebowa zapobiegająca erozji, utrata składników odżywczych i jakość wody oraz różnorodność biologiczna, w tym bogactwo i liczebność gatunków ptaków, dzikich zapylaczy lub owadów;

43.   domaga się ustanowienia solidnych celów WPR w rozporządzeniu podstawowym, zgodnie z prawodawstwem w dziedzinie środowiska oraz w oparciu o określone ilościowo i ambitne wskaźniki rezultatu; podkreśla, że krajowe plany strategiczne WPR powinny opierać się na dowodach oraz być opracowywane z udziałem właściwych organów środowiskowych, w konsultacji ze wszystkimi właściwymi zainteresowanymi stronami (w tym drobnymi producentami rolnymi, organizacjami pozarządowymi działającymi w obszarze środowiska oraz przedstawicielami społeczeństwa obywatelskiego) oraz muszą być obowiązkowo zgodne z zasadą partnerstwa;

44.  wzywa Komisję do dopilnowania, aby państwa członkowskie w miarę możliwości wyznaczały wymierne cele i wprowadzały wskaźniki pomiaru postępów w realizacji celów określonych w swoich planach strategicznych;

45.  apeluje do Komisji o zapewnienie państwom członkowskim jasnych wskazówek i wsparcia w opracowywaniu ich planów strategicznych, w celu zagwarantowania rzetelności i wysokiej jakości tych planów;

46.  przypomina, że w ocenie adekwatności dyrektywy ptasiej i dyrektywy siedliskowej podkreślono potrzebę zwiększenia spójności z WPR, oraz zwraca uwagę na związany z rolnictwem szybki spadek liczebności gatunków i siedlisk; wzywa Komisję do przeprowadzenia oceny wpływu WPR na różnorodność biologiczną;

47.  zwraca się do Komisji o zapewnienie skutecznych i realnych systemów monitorowania, opartych na solidnych i naukowych metodach pobierania próbek, tak by śledzić postępy w realizacji wszystkich celów;

48.  wzywa Komisję do realizacji jej wniosku dotyczącego polityki ukierunkowanej na wyniki i do udzielenia wsparcia w postaci pomocy technicznej i w ramach innych politycznych działań i środków, aby zapewnić monitorowanie i gromadzenie danych dotyczących wszystkich istotnych wskaźników, co jest szczególnie istotne ze względu na lukę w danych dotyczących wskaźników środowiskowych;

49.  podkreśla, że cele WPR są ukierunkowane na produkcję żywności oraz uważa, że WPR powinna realizować program biogospodarki i strategię w dziedzinie biochemii opartą na zasadach gospodarki o obiegu zamkniętym oraz uwzględniającą rzeczywisty wkład różnych zastosowań i rodzajów biomasy w ochronę klimatu, a także że powinna przyczyniać się do ożywienia społeczności wiejskich dzięki tworzeniu specjalistycznych miejsc pracy i innowacji, w szczególności w odniesieniu do drewna i innych produktów z biomasy o wysokiej wartości dodanej, a także w odniesieniu do międzyplonów; uważa, że w ramach dodatkowego wsparcia na rzecz obszarów wiejskich i rolników WPR powinna także promować wykorzystanie odpadów i resztek rolnych w produkcji bioenergii; uważa, że WPR musi obejmować ambitną europejską strategię na rzecz zielonej energii i chemii, opartą na koprodukcji białek roślinnych;

50.  wzywa Komisję, by dokonała średnio- do długoterminowego przeglądu swojej polityki w zakresie białek, i dopilnowała, by wnioski ustawodawcze dotyczące reformy WPR zawierały właściwe i niezawodne nowe środki i instrumenty, które pomogą rolnikom ulepszyć system płodozmianu celem znacznego zmniejszenia obecnego deficytu białka i niestabilności cen;

51.  uważa, że przyszła WPR powinna wspierać uprawy roślin wysokobiałkowych jako istotne narzędzie zapewniania odejścia od intensywnych monokultur o znaczącym oddziaływaniu na środowisko, w których wykorzystuje się dużą liczbę syntetycznych pestycydów chemicznych, na rzecz zróżnicowanych systemów agroekologicznych;

52.  uważa, że najlepszym sposobem wykorzystywania roślin wysokobiałkowych jest przeznaczenie ich do spożycia przez ludzi; uważa, że produkcja tych roślin powinna zatem odbywać się w oparciu o hierarchię priorytetów, z których najważniejszym jest bezpośrednie spożycie przez ludzi, następnie produkcja pasz zwierzęcych, a produkcję biopaliw dopuszcza się wyłącznie z odpadów;

53.  wzywa do intensywnego propagowania agroleśnictwa, które może podnieść jakość życia ludzi przez poprawę mikroklimatu, zwiększenie odporności na poziomie gospodarstwa rolnego i krajobrazu, wzbogacanie krajobrazu i stworzenie wielofunkcyjnych, rekreacyjnych i wydajnych ekosystemów; podkreśla konieczność określenia i wyeliminowania wszelkich luk mogących hamować rozwój systemów rolno-leśnych, w tym braku możliwości certyfikacji produktów pochodzących z drzew rosnących poza lasami w regionach UE w ramach obecnych systemów certyfikacji;

54.  podkreśla, jak ważną rolę pełnią lasy zarządzane w sposób zrównoważony w dostosowywaniu lasów do zmiany klimatu, i wskazuje, że łańcuch wartości las-drewno jest istotny dla zagwarantowania źródeł utrzymania na obszarach wiejskich, tworzenia miejsc pracy, wzrostu gospodarczego i stabilności społecznej na obszarach wiejskich, a także przyczyniania się do tworzenia nowych łańcuchów wartości zgodnie z gospodarką o obiegu zamkniętym i biogospodarką;

55.  uważa, że WPR musi radzić sobie z zagrożeniami związanymi ze zmianą klimatu i degradacją gruntów w całym krajobrazie rolniczym poprzez inwestycje zapewniające odporność i trwałość ekosystemów rolnych, inwestycje w infrastrukturę ekologiczną służącą do budowy warstwy uprawnej gleby, odwrócenie erozji gleby, wprowadzenie bądź wydłużenie płodozmianu, zwiększenie liczby drzew w krajobrazie oraz wzbogacenie różnorodności biologicznej i strukturalnej w gospodarstwach rolnych;

56.  przypomina o strategicznym znaczeniu badań naukowych i innowacji oraz apeluje o lepszą synergię między celami WPR a celami programu „Horyzont 2020” w dziedzinie produkcji żywności, zrównoważonego zarządzania zasobami i działań na rzecz klimatu;

57.  zwraca się do Komisji o dopilnowanie, by każdy przywożony produkt rolny spełniał te same normy sanitarne i społeczne, które obowiązują w odniesieniu do produktów unijnych, przez wprowadzenie do każdej umowy handlowej klauzuli wzajemności; zwraca się do Komisji, by dokonywała systematycznej oceny skutków przepisów dotyczących sektora rolnego w odniesieniu do każdej umowy handlowej oraz by proponowała konkretne strategie w celu zagwarantowania, że żaden sektor rolny nie ucierpi w wyniku umowy handlowej zawartej z państwem trzecim, również z uwzględnieniem oznaczeń geograficznych UE;

58.  podkreśla, że poszanowanie zrównoważonej produkcji rolnej, prawodawstwa i norm unijnych, na których opierają się przepisy UE dotyczące bezpieczeństwa żywności, norm społecznych, gospodarczych i środowiskowych UE, podejścia „od pola do stołu”, zasady wzajemności, a także ścisłe przestrzeganie unijnych norm sanitarnych i fitosanitarnych oraz procedur dotyczących zdrowia ludzi i zwierząt i bezpieczeństwa żywności, określonych w unijnym prawodawstwie, stanowią podstawę i niepodlegające dyskusji założenie wszystkich unijnych negocjacji nad umowami o wolnym handlu dotyczącymi europejskiego rolnictwa;

59.  podkreśla, że w celu zapewnienia równych warunków działania wymagany jest wspólny unijny scenariusz odniesienia, który gwarantuje prawa obywateli do zdrowego środowiska i zdrowej żywności o wysokiej wartości odżywczej; uważa, że ten scenariusz odniesienia powinien spełniać wymogi odpowiednich przepisów i zobowiązań międzynarodowych oraz przewidywać „brak szkody” dla środowiska lub społeczeństwa;

60.   domaga się, by przyszła WPR była zaprojektowana tak, by w lepszy sposób uwzględniała kwestie zdrowia publicznego, takie jak kwestie powiązane z opornością na środki przeciwdrobnoustrojowe lub jakością powietrza;

61.  podkreśla wyzwania dla zdrowia zwierząt i ludzi w związku z opornością na środki przeciwdrobnoustrojowe; uważa, że nowe ramy prawne powinny aktywnie wspierać podniesienie poziomu zdrowia i dobrostanu zwierząt jako środków zwalczania oporności na antybiotyki, a w konsekwencji lepszej ochrony zdrowia publicznego i całego sektora rolnego;

62.  przyznaje, że istotne jest włączenie w proces decyzyjny dotyczący WPR instytucji i ekspertów odpowiedzialnych za politykę w dziedzinie zdrowia i środowiska, która wpływa na różnorodność biologiczną, zmianę klimatu oraz zanieczyszczenie powietrza, gleby i wody;

63.  wzywa do lepszego skoordynowania WPR z innymi dziedzinami polityki i działaniami UE, w szczególności z dyrektywą 2000/60/WE, dyrektywą 91/676/EWG i rozporządzeniem 1107/2009, co ma być środkiem do osiągnięcia trwałej ochrony zasobów wodnych, na których ilość i jakość rolnictwo wywiera negatywny wpływ; apeluje o wprowadzenie zachęt do wspierania projektów współpracy lokalnej między rolnikami a dostawcami wody w celu wzmocnienia ochrony zasobów wodnych;

64.  wzywa Komisję do wypracowania odpowiednich synergii między sztandarowymi programami UE dotyczącymi przestrzeni kosmicznej i WPR, a w szczególności z programem Copernicus, który jest szczególnie interesujący dla społeczności rolniczej w kontekście monitorowania zmiany klimatu i środowiska naturalnego;

65.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do przyznania, że niedawne zmiany społeczne, środowiskowe, techniczne i gospodarcze, takie jak w dziedzinie czystej energii, cyfryzacji i inteligentnych rozwiązań, wpływają na życie na obszarach wiejskich; wzywa Komisję i państwa członkowskie do pobudzania potencjału ośrodków wiejskich do zrównoważonego, inkluzywnego wzrostu gospodarczego i innowacji, z uwzględnieniem interesów szerszych społeczności wiejskich; przypomina, że obszary i osady wiejskie wymagają szczególnej uwagi i zintegrowanych wysiłków na rzecz rozwoju inteligentnych wsi, oraz wzywa do zapewnienia ośrodkom i sieciom na obszarach wiejskich równych szans na wprowadzenie specjalnych ulepszeń technologicznych;

66.  zwraca się do Komisji o wprowadzenie nowych, kompleksowych ram prawnych zakazujących stosowania jasno zdefiniowanych nieuczciwych praktyk handlowych w łańcuchu dostaw żywności, a także o wprowadzenie minimalnych norm egzekwowania tych zakazów i mechanizmów sankcji;

67.  wyraża przekonanie, że te nowe ramy powinny być poparte ewentualnym przydziałem minimalnej kwoty z dostępnego łącznego budżetu na środki rolno-środowiskowe, w tym na rolnictwo ekologiczne, wsparcie różnorodności biologicznej, wysokich norm zdrowia i dobrostanu zwierząt oraz dobrego zdrowia roślin;

68.  wzywa Komisję do wprowadzenia w okresie ustawodawczym po 2020 r. podejścia opartego na finansowaniu inwestycji z wielu źródeł, aby zapewnić sprawne wdrożenie zintegrowanych narzędzi rozwoju obszarów wiejskich przynoszących wyraźne korzyści dla środowiska naturalnego, takich jak inicjatywa inteligentnych wsi; wzywa Komisję do określenia działań mających na celu realizację inicjatywy na rzecz inteligentnych wsi oraz do priorytetowego potraktowania kwestii tworzenia inteligentnych wsi w ramach następnej strategii politycznej dotyczącej rozwoju obszarów wiejskich;

69.  podkreśla, że w ramach wspólnej organizacji rynków rolnych (WOPR) niezbędnych jest więcej możliwości współpracy w ramach organizacji producentów (organizacji i stowarzyszeń, w tym spółdzielni) oraz organizacji międzybranżowych.

INFORMACJE O PRZYJĘCIU W KOMISJI OPINIODAWCZEJ

Data przyjęcia	25.4.2018
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	54 4 1
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Marco Affronte, Margrete Auken, Pilar Ayuso, Zoltán Balczó, Biljana Borzan, Lynn Boylan, Paul Brannen, Nessa Childers, Birgit Collin-Langen, Miriam Dalli, Seb Dance, Angélique Delahaye, Stefan Eck, Bas Eickhout, José Inácio Faria, Francesc Gambús, Elisabetta Gardini, Gerben-Jan Gerbrandy, Jens Gieseke, Julie Girling, Sylvie Goddyn, Françoise Grossetête, Andrzej Grzyb, Jytte Guteland, Anneli Jäätteenmäki, Benedek Jávor, Karin Kadenbach, Kateřina Konečná, Urszula Krupa, Giovanni La Via, Peter Liese, Joëlle Mélin, Susanne Melior, Miroslav Mikolášik, Rory Palmer, Massimo Paolucci, Piernicola Pedicini, Bolesław G. Piecha, Pavel Poc, Julia Reid, Frédérique Ries, Michèle Rivasi, Davor Škrlec, Renate Sommer, Estefanía Torres Martínez, Adina-Ioana Vălean, Jadwiga Wiśniewska, Damiano Zoffoli
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego	Cristian-Silviu Buşoi, Caterina Chinnici, Fredrick Federley, Anja Hazekamp, Norbert Lins, Alojz Peterle, Stanislav Polčák, Carolina Punset, Christel Schaldemose
Zastępcy (art. 200 ust. 2) obecni podczas głosowania końcowego	Jude Kirton-Darling, Jeroen Lenaers

GŁOSOWANIE KOŃCOWE W FORMIE GŁOSOWANIA IMIENNEGO W KOMISJI OPINIODAWCZEJ

54	+
ALDE	Fredrick Federley, Gerben-Jan Gerbrandy, Anneli Jäätteenmäki, Carolina Punset, Frédérique Ries
ECR	Urszula Krupa, Bolesław G. Piecha, Jadwiga Wiśniewska
GUE/NLG	Lynn Boylan, Stefan Eck, Kateřina Konečná, Estefanía Torres Martínez
NI	Zoltán Balczó
PPE	Pilar Ayuso, Cristian-Silviu Buşoi, Birgit Collin-Langen, Angélique Delahaye, José Inácio Faria, Francesc Gambús, Elisabetta Gardini, Jens Gieseke, Julie Girling, Françoise Grossetête, Andrzej Grzyb, Giovanni La Via, Jeroen Lenaers, Peter Liese, Norbert Lins, Miroslav Mikolášik, Alojz Peterle, Stanislav Polčák, Renate Sommer, Adina-Ioana Vălean
S&D	Biljana Borzan, Paul Brannen, Nessa Childers, Caterina Chinnici, Miriam Dalli, Seb Dance, Jytte Guteland, Karin Kadenbach, Jude Kirton-Darling, Susanne Melior, Rory Palmer, Massimo Paolucci, Pavel Poc, Christel Schaldemose, Damiano Zoffoli
VERTS/ALE	Marco Affronte, Margrete Auken, Bas Eickhout, Benedek Jávor, Michèle Rivasi, Davor Škrlec

4	-
EFDD	Julia Reid
ENF	Sylvie Goddyn, Joëlle Mélin
GUE/NLG	Anja Hazekamp

1	0
EFDD	Piernicola Pedicini*

Objaśnienie używanych znaków:

+  :  za

-  :  przeciw

0  :  wstrzymało się

* Zmiana oddanego głosu: Piernicola Pedicini zamierzał głosować za przyjęciem.

• [1]  Dz.U. L 309 z 24.11.2009, s. 71.
• [2]  Pe’er et al, 2017 r. German Centre for Integrative Biodiversity Research (iDiv).
• [3]  Departament Statystyki ONZ, 2016 r.

ZAŁĄCZNIK: PISMO KOMISJI KONTROLI BUDŻETOWEJ

IPOL-COM-CONT D (2018)17649

Sz.P. Czesław Adam Siekierski

Przewodniczący Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Parlament Europejski

Bruksela

Przedmiot: Opinia komisji CONT w formie pisma przewodniczącego (art. 53 ust. 3 Regulaminu PE) na temat sprawozdania INI komisji AGRI w sprawie przyszłości rolnictwa i produkcji żywności - 2018/2037(INI) - COM (2017)0713

Szanowny Panie Przewodniczący!

Komisja Kontroli Budżetowej zwraca się do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, właściwej dla tej sprawy, o uwzględnienie następujących sugestii w sprawozdaniu z własnej inicjatywy w sprawie przyszłości rolnictwa i produkcji żywności:

Dochód czynników produkcji

1.   wskazuje, że według danych przekazanych przez DG AGRI[1] wartość dodana i wydajność sektora nieznacznie obniżyły się w 2016 r., lecz utrzymały się znacznie powyżej poziomów z lat 2005–2009, oraz że trudno jest DG AGRI „określić, co dokładnie spowodowało ogólny spadek dochodu czynników produkcji rolniczej od 2013 r.” spośród wszystkich elementów dotyczących wielkości produkcji bądź wartości/ceny lub wydarzeń, takich jak kryzys mleczny w 2015 r.;

Sprawiedliwa struktura wydatków na wspólną politykę rolną

2.   przypomina niezrównoważoną strukturę wydatków na wspólną politykę rolną: 44,7 % wszystkich gospodarstw rolnych w Unii osiągnęło roczny dochód poniżej 4000 EUR, a w 2016 r. średnio 10 % największych beneficjentów wsparcia bezpośredniego w ramach WPR otrzymało około 60 % płatności; zauważa, że rozdział płatności bezpośrednich w dużej mierze odzwierciedla koncentrację gruntów, a 20 % rolników posiada również 80 % gruntów wyraża zaniepokojenie dużą koncentracją beneficjentów oraz podkreśla, że należy osiągnąć lepszą równowagę między dużymi i małymi beneficjentami;

3.   ponownie wyraża pogląd, że niewyważony rozdział płatności bezpośrednich może sprawiać, że nie będą one w pełni odgrywać roli mechanizmu zabezpieczenia stabilizującego dochody gospodarstw, zwłaszcza mniejszych;

4.   jest zdania, że w okresie zmienności dochodów większe gospodarstwa niekoniecznie potrzebują wsparcia stabilizującego dochody na równi z małymi gospodarstwami, gdyż mogą korzystać z oszczędności skali, potencjalnie zwiększających ich odporność;

5   podkreśla, że ważne jest zapewnienie godziwego poziomu życia we wszystkich regionach i państwach członkowskich oraz zagwarantowanie działalności rolniczej we wszystkich częściach Unii, w tym na obszarach z ograniczeniami naturalnymi; wyraża przekonanie, że, aby móc zapewnić równe warunki działania na jednolitym rynku bez wywoływania skutków zakłócających rynek wewnętrzny, należy utrzymać płatności w ramach dobrowolnego wsparcia związanego z produkcją jako narzędzie utrzymania produkcji w sektorach wrażliwych i zwalczania szczególnych trudności, zwłaszcza wynikających ze strukturalnych niekorzystnych warunków konkurencji panujących w regionach w niekorzystnym położeniu;

Uproszczenie

6.   wzywa Komisję i państwa członkowskie, które będą wdrażać tę politykę, aby zapewniły rzeczywiste uproszczenie procedur, w tym dokumentacji wymaganej w celu uzyskania dostępu do finansowania, bez uszczerbku dla zasad kontroli i monitorowania; apeluje o zwrócenie szczególnej uwagi na wsparcie administracyjne udzielane drobnym producentom, dla których finansowanie jest nieodzownym warunkiem wstępnym dla przetrwania ich przedsiębiorstwa;

Rozwój obszarów wiejskich

7.   podkreśla, że niemal we wszystkich projektach dotyczących rozwoju obszarów wiejskich skontrolowanych przez Trybunał w 2016 r. stosowano system zwrotu poniesionych kosztów, i zauważa, że w okresie programowania 2014–2020 państwa członkowskie mogą alternatywnie stosować system opcji kosztów uproszczonych ze standardowymi stawkami jednostkowymi, kwotami ryczałtowymi i finansowaniem ryczałtowym, co skutecznie ogranicza ryzyko nadmiernych cen;

Należy rozwijać zazielenianie

8.   szczególnie niepokoi go fakt, że według sprawozdania specjalnego Trybunału nr 21/2017 „jest mało prawdopodobne, aby zazielenianie – w formie, w jakiej jest obecnie wdrażane – przyniosło znaczące korzyści dla środowiska i klimatu, przede wszystkim ponieważ (...) wymogi zazieleniania są na ogół zbyt niskie i w dużym stopniu odzwierciedlają normalne praktyki rolnicze, a także brak wyrażonych ilościowo celów”;[2] w rezultacie zazielenianie prowadzi do konkretnych zmian w praktykach rolniczych jedynie na bardzo małej części użytków rolnych w UE;

9.   ubolewa nad faktem, że systemy zazieleniania, jako część płatności obszarowych, w ramach faktycznego projektu programu mogłyby zwiększyć nierównowagę w dystrybucji wsparcia WPR; w tym kontekście wzywa Komisję, by rozważyła zastosowanie się do zaleceń przedstawionych przez Trybunał w sprawozdaniu specjalnym nr 21/2017;

System dla młodych rolników

10.  zwraca uwagę, że przy ogromnych dysproporcjach w rozwoju sektora rolnego w całej UE głównym problemem jest wyzwanie demograficzne, które wymaga polityki mającej na celu rozwiązanie problemu niedoboru młodych rolników, aby zapewnić długoterminowy zrównoważony rozwój rolnictwa w Unii;

11.  jest szczególnie zaniepokojony faktem, że w sprawozdaniu specjalnym nr 10/2017 dotyczącym wsparcia dla młodych rolników Trybunał odnotował, iż w przypadku płatności bezpośrednich pomoc dla młodych rolników:

a)   nie opiera się na rzetelnej ocenie potrzeb;

b)   nie odzwierciedla ogólnego celu, jakim jest wspieranie wymiany pokoleniowej;

c)   nie zawsze jest nawet dostarczana młodym rolnikom w potrzebie oraz

d)   jest czasami przekazywana gospodarstwom, w których młodzi rolnicy odgrywają jedynie niewielką rolę;

12.  z żalem stwierdza, że jeśli chodzi o wsparcie dla młodych rolników w ramach programów rozwoju obszarów wiejskich, Trybunał stwierdził, iż środki te zasadniczo opierają się na niejasnej ocenie potrzeb i że nie ma rzeczywistej koordynacji między płatnościami w ramach pierwszego filaru a wsparciem dla młodych rolników w ramach drugiego filaru;

Działania, jakie należy podjąć

13.  wzywa:

a)   Komisję do dokładnego przeanalizowania przyczyn ogólnego spadku dochodu czynników produkcji od 2013 r. oraz do zdefiniowania nowego kluczowego celu w zakresie wydajności dla następnych WRF, któremu towarzyszyć będą wskaźniki wyników i skutków, mającego na celu zmniejszenie nierówności w dochodach między rolnikami;

b)   Komisję do zachowania czujności w odniesieniu do przeprowadzonych kontroli i danych przekazanych przez władze państw członkowskich oraz do uwzględnienia tych ustaleń przy wyznaczaniu kontroli, jakie należy przeprowadzić, w oparciu o oceny ryzyka;

c)   państwa członkowskie oraz beneficjentów i ich stowarzyszenia do pełnego wykorzystania możliwości stwarzanych przez system opcji kosztów uproszczonych w zakresie rozwoju obszarów wiejskich;

14. wzywa:

a)   Komisję do opracowania i rozwoju na potrzeby kolejnej reformy WPR pełnej logiki interwencji dla działań UE w zakresie środowiska i klimatu dotyczących rolnictwa, łącznie ze szczegółowymi celami, opartej na aktualnej wiedzy naukowej na temat danych zjawisk; reforma ta powinna opierać się w szczególności na następujących zasadach:

i.   rolnicy powinni korzystać z płatności w ramach WPR tylko pod warunkiem, że przestrzegają jednolitego zestawu podstawowych norm środowiskowych określonych na szczeblu europejskim, w tym norm dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska i wymogów w zakresie zazieleniania, które to normy i wymogi wykraczają poza obowiązki wynikające z przepisów w dziedzinie ochrony środowiska; z zadowoleniem przyjmuje w tym względzie logikę podejścia Komisji do „budżetu zorientowanego na wyniki”; uważa, że przyszły system realizacji powinien być bardziej nastawiony na wyniki;

ii;   konkretne, lokalne potrzeby w zakresie ochrony środowiska i klimatu można odpowiednio zaspokoić poprzez dodatkowe i skuteczniej ukierunkowane działania programowe dotyczące rolnictwa;

iii.   w przypadku gdy państwa członkowskie mają możliwość – podczas wdrażania WPR – wyboru różnych wariantów zapisanych w wykazie ustalonym przez współprawodawców, należy od nich wymagać, aby przed przystąpieniem do wdrażania wykazały, że wybrane przez nie warianty skutecznie i wydajnie przyczynią się do osiągnięcia celów polityki, w szczególności celów dotyczących bezpieczeństwa i jakości żywności, środków w zakresie działań w dziedzinie środowiska i klimatu oraz ich wpływu na zdrowie, zarządzanie gruntami i obszarami wiejskimi, a także zwalczania wyludniania się wsi w UE.

15. zachęca Komisję do:

a)   przeprowadzenia kompleksowej oceny wszystkich istniejących strategii i narzędzi WPR, które można łączyć, aby pomóc młodym rolnikom, oraz do zidentyfikowania przeszkód w dostępie do już istniejących gospodarstw lub w zakładaniu gospodarstw rolnych przez młodych rolników, którymi to przeszkodami można by się zająć w ramach przyszłego przeglądu WPR;

b)   dopilnowania, aby – jako składnik reformy rolnictwa – poczynione zostały dalsze usprawnienia na rzecz ram rozwoju obszarów wiejskich, zgodnie z ustaleniami m. in. deklaracji Cork, dla zagwarantowania, że programy wsparcia dla młodych rolników zostaną zwieńczone sukcesem;

c)  umieszczenia w przepisach dotyczących WPR po 2020 r. jasnej logiki interwencji dla instrumentów dotyczących wymiany pokoleń w rolnictwie (lub do zobowiązania państw członkowskich, aby wskazały tę logikę, zgodnie z przepisami dotyczącymi zarządzania dzielonego);

d)   do zapewnienia, że w proponowanych przepisach dotyczących WPR po 2020 r. Komisja i państwa członkowskie (zgodnie z przepisami dotyczącymi zarządzania dzielonego) ulepszą system monitorowania i oceny.

Z wyrazami szacunku

 

Dr Inge Gräßle

• [1]    (Roczne sprawozdanie z działalności za 2016 r., s. 15 – kluczowy wskaźnik efektywności 1: dochód czynników produkcji rolniczej w przeliczeniu na pełnoetatowego pracownika).
• [2]    „Zazielenianie: bardziej złożony system wsparcia dochodów, który nie jest jeszcze skuteczny pod względem środowiskowym” (s. 6 i s. 47).

INFORMACJE O PRZYJĘCIU SPRAWOZDANIAW KOMISJI PRZEDMIOTOWO WŁAŚCIWEJ

Data przyjęcia	16.5.2018
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	32 5 6
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	John Stuart Agnew, Clara Eugenia Aguilera García, Eric Andrieu, José Bové, Daniel Buda, Nicola Caputo, Matt Carthy, Jacques Colombier, Michel Dantin, Paolo De Castro, Albert Deß, Herbert Dorfmann, Norbert Erdős, Luke Ming Flanagan, Beata Gosiewska, Anja Hazekamp, Esther Herranz García, Jan Huitema, Peter Jahr, Ivan Jakovčić, Jarosław Kalinowski, Zbigniew Kuźmiuk, Philippe Loiseau, Mairead McGuinness, Ulrike Müller, James Nicholson, Maria Noichl, Laurenţiu Rebega, Bronis Ropė, Maria Lidia Senra Rodríguez, Ricardo Serrão Santos, Czesław Adam Siekierski, Maria Gabriela Zoană, Marco Zullo
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego	Franc Bogovič, Paul Brannen, Elsi Katainen, Gabriel Mato, Susanne Melior, Momchil Nekov, Annie Schreijer-Pierik, Ramón Luis Valcárcel Siso, Thomas Waitz
Zastępcy (art. 200 ust. 2) obecni podczas głosowania końcowego	Birgit Collin-Langen

GŁOSOWANIE KOŃCOWE W FORMIE GŁOSOWANIA IMIENNEGO W KOMISJI PRZEDMIOTOWO WŁAŚCIWEJ

32	+
ALDE	Ivan Jakovčić, Elsi Katainen, Ulrike Müller
ECR	James Nicholson, Laurenţiu Rebega
EFDD	Marco Zullo
GUE/NGL	Matt Carthy, Luke Ming Flanagan
PPE	Daniel Buda, Birgit Collin-Langen, Michel Dantin, Albert Deß, Herbert Dorfmann, Norbert Erdős, Esther Herranz García, Peter Jahr, Jarosław Kalinowski, Gabriel Mato, Annie Schreijer-Pierik, Czesław Adam Siekierski, Ramón Luis Valcárcel Siso
S&D	Clara Eugenia Aguilera García, Eric Andrieu, Paul Brannen, Nicola Caputo, Paolo De Castro, Susanne Melior, Momchil Nekov, Maria Noichl, Ricardo Serrão Santos, Maria Gabriela Zoană
VERTS/ALE	Thomas Waitz

5	-
ECR	Beata Gosiewska
EFDD	John Stuart Agnew
GUE/NGL	Anja Hazekamp, Maria Lidia Senra Rodríguez
VERTS/ALE	José Bové

6	0
ALDE	Jan Huitema
ECR	Zbigniew Kuzmiuk
ENF	Philippe Loiseau, Jacques Colombier
PPE	Mairead McGuinness
VERTS/ALE	Bronis Rope

Objaśnienie używanych znaków:

+  :  za

-  :  przeciw

0  :  wstrzymało się