ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με την επιδημία Xylella fastidiosa που προσβάλλει τα ελαιόδεντρα
13.5.2015 - (2015/2652(RSP))
σύμφωνα με το άρθρο 128 παράγραφο 5 του Κανονισμού
Esther Herranz García, Albert Deß, Giovanni La Via, Barbara Matera, Dubravka Šuica, József Nagy, Daniel Buda, Marijana Petir, Nuno Melo, Peter Jahr, Michel Dantin, Sofia Ribeiro, Herbert Dorfmann, Ramón Luis Valcárcel Siso, Raffaele Fitto, Ivana Maletić, Andrej Plenković, Davor Ivo Stier, Lara Comi, Elisabetta Gardini, Vladimir Urutchev εξ ονόματος της Ομάδας PPE
Βλ. επίσης την κοινή πρόταση ψηφίσματος RC-B8-0451/2015
B8-0452/2015
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την επιδημία Xylella fastidiosa που προσβάλλει τα ελαιόδεντρα
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη την οδηγία 2000/29/ΕΚ του Συμβουλίου, της 8ης Μαΐου 2000, περί μέτρων κατά της εισαγωγής στην Κοινότητα οργανισμών επιβλαβών για τα φυτά ή τα φυτικά προϊόντα και κατά της εξάπλωσής τους στο εσωτερικό της Κοινότητας[1],
– έχοντας υπόψη την επιστημονική γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των τροφίμων, της 6ης Ιανουαρίου 2015, σχετικά με τους κινδύνους που θέτει η Xylella fastidiosa για την υγεία των φυτών στο έδαφος της ΕΕ, όπου επισημαίνονται και αξιολογούνται οι υφιστάμενες επιλογές για τον περιορισμό του κινδύνου,
– έχοντας υπόψη τις εκτελεστικές αποφάσεις της Επιτροπής της 13ης Φεβρουαρίου και της 23ης Ιουλίου 2014 και της 28ης Απριλίου 2015 σχετικά με τα μέτρα πρόληψης της εισαγωγής και της εξάπλωσης στην Ένωση του βακτηρίου Xylella fastidiosa,
– έχοντας υπόψη την ερώτηση προς την Επιτροπή σχετικά με την επείγουσα κατάσταση λόγω του βακτηρίου Xylella fastidiosa που προσβάλλει τα ελαιόδεντρα (O-000038/2015 – B8-0117/2015),
– έχοντας υπόψη το άρθρο 128 παράγραφος 5 και το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Xylella fastidiosa συνιστά εξαιρετικά επικίνδυνη, άμεση απειλή για την παραγωγή ορισμένων καλλιεργειών στη νότια Ευρώπη, στις οποίες περιλαμβάνονται τα ελαιόδεντρα, οι αμυγδαλιές και οι ροδακινιές, καθώς και καλλωπιστικά φυτά, και δυνητική απειλή για άλλες καλλιέργειες όπως τα αμπέλια και τα εσπεριδοειδή, και ότι ενδέχεται να προκαλέσει πρωτοφανείς και καταστροφικές απώλειες που θα έχουν δραματικές οικονομικές, περιβαλλοντικές και κοινωνικές συνέπειες·
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι το βακτήριο ήδη προκαλεί σοβαρές καταστροφές στους ελαιώνες στην περιφέρεια της Απουλίας, στη νότια Ιταλία, απειλώντας δυνητικά και άλλες καλλιέργειες και περιφέρειες·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ελαιοπαραγωγή είναι ένας από τους σημαντικότερους τομείς της γεωργίας της Απουλίας, ανερχόμενη στο 11,6% (ή 522 εκατομμύρια EUR) της συνολικής αξίας της γεωργικής παραγωγής της περιοχής και στο 30% της αξίας της ιταλικής ελαιοπαραγωγής, το 2013·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η παρουσία της Xylella fastidiosa έχει σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις όχι μόνο στους ελαιοπαραγωγούς αλλά και σε ολόκληρη την αλυσίδα παραγωγής (ελαιοτριβεία, συνεταιριστικά και ιδιωτικά) και εμπορίας, καθώς και σε δραστηριότητες που σχετίζονται με τον τουρισμό·
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι στην Ιταλία περισσότερα από ένα εκατομμύριο ελαιόδεντρα έχουν προσβληθεί από το βακτήριο·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρώτη κοινοποίηση για την επιδημία Xylella fastidiosa προήλθε από τις ιταλικές αρχές, στις 21 Οκτωβρίου 2013·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι επιθεωρήσεις που πραγματοποιήθηκαν στην Ιταλία τον Νοέμβριο του 2014, από το Γραφείο Τροφίμων και Κτηνιατρικών Θεμάτων της Γενικής Διεύθυνσης της Επιτροπής για την Υγεία και την Ασφάλεια των Τροφίμων, επιβεβαίωσαν ότι υπάρχει δραματική επιδείνωση της κατάστασης και ότι δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο περαιτέρω εξάπλωσης του βακτηρίου·
Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ασθένεια των φυτών Xylella fastidiosa έχει ήδη καταστρέψει εκτεταμένες περιοχές παραγωγής σε τρίτες χώρες, όπως αμπελώνες στην Καλιφόρνια και καλλιέργειες εσπεριδοειδών στη Βραζιλία·
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν υφίσταται προς το παρόν καμία θεραπεία για τα νοσούντα φυτά στους χώρους παραγωγής και ότι τα προσβεβλημένα φυτά τείνουν να παραμένουν μολυσμένα σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους ή ξηραίνονται σε μικρό χρονικό διάστημα·
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι περισσότερα από 300 διαφορετικά είδη φυτών στην Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να φέρουν τη νόσο, συμπεριλαμβανομένων ασυμπτωματικών άγριων φυτών·
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η εκρίζωση των φυτών που έχει διαπιστωθεί ότι έχουν μολυνθεί φαίνεται ότι δεν αρκεί ώστε να σταματήσει η εξάπλωση της νόσου και ότι είναι δυνατή η λήψη φυτοϋγειονομικών μέτρων μόνο για την εξόντωση των εντόμων που είναι φορείς της Xylella fastidiosa·
ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι άλλα παθογόνα, όπως η επονομαζόμενη «μαύρη κηλίδα» που έχει εντοπιστεί σε εσπεριδοειδή εισαγόμενα από τη Νότια Αφρική, αποτελούν επίσης σημαντικό κίνδυνο για την παραγωγή της ΕΕ·
ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των τροφίμων έχει τονίσει ότι, λόγω του ότι είναι δύσκολο να ανακοπεί η εξάπλωση της Xylella fastidiosa από τη στιγμή που μια παραγωγική περιοχή έχει πληγεί, θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα σε προληπτικές ενέργειες που θα επικεντρώνονται στις εισαγωγές·
1. σημειώνει ότι οι εκτελεστικές αποφάσεις τις οποίες έλαβε η Επιτροπή πριν από τον Απρίλιο του 2015 εστίαζαν κυρίως σε εσωτερικές δράσεις για την καταπολέμηση της επιδημίας και δεν περιλάμβαναν αυστηρά μέτρα για την πρόληψη της εισόδου της νόσου στην Ευρωπαϊκή 'Ένωση από τρίτες χώρες·
2. καλεί την Επιτροπή να λάβει σκληρά μέτρα για την καταπολέμηση της Xylella fastidiosa και άλλων επικίνδυνων οργανισμών όπως η «μαύρη κηλίδα», προκειμένου να αποτραπεί η εισαγωγή μολυσμένου υλικού στην ΕΕ· επικροτεί την απόφαση που έλαβε η Επιτροπή τον Απρίλιο του 2015 για τη διακοπή των εισαγωγών μολυσμένων καφεόδεντρων από την Κόστα Ρίκα και την Ονδούρα και τους περιορισμούς που επιβλήθηκαν στις εισαγωγές φυτών από πληγείσες περιοχές σε άλλες τρίτες χώρες· ζητεί την εφαρμογή σκληρότερων μέτρων, αν χρειαστεί, στα οποία θα περιλαμβάνεται η άδεια για εισαγωγές μόνο από τόπους παραγωγής απαλλαγμένους από παράσιτα·
3. θεωρεί λυπηρό το γεγονός ότι πολύ συχνά η Επιτροπή δεν αντιδρά αρκετά γρήγορα για να προλάβει την είσοδο στην ΕΕ φυτικών ασθενειών από τρίτες χώρες· προτρέπει την Επιτροπή, ως εκ τούτου, να εντοπίσει την πηγή της μόλυνσης και να επανεξετάσει το επίσημο σύστημα φυτοϋγειονομικού ελέγχου στην ΕΕ, προκειμένου να προστατεύσει και να διαφυλάξει το έδαφός μας·
4. παροτρύνει την Επιτροπή, ιδίως ενόψει του επικείμενου θέρους, να λάβει αποτελεσματικότερα μέτρα για την αποφυγή της εξάπλωσης της Xylella fastidiosa στην ΕΕ, συγκεκριμένα εστιάζοντας στις καλλιέργειες που απειλούνται περισσότερο, χωρίς να αμελεί άλλες καλλιέργειες οι οποίες θα μπορούσαν επίσης να πληγούν σοβαρά από την ασθένεια·
5. προτρέπει την Επιτροπή να υποστηρίξει χωρίς καθυστέρηση την εντατικοποίηση των προσπαθειών στον τομέα της έρευνας, μεταξύ άλλων με τη διάθεση κονδυλίων σε ερευνητικά ιδρύματα, προκειμένου να βελτιωθούν οι επιστημονικές μας γνώσεις για τη Xylella fastidiosa και να εντοπισθεί με βεβαιότητα η σχέση που συνδέει το παθογόνο, τα συμπτώματα και την εκδήλωση της νόσου·
6. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αποζημιώσουν του παραγωγούς για τα μέτρα εκρίζωσης και για την εισοδηματική απώλεια – η οποία συνεπάγεται απώλειες όχι μόνο σε επίπεδο αγροτικής παραγωγής αλλά και πολιτιστικής κληρονομιάς, ιστορίας και δραστηριοτήτων συναφών με τον τουρισμό·
7. προτείνει τη δρομολόγηση εκστρατειών ενημέρωσης προκειμένου να ενθαρρυνθούν οι παραγωγοί να προειδοποιούν αμέσως τις αρμόδιες αρχές για την εμφάνιση – ή την υπόνοια εμφάνισης – του βακτηρίου· καλεί την Επιτροπή να εντοπίσει κίνητρα που θα ωθήσουν τους παραγωγούς να εφαρμόσουν μέτρα πρόληψης·
8. ζητεί να διατεθούν περισσότερα μέσα για να διασφαλιστεί ο εντοπισμός επιβλαβών οργανισμών στα σημεία εισόδου της ΕΕ· παροτρύνει ακόμη τα κράτη μέλη να αυξήσουν τις τακτικές επιθεωρήσεις με στόχο την πρόληψη της εξάπλωσης της Xylella fastidiosa εκτός των οριοθετημένων περιοχών·
9. καλεί την Επιτροπή να εξασφαλίσει μια ανοιχτή τράπεζα δεδομένων, με κατάλογο των ιδρυμάτων και των αρμόδιων αρχών σε επίπεδο ΕΕ και κρατών μελών, για την ανταλλαγή πληροφοριών και εμπειριών, περιλαμβανομένων βέλτιστων πρακτικών, καθώς και για την ταχεία προειδοποίηση των αρμόδιων αρχών και τη λήψη των απαιτούμενων μέτρων·
10. ζητεί από την Επιτροπή να επεξεργαστεί, σε πλαίσιο διαφάνειας, γενικές κατευθυντήριες γραμμές για την εφαρμογή μέτρων πρόληψης και ελέγχου της νόσου, με σαφείς πληροφορίες σχετικά με το πεδίο εφαρμογής και τη διάρκειά τους και με βάση την υφιστάμενη εμπειρία και τις βέλτιστες πρακτικές, κατευθυντήριες γραμμές οι οποίες θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως εργαλείο υποστήριξης από τις αρμόδιες αρχές και υπηρεσίες στα κράτη μέλη·
11. καλεί την Επιτροπή να υποβάλλει κάθε χρόνο έκθεση στο Κοινοβούλιο σχετικά με την απειλή που συνιστούν για τους παραγωγούς το βακτήριο Xylella fastidiosa και άλλοι επικίνδυνοι οργανισμοί·
12. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και την Επιτροπή.
- [1] ΕΕ L 169 της 10.7.2000, σ. 1.