Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 16 listopada 2017 r. w sprawie wolności słowa w Sudanie, w szczególności w sprawie Mohameda Zine’a El Abidine’a (2017/2961(RSP))
Parlament Europejski,
– uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie sytuacji w Sudanie, w szczególności rezolucje z dni: 13 czerwca 2012 r.(1), 10 października 2013 r.(2), 18 grudnia 2014 r.(3) oraz 6 października 2016 r.(4),
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 16 marca 2017 r. w sprawie priorytetów UE na sesje Rady Praw Człowieka ONZ w 2017 r.(5),
– uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych,
– uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka,
– uwzględniając Afrykańską kartę praw człowieka i ludów,
– uwzględniając umowę z Kotonu,
– uwzględniając sudańską ustawę o prasie i publikacjach z 2009 r.,
– uwzględniając sudańską ustawę o swobodzie dostępu do informacji z 2015 r.,
– uwzględniając deklarację przyjętą podczas Panafrykańskiej Konferencji w sprawie Wolności Słowa i Dostępu do Informacji w dniu 26 marca 2017 r. w Kampali,
– uwzględniając wspólne oświadczenie UE, Norwegii, Stanów Zjednoczonych i Kanady z dnia 7 grudnia 2016 r. w sprawie aresztowań ze względów politycznych oraz cenzury gazet w Sudanie,
– uwzględniając unijne wytyczne dotyczące wolności słowa w internecie i poza nim,
– uwzględniając oświadczenie niezależnego eksperta ONZ ds. sytuacji praw człowieka w Sudanie Aristide’a Nononsiego wydane po jego wizycie w Sudanie w dniach 11–21 maja 2017 r.,
– uwzględniając wizytę komisarza Christosa Stylianidesa w Sudanie w dniach 22–23 października 2017 r.,
– uwzględniając oświadczenie wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa wydane w imieniu UE z okazji Międzynarodowego Dnia Walki z Bezkarnością za Przestępstwa wobec Dziennikarzy (z dnia 2 listopada 2017 r.),
– uwzględniając światowy ranking wolności prasy organizacji Reporterzy bez Granic za rok 2017,
A. mając na uwadze, że w artykule autorstwa Mohameda Zine’a El Abidine’a opublikowanym w dniu 23 lutego 2012 r. w gazecie Al-Tayar skrytykowano rodzinę prezydenta Sudanu Omara al-Baszira, wysuwając wobec niej zarzuty korupcji;
B. mając na uwadze, że sudańskie krajowe służby wywiadowcze i bezpieczeństwa wysunęły zarzuty przeciwko Mohamedowi Zine’owi El Abidine’owi i redaktorowi naczelnemu Al-Tayar Osmanowi Mirganiemu;
C. mając na uwadze, że w dniu 23 października 2017 r. sąd w Sudanie wydał wobec Mohameda Zine’a El Abidine’a wyrok pozbawienia wolności w zawieszeniu na pięć lat w związku za naruszenie dziennikarskiego kodeksu etycznego;
D. mając na uwadze, że redaktor naczelny Al-Tayar Osman Mirgani został skazany na grzywnę w wysokości 10 000 funtów sudańskich lub karę 6 miesięcy pozbawienia wolności w związku z tymi samymi zarzutami i został uwolniony po zapłaceniu grzywny przez Związek Dziennikarzy Sudańskich;
E. mając na uwadze, że adwokat reprezentujący zarówno Mohameda Zine’a El Abidine’a, jak i Osmana Mirganiego poinformował o zamiarze odwołania się od wyroku wobec nich;
F. mając na uwadze, że krajowe służby wywiadowcze i bezpieczeństwa przesłuchują i dokonują zatrzymań dziennikarzy oraz wszczęły wiele spraw sądowych przeciwko dziennikarzom sudańskim, a także arbitralnie skonfiskowały całe nakłady takich gazet, jak Al-Tayar Al-Jareeda Al-Watan, Al-Youm Al-Tali, Al-Ayam i Akhir Lahza, które zawierały krytykę wobec rządu;
G. mając na uwadze, że w 2016 r. miały miejsce co najmniej 44 przypadki konfiskaty publikacji, które dotknęły 12 gazet, w pięć wydań gazety Al-Jareeda w ciągu jednego tygodnia; mając na uwadze, że w dniu 14 sierpnia 2016 r. Krajowa Rada ds. Prasy i Publikacji Prasowych bezterminowo zawiesiła publikację dzienników Elaf, Al-Mustagilla, Al-Watan i Awal Al-Nahar;
H. mając na uwadze, że wolne, niezależne i obiektywne media to jeden z podstawowych elementów społeczeństwa demokratycznego;
I. mając na uwadze, że w dniu 8 stycznia 2017 r. Sudan podpisał deklarację w sprawie wolności mediów w świecie arabskim, stając się jej czwartym sygnatariuszem po Palestynie, Tunezji i Jordanii; mając na uwadze, że minister ds. środków masowego przekazu odnotował zobowiązanie rządu do poszanowania wolności prasy w Sudanie;
J. mając na uwadze, że organizacja Reporterzy bez Granic w swym światowym rankingu wolności prasy za rok 2017 uplasowała Sudan wśród krajów o najniższym poziomie wolności, na 174. miejscu na 180 możliwych, w związku z „nękaniem mediów, cenzurą, konfiskatą wydań gazet, zamykaniem mediów i ograniczeniami korzystania z internetu”;
K. mając na uwadze, że w sprawozdaniu niezależnego eksperta ONZ ds. sytuacji praw człowieka w Sudanie z lipca 2017 r. odnotowano, że cenzurowanie gazety Al-Jareeda przez służby wywiadowcze i bezpieczeństwa jest sprzeczne z tymczasową konstytucją narodową Sudanu;
L. mając na uwadze, że Sudan podpisał, lecz nie ratyfikował zmienionej w 2005 r. wersji umowy z Kotonu;
M. mając na uwadze, że wiceprzewodnicząca Komisji / wysoka przedstawiciel Federica Mogherini wydała w dniu 14 listopada 2017 r. oświadczenie w sprawie wizyty prezydenta Sudanu Omara al-Baszira w Ugandzie, w którym przypomniała wszystkim stronom Rzymskiego Statutu Międzynarodowego Trybunału Karnego o wywiązywaniu się ze swoich obowiązków wynikających z prawa międzynarodowego;
N. mając na uwadze, że w Sudanie nadal łamane są prawa człowieka, prawa obywatelskie i polityczne;
1. wyraża głębokie zaniepokojenie skazaniem w dniu 23 października 2017 r. Mohameda Zine’a El Abidine’a przez sąd w Chartumie na karę pozbawienia wolności w zawieszeniu na pięć lat, a także wzywa władze Sudanu do natychmiastowego przeglądu wszystkich postawionych mu zarzutów;
2. jest głęboko zaniepokojony kwestią wolności słowa w Sudanie, nieustanną cenzurą i konfiskatą czasopism oraz coraz większym ograniczaniem prawa dziennikarzy w Sudanie do swobodnego wyrażania opinii; zauważa, że publiczne rozliczanie polityków oraz polityki rządu nie powinno prowadzić do tłumienia wolności prasy; zwraca również z zaniepokojeniem uwagę na długoterminowe ograniczenia finansowe nałożone na gazety w związku z rutynowymi konfiskatami i zawieszaniem działalności;
3. ubolewa nad licznymi doniesieniami o naruszaniu wolności mediów i ciągłym szykanowaniu dziennikarzy przez służby wywiadowcze i bezpieczeństwa i domaga się od władz sudańskich, by dostosowały uprawnienia i metody pracy tych służb do standardów międzynarodowych;
4. jest zdania, że wolne, niezależne i bezstronne media stanowią jedną z podstaw społeczeństwa demokratycznego, w którym kluczową rolę odgrywa otwarta debata; wzywa UE do zintensyfikowania wysiłków na rzecz propagowania wolności słowa za sprawą swojej polityki zewnętrznej i jej instrumentów;
5. wzywa władze Sudanu do natychmiastowego zaprzestania wszelkich form prześladowań, zastraszania i ataków na dziennikarzy i obrońców wolności słowa w internecie i poza nim, a także do przeprowadzenia demokratycznych reform, które będą środkiem zapewnienia ochrony i propagowania praw człowieka w tym kraju, w tym wolności słowa, zgodnie ze zobowiązaniami Sudanu wynikającymi z tymczasowej konstytucji narodowej i jego zobowiązań międzynarodowych, w tym zobowiązań wynikających z umowy z Kotonu;
6. podkreśla, że zgodnie z Powszechną deklaracją praw człowieka państwo ponosi główną odpowiedzialność za wspieranie i ochronę wszystkich praw człowieka; wzywa władze Sudanu, by przywróciły prawa człowieka i podstawowe wolności zapisane w prawie międzynarodowym, w tym wolność słowa, i przestrzegały ich;
7. uznaje znaczenie ostatniej wizyty komisarza Christosa Stylianidesa w tym kraju i informowania władz Sudanu o ogólnie znanych obawach UE, m.in. dotyczących poszanowania podstawowych wolności;
8. wzywa UE i jej państwa członkowskie do udzielenia wsparcia organizacjom społeczeństwa obywatelskiego za pomocą programów pomocy technicznej i budowania zdolności, aby poprawić ich zdolności do obrony praw człowieka i praworządności oraz umożliwić im skuteczniejszy wkład w poprawę sytuacji w zakresie praw człowieka w Sudanie;
9. z niepokojem odnotowuje proponowaną ustawę o prasie i poligrafii z 2017 r., która zawiera dalsze kontrowersyjne ograniczenia publikacji w internecie, a także przepisy o dłuższych okresach zawieszenia gazet i dziennikarzy; zachęca rząd Sudanu do zmiany ustawy o prasie i publikacjach z 2009 r., aby zapewnić większą ochronę dziennikarzom i wydawcom prasowym;
10. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, współprzewodniczącym Wspólnego Zgromadzenia Parlamentarnego AKP-UE, Komisji Unii Afrykańskiej, Parlamentowi Panafrykańskiemu oraz rządowi Sudanu.