ΚΟΙΝΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με τη ρήτρα αμοιβαίας άμυνας (άρθρο 42 παράγραφος 7 ΣΕΕ)
20.1.2016 - (2015/3034(RSP))
που αντικαθιστά τις προτάσεις ψηφίσματος των ομάδων:
PPE (B8-0043/2016)
S&D (B8-0051/2016)
ALDE (B8-0058/2016)
Cristian Dan Preda, Arnaud Danjean, Michael Gahler, Jacek Saryusz-Wolski, Elmar Brok, Andrej Plenković, Sandra Kalniete, Michèle Alliot-Marie, David McAllister, Tunne Kelam, Jaromír Štětina, Andrey Kovatchev, Lars Adaktusson, Gabrielius Landsbergis, Dubravka Šuica, Ramona Nicole Mănescu, Bogdan Andrzej Zdrojewski, Fernando Ruas, Daniel Caspary, Alojz Peterle, Davor Ivo Stier, László Tőkés, Θεόδωρος Ζαγοράκης, Lorenzo Cesa, Dariusz Rosati, Roberta Metsola, Tokia Saïfi, Francisco José Millán Mon, Ivo Belet εξ ονόματος της Ομάδας PPE
Ioan Mircea Paşcu, Knut Fleckenstein, Richard Howitt, Victor Boştinaru, Gilles Pargneaux, Vincent Peillon, Ana Gomes, Νίκος Ανδρουλάκης, Guillaume Balas, Zigmantas Balčytis, Hugues Bayet, Brando Benifei, Goffredo Maria Bettini, José Blanco López, Vilija Blinkevičiūtė, Biljana Borzan, Nicola Caputo, Andi Cristea, Isabella De Monte, Monika Flašíková Beňová, Doru-Claudian Frunzulică, Eider Gardiazabal Rubial, Lidia Joanna Geringer de Oedenberg, Neena Gill, Sylvie Guillaume, Liisa Jaakonsaari, Afzal Khan, Miapetra Kumpula-Natri, Javi López, Κώστας Μαυρίδης, Sorin Moisă, Alessia Maria Mosca, Victor Negrescu, Momchil Nekov, Δημήτρης Παπαδάκης, Emilian Pavel, Pina Picierno, Tonino Picula, Miroslav Poche, Inmaculada Rodríguez-Piñero Fernández, Siôn Simon, Monika Smolková, Tibor Szanyi, Claudia Tapardel, Marc Tarabella, István Ujhelyi, Julie Ward, Boris Zala εξ ονόματος της Ομάδας S&D
Urmas Paet, Nedzhmi Ali, Beatriz Becerra Basterrechea, Marielle de Sarnez, Fredrick Federley, Ivan Jakovčić, Ilhan Kyuchyuk, Valentinas Mazuronis, Louis Michel, Javier Nart, Norica Nicolai, Maite Pagazaurtundúa Ruiz, Jozo Radoš, Marietje Schaake, Jasenko Selimovic, Pavel Telička, Ivo Vajgl, Johannes Cornelis van Baalen, Hilde Vautmans, Guy Verhofstadt εξ ονόματος της Ομάδας ALDE
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τη ρήτρα αμοιβαίας άμυνας (άρθρο 42 παράγραφος 7 ΣΕΕ)
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τον Τίτλο V της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ) και ειδικότερα το άρθρο 42 παράγραφος 7,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 2 παράγραφος 4 και το άρθρο 222 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ),
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 22ας Νοεμβρίου 2012, σχετικά με τη ρήτρα αμοιβαίας άμυνας και τη ρήτρα αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης: πολιτική και επιχειρησιακή διάσταση[1],
– έχοντας υπόψη τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, και ιδίως τις διατάξεις του κεφαλαίου VII και του άρθρου 51,
– έχοντας υπόψη τη δήλωση του Προέδρου της Γαλλικής Δημοκρατίας ενώπιον του Γαλλικού Κογκρέσου στις 16 Νοεμβρίου 2015, ότι η Γαλλία βρίσκεται σε πόλεμο,
– έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα σχετικά με την άμυνα και την ασφάλεια, που ενέκρινε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 19-20 Δεκεμβρίου 2013 και στις 25-26 Ιουνίου 2015,
– έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων (κατά τη σύνοδο των Υπουργών Άμυνας) στις 17 Νοεμβρίου 2015,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 123 παράγραφοι 2 και 4 του Κανονισμού του,
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι στις 13 Νοεμβρίου 2015 σημειώθηκαν πολλαπλές τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι, στις οποίες έχασαν τη ζωή τους τουλάχιστον 130 άνθρωποι από περισσότερες από 26 χώρες, και ότι τα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν υποστεί σειρά τρομοκρατικών επιθέσεων από το 2004, κατά τις οποίες εκατοντάδες άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και χιλιάδες τραυματίστηκαν,
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 13ης Νοεμβρίου στο Παρίσι, η γαλλική κυβέρνηση επικαλέστηκε επισήμως τη ρήτρα αμοιβαίας άμυνας του άρθρου 42, παράγραφος 7 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση,
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η αλληλεγγύη, η βοήθεια και η αμοιβαία συνδρομή μεταξύ των κρατών μελών, μεταξύ άλλων μέσω της προσφυγής σε μέσα της Ένωσης, είναι θεμελιώδεις για την ΕΕ·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι μετά την επίκληση από τη Γαλλία της ρήτρας αμοιβαίας άμυνας, τα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν απέναντί της υποχρέωση για την παροχή βοήθειας και συνδρομής με όλα τα μέσα που διαθέτουν, σύμφωνα με το άρθρο 51 του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών· υπογραμμίζει ότι η πρόληψη των συγκρούσεων και των επιθέσεων είναι προτιμότερη από την αντιμετώπιση των συνεπειών τους·
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι η καταπολέμηση της διεθνούς τρομοκρατίας θεωρείται προτεραιότητα για την ΕΕ, και ότι η τήρηση της αρχής της αλληλεγγύης απαιτεί δράση τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εσωτερικές και οι εξωτερικές πτυχές της ασφάλειας της ΕΕ είναι αναγκαστικά και στενά συνδεδεμένες μεταξύ τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι απαιτείται μια κοινή στρατηγική της ΕΕ·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η αρχιτεκτονική ασφάλειας και άμυνας που προβλέπεται από τις Συνθήκες δεν έχει υλοποιηθεί ακόμα πλήρως· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη είναι υπεύθυνα για την επίτευξη προόδου στον τομέα της ασφάλειας και άμυνας της Ένωσης·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ χρειάζεται να ενισχύσει τη συνεργασία της με τον Οργανισμό του Βορειοατλαντικού Συμφώνου (ΝΑΤΟ), προκειμένου οι πολιτικές ασφάλειας και άμυνας που θεσπίζονται στα δύο πλαίσια να καθίστανται διαρκώς πιο συμβατές, ιδίως όταν ένα κράτος μέλος δεχθεί ένοπλη επίθεση στο έδαφός του, συμπεριλαμβανομένων των τρομοκρατικών επιθέσεων·
Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα θεσμικά όργανα της ΕΕ θα πρέπει να δραστηριοποιηθούν περισσότερο στην πολιτική ασφάλειας και άμυνας, και να προωθήσουν την εφαρμογή όλων των διατάξεων της πολιτικής ασφάλειας και άμυνας που κατοχυρώνονται στις Συνθήκες, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αφορούν τον ιδιαίτερο ρόλο του ΝΑΤΟ στην ευρωπαϊκή και τη διατλαντική ασφάλεια και άμυνα· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα θεσμικά όργανα της ΕΕ πρέπει να υποστηρίζουν όλα τα κράτη μέλη στις προσπάθειές για την πλήρη εφαρμογή των εν λόγω διατάξεων·
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 42 παράγραφος 6 ΣΕΕ σχετικά με τη μόνιμη διαρθρωμένη συνεργασία θα πρέπει να ενεργοποιηθεί στα κράτη μέλη τα οποία επιθυμούν να συνεργαστούν στενά μεταξύ τους·
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ έχει υιοθετήσει μια αντιτρομοκρατική στρατηγική η οποία βασίζεται τόσο σε κοινοτικά μέσα όσο και σε διακυβερνητικούς πόρους στον τομέα της κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής άμυνας (ΚΕΠΠΑ)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η στρατηγική αυτή προβλέπει τη διάρθρωση της δράσης της ΕΕ γύρω από τέσσερις στόχους, δηλαδή την πρόληψη, την προστασία, την καταδίωξη και την αντίδραση·
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η αντίδραση της ΕΕ στην τρομοκρατία περιλαμβάνει την προώθηση της δημοκρατίας, του διαλόγου και της ορθής διακυβέρνησης, ώστε να αντιμετωπιστούν τα βαθύτερα αίτια που δημιουργούν τον βίαιο εξτρεμισμό·
1. καταδικάζει με τον πιο έντονο τρόπο τις αποτρόπαιες τρομοκρατικές επιθέσεις που διέπραξε η Daesh· εκφράζει τα βαθύτατα συλλυπητήρια και την αλληλεγγύη του προς όλα τα θύματα των τρομοκρατικών επιθέσεων και τις οικογένειές τους·
2. αναγνωρίζει και χαιρετίζει την ομόθυμη στήριξη της Γαλλίας από όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ· επιδοκιμάζει την προθυμία όλων των κρατών μελών για την παροχή κάθε αναγκαίας ενίσχυσης και συνδρομής·
3. υπενθυμίζει ότι πρόκειται για την πρώτη επίκληση της ρήτρας αμοιβαίας άμυνας· θεωρεί ότι η συγκεκριμένη περίπτωση πρέπει να επιδράσει καταλυτικά για τη διεξαγωγή πολιτικού διαλόγου σε βάθος σχετικά με τον πολυδιάστατο χαρακτήρα της ευρωπαϊκής ασφάλειας και άμυνας·
4. επισημαίνει με ικανοποίηση τις πρόσθετες συνεισφορές ικανοτήτων στο πλαίσιο της καταπολέμησης της τρομοκρατίας· καλεί όλα τα κράτη μέλη να διατηρήσουν την άνευ όρων και διαρκή υποστήριξη και να διατηρήσουν τις συνεισφορές τους για όσο διάστημα είναι αναγκαίες· επισημαίνει τον καταλυτικό ρόλο της Γαλλίας στο κοινό αυτό εγχείρημα και παροτρύνει τα αρμόδια θεσμικά όργανα της Ένωσης να παρέχουν και να διατηρούν την υποστήριξή τους όταν και για όσο απαιτείται·
5. θεωρεί ότι η επίκληση των ρητρών αμοιβαίας άμυνας και αλληλεγγύης δυνάμει των Συνθηκών αποτελεί πρωτίστως πολιτικό θέμα· υπογραμμίζει ότι, όταν γίνεται επίκληση των ρητρών αυτών, τόσο το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο όσο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποτελούν τον ενδεδειγμένο τόπο για πολιτικό διάλογο·
6. εκφράζει ανησυχία για το γεγονός ότι η διαχείριση της βοήθειας και συνδρομής δυνάμει της ρήτρας αμοιβαίας άμυνας σε διμερή βάση –όπως εν προκειμένω– δεν θα είναι δυνατή για όλα τα κράτη μέλη· κατά συνέπεια, καλεί το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να δώσει ώθηση στην περαιτέρω ανάπτυξη της ρήτρας αμοιβαίας άμυνας και να διευρύνει τον ρόλο των σχετικών θεσμικών οργάνων της ΕΕ ως διαμεσολαβητών·
7. υπενθυμίζει το αίτημά του, που περιλαμβάνεται σε προηγούμενα ψηφίσματα, προς την Αντιπρόεδρο της Επιτροπής/Ύπατη Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας να προτείνει πρακτικές ρυθμίσεις και κατευθυντήριες γραμμές για τη διασφάλιση αποτελεσματικής αντίδρασης σε περίπτωση που ένα κράτος μέλος επικαλεστεί τη ρήτρα αμοιβαίας άμυνας, όπως επίσης να προβεί σε ανάλυση του ρόλου των θεσμικών οργάνων της ΕΕ σε περίπτωση επίκλησης της ρήτρας αυτής· εκφράζει ωστόσο την απογοήτευσή του για το γεγονός ότι δεν υπήρχαν αναλύσεις και κατευθυντήριες γραμμές κατά την πρώτη ενεργοποίηση της ρήτρας αμοιβαίας άμυνας, με αποτέλεσμα να απαιτηθούν εν προκειμένω κατά περίπτωση μέτρα, διαχείριση και συνεργασία·
8. θεωρεί ότι η κατάρτιση πρακτικών ρυθμίσεων και κατευθυντήριων γραμμών για τη μελλοντική ενεργοποίηση της ρήτρας αμοιβαίας άμυνας εξακολουθεί να αποτελεί επείγουσα προτεραιότητα· τονίζει ότι στην κατάρτιση των εν λόγω κατευθυντηρίων γραμμών θα πρέπει να ληφθούν υπόψη τα διδάγματα που αντλήθηκαν από την πρώτη ενεργοποίηση του άρθρου 42, παράγραφος 7·
9. καλεί το Συμβούλιο και τα κράτη μέλη να αναπτύξουν επειγόντως και να εγκρίνουν ένα πλαίσιο πολιτικής το οποίο να συμβάλλει στην καθοδήγηση για την εφαρμογή του άρθρου 42 παράγραφος 7 ΣΕΕ και να περιλαμβάνει ένα χρονοδιάγραμμα, μια ρήτρα αναθεώρησης και μηχανισμούς ελέγχου· είναι βαθύτατα πεπεισμένο ότι όλες οι εθνικές, διμερείς ή πολυμερείς ενέργειες σε συνέχεια της ενεργοποίησης του άρθρου 42 παράγραφος 7 θα πρέπει να κοινοποιούνται στο Συμβούλιο και ταυτόχρονα να δημοσιοποιούνται·
10. επισημαίνει ότι η ρήτρα αλληλεγγύης του άρθρου 222 ΣΛΕΕ θα καθιστούσε δυνατό να τεθούν όλα τα σχετικά μέσα της ΕΕ στη διάθεση της Γαλλίας και των άλλων κρατών μελών που συμμετέχουν άμεσα στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας· επισημαίνει ότι το άρθρο 222 ΣΛΕΕ προορίζεται ειδικά για την αντιμετώπιση των συνεπειών των τρομοκρατικών επιθέσεων στην Ευρώπη και αντιμετωπίζει το χαμηλό επίπεδο συνεργασίας και συντονισμού μεταξύ των εθνικών υπηρεσιών επιβολής του νόμου στην Ευρώπη·
11. είναι πεπεισμένο ότι με την αξιοποίηση των υφιστάμενων ικανοτήτων στα κράτη μέλη και σε επίπεδο Ένωσης, η ΕΕ χρειάζεται ένα μόνιμο πολιτικοστρατιωτικό αρχηγείο τόσο σε στρατηγικό όσο και σε επιχειρησιακό επίπεδο, και ότι η συγκεκριμένη δομή θα πρέπει να επιφορτιστεί με στρατηγικά και επιχειρησιακά σχέδια έκτακτης ανάγκης, συμπεριλαμβανομένων της συλλογικής άμυνας όπως προβλέπεται στο άρθρο 42 παράγραφος 7 και παράγραφος 2 ΣΕΕ και της μελλοντικής εφαρμογής της σε στενή συνεργασία με τις σχετικές δομές του ΝΑΤΟ·
12. θεωρεί ότι η τρέχουσα ενεργοποίηση του άρθρου 42 παράγραφος 7 ΣΕΕ θα επιδράσει καταλυτικά στην ελευθέρωση των δυνατοτήτων όλων των διατάξεων των Συνθηκών σχετικά με την ασφάλεια και την άμυνα· στο πλαίσιο αυτό, υπενθυμίζει τη σημασία της πλήρους και ορθής εφαρμογής της δέσμης για την άμυνα, η οποία απαρτίζεται από τις οδηγίες 2009/81/ΕΚ για τις δημόσιες συμβάσεις στον τομέα της άμυνας και 2009/43/ΕΚ για τις ενδοκοινοτικές μεταφορές·
13. καλεί όλες τις ευρωπαϊκές χώρες να συνεχίσουν να προσφέρουν κάθε δυνατή υποστήριξη στον αγώνα κατά της τρομοκρατίας και να υιοθετήσουν μια αυστηρή προσέγγιση τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό·
14. εκφράζει βαθειά ανησυχία για το γεγονός ότι τα πρόσωπα που διαδραμάτισαν κεντρικό ρόλο στις επιθέσεις στο Παρίσι φαίνεται ότι ήταν πολίτες κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ζούσαν στην ΕΕ, και στο πλαίσιο αυτό ζητεί τη λήψη κατάλληλων μέτρων για τον έλεγχο της διακίνησης όπλων και εκρηκτικών και των κινήσεων των υπόπτων για τρομοκρατία·
15. καλεί τα κράτη μέλη να μεθοδεύσουν την ανταλλαγή πληροφοριών και την επιχειρησιακή συνεργασία μεταξύ των φορέων διαχείρισης συνόρων, της αστυνομίας και άλλων υπηρεσιών επιβολής του νόμου, καθώς και την συνεργασία των υπηρεσιών πληροφοριών με την διασύνδεση των εθνικών βάσεων δεδομένων και την πλήρη εκμετάλλευση των υφιστάμενων πλαισίων, όπως η ασφαλής πλατφόρμα ανταλλαγής πληροφοριών και ενημέρωσης της Europol (SIENA), και με τη μεγιστοποίηση της χρήσης άλλων πλατφορμών και υπηρεσιών της Europol·
16. επιμένει σε μια σφαιρική προσέγγιση στην αποριζοσπαστικοποίηση, συμπεριλαμβανομένων προσπαθειών σε εθνικό επίπεδο στοχευμένων στους νέους, της πρόληψης του βίαιου εξτρεμισμού, και αντιτρομοκρατίας επικεντρωμένης στην ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής, στην καταπολέμηση της εγκληματικότητας, και σε στοχευμένες δραστηριότητες αστυνόμευσης και ασφάλειας στη βάση επιμέρους υποψιών ή συγκεκριμένων απειλών προσδιοριζόμενων από ανθρώπους κι όχι από μηχανές· τονίζει ακόμα ότι πρέπει να γίνουν αυστηρότεροι οι κανόνες για την απόκτηση και κατοχή όπλων, για τις εξαγωγές και για την πάταξη του λαθρεμπορίου όπλων·
17. ζητεί μια κοινή εξωτερική πολιτική της ΕΕ σχετικά με το μέλλον της Συρίας και της ευρύτερης Μέσης Ανατολής, σε συντονισμό με όλους τους εμπλεκομένους φορείς· θεωρεί ότι η πολιτική αυτή θα πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της μελλοντικής παγκόσμιας στρατηγικής της ΕΕ·
18. θεωρεί την ενεργοποίηση της ρήτρας αμοιβαίας συνδρομής ως μοναδική ευκαιρία για να τεθούν οι βάσεις για μια ισχυρή και βιώσιμη Ευρωπαϊκή Ένωση Άμυνας· πιστεύει ότι μόνο με μια αυτόνομη ικανότητα στον τομέα της ασφάλειας και άμυνας θα είναι η ΕΕ έτοιμη και εξοπλισμένη για να αντιμετωπίσει τις τεράστιες εσωτερικές και εξωτερικές απειλές και προκλήσεις στον τομέα της ασφάλειας·
19. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, στον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στην Αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής / Ύπατη Εκπρόσωπο για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας, στον Γενικό Γραμματέα του Οργανισμού του Βορειοατλαντικού Συμφώνου, στον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, καθώς επίσης στον Πρόεδρο και στον Υπουργό Άμυνας των ΗΠΑ.
- [1] ΕΕ C 419, 16.12.2015, σ. 138.