PROJEKT REZOLUCJI w sprawie brutalnego stłumienia niedawnych protestów w Iranie
17.12.2019 - (2019/2993(RSP))
zgodnie z art. 132 ust. 2 Regulaminu
Ernest Urtasun, Katrin Langensiepen, Gina Dowding, Hannah Neumann, Klaus Buchner, Monika Vana, Erik Marquardt, Mounir Satouri
w imieniu grupy Verts/ALE
Patrz też projekt wspólnej rezolucji RC-B9-0271/2019
B9‑0271/2019
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie brutalnego stłumienia niedawnych protestów w Iranie
Parlament Europejski,
– uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie Iranu, zwłaszcza rezolucję z dnia 19 września 2019 r. w sprawie Iranu, w szczególności sytuacji obrońców praw kobiet i uwięzionych obywateli UE o podwójnym obywatelstwie[1], z dnia 14 marca 2019 r. w sprawie Iranu, w szczególności sytuacji obrońców praw człowieka[2], z dnia 13 grudnia 2018 r. w sprawie Iranu, w szczególności sprawy Nasrin Sotude[3], z dnia 31 maja 2018 r. w sprawie sytuacji osób posiadających podwójne – unijne i irańskie – obywatelstwo, uwięzionych w Iranie[4], z dnia 3 kwietnia 2014 r. w sprawie strategii UE wobec Iranu[5], z dnia 8 października 2015 r. w sprawie kary śmierci[6] oraz z dnia 25 października 2016 r. w sprawie strategii UE wobec Iranu po zawarciu porozumienia w sprawie energii jądrowej[7],
– uwzględniając oświadczenie wiceprzewodniczącego Komisji / wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa Josepa Borrella Fontellesa z dnia 8 grudnia 2019 r. wydane w imieniu UE w sprawie niedawnych protestów w Iranie,
– uwzględniając oświadczenie rzecznika wiceprzewodniczącego / wysokiego przedstawiciela z dnia 21 listopada 2019 r. w sprawie wydarzeń w Iranie,
– uwzględniając wytyczne UE w sprawie kary śmierci, tortur i wolności słowa,
– uwzględniając Wytyczne UE w sprawie obrońców praw człowieka,
– uwzględniając sprawozdanie specjalnego sprawozdawcy ONZ ds. sytuacji w zakresie praw człowieka w Islamskiej Republice Iranu z dnia 30 stycznia 2019 r.,
– uwzględniając sprawozdanie sekretarza generalnego ONZ z dnia 8 lutego 2019 r. w sprawie sytuacji w zakresie praw człowieka w Islamskiej Republice Iranu,
– uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka,
– uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych,
– uwzględniając art. 132 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że w dniu 15 listopada w ponad 100 miejscach w całym Iranie rozpoczęły się protesty po ogłoszeniu wzrostu cen paliwa o 50%; mając na uwadze, że reakcją na protesty było ich brutalne stłumienie i nadmierne użycie siły przez irańskie siły bezpieczeństwa; mając na uwadze, że według doniesień społeczeństwa obywatelskiego irańskie siły bezpieczeństwa otworzyły ogień do nieuzbrojonych demonstrantów, którzy nie stwarzali żadnego bezpośredniego zagrożenia, i rzekomo strzelały tak, aby zabić;
B. mając na uwadze, że według Amnesty International podczas protestów w Iranie zginęły co najmniej 304 osoby, w tym dzieci, zaś tysiące protestujących, a także dziennikarzy, obrońców praw człowieka i studentów, zostało aresztowanych; mając na uwadze, że irańskie siły bezpieczeństwa nadal przeprowadzają naloty w celu aresztowania osób bezpośrednio lub pośrednio związanych z protestami; mając na uwadze, że władze Iranu nie ogłosiły oficjalnej liczby ofiar śmiertelnych;
C. mając na uwadze, że w dniu 16 listopada władze Iranu wprowadziły niemal całkowite zamknięcie komunikacji internetowej, odcinając prawie wszystkie środki komunikacji online dla osób przebywających w Iranie i uniemożliwiając przepływ informacji na temat brutalnych represji; mając na uwadze, że zamknięcie komunikacji internetowej stanowi naruszenie podstawowego prawa dostępu do informacji;
D. mając na uwadze, że wielu zatrzymanych pozostaje wciąż ofiarami wymuszonych zaginięć lub zostało arbitralnie zatrzymanych i odmówiono im dostępu do wybranego przez nich adwokata; mając na uwadze, że zgodnie z doniesieniami społeczeństwa obywatelskiego niektórzy zatrzymani byli poddawani torturom i innym formom złego traktowania;
E. mając na uwadze, że ostatnie protesty są związane ze wzrostem cen paliwa, który według władz Iranu był konieczny ze względu na negatywny wpływ sankcji USA na krajowe zasoby; mając na uwadze, że według specjalnego sprawozdawcy ds. negatywnych skutków jednostronnych środków przymusu dla przestrzegania praw człowieka, stosowanie sankcji gospodarczych do celów politycznych narusza prawa człowieka i normy postępowania międzynarodowego, a eksterytorialne stosowanie jednostronnych sankcji jest wyraźnie sprzeczne z prawem międzynarodowym;
F. mając na uwadze, że w ostatnich miesiącach rząd Iranu wyraźnie stłumił prawo do wolności wypowiedzi, zrzeszania się i pokojowych zgromadzeń, a nawet pozbawił wolności pokojowo nastawionych krytyków pod fałszywymi zarzutami dotyczącymi bezpieczeństwa narodowego;
G. mając na uwadze liczne doniesienia na temat nieludzkich i poniżających warunków w więzieniach oraz braku wystarczającego dostępu do opieki medycznej podczas pobytu w areszcie, co ma na celu zastraszanie, karanie lub wymuszanie zeznań osób zatrzymanych i narusza wzorcowe reguły minimalne postępowania z więźniami opracowane przez ONZ; mając na uwadze, że według doniesień społeczeństwa obywatelskiego więźniowie przetrzymywani przez Ministerstwo Wywiadu i Strażników Rewolucji są rutynowo poddawani długotrwałemu odosobnionemu zamknięciu, które jest równoznaczne z torturami;
H. mając na uwadze, że nie istnieją niezależne mechanizmy zapewniające rozliczalność w sądownictwie oraz że nadal istnieją poważne obawy dotyczące upolitycznienia sędziów, w szczególności tych, którzy przewodniczą sądom rewolucyjnym; mając na uwadze, że prześladowania sądowe są wykorzystywane do uciszania obrońców praw człowieka;
I. mając na uwadze, że UE przyjęła środki ograniczające w związku z naruszeniami praw człowieka, w tym zamrożenie aktywów i zakaz wydawania wiz dla osób i podmiotów odpowiedzialnych za poważne naruszenia praw człowieka, a także zakaz wywozu do Iranu sprzętu, który mógłby zostać wykorzystany do represji wewnętrznych, oraz sprzętu służącego do monitorowania telekomunikacji; mając na uwadze, że środki te są regularnie aktualizowane i pozostają w mocy;
1. z całą surowością potępia trwające represje wobec protestujących; wzywa władze Iranu do poszanowania prawa do wolności wypowiedzi, zrzeszania się i pokojowych zgromadzeń oraz do zachowania jak największej powściągliwości w obliczu protestów, zgodnie z odpowiednimi normami i standardami międzynarodowymi; podkreśla konieczność pełnego przestrzegania przez władze Iranu Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych, którego Iran jest stroną;
2. wzywa władze Iranu do natychmiastowego i bezwarunkowego uwolnienia protestujących, a także obrońców praw człowieka i dziennikarzy obecnie przetrzymywanych w areszcie; apeluje do władz Iranu, aby zagwarantowały przeprowadzenie szybkiego, bezstronnego i niezależnego dochodzenia w sprawie naruszeń praw człowieka, których dopuszczono się od początku protestów, w tym do rozpatrzenia zarzutów złego traktowania osób zatrzymanych, oraz by dopilnowały pociągnięcia osób winnych do odpowiedzialności;
3. potępia decyzję władz Iranu o zablokowaniu internetowego dostępu do globalnych sieci, która uniemożliwiła mieszkańcom Iranu komunikowanie się i swobodne przekazywanie informacji; podkreśla, że takie działania stanowią wyraźne naruszenie wolności słowa;
4. wzywa władze Iranu do zapewnienia prawa do sprawiedliwego i rzetelnego procesu sądowego wszystkim zatrzymanym, w tym prawa do bycia reprezentowanymi przez wybranego przez siebie prawnika;
5. podkreśla, że władze Iranu muszą zagwarantować bezpieczeństwo oraz dobrostan fizyczny i psychiczny wszystkich zatrzymanych oraz zapewnić im odpowiednią opiekę medyczną; wzywa władze Iranu do zbadania wszystkich zarzutów dotyczących brutalnego traktowania więźniów oraz do postawienia sprawców przed sądem;
6. ponownie podkreśla znaczenie szybkiego ustanowienia delegatury UE w Teheranie, co między innymi wzmocniłoby zdolność UE do monitorowania sytuacji w zakresie praw człowieka na miejscu oraz do współpracy z jej irańskimi odpowiednikami i z lokalnym społeczeństwem obywatelskim;
7. wzywa Europejską Służbę Działań Zewnętrznych (ESDZ) do dalszego uwzględniania praw człowieka w kontekście dialogu UE-Iran na wysokim szczeblu;
8. wzywa UE i jej państwa członkowskie, aby pilnie zwróciły się o zwołanie specjalnej sesji Rady Praw Człowieka ONZ w celu zapewnienia właściwej kontroli nad represjami Iranu wobec demonstrantów oraz aby zaproponowały podczas tej sesji niezależne dochodzenie w sprawie zarzutów dotyczących poważnych naruszeń praw człowieka, z którego wnioski i zalecenia zostaną przedstawione Radzie Praw Człowieka;
9. wzywa władze Iranu do wystosowania stałego zaproszenia dla przedstawicieli wszystkich specjalnych procedur Rady Praw Człowieka ONZ oraz do proaktywnej współpracy; wzywa je do zwrócenia szczególnej uwagi na to, aby specjalny sprawozdawca ONZ ds. sytuacji w zakresie praw człowieka w Islamskiej Republice Iranu mógł wjechać do kraju;
10. ponownie wyraża pełne poparcie dla laureautów Nagrody im. Sacharowa: Nasrin Sotude i Dżafara Panahiego; ubolewa nad faktem, że Nasrin Sotude nadal przebywa w więzieniu, skazana na 33 lata i 148 batów, i nalega na jej natychmiastowe i bezwarunkowe zwolnienie; wzywa władze Iranu do zniesienia zakazu podróżowania, który od 2010 r. obowiązuje Dżafara Panahiego;
11. potępia wpływ sankcji wtórnych ze strony USA i podkreśla, że eksterytorialny skutek sankcji jest sprzeczny z prawem międzynarodowym; wzywa wiceprzewodniczącego / wysokiego przedstawiciela do wyjścia z horyzontalną inicjatywą w celu zbadania różnych sposobów zmniejszenia podatności UE na wtórne sankcje państw trzecich;
12. niezależnie od poważnych naruszeń praw człowieka, do których doszło w ostatnich tygodniach, ponownie wyraża pełne poparcie dla wspólnego kompleksowego planu działania (JCPOA) jako kluczowego elementu powstrzymania rozprzestrzeniania broni jądrowej, osiągnięcia stabilności w regionie i wzmocnienia pokoju międzynarodowego; ubolewa nad najnowszymi zapowiedziami dotyczącymi wznowienia wzbogacania uranu przez Iran; wzywa Iran do uchylenia wszelkich środków niezgodnych z JCPOA oraz nawołuje wszystkie strony do pełnego przestrzegania warunków umowy, w tym w odniesieniu do osiągania korzyści gospodarczych określonych w umowie;
13. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącemu Komisji / wysokiemu przedstawicielowi Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, rządom i parlamentom państw członkowskich, Islamskiemu Zgromadzeniu Konsultacyjnemu, rządowi Islamskiej Republiki Iranu oraz urzędowi Najwyższego Przywódcy Islamskiej Republiki Iranu.
- [1] Teksty przyjęte, P9_TA(2019)0019.
- [2] Teksty przyjęte, P8_TA(2019)0204.
- [3] Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0525.
- [4] Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0231.
- [5] Dz.U. C 408 z 30.11.2017, s. 39.
- [6] Dz.U. C 349 z 17.10.2017, s. 41.
- [7] Dz.U. C 215 z 19.6.2018, s. 86.