ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με την επείγουσα κατάσταση λόγω του βακτηρίου Xylella
13.5.2015 - (2015/2652(RSP))
σύμφωνα με το άρθρο 128 παράγραφος 5 του Κανονισμού
Ivan Jakovčić εξ ονόματος της Ομάδας ALDE
Βλ. επίσης την κοινή πρόταση ψηφίσματος RC-B8-0451/2015
B8-0458/2015
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την επείγουσα κατάσταση λόγω του βακτηρίου Xylella
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη την ερώτηση με αίτημα προφορικής απάντησης, της 27ης Απριλίου 2015, σχετικά με την επείγουσα κατάσταση λόγω του βακτηρίου Xylella fastidiosa (O-000038/2015 – B8-0117/2015),
– έχοντας υπόψη την οδηγία 2002/89/EΚ του Συμβουλίου, της 28ης Νοεμβρίου 2002, για την τροποποίηση της οδηγίας 2000/29/ΕΚ περί μέτρων κατά της εισαγωγής στην Κοινότητα οργανισμών επιβλαβών για τα φυτά ή τα φυτικά προϊόντα και κατά της εξάπλωσής τους στο εσωτερικό της Κοινότητας[1],
– έχοντας υπόψη την επιστημονική γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των τροφίμων (EFSA) σχετικά με τους κινδύνους που θέτει η Xylella fastidiosa για την υγεία των φυτών στο έδαφος της ΕΕ, όπου επισημαίνονται και αξιολογούνται οι υφιστάμενες επιλογές για τον περιορισμό του κινδύνου, η οποία εκδόθηκε στις 6 Ιανουαρίου 2015,
– έχοντας υπόψη τις εκτελεστικές αποφάσεις της Επιτροπής της 13ης Φεβρουαρίου 2014[2], της 23ης Ιουλίου 2014[3] και του 2015 όσον αφορά τα μέτρα για την πρόληψη της εξάπλωσης στην Ένωση του βακτηρίου Xylella fastidiosa,
– έχοντας υπόψη το Σχέδιο για την επείγουσα κατάσταση λόγω του βακτηρίου Xylella του επιτρόπου Silletti, το οποίο δημοσιεύτηκε στις 16 Μαρτίου 2015,
– έχοντας υπόψη την οδηγία 2009/128/EΚ που αφορά τον καθορισμό πλαισίου κοινοτικής δράσης με σκοπό την επίτευξη ορθολογικής χρήσης των γεωργικών φαρμάκων[4],
– έχοντας υπόψη το άρθρο 128 παράγραφος 5 και το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,
A. λαμβάνοντας υπόψη ότι το βακτήριο Xylella συνιστά εξαιρετικά επικίνδυνη, άμεση απειλή για την παραγωγή ορισμένων καλλιεργειών, στις οποίες περιλαμβάνονται τα ελαιόδεντρα, οι αμυγδαλιές και οι ροδακινιές, καθώς και καλλωπιστικά φυτά, και δυνητική απειλή για άλλες καλλιέργειες, όπως τα αμπέλια και τα εσπεριδοειδή, και ότι έχει προκαλέσει πρωτοφανείς και καταστροφικές απώλειες με δραματικές οικονομικές, περιβαλλοντικές και κοινωνικές συνέπειες·
B. λαμβάνοντας υπόψη ότι το παθογόνο έχει προκαλέσει μαζικές καταστροφές στους ελαιώνες στην επαρχία του Λέτσε, στη νότια Ιταλία, και προκαλεί ήδη σοβαρές καταστροφές στους ελαιώνες σε άλλες περιοχές της περιφέρειας της Απουλίας, απειλώντας δυνητικά και άλλες καλλιέργειες και περιφέρειες·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ελαιοπαραγωγή είναι ένας από τους σημαντικότερους τομείς της γεωργίας της Απουλίας, ανερχόμενη στο 11,6% (ή 522 εκατομμύρια EUR) της συνολικής αξίας της γεωργικής παραγωγής της περιοχής και στο 30% της αξίας της ιταλικής ελαιοπαραγωγής, το 2013·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η παρουσία του βακτηρίου Xylella fastidiosa έχει σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις όχι μόνο στους ελαιοπαραγωγούς, αλλά και σε ολόκληρη την αλυσίδα παραγωγής (συνεταιριστικά και ιδιωτικά ελαιοτριβεία) και εμπορίας·
E. λαμβάνοντας υπόψη ότι στην Ιταλία περισσότερα από ένα εκατομμύριο ελαιόδεντρα έχουν προσβληθεί από το βακτήριο·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρώτη κοινοποίηση για την επιδημία Xylella fastidiosa προήλθε από τις ιταλικές αρχές, στις 21 Οκτωβρίου 2013·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι επιθεωρήσεις που πραγματοποιήθηκαν στην Ιταλία τον Νοέμβριο του 2014, από το Γραφείο Τροφίμων και Κτηνιατρικών Θεμάτων της Γενικής Διεύθυνσης της Επιτροπής για την Υγεία και την Ασφάλεια των Τροφίμων, επιβεβαίωσαν ότι υπάρχει δραματική επιδείνωση της κατάστασης και ότι δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο περαιτέρω εξάπλωσης του βακτηρίου·
H. λαμβάνοντας υπόψη ότι το βακτήριο Xylella έχει ήδη καταστρέψει εκτεταμένες περιοχές παραγωγής σε τρίτες χώρες, όπως αμπελώνες στην Καλιφόρνια και καλλιέργειες εσπεριδοειδών στη Βραζιλία·
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν υφίσταται προς το παρόν καμία θεραπεία για τα νοσούντα φυτά στους χώρους παραγωγής και ότι τα προσβεβλημένα φυτά τείνουν να παραμένουν μολυσμένα σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους ή ξηραίνονται σε μικρό χρονικό διάστημα·
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι περισσότερα από 300 διαφορετικά είδη φυτών στην Ευρωπαϊκή Ένωση μπορούν να φέρουν τη νόσο, συμπεριλαμβανομένων ασυμπτωματικών άγριων φυτών·
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η εκρίζωση των φυτών στις προσβληθείσες περιοχές φαίνεται ότι δεν αρκεί ώστε να σταματήσει η εξάπλωση της νόσου και ότι η λήψη φυτοϋγειονομικών μέτρων είναι δυνατή μόνο για την εξόντωση των εντόμων που είναι φορείς του βακτηρίου Xylella fastidiosa·
ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η EFSA υπογράμμισε ότι, δεδομένης της δυσκολίας που ενέχει η διακοπή της εξάπλωσης του βακτηρίου Xylella αφού μολύνει μια περιοχή παραγωγής, οι προληπτικές δράσεις βάσει κινδύνου που στοχεύουν κατά του παθογόνου και εστιάζουν στην εισαγωγή φυτών ξενιστών πρέπει να αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της στρατηγικής για τη διακοπή της εξάπλωσης του βακτηρίου·
1. τονίζει την ανάγκη υποστήριξης σε επίπεδο ΕΕ για τα μέτρα που λαμβάνει η Επιτροπή, σε συμφωνία με όλα τα κράτη μέλη και με βάση το ενωσιακό δίκαιο·
2. φρονεί ότι η Επιτροπή πρέπει να διασφαλίσει ότι η εκτελεστική απόφαση του 2015 εφαρμόζεται με συνέπεια σε όλα τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη ώστε να διακοπεί η εξάπλωση του παθογόνου· τονίζει ότι, όταν χρειάζεται, η Επιτροπή πρέπει να διευκολύνει αυτές τις προσπάθειες και να προσφέρει εμπειρογνωμοσύνη στα κράτη μέλη·
3. επισημαίνει ότι, σύμφωνα με μελέτη της EFSA, η αποτελεσματικότητα των μέτρων ελέγχου της μόλυνσης κυμαίνεται από αμελητέα έως μέτρια μετά την εξάπλωση της νόσου· θεωρεί, σε σχέση με το θέμα αυτό, ότι τα μέτρα εκρίζωσης, ως τελευταία επιλογή, και η μεγάλης κλίμακας χρήση φυτοφαρμάκων πρέπει να εφαρμόζονται προσεκτικά εξαιτίας των παρενεργειών τους και του πιθανού κινδύνου για την υγεία των ανθρώπων και των ζώων· φρονεί, σε αυτό το πλαίσιο, ότι χρειάζεται επειγόντως μια εκτίμηση των επιπτώσεων που θα έχουν όλα τα διαθέσιμα μέτρα εκρίζωσης στην οικονομία και την υγεία, καθώς και ανταλλαγή βέλτιστων γεωργικών πρακτικών για την αντιμετώπιση του βακτηρίου Xylella fastidiosa και άλλων παθογόνων·
4. καλεί την Επιτροπή να προσπαθήσει να εντοπίσει την πηγή της μόλυνσης·
5. παροτρύνει την Επιτροπή, ιδίως ενόψει του επικείμενου θέρους, να λάβει αποτελεσματικότερα μέτρα για την αποφυγή της εξάπλωσης της Xylella στην ΕΕ, συγκεκριμένα εστιάζοντας στις καλλιέργειες που απειλούνται περισσότερο, χωρίς να αμελεί άλλες καλλιέργειες οι οποίες θα μπορούσαν επίσης να πληγούν σοβαρά από την ασθένεια·
6. φρονεί ότι οι εισαγωγές στην ΕΕ φυτών για τα οποία υπάρχει υποψία ότι φέρουν το παθογόνο πρέπει να υποβάλλονται σε ειδικούς ελέγχους που έχουν σχεδιαστεί για να ανιχνεύουν το βακτήριο ή να περιορίζονται σε φυτά τα οποία προέρχονται από τόπους παραγωγής στους οποίους δεν υπάρχουν παράσιτα και τα οποία εξετάζονται και ελέγχονται· καλεί, σε αυτό το πλαίσιο, την Επιτροπή να προτείνει συγκεκριμένα μέτρα που αποσκοπούν στον εξορθολογισμό των ελέγχων των εισαγωγών αυτών των φυτών και στοχεύουν ιδίως στο βακτήριο Xylella fastidiosa και να διασφαλίσει ότι οποιοσδήποτε επιπρόσθετος διοικητικός φόρτος για τις αρχές και τους παραγωγούς θα είναι περιορισμένος·
7. προτρέπει την Επιτροπή να υποστηρίξει χωρίς καθυστέρηση την εντατικοποίηση των προσπαθειών στον τομέα της έρευνας, μεταξύ άλλων με τη διάθεση κονδυλίων σε ερευνητικά ιδρύματα, προκειμένου να βελτιωθούν οι επιστημονικές μας γνώσεις για τη Xylella fastidiosa και να εντοπισθεί με βεβαιότητα το παθογόνο που προκαλεί την ξήρανση των ελαιόδεντρων·
8. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αναλύσουν τις βέλτιστες μεθόδους με τις οποίες μπορεί να δοθεί ώθηση στην οικονομική και περιβαλλοντική ανάκαμψη των πληγεισών περιοχών, οι οποίες έχουν υποστεί ζημίες όχι μόνο όσον αφορά τη γεωργική παραγωγή τους, αλλά και όσον αφορά την πολιτιστική κληρονομιά και την ιστορία τους·
9. παροτρύνει τα κράτη μέλη να αυξήσουν τις τακτικές επιθεωρήσεις με στόχο την πρόληψη της εξάπλωσης της νόσου εκτός των οριοθετημένων περιοχών·
10. καλεί την Επιτροπή να υποβάλλει κάθε χρόνο έκθεση στο Κοινοβούλιο σχετικά με την απειλή που συνιστούν για τους παραγωγούς το βακτήριο Xylella και άλλοι επικίνδυνοι οργανισμοί·
11. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.