PROJEKT REZOLUCJI w sprawie konfliktu interesów oraz ochrony budżetu UE w Czechach
11.12.2018 - (2018/2975(RSP))
zgodnie z art. 123 ust. 2 Regulaminu
Dennis de Jong w imieniu grupy GUE/NGL
B8-0584/2018
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie konfliktu interesów oraz ochrony budżetu UE w Czechach
Parlament Europejski,
– uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 2018/1046[1] z dnia 18 lipca 2018 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii (zwane dalej „rozporządzeniem finansowym”), w szczególności jego art. 61,
– uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006[2],
– uwzględniając skargę złożoną przez czeski oddział Transparency International we wrześniu 2018 r. w związku z możliwym naruszeniem nowego rozporządzenia finansowego przez premiera Czech Andreja Babiša, któremu zarzuca się, że znajduje się w sytuacji konfliktu interesów,
– uwzględniając opinię Służby Prawnej Komisji z dnia 19 listopada 2018 r. w sprawie konfliktu interesów Andreja Babiša w odniesieniu do koncernu Agrofert,
– uwzględniając czeską ustawę nr 159/2006 z dnia 16 marca 2006 r. w sprawie konfliktów interesów, której art. 4 lit. c) weszła w życie we wrześniu 2017 r.,
– uwzględniając decyzję koordynatorów komisji CONT o poruszeniu kwestii możliwego konfliktu interesów Andreja Babiša w ramach procedury udzielania absolutorium,
– uwzględniając art. 123 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że rozporządzenie finansowe z 2018 r. i jego nowy art. 61 weszły w życie w dniu 2 sierpnia 2018 r.;
B. mając na uwadze, że art. 61 zawiera definicję konfliktu interesów, „jakichkolwiek innych bezpośrednich lub pośrednich interesów osobistych” oraz obejmuje wszystkie podmioty upoważnione do działań finansowych i inne osoby, w tym organy krajowe na dowolnym szczeblu uczestniczące w wykonaniu budżetu w ramach zarządzania bezpośredniego, pośredniego i dzielonego;
C. mając na uwadze, że Komisja ma obowiązek monitorowania zgodności systemów krajowych z wymogami UE oraz stosowania odpowiednich środków w celu ochrony budżetu Unii, włącznie z zawieszeniem płatności i korektami finansowymi w przypadku stwierdzenia naruszeń obowiązujących przepisów;
D. mając na uwadze, że art. 63 rozporządzenia finansowego wymaga, aby państwa członkowskie wprowadziły systemy zarządzania i kontroli, które zgodnie z art. 36 ust. 3 powinny umożliwić unikanie konfliktów interesów;
E. mając na uwadze, że w 2017 r. Andrej Babiš przeniósł swoje udziały w spółce i grupie Agrofert do dwóch nowo utworzonych prywatnych funduszy powierniczych, a zarazem wydaje się być ich jedynym ustanawiającym i beneficjentem;
F. mając na uwadze, że grupa Agrofert ma udziały w 200–300 innych spółkach, które otrzymały w 2017 r. do 82 mln EUR środków z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych;
G. mając na uwadze, że to organy krajowe w pierwszej kolejności ponoszą odpowiedzialność za podjęcie niezbędnych działań, co oznacza, że muszą zastosować odpowiednie środki, aby zaradzić zaistniałej sytuacji;
H. mając na uwadze, że w opinii Służby Prawnej Komisji uznano sytuację Andreja Babiša za konflikt interesów, ponieważ funkcjonariusze publiczni i politycy nie powinni korzystać ze środków unijnych, które ostatecznie kontrolują;
I. mając na uwadze, że w opinii prawnej skupiono się na możliwych naruszeniach rozporządzenia finansowego z 2018 r. w odniesieniu do europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych w 2018 r.; mając na uwadze, że nie wyklucza to, iż konflikt interesów sięga 2013 r. i obejmuje również inne fundusze UE;
J. mając na uwadze, że art. 4 lit. c) czeskiej ustawy nr 159/2006 w sprawie konfliktów interesów zakazuje przyznania dotacji „przedsiębiorstwu, w którym funkcjonariusz publiczny lub kontrolowana przez niego jednostka posiada co najmniej 25 % udziałów”;
K. mając na uwadze, że zgodnie z art. 2 ust. 1 lit. c) wyżej wymienionego aktu definicja funkcjonariusza publicznego obejmuje członków rządu;
1. wzywa rząd czeski do zakończenia niezbędnych dochodzeń oceniających wdrożenie czeskiej ustawy nr 159/2006 w sprawie konfliktów interesów w związku ze szczególnym przypadkiem czeskiego premiera i koncernu Agrofert;
2. domaga się, aby po zakończeniu dochodzenia rząd czeski zastosował wszelkie niezbędne środki w celu zaradzenia zaistniałej sytuacji;
3. zwraca się do Komisji o bezzwłoczne przekazanie Parlamentowi jej odpowiedzi na skargę Transparency International[3];
4. w szczególności zwraca się do Komisji o ujawnienie opinii jej Służby Prawnej w tej sprawie z dnia 19 listopada 2018 r. w związku z wpływem art. 61 nowego rozporządzenia finansowego (konflikty interesów) na płatności z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych;
5. zwraca się do Komisji o przedłożenie Parlamentowi pisma, które zostało wystosowane do rządu czeskiego, jak powiedział komisarz Günther Oettinger podczas wystąpienia w dniu 3 grudnia 2018 r. przed Komisją Kontroli Budżetowej Parlamentu Europejskiego;
6. zwraca się do Komisji, aby wystąpiła do Europejskiego Urzędu ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) o zbadanie sprawy i wszczęcie własnych dochodzeń;
7. domaga się, aby do końca stycznia 2019 r. Komisja przedstawiła Parlamentowi szczegółowe sprawozdanie z przebiegu tej sprawy;
8. ponownie wyraża ubolewanie, że w drugim sprawozdaniu o zwalczaniu korupcji w UE (ARES(2017)455202) Komisja zrezygnowała ze sprawozdawczości według krajów; ponownie wzywa Komisję, by niezależnie od europejskiego semestru wznowiła sprawozdawczość na temat stanu korupcji w państwach członkowskich, włącznie z oceną skuteczności wspieranych przez UE działań antykorupcyjnych; ponawia apel do Komisji, aby nie oceniała wysiłków antykorupcyjnych tylko pod kątem strat gospodarczych;
9. zwraca się do Komisji o ocenę systemów kontroli wprowadzonych w Republice Czeskiej w celu określenia, czy są one zgodne z art. 36 i 63 rozporządzenia finansowego;
10. przypomina o konieczności podjęcia dalszych działań w tej sprawie, szczególnie w rezolucji w sprawie udzielenia Komisji absolutorium z wykonania budżetu;
11. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Komisji, Radzie, rządom i parlamentom państw członkowskich oraz prezydentowi Republiki Czeskiej.