Projekt rezolucji - B8-1136/2016Projekt rezolucji
B8-1136/2016
Parlament Europejski

PROJEKT REZOLUCJI w sprawie tłuszczów trans

19.10.2016 - (2016/2637(RSP))

złożony w następstwie pytań wymagających odpowiedzi ustnej B8-1801/2016 i B8-1082/2016
zgodnie z art. 128 ust. 5 Regulaminu

Mireille D’Ornano, Sylvie Goddyn, Jean-François Jalkh w imieniu grupy ENF

Procedura : 2016/2637(RSP)
Przebieg prac nad dokumentem podczas sesji
Dokument w ramach procedury :  
B8-1136/2016
Teksty złożone :
B8-1136/2016
Debaty :
Głosowanie :
Teksty przyjęte :

B8-1136/2016

Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie tłuszczów trans

(2016/2637(RSP))

Parlament Europejski,

–  uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, w szczególności jego art. 30 ust. 7[1],

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 3 grudnia 2015 r. na temat obecności izomerów trans kwasów tłuszczowych w żywności oraz w ogólnej diecie populacji Unii (COM(2015) 619),

–  uwzględniając raport Wspólnego Centrum Badawczego (JRC) pt. „Trans Fatty acids in Europe: where do we stand? A synthesis of the evidence: 2003-2013” [Izomery trans kwasów tłuszczowych w Europie: aktualna sytuacja. Synteza dowodów: 2003–2013],

–  uwzględniając publikacje WHO pt. „The effectiveness of policies for reducing dietary transfat: a systematic review of the evidence”[2] [Skuteczność polityki na rzecz ograniczenia spożywczych tłuszczów trans: systematyczny przegląd dowodów], „Eliminating trans fats in Europe - A policy brief”[3] [Wyeliminowanie tłuszczów trans w Europie – wytyczne polityczne] oraz „Effect of trans-fatty acid intake on blood lipids and lipoproteins: a systematic review and meta-regression analysis” [Wpływ spożywania tłuszczów trans na tłuszcze i lipoproteiny zawarte we krwi: przegląd systematyczny i analiza metaregresyjna][4],

–  uwzględniając pytania do Rady i Komisji na temat tłuszczów trans (O-000105/2016 – B8-1801/2016 i O-000106/2016 – B8-1802/2016),

–  uwzględniając art. 128 ust. 5 i art. 123 ust. 2 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że izomery trans kwasów tłuszczowych (tłuszcze trans) to szczególny rodzaj tłuszczów nienasyconych;

B.  mając na uwadze, że chociaż izomery trans kwasów tłuszczowych (tłuszcze trans) naturalnie występują w żywności wytwarzanej z przeżuwaczy, takiej jak produkty mleczne i mięso, w niektórych roślinach i produktach pochodzenia roślinnego (porach, grochu, sałacie, oleju rzepakowym), to znajdują się w sztucznych, częściowo uwodornionych olejach roślinnych (oleje roślinne zmieniane przez dodanie atomów wodoru wykorzystywane do smażenia, pieczenia i w gotowych produktach spożywczych, by wydłużyć ich okres przechowywania);

C.  mając na uwadze, że francuska kuchnia, w której stosuje się tłuszcz zwierzęcy, w tym izomerów trans kwasów tłuszczowych, uznawana jest za niematerialne dziedzictwo kulturowe UNESCO, a tzw. paradoks francuski jest dobrze znany;

D.  mając na uwadze, że spożycie tłuszczów trans jest w większości przypadków powiązane ze spożyciem sztucznych, częściowo uwodornionych olejów roślinnych używanych w przemyśle w szerokiej gamie produktów spożywczych i napojów (zarówno w żywności opakowanej, jak i żywności niepakowanej, takiej jak żywność sprzedawana luzem oraz żywność serwowana przez przedsiębiorstwa świadczące usługi gastronomiczne i żywieniowe);

E.  mając na uwadze, że ogólnie ludzie spożywają bardzo mało tłuszczów trans występujących naturalnie u przeżuwaczy, a według WHO tłuszcze trans naturalnie występujące u przeżuwaczy prawdopodobnie nie stanowią ryzyka dla zdrowia w rzeczywiście występujących obecnie na świecie rodzajach diety ze względu na względnie małe spożycie;

F.   mając na uwadze, że izomery trans kwasów tłuszczowych znajdują się w ludzkim mleku;

G.  mając na uwadze, że niniejsza rezolucja dotyczy tylko przemysłowych kwasów tłuszczowych;

H.  mając na uwadze, że wiele restauracji i barów szybkiej obsługi używa tłuszczów trans do smażenia głębokiego, ponieważ są one tanie i mogą być wykorzystywane wiele razy w frytkownicach gastronomicznych;

I.  mając na uwadze, że podczas przygotowywania niektórych dań dodaje się dodatkowe tłuszcze trans lub powstają one podczas tych procesów (np. podczas przygotowywania ciastek, ciast, słonych przekąsek, przy smażeniu głębokim);

J.  mając na uwadze, że wykazano związek pomiędzy częstym spożyciem sztucznych, częściowo uwodornionych olei roślinnych a podwyższonym ryzykiem wystąpienia chorób układu krążenia (większy niż dla jakikolwiek innego czynnika długoterminowego), bezpłodności, endometriozy, kamieni żółciowych, choroby Alzheimera, cukrzycy, otyłości i niektórych rodzajów raka;

K.  mając na uwadze, że zagrożenia zdrowotne związane ze spożyciem tłuszczów trans są dobrze udokumentowane, ponieważ północnoamerykański przemysł cukrowniczy sfinansował programy badawcze dotyczące tłuszczów w celu powiązania kwestii zdrowia układu sercowo-naczyniowego ze spożyciem tłuszczu;

L.  mając na uwadze, że państwa członkowskie muszą podjąć wszelkie niezbędne środki, aby zwalczać przyczyny otyłości;

M.  mając na uwadze, że wysoka konsumpcja tłuszczów trans zwiększa ryzyko rozwoju choroby niedokrwiennej serca (wyższe ryzyko niż w przypadku innych substancji odżywczych w przeliczeniu na kalorie), na którą według ostrożnych szacunków umiera każdego roku ok. 660 000 osób w UE, co odpowiada ok. 14 % ogólnej śmiertelności;

N.  mając na uwadze, że WHO zaleca bardziej konkretnie, by spożycie tłuszczów trans było mniejsze niż 1 % dziennego zapotrzebowania na energię[5];

O.  mając na uwadze, że amerykański Urząd ds. Żywności i Leków (FDA) stwierdził w czerwcu 2015 r., iż częściowo uwodornione oleje nie są „ogólnie uznawane za bezpieczne” do stosowania w żywności przeznaczonej dla ludzi;

P.  mając na uwadze, że mimo ograniczonej dostępności ogólnounijnych danych w niedawnym badaniu zawierającym informacje z dziewięciu państw członkowskich stwierdzono, że średnie dzienne spożycie tłuszczów trans wynosi mniej niż 1 % dziennego zapotrzebowania na energię, ale jest wyższe w przypadku niektórych grup społecznych w kilku z tych państw[6];

Q.  mając na uwadze, że analiza najnowszych publicznie dostępnych danych potwierdza, iż mimo odnotowanego ograniczenia tłuszczów trans w niektórych artykułach spożywczych, na niektórych unijnych rynkach żywności nadal istnieje wiele produktów o wysokim poziomie tych tłuszczów, tj. powyżej 2 g na 100 g tłuszczu (np. ciastka lub popcorn zawierające 40–50 g tłuszczów trans na 100 g tłuszczu czy żywność nieopakowana, taka jak wyroby piekarskie);

R.  mając na uwadze, że międzynarodowe badania wykazują, iż celem strategii politycznych na rzecz ograniczenia zawartości tłuszczów trans w żywności jest zmniejszenie poziomu tych tłuszczów bez zwiększania całkowitej zawartości tłuszczu; mając na uwadze, że takie działania są realne, możliwe do zrealizowania i mają pozytywny wpływ na zdrowie publiczne;

S.  mając na uwadze, że tylko 1 na 3 konsumentów w UE wie o tłuszczach trans, co wskazuje, że środki dotyczące etykietowania okazały się nieskuteczne oraz że konieczne jest podjęcie działań informacyjnych w systemie edukacji oraz z wykorzystaniem kampanii w mediach;

T.  mając na uwadze, że przepisy UE nie regulują kwestii zawartości tłuszczów trans w artykułach spożywczych ani nie wymagają podawania tej informacji na etykietach;

U.  mając na uwadze, że Austria, Dania, Łotwa i Węgry przyjęły przepisy ograniczające zawartość tłuszczów trans w artykułach spożywczych, natomiast większość pozostałych państw członkowskich zdecydowała się na takie środki dobrowolne jak samoregulacja, zalecenia żywieniowe lub kryteria składu określonych tradycyjnych produktów;

V.  mając na uwadze, że zrozumienie różnic między rodzajami tłuszczu wymaga umiejętności technicznych, a konsumentom nie jest łatwo je nabyć;
mając na uwadze, że w tym przypadku samo etykietowanie żywności nie wystarczy, aby chronić zdrowie ludzkie;

W.  mając na uwadze, że ostatnie badania wykazały, iż osoby o wyższym statusie społeczno-ekonomicznym odżywiają się zdrowiej niż osoby o niższym statusie i że różnice te pogłębiają się podobnie jak nierówności społeczne; mając na uwadze, że polityka oszczędnościowa narzucona przez państwa członkowskie pod presją Komisja pogłębiła ubóstwo i utrudniła dostęp do zdrowej żywności lokalnej;

X.  mając na uwadze, że tłuszcze trans są zazwyczaj stosowane w tańszej żywności, a ponieważ osoby mniej zamożne są bardziej narażone na spożycie tańszej żywności z wyższą zawartością tłuszczów trans, to zwiększa się potencjalne ryzyko pogłębienia nierówności w obszarze zdrowia;

Y.  mając na uwadze, że państwa członkowskie powinny podjąć odpowiednie decyzje, aby ograniczyć spożycie przemysłowych tłuszczów trans;

Z.  mając na uwadze, że organizacje zdrowotne, grupy konsumentów, stowarzyszenia pracowników służby zdrowia i przedsiębiorstwa z sektora spożywczego wezwały[7] do ograniczenia zawartości przemysłowych tłuszczów trans w żywności do poziomu podobnego do tego, który wyznaczyły władze duńskie (tj. 2 g tłuszczów trans na 100 g tłuszczu);

AA.  mając na uwadze, że wniosek ustawodawczy w sprawie izomerów trans kwasów tłuszczowych nie powinien pogłębiać kryzysu mlecznego;

1.  przypomina, że kwestia przemysłowych tłuszczów trans jest przedmiotem niepokoju Parlamentu, i wyraża ponownie zaniepokojenie w związku z zagrożeniem, jakie ubóstwo i jeden z jego skutków - nadmierne spożycie tłuszczów trans - stanowi dla zdrowia ludzi;

2.  podkreśla, że Stany Zjednoczone już zapowiedziały, że producenci żywności będą musieli do połowy 2018 r. wyeliminować częściowo uwodornione oleje z produktów sprzedawanych na rynku krajowym w świetle ustaleń z 2015 r., zgodnie z którymi tłuszczów trans ogólnie nie uznaje się za bezpieczne;

3.  przypomina o istnieniu dowodów potwierdzających, że ograniczenie przemysłowych tłuszczów trans może przynieść szybkie i wyraźne korzyści zdrowotne;

4.  podkreśla, że większa część ludności UE, szczególnie grupy najbardziej narażone, nie wie o przemysłowych tłuszczach trans i ich skutkach dla zdrowia, co może uniemożliwiać podejmowanie świadomych decyzji konsumpcyjnych;

5.  wyraża zaniepokojenie, że grupy najbardziej narażone, w tym słabiej wykształceni obywatele i o niższym statusie społeczno-ekonomicznym oraz dzieci częściej spożywają wiele produktów o wyższej zawartości przemysłowych tłuszczów trans;

6.  stwierdza, że wydaje się, iż celem wszystkich istniejących strategii na rzecz ograniczenia tłuszczów trans jest znaczące obniżenie poziomu tych tłuszczów w żywności, a państwa członkowskie będą w stanie określić własne odpowiednie limity, zależnie od lokalnej kuchni;

7.  zwraca uwagę, że zgodnie z WHO[8] efektywne wdrożenie polityki etykietowania tłuszczów trans może być najbardziej kosztowne, natomiast w krajach, które wdrożyły zakaz stosowania tłuszczów trans, finansowe skutki zakazu były minimalne ze względu na niskie koszty wdrażania i monitorowania;

8.  jest zdania, że obowiązkowe podawanie informacji o tłuszczach trans na etykietach jest ważnym, ale mniej skutecznym narzędziem obniżania ich spożycia przez obywateli europejskich niż obowiązkowe limity z uwagi na brak wiedzy konsumentów na temat niekorzystnego wpływu tłuszczów trans na zdrowie;

9.  zaznacza tutaj ponadto, że strategia podawania na etykietach informacji o przemysłowych tłuszczach trans dotyczy jedynie niektórych rodzajów żywności i nie obejmuje nabiału, żywności nieopakowanej ani żywności w restauracjach;

10.  wzywa państwa członkowskie do promowania i wspierania producentów żywności, którzy uczestniczą w ograniczaniu przemysłowych izomerów trans kwasów tłuszczowych w swoich produktach i do podkreślenia korzyści wynikających z wykorzystania lokalnych produktów mlecznych jako źródła tłuszczów;

11.  zauważa tutaj zapowiedź Komisji, że przeprowadzi ona szczegółową ocenę skutków w celu ustalenia kosztów i korzyści różnych rozwiązań dotyczących wartości granicznych, i zwraca się do Komisji, by zwróciła szczególną uwagę na ich wpływ na MŚP;

12.  wzywa przemysł spożywczy do preferowania alternatywnych rozwiązań zgodnych z normami zdrowia, takich jak używanie ulepszonych olejów, nowe metody modyfikacji tłuszczów lub połączenie składników zastępujących tłuszcze trans (błonnik, celuloza, skrobia, mieszanki białkowe itp.); wzywa państwa członkowskie do zagwarantowania, że strategie polityczne mające na celu ograniczenie zawartości tłuszczów trans w żywności przetworzonej nie zachęcają do stosowania oleju palmowego w produktach, ponieważ powoduje to wysokie koszty środowiskowe i społeczne w krajach rozwijających się;

13.  ponadto apeluje do Komisji o wsparcie dla państw członkowskich na rzecz zwiększenia wiedzy obywateli na temat prawidłowej diety, zachęcania konsumentów do podejmowania zdrowszych wyborów w odniesieniu do żywności oraz umożliwienia im dokonywania takich wyborów oraz na rzecz współdziałania z przemysłem i zachęcania go do wytwarzania zdrowszych produktów;

14.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.

Informacja prawna - Polityka ochrony prywatności