Indeks 
Teksty przyjęte
Czwartek, 3 maja 2018 r. - Bruksela
Protokół do Umowy o partnerstwie i współpracy między UE a Uzbekistanem (przystąpienie Chorwacji) ***
 Umowa ramowa między UE a Koreą (przystąpienie Chorwacji) ***
 Poddanie nowej substancji psychoaktywnej ADB-CHMINACA środkom kontroli *
 Poddanie nowej substancji psychoaktywnej CUMYL-4CN-BINACA środkom kontroli *
 Uruchomienie Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji: wniosek EGF/2017/010 BE/Caterpillar
 Sprawozdanie roczne za rok 2016 dotyczące ochrony interesów finansowych UE – zwalczanie nadużyć finansowych
 Genetycznie zmodyfikowany burak cukrowy H7-1
 Sprawozdanie roczne z kontroli działalności finansowej EBI za rok 2016
 Wybory prezydenckie w Wenezueli
 Polityka spójności i cel tematyczny „promowanie zrównoważonego transportu i usuwanie niedoborów przepustowości w działaniu najważniejszych infrastruktur sieciowych”
 Ochrona migrujących dzieci
 Zaprzestanie testowania kosmetyków na zwierzętach na całym świecie
 Obecna sytuacja i perspektywy na przyszłość dla unijnych sektorów hodowli owiec i kóz
 Pluralizm mediów i wolność mediów w Unii Europejskiej

Protokół do Umowy o partnerstwie i współpracy między UE a Uzbekistanem (przystąpienie Chorwacji) ***
PDF 315kWORD 47k
Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 3 maja 2018 r. w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia, w imieniu Unii i państw członkowskich, Protokołu do Umowy o partnerstwie i współpracy ustanawiającej partnerstwo między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Uzbekistanu, z drugiej strony, w celu uwzględnienia przystąpienia Republiki Chorwacji do Unii Europejskiej (09021/2017 – C8-0243/2017 – 2017/0083(NLE))
P8_TA(2018)0191A8-0104/2018

(Zgoda)

Parlament Europejski,

–  uwzględniając projekt decyzji Rady (09021/2017),

–  uwzględniając projekt Protokołu do Umowy o partnerstwie i współpracy ustanawiającej partnerstwo między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Uzbekistanu, z drugiej strony, w celu uwzględnienia przystąpienia Republiki Chorwacji do Unii Europejskiej (09079/2017),

–  uwzględniając wniosek o wyrażenie zgody przedstawiony przez Radę na mocy art. 91, art. 100 ust. 2, art. 207 i 209 oraz art. 218 ust. 6 akapit drugi lit. a) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (C8-0243/2017),

–  uwzględniając art. 99 ust. 1 i 4 oraz art. 108 ust. 7 Regulaminu,

–  uwzględniając zalecenie Komisji Spraw Zagranicznych (A8-0104/2018),

1.  wyraża zgodę na zawarcie Protokołu;

2.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji, jak również rządom i parlamentom państw członkowskich oraz Republiki Uzbekistanu


Umowa ramowa między UE a Koreą (przystąpienie Chorwacji) ***
PDF 314kWORD 47k
Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 3 maja 2018 r. w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia w imieniu Unii Europejskiej i jej państw członkowskich Protokołu do Umowy ramowej między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Korei, z drugiej strony, w celu uwzględnienia przystąpienia Republiki Chorwacji do Unii Europejskiej (07817/2016 – C8-0218/2017 – 2015/0138(NLE))
P8_TA(2018)0192A8-0120/2018

(Zgoda)

Parlament Europejski,

–  uwzględniając projekt decyzji Rady (07817/2016),

–  uwzględniając projekt Protokołu do Umowy ramowej między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Korei, z drugiej strony, w celu uwzględnienia przystąpienia Republiki Chorwacji do Unii Europejskiej (07730/2016),

–  uwzględniając wniosek o wyrażenie zgody przedstawiony przez Radę na mocy art. 207 i 212 oraz art. 218 ust. 6 akapit drugi lit. a) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (C8-0218/2017),

–  uwzględniając art. 99 ust. 1 i 4 oraz art. 108 ust. 7 Regulaminu,

–  uwzględniając zalecenie Komisji Spraw Zagranicznych (A8-0120/2018),

1.  wyraża zgodę na zawarcie Protokołu;

2.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji, jak również rządom i parlamentom państw członkowskich oraz Republiki Korei.


Poddanie nowej substancji psychoaktywnej ADB-CHMINACA środkom kontroli *
PDF 317kWORD 47k
Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 3 maja 2018 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Rady w sprawie poddania nowej substancji psychoaktywnej N-(1-amino-3,3-dimetylo-1-oksobutan-2-ylo)-1-(cykloheksylmetylo)-1H-indazolo-3-karboksamid (ADB-CHMINACA) środkom kontroli (05387/2018 – C8-0028/2018 – 2017/0340(NLE))
P8_TA(2018)0193A8-0133/2018

(Konsultacja)

Parlament Europejski,

–  uwzględniając projekt Rady (05387/2018),

–  uwzględniając art. 39 ust. 1 Traktatu o Unii Europejskiej, zmienionego traktatem z Amsterdamu, oraz art. 9 Protokołu nr 36 w sprawie postanowień przejściowych, na mocy których Rada skonsultowała się z Parlamentem (C8-0028/2018),

–  uwzględniając decyzję Rady 2005/387/WSiSW z dnia 10 maja 2005 r. w sprawie wymiany informacji, oceny ryzyka i kontroli nowych substancji psychoaktywnych(1), w szczególności jej art. 8 ust. 3,

–  uwzględniając art. 78c Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (A8-0133/2018),

1.  zatwierdza projekt Rady;

2.  zwraca się do Rady o poinformowanie go, jeśli uzna ona za stosowne odejście od tekstu przyjętego przez Parlament;

3.  zwraca się do Rady o ponowne skonsultowanie się z Parlamentem, jeśli uzna ona za stosowne wprowadzenie znaczących zmian do tekstu przyjętego przez Parlament;

4.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji.

(1) Dz.U. L 127 z 20.5.2005, s. 32.


Poddanie nowej substancji psychoaktywnej CUMYL-4CN-BINACA środkom kontroli *
PDF 319kWORD 47k
Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 3 maja 2018 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Rady w sprawie poddania nowej substancji psychoaktywnej 1-(4-cyjanobutylo)-N-(2-fenylopropan-2-ylo)-1H-indazolo-3-karboksamid (CUMYL-4CN-BINACA) środkom kontroli (05392/2018 – C8-0025/2018 – 2017/0344(NLE))
P8_TA(2018)0194A8-0134/2018

(Konsultacja)

Parlament Europejski,

–  uwzględniając projekt Rady (05392/2018),

–  uwzględniając art. 39 ust. 1 Traktatu o Unii Europejskiej, zmienionego traktatem z Amsterdamu, oraz art. 9 Protokołu nr 36 w sprawie postanowień przejściowych, na mocy których Rada skonsultowała się z Parlamentem (C8-0025/2018),

–  uwzględniając decyzję Rady 2005/387/WSiSW z dnia 10 maja 2005 r. w sprawie wymiany informacji, oceny ryzyka i kontroli nowych substancji psychoaktywnych(1), w szczególności jej art. 8 ust. 3,

–  uwzględniając art. 78c Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (A8-0134/2018),

1.  zatwierdza projekt Rady;

2.  zwraca się do Rady o poinformowanie go, jeśli uzna ona za stosowne odejście od tekstu przyjętego przez Parlament;

3.  zwraca się do Rady o ponowne skonsultowanie się z Parlamentem, jeśli uzna ona za stosowne wprowadzenie znaczących zmian do tekstu przyjętego przez Parlament;

4.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji.

(1) Dz.U. L 127 z 20.5.2005, s. 32.


Uruchomienie Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji: wniosek EGF/2017/010 BE/Caterpillar
PDF 425kWORD 54k
Rezolucja
Załącznik
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 3 maja 2018 r. w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie uruchomienia Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji (wniosek złożony przez Belgię – EGF/2017/010 BE/Caterpillar (COM(2018)0156 – C8-0125/2018 – 2018/2043(BUD))
P8_TA(2018)0195A8-0148/2018

Parlament Europejski,

–  uwzględniając wniosek Komisji przedłożony Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2018)0156 – C8-0125/2018),

–  uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1309/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji (2014–2020) i uchylenia rozporządzenia (WE) nr 1927/2006(1) (rozporządzenie w sprawie EFG),

–  uwzględniając rozporządzenie Rady (UE, Euratom) nr 1311/2013 z dnia 2 grudnia 2013 r. określające wieloletnie ramy finansowe na lata 2014−2020(2), w szczególności jego art. 12,

–  uwzględniając Porozumienie międzyinstytucjonalne z dnia 2 grudnia 2013 r. pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami(3), w szczególności jego pkt 13,

–  uwzględniając procedurę rozmów trójstronnych przewidzianą w pkt 13 porozumienia międzyinstytucjonalnego z dnia 2 grudnia 2013 r.,

–  uwzględniając pismo Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych,

–  uwzględniając pismo Komisji Rozwoju Regionalnego,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Budżetowej (A8-0148/2018),

A.  mając na uwadze, że Unia opracowała instrumenty ustawodawcze i budżetowe w celu udzielenia dodatkowego wsparcia pracownikom dotkniętym skutkami istotnych zmian w strukturze światowego handlu lub światowego kryzysu finansowego i gospodarczego oraz z myślą o ułatwieniu im powrotu na rynek pracy;

B.  mając na uwadze, że pomoc finansowa Unii dla zwalnianych pracowników powinna być dynamiczna i powinno się jej udzielać jak najszybciej i jak najefektywniej;

C.  mając na uwadze, że Belgia złożyła wniosek EGF/2017/010 BE/Caterpillar o przyznanie wkładu finansowego z EFG w związku ze zwolnieniami 2 287 pracowników w sektorze gospodarki zaklasyfikowanym do działu 28 według NACE Rev. 2 (Produkcja maszyn i urządzeń, gdzie indziej niesklasyfikowana) w zaliczanym do poziomu NUTS 2 regionie Hainaut (BE32) w Belgii;

D.  mając na uwadze, że wniosek jest oparty na kryterium interwencji przewidzianym w art. 4 ust. 1 lit. a) rozporządzenia w sprawie EFG, zgodnie z którym wymagane jest zwolnienie co najmniej 500 pracowników w czteromiesięcznym okresie odniesienia w przedsiębiorstwie działającym w państwie członkowskim, z uwzględnieniem pracowników zwolnionych przez dostawców i producentów niższego szczebla i/lub osób, które zaprzestały prowadzenia działalności na własny rachunek;

1.  zgadza się z Komisją, że warunki wymienione w art. 4 ust. 1 rozporządzenia w sprawie EFG zostały spełnione i że Belgia ma prawo do wkładu finansowego w wysokości 4 621 616 EUR na mocy tego rozporządzenia, co stanowi 60 % łącznych kosztów wynoszących 7 702 694 EUR;

2.  zauważa, że belgijskie władze złożyły wniosek w dniu 18 grudnia 2017 r. oraz że po przekazaniu przez Belgię dodatkowych informacji Komisja zakończyła ocenę tego wniosku w dniu 23 marca 2018 r. i przekazała ją Parlamentowi tego samego dnia;

3.  przypomina, że jest to już drugi wniosek złożony przez Belgię w sprawie wkładu finansowego z EFG w związku ze zwolnieniami w przedsiębiorstwie Caterpillar, a poprzedni wniosek EGF/2014/011 BE/Caterpillar z lipca 2014 r. został rozpatrzony pozytywnie(4); zauważa, że grupa pracowników korzystających ze wsparcia w ramach tamtego wniosku nie pokrywa się z grupą pracowników objętych niniejszym wnioskiem;

4.  zauważa, że Belga twierdzi, iż zwolnienia pracowników związane są z poważnymi zmianami strukturalnymi w handlu światowym spowodowanymi globalizacją, światową konkurencją w sektorze maszyn budowlanych i górniczych, co wiąże się z utratą udziału w rynku maszyn przez przedsiębiorstwo Caterpillar; zwraca uwagę, że zwolnienia związane są z globalnym planem restrukturyzacji i ograniczenia kosztów ogłoszonym przez Caterpillar we wrześniu 2015 r.;

5.  wyraża zaniepokojenie, że w wyniku mniej restrykcyjnych przepisów w zakresie ochrony środowiska i niższych kosztów pracy przedsiębiorstwa prowadzące działalność w państwach trzecich mogą być bardziej konkurencyjne niż przedsiębiorstwa prowadzące działalność w Unii;

6.  zdaje sobie sprawę ze spadku produkcji w sektorze górniczym w Europie i dramatycznego spadku eksportu UE-28 w tym sektorze od 2014 r., wzrostu europejskich cen stali i wynikających z tego wysokich kosztów produkcji maszyn, w szczególności w porównaniu z Chinami; ubolewa jednak nad tym, że przedsiębiorstwo Caterpillar Group postanowiło przenieść moce produkcyjne fabryki w Gosselies do innych zakładów produkcyjnych we Francji (Grenoble), a także poza Europę, w tym do Chin i Korei Południowej; doprowadziło to do nagłego zamknięcia zakładu w Gosselies i zwolnienia 2 300 pracowników, stawiając tysiące rodzin w dramatycznej sytuacji społecznej i ludzkiej, mimo że zakład w Gosselies był rentowny, w szczególności w następstwie inwestycji dokonanych w poprzednich latach;

7.  ubolewa, że pracownicy zakładu w Gosselies zostali poinformowani o zamknięciu zakładu w drodze zwykłego komunikatu; wyraża ubolewanie, że ta brutalna decyzja nie została podjęta w porozumieniu z władzami lokalnymi i regionalnymi; wyraża ubolewanie z powodu całkowitego braku informacji i szacunku dla pracowników i przedstawicieli związków zawodowych, którzy nie otrzymali żadnych informacji przed zamknięciem przedsiębiorstwa; podkreśla w związku z tym znaczenie lepszego informowania pracowników w Unii i konsultowania się z nimi;

8.  nalega na złagodzenie skutków społeczno-gospodarczych dla regionu Charleroi oraz na podjęcie stałych wysiłków na rzecz ożywienia gospodarczego, w szczególności przy pomocy europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych;

9.  przypomina, że zwolnienia w Caterpillar będą miały prawdopodobnie bardzo niekorzystny wpływ na lokalną gospodarkę; podkreśla wpływ tej decyzji na wielu pracowników zatrudnionych u dostawców i producentów znajdujących się na niższym szczeblu w łańcuchu dostaw;

10.  odnotowuje, że wniosek dotyczy 2 287 pracowników zwolnionych w przedsiębiorstwie Caterpillar i jego pięciu dostawców, z których większość jest w wieku pomiędzy 30 i 54 lat; zwraca również uwagę na fakt, że ponad 11 % zwolnionych pracowników to osoby w wieku od 55 do 64 lat, które posiadają umiejętności charakterystyczne dla przemysłu wytwórczego; podkreśla, że osoby poszukujące zatrudnienia w Charleroi mają przeważnie niskie kwalifikacje (50,6 % nie ma wykształcenia średniego II stopnia), a 40 % z nich to osoby długotrwale bezrobotne (ponad 24 miesięcy); ubolewa nad faktem, że w wyniku tych zwolnień stopa bezrobocia, według publicznych służb zatrudnienia Walonii (FOREM), ma wzrosnąć w regionie Hainaut o 6,1 %; w świetle powyższego uznaje znaczenie aktywnych instrumentów rynku pracy współfinansowanych z EFG w celu zwiększenia szans powrotu tych grup na rynek pracy;

11.  z zadowoleniem przyjmuje zapewnienie zindywidualizowanych usług współfinansowanych przez EFG maksymalnie 300 młodym osobom niekształcącym się, niepracującym ani nieszkolącym się (młodzieży NEET) w wieku poniżej 30 lat;

12.  zauważa, że Belgia planuje wdrożyć pięć rodzajów środków na rzecz zwolnionych pracowników i młodzieży NEET objętych wnioskiem: (i) indywidualna pomoc w poszukiwaniu pracy, zarządzanie sprawami oraz ogólne usługi informacyjne, (ii) szkolenia i przekwalifikowanie, (iii) promowanie przedsiębiorczości, (iv) pomoc finansowa na założenie działalności gospodarczej, (v) świadczenia; podkreśla, że należy zadbać o to, by pomoc finansowa była skuteczna i ukierunkowana;

13.  z zadowoleniem przyjmuje decyzję o zapewnieniu kursów szkoleniowych dopasowanych do priorytetów rozwojowych Charleroi określonych w planie CATCH(5);

14.  wyraża zadowolenie, że środki wsparcia dochodu będą stanowić 13,68 % ogólnego pakietu zindywidualizowanych środków, czyli dużo poniżej pułapu 35 % ustanowionego w rozporządzeniu w sprawie EFG, i że środki te są uzależnione od czynnego udziału beneficjentów objętych pomocą w poszukiwaniu pracy lub szkoleniach;

15.  z zadowoleniem przyjmuje fakt, że skoordynowany pakiet zindywidualizowanych usług sporządzono w porozumieniu z grupą roboczą, która obejmuje publiczne służby zatrudnienia w Regionie Walońskim, fundusz inwestycyjny SOGEPA, przedstawicieli związków zawodowych i innych partnerów społecznych; wzywa władze belgijskie i walońskie do aktywnego udziału w tym procesie;

16.  przypomina swoją rezolucję z dnia 5 października 2016 r. w sprawie potrzeby europejskiej polityki reindustrializacji w świetle niedawnych spraw Caterpillar i Alstom, przyjętą znaczną większością głosów, w której wzywa się Europę do wdrożenia prawdziwej polityki przemysłowej opartej w szczególności na badaniach, rozwoju i innowacjach, ale również podkreśla się znaczenie ochrony unijnego przemysłu przed nieuczciwymi praktykami handlowymi w państwach trzecich;

17.  zauważa, że władze Belgii przedstawiły gwarancje, iż proponowane działania nie będą objęte wsparciem finansowym w ramach innych funduszy unijnych lub instrumentów finansowych, że będzie się zapobiegać wszelkim przypadkom podwójnego finansowania, a działania będą komplementarne względem działań finansowanych z funduszy strukturalnych;

18.  ponownie podkreśla, że wsparcie z EFG nie może zastępować działań, za podjęcie których – na mocy prawa krajowego lub układów zbiorowych – odpowiedzialne są przedsiębiorstwa, ani środków restrukturyzacji przedsiębiorstw lub sektorów;

19.  podkreśla, że do dnia 15 marca 2018 r. jedynie 591 zwolnionych pracowników znalazło pracę; domaga się zatem przeprowadzenia analizy na koniec okresu interwencji EFG, aby ocenić, czy należy uruchomić dalszą pomoc na rzecz reintegracji; ubolewa, że poprzednia decyzja w sprawie uruchomienia EFG w odniesieniu do tego przedsiębiorstwa (EGF/2014/011) umożliwiła znalezienie ponownego zatrudnienia tylko stosunkowo niskiemu odsetkowi beneficjentów; wyraża nadzieję, że obecny wniosek uwzględni te doświadczenia;

20.  przypomina, że zgodnie z art. 7 rozporządzenia w sprawie EFG przy opracowywaniu skoordynowanego pakietu zindywidualizowanych usług należy przewidywać rozwój sytuacji na rynku pracy i potrzebne umiejętności, a pakiet ten powinien ponadto wpisywać się w strategię przechodzenia na zasobooszczędną i zrównoważoną gospodarkę;

21.  zwraca się do Komisji, by w przyszłych wnioskach wzywała organy krajowe do podawania dalszych informacji o sektorach mających potencjał wzrostu, a więc mogących zatrudniać pracowników, oraz do gromadzenia potwierdzonych danych dotyczących wpływu finansowania z EFG, w tym w odniesieniu do współczynnika reintegracji i jakości miejsc pracy uzyskanych dzięki EFG;

22.  ponownie apeluje do Komisji o zapewnienie publicznego dostępu do wszystkich dokumentów związanych z pomocą z EFG;

23.  zatwierdza decyzję załączoną do niniejszej rezolucji;

24.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do podpisania wraz z przewodniczącym Rady niniejszej decyzji i zapewnienia jej publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej;

25.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji wraz z załącznikiem Radzie i Komisji.

ZAŁĄCZNIK

DECYZJA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

w sprawie uruchomienia Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji w następstwie wniosku złożonego przez Belgię – EGF/2017/010 BE/Caterpillar

(Tekst tego załącznika nie został powtórzony w tym miejscu, ponieważ odpowiada on końcowej wersji decyzji (UE) 2018/847.)

(1) Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 855.
(2) Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 884.
(3) Dz.U. C 373 z 20.12.2013, s. 1.
(4) Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/471 z dnia 11 marca 2015 r. w sprawie uruchomienia Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji (wniosek EGF/2014/011 BE/Caterpillar z Belgii) (Dz.U. L 76 z 20.3.2015, s. 58).
(5) Plan CATCH, Przyspieszenie wzrostu zatrudnienia w regionie Charleroi, wrzesień 2017 r., http://www.catch-charleroi.be/.


Sprawozdanie roczne za rok 2016 dotyczące ochrony interesów finansowych UE – zwalczanie nadużyć finansowych
PDF 537kWORD 65k
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 3 maja 2018 r. w sprawie sprawozdania rocznego za 2016 r. dotyczącego ochrony interesów finansowych UE – zwalczanie nadużyć finansowych (2017/2216(INI))
P8_TA(2018)0196A8-0135/2018

Parlament Europejski,

–  uwzględniając art. 325 ust. 5 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),

–  uwzględniając Protokół nr 1 w sprawie roli parlamentów narodowych w Unii Europejskiej,

–  uwzględniając Protokół nr 2 w sprawie stosowania zasad pomocniczości i proporcjonalności,

–  uwzględniając swoje rezolucje w sprawie wcześniejszych sprawozdań rocznych Komisji i Europejskiego Urzędu ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF),

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji z dnia 20 lipca 2017 r. pt. „Ochrona interesów finansowych Unii Europejskiej – Zwalczanie nadużyć finansowych – Sprawozdanie roczne – 2016 r.” (COM(2017)0383) oraz towarzyszące mu dokumenty robocze służb Komisji (SWD(2017)0266, SWD(2017)0267, SWD(2017)0268, SWD(2017)0269 i SWD(2017)0270),

–  uwzględniając sprawozdanie OLAF za 2016 r. oraz sprawozdanie roczne z działalności Komitetu Nadzoru OLAF za 2016 r.,

–  uwzględniając sprawozdanie roczne Trybunału Obrachunkowego dotyczące wykonania budżetu za rok budżetowy 2016 wraz z odpowiedziami instytucji(1),

–  uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 883/2013 z dnia 11 września 2013 r. dotyczące dochodzeń prowadzonych przez Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 1073/1999 Parlamentu Europejskiego i Rady i rozporządzenie Rady (Euratom) nr 1074/1999(2), a także ocenę śródokresową tego rozporządzenia przez Komisję z dnia 2 października 2017 r. (COM(2017)0589 i SWD(2017)0332),

–  uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1371 z dnia 5 lipca 2017 r. w sprawie zwalczania za pośrednictwem prawa karnego nadużyć na szkodę interesów finansowych Unii(3) (dyrektywa PIF),

–  uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 966/2012 z dnia 25 października 2012 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002(4),

–  uwzględniając rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 2988/95 z dnia 18 grudnia 1995 r. w sprawie ochrony interesów finansowych Wspólnot Europejskich(5),

–  uwzględniając zamówione przez Komisję sprawozdanie za 2015 r. w sprawie ubytku dochodów z tytułu podatku VAT oraz komunikat Komisji z dnia 7 kwietnia 2016 r. dotyczący planu działania w sprawie VAT (COM(2016)0148),

–  uwzględniając wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w sprawie C-105/14 Taricco i inni(6),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie roli demaskatorów w ochronie interesów finansowych UE(7),

–  uwzględniając art. 52 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Kontroli Budżetowej oraz opinię Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (A8-0135/2018),

A.  mając na uwadze, że państwa członkowskie i Komisja dzielą odpowiedzialność za wykonanie około 74 % budżetu Unii na rok 2016; mając na uwadze, że państwa członkowskie ponoszą główną odpowiedzialność za pobór zasobów własnych, głównie w formie podatku VAT i ceł;

B.  mając na uwadze, że należyte wydatkowanie środków publicznych i ochrona interesów finansowych UE powinny być kluczowymi elementami polityki UE, by zwiększyć zaufanie obywateli przez zapewnienie, że ich pieniądze są wydatkowane właściwie i skutecznie;

C.  mając na uwadze, że osiąganie dobrych wyników dzięki procesom upraszczania wymaga regularnej oceny dochodów, wydatków, wyników i oddziaływania, prowadzonej w drodze kontroli wykonania zadań;

D.  mając na uwadze, że należy odpowiednio uwzględnić różnorodność systemów prawnych i administracyjnych w państwach członkowskich, aby usuwać nieprawidłowości i zwalczać nadużycia finansowe; mając na uwadze, że w związku z tym Komisja powinna wzmóc starania, by zapewnić, że zwalczanie nadużyć finansowych będzie prowadzone skutecznie i będzie przynosić bardziej namacalne i satysfakcjonujące wyniki;

E.  mając na uwadze, że art. 325 ust. 2 TFUE stanowi, że „[p]aństwa członkowskie podejmują takie same środki do zwalczania nadużyć finansowych naruszających interesy finansowe Unii, jakie podejmują do zwalczania nadużyć finansowych naruszających ich własne interesy finansowe”;

F.  mając na uwadze, że wahania liczby nieprawidłowości mogą mieć związek z cyklem wieloletniego programowania (wysoki poziom wykrywania na końcu cyklu w związku z zamknięciem programu) oraz z późnym zgłaszaniem nieprawidłowości przez określone państwa członkowskie, które mają skłonność do jednorazowego zgłaszania większości nieprawidłowości z poprzednich programów wieloletnich;

G.  mając na uwadze, że VAT jest ważnym – i coraz większym – źródłem dochodów państw członkowskich, w 2015 r. przyniósł prawie 1,0353 bln EUR i zasilił zasoby własne UE łączną kwotą 18,3 mld EUR, co stanowi 13,9 % łącznych przychodów UE w 2014 r.;

H.  mając na uwadze, że systemy VAT, zwłaszcza stosowane do transakcji transgranicznych, są podatne na oszustwa i strategie unikania opodatkowania, a same wewnątrzwspólnotowe oszustwa typu „znikający podmiot gospodarczy” (MTIC), zwane oszustwami karuzelowymi, spowodowały w 2015 r. uszczuplenie dochodów z tytułu VAT na około 50 mld EUR;

I.  mając na uwadze, że korupcja, szczególnie w formie przestępczości zorganizowanej, dotyczy wszystkich państw członkowskich i nie tylko stanowi obciążenie dla gospodarki UE, ale również osłabia demokrację i praworządność w całej Europie; mając na uwadze, że dokładne dane liczbowe nie są jednak znane, ponieważ Komisja zdecydowała, że nie zamieści ich w sprawozdaniu o zwalczaniu korupcji w UE;

J.  mając na uwadze, że nadużycie finansowe to przykład celowego naruszenia i przestępstwo kryminalne, a nieprawidłowość to brak zgodności z przepisami;

K.  mając na uwadze, że w 2015 r. ubytek dochodów z tytułu podatku VAT wyniósł około 151,5 mld EUR, a w poszczególnych państwach waha się od poniżej 3,5 % do ponad 37,2 %;

L.  mając na uwadze, że do czasu utworzenia Prokuratury Europejskiej (EPPO) i reformy Eurojustu OLAF będzie jedynym organem europejskim wyspecjalizowanym w ochronie interesów finansowych Unii; mając na uwadze, że w niektórych państwach członkowskich nawet po ustanowieniu EPPO OLAF pozostanie jedynym organem ds. ochrony interesów finansowych UE;

Wykrywanie i zgłaszanie nieprawidłowości

1.  zauważa z zadowoleniem, że łączna liczba zgłoszonych w 2016 r. nieprawidłowości związanych i niezwiązanych z nadużyciami finansowymi (19 080 przypadków) spadła o 15 % w stosunku do 2015 r. (22 349 przypadków), a wartość tych nieprawidłowości spadła o 8 % (z 3,21 mld EUR w 2015 r. do 2,97 mld EUR w 2016 r.);

2.  odnotowuje nieznaczny spadek – o 3,5 % – liczby nieprawidłowości zgłoszonych jako nadużycia finansowe, co oznacza kontynuację tendencji spadkowej utrzymującej się od 2014 r.; wyraża nadzieję, że spadek odnośnych kwot z 637,6 mln EUR w 2015 r. do 391 mln EUR w 2016 r. odzwierciedla rzeczywiste zmniejszenie skali nadużyć finansowych, a nie brak skuteczności w ich wykrywaniu;

3.  przypomina, że nie wszystkie nieprawidłowości stanowią nadużycia finansowe oraz że należy wyraźnie odróżniać je od popełnionych błędów;

4.  uważa, że współpraca Komisji i państw członkowskich w wykrywaniu nadużyć finansowych nie jest wystarczająco skuteczna; w związku z tym apeluje o przyjęcie zestawu środków służących ściślejszej, skuteczniejszej i wydajniejszej współpracy;

5.  wyraża ubolewanie, że dotychczas nie wszystkie państwa członkowskie przyjęły krajowe strategie zwalczania nadużyć finansowych; zwraca się do Komisji, by aktywnie pomagała państwom członkowskim w opracowywaniu krajowych strategii zwalczania nadużyć finansowych, zwłaszcza że to państwa członkowskie zarządzają około 74 % budżetu UE;

6.  powtórnie wzywa Komisję do stworzenia jednolitego systemu zbierania od państw członkowskich porównywalnych danych o nieprawidłowościach i nadużyciach finansowych, by unormować proces zgłaszania oraz zapewnić jakość składanych informacji i porównywalność danych;

7.  wyraża zaniepokojenie utrzymującymi się różnicami między państwami członkowskimi, jeśli chodzi o proces zgłaszania, gdyż różnice te mogą prowadzić do błędnego postrzegania skuteczności kontroli; zachęca Komisję do dalszych działań mających pomagać państwom członkowskim w podnoszeniu poziomu i jakości kontroli oraz w wymianie najlepszych praktyk w dziedzinie walki z nadużyciami;

Dyrektywa PIF i rozporządzenie w sprawie EPPO(8)

8.  z zadowoleniem przyjmuje przyjęcie dyrektywy PIF, w której określono minimalne zasady definiowania przestępstw i sankcji w dziedzinie nadużyć naruszających interesy finansowe Unii, co obejmuje transgraniczne oszustwa związane z VAT powodujące łączne szkody na kwotę co najmniej 10 mln EUR; przypomina jednak, że Komisja oceni ten próg do dnia 6 lipca 2022 r.; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że zakres dyrektywy PIF obejmuje oszustwa związane z VAT, co ma szczególne znaczenie dla bardziej zdecydowanego zwalczania transgranicznych oszustw związanych z VAT; postrzega tę dyrektywę jako pierwszy krok w kierunku zharmonizowanego europejskiego prawa karnego; zauważa, że dyrektywa ta zawiera definicję korupcji i określa rodzaje nieuczciwego zachowania podlegające karze;

9.  z zadowoleniem przyjmuje decyzję 20 państw członkowskich o utworzeniu EPPO w ramach wzmocnionej współpracy; apeluje o faktyczną współpracę między OLAF a EPPO, prowadzoną na zasadzie komplementarności, efektywnej wymiany informacji i wsparcia OLAF dla działań EPPO, unikania dublowania struktur, konfliktów kompetencji i luk prawnych wynikających z braku kompetencji; ubolewa jednak, że nie wszystkie państwa członkowskie Unii włączyły się w tę inicjatywę, i podkreśla znaczenie utrzymania jednakowych wskaźników efektywności wykrywania nadużyć finansowych we wszystkich państwach członkowskich; wzywa Komisję, by zachęcała do przystąpienia do EPPO państwa członkowskie niechętne jak dotąd tej inicjatywie;

10.  apeluje do uczestniczących państw członkowskich i Komisji, by jak najszybciej rozpoczęły prace mające przygotować uruchomienie EPPO oraz by ściśle angażowały Parlament w odpowiednie procedury, zwłaszcza w mianowanie prokuratora generalnego; wzywa Komisję, aby jak najszybciej wyznaczyła tymczasowego dyrektora administracyjnego EPPO, zgodnie z art. 20 rozporządzenia w sprawie EPPO; nalega, aby jeszcze przed oficjalnym rozpoczęciem działalności EPPO zapewniono jej odpowiednią liczbę pracowników i wystarczające zasoby; przypomina, że EPPO musi być niezależna;

11.  apeluje o efektywną współpracę między państwami członkowskimi, EPPO, OLAF i Eurojustem; przypomina o trwających negocjacjach dotyczących rozporządzenia w sprawie Eurojustu; zaznacza, że odpowiednie kompetencje Eurojustu, OLAF i EPPO muszą być jasno zdefiniowane; podkreśla, że naprawdę skuteczne zwalczanie nadużyć finansowych na szczeblu UE wymaga od EPPO, Eurojustu i OLAF sprawnej współpracy politycznej i operacyjnej, pozwalającej uniknąć nakładania się zadań; przypomina w związku z tym, że uzgodnienia robocze między tymi trzema organami należy opracować i przyjąć jak najszybciej, zgodnie z art. 99–101 rozporządzenia w sprawie EPPO; zaznacza, że EPPO powinna posiadać uprawnienia do rozstrzygania sporów kompetencyjnych w sprawach istotnych dla wykonywania jej zadań;

Dochody – zasoby własne

12.  wyraża zaniepokojenie stratami wynikającymi z ubytku dochodów z tytułu podatku VAT oraz z wewnątrzwspólnotowych nadużyć związanych z VAT, wynoszącymi w 2015 r. 159,5 mld EUR;

13.  wyraża zadowolenie z przyjęcia krótkoterminowych środków zwalczania ubytku dochodów z tytułu podatku VAT, o czym mowa w planie działania Komisji pt. „W kierunku jednolitego unijnego obszaru VAT”, opublikowanym w dniu 7 kwietnia 2016 r.; podkreśla, że problemy dotyczące transgranicznych nadużyć związanych z VAT wymagają podjęcia zdecydowanych, skoordynowanych i szybkich działań; apeluje do Komisji o przyspieszenie procedur w celu przedstawienia wniosków dotyczących ostatecznej wersji systemu VAT, co przewidziano w planie działania, aby zapobiec uszczupleniu dochodów podatkowych w UE i w państwach członkowskich;

14.  ubolewa, że choć łączna liczba nieprawidłowości związanych i niezwiązanych z nadużyciami finansowymi dotyczących tradycyjnych zasobów własnych (TZW) spadła z 5 514 w 2015 r. do 4 647 w 2016 r., to ich łączna kwota wzrosła z 445 mln EUR do 537 mln EUR i jest wyższa o 13 % od średniej z lat 2012–2016;

15.  zauważa z ogromnym zaniepokojeniem, że w ostatnich latach wzrósł przemyt wyrobów tytoniowych do UE i według danych szacunkowych oznacza straty dla dochodów publicznych budżetu UE i budżetów państw członkowskich w wysokości 10 mld EUR rocznie, a zarazem jest jednym z największych źródeł przestępczości zorganizowanej, w tym terroryzmu; uważa, że państwa członkowskie powinny nasilić zwalczanie tej nielegalnej działalności, np. przez usprawnienie procedur współpracy i wymianę informacji między państwami członkowskimi;

16.  odnotowuje rezultaty 12 wspólnych operacji celnych przeprowadzonych przez OLAF i państwa członkowskie we współpracy z różnymi służbami państw trzecich i Światowej Organizacji Celnej (WCO), które doprowadziły zwłaszcza do zajęcia 11 mln sztuk papierosów, 287 000 sztuk cygar, 250 ton innych wyrobów tytoniowych, 8 ton marihuany i 400 kg kokainy;

17.  zauważa, że kontrole celne przy odprawie towarów i kontrole prowadzone przez służby ds. zwalczania nadużyć finansowych stanowiły najskuteczniejsze metody wykrywania nadużyć finansowych w odniesieniu do wpływów do budżetu UE;

18.  wyraża zaniepokojenie kwestią kontroli celnych oraz związanego z nimi poboru opłat, które należą do zasobów własnych budżetu Unii; przypomina, że prowadzenie kontroli mających na celu stwierdzenie, czy importerzy przestrzegają przepisów o taryfach celnych i przywozie, należy do organów celnych państw członkowskich;

19.  ubolewa z powodu różnic w kontrolach celnych prowadzonych w Unii i z powodu dużej liczby nadużyć ze szkodą dla systemu poboru zasobów własnych; zachęca Komisję, by zaostrzyła wspólną politykę kontroli celnych przez jej faktyczną harmonizację w celu poprawienia poboru tradycyjnych zasobów własnych oraz zapewnienia bezpieczeństwa UE i ochrony jej interesów gospodarczych, ze szczególnym uwzględnieniem zwalczania handlu towarami nielegalnymi i podrobionymi;

20.  ubolewa, że w latach 2013–2016 wartość odzieży i obuwia przywożonego z Chin była zaniżana przy wjeździe na terytorium niektórych państw europejskich, zwłaszcza Zjednoczonego Królestwa;

21.  przypomina, że OLAF zalecił Komisji odzyskanie od rządu Zjednoczonego Królestwa utraconych dochodów w wysokości 1,987 mld EUR, które przy prawidłowym postępowaniu zasiliłyby budżet UE;

22.  ubolewa, że Komisja nie jest w stanie obliczyć łącznej kwoty środków odzyskanych w wyniku odnośnych zaleceń OLAF; wzywa Komisję, by co roku podawała kwotę zasobów własnych UE odzyskanych na podstawie zaleceń OLAF, wprowadziła system umożliwiający obliczenie łącznej kwoty tych zasobów, podawała kwoty, które jeszcze należy odzyskać, oraz publikowała w rocznych sprawozdaniach z działalności OLAF informacje o współpracy, w tym o zaleceniach i o kwotach faktycznie odzyskanych;

23.  uważa, że Komisja powinna co roku przedstawiać informacje o różnicy między przewidywanymi a rzeczywiście uzyskanymi dochodami z tytułu podatku VAT i ceł;

Wydatki

24.  ubolewa, że w wydatkach bezpośrednich nieprawidłowości niezwiązane z nadużyciami finansowymi wzrosły o 16 % w stosunku do poprzedniego roku, w przeciwieństwie do pozostałych elementów budżetu, w których odnotowano spadek tych nieprawidłowości;

25.  ubolewa, że jest to czwarty rok, gdy rośnie zarówno liczba nieprawidłowości zgłoszonych jako nadużycia finansowe w zarządzaniu bezpośrednim (16 przypadków w 2015 r. i 49 przypadków w 2016 r.), jak i ich wartość (0,78 mln EUR w 2015 r. i 6,25 mln EUR w 2016 r.); wzywa Komisję, by do końca 2018 r. przedstawiła konkretny plan ograniczenia nadużyć w tym obszarze;

26.  zauważa, że liczba zgłoszonych nieprawidłowości dotyczących Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW), związanych i niezwiązanych z nadużyciami finansowymi, spadła co prawda z 3 250 przypadków w 2015 r. do 2 676 przypadków w 2016 r., ale jest nadal dwa razy wyższa niż w 2012 r., należy jednak podkreślić, że odpowiednie kwoty są w 2016 r. zaledwie o 8 % wyższe niż w 2012 r.; odnotowuje również fakt, że choć w 2016 r. łączna liczba nieprawidłowości związanych i niezwiązanych z nadużyciami finansowymi spadła w przypadku tego funduszu o 16 % w porównaniu do roku 2015, to liczba samych nieprawidłowości związanych z nadużyciami wzrosła o 17 %, jednak z zadowoleniem przyjmuje fakt, że kwota, której dotyczyły nieprawidłowości związane z nadużyciami finansowymi, spadła o ponad 50 %; zwraca również uwagę, że w ostatnich pięciu latach nieprawidłowości związane z nadużyciami finansowymi w EFRROW stanowiły około 0,5 % płatności;

27.  zauważa, że liczba 8 497 nieprawidłowości związanych i niezwiązanych z nadużyciami finansowymi w polityce spójności i polityce rybołówstwa jest w 2016 r. o 22 % niższa niż w 2015 r., jednak wciąż o 25 % wyższa niż średnia z pięciu ostatnich lat; przyjmuje również do wiadomości, że kwota, której dotyczyły nieprawidłowości, była o 5 % niższa niż w 2015 r.; zauważa, że w okresie programowania 2007–2013 nieprawidłowości związane z nadużyciami finansowymi dotyczyły 0,42 % środków na zobowiązania, a nieprawidłowości niezwiązane z nadużyciami finansowymi – 2,08 % środków na zobowiązania;

28.  przyjmuje z zadowoleniem fakt, że kwoty nieprawidłowości zgłoszonych jako nadużycia finansowe w polityce spójności i polityce rybołówstwa spadły niemal o 50 %, z 469 mln EUR w 2015 r. do 235 mln EUR w 2016 r.;

29.  stwierdza z konsternacją, że odnotowane w okresie programowania 2007–2013 kwoty obarczone nieprawidłowościami w Funduszu Spójności nadal rosną (z 277 mln EUR w 2015 r. do 480 mln EUR w 2016 r.), w przeciwieństwie do innych funduszy (EFRR, EFS czy Europejski Fundusz Rybacki), w których obserwuje się tendencję do stabilizacji, a nawet spadku tych kwot;

30.  wyraża zdumienie, że w przypadku blisko jednej trzeciej nieprawidłowości zgłoszonych w 2016 r. jako nadużycia finansowe w polityce spójności nie przedstawiono informacji o odnośnej dziedzinie priorytetowej, a brak tych informacji uniemożliwia rzetelne porównanie z latami poprzednimi; wzywa Komisję i państwa członkowskie do zaradzenia tej sytuacji;

31.  wyraża zaniepokojenie w związku z kontrolami dotyczącymi instrumentów finansowych zarządzanych przez pośredników oraz z wykazanymi słabościami w kontroli siedzib statutowych beneficjentów; zwraca uwagę na konieczność uzależnienia pożyczek bezpośrednich i pośrednich od opublikowania danych podatkowych i księgowych w podziale na kraje oraz od ujawniania informacji o własności rzeczywistej przez beneficjentów i instytucje pośrednictwa finansowego uczestniczące w finansowaniu;

32.  oczekuje, że uproszczenie zasad administracyjnych, do którego wezwano we wspólnych przepisach obejmujących lata 2014–2020, umożliwi zmniejszenie liczby nieprawidłowości niezwiązanych z nadużyciami finansowymi, wykrywanie przypadków nadużyć i poprawienie dostępu beneficjentów do funduszy UE;

33.  odnotowuje stałą tendencję spadkową, jeśli chodzi o liczbę zgłoszonych nieprawidłowości dotyczących pomocy przedakcesyjnej, wynikającą ze stopniowego kończenia programów przedakcesyjnych; zauważa jednak, że Turcja nadal jest krajem z największą liczbą nieprawidłowości (związanych i niezwiązanych z nadużyciami finansowymi), jako że ponad 50 % zgłoszonych przypadków dotyczy właśnie tego kraju;

34.  z zainteresowaniem oczekuje na wyniki uzyskane dzięki systemowi wczesnego wykrywania i wykluczania (EDES) stosowanemu przez Komisję od dnia 1 stycznia 2016 r.;

35.  opowiada się za ściślejszą współpracą między państwami członkowskimi w odniesieniu do wymiany informacji; zaznacza, że wiele państw członkowskich nie ma odrębnych przepisów dotyczących zwalczania przestępczości zorganizowanej, która jest coraz bardziej zaangażowana w działalność transgraniczną oraz działania naruszające interesy finansowe Unii, np. w przemyt i fałszowanie pieniądza; uważa za sprawę zasadniczą, by państwa członkowskie stosowały skuteczne środki walki z coraz większym umiędzynarodowieniem nadużyć, i wzywa Komisję do opracowania wspólnych norm dotyczących środków wspierania walki z nadużyciami;

Zamówienia publiczne

36.  przypomina, że w ostatnim okresie programowania zamówienia publiczne należą do głównych źródeł błędu, i odnotowuje wciąż wysoki poziom nieprawidłowości wynikających z braku zgodności z przepisami dotyczącymi zamówień publicznych; ponownie wzywa Komisję do opracowania bazy danych dotyczących nieprawidłowości, mogącej służyć za podstawę rzeczowej i gruntownej analizy częstotliwości, wagi i przyczyn błędów w zamówieniach publicznych; wzywa właściwe organy państw członkowskich do opracowania i analizy ich własnych baz danych dotyczących nieprawidłowości, w tym nieprawidłowości przy udzielaniu zamówień publicznych, oraz do współpracy z Komisją w celu dostarczania danych w takim terminie i w takiej formie, które ułatwią Komisji pracę; wzywa Komisję, by jak najszybciej przystąpiła do monitorowania i oceny transpozycji do prawa krajowego dyrektyw 2014/24/UE oraz 2014/25/UE dotyczących zamówień publicznych;

37.  ponownie wzywa Komisję i państwa członkowskie do przestrzegania przepisów określających warunki ex ante w polityce spójności, zwłaszcza w obszarze zamówień publicznych; apeluje do państw członkowskich o wzmożenie wysiłków w obszarach, które Komisja wskazała w sprawozdaniu rocznym, zwłaszcza jeśli chodzi o udzielanie zamówień publicznych, przestępstwa finansowe, konflikty interesów, korupcję, sygnalizowanie nieprawidłowości i definicję nadużycia finansowego;

Wskazane problemy i niezbędne działania

Lepsze kontrole

38.  pilnie wzywa Komisję i państwa członkowskie do bardziej zdecydowanego przeciwdziałania nieprawidłowościom związanym z nadużyciami finansowymi; uważa, że nieprawidłowości niezwiązane z nadużyciami finansowymi należy eliminować za pomocą środków administracyjnych, w szczególności przez wprowadzenie przejrzystszych i prostszych wymogów;

39.  podkreśla, że system umożliwiający wymianę informacji między właściwymi organami ułatwiłby krzyżową kontrolę zapisów księgowych dotyczących transakcji między co najmniej dwoma państwami członkowskimi, by zapobiegać oszustwom transgranicznym w funduszach strukturalnych i inwestycyjnych, a tym samym zapewnić horyzontalne i całościowe podejście do ochrony interesów finansowych państw członkowskich; ponownie wzywa Komisję do przedłożenia wniosku ustawodawczego w sprawie wzajemnej pomocy administracyjnej w obszarach funduszy europejskich, w których do tej pory nie przewidziano takiej praktyki;

40.  popiera program Herkules III, będący dobrym przykładem podejścia „jak najlepiej wykorzystać każde euro”; podkreśla znaczenie tego programu oraz jego wkład w zwiększanie zdolności organów celnych do zwalczania transgranicznej przestępczości zorganizowanej i zapobiegania wwożeniu do państw członkowskich produktów podrobionych i towarów pochodzących z przemytu;

41.  z zadowoleniem przyjmuje niezależną ocenę śródokresową programu Herkules III, przedstawioną Parlamentowi Europejskiemu i Radzie w dniu 11 stycznia 2018 r.;

42.  wyraża zaniepokojenie wzrostem liczby nadużyć finansowych związanych z podatkiem VAT, zwłaszcza tak zwanych oszustw karuzelowych; przyjmuje do wiadomości wniosek Komisji dotyczący dyrektywy Rady mającej umożliwić stosowanie przez państwa członkowskie – pod pewnymi ściśle określonymi warunkami – ogólnego mechanizmu odwrotnego obciążenia (GRCM); odnotowuje wniosek Komisji w sprawie pakietu uproszczeń podatku VAT oraz obniżenia kosztów przestrzegania przepisów przez MŚP, mający stworzyć środowisko sprzyjające rozwojowi MŚP i handlowi transgranicznemu; wzywa Komisję, by przedstawiła całościowe, długoterminowe i ogólnounijne rozwiązanie problemu oszustw związanych z podatkiem VAT; apeluje do wszystkich państw członkowskich o udział w pracach sieci Eurofisc we wszystkich dziedzinach w celu ułatwienia wymiany informacji i koordynowania polityki z myślą o zwalczaniu tego typu nadużyć finansowych, przynoszących szkodę budżetowi UE i budżetom krajowym;

43.  wzywa Komisję do corocznego publikowania sprawozdań dotyczących wykorzystania funduszy UE oraz przekazów pieniężnych Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI) i Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju (EBOR) na rzecz struktur offshore, z podaniem liczby i charakteru zablokowanych projektów, wyjaśnieniem powodów ich zablokowania oraz wyliczeniem działań następczych mających zapewnić, że fundusze UE nie będą bezpośrednio ani pośrednio przyczyniać się do naruszania interesów finansowych UE;

44.  przypomina, że pełna przejrzystość sprawozdawczości dotyczącej wydatków ma zasadnicze znaczenie przede wszystkim w przedsięwzięciach infrastrukturalnych finansowanych bezpośrednio przez fundusze lub instrumenty finansowe UE; wzywa Komisję do udzielenia obywatelom UE pełnego dostępu do informacji o współfinansowanych przedsięwzięciach;

Zapobieganie

45.  uważa, że działania zapobiegawcze mają bardzo istotne znaczenie dla zmniejszania poziomu nadużyć w wydatkowaniu środków UE;

46.  z zadowoleniem przyjmuje działania zapobiegawcze Komisji i OLAF oraz apeluje o lepsze wdrażanie systemów EDES i systemu informacji w celu zwalczania nadużyć finansowych (AFIS), a także o realizację krajowych strategii zwalczania nadużyć finansowych;

47.  wzywa Komisję do dalszego upraszczania rozporządzenia finansowego i pozostałych przepisów administracyjnych; zwraca się do Komisji, by bardzo starannie oceniła jasność i wartość dodaną kierunków finansowania zapisanych w programach operacyjnych państw członkowskich;

48.  wzywa Komisję do opracowania ram cyfryzacji wszystkich procesów wdrażania polityki UE (zaproszenia do składania wniosków, składane wnioski, ocena, wdrażanie, płatności), do stosowania przez wszystkie państwa członkowskie;

49.  uważa przejrzystość za ważne narzędzie walki z nadużyciami finansowymi; wzywa Komisję do opracowania ram, których państwa członkowskie powinny przestrzegać, informując opinię publiczną o wszystkich etapach realizacji projektów finansowanych z funduszy europejskich, w tym o płatnościach;

Sygnaliści

50.  podkreśla istotną rolę sygnalistów w zapobieganiu nadużyciom oraz ich wykrywaniu i zgłaszaniu, oraz potrzebę zapewnienia sygnalistom ochrony; apeluje do Komisji i państw członkowskich o zapewnienie sygnalistom minimalnego poziomu ochrony w UE;

51.  przypomina swoje rezolucje z dnia 14 lutego 2017 r. i z dnia 24 października 2017 r.(9) w sprawie ochrony sygnalistów oraz usilnie wzywa państwa członkowskie i Komisję do szybkiego wdrożenia zaleceń zawartych w tych dokumentach;

52.  ponawia apel do Komisji o jak najszybsze przedłożenie przekrojowego wniosku ustawodawczego dotyczącego ochrony sygnalistów, by skutecznie zapobiegać nadużyciom naruszającym interesy finansowe Unii oraz zwalczać te nadużycia;

53.  odnotowuje przeprowadzone przez Komisję w okresie od marca do maja 2017 r. otwarte konsultacje publiczne, które miały na celu zebranie opinii na temat ochrony sygnalistów na szczeblu krajowym i unijnym; oczekuje planowanej na najbliższe miesiące inicjatywy Komisji mającej zwiększyć ochronę sygnalistów w UE; przypomina swoją rezolucję z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie roli demaskatorów w ochronie interesów finansowych UE;

54.  zachęca Komisję oraz państwa członkowskie do przyjęcia środków służących ochronie poufności źródeł informacji, by zapobiegać dyskryminacji i groźbom;

Zwalczanie korupcji

55.  ubolewa, że Komisja nie uznała, że należy dalej publikować sprawozdanie o zwalczaniu korupcji, co utrudnia ocenę skali korupcji; przypomina o przyjętym w dniu 13 grudnia 2017 r. zaleceniu dla Rady i Komisji w następstwie dochodzenia w sprawie prania pieniędzy, unikania opodatkowania i uchylania się od opodatkowania(10), w którym Parlament zauważył, że monitorowanie przez Komisję zwalczania korupcji będzie kontynuowane w procesie europejskiego semestru, zajął stanowisko, że inne zagadnienia gospodarcze i finansowe w tym procesie mogą zepchnąć zwalczanie korupcji na dalszy plan, i zaapelował do Komisji, by dała dobry przykład i wznowiła publikowanie sprawozdania oraz by zobowiązała się do realizowania znacznie bardziej wiarygodnej i całościowej strategii zwalczania korupcji; podkreśla, że walka z korupcją wymaga współpracy policji i wymiaru sprawiedliwości, a w tym obszarze polityki Parlament jest współprawodawcą i posiada pełne uprawnienia kontrolne;

56.  podkreśla, że korupcja stanowi ogromne wyzwanie dla UE i państw członkowskich, a wobec braku skutecznych środków przeciwdziałania obniża wyniki gospodarcze, podważa praworządność i osłabia wiarygodność instytucji demokratycznych oraz zaufanie do nich w całej Unii; przypomina swoją rezolucję z dnia 25 października 2016 r. zawierającą zalecenia dla Komisji dotyczące utworzenia unijnego mechanizmu dotyczącego demokracji, praworządności i praw podstawowych(11), w której jednoznacznie wezwano do wprowadzenia rocznego sprawozdania na temat demokracji, praworządności i praw podstawowych (europejskie sprawozdanie dotyczące demokracji, praworządności i praw podstawowych) zawierającego zalecenia dla poszczególnych krajów, ze szczególnym uwzględnieniem korupcji;

57.  ubolewa, że nowa dyrektywa w sprawie zamówień publicznych nie przyniosła jak dotąd widocznej poprawy w wykrywaniu poziomu korupcji w UE, i wzywa Komisję do zapewnienia skutecznych instrumentów służących poprawie przejrzystości procedur udzielania zamówień i podwykonawstwa;

58.  wzywa państwa członkowskie do pełnego wdrożenia dyrektywy UE w sprawie prania pieniędzy, co obejmuje wprowadzenie publicznego rejestru rzeczywistych beneficjentów przedsiębiorstw i funduszy powierniczych;

59.  ponownie wzywa Komisję do opracowania systemu rygorystycznych wskaźników i łatwych do stosowania, jednolitych kryteriów wynikających z wymogów określonych w programie sztokholmskim, z myślą o ocenie poziomu korupcji w państwach członkowskich oraz ich polityki antykorupcyjnej; zachęca Komisję do opracowania wskaźnika korupcji, który posłuży do klasyfikacji państw członkowskich; jest zdania, że wskaźnik korupcji może być dla Komisji solidną podstawą do utworzenia mechanizmu kontroli poszczególnych krajów w związku z kontrolą wydatkowania środków UE;

60.  podkreśla, że działania zapobiegawcze powinny obejmować ciągłe szkolenia i wsparcie dla pracowników odpowiedzialnych za zarządzanie środkami finansowymi i ich kontrolowanie we właściwych organach, a także wymianę informacji i najlepszych praktyk między państwami członkowskimi; wskazuje na decydującą rolę organów lokalnych i regionalnych oraz zainteresowanych stron w walce z nadużyciami finansowymi;

61.  przypomina, że Komisja nie ma dostępu do informacji, jakimi wymieniają się państwa członkowskie, aby móc zapobiegać i przeciwdziałać wewnątrzwspólnotowym oszustwom typu „znikający podmiot gospodarczy”, powszechnie zwanym oszustwami karuzelowymi; jest zdania, że Komisja powinna mieć dostęp do sieci Eurofisc, aby lepiej kontrolować, oceniać i usprawniać wymianę danych między państwami członkowskimi; apeluje do wszystkich państw członkowskich, by uczestniczyły w działalności sieci Eurofisc we wszystkich obszarach w celu ułatwienia i przyspieszenia wymiany informacji z organami wymiaru sprawiedliwości i organami ścigania, takimi jak Europol i OLAF, zgodnie z zaleceniem Trybunału Obrachunkowego; wzywa państwa członkowskie i Radę, by umożliwiły Komisji dostęp do tych informacji w celu zacieśnienia współpracy, poprawy wiarygodności danych i zwalczania przestępczości transgranicznej;

Dziennikarstwo śledcze

62.  uważa, że dziennikarstwo śledcze odgrywa zasadniczą rolę w podnoszeniu poziomu niezbędnej przejrzystości w UE i państwach członkowskich oraz że należy do takiego dziennikarstwa zachęcać i wspierać je środkami prawnymi zarówno w państwach członkowskich, jak i w UE;

Wyroby tytoniowe

63.  przypomina decyzję Komisji o nieodnawianiu umowy z PMI, która wygasła w dniu 9 lipca 2016 r.; przypomina, że w dniu 9 marca 2016 r.(12) Parlament zwrócił się do Komisji, aby nie odnawiała, nie przedłużała ani nie renegocjowała umowy z PMI po upływie okresu, na jaki została ona zawarta; uważa, że należy rozwiązać pozostałe trzy umowy (z BAT, JTI i ITL) ze skutkiem od dnia 20 maja 2019 r.; wzywa Komisję, by do końca 2018 r. przedstawiła sprawozdanie dotyczące możliwości zakończenia tych pozostałych trzech umów;

64.  wzywa Komisję, by wprowadziła na szczeblu UE wszelkie środki niezbędne do identyfikacji i śledzenia wyrobów tytoniowych PMI oraz do wszczynania postępowań sądowych w przypadku nieprzepisowych konfiskat wyrobów tego producenta, dopóki nie będą miały zastosowania wszystkie przepisy dyrektywy w sprawie wyrobów tytoniowych, by nie dopuścić do wystąpienia luki w przepisach w okresie między wygaśnięciem umowy z PMI a datą wejścia w życie dyrektywy w sprawie wyrobów tytoniowych i protokołu do ramowej konwencji o ograniczeniu użycia tytoniu;

65.  z zadowoleniem przyjmuje wsparcie Komisji dla szybkiej ratyfikacji protokołu WHO w sprawie likwidacji nielegalnego handlu wyrobami tytoniowymi, ponieważ jest to pierwszy wielostronny instrument prawny, który odnosi się do problemu przemytu wyrobów tytoniowych całościowo i na skalę światową;

66.  przypomina, że jak dotąd protokół WHO w sprawie likwidacji nielegalnego handlu wyrobami tytoniowymi ratyfikowały 32 strony, w tym tylko osiem państw członkowskich i Unia jako całość; wzywa 10 państw członkowskich (Belgię, Danię, Finlandię, Grecję, Irlandię, Niderlandy, Niemcy, Słowenię, Szwecję i Zjednoczone Królestwo) oraz Norwegię, które podpisały, ale jeszcze nie ratyfikowały protokołu w sprawie likwidacji nielegalnego handlu wyrobami tytoniowymi, aby dokonały ratyfikacji;

67.  wyraża nadzieję, że otrzyma niebawem zapowiedziane na 2018 r. końcowe sprawozdanie Komisji z postępu prac, o którym mowa w komunikacie z 2013 r. pt. „Intensyfikacja walki z przemytem papierosów i innymi formami nielegalnego handlu wyrobami tytoniowymi – Kompleksowa strategia UE” (COM(2013)0324);

68.  z zadowoleniem przyjmuje fakt, że od kwietnia 2016 r. we Wspólnym Centrum Badawczym w Geel (Belgia) działa unijne laboratorium ds. kontroli wyrobów tytoniowych, mogące określić skład chemiczny i charakterystykę zajętych wyrobów tytoniowych, co umożliwi weryfikację ich autentyczności;

Dochodzenia i rola OLAF

69.  zaznacza, że wydawane przez OLAF zalecenia o charakterze sądowym są jak dotąd wykonywane w państwach członkowskich w bardzo ograniczonym stopniu; uważa, że taka sytuacja jest niedopuszczalna, i wzywa Komisję, by zapewniła pełne wdrażanie zaleceń OLAF w państwach członkowskich;

70.  ubolewa, że mimo licznych zaleceń i dochodzeń OLAF wskaźnik skuteczności ścigania przestępstw w państwach członkowskich wynosi tylko 30 %, organy sądowe niektórych państw członkowskich nie traktują priorytetowo zaleceń OLAF dotyczących niewłaściwego wydatkowania środków unijnych, a nawet sam OLAF nie stosuje się odpowiednio do własnych zaleceń; wzywa Komisję, by wprowadziła zasady dotyczące wykonywania zaleceń OLAF;

71.  ubolewa, że krajowe organy sądowe oddalają około 50 % spraw OLAF; wzywa państwa członkowskie, Komisję i OLAF, by określiły warunki dopuszczalności dowodów dostarczanych przez OLAF; wzywa OLAF do poprawy jakości sprawozdań końcowych w celu zwiększenia ich użyteczności dla organów krajowych;

72.  apeluje do OLAF o bardziej realistyczne podejście do zaleceń dotyczących odzyskiwania płatności, a także do informowania o faktycznie odzyskanych kwotach;

73.  przypomina, że rozporządzenie w sprawie OLAF przyznaje dyrektorowi generalnemu istotną rolę w procedurach składania skarg dotyczących dochodzeń; przypomina, że bezpośredni udział dyrektora generalnego w dochodzeniach OLAF szkodzi odgrywanej przez niego roli, a tym samym rozporządzeniu;

74.  wzywa Komisję, by podczas przeglądu rozporządzenia (UE, Euratom) nr 883/2013 wprowadziła właściwą równowagę kompetencji między EPPO a OLAF, rozszerzyła gwarancje procesowe, doprecyzowała i rozszerzyła uprawnienia OLAF do prowadzenia dochodzeń, określiła poziom przejrzystości zaleceń i sprawozdań OLAF oraz wyjaśniła zasady dostępu do danych i współpracy między OLAF a jego Komitetem Nadzoru;

o
o   o

75.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Trybunałowi Sprawiedliwości Unii Europejskiej, Europejskiemu Trybunałowi Obrachunkowemu, Europejskiemu Urzędowi ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) i Komitetowi Nadzoru OLAF.

(1) Dz.U. C 322 z 28.9.2017, s. 1.
(2) Dz.U. L 248 z 18.9.2013, s. 1.
(3) Dz.U. L 198 z 28.7.2017, s. 29.
(4) Dz.U. L 298 z 26.10.2012, s. 1.
(5) Dz.U. L 312 z 23.12.1995, s. 1.
(6) Wyrok Trybunału (wielka izba) z dnia 8 września 2015 r. w sprawie Taricco i inni, C-105/14, ECLI:EU:C:2015:555.
(7) Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0022.
(8) Rozporządzenie Rady (UE) 2017/1939 z dnia 12 października 2017 r. wdrażające wzmocnioną współpracę w zakresie ustanowienia Prokuratury Europejskiej ( EPPO ) (Dz.U. L 283 z 31.10.2017, s. 1).
(9) Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0402.
(10) Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0491.
(11) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0409.
(12) Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 9 marca 2016 r. dotyczącej umowy w sprawie wyrobów tytoniowych (umowa z PMI) (Dz.U. C 50 z 9.2.2018, s. 35.)


Genetycznie zmodyfikowany burak cukrowy H7-1
PDF 371kWORD 59k
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 3 maja 2018 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji dotyczącej odnowienia zezwolenia na wprowadzenie do obrotu żywności i paszy wyprodukowanej z genetycznie zmodyfikowanego buraka cukrowego H7-1 (KM-ØØØH71-4) na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy (D055630–01 – 2018/2651(RSP))
P8_TA(2018)0197B8-0220/2018

Parlament Europejski,

–  uwzględniając projekt decyzji wykonawczej Komisji dotyczącej odnowienia zezwolenia na wprowadzenie do obrotu żywności i paszy wyprodukowanej z genetycznie zmodyfikowanego buraka cukrowego H7-1 (KM-ØØØH71-4) na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy (D055630-01),

–  uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 września 2003 r. w sprawie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy(1), w szczególności jego art. 11 ust. 3 i art. 23 ust. 3,

–  uwzględniając fakt, że Stały Komitet ds. Łańcucha Żywnościowego i Zdrowia Zwierząt, o którym mowa w art. 35 rozporządzenia (WE) nr 1829/2003, nie wydał opinii w wyniku głosowania w dniu 19 marca 2018 r.,

–  uwzględniając art. 11 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 z dnia 16 lutego 2011 r. ustanawiającego przepisy i zasady ogólne dotyczące trybu kontroli przez państwa członkowskie wykonywania uprawnień wykonawczych przez Komisję(2),

–  uwzględniając opinię Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) z dnia 26 października 2017 r. opublikowaną w dniu 16 listopada 2017 r.(3),

–  uwzględniając wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) nr 182/2011 ustanawiającego przepisy i zasady ogólne dotyczące trybu kontroli przez państwa członkowskie wykonywania uprawnień wykonawczych przez Komisję (COM(2017)0085, COD(2017)0035),

–  uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje wyrażające sprzeciw wobec zatwierdzania organizmów zmodyfikowanych genetycznie(4),

–  uwzględniając projekt rezolucji Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności,

–  uwzględniając art. 106 ust. 2 i 3 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że w dniu 12 listopada 2004 r. przedsiębiorstwa KWS SAAT AG i Monsanto Europe S.A. zwróciły się, zgodnie z art. 5 i 17 rozporządzenia (WE) nr 1829/2003, do właściwych organów Zjednoczonego Królestwa z wnioskiem o wprowadzenie do obrotu żywności oraz składników żywności i pasz wyprodukowanych z buraka cukrowego H7-1 („genetycznie zmodyfikowany burak cukrowy H7-1”);

B.  mając na uwadze, że na mocy decyzji Komisji 2007/692/WE(5) zezwolono na wprowadzenie do obrotu żywności oraz składników żywności i pasz wyprodukowanych z genetyczne zmodyfikowanego buraka cukrowego H7-1; mając na uwadze, że zanim Komisja podjęła decyzję, w dniu 5 grudnia 2006 r. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) wydał pozytywną opinię zgodnie z art. 6 i 18 rozporządzenia (WE) nr 1829/2003, którą opublikowano w dniu 14 grudnia 2006 r.(6) („EFSA 2006”);

C.  mając na uwadze, że w dniu 20 października 2016 r. przedsiębiorstwa KWS SAAT SE i Monsanto Europe S.A./N.V. wspólnie złożyły wniosek o odnowienie zezwolenia udzielonego zgodnie z decyzją 2007/692/WE;

D.  mając na uwadze, że w dniu 26 października 2017 r. EFSA wydał pozytywną opinię zgodnie z art. 6 i 18 rozporządzenia (WE) nr 1829/2003, którą opublikowano w dniu 16 listopada 2017 r.(7) („EFSA 2017”);

E.  mając na uwadze, że wniosek o odnowienie dotyczy żywności i pasz produkowanych z genetycznie zmodyfikowanego buraka cukrowego H7-1 lub żywności zawierającej składniki zeń wyprodukowane, przeznaczonych do przywozu i przetwarzania(8); mając na uwadze, że przykłady tych produktów obejmują cukier, syrop, suszoną miazgę i melasę, z których wszystkie pochodzą z korzenia buraka cukrowego; mając na uwadze, że miazga i melasa są wykorzystywane m.in. w paszach dla zwierząt(9);

F.  mając na uwadze, że rozporządzenie (WE) nr 1829/2003 stanowi, iż genetycznie zmodyfikowana żywność lub pasza nie mogą mieć szkodliwego wpływu na zdrowie ludzi, zdrowie zwierząt i na środowisko oraz że przy sporządzaniu decyzji Komisja bierze pod uwagę wszelkie odnośne przepisy prawa unijnego, a także inne uzasadnione czynniki istotne dla rozpatrywanej sprawy;

G.  mając na uwadze, że w trakcie trzymiesięcznego okresu konsultacji państwa członkowskie zgłosiły wiele krytycznych uwag zarówno do EFSA 2006(10), jak i EFSA 2017(11); mając na uwadze, że państwa członkowskie krytykują m.in. fakt, że nie przeprowadzono testów na częściach korzeni, które są często mieszane z melasą i podawane jako granulki; że trzytygodniowego badania wydajności żywienia owiec nie można uznać za reprezentatywne, ponieważ nie jest jasne, czy oceniono parametry istotne z toksykologicznego punktu widzenia; że nie przedstawiono dowodów naukowych na poparcie twierdzenia, iż „narażenie ludzi na białko będzie znikome”; że w odniesieniu do działania uczulającego nie przeprowadzono badań doświadczalnych z samym organizmem zmodyfikowanym genetycznie; że przeprowadzone badania z wyizolowanym białkiem nie są przekonującym dowodem nieszkodliwości oraz że w analizie składu brakuje danych na temat fosforu i magnezu zalecanych przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju;

H.  mając na uwadze, że zmodyfikowany genetycznie burak cukrowy H7-1 wykazuje ekspresję białka CP4 EPSPS nadającego odporność na glifosat; mając na uwadze, że w związku z tym należy się spodziewać, że zmodyfikowane genetycznie rośliny buraka cukrowego H7-1 będą narażone na wyższe, a także powtarzające się dawki glifosatu, co doprowadzi nie tylko do większej ilości pozostałości z oprysków w zbiorach, lecz może również wpłynąć na skład roślin, a także na ich właściwości agronomiczne;

I.  mając na uwadze, że o ile glifosat jest zwykle rozpylany na liściach roślin, może on gromadzić się w korzeniach wskutek przenikania przez roślinę lub wchłaniania przez glebę; mając na uwadze, że wchłanianie glifosatu przez korzenie wykazano u kilku gatunków roślin uprawnych, w tym u buraka cukrowego; mając na uwadze, że ta droga narażenia ma istotne znaczenie, ponieważ korzenie są główną częścią przechwytującą glifosat podczas spływu z pól(12);

J.  mając na uwadze, że informacje o poziomach pozostałości herbicydów i ich metabolitów, a także o ich rozmieszczeniu w całej roślinie, są niezbędne do dokładnej oceny ryzyka związanego z roślinami zmodyfikowanymi genetycznie tolerującymi herbicydy; mając na uwadze, że według panelu EFSA ds. GMO poziomy pozostałości glifosatu nie wchodzą w zakres jego kompetencji; mając na uwadze, że EFSA nie ocenił pozostałości glifosatu w genetycznie zmodyfikowanym buraku cukrowym H7-1 oraz wszelkich możliwych zmian w jego składzie i cechach agronomicznych w wyniku narażenia na glifosat;

K.  mając na uwadze, że ogólnie według panelu EFSA ds. pestycydów nie można wyciągnąć wniosków co do bezpieczeństwa opryskiwania glifosatem upraw zmodyfikowanych genetycznie(13); mając na uwadze, że dodatki i ich mieszaniny stosowane w komercyjnych formach użytkowych do rozpylania glifosatu mogą wykazywać toksyczność wyższą niż sama substancja czynna(14); mając na uwadze, że Unia wycofała już z obrotu dodatek o nazwie polietoksylowana amina łojowa ze względu na obawy związane z jego toksycznością; mając na uwadze, że problematyczne dodatki i mieszaniny mogą jednak w dalszym ciągu być dopuszczone w krajach, w których uprawia się genetycznie zmodyfikowanego buraka cukrowego H7-1 (USA, Kanada i Japonia);

L.  mając na uwadze, że utrzymują się wątpliwości co do rakotwórczości glifosatu; mając na uwadze, że EFSA stwierdził w listopadzie 2015 r., że mało prawdopodobne jest, aby glifosat był rakotwórczy, a Europejska Agencja Chemikaliów (ECHA) uznała w marcu 2017 r., że nie przyznaje mu klasyfikacji; mając natomiast na uwadze, że w 2015 r. Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem działająca pod auspicjami Światowej Organizacji Zdrowia zaklasyfikowała glifosat do substancji prawdopodobnie rakotwórczych dla ludzi; mając na uwadze, że Parlament powołał Komisję Specjalną ds. Unijnej Procedury Wydawania Zezwoleń na Dopuszczenie Pestycydów do Obrotu, która pomoże ustalić, czy EFSA i ECHA zastosowały się do odnośnych międzynarodowych norm naukowych oraz czy doszło do nadmiernego wpływu przemysłu na wnioski agencji unijnych dotyczące rakotwórczości glifosatu;

M.  mając na uwadze, że Komisja nie wymaga obecnie od państw członkowskich oceny pozostałości glifosatu na powierzchni buraka cukrowego w celu zapewnienia zgodności z najwyższymi dopuszczalnymi poziomami pozostałości w ramach wieloletniego skoordynowanego programu kontroli na lata 2018, 2019 i 2020 zgodnie z rozporządzeniem wykonawczym Komisji (UE) 2017/660(15); mając na uwadze, że podobnie państwa członkowskie nie przeprowadzają oceny pozostałości glifosatu na powierzchni buraka cukrowego w celu zapewnienia zgodności z najwyższymi dopuszczalnymi poziomami pozostałości zgodnie z rozporządzeniem wykonawczym Komisji (UE) 2018/555(16); mając na uwadze, że w związku z tym nie wiadomo, czy pozostałości glifosatu na powierzchni importowanego genetycznie zmodyfikowanego buraka cukrowego H7-1 są zgodne z najwyższymi dopuszczalnymi w Unii poziomami pozostałości;

N.  mając na uwadze, że EFSA stwierdził, iż wszystkie reprezentatywne zastosowania glifosatu do upraw konwencjonalnych (tj. upraw niezmodyfikowanych genetycznie) z wyjątkiem jednego stanowią „zagrożenie dla dzikich kręgowców lądowych niebędących przedmiotem zwalczania”, podczas gdy w przypadku niektórych głównych zastosowań do upraw konwencjonalnych stwierdzono znaczne i długotrwałe zagrożenie dla ssaków(17); mając na uwadze, że ECHA zaklasyfikowała glifosat jako substancję działającą toksycznie na organizmy wodne i powodującą długotrwałe skutki; mając na uwadze, że szeroko udokumentowano negatywny wpływ stosowania glifosatu na różnorodność biologiczną i środowisko naturalne; mając na uwadze, że na przykład w badaniu przeprowadzonym w USA w 2017 r. wykazano negatywną współzależność między stosowaniem glifosatu a dużą liczbą dorosłych osobników gatunku motyla monarchy, w szczególności na obszarach skoncentrowanej działalności rolnej(18);

O.  mając na uwadze, że ponowne zezwolenie na wprowadzanie na rynek genetycznie zmodyfikowanego buraka cukrowego H7-1 będzie nadal wytwarzało zapotrzebowanie na jego uprawianie w państwach trzecich; mając na uwadze, że, jak wspomniano wyżej, w stosunku do zmodyfikowanych genetycznie roślin tolerujących herbicydy (w porównaniu do roślin niezmodyfikowanych genetycznie) stosuje się większe i powtarzane dawki herbicydów, ponieważ opracowano je właśnie w tym celu;

P.  mając na uwadze, że Unia jest stroną Konwencji ONZ o różnorodności biologicznej, na mocy której strony muszą dopilnować, by działalność prowadzona w ramach ich jurysdykcji lub kontroli nie powodowała szkód w środowisku innych państw lub na obszarach znajdujących się poza jurysdykcją krajową(19); mając na uwadze, że decyzja o tym, czy należy odnowić zatwierdzenie genetycznie zmodyfikowanego buraka cukrowego H7-1, należy do kompetencji Unii;

Q.  mając na uwadze, że rozwój zmodyfikowanych genetycznie upraw tolerujących szereg selektywnych herbicydów wynika głównie z gwałtownej zmiany odporności chwastów na glifosat w krajach, które w znacznym stopniu uzależnione są od upraw zmodyfikowanych genetycznie; mając na uwadze, że w 2015 r. na świecie istniało co najmniej 29 gatunków chwastów odpornych na glifosat(20);

R.  mając na uwadze, że w dniu 19 marca 2018 r. Stały Komitet ds. Łańcucha Żywnościowego i Zdrowia Zwierząt, o którym mowa w art. 35 rozporządzenia (WE) nr 1829/2003, postanowił w głosowaniu, że nie wyda opinii w tej sprawie;

S.  mając na uwadze, że Komisja niejednokrotnie wyrażała ubolewanie, że od czasu wejścia w życie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 przyjmuje decyzje zatwierdzające bez wsparcia ze strony Stałego Komitetu ds. Łańcucha Żywnościowego i Zdrowia Zwierząt oraz że odsyłanie sprawy do Komisji w celu podjęcia ostatecznej decyzji, co miało być ogólnie wyjątkiem w procedurze, stało się normą w podejmowaniu decyzji o wydaniu zezwoleń dotyczących genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy; mając na uwadze, że praktykę tę jako niedemokratyczną potępił również przewodniczący Juncker(21);

T.  mając na uwadze, że w dniu 28 października 2015 r. Parlament odrzucił w pierwszym czytaniu wniosek ustawodawczy z dnia 22 kwietnia 2015 r. zmieniający rozporządzenie (WE) nr 1829/2003(22) oraz wezwał Komisję do wycofania wniosku i przedstawienia nowego;

U.  mając na uwadze, że w motywie 14 rozporządzenia (UE) nr 182/2011 stwierdzono, że Komisja powinna – tak dalece, jak to możliwe – działać w taki sposób, aby unikać sprzeciwiania się jakiemukolwiek dominującemu stanowisku, jakie może wyłonić się w komitecie odwoławczym przeciwko stosowności aktu wykonawczego, zwłaszcza jeżeli akt dotyczy tak wrażliwych kwestii jak zdrowie konsumentów, bezpieczeństwo żywności i środowisko naturalne;

1.  uważa, że projekt decyzji wykonawczej Komisji wykracza poza uprawnienia wykonawcze przewidziane w rozporządzeniu (WE) nr 1829/2003;

2.  uważa, że projekt decyzji wykonawczej Komisji jest niespójny z prawem Unii, gdyż nie odpowiada celowi rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 zakładającemu – zgodnie z zasadami ogólnymi określonymi przez Parlament Europejski i Radę w rozporządzeniu (WE) nr 178/2002(23) – stworzenie podstawy do zapewnienia wysokiego poziomu ochrony życia i zdrowia ludzkiego, zdrowia i dobrostanu zwierząt, środowiska naturalnego oraz interesów konsumenta w związku z genetycznie zmodyfikowaną żywnością i paszą, przy jednoczesnym zapewnieniu skutecznego funkcjonowania rynku wewnętrznego;

3.  wzywa Komisję do wycofania projektu decyzji wykonawczej;

4.  wzywa Komisję do zawieszenia wszelkich decyzji wykonawczych dotyczących wniosków o zezwolenie dotyczące GMO do czasu zmiany procedury zatwierdzania w sposób pozwalający wyeliminować niedociągnięcia obecnej procedury, która okazała się nieodpowiednia;

5.  apeluje w szczególności do Komisji o wywiązanie się ze zobowiązań wynikających z Konwencji ONZ o różnorodności biologicznej poprzez zawieszenie całego importu zmodyfikowanych genetycznie roślin odpornych na glifosat;

6.  wzywa Komisję, aby nie zatwierdzała żadnych roślin zmodyfikowanych genetycznie tolerujących herbicydy bez przeprowadzenia pełnej oceny pozostałości pochodzących z oprysków herbicydami uzupełniającymi i ich komercyjnymi formami użytkowymi stosowanymi w krajach uprawy;

7.  wzywa Komisję, aby w pełni uwzględniała ocenę ryzyka stosowania herbicydów uzupełniających i ich pozostałości w ocenie ryzyka roślin zmodyfikowanych genetycznie tolerujących herbicydy, niezależnie od tego, czy dana roślina zmodyfikowana genetycznie jest przeznaczona do uprawy w Unii, czy też ma być importowana jako żywność i pasza;

8.  przypomina o swoim zaangażowaniu w przyspieszenie prac nad wnioskiem Komisji zmieniającym rozporządzenie (UE) nr 182/2011 w celu zapewnienia, by Komisja wycofała wniosek, między innymi, w przypadku gdy Stały Komitet ds. Łańcucha Żywnościowego i Zdrowia Zwierząt nie wyda opinii dotyczącej zatwierdzenia GMO przeznaczonych do uprawy lub do żywności i paszy; apeluje do Rady, aby w trybie pilnym przystąpiła do swoich prac nad tym samym wnioskiem Komisji;

9.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

(1) Dz.U. L 268 z 18.10.2003, s. 1.
(2) Dz.U. L 55 z 28.2.2011, s. 13.
(3) http://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/5065
(4) Rezolucja z dnia 16 stycznia 2014 r. w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Rady w sprawie wprowadzenia do obrotu w celu uprawy, zgodnie z dyrektywą 2001/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, kukurydzy (Zea mays L., linia 1507) zmodyfikowanej genetycznie w celu uzyskania odporności na niektóre szkodniki z rzędu Lepidoptera (łuskoskrzydłe) (Dz.U. C 482 z 23.12.2016, s. 110). Rezolucja z dnia 16 grudnia 2015 r. w sprawie decyzji wykonawczej Komisji (UE) 2015/2279 z dnia 4 grudnia 2015 r. zezwalającej na wprowadzenie do obrotu produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę NK603 × T25, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 399 z 24.11.2017, s. 71). Rezolucja z dnia 3 lutego 2016 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję MON 87705 × MON 89788, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 35 z 31.1.2018, s. 19). Rezolucja z dnia 3 lutego 2016 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję MON 87708 × MON 89788, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 35 z 31.1.2018, s. 17). Rezolucja z dnia 3 lutego 2016 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję FG72 (MST-FGØ72-2), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 35 z 31.1.2018, s. 15). Rezolucja z dnia 8 czerwca 2016 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę Bt11 × MIR162 × MIR604 × GA21, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych oraz produktów zawierających genetycznie zmodyfikowane odmiany kukurydzy łączące dwie lub trzy spośród modyfikacji genetycznych (Dz.U. C 86 z 6.3.2018, s. 108). Rezolucja z dnia 8 czerwca 2016 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji w sprawie wprowadzenia do obrotu zmodyfikowanego genetycznie goździka (Dianthus caryophyllus L., linia SHD-27531-4) (Dz.U. C 86 z 6.3.2018, s. 111). Rezolucja z dnia 6 października 2016 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji dotyczącej odnowienia zezwolenia na wprowadzenie do obrotu w celu uprawy materiału siewnego zmodyfikowanej genetycznie kukurydzy MON 810 (Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0388). Rezolucja z dnia 6 października 2016 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę MON 810 (Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0389). Rezolucja z dnia 6 października 2016 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji dotyczącej wprowadzenia do obrotu w celu uprawy materiału siewnego zmodyfikowanej genetycznie kukurydzy Bt11 (Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0386). Rezolucja z dnia 6 października 2016 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji dotyczącej wprowadzenia do obrotu w celu uprawy materiału siewnego zmodyfikowanej genetycznie kukurydzy 1507 (Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0387). Rezolucja z dnia 6 października 2016 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną bawełnę 281-24-236 × 3006-210-23 × MON 88913, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0390). Rezolucja z dnia 5 kwietnia 2017 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę Bt11 × 59122 × MIR604 × 1507 × GA21, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych oraz produktów zawierających genetycznie zmodyfikowane odmiany kukurydzy łączące dwie, trzy lub cztery spośród modyfikacji genetycznych Bt11, 59122, MIR604, 1507 i GA21, składających się z nich lub z nich wyprodukowanych, zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy (Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0123). Rezolucja z dnia 17 maja 2017 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę DAS-40278-9, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych, na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy (Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0215). Rezolucja z dnia 17 maja 2017 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną bawełnę GHB119 (BCS-GHØØ5-8), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0214). Rezolucja z dnia 13 września 2017 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję DAS-68416-4, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych, na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy (Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0341). Rezolucja z dnia 4 października 2017 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję FG72 × A5547-127, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych, na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy (Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0377). Rezolucja z dnia 4 października 2017 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję DAS-44406-6, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych, na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy (Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0378). Rezolucja z dnia 24 października 2017 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji odnawiającej zezwolenie na wprowadzenie do obrotu produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę DAS-Ø15Ø7-1, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych, na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy (Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0396). Rezolucja z dnia 24 października 2017 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję 305423 × 40-3-2 (DP-3Ø5423-1 × MON-Ø4Ø32-6), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych, na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy (Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0397). Rezolucja z dnia 24 października 2017 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu produktów zawierających genetycznie zmodyfikowany rzepak MON 88302 × Ms8 × Rf3 (MON-883Ø2-9 × ACSBNØØ5-8 × ACS-BNØØ3-6), MON 88302 × Ms8 (MON-883Ø2-9 × ACSBNØØ5-8) i MON 88302 × Rf3 (MON-883Ø2-9 × ACS-BNØØ3-6), składających się z niego lub z niego wyprodukowanych, na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy (Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0398). Rezolucja z dnia 1 marca 2018 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji dotyczącej odnowienia zezwolenia na wprowadzenie do obrotu produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę 59122 (DAS-59122-7), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych, na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy (Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0051). Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 1 marca 2018 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu produktów zawierających zmodyfikowaną genetycznie kukurydzę MON 87427 × MON 89034 × NK603 (MON-87427-7 × MON-89Ø34-3 × MON-ØØ6Ø3-6), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych oraz produktów zawierających zmodyfikowane genetycznie odmiany kukurydzy łączące dwie spośród modyfikacji genetycznych MON 87427, MON 89034 i NK603, i uchylającej decyzję 2010/420/EU (Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0052).
(5) Decyzja Komisji 2007/692/WE z dnia 24 października 2007 r. zezwalająca na wprowadzenie do obrotu żywności i paszy wyprodukowanej z genetycznie zmodyfikowanego buraka cukrowego H7-1 (KM-ØØØH71-4) na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz.U. L 283 z 27.10.2007, s. 69).
(6) http://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/431
(7) http://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/5065
(8) EFSA 2017, s. 3: http://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/5065
(9) EFSA 2006, s. 1 i 7: http://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/431
(10) Załącznik G – uwagi państw członkowskich: http://registerofquestions.efsa.europa.eu/roqFrontend/questionLoader?question=EFSA-Q-2004-164
(11) Załącznik E – uwagi państw członkowskich: http://registerofquestions.efsa.europa.eu/roqFrontend/questionLoader?question=EFSA-Q-2017-00026
(12) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5606642/
(13) Wnioski EFSA z weryfikacji oceny ryzyka stwarzanego przez pestycydy, dotyczącej substancji czynnej glifosat. Dziennik EFSA 2015,13(11): 4302: http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.2903/j.efsa.2015.4302/epdf
(14) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3955666
(15) Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2017/660 z dnia 6 kwietnia 2017 r. dotyczące wieloletniego skoordynowanego unijnego programu kontroli na lata 2018, 2019 i 2020, mającego na celu zapewnienie zgodności z najwyższymi dopuszczalnymi poziomami pozostałości pestycydów w żywności pochodzenia roślinnego i zwierzęcego oraz na jej powierzchni, a także mającego na celu ocenę narażenia konsumenta na te pozostałości (Dz.U. L 94 z 7.4.2017, s. 12).
(16) Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2018/555 z dnia 9 kwietnia 2018 r. dotyczące wieloletniego skoordynowanego unijnego programu kontroli na lata 2019, 2020 i 2021, mającego na celu zapewnienie zgodności z najwyższymi dopuszczalnymi poziomami pozostałości pestycydów w żywności pochodzenia roślinnego i zwierzęcego oraz na jej powierzchni, a także mającego na celu ocenę narażenia konsumenta na te pozostałości (Dz.U. L 92 z 10.4.2018, s. 6).
(17) https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.2903/j.efsa.2015.4302
(18) https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/ecog.02719
(19) Konwencja ONZ o różnorodności biologicznej, art. 3: https://www.cbd.int/convention/articles/default.shtml?a=cbd-03
(20) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5606642/
(21) Na przykład w przemówieniu inauguracyjnym podczas posiedzenia plenarnego Parlamentu Europejskiego, włączonym do wytycznych politycznych dla kolejnej Komisji Europejskiej (Strasburg, dnia 15 lipca 2014 r.) czy w orędziu o stanie Unii z 2016 r. (Strasburg, dnia 14 września 2016 r.).
(22) Dz.U. C 355 z 20.10.2017, s. 165.
(23) Dz.U. L 31 z 1.2.2002, s. 1.


Sprawozdanie roczne z kontroli działalności finansowej EBI za rok 2016
PDF 695kWORD 75k
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 3 maja 2018 r. w sprawie sprawozdania rocznego z kontroli działalności finansowej EBI za rok 2016 (2017/2190(INI))
P8_TA(2018)0198A8-0139/2018

Parlament Europejski,

–  uwzględniając sprawozdanie z działalności Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI) za 2016 r.,

–  uwzględniając sprawozdanie finansowe EBI za 2016 r. oraz sprawozdanie statystyczne EBI za 2016 r.,

–  uwzględniając sprawozdania Europejskiego Banku Inwestycyjnego za 2016 r. w sprawie zrównoważonego rozwoju, w sprawie opartej na trzech filarach oceny operacji EBI w UE w 2016 r. oraz w sprawie wyników osiągniętych w 2016 r. poza UE,

–  uwzględniając sprawozdania roczne Komitetu Kontroli i Audytu za 2016 r.,

–  uwzględniając sprawozdanie grupy EBI za rok 2016 w sprawie zwalczania nadużyć finansowych,

–  uwzględniając sprawozdanie w sprawie wdrażania polityki przejrzystości EBI w 2016 r. oraz sprawozdanie dotyczące ładu korporacyjnego za 2016 r.,

–  uwzględniając sprawozdanie z działalności jednostki EBI ds. nadzoru zgodności z prawem za rok 2016,

–  uwzględniając plany operacyjne grupy EBI na lata 2015–2017 i 2016–2018,

–  uwzględniając art. 3 i 9 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE),

–  uwzględniając art. 15, 126, 174, 175, 208, 209, 271, 308 i 309 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), Protokół nr 5 w sprawie statutu Europejskiego Banku Inwestycyjnego, a także Protokół nr 28 w sprawie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej,

–  uwzględniając Protokół nr 1 w sprawie roli parlamentów narodowych w Unii Europejskiej,

–  uwzględniając regulamin wewnętrzny Europejskiego Banku Inwestycyjnego,

–  uwzględniając swoje rezolucje z dnia 11 marca 2014 r. w sprawie rocznego sprawozdania EBI za rok 2012(1), z dnia 30 kwietnia 2015 r. w sprawie rocznego sprawozdania EBI za rok 2013(2), z dnia 28 kwietnia 2016 r. w sprawie sprawozdania rocznego EBI za rok 2014(3) oraz z dnia 27 kwietnia 2017 r. w sprawie sprawozdania rocznego z kontroli działalności finansowej EBI za rok 2015(4),

–  uwzględniając decyzję Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1080/2011/UE z dnia 25 października 2011 r.(5) w sprawie upoważnienia EBI do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich na lata 2007–2013 oraz decyzję Parlamentu Europejskiego i Rady nr 466/2014/UE z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie udzielenia gwarancji UE dla Europejskiego Banku Inwestycyjnego na pokrycie strat poniesionych w związku z działaniami z zakresu finansowania wspierającymi projekty inwestycyjne poza granicami Unii(6),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 26 listopada 2014 r. pt. „Plan inwestycyjny dla Europy” (COM(2014)0903),

–  uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/1017 z dnia 25 czerwca 2015 r. w sprawie Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych, Europejskiego Centrum Doradztwa Inwestycyjnego i Europejskiego Portalu Projektów Inwestycyjnych oraz zmieniającego rozporządzenia (UE) nr 1291/2013 i (UE) nr 1316/2013 – Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych(7),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 22 lipca 2015 r. pt. „Wspólne działania na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia: rola krajowych banków prorozwojowych we wspieraniu planu inwestycyjnego dla Europy” (COM(2015)0361),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 1 czerwca 2016 r. pt. „Europa znów inwestuje. Wnioski z realizacji planu inwestycyjnego dla Europy” (COM(2016)0359),

–  uwzględniając komunikat oraz towarzyszące dokumenty robocze służb Komisji z dnia 14 września 2016 r. w sprawie przedłużenia okresu obowiązywania Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS) oraz wprowadzenia usprawnień technicznych dla tego Funduszu oraz Europejskiego Centrum Doradztwa Inwestycyjnego (COM(2016)0597), (SWD(2016)0297) i (SWD(2016)0298),

–  uwzględniając przeprowadzoną przez EBI ocenę działania EFIS z września 2016 r.,

–  uwzględniając opinię nr 2/2016 Europejskiego Trybunału Obrachunkowego w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia służącego zwiększeniu i przedłużeniu EFIS,

–  uwzględniając sprawozdanie specjalne nr 19/2016 Europejskiego Trybunału Obrachunkowego pt. „Wykonywanie budżetu UE za pośrednictwem instrumentów finansowych – wnioski na przyszłość z okresu programowania 2007–2013”,

–  uwzględniając przeprowadzony przez firmę Ernst & Young audyt ad hoc z dnia 8 listopada 2016 r. dotyczący stosowania rozporządzenia (UE) 2015/1017 („rozporządzenia w sprawie EFIS”),

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji z dnia 16 czerwca 2017 r. w sprawie zarządzania funduszem gwarancyjnym Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych w 2016 r. (COM(2017)0326) i (SWD(2017)0235),

–  uwzględniając porozumienie trójstronne z września 2016 r. między Komisją Europejską, Europejskim Trybunałem Obrachunkowym i Europejskim Bankiem Inwestycyjnym,

–  uwzględniając pismo Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich do prezesa Europejskiego Banku Inwestycyjnego z dnia 22 lipca 2016 r.,

–  uwzględniając art. 52 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Kontroli Budżetowej oraz opinię Komisji Handlu Międzynarodowego (A8-0139/2018),

A.  mając na uwadze, że EBI to bank UE zgodnie z definicją z art. 308 i 309 TFUE, będący największym wielostronnym bankiem i największym publicznym kredytodawcą na świecie działającym na międzynarodowych rynkach finansowych;

B.  mając na uwadze, że na EBI ciąży traktatowy obowiązek wnoszenia wkładu w integrację UE, spójność gospodarczą i społeczną oraz rozwój regionalny przez specjalne instrumenty inwestycyjne, takie jak kredyty, kapitał własny, gwarancje, mechanizmy finansowania oparte na podziale ryzyka oraz usługi doradcze;

C.  mając na uwadze, że rosną wyzwania związane ze zrównoważonym rozwojem, w szczególności w kontekście agendy na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030, co musi znaleźć wyraz w rezultatach różnych form działalności podejmowanej przez EBI;

D.  mając na uwadze, że EBI odgrywa zasadniczą rolę we wdrażaniu coraz większej liczby instrumentów finansowych, które stanowią dźwignię dla funduszy budżetowych UE;

E.  mając na uwadze, że inwestycje w innowacje i umiejętności mają kluczowe znaczenie dla rozwoju gospodarki opartej na wiedzy w Europie oraz dla osiągnięcia celów strategii „Europa 2020”;

F.  mając na uwadze, że przyczynianie się do zrównoważonego i stałego rozwoju rynku wewnętrznego poprzez finansowanie projektów na rzecz słabiej rozwiniętych regionów oraz projektów, które nie mogą zostać w całości sfinansowane przez poszczególne państwa członkowskie, jest podstawowym zadaniem EBI zgodnie z art. 309 TFUE;

G.  mając na uwadze, że nowoczesna, zrównoważona infrastruktura odgrywa zasadniczą rolę w przeciwdziałaniu zmianie klimatu oraz w łączeniu rynków wewnętrznych i europejskich gospodarek; mając na uwadze, że wszystkie powiązane inwestycje zapewniane przez EBI powinny gwarantować, że UE posiada zrównoważoną, wydajną, przyjazną dla środowiska i dobrze zintegrowaną infrastrukturę wymaganą w celu utworzenia „inteligentnej Europy” oraz wsparcia prawdziwie trwałego długoterminowego wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu;

H.  mając na uwadze, że EBI jest bankiem referencyjnym, którego celem jest wspieranie wzrostu przedsiębiorstw typu start-up oraz innowacyjnych przedsiębiorstw;

I.  mając na uwadze, że działalność kredytowa EBI związana z działaniami w dziedzinie klimatu powinna wspierać przejście do gospodarki bezemisyjnej, przyjaznej dla środowiska i odpornej na zmianę klimatu, w szczególności przez projekty promujące wydajne korzystanie z zasobów naturalnych, energię odnawialną i efektywność energetyczną;

J.  mając na uwadze, że plan inwestycyjny dla Europy opiera się na trzech filarach: uruchomienie środków na inwestycje; zasilenie inwestycjami gospodarki realnej i poprawa otoczenia inwestycyjnego w Unii;

K.  mając na uwadze, że inwestycje EBI nie powinny być jedynie operacjami bankowymi, ale powinny także odpowiadać kryteriom zrównoważonego rozwoju i normom zarządzania zgodnie z przewidzianym w Traktacie wymogiem prowadzenia działalności nienastawionej na zysk w interesie Unii;

L.  mając na uwadze, że przejrzystej polityce wypracowanej w EBI zagraża dwojaki charakter tej instytucji, która jest zarazem organem publicznym – bankiem UE – oraz bankiem komercyjnym, przechowującym informacje o klientach EBI i zarządzającym tymi informacjami;

M.  mając na uwadze, że EBI powinien utrzymać swój rating na poziomie potrójnego „A”, który stanowi podstawową wartość jego modelu biznesowego polegającego na zdobywaniu środków finansowych i udzielaniu kredytów na atrakcyjnych warunkach, a także dysponowaniu stabilnym portfelem aktywów;

N.  mając na uwadze, że choć EBI ze względu na swój charakter musi angażować się niekiedy w działania z prywatnymi przedsiębiorstwami nastawionymi na osiąganie zysku, jego podstawową rolą jest służenie interesom obywateli UE ponad interesami wszelkich prywatnych przedsiębiorstw, spółek czy korporacji;

Promowanie finansowo zrównoważonych działań na rzecz trwałych, długoterminowych skutków inwestycji EBI

1.  odnotowuje łączną kwotę finansowania ze strony grupy EBI na poziomie 83,8 mld EUR w 2016 r., która umożliwiła uruchomienie inwestycji o łącznej wartości 280 mld EUR w tym samym roku;

2.  odnotowuje zestaw sprawozdań rocznych EBI za 2016 r. prezentujących różne działania inwestycyjne i ich spodziewane skutki; ponownie wnioskuje, aby EBI prezentował bardziej kompleksowe, szczegółowe i zharmonizowane sprawozdanie roczne z działalności oraz znacznie poprawił sposób przedstawiania informacji przez uwzględnienie szczegółowych i wiarygodnych zestawień zatwierdzonych, podpisanych i uruchomionych inwestycji za dany rok oraz wykorzystywanych źródeł finansowania (zasoby własne, EFIS, programy zarządzane centralnie przez UE itp.), a także informacji dotyczących beneficjentów (państw członkowskich, sektora publicznego, prywatnego, pośredników lub bezpośrednich odbiorców), wspieranych sektorów i wyników ocen ex post;

3.  wzywa EBI do dalszego podejmowania wysiłków w tym celu i przekazywania podmiotom kształtującym politykę kompletnych i wyczerpujących informacji na temat konkretnych i uzyskanych skutków gospodarczych i społecznych oraz wpływu na środowisko, a także na temat wartości dodanej i osiągniętych wyników jego operacji w państwach członkowskich i poza UE w postaci odpowiednio sprawozdania w sprawie oceny opartej na trzech filarach oraz sprawozdania w sprawie ram pomiaru wyników; podkreśla znaczenie przeprowadzania niezależnych ocen ex ante i ex post w odniesieniu do każdego projektu; wzywa EBI do prezentowania szczegółowych przykładów międzynarodowej wartości dodanej w sprawozdaniach na temat inwestowania społecznego oraz kluczowych wskaźników sukcesu sektorowego i międzysektorowego; wzywa EBI do przekazywania Parlamentowi wyników takich ocen ex post;

4.  przypomina, że działania korzystające ze wsparcia EBI muszą być zgodne z podstawowym zadaniem Banku zgodnie TFUE, zasadami celów polityki UE nakreślonych w strategii „Europa 2020” i porozumieniu COP 21; podkreśla zatem, że misją EBI jest ożywienie europejskiej gospodarki w celu stymulowania wysokiej jakości miejsc zatrudnienia oraz wspierania inteligentnego i trwałego wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu w Unii, jak również większej spójności, która jest potrzebna do odwrócenia procesu pogłębiania się nierówności wewnątrz państw członkowskich i pomiędzy nimi; w związku z tym wyraża nadzieję na coraz ściślejszą współpracę między EBI, Komisją i państwami członkowskimi, tak aby poprawić poziom programowania i określania celów, a tym samym ponownie ustalić priorytety finansowania;

5.  podkreśla, że inwestycje w MŚP, przedsiębiorstwa typu start-up, badania naukowe, innowacje, gospodarkę cyfrową i efektywność energetyczną są najistotniejszym czynnikiem stymulującym ożywienie gospodarcze w UE oraz wspierającym tworzenie wysokiej jakości miejsc pracy ze względu na znaczenie, jakie mają dla gospodarki lokalnej i krajowej oraz wpływ, jaki na nie wywierają;

6.  wskazuje na ciągłą potrzebę przyczyniania się przez EBI do zmniejszania trwałej luki inwestycyjnej na podstawie solidnych kryteriów gospodarczych; podkreśla, że ocena finansowanych projektów powinna także uwzględniać społeczne, gospodarcze i ekologiczne efekty zewnętrzne (zarówno pozytywne, jak i negatywne), w szczególności w odniesieniu do ich wpływu na społeczności lokalne, w celu sprawdzenia, czy obywatele Unii otrzymują prawdziwą wartość dodaną;

7.  uważa, że zatwierdzanie projektów inwestycyjnych powinno opierać się na solidnej, niezależnej analizie oceniającej stabilność finansowania oraz zagrożenia związane z projektami w celu uniknięcia ryzyka uspołeczniania strat i prywatyzacji zysków w przypadku korzystania z zasobów publicznych; podkreśla, że należy przewidywać przekazywanie dotacji publicznych tylko na potrzeby realizacji misji leżących w interesie ogólnym oraz w przypadku, kiedy rynek nie jest w stanie zapewnić niezbędnych wyników polityki publicznej;

8.  ponownie wyraża zaniepokojenie dotyczące zdefiniowania zrównoważonej strategii charakteryzującej się dynamicznym, uczciwym i przejrzystym rozmieszczeniem geograficznym projektów i inwestycji w poszczególnych państwach członkowskich, przy uwzględnieniu szczególnego nacisku na kraje i regiony słabiej rozwinięte; zauważa, że 70 % wszystkich kredytów udzielonych przez EBI w 2016 r. (46,8 mld EUR) jest skoncentrowane w sniewielu krajach o najbardziej rozwiniętych rynkach finansowych,, co pokazuje, że nie wszystkie państwa członkowskie i regiony mogą w równym stopniu nadrobić straty i korzystać z możliwości inwestycyjnych;

9.  wyraża wsparcie dla czterech celów polityki publicznej przyjętych przez EBI, a także dla dwóch celów horyzontalnych o charakterze przekrojowym względem tych celów polityki publicznej, tj. spójności gospodarczej i społecznej oraz działań w dziedzinie klimatu – wszystkie te cele obejmują różnorodne kwestie, od uwzględniania dysproporcji regionalnych, przez pomoc na rzecz słabszych regionów w celu zwiększenia ich atrakcyjności, po budowanie korzystnego otoczenia wspierającego wzrost gospodarczy sprzyjający włączeniu społecznemu; powtarza jednak swój apel skierowany do EBI, aby ponownie ustanowił spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną nadrzędnym celem polityki publicznej;

10.  wzywa EBI, aby w przypadku projektów infrastrukturalnych o dużej skali uwzględniał wszystkie zagrożenia mogące wywierać wpływ na środowisko oraz aby finansował w pierwszej kolejności te projekty, które wykazują prawdziwą wartość dodaną dla środowiska, gospodarki lub lokalnej ludności; podkreśla znaczenie ścisłego monitorowania potencjalnego ryzyka korupcji i nadużyć finansowych oraz wzywa EBI do zamrożenia wszelkich kredytów na rzez projektów, jeżeli wymaga tego urzędowe dochodzenie OLAF-u lub organów krajowych;

11.  ubolewa, że wiele państw członkowskich nie jest w stanie wdrożyć instrumentów finansowych i partnerstw publiczno-prywatnych oraz osiągnąć synergii między różnymi rodzajami finansowania, co negatywnie wpływa na ogólny postęp inwestycji;

12.  podkreśla potrzebę optymalizacji wykorzystania funduszy i dotacji UE, równoległe względem podejścia EBI do świadczenia pomocy technicznej i doradztwa finansowego dla państw członkowskich w łatwo dostępny sposób, w oparciu o kombinację działalności kredytowej (kredyty na rzecz projektów, kredyty pośrednie, mikrofinansowanie, inwestycje w kapitał wysokiego ryzyka, kapitał własny i fundusze), łączenia (finansowanie bezpośrednie wspierane przez dodatkowe źródła inwestycji, np. gwarancje, obligacje projektowe) oraz doradztwa (finansowa i techniczna wiedza ekspercka); wzywa zatem EBI, aby we współpracy z Komisją świadczył szerzej zakrojoną pomoc techniczną w obszarach usług doradczych i analitycznych, zarządzania projektem i budowania zdolności na rzecz państw członkowskich, które mają niewielki udział w finansowaniu przez EBI; przypomina, że instrumenty finansowe, takie jak obligacje projektowe, powinny być poważnie oceniane pod kątem skutków finansowych i społecznych oraz wpływu na środowisko w celu zapobiegania przeniesieniu całego ciężaru ryzyka na obywateli;

13.  uznaje, że mogą istnieć różnice między oceną wykonalności projektów przeprowadzaną przez bank a tradycyjną oceną sektorową wykorzystywaną na potrzeby funduszy strukturalnych; uważa ponadto, że skuteczność interwencji należy oceniać na podstawie potencjału i trwałości instrumentów finansowych, przy jednoczesnym uwzględnieniu mierzalnych rezultatów, które można osiągnąć;

14.  wzywa EBI do zwrócenia uwagi na opłacalność w prowadzeniu działalności operacyjnej dzięki dokładnemu monitorowaniu i zgłaszaniu kosztów administracyjnych i opłat, biorąc pod uwagę, jak licznymi upoważnieniami dysponuje EBI; uważa, że zasadnicze znaczenie ma zachowanie proporcjonalnych kosztów rozwijanych działań; zwraca się do EBI o ujmowanie w sprawozdaniach wyczerpujących informacji na temat struktury kosztów administracyjnych i opłat (bezpośrednich, pośrednich i łącznych) zgodnie z charakterem upoważnień, jakimi dysponuje EBI, wielkością projektów oraz wykorzystywanymi instrumentami finansowymi, tj. kredytami, gwarancjami lub kapitałem własnym;

15.  uważa, że ranking na poziomie potrójnego „A” stanowi podstawową wartość na potrzeby opracowywania strategii inwestycyjnej EBI oraz długoterminowych priorytetów w zakresie działalności kredytowej; przypomina jednak, że aby zapewnić wkład w rozwój gospodarczy UE, instrumenty i interwencje EBI – w szczególności oparte na przeniesieniu ryzyka – nie mogą być wolne od ryzyka;

16.  zauważa, że Zjednoczone Królestwo subskrybowało 16,1 % kapitału EBI, co stanowi 3,5 mld EUR kapitału wpłaconego oraz 35,7 mld EUR kapitału Banku na żądanie; wzywa Komitet Zarządzający EBI do określenia skutków brexitu dla EBI i szybkiego poinformowania o nich Parlamentu w celu zachowania zdolności EBI do osiągania wyznaczonych mu celów polityki;

17.  biorąc pod uwagę najpilniejsze wyzwanie stojące przed EBI spowodowane decyzją Zjednoczonego Królestwa o uruchomieniu art. 50 i uznając, że nie można pomijać szczegółowych warunków wystąpienia, wzywa EBI do przedstawienia Parlamentowi szczegółowego zestawienia projektów i etapu ich realizacji do końca 2017 r. wraz ze wstępną oceną ewentualnego ryzyka;

Udoskonalenie monitorowania wartości dodanej i dodatkowości w ramach zarządzania finansowego EBI

18.  odnotowuje, że w 2016 r. portfel kredytów, gwarancji i inwestycji EBI uruchomił inwestycje o łącznej wartości 280 mld EUR; zauważa, że inwestycje o wartości 67,7 mld EUR były związane z zatwierdzeniami w ramach EFIS w 2016 r., które dotyczyły głównie mniejszych przedsiębiorstw (31 %), sektora energetycznego (22 %) oraz działalności badawczej, rozwojowej i innowacyjnej (22 %); ubolewa jednak, że duża część inwestycji w ramach portfela EFIS była przeznaczona na projekty związane z paliwami kopalnymi; przypomina o potrzebie przeprowadzenia dogłębnej analizy i oceny wpływu każdego projektu na środowisko;

19.  uważa, że zasadnicze znaczenie ma zwiększanie oddziaływania i zapewnianie dodatkowości; odnotowuje modelowany i szacowany wpływ działalności EBI, która powinna przyczynić się do dodatkowego wzrostu PKB o 1,1 % oraz do utworzenia dodatkowych 1,4 mln miejsc pracy do 2030 r.; z zadowoleniem przyjmuje, że 385 000 MŚP skorzysta z finansowania EFI, i przypomina, że MŚP są podstawą gospodarki UE i siłą napędową zatrudnienia i trwałego wzrostu; zwraca się do EBI o regularne przekazywanie informacji na temat zaktualizowanego efektu mnożnikowego; rozumie jednak, że poziom dźwigni finansowej różni się w zależności od sektora, a projekty o niższym poziomie dźwigni nie muszą koniecznie nieść ze sobą niskiej wartości dodanej;

20.  podkreśla, że działalność EBI w obecnym okresie spowolnionej odbudowy musi być ostrożnie ukierunkowywana na wysokiej jakości projekty zapewniające wzmocnioną dodatkowość względem innych istniejących instrumentów Unii i głównych operacji EBI; w związku z tym wyraża nadzieję, że nawiązana zostanie ściślejsza współpraca między EBI, Komisją i państwami członkowskimi, tak aby sprzyjać większej elastyczności rynku oraz poprawie infrastruktury cyfrowej i transportowej, których brak często postrzega się jako przeszkodę w inwestowaniu;

21.  wyraża przekonanie, że w odniesieniu do każdego projektu należy przekazywać jakościowe informacje zarządcze na podstawie wskaźników monitorowania lub dodatkowości, oprócz ekspozycji na ryzyko, aby umożliwić odpowiednią ocenę ich wartości dodanej, potencjalnej roli czynnika wpływającego na efektywność lub wkładu w gospodarkę UE;

22.  wzywa EBI, aby w sytuacjach, w których w grę wchodzi wpływ UE na wzrost zasobów publicznych, przedstawiał precyzyjne informacje dotyczące minimalnej i średniej wysokości dźwigni finansowej, osiągniętej i ukierunkowanej na beneficjentów i projekty, oraz pokazujące wysokość pozyskanego finansowania prywatnego; domaga się wyraźnego określenia udziału odpowiadającego dźwigni finansowej środków publicznych i kapitału prywatnego; uważa, że istnieje ryzyko, iż efekt mnożnikowy był zawyżany oraz że zdefiniowane cele i rezultaty były jedynie prognozami niepotwierdzonymi przez konkretne, dokładne, jasne i aktualne dane statystyczne;

Dotychczasowe osiągnięcia EFIS

23.  zauważa, że na koniec 2016 r. EFIS miał pobudzić kwalifikujące się inwestycje o łącznej wartości 163,9 mld EUR; jednak zauważa również, że zgodnie z operacyjnym planem działań grupy EBI na rok 2018 rzeczywista wartość inwestycji uruchomionych w ramach obszaru infrastruktury i innowacji oraz segmentu MŚP w 2016 r. wyniosła nie więcej niż 85,5 mld EUR, co w połączeniu z 37 mld EUR za 2015 r. daje łącznie 122,5 mld EUR inwestycji uruchomionych przez EFIS;

24.  ma wątpliwości, czy podniesiona kwota docelowa w wysokości 500 mld EUR jest możliwa do osiągnięcia w ramach wdrażania EFIS 2.0, oraz wzywa EBI, aby wykazał wartość dodaną EFIS jako instrumentu finansowego stymulującego inwestycje prywatne;

25.  przypomina, że podstawowym celem EFIS, który – w przeciwieństwie do innych obecnych instrumentów finansowych EBI – jest wspierany z budżetu UE, jest zapewnienie dodatkowości przez zidentyfikowanie prawdziwie dodatkowych i innowacyjnych przyszłościowych sektorów oraz projektów obarczonych wyższym ryzykiem, a także nowych kontrahentów z sektora prywatnego;

26.  zauważa, że komplementarność między różnymi filarami planu inwestycyjnego dla Europy jest nadal na etapie początkowym; przyznaje, że podczas gdy grupa EBI może wywierać znaczny wpływ na ECDI w ramach filaru 2, ma bardzo ograniczony wpływ na pozostałą część filaru 2 (wspieranie inwestycji w gospodarkę realną) czy filar 3 (poprawa warunków sprzyjających inwestycjom – reforma regulacyjna);

27.  podkreśla znaczenie kryteriów dodatkowości, które obejmują potrzebę wspierania operacji kwalifikujących się do wsparcia z EFIS jedynie w przypadku uwzględniania jasno zidentyfikowanych niedoskonałości rynku lub nieoptymalnych inwestycji oraz które nie mogłyby być przeprowadzone w takim samym zakresie lub w takich samych ramach czasowych bez wsparcia z EFIS; zwraca się do grupy EBI, by w pełni wykorzystywała zdolność do ponoszenia ryzyka w celu wybierania innowacyjnych przedsięwzięć, ale jednocześnie wykazywała zdolność do zapewniania prawdziwej wartości dodanej, np. w formie stabilnych i wysokiej jakości miejsc pracy;

28.  przypomina, że ocena dodatkowości wszystkich projektów wspieranych przez EFIS musi być należycie udokumentowana; ubolewa, że tabele wyników zatwierdzonych operacji nie są publikowane w ramach EFIS 1.0; przypomina, że ten brak publikacji prowadzi do problemów w zakresie odpowiedzialności i przejrzystości; podkreśla znaczenie przejrzystości w odniesieniu do tabeli wskaźników EFIS, która jest także niezbędna w świetle potrzeby pociągnięcia do odpowiedzialności komitetu inwestycyjnego EFIS, i w związku z tym odnotowuje z zadowoleniem, że tabela wskaźników zostanie podana do wiadomości publicznej w ramach EFIS 2.0; podkreśla ponadto konieczność sformułowania czytelniejszej definicji zasady dodatkowości w odniesieniu do działalności, która jest bardziej ryzykowna w porównaniu ze standardową działalnością EBI, tak aby zapewnić większą spójność i przejrzystość w wyborze projektów;

29.  wzywa EBI do przekazania kompletnych i istotnych jakościowych informacji zarządczych na temat wdrażania określonych celów EFIS, pokazujących ich faktyczną dodatkowość i skutki w porównaniu z wartościami odniesienia;

30.  wzywa Bank, aby przekazał więcej informacji na temat projektów EFIS, które mogą potencjalnie obejmować instalacje infrastrukturalne wywierające poważny wpływ na środowisko i o wątpliwej dodatkowości, takie jak biorafinerie, huty stali, instalacje do regazyfikacji i magazynowania gazu oraz autostrady; wzywa bank do poważnego uwzględnienia uwag władz lokalnych, społeczności zainteresowanych stron i grup społeczeństwa obywatelskiego zgodnie ze swoimi procedurami należytej staranności; zaleca EBI, w odniesieniu do zasady ostrożności, by zamrażał, a w razie konieczności wycofywał finansowanie za każdym razem, gdy istnieją naukowe dowody świadczące o szkodliwości dla środowiska oraz społeczeństwa lub społeczności lokalnych, czy też istnieje poważne ryzyko wystąpienia takich szkód;

31.  nalega, by ze względu na rozliczalność opracować inwestycje nastawione na rezultaty, które będą regularnie oceniane przez komitet inwestycyjny za pomocą tabeli wskaźników, w celu zidentyfikowania projektów właściwie ukierunkowanych pod względem ich skutecznego oddziaływania makroekonomicznego i wywierania efektu stymulującego na wzrost gospodarczy i tworzenie miejsc pracy; domaga się obiektywnego przeglądu dodatkowości i wartości dodanej tych projektów, a także ich spójności z polityką Unii lub z innymi tradycyjnymi operacjami EBI;

32.  ubolewa nad faktem, że tylko 20 % finansowania EFIS wspierało projekty, które zapewniały wkład w łagodzenie zmiany klimatu i przystosowanie się do zmiany klimatu, podczas gdy standardowy portfel EBI osiągnął próg 25 %; wzywa EBI do zapewnienia, by we wszystkich okolicznościach zapewniana była zgodność z jego maksymalnymi standardami w celu ochrony środowiska i spełnienia kryteriów COP 21;

33.  wyraża zaniepokojenie, że pod koniec 2016 r. inwestycje EFIS w infrastrukturę społeczną (kapitał ludzki, kulturę i zdrowie) wynosiły zaledwie 4 % (mniej niż 900 mln EUR), a sektor ten całościowo otrzymał najmniejsze wsparcie w ramach EFIS, a także w ramach obszaru infrastruktury i innowacji oraz segmentu MŚP; podkreśla, że istnieje wyraźna i pilna potrzeba znacznego zwiększenia udziału i wielkości takich inwestycji;

34.  ubolewa, że istniejące służby wsparcia nie występują obecnie na szczeblu lokalnym w państwach członkowskich, a dzięki takiej obecności na szczeblu lokalnym można byłoby zaradzić brakom w zakresie zdolności; uważa, że podmiotom lokalnym i regionalnym należy przekazać odpowiednie wyjaśnienia lub strategiczne wytyczne, w szczególności w odniesieniu do umiejscowienia EFIS i jego ewentualnego powiązania z innymi funduszami Unii lub EBI; zauważa, że należy usprawnić współpracę między EFIS a innymi unijnymi źródłami finansowania (COSME, inicjatywa „Horyzont 2020”), żeby umożliwić lepsze synergie; wskazuje, że EFIS nie powinien być uważany wyłącznie za kolejne dodatkowe źródło finansowania oraz że należy zachować należytą staranność w celu unikania podwójnego ukierunkowania lub podwójnego finansowania;

35.  odnotowuje zwiększenie skali działań specjalnych EBI wynikające z faktu, że od półtora roku funkcjonuje EFIS; uważa, że działania specjalne EBI wspierane przez EFIS muszą zapewniać dodatkowość w porównaniu z innymi instrumentami finansowymi EBI, EFI lub Unii;

36.  wzywa do zwiększenia przejrzystości procesu wyboru operacji i do ujawniania wszystkich informacji na temat podpisanych operacji za pośrednictwem tabeli wskaźników, a także do zapewnienia odpowiedzialności za operacje;

37.  wzywa do usprawnienia procesu zarządzania, żeby lepiej zdefiniować odpowiednie obowiązki Komisji i EBI, zapewnić niezależność oraz zapobiegać konfliktom interesów ze strony różnych podmiotów uczestniczących w procesie decyzyjnym, w szczególności członków komitetu inwestycyjnego EFIS;

38.  z zadowoleniem przyjmuje zwiększoną odpowiedzialność w ramach EFIS 2.0 względem Parlamentu Europejskiego (w tym dzięki regularnym sprawozdaniom i przedstawicielowi PE w radzie kierowniczej EFIS), a także większą przejrzystość tabeli wskaźników EFIS; oczekuje zatem wdrożenia wymogu publikacji ocen projektów w ramach tabeli wskaźników, zgodnie z rozporządzeniem w sprawie EFIS 2.0, w celu zapewnienia, by środki budżetowe UE były wykorzystywane wyłącznie jako gwarancja dla projektów, których charakter uzasadnia takie dodatkowe wsparcie publiczne; ubolewa jednak, że wnioskowi o przedłużenie obowiązywania EFIS nie towarzyszyła ocena skutków, jak przewidywały to wytyczne dotyczące lepszego stanowienia prawa, ani ocena ex ante programów wydatków i instrumentów finansowych zgodnie z art. 30 i 140 rozporządzenia finansowego;

39.  zaleca, by w sprawozdaniach rocznych wskazywano, w jaki sposób EBI uwzględnił zalecenia zawarte w rezolucjach Parlamentu Europejskiego, co stanowi praktykę w obszarze rozliczalności, która powinna zostać sformalizowana;

Mapowanie dźwigni zmian oraz tworzenia wartości w osiąganiu celów polityki publicznej UE

40.  odnotowuje sprawozdanie w sprawie operacji EBI w UE w 2016 r. nakreślające finansowanie zapewniane w czterech fundamentalnych obszarach polityki publicznej, a mianowicie innowacji i umiejętności (19,6 % umów zawartych przez EBI w 2016 r. – 13,1 mld EUR), finansowania MŚP i spółek o średniej kapitalizacji (31,7 % – 21,3 mld EUR), infrastruktury (27,1 % – 18,1 mld EUR) oraz środowiska (21,6 % – 14,5 mld EUR);

41.  ubolewa, że sprawozdanie w sprawie operacji EBI w UE w 2016 r. nie zawiera uporządkowanych informacji na temat przekrojowej polityki Banku, tj. spójności gospodarczej i społecznej; wyraża zaniepokojenie, że w 2016 r. EBI drugi rok z kolei nie osiągnął przewidywanego poziomu 30 % inwestycji na cele spójności (w UE w 2016 r. osiągnięto poziom 26,8 %, a w 2015 r. – 25,2%);

42.  podkreśla potrzebę ujmowania w sprawozdaniach rocznych EBI bardziej szczegółowej analizy wymogów dotyczących inwestycji według sektorów w UE, aby umożliwić wskazanie obszarów, w których inwestycje nie są wystarczające do realizacji priorytetów UE; uważa, że EBI powinien oceniać zdolność własnych instrumentów inwestycyjnych do przeciwdziałania takim brakom;

43.  stoi na stanowisku, że zwiększenie działalności kredytowej EBI można osiągnąć dzięki wydajniejszemu i bardziej strategicznemu przydziałowi zasobów, ukierunkowanemu na produktywne i trwałe projekty inwestycyjne o wykazanej wartości dodanej oraz na lepszą synergię z funduszami publicznymi, mając na uwadze pobudzenie inwestycji publicznych i stymulowanie popytu wewnętrznego; podkreśla, że takiemu zwiększeniu powinna towarzyszyć odpowiednia dywersyfikacja asortymentu produktów EBI, w tym wydajniejsze i bardziej przejrzyste korzystanie z partnerstw publiczno-prywatnych – przy zachowaniu równowagi między korzyściami publicznymi i prywatnymi – oraz inne innowacyjne rozwiązania w celu lepszego uwzględnienia potrzeb gospodarki realnej;

44.  zwraca uwagę na liczne apele do EBI o przyspieszenie i ułatwienie rozpowszechniania najlepszych praktyk we wszystkich państwach członkowskich, w szczególności przez odpowiednie krajowe banki prorozwojowe, platformy inwestycyjne i instytucje, które stanowią ważne narzędzie skoordynowanej reakcji UE na niski poziom inwestycji;

45.  ubolewa, że inwestycje społeczne stanowią mniej niż 6 % rocznego portfela EBI; podkreśla, że spójność społeczna to kluczowy horyzontalny cel priorytetowy dla EBI i nalega, by bank uwzględnił potrzebę zmniejszenia nierówności i dysproporcji w UE, a także konieczność inwestycji w sektor społeczny oraz inwestycji obejmujących szerszy zakres geograficzny;

Wsparcie na rzecz MŚP i spółek o średniej kapitalizacji

46.  przyznaje, że opracowywanie większej liczby instrumentów finansowych w zakresie wsparcia na rzecz MŚP w porównaniu z klasycznymi dotacjami stanowi wyzwanie w dziedzinie polityki oraz zmianę pod względem monitorowania transakcji, zarządzania środkami finansowymi i poziomu lub szybkości wypłaty środków dla MŚP; wskazuje, że MŚP i spółki o średniej kapitalizacji odgrywają kluczową rolę w europejskiej gospodarce dzięki tworzeniu miejsc pracy i dobrobytu oraz promowaniu innowacji; podkreśla, że MŚP stanowią ponad 90 % przedsiębiorstw w UE i zatrudniają dwie trzecie ludności aktywnej zawodowo oraz że w związku z tym wspieranie dostępu MŚP i spółek o średniej kapitalizacji do finansowania musi nadal być jednym z kluczowych priorytetów EBI; przypomina, że EBI powinien być jedną z instytucji pomagających zmniejszyć lukę w finansowaniu, której doświadczają MŚP;

47.  zauważa, że wsparcie EBI na rzecz MŚP odpowiadało za około 33,6 % finansowania udzielonego przez Bank w 2016 r. w ramach Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego oraz pobudziło inwestycje o wartości 36,2 mld EUR z udziałem pośredników finansowych w celu utrzymania 3,8 mln miejsc pracy;

48.  odnotowuje poszerzenie zakresu produktów InnovFin w związku z ustanowieniem dwóch nowych instrumentów finansowych ukierunkowanych na projekty demonstracyjne w obszarach energii odnawialnej i chorób zakaźnych; z zadowoleniem przyjmuje nowatorską operację o wartości 140 mln EUR obejmującą platformę pożyczek społecznościowych łączącą inwestorów z MŚP, które chcą uzyskać finansowanie;

49.  wzywa EBI do ściślejszej współpracy z pośrednikami finansowymi w państwach członkowskich w celu rozpowszechniania stosownych informacji wśród potencjalnych beneficjentów z myślą o utworzeniu przyjaznego dla przedsiębiorców środowiska zapewniającego MŚP łatwiejszy dostęp do finansowania; podkreśla rolę EBI w ułatwianiu zawierania partnerstw i wzmacnianiu instrumentów wsparcia na potrzeby finansowania działań mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw, a także innowacyjnych przedsiębiorstw typu start-up; ponadto zachęca EBI do ściślejszej współpracy z regionalnymi instytucjami publicznymi w dążeniu do optymalizacji możliwości finansowania MŚP;

50.  podkreśla, że EBI musi dalej rozwijać swoją kulturę ryzyka, aby zwiększyć swoją skuteczność oraz komplementarność pomiędzy podejmowanymi przez niego działami a różnymi strategiami politycznymi UE, zwłaszcza w regionach znajdujących się w niekorzystnej sytuacji gospodarczej lub regionach niestabilnych, zgodnie z powracającym i wieloletnim celem, jakim jest ułatwienie MŚP dostępu do finansowania, jednak bez naruszania zasad należytego zarządzania;

51.  podkreśla potrzebę dostosowania programów inwestycyjnych do projektów na małą skalę w celu zapewnienia uczestnictwa MŚP; uważa, że EBI powinien przyczyniać się do ograniczania ewentualnego niedopasowania poziomu płynności w mikroprzedsiębiorstwach dzięki intensywniejszemu korzystaniu z instrumentów finansowych i produktów takich jak instrumenty i gwarancje w ramach mikrofinansowania;

52.  podkreśla, że dostęp do finansowania i umiędzynarodowienie to poważne przeszkody napotykane przez MŚP; podkreśla, że MŚP stanowią trzon europejskiej gospodarki; uważa, że EBI – mimo obrania właściwego kierunku – musi podejmować większe starania z myślą o zagwarantowaniu MŚP łatwiejszego i skuteczniejszego dostępu do finansowania, aby umożliwić tym przedsiębiorstwom włączanie się do globalnych łańcuchów wartości; uważa, że EBI musi wspierać przedsiębiorstwa z UE, które chcą prowadzić działalność za granicą, w tym za pośrednictwem instrumentu finansowania handlu;

Innowacje i umiejętności

53.  podkreśla, że inwestycje w innowacje i umiejętności mają zasadnicze znaczenie dla rozwoju gospodarki opartej na wiedzy w Europie oraz osiągnięcia celów strategii „Europa 2020”, w tym przeznaczenia 3 % PKB na badania i rozwój; w szczególności wyraża nadzieję, że EBI będzie finansował – we współpracy z Komisją i państwami członkowskimi – projekty zapewniające w perspektywie krótko- i średnioterminowej pokrycie deficytu wykwalifikowanej siły roboczej, który to deficyt stanowi dużą przeszkodę w inwestowaniu;

54.  zauważa, że łączna wartość kredytów udzielanych na innowacyjne projekty w 2016 r. wyniosła 13,5 mld EUR, z czego kwotę 12,2 mld EUR rozdysponowano na podstawie umów podpisanych po raz pierwszy, podczas gdy łączny koszt inwestycyjny projektów odpowiadający nowym operacjom wynosił 50,2 mld EUR;

55.  wzywa EBI do zagwarantowania wsparcia na rzecz innowacyjnych firm w rozwoju i komercjalizacji nowych produktów, procesów i usług, ponieważ doświadczają one trudności w uzyskiwaniu pomocy finansowej ze strony banków komercyjnych; podkreśla rolę EBI we wspieraniu ukończenia europejskiej sieci cyfrowej (np. szybkich sieci szerokopasmowych) oraz tworzeniu jednolitego rynku cyfrowego, w tym usług cyfrowych; zachęca EBI do opracowania zachęt mających na celu promowanie inwestycji sektora publicznego i prywatnego w badania i rozwój w obszarach technologii informacyjno-komunikacyjnych, nauk o życiu, żywności, zrównoważonego rolnictwa, leśnictwa i technologii niskoemisyjnych;

56.  przyjmuje z zadowoleniem rewizję programu kredytowego na rzecz gospodarki opartej na wiedzy w obszarze kształcenia, która doprowadziła do poszerzenia zakresu finansowania na inicjatywy ukierunkowane nie tylko na osoby młode, tak aby objąć nim szkolenie zawodowe i uczenie się przez całe życie dla wszystkich grup wiekowych;

Inwestycje w infrastrukturę

57.  uważa, że wdrażanie projektów o prawdziwej europejskiej wartości dodanej powinno stanowić kwestię priorytetową dla Unii; wyraża przekonanie, że innowacyjna i skuteczna gospodarka wymaga zaawansowanego i przyjaznego dla środowiska systemu transportowego o wysokiej jakości oraz takiej samej infrastruktury transportowej, a te dziedziny powinny stanowić jeden z priorytetów Unii, ze szczególnym naciskiem na innowacyjne multimodalne rozwiązania infrastrukturalne i transportowe na obszarach słabo zaludnionych;

58.  wzywa EBI do zwrócenia większej uwagi na wdrażanie projektów infrastrukturalnych, zwłaszcza w słabszych regionach, aby uniknąć spowolnienia procesu konwergencji gospodarczej; w związku z tym wyraża nadzieję na podjęcie refleksji na szczeblu Unii Europejskiej w zakresie publicznego finansowania środków, w tym środków o charakterze tymczasowym, które pozwolą na rzeczywiste ponowne uruchomienie inwestycji publicznych w infrastrukturę;

59.  podkreśla, że europejska polityka inwestycyjna musi być bardziej ukierunkowana na kwestie horyzontalne, w szczególności w odniesieniu do przyszłych zrównoważonych środków transportu i usług transportowych, które będą wymagać jednoczesnego i spójnego rozwoju alternatywnych sieci energetycznych i telekomunikacyjnych; w związku z tym podkreśla kluczową rolę EBI w zapewnianiu długoterminowego finansowania wymaganego dla tego rodzaju projektów na konkurencyjnych warunkach;

60.  odnotowuje działalność finansową EBI w obszarze infrastruktury i transportu, która osiągnęła poziom 18,1 mld EUR w 2016 r., oraz przypomina o znaczeniu zapewniania obywatelom Unii prawdziwej wartości dodanej pod względem gospodarczym, środowiskowym i społecznym, a także o znaczeniu szczegółowych ocen ex ante wybranych projektów i ocen ex post osiągniętych rezultatów;

61.  wzywa EBI, w odniesieniu do działań związanych z infrastrukturą w ramach UE, do zainwestowania znacznie większych środków w kompleksową pomoc doradczą dla władz na szczeblu lokalnym i mniejszych gmin na wcześniejszym etapie identyfikacji i wstępnej oceny projektów;

62.  wyraża zaniepokojenie w związku z udzielonym przez EBI kredytem w kwocie 1,5 mld EUR na projekt gazociągu transadriatyckiego, który nie spełnia – w różnym stopniu w poszczególnych krajach tranzytowych, tj. w Albanii, w Grecji i we Włoszech – minimalnych norm środowiskowych i społecznych zgodnych z tzw. zasadami równikowymi; ubolewa, że EBOR już przydzielił 500 mln EUR na ten projekt, oraz wyraża przekonanie, że ów projekt nie jest odpowiednią inwestycją z EBI, a jego finansowanie nie powinno być brane pod uwagę przez żaden z banków mających ambicję, by realizować inwestycje odpowiedzialne społecznie i środowiskowo;

Środowisko i działania w dziedzinie klimatu

63.  odnotowuje zobowiązanie EBI do przeznaczania co najmniej 25 % portfela kredytów UE na niskoemisyjny i odporny na zmianę klimatu wzrost gospodarczy; zauważa, że w 2016 r. łączna wartość operacji dotyczących środowiska wynosiła 14,4 mld EUR, z czego na operacje w obszarze zrównoważonego transportu przypadało 4,9 mld EUR, na operacje w obszarze ochrony środowiska i oszczędnego gospodarowania zasobami naturalnymi – 5,0 mld EUR, a na operacje w obszarze energii ze źródeł odnawialnych i efektywności energetycznej – 4,6 mld EUR; zauważa ponadto, że podpisane umowy dotyczące celu przekrojowego, jakim są działania w dziedzinie klimatu, osiągnęły wartość 17,5 mld EUR;

64.  podkreśla znaczenie celów, które zostały ustanowione przez COP 21 w odniesieniu do transportu, dla przeciwdziałania zmianie klimatu; wyraża zaniepokojenie faktem, że transport odpowiada za niemal jedną czwartą emisji gazów cieplarnianych w Europie i jest główną przyczyną zanieczyszczenia powietrza w miastach, a emisje w tym sektorze pozostają na poziomie wyższym niż w 1990 r.; zwraca uwagę, że w latach 2014–2016 EBI sfinansował projekty w dziedzinie energii z paliw kopalnych o łącznej wartości 5,3 mld EUR realizowane w państwach członkowskich, tj. dwa projekty dotyczące ropy naftowej, jeden projekt dotyczący węgla i 27 projektów związanych z gazem, a ponadto przekazał 976 mln EUR w ramach gwarancji zewnętrznych na sfinansowanie sześciu projektów spoza UE, w tym jednego dotyczącego węgla i pięciu związanych z gazem ziemnym; podkreśla, że finansowanie powinno sprzyjać przechodzeniu z transportu drogowego do bardziej zrównoważonych form transportu;

65.  podkreśla jak ważne jest, by projekty, które mają być finansowane lub współfinansowane przez EBI, były zgodne z krajowymi celami w zakresie klimatu powiązanymi z wdrażaniem COP 21;

66.  wzywa EBI do wspierania finansowania projektów wpisujących się w strategię klimatyczną i porozumienie paryskie oraz do wycofania wsparcia dla paliw kopalnych, aby stać się kluczowym instrumentem UE w podejmowanych wspólnie globalnych działaniach w obszarze klimatu i z myślą o zbudowaniu bardziej konkurencyjnego, bezpieczniejszego i zrównoważonego systemu energetycznego zgodnie ze strategią energetyczną do 2030 r.; w tym celu wzywa EBI do rezygnacji z finansowania projektów obejmujących silnie zanieczyszczające i przestarzałe technologie, zwłaszcza w przypadku wspierania inwestycji w sektorze energetycznym; wzywa EBI do rozszerzenia zakresu działań pożyczkowych na rzecz publicznych projektów infrastrukturalnych łagodzących następstwa zmiany klimatu (np. powodzie), a także z myślą o małych projektach w zakresie energii ze źródeł odnawialnych.

67.  wzywa EBI do dalszego zwiększenia wsparcia dla sektora energii odnawialnej, w szczególności dla projektów zdecentralizowanych i realizowanych na małą skalę;

Odpowiedź na globalne wyzwania

68.  przypomina, że 10% ogólnej działalności pożyczkowej EBI dotyczy operacji poza granicami Unii, i zauważa, że od 2015 r. wzrosła łączna pula środków finansowych przekazywanych przez EBI projektodawcom spoza Unii; z tego względu podkreśla, jak ważne jest, aby EBI każdego roku składał sprawozdanie dotyczące jego działalności poza Unią w odniesieniu do przestrzegania ogólnych zasad dotyczących działań zewnętrznych Unii, a także odgrywał należną mu rolę w ramach odnowionego zobowiązania UE do zachowania spójności polityki na rzecz rozwoju i w oparciu o zasadę spójności z innymi strategiami politycznymi UE, ONZ‑owskim programem działań na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030 oraz porozumieniem z Paryża, by wspierać edukację i tworzenie godnych miejsc pracy, gwarantować pełne poszanowanie praw człowieka oraz praw pracowniczych i środowiskowych, a także promować równość płci; podkreśla, że udzielając wsparcia unijnym przedsiębiorstwom za granicą, EBI powinien w należytym stopniu uwzględniać strategię handlową UE, w tym również obowiązujące i przyszłe umowy handlowe

69.  wzywa EBI, by we współpracy z Europejską Służbą Działań Zewnętrznych i Dyrekcją Generalną ds. Współpracy Międzynarodowej i Rozwoju (DG DEVCO, Komisja) opracował metodykę pomiaru wpływu swojej działalności pożyczkowej poza UE na ogólną unijną współpracę na rzecz rozwoju, ze szczególnym uwzględnieniem programu działań na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030 oraz wpływu na prawa człowieka;

70.  odnotowuje inicjatywy EBI mające na celu wzmocnienie odporności gospodarczej w krajach pochodzenia migrantów, a w szczególności wysiłki podejmowane w celu zapewnienia silnego efektu mnożnikowego polityki zewnętrznej UE w Afryce;

71.  jest zdania, że EBI musi wzmocnić swoje zdolności w zakresie podejmowania ryzyka i zabezpieczania się przed nim, szczególnie w zakresie projektów na rzecz rozwoju i wzmocnienia sektora prywatnego oraz projektów prowadzonych w ramach inicjatywy EBI na rzecz budowania odporności;

72.  powtarza, że Trybunał Obrachunkowy musi szybciej dokonywać oceny operacji EBI korzystających z budżetu UE oraz wzmóc kontrolę operacji prowadzonych na podstawie upoważnienia EBI do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich;

73.  podkreśla, że operacje zewnętrzne EBI powinny stanowić wsparcie w obszarach polityki o dużym znaczeniu dla UE;

74.  zauważa, że EBI zwiększa zdolności w ramach zestawu finansowania efektywnego dla regionu AKP oraz przekształca go w fundusz odnawialny, przeznaczając 300 mln EUR na bezpośrednie rozwiązywanie problemu migracji przez wsparcie inicjatyw sektora prywatnego; zauważa, że EBI udostępni ponadto 500 mln EUR w ramach instrumentu inwestycyjnego AKP z przeznaczeniem na projekty sektora publicznego koncentrujące się na migracji; podkreśla, jak ważne jest, aby środki finansowe EBI nie były wykorzystywane do celów bezpieczeństwa lub kontroli granic; uważa, że należy raczej koncentrować się na zrównoważonym rozwoju państw trzecich; przypomina o znaczeniu przeprowadzania szczegółowych kontroli zachowania należytej staranności w odniesieniu do praw człowieka w związku z realizowanymi projektami; wzywa EBI, aby przy realizacji projektów, które finansuje, brał pod uwagę wszelkie przypadki naruszania praw człowieka, a w razie potrzeby wstrzymywał wszelkie kredytowanie; zaleca, by EBI do końca 2018 r. zgodził się przestrzegać stosownych konwencji ONZ dotyczących praw człowieka, żeby usprawnić dokładanie należytej staranności w zakresie praw człowieka na wszystkich szczeblach cyklu projektowego; wzywa do opracowania praktycznych wytycznych dotyczących oceny aspektów związanych ze wszystkimi podstawowymi prawami człowieka i grupami dotkniętymi tym problemem, które to wytyczne będą wykorzystywane w ocenie ex ante i w bieżącym monitorowaniu poszczególnych projektów; domaga się przeprowadzenia przez Komisję oceny w celu zwrócenia uwagi na ryzyko naruszania praw człowieka w ramach gwarancji UE;

75.  zwraca uwagę na skuteczność instrumentu inwestycyjnego uruchomionego w 2003 r. w ramach umowy z Kotonu i apeluje o zachowanie tego instrumentu po renegocjacji umów między Unią Europejską a jej partnerami z państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku w 2020 r.;

76.  wzywa EBI, aby zapewnił – w kontekście nowego upoważnienia do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich – by nowy priorytet w obszarze migracji, dodany do wcześniejszych priorytetów dotyczących klimatu, MŚP i infrastruktury społeczno-gospodarczej, przyniósł realną wartość dodaną i dodatkowość; w związku z tym podkreśla potrzebę wdrożenia nowo utworzonej Inicjatywy EBI na rzecz budowania odporności w odpowiedni sposób w celu wspierania projektów, które różnią się od projektów finansowanych dotychczas;

77.  z zadowoleniem przyjmuje rolę EBI w rozwoju lokalnego sektora prywatnego i wsparcie EBI na rzecz mikrofinansowania oraz uznaje, że jego działania są źródłem nowych możliwości gospodarczych i handlowych; podkreśla konieczność właściwego i skutecznego dostosowania działań EBI do obecnych wyzwań międzynarodowych; wzywa do rozszerzenia upoważnienia EBI do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich, aby zwiększyć jego rolę w działaniach na rzecz zrównoważonego rozwoju i w ramach strategii reagowania z myślą o wyeliminowaniu podstawowych przyczyn migracji, a także aby EBI aktywniej uczestniczył w realizacji nowej strategii na rzecz sektora prywatnego; w związku z tym wzywa EBI do większego zaangażowania w projekty na rzecz infrastruktury, transportu i cyfryzacji, niezbędne do promowania lokalnych i regionalnych szlaków handlowych, a także do wspierania procesu internacjonalizacji MŚP i tym samym aktywnego przyczyniania się do wdrażania umowy WTO o ułatwieniach w handlu; ponownie podkreśla, że EBI musi dostosować swoje działania do celów zrównoważonego rozwoju ONZ;

78.  zauważa, że w 2016 r. EBI zatwierdził nowe instrumenty na rzecz mikrofinansowania: jeden dla Karaibów, jeden dla Pacyfiku i dwa dla Afryki (na łączną kwotę 110 mln EUR), a także jeden dla krajów południowego sąsiedztwa (na kwotę 75 mln EUR); przypomina, że instrumenty mikrofinansowe EBI oraz jego pomoc techniczna sprawiły, że 300 mln EUR trafiło do ponad 1,5 mln beneficjentów; wzywa EBI do ujęcia w kolejnym sprawozdaniu efektu mnożnikowego tych instrumentów, jak również funduszy przydzielanych za pośrednictwem instrumentów finansowych na rzecz działań zewnętrznych;

79.  zauważa, że w 2016 r. połowa wszystkich pożyczek udzielonych przez EBI w ramach upoważnienia do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich trafiła do lokalnych pośredników finansowych, a ich celem był wzrost akcji mikrokredytowej; wzywa EBI do przeprowadzenia oceny działalności kredytowej pośredników finansowych z uwzględnieniem aspektu płci, ponieważ mikrokredyty skierowane są w większości do kobiet prowadzących działalność gospodarczą;

80.  zauważa, że EBI planuje utworzenie w ramach grupy EBI spółki zależnej do spraw rozwoju, która miałaby stać się unijnym bankiem rozwoju; wzywa EBI i Komisję do podjęcia tych przygotowań w sposób jak najbardziej przejrzysty i umożliwiający udział wszystkich zainteresowanych podmiotów, obejmujący proces konsultacji publicznych;

81.  zauważa, że poprzez swoje instrumenty pożyczkowe EBI może stanowić ważną dźwignię dla nowej dyplomacji gospodarczej UE; podkreśla w związku z tym, że w swoich działaniach EBI musi brać pod uwagę względy dyplomacji gospodarczej;

82.  wspiera zacieśnianie partnerstwa między EBI a agencjami rozwoju w państwach członkowskich, a także intensyfikację projektów realizowanych wspólnie przez EBI i inne wielostronne banki rozwoju, zwłaszcza jeżeli projekty te mają pomóc w realizacji celów zrównoważonego rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych do 2030 r.;

83.  zauważa, że w ostatnich latach brakowało działań wspierających bezpośrednie inwestycje zagraniczne, ukierunkowanych na Azję; podkreśla, że inwestorzy z UE, zwłaszcza MŚP, powinni być bardziej obecni na rynku chińskim i indyjskim oraz w państwach ASEAN i powinni móc prowadzić działalność na równych zasadach; wzywa EBI do zapewnienia bezpośredniego finansowania przedsiębiorstw z UE w celu wsparcia inwestycji zewnętrznych, w tym również w ramach upoważnienia EBI do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich;

Wzmocnienie ładu korporacyjnego, praktyk biznesowych, przejrzystości i standardów odpowiedzialności EBI

84.  uważa, że należy wzmocnić powiązanie między kontrolą skutków i wykonania, z jednej strony, a większą odpowiedzialnością i widocznością, z drugiej strony, na podstawie procesu zapewniania wiarygodności, który będzie wiążący dla wszystkich zainteresowanych stron (pośredników finansowych, promotorów i beneficjentów końcowych, wraz z dogłębnymi kontrolami uczciwości i kontrolami przeprowadzanymi zgodnie z zasadą „znaj swojego klienta”); zwraca się do EBI o ujawnianie informacji o podprojektach obarczonych wysokim ryzykiem oraz o dzielenie się wyciągniętymi wnioskami z innymi międzynarodowymi wielostronnymi bankami rozwoju, w szczególności na podstawie wymiany informacji na temat rezultatów kontroli należytej staranności dotyczących kwestii korporacyjnych lub podatkowych bądź przeglądów przeprowadzanych zgodnie z zasadą „znaj swojego klienta”;

85.  uznaje znaczenie działań uświadamiających podmioty lokalne i regionalne w zakresie dostępności finansowania i pomocy technicznej w całej UE; ponadto uznaje, że odpowiednia wiedza na temat zaangażowania EBI w finansowanie projektów na rzecz różnych zainteresowanych stron jest kluczowa, jeśli obywatele na szczeblu lokalnym mają zdawać sobie sprawę z prawa do dochodzenia roszczeń i wnoszenia skarg w biurze ds. mechanizmu rozpatrywania skarg i u Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich; zauważa, że w 2016 r. zarejestrowano 89 skarg, a 84 z nich były dopuszczalne, w porównaniu z łączną liczbą 56 skarg otrzymanych w 2015 r.;

86.  wyraża zaniepokojenie proponowanym przeglądem polityki w zakresie mechanizmu rozpatrywania skarg EBI oraz wzywa EBI, by zapewnił w szczególności, że szef biura EBI ds. mechanizmu rozpatrywania skarg będzie należycie rejestrował wszystkie skargi i powiadamiał skarżących o otrzymaniu skargi, zanim zapadnie decyzja w sprawie jej dopuszczalności; wzywa EBI do zapewnienia, by szef biura EBI ds. mechanizmu rozpatrywania skarg był niezależny od innych części struktury zarządzania banku i miał możliwość podejmowania wszelkich decyzji dotyczących dopuszczalności skargi bez konieczności konsultowania się ze służbami grupy EBI, a także podejmował decyzje dotyczące kwalifikowalności skargi do rozpatrzenia w ramach dochodzenia/przeglądu zgodności lub mediacji, nawet jeśli nie osiągnięto porozumienia ze służbami EBI, Generalnym Inspektorem lub Komitetem Zarządzającym; wzywa EBI, by stosował podane przez Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich przykłady definicji niewłaściwego administrowania, tak aby obejmowała ona takie formy nieprawidłowego lub nieudolnego administrowania, jak nieprawidłowości administracyjne, nieuczciwość, dyskryminacja, nadużycie władzy, brak odpowiedzi, odmowa udzielenia informacji i niepotrzebne opóźnienia; wzywa EBI do zapewnienia, by procedura była jak najbardziej przejrzysta dzięki aktywnemu ujawnianiu przez biuro ds. mechanizmu rozpatrywania skarg informacji na temat swoich procedur, działań i spraw oraz by nadał większą przejrzystość procedurom naboru szefa i pracowników biura ds. mechanizmu rozpatrywania skarg;

87.  zwraca uwagę na obawy wyrażone podczas konsultacji społecznych w odniesieniu do niektórych propozycji zmian w biurze EBI ds. mechanizmu rozpatrywania skarg, a mianowicie do wykluczenia z mechanizmu rozpatrywania skarg spraw związanych z zamówieniami publicznymi oraz kwestii związanych ze zgodnością z prawem polityki EBI, a także do ograniczenia niezależności biura ds. mechanizmu rozpatrywania skarg przez wprowadzenie wymogu konsultowania się z innymi służbami przed dokonaniem oceny dopuszczalności skargi i do ograniczenia zdolności biura do wydawania zaleceń; zdecydowanie zachęca Komitet Zarządzający do uwzględnienia tych obaw;

88.  podkreśla znaczenie kontroli publicznej nad EBI sprawowanej przez Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich;

89.  przyjmuje z zadowoleniem ujawnienie protokołów posiedzeń Rady Dyrektorów EBI oraz zaleca, aby EBI rozważył także udostępnienie informacji jawnych z posiedzeń Komitetu Zarządzającego; odnosząc się do poziomu projektów, powtarza wezwanie do systematycznego ujawniania sprawozdań z ukończenia działań EBI prowadzonych poza Europą, a także arkuszy oceny projektów EBI w oparciu o trzy filary oraz kart ram pomiaru wyników projektów EBI; uważa, że praktyka ujawniania tabeli wskaźników, zgodnie z EFIS 2.0, powinna mieć zastosowanie do wszystkich projektów realizowanych przez EBI; zauważa, że takie ujawnienie mogłoby stanowić przełom w sprawie przejrzystości operacji EBI;

90.  wyraża głębokie zaniepokojenie faktem, że kierownictwo banku nie zareagowało do tej pory w żaden sposób na szczegółowe przepisy zawarte ust. 75 i 76 rezolucji Parlamentu z dnia 27 kwietnia 2017 r. w sprawie kontroli działalności finansowej EBI za rok 2015 r., oraz przypomina o potrzebie wprowadzenia bardziej surowych zasad dotyczących konfliktu interesów oraz jasnych, rygorystycznych i przejrzystych kryteriów w celu zapobiegania wszelkim formom korupcji; ponownie stwierdza, że EBI musi dokonać zmiany kodeksu postępowania w celu zapewnienia, by jego wiceprzewodniczący nie byli odpowiedzialni za operacje w państwach członkowskich pochodzenia, gdyż stanowi to zagrożenie dla niezależności tej instytucji; wyraża głębokie zaniepokojenie z powodu uchybień, które stwierdzono w istniejących mechanizmach EBI służących zapobieganiu możliwym konfliktom interesów w jego organach zarządzających; w tym kontekście wzywa EBI do uwzględnienia zaleceń Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich i do zmiany kodeksu postępowania w najwcześniejszym możliwym terminie w celu lepszego zapobiegania konfliktom interesów w organach zarządzających EBI oraz potencjalnym problemom związanym z przepływem pracowników między sektorem publicznym a prywatnym; wzywa EBI, aby przyłączył się do porozumienia międzyinstytucjonalnego w sprawie unijnego rejestru służącego przejrzystości w jak najkrótszym terminie po zakończeniu negocjacji między Komisją, Parlamentem i Radą;

91.  podkreśla, że zwalczanie wszelkich form szkodliwych praktyk podatkowych powinno pozostawać ważnym priorytetem EBI; wzywa EBI, aby niezwłocznie wdrożył odpowiednie przepisy i normy unijne dotyczące unikania opodatkowania, rajów podatkowych i innych powiązanych kwestii oraz aby wymagał od klientów odpowiedniego stosowania się do tych zasad; wyraża zaniepokojenie w związku z nieujawnianiem przez EBI informacji na temat ostatecznych beneficjentów rzeczywistych, w szczególności gdy finansowanie polega na funduszach private equity; wzywa EBI do podejmowania aktywnych działań i wzmocnionych środków należytej staranności w przypadkach, w których okazuje się, że projekty EBI mają powiązania z jurysdykcjami budzącymi obawy w kwestiach podatkowych;

92.  stwierdza stanowczo, że EBI musi opracować szczegółowy publiczny wykaz kryteriów wyboru dla pośredników finansowych, aby w większym stopniu wywiązywać się ze zobowiązania UE do zwalczania nadużyć podatkowych oraz skuteczniej zapobiegać ryzyku korupcji oraz infiltracji przez zorganizowane grupy przestępcze i terrorystów; podkreśla potrzebę udoskonalenia kryteriów oceny projektów w celu zapewnienia, by środki finansowe UE nie były inwestowane za pośrednictwem podmiotów w państwach trzecich, które nie stosują się do międzynarodowych norm podatkowych;

93.  podkreśla, że należy wzmocnić normy w obszarze przejrzystości podatkowej i dobrego zarządzania w kwestiach podatkowych, w szczególności w odniesieniu do przepisów w sprawie unikania opodatkowania; odnotowuje przyjęcie pod koniec 2017 r. unijnego wykazu jurysdykcji niechętnych współpracy; w tym względzie apeluje do EBI o wzmocnienie polityki w dziedzinie jurysdykcji nieprzejrzystych i niechętnych współpracy w ramach jej ciągłego przeglądu w celu opracowania szerzej zakrojonej odpowiedzialnej polityki podatkowej; wzywa EBI do wykazania wykonalności wzmocnionych norm przejrzystości podatkowej przez przyjęcie polityki wykraczającej poza minimalne wymogi prawne, w ramach której EBI przyjmie rolę przewodnika w obszarze sprawiedliwego opodatkowania; podkreśla w szczególności potrzebę uzależnienia przydziału bezpośrednich i pośrednich kredytów od publikacji danych podatkowych i finansowych według poszczególnych krajów oraz od wymiany danych na temat własności rzeczywistej dotyczących wszystkich – bez wyjątku – beneficjentów i pośredników finansowych zaangażowanych w operacje finansowe;

94.  odnotowuje z zadowoleniem, że EBI nadał wysokie znaczenie polityce zerowej tolerancji dla nadużyć finansowych, korupcji i zmów; wzywa EBI do podjęcia wszelkich odpowiednich środków, w tym zawieszenia płatności i wypłaty kredytów, w celu ochrony interesów finansowych EBI i UE, gdy wymaga tego dochodzenie prowadzone przez OLAF lub śledztwo, oraz wzywa EBI do odpowiedniego dostosowania przepisów wewnętrznych; podkreśla potrzebę ujawniania informacji dotyczących systemu wykonawstwa i podwykonawstwa w celu zapobiegania ryzyku nadużyć finansowych i korupcji; podkreśla, że strona internetowa EBI powinna obejmować specjalną i widoczną sekcję prezentującą jawny wykaz wykluczonych podmiotów, co dałoby niewątpliwy skutek odstraszający; podkreśla znaczenie uczestniczenia przez EBI w sieciach wzajemnego wykluczania z innymi wielostronnymi kredytodawcami; wzywa EBI do zharmonizowania własnej polityki wykluczania z polityką innych wielostronnych kredytodawców, takich jak Bank Światowy, który posiada wykaz ponad 800 „wykluczonych” osób fizycznych i przedsiębiorstw, mimo iż wartość jego finansowania jest niemal o połowę mniejsza od wartości finansowania przez EBI;

95.  wyraża nadzieję, że EBI będzie nadal wdrażał strategię zewnętrzną na rzecz skutecznego opodatkowania dotyczącą zgodności z międzynarodowymi standardami przejrzystości podatkowej, w tym wspierania międzynarodowej sprawozdawczości w podziale na kraje, oraz że ulepszy tę strategię zgodnie z komunikatem Komisji z 2016 r.; wzywa EBI do zapewnienia wysokiej jakości informacji na temat beneficjentów końcowych oraz do skutecznego zapobiegania transakcjom z pośrednikami finansowymi o złej reputacji pod względem braku przejrzystości, oszustw, przestępczości zorganizowanej, prania pieniędzy oraz negatywnego oddziaływania na społeczeństwo i środowisko;

96.  ubolewa, że sprawy związane z aferą „Dieselgate” zrodziły szereg pytań związanych z faktem, iż Volkswagen otrzymał kredyty od EBI dzięki oszustwom i wprowadzaniu w błąd; wzywa EBI do stosowania się do zaleceń OLAF dotyczących podjęcia aktywnych kroków w celu wdrożenia polityki zwalczania nadużyć finansowych; podkreśla niejawny charakter postępowania EBI w tej sprawie i wzywa bank do ujawnienia sprawozdania OLAF-u na temat kredytu udzielonego przezeń Volkswagenowi oraz do opublikowania przynajmniej sensownego streszczenia tego sprawozdania;

97.  wskazuje, że przedłużające się dochodzenia w sprawie korupcji dotyczące skandalu związanego z systemem MOSE zakończyły się w dniu 14 września 2017 r., kiedy to Sąd Wenecji wydał wyrok skazujący dwie główne osoby bezpośrednio zaangażowane w skandal na karę czterech lat pozbawienia wolności i konfiskatę 9,575 mln EUR; ubolewa, że między rokiem 2011 a 2013 EBI udzielił trzech kredytów o wartości 1,2 mld EUR na realizację projektu MOSE, a ostatni z tych kredytów wypłacono po wszczęciu przez organy krajowe śledztw w sprawie korupcji; wzywa EBI do zapewnienia jak najbardziej rygorystycznego wdrażania polityki zerowej tolerancji dla nadużyć finansowych, a także do wycofania całości finansowania z projektu MOSE oraz projektów powiązanych z nim za pośrednictwem systemu przedsiębiorstw i beneficjentów zaangażowanych w realizację projektów w regionie Wenecji Euganejskiej, ze szczególnym odniesieniem do odcinka autostrady A4 zwanego Passante di Mestre, względem którego nadal prowadzone są śledztwa w sprawie oszustw podatkowych, korupcji i infiltracji przez zorganizowane grupy przestępcze, oraz do trzeciego pasa autostrady A4 na odcinku między Wenecją a Triestem; wzywa EBI do przeprowadzenia odpowiednich dochodzeń wewnętrznych dotyczących wyboru beneficjentów oraz wypłaty środków finansowych i zarządzania nimi, a także do publikowania rezultatów tych dochodzeń;

98.  przyjmuje z zadowoleniem regularny przegląd najlepszych ram i praktyk bankowych w grupie EBI, przeprowadzany w celu wskazania przypadków braku zgodności; uważa, że upoważnienia EBI i EFI wymagają kompleksowego i regularnego systemu oceny ryzyka i nadzoru na poziomie grupy EBI, co sprawia, że dostrajanie podstawowych procesów biznesowych i wymiana informacji na temat zarządzania upoważnieniami mają kluczowe znaczenie dla ogólnej odpowiedzialności EBI;

99.  przyjmuje z zadowoleniem propozycje Komisji ds. Etyki i Zgodności EBI w obszarze ładu korporacyjnego i przejrzystości, takie jak rozszerzenie jej kompetencji o kwestie etyczne w ramach uzupełnienia mechanizmów lepszego zapobiegania konfliktom interesów w organach zarządzających oraz potencjalnym problemom związanym z przepływem pracowników między sektorem publicznym a prywatnym, wprowadzenie procedury zawieszenia w odniesieniu do członków Komitetu Zarządzającego, a także ustanowienie nowego komitetu doradczego, który będzie mógł pełnić funkcję opiniodawczą przed formalnym powołaniem członków Komitetu Zarządzającego;

100.  podkreśla znaczenie wzmocnienia obowiązków w zakresie uczciwości po okresie zatrudnienia oraz ustanowienia konkretnych kar w przypadkach ewentualnego przepływu pracowników między kadrą kierowniczą wyższego szczebla EBI a sektorem prywatnym; uważa w związku z tym, że okres przerwy, w którym byli członkowie Rady Dyrektorów nie mogą prowadzić działalności lobbingowej względem organów zarządzających lub pracowników EBI, powinien wynosić co najmniej 12 miesięcy;

101.  przyjmuje z zadowoleniem rozpoczęcie przeglądu polityki sygnalizowania nieprawidłowości, a także aktualizacje związane z wdrażaniem ram przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu od czasu ich przyjęcia przez EBI w 2014 r., w ścisłym związku z wymogami związanymi z zasadą „znaj swojego klienta” względem obecnych portfeli i nowej działalności gospodarczej;

Działania następcze w wyniku zaleceń Parlamentu

102.  powtarza apel skierowany do EBI o przedstawienie sprawozdania w sprawie aktualnej sytuacji i statusu wcześniejszych zaleceń wydanych przez Parlament w jego corocznych rezolucjach, szczególnie w odniesieniu do wpływu jego działalności kredytowej;

o
o   o

103.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Europejskiemu Bankowi Inwestycyjnemu oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

(1) Dz.U. C 378 z 9.11.2017, s. 2.
(2) Dz.U. C 346 z 21.9.2016, s. 77.
(3) Dz.U. C 66 z 21.2.2018, s. 6.
(4) Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0138.
(5) Dz.U. L 280 z 27.10.2011, s. 1.
(6) Dz.U. L 135 z 8.5.2014, s. 1.
(7) Dz.U. L 169 z 1.7.2015, s. 1.


Wybory prezydenckie w Wenezueli
PDF 237kWORD 49k
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 3 maja 2018 r. w sprawie wyborów w Wenezueli (2018/2695(RSP))
P8_TA(2018)0199RC-B8-0225/2018

Parlament Europejski,

–  uwzględniając szereg swoich rezolucji w sprawie Wenezueli, w szczególności rezolucję z dnia 27 lutego 2014 r. w sprawie sytuacji w Wenezueli(1), rezolucję z dnia 18 grudnia 2014 r. w sprawie prześladowań demokratycznej opozycji w Wenezueli(2) oraz rezolucje z dnia 12 marca 2015 r.(3), 8 czerwca 2016 r.(4), 27 kwietnia 2017 r.(5) i 8 lutego 2018 r.(6) w sprawie sytuacji w Wenezueli,

–  uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka z 1948 r.,

–  uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych,

–  uwzględniając statut rzymski Międzynarodowego Trybunału Karnego,

–  uwzględniając deklaracje Grupy z Limy z dnia 23 stycznia i 14 lutego 2018 r.,

–  uwzględniając konkluzje Rady z dnia 13 listopada 2017 r. i 22 stycznia 2018 r.,

–  uwzględniając oświadczenie wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa z dnia 26 stycznia 2018 r. w sprawie ostatnich wydarzeń w Wenezueli,

–  uwzględniając oświadczenie prokurator Międzynarodowego Trybunału Karnego Fatou Bensoudy z dnia 8 lutego 2018 r.,

–  uwzględniając oświadczenie wiceprzewodniczącej / wysokiej przedstawiciel z dnia 19 kwietnia 2018 r. w sprawie sytuacji w Wenezueli,

–  uwzględniając deklarację Organizacji Państw Amerykańskich (OPA) z dnia 20 kwietnia 2018 r. w sprawie pogarszającej się sytuacji humanitarnej w Wenezueli,

–  uwzględniając oświadczenie swojego Zespołu ds. Wspierania Demokracji i Koordynacji Wyborów z dnia 23 kwietnia 2018 r.,

–  uwzględniając art. 123 ust. 2 i 4 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że w dniu 20 maja 2018 r. mają się odbyć przedterminowe wybory prezydenckie, o które zabiegało nieuznawane na forum międzynarodowym Narodowe Zgromadzenie Konstytucyjne i na które zgodę wydała Krajowa Rada Wyborcza; mając na uwadze, że Krajowa Rada Wyborcza postanowiła ograniczyć jednoczesne uczestnictwo w wyborach lokalnych i regionalnych do partii, które wystawiły kandydatów w wyborach prezydenckich;

B.  mając na uwadze, że w dniu 25 stycznia 2018 r. Sąd Najwyższy Wenezueli postanowił wykluczyć z udziału w wyborach prezydenckich sojusz partii opozycyjnych Mesa de la Unidad Democrática (MUD), co stanowi poważne naruszenie zasady równości wyborów, ponieważ uniemożliwia kandydatom opozycji swobodny udział w wyborach na równych warunkach;

C.  mając na uwadze, że warunki przeprowadzenia wiarygodnych, przejrzystych i pluralistycznych wyborów nie zostały spełnione, co pokazały rozmowy w Santo Domingo, podczas których wenezuelskiemu rządowi i opozycji nie udało się osiągnąć porozumienia; mając na uwadze, że międzynarodowe organy demokratyczne, w tym Unia Europejska, odrzuciły zaproszenie do obserwowania takiego nieprawomocnego procesu wyborczego;

D.  mając na uwadze, że w dniu 13 listopada 2017 r. Rada Unii Europejskiej postanowiła nałożyć na Wenezuelę embargo na broń i sprzęt, który mógłby być wykorzystany w tym kraju do stosowania represji; mając na uwadze, że w dniu 22 stycznia 2018 r. Rada Unii Europejskiej jednogłośnie postanowiła nałożyć na siedmiu Wenezuelczyków piastujących urzędy państwowe sankcje w postaci środków ograniczających takich jak zakaz wjazdu na terytorium Unii Europejskiej i zamrożenie aktywów, co stanowiło odpowiedź na nieprzestrzeganie zasad demokratycznych;

E.  mając na uwadze, że ostatnie wydarzenia w Wenezueli powodują dalszą polaryzację i pogarszanie się sytuacji w zakresie praw człowieka, demokracji i praworządności; mając na uwadze, że Wenezuela jest pogrążona w bezprecedensowym kryzysie politycznym, społecznym, gospodarczym i humanitarnym, powodującym wiele ofiar śmiertelnych;

1.  zdecydowanie sprzeciwia się decyzji podjętej przez nieuznawane na forum międzynarodowym Narodowe Zgromadzenie Konstytucyjne, a zatwierdzonej przez Krajową Radę Wyborczą, o przeprowadzeniu przedterminowych wyborów prezydenckich, zaplanowanych obecnie na dzień 20 maja 2018 r.; wzywa do natychmiastowego zawieszenia procesu wyborczego do czasu zapewnienia warunków koniecznych do przeprowadzenia wiarygodnych, przejrzystych i pluralistycznych wyborów;

2.  podkreśla, że UE uzna tylko wybory zorganizowane według realistycznego kalendarza wyborczego, uzgodnionego w drodze dialogu narodowego z udziałem wszystkich istotnych podmiotów i partii politycznych oraz przy poszanowaniu równych, uczciwych i przejrzystych warunków uczestnictwa, zakładających zniesienie zakazów obejmujących przeciwników politycznych, uwolnienie więźniów politycznych, równowagę w składzie bezstronnej Krajowej Rady Wyborczej i zapewnienie wystarczających gwarancji, w tym obecności niezależnych obserwatorów międzynarodowych;

3.  apeluje o natychmiastowe ogłoszenie wyborów spełniających wszystkie normy międzynarodowe, w pełni zgodnych z kryteriami OPA; podkreśla, że prawowity rząd powołany w wyniku takich wyborów musi pilnie zająć się obecnym kryzysem gospodarczym i społecznym w Wenezueli i podjąć działania na rzecz pojednania narodowego w tym kraju;

4.  wzywa zarówno rząd, jak i opozycję, aby w porozumieniu z międzynarodowymi instytucjami finansowymi niezwłocznie przyjęły plan stabilizacji makroekonomicznej, tak aby zająć się licznymi wyzwaniami, przed którymi stoi ten kraj, takimi jak kryzys humanitarny spowodowany hiperinflacją oraz niedostatek podstawowych towarów i leków; ponownie wzywa rząd Wenezueli, aby umożliwił niesienie pomocy humanitarnej w kraju;

5.  przypomina, że w obecnych okolicznościach Parlament Europejski nie może uznać wyborów, które odbyłyby się w wyniku tego nieprawomocnego procesu; w związku z tym wzywa Unię Europejską, OPA i Grupę z Limy do działania w sposób zjednoczony i skoordynowany;

6.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii ds. polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, rządowi i Zgromadzeniu Narodowemu Boliwariańskiej Republiki Wenezueli, Euro-Latynoamerykańskiemu Zgromadzeniu Parlamentarnemu oraz sekretarzowi generalnemu Organizacji Państw Amerykańskich.

(1) Dz.U. C 285 z 29.8.2017, s. 145.
(2) Dz.U. C 294 z 12.8.2016, s. 21.
(3) Dz.U. C 316 z 30.8.2016, s. 190.
(4) Dz.U. C 86 z 6.3.2018, s. 101.
(5) Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0200.
(6) Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0041.


Polityka spójności i cel tematyczny „promowanie zrównoważonego transportu i usuwanie niedoborów przepustowości w działaniu najważniejszych infrastruktur sieciowych”
PDF 378kWORD 57k
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 3 maja 2018 r. w sprawie realizacji polityki spójności i celu tematycznego „promowanie zrównoważonego transportu i usuwanie niedoborów przepustowości w działaniu najważniejszych infrastruktur sieciowych” (art. 9 ust. 7 rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów) (2017/2285(INI))
P8_TA(2018)0200A8-0136/2018

Parlament Europejski,

–  uwzględniając politykę spójności i cel tematyczny „promowanie zrównoważonego transportu i usuwanie niedoborów przepustowości w działaniu najważniejszej infrastruktur sieciowej” – art. 9 ust. 7 rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów (UE) nr 1303/2013(1),

–  uwzględniając art. 37 rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów dotyczący instrumentów finansowych wspieranych przez europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne,

–  uwzględniając art. 5 ust. 7 rozporządzenia (UE) nr 1301/2013 w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego dotyczący promowania zrównoważonego transportu i usuwania niedoborów przepustowości w działaniu najważniejszej infrastruktury sieciowej(2),

–  uwzględniając art. 4 lit. d) rozporządzenia (UE) nr 1300/2013 w sprawie Funduszu Spójności dotyczący promowania zrównoważonego transportu i usuwania niedoborów przepustowości w działaniu najważniejszej infrastruktury sieciowej(3),

–  uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1315/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. w sprawie unijnych wytycznych dotyczących rozwoju transeuropejskiej sieci transportowej i uchylające decyzję nr 661/2010/UE(4),

–  uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1316/2013/UE z dnia 11 grudnia 2013 r. ustanawiające instrument „Łącząc Europę”, zmieniające rozporządzenie (UE) nr 913/2010 oraz uchylające rozporządzenia (WE) nr 680/2007 i (WE) nr 67/2010(5),

–  uwzględniając decyzję Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1386/2013/UE z dnia 20 listopada 2013 r. w sprawie ogólnego unijnego programu działań w zakresie środowiska do 2020 r. „Dobra jakość życia z uwzględnieniem ograniczeń naszej planety”(6),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 marca 2018 r. w sprawie słabiej rozwiniętych regionów UE(7),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 6 lipca 2017 r. w sprawie promowania spójności i rozwoju w regionach najbardziej oddalonych UE: wykonanie art. 349 TFUE(8),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 18 maja 2017 r. w sprawie właściwej kombinacji funduszy na rzecz regionów Europy: zapewnienie równowagi między instrumentami finansowymi a dotacjami w ramach polityki spójności UE(9),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 9 września 2015 r. w sprawie wdrożenia białej księgi w dziedzinie transportu z 2011 r.: podsumowanie i dążenie w kierunku mobilności zgodnej z zasadami zrównoważonego rozwoju(10),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 22 kwietnia 2009 r. w sprawie zielonej księgi na temat przyszłości polityki TEN-T(11),

–  uwzględniając siódme sprawozdanie Komisji w sprawie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej z dnia 9 października 2017 r. pt. „Mój region, moja Europa, nasza przyszłość” (COM(2017)0583),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 6 lutego 2018 r. pt. „Wiarygodna perspektywa rozszerzenia dla Bałkanów Zachodnich oraz zwiększone zaangażowanie UE w tym regionie” (COM(2018)0065),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 24 października 2017 r. pt. „Silniejsze i odnowione partnerstwo strategiczne z regionami najbardziej oddalonymi UE” (COM(2017)0623),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 20 września 2017 r. pt. „Zwiększanie wzrostu gospodarczego i spójności w regionach przygranicznych UE” (COM(2017)0534),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 17 grudnia 2013 r. pt. „Wspólne dążenie do osiągnięcia konkurencyjnej i zasobooszczędnej mobilności w miastach” (COM(2013)0913),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 8 marca 2011 r. pt. „Plan działania prowadzący do przejścia na konkurencyjną gospodarkę niskoemisyjną do 2050 r.” (COM(2011)0112),

–  uwzględniając białą księgę Komisji z dnia 28 marca 2011 r. pt. „Plan utworzenia jednolitego europejskiego obszaru transportu – dążenie do osiągnięcia konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportu” (COM(2011)0144),

–  uwzględniając zieloną księgę Komisji z dnia 4 lutego 2009 r. pt. „TEN-T: Przegląd polityki – W kierunku lepiej zintegrowanej transeuropejskiej sieci transportowej w służbie wspólnej polityki transportowej” (COM(2009)0044),

–  uwzględniając sprawozdanie podsumowujące Komisji z sierpnia 2016 r. pt. „Work Package 1: Ex post evaluation of Cohesion Policy programmes 2007-2013, focusing on the European Regional Development Fund (ERDF) and the Cohesion Fund (CF)” [WP1: Sprawozdanie podsumowujące, Ocena ex post programów polityki spójności w latach 2007–2013 koncentrująca się na Europejskim Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) i na Funduszu Spójności],

–  uwzględniając sprawozdanie podsumowujące Komisji z czerwca 2016 r. pt. „Regional development trends in the EU - Work Package 1: Ex post evaluation of Cohesion Policy programmes 2007-2013, focusing on the European Regional Development Fund (ERDF) and the Cohesion Fund (CF)” [WP1: Sprawozdanie podsumowujące, Ocena ex post programów polityki spójności w latach 2007–2013 koncentrująca się na Europejskim Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) i na Funduszu Spójności],

–  uwzględniając końcowe sprawozdanie Komisji z maja 2016 r. pt. „Work Package 5: Ex post evaluation of Cohesion Policy programmes 2007-2013, focusing on the European Regional Development Fund (ERDF) and the Cohesion Fund (CF)” [PAKIET ROBOCZY 5: Ocena ex post programów polityki spójności w latach 2007–2013 koncentrująca się na Europejskim Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) i na Funduszu Spójności],

–  uwzględniając dokument roboczy służb Komisji z dnia 10 kwietnia 2017 r. pt. „Competitiveness in low-income and low-growth regions: The lagging regions report” [Konkurencyjność w regionach charakteryzujących się niskimi dochodami i niskim wzrostem – Sprawozdanie dotyczące regionów słabiej rozwiniętych] (SWD(2017)0132),

–  uwzględniając dokument roboczy Komisji z dnia 4 maja 2010 r. pt. „Konsultacje na temat przyszłej polityki w zakresie transeuropejskiej sieci transportowej” (COM(2010)0212),

–  uwzględniając sprawozdanie Europejskiej Agencji Środowiska pt. „Approximated European Union greenhouse gas inventory: Proxy GHG emission estimates for 2016” [Przybliżony wykaz gazów cieplarnianych Unii Europejskiej – szacunkowe wartości emisji gazów cieplarnianych za rok 2016],

–  uwzględniając badanie pt. „The world is changing, transport, too” [Świat się zmienia, transport także] zlecone przez Dyrekcję Generalną ds. Polityki Wewnętrznej Parlamentu Europejskiego, Departament Tematyczny B: Polityka Strukturalna i Polityka Spójności, marzec 2016 r.,

–  uwzględniając badanie pt. „The future of the EU’s transport infrastructure” [Przyszłość infrastruktury transportowej UE] zlecone przez Dyrekcję Generalną ds. Polityki Wewnętrznej Parlamentu Europejskiego, Departament Tematyczny B: Polityka strukturalna i polityka spójności, styczeń 2010 r.,

–  uwzględniając rocznik statystyczny Eurostatu z 2016 r. pt. „Energy, transport and environment indicators – 2016 edition” [Energia, transport i wskaźniki środowiskowe – wydanie z 2016 r.],

–  uwzględniając art. 52 Regulaminu, a także art. 1 ust. 1 lit. e) decyzji Konferencji Przewodniczących z dnia 12 grudnia 2002 r. w sprawie procedury udzielania zgody na sporządzenie sprawozdań z własnej inicjatywy i załącznik 3 do tej decyzji,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Rozwoju Regionalnego oraz opinię Komisji Transportu i Turystyki (A8-0136/2018),

A.  mając na uwadze, że koncentracja tematyczna mająca na celu zwiększenie skuteczności europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych oraz wspieranie wysiłków regionów na rzecz realizacji strategii „Europa 2020” przyczyniły się do celowego ukierunkowania inwestycji w ramach celu tematycznego nr 7 na poprawę jakości infrastruktury transportowej, w tym na efektywne wykorzystanie istniejącej infrastruktury;

B.  mając na uwadze, że Fundusz Spójności i EFRR zapewniają wsparcie na rozwój zarówno sieci TEN-T, jak i regionalnej i lokalnej infrastruktury transportowej nienależącej do sieci TEN-T, w szczególności w mniej rozwiniętych państwach członkowskich i regionach, w których nadal potrzebne są znaczące wysiłki na rzecz uzupełnienia brakujących połączeń, usunięcia zatorów i modernizacji taboru kolejowego;

C.  mając na uwadze, że sektor transportu i infrastruktura z nim związana mają podstawowe znaczenie dla rozwoju każdego kraju, a także dla dobrobytu ludności państw członkowskich, w związku z czym sektor transportu jest nadal jednym z kluczowych obszarów inwestycji, który przyczynia się do wzrostu gospodarczego, konkurencyjności i rozwoju dzięki pobudzaniu potencjału gospodarczego wszystkich regionów UE, pogłębianiu tym samym spójności gospodarczej i społecznej, wspieraniu rynku wewnętrznego i ułatwianiu osiągnięcia spójności, integracji i włączenia społeczno-gospodarczego, przy jednoczesnym niwelowaniu nierówności pomiędzy regionami, ułatwianiu dostępu do usług i szkoleń w najbardziej oddalonych regionach zagrożonych wyludnieniem, a także umacnianiu sieci w celu tworzenia i rozwoju przedsiębiorstw;

D.  mając na uwadze, że w latach 2007–2013 w infrastrukturę transportową zainwestowano 81 mld EUR lub prawie jedną trzecią (31 %) europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych; mając na uwadze, że najsilniejszy pozytywny wpływ unijnych inwestycji w infrastrukturę transportową jest szczególnie widoczny w Europie Środkowej i Wschodniej, której krajom przydzielono 69 % całkowitych środków przewidzianych na finansowanie transportu;

E.  mając na uwadze, że wieloletnie ramy finansowe na lata 2014–2020 charakteryzuje podwyższenie budżetu europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych oraz instrumentu „Łącząc Europę”; mając na uwadze, że pomimo niekorzystnych skutków niedawnego kryzysu finansowego i gospodarczego, a także opóźnień we wdrażaniu okresu programowania, nie odnotowano poważniejszego wpływu na inwestycje w transport; mając na uwadze, że unijne inwestycje w infrastrukturę transportową są elementem polityki, który zapewnia najwyższą unijną wartość dodaną w związku z efektem mnożnikowym m.in. na jednolitym rynku, dzięki czemu beneficjentami netto inwestycji stają się w rzeczywistości wszystkie państwa członkowskie;

F.  mając na uwadze, że zakończone sukcesami projekty drogowe, kolejowe i portowe wspierane z budżetu UE korzystnie wpływają na gospodarkę, wzrost, przemysł, eksport, turystykę, handel, tworzenie miejsc pracy, ożywienie w regionach i odwrócenie negatywnych tendencji demograficznych (wyludnianie); mając na uwadze przykłady europejskiej wartości dodanej, takie jak modernizacja linii kolejowej E30/C-E30 na odcinku Kraków–Rzeszów w Polsce, Sofia–Płowdiw w Bułgarii i kolejowego tunelu średnicowego w Lipku (odcinki 5 i 6) w Niemczech, modernizacja torów między stacjami Votice a Benešov u Prahy w Czechach, odbudowa węzła kolejowego Ülemiste w Tallinie w Estonii, remont drogi krajowej DN6 między Aleksandrią a Krajową w Rumunii, remont linii kolei dużych prędkości na odcinku Madryt–Valencja-Murcja w Hiszpanii, budowa odcinka autostrady A1 z Sofii do Burgas (miasta portowego nad Morzem Czarnym), budowa linii metra nr 4 w Budapeszcie na Węgrzech, budowa linii metra w Sofii w Bułgarii i wiele innych;

G.  mając na uwadze, że sieci TEN-T i infrastruktura transportowa, taka jak infrastruktura drogowa, inwestycje w koleje (dużych prędkości), drogi wodne i lotnicze to priorytety UE, a w przypadku opóźnień inwestycji europejskich powstałą lukę można by wypełnić za pomocą większych bezpośrednich inwestycji zagranicznych, przenosząc zyski, podatki i możliwości zatrudnienia poza UE, potencjalnie zwiększając zależność i niestabilność makroekonomiczną regionów; mając na uwadze, że taki proces podważyłby obecność Unii w regionie i jej politykę regionalną w perspektywie długoterminowej oraz doprowadziłby do rozdrobnienia i rozbieżności;

H.  mając na uwadze, że rozwój korytarzy sieci bazowej obejmuje szereg nieodłącznych elementów składowych, takich jak infrastruktura paliw alternatywnych (stacje ładowania) oraz inteligentne i innowacyjne systemy transportu, a także odgrywa istotną rolę jako czynnik sprzyjający obniżeniu emisyjności całego systemu transportu;

I.  mając na uwadze, że inteligentne, przyszłościowe, zrównoważone i w pełni ze sobą połączone sieci transportowe, energetyczne i cyfrowe są podstawowym warunkiem urzeczywistnienia i sprawnego funkcjonowania europejskiego jednolitego rynku oraz połączenia Europy z rynkiem światowym; mając na uwadze, że są one głównymi źródłami rozwoju gospodarki europejskiej i wzrostu produktywności, spójności społecznej oraz dobrobytu obywateli Europy;

J.  mając na uwadze, że bardziej zintegrowane podejście do inwestycji w infrastrukturę transportową wyeliminuje zatory, poprawi połączenia multimodalne i przyczyni się do większych inwestycji w przechodzenie z transportu drogowego na transport kolejowy, w przyjazne dla środowiska pojazdy, takie jak na przykład samochody elektryczne, a także w transport kolejowy i śródlądowy; mając na uwadze, że doprowadzi to do dywersyfikacji źródeł energii w transporcie oraz powstania ekologiczniejszych sieci transportu, a jednocześnie zaowocuje obniżeniem emisji gazów cieplarnianych, poprawą jakości powietrza i wspieraniem dalszych działań w dziedzinie walki ze zmianą klimatu;

K.  mając na uwadze, że transport stanowi ważny element składowy polityki UE w dziedzinie energii i klimatu, a także mając na uwadze, że unijnych celów w zakresie minimalnego udziału energii odnawialnej i ograniczania emisji gazów cieplarnianych nie można osiągnąć bez znacznego udziału sektora transportu;

1.  podkreśla, że instrument „Łącząc Europę”, Fundusz Spójności i EFRR powinny w przyszłym okresie programowania pozostać głównymi źródłami inwestycji unijnych w infrastrukturę transportową w ramach celu tematycznego dotyczącego promowania zrównoważonego transportu i usuwania niedoborów przepustowości najważniejszej infrastruktury sieciowej; proponuje, aby ze względu na wysoką europejską wartość dodaną i znaczący efekt mnożnikowy te źródła finansowania pozostały dostępne dla wszystkich kwalifikujących się państw członkowskich i regionów UE i obejmowały je w zrównoważony sposób, aby przyczyniać się do realizacji polityki spójności UE;

2.  zauważa, że ​logika interwencji leżąca u podstaw unijnych inwestycji w infrastrukturę transportową powinna pozostać dobrze wyważonym połączeniem centralnie i wspólnie zarządzanych źródeł finansowania, aby wychodzić naprzeciw potrzebom politycznym i finansowym; przypomina, że​ celem instrumentu „Łącząc Europę” jest realizowanie na szczeblu centralnym ogólnounijnego priorytetu dotyczącego głównych korytarzy sieci TEN-T, łącznie z aspektami bezpieczeństwa, innowacji technologicznych i ochrony środowiska; przypomina również, że EFRR i Fundusz Spójności mają silny wymiar regionalny, który dostosowany jest do popytu na szczeblu lokalnym (obszary miejskie i podmiejskie) oraz specyfiki poszczególnych regionów; zauważa, że wspierane są z nich połączenia z siecią TEN-T i mobilność w ramach drugorzędnych i trzeciorzędnych węzłów multimodalnych (kompleksowa sieć TEN-T); podkreśla w tym kontekście, że należy w zrównoważony sposób wzmocnić odnośne pule środków budżetowych przewidziane na te trzy źródła finansowania, aby uniknąć niesymetrycznego rozdziału inwestycji na poszczególnych poziomach; wzywa Komisję, by ułatwiła uproszczone, terminowe i elastyczne procedury przekazywania środków finansowych między regionami, programami operacyjnymi i osiami programowymi w ramach europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych, aby odpowiednio reagować na zmieniającą się rzeczywistość gospodarczą i popyt regionalny;

3.  uważa, że należy określić rolę dodatkowych źródeł finansowania, takich jak Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS), oraz instrumentów finansowych pod względem ich uzupełniającego charakteru względem EFRR i Funduszu Spójności, a także ich dodatkowego charakteru w stosunku do operacji kredytowych EBI; zauważa, że zaproszenie do składania wniosków w dziedzinie transportu dotyczących łączenia instrumentów w ramach instrumentu „Łącząc Europę” w 2017 r. opracowano również w celu wzmocnienia tych synergii, ale również że potrzebna jest wymiana godnych naśladowania praktyk między państwami członkowskimi oraz dalsze wspieranie zdolności; podkreśla w związku z tym, że EFIS powinien służyć jako platforma dla PPP w zakresie dopasowywania instrumentów finansowych do inwestycji prywatnych oraz do finansowania krajowego / regionalnego na poziomie projektów; zauważa, że w uzupełnieniu finansowania z EFRR, Funduszu Spójności lub instrumentu „Łącząc Europę” mogące przynieść zyski projekty infrastrukturalne powinno się przede wszystkim wspierać pożyczkami, gwarancjami UE lub instrumentami łączonymi; uważa jednak, że dotacje powinny nadal stanowić główne źródło finansowania inwestycji w zrównoważoną infrastrukturę transportową;

4.  zauważa, że w odniesieniu do infrastruktury konieczna jest uprzednia obiektywna kwantyfikacja popytu i przyszłych potrzeb, zanim zostanie ustalony budżet oraz metody realizacji; podkreśla, że w ramach tych podstawowych celów w dziedzinie infrastruktury sieciowej dotyczących kryteriów kwalifikowalności do korzystania z EFRR i Funduszu Spójności powinno być możliwe uwzględnienie aktualnego popytu na odnośnym poziomie terytorialnym; zauważa także, że modelowanie ogólnoeuropejskich, regionalnych i lokalnych sieci transportowych może skutecznie wykazać, gdzie inwestycje mogłyby zapewnić największą europejską wartość dodaną;

5.  wzywa Komisję, aby – mając na celu promowanie zrównoważonego transportu i usuwanie niedoborów przepustowości najważniejszej infrastruktury sieciowej – sporządziła wykaz kryteriów kwalifikowalności, które lepiej odzwierciedlałyby lokalne i regionalne potrzeby w zakresie infrastruktury transportowej, co umożliwiłoby ustalenie ogólnej puli środków finansowych na transport, niezbędnych inwestycji oraz celów; zwraca uwagę na znaczenie bazowania na wysokiej jakości, wiarygodnych, aktualnych, uporządkowanych i dostępnych danych z tablicy wyników UE w dziedzinie transportu; zauważa ponadto, że wykaz ten może obejmować takie kwestie, jak połączenia multimodalne, specyfikę lokalną i regionalną, dostępność alternatywnych rodzajów transportu, bezpieczeństwo transportu drogowego i kolejowego oraz wpływ na środowisko naturalne;

6.  zwraca uwagę na potrzebę bardziej zintegrowanych inwestycji w podstawową infrastrukturę transportową w regionach słabiej rozwiniętych, a także w regionach górskich, oddalonych, słabo zaludnionych i w najbardziej oddalonych regionach o niskiej dostępności, które to regiony muszą stać się przedmiotem intensywniejszych inwestycji w infrastrukturę transportową finansowanych z EFRR, instrumentu „Łącząc Europę” i Funduszu Spójności, po tym jak analiza kosztów i korzyści wykaże unijną wartość dodaną; zwraca również uwagę na konieczność usprawnienia prac nad łącznością multimodalną; podkreśla, że poprawa dostępności w tych regionach jest warunkiem ich rozwoju gospodarczego; wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby za pośrednictwem konsultacji publicznych przeprowadzanych przed realizacją projektów zachęcały sektor publiczny do aktywniejszego zaangażowania w rozwiązania transportowe na szczeblu krajowym, regionalnym, a także lokalnym/miejskim i wiejskim w celu wypracowania optymalnych inwestycji transportowych;

7.  zauważa, że zrównoważone innowacje w transport wymagają dodatkowości i synergii między trzema głównymi instrumentami – europejskimi funduszami strukturalnymi i inwestycyjnymi, instrumentem „Łącząc Europę” oraz programem „Horyzont 2020” i jego następcą;

8.  wzywa do wzmocnienia wsparcia z EFRR na rzecz europejskiej współpracy terytorialnej za pomocą dodatkowych środków, przy położeniu nacisku na inwestycje w kluczową infrastrukturę zrównoważonego transportu (taką jak transgraniczne drogi wodne, porty, mosty, linie kolejowe i terminale oraz łączenie różnych rodzajów transportu itp.); rozumie, że należy skoncentrować się na łączności w regionach transgranicznych, w tym na granicach zewnętrznych UE, a także na pomocy doradczej i budowaniu zdolności na poziomie projektu; wzywa do likwidacji barier w celu ułatwienia inwestycji, w szczególności inwestycji transgranicznych (w drogi wodne, transport kolejowy i drogowy), oraz dostępu do rynków zewnętrznych;

9.  wzywa do zlikwidowania luk w infrastrukturze transportowej łączącej z Bałkanami Zachodnimi w ramach projektów transportu zintegrowanego przez skupienie się na dalszych inwestycjach w łączność i rozwiązywaniu problemu przepustowości w transporcie, zwłaszcza świetle komunikatu Komisji w sprawie europejskiej perspektywy dla Bałkanów Zachodnich; przypomina w związku z tym znaczenie europejskiej współpracy terytorialnej i strategii makroregionalnych dla projektów transportu zintegrowanego, a jednocześnie uwzględnia potrzebę lepszej koordynacji planów i projektów transportowych w celu zamknięcia luk transportowych, np. w przypadku Bałkanów Zachodnich; zwraca w tym kontekście uwagę, że porty morskie i drogi wodne mają często charakter transgraniczny, a zatem powinno być w ich przypadku możliwe korzystanie z finansowania na takim samym poziomie, co w przypadku transgranicznych projektów kolejowych i drogowych;

10.  podkreśla potrzebę włączenia ochrony klimatu do polityki spójności w odniesieniu do celu zrównoważonego transportu z myślą o realizacji unijnych celów w zakresie redukcji emisji CO2; wzywa Komisję, aby wymagała od państw członkowskich włączenia w proces podejmowania decyzji w sprawie projektów kwalifikujących się do finansowania unijnego i do planowania tych projektów (w szczególności Natura 2000) europejskiego prawodawstwa środowiskowego, czyli strategicznych ocen oddziaływania na środowisko, ocen oddziaływania na środowisko, dyrektywy w sprawie jakości powietrza, ramowej dyrektywy wodnej, dyrektywy siedliskowej i ptasiej, jak również sprawozdania w sprawie transportu i mechanizmu sprawozdawczości środowiskowej Europejskiej Agencji Środowiska;

11.  podkreśla, że należy w większym stopniu wspierać inteligentne zarządzanie ruchem drogowym, m.in. przez digitalizację, przez efektywniejsze wykorzystanie istniejącej infrastruktury i przekierowywanie ruchu na godziny poza szczytem;

12.  domaga się adekwatnej i ambitnej wspólnej europejskiej polityki transportowej opartej na ramach finansowania, które są zintegrowane i skoordynowane z unijnymi instrumentami transportowymi; uważa, że należy zachować koncentrację tematyczną, aby umożliwić uproszczenie różnych źródeł finansowania na poziomie projektu, a także zapewnić synergię między nimi; proponuje stworzenie jednolitego zbioru przepisów dla wszystkich źródeł finansowania odnoszących się do wszystkich celów tematycznych; uważa, że konieczne jest usprawnienie, ujednolicenie i przyspieszenie procedur zapewniania zgodności w zakresie zamówień publicznych i pomocy państwa;

13.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do dalszego współfinansowania projektów w kolejnym okresie programowania zgodnie z zasadą „wykorzystaj albo strać”;

14.  z zadowoleniem odnosi się do działalności wspólnej inicjatywy wsparcia projektów w regionach europejskich, europejskiego ośrodka wiedzy specjalistycznej nt. partnerstw publiczno-prywatnych i Europejskiego Centrum Doradztwa Inwestycyjnego; oczekuje jednak, że w ramach operacji grupy EBI związanych z infrastrukturą transportową w UE będzie się przeznaczać znacznie więcej środków na wszechstronną pomoc doradczą dla władz lokalnych, regionalnych i krajowych na wcześniejszym etapie, w zakresie identyfikacji i oceny wstępnej projektów z europejską wartością dodaną;

15.  wzywa Komisję, aby w ramach nowego rozporządzenia / nowych rozporządzeń dotyczących polityki spójności po 2020 r. zaproponowała przeznaczenie większych funduszy dla miast na wspólne składanie ofert na infrastrukturę lub technologie, które przyczyniłyby się do obniżenia emisyjności transportu miejskiego i ograniczenia zanieczyszczenia powietrza emisjami z pojazdów drogowych;

16.  popiera przeznaczenie odpowiednich zasobów na badania, programy i projekty służące promowaniu bezpieczeństwa ruchu drogowego w Europie zgodnie z oświadczeniem z Valetty w sprawie bezpieczeństwa ruchu drogowego;

17.  podkreśla potrzebę zagwarantowania dostępności zasobów na potrzeby wspierania zrównoważonej mobilności miejskiej, rozwoju inteligentnych systemów transportu, projektów dla rowerzystów i pieszych oraz poprawy dostępności transportu dla osób niepełnosprawnych;

18.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Europejskiemu Komitetowi Regionów, Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu oraz rządom i parlamentom narodowym i regionalnym państw członkowskich.

(1) Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 320.
(2) Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 289.
(3) Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 281.
(4) Dz.U. L 348 z 20.12.2013, s. 1.
(5) Dz.U. L 348 z 20.12.2013, s. 129.
(6) Dz.U. L 354 z 28.12.2013, s. 171.
(7) Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0067.
(8) Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0316.
(9) Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0222.
(10) Dz.U. C 316 z 22.9.2017, s. 155.
(11) Dz.U. C 184E z 8.7.2010, s. 35.


Ochrona migrujących dzieci
PDF 342kWORD 50k
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 3 maja 2018 r. w sprawie ochrony migrujących dzieci (2018/2666(RSP))
P8_TA(2018)0201B8-0218/2018

Parlament Europejski,

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 12 kwietnia 2017 r. w sprawie ochrony migrujących dzieci (COM(2017)0211),

–  uwzględniając konkluzje Rady z dnia 8 czerwca 2017 r. w sprawie ochrony migrujących dzieci,

–  uwzględniając Konwencję ONZ o prawach dziecka,

–  uwzględniając rezolucję przyjętą przez Zgromadzenie Ogólne ONZ dnia 19 września 2016 r. zatytułowaną „Deklaracja nowojorska w sprawie uchodźców i migrantów”(1),

–  uwzględniając ustęp 44 komentarza ogólnego nr 21 (2017) Komitetu Praw Dziecka ONZ w sprawie sytuacji dzieci ulicy z dnia 21 czerwca 2017 r.(2),

–  uwzględniając wytyczne UE z dnia 6 marca 2017 r. w sprawie promowania i ochrony praw dziecka: nie pozostawiajmy żadnego dziecka samemu sobie,

–  uwzględniając rezolucję z dnia 27 listopada 2014 r. w sprawie 25. rocznicy przyjęcia Konwencji ONZ o prawach dziecka(3),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 kwietnia 2016 r. w sprawie sytuacji na Morzu Śródziemnym i potrzeby całościowego podejścia UE do problematyki migracji(4),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 września 2017 r. w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Rady w sprawie zawarcia, w imieniu Unii Europejskiej, Konwencji Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej(5),

–  uwzględniając wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 12 kwietnia 2018 r. w sprawie C-550/16 A i S przeciwko Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie, (6),

–  uwzględniając pytanie do Komisji w sprawie ochrony migrujących dzieci (O-000031/2018 – B8-0016/2018),

–  uwzględniając art. 128 ust. 5 i art. 123 ust. 2 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że UNICEF szacuje, iż w Europie żyje około 5,4 mln migrujących dzieci(7); mając na uwadze, że z najnowszych danych Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców (UNHCR) wynika, że w 2017 r. do Grecji, Włoch, Hiszpanii i Bułgarii przybyło 32 039 dzieci; mając na uwadze, że 46 % z nich to dzieci pozbawione opieki lub oddzielone od swoich bliskich, podczas gdy pozostałe 54 % to dzieci, którym towarzyszą rodzice lub inni opiekunowie; mając na uwadze, że na dzień 1 września 2016 r. w przypadku 821 dzieci krążyły doniesienia o przetrzymywaniu ich w areszcie w dziewięciu państwach członkowskich; mając na uwadze, że większość państw członkowskich nie dostarcza ani systematycznie nie gromadzi danych dotyczących zatrzymywania dzieci w związku z imigracją(8);

B.  mając na uwadze, że rok po opublikowaniu dnia 12 kwietnia 2017 r. komunikatu Komisji w sprawie ochrony dzieci migrujących państwa członkowskie nadal stoją przed wyzwaniami wynikającymi z wdrażania zawartych w nim zaleceń;

C.  mając na uwadze, że brak wiarygodnych informacji oraz długotrwałe łączenie rodzin i procedury wyznaczania opiekunów, wraz z towarzyszącym im strachem przed zatrzymaniem, odesłaniem lub przeniesieniem, powodują, że dzieci uciekają, co naraża je na handel ludźmi, przemoc i wyzysk;

D.  mając na uwadze, że brak usług związanych z ochroną dzieci i działań na rzecz dzieci w ośrodkach recepcyjnych ma negatywny wpływ na zdrowie psychiczne dzieci;

E.  mając na uwadze, że Karta praw podstawowych Unii Europejskiej oraz Konwencja ONZ o prawach dziecka wymagają, aby we wszystkich działaniach dotyczących dzieci w pierwszej kolejności uwzględniać „nadrzędne dobro dziecka”;

F.  mając na uwadze, że według ostatnich badań porównawczych(9) państwa członkowskie w różnym tempie integrują w systemie szkolnym dzieci ubiegające się o azyl, a w niektórych przypadkach ma to miejsce po ponad trzech miesiącach od złożenia wniosku o przyznanie azylu, co powoduje, że starsze dzieci borykają się ze szczególnymi problemami;

G.  mając na uwadze, że zgodnie z raportem w sprawie bazy danych dotyczących azylu za 2016 r. procedury azylowe wiążą się często z problemami i mogą prowadzić do dalszych znacznych opóźnień(10);

H.  mając na uwadze, że niektóre państwa członkowskie w dalszym ciągu stoją przed wyzwaniami związanymi z określeniem wieku i ochroną dzieci, które nie ubiegają się o azyl;

I.  mając na uwadze, że w niedawnym sprawozdaniu Międzynarodowej Organizacji ds. Migracji (IOM) w sprawie napływu migrantów wykorzystywanych seksualnie szacuje się, że 80 % dziewcząt przybywających z Nigerii szlakiem środkowośródziemnomorskim – których liczba wzrosła z 1 454 w 2014 r. do 11 009 w 2016 r. – jest potencjalnymi ofiarami handlu ludźmi w celu wykorzystywania seksualnego; mając na uwadze, że państwa członkowskie mają trudności z identyfikacją i wspieraniem dziewcząt będących ofiarami handlu ludźmi i wykorzystywania seksualnego;

J.  mając na uwadze, że bezpaństwowość dzieci wiąże się z poważnymi wyzwaniami w zakresie praw człowieka i w związku z tym opóźnia proces określania statusu dzieci w Unii Europejskiej, przez co odmawia się dzieciom dostępu do podstawowych usług i praw;

1.  podkreśla fakt, że wszystkie dzieci, niezależnie od ich statusu migranta lub uchodźcy, są przede wszystkim dziećmi uprawnionymi do wszystkich praw zapisanych w Konwencji ONZ o prawach dziecka;

2.  zdecydowanie uważa, że Komisja powinna wspierać państwa członkowskie w przyjmowaniu i prawidłowym wdrażaniu całościowego podejścia opartego na poszanowaniu praw we wszystkich strategiach politycznych dotyczących dzieci;

3.  podkreśla znaczenie opracowania indywidualnego planu w oparciu o potrzeby i inne konkretne, wrażliwe aspekty sytuacji każdego dziecka przy uwzględnieniu faktu, iż jakość życia i dobrostan dzieci wymagają również wczesnej integracji, wspólnotowego systemu wsparcia i stworzenia możliwości na rzecz wykorzystania ich pełnego potencjału; jest zdania, że takie podejście okazało się skuteczne w zapobieganiu zaginięciom dzieci;

4.  wzywa państwa członkowskie do stosowania zasady nadrzędnego dobra dziecka we wszystkich decyzjach dotyczących dzieci, niezależnie od ich statusu;

5.  podkreśla, że wszystkie niezbędne informacje na temat praw dziecka, procedur i możliwości ochrony powinny być dostępne w sposób przyjazny dla dzieci, uwzględniający kwestie płci oraz w zrozumiałym dla dzieci języku; wzywa Europejski Urząd Wsparcia w dziedzinie Azylu do wspierania państw członkowskich w opracowaniu odpowiednich materiałów dla przybywających w celu informowania dzieci;

6.  wzywa państwa członkowskie do przyspieszenia procedur wyznaczania opiekunów lub opiekunów tymczasowych dla dzieci pozbawionych opieki tuż po ich przybyciu;

7.  wzywa państwa członkowskie do zapewnienia wszystkim dzieciom w chwili ich przybycia dostępu do osób ustawowo odpowiedzialnych za ochronę dzieci, w tym w punktach szybkiej rejestracji migrantów i ośrodkach, w których przebywają dzieci, oraz na przejściach granicznych;

8.  wzywa państwa członkowskie do zagwarantowania wszystkim, a w szczególności dzieciom bez opieki, dostępu do godnego zakwaterowania i opieki zdrowotnej oraz do zapewnienia pełnego dostępu do formalnej i integracyjnej edukacji na takich samych warunkach, jakie mają dzieci w danym kraju, w tym do środków przygotowawczych, takich jak zajęcia językowe, żeby zapewnić integrację dzieci w społeczeństwie przyjmującym przez cały okres ich pobytu na terytorium danego państwa członkowskiego;

9.  przypomina, że dzieci bez opieki powinny być umieszczane w oddzielnych ośrodkach niż osoby dorosłe, aby uniknąć ryzyka przemocy i wykorzystywania seksualnego;

10.  wzywa do priorytetowego potraktowania relokacji pozostałych dzieci bez opieki z Grecji i Włoch, które kwalifikują się do relokacji na mocy unijnych decyzji o relokacji; wzywa do stworzenia struktur umożliwiających dalszą relokację dzieci z państw członkowskich przybycia, jeżeli służy to ich dobru;

11.  uznaje zasadniczą rolę, jaką odgrywają władze lokalne i regionalne, które mimo ograniczonych zasobów odgrywają wiodącą rolę w przyjmowaniu i integracji dzieci-migrantów; wzywa państwa członkowskie do budowania potencjału i przeznaczania odpowiednich środków na przyjmowanie dzieci-migrantów, zwłaszcza dzieci bez opieki;

12.  wzywa państwa członkowskie, by przeznaczały odpowiednie i stałe fundusze, udzielały wsparcia dla władz lokalnych i regionalnych oraz zapewniły dostęp do funduszy europejskich, takich jak Fundusz Azylu, Migracji i Integracji (AMIF);

13.  wzywa państwa członkowskie do bezzwłocznego przeprowadzenia wszystkich toczących się postępowań w sprawie łączenia rodzin;

14.  podkreśla, że dzieci nie mogą być zatrzymywane ze względów migracyjnych, i wzywa państwa członkowskie, by przyjmowały wszystkie dzieci i rodziny z dziećmi w ośrodkach nieizolacyjnych, opartych na społeczności lokalnej, przez okres rozpatrywania ich statusu imigracyjnego;

15.  jest zdania, że Komisja powinna wszczynać postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego przeciwko państwom członkowskim w przypadkach długotrwałego i systematycznego zatrzymywania dzieci i ich rodzin w związku z imigracją, aby zapewnić przestrzeganie praw podstawowych dzieci;

16.  podkreśla potrzebę pilnego inwestowania przez państwa członkowskie we wsparcie i rehabilitację psychologiczną i psychiatryczną, żeby zająć się kwestiami zdrowia psychicznego dzieci;

17.  podkreśla, że ważne jest ustanowienie solidnego systemu identyfikacji i rejestracji, opartego na zasadzie dobra dziecka, aby zagwarantować, że dzieci będą objęte krajowymi systemami ochrony i pozostaną w nich, przy zastosowaniu podejścia skupionego na dziecku przez cały czas trwania procedury, w pełnej zgodności z Konwencją ONZ o prawach dziecka; podkreśla, że państwa członkowskie nie mogą stosować przymusu w celu pobrania danych biometrycznych dzieci;

18.  wzywa państwa członkowskie, by dzieliły się najlepszymi praktykami w zakresie procedur oceny wieku, żeby ustanowić wysokie standardy w procesie oceny wieku w całej UE; podkreśla, że badania lekarskie dzieci należy przeprowadzać w sposób nieinwazyjny i z poszanowaniem godności dzieci;

19.  ponadto wzywa państwa członkowskie do wzmożenia wysiłków i współpracy transgranicznej między organami egzekwowania prawa i organami ochrony dzieci w zakresie odnajdywania i ochrony zaginionych dzieci, przy jednoczesnym zagwarantowaniu nadrzędnej zasady dobra dziecka;

20.  ubolewa nad utrzymującym się i powszechnym wśród dzieci zjawiskiem bezpaństwowości; wzywa UE i jej państwa członkowskie do zapewnienia, by prawo krajowe odpowiednio regulowało bezpaństwowość dzieci, w pełnej zgodności z art. 7 Konwencji ONZ o prawach dziecka;

21.  docenia postępy poczynione przez państwa członkowskie i Komisję w odniesieniu do unijnej sieci placówek opiekuńczych i wzywa państwa członkowskie do jej wspierania;

22.  podkreśla, że wszelkie osoby pracujące z dziećmi nie mogą być notowane w rejestrze karnym, zwłaszcza w związku z przestępstwami lub wykroczeniami przeciwko dzieciom; wzywa państwa członkowskie do zapewnienia ciągłych i odpowiednich szkoleń na temat praw i potrzeb małoletnich bez opieki, w tym na temat wszelkich obowiązujących norm ochrony dzieci;

23.  wzywa państwa członkowskie, by zwiększyły wysiłki, m.in. nasiliły współpracę transgraniczną, w dziedzinie identyfikacji dzieci będących ofiarami handlu ludźmi, niegodziwego traktowania i wszelkich form wykorzystywania oraz by zapewniły wszystkim dzieciom będącym ofiarami tego procederu równy dostęp do usług wsparcia ofiar; przyznaje, że istnieje szczególny problem wykorzystywania dziewcząt do prostytucji;

24.  podkreśla, że stworzenie nowych bezpiecznych i legalnych sposobów migracji umożliwiłoby Unii i państwom członkowskim lepsze zaspokojenie potrzeb w zakresie ochrony, zwłaszcza dzieci, oraz podważyłoby model biznesowy przemytników;

25.  uznaje wkład humanitarny w ochronę dobra dzieci wnoszony przez wiele krajowych i europejskich organizacji pozarządowych, w tym przez organizacje prowadzące operacje poszukiwawcze i ratownicze;

26.  wzywa państwa członkowskie do pilnego zwiększenia wysiłków na rzecz wspólnego zwalczania różnych form przestępczości zorganizowanej, m.in. handlu dziećmi, żeby przeciwdziałać bezkarności, oraz do zapewnienia szybkiego ścigania sprawców tych przestępstw – zarówno obywateli UE, jak i spoza UE;

27.  uważa, że w okresie budżetowym po 2020 r. prawa dzieci-migrantów należy traktować priorytetowo, zgodnie z treścią komunikatu Komisji w sprawie ochrony migrujących dzieci z 2017 r., z celami zrównoważonego rozwoju oraz z pakietem narzędzi Komisji służących wykorzystaniu funduszy UE na integrację osób wywodzących się ze środowisk migracyjnych;

28.  wzywa państwa członkowskie, by nasiliły współpracę transgraniczną, wymianę informacji i koordynację różnych służb w państwach członkowskich, żeby wypełnić luki i zapewnić, że systemy ochrony dzieci będą odpowiednie i nierozdrobnione;

29.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa.

(1) Rezolucja ONZ A/RES/71/1, http://www.un.org/en/ga/search/view_doc.asp?symbol=A/RES/71/1
(2) https://www.streetchildrenresources.org/resources/general-comment-no-21-2017-on-children-in-street-situations/
(3) Dz.U. C 289 z 9.8.2016, s. 57.
(4) Dz.U. C 58 z 15.2.2018, s. 9.
(5) Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0329.
(6) ECLI:EU:C:2018:248
(7) https://www.unicef.org/publications/files/Uprooted_growing_crisis_for_refugee_and_migrant_children.pdf
(8) http://fra.europa.eu/en/publication/2017/child-migrant-detention
(9) #Backtoschool’ by the Global Progressive Forum, Migration Policy Group and the SIRIUS European Policy network, www.globalprogressiveforum.org/backtoschool
(10) Sprawozdanie AIDA za 2016 r. (s. 3).


Zaprzestanie testowania kosmetyków na zwierzętach na całym świecie
PDF 414kWORD 52k
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 3 maja 2018 r. w sprawie ogólnoświatowego zakazu testowania kosmetyków na zwierzętach (2017/2922(RSP))
P8_TA(2018)0202B8-0217/2018

Parlament Europejski,

–  uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1223/2009 z dnia 30 listopada 2009 r. dotyczące produktów kosmetycznych(1) (zwane dalej „rozporządzeniem w sprawie kosmetyków”),

–  uwzględniając art. 13 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 11 marca 2013 r. w sprawie zakazu przeprowadzania testów na zwierzętach i zakazu wprowadzania do obrotu oraz w sprawie aktualnej sytuacji w zakresie metod alternatywnych w branży produktów kosmetycznych (COM(2013)0135),

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji z dnia 19 września 2016 r. na temat opracowywania, uznawania i prawnego przyjmowania metod alternatywnych wobec testów na zwierzętach w branży produktów kosmetycznych (2013–2015) (COM(2016)0599),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 3 czerwca 2015 r. w sprawie europejskiej inicjatywy obywatelskiej „Stop wiwisekcji” (C(2015)3773),

–  uwzględniając wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) z dnia 21 września 2016 r. w sprawie C-592/14(2),

–  uwzględniając badanie specjalne Eurobarometr nr 442 z marca 2016 r. pt. „Stosunek Europejczyków do dobrostanu zwierząt”,

–  uwzględniając badanie ze stycznia 2017 r. pt. „Dobrostan zwierząt w UE” zlecone na wniosek Komisji Petycji,

–  uwzględniając skierowane do Rady pytanie dotyczące światowego zakazu testowania produktów kosmetycznych na zwierzętach (O-000040/2018 – B8-0017/2018),

–  uwzględniając skierowane do Komisji pytanie dotyczące światowego zakazu testowania kosmetyków na zwierzętach (O-000041/2018 – B8-0018/2018),

–  uwzględniając projekt rezolucji Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności,

–  uwzględniając art. 128 ust. 5 i art. 123 ust. 2 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że w rozporządzeniu w sprawie kosmetyków ustanawia się warunki obrotu produktami kosmetycznymi i ich składnikami w UE oraz dąży się do stworzenia wewnętrznego rynku produktów kosmetycznych przy zagwarantowaniu wysokiego poziomu ochrony zdrowia ludzkiego;

B.  mając na uwadze, że art. 13 TFUE stanowi, iż przy formułowaniu i wykonywaniu polityk Unii, w szczególności tych dotyczących rynku wewnętrznego, w pełni uwzględnia się wymagania w zakresie dobrostanu zwierząt jako istot zdolnych do odczuwania;

C.  mając na uwadze, że kosmetyki stanowią integralną część życia codziennego obywateli UE i obejmują szeroki zakres produktów, od makijażu i dezodorantów po produkty do kąpieli, pod prysznic oraz do opalania, pielęgnacji włosów, skóry i paznokci, golenia i higieny jamy ustnej;

D.  mając na uwadze, że UE zobowiązała się do promowania dobrostanu zwierząt wraz z ochroną zdrowia ludzkiego i środowiska;

E.  mając na uwadze, że w celu zagwarantowania bezpieczeństwa kosmetyków w art. 10 rozporządzenia w sprawie kosmetyków stwierdza się, iż należy przeprowadzić ocenę i sporządzić raport bezpieczeństwa każdego produktu kosmetycznego;

F.  mając na uwadze, że art. 11 rozporządzenia w sprawie kosmetyków nakłada wymóg przechowywania dokumentacji produktu w przypadku każdego produktu wprowadzonego do obrotu i że dokumentacja ta musi zawierać dane dotyczące wszelkich testów na zwierzętach, przeprowadzonych w trakcie opracowania lub oceny bezpieczeństwa produktu kosmetycznego lub jego składników;

G.  mając na uwadze, że testowanie na zwierzętach gotowych produktów kosmetycznych i składników kosmetycznych jest zakazane w UE, odpowiednio, od września 2004 r. i marca 2009 r. („zakaz przeprowadzania testów”);

H.  mając na uwadze, że od marca 2009 r. w UE zakazane jest wprowadzanie do obrotu gotowych produktów kosmetycznych i składników kosmetycznych testowanych na zwierzętach, z wyjątkiem testów dotyczących toksyczności dawki powtórzonej, toksyczności reprodukcyjnej i toksykokinetyki; mając na uwadze, że w odniesieniu do tych szczególnych złożonych skutków dla zdrowia od marca 2013 r. obowiązuje zakaz wprowadzania do obrotu niezależnie od dostępności alternatywnych metod testowania bez wykorzystywania zwierząt („zakaz wprowadzania do obrotu”);

I.  mając na uwadze, że większość składników występujących w produktach kosmetycznych jest również wykorzystywana w wielu innych produktach konsumpcyjnych i przemysłowych, takich jak farmaceutyki, detergenty i inne chemikalia, oraz w żywności; mając na uwadze, że składniki te mogły być testowane na zwierzętach zgodnie z odpowiednimi ramami prawnymi, takimi jak rozporządzenie REACH(3), w przypadku braku alternatywy;

J.  mając na uwadze, że według badania specjalnego Eurobarometr nr 442 z marca 2016 r. 89 % obywateli UE zgadza się, iż Unia powinna w większym stopniu upowszechniać wiedzę o znaczeniu dobrostanu zwierząt na poziomie międzynarodowym, a 90 % obywateli UE zgadza się, że ważne jest ustalenie wysokich standardów dobrostanu zwierząt, uznawanych na całym świecie;

K.  mając na uwadze, że Parlament otrzymuje liczne petycje od obywateli korzystających z praw przysługujących im na mocy art. 24 i 227 TFUE oraz art. 44 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, w których wzywają oni do zaprzestania badań na zwierzętach w Europie i na całym świecie oraz do ustanowienia międzynarodowych standardów w zakresie dobrostanu zwierząt;

L.  mając na uwadze, że obywatele domagają się przyjęcia nowych ram ustawodawczych w celu stopniowego wyeliminowania testów na zwierzętach;

M.  mając na uwadze, że w wyroku z dnia 21 września 2016 r. w sprawie C-592/14 TSUE potwierdził, iż wprowadzanie do obrotu w Unii produktów kosmetycznych zawierających pewne składniki, które były testowane na zwierzętach poza UE, w celu prowadzenia sprzedaży tych wyrobów w państwach trzecich, może być objęte zakazem, jeżeli dane wynikające z tych testów są wykorzystywane, by wykazać bezpieczeństwo tych produktów do celów wprowadzenia ich do obrotu na rynku Unii;

N.  mając na uwadze, że luki pozwalają na wprowadzanie do obrotu na rynku UE produktów kosmetycznych, które były testowane na zwierzętach poza Unią i zostały ponownie zbadane w UE przy użyciu metod alternatywnych do testowania na zwierzętach, co jest niezgodne z duchem prawodawstwa UE;

O.  mając na uwadze, że UE jest kluczowym podmiotem w Organizacji Narodów Zjednoczonych; mając na uwadze, że instytucje UE i państwa członkowskie muszą nadal troszczyć się o globalny porządek oparty na prawie międzynarodowym i wielostronnej współpracy;

P.  mając na uwadze, że UE powinna dołożyć starań, by promować rygorystyczne standardy dobrostanu zwierząt w swoich stosunkach zagranicznych;

Doświadczenia związane z przełomowym unijnym zakazem testowania kosmetyków na zwierzętach

1.  stwierdza, że Europa posiada prężny i innowacyjny sektor kosmetyków, który zapewnia blisko dwa miliony miejsc pracy i stanowi największy rynek zbytu dla produktów kosmetycznych na świecie; podkreśla, że unijny zakaz testowania na zwierzętach nie zahamował rozwoju tego sektora;

2.  zauważa, że stopień przestrzegania zakazu przeprowadzania testów i wprowadzania do obrotu takich produktów jest w Europie bardzo wysoki; podkreśla jednak, że poważnym problemem, którym należy się zająć w pierwszej kolejności, pozostaje brak kompletnych i wiarygodnych informacji w dokumentacji produktu, w szczególności w przypadku produktów kosmetycznych importowanych do UE z państw trzecich, w których testy na zwierzętach są nadal wymagane;

3.  uważa, że przełomowy unijny zakaz testowania kosmetyków na zwierzętach stanowi zdecydowany sygnał dla całego świata, podkreślający wagę, jaką Unia przywiązuje do ochrony zwierząt, który z powodzeniem wykazał też, że stopniowe wycofywanie testowania produktów kosmetycznych na zwierzętach jest możliwe;

4.  przypomina, że w Europie dokonano wyboru politycznego, polegającego na wdrożeniu zakazu niezależnie od pełnej dostępności metod alternatywnych do testowania na zwierzętach; uważa, że europejski przykład pokazuje, iż brak alternatyw dla testowania na zwierzętach w przypadku niektórych parametrów docelowych nie jest argumentem przeciwko wprowadzeniu ogólnoświatowego zakazu testowania kosmetyków na zwierzętach;

5.  przypomina, że w przypadku kosmetyków testowanie na zwierzętach nie może być dłużej uznawane za uzasadnione, i apeluje do unijnych i krajowych organów publicznych o podtrzymanie publicznego sprzeciwu wobec testowania kosmetyków oraz wsparcie postępów w opracowywaniu innowacyjnych i humanitarnych metod testowania;

6.  zwraca się do organów regulacyjnych i przedsiębiorstw o ustanowienie systemu monitorowania otwartego na regularne i niezależne kontrole, by zagwarantować stosowanie się dostawców branżowych do całkowitego zakazu;

Wpływ zakazu na rozwój metod alternatywnych

7.  przypomina, że zakaz testowania na zwierzętach doprowadził do nasilenia prac badawczych w celu opracowania alternatywnych metod testowania, czego skutki wykraczają daleko poza branżę kosmetyczną; zauważa, że poczyniono także znaczne postępy w zatwierdzaniu i prawnym sankcjonowaniu metod alternatywnych;

8.  wzywa Komisję, Radę i państwa członkowskie do udostępnienia wystarczających średnio- i długoterminowych środków finansowych na szybkie opracowanie, zatwierdzenie i zastosowanie alternatywnych metod badań w celu pełnego zastąpienia testów na zwierzętach w przypadku kluczowych toksykologicznych parametrów docelowych, takich jak rakotwórczość, toksyczność reprodukcyjna i toksyczność dawki powtórzonej(4);

9.  podkreśla potrzebę ustawicznego szkolenia i kształcenia, tak aby zagwarantować odpowiednią znajomość alternatyw i procesów w laboratoriach i wśród właściwych organów;

10.  zwraca uwagę, że instytucje akademickie mają do odegrania ważną rolę w promowaniu metod alternatywnych wobec testowania na zwierzętach w dyscyplinach naukowych oraz w rozpowszechnianiu nowej wiedzy i praktyk, które są dostępne, lecz nie zawsze powszechnie używane;

11.  podkreśla konieczność działań w strukturach międzynarodowych, aby przyspieszyć uznawanie i przyjmowanie metod alternatywnych oraz zapewnić transfer wiedzy i wsparcie finansowe państwom trzecim, w których naukowcy mogą nie być świadomi metod alternatywnych, a ośrodkom badawczym może brakować niezbędnej infrastruktury badawczej;

12.  przypomina, że UE promuje współpracę międzynarodową na rzecz metod alternatywnych w ramach europejskiego partnerstwa na rzecz alternatywnego podejścia do testów na zwierzętach (EPAA) i jest zaangażowana w inne ważne procesy międzynarodowe, takie jak międzynarodowa współpraca w dziedzinie regulacji dotyczących kosmetyków (ICCR) i międzynarodowa współpraca w zakresie alternatywnych metod testowania (ICATM); stwierdza, że taka współpraca ma kluczowe znaczenie;

Sytuacja międzynarodowa

13.  podkreśla, że Gwatemala, Indie, Islandia, Izrael, Norwegia, Nowa Zelandia, Serbia, Szwajcaria i Turcja wprowadziły zakaz testowania produktów kosmetycznych na zwierzętach; zauważa, że inne kraje, takie jak Korea Południowa i Australia, poczyniły znaczne postępy w kierunku ustanowienia takiego zakazu;

14.  zauważa, mimo istnienia pewnych godnych uwagi postępów ustawodawczych na całym świecie, że w około 80 % państw nadal dopuszcza się testowanie na zwierzętach oraz wprowadzanie do obrotu kosmetyków testowanych na zwierzętach;

Ustanowienie globalnego zakazu testowania kosmetyków na zwierzętach

15.  wzywa do wykorzystania rozporządzenia UE w sprawie kosmetyków jako modelu na rzecz wprowadzenia – na szczeblu międzynarodowym – zakazu testowania kosmetyków na zwierzętach oraz zakazu międzynarodowego handlu składnikami kosmetyków i produktami kosmetycznymi testowanymi na zwierzętach, który mógłby wejść w życie przed 2023 r.;

16.  wzywa instytucje UE do zagwarantowania równych warunków rynkowych dla wszystkich produktów wprowadzonych do obrotu w UE, a także do dopilnowania, by żadnego z tych produktów nie testowano na zwierzętach w państwie trzecim;

17.  wzywa przewodniczących instytucji UE, by promowali, wspierali i ułatwiali wprowadzenie globalnego zakazu testowania kosmetyków na zwierzętach podczas spotkań ze swoimi odpowiednikami, w szczególności z sekretarzem generalnym ONZ;

18.  wzywa Komisję, Radę i państwa członkowskie, by wykorzystywały sieci dyplomatyczne i działały w zdecydowany sposób na wszelkich możliwych forach negocjacji, zarówno dwustronnych, jak i wielostronnych, w celu budowania silnej i szerokiej koalicji na rzecz globalnego zakazu prowadzenia testów na zwierzętach w sektorze kosmetycznym;

19.  wzywa Komisję, Radę i państwa członkowskie, by ułatwiały, promowały i wspierały zawarcie w ramach ONZ międzynarodowej konwencji przeciwko wykorzystywaniu zwierząt do testowania kosmetyków; zwraca się do instytucji UE i państw członkowskich o włączenie globalnego zakazu testowania kosmetyków na zwierzętach do porządku obrad następnego posiedzenia Zgromadzenia Ogólnego ONZ;

20.  apeluje do Komisji, by aktywnie współpracowała ze wszystkimi zainteresowanymi stronami – w tym promotorami kampanii na rzecz globalnego zaprzestania wykorzystywania zwierząt do testowania kosmetyków, organizacjami pozarządowymi i przedstawicielami społeczeństwa obywatelskiego – w celu promowania imprez towarzyszących następnemu posiedzeniu Zgromadzenia Ogólnego ONZ oraz sprzyjania dialogowi na temat korzyści i wartości wynikających z międzynarodowej konwencji przeciwko testowaniu kosmetyków na zwierzętach;

21.  wzywa Komisję i Radę, aby upewniły się, że unijny zakaz testowania kosmetyków na zwierzętach nie zostanie osłabiony żadnymi toczącymi się negocjacjami handlowymi ani zasadami Światowej Organizacji Handlu; wzywa Komisję do wyłączenia produktów kosmetycznych testowanych na zwierzętach z zakresu wszelkich umów handlowych – tych już obowiązujących lub będących obecnie przedmiotem negocjacji;

o
o   o

22.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, przewodniczącemu Rady Europejskiej, wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii ds. zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, rządom i parlamentom państw członkowskich oraz sekretarzowi generalnemu Narodów Zjednoczonych.

(1) Dz.U. L 342 z 22.12.2009, s. 59.
(2) ECLI:EU:C:2016:703.
(3) Dz.U. L 396 z 30.12.2006, s. 1.
(4)1Komitet Naukowy ds. Bezpieczeństwa Konsumentów, „Notes of Guidance for the Testing of Cosmetic Ingredients and their Safety Evaluation, 9th revision” [Wytyczne w sprawie testowania składników produktów kosmetycznych i ich oceny bezpieczeństwa, 9. przegląd], SCCS/1564/15.


Obecna sytuacja i perspektywy na przyszłość dla unijnych sektorów hodowli owiec i kóz
PDF 493kWORD 71k
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 3 maja 2018 r. w sprawie obecnej sytuacji i perspektyw na przyszłość dla unijnych sektorów hodowli owiec i kóz (2017/2117(INI))
P8_TA(2018)0203A8-0064/2018

Parlament Europejski,

–  uwzględniając zalecenia Europejskiego Forum ds. Baraniny zorganizowanego w latach 2015 i 2016 na wniosek Komisji,

–  uwzględniając zleconą przez Departament Tematyczny B Parlamentu na wniosek Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, analizę na temat przyszłości sektora mięsa baraniego i koziego w Europie,

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 19 czerwca 2008 r. w sprawie przyszłości sektorów hodowli owiec i kóz w Europie(1),

–  uwzględniając wnioski z badania przeprowadzonego przez Komisję w 2011 r. w sprawie oceny środków WPR w sektorach hodowli owiec i kóz,

–  uwzględniając konkluzje Rady z dnia 19 czerwca 2017 r. w sprawie „Planu działania UE na rzecz przyrody, ludzi i gospodarki”,

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 listopada 2017 r. w sprawie „Planu działania UE na rzecz przyrody, ludzi i gospodarki”(2),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 29 czerwca 2017 r. pt. „Europejski plan działania ‘Jedno zdrowie’ na rzecz zwalczania oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe” (COM(2017)0339),

–  uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 1069/2009 Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiające przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi,

–  uwzględniając wnioski niderlandzkiego Rzecznika Praw Obywatelskich z 2012 r. zawarte w sprawozdaniu na temat polityki rządu dotyczącej gorączki Q(3), a także uwzględniając opublikowane w 2017 r. badania dotyczące wniosków wyciągniętych przez rząd z epidemii gorączki Q(4),

–  uwzględniając art. 52 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi (A8-0064/2018),

A.  mając na uwadze, że sektory hodowli owiec i kóz charakteryzują się bardzo niską opłacalnością, a dochody w tych sektorach należą do najniższych w UE, co w znacznej mierze wynika z wysokich kosztów operacyjnych i regulacyjnych, nierzadko przewyższających ceny sprzedaży, oraz z dużych obciążeń administracyjnych, prowadzących do coraz częstszego rezygnowania z tych form produkcji;

B.  mając na uwadze, że zakłócenia równowagi w łańcuchu dostaw żywności uwypuklają podatność tych sektorów na zagrożenia, a także mając na uwadze, że Komisja do tej pory nie podjęła w tym względzie niezbędnych działań regulacyjnych, o które apelował Parlament;

C.  mając na uwadze, że aby umożliwić zakładanie i utrzymanie hodowli owiec i kóz, należy zagwarantować stabilne dochody hodowcom;

D.  mając na uwadze, że hodowla owiec i kóz w Europie ma charakter sezonowy, inaczej niż w niektórych regionach świata, w których pełne cykle hodowlane i produkcyjne można realizować przez cały rok; mając na uwadze, że taka znaczna sezonowość może narażać hodowców i producentów na niepewność ekonomiczną;

E.  mając na uwadze, że oba sektory mają potencjał tworzenia i utrzymywania miejsc pracy na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania, takich jak regiony oddalone i górskie;

F.  mając na uwadze, że sektory hodowli owiec i kóz mają znaczny potencjał pod względem rozwoju i zatrudnienia na wielu szczególnie wrażliwych obszarach wiejskich i podmiejskich, w szczególności dzięki sprzedaży mięsa koziego i owczego oraz produktów mlecznych wysokiej jakości, które mogą być wprowadzane na rynek za pośrednictwem krótkich i lokalnych łańcuchów dostaw;

G.  mając na uwadze, że hodowcy owiec mają trudności ze znalezieniem wykwalifikowanej, a w niektórych przypadkach również niewykwalifikowanej siły roboczej;

H.  mając na uwadze, że hodowla owiec i kóz jest częścią dziedzictwa kulturowego wielu państw członkowskich i źródłem wysokiej jakości produktów tradycyjnych;

I.  mając na uwadze, że sektory hodowli owiec i kóz muszą spełniać najwyższe światowe standardy dotyczące bezpieczeństwa żywności, zdrowia i dobrostanu zwierząt oraz ochrony środowiska;

J.  mając na uwadze istotną rolę hodowli owiec i kóz dla zrównoważenia środowiskowego, zwłaszcza gdy ich podstawą jest wypas, ponieważ są one obecne na 70 % obszarów o niekorzystnych warunkach naturalnych, w tym na obszarach odizolowanych i dość trudno dostępnych, przyczyniając się tym samym do zachowania krajobrazu, utrzymania różnorodności biologicznej (obejmującej lokalne rasy rodzime) oraz do walki z erozją, niepożądanym gromadzeniem się biomasy, niszczeniem wałów przeciwpowodziowych i grobli, lawinami i pożarami lasów;

K.  mając na uwadze, że hodowla owiec i kóz wnosi znaczący wkład społeczno-gospodarczy na obszarach wiejskich w Europie przez utrzymywanie działalności rolniczej i zatrudnienia na obszarach o mniej korzystnych warunkach gospodarowania oraz dostarczanie wysokiej jakości produktów tradycyjnych;

L.  mając na uwadze potrzebę zwiększenia skali wymiany pokoleniowej rolników, aby zapewnić utrzymanie hodowli tego typu i zahamowanie szybkiego wyludniania się wielu obszarów wiejskich, gdzie odczuwalny jest niedobór usług podstawowych oraz usług wsparcia dla rodzin, co ma konsekwencje zwłaszcza dla kobiet, które wykonują ważną, chociaż często niezauważaną pracę w tym sektorze;

M.  mając na uwadze, że sektory te oferują sprzyjające środowisko i możliwości dla młodych ludzi pragnących rozpocząć działalność rolną w gospodarstwach na ludzką skalę – również ze względu na niski stopień kapitalizacji, dobrze rozwinięte organizacje zbiorowego zarządzania, pomoc wzajemną, spółdzielnie wykorzystujące wspólny sprzęt – lub zawiązywać spółki;

N.  mając na uwadze, że wzrasta średni wiek hodowców owiec i kóz, że brakuje transferu wiedzy między pokoleniami, co jest przeszkodą w sprawnym funkcjonowaniu tych dwóch sektorów i naraża je na niedobór umiejętności i wiedzy w przyszłości; mając na uwadze, że hodowcy i producenci wysokiej jakości produktów przetworzonych , takich jak sery z produkcji rzemieślniczej, często nie mają niezbędnych umiejętności w zakresie marketingu i sprzedaży koniecznych do wprowadzania ich produktów na rynek w atrakcyjny sposób;

O.  mając na uwadze, że większość owiec i kóz w UE jest hodowana w warunkach hodowli ekstensywnej, np. na pastwiskach; mając na uwadze, że w niektórych państwach członkowskich sektory te opierają się na modelu hodowli intensywnej owiec i kóz;

P.  mając na uwadze, że sektory te przyczyniają się do ochrony obszarów o wysokiej wartości ekologicznej lub wysokiej wartości przyrodniczej, takich jak pastwiska i łąki niepielęgnowane, pastwiska zadrzewione i inne systemy sylwopastoralne lub obszary typu dehesa, a także mniej żyzne grunty, oraz mając na uwadze, że odgrywają bardzo ważną rolę w oczyszczaniu podszytu;

Q.  mając na uwadze, że definicja trwałych użytków zielonych przed wejściem w życie rozporządzenia (UE) 2017/2393(5) nie obejmowała w sposób właściwy pastwisk śródziemnomorskich z gatunkami zdrewniałymi, takich jak obszary typu dehesa i inne ekosystemy związane z agroleśnictwem, co zmniejszało powierzchnię obszarów kwalifikujących się do pomocy bezpośredniej ze szkodą dla hodowców na tych obszarach;

R.  mając na uwadze, że pasterstwo jest tradycyjną działalnością z zakresu ekstensywnej hodowli zwierząt prowadzoną w szczególności w regionach górskich, umożliwiającą rozwój terenów o niskiej wartości agronomicznej, trudno dostępnych i nienadających się do zmechanizowanego zagospodarowania, pozwalając tym samym na utrzymanie na nich działalności gospodarczej;

S.  mając na uwadze, że sezonowe pasterstwo wędrowne jest elementem działalności rolniczej w niektórych państwach członkowskich;

T.  mając na uwadze, że obecna WPR przewiduje wsparcie dla różnych autochtonicznych ras owiec i kóz;

U.  mając na uwadze, że te rasy są dobrze dostosowane do lokalnego środowiska i odgrywają znaczącą rolę w utrzymaniu różnorodności biologicznej i równowagi ekologicznej w swoich siedliskach;

V.  mając na uwadze, że rasy rodzime znacznie lepiej dostosowują się do uwarunkowań i cech danego obszaru;

W.  mając na uwadze, że od lat 80. XX w. pogłowie owiec zmalało o ponad 25 mln sztuk, a w ciągu ostatnich 17 lat produkcja spadła o ponad 20 %;

X.  mając na uwadze, że w ostatnich latach znacząco zmalało spożycie mięsa baraniego i koziego – w przypadku baraniny odnotowano spadek z 3,5 kg na osobę w 2001 r. do 2 kg obecnie – oraz mając na uwadze, że tę tendencję spadkową ponownie obserwuje się w 2017 r., przede wszystkim wśród osób młodych;

Y.  mając na uwadze specyfikę rynku mięsa koziego w Europie, polegającą na skoncentrowaniu produkcji przede wszystkim w Grecji, Hiszpanii i Francji oraz na szczególnie wysokim spożyciu w Portugalii, we Włoszech i w Grecji;

Z.  mając na uwadze, że produkcja mięsa koziego pochodzącego z koźląt lub wybrakowanych osobników dorosłych ma charakter sezonowy, a mięso stanowi produkt uboczny produkcji mleka, kontrolowanej przez kilku operatorów oferujących cenę zakupu niewystarczającą na wynagrodzenie hodowców;

AA.  mając na uwadze, że niewielka dostępność mięsa koziego w punktach sprzedaży detalicznej prowadzi do utraty widoczności produktu, a co za tym idzie do spadku spożycia przez konsumentów;

AB.  mając na uwadze, że 3 % europejskiej produkcji mleka i 9 % europejskiej produkcji sera pochodzi z sektorów hodowli owiec i kóz, a w sektorach tych jest zatrudnionych łącznie 1,5 mln osób w Unii Europejskiej;

AC.  mając na uwadze, że w ubiegłych latach w niektórych państwach członkowskich znacząco wzrosła konsumpcja mleka i sera koziego;

AD.  mając na uwadze, że produkcja mięsa baraniego w UE pokrywa jedynie ok. 87 % zapotrzebowania, a przywóz z państw trzecich, głównie z Nowej Zelandii, ma negatywny wpływ na konkurencyjność produktów UE w bardziej newralgicznych okresach roku (Wielkanoc i Boże Narodzenie), ale również w pozostałej części roku, ponieważ Nowa Zelandia i Australia są głównymi eksporterami baraniny;

AE.  mając na uwadze, że w ostatnich latach Nowa Zelandia zwiększyła wywóz mięsa świeżego lub schłodzonego, natomiast ograniczyła ilość tradycyjnie wywożonego mięsa mrożonego, co ma większe skutki dla unijnego rynku produktów świeżych i prowadzi do obniżenia cen płaconych europejskim producentom; jest przekonany, że należy to uwzględnić w negocjacjach nad przyszłą umową o wolnym handlu (FTA) z Nową Zelandią;

AF.  mając na uwadze, że w wielu przypadkach producenci UE nie mogą konkurować na równych warunkach z produktami przywożonymi z państw trzecich, w których często obowiązują mniej rygorystyczne normy jakości, wymogi prawne i normy środowiskowe;

AG.  mając na uwadze, że sektory hodowli owiec i kóz jako sektory wrażliwe muszą być albo chronione w ramach trwających negocjacji FTA między Unią Europejską a – odpowiednio – Nową Zelandią i Australią, albo wyłączone z tych umów handlowych;

AH.  mając na uwadze, że niektóre regiony w sąsiedztwie UE wykazują zainteresowanie produktami pochodzenia owczego i koziego z UE, co stanowi szansę dla unijnych producentów, która niestety nie jest w pełni wykorzystywana;

AI.  mając na uwadze, że brexit może spowodować znaczne zmiany w wewnątrzunijnym handlu baraniną, ponieważ Zjednoczone Królestwo jest największym producentem oraz główną bramą wjazdową dla produktów przywożonych z państw trzecich;

AJ.  mając na uwadze, że Zjednoczone Królestwo importuje blisko połowę swojego kontyngentu baraniny z Nowej Zelandii i niemal dwie trzecie kontyngentu z Australii, a UE nie może z dnia na dzień wycofać się ze swoich zobowiązań międzynarodowych, co zwiększa niepewność związaną z brexitem;

AK.  mając na uwadze, że wełna owiec i kóz jest zrównoważonym, odnawialnym i biodegradowalnym zasobem dla sektora tekstylnego;

AL.  mając na uwadze, że wełna owcza nie jest uznana za produkt rolny w rozumieniu załącznika I do TFUE, ale jest sklasyfikowana jedynie jako produkt uboczny pochodzenia zwierzęcego w rozporządzeniu (UE) nr 142/2011;

AM.  mając na uwadze, że taki brak uznania stawia hodowców owiec w niekorzystnej sytuacji w porównaniu z innymi hodowcami, ponieważ wełna podlega surowszym wymogom dotyczącym przewozu niż produkty uznane za produkty rolne, a także nie może być przedmiotem interwencji na rynkach za pośrednictwem wspólnej organizacji rynków produktów rolnych;

AN.  mając na uwadze, że hodowle owiec i kóz mają naturalnie ekstensywny charakter, co prowadzi do bezpośredniej styczności z dziką fauną, której stanu zdrowia nie można gwarantować;

AO.  mając na uwadze, że zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 999/2001 plan zwalczania trzęsawki doprowadził do ograniczenia wymiany zwierząt hodowlanych o 100 %, a także mając na uwadze, że w przypadku małych ras autochtonicznych genotypowanie trzęsawki powoduje zmniejszenie pogłowia samców zwierząt hodowlanych nawet o 50 %;

AP.  mając na uwadze, że pojawianie się w ostatnim okresie ognisk chorób zwierzęcych pokazało, że epidemia w jednym państwie członkowskim może stanowić zagrożenie dla całego europejskiego rynku rolnego, biorąc pod uwagę różnorodne epidemie, jakie dotknęły Unię Europejską, niektóre o konsekwencjach dla ludzkiego zdrowia, jak w przypadku największej dotychczas epidemii gorączki Q, która rozprzestrzeniała się w hodowlach kóz w latach 2007–2011;

AQ.  mając na uwadze, że szczepienie owiec i kóz chroni stada państw członkowskich przed transgranicznymi chorobami, ograniczając ryzyko dalszych zakażeń między państwami członkowskimi, i pomaga łagodzić skutki oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe;

AR.  mając na uwadze, że zgodnie z europejskim planem działania „Jedno zdrowie” na rzecz zwalczania oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe immunizacja przez szczepienie stanowi opłacalną formę publicznej interwencji w walce z opornością na środki przeciwdrobnoustrojowe, pomimo że stosowanie antybiotyków jest tańsze w perspektywie krótkoterminowej, oraz mając na uwadze, że plan przewiduje stworzenie zachęt do zwiększenia powszechności diagnostyki, alternatyw dla środków przeciwdrobnoustrojowych i szczepień;

AS.  mając na uwadze, że system identyfikacji elektronicznej owiec i kóz gwarantuje skuteczną identyfikowalność zwierząt, aczkolwiek zgubienie kolczyków lub niezamierzony błędny odczyt kolczyków może prowadzić do nakładania kar, które czasami są niewspółmierne;

AT.  mając na uwadze, że hodowcy mają również trudności ze stosowaniem obecnych zasad identyfikacji w odniesieniu do koźląt i jagniąt;

AU.  mając na uwadze, że ochrona określonych gatunków zwierząt, zwłaszcza dużych zwierząt mięsożernych, na mocy dyrektywy siedliskowej (92/43/EWG), niszczenie i pogarszanie stanu ich siedlisk, zmniejszanie liczebności i jakości gatunków stanowiących ich naturalny pokarm w połączeniu z wyludnianiem obszarów wiejskich i brakiem inwestycji w środki zapobiegawcze w państwach członkowskich przyczyniły się do znaczącego zwiększenia liczby napaści drapieżników na stada owiec i kóz we wszystkich regionach, co pogarsza już i tak niepewną sytuację niektórych gospodarstw oraz zagraża tradycyjnemu rolnictwu i wypasowi na wielu obszarach;

AV.  mając na uwadze, że drapieżniki i duże zwierzęta mięsożerne uzyskały dobry status ochrony w niektórych regionach Unii Europejskiej;

AW.  mając na uwadze, że wprowadzenie możliwości zmiany statusu ochrony gatunków w określonych regionach powinno być brane pod uwagę od razu po osiągnięciu pożądanego statusu ochrony;

AX.  mając na uwadze, że hodowcy owiec i kóz muszą zmagać się z rozbudowaną biurokracją i obciążeniem administracyjnym wynikającymi nie tylko z WPR, ale i z innych przepisów UE, takich jak przepisy dotyczące obróbki produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi;

AY.  mając na uwadze, że rynek mięsa baraniego i koziego jest bardzo rozdrobniony, a informacje o cenach rynkowych są mało przejrzyste;

AZ.  mając na uwadze, że w niektórych państwach członkowskich jest bardzo mało rzeźni, co utrudnia rozwój tych sektorów;

BA.  mając na uwadze, że restrukturyzacja branży uboju, wdrożenie norm sanitarnych i spadek liczby ubojów spowodowany rezygnowaniem z działalności przez hodowców doprowadziły w wielu regionach do zanikania narzędzi ekonomicznych koniecznych do utrzymania wartości dodanej i wspierania lokalnych łańcuchów dostaw;

BB.  mając na uwadze, że czynniki takie jak restrukturyzacja branży uboju, środki zastosowane w związku z kryzysem spowodowanym chorobą „wściekłych krów” oraz pakiet higieniczny i zdrowotny doprowadziły w wielu państwach członkowskich do zaniknięcia licznych instrumentów niezbędnych do utrzymania sprzedaży bezpośredniej i lokalnej, a także do wzrostu kosztów uboju;

BC.  mając na uwadze, że dojarki polowe i rzeźnie polowe lub środki służące zakładaniu takich instalacji na miejscu to ważne i potrzebne narzędzia zwiększające wydajność hodowli owiec i kóz;

BD.  mając na uwadze, że w przypadku produktów z mięsa baraniego i koziego często brakuje różnorodności produktów końcowych w porównaniu z innymi rodzajami mięsa, przez co produkty te są mniej atrakcyjne, a tym samym mniej poszukiwane przez konsumentów;

BE.  mając na uwadze konieczność zwiększenia wartości dodanej produkcji mięsa i wprowadzenia nowatorskich wzorców, lepiej dostosowanych do zwyczajów konsumpcyjnych młodych ludzi;

BF.  mając na uwadze, że owce i kozy dostarczają konsumentom na całym świecie szerokiej gamy produktów, takich jak mięso, przetwory mleczne i wełna, ale również odgrywają znaczącą rolę kulturalną w wielu społecznościach, czego przykładami są m.in. kukierzy w Bułgarii i taniec kozy (capra) w Rumunii;

BG.  mając na uwadze rosnący w wielu państwach członkowskich popyt na lokalne i ekologiczne produkty rolne zaspokajające wymogi konsumentów w zakresie przejrzystości i jakości;

BH.  mając na uwadze, że zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 1151/2012 i rozporządzeniem delegowanym (UE) nr 665/2014 państwa członkowskie mogą stosować fakultatywne określenie jakościowe „produkt górski”, aby lepiej wyeksponować produkty pochodzące z hodowli owiec i kóz wytwarzane w regionach górskich;

BI.  mając na uwadze, że unijne systemy zapewniania jakości, a w szczególności ChOG (chronione oznaczenie geograficzne) i ChNP (chroniona nazwa pochodzenia), stanowią narzędzia umożliwiające lepsze wyeksponowanie produktów pochodzących z hodowli owiec i kóz, a tym samym zwiększające szanse na wprowadzenie tych produktów na rynek;

BJ.  mając na uwadze, że niektóre państwa członkowskie nie posiadają polityki strukturalnej na rzecz rozwoju jednego lub każdego z tych sektorów, co stanowi przeszkodę dla rozwoju tych sektorów;

BK.  mając na uwadze, że taka polityka mogłaby obejmować zalecenia dotyczące różnych etapów, takich jak hodowla (wybór rasy, chów tryków itd.) oraz wprowadzanie na rynek;

Lepsze wsparcie

1.  popiera opublikowane w 2016 r. przez zorganizowane z inicjatywy Komisji Forum ds. Baraniny zalecenia, w szczególności dotyczące konieczności wprowadzenia płatności środowiskowej w uznaniu roli, jaką pełnią sektory hodowli owiec i kóz w dostarczaniu dóbr publicznych, zwłaszcza gdy jest to oparte na wypasie ekstensywnym, w takich obszarach, jak: poprawa jakości gruntów i utrzymanie różnorodności biologicznej, ekosystemy, obszary wartościowe pod względem ekologicznym oraz jakość wody; zapobieganie zmianie klimatu, erozji, powodziom, lawinom i pożarom lasów; utrzymanie krajobrazu i zatrudnienia; podkreśla, że zalecenia te powinny mieć również zastosowanie do sektorów mięsa koziego i baraniego oraz do owczych i kozich produktów mlecznych;

2.  apeluje do Komisji i państw członkowskich, aby rozważyły wystąpienie z zachętami dla hodowców praktykujących sezonowe pasterstwo wędrowne;

3.  popiera utrzymanie lub – w miarę możliwości – zwiększenie w ramach najbliższej reformy WPR dobrowolnego wsparcia związanego z produkcją przeznaczonego dla sektora hodowli owiec i kóz oraz innych odpowiednich środków ukierunkowanych na oba sektory, w tym zróżnicowanych dopłat do wypasanych stad, aby powstrzymać odpływ hodowców z tych sektorów w UE, ponieważ wielu hodowców owiec i kóz jest w dużej mierze zależnych od płatności bezpośrednich;

4.  podkreśla, że w ramach porozumienia zawartego w wyniku negocjacji dotyczących rozporządzenia (UE) 2017/2393 uproszczono system dobrowolnego wsparcia związanego z produkcją i nadano mu większą przejrzystość dzięki usunięciu odniesień do ograniczeń ilościowych i do utrzymania produkcji, a także wprowadzeniu przepisu, że niektóre kryteria kwalifikowalności i całkowity budżet mogą być poddawane co rok przeglądowi przez państwa członkowskie;

5.  wzywa wszystkie państwa członkowskie do rozszerzenia płatności rolno-środowiskowych na pastwiska wykorzystywane do wypasu owiec i kóz oraz do wspierania hodowców dbających o większy dobrostan zwierząt;

6.  przyjmuje z zadowoleniem zawarcie porozumienia w ramach negocjacji dotyczących rozporządzenia (UE) 2017/2393, które to porozumienie uznaje specyfikę pastwisk śródziemnomorskich, takich jak obszary dehesa, z myślą o zdefiniowaniu sprawiedliwszych ustaleń dotyczących obszarów umożliwiających ubieganie się o dopłaty bezpośrednie oraz o zadośćuczynieniu za nieodłączną dyskryminację w odniesieniu do pastwisk i łąk niepielęgnowanych oraz systemów sylwopastoralnych;

7.  podkreśla znaczenie tego rodzaju wypasania dla ochrony przeciwpożarowej, zauważa jednak, że te ulepszenia są nadal fakultatywne dla państw członkowskich;

8.  jest przekonany, że inne ekosystemy związane z agroleśnictwem nie powinny być w związku z tym dyskryminowane, i wzywa do zniesienia w odniesieniu do hodowców owiec i kóz kryterium 50 % użytków zielonych na obszarach zalesionych, wymaganego do uruchomienia dopłaty bezpośredniej do hektara;

9.  popiera zezwolenie na wypas na obszarach proekologicznych, w tym na suchych użytkach zielonych słabej jakości na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania;

10.  podkreśla, że należy zakazać wypasu, jeżeli występuje ryzyko szkód na obszarach wrażliwych pod względem środowiskowym; podkreśla w tym kontekście duże znaczenie przeżuwaczy w wykorzystywaniu włókien surowych;

11.  uważa, że należy zapewnić większe wsparcie młodym rolnikom i nowym podmiotom w formie zarówno dopłat bezpośrednich, jak i polityki rozwoju obszarów wiejskich spójnej z krajowymi strategiami politycznymi, w celu wprowadzenia premii zachęcających do tworzenia lub przejmowania hodowli owiec i kóz, ponieważ wysoka średnia wieku hodowców, wyraźnie przekraczająca nawet średnią wieku w innych zawodach rolniczych ze względu na niską rentowność tego sektora, stanowi jedno z największych wyzwań w odniesieniu do przetrwania obszarów wiejskich i bezpieczeństwa żywnościowego w Unii;

12.  zwraca się do Komisji i do państw członkowskich, aby uwzględniły szczególne problemy wskazywane przez organizacje kobiet zatrudnionych w tych sektorach, m.in. przez większe wyeksponowanie kobiet oraz promowanie własności i współwłasności, a także wprowadzenie koniecznych usług wparcia dla rodzin;

13.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do opracowania specjalnych programów, dzięki którym również kobiety będą mogły znaleźć miejsce dla siebie w tych szczególnych sektorach, co mogłoby przyczynić się w bardzo dużym stopniu do koniecznej w nich odnowy pokoleniowej i pomóc utrzymać hodowle owiec i kóz w formie przedsiębiorstw rodzinnych;

14.  zwraca się do Komisji i do państw członkowskich, aby w większym stopniu dbały o różnorodność zasobów genowych w sektorze hodowli owiec i kóz z uwagi na ich znaczenie dla produkcji (płodność, zdolność reprodukcji itd.), jakości produktów i przystosowania zwierząt do ich środowiska;

15.  pozytywnie ocenia obecnie dostępne linie pomocy służącej promowaniu ras rodzimych i ras o wyróżniającej się jakości, jak np. certyfikacja ekologiczna;

16.  podkreśla w związku z tym, że utrzymanie lokalnych i odpornych ras należy uwzględnić w planach hodowli zwierząt;

17.  podkreśla znaczenie rodzimych ras owiec i kóz dla spasania hal regionu alpejskiego, w którym nie można wypasać innych gatunków zwierząt;

18.  wzywa Komisję do podjęcia środków służących większemu wspieraniu hodowli takich owiec i kóz;

19.  apeluje o większe wsparcie dla organizacji producentów w sektorach hodowli owiec i kóz;

20.  bierze pod uwagę rozwój dotacji w sektorach, który ma ogromne znaczenie dla zwiększenia wydajności i konkurencyjności w produkcji, poprawy jakości produktów i zwiększenia samowystarczalności podaży mięsa baraniego w UE – wszystkie te aspekty są zgodne z unijnymi celami dotyczącymi rozwoju wydajności i poprawy jakości;

Promocja i innowacja

21.  wzywa Komisję do zwiększenia wsparcia na badania nad innowacyjnymi metodami i technologiami produkcji w celu zwiększenia konkurencyjności sektorów hodowli owiec i kóz oraz do promowania mięsa, produktów mleczarskich i wyrobów z wełny na rynku wewnętrznym, ze zwróceniem szczególnej uwagi nie tylko na produkty tradycyjne, takie jak ser, ale również na bardziej nowatorskie kawałkowanie mięsa, tak aby oferować produkty odpowiadające oczekiwaniom konsumentów i popytowi na rynku; wzywa także Komisję do prowadzenia kampanii informacyjnych o sposobach gotowania i przyrządzania przeznaczonych dla nowych konsumentów i zachęcających do bardziej regularnego spożycia, w tym w krajach sąsiadujących, obejmujących nowe kraje wschodzące i rynki wschodnie, podkreślających wartości odżywcze baraniny i koziny oraz korzyści dla zdrowia;

22.  uważa, że należy przeciwstawić się przeświadczeniu, że jagnięcina jest trudna do przyrządzenia, i odwrócić obecną tendencję do unikania mięsa czerwonego;

23.  podkreśla, że jeżeli planowany jest wzrost produkcji w UE, zasadnicze znaczenie ma dołożenie starań w celu zwiększenia spożycia baraniny i koziny;

24.  przyjmuje z zadowoleniem zamiar Komisji, aby w przyszłych kampaniach promocyjnych współfinansowanych przez Unię utworzyć specjalną linię budżetową w odniesieniu do baraniny i koziny oraz owczych i kozich produktów mlecznych;

25.  podkreśla potrzebę zapewnienia odpowiedniego finansowania kampanii promocyjnych mających na celu zwiększenia spożycia produktów owczych i kozich w całej UE;

26.  wzywa do uwzględnienia skór i wełny wśród produktów objętych tymi środkami;

27.  wzywa Komisję do koordynacji kampanii promocyjnych na rzecz etykietowania ChOG (chronione oznaczenie geograficzne) i ChNP (chroniona nazwa pochodzenia) produktów pochodzących od owiec i kóz w celu zwiększenia ich atrakcyjności; apeluje o przeprowadzenie dogłębnej analizy rynków zbytu wełny, aby zapewnić producentom większy zysk;

28.  zachęca, aby więcej państw członkowskich wdrożyło fakultatywne określenie „produkt górski” dotyczące jakości, przewidziane w obecnie obowiązującym prawodawstwie UE, które to określenie jest instrumentem służącym zapewnieniu konsumentom lepszego wyeksponowania produktów i bardziej świadomego wyboru;

29.  wskazuje na konieczność wprowadzenia etykiet gwarancyjnych dla jagnięciny i koźliny, zarówno w odniesieniu do poszczególnych producentów, jak i stowarzyszeń producentów, jako potencjalnych beneficjentów wsparcia na rzecz zróżnicowanej jakości; podkreśla, że takie etykiety muszą być zatwierdzone przez właściwy organ władz lokalnych zgodnie z przepisami odnośnych rozporządzeń i przepisów regulujących stosowanie takich etykiet;

30.  wzywa do wspierania ogólnoeuropejskich imprez promocyjnych poświęconych sektorom hodowli owiec i kóz, takich jak festiwale i coroczne wydarzenia o podobnym charakterze, jako środka służącego zwiększaniu świadomości o korzyściach wynikających z tych sektorów dla UE, środowiska i obywateli;

31.  apeluje do Komisji i państw członkowskich o wspieranie wykorzystywania w ramach agroturystyki dużych możliwości, jakie wiążą się z tradycyjną hodowlą owiec i kóz;

Najlepsze praktyki

32.  zachęca Komisję, by stworzyła warunki dla rozwoju branż produkcji mleka owczego i koziego, umożliwiające wprowadzenie jak największej wartości dodanej w gospodarstwach dzięki polityce jakościowej sprzyjającej wytwarzaniu produktów mlecznych w gospodarstwach oraz ich sprzedaży głównie w ramach krótkich lub lokalnych łańcuchów dostaw; podkreśla w związku z tym, że Komisja powinna zwrócić uwagę na lepsze wdrożenie przepisów dotyczących higieny we wszystkich państwach członkowskich, między innymi w oparciu o „Europejski poradnik dobrych praktyk higienicznych wytwarzania serów w farmerskim przetwórstwie mleka” opracowany przez Europejską Sieć Farmerskich i Rzemieślniczych Producentów Serów i Produktów Mleczarskich (FACE) we współpracy z Komisją;

33.  wzywa Komisję do utworzenia platformy internetowej skoncentrowanej na sektorach hodowli owiec i kóz, której głównym celem będzie wymiana odnośnych dobrych praktyk i danych z państw członkowskich;

34.  wzywa Komisję do opracowania wytycznych dotyczących dobrych praktyk w zakresie wprowadzania do obrotu produktów pochodzących z sektorów hodowli owiec i kóz, z myślą o ich przekazaniu państwom członkowskim i organizacjom zawodowym;

35.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do zwrócenia większej uwagi na sektor produkcji i przetwórstwa wełny przez wspieranie wdrażania programów wymiany informacji i dobrych praktyk między podmiotami uczestniczącymi w łańcuchu przetwórstwa wełny;

36.  wzywa Komisję, aby zbadała możliwość stosowania w odniesieniu do wełny wyjątków w wykonywaniu rozporządzenia nr (WE) nr 1069/2009 i rozporządzenia (UE) nr 142/2011 w sprawie obróbki produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego, mając na uwadze, że jest to produkt nieprzeznaczony do spożycia przez ludzi;

Usprawnienie rynków

37.  wzywa Komisję do przedstawienia wniosków dotyczących przejrzystości cen w sektorach w celu dostarczenia konsumentom i producentom informacji o cenach produktów;

38.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do rozważenia możliwości harmonizacji ustaleń dotyczących tusz, tak aby odzwierciedlały one rzeczywiste koszty, nie naruszając przy tym różnorodności biologicznej uzyskanej dzięki lokalnym rasom, oraz do ustanowienia europejskiego centrum monitorowania cen i kosztów produkcji mięsa owczego i koziego; podkreśla znaczenie monitorowania marż w całym łańcuchu dostaw żywności, w tym w odniesieniu do cen hurtowych;

39.  ostrzega, że statyczny lub malejący popyt i zwiększona produkcja mogą skutkować obniżeniem cen dla producentów;

40.  przypomina, że producenci mleka owczego lub koziego zrzeszeni w organizacjach producentów mogą na mocy art. 149 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013 prowadzić wspólne negocjacje umowne w granicach 33 % całkowitej produkcji krajowej i 3,5 % całkowitej produkcji unijnej; podkreśla, że progi te wprowadzono przede wszystkim w odniesieniu do produkcji surowego mleka krowiego, wobec czego mają one charakter ograniczający i są w niewielkim stopniu dostosowane do hodowli małych przeżuwaczy, w szczególności w przypadku gdy hodowcy chcieliby zrzeszać się w organizacje producentów danego obszaru, organizacje producentów sprzedających wielu nabywcom lub w relacjach z wielkimi grupami przemysłowymi;

41.  wzywa do opracowania precyzyjnych wskaźników umożliwiających dokładniejsze monitorowanie produkcji i spożycia mięsa koziego oraz handlu nim, z rozróżnieniem na zwierzęta dorosłe i koźlęta;

42.  uważa, że należy umocnić pozycję negocjacyjną i rynkową producentów w łańcuchu dostaw żywności przez rozszerzenie na sektor hodowli owiec i kóz, zarówno w odniesieniu do produktów mięsnych, jak i mleka, systemu zawierania stosunków umownych za pośrednictwem organizacji producentów i organizacji międzybranżowych, zbliżonego do systemu istniejącego w innych sektorach rolnictwa i hodowli, zgodnie z porozumieniem osiągniętym w ramach rozporządzenia (UE) 2017/2393, tak aby zwiększyć konkurencyjność i dotychczasową niską wydajność tych sektorów;

43.  apeluje o włączenie oznaczeń jakości ChOG i ChNP dla mięsa baraniego do oznaczeń dotyczących szynki, zgodnie z art. 172 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013, jako środka zarządzania podażą służącego zwiększeniu możliwości dostosowania podaży do popytu;

44.  zauważa, że organizacje producentów lub zrzeszenia organizacji producentów mleka owczego lub koziego mogą w ten sposób przekroczyć progi ograniczeń z art. 149 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013, jeśli wspólnie prowadzą działalność gospodarczą (promowanie, kontrola jakości, pakowanie, etykietowanie lub przetwarzanie) na mocy art. 152 zmienionego rozporządzeniem (UE) 2017/2393;

45.  zachęca wszystkie państwa członkowskie, które dotychczas nie udzielają wsparcia finansowego na mleko owcze i kozie w ramach pakietu mlecznego, by takie wsparcie wprowadziły;

46.  uważa, że należy zapobiegać sprzedaży produktów pochodzących od owiec i kóz poniżej cen producentów;

47.  wzywa Komisję do zbadania we współpracy z państwami członkowskimi łańcucha dostaw mięsa baraniego i koziego (na przykład z rozróżnieniem na mięso zwierząt dorosłych i jagnięcinę czy koźlinę) w celu zagwarantowania, by rolnicy uzyskiwali godziwy dochód z rynku;

48.  podkreśla w tym kontekście duże znaczenie bezpośredniego wprowadzania do obrotu produktów owczych i kozich;

49.  wzywa Komisję do stworzenia sprzyjającego klimatu dla bezpośredniej sprzedaży przez producentów i organizacje producentów, aby ograniczyć sztuczne podwyżki cen;

50.  popiera rozwój lokalnych sektorów hodowli owiec, które stanowią czynnik zwiększający dochody hodowców owiec oraz zwiększający dostosowanie podaży do popytu, oraz apeluje do państw członkowskich i Komisji o zwrócenie szczególnej uwagi na strategie polityki publicznej związane z lokalnymi rzeźniami, które są niezbędne dla rozwoju tych lokalnych łańcuchów dostaw;

51.  przypomina, że producenci mogą wprowadzić środki regulujące podaż sera, w tym sera z mleka owczego lub koziego, posiadającego oznaczenie CHNP lub CHOG zgodnie z art. 150 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013;

52.  z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w ramach porozumienia osiągniętego w negocjacjach w sprawie rozporządzenia (UE) 2017/2393 obowiązywanie tych instrumentów przedłużono na okres po 2020 r.;

53.  uważa za konieczne promowanie koncentrowania ofert hodowców w takich przedsiębiorstwach jak spółdzielnie w celu wzmacniania ich siły przetargowej w łańcuchu dostaw żywności, zwiększania wartości produkcji należących do nich hodowców oraz podejmowania działań przynoszących korzyści w zakresie zmniejszenia kosztów lub innych działań trudnych do zrealizowania na poziomie indywidualnym, takich jak innowacje czy doradztwo hodowlane;

54.  zachęca organy w państwach członkowskich, w których organizacje zawodowe sektora hodowli owiec i kóz wykazują zainteresowanie tą sprawą, do opracowania średnio- i długoterminowych strategii dotyczących rozwoju tych sektorów, wraz z sugestiami dotyczącymi sposobów ulepszania wyboru rasy i wprowadzania produktów do obrotu;

55.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do wprowadzenia programów zachęcających producentów do tworzenia spółdzielni producentów i sprzedawców, do sprzedaży bezpośredniej, a także do produkcji i znakowania szczególnej jakości mięsa baraniego i koziego oraz mleka owczego i koziego (np. produktów ekologicznych i specjalności regionalnych);

56.  wzywa Komisję, aby uprościła wymogi administracyjne dotyczące otwierania w ramach tego samego gospodarstwa małych serowarni produkujących przetwory z mleka owczego i koziego, które pozwoliłyby hodowcom na zwiększenie wartości dodanej gospodarstwa;

57.  wzywa Komisję do rozważenia dodatkowych narzędzi i instrumentów, które mogą pomóc tym sektorom w radzeniu sobie z kryzysami, sprostać globalnym wyzwaniom i zapewnić zrównoważony rozwój sektorów hodowli owiec i kóz;

58.  uważa, że należy zapewnić gotowe instrumenty zapobiegania kryzysom i zarządzania nimi w sektorach hodowli owiec i kóz w celu ewentualnego ograniczenia zmienności cen i umożliwienia godziwego wynagradzania producentów oraz stworzenia warunków sprzyjających inwestowaniu i przejmowaniu gospodarstw przez osoby młode;

59.  zwraca uwagę, że jakość mięsa baraniego i koziego zależy w dużym stopniu od podstawy pożywienia zwierząt, przez co warunki konkurencji w sektorach hodowli owiec i kóz w UE znacznie się różnią w poszczególnych regionach;

60.  wzywa organy krajowe do zapewnienia producentom dostępu do rynków oraz do tworzenia wyspecjalizowanych punktów sprzedaży;

Brexit a umowy handlowe

61.  zwraca się do Komisji, by poddała analizie sytuację rynku baraniny po brexicie oraz by dołożyła wszelkich starań, aby uniknąć znacznych zakłóceń rynku, włącznie z ustanowieniem skuteczniejszej siatki bezpieczeństwa cen i rynków, aby chronić sektor przed wpływem brexitu;

62.  wzywa Komisję do zachowania ostrożności w rokowaniach w sprawie nowej umowy o wolnym handlu z Nową Zelandią i Australią do czasu przeprowadzenia oceny skutków brexitu dla hodowli owiec i kóz, w szczególności w odniesieniu do przyszłości kontyngentu 287 000 ton tusz baranich przydzielonego Nowej Zelandii przez UE, zrealizowanego średnio w niemal 75 %, z którego do chwili obecnej prawie 48 % spożyto w Zjednoczonym Królestwie, oraz kontyngentu 19 200 ton tusz baranich przydzielonego przez UE Australii, zrealizowanego średnio w niemal 100 %, z którego do chwili obecnej prawie 75 % spożyto w Zjednoczonym Królestwie;

63.  uważa, że nowa umowa o wolnym handlu powinna zawierać podział kontyngentu przyznanego Nowej Zelandii i Australii na wywóz jagnięciny do UE w celu oddzielenia mięsa świeżego i chłodzonego od mięsa mrożonego; przypomina, że w UE bardzo często do obrotu wprowadzane są sześcio- lub dziewięciomiesięczne jagnięta, podczas gdy w Nowej Zelandii jagnięta są często wprowadzane do obrotu w wieku 12 miesięcy; podkreśla, że preferencyjny dostęp do rynku nie powinien być zwiększony powyżej istniejących kontyngentów taryfowych;

64.  przypomina, że w swojej rezolucji z dnia 26 października 2017 r. zawierającej zalecenie Parlamentu dla Rady w sprawie proponowanego mandatu negocjacyjnego do negocjacji handlowych z Nową Zelandią Parlament wskazał na kwestię mięsa baraniego jako wyjątkowo wrażliwy obszar rokowań w sprawie umowy o wolnym handlu z Nową Zelandią i poparł możliwość wykluczenia najbardziej wrażliwych sektorów(6);

65.  przypomina, że umowa o wolnym handlu musi zapewniać pełne poszanowanie wysokich unijnych standardów dotyczących dobrostanu zwierząt, środowiska i bezpieczeństwa żywności; zwraca uwagę, że obowiązujące obecnie kontyngenty taryfowe dla Nowej Zelandii wpływają na produkcję mięsa baraniego w UE;

66.  wyraża zaniepokojenie w związku z pismem przesłanym przez Stany Zjednoczone i sześciu innych dużych eksporterów produktów rolnych (Argentynę, Brazylię, Kanadę, Nową Zelandię, Tajlandię i Urugwaj) przedstawicielom Zjednoczonego Królestwa i Unii w Światowej Organizacji Handlu (WTO) w dniu 26 września 2017 r. w związku z wewnętrznymi dyskusjami na temat ewentualnej redystrybucji kontyngentów taryfowych na import między Zjednoczonym Królestwem i pozostałymi państwami członkowskimi UE;

67.  podkreśla, jak ważne jest utrzymanie przez Zjednoczone Królestwo po wystąpieniu z Unii przysługującej mu obecnie części kontyngentów taryfowych oraz że należy zawrzeć umowę zapewniającą, by na żadnym z rynków Zjednoczonego Królestwa i UE nie istniała nadwyżka mięsa baraniego z przywozu, aby zapobiec negatywnym skutkom dla producentów w Zjednoczonym Królestwie i w UE;

68.  rozumie, jak bardzo sektor mięsa baraniego w Zjednoczonym Królestwie jest zależny od rynku UE, lecz uważa, że ta sytuacja stwarza zarówno wyzwania, jak i możliwości;

69.  uważa, że wystąpienie Zjednoczonego Królestwa z UE należy wykorzystać jako okazję do rozwoju europejskich sektorów hodowli owiec i kóz, aby zmniejszyć zależność Unii od przywozu baraniny i koziny z Nowej Zelandii;

70.  ubolewa nad faktem, że ponad 1 400 europejskich produktów rolnych chronionych oznaczeniem geograficznym nie zyskuje automatycznie równoważnej ochrony na rynkach państw trzecich, otwartych w ramach międzynarodowych porozumień handlowych negocjowanych przez UE;

71.  wzywa do uwzględnienia niepewnej sytuacji hodowców owiec i kóz przy podpisywaniu innych porozumień handlowych z państwami trzecimi zwłaszcza przez uznanie tych sektorów za sektory wrażliwe lub wykluczenie ich w ogóle z zakresu negocjacji w celu uniknięcia przepisów, które w jakikolwiek sposób mogłyby narazić europejski model produkcji i gospodarki poszczególnych terytoriów na zagrożenia;

72.  podkreśla, że koszty produkcji i normy państw będących głównymi eksporterami mięsa baraniego i koziego są o wiele niższe niż koszty i normy w Europie;

73.  podkreśla, że sektory te należy odpowiednio traktować, w szczególności za sprawą wprowadzenia kontyngentów taryfowych lub odpowiednich okresów przejściowych, z należytym uwzględnieniem skumulowanego wpływu porozumień handlowych na rolnictwo, lub wręcz przez wykluczenie tych sektorów z zakresu negocjacji;

74.  podkreśla szczególnie w tym kontekście poważne problemy w zakresie dobrostanu zwierząt i skutki środowiskowe związane z długimi drogami transportu z oddalonych krajów lub do nich;

75.  wzywa Komisję do wprowadzenia w UE obowiązkowego systemu regulacji znakowania mięsa baraniego, zawierającego ewentualnie wspólne europejskie logo, aby umożliwić konsumentom odróżnienie produktów pochodzących z UE od produktów z państw trzecich; sugeruje, że takie znakowanie powinno się odbywać na podstawie szeregu kryteriów, w tym w oparciu o system kontroli wiarygodności gospodarstw rolnych oraz system oznaczania kraju pochodzenia, co zapewni, że konsumenci będą mieli pełną świadomość miejsca pochodzenia danego produktu;

76.  uważa, że taki system musi być zaprojektowany w sposób umożliwiający uniknięcie osłabiania obowiązujących systemów znakowania do celów promocji stosowanych na szczeblu państw członkowskich i regionów;

77.  wzywa Komisję do udzielenia wsparcia z myślą o otwieraniu rynków dla mięsa baraniego i podrobów baranich wywożonych z UE do krajów, w których obowiązują obecnie niepotrzebne ograniczenia;

78.  zachęca Komisję do wzięcia pod uwagę zwiększenia wywozu do państw Afryki Północnej, która jest rosnącym rynkiem zbytu oraz gdzie docenia się jakość i bezpieczeństwo żywnościowe gwarantowane przez UE;

79.  wzywa Komisję do przygotowania sprawozdań na temat możliwych rynków docelowych dla mięsa baraniego i owczego oraz owczych i kozich produktów mlecznych z UE;

80.  zachęca Komisję do promowania jakości produktów wywożonych przez UE, w szczególności przez zapewnienie rygorystycznych norm sanitarnych i identyfikowalności, które gwarantują wyższą jakość mięsa baraniego i koziego w stosunku do mięsa wywożonego przez Nową Zelandię i Australię; zaznacza, że należy podkreślać szczególny nacisk UE na jakość europejskiej produkcji, aby wspierać spożywanie europejskiego mięsa baraniego i koziego;

System identyfikacji elektronicznej

81.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do zbadania możliwości ujednolicenia poziomów tolerancji przy nakładaniu sankcji na hodowców z tytułu niezamierzonych błędów w stosowaniu znakowania owiec i systemu identyfikacji elektronicznej, pod warunkiem że nie doprowadzi to do powstania większego marginesu błędu niż w przypadku profilaktycznej opieki zdrowotnej nad zwierzętami i jest uzasadnione z punktu widzenia podejścia „Jedno zdrowie”;

82.  uznaje znaczenie ujednoliconego podejścia i poprawy poziomu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad zwierzętami w Unii;

83.  podkreśla, że państwa członkowskie powinny wdrożyć prawodawstwo bez wyjątków;

84.  podkreśla, że owce hodowane w systemie wypasu ekstensywnego na obszarach charakteryzujących się naturalnymi ograniczeniami gubią więcej kolczyków niż inne zwierzęta gospodarskie hodowane na obszarach nizinnych, i zwraca się do Komisji o uznanie tego faktu;

85.  wzywa państwa członkowskie i Komisję do zbadania możliwości stworzenia uproszczonego systemu identyfikacji dla małych stad hodowanych w systemie wypasu ekstensywnego, przeznaczonych dla kanałów lokalnych, który nie naruszałby skutecznej identyfikowalności produktów, oraz do wprowadzenia elastyczniejszych, ukierunkowanych na wzrost przepisów dotyczących stosowania kolczyków elektronicznych;

86.  zauważa, że systemy identyfikacji powinny być zaprojektowane w sposób ograniczający biurokrację do minimum; podkreśla, że w przypadku nałożenia wymogu wdrożenia kosztownych obowiązkowych systemów identyfikacji elektronicznej producenci o niskich dochodach będą potrzebować pomocy finansowej;

Aspekty dotyczące zdrowia

87.  stwierdza, że epidemie chorób zwierzęcych mają katastrofalne skutki dla dobrostanu zwierząt, rolników i okolicznych mieszkańców;

88.  podkreśla, że zdrowie ludzi i zwierząt musi zawsze znajdować się na pierwszym planie;

89.  uważa, że należy podjąć szerzej zakrojone działania w celu zapobieżenia transgranicznym epidemiom chorób zwierzęcych i zmniejszenia skutków oporności na antybiotyki, a także w celu wspierania szczepień, aby zwalczyć rozprzestrzenianie się chorób zakaźnych owiec i kóz;

90.  wzywa Komisję, aby zgodnie z zapowiedzią zawartą w Europejskim planie działania „Jedno zdrowie” na rzecz zwalczania oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe stworzyła zachęty i zapewniła wsparcie dla tych hodowców owiec i kóz, którzy wykazują wysoki wskaźnik wyszczepialności zwierząt, ponieważ w przeciwnym razie istnieje niewiele zachęt rynkowych dla hodowców do szczepienia zwierząt;

91.  zwraca się do Komisji, by sprawniej podejmowała działanie w przypadku epidemii chorób zwierzęcych, takich jak panująca obecnie choroba niebieskiego języka, za pomocą nowej strategii na rzecz zdrowia zwierząt w UE, finansowania badań, odszkodowań za straty, zaliczek z tytułu płatności itp.;

92.  wzywa Komisję do sporządzenia planu przeciwdziałania chorobom i śmiertelności wśród koźląt płci męskiej, uwzględniającego wartość zwierzęcia samego w sobie oraz przypisującego pierwszoplanową rolę dobrostanowi zarówno koźląt płci męskiej, jak i kóz;

93.  wzywa Komisję, by umożliwiła wykorzystanie szczepionek z zastosowaniem immunologii precyzyjnej jako pierwszego środka zwalczania możliwych ognisk chorób w tych sektorach;

94.  podkreśla konieczność zwiększenia dostępności produktów leczniczych i weterynaryjnych dla sektorów hodowli owiec i kóz na szczeblu Unii przez wsparcie badań farmaceutycznych i uproszczenie procedur dopuszczania do obrotu;

95.  zachęca Komisję i państwa członkowskie do dokonania ponownej oceny poziomu monitorowania stanu zdrowia dzikich zwierząt na terenach zajmowanych przez stada hodowane ekstensywnie;

Drapieżniki

96.  przypomina, że rozprzestrzenianie się drapieżników wynika między innymi z obecnego prawodawstwa UE mającego na celu ochronę rodzimych gatunków dzikich zwierząt;

97.  popiera przegląd odnośnych załączników do dyrektywy siedliskowej, aby umożliwić kontrolowanie rozprzestrzeniania się drapieżników na określonych obszarach wypasu oraz zarządzanie nim;

98.  wzywa Komisję do uwzględnienia elastyczności przewidzianej w dyrektywie siedliskowej, umożliwiającej rozwiązanie wyżej wspomnianych problemów, które nie zagraża zrównoważonemu rozwojowi obszarów wiejskich;

99.  podkreśla potrzebę obiektywnego, opartego na nauce podejścia, zgodnie z którym zachowania zwierząt, układy drapieżnik–ofiara, dokładne ujęcie ilościowe zagrożenia atakiem drapieżników z gatunków wymienionych w dyrektywie siedliskowej w rozbiciu na regiony, hybrydyzacja, dynamika zasięgu i inne zagadnienia ekologiczne będą uwzględniane we wszystkich rozważanych sugestiach;

100.  podkreśla, że napaści wilków i nieobjętych ochroną mieszańców pochodzących ze skrzyżowania wilka i psa na stada są coraz częstsze pomimo angażowania coraz większych środków i kosztów przez hodowców i społeczności;

101.  zauważa, że zalecane i wdrożone środki ochrony stad wykazały swoje ograniczenia wobec znacznego wzrostu strat zwierząt;

102.  stwierdza, że brak skuteczności zagraża przyszłości praktyk gospodarskich cennych dla środowiska, takich jak hodowla otwarta, czyli pasterstwo, a niektórzy pasterze zaczynają zamykać swoje zwierzęta, co ostatecznie nie tylko doprowadzi do opuszczania wielkich powierzchni hodowli ekstensywnej – skutkując zagrożeniem pożarami i lawinami – ale również ukierunkuje hodowlę na praktyki rolnicze o bardziej intensywnym charakterze;

103.  wzywa Komisję i państwa członkowskie, a także władze lokalne i regionalne, do przeanalizowania w porozumieniu z rolnikami i innymi zainteresowanymi stronami środków rozwoju obszarów wiejskich w celu ochrony stad, zapewnienia należytego odszkodowania za straty wynikające z ataków dużych drapieżników, w tym drapieżników niepodlegających ochronie na mocy dyrektywy siedliskowej, oraz do dostosowania pomocy w celu uzupełnienia stad;

104.  uważa, że konieczne jest podjęcie działania w celu zmiany statusu ochrony drapieżników w ramach konwencji berneńskiej;

105.  zachęca państwa członkowskie do stosowania zaleceń tej konwencji w celu zapobieżenia rozprzestrzenianiu się mieszańców psa i wilka, które zagrażają przetrwaniu gatunku Canis lupus i w znacznym stopniu odpowiadają za ataki na stada owiec i kóz;

106.  odnotowuje częściowy sukces programów mających na celu powrót do wykorzystywania psów należących do ras psów pasterskich lub co najmniej odpowiednich ras mieszanych w celu odstraszania wilków;

107.  proponuje powołanie „rzeczników ds. wilków”, aby prowadzili mediacje, uwzględniając różne interesy oraz status ochrony i potrzebę zapewnienia odszkodowań za straty wynikające z ataków wilków, wzorując się na udanym modelu „rzecznika ds. niedźwiedzi” w niektórych państwach członkowskich;

108.  zachęca Komisję, by uwzględniła zalecenia przedstawione przez Parlament w rezolucji z dnia 15 listopada 2017 r. w sprawie „Planu działania na rzecz przyrody, ludzi i gospodarki”;

109.  aby poprawić sytuację dotyczącą zatrudnienia w tych sektorach, wzywa Komisję i państwa członkowskie do opracowania programów na rzecz poprawy szkolenia psów stróżujących i pasterskich oraz do zapewnienia szkoleń z właściwego wykorzystywania tych psów w gospodarstwach hodowlanych; w tym celu apeluje do Komisji, aby w trybie natychmiastowym poprawić współpracę transgraniczną i wymianę pomysłów i skutecznych rozwiązań między administracjami, hodowcami i obrońcami przyrody w odniesieniu do dużych drapieżników;

110.  apeluje o utworzenie obszarów ochronnych wypasu, na których może odbywać się regulacja liczebności dużych zwierząt drapieżnych, aby ich powrót nie prowadził do regresji we właściwej dla danego gatunku hodowli zwierząt (przepęd okresowy, obory wolnowybiegowe) oraz w tradycyjnym rolnictwie i wypasie (pasterstwo alpejskie);

Rzeźnie

111.  zwraca uwagę, że w przypadku rzeźni coraz bardziej nasilają się procesy koncentracji, które przejawiają się w tym, że grupy przedsiębiorstw przetwórstwa mięsnego kontrolują cały łańcuch gospodarki mięsnej od żywego zwierzęcia po zapakowane świeże mięso, co prowadzi nie tylko do dłuższych dróg transportu żywych zwierząt, lecz również do wyższych kosztów i zmniejszenia opłacalności dla producentów;

112.  apeluje do Komisji o wskazanie środków wsparcia na rzecz tworzenia punktów uboju i uproszczenia procedur zezwoleń;

113.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do działania na rzecz rozwoju lokalnych sieci, które mogą odgrywać rolę dźwigni służącej poprawie dochodów przez tworzenie lokalnych i mobilnych rzeźni koniecznych dla struktury tych sektorów;

Szkolenia

114.  wzywa państwa członkowskie do wprowadzenia szkoleń dla przedstawicieli tych sektorów w zakresie waloryzacji produktów, tak aby mogły one być konkurencyjne dla innych produktów mięsnych i mlecznych;

115.  uważa, że konieczne jest utworzenie w państwach członkowskich, w których częściej występuje ten typ hodowli, szkół dla pasterzy skupiających się na sezonowym pasterstwie wędrownym w celu zapewnienia alternatywnego źródła zatrudnienia w obszarze hodowli, wsparcia wymiany pokoleniowej, a jednocześnie w celu nobilitacji tradycyjnego zajęcia, jakim jest pasterstwo, oraz zwiększenia uznania społecznego dla tego zawodu;

116.  uważa za konieczne zapewnienie nie tylko innowacji (w zakresie praktyk rolnych, nowych produktów itd.), ale także doradztwa i kształcenia pierwotnego i doskonalenia zawodowego w sektorach hodowli owiec i kóz;

Inne pozycje

117.  wzywa Komisję do wdrożenia i wykonania odnośnych przepisów unijnych, w szczególności dyrektywy Rady (WE) nr 1/2005 z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie ochrony zwierząt podczas transportu;

118.  stwierdza, że należy uwzględnić orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, zgodnie z którym ochrona dobrostanu zwierząt nie kończy się na zewnętrznych granicach UE i że przewoźnicy zwierząt opuszczających terytorium Unii Europejskiej muszą zatem przestrzegać przepisów UE dotyczących dobrostanu zwierząt również poza granicami UE;

119.  zwraca uwagę na niedobory wody stwierdzone na wielu obszarach hodowli owiec i kóz, w szczególności położonych w regionie Morza Śródziemnego; sytuacja ta będzie ulegać wyłącznie pogorszeniu w wyniku globalnego ocieplenia;

120.  stwierdza, że w związku z tym konieczne jest zapewnienie sprawniejszego zarządzania zasobami wodnymi przez odpowiednie ich zagospodarowanie z uwzględnieniem dystrybucji opadów w ciągu roku i zasad zrównoważoności;

o
o   o

121.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji.

(1) Dz.U. C 286 E z 27.11.2009, s.41.
(2) Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0441.
(3) https://www.nationaleombudsman.nl/onderzoeken/2012/100
(4) https://www.nationaleombudsman.nl/onderzoeken/2017030-onderzoek-naar-de-lessen-die-de-overheid-uit-de-qkoorts-epidemie-heeft
(5) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/2393 z dnia 13 grudnia 2017 r. zmieniające rozporządzenia (UE) nr 1305/2013 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW), (UE) nr 1306/2013 w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej, zarządzania nią i monitorowania, (UE) nr 1307/2013 ustanawiające przepisy dotyczące płatności bezpośrednich dla rolników na podstawie systemów wsparcia w ramach wspólnej polityki rolnej, (UE) nr 1308/2013 ustanawiające wspólną organizację rynków produktów rolnych oraz (UE) nr 652/2014 ustanawiające przepisy w zakresie zarządzania wydatkami odnoszącymi się do łańcucha żywnościowego, zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt oraz dotyczącymi zdrowia roślin i materiału przeznaczonego do reprodukcji roślin (Dz.U. L 350 z 29.12.2017, s.15.).
(6) Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0420.


Pluralizm mediów i wolność mediów w Unii Europejskiej
PDF 408kWORD 69k
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 3 maja 2018 r. w sprawie pluralizmu mediów i wolności mediów w Unii Europejskiej (2017/2209(INI))
P8_TA(2018)0204A8-0144/2018

Parlament Europejski,

–  uwzględniając art. 2, 3, 6, 7, 9, 10, 11 i 49 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE), a także art. 9, 10 i 16 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),

–  uwzględniając art. 11 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej,

–  uwzględniając art. 10 europejskiej konwencji praw człowieka (EKPC), orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oraz Europejską kartę społeczną,

–  uwzględniając Międzynarodową konwencję w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji rasowej (ICERD), przyjętą oraz otwartą do podpisu i ratyfikacji na mocy rezolucji Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 2106 z dnia 21 grudnia 1965 r.,

–  uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 30 maja 2001 r. w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji(1),

–  uwzględniając protokół nr 29 w sprawie systemu publicznego nadawania w państwach członkowskich,

–  uwzględniając Europejską kartę na rzecz wolności prasy,

–  uwzględniając Konwencję Rady Europy w sprawie zapobiegania i zwalczania przemocy wobec kobiet i przemocy domowej,

–  uwzględniając deklaracje, zalecenia i rezolucje Komitetu Ministrów i Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy oraz opinie Komisji Weneckiej i przyjętą przez nią listę kontrolną dotyczącą praworządności,

–  uwzględniając badanie Rady Europy pt. „Journalists under pressure – Unwarranted interference, fear and self-censorship in Europe” [Dziennikarze pod presją – nieuzasadniona ingerencja, strach i autocenzura w Europie],

–  uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka, Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych, konwencję ONZ przeciwko korupcji oraz Konwencję UNESCO w sprawie ochrony i promowania różnorodności form wyrazu kulturowego,

–  uwzględniając komentarz ogólny nr 34 Komitetu Praw Człowieka ONZ,

–  uwzględniając wytyczne ONZ dotyczące biznesu i praw człowieka,

–  uwzględniając odpowiednie rezolucje Zgromadzenia Ogólnego ONZ i Rady Praw Człowieka ONZ oraz sprawozdania specjalnego sprawozdawcy ONZ ds. promocji i ochrony prawa do wolności opinii i wypowiedzi,

–  uwzględniając Plan działania ONZ w sprawie bezpieczeństwa dziennikarzy oraz kwestii bezkarności,

–  uwzględniając działania Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE) w obszarze wolności mediów, a w szczególności działania przedstawiciela OBWE ds. wolności mediów,

–  uwzględniając działania platformy Rady Europy propagujące ochronę dziennikarstwa i bezpieczeństwa dziennikarzy,

–  uwzględniając wspólną deklarację w sprawie wolności wypowiedzi i fałszywych informacji, dezinformacji i propagandy, wydaną w dniu 3 marca 2017 r. przez specjalnego sprawozdawcę ONZ ds. promocji i ochrony prawa do wolności opinii i wypowiedzi, przedstawiciela OBWE ds. wolności mediów, specjalnego sprawozdawcę Organizacji Państw Amerykańskich (OPA) ds. wolności wypowiedzi oraz specjalnego sprawozdawcę Afrykańskiej Komisji Praw Człowieka i Ludów ds. wolności wypowiedzi i dostępu do informacji,

–  uwzględniając wyniki światowego rankingu wolności prasy, publikowanego przez organizację Reporterzy bez Granic, oraz wyniki Monitora Pluralizmu Mediów opracowanego przez Centrum ds. Pluralizmu i Wolności Mediów w Europejskim Instytucie Uniwersyteckim,

–  uwzględniając informator polityczny pt. „Defining Defamation: Principles on Freedom of Expression and Protection of Reputation” [Definiowanie zniesławienia: zasady dotyczące swobody wypowiedzi i ochrony dobrego imienia], opublikowany przez organizację ARTICLE 19,

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 21 maja 2013 r. w sprawie Karty praw podstawowych UE: standardy określające wolność mediów w UE(2),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 marca 2014 r. w sprawie realizowanych przez NSA amerykańskich programów nadzoru, organów nadzoru w różnych państwach członkowskich oraz ich wpływu na prawa podstawowe obywateli UE oraz na współpracę transatlantycką w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych(3) oraz swoją rezolucję z dnia 29 października 2015 r. w sprawie działań następczych w związku z rezolucją Parlamentu Europejskiego z dnia 12 marca 2014 r. w sprawie masowej inwigilacji elektronicznej obywateli UE(4),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 16 marca 2017 r. w sprawie e-demokracji w Unii Europejskiej: potencjał i wyzwania(5),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 25 października 2016 r. zawierającą zalecenia dla Komisji dotyczące ustanowienia unijnego mechanizmu na rzecz demokracji, praworządności i praw podstawowych(6),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie roli demaskatorów w ochronie interesów finansowych UE(7) oraz swoją rezolucję z dnia 24 października 2017 r. w sprawie uzasadnionych środków ochrony sygnalistów działających w interesie publicznym podczas ujawniania poufnych informacji posiadanych przez przedsiębiorstwa i organy publiczne(8),

–  uwzględniając projekt konkluzji Rady i przedstawicieli rządów państw członkowskich zebranych w Radzie w sprawie wolności i pluralizmu mediów w otoczeniu cyfrowym(9),

–  uwzględniając Wytyczne UE w sprawie praw człowieka dotyczące wolności wypowiedzi w internecie i poza nim oraz wytyczne Komisji dotyczące wsparcia UE dla wolności i integralności mediów w krajach objętych procesem rozszerzenia na lata 2014–2020,

–  uwzględniając doroczne sympozjum Komisji na temat praw podstawowych z 2016 r. pod hasłem „Pluralizm mediów i demokracja” oraz odpowiednie dokumenty opublikowane przez Agencję Praw Podstawowych Unii Europejskiej,

–  uwzględniając, że grupa ekspertów wysokiego szczebla ds. fałszywych wiadomości i dezinformacji w internecie została powołana przez Komisję, aby doradzać w zakresie działań rozpoznawczych dotyczących zjawiska fałszywych informacji oraz określania funkcji i obowiązków odpowiednich stron zaangażowanych,

–  uwzględniając opinię Europejskiego Inspektora Ochrony Danych nr 5/2016 w sprawie przeglądu dyrektywy o prywatności i łączności elektronicznej (2002/58/WE),

–  uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/541 z dnia 15 marca 2017 r. w sprawie zwalczania terroryzmu i zastępującą decyzję ramową Rady 2002/475/WSiSW oraz zmieniającą decyzję Rady 2005/671/WSiSW(10),

–  uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej w sprawie bezpieczeństwa i obrony z dnia 22 czerwca 2017 r.,

–  uwzględniając art. 52 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych oraz opinie przedstawione przez Komisję Kultury i Edukacji i Komisję Prawną (A8-0144/2018),

A.  mając na uwadze, że prawa do wolności wypowiedzi i wolności opinii są podstawowymi prawami człowieka i że stanowią one niezbędne warunki pełnego rozwoju osobistego oraz aktywnego uczestnictwa w społeczeństwie demokratycznym, wdrożenia zasad przejrzystości i rozliczalności oraz wykonywania innych praw człowieka i podstawowych wolności;

B.  mając na uwadze, że pluralizm jest nieodłącznie związany z wolnością, demokracją i praworządnością;

C.  mając na uwadze, że prawo do przekazywania i otrzymywania informacji stanowi część głównych, podstawowych wartości demokratycznych, na których opiera się Unia Europejska;

D.  mając na uwadze, że nie wolno lekceważyć roli pluralistycznych, niezależnych i wiarygodnych mediów jako monitora i obrońcy demokracji i praworządności;

E.  mając na uwadze, że wolność, pluralizm i niezależność mediów są kluczowymi elementami prawa do wolności wypowiedzi; mając na uwadze, że media odgrywają zasadniczą rolę w demokratycznym społeczeństwie, pełniąc funkcję społecznego nadzoru, a jednocześnie przyczyniają się do informowania i umacniania pozycji obywateli dzięki poszerzaniu ich wiedzy o aktualnej sytuacji politycznej i społecznej, umacnianiu ich świadomego udziału w życiu demokratycznym; mając na uwadze, że zakres tej roli należy rozszerzyć, aby objąć nim dziennikarstwo internetowe i dziennikarstwo obywatelskie, a także pracę blogerów, użytkowników internetu, działaczy mediów społecznościowych i obrońców praw człowieka, tak aby odzwierciedlić dzisiejszą dogłębnie odmienioną rzeczywistość medialną, w poszanowaniu prawa do prywatności; mając na uwadze, że neutralność sieci stanowi podstawową zasadę otwartego internetu;

F.  mając na uwadze, że fałszywe wiadomości, cyberprzemoc i rozpowszechnianie treści pornograficznych umotywowane zemstą stanowią coraz poważniejsze problemy dla społeczeństw, zwłaszcza wśród ludzi młodych;

G.  mając na uwadze, że szerzenie fałszywych informacji i dezinformacji w mediach społecznościowych lub w wyszukiwarkach internetowych poważnie podważa wiarygodność tradycyjnych mediów, co z kolei ogranicza ich zdolności do pełnienia funkcji społecznego nadzoru;

H.  mając na uwadze, że organy publiczne mają nie tylko obowiązek negatywny, by powstrzymać się od wprowadzania ograniczeń wolności wypowiedzi, ale także obowiązek pozytywny, by przyjąć ramy prawne i regulacyjne sprzyjające rozwojowi wolnych, niezależnych i pluralistycznych mediów;

I.  mając na uwadze, że zgodnie z art. 2 i 4 Międzynarodowej konwencji w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji rasowej oraz art. 30 Powszechnej deklaracji praw człowieka, wolność wypowiedzi nie może nigdy być wykorzystywana, aby chronić treści naruszające tę konwencję i tę deklarację, takie jak mowa nienawiści lub propaganda oparte na ideach lub teoriach wyższości jednej rasy lub grupy osób o określonym kolorze skóry lub należących do danej grupy etnicznej, ani dążących do usprawiedliwienia lub promowania nienawiści rasowej i wszelkich form dyskryminacji;

J.  mając na uwadze, że organy publiczne mają obowiązek chronić niezależność i bezstronność mediów publicznych, zwłaszcza jako podmiotów służących demokratycznym społeczeństwom, nie zaś działających w interesie rządów sprawujących władzę;

K.  mając na uwadze, że organy władzy publicznej muszą również zagwarantować przestrzeganie przez media obowiązujących przepisów i regulacji;

L.  mając na uwadze, że niedawne wydarzenia polityczne w kilku państwach członkowskich, w których narastają tendencje nacjonalistyczne i populistyczne, prowadzą do nasilającej się presji na dziennikarzy i gróźb wobec nich, co pokazuje, że Unia Europejska musi zapewnić i promować wolność i pluralizm mediów oraz bronić go;

M.  mając na uwadze, że według Rady Europy nadużycia i przestępstwa popełniane przeciwko dziennikarzom zarówno przez podmioty państwowe, jak i niepaństwowe mają znaczący szkodliwy wpływ na wolność wypowiedzi i zniechęcają do korzystania z niej; mając na uwadze, że ryzyko i częstotliwość nieuzasadnionej ingerencji zwiększa poczucie strachu wśród dziennikarzy, dziennikarzy obywatelskich, blogerów i innych podmiotów informacyjnych, co prowadzi do potencjalnie wysokiego poziomu autocenzury, a jednocześnie do naruszenia prawa obywateli do informacji i uczestnictwa;

N.  mając na uwadze, że specjalny sprawozdawca ONZ ds. promocji i ochrony prawa do wolności wyrażania opinii oraz wolności wypowiedzi przypomniał we wrześniu 2016 r., że rządy ponoszą odpowiedzialność nie tylko za poszanowanie dziennikarstwa, lecz także za zapewnienie, aby dziennikarze i ich źródła podlegały ochronie za pomocą silnych przepisów prawa, ścigania sprawców i w razie potrzeby zwiększania środków bezpieczeństwa;

O.  mając na uwadze, że dziennikarze i inne podmioty medialne są nadal narażeni na przemoc, pogróżki, nękanie lub publiczne poniżanie w Unii Europejskiej, głównie ze względu na prowadzoną działalność śledczą służącą ochronie interesu publicznego przed nadużywaniem władzy, korupcją, naruszeniami praw człowieka lub działalnością przestępczą;

P.  mając na uwadze, że bezpieczeństwo dziennikarzy i innych podmiotów medialnych stanowi warunek wstępny, by mogli oni odgrywać swą rolę, a także odpowiednio informować obywateli oraz skutecznie uczestniczyć w debacie publicznej;

Q.  mając na uwadze, że według Platformy Rady Europy na rzecz ochrony dziennikarstwa oraz bezpieczeństwa dziennikarzy ponad połowę nadużyć wymierzonych w pracowników mediów popełniają podmioty państwowe;

R.  mając na uwadze, że dziennikarstwo śledcze powinno być promowane jako zaangażowanie obywatelskie i godna pochwały postawa obywatelska oraz wspierane za pomocą działań komunikacyjnych, kształcących, edukacyjnych i szkoleniowych;

S.  mając na uwadze, że gwałtowny rozwój systemu mediów, szybki rozwój internetowego wymiaru pluralizmu mediów oraz coraz większa rola wyszukiwarek internetowych i platform mediów społecznościowych jako źródła informacji stanowią zarówno wyzwanie, jak i okazję do promowania wolności wypowiedzi czy demokratyzacji procesu tworzenia wiadomości przez angażowanie obywateli w debatę publiczną, a także do przekształcenia rosnącej liczby użytkowników informacji w wytwórców informacji; mając jednak na uwadze, że koncentracja władzy skupionej w rękach konglomeratów medialnych, operatorów platform i pośredników usług internetowych stwarza ryzyko negatywnych konsekwencji dla pluralizmu debaty publicznej i dostępu do informacji, a także wywiera wpływ na wolność, integralność, jakość i niezależność redakcyjną dziennikarstwa i środków przekazu; mając na uwadze, że konieczne są równe warunki działania na szczeblu europejskim, aby zapewnić, by wyszukiwarki internetowe, platformy mediów społecznościowych oraz inni giganci w dziedzinie zaawansowanych technologii szanowali zasady unijnego jednolitego rynku treści cyfrowych w takich kwestiach jak prywatność elektroniczna i konkurencja;

T.  mając na uwadze, że dziennikarze potrzebują bezpośredniego, natychmiastowego i niczym nieutrudnionego dostępu do informacji pochodzących od organów administracji publicznej, aby odpowiednio pociągać władze do odpowiedzialności;

U.  mając na uwadze, że informacje uzyskiwane dzięki uprawnieniom śledczym, a także informacje od sygnalistów wzajemnie się uzupełniają oraz mają zasadnicze znaczenie dla zdolności dziennikarzy do pełnienia misji polegającej na działaniu w interesie publicznym;

V.  mając na uwadze, że dziennikarze potrzebują jak najpełniejszej ochrony prawnej w związku z wykorzystywaniem i rozpowszechnianiem w ramach wykonywanej pracy takich informacji w interesie publicznym;

W.  mając na uwadze, że prawo do żądania i otrzymywania informacji od organów administracji publicznej pozostaje fragmentaryczne i niepełne w całej Unii Europejskiej;

X.  mając na uwadze, że sektor mediów odgrywa zasadniczą rolę w każdym społeczeństwie demokratycznym; mając na uwadze, że kryzys gospodarczy – w połączeniu z jednoczesnym rozwojem platform mediów społecznościowych i innych gigantów w dziedzinie zaawansowanych technologii oraz wysoce selektywną dystrybucją przychodów z reklam – pociągnął za sobą radykalny wzrost niepewności warunków pracy i niepewności socjalnej w podmiotach medialnych, w tym wśród dziennikarzy niezależnych, co doprowadziło z kolei do dramatycznego spadku standardów socjalnych i jakości w dziennikarstwie oraz może negatywnie wpływać na niezależność redakcyjną;

Y.  mając na uwadze, że Europejskie Obserwatorium Audiowizualne Rady Europy donosi o pojawieniu się duopolu cyfrowego Google i Facebooka, które to przedsiębiorstwa odpowiadały nawet za 85 % wzrostu na rynku reklamy cyfrowej w 2016 r., zagrażając przyszłości tradycyjnych przedsiębiorstw medialnych finansowanych z reklam, takich jak komercyjne kanały telewizyjne, gazety i czasopisma, których zasięg wśród odbiorców jest znacznie bardziej ograniczony;

Z.  mając na uwadze, że w kontekście polityki w zakresie rozszerzenia na Komisji spoczywa obowiązek wymagania pełnego przestrzegania kryteriów kopenhaskich, w tym dotyczących wolności wypowiedzi i wolności mediów, UE powinna zatem służyć przykładem najwyższych standardów w tym zakresie; mając na uwadze, że po uzyskaniu statusu państwa członkowskiego UE każde państwo ma obowiązek stałego i jednoznacznego wypełniania zobowiązań w zakresie praw człowieka na mocy Traktatów i Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, a także mając na uwadze, że poszanowanie wolności wypowiedzi i mediów w państwach członkowskich powinno podlegać regularnym kontrolom; mając na uwadze, że UE może być wiarygodna na arenie międzynarodowej jedynie wówczas, gdy wolność prasy i mediów będzie gwarantowana i przestrzegana w samej Unii;

AA.  mając na uwadze, że badania konsekwentnie wykazują, że kobiety stanowią mniejszość we wszystkich sektorach medialnych, szczególnie na stanowiskach twórczych, oraz są w rażący sposób niewystarczająco reprezentowane na wyższych, decyzyjnych szczeblach; mając na uwadze, że badania nad uczestnictwem kobiet w dziennikarstwie sugerują, że choć istnieje względnie dobra równowaga kobiet i mężczyzn wśród osób rozpoczynających pracę w zawodzie, podział obowiązków decyzyjnych charakteryzuje się znacznymi dysproporcjami płciowymi;

AB.  mając na uwadze, że przepisy Karty praw podstawowych Unii Europejskiej i TEU zapewniające poszanowanie tych zasad są realizowane przez pozytywne działania promujące wolność i pluralizm mediów, wysokiej jakości, dostępne i przystępne informacje (wolność pozytywna), lecz także wymagają unikania przez władze publiczne szkodliwej agresji (wolność negatywna);

AC.  mając na uwadze, że bezprawny i arbitralny nadzór, w szczególności prowadzony na skalę masową, stanowi pogwałcenie praw człowieka i podstawowych wolności, w tym m.in. wolności wypowiedzi – obejmującej wolność prasy i ochronę poufności dziennikarskich źródeł informacji – a także prawa do prywatności i prawa do ochrony danych; mając na uwadze, że internet i media społecznościowe odgrywają zasadniczą rolę w szerzeniu mowy nienawiści i zwiększaniu radykalizacji prowadzącej do brutalnego ekstremizmu jako narzędzie rozprzestrzeniania nielegalnych treści, co ma szczególnie niekorzystny wpływ na ludzi młodych; mając na uwadze, że zwalczanie takich zjawisk wymaga ścisłej i skoordynowanej współpracy między wszystkimi zaangażowanymi podmiotami, na wszystkich szczeblach zarządzania (lokalnym, regionalnym i krajowym) oraz ze społeczeństwem obywatelskim i z sektorem prywatnym; mając na uwadze, że skuteczne przepisy i działania w zakresie bezpieczeństwa i zwalczania terroryzmu, a także środki mające na celu przeciwdziałanie mowie nienawiści i brutalnemu ekstremizmowi oraz zapobieganie im należy zawsze podporządkować zobowiązaniom w zakresie praw podstawowych, tak aby uniknąć wszelkich konfliktów z ochroną wolności słowa;

AD.  mając na uwadze, w nawiązaniu do słów Rady Europy, że informowanie o nieprawidłowościach jest podstawowym aspektem wolności wypowiedzi i odgrywa zasadniczą rolę w wykrywaniu i zgłaszaniu naruszeń i nieprawidłowości oraz w umacnianiu demokratycznej rozliczalności i przejrzystości; mając na uwadze, że sygnalizowanie nieprawidłowości stanowi zasadnicze źródło informacji w walce z przestępczością zorganizowaną, prowadzeniu dochodzeń w sprawie przypadków korupcji w sektorze publicznym, ich wykrywaniu i ujawnianiu, jak również w wykrywaniu i ujawnianiu systemów unikania opodatkowania stworzonych przez przedsiębiorstwa prywatne; mając na uwadze, że odpowiednia ochrona demaskatorów na szczeblu unijnym, krajowym i międzynarodowym, a także propagowanie kultury uznania istotnej roli sygnalistów w społeczeństwie, są warunkiem koniecznym dla zapewnienia skuteczności takiej roli;

AE.  mając na uwadze, że w kontekście walki z korupcją i niewłaściwym administrowaniem w UE dziennikarstwo śledcze zasługuje na szczególne uwzględnienie i wsparcie finansowe jako narzędzie służące dobru publicznemu;

AF.  mając na uwadze, że według ustaleń Monitora Pluralizmu Mediów własność mediów pozostaje silnie skoncentrowana, co stanowi poważne ryzyko dla różnorodności informacji i punktów widzenia reprezentowanych w treściach medialnych;

AG.  mając na uwadze, że relacje dotyczące spraw związanych z UE oraz pracy instytucji i agencji UE powinny podlegać kryteriom pluralizmu mediów i wolności mediów na takich samych zasadach jak relacje w ramach wiadomości krajowych oraz powinny być podawane w wielu językach, aby dotrzeć do jak największej liczby obywateli Unii;

1.  wzywa państwa członkowskie do podjęcia odpowiednich środków, w tym do zapewnienia odpowiedniego finansowania publicznego, w celu ochrony i propagowania środowiska pluralistycznych, niezależnych i wolnych mediów w służbie społeczeństwa demokratycznego, w tym niezależności i stabilności mediów publicznych i społecznościowych, w tym mediów oddolnych, które są zasadniczymi elementami środowiska dla zagwarantowania podstawowego prawa do wolności wypowiedzi i informacji;

2.  podkreśla, że wspólną odpowiedzialność ponoszą prawodawcy, dziennikarze, wydawcy i serwisy internetowe, a także obywatele będący odbiorcami informacji;

3.  wzywa instytucje UE, by zagwarantowały pełne wdrożenie postanowień Karty praw podstawowych Unii Europejskiej we wszystkich podejmowanych decyzjach, działaniach i strategiach z myślą o zapewnieniu rzetelnego przestrzegania zasady pluralizmu mediów i wolności mediów oraz ochronie przed nieuprawnionymi wpływami krajowych organów publicznych; w związku z tym zwraca się do Komisji, by wprowadziła oceny oddziaływania na prawa człowieka służące ocenie przedstawianych wniosków ustawodawczych oraz by przedstawiła wniosek w sprawie ustanowienia unijnego mechanizmu dotyczącego demokracji, praworządności i praw podstawowych zgodnie z odpowiednią rezolucją Parlamentu z dnia 25 października 2016 r.;

4.  podkreśla potrzebę wprowadzenia niezależnych mechanizmów monitorowania, aby oceniać sytuację w zakresie wolności i pluralizmu mediów w UE, jako środka promowania i ochrony praw i wolności ustanowionych na podstawie art. 11 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej oraz art. 10 EKPC, a także aby szybko reagować na ewentualne zagrożenia dla nich i ich naruszenia; wzywa Komisję i państwa członkowskie do pełnego wspierania i wzmocnienia już opracowanych w tym zakresie narzędzi, takich jak Monitor Pluralizmu Mediów i Platforma Rady Europy na rzecz ochrony dziennikarstwa oraz bezpieczeństwa dziennikarzy;

5.  wzywa Komisję, jako strażniczkę Traktatów, aby traktowała dokonywane przez rządy państw członkowskich próby naruszania wolności i pluralizmu mediów jako poważne i systemowe nadużywanie władzy oraz ruch wymierzony w podstawowe wartości Unii Europejskiej określone w art. 2 TUE, którymi w istocie są, mając na uwadze, że prawa wolności wypowiedzi i wolności opinii stanowią podstawowe prawa człowieka, a wolność, pluralizm i niezależność mediów odgrywają zasadniczą rolę w demokratycznym społeczeństwie, także jako mechanizm kontrolny dla rządu i władzy państwa;

6.  wzywa państwa członkowskie do przeprowadzenia niezależnego przeglądu swoich odpowiednich przepisów i praktyk, aby chronić wolność wypowiedzi oraz wolność i pluralizm mediów;

7.  wyraża głębokie zaniepokojenie faktem, że w państwach członkowskich nadal popełnia się nadużycia i przestępstwa przeciwko dziennikarzom i pracownikom mediów oraz że nadal padają oni ofiarą śmiertelnych ataków ze względu na swoją działalność; wzywa państwa członkowskie, aby dołożyły wszelkich starań w celu zapobieżenia takiej przemocy, zagwarantowania pociągania do odpowiedzialności oraz zapobieżenia bezkarności, a także zagwarantowania ofiarom i ich rodzinom dostępu do odpowiednich środków ochrony prawnej; wzywa państwa członkowskie do powołania niezależnego i bezstronnego organu, we współpracy z organizacjami dziennikarskimi, odpowiedzialnego za monitorowanie, dokumentowanie i zgłaszanie przypadków przemocy i gróźb wobec dziennikarzy, a także ochronę i bezpieczeństwo dziennikarzy na szczeblu krajowym; ponadto wzywa państwa członkowskie do pełnego wdrożenia zalecenia Rady Europy CM/Rec(2016)4 w sprawie ochrony dziennikarstwa i bezpieczeństwa dziennikarzy i innych podmiotów medialnych;

8.  wyraża zaniepokojenie z powodu pogarszania się warunków pracy dziennikarzy oraz rozmiarów przemocy psychologicznej, jakiej doświadczają; wzywa zatem państwa członkowskie do wprowadzania krajowych planów działania, w ścisłej współpracy z organizacjami dziennikarskimi, w celu poprawy warunków pracy dziennikarzy i zapewnienia, aby nie padali ofiarą przemocy psychologicznej;

9.  wyraża zaniepokojenie stanem wolności mediów na Malcie w związku z zabójstwem w październiku 2017 r. Daphne Caruany Galizii, dziennikarki demaskującej korupcję, która padała też ofiarą nękania, w tym ostrzegawczego zamrażania jej kont bankowych i pogróżek ze strony korporacji wielonarodowych;

10.  zdecydowanie potępia morderstwo słowackiego dziennikarza śledczego Jána Kuciaka i jego partnerki Martiny Kušnírovej;

11.  przyjmuje z zadowoleniem decyzję Parlamentu Europejskiego o nadaniu sali prasowej Parlamentu imienia zamordowanej dziennikarki Daphne Caruany Galizii; ponawia w tym kontekście swój apel o nadanie jej imienia corocznej nagrodzie przyznawanej przez Parlament Europejski dziennikarzom śledczym;

12.  apeluje do Konferencji Przewodniczących o przedstawienie wniosku dotyczącego możliwości uczczenia przez Parlament pamięci Jána Kuciaka i jego pracy, a także o rozważenie nadania jego imienia stażom dziennikarskim w Parlamencie;

13.  wzywa państwa członkowskie do pełnego poparcia inicjatywy organizacji Reporterzy bez Granic na rzecz powołania specjalnego przedstawiciela ds. bezpieczeństwa dziennikarzy przy Sekretarzu Generalnym Organizacji Narodów Zjednoczonych;

14.  wzywa państwa członkowskie, by stworzyły i utrzymywały – w ramach obowiązującego prawa i w praktyce – bezpieczne środowisko dla dziennikarzy i innych podmiotów medialnych, w tym zagranicznych dziennikarzy prowadzących działalność dziennikarską w państwach członkowskich, umożliwiając im wykonywanie ich pracy przy zachowaniu pełnej niezależności i bez niewłaściwych nacisków, takich jak groźba użycia przemocy, nękanie, presja finansowa, ekonomiczna i polityczna, naciski służące ujawnieniu poufnych źródeł i materiałów oraz ukierunkowany nadzór; podkreśla konieczność, aby państwa członkowskie zagwarantowały skuteczne prawne procedury odwoławcze w odniesieniu do tych czynów dla dziennikarzy, których wolność pracy jest zagrożona, tak aby nie dokonywali oni autocenzury; podkreśla znaczenie przyjęcia podejścia uwzględniającego kwestię płci przy rozważaniu stosowania środków służących zapewnieniu bezpieczeństwa dziennikarzy;

15.  podkreśla znaczenie zapewnienia odpowiednich warunków pracy dla dziennikarzy i pracowników mediów, w pełnej zgodności z wymogami Karty praw podstawowych Unii Europejskiej i Europejskiej karty społecznej, tak aby zapobiec niewłaściwym naciskom wewnętrznym i zewnętrznym, zależności, narażeniu na zagrożenia i niestabilności, a tym samym ryzyku autocenzury; podkreśla, że sam rynek nie jest w stanie zagwarantować i wspierać rozwoju niezależnego dziennikarstwa; w związku z tym zwraca się do Komisji i państw członkowskich o promowanie i opracowanie nowych modeli gospodarczych zgodnych z zasadami zrównoważonego rozwoju społecznego, mających na celu finansowanie i wspieranie wysokiej jakości niezależnego dziennikarstwa, a także zapewnienie właściwego informowania społeczeństwa; wzywa państwa członkowskie, by zwiększyły wsparcie finansowe na rzecz nadawców publicznych oraz dziennikarstwa śledczego, powstrzymując się jednocześnie od ingerowania w decyzje redakcyjne;

16.  potępia dokonywane przez rządy próby wyciszenia krytycznych wobec nich mediów oraz niszczenia wolności i pluralizmu mediów, w tym stosując bardziej wyrafinowane metody, które nie budzą zwykle zaniepokojenia w platformie Rady Europy na rzecz ochrony dziennikarstwa oraz bezpieczeństwa dziennikarzy, takie jak nabywanie komercyjnych ośrodków medialnych przez członków rządu lub osoby powiązane z rządem oraz podporządkowywanie sobie mediów publicznych, aby służyły stronniczym interesom;

17.  podkreśla konieczność wspierania i poszerzenia zakresu działań Europejskiego Centrum Wolności Prasy i Mediów, a zwłaszcza udzielanego przez nie wsparcia dla dziennikarzy narażonych na zagrożenia;

18.  podkreśla, że pracownicy sektora mediów często są zatrudnieni na niepewnych warunkach, jeśli chodzi o umowy, wynagrodzenia i gwarancje socjalne, co utrudnia im właściwe wykonywanie swojej pracy, a przez to zagraża wolności mediów;

19.  jest świadom, że wolność wypowiedzi może podlegać ograniczeniom, pod warunkiem że ograniczenia te są przewidziane w prawie, odpowiednio uzasadnione i niezbędne w społeczeństwie demokratycznym między innymi w interesie ochrony dobrego imienia i praw innych osób; wyraża jednak zaniepokojenie z powodu szkodliwych i zniechęcających skutków przepisów prawa karnego dotyczących zniesławienia w odniesieniu do prawa do wolności wypowiedzi, wolności prasy i debaty publicznej; wzywa państwa członkowskie do powstrzymania się od nadużywania przepisów dotyczących zniesławienia i wypracowania właściwej równowagi pomiędzy prawem do wolności wypowiedzi a prawem do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego, w tym dobrego imienia, a także do zapewnienia przy tym prawa do skutecznego środka odwoławczego oraz do unikania zbyt surowych i nieproporcjonalnych kar i sankcji, zgodnie z kryteriami ustalonymi przez Europejski Trybunał Praw Człowieka;

20.  wzywa Komisję Europejską, aby przedstawiła wniosek w sprawie dyrektywy dotyczącej powództw typu SLAPP (ang. strategic lawsuit against public participation), która chroniłaby niezależne media przed nękaniem pozwami mającymi na celu ich uciszenie lub zastraszenie w UE;

21.  uważa, że uczestnictwo w procesach demokratycznych opiera się przede wszystkim na skutecznym i niedyskryminującym dostępie do informacji i wiedzy; apeluje do UE i jej państw członkowskich o opracowanie odpowiedniej polityki w celu osiągnięcia powszechnego dostępu do internetu i o uznanie dostępu do internetu – w tym neutralności sieci – za prawo podstawowe;

22.  przyjmuje z ubolewaniem decyzję Federalnej Komisji Łączności USA o uchyleniu przepisów w sprawie neutralności sieci z 2015 r. oraz podkreśla negatywne skutki, do których może prowadzić ta decyzja we wzajemnie połączonym globalnym świecie cyfrowym dla wolnego od dyskryminacji prawa dostępu do informacji; wzywa UE i państwa członkowskie do dążenia do wzmacniania zasady neutralności sieci przez stosowanie i dalsze rozwijanie wytycznych Organu Europejskich Regulatorów Łączności Elektronicznej (BEREC) w sprawie wdrożenia europejskich zasad neutralności sieci przez regulatorów krajowych;

23.  podkreśla istotną rolę, którą niezależne i pluralistyczne media odgrywają w debacie politycznej oraz w aspekcie prawa do pluralistycznych informacji, zarówno w trakcie trwania kadencji wyborczych, jak i w okresach przejściowych; podkreśla konieczność zagwarantowania możliwości pełnego wyrażenia poglądów wszystkim podmiotom politycznym, zgodnie z przepisami Międzynarodowej konwencji w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji rasowej, oraz obliczania przyznawanego im czasu antenowego u nadawców publicznych w oparciu o kryteria dziennikarskie i zawodowe, a nie na podstawie stopnia reprezentatywności instytucjonalnej lub poglądów politycznych;

24.  wzywa państwa członkowskie i Komisję do powstrzymania się od przyjmowania niepotrzebnych środków, których celem jest arbitralne ograniczanie dostępu do internetu i korzystania z podstawowych praw człowieka lub kontrolowanie komunikacji społecznej, takich jak represyjne przepisy dotyczące tworzenia i funkcjonowania środków masowego przekazu lub witryn internetowych, arbitralne ogłaszanie stanu wyjątkowego, kontrola techniczna nad technologiami cyfrowymi – tj. blokowanie, filtrowanie, zakłócanie i zamykanie przestrzeni cyfrowej – lub faktyczna prywatyzacja środków kontroli przez wywieranie presji na pośredników, aby podejmowali działania zmierzające do ograniczenia lub usunięcia treści internetowych; ponadto wzywa UE i państwa członkowskie do zapobiegania przyjmowaniu takich środków przez podmioty prywatne;

25.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do zapewnienia pełnej przejrzystości sposobu korzystania przez prywatne przedsiębiorstwa i rządy z algorytmów, sztucznej inteligencji i automatycznego podejmowania decyzji, których nie należy stosować i rozwijać w sposób zmierzający do arbitralnego blokowania, filtrowania i usuwania treści internetowych, a także do zagwarantowania, aby wszelkie polityki i strategie cyfrowe UE musiały być sporządzane w oparciu o prawa człowieka, z zapewnieniem odpowiednich środków odwoławczych i zabezpieczeń oraz w pełni zgodnie z odpowiednimi przepisami Karty praw podstawowych Unii Europejskiej i EKPC;

26.  przypomina, że cyberprzemoc, rozpowszechnianie treści pornograficznych umotywowane zemstą oraz materiały prezentujące seksualne wykorzystywanie dziecka to coraz poważniejsze problemy społeczne, które mogą mieć szczególnie poważny wpływ, zwłaszcza na młodzież i dzieci, i podkreśla, że należy bezwzględnie chronić interesy i prawa niepełnoletnich w kontekście środków masowego przekazu; zachęca wszystkie państwa członkowskie do opracowania przyszłościowego ustawodawstwa w celu rozwiązania tych problemów, w tym ustanowienia przepisów dotyczących wykrywania, oznaczania i usuwania treści wyraźnie naruszających ludzką godność w mediach społecznościowych; zachęca Komisję i państwa członkowskie do wzmożenia wysiłków na rzecz wypracowania skutecznych alternatywnych treści oraz do przedstawienia jasnych wytycznych, aby zapewnić pewność prawa i przewidywalność użytkownikom, dostawcom usług internetowych i sektorowi internetowemu jako całości, zapewniając przy tym możliwość wystąpienia na drogę sądową zgodnie z prawem krajowym w przypadku wykorzystywania mediów społecznościowych do celów terrorystycznych; podkreśla jednak, że wszelkie środki ograniczające lub usuwające treści internetowe należy przyjmować wyłącznie w określonych, jasnych i uzasadnionych okolicznościach i pod ścisłym nadzorem sądowym, zgodnie z normami międzynarodowymi, orzecznictwem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oraz art. 52 Karty praw podstawowych UE;

27.  zwraca uwagę na kodeks postępowania dotyczący nielegalnego nawoływania do nienawiści w internecie, który wspiera Komisja; zwraca uwagę na szeroki margines swobody, który pozostawiono prywatnym przedsiębiorcom w kwestii określenia, co jest „niezgodne z prawem”, oraz wzywa do ograniczenia tego marginesu, tak aby uniknąć cenzury i arbitralnego ograniczania wolności wypowiedzi;

28.  potwierdza, że anonimowość i szyfrowanie są narzędziami niezbędnymi do korzystania z demokratycznych praw i wolności, zwiększania zaufania do infrastruktury i komunikacji cyfrowej oraz do zapewnienia ochrony poufności źródeł w dziennikarstwie; przyznaje, że szyfrowanie i anonimowość zapewniają prywatność i bezpieczeństwo konieczne do cieszenia się prawem wolności opinii i wypowiedzi w erze cyfrowej, a także przypomina, że wolny dostęp do informacji zakłada w sposób konieczny zabezpieczanie danych osobowych, które obywatele pozostawiają w wyniku swoich działań w internecie; przyjmuje do wiadomości fakt, że szyfrowanie i anonimowość mogą również prowadzić do nadużyć i nieprawidłowości, a także utrudniają zapobieganie działalności przestępczej i prowadzenia dochodzeń, na co wskazują urzędnicy odpowiedzialni za ściganie przestępstw i zwalczanie terroryzmu; przypomina, że ograniczenia dotyczące szyfrowania i anonimowości muszą być ściśle zawężone zgodnie z zasadami legalności, konieczności i proporcjonalności; wzywa instytucje i państwa członkowskie UE do pełnego poparcia i wdrożenia zaleceń zawartych w raporcie specjalnego sprawozdawcy ONZ ds. promocji i ochrony prawa do wolności wyrażania opinii oraz wolności wypowiedzi z dnia 22 maja 2015 r., w którym poruszono kwestię korzystania z szyfrowania i anonimowości w komunikacji cyfrowej;

29.  zachęca do sporządzenia kodeksów postępowania etycznego dla dziennikarzy i osób uczestniczących w zarządzaniu ośrodkami medialnymi, aby zapewnić pełną niezależność dziennikarzy i organów medialnych;

30.  podkreśla, że organy ścigania i organy sądowe napotykają wiele przeszkód podczas prowadzenia dochodzeń i ścigania przestępców w internecie, także z powodu rozbieżności między przepisami krajowymi państw członkowskich;

31.  stwierdza, że w ewoluującym ekosystemie medialnym pojawili się nowi pośrednicy, zdolni do wywierania wpływu na informacje i idee oraz do ich kontrolowania w internecie przez nabycie funkcji i uprawnień do selekcji przedstawianych informacji; podkreśla, że konieczne jest dysponowanie wystarczającą liczbą niezależnych i autonomicznych kanałów, usług i źródeł online zdolnych do zapewnienia społeczeństwu pluralizmu opinii i demokratycznych idei w sprawach będących przedmiotem zainteresowania opinii publicznej; wzywa państwa członkowskie do opracowania nowych lub rozwinięcia istniejących strategii i środków krajowych w tym zakresie;

32.  uznaje, że nowe środowisko cyfrowe spowodowało pogłębienie problemu dezinformacji, czyli przekazywania fałszywych informacji; przypomina jednak, że zjawisko to nie jest nowe ani nie ogranicza się przestrzeni internetowej; podkreśla znaczenie zagwarantowania prawa do wysokiej jakości informacji przez poprawę dostępu obywateli do rzetelnych informacji, przy jednoczesnym zapobieganiu rozprzestrzenianiu dezinformacji w internecie i w tradycyjnych środkach przekazu; przypomina, że użycie terminu „fałszywe wiadomości” nie powinno nigdy służyć podważaniu zaufania społeczeństwa do mediów ani dyskredytowaniu i penalizacji głosów krytyki; wyraża zaniepokojenie z powodu potencjalnego zagrożenia, jakie pojęcie fałszywych informacji może stanowić dla wolności słowa i wypowiedzi oraz niezależności mediów, a także podkreśla negatywny wpływ rozprzestrzeniania się fałszywych informacji na jakość debaty politycznej i świadome uczestnictwo obywateli w demokratycznym społeczeństwie; podkreśla znaczenie skutecznych systemów samoregulacji opartych na zasadach dokładności i przejrzystości oraz przewidujących odpowiednie obowiązki i instrumenty dotyczące weryfikacji źródeł i sprawdzania faktów przez niezależne, bezstronne certyfikowane organizacje w celu zapewnienia obiektywności informacji i ich ochrony;

33.  zachęca firmy działające w branży mediów społecznościowych i platformy internetowe do opracowania narzędzi umożliwiających użytkownikom zgłaszanie i oznaczanie ewentualnych fałszywych informacji w celu ułatwienia ich szybkiego poprawienia i zbadania przez niezależne, bezstronne certyfikowane organizacje, które zajmują się dokładnym definiowaniem fałszywych informacji i dezinformacji, aby ograniczyć margines swobody pozostawiony podmiotom sektora prywatnego, a także do dalszego prezentowania informacji uznanych za fałszywe wraz z oznaczeniem „fałszywa informacja”, w celu wywołania debaty publicznej i zapobieżenia ponownemu pojawieniu się tych samych wprowadzających w błąd informacji w innej formie;

34.  przyjmuje z zadowoleniem decyzję Komisji w sprawie powołania grupy ekspertów wysokiego szczebla ds. fałszywych informacji i dezinformacji w internecie złożonej z przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego, platform mediów społecznościowych, organizacji zrzeszających media informacyjne, dziennikarzy i pracowników naukowych, aby analizować te pojawiające się zagrożenia i proponować środki operacyjne, które mogłyby zostać podjęte zarówno na szczeblu europejskim, jak i krajowym;

35.  podkreśla odpowiedzialność podmiotów internetowych za unikanie szerzenia niezweryfikowanych lub nieprawdziwych informacji jedynie w celu zwiększenia ruchu internetowego przez stosowanie działań mających na przykład na celu skłonienie użytkowników do klikania na nie („clickbait”);

36.  przyznaje, że rola i inwestycje wydawców prasy w zakresie dziennikarstwa śledczego, profesjonalnego i niezależnego mają zasadnicze znaczenia dla zwalczania szerzenia się fałszywych informacji, a także podkreśla potrzebę zapewnienia trwałości pluralistycznych prasowych treści redakcyjnych; zachęca zarówno Komisję, jak i państwa członkowskie, by przeznaczyły odpowiednie środki finansowe na umiejętności korzystania z mediów i narzędzi cyfrowych oraz na rozwój strategii komunikacji, we współpracy z organizacjami międzynarodowymi i organizacjami społeczeństwa obywatelskiego, z myślą o umocnieniu pozycji obywateli i użytkowników internetu, tak aby byli w stanie rozpoznać podejrzane źródła informacji i ich unikać, a także dostrzec i świadomie wskazać fałszywe treści i propagandę; w tym celu zachęca państwa członkowskie do włączenia umiejętności korzystania z mediów i informacji do krajowych systemów edukacji; wzywa Komisję do dokonania przeglądu najlepszych praktyk na szczeblu krajowym, aby zapewnić wysoką jakość dziennikarstwa i rzetelność publikowanych informacji;

37.  przypomina, że każda osoba ma prawo do podejmowania decyzji dotyczących własnych danych osobowych, a zwłaszcza wyłączne prawo do kontroli nad sposobami wykorzystania i ujawniania swoich danych osobowych oraz prawo do bycia zapomnianym, zdefiniowane jako możliwość uzyskania szybkiego usunięcia treści, które mogą uwłaczać jej godności, z mediów społecznościowych i wyszukiwarek internetowych;

38.  przyznaje, że internet i, bardziej ogólnie, rozwój środowiska cyfrowego rozszerzyły zasięg kilku praw człowieka, czemu dowodzi np. wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 13 maja 2014 r. w sprawie C-131/12 Google Spain SL i Google Inc przeciwko Agencia Española de Protección de Datos (AEPD) i Mario Costeja González(11); w związku z tym wzywa instytucje UE do uruchomienia partycypacyjnego procesu w celu opracowania europejskiej karty praw internetowych, uwzględniając najlepsze praktyki opracowane w państwach członkowskich, a zwłaszcza włoską Deklarację praw internetowych, jako punkt odniesienia, obok odpowiednich europejskich i międzynarodowych instrumentów ochrony praw człowieka, przy sporządzaniu regulacji dotyczących sfery cyfrowej;

39.  podkreśla kluczową rolę demaskatorów dla ochrony interesu publicznego i promowania kultury rozliczalności publicznej oraz uczciwości w instytucjach publicznych i prywatnych; ponownie wzywa Komisję i państwa członkowskie do przyjęcia i wdrożenia odpowiednich, zaawansowanych i kompleksowych ram wspólnych europejskich przepisów dotyczących ochrony sygnalistów przez pełne poparcie zaleceń Rady Europy i niedawnych rezolucji Parlamentu z dnia 14 lutego i 24 października 2017 r.; uważa, że konieczne jest zapewnienie, aby mechanizmy sprawozdawcze były dostępne, pewne i bezpieczne, a doniesienia sygnalistów i dziennikarzy śledczych profesjonalnie badane;

40.  podkreśla, że ochrona prawna sygnalistów ujawniających publicznie informacje opiera się na założeniu, że prawie obywateli do uzyskania tych informacji; podkreśla, że nie należy pozbawiać nikogo ochrony wyłącznie dlatego, że błędnie ocenił fakty lub że stwierdzone zagrożenie dla interesu publicznego nie wystąpiło, pod warunkiem że w chwili zgłoszenia osoba ta miała uzasadnione powody, by wierzyć w jego prawdziwość; przypomina, że osoby, które świadomie podają właściwym organom nieprawidłowe lub mylące informacje nie powinny być uważane za sygnalistów, a zatem nie powinny być objęte mechanizmami ochrony; podkreśla ponadto, że każdej osobie poszkodowanej, bezpośrednio lub pośrednio, w wyniku zgłoszenia lub ujawniania niedokładnych lub wprowadzających w błąd informacji powinno przysługiwać prawo do skorzystania ze skutecznego środka odwoławczego;

41.  zachęca Komisję i państwa członkowskie do przyjęcia środków służących ochronie poufności źródeł informacji, by zapobiegać dyskryminacji i groźbom;

42.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do zapewnienia, aby dziennikarze dysponowali odpowiednimi instrumentami przesyłania zapytań do organów administracji publicznej UE i państw członkowskich oraz otrzymywania od nich informacji, zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1049/2001 w sprawie publicznego dostępu do dokumentów, i aby nie musieli podporządkowywać się arbitralnym decyzjom o odmowie takiego dostępu; zauważa, że informacje uzyskiwane dzięki uprawnieniom śledczym przez dziennikarzy lub obywateli, w tym informacje od sygnalistów, wzajemnie się uzupełniają oraz mają zasadnicze znaczenie dla pełnienia przez dziennikarzy misji ochrony interesu publicznego; ponownie zwraca uwagę, że dostęp do źródeł i wydarzeń publicznych powinien być uzależniony od obiektywnych, niedyskryminacyjnych i przejrzystych kryteriów;

43.  podkreśla, że wolność prasy wymaga niezależności od sił politycznych i ekonomicznych, co zakłada równe traktowanie bez względu na orientację redakcyjną; przypomina o znaczeniu zapewniania, aby dziennikarstwo mogło korzystać z mechanizmów zapobiegających koncentracji w pojedynczych, monopolistycznych lub quasimonopolistycznych grupach, w trosce o swobodę konkurencji i różnorodność redakcyjną; wzywa państwa członkowskie do przyjęcia i wdrożenia regulacji prawnych dotyczących własności mediów, aby zapobiec poziomej koncentracji własności w sektorze mediów, pośredniej własności mediów i powiązaniom właścicielskim w sektorze mediów oraz zagwarantować przejrzystość, jawność oraz łatwy dostęp obywateli do informacji dotyczących własności mediów, źródeł ich finansowania oraz zarządzania nimi; podkreśla znaczenie stosowania odpowiednich ograniczeń w zakresie własności mediów przez osoby pełniące funkcje publiczne oraz zagwarantowanie niezależnego nadzoru i skutecznych mechanizmów zapewniania zgodności z przepisami w celu zapobieżenia wystąpieniu konfliktu interesów oraz w celu przeciwdziałania efektowi „drzwi obrotowych”; uważa, że istotną rolę niezależnych i bezstronnych organów krajowych dla zapewnienia skutecznego skutecznego nadzoru nad sektorem mediów audiowizualnych;

44.  wzywa państwa członkowskie do opracowania własnych zdolności strategicznych i kontaktów ze społecznościami lokalnymi w UE i jej sąsiedztwie, aby wspierać pluralistyczne środowisko medialne oraz informować o strategiach politycznych UE w sposób spójny i skuteczny;

45.  zachęca państwa członkowskie do pełnego wsparcia i zatwierdzenia zalecenia Komitetu Ministrów Rady Europy dla państw członkowskich w sprawie pluralizmu mediów i przejrzystości w dziedzinie własności mediów przyjętego w dniu 7 marca 2018 r.;

46.  przypomina o istotnej roli, jaką odgrywają nadawcy publiczni w utrzymaniu pluralizmu mediów, jak zaznaczono w Protokole nr 29 załączonym do Traktatów; wzywa państwa członkowskie do zapewnienia im odpowiednich środków finansowych i technicznych koniecznych do pełnienia ich funkcji społecznej i służenia interesowi publicznemu; w tym celu wzywa państwa członkowskie do zagwarantowania ich niezależności redakcyjnej przez ich ochronę, na podstawie jasno określonych ram regulacyjnych, przed wszelkiego rodzaju ingerencjami i wpływami rządowymi, politycznymi i komercyjnymi, zapewniając jednocześnie wszystkim organom publicznym i podmiotom mających uprawnienia wykonawcze w dziedzinach nadawania i telekomunikacji pełną autonomię i niezależność w zakresie zarządzania;

47.  wzywa państwa członkowskie do pilnego dostosowania swojej polityki wydawania licencji dla krajowych przedsiębiorstw nadawczych, kierując się zasadą poszanowania pluralizmu mediów; podkreśla, że nakładane ceny i rygorystyczny charakter obowiązków związanych z wydawaniem takich licencji powinny podlegać kontroli i nie mogą zagrażać wolności mediów;

48.  wzywa Komisję do sprawdzenia, czy państwa członkowskie przyznają licencje na nadawanie na podstawie obiektywnych, przejrzystych, bezstronnych i proporcjonalnych kryteriów;

49.  sugeruje, że do skutecznej ochrony wolności i pluralizmu mediów konieczny jest zakaz udziału w postępowaniach o udzielenie zamówień publicznych dla przedsiębiorstw, których ostateczny właściciel jest też właścicielem przedsiębiorstwa medialnego, lub przynajmniej informacje o takich sytuacjach powinny być podawane w sposób w pełni przejrzysty; proponuje, aby od państw członkowskich wymagać regularnego składania sprawozdań na temat środków publicznych przekazywanych przedsiębiorstwom medialnym, a także regularnie monitorować wszelkie finansowanie publiczne na rzecz właścicieli mediów; podkreśla, że właścicielami mediów nie powinny być osoby skazane za przestępstwa lub uznane za winne popełnienia przestępstwa;

50.  podkreśla, że wszelkie finansowanie publiczne dla organizacji działających w sektorze mediów należy przyznawać na podstawie niedyskryminacyjnych, obiektywnych i przejrzystych kryteriów, które powinny być z wyprzedzeniem podawane do wiadomości wszystkich mediów;

51.  przypomina, że państwa członkowskie powinny znaleźć sposoby na wspieranie mediów, zapewniając na przykład neutralność podatku VAT zgodnie z zaleceniem zawartym w rezolucji z dnia 13 października 2011 r. w sprawie przyszłości podatku VAT(12), a także wspierając inicjatywy związane z mediami;

52.  wzywa Komisję do przydzielenia stałego i odpowiedniego finansowania z unijnego budżetu na wspieranie Monitora Pluralizmu Mediów przy Centrum ds. Pluralizmu i Wolności Mediów oraz stworzenia corocznego mechanizmu oceny ryzyka dla pluralizmu mediów w państwach członkowskich; podkreśla, że takie same mechanizmy należy stosować, aby dokonywać pomiaru pluralizmu mediów w krajach kandydujących, a wyniki Monitora Pluralizmu Mediów powinny rzeczywiście wpływać na postępy w procesie negocjacji;

53.  wzywa Komisję do monitorowania oraz zebrania informacji i statystyk na temat wolności i pluralizmu mediów we wszystkich państwach członkowskich, a także do dokładnego analizowania przypadków naruszania praw podstawowych przysługujących dziennikarzom, przy poszanowaniu zasady pomocniczości;

54.  podkreśla potrzebę umocnienia wymiany najlepszych praktyk między organami regulacyjnymi w dziedzinie mediów audiowizualnych w różnych państwach członkowskich;

55.  wzywa Komisję do uwzględnienia zaleceń zawartych w rezolucji Parlamentu z dnia 25 października 2016 r. w sprawie ustanowienia unijnego mechanizmu na rzecz demokracji, praworządności i praw podstawowych; w związku z tym wzywa Komisję, aby ujęła wyniki i zalecenia Monitora Pluralizmu Mediów w sprawie zagrożeń dla pluralizmu mediów i wolności mediów w UE przy sporządzaniu corocznego sprawozdania dotyczącego demokracji, praworządności i praw podstawowych;

56.  zachęca państwa członkowskie, by wzmogły wysiłki mające na celu zwiększenie umiejętności korzystania z mediów i promowały inicjatywy szkoleniowe i edukacyjne wśród wszystkich obywateli przez kształcenie formalne, pozaformalne i nieformalne z perspektywy uczenia się przez całe życie, również przez zwracanie szczególnej uwagi na wstępne i ustawiczne kształcenie nauczycieli oraz ich wspieranie, a także przez zachęcanie do dialogu i współpracy sektora edukacji, sektora szkoleniowego oraz wszystkich odpowiednich zainteresowanych stron, w tym pracowników mediów, społeczeństwa obywatelskiego i organizacji młodzieżowych; potwierdza konieczność promowania dostosowanych do wieku innowacyjnych narzędzi służących wspieraniu upodmiotowienia i bezpieczeństwa w internecie jako obowiązkowych elementów programu nauczania, oraz potrzebę zmniejszenia przepaści cyfrowej zarówno przez specjalne projekty dotyczące umiejętności korzystania z technologii, jak i odpowiednie inwestycje w infrastrukturę, tak aby zapewnić powszechny dostęp do informacji;

57.  podkreśla, że rozwijanie umiejętności krytycznej oceny i analizy odnośnie do korzystania z treści medialnych i ich tworzenia ma zasadnicze znaczenie dla zrozumienia przez obywateli bieżących problemów i ich udziału w życiu społecznym, a także ich wiedzy zarówno o transformacyjnym potencjale, jaki i zagrożeniach nieodłącznie związanych z coraz bardziej złożonym i wzajemnie połączonym otoczeniem medialnym; podkreśla, że umiejętność korzystania z mediów jest kluczowa w demokracji i wzmacnia pozycję obywateli; wzywa Komisję i państwa członkowskie do opracowania specjalnych środków w celu promowania i wspierania projektów budujących umiejętności korzystania z mediów, takich jak projekt pilotażowy „Umiejętność korzystania z mediów dla wszystkich” i do opracowania, jako integralnej części polityki edukacyjnej Unii Europejskiej, kompleksowej polityki dotyczącej umiejętności korzystania z mediów skierowanej do obywateli we wszystkich grupach wiekowych i dotyczącej wszystkich rodzajów mediów, która będzie wspierana ze środków odpowiednich funduszy Unii, takich jak europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne i „Horyzont 2020”;

58.  zauważa z zaniepokojeniem, że dostęp do mediów dla mniejszości, społeczności lokalnych i regionalnych, kobiet i osób niepełnosprawnych jest zagrożony, jak podkreślono w Monitorze Pluralizmu Mediów z 2016 r.; podkreśla, że pluralistyczne media są nieodzowne w otwartym, wolnym i gwarantującym pluralizm pejzażu medialnym, oraz że wszyscy obywatele mają prawo dostępu do wolnych od wpływów informacji w języku ojczystym lub w języku mniejszości, niezależnie od tego, czy jest to język państwowy, czy język mniejszości; podkreśla wagę zapewniania europejskim dziennikarzom – w szczególności tym pracującym w rzadziej używanych i mniejszościowych językach – odpowiednich możliwości w zakresie szkoleń i przekwalifikowania; w związku z tym apeluje do Komisji i państw członkowskich, aby zachęcały do badań, projektów i strategii politycznych poprawiających dostęp do mediów i zwiększających możliwości uczestnictwa i wyrażania opinii dla wszystkich obywateli oraz aby wspierały działania w tym zakresie, w tym odpowiednie inicjatywy ukierunkowane na znajdujące się w trudnym położeniu mniejszości (takie jak projekt pilotażowy dotyczący możliwości odbycia stażu dla przedstawicieli mediów języków mniejszościowych), oraz aby gwarantowały wszystkim obywatelom możliwości uczestnictwa i wyrażania opinii;

59.  zachęca sektor mediów, aby chronił równouprawnienie płci w strategiach i praktyce mediów przez mechanizmy współregulacyjne, wewnętrzne kodeksy postępowania i inne dobrowolne działania;

60.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do zaangażowania się w kampanie społeczne, programy edukacyjne i bardziej ukierunkowane szkolenia i działania zwiększające świadomość (w tym dla decydentów branżowych), aby promować wartości i praktyki równościowe przez finansowanie i promocję zarówno na szczeblu krajowym, jak i europejskim, by skutecznie rozwiązać problem braku równouprawnienia płci w sektorze mediów;

61.  zaleca Komisji opracowanie stabilnej strategii sektorowej dla europejskiego sektora medialnego opartej na innowacyjności; uważa, że taka strategia powinna zacieśniać współpracę transgraniczną i zachęcać podmioty medialne UE do współpracy produkcyjnej, aby podkreślić ich różnorodność i promować dialog międzykulturowy, zacieśniać współpracę z poszczególnymi redakcjami i usługami audiowizualnymi wszystkich instytucji europejskich, szczególnie z tymi w Parlamencie, oraz wspierać relacjonowanie w mediach spraw UE oraz dbać o obecność UE w mediach;

62.  podkreśla, że dalszy rozwój modeli dotyczących ustanowienia europejskiej publicznej platformy nadawczej wsparłoby unijne debaty polityczne oparte na faktach, dopuszczające i respektujące odmienność poglądów, przyczyniłoby się do pluralizmu opinii w nowo zintegrowanym środowisku medialnym i wsparło widoczność UE w stosunkach zewnętrznych;

63.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do zapewnienia ochrony wolności mediów i wolności wypowiedzi w sztuce współczesnej przez promowanie tworzenia dzieł sztuki będących wyrazem obaw społecznych, zachęcających do krytycznej debaty i skłaniających do polemiki;

64.  podkreśla potrzebę zniesienia blokowania geograficznego medialnych treści informacyjnych, aby umożliwić dzięki temu obywatelom Unii dostęp internetowy, dostęp na żądanie i dostęp do transmisji strumieniowej treści kanałów telewizyjnych z innych państw członkowskich;

65.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich oraz Sekretarzowi Generalnemu Rady Europy.

(1) Dz.U. L 145 z 31.5.2001, s. 43.
(2) Dz.U. C 55 z 12.2.2016, s. 33.
(3) Dz.U. C 378 z 9.11.2017, s. 104.
(4) Dz.U. C 355 z 20.10.2017, s. 51.
(5) Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0095.
(6) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0409.
(7) Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0022.
(8) Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0402.
(9) Dz.U. C 32 z 4.2.2014, s. 6.
(10) Dz.U. L 88 z 31.3.2017, s. 6.
(11) ECLI:EU:C:2014:317.
(12) Dz.U. C 94 E z 3.4.2013, s. 5.

Informacja prawna - Polityka ochrony prywatności