Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 3 maja 2018 r. w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie uruchomienia Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji (wniosek złożony przez Belgię – EGF/2017/010 BE/Caterpillar (COM(2018)0156 – C8-0125/2018 – 2018/2043(BUD))
Parlament Europejski,
– uwzględniając wniosek Komisji przedłożony Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2018)0156 – C8-0125/2018),
– uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1309/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji (2014–2020) i uchylenia rozporządzenia (WE) nr 1927/2006(1) (rozporządzenie w sprawie EFG),
– uwzględniając rozporządzenie Rady (UE, Euratom) nr 1311/2013 z dnia 2 grudnia 2013 r. określające wieloletnie ramy finansowe na lata 2014−2020(2), w szczególności jego art. 12,
– uwzględniając Porozumienie międzyinstytucjonalne z dnia 2 grudnia 2013 r. pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami(3), w szczególności jego pkt 13,
– uwzględniając procedurę rozmów trójstronnych przewidzianą w pkt 13 porozumienia międzyinstytucjonalnego z dnia 2 grudnia 2013 r.,
– uwzględniając pismo Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych,
– uwzględniając pismo Komisji Rozwoju Regionalnego,
– uwzględniając sprawozdanie Komisji Budżetowej (A8-0148/2018),
A. mając na uwadze, że Unia opracowała instrumenty ustawodawcze i budżetowe w celu udzielenia dodatkowego wsparcia pracownikom dotkniętym skutkami istotnych zmian w strukturze światowego handlu lub światowego kryzysu finansowego i gospodarczego oraz z myślą o ułatwieniu im powrotu na rynek pracy;
B. mając na uwadze, że pomoc finansowa Unii dla zwalnianych pracowników powinna być dynamiczna i powinno się jej udzielać jak najszybciej i jak najefektywniej;
C. mając na uwadze, że Belgia złożyła wniosek EGF/2017/010 BE/Caterpillar o przyznanie wkładu finansowego z EFG w związku ze zwolnieniami 2 287 pracowników w sektorze gospodarki zaklasyfikowanym do działu 28 według NACE Rev. 2 (Produkcja maszyn i urządzeń, gdzie indziej niesklasyfikowana) w zaliczanym do poziomu NUTS 2 regionie Hainaut (BE32) w Belgii;
D. mając na uwadze, że wniosek jest oparty na kryterium interwencji przewidzianym w art. 4 ust. 1 lit. a) rozporządzenia w sprawie EFG, zgodnie z którym wymagane jest zwolnienie co najmniej 500 pracowników w czteromiesięcznym okresie odniesienia w przedsiębiorstwie działającym w państwie członkowskim, z uwzględnieniem pracowników zwolnionych przez dostawców i producentów niższego szczebla i/lub osób, które zaprzestały prowadzenia działalności na własny rachunek;
1. zgadza się z Komisją, że warunki wymienione w art. 4 ust. 1 rozporządzenia w sprawie EFG zostały spełnione i że Belgia ma prawo do wkładu finansowego w wysokości 4 621 616 EUR na mocy tego rozporządzenia, co stanowi 60 % łącznych kosztów wynoszących 7 702 694 EUR;
2. zauważa, że belgijskie władze złożyły wniosek w dniu 18 grudnia 2017 r. oraz że po przekazaniu przez Belgię dodatkowych informacji Komisja zakończyła ocenę tego wniosku w dniu 23 marca 2018 r. i przekazała ją Parlamentowi tego samego dnia;
3. przypomina, że jest to już drugi wniosek złożony przez Belgię w sprawie wkładu finansowego z EFG w związku ze zwolnieniami w przedsiębiorstwie Caterpillar, a poprzedni wniosek EGF/2014/011 BE/Caterpillar z lipca 2014 r. został rozpatrzony pozytywnie(4); zauważa, że grupa pracowników korzystających ze wsparcia w ramach tamtego wniosku nie pokrywa się z grupą pracowników objętych niniejszym wnioskiem;
4. zauważa, że Belga twierdzi, iż zwolnienia pracowników związane są z poważnymi zmianami strukturalnymi w handlu światowym spowodowanymi globalizacją, światową konkurencją w sektorze maszyn budowlanych i górniczych, co wiąże się z utratą udziału w rynku maszyn przez przedsiębiorstwo Caterpillar; zwraca uwagę, że zwolnienia związane są z globalnym planem restrukturyzacji i ograniczenia kosztów ogłoszonym przez Caterpillar we wrześniu 2015 r.;
5. wyraża zaniepokojenie, że w wyniku mniej restrykcyjnych przepisów w zakresie ochrony środowiska i niższych kosztów pracy przedsiębiorstwa prowadzące działalność w państwach trzecich mogą być bardziej konkurencyjne niż przedsiębiorstwa prowadzące działalność w Unii;
6. zdaje sobie sprawę ze spadku produkcji w sektorze górniczym w Europie i dramatycznego spadku eksportu UE-28 w tym sektorze od 2014 r., wzrostu europejskich cen stali i wynikających z tego wysokich kosztów produkcji maszyn, w szczególności w porównaniu z Chinami; ubolewa jednak nad tym, że przedsiębiorstwo Caterpillar Group postanowiło przenieść moce produkcyjne fabryki w Gosselies do innych zakładów produkcyjnych we Francji (Grenoble), a także poza Europę, w tym do Chin i Korei Południowej; doprowadziło to do nagłego zamknięcia zakładu w Gosselies i zwolnienia 2 300 pracowników, stawiając tysiące rodzin w dramatycznej sytuacji społecznej i ludzkiej, mimo że zakład w Gosselies był rentowny, w szczególności w następstwie inwestycji dokonanych w poprzednich latach;
7. ubolewa, że pracownicy zakładu w Gosselies zostali poinformowani o zamknięciu zakładu w drodze zwykłego komunikatu; wyraża ubolewanie, że ta brutalna decyzja nie została podjęta w porozumieniu z władzami lokalnymi i regionalnymi; wyraża ubolewanie z powodu całkowitego braku informacji i szacunku dla pracowników i przedstawicieli związków zawodowych, którzy nie otrzymali żadnych informacji przed zamknięciem przedsiębiorstwa; podkreśla w związku z tym znaczenie lepszego informowania pracowników w Unii i konsultowania się z nimi;
8. nalega na złagodzenie skutków społeczno-gospodarczych dla regionu Charleroi oraz na podjęcie stałych wysiłków na rzecz ożywienia gospodarczego, w szczególności przy pomocy europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych;
9. przypomina, że zwolnienia w Caterpillar będą miały prawdopodobnie bardzo niekorzystny wpływ na lokalną gospodarkę; podkreśla wpływ tej decyzji na wielu pracowników zatrudnionych u dostawców i producentów znajdujących się na niższym szczeblu w łańcuchu dostaw;
10. odnotowuje, że wniosek dotyczy 2 287 pracowników zwolnionych w przedsiębiorstwie Caterpillar i jego pięciu dostawców, z których większość jest w wieku pomiędzy 30 i 54 lat; zwraca również uwagę na fakt, że ponad 11 % zwolnionych pracowników to osoby w wieku od 55 do 64 lat, które posiadają umiejętności charakterystyczne dla przemysłu wytwórczego; podkreśla, że osoby poszukujące zatrudnienia w Charleroi mają przeważnie niskie kwalifikacje (50,6 % nie ma wykształcenia średniego II stopnia), a 40 % z nich to osoby długotrwale bezrobotne (ponad 24 miesięcy); ubolewa nad faktem, że w wyniku tych zwolnień stopa bezrobocia, według publicznych służb zatrudnienia Walonii (FOREM), ma wzrosnąć w regionie Hainaut o 6,1 %; w świetle powyższego uznaje znaczenie aktywnych instrumentów rynku pracy współfinansowanych z EFG w celu zwiększenia szans powrotu tych grup na rynek pracy;
11. z zadowoleniem przyjmuje zapewnienie zindywidualizowanych usług współfinansowanych przez EFG maksymalnie 300 młodym osobom niekształcącym się, niepracującym ani nieszkolącym się (młodzieży NEET) w wieku poniżej 30 lat;
12. zauważa, że Belgia planuje wdrożyć pięć rodzajów środków na rzecz zwolnionych pracowników i młodzieży NEET objętych wnioskiem: (i) indywidualna pomoc w poszukiwaniu pracy, zarządzanie sprawami oraz ogólne usługi informacyjne, (ii) szkolenia i przekwalifikowanie, (iii) promowanie przedsiębiorczości, (iv) pomoc finansowa na założenie działalności gospodarczej, (v) świadczenia; podkreśla, że należy zadbać o to, by pomoc finansowa była skuteczna i ukierunkowana;
13. z zadowoleniem przyjmuje decyzję o zapewnieniu kursów szkoleniowych dopasowanych do priorytetów rozwojowych Charleroi określonych w planie CATCH(5);
14. wyraża zadowolenie, że środki wsparcia dochodu będą stanowić 13,68 % ogólnego pakietu zindywidualizowanych środków, czyli dużo poniżej pułapu 35 % ustanowionego w rozporządzeniu w sprawie EFG, i że środki te są uzależnione od czynnego udziału beneficjentów objętych pomocą w poszukiwaniu pracy lub szkoleniach;
15. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że skoordynowany pakiet zindywidualizowanych usług sporządzono w porozumieniu z grupą roboczą, która obejmuje publiczne służby zatrudnienia w Regionie Walońskim, fundusz inwestycyjny SOGEPA, przedstawicieli związków zawodowych i innych partnerów społecznych; wzywa władze belgijskie i walońskie do aktywnego udziału w tym procesie;
16. przypomina swoją rezolucję z dnia 5 października 2016 r. w sprawie potrzeby europejskiej polityki reindustrializacji w świetle niedawnych spraw Caterpillar i Alstom, przyjętą znaczną większością głosów, w której wzywa się Europę do wdrożenia prawdziwej polityki przemysłowej opartej w szczególności na badaniach, rozwoju i innowacjach, ale również podkreśla się znaczenie ochrony unijnego przemysłu przed nieuczciwymi praktykami handlowymi w państwach trzecich;
17. zauważa, że władze Belgii przedstawiły gwarancje, iż proponowane działania nie będą objęte wsparciem finansowym w ramach innych funduszy unijnych lub instrumentów finansowych, że będzie się zapobiegać wszelkim przypadkom podwójnego finansowania, a działania będą komplementarne względem działań finansowanych z funduszy strukturalnych;
18. ponownie podkreśla, że wsparcie z EFG nie może zastępować działań, za podjęcie których – na mocy prawa krajowego lub układów zbiorowych – odpowiedzialne są przedsiębiorstwa, ani środków restrukturyzacji przedsiębiorstw lub sektorów;
19. podkreśla, że do dnia 15 marca 2018 r. jedynie 591 zwolnionych pracowników znalazło pracę; domaga się zatem przeprowadzenia analizy na koniec okresu interwencji EFG, aby ocenić, czy należy uruchomić dalszą pomoc na rzecz reintegracji; ubolewa, że poprzednia decyzja w sprawie uruchomienia EFG w odniesieniu do tego przedsiębiorstwa (EGF/2014/011) umożliwiła znalezienie ponownego zatrudnienia tylko stosunkowo niskiemu odsetkowi beneficjentów; wyraża nadzieję, że obecny wniosek uwzględni te doświadczenia;
20. przypomina, że zgodnie z art. 7 rozporządzenia w sprawie EFG przy opracowywaniu skoordynowanego pakietu zindywidualizowanych usług należy przewidywać rozwój sytuacji na rynku pracy i potrzebne umiejętności, a pakiet ten powinien ponadto wpisywać się w strategię przechodzenia na zasobooszczędną i zrównoważoną gospodarkę;
21. zwraca się do Komisji, by w przyszłych wnioskach wzywała organy krajowe do podawania dalszych informacji o sektorach mających potencjał wzrostu, a więc mogących zatrudniać pracowników, oraz do gromadzenia potwierdzonych danych dotyczących wpływu finansowania z EFG, w tym w odniesieniu do współczynnika reintegracji i jakości miejsc pracy uzyskanych dzięki EFG;
22. ponownie apeluje do Komisji o zapewnienie publicznego dostępu do wszystkich dokumentów związanych z pomocą z EFG;
23. zatwierdza decyzję załączoną do niniejszej rezolucji;
24. zobowiązuje swojego przewodniczącego do podpisania wraz z przewodniczącym Rady niniejszej decyzji i zapewnienia jej publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej;
25. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji wraz z załącznikiem Radzie i Komisji.
Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/471 z dnia 11 marca 2015 r. w sprawie uruchomienia Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji (wniosek EGF/2014/011 BE/Caterpillar z Belgii) (Dz.U. L 76 z 20.3.2015, s. 58).