WSPÓLNY PROJEKT REZOLUCJI w sprawie Zambii, w szczególności przypadku Hakainde Hichilemy
17.5.2017 - (2017/2681(RSP))
zastępujący tym samym projekty rezolucji złożone przez następujące grupy:
ECR (B8-0361/2017)
Verts/ALE, EFDD (B8-0363/2017)
S&D (B8-0365/2017)
GUE/NGL (B8-0366/2017)
PPE (B8-0368/2017)
ALDE (B8-0372/2017)
Cristian Dan Preda, Tomáš Zdechovský, Elmar Brok, David McAllister, Deirdre Clune, Mariya Gabriel, Pavel Svoboda, Tunne Kelam, Milan Zver, Krzysztof Hetman, Dubravka Šuica, Maurice Ponga, Sven Schulze, Stanislav Polčák, Lefteris Christoforou, Marijana Petir, Claude Rolin, Ivan Štefanec, Eva Maydell, Bogdan Brunon Wenta, Csaba Sógor, Adam Szejnfeld, Sandra Kalniete, Patricija Šulin, Brian Hayes, Luděk Niedermayer, Elisabetta Gardini, Željana Zovko, Roberta Metsola, Michael Gahler, Laima Liucija Andrikienė, Ivana Maletić, Andrey Kovatchev, Jiří Pospíšil, Julia Pitera, Anna Záborská, José Ignacio Salafranca Sánchez-Neyra, László Tőkés, Inese Vaidere, Mairead McGuinness, Giovanni La Via w imieniu grupy PPE
Elena Valenciano, Victor Boştinaru, Soraya Post, Cécile Kashetu Kyenge w imieniu grupy S&D
Charles Tannock, Karol Karski, Ryszard Antoni Legutko, Ryszard Czarnecki, Tomasz Piotr Poręba, Jadwiga Wiśniewska, Branislav Škripek, Ruža Tomašić, Anna Elżbieta Fotyga, Notis Marias, Monica Macovei, Arne Gericke w imieniu grupy ECR
Catherine Bearder, Izaskun Bilbao Barandica, Nedzhmi Ali, Petras Auštrevičius, Beatriz Becerra Basterrechea, Dita Charanzová, Marielle de Sarnez, Gérard Deprez, Martina Dlabajová, Nathalie Griesbeck, Marian Harkin, Ivan Jakovčić, Petr Ježek, Ilhan Kyuchyuk, Louis Michel, Javier Nart, Urmas Paet, Maite Pagazaurtundúa Ruiz, Jozo Radoš, Frédérique Ries, Robert Rochefort, Marietje Schaake, Jasenko Selimovic, Hannu Takkula, Pavel Telička, Johannes Cornelis van Baalen, Hilde Vautmans, Paavo Väyrynen, Cecilia Wikström, Ivo Vajgl, María Teresa Giménez Barbat w imieniu grupy ALDE
Maria Lidia Senra Rodríguez, Marie-Christine Vergiat, Merja Kyllönen, Kateřina Konečná, Helmut Scholz, Lola Sánchez Caldentey, Xabier Benito Ziluaga, Miguel Urbán Crespo, Tania González Peñas, Estefanía Torres Martínez, Dimitrios Papadimoulis, Kostas Chrysogonos, Stelios Kouloglou w imieniu grupy GUE/NGL
Jordi Solé, Bart Staes, Igor Šoltes, Bodil Valero, Ernest Urtasun, Davor Škrlec w imieniu grupy Verts/ALE
Ignazio Corrao, Fabio Massimo Castaldo, Isabella Adinolfi, Beatrix von Storch, Rolandas Paksas w imieniu grupy EFDD
Barbara Kappel
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie Zambii, w szczególności przypadku Hakainde Hichilemy
Parlament Europejski,
– uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie Zambii,
– uwzględniając oświadczenie rzecznika Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych z dnia 16 kwietnia 2017 r. w sprawie napięć politycznych w Zambii,
– uwzględniając sprawozdanie unijnej misji obserwacji wyborów w sprawie wyborów w Zambii w 2016 r.,
– uwzględniając Afrykańską kartę praw człowieka i ludów,
– uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych,
– uwzględniając konstytucję Zambii,
– uwzględniając umowę z Kotonu,
– uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka,
– uwzględniając art. 135 ust. 5 i art. 123 ust. 4 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że Zambia była przez lata wzorem demokracji o dwudziestopięcioletniej historii pokojowej transformacji; mając na uwadze, że kampanię przed wyborami w 2016 r. zakłóciły niestety gwałtowne starcia między zwolennikami dwóch głównych partii – Frontu Patriotycznego i Zjednoczonej Partii na rzecz Rozwoju Kraju (UPND, partia opozycyjna);
B. mając na uwadze, że w dniu 11 maja 2017 r. minął miesiąc od uwięzienia przywódcy UPND Hakainde Hichilemy, który 11 kwietnia podczas nalotu na swój dom został aresztowany wraz z pięcioma swoimi pracownikami przez silnie uzbrojonych funkcjonariuszy policji;
C. mając na uwadze, że Hichilemie zarzucono stworzenie zagrożenia dla życia prezydenta przez utrudnianie przejazdu prezydenckiej kolumny samochodów w Mongu w dniu 9 kwietnia oraz natychmiast oskarżono go o zdradę – przestępstwo niepodlegające w Zambii zwolnieniu za kaucją, a także o złamanie obowiązku ustawowego, nieprzestrzeganie zgodnych z prawem poleceń oraz o słowną zniewagę; mając na uwadze, że Hichilema odrzucił wszystkie powyższe zarzuty;
D. mając na uwadze, że chociaż Zambia jest de facto krajem niestosującym kary śmierci, a ostatnią egzekucję wykonano w 1997 r., kara śmierci pozostaje najwyższym wymiarem kary za zdradę;
E. mając na uwadze, że prawnicy Hichilemy uznali oskarżenie za bezpodstawne i zwrócili się do sądu magistrackiego w Lusace o wycofanie zarzutów; mając na uwadze, że sąd podtrzymał zarzuty ze względu na to, że sądem właściwym dla spraw o zdradę jest wyłącznie Sąd Najwyższy;
F. mając na uwadze, że Hichilema jest obecnie osadzony w głównym zakładzie karnym w Lusace, gdzie dostęp do mediów prywatnych, prawników, zwolenników i przyjaciół jest ograniczony; mając na uwadze, że Hichilema i jego prawnicy zgłosili przypadki poniżającego traktowania w okresie przetrzymywania;
G. mając na uwadze, że UPND uznała, iż zarzuty mają podłoże polityczne, oraz mając na uwadze, że aresztowanie Hichilemy doprowadziło do fali protestów, gwałtownych starć i wzrostu napięcia politycznego w kraju;
H. mając na uwadze, że organizacje praw człowieka wezwały władze Zambii do wycofania zarzutów, twierdząc, że celem oskarżeń było nękanie i zastraszenie Hichilemy oraz zniechęcenie go do prowadzenia działalności politycznej; mając na uwadze, że prezydent Lungu oświadczył w dniu 14 kwietnia 2017 r., iż nie będzie ingerować w sprawę Hichilemy;
I. mając na uwadze, że Konferencja Biskupów Katolickich Zambii skrytykowała brutalne aresztowanie głównych przywódców opozycji w kraju i potępiła użycie policji krajowej do, jak się wydaje, uniemożliwienia organizacji i ogólnego funkcjonowania opozycji politycznej;
J. mając na uwadze, że po wyborach prezydenckich w sierpniu 2016 r., w których Hichilema został nieznacznie pokonany przez prezydenta Lungu, UPND zakwestionowała wiarygodność wyników wyborów i niezawisłość sądownictwa, lecz skarga została oddalona bez rozpatrzenia przez sąd;
K. mając na uwadze, że w dniu 18 kwietnia 2017 r. Hichilemie i pozostałym pięciu członkom UPND przedstawiono dodatkowy zarzut zdrady za usiłowanie obalenia rządu w okresie od 5 do 8 kwietnia;
L. mając na uwadze, że w dniu 13 listopada 2016 r. unijna misja obserwacji wyborów przedstawiła swoje sprawozdanie końcowe, stwierdzając, że wybory parlamentarne w 2016 r. były w dużej mierze przygotowane w profesjonalny sposób, lecz obie główne partie polityczne składały oświadczenia, które zaogniły napięcia w trakcie kampanii wyborczej i doprowadziły do kilku poważnych przypadków przemocy;
M. mając na uwadze, że zarówno UE, jak i Stany Zjednoczone wyraziły zaniepokojenie z powodu uwięzienia przywódcy opozycji i wezwały do pokojowego dialogu między rządem a UPND, aby rozładować napięcia, które nasiliły się między obiema stronami;
N. mając na uwadze, że w dniu 20 kwietnia 2017 r. po serii podpaleń sklepów i posterunków policji, przypisywanych UNPD, prezydent Zambii zagroził wprowadzeniem stanu wyjątkowego; mając na uwadze, że prawdopodobnie spotęguje to obecne napięcia oraz że należy opowiadać się za rozwiązaniem politycznym;
O. mając na uwadze, że sprawa Hichilemy toczy się w sytuacji rosnącego napięcia politycznego w następstwie zakwestionowanych wyborów z ubiegłego roku; mając na uwadze, że obserwatorzy zajmujący się prawami człowieka donoszą o aktach represji wobec działaczy politycznych i partii opozycyjnych, nadmiernym używaniu siły w celu rozproszenia uczestników pokojowych protestów oraz o atakach na media i niezależnych dziennikarzy;
P. mając na uwadze, że rząd wyraził gotowość podjęcia dialogu pod warunkiem akceptacji przez wszystkie partie opozycyjne wyników wyborów w 2016 r.;
Q. mając na uwadze, że Zambia jest sygnatariuszem umowy z Kotonu, której art. 9 stanowi, że strony zobowiązują się wspierać i chronić wszystkie podstawowe wolności i prawa człowieka, w tym prawa polityczne;
R. mając na uwadze, że w dniu 27 marca 2017 r. rząd Zambii rozpoczął konsultacje publiczne na temat członkostwa kraju w Międzynarodowym Trybunale Karnym;
1. wyraża zaniepokojenie z powodu aresztowania i uwięzienia Hakainde Hichilemy i podkreśla z mocą konieczność ciągłego zagwarantowania uczciwości, staranności i przejrzystości podczas stosowania prawa i na każdym etapie postępowania sądowego; z niepokojem odnotowuje doniesienia o politycznym podłożu zarzutów i w związku z tym przypomina rządowi Zambii o ciążącym na nim obowiązku zagwarantowania praw podstawowych i rządów prawa, w tym dostępu do wymiaru sprawiedliwości i prawa do sprawiedliwego procesu, jak przewidziano w Afrykańskiej karcie praw człowieka i ludów oraz w innych międzynarodowych i regionalnych instrumentach dotyczących praw człowieka;
2. wyraża głębokie zaniepokojenie doniesieniami o coraz większym ograniczaniu wolności słowa i zrzeszania się; wzywa rząd do kontynuowania wysiłków zmierzających do przywrócenia pełnej wolności mediów; podkreśla z naciskiem, że obowiązkiem rządu jest unikanie jakiegokolwiek pogłębiania aktualnych napięć politycznych oraz poszanowanie, ochrona i wspieranie praw obywatelskich i politycznych obywateli jego kraju;
3. wzywa władze Zambii do przeprowadzenia sprawnego, bezstronnego i gruntownego śledztwa w sprawie zarzutu złego traktowania, którego doświadczył Hichilema podczas przetrzymywania, oraz do pociągnięcia winnych do odpowiedzialności;
4. zachęca wszystkie zainteresowane podmioty polityczne do korzystania z konstytucyjnych i prawnych środków odwoławczych, zgodnie z międzynarodowymi normami i standardami, w celu rozstrzygnięcia wszelkich sporów lub różnic dotyczących wyników wyborów oraz do dołożenia wszelkich starań, aby utrzymać pokój i bezpieczeństwo społeczeństwa obywatelskiego;
5. wzywa UE, by nadal ściśle monitorowała ogólną sytuację w Zambii i wykorzystywała dostępne środki polityczne, w tym w ramach dialogu politycznego na najwyższym szczeblu, w celu dopilnowania, aby zachowane zostały warunki dla rządów prawa i demokracji, otwarta przestrzeń polityczna, wolne instytucje i poszanowanie praw człowieka;
6. zdecydowanie zachęca rząd Zambii, aby uwzględnił zalecenia końcowe unijnej misji obserwacji wyborów dotyczące wyborów w 2016 r., w szczególności w odniesieniu do konieczności usunięcia z ustawy o porządku publicznym restrykcyjnych ograniczeń wolności zgromadzeń, aby zagwarantował wolność i niezależność mediów, a także podjął wszelkie stosowne środki w celu zapobieżenia przemocy politycznej;
7. zaznacza, że istnieje pilna potrzeba podjęcia pokojowego i konstruktywnego dialogu między Frontem Patriotycznym i UPND w celu przywrócenia zaufania politycznego i stabilności; wskazuje, że obowiązkiem obu stron jest powstrzymanie się od podżegania do przemocy i prowokowania jej oraz stworzenie klimatu sprzyjającego otwartej debacie demokratycznej; z zadowoleniem przyjmuje zaangażowanie i mediacyjną rolę partnerów regionalnych i międzynarodowych w tym zakresie, a także wezwanie Komisji Praw Człowieka ONZ do dialogu na rzecz zwalczania przemocy politycznej;
8. popiera inicjatywę Konferencji Biskupów Katolickich Zambii i innych grup społeczeństwa obywatelskiego wzywającą do pokojowego dialogu między stronami;
9. ponownie wyraża zdecydowany sprzeciw wobec stosowania kary śmierci we wszystkich przypadkach i wszelkich okolicznościach; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że od 1997 r. nie wykonano w tym kraju żadnej egzekucji; zwraca się do Zambii o ratyfikowanie drugiego protokołu fakultatywnego do Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych z myślą o zniesieniu kary śmierci;
10. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji/ wysokiej przedstawiciel Unii ds. polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, współprzewodniczącym Wspólnego Zgromadzenia Parlamentarnego AKP-UE, Komisji Unii Afrykańskiej i Parlamentowi Panafrykańskiemu, rządowi Zambii oraz sekretarzowi generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych.