Indeks 
Teksty przyjęte
Środa, 12 grudnia 2018 r. - Strasburg
Projekt budżetu korygującego nr 6/2018: zmniejszenie środków na płatności i środków na zobowiązania (zasoby własne)
 Uruchomienie instrumentu elastyczności na sfinansowanie natychmiastowych środków budżetowych służących do rozwiązywania bieżących problemów wynikających z migracji, napływu uchodźców i zagrożeń bezpieczeństwa
 Uruchomienie Funduszu Solidarności Unii Europejskiej w celu zapewnienia środków na wypłatę zaliczek w budżecie ogólnym Unii na 2019 r.
 Budżet ogólny Unii Europejskiej na rok budżetowy 2019
 Decyzja Rady w sprawie zawarcia Umowy o partnerstwie gospodarczym między Unią Europejską a Japonią ***
 Decyzja Rady w sprawie zawarcia Umowy o partnerstwie gospodarczym między Unią Europejską a Japonią (rezolucja)
 Umowa o partnerstwie strategicznym między UE a Japonią ***
 Umowa o partnerstwie strategicznym między UE a Japonią (rezolucja)
 Eurośródziemnomorska umowa lotnicza między UE a Jordanią (przystąpienie Chorwacji do UE) ***
 „Horyzont Europa” - program ramowy w zakresie badań i innowacji ***I
 Program szczegółowy służący realizacji programu ramowego w zakresie badań naukowych i innowacji „Horyzont Europa” na lata 2021-2027 ***I
 Pakiet dotyczący jednolitego rynku
 Ustalenia i zalecenia Komisji Specjalnej ds. Terroryzmu
 Sprawozdanie roczne w sprawie realizacji wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa
 Sprawozdanie roczne w sprawie realizacji wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony
 Sprawozdanie roczne dotyczące praw człowieka i demokracji na świecie za rok 2017 oraz polityki Unii Europejskiej w tym zakresie
 Ustanowienie Europejskiego Funduszu Obronnego ***I
 Ustanowienie instrumentu „Łącząc Europę” ***I
 Wdrożenie układu o stowarzyszeniu UE z Ukrainą

Projekt budżetu korygującego nr 6/2018: zmniejszenie środków na płatności i środków na zobowiązania (zasoby własne)
PDF 128kWORD 51k
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 12 grudnia 2018 r. w sprawie stanowiska Rady dotyczącego projektu budżetu korygującego Unii Europejskiej nr 6/2018 na rok budżetowy 2018: zmniejszenie środków na płatności i środków na zobowiązania zgodnie z zaktualizowanymi prognozami dotyczącymi wydatków i aktualizacją dochodów (zasoby własne) (13961/2018 – C8-0488/2018 – 2018/2244(BUD))
P8_TA(2018)0500A8-0399/2018

Parlament Europejski,

–  uwzględniając art. 314 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając art. 106a Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Energii Atomowej,

–  uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 966/2012 z dnia 25 października 2012 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002(1), w szczególności jego art. 41,

–  uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2018/1046 z dnia 18 lipca 2018 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii, zmieniające rozporządzenia (UE) nr 1296/2013, (UE) nr 1301/2013, (UE) nr 1303/2013, (UE) nr 1304/2013, (UE) nr 1309/2013, (UE) nr 1316/2013, (UE) nr 223/2014 i (UE) nr 283/2014 oraz decyzję nr 541/2014/UE, a także uchylające rozporządzenie (UE, Euratom) nr 966/2012(2), w szczególności jego art. 44,

–  uwzględniając budżet ogólny Unii Europejskiej na rok budżetowy 2018, w formie przyjętej ostatecznie w dniu 30 listopada 2017 r.(3),

–  uwzględniając rozporządzenie Rady (UE, Euratom) nr 1311/2013 z dnia 2 grudnia 2013 r. określające wieloletnie ramy finansowe na lata 2014−2020(4),

–  uwzględniając Porozumienie międzyinstytucjonalne z dnia 2 grudnia 2013 r. pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami(5),

–  uwzględniając decyzję Rady 2014/335/UE, Euratom z dnia 26 maja 2014 r. w sprawie systemu zasobów własnych Unii Europejskiej(6),

–  uwzględniając projekt budżetu korygującego nr 6/2018 przyjęty przez Komisję dnia 12 października 2018 r. (COM(2018)0704),

–  uwzględniając stanowisko dotyczące projektu budżetu korygującego nr 6/2018 przyjęte przez Radę dnia 26 listopada 2018 r. i przekazane Parlamentowi Europejskiemu tego samego dnia (13961/2018 – C8-0488/2018),

–  uwzględniając art. 88 i 91 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Budżetowej (A8-0399/2018),

A.  mając na uwadze, że celem projektu budżetu korygującego nr 6/2018 jest aktualizacja budżetu zarówno po stronie wydatków, jak i dochodów, w celu uwzględnienia ostatnich zmian;

B.  mając na uwadze, że po stronie wydatków projekt budżetu korygującego nr 6/2018 zmniejsza środki na zobowiązania i środki na płatności w liniach budżetowych odpowiednio o 48,7 mln EUR i 44,7 mln EUR w dziale 1a „Konkurencyjność na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia” oraz w dziale 2 „Trwały wzrost gospodarczy – zasoby naturalne”;

C.  mając na uwadze, że po stronie dochodów projekt budżetu korygującego nr 6/2018 dotyczy korekty prognozy tradycyjnych zasobów własnych (tj. należności celnych i opłat wyrównawczych od cukru), podatku od wartości dodanej (VAT) i dochodu narodowego brutto (DNB) oraz zapisania w budżecie odpowiednich kwot rabatu brytyjskiego i ich finansowania, co ma wpływ na rozłożenie na poszczególne państwa członkowskie składek do budżetu Unii na poczet zasobów własnych;

1.  z zadowoleniem przyjmuje fakt, że realizacja programów na lata 2014–2020 osiąga wreszcie pełną sprawność i skutkuje jedynie niewielkim dostosowaniem po stronie wydatków w porównaniu z bardzo znaczącymi budżetami korygującymi przyjętymi w latach 2016 i 2017; zachęca Komisję i państwa członkowskie do nadrobienia znacznych opóźnień z ostatnich trzech lat;

2.  odnotowuje techniczny proces przywracania równowagi zasobów własnych, który stał się konieczny w związku z korektą prognozy tradycyjnych zasobów własnych i VAT oraz aktualizacjami rabatu brytyjskiego;

3.  zatwierdza stanowisko Rady dotyczące projektu budżetu korygującego nr 6/2018;

4.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do ogłoszenia, że budżet korygujący nr 6/2018 został ostatecznie przyjęty, i do zarządzenia jego publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej;

5.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji oraz parlamentom narodowym.

(1) Dz.U. L 298 z 26.10.2012, s. 1.
(2) Dz.U. L 193 z 30.7.2018, s. 1.
(3) Dz.U. L 57 z 28.2.2018, s. 1.
(4) Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 884.
(5) Dz.U. C 373 z 20.12.2013, s. 1.
(6) Dz.U. L 168 z 7.6.2014, s. 105.


Uruchomienie instrumentu elastyczności na sfinansowanie natychmiastowych środków budżetowych służących do rozwiązywania bieżących problemów wynikających z migracji, napływu uchodźców i zagrożeń bezpieczeństwa
PDF 135kWORD 50k
Rezolucja
Załącznik
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 12 grudnia 2018 r. w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie uruchomienia instrumentu elastyczności na sfinansowanie natychmiastowych środków budżetowych służących do rozwiązywania bieżących problemów wynikających z migracji, napływu uchodźców i zagrożeń bezpieczeństwa (COM(2018)0901 – C8-0492/2018 – 2018/2274(BUD))
P8_TA(2018)0501A8-0455/2018

Parlament Europejski,

–  uwzględniając wniosek Komisji przedłożony Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2018)0901 – C8‑0492/2018),

–  uwzględniając rozporządzenie Rady (UE, Euratom) nr 1311/2013 z dnia 2 grudnia 2013 r. określające wieloletnie ramy finansowe na lata 2014–2020(1), w szczególności jego art. 11,

–  uwzględniając Porozumienie międzyinstytucjonalne z dnia 2 grudnia 2013 r. pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami(2), w szczególności jego pkt 12,

–  uwzględniając nowy projekt budżetu ogólnego Unii Europejskiej na rok budżetowy 2019 przyjęty przez Komisję dnia 30 listopada 2018 r. (COM(2018)0900) zgodnie z art. 314 ust. 8 TFUE,

–  uwzględniając wyniki rozmów trójstronnych w sprawie budżetu z dnia 4 grudnia 2018 r.,

–  uwzględniając stanowisko w sprawie drugiego projektu budżetu ogólnego Unii Europejskiej na rok budżetowy 2019 przyjęte przez Radę dnia 11 grudnia 2018 r. i przekazane Parlamentowi Europejskiemu tego samego dnia (15205/2018 – C8-0499/2018),

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Budżetowej (A8-0455/2018),

A.  mając na uwadze, że instrument elastyczności ma umożliwiać finansowanie w danym roku budżetowym jasno określonych wydatków, których nie można pokryć w ramach pułapów dostępnych dla co najmniej jednego działu;

B.  mając na uwadze, że Komisja zaproponowała uruchomienie instrumentu elastyczności w celu uzupełnienia środków finansowych w budżecie ogólnym Unii na rok budżetowy 2019 powyżej pułapu dla działu 3. o kwotę 985 629 138 EUR na finansowanie środków w dziedzinie migracji, uchodźców i bezpieczeństwa;

C.  mając na uwadze, że podczas rozmów trójstronnych w sprawie budżetu w dniu 4 grudnia 2018 r. przedstawiciele Parlamentu i Rady uzgodnili dalsze uruchomienie instrumentu elastyczności w kwocie 178 715 475 EUR w wyniku wzmocnienia programów „Horyzont 2020” i Erasmus + w poddziale 1a;

1.  zgadza się na uruchomienie instrumentu elastyczności w kwocie 1 164 344 613 mln EUR w środkach na zobowiązania;

2.  zaznacza, że uruchomienie tego instrumentu zgodnie z art. 11 rozporządzenia w sprawie WRF kolejny raz świadczy o istotnej potrzebie zwiększenia elastyczności budżetu Unii;

3.  powtarza wyrażaną od dłuższego czasu opinię, że płatności wynikające z zobowiązań uruchomionych wcześniej za pomocą instrumentu elastyczności mogą być uwzględniane jedynie poza pułapami wieloletnich ram finansowych;

4.  zatwierdza decyzję załączoną do niniejszej rezolucji;

5.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do podpisania wraz z przewodniczącym Rady niniejszej decyzji i zapewnienia jej publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej;

6.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji wraz z załącznikiem Radzie i Komisji.

ZAŁĄCZNIK:

DECYZJA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

w sprawie uruchomienia instrumentu elastyczności w celu wzmocnienia kluczowych programów na rzecz konkurencyjności UE i sfinansowania natychmiastowych środków budżetowych służących do rozwiązywania bieżących problemów wynikających z migracji, napływu uchodźców i zagrożeń bezpieczeństwa

(Tekst tego załącznika nie został powtórzony w tym miejscu, ponieważ odpowiada on końcowej wersji decyzji (UE) 2019/276.)

(1) Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 884.
(2) Dz.U. C 373 z 20.12.2013, s. 1.


Uruchomienie Funduszu Solidarności Unii Europejskiej w celu zapewnienia środków na wypłatę zaliczek w budżecie ogólnym Unii na 2019 r.
PDF 132kWORD 49k
Rezolucja
Załącznik
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 12 grudnia 2018 r. w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie uruchomienia Funduszu Solidarności Unii Europejskiej w celu zapewnienia środków na wypłatę zaliczek w budżecie ogólnym Unii na 2019 r. (COM(2018)0281 – C8-0221/2018 – 2018/2074(BUD))
P8_TA(2018)0502A8-0453/2018

Parlament Europejski,

–  uwzględniając wniosek Komisji przedłożony Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2018)0281 – C8-0221/2018),

–  uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 2012/2002 z dnia 11 listopada 2002 r. ustanawiające Fundusz Solidarności Unii Europejskiej(1),

–  uwzględniając rozporządzenie Rady (UE, Euratom) nr 1311/2013 z dnia 2 grudnia 2013 r. określające wieloletnie ramy finansowe na lata 2014–2020(2), w szczególności jego art. 10,

–  uwzględniając Porozumienie międzyinstytucjonalne z dnia 2 grudnia 2013 r. pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami(3), w szczególności jego pkt 11,

–  uwzględniając wyniki rozmów trójstronnych z dnia 4 grudnia 2018 r.,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Budżetowej (A8-0453/2018),

A.  mając na uwadze, że zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 661/2014 zmieniającym rozporządzenie (WE) nr 2012/2002 na wypłatę zaliczek ze środków w budżecie ogólnym Unii udostępnia się kwotę w wysokości 50 000 000 EUR,

1.  zatwierdza decyzję załączoną do niniejszej rezolucji;

2.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do podpisania wraz z przewodniczącym Rady niniejszej decyzji i zapewnienia jej publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej;

3.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji wraz z załącznikiem Radzie i Komisji.

ZAŁĄCZNIK

DECYZJA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

w sprawie uruchomienia Funduszu Solidarności Unii Europejskiej w celu zapewnienia środków na wypłatę zaliczek w budżecie ogólnym Unii na 2019 r.

(Tekst tego załącznika nie został powtórzony w tym miejscu, ponieważ odpowiada on końcowej wersji decyzji (UE) 2019/277.)

(1) Dz.U. L 311 z 14.11.2002, s. 3.
(2) Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 884.
(3) Dz.U. C 373 z 20.12.2013, s. 1.


Budżet ogólny Unii Europejskiej na rok budżetowy 2019
PDF 200kWORD 59k
Rezolucja
Załącznik
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 12 grudnia 2018 r. dotyczące stanowiska Rady w sprawie drugiego projektu budżetu Unii Europejskiej na rok budżetowy 2019 (15205/2018 – C8-0499/2018 – 2018/2275(BUD))
P8_TA(2018)0503A8-0454/2018

Parlament Europejski,

–  uwzględniając art. 314 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając art. 106a Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Energii Atomowej,

–  uwzględniając decyzję Rady 2014/335/UE, Euratom z dnia 26 maja 2014 r. w sprawie systemu zasobów własnych Unii Europejskiej(1),

–  uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 966/2012 z dnia 25 października 2012 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002(2),

–  uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2018/1046 z dnia 18 lipca 2018 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii, zmieniające rozporządzenia (UE) nr 1296/2013, (UE) nr 1301/2013, (UE) nr 1303/2013, (UE) nr 1304/2013, (UE) nr 1309/2013, (UE) nr 1316/2013, (UE) nr 223/2014 i (UE) nr 283/2014 oraz decyzję nr 541/2014/UE, a także uchylające rozporządzenie (UE, Euratom) nr 966/2012(3),

–  uwzględniając rozporządzenie Rady (UE, Euratom) nr 1311/2013 z dnia 2 grudnia 2013 r. określające wieloletnie ramy finansowe na lata 2014–2020(4) („rozporządzenie w sprawie wieloletnich ram finansowych”),

–  uwzględniając Porozumienie międzyinstytucjonalne z dnia 2 grudnia 2013 r. pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami(5),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 marca 2018 r. w sprawie ogólnych wytycznych dotyczących przygotowania budżetu(6),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 19 kwietnia 2018 r. w sprawie preliminarza dochodów i wydatków Parlamentu Europejskiego na rok budżetowy 2019(7),

–  uwzględniając projekt budżetu ogólnego Unii Europejskiej na rok budżetowy 2019, przyjęty przez Komisję dnia 21 czerwca 2018 r.(COM(2018)0600),

–  uwzględniając stanowisko w sprawie projektu budżetu ogólnego Unii Europejskiej na rok budżetowy 2019, przyjęte przez Radę dnia 4 września 2018 r. i przekazane Parlamentowi Europejskiemu dnia 13 września 2018 r. (11737/2018 – C8‑0410/2018),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 5 lipca 2018 r. w sprawie mandatu do rozmów trójstronnych dotyczących projektu budżetu na rok 2019(8),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 24 października 2018 r. na temat stanowiska Rady w sprawie projektu budżetu ogólnego Unii Europejskiej na rok budżetowy 2019(9),

–  uwzględniając fakt, że komitet pojednawczy nie osiągnął porozumienia w sprawie wspólnego projektu w terminie dwudziestu jeden dni, o którym mowa w art. 314 ust. 6 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając drugi projekt budżetu ogólnego Unii Europejskiej na rok budżetowy 2019, przyjęty przez Komisję dnia 30 listopada 2018 r. (COM(2018)0900) zgodnie z art. 314 ust. 8 TFUE,

–  uwzględniając wyniki rozmów trójstronnych w sprawie budżetu z dnia 4 grudnia 2018 r.,

–  uwzględniając stanowisko w sprawie drugiego projektu budżetu ogólnego Unii Europejskiej na rok budżetowy 2019, przyjęte przez Radę dnia 11 grudnia 2018 r. (15205/2018 – C8‑0499/2018),

–  uwzględniając art. 88 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Budżetowej (A8-0454/2018),

1.  przypomina, że na „projekt pakietu” – uzgodnionego po trudnych i intensywnych negocjacjach przez Parlament i Radę podczas rozmów trójstronnych dnia 4 grudnia 2018 r. – składają się dwa elementy: budżet Unii na rok 2019, ustalony na poziomie 165 795,6 mln EUR w środkach na zobowiązania i 148 198,9 mln EUR w środkach na płatności, oraz cztery wspólne oświadczenia, a także jedno oświadczenie jednostronne;

2.  podkreśla, że chociaż projekt budżetu w wersji zmienionej przez Radę nie całkiem zaspokaja autentyczną potrzebę wyważonego, spójnego i skutecznego budżetu Unii, celem Parlamentu jest zapewnić Unii budżet, który może przynieść wymierne korzyści obywatelom i przedsiębiorstwom;

3.  z zadowoleniem przyjmuje uzgodniony ogólny poziom środków na zobowiązania, który został podniesiony o 1,728 mln EUR w stosunku do pierwotnego czytania Rady; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że uzyskany w negocjacjach wzrost środków o 943 mln EUR odzwierciedla główne priorytety polityczne Parlamentu, a mianowicie wspieranie naukowców, młodych ludzi i MŚP, zwalczanie podstawowych przyczyn migracji i zmiany klimatu, zwiększanie bezpieczeństwa obywateli UE, a także kwestie obrony;

4.  z zadowoleniem przyjmuje fakt, że ogólny poziom środków na płatności uzgodniony na 2019 r. wzrósł o 2,4 % w porównaniu z budżetem na 2018 r.; zauważa jednak, że poziom płatności stanowi zaledwie 0,9 % DNB Unii; podkreśla znaczenie wspólnego oświadczenia w sprawie środków na płatności, w którym Parlament i Rada zobowiązują się podjąć niezbędne decyzje o zaspokojeniu należycie uzasadnionych potrzeb;

5.  ubolewa, że Rada, pod pretekstem, że nie miała wystarczająco dużo czasu na przeprowadzenie analizy, odmówiła dla zasady, w kontekście procedury budżetowej na 2019 r., wszelkiej dyskusji na temat wykorzystania nowego art. 15 ust. 3 rozporządzenia finansowego, umożliwiającego ponowne udostępnienie umorzonych kwot przeznaczonych na badania w ramach rocznej procedury budżetowej; w związku z tym zwraca się do Komisji, aby co najmniej dwa razy w roku przedstawiała sprawozdania dotyczące konkretnie umorzonych kwot na programy badawcze oraz aby przedstawiła wszystkie istotne informacje i elementy dotyczące art. 15 ust. 3 i zaproponowała jego wykorzystanie w kontekście procedury budżetowej dotyczącej 2020 r.;

6.  ponownie wyraża ubolewanie, że Parlament, będący jednym z dwóch organów władzy budżetowej, nie był należycie zaangażowany przez Radę i Komisję w dyskusje na temat rozszerzenia Instrumentu Pomocy dla Uchodźców w Turcji; ubolewa nad bezkompromisowym stanowiskiem Rady w sprawie finansowania drugiej transzy Instrumentu Pomocy dla Uchodźców w Turcji, do której wkład z budżetu Unii wyniesie 2 mld EUR, podczas gdy państwa członkowskie zapłacą 1 mld EUR; przypomina o swoim ugruntowanym stanowisku, zgodnie z którym nowe inicjatywy nie mogą być finansowane kosztem istniejących unijnych projektów zewnętrznych; przypomina, że z powodu niechęci Rady pułapy obecnych WRF nie zostały zwiększone przy okazji śródokresowej rewizji, a WRF nie były wystarczająco elastyczne, aby można było reagować na nieprzewidziane okoliczności; podkreśla, że należy wyciągnąć wnioski w odniesieniu do WRF na okres po 2021 r., aby uniknąć między innymi tworzenia budżetowych satelitów, takich jak Instrument Pomocy dla Uchodźców w Turcji;

7.  zgodnie ze wspólnym oświadczeniem uzgodnionym przez Parlament, Radę i Komisję nalega, aby uzgodnione wzmocnienie programów „Horyzont 2020” i Erasmus + w wysokości 100 mln EUR w budżecie korygującym w 2019 r. nie było finansowane w drodze przeniesienia z innych programów, lecz z nowych środków;

8.  ze względu na zwiększone wsparcie, jakie Europol zapewnia państwom członkowskim w ramach współpracy organów ścigania, i jego zaangażowanie w walkę z terroryzmem i cyberprzestępczością, przyjmuje z zadowoleniem utworzenie 10 dodatkowych stanowisk oraz związany z tym wzrost środków na rzecz Europolu;

9.  z zadowoleniem przyjmuje utworzenie pięciu stanowisk i związane z tym zwiększenie przez Komisję środków w projekcie budżetu na 2019 r., aby zapobiec powstaniu zaległości, które mogłyby mieć niekorzystny wpływ na wydajność sądów w kontekście nowych działań podejmowanych przez Trybunał oraz stale rosnącego obciążenia pracą, zwłaszcza w związku z brexitem; wskazuje jednak, że Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej potrzebował w rzeczywistości 16 nowych stanowisk stałych na potrzeby usług wsparcia;

10.  z zadowoleniem przyjmuje wzmocnienie pozycji budżetowej ESDZ przeznaczonej dla zespołu ds. strategicznej komunikacji, aby zapewnić bardziej skoordynowaną reakcję Unii na wyzwania związane z dezinformacją;

11.  zatwierdza stanowisko Rady dotyczące drugiego projektu budżetu ogólnego Unii Europejskiej na rok budżetowy 2019, a także wspólne oświadczenia załączone do niniejszej rezolucji;

12.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do stwierdzenia, że budżet ogólny Unii Europejskiej na rok budżetowy 2019 został ostatecznie przyjęty, i do zarządzenia jego publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej;

13.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, innym zainteresowanym instytucjom i organom oraz parlamentom narodowym.

ZAŁĄCZNIK

PROJEKT PAKIETU

Budżet 2019 – wspólne wnioski

Niniejsze wspólne wnioski dotyczą następujących sekcji:

1.  Budżet 2019

2.  Oświadczenia

Ogólny zarys

Zgodnie z treścią wspólnych wniosków:

—  ogólny poziom środków na zobowiązania (śnz) w budżecie na 2019 r. ustalono na poziomie 165 795,6 mln EUR. Ogółem, zostawia to margines w kwocie 1 291,1 mln EUR w środkach na zobowiązania poniżej pułapów WRF na 2019 r.;

—  ogólny poziom środków na płatności (śnp) w budżecie na 2019 r. ustalono na poziomie 148 198,9 mln EUR;

—  instrument elastyczności na 2019 r. zostaje uruchomiony na kwotę 1 164,3 mln EUR w środkach na zobowiązania dla poddziału 1a (Konkurencyjność na rzecz wzrostu i zatrudnienia) oraz działu 3 (Bezpieczeństwo i obywatelstwo);

—  łączny margines na zobowiązania wykorzystuje się na poziomie 1 476,0 mln EUR dla poddziału 1a (Konkurencyjność na rzecz wzrostu i zatrudnienia), poddziału 1b (Spójność gospodarcza, społeczna i terytorialna) oraz działu 4 (Globalny wymiar Europy);

—  margines na nieprzewidziane wydatki uruchomiony w 2017 r. zostaje skompensowany kwotą 253,9 mln EUR z nieprzydzielonych marginesów w dziale 5 (Administracja);

—  środki na płatności w 2019 r. związane z uruchomieniem instrumentu elastyczności w latach 2016, 2017, 2018 i 2019 wyniosą – według szacunków Komisji – 961,9 mln EUR.

1.  Budżet 2019

Parlament Europejski i Rada uzgodniły wspólne wnioski ujęte w sekcjach 1.1–1.6 poniżej.

1.1.  Kwestie horyzontalne

Agencje zdecentralizowane

Wkład UE (w środkach na zobowiązania i w środkach na płatności) oraz liczbę stanowisk dla agencji zdecentralizowanych ustala się na poziomie zaproponowanym przez Komisję w drugim projekcie budżetu (drugi PB).

Agencje wykonawcze

Wkład UE (w środkach na zobowiązania i w środkach na płatności) oraz liczbę stanowisk dla agencji wykonawczych ustala się na poziomie zaproponowanym przez Komisję w drugim PB.

Projekty pilotażowe / działania przygotowawcze

Uzgadnia się kompleksowy pakiet 75 projektów pilotażowych / działań przygotowawczych (PP/PA), zgodnie z propozycją Komisji w drugim PB. Jeżeli wydaje się, że dany PP lub PA są już objęte obowiązującą podstawą prawną, Komisja może przedstawić wniosek o przesunięcie środków do odpowiedniej podstawy prawnej, aby ułatwić realizację działania.

Pakiet ten, zaproponowany przez Parlament Europejski w jego stanowisku w sprawie czytania pierwotnego PB, w pełni przestrzega pułapów dla PP/PA przewidzianych w rozporządzeniu finansowym.

1.2.  Wydatki według działów ram finansowych – środki na zobowiązania

Poddział 1a

środki na zobowiązania ustala się na poziomie zaproponowanym przez Komisję w drugim PB, lecz z dostosowaniami szczegółowo przedstawionymi w tabeli poniżej.

 

 

 

 

(w EUR)

Linia budżetowa/Program

Nazwa

Zmiana w środkach na zobowiązania

Drugi PB 2019

Budżet 2019

Różnica

1.1.31

„Horyzont 2020”

 

 

150 000 000

08 02 03 04

Zapewnienie europejskiego systemu transportowego, który jest zasobooszczędny, przyjazny dla środowiska, bezpieczny i bezawaryjny

252 946 905

260 946 905

8 000 000

08 02 08

Instrument MŚP

541 589 527

641 589 527

100 000 000

09 04 01 01

Wzmacnianie badań w zakresie przyszłych i powstających technologii

429 937 089

442 937 089

13 000 000

15 03 01 01

Działania „Maria Skłodowska-Curie” — tworzenie, rozwijanie i przekazywanie nowych umiejętności, wiedzy i innowacyjności

916 586 364

945 586 364

29 000 000

1.1.5

Kształcenie, szkolenie i sport (Erasmus+)

 

 

40 000 000

15 02 01 01

Promowanie doskonałości i współpracy w europejskim obszarze kształcenia i szkolenia oraz ich znaczenia dla rynku pracy

2 411 836 200

2 441 036 200

29 200 000

15 02 01 02

Promowanie doskonałości i współpracy w europejskim obszarze dotyczącym młodzieży oraz udziału młodzieży w europejskim życiu demokratycznym

175 070 000

185 870 000

10 800 000

 

Ogółem

 

 

190 000 000

W efekcie uzgodniony poziom środków na zobowiązania ustala się na 23 335,4 mln EUR, bez marginesu w ramach pułapu wydatków poddziału 1a, z wykorzystaniem łącznego marginesu na zobowiązania na kwotę 74,7 mln EUR i z uruchomieniem instrumentu elastyczności na kwotę 178,7 mln EUR.

Poddział 1b

Środki na zobowiązania ustala się na poziomie zaproponowanym przez Komisję w drugim PB.

W efekcie uzgodniony poziom środków na zobowiązania ustala się na 57 192,0 mln EUR, bez marginesu w ramach pułapu wydatków poddziału 1b i z wykorzystaniem łącznego marginesu na zobowiązania na kwotę 350,0 mln EUR.

Dział 2

Środki na zobowiązania ustala się na poziomie zaproponowanym przez Komisję w drugim PB.

W efekcie uzgodniony poziom środków na zobowiązania ustala się na 59 642,1 mln EUR, co daje margines w wysokości 701,9 mln EUR.

Dział 3

Środki na zobowiązania ustala się na poziomie zaproponowanym przez Komisję w drugim PB.

W efekcie uzgodniony poziom środków na zobowiązania ustala się na 3 786,6 mln EUR, bez marginesu w ramach pułapu wydatków działu 3 i z uruchomieniem instrumentu elastyczności na kwotę 985,6 mln EUR.

Dział 4

Środki na zobowiązania ustala się na poziomie zaproponowanym przez Komisję w drugim PB.

W efekcie uzgodniony poziom środków na zobowiązania ustala się na 11 319,3 mln EUR, bez marginesu w ramach pułapu wydatków działu 4 i z wykorzystaniem łącznego marginesu na zobowiązania na kwotę 1 051,3 mln EUR.

Dział 5

Liczbę stanowisk w planach zatrudnienia poszczególnych instytucji oraz środki ustala się na poziomie zaproponowanym przez Komisję w drugim PB.

W efekcie i po uwzględnieniu PP/PA (4,1 mln EUR) zaproponowanych w ramach sekcji 1.1 powyżej, uzgodniony poziom środków na zobowiązania ustala się na 9 943,0 mln EUR, co pozostawia margines w wysokości 589,1 mln EUR w ramach pułapu wydatków w dziale 5, po wykorzystaniu 253,9 mln EUR marginesu na skompensowanie uruchomienia marginesu na nieprzewidziane wydatki w 2017 r.

Instrumenty szczególne: Europejski Fundusz Dostosowania do Globalizacji (EFG), rezerwa na pomoc nadzwyczajną (EAR) oraz Fundusz Solidarności Unii Europejskiej (FSUE)

Środki na zobowiązania dla EFG, EAR i FSUE ustala się na poziomie zaproponowanym przez Komisję w drugim PB.

1.3.  Środki na płatności

Ogólny poziom środków na płatności w budżecie na 2019 r. ustala się na poziomie zaproponowanym przez Komisję w drugim PB.

1.4.  Uwagi do budżetu

Zatwierdza się uwagi do budżetu w formie zaproponowanej przez Komisję w drugim PB, z wyjątkiem uwag dotyczących następujących linii budżetowych:

—  Artykuł 08 02 08 (Instrument MŚP) w sekcji budżetu dotyczącej Komisji – zatwierdza się tekst proponowany w pierwotnym PB;

—  Pozycja 2 2 1 4 (Zespół ds. strategicznej komunikacji) w sekcji budżetu dotyczącej Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych – zatwierdza się tekst zawarty w stanowisku Parlamentu Europejskiego w sprawie czytania pierwotnego PB.

1.5.  Nomenklatura

Zatwierdza się nomenklaturę budżetową zaproponowaną przez Komisję w drugim PB.

1.6.  Rezerwy

Zatwierdza się rezerwy zaproponowane przez Komisję w drugim PB. Ponadto kwota 19 321 000 EUR została umieszczona w rezerwie zarówno w środkach na zobowiązania, jak i w środkach na płatności w oczekiwaniu na przyjęcie wniosku Komisji (COM (2018) 632) z dnia 12 września 2018 r. odnoszącego się do artykułu 18 02 03 (Europejska Agencja Straży Granicznej i Przybrzeżnej (Frontex)).

2.  Oświadczenia

2.1.  Wspólne oświadczenie Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji w sprawie środków na płatności

„Parlament Europejski i Rada przypominają o potrzebie zapewnienia – w świetle wykonywania budżetu – regularnego realizowania płatności w odniesieniu do środków na zobowiązania, tak aby nie dopuścić do ewentualnego anormalnego poziomu niezapłaconych faktur na koniec roku budżetowego.

Parlament Europejski i Rada apelują do Komisji, by nadal uważnie monitorowała i aktywnie realizowała programy na lata 2014–2020. W tym celu zwracają się do Komisji, by w odpowiednim czasie przedstawiła zaktualizowane dane liczbowe dotyczące stanu realizacji i szacunków w odniesieniu do wymogów w zakresie środków na płatności w 2019 r.

Jeżeli dane wskażą, że środki zapisane w budżecie na 2019 r. są niewystarczające, aby pokryć zapotrzebowanie, Parlament Europejski i Rada zwrócą się do Komisji o jak najszybsze przedstawienie właściwego rozwiązania, między innymi budżetu korygującego, aby umożliwić władzy budżetowej podjęcie w odpowiednim czasie wszelkich niezbędnych decyzji dotyczących należycie uzasadnionych potrzeb. W stosownych przypadkach, Parlament Europejski i Rada wezmą pod uwagę pilny charakter danej sprawy”.

2.2.  Wspólne oświadczenie Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji w sprawie Inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych

„Parlament Europejski, Rada i Komisja przypominają, że zmniejszenie bezrobocia młodzieży pozostaje jednym z ważnych i wspólnych priorytetów politycznych, i potwierdzają swoją zdecydowaną wolę optymalnego wykorzystywania zasobów budżetowych w celu rozwiązania tego problemu, w szczególności za pomocą Inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych (YEI).

Parlament Europejski i Rada przyjmują do wiadomości dotychczasowe doświadczenia w kontekście zwiększenia zasobów szczególnej alokacji dla YEI, które spowodowały wiele zmian w programach po to, by z Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) zapewnić kwoty w wysokości dopasowanej do kwoty wsparcia ze szczególnej alokacji dla YEI.

W związku z tym Parlament Europejski i Rada zwracają się do Komisji o to, by przedstawiła wniosek ustawodawczy dotyczący sprawnego wykonania zwiększonych zasobów budżetowych dla YEI. Parlament Europejski i Rada uzgadniają, że szybko przeanalizują ten wniosek, z uwzględnieniem zbliżających się wyborów do Parlamentu Europejskiego, aby maksymalnie usprawnić przeprogramowanie w 2019 r.”

2.3.  Jednostronne oświadczenie Komisji w sprawie Inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych

„Bez uszczerbku dla uprawnień władzy budżetowej Komisja potwierdza, że zwiększenie środków dla Inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych uzgodnione na 2019 r. nie będzie traktowane jako wcześniejsze wydatkowanie kwoty obecnie przewidzianej na 2020 r., gdy przedstawi ona zaktualizowane programowanie finansowe i wniosek ustawodawczy dotyczący zmiany rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów”.

2.4.  Wspólne oświadczenie Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji w sprawie uwzględniania kwestii związanych z klimatem

„Parlament Europejski, Rada i Komisja przypominają, jak ważne jest budowanie gospodarki niskoemisyjnej, zasobooszczędnej i odpornej na zmianę klimatu. W tym celu Rada i Parlament Europejski uzgodniły zainwestowanie co najmniej 20 % budżetu UE w wydatki związane z klimatem w latach 2014–2020. Pomimo tego, że sam budżet na 2019 r. osiąga cel równy 20 %, to bieżące prognozy na cały okres 2014–2020 wskazują, że na działania w dziedzinie klimatu zostanie przydzielonych średnio 19,3 % budżetu UE, głównie z uwagi na opóźnienia w realizacji europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych na początku tego okresu.

Rada i Parlament Europejski przyjmują do wiadomości tę sytuację i zwracają się do Komisji, by dołożyła wszelkich starań, aby osiągnąć cel równy 20 % w odniesieniu do całego okresu 2014–2020”.

2.5.  Wspólne oświadczenie Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji w sprawie wzmocnienia poddziału 1a za pomocą budżetu korygującego

„Ze względu na ograniczone dostępne środki z instrumentu elastyczności i łącznego marginesu na zobowiązania, Parlament Europejski i Rada uzgodniły zapisanie kwoty 100 mln EUR w budżecie korygującym w 2019 r. w celu zasilenia programów „Horyzont 2020” i Erasmus+. Komisja przedstawi ten budżet korygujący, który nie będzie zawierał żadnych innych elementów, gdy tylko zostanie zakończone wiosną 2019 r. dostosowanie techniczne wieloletnich ram finansowych na 2020 r., obejmujące również obliczenie łącznego marginesu na zobowiązania. Pozostaje to bez uszczerbku dla wszelkich zwykłych korekt technicznych, których Komisja będzie musiała dokonać, aby zapewnić prawidłowe wykonanie budżetu na 2019 r.

Rada i Parlament Europejski zobowiązują się do szybkiego rozpatrzenia projektu budżetu korygującego na 2019 r., który przedstawi Komisja”.

(1) Dz.U. L 168 z 7.6.2014, s. 105.
(2) Dz.U. L 298 z 26.10.2012, s. 1.
(3) Dz.U. L 193 z 30.7.2018, s. 1.
(4) Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 884.
(5) Dz.U. C 373 z 20.12.2013, s. 1.
(6) Teksty przyjęte w tym dniu, P8_TA(2018)0089.
(7) Teksty przyjęte w tym dniu, P8_TA(2018)0182.
(8) Teksty przyjęte w tym dniu, P8_TA(2018)0311.
(9) Teksty przyjęte w tym dniu, P8_TA(2018)0404.


Decyzja Rady w sprawie zawarcia Umowy o partnerstwie gospodarczym między Unią Europejską a Japonią ***
PDF 121kWORD 48k
Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 12 grudnia 2018 r. w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia umowy o partnerstwie gospodarczym między Unią Europejską a Japonią (07964/2018 – C8-0382/2018 – 2018/0091(NLE))
P8_TA(2018)0504A8-0366/2018

(Zgoda)

Parlament Europejski,

–  uwzględniając projekt decyzji Rady (07964/2018),

–  uwzględniając projekt umowy o partnerstwie gospodarczym między Unią Europejską a Japonią (07965/2018),

–  uwzględniając wniosek o wyrażenie zgody przedstawiony przez Radę na mocy art. 91, art. 100 ust. 2, art. 207 ust. 4 akapit pierwszy, art. 218 ust. 6 akapit drugi lit. a) ppkt (v) oraz art. 218 ust. 7 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (C8-0382/2018),

–  uwzględniając swoją rezolucję nieustawodawczą z dnia 12 grudnia 2018 r.(1) w sprawie projektu decyzji,

–  uwzględniając art. 99 ust. 1 i 4 oraz art. 108 ust. 7 Regulaminu,

–  uwzględniając zalecenie Komisji Handlu Międzynarodowego, opinię Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności oraz opinię w formie pisma Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi (A8-0366/2018),

1.  wyraża zgodę na zawarcie umowy;

2.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji, jak również rządom i parlamentom państw członkowskich i Japonii.

(1) Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0505.


Decyzja Rady w sprawie zawarcia Umowy o partnerstwie gospodarczym między Unią Europejską a Japonią (rezolucja)
PDF 149kWORD 57k
Rezolucja nieustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 12 grudnia 2018 r. w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia umowy o partnerstwie gospodarczym między Unią Europejską a Japonią (07964/2018 – C8-0382/2018 – 2018/0091M(NLE))
P8_TA(2018)0505A8-0367/2018

Parlament Europejski,

–  uwzględniając projekt decyzji Rady (07964/2018),

–  uwzględniając Umowę o partnerstwie gospodarczym między Unią Europejską a Japonią (07965/2018),

–  uwzględniając wniosek o wyrażenie zgody przedstawiony przez Radę na mocy art. 91, art. 100 ust. 2, art. 207 ust. 4 akapit pierwszy, art. 218 ust. 6 akapit drugi lit. a) ppkt (v) oraz art. 218 ust. 7 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) (C8-0382/2018),

–  uwzględniając wspólne oświadczenie z 25. szczytu UE–Japonia, który odbył się w dniu 17 lipca 2018 r.,

–  uwzględniając umowę o partnerstwie strategicznym UE–Japonia podpisaną w dniu 17 lipca 2018 r.,

–  uwzględniając wytyczne negocjacyjne dotyczące umowy o wolnym handlu z Japonią przyjęte przez Radę w dniu 29 listopada 2012 r. i opublikowane w dniu 14 września 2017 r.,

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 25 października 2012 r. w sprawie negocjacji handlowych między UE a Japonią(1),

–  uwzględniając swoją rezolucją z dnia 3 lutego 2016 r. zawierającą zalecenia Parlamentu Europejskiego dla Komisji Europejskiej w sprawie negocjacji porozumienia w sprawie handlu usługami (TiSA)(2) oraz rezolucję z dnia 12 grudnia 2017 r. zatytułowaną „W kierunku strategii w zakresie handlu elektronicznego”(3),

–  uwzględniając sprawozdanie końcowe dotyczące oceny wpływu umowy o wolnym handlu między UE a Japonią na zrównoważony rozwój z kwietnia 2016 r. oraz analizę skutków gospodarczych umowy o partnerstwie gospodarczym między UE a Japonią opublikowane przez Dyrekcję Generalną ds. Handlu Komisji Europejskiej w czerwcu 2018 r.,

–  uwzględniając wspólne oświadczenie wydane na 38. posiedzeniu międzyparlamentarnym UE–Japonia w dniu 10 maja 2018 r.,

–  uwzględniając program działań na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030, przyjęty na Szczycie ONZ w sprawie Zrównoważonego Rozwoju w Nowym Jorku we wrześniu 2015 r.,

–  uwzględniając komunikat Komisji z października 2015 r. zatytułowany „Handel z korzyścią dla wszystkich – W kierunku bardziej odpowiedzialnej polityki handlowej i inwestycyjnej”,

–  uwzględniając nieoficjalny dokument służb Komisji z dnia 26 lutego 2018 r. zatytułowany „Feedback and way forward on improving the implementation and enforcement of Trade and Sustainable Development chapters in EU Free Trade Agreements” [„Informacje zwrotne i przyszłe działania dotyczące poprawy wdrażania i egzekwowania rozdziałów dotyczących handlu i zrównoważonego rozwoju w zawieranych przez UE umowach o wolnym handlu UE”],

–  uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego z dnia 15 października 2014 r. w sprawie roli społeczeństwa obywatelskiego w umowie o wolnym handlu UE–Japonia oraz opinię z dnia 14 lutego 2018 r. w sprawie rozdziałów dotyczących handlu i zrównoważonego rozwoju w zawieranych przez UE umowach o wolnym handlu,

–  uwzględniając 15-punktowy plan Komisji dotyczący zwiększenia skuteczności rozdziałów dotyczących handlu i zrównoważonego rozwoju w UE z dnia 26 lutego 2018 r.,

–  uwzględniając opinię nr 2/15 Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 16 maja 2017 r., wydaną zgodnie z art. 218 ust. 11 TFUE na wniosek Komisji z dnia 10 lipca 2015 r.,

–  uwzględniając protokół nr 26 TFUE w sprawie usług świadczonych w interesie ogólnym,

–  uwzględniając art. 2 i 21 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE),

–  uwzględniając art. 168–191 TFUE, w szczególności art. 191 ust. 2 TFUE,

–  uwzględniając art. 91, 100 ust. 2 i art. 207 TFUE oraz art. 218 TFUE, w szczególności jego ust. 10,

–  uwzględniając swoją rezolucję ustawodawczą z dnia 12 grudnia 2018 r.(4) w sprawie projektu decyzji Rady,

–  uwzględniając art. 99 ust. 2 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Handlu Międzynarodowego (A8-0367/2018),

A.  mając na uwadze, że UE i Japonia podzielają podstawowe wartości, takie jak poszanowanie praw człowieka, demokracji i praworządności, a także silne zaangażowanie na rzecz zrównoważonego rozwoju oraz opartego na zasadach systemu Światowej Organizacji Handlu (WTO);

B.  mając na uwadze, że umowa o partnerstwie gospodarczym między UE a Japonią ma wymiar strategiczny i jest najważniejszą dwustronną umową handlową zawartą do tej pory przez Unię, ponieważ obejmuje prawie jedną trzecią światowego PKB, niemal 40 % światowego handlu oraz ponad 600 milionów ludzi;

C.  mając na uwadze, że Japonia jest trzecim co do wielkości rynkiem konsumenckim na świecie, ale dopiero szóstym rynkiem eksportowym dla Unii, posiadającym niewykorzystany potencjał handlu dwustronnego;

D.  mając na uwadze z szeregu badań i analiz ex ante dotyczących wpływu umowy o partnerstwie gospodarczym UE-Japonia wynika, że umowa ta może przynieść pozytywne skutki w zakresie PKB, dochodu, handlu, wydajności i zatrudnienia zarówno dla Unii, jak i Japonii, przyczyniając się jednocześnie do osiągnięcia celu „inteligentnego, trwałego wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu”; mając na uwadze, że umowa może również przynieść korzyści konsumentom dzięki obniżce cen i zwiększeniu wyboru konsumenta w odniesieniu do towarów i usług; mając na uwadze, że UE i jej państwa członkowskie powinny udoskonalić istniejące narzędzia, aby pomóc pracownikom i przedsiębiorstwom w dostosowaniu się do nowych możliwości oraz do potencjalnie negatywnych skutkach globalizacji i umów handlowych; mając na uwadze, że sukces umowy handlowej powinien być również oceniany na podstawie jej wkładu w osiągnięcie celów zrównoważonego rozwoju ONZ do 2030 r.;

E.  mając na uwadze, że Parlament od początku monitorował te negocjacje i wezwał negocjatorów między innymi do uwzględnienia interesów obywateli, społeczeństwa obywatelskiego i przedsiębiorstw oraz do zapewnienia przejrzystości, dzięki czemu poprawił się dostęp do dokumentów, regularnych sprawozdań z negocjacji i komunikacja; mając na uwadze, że w przyszłości można by wprowadzić dalsze ulepszenia w procedurze zawierania umów handlowych, w szczególności poprzez dzielenie się wnioskami UE i zapewnienie systematycznego publikowania przez Radę wytycznych negocjacyjnych przed rozpoczęciem negocjacji;

F.  mając na uwadze, że zasadnicze znaczenie ma dostępność i pełne wykorzystywanie preferencji handlowych i możliwości stwarzanych przez umowę;

1.  uważa, że umowa ta ma istotne znaczenie strategiczne w wymiarze dwustronnym i globalnym, a także jest wydanym na czas sygnałem poparcia otwartego, sprawiedliwego handlu opartego na wartościach i zasadach, a jednocześnie promuje wysokie standardy, między innymi w dziedzinie środowiska, bezpieczeństwa żywności, ochrony konsumenta i praw pracowniczych, w dobie poważnych wyzwań protekcjonistycznych związanych z porządkiem międzynarodowym; ostrzega, że taki protekcjonizm nie jest możliwym rozwiązaniem i że nie można już dłużej utrzymywać status quo w polityce handlowej;

2.  z zadowoleniem przyjmuje ambitny i kompleksowy charakter umowy o partnerstwie gospodarczym, która jest zgodna z priorytetami określonymi w rezolucji Parlamentu Europejskiego z dnia 25 października 2012 r. w sprawie negocjacji handlowych UE z Japonią;

3.  zauważa w szczególności wysoki poziom liberalizacji taryf celnych uzgodniony w umowie o partnerstwie gospodarczym, który po pełnym wdrożeniu będzie obejmował 99 % unijnych pozycji taryfowych i 97 % japońskich linii taryfowych objętych liberalizacją, w tym w odniesieniu do produktów przemysłowych w sektorach, w których UE jest bardzo konkurencyjna, w połączeniu ze środkami zabezpieczenia produktów najbardziej wrażliwych w ramach kontyngentów bezcłowych, obniżonych ceł lub okresów przejściowych; podkreśla, że umowa o partnerstwie gospodarczym zawiera klauzulę dotyczącą zwalczania nadużyć finansowych, która umożliwia UE wycofanie preferencji handlowych w przypadkach nadużyć finansowych i odmowy współpracy w sprawach celnych, przy jednoczesnym zagwarantowaniu, że nie będzie to wywierało niekorzystnego wpływu na przedsiębiorstwa handlowe przestrzegające przepisów;

4.  zwraca uwagę, że unijne cła samochodowe będą stopniowo wycofywane w ciągu okresu siedmiu lat; zwraca się do Komisji o zachowanie czujności wobec zmian przepływów handlowych w dziedzinie samochodów w tym okresie, aby zapobiec i przeciwdziałać wszelkiej destabilizacji europejskiego rynku; podkreśla jednak, że wiele japońskich marek pojazdów sprzedawanych w UE jest produkowanych w UE;

5.  podkreśla, że Japonia podjęła działania mające na celu wyeliminowanie zbędnych środków pozataryfowych w różnych sektorach, takich jak pojazdy, dodatki do żywności, środki sanitarne, ograniczając w ten sposób koszty przestrzegania przepisów i tworząc bardziej przewidywalne ramy regulacyjne; przypomina o prawie każdego kraju do ustanawiania norm krajowych na poziomie wyższym niż poziom międzynarodowy, jeżeli jest to uzasadnione ze względu na odpowiednie środki ochrony zdrowia, bezpieczeństwa lub ochrony konsumentów; zauważa również podjęte przez Japonię zobowiązanie do dostosowania japońskich norm obowiązujących w przemyśle motoryzacyjnym do standardów międzynarodowych Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ, stosowanych również przez unijnych producentów samochodów;

6.  z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Japonia między innymi udzieli dostawcom z UE niedyskryminacyjnego dostępu do rynków zamówień publicznych w 54 głównych miastach i może jeszcze zwiększyć liczbę tych miast, usunie tzw. klauzulę bezpieczeństwa operacyjnego, która w praktyce uniemożliwiała wejście na rynek japoński dostawcom z unijnej branży zaopatrzenia kolei, oraz zwiększy przejrzystość w zakresie ubiegania się o zamówienia publiczne; zwraca się do Komisji, aby ściśle monitorowała realizację tego punktu w celu wypełnienia zobowiązań w dziedzinie otwarcia i równego dostępu do zamówień publicznych; podkreśla, że przy udzielaniu zamówień publicznych należy również brać pod uwagę kryteria społeczne i środowiskowe; podkreśla, że zarówno w UE, jak i w Japonii zamówienia publiczne powinny nadal służyć najlepszym interesom obywateli;

7.  uważa, że Japonia jest bardzo cennym rynkiem eksportowym dla unijnych rolników i producentów żywności, i zauważa, że około 85 % produktów rolno-spożywczych będzie można wywieźć do Japonii bezcłowo; zwraca uwagę, że w przypadku przetworzonych produktów rolnych również zapewniony zostanie bezcłowy dostęp do rynku japońskiego w okresie przejściowym; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że umowa zapewnia znaczne możliwości wywozu unijnych produktów rolno-spożywczych, takich jak wino, wołowina, mięso wieprzowe i sery, oraz że chroni ona 205 europejskich oznaczeń geograficznych, z możliwością dodania kolejnych oznaczeń geograficznych, co stanowi dalszą poprawę w porównaniu z poprzednimi umowami handlowymi i jest szczególnie ważne dla małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) w sektorze spożywczym; wzywa do kontynuowania rozmów po upływie trzech lat, aby ocenić możliwości rozszerzenia listy chronionych oznaczeń geograficznych, i oczekuje, że obie strony zwrócą szczególną uwagę na zrównoważone rolnictwo, w tym produkcję żywności na małą skalę i rozwój obszarów wiejskich;

8.  podkreśla fakt, że umowa promuje najlepsze praktyki w zakresie zapewniania konsumentom bezpiecznej i wysokiej jakości żywności i produktów żywnościowych; podkreśla, że żadne z postanowień umowy nie uniemożliwia stosowania w UE zasady ostrożności określonej w TFUE; z zadowoleniem przyjmuje zamieszczenie wyraźnego odniesienia do podejścia ostrożnościowego w umowie; podkreśla, że umowa w żadnym wypadku nie może zagrozić precyzyjnemu, zrozumiałemu i zgodnemu z przepisami UE etykietowaniu żywności; wzywa obu partnerów do zwiększenia ochrony konsumentów, dobra konsumentów i bezpieczeństwa żywności podczas wdrażania umowy, a do Komisji zwraca się o włączenie do wszystkich przyszłych umów handlowych zawieranych przez UE szczegółowych i solidnych przepisów dotyczących ochrony konsumentów;

9.  podkreśla, że obie strony są zobowiązane do zapewnienia wysokiego poziomu ochrony środowiska i ochrony pracy oraz że te wysokie standardy nie powinny być postrzegane jako bariery handlowe; jednocześnie zauważa, że w porozumieniu wyraźnie stwierdzono, że norm pracy i ochrony środowiska nie można złagodzić ani obniżyć w celu przyciągnięcia handlu i inwestycji; przypomina o celu zrównoważonego rozwoju nr 5 programu działania ONZ na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że zarówno Japonia, jak i UE przystąpiły do postanowień deklaracji w sprawie kobiet i handlu z Buenos Aires oraz wzywa obie strony do zdecydowanego umocnienia zobowiązań w zakresie płci i handlu w kontekście tego porozumienia, w tym prawa do równego wynagrodzenia; oczekuje, że UE i Japonia podejmą wszelkie niezbędne kroki na rzecz osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju w kontekście wszystkich działań, w tym w ramach tej umowy; zwraca się do Komisji o przeprowadzenie oceny ex post wpływu wdrożenia umowy na zrównoważony rozwój;

10.  z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie na rzecz skutecznego wdrożenia porozumienia paryskiego w sprawie walki ze zmianą klimatu oraz innych wielostronnych umów w dziedzinie środowiska, a także na rzecz zrównoważonego gospodarowania lasami (łącznie ze zwalczaniem nielegalnego pozyskania drewna) i zasobami rybnymi (łącznie ze zwalczaniem nielegalnych, nieraportowanych i nieuregulowanych połowów); podkreśla, że przepisy i normy UE nadal mają zastosowanie do produktów przywożonych na rynek UE oraz że w szczególności rozporządzenie UE w sprawie drewna (rozporządzenie (UE) nr 995/2010) zakazuje wprowadzania do obrotu w UE nielegalnie pozyskanego drewna oraz ustanawia obowiązkowy system zasad należytej staranności; wzywa obie strony do ścisłej współpracy w ramach rozdziału dotyczącego zrównoważonego rozwoju w celu wymiany najlepszych praktyk i poprawy egzekwowania prawodawstwa w tych kwestiach, w tym w odniesieniu do najskuteczniejszych środków zwalczania nielegalnego pozyskiwania drewna oraz w sprawie zwrócenia szczególnej uwagi na zapobieganie eksportowi nielegalnie pozyskanego drewna z UE do Japonii;

11.  zwraca uwagę na fakt, że umowa zawiera wyraźne zobowiązanie do dalszej ratyfikacji podstawowych konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP); podkreśla, że Japonia nie ratyfikowała jeszcze dwóch podstawowych konwencji MOP (dotyczących dyskryminacji i zniesienia pracy przymusowej) i oczekuje od Japonii konkretnych postępów w rozsądnym czasie na drodze do ratyfikacji i skutecznego wdrożenia tych konwencji zgodnie z postanowieniami umowy o partnerstwie gospodarczym;

12.  z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Japonia ustanowiła międzyresortowe ramy służące realizacji zobowiązań dotyczących zrównoważonego rozwoju, w tym ratyfikacji podstawowych konwencji MOP, oraz że komitet ds. handlu i zrównoważonego rozwoju przewidziany w umowie ma za zadanie współpracować ze społeczeństwem obywatelskim przy wdrażaniu rozdziału dotyczącego zrównoważonego rozwoju;

13.  przypomina, że Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej oświadczył w swojej opinii 2/15 z dnia 16 maja 2017 r. w sprawie umowy o wolnym handlu między UE a Singapurem (ust. 161), że rozdziały dotyczące handlu i zrównoważonego rozwoju mają bezpośredni i natychmiastowy wpływ na wymianę handlową oraz że naruszenie przepisów dotyczących zrównoważonego rozwoju upoważnia drugą stronę do zniesienia lub zawieszenia liberalizacji przewidzianej w innych postanowieniach umowy o wolnym handlu; z zadowoleniem przyjmuje włączenie klauzuli przeglądowej do rozdziału dotyczącego handlu i zrównoważonego rozwoju oraz wzywa obie strony do odpowiedniego i terminowego stosowania tej klauzuli w celu wywiązania się z podjętych zobowiązań oraz poprawy egzekwowania i skuteczności przepisów dotyczących pracy i ochrony środowiska, w tym uwzględnienia, między różnymi metodami egzekwowania, mechanizmu opartego na sankcjach jako ostateczności ; wzywa obie strony, by nie zwlekały do momentu zastosowania klauzuli przeglądowej z podjęciem działań na rzecz skutecznego wdrożenia tej umowy, aby zagwarantować, że umowa o partnerstwie gospodarczym jest porozumieniem stałym zapewniającym najwyższy możliwy poziom ochrony; wzywa Komisję do monitorowania zobowiązań podjętych w rozdziale dotyczącym handlu i zrównoważonego rozwoju oraz do współpracy z Japonią w zakresie ich realizacji, w oparciu o 15-punktowy dokument roboczy Komisji w sprawie wdrażania handlu i zrównoważonego rozwoju;

14.  podkreśla, że w umowie o partnerstwie gospodarczym potwierdza się prawo organów państw członkowskich do pełnego określania, świadczenia i regulowania usług publicznych na szczeblach lokalnym, regionalnym lub krajowym, oraz wykaz negatywny przewidziany w umowie nie uniemożliwia rządom przywracania sprywatyzowanych usług do sektora publicznego lub swobodnego tworzenia nowych usług użyteczności publicznej; jest zdania, że – co do zasady – preferowane jest stosowanie podejścia opartego na wykazie pozytywnym, jak ma to miejsce w Układzie ogólnym w sprawie handlu usługami WTO (GATS); zauważa, że obie strony umowy o partnerstwie gospodarczym zobowiązały się do ochrony gospodarki wodnej w ramach ogólnego zwolnienia dotyczącego usług użyteczności publicznej;

15.  uważa, że zobowiązania związane z dostępem do rynku usług transgranicznych, w tym w dziedzinie handlu elektronicznego, transportu morskiego, usług pocztowych, energii i telekomunikacji, mogłyby przyczynić się do znacznego pobudzenia handlu usługami; uważa, że umowa ta ułatwi przedsiębiorstwom z UE świadczenie usług na rynku japońskim dzięki zapewnieniu bardziej sprawiedliwego traktowania; przypomina, że należy chronić cele polityki publicznej, w tym w dziedzinie cyberbezpieczeństwa, oraz że należy zachować przestrzeń polityczną, aby sprostać przyszłym wyzwaniom regulacyjnym;

16.  zwraca uwagę na fakt, że umowa o partnerstwie gospodarczym przewiduje tymczasowy przepływ wysoko wykwalifikowanych pracowników przez granice (tzw. sposób 4), zobowiązując obie strony do umożliwienia przenoszenia pracowników wewnątrz przedsiębiorstw w około 40 sektorach, oraz niezależnych wysoko wykwalifikowanych pracowników w około 20 sektorach, co przyczyni się do ułatwiania tworzenia powiązań w ramach zagranicznych inwestycji bezpośrednich między UE a Japonią;

17.  podkreśla, że w umowie zachowuje się suwerenne prawo do regulowania sektorów finansowego i bankowego ze względów ostrożności i nadzorczych; wzywa obu partnerów do skorzystania z finansowego forum regulacyjnego w celu poprawy globalnego systemu finansowego;

18.  z zadowoleniem przyjmuje najważniejsze elementy innowacyjne, takie jak specjalne rozdziały lub przepisy dotyczące porozumienia paryskiego, MŚP i ładu korporacyjnego, mające na celu promowanie społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw w oparciu o zasady grupy G20 i Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD); ponagla obie strony do aktywnego działania na rzecz zapewnienia społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw;

19.  podkreśla, że współpraca regulacyjna jest dobrowolna i nie ogranicza prawa do wprowadzania regulacji; przypomina, że odpowiednie przepisy muszą być wdrażane przy pełnym poszanowaniu prerogatyw współprawodawców; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w rozdziale dotyczącym współpracy regulacyjnej wyraźnie przewidziano, że należy w pełni przestrzegać zasad ustanowionych w TFUE, jak zasada ostrożności;

20.  apeluje o przejrzystość funkcjonowania komitetu ds. współpracy regulacyjnej oraz o zrównoważone zaangażowanie wszystkich zainteresowanych stron, w szczególności związków zawodowych i organizacji społeczeństwa obywatelskiego, co należy uznać za warunek wstępny dalszego budowania publicznego zaufania do umowy i jej skutków; podkreśla, że Parlament powinien być regularnie informowany o decyzjach podejmowanych przez komitet ds. współpracy regulacyjnej;

21.  zauważa, że nadal prowadzone są negocjacje w sprawie odrębnej umowy inwestycyjnej, którą Parlament będzie ściśle monitorował; zauważa, że Komisja wprowadziła system sądów ds. inwestycji w umowach z innymi partnerami, w oczekiwaniu na ustanowienie wielostronnego trybunału inwestycyjnego; przypomina, że stary prywatny mechanizm rozstrzygania sporów między inwestorem a państwem jest niedopuszczalny i że nie ma mandatu do jego przywrócenia;

22.  z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w dniu 17 lipca 2018 r. UE i Japonia z powodzeniem zakończyły rozmowy w sprawie wzajemnej adekwatności i zgodziły się uznawać wzajemnie systemy ochrony danych za „równoważne”, co umożliwi bezpieczniejszy przepływ danych między UE a Japonią; podkreśla ważną rolę właściwych organów ochrony danych w zapewnieniu odpowiedniego poziomu ochrony danych; zauważa, że umowa zawiera klauzulę rendez-vous przewidującą przeprowadzenie oceny transgranicznego przepływu danych w ciągu trzech lat oraz uznaje rosnące znaczenie gospodarki cyfrowej dla wzrostu gospodarczego i zatrudnienia; przypomina, że wszystkie umowy handlowe muszą w pełni przestrzegać dorobku prawnego UE w zakresie ochrony danych i ochrony prywatności, w tym ogólnego rozporządzenia o ochronie danych (rozporządzenie (UE) 2016/679), oraz podkreśla, że wszelkie przyszłe osiągnięcia wymagają zgody Parlamentu i muszą zabezpieczać prawa podstawowe obywateli UE;

23.  wzywa Komisję do zacieśnienia współpracy i koordynacji z Japonią w kwestiach wielostronnych, w ścisłej współpracy z innymi partnerami strategicznymi, w celu obrony i dalszego rozwoju światowego systemu handlowego oraz otwartego, sprawiedliwego i silnego wielostronnego systemu handlu opartego na poszanowaniu przepisów WTO i innych norm międzynarodowych;

24.  podkreśla, że 78 % unijnych przedsiębiorstw eksportujących do Japonii to mniejsze przedsiębiorstwa, i z zadowoleniem przyjmuje fakt, że umowa o partnerstwie gospodarczym zawiera osobny rozdział dotyczący MŚP, aby umożliwić im uzyskanie maksymalnych korzyści z umowy, w szczególności dzięki klauzulom zobowiązującym obydwie strony do przejrzystości w odniesieniu do dostępu do rynku i do wymiany istotnych informacji; wzywa do szybkiego ustanowienia punktów kontaktowych i witryny internetowej dla MŚP, aby mieć pewność, że przedsiębiorstwa te mają dostęp do odpowiednich informacji na temat dostępu do rynku;

25.  wzywa Komisję do ścisłego monitorowania prawidłowego wdrożenia uzgodnionego usuwania środków pozataryfowych i zarządzania kontyngentami taryfowymi na produkty rolne, a także do przedstawienia Parlamentowi sprawozdania;

26.  wzywa obu partnerów do zapewnienia aktywnego udziału partnerów społecznych i społeczeństwa obywatelskiego, zwłaszcza poprzez wspólny dialog ze społeczeństwem obywatelskim i krajową grupą doradczą; wzywa Komisję do aktywnego ustanawiania i wymiany najlepszych praktyk z Japonią w zakresie funkcjonowania krajowych grup doradczych i wspólnego dialogu; wzywa obie strony do zapewnienia sprawnego utworzenia dobrze funkcjonujących, skutecznych i zrównoważonych krajowych grup doradczych z właściwym kodeksem postępowania oraz do zapewnienia, by ich opinie były uwzględniane w przejrzysty sposób w konsultacjach międzyrządowych przewidzianych w umowie;

27.  wzywa Komisję do zapewnienia udziału delegatury UE w Japonii w procesie wdrażania umowy od początku do końca; podkreśla, że delegatury UE umożliwiają sprawne bezpośrednie działanie na rzecz prawidłowego wdrażania przepisów handlowych, a także zagwarantowanie szybkiego wykrywania problemów i przeszkód oraz ich skutecznego eliminowanie;

28.  oczekuje zapewnienia pełnej przejrzystości funkcjonowania komitetów sektorowych ustanawianych na podstawie umowy, zarówno w odniesieniu do Parlamentu, jak i ogółu społeczeństwa;

29.  zobowiązuje się do ścisłego monitorowania realizacji umowy w ścisłej współpracy z Komisją, zainteresowanymi stronami i partnerami z Japonii;

30.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich oraz rządowi i parlamentowi Japonii.

(1) Dz.U. C 72 E z 11.3.2014, s. 16.
(2) Dz.U. C 35 z 31.1.2018, s. 21.
(3) Dz.U. C 369 z 11.10.2018, s. 22.
(4) Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0504.


Umowa o partnerstwie strategicznym między UE a Japonią ***
PDF 117kWORD 47k
Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 12 grudnia 2018 r. w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia, w imieniu Unii Europejskiej, Umowy o partnerstwie strategicznym między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Japonią, z drugiej strony (08462/2018 – C8-0417/2018 – 2018/0122(NLE))
P8_TA(2018)0506A8-0383/2018

(Zgoda)

Parlament Europejski,

–  uwzględniając projekt decyzji Rady (08462/2018),

–  uwzględniając projekt Umowy o partnerstwie strategicznym między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Japonią, z drugiej strony (08463/2018),

–  uwzględniając wniosek o wyrażenie zgody przedstawiony przez Radę na mocy z art. 37 Traktatu o Unii Europejskiej, a także z art. 212 ust. 1, art. 218 ust. 6 akapit drugi lit. a) oraz art. 218 ust. 8 akapit drugi Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (C8-0417/2018),

–  uwzględniając swoją rezolucję nieustawodawczą z dnia 12 grudnia 2018 r. w sprawie projektu decyzji(1),

–  uwzględniając art. 99 ust. 1 i 4 oraz art. 108 ust. 7 Regulaminu,

–  uwzględniając zalecenie Komisji Spraw Zagranicznych (A8-0383/2018),

1.  wyraża zgodę na zawarcie umowy;

2.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji, jak również rządom i parlamentom państw członkowskich i Japonii.

(1) Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0507.


Umowa o partnerstwie strategicznym między UE a Japonią (rezolucja)
PDF 160kWORD 56k
Rezolucja nieustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 12 grudnia 2018 r. w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia w imieniu Unii Europejskiej Umowy o partnerstwie strategicznym między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Japonią, z drugiej strony (08462/2018 – C8-0417/2018 – 2018/0122M(NLE))
P8_TA(2018)0507A8-0385/2018

Parlament Europejski,

–  uwzględniając projekt decyzji Rady (08462/2018),

–  uwzględniając projekt Umowy o partnerstwie strategicznym między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Japonią, z drugiej strony(1) (08463/2018),

–  uwzględniając wniosek o wyrażenie zgody przedstawiony przez Radę zgodnie z art. 37 Traktatu o Unii Europejskiej, a także z art. 212 ust. 1, art. 218 ust. 6 akapit drugi lit. a) oraz art. 218 ust. 8 akapit drugi Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (C8-0417/2018),

–  uwzględniając umowę o partnerstwie strategicznym UE–Japonia podpisaną w Tokio w dniu 17 lipca 2018 r.,

–  uwzględniając umowę o partnerstwie gospodarczym UE–Japonia podpisaną w Tokio w dniu 17 lipca 2018 r.,

–  uwzględniając 25. szczyt dwustronny, który odbył się w Tokio w dniu 17 lipca 2018 r. oraz wspólne oświadczenie,

–  uwzględniając pierwszy szczyt dwustronny, który odbył się w Hadze w 1991 r., oraz przyjęcie wspólnej deklaracji w sprawie stosunków między Wspólnotą Europejską a Japonią,

–  uwzględniając 20. szczyt UE-Japonia w 2010 r.,

–  uwzględniając wspólny komunikat wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel UE do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa z dnia 19 września 2018 r. do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego, Komitetu Regionów i Europejskiego Banku Inwestycyjnego zatytułowany „Łącząc Europę i Azję – elementy składowe strategii UE”,

–  uwzględniając globalną strategię na rzecz polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Unii Europejskiej opublikowaną przez wiceprzewodniczącą / wysoką przedstawiciel w czerwcu 2016 r.;

–  uwzględniając wytyczne UE w sprawie polityki zagranicznej i bezpieczeństwa we Wschodniej Azji zatwierdzone przez Radę dnia 15 czerwca 2012 r.,

–  uwzględniając umowę o współpracy naukowej i technicznej między Wspólnotą Europejską a Japonią podpisaną w 2009 r.(2),

–  uwzględniając plan działania UE-Japonia z 2001 r.,

–  uwzględniając wyniki wizyty delegacji ad hoc Komisji Spraw Zagranicznych w Tokio, Japonii i Korei Południowej w dniach 3–6 kwietnia 2018 r.,

–  uwzględniając 38. międzyparlamentarne posiedzenie UE–Japonia, które odbyło się w Tokio w dniach 9–10 maja 2018 r.,

–  uwzględniając wyniki wizyty delegacji ad hoc Podkomisji Bezpieczeństwa i Obrony w Tokio w dniach 22–25 maja 2017 r.,

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 17 kwietnia 2014 r. zawierającą zalecenia Parlamentu Europejskiego dla Rady, Komisji i Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych w sprawie negocjacji na temat umowy o partnerstwie strategicznym UE–Japonia(3),

–  uwzględniając swoją rezolucję ustawodawczą z dnia 12 grudnia 2018 r. w sprawie projektu decyzji(4),

–  uwzględniając art. 99 ust. 2 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych (A8-0385/2018),

A.  mając na uwadze, że UE i Japonia są partnerami strategicznymi od 2003 r. i prowadzą stałą i bliską współpracę na licznych forach wielostronnych;

B.  mając na uwadze, że UE i Japonia, jako podobnie myślący globalni partnerzy, wspólnie ponoszą szczególną odpowiedzialność za wspieranie pokoju, stabilności, multilateralizmu, poszanowania praw człowieka, dobrobytu oraz obronę porządku opartego na zasadach w szybko zmieniającym się świecie;

C.  mając na uwadze, że około jedna trzecia światowej produkcji gospodarczej będzie objęta umową o partnerstwie strategicznej/umową o wolnym handlu między UE a Japonią;

D.  mając na uwadze, że rząd Japonii rozpoczął reformy polityki bezpieczeństwa, które obejmują wzmocnienie zdolności obronnych, reorganizację sojuszu z USA i współpracę z innymi demokracjami w regionie i poza nim;

E.  mając na uwadze, że Japonia zwiększyła swój wkład w bezpieczeństwo i stabilność międzynarodową; mając na uwadze, że japońska krajowa strategia bezpieczeństwa z 2013 r. odnosi się do polityki „proaktywnego wkładu na rzecz pokoju” opartej na zasadzie współpracy międzynarodowej;

F.  mając na uwadze, że Japonia jest najstarszym partnerem NATO i podpisała umowy o współpracy w zakresie informacji niejawnych, cyberbezpieczeństwa, walki z piractwem, pomocy w przypadku katastrof i pomocy humanitarnej;

G.  mając na uwadze, że w ostatnich dziesięcioleciach Japonia zdobyła międzynarodowe uznanie za swoją politykę ograniczenia potencjału wojskowego, co w żadnej mierze nie przeszkodziło jej stać się jednym z najważniejszych podmiotów gospodarczych i politycznych na świecie;

H.  mając na uwadze, że Japonia przewodziła staraniom na rzecz przeglądu transpacyficznego porozumienia handlowego (TPP) w następstwie wycofania się USA i ratyfikowała w lipcu 2018 r. wszechstronne i progresywne porozumienie o partnerstwie transpacyficznym (CPTPP lub TPP-11); mając na uwadze, że Japonia wykazała również zainteresowanie regionalnym kompleksowym partnerstwem gospodarczym (RCEP), które obejmuje Chiny;

I.  mając na uwadze, że Japonia jest aktywnym członkiem Azjatyckiego Banku Rozwoju (ADB), Afrykańskiego Banku Rozwoju (AFDB), Międzyamerykańskiego Banku Rozwoju (IADB), Komisji Gospodarczo-Społecznej ONZ ds. Azji i Pacyfiku (UNESCAP) i innych wyspecjalizowanych agencji ONZ, szczytu Europa–Azja (ASEM) oraz Azjatyckiego Dialogu Współpracy (ACD); mając na uwadze, że Japonia jest członkiem Światowej Organizacji Handlu (WTO), Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju (EBRD), Międzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju (IBRD), Międzynarodowego Funduszu Walutowego (IMF), grupy G7 i grupy G20;

J.  mając na uwadze, że w lutym 2015 r. rząd Japonii zatwierdził nową Kartę współpracy na rzecz rozwoju;

Umowa i stosunki UE–Japonia

1.  z zadowoleniem przyjmuje zawarcie projektu umowy o partnerstwie strategicznym, która zapewnia prawnie wiążące ramy, wzmacnia stosunki dwustronne między UE a Japonią i zacieśnia współpracę w ponad 40 obszarach, takich jak polityka zagraniczna i kwestie bezpieczeństwa, w tym wspieranie pokoju i stabilności, operacje pomocy w sytuacjach kryzysowych, rozwój globalny i pomoc humanitarna, sprawy gospodarcze, badania naukowe, innowacje, edukacja, bezpieczeństwo żywności, polityka rolna, polityka w zakresie technologii informacyjno-komunikacyjnych, technologia kosmiczna, kultura i sport, a także w odniesieniu do globalnych wyzwań wymagających koordynacji na szczeblu globalnym, takich jak zmiana klimatu, migracja, zagrożenia w cyberprzestrzeni, zdrowie publiczne, przestępczość transgraniczna, operacje budowania pokoju, zarządzanie kryzysowe i w sytuacjach klęsk żywiołowych, oraz walka z terroryzmem;

2.  podkreśla związek między umową o partnerstwie strategicznym a umową o partnerstwie gospodarczym, największą na świecie dwustronną umowę o wolnym handlu; uważa, że zawarcie tych dwóch umów stanowi poprawę partnerstwa, mającą na celu zapewnienie konkretnych korzyści ludności UE i Japonii, i popiera dalszą współpracę na forach wielostronnych; z zadowoleniem przyjmuje wzajemny szacunek i zaufanie, które zostały wzmocnione w trakcie procesu negocjacyjnego;

3.  z zadowoleniem przyjmuje odniesienie w art. 1 ust. 3 umowy o partnerstwie strategicznym do wymiaru parlamentarnego mającego na celu wzmocnienie partnerstwa poprzez dialog i współpracę w dziedzinach zagadnień politycznych, polityki zagranicznej i bezpieczeństwa oraz innej współpracy sektorowej; proponuje w związku z tym, by Zgromadzenie Narodowe Japonii i Parlament Europejski nadal rozwijały nadzór i dialog parlamentarny w celu zapewnienia, że uzgodniona umownie współpraca jest wdrażana; wzywa Parlament Europejski do nadzorowania posiedzeń Wspólnego Komitetu i odnośnej dokumentacji; wzywa do dalszego zaangażowania społeczeństwa obywatelskiego w realizację umowy o partnerstwie strategicznym oraz do wspierania odpowiedzialności społeczeństwa obywatelskiego w tym zakresie; ponownie wyraża przekonanie, że konkretna forma współpracy ogólnej i sektorowej powinna zasadniczo opierać się na celach i zadaniach w zakresie zrównoważonego rozwoju, które mają zostać zrealizowane do 2030 r., przyjętych wspólnie przez Organizację Narodów Zjednoczonych i zatwierdzonych również przez umawiające się strony;

4.  podkreśla potrzebę współpracy na szczeblu wielostronnym w celu wspierania przystąpienia do Traktatu o handlu bronią i wdrożenia Układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej, zapobiegania rozprzestrzenianiu broni masowego rażenia, zwalczania terroryzmu oraz przeciwdziałania bezkarności w przypadku najpoważniejszych przestępstw przeciwko prawu międzynarodowemu i łamania praw człowieka;

5.  przypomina, że w krajach rozwijających się, gdzie bezpieczeństwo i rozwój idą ze sobą w parze, potrzebne jest kompleksowe i spójne podejście dyplomatyczne, gospodarcze, kulturowe i w zakresie bezpieczeństwa, a wizja ta jest wspólna dla UE i Japonii;

Prawa człowieka i podstawowe wolności

6.  potwierdza wspólne zobowiązanie w zakresie poszanowania praw człowieka, demokracji, podstawowych wolności, dobrych rządów i państwa prawa, jak również wspólnych wartości zapisanych w Powszechnej deklaracji praw człowieka, i wspólnych działań na rzecz promowania i ochrony tych wartości na całym świecie oraz opartego na zasadach ładu międzynarodowego;

7.  zauważa, że Japonia nie ratyfikowała dwóch podstawowych konwencji MOP (w sprawie dyskryminacji i zniesienia pracy przymusowej) i z zadowoleniem przyjmuje decyzję Japonii o ustanowieniu międzyresortowych ram realizacji zobowiązań w zakresie zrównoważonego rozwoju w ramach umowy o partnerstwie gospodarczym, w tym ratyfikację tych konwencji;

8.  podkreśla potrzebę dalszej współpracy w zakresie praw kobiet, aby zagwarantować, że osiągnięcie równouprawnienia płci jest jednym z kluczowych celów partnerstwa; zachęca Zgromadzenie Narodowe Japonii do dalszych prac nad ustawodawstwem dotyczącym dyskryminacji ze względu na orientację seksualną i tożsamość płciową;

9.  potępia fakt, że kara śmierci jest nadal sankcją prawną w Japonii oraz że egzekucje są wykonywane bez uprzedniego ostrzeżenia więźniów; podkreśla, że Komitet ONZ przeciwko Torturom skrytykował tę praktykę ze względu na obciążenia psychologiczne, jakie wywiera ona na więźniów i ich rodziny; popiera wysiłki ONZ na rzecz stopniowego zniesienia kary śmierci; wzywa UE do przystąpienia do dialogu z rządem Japonii w sprawie moratorium na wykonywanie kary śmierci z myślą o ewentualnym zniesieniu tej kary;

Stosunki regionalne i międzynarodowe

10.  przypomina, że w globalnej strategii UE z 2016 r. określono bezpośredni związek między dobrobytem w Europie a bezpieczeństwem w Azji i wezwano UE do wniesienia większego praktycznego wkładu i współpracy z takimi partnerami jak Japonia w celu promowania pokoju na Półwyspie Koreańskim oraz mającego kluczowe znaczenie pokojowego rozstrzygania sporów morskich i terytorialnych na Morzu Wschodniochińskim i Południowochińskim, w oparciu o prawo i konwencje międzynarodowe; podkreśla, jak istotne jest budowanie zaufania i dyplomacja prewencyjna; podkreśla, że należy szanować wolność żeglugi międzynarodowej; z zadowoleniem przyjmuje spotkanie premiera Abe i prezydenta Xi w Pekinie w dniu 26 października 2018 r. oraz zapowiedź zobowiązania do otwarcia nowego rozdziału w stosunkach jako krok w kierunku poprawy stosunków dwustronnych i zmniejszenia napięć regionalnych;

11.  uznaje, że wpływ Chin i Rosji w regionie Azji i Pacyfiku stanowi poważne wyzwanie dla Japonii, jak również dla interesów UE, a w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie zawarte w umowie o partnerstwie strategicznym dotyczące pogłębienia współpracy między UE a Japonią w dziedzinie bezpieczeństwa jako zabezpieczenie przed takimi zagrożeniami;

12.  z zadowoleniem przyjmuje ustanowienie misji Japonii przy NATO dnia 1 lipca 2018 r.;

13.  z zadowoleniem przyjmuje nową strategię UE na rzecz poprawy połączeń z Azją poprzez promowanie dialogu, stabilności, współpracy regionalnej i międzynarodowej, interoperacyjnych sieci transportowych, energetycznych i cyfrowych oraz więzi międzyludzkich; podkreśla możliwości, które oferują te połączenia dla zwiększenia wymiany w zakresie edukacji, nauki, badań i kultury;

14.  wzywa do rozszerzenia dwustronnej współpracy UE–Japonia i wielostronnej współpracy z Koreą Południową, Koreańską Republiką Ludowo-Demokratyczną, Stanami Zjednoczonymi i Chinami w celu wsparcia wysiłków na rzecz zapewnienia pokoju i utrzymania stabilności w regionie, pokojowego współistnienia na Półwyspie Koreańskim oraz pełnej, nieodwracalnej i dającej się zweryfikować denuklearyzacji Koreańskiej Republiki Ludowo-Demokratycznej; podkreśla znaczenie dalszej współpracy oraz dobrosąsiedzkich stosunków między Japonią a Koreą Południową, co mogłoby się przyczynić do zapewnienia stabilności w regionie i przeciwdziałania zagrożeniom dla bezpieczeństwa, takim jak Koreańska Republika Ludowo-Demokratyczna; zobowiązuje się do wspierania ciągłej międzynarodowej presji wywieranej na Koreańską Republikę Ludowo-Demokratyczną w celu zapewnienia podjęcia konkretnych kroków w kierunku denuklearyzacji; popiera współpracę międzynarodową na rzecz rozwiązania problemu zaginionych obywateli japońskich, którzy według obaw mogli zostać uprowadzeni przez reżim północnokoreański; podkreśla, że stabilność w północno-wschodniej Azji leży w podstawowym interesie Europy;

15.  proponuje, aby UE i Japonia współpracowały na rzecz zwiększenia zdolności Stowarzyszenia Narodów Azji Południowo-Wschodniej (ASEAN) w zakresie programu integracji i współpracy regionalnej oraz zdolności do wspólnego rozwiązywania konfliktów w regionie i wzmocnienia obecnej centralnej pozycji ASEAN w wielostronnym porządku południowo-wschodniej Azji; popiera decyzję podjętą na 33. forum ASEAN–Japonia w Tokio o dalszym zacieśnianiu więzi i zajmowaniu się kwestiami regionalnymi i międzynarodowymi będącymi przedmiotem wspólnego zainteresowania oraz o współpracy na rzecz promowania pokoju i stabilności; uważa, że propagowanie i ochrona praw człowieka skutecznie przyczynia się do realizacji tych dwóch celów; wzywa do synergii między japońską „wolną i otwartą strategią indopacyficzną” a inicjatywami UE, w tym planem inwestycyjnym UE i rozszerzonymi transeuropejskimi sieciami transportowymi UE, w celu promowania globalnej współpracy w dziedzinie łączności;

16.  odnotowuje ambicje Japonii, aby stać się niestałym członkiem Rady Bezpieczeństwa ONZ w latach 2023–2024, i z zadowoleniem przyjmuje jej wkład w prace ONZ w takich dziedzinach, jak rozbrojenie i nierozprzestrzenianie broni jądrowej, utrzymywanie i budowanie pokoju oraz bezpieczeństwo;

Współpraca sektorowa

17.  podkreśla możliwości i dynamikę rozwoju relacji kulturowych oraz współpracy w zakresie młodzieży, edukacji i sportu, jakie daje umowa o partnerstwie strategicznym; odnotowuje obecny niski poziom wymiany międzyludzkiej oraz istniejące bariery językowe; proponuje dalsze inwestycje na rzecz poprawy interakcji między obywatelami, dialogu edukacyjnego i kulturowego, programów mobilności akademickiej w ramach Erasmus+ oraz dyplomacji publicznej w celu promowania wzajemnego zrozumienia i różnorodności kulturowej;

18.  zwraca uwagę, że umowa o partnerstwie strategicznym będzie stymulować rozwój współpracy sektorowej w dziedzinie ochrony konsumentów oraz wymiany informacji zakresie systemów regulacyjnych i nadzorczych w sektorze finansowym;

19.  uważa, że UE i Japonia, jako wiodący światowi darczyńcy o długiej historii oficjalnej pomocy rozwojowej dla mniej rozwiniętych krajów Azji Wschodniej, a ostatnio Afryki, Bliskiego Wschodu i Ameryki Łacińskiej, są naturalnymi partnerami, wraz z rządami krajów otrzymujących pomoc, w koordynacji pomocy i zapewnieniu spójności; podkreśla, że głównym celem pomocy rozwojowej jest zmniejszenie ubóstwa oraz osiągnie celów zrównoważonego rozwoju, a także oczekuje wzajemnej współpracy na rzecz osiągnięcia tych celów;

20.  z zadowoleniem przyjmuje ratyfikację przez Japonię paryskiego porozumienia klimatycznego w 2016 r. i wzywa do jego skutecznego wdrożenia, przy czym Japonia powinna odgrywać wiodącą rolę w aktywnym zwalczaniu zmian klimatycznych i intensyfikacji działań łagodzących; wzywa UE i Japonię do zacieśnienia współpracy w dziedzinie zrównoważonej energii, np. w zakresie rozwoju niskoemisyjnych form transportu; podkreśla, że panel doradczy ministra spraw zagranicznych ds. zmiany klimatu opublikował swoje sprawozdanie w lutym 2018 r., w którym potrzeba przejścia na wykorzystywanie odnawialnych źródeł energii znalazła się w centrum strategii dyplomacji energetycznej Japonii;

21.  z zadowoleniem przyjmuje włączenie do umowy zrównoważonej gospodarki leśnej i oczekuje dalszej wymiany dobrych praktyk w zakresie nielegalnego pozyskiwania drewna w oparciu o doświadczenia wynikające z rozporządzenia UE w sprawie drewna, z myślą o wprowadzeniu do japońskich przepisów obowiązkowej należytej staranności;

22.  ubolewa z powodu podjętej przez Japonię próby zakończenia moratorium na połowy wielorybów w celach zarobkowych podczas posiedzeń Międzynarodowej Komisji Wielorybnictwa (IWC) we wrześniu 2018 r. i wzywa do zawieszenia połowów wielorybów do celów naukowych;

23.  podkreśla, że Japonia to drugi co do wielkości rynek kosmetyczny na świecie; przypomina, że testowanie kosmetyków na zwierzętach oraz sprzedaż przywożonych produktów kosmetycznych testowanych na zwierzętach są zakazane w UE; w tym kontekście zachęca strony do wymiany informacji i współpracy w celu zakończenia testowania kosmetyków na zwierzętach w Japonii;

24.  podkreśla znaczenie zachowania różnorodności biologicznej i zachęca Japonię do wycofania zastrzeżeń do Konwencji o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem (CITES);

25.  wzywa parlamenty państw członkowskich UE do szybkiej ratyfikacji oraz do gruntownego wdrożenia wstępnego porozumienia we wszystkich sektorach;

o
o   o

26.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych, wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, rządom i parlamentom państw członkowskich oraz rządowi i Zgromadzeniu Narodowemu Japonii.

(1) Dz.U. L 216 z 24.8.2018, s. 1.
(2) Dz.U. L 90 z 6.4.2011, s. 2.
(3) Dz.U. C 443 z 22.12.2017, s. 49.
(4) Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0506.


Eurośródziemnomorska umowa lotnicza między UE a Jordanią (przystąpienie Chorwacji do UE) ***
PDF 119kWORD 47k
Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 12 grudnia 2018 r. w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia, w imieniu Unii i jej państw członkowskich, Protokołu zmieniającego Eurośródziemnomorską umowę lotniczą między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Jordańskim Królestwem Haszymidzkim, z drugiej strony, w celu uwzględnienia przystąpienia Republiki Chorwacji do Unii Europejskiej (07067/2015 – C8-0189/2016 – 2015/0003(NLE))
P8_TA(2018)0508A8-0371/2018

(Zgoda)

Parlament Europejski,

–  uwzględniając projekt decyzji Rady (07067/2015),

–  uwzględniając projekt Protokołu zmieniającego Eurośródziemnomorską umowę lotniczą między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Jordańskim Królestwem Haszymidzkim, z drugiej strony, w celu uwzględnienia przystąpienia Republiki Chorwacji do Unii Europejskiej (07066/2015),

–  uwzględniając wniosek o wyrażenie zgody przedstawiony przez Radę na mocy art. 100 ust. 2 oraz art. 218 ust. 6 akapit drugi lit. a) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (C8-0189/2016),

–  uwzględniając art. 99 ust. 1 i 4 oraz art. 108 ust. 7 Regulaminu,

–  uwzględniając zalecenie Komisji Transportu i Turystyki (A8-0371/2018),

1.  wyraża zgodę na zawarcie protokołu;

2.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji, jak również rządom i parlamentom państw członkowskich oraz Jordańskiego Królestwa Haszymidzkiego.


„Horyzont Europa” - program ramowy w zakresie badań i innowacji ***I
PDF 551kWORD 162k
Poprawki przyjęte przez Parlament Europejski w dniu 12 grudnia 2018 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego program ramowy w zakresie badań naukowych i innowacji „Horyzont Europa” oraz zasady uczestnictwa i upowszechniania obowiązujące w tym programie (COM(2018)0435 – C8-0252/2018 – 2018/0224(COD))(1)
P8_TA(2018)0509A8-0401/2018

(Zwykła procedura ustawodawcza: pierwsze czytanie)

Tekst proponowany przez Komisję   Poprawka
Poprawka 1
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 1
(1)  Celem, do jakiego dąży Unia, jest wzmocnienie jej bazy naukowej i technologicznej oraz pobudzanie jej konkurencyjności, w tym w przemyśle, przy jednoczesnym promowaniu wszystkich działań w zakresie badań naukowych i innowacji w celu realizacji strategicznych priorytetów Unii, których nadrzędnym celem jest propagowanie pokoju, wartości Unii i dobrobytu jej obywateli.
(1)  Celem, do jakiego dąży Unia, jest wzmocnienie jej doskonałości naukowej i bazy technologicznej, w ramach której odbywa się swobodny przepływ naukowców, wiedzy naukowej i technologii, oraz pobudzanie jej konkurencyjności, w tym w przemyśle, w celu wzmocnienia europejskiej przestrzeni badawczej, przy jednoczesnym promowaniu wszystkich działań w zakresie badań naukowych i innowacji w celu realizacji strategicznych priorytetów i zobowiązań Unii, których nadrzędnym celem jest propagowanie pokoju, wartości Unii i dobrobytu jej obywateli.
Poprawka 2
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 2
(2)  Aby w dążeniu do osiągnięcia tego ogólnego celu zapewnić oddziaływanie naukowe, gospodarcze i społeczne, Unia powinna inwestować w badania naukowe i innowacje poprzez realizację programu ramowego w zakresie badań naukowych i innowacji „Horyzont Europa” na lata 2021–2027 („program”), aby wesprzeć tworzenie i rozpowszechnianie wysokiej jakości wiedzy i technologii, wzmocnić oddziaływanie badań naukowych i innowacji przy kształtowaniu, wspieraniu i wdrażaniu polityki Unii, wspomóc absorbcję innowacyjnych rozwiązań przez przemysł i społeczeństwo w celu stawienia czoła globalnym wyzwaniompropagowania konkurencyjności przemysłowej; propagowanie wszelkich form innowacji, w tym innowacji przełomowych, i wzmocnienie procesu wprowadzania innowacyjnych rozwiązań na rynek; oraz zoptymalizować rezultaty takich inwestycji pod kątem zwiększenia oddziaływania w obrębie wzmocnionej europejskiej przestrzeni badawczej.
(2)  Aby w dążeniu do osiągnięcia tego ogólnego celu zapewnić oddziaływanie naukowe, gospodarcze i społeczne oraz maksymalną wartość dodaną UE swoich inwestycji w badania, rozwój i innowacje, Unia powinna inwestować w badania naukowe i innowacje poprzez realizację programu ramowego w zakresie badań naukowych i innowacji „Horyzont Europa” na lata 2021–2027 („program”), aby wesprzeć tworzenie, rozpowszechnianie i transfer wysokiej jakości wiedzy i technologii w Unii, wzmocnić oddziaływanie badań naukowych i innowacji w reagowaniu na globalne wyzwania, w tym cele zrównoważonego rozwoju i zmianę klimatu oraz przy kształtowaniu, wspieraniu i wdrażaniu polityki Unii, wspomóc absorpcję innowacyjnych i zrównoważonych rozwiązań przez unijny przemysł i społeczeństwo w celu tworzenia miejsc pracy oraz zwiększenia wzrostu gospodarczego i konkurencyjności przemysłowej; program powinien propagować wszelkie formy innowacji, wzmocnić proces wprowadzania innowacyjnych rozwiązań na rynek oraz zoptymalizować rezultaty inwestycji.
Poprawka 3
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 2 a (nowy)
(2a)  Program powinien przyczynić się do osiągnięcia ogólnego celu polegającego na inwestowaniu 3 % unijnego PKB w badania i rozwój, zgodnie z głównym celem strategii „Europa 2020”. Osiągnięcie tego celu będzie wymagało od państw członkowskich i sektora prywatnego uzupełnienia programu własnymi i wzmocnionymi działaniami inwestycyjnymi w badania, rozwój i innowacje.
Poprawka 4
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 3
(3)  Przy wspieraniu działań w zakresie badań naukowych i innowacji, niezbędnych do realizacji celów politycznych Unii należy uwzględnić zasadę innowacyjności przedstawioną w komunikacie Komisji z dnia 15 maja 2018 r. „Odnowiony europejski program na rzecz badań i innowacji – szansa Europy na ukształtowanie własnej przyszłości” (COM(2018) 306).
(3)  Przy wspieraniu działań w zakresie badań naukowych i innowacji, niezbędnych do realizacji celów politycznych Unii należy uwzględnić zasadę innowacyjności jako kluczowy czynnik prowadzący do szybszego i bardziej intensywnego przekształcania istotnych zasobów wiedzy Unii w innowacje.
Poprawka 5
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 4
(4)  Otwarte innowacje, otwarta nauka i otwarcie na świat stanowią podstawowe zasady, które powinny zapewnić doskonałość i oddziaływanie unijnych inwestycji w badania naukowe i innowacje. Zasady te należy stosować w realizacji programu, w szczególności do celów planowania strategicznego w odniesieniu do filaru „Globalne wyzwania i konkurencyjności przemysłowa”.
(4)  Kontynuacja podejścia pod hasłem „Otwarte innowacje, otwarta nauka i otwarcie na świat”, przy jednoczesnym zabezpieczeniu interesów naukowych i społeczno-gospodarczych Unii, powinna zapewnić doskonałość i oddziaływanie unijnych inwestycji w badania naukowe i innowacje oraz wzmocnić zdolność wszystkich państw członkowskich w dziedzinie badań i innowacji. Powinno to prowadzić do zrównoważonej realizacji programu.
Poprawka 6
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 5
(5)  Otwarta nauka, w tym otwarty dostęp do publikacji naukowych i danych badawczych, może przyczynić się do poprawy jakości nauki oraz zwiększenia jej oddziaływania i płynących z niej korzyści, a także do przyspieszenia postępu w zakresie wiedzy poprzez uczynienie jej bardziej wiarygodną, wydajniejszą i lepiej zrozumiałą dla społeczeństwa oraz szybciej reagującą na wyzwania społeczne. Należy ustanowić przepisy w celu zapewnienia, by beneficjenci udzielali otwartego dostępu do publikacji naukowych poddanych wzajemnej ocenie oraz do danych badawczych i innych wyników badań naukowych w sposób otwarty i niedyskryminujący, nieodpłatnie i jak najwcześniej w procesie upowszechniania, oraz w celu umożliwienia ich jak najszerszego wykorzystania i ponownego wykorzystywania. W szczególności większy nacisk należy położyć na odpowiedzialne zarządzanie danymi badawczymi, zwłaszcza poprzez propagowanie opracowywania planów zarządzania takimi danymi, które z kolei powinny spełniać zasady FAIR, czyli być możliwe do znalezienia, dostępne, interoperacyjne i nadające się do ponownego wykorzystywania. W stosownych przypadkach beneficjenci powinni korzystać z możliwości oferowanych przez europejską chmurę dla otwartej nauki i stosować także inne zasady i dobre praktyki w zakresie otwartej nauki.
(5)  Otwarta nauka może przyczynić się do poprawy jakości nauki oraz zwiększenia jej oddziaływania i płynących z niej korzyści, a także do przyspieszenia postępu w zakresie wiedzy poprzez uczynienie jej bardziej wiarygodną, wydajniejszą i lepiej zrozumiałą dla społeczeństwa oraz szybciej reagującą na wyzwania społeczne. Należy ustanowić przepisy w celu zapewnienia, by beneficjenci udzielali otwartego dostępu do publikacji naukowych poddanych wzajemnej ocenie oraz do danych badawczych i innych wyników badań naukowych w sposób otwarty i niedyskryminujący, nieodpłatnie i jak najwcześniej w procesie upowszechniania, oraz w celu umożliwienia ich jak najszerszego wykorzystania i ponownego wykorzystywania. W odniesieniu do danych badawczych należy stosować zasadę „otwarte w największym możliwym zakresie, zamknięte tylko w koniecznym”, uwzględniając tym samym zapotrzebowanie na różne systemy dostępu ze względu na interesy społeczno-gospodarcze Unii, prawa własności intelektualnej, ochronę danych osobowych i poufność, kwestie bezpieczeństwa oraz inne uzasadnione interesy. Większy nacisk należy położyć na odpowiedzialne zarządzanie danymi badawczymi, zwłaszcza poprzez propagowanie opracowywania planów zarządzania takimi danymi, które z kolei powinny spełniać zasady FAIR, czyli być możliwe do znalezienia, dostępne, interoperacyjne i nadające się do ponownego wykorzystywania. W stosownych przypadkach beneficjenci powinni korzystać z możliwości oferowanych przez europejską chmurę dla otwartej nauki i europejską infrastrukturę danych oraz stosować także inne zasady i dobre praktyki w zakresie otwartej nauki. Wzajemny otwarty dostęp należy propagować w umowach o współpracy międzynarodowej w obszarze nauki i technologii oraz w odpowiednich układach o stowarzyszeniu.
Poprawka 7
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 5 a (nowy)
(5a)  Beneficjentów będących MŚP zachęca się do korzystania z istniejących instrumentów takich jak IPR SME Helpdesk, które wspierają małe i średnie przedsiębiorstwa Unii Europejskiej w ochronie i egzekwowaniu swoich praw własności intelektualnej dzięki zapewnianiu bezpłatnych informacji i usług, w formie poufnego doradztwa na temat własności intelektualnej i powiązanych kwestii, a także szkoleń, materiałów i zasobów internetowych.
Poprawka 8
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 6
(6)  Koncepcja i struktura programu powinna stanowić odpowiedź na potrzebę osiągnięcia masy krytycznej wspieranych działań, w całej Unii oraz w drodze współpracy międzynarodowej, zgodnie z celami zrównoważonego rozwoju ONZ. Realizacja programu powinna wspomóc działania zmierzające do osiągnięcia tego celu.
(6)  Koncepcja i struktura programu powinna stanowić odpowiedź na potrzebę osiągnięcia masy krytycznej wspieranych działań, w całej Unii oraz w drodze współpracy międzynarodowej, przy jednoczesnym zachęcaniu wszystkich państw członkowskich do udziału w programie, zgodnie z celami zrównoważonego rozwoju ONZ i porozumieniem paryskim. Realizacja programu powinna wspomóc działania zmierzające do osiągnięcia tego celu.
Poprawka 9
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 7
(7)  Działalność wspierana w ramach programu powinna przyczyniać się do osiągnięcia unijnych celów i priorytetów, do monitorowania i oceny postępów pod kątem realizacji tych celów i priorytetów, a także do opracowania zmienionych lub nowych priorytetów.
(7)  Działalność wspierana w ramach programu powinna przyczyniać się do osiągnięcia unijnych i programowych celów, priorytetów i zobowiązań, do monitorowania i oceny postępów pod kątem realizacji tych celów, priorytetów i zobowiązań, a także do opracowania zmienionych lub nowych priorytetów.
Poprawka 10
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 7 a (nowy)
(7a)   W ramach programu należy dążyć do osiągnięcia zgodności z już istniejącymi europejskimi planami działania i strategiami w zakresie badań naukowych i innowacji.
Poprawka 11
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 8
(8)  W niniejszym programie należy utrzymać równowagę między oddolnym (opartym na inicjatywie badacza lub innowatora) a odgórnym (uzależnionym od ustalonych strategicznie priorytetów) podejściem do finansowania, z uwzględnieniem charakteru zaangażowanych społeczności w obszarze badań naukowych i innowacji, rodzajów i celu prowadzonej działalności oraz oddziaływania, jakie chce się uzyskać. Od połączenia tych czynników powinien zależeć wybór podejścia w poszczególnych częściach programu, a wszystkie one powinny przyczyniać się do realizacji wszystkich ogólnych i szczegółowych celów programu.
(8)  W niniejszym programie należy utrzymać równowagę między oddolnym (opartym na inicjatywie badacza lub innowatora) a odgórnym (uzależnionym od ustalonych strategicznie priorytetów) podejściem do finansowania, z uwzględnieniem charakteru zaangażowanych społeczności w obszarze badań naukowych i innowacji w całej Unii, wskaźników skuteczności dla poszczególnych obszarów interwencji, rodzajów i celu prowadzonej działalności, zasady pomocniczości oraz oddziaływania, jakie chce się uzyskać. Od połączenia tych czynników powinien zależeć wybór podejścia w poszczególnych częściach programu, a wszystkie one powinny przyczyniać się do realizacji wszystkich ogólnych i szczegółowych celów programu.
Poprawka 12
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 8 a (nowy)
(8a)  W szeregu działań w zakresie badań naukowych i innowacji należy stosować logikę Szybkiej ścieżki do badań naukowych i innowacji, w ramach której czas oczekiwania na przyznanie dotacji nie powinien przekraczać sześciu miesięcy. Powinno to pozwolić na szybszy, oddolny dostęp do środków finansowych dla małych konsorcjów opartych na współpracy, obejmujących działania od podstawowych badań naukowych po wprowadzenie na rynek.
Poprawka 13
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 8 b (nowy)
(8b)  Program powinien wspierać wszystkie etapy badań naukowych i innowacji, w szczególności w ramach projektów opartych na współpracy. Podstawowe badania naukowe stanowią zasadnicze aktywa i istotny warunek zwiększania zdolności Unii do przyciągania najlepszych naukowców, tak aby stała się ośrodkiem doskonałości na szczeblu globalnym. Należy zapewnić równowagę między badaniami podstawowymi a stosowanymi. W powiązaniu z innowacjami, będzie to wspierać konkurencyjność gospodarczą, wzrost gospodarczy i tworzenie miejsc pracy w Unii.
Poprawka 14
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 8 c (nowy)
(8c)  W celu osiągnięcia jak największego wpływu programu „Horyzont Europa” należy poświęcić szczególną uwagę multidyscyplinarnym, interdyscyplinarnym i transdyscyplinarnym podejściom jako czynnikowi niezbędnemu do dokonania ważnych postępów naukowych.
Poprawka 15
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 8 d (nowy)
(8d)  Zaangażowanie społeczeństwa należy wspierać za pomocą odpowiedzialnych badań naukowych i innowacji jako elementu przekrojowego w celu budowania skutecznej współpracy między nauką a społeczeństwem. Umożliwiłoby to wszystkim podmiotom społecznym (naukowcom, obywatelom, podmiotom kształtującym politykę, przedsiębiorstwom, organizacjom trzeciego sektora itd.) podejmowanie współpracy w całym procesie badań naukowych i innowacji w celu lepszego dostosowania zarówno procesu, jak i jego wyników do wartości, potrzeb i oczekiwań europejskiego społeczeństwa.
Poprawka 16
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 9
(9)  Działalność badawczą, jaka ma być prowadzona w ramach filaru „Otwarta nauka”, należy określić w oparciu o potrzeby i możliwości naukowe. Programowanie badań naukowych powinno odbywać się w ścisłej współpracy ze środowiskiem naukowym. Badania naukowe powinny być finansowane na podstawie kryterium doskonałości.
(9)  Działalność badawczą, jaka ma być prowadzona w ramach filaru „Doskonała i otwarta nauka”, należy określić w oparciu o potrzeby i możliwości naukowe. Programowanie badań naukowych powinno odbywać się w ścisłej współpracy ze środowiskiem naukowym, z naciskiem na przyciąganie nowych talentów w obszarze badań i innowacji oraz młodych naukowców, przy jednoczesnym wzmocnieniu EPB i unikaniu drenażu mózgów. Badania naukowe powinny być finansowane na podstawie kryterium doskonałości.
Poprawka 17
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 10
(10)  Filar „Globalne wyzwania i konkurencyjność przemysłowa” należy ustanowić poprzez połącznie w klastry działań w zakresie badań naukowych i innowacji, aby jak najbardziej zwiększyć poziom integracji między odnośnymi obszarami prac, a jednocześnie zapewnić wysokie i trwałe poziomy oddziaływania w stosunku do wydatkowanych środków. Zachęci to do współpracy między dyscyplinami, sektorami, obszarami polityki i ponad granicami w dążeniu do realizacji celów zrównoważonego rozwoju ONZ i zarazem zwiększenia konkurencyjności gałęzi przemysłu unijnego.
(10)  Filar „Globalne wyzwania i europejska konkurencyjność przemysłowa” należy ustanowić poprzez połączenie w klastry działań w zakresie badań naukowych i innowacji, aby jak najbardziej zwiększyć poziom integracji między odnośnymi obszarami prac, a jednocześnie zapewnić wysokie i trwałe poziomy oddziaływania dla Unii w stosunku do wydatkowanych środków. Zachęci to do współpracy między dyscyplinami, sektorami, obszarami polityki i ponad granicami w dążeniu do realizacji celów zrównoważonego rozwoju ONZ i zobowiązań Unii w ramach porozumienia paryskiego oraz, w odpowiednich przypadkach, do uwzględnienia wyzwań społecznych, a zarazem zwiększenia konkurencyjności gałęzi przemysłu unijnego. Działania w ramach tego filaru powinny obejmować pełny zakres działań w obszarze badań naukowych i innowacji, tym badania i rozwój, pilotaż, demonstrację i wsparcie zamówień publicznych, badania prenormatywne i ustanawianie norm oraz absorpcję innowacji przez rynek w celu zapewnienia, by Europa pozostawała na najwyższym poziomie zaawansowania badań naukowych w odniesieniu do ustalonych strategicznie priorytetów.
Poprawka 18
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 11
(11)  Pełne zaangażowanie przemysłu – na wszystkich poziomach, od jednoosobowych oraz małych i średnich przedsiębiorstw po duże korporacje – w program powinno stanowić jedną z głównych dróg realizacji jego celów, w szczególności celu polegającego na osiągnięciu trwałego zatrudnienia i zrównoważonego wzrostu gospodarczego. Przedstawiciele przemysłu powinni przyczynić się do określania perspektyw i priorytetów w ramach procesu planowania strategicznego, które powinno wspomagać opracowywanie programów prac. Takie zaangażowanie przemysłu powinno obejmować jego uczestnictwo w działaniach wspieranych na poziomach co najmniej współmiernych do poziomów w ramach poprzedniego programu ramowego „Horyzont 2020” ustanowionego rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1291/201313 („program »Horyzont 2020«”).
(11)  Pełne i terminowe zaangażowanie przemysłu – na wszystkich poziomach, od jednoosobowych oraz małych i średnich przedsiębiorstw po duże korporacje – w program powinno nadal zmierzać w szczególności w kierunku celu polegającego na osiągnięciu trwałego zatrudnienia i zrównoważonego wzrostu gospodarczego w Europie, wzmacniając współpracę między sektorem prywatnym i publicznym oraz zwiększając inwestycje w badania naukowe i innowacje z sektora prywatnego.
__________________
13
Poprawka 19
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 11 a (nowy)
(11a)   Wielostronne konsultacje, w tym ze społeczeństwem obywatelskim i przemysłem, powinny wnieść wkład w perspektywy i priorytety ustalone w procesie planowania strategicznego. Powinno to skutkować okresowymi strategicznymi planami badań naukowych i innowacji przyjmowanymi w drodze aktów delegowanych. Te plany strategiczne powinny być następnie wdrażane przez opracowywanie programów prac.
Poprawka 20
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 12
(12)  Duże znaczenie ma wspieranie przemysłu w utrzymaniu lub osiągnięciu pozycji światowego lidera w dziedzinie innowacji, cyfryzacji i dekarbonizacji, w szczególności poprzez inwestycje w kluczowe technologie prorozwojowe, które będą stanowić oparcie dla przyszłej działalności gospodarczej. Działania w ramach programu powinny być wykorzystywane do eliminowania niedoskonałości rynku lub nieoptymalnych warunków inwestycyjnych, w sposób proporcjonalny, bez powielania lub wypierania finansowania prywatnego, oraz tworzyć wyraźną europejską wartość dodaną. Zapewni to spójność między działaniami programu a unijnymi zasadami pomocy państwa oraz unikanie nieuzasadnionych zakłóceń konkurencji na rynku wewnętrznym.
(12)  Duże znaczenie ma wspieranie przemysłu Unii w utrzymaniu lub osiągnięciu pozycji światowego lidera w dziedzinie innowacji, cyfryzacji i dekarbonizacji, w szczególności poprzez inwestycje w kluczowe technologie prorozwojowe, które będą stanowić oparcie dla przyszłej działalności gospodarczej. Kluczowe technologie prorozwojowe mają odegrać centralną rolę w filarze II „Globalne wyzwania i europejska konkurencyjność przemysłowa” oraz powinny być dodatkowo powiązane z inicjatywami przewodnimi w obszarze przyszłych i powstających technologii (FET), aby umożliwić projektom badawczym objęcie całego łańcucha innowacji. Działania w ramach programu powinny odzwierciedlać strategię dotyczącą polityki przemysłowej Unii w celu eliminowania niedoskonałości rynku lub nieoptymalnych warunków inwestycyjnych, pobudzenia inwestycji w sposób proporcjonalny i przejrzysty, bez powielania lub wypierania finansowania prywatnego, oraz tworzyć wyraźną europejską wartość dodaną i publiczny zwrot z inwestycji. Zapewni to spójność między działaniami programu a unijnymi zasadami pomocy państwa w obszarze badań, rozwoju i innowacji, które należy zmienić w celu zachęcania do innowacji.
Poprawka 21
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 12 a (nowy)
(12a)  Ważnym źródłem innowacji i wzrostu gospodarczego w Europie są MŚP. W związku z tym program „Horyzont Europa” wymaga silnego zaangażowania MŚP, zgodnie z zaleceniem Komisji 2003/361/WE. Opierając się na najlepszych praktykach z programu „Horyzont 2020”, program „Horyzont Europa” powinien nadal zachęcać MŚP do uczestnictwa w programie ramowym w zintegrowany sposób. Należy przewidzieć odpowiednie środki i zasoby budżetowe, w tym wdrażanie w pełni oddolnego instrumentu przeznaczonego dla MŚP będących pojedynczymi beneficjentami, dokonujących innowacji stopniowych, ze specjalnymi otwartymi zaproszeniami do składania wniosków na różnych etapach cyklu innowacji.
Poprawka 22
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 13
(13)  Program powinien wspierać badania naukowe i innowacje w zintegrowany sposób, z poszanowaniem wszystkich stosownych przepisów Światowej Organizacji Handlu. Koncepcja badań naukowych, w tym prac rozwojowych, powinna być stosowana zgodnie z Podręcznikiem Frascati opracowanym przez OECD, natomiast koncepcja innowacji powinna być stosowana zgodnie z Podręcznikiem Oslo opracowanym przez OECD i Eurostat, w którym przyjęto kompleksowe podejście obejmujące innowacje społeczne. Definicje OECD dotyczące poziomu gotowości technologii (TRL) powinny być nadal, tak jak w poprzednim programie ramowym „Horyzont 2020”, uwzględniane w klasyfikacji działalności w zakresie badań technologicznych, opracowywania produktu i demonstracji oraz przy określaniu rodzajów działań dostępnych w zaproszeniach do składania wniosków. Nie powinno się zasadniczo udzielać dotacji na działania obejmujące działalność o poziomie gotowości technologicznej wyższym niż 8. W programie prac przewidującym określone zaproszenie w ramach filaru „Globalne wyzwania i konkurencyjność przemysłowa” można dopuścić udzielanie dotacji na walidację produktów na dużą skalę i powielanie rynkowe.
(13)  Program powinien wspierać badania naukowe i innowacje w zintegrowany sposób, z poszanowaniem wszystkich stosownych przepisów Światowej Organizacji Handlu. Koncepcja badań naukowych, w tym prac rozwojowych, powinna być stosowana zgodnie z Podręcznikiem Frascati opracowanym przez OECD, natomiast koncepcja innowacji powinna być stosowana zgodnie z Podręcznikiem Oslo opracowanym przez OECD i Eurostat, w którym przyjęto kompleksowe podejście obejmujące innowacje społeczne, projektowanie i kreatywność. Definicje OECD dotyczące poziomu gotowości technologii (TRL) powinny być uwzględniane, tak jak w poprzednim programie ramowym „Horyzont 2020”. W programie prac przewidującym określone zaproszenie w ramach filaru „Globalne wyzwania i europejska konkurencyjność przemysłowa” można dopuścić udzielanie dotacji na walidację produktów na dużą skalę i powielanie rynkowe.
Poprawka 23
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 14
(14)  W komunikacie Komisji w sprawie śródokresowej oceny programu „Horyzont 2020” (COM(2018)0002) przedstawiono zbiór zaleceń dotyczących niniejszego programu, w tym jego zasad uczestnictwa i upowszechniania, sformułowanych na podstawie wniosków z realizacji poprzedniego programu, jak również wkładu instytucji unijnych i zainteresowanych stron. Zalecono między innymi: wykazanie się większymi ambicjami inwestycyjnymi, aby osiągnąć masę krytyczną i jak najbardziej zwiększyć oddziaływanie; wspieranie innowacji mających przełomowe znaczenie; priorytetowe traktowanie unijnych inwestycji w zakresie badań naukowych i innowacji w obszarach o wysokiej wartości dodanej, w szczególności poprzez zorientowanie na realizację misji, zaangażowanie obywateli i szeroko zakrojoną działalność informacyjną; racjonalizację systemu finansowania w Unii, w tym poprzez uporządkowanie wachlarza inicjatyw dotyczących partnerstwa oraz usprawnienie systemów współfinansowania; dążenie do większej i wyraźnej synergii między różnymi unijnymi instrumentami finansowania, w szczególności aby pomóc w mobilizowaniu niedostatecznie wykorzystywanego potencjału w zakresie badań naukowych i innowacji w całej Unii; zacieśnienie współpracy międzynarodowej i zwiększenie otwartości na uczestnictwo państw trzecich; oraz dalsze upraszczanie w oparciu o doświadczenia z realizacji programu „Horyzont 2020”.
(14)  W komunikacie Komisji w sprawie śródokresowej oceny programu „Horyzont 2020” (COM(2018)0002) oraz w sprawozdaniu Parlamentu Europejskiego w sprawie przeglądu wdrażania programu „Horyzont 2020” w celu dokonania jego okresowej oceny oraz przygotowania wniosku dotyczącego 9. programu ramowego (2016/2147(INI)) przedstawiono zbiór zaleceń dotyczących niniejszego programu, w tym jego zasad uczestnictwa i upowszechniania, sformułowanych na podstawie wniosków z realizacji poprzedniego programu, jak również wkładu instytucji unijnych i zainteresowanych stron. Zalecono między innymi: wykazanie się większymi ambicjami inwestycyjnymi, aby osiągnąć masę krytyczną i jak najbardziej zwiększyć oddziaływanie; wspieranie innowacji mających przełomowe znaczenie; priorytetowe traktowanie unijnych inwestycji w zakresie badań naukowych i innowacji w obszarach o wysokiej wartości dodanej, w szczególności poprzez zorientowanie na realizację misji, pełne, świadome i wczesne zaangażowanie obywateli i szeroko zakrojoną działalność informacyjną; racjonalizację systemu finansowania w Unii w celu pełnego wykorzystania potencjału wszystkich państw członkowskich w zakresie badań naukowych i innowacji, w tym poprzez uporządkowanie wachlarza inicjatyw dotyczących partnerstwa oraz usprawnienie systemów współfinansowania; dążenie do większej i wyraźnej synergii między różnymi unijnymi instrumentami finansowania, w szczególności aby pomóc w mobilizowaniu niedostatecznie wykorzystywanego potencjału w zakresie badań naukowych i innowacji w całej Unii; lepsze zaangażowanie infrastruktur badawczych finansowanych przez Unię, w szczególności z EFRR, w projekty realizowane w ramach programu w celu zacieśnienia współpracy międzynarodowej i zwiększenia otwartości na uczestnictwo państw trzecich, przy jednoczesnym zabezpieczeniu interesów Unii i poszerzeniu udziału wszystkich państw członkowskich w programie; oraz dalsze upraszczanie w oparciu o doświadczenia z realizacji programu „Horyzont 2020”.
Poprawka 24
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 15
(15)  W programie należy dążyć do synergii z innymi programami unijnymi, począwszy od ich opracowywania i planowania strategicznego, przez wybór projektów, zarządzanie, komunikację, upowszechnianie i wykorzystywanie rezultatów po monitorowanie, audyt i administrowanie. Aby uniknąć nakładania się i powielania oraz zwiększyć efekt mnożnikowy finansowania unijnego, można dokonywać przesunięć środków z innych unijnych programów do programu „Horyzont Europa” na potrzeby prowadzonej w jego ramach działalności. W takich przypadkach zostają one objęte przepisami programu „Horyzont Europa”.
(15)  Polityka spójności powinna nadal zapewniać wkład w badania naukowe i innowacje. Dlatego też należy zwrócić szczególną uwagę na koordynację i komplementarność tych dwóch polityk unijnych. W programie należy dążyć do dostosowania zasad i synergii z innymi programami unijnymizgodnie z załącznikiem IV do rozporządzenia, począwszy od ich opracowywania i planowania strategicznego, przez wybór projektów, zarządzanie, komunikację, upowszechnianie i wykorzystywanie rezultatów po monitorowanie, audyt i administrowanie. Aby uniknąć nakładania się i powielania oraz zwiększyć efekt mnożnikowy finansowania unijnego, a także zmniejszyć obciążenie administracyjne dla wnioskodawców i beneficjentów, wszystkie synergie powinny realizować zasadę „jedno działanie jest zgodne z jednym zestawem zasad”:
–   można dokonywać przesunięć środków z innych unijnych programów, w tym Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR), do programu „Horyzont Europa” na potrzeby prowadzonej w jego ramach działalności na dobrowolnej zasadzie. W takich przypadkach zostają one objęte przepisami programu „Horyzont Europa”, ale korzysta z nich wyłącznie państwo członkowskie lub instytucja zarządzająca, w stosownych przypadkach, które postanawiają dokonać przesunięcia;
–  można także przewidzieć współfinansowanie działań przez program „Horyzont Europa” i inny unijny program, bez przekraczania łącznych kosztów kwalifikowalnych działania. W takich przypadkach miałyby zastosowanie jedynie przepisy programu „Horyzont Europa” i należy unikać podwójnych kontroli;
–  pieczęcie doskonałości powinny być przyznawane wszystkim wnioskom, które przekroczyły próg doskonałości programu „Horyzont Europa”, ale które nie mogą być finansowane ze względu na ograniczenia budżetowe. W takich przypadkach powinny mieć zastosowanie przepisy funduszu, z którego udzielane jest wsparcie, z wyjątkiem zasad pomocy państwa.
Poprawka 25
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 16
(16)  W celu osiągnięcia jak największego oddziaływania finansowania unijnego i jak najskuteczniejszego wkładu w realizację celów polityki Unii program powinien tworzyć partnerstwa europejskie z partnerami z sektora prywatnego lub publicznego. Do takich partnerów należą podmioty z sektora przemysłu, organizacje badawcze, podmioty realizujące misję publiczną na szczeblu lokalnym, regionalnym, krajowym lub międzynarodowym oraz organizacje społeczeństwa obywatelskiego, takie jak fundacje, które wspierają lub prowadzą działalność w zakresie badań naukowych i innowacji, pod warunkiem że oddziaływanie, do jakiego się dąży, może zostać skuteczniej osiągnięte przez partnerstwa niż przez samą Unię.
(16)  W celu osiągnięcia jak największego oddziaływania finansowania unijnego i jak najskuteczniejszego wkładu w realizację celów polityki i zobowiązań Unii program może tworzyć partnerstwa europejskie z partnerami z sektora prywatnego lub publicznego, na podstawie wyniku planowania strategicznego. Do takich partnerów należą publiczne i prywatne zainteresowane strony w obszarze badań naukowych i innowacji, centra kompetencji, inkubatory przedsiębiorczości, parki naukowo-technologiczne, podmioty realizujące misję publiczną, fundacje oraz organizacje społeczeństwa obywatelskiego i regionalne ekosystemy innowacji, w stosownych przypadkach, które wspierają lub prowadzą działalność w zakresie badań naukowych i innowacji, pod warunkiem że oddziaływanie, do jakiego się dąży, może zostać skuteczniej osiągnięte przez partnerstwa niż przez samą Unię.
Poprawka 26
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 17
(17)  Program powinien wzmocnić współpracę między partnerstwami europejskimi a partnerami z sektora prywatnego lub publicznego na szczeblu międzynarodowym, także poprzez włączanie się w programy w zakresie badań naukowych i innowacji i inwestycje transgraniczne w tym zakresie przynoszące wzajemne korzyści obywatelom i przedsiębiorstwom, zapewniając jednocześnie UE utrzymanie ochrony jej interesów w strategicznych obszarach14.
(17)  Program powinien wzmocnić współpracę między partnerstwami europejskimi a partnerami z sektora prywatnego lub publicznego na szczeblu międzynarodowym, także poprzez włączanie się w programy w zakresie badań naukowych i innowacji i inwestycje transgraniczne w tym zakresie przynoszące wzajemne korzyści obywatelom i przedsiębiorstwom, zapewniając jednocześnie Unii utrzymanie ochrony jej interesów.
__________________
14 Zob. np. wniosek Komisji w sprawie rozporządzenia ustanawiającego ramy monitorowania bezpośrednich inwestycji zagranicznych w UE (COM(2017)0487).
Poprawka 27
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 17 a (nowy)
(17a)  Inicjatywy przewodnie FET okazały się skutecznym i wydajnym instrumentem, zapewniając korzyści społeczeństwu w ramach wspólnych, skoordynowanych wysiłków Unii i jej państw członkowskich, należy w związku z tym nadal wspierać te istniejące inicjatywy przewodnie, które udokumentowały wynikające z nich korzyści.
Poprawka 28
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 18
(18)  Wspólne Centrum Badawcze (JRC) powinno nadal dostarczać niezależnych dowodów naukowych dostosowanych do potrzeb klienta i zapewniać wsparcie techniczne w całym cyklu kształtowania polityki Unii. Działania bezpośrednie JRC powinny być realizowane w sposób elastyczny, sprawny i przejrzysty, z uwzględnieniem odpowiednich potrzeb użytkowników JRC i potrzeb polityki unijnej oraz z zapewnieniem ochrony interesów finansowych Unii. JRC powinno nadal generować dodatkowe zasoby.
(18)  Wspólne Centrum Badawcze (JRC) powinno nadal dostarczać niezależnych dowodów naukowych dostosowanych do potrzeb klienta i zapewniać wsparcie techniczne w całym cyklu kształtowania polityki Unii. Działania bezpośrednie JRC powinny być realizowane w sposób elastyczny, sprawny i przejrzysty, z uwzględnieniem odpowiednich potrzeb użytkowników JRC, ograniczeń budżetowych i potrzeb polityki unijnej oraz z zapewnieniem ochrony interesów finansowych Unii. JRC powinno nadal generować dodatkowe zasoby.
Poprawka 29
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 19
(19)  W filarze „Otwarte innowacje” należy ustanowić serię środków na rzecz zintegrowanego wsparcia na potrzeby przedsiębiorców i przedsiębiorczości, służących tworzeniu i przyspieszaniu przełomowych innowacji do celów szybkiego rozwoju rynku. Filar ten powinien przyciągać innowacyjne przedsiębiorstwa z potencjałem ekspansji na szczeblu międzynarodowym i unijnym oraz oferować szybkie, elastyczne dotacje oraz współinwestycje, w tym z inwestorami prywatnymi. Cele te powinny być realizowane poprzez utworzenie Europejskiej Rady ds. Innowacji (EIC). Filar ten powinien również wspierać działalność Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii (EIT) i europejskich ekosystemów innowacji ogółem, zwłaszcza poprzez współfinansowane partnerstwa z krajowymi i regionalnymi podmiotami wspierającymi innowacje.
(19)  W filarze „Innowacyjna Europa” należy ustanowić serię środków na rzecz zintegrowanego wsparcia na potrzeby przedsiębiorców i przedsiębiorczości opierającej się na badaniach naukowych, służących tworzeniu i przyspieszaniu przełomowych innowacji do celów szybkiego rozwoju rynku, a także promowaniu technologicznej autonomii Unii w strategicznych obszarach. Filar ten powinien przyciągać innowacyjne przedsiębiorstwa, w tym MŚP i przedsiębiorstwa typu start-up, z potencjałem ekspansji na szczeblu międzynarodowym i unijnym oraz oferować szybkie, elastyczne dotacje oraz współinwestycje, w tym z inwestorami prywatnymi. Cele te powinny być realizowane poprzez utworzenie Europejskiej Rady ds. Innowacji (EIC). Filar ten powinien również wspierać działalność Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii (EIT), Regionalnego Systemu Innowacji EIT i europejskich ekosystemów innowacji ogółem, w całej Unii, zwłaszcza poprzez współfinansowane partnerstwa z krajowymi i regionalnymi, zarówno państwowymi, jak i prywatnymi, podmiotami wspierającymi innowacje.
Poprawka 30
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 20
(20)  Realizacja celów polityki w niniejszym programie odbywać się będzie także z wykorzystaniem instrumentów finansowych i gwarancji budżetowych w ramach segmentów polityki Funduszu InvestEU. Wsparcie finansowe powinno być wykorzystywane do eliminowania niedoskonałości rynku lub nieoptymalnych warunków inwestycyjnych, w sposób proporcjonalny, a działania nie powinny powielać ani wypierać finansowania prywatnego, ani też zakłócać konkurencji na rynku wewnętrznym. Działania powinny tworzyć wyraźną europejską wartość dodaną.
(20)  Aby uwzględnić potrzebę wsparcia inwestycji w działania o wyższym ryzyku i nielinearnym charakterze, takie jak badania naukowe i innowacje, konieczne jest, by program „Horyzont Europa”, a w szczególności EIC, a także EIT wraz z jego WWiI, działały w synergii z produktami finansowymi wdrażanymi w ramach InvestEU. W tym względzie doświadczenia zdobyte w związku z instrumentami finansowymi wdrażanymi w ramach programu „Horyzont 2020” takimi jak InnovFin oraz gwarancjami kredytowymi dla MŚP powinny stanowić solidną podstawę dla zapewniania tego ukierunkowanego wsparcia, a EIC powinna opracować informacje strategiczne i działania oceniające w czasie rzeczywistym w celu terminowego zarządzania swoimi różnymi działaniami i ich koordynowania.
Poprawka 31
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 21
(21)  Celem działalności EIC, prowadzonej za pośrednictwem jej instrumentów: „Pionier” i „Akcelerator”, powinno być określenie, wypracowanie i wdrożenie przełomowych innowacji tworzących nowe rynki oraz wspieranie ich szybkiej ekspansji do szczebla unijnego i międzynarodowego. Poprzez spójne i ukierunkowane wsparcie przełomowych innowacji EIC powinna wypełnić obecną próżnię w obszarze publicznego wsparcia i prywatnych inwestycji na rzecz przełomowych innowacji. Instrumenty EIC wymagają elementów prawnych i w zakresie zarządzania odpowiednio odzwierciedlających jej cele, w szczególności działalność dotyczącą wprowadzania na rynek.
skreśla się
Poprawka 32
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 22
(22)  Dzięki finansowaniu mieszanemu z EIC instrument „Akcelerator” powinien przyczynić się do rozwiązania problemu „doliny śmierci”, czyli okresu między badaniami naukowymi i fazą przed masową komercjalizacją a zwiększeniem skali działalności przedsiębiorstw. W szczególności „Akcelerator” powinien zapewniać wsparcie przedsięwzięciom charakteryzującym się tak wysokim ryzykiem technologicznym lub rynkowym, że nie są one uznawane za mogące przynieść zyski i nie są w stanie pozyskać znaczących inwestycji ze strony rynku, dzięki czemu instrument ten stanowiłby uzupełnienie programu InvestEU ustanowionego rozporządzeniem …15.
(22)  Dzięki finansowaniu mieszanemu z EIC instrument „Akcelerator” EIC powinien przyczynić się do rozwiązania problemu „doliny śmierci”, czyli okresu między badaniami naukowymi i fazą przed masową komercjalizacją a zwiększeniem skali działalności przedsiębiorstw. W szczególności „Akcelerator” powinien zapewniać wsparcie przedsięwzięciom charakteryzującym się tak wysokim ryzykiem technologicznym lub rynkowym, że nie są one uznawane za mogące przynieść zyski i nie są w stanie pozyskać znaczących inwestycji ze strony rynku, dzięki czemu instrument ten stanowiłby uzupełnienie programu InvestEU ustanowionego rozporządzeniem …15.
__________________
__________________
15
15 ...
Poprawka 33
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 23
(23)  EIT, przede wszystkim za pośrednictwem wspólnot wiedzy i innowacji (WWiI), powinien dążyć do wzmocnienia ekosystemów innowacji ukierunkowanych na pokonywanie globalnych wyzwań, poprzez wspieranie integracji przedsiębiorstw, badań naukowych, szkolnictwa wyższego i przedsiębiorczości. EIT powinien w swojej działalności wspierać innowacje i integrację szkolnictwa wyższego w ekosystemie innowacji, w szczególności poprzez: stymulowanie kształcenia w zakresie przedsiębiorczości, wspieranie silnej współpracy pozadyscyplinarnej między przemysłem a środowiskiem akademickim; określanie perspektywicznych umiejętności potrzebnych przyszłym innowatorów do sprostania globalnym wyzwaniom, w tym umiejętności w zakresie zaawansowanych technologii cyfrowych i innowacyjności. Programy wsparcia realizowane przez EIT powinny przynosić korzyści beneficjentom EIC, natomiast przedsiębiorstwa typu start-up powstające w wyniku działalności wspólnot wiedzy i innowacji w ramach EIT powinny mieć dostęp do działań EIC. Choć skoncentrowanie działalności EIT na ekosystemach innowacji wpisuje go w sposób naturalny w filar „Otwarte innowacje”, planowanie WWiI w jego ramach powinno zostać dostosowane w procesie planowania strategicznego do potrzeb filaru „Globalne wyzwania i konkurencyjność przemysłowa”.
(23)  EIT, przede wszystkim za pośrednictwem wspólnot wiedzy i innowacji (WWiI) oraz Regionalnego Systemu Innowacji EIT, powinien dążyć do wzmocnienia ekosystemów innowacji w celu rozwoju ogólnych zdolności Unii w zakresie innowacji ukierunkowanych na pokonywanie globalnych wyzwań, poprzez wspieranie integracji przedsiębiorstw, badań naukowych, szkolnictwa wyższego i przedsiębiorczości. Zgodnie ze swoim aktem ustanawiającym, rozporządzeniem w sprawie EIT1a i strategicznym planem innowacji EIT1b, EIT powinien w swojej działalności wspierać innowacje i integrację szkolnictwa wyższego w ekosystemie innowacji, w szczególności poprzez stymulowanie kształcenia w zakresie przedsiębiorczości, wspieranie silnej współpracy pozadyscyplinarnej między przemysłem a środowiskiem akademickim; określanie perspektywicznych umiejętności potrzebnych przyszłym innowatorów do sprostania globalnym wyzwaniom, w tym umiejętności w zakresie zaawansowanych technologii cyfrowych i innowacyjności. Programy wsparcia realizowane przez EIT powinny przynosić korzyści beneficjentom EIC, natomiast przedsiębiorstwa typu start-up powstające w wyniku działalności wspólnot wiedzy i innowacji w ramach EIT powinny mieć przyspieszony dostęp do działań EIC. Choć skoncentrowanie działalności EIT na ekosystemach innowacji wpisuje go w sposób naturalny w filar „Innowacyjna Europa”, powinien on wspierać także wszystkie pozostałe filary, w razie potrzeby, a planowanie WWiI w jego ramach powinno zostać dostosowane w procesie planowania strategicznego do potrzeb filaru „Globalne wyzwania i europejska konkurencyjność przemysłowa”. Należy unikać powielania WWiI i innych instrumentów w tym samym obszarze, w szczególności innych partnerstw.
__________________
1a Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 294/2008 z dnia 11 marca 2008 r. (Dz.U. L 97 z 9.4.2008, s. 1), zmienione rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1292/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. (Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 174).
1b Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE).
Poprawka 34
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 24
(24)  Zapewnienie i utrzymanie równych warunków działania dla przedsiębiorstw konkurujących na danym rynku powinno stanowić kluczowy wymóg umożliwiający rozwój przełomowych lub radykalnych innowacji, tym samym ułatwiając w szczególności innowatorom będącym małymi i średnimi podmiotami czerpanie korzyści ze swoich inwestycji i zdobycie udziału w rynku.
(24)  Zapewnienie i utrzymanie równych warunków działania dla przedsiębiorstw konkurujących na danym rynku powinno stanowić kluczowy wymóg umożliwiający rozwój przełomowych lub radykalnych innowacji, tym samym ułatwiając w szczególności innowatorom będącym małymi i średnimi podmiotami czerpanie korzyści ze swoich inwestycji i zdobycie udziału w rynku. Podobnie pewien stopień otwartości w skali innowacyjności finansowanych działań – w odniesieniu do dużej sieci beneficjentów – może zapewniać istotny wkład w budowanie zdolności MŚP, zapewniając im środki konieczne do przyciągania inwestycji i do dynamicznego rozwoju.
Poprawka 35
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 25
(25)  Program powinien wspierać i włączać się we współpracę z państwami trzecimi i organizacjami międzynarodowymi oraz inicjatywy oparte na wspólnocie interesów, wspólnych korzyściach i globalnych zobowiązaniach do realizacji celów zrównoważonego rozwoju ONZ. Celem współpracy międzynarodowej powinno być wzmocnienie doskonałości, atrakcyjności oraz konkurencyjności gospodarczej i przemysłowej unijnych badań naukowych i innowacji, pokonywanie globalnych wyzwań, ujętych w celach zrównoważonego rozwoju ONZ, oraz wsparcie polityki zewnętrznej Unii. Należy przyjąć podejście polegające na ogólnym otwarciu na działania z międzynarodowym uczestnictwem i ukierunkowaną współpracą międzynarodową, w tym poprzez odpowiednią kwalifikowalność podmiotów z siedzibą w państwach o niskim lub średnim dochodzie do otrzymania finansowania. Jednocześnie należy propagować stowarzyszanie państw trzecich z programem.
(25)  Program powinien wspierać i włączać się we współpracę z państwami trzecimi i organizacjami międzynarodowymi oraz inicjatywy oparte na interesach Unii oraz wspólnych korzyściach i globalnych zobowiązaniach do realizacji celów zrównoważonego rozwoju ONZ. Celem współpracy międzynarodowej powinno być wzmocnienie doskonałości unijnych badań naukowych i innowacji, atrakcyjności oraz konkurencyjności gospodarczej i przemysłowej, pokonywanie globalnych wyzwań, ujętych w celach zrównoważonego rozwoju ONZ, oraz wsparcie polityki zewnętrznej Unii. Należy przyjąć podejście polegające na ogólnym otwarciu na działania z wzajemnym międzynarodowym uczestnictwem i ukierunkowaną współpracą międzynarodową oraz stosować odpowiednie kryteria kwalifikowalności, z uwzględnieniem różnych poziomów zdolności w zakresie badań naukowych i innowacji, podmiotów z siedzibą w państwach o niskim lub średnim dochodzie do otrzymania finansowania. Jednocześnie należy propagować stowarzyszanie państw trzecich z programem, w przypadku gdy przewidywana jest wzajemność oraz chronione są interesy Unii, a także promowane jest zwiększone uczestnictwo wszystkich państw członkowskich w programie.
Poprawka 36
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 26
(26)  Dążąc do pogłębienia związku między nauką a społeczeństwem i zwiększenia do maksimum korzyści płynących z ich współdziałania, program powinien czynnie i biernie angażować obywateli i organizacje społeczeństwa obywatelskiego we wspólne opracowywanie i tworzenie programów i treści odpowiedzialnych badań naukowych i innowacji, propagowanie edukacji naukowej i czynienie wiedzy naukowej publicznie dostępną, a także ułatwiać obywatelom i organizacjom społeczeństwa obywatelskiego uczestnictwo w swoich działaniach. Powinno to następować w obrębie całego programu oraz za pośrednictwem podejmowanych w tym celu działań w ramach części „Wzmacnianie europejskiej przestrzeni badawczej”. Angażowaniu obywateli i społeczeństwa obywatelskiego w badania naukowe i innowacje powinny towarzyszyć działania informacyjne dla ogółu społeczeństwa służące uzyskaniu i podtrzymaniu społecznego poparcia dla programu. Program powinien również dążyć do usunięcia barier i zwiększenia synergii między światem nauki, technologii, kultury i sztuki w celu uzyskania nowej jakości w postaci zrównoważonych innowacji.
(26)  Dążąc do pogłębienia związku między nauką a społeczeństwem i zwiększenia do maksimum korzyści płynących z ich współdziałania, program powinien czynnie i biernie angażować obywateli i organizacje społeczeństwa obywatelskiego we wspólne opracowywanie i tworzenie programów i treści odpowiedzialnych badań naukowych i innowacji (RRI), które odpowiadają na obawy, potrzeby i oczekiwania obywateli i społeczeństwa obywatelskiego, propagowanie edukacji naukowej i czynienie wiedzy naukowej publicznie dostępną, a także ułatwiać obywatelom i organizacjom społeczeństwa obywatelskiego uczestnictwo w swoich działaniach. Środki podejmowane w celu zwiększenia zaangażowania obywateli i społeczeństwa obywatelskiego powinny być monitorowane.
Poprawka 37
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 26 a (nowy)
(26a)  Program „Horyzont Europa” powinien wspierać nowe technologie z myślą o przezwyciężaniu przeszkód, które uniemożliwiają osobom niepełnosprawnym dostęp i pełne uczestnictwo oraz ograniczają w konsekwencji rozwój prawdziwie integracyjnego społeczeństwa.
Poprawka 38
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 26 b (nowy)
(26b)  W celu wzmocnienia europejskiej przestrzeni badawczej wszystkie części programu powinny przyczyniać się do znaczącego zmniejszenia przepaści w badaniach naukowych i innowacjach, w szczególności zwiększając udział państw objętych inicjatywą szerszego uczestnictwa w działaniach na rzecz badań i innowacji w ramach programu, upowszechniania doskonałości naukowej, pobudzenia nowych wzorców współpracy w dziedzinie badań naukowych i innowacji, zmniejszenia różnic w wynagrodzeniach wśród kadry naukowej w Unii, równoważenia drenażu mózgów, unowocześnienia krajowych ekosystemów badań naukowych i innowacji oraz zapewnienia zrównoważonej reprezentacji w panelach oceniających, grupach eksperckich i radach naukowych.
Poprawka 39
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 27
(27)  Zgodnie z art. 349 TFUE regiony najbardziej oddalone Unii mają prawo do specyficznych środków (biorąc pod uwagę ich strukturalną sytuację społeczną i gospodarczą) w odniesieniu do ich dostępu do programów horyzontalnych Unii. W związku z tym w programie powinno się uwzględnić szczególny charakter tych regionów, zgodnie z komunikatem Komisji „Silniejsze i odnowione partnerstwo strategiczne z regionami najbardziej oddalonymi UE” (COM(2017)0623), w wersji zatwierdzonej przez Radę w dniu 12 kwietnia 2018 r.
(27)  Zgodnie z art. 349 TFUE regiony najbardziej oddalone Unii mają prawo do specyficznych środków (biorąc pod uwagę ich strukturalną sytuację społeczną i gospodarczą) w odniesieniu do ich dostępu do programów horyzontalnych Unii. W związku z tym w programie powinno się uwzględnić szczególny charakter tych regionów, zgodnie z komunikatem Komisji „Silniejsze i odnowione partnerstwo strategiczne z regionami najbardziej oddalonymi UE” (COM(2017)0623), w wersji zatwierdzonej przez Radę w dniu 12 kwietnia 2018 r. oraz, w razie możliwości, propagować ich uczestnictwo w programie.
Poprawka 40
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 28
(28)  Celem działalności prowadzonej w ramach programu powinno być zniesienie nierówności płcii propagowanie równości kobiet i mężczyzn w obszarze badań naukowych i innowacji, zgodnie z art. 2 i 3 Traktatu o Unii Europejskiej oraz art. 8 TFUE. Aspekt płci powinien zostać odpowiednio włączony do treści badań naukowych i innowacji oraz monitorowany na wszystkich etapach cyklu badawczego.
(28)  Celem działalności prowadzonej w ramach programu powinno być zniesienie nierówności płci, unikanie dyskryminacji ze względu na płeć, odpowiednie włączanie aspektu płci do treści badań naukowych i innowacji, wzmacnianie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym, propagowanie równości kobiet i mężczyzn, w tym zasad równości wynagrodzenia, o których mowa w art. 141 ust. 3 TFUE i dyrektywie 2006/54/WE w sprawie wprowadzenia w życie zasady równości szans oraz równego traktowania kobiet i mężczyzn w dziedzinie zatrudnienia i pracy, a także zapewnianie dostępu niepełnosprawnym naukowcom do badań naukowych i innowacji.
Poprawka 41
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 29
(29)  Z uwagi na specyfikę sektora przemysłu obronnego szczegółowe przepisy dotyczące finansowania unijnego dla projektów badawczych w dziedzinie obronności powinny zostać ustanowione w rozporządzeniu ... ustanawiającym Europejski Fundusz Obronny16, określającym zasady uczestnictwa w badaniach nad obronnością. Działalność w zakresie badań naukowych i innowacji prowadzona w ramach Europejskiego Funduszu Obronnego powinna być ukierunkowana wyłącznie na zastosowania wojskowe.
(29)  Z uwagi na specyfikę sektora przemysłu obronnego szczegółowe przepisy dotyczące finansowania unijnego dla projektów badawczych w dziedzinie obronności powinny zostać ustanowione w rozporządzeniu ... ustanawiającym Europejski Fundusz Obronny16, określającym zasady uczestnictwa w badaniach nad obronnością. Chociaż należy wspierać synergie między programem „Horyzont Europa” i Europejskim Funduszem Obronnym, unikając jednocześnie powielania, działalność w ramach programu „Horyzont Europa” powinna być ukierunkowana wyłącznie na zastosowania cywilne.
__________________
__________________
16
16 ...
Poprawka 42
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 31 a (nowy)
(31a)  Należy stale dążyć do uproszczeń administracyjnych, w szczególności zmniejszenia obciążenia administracyjnego i opóźnień dla beneficjentów, podczas ustanawiania, wdrażania, oceny i monitorowania programu oraz powiązanej sprawozdawczości.
Poprawka 43
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 31 b (nowy)
(31b)  Aby zapewnić utrzymanie europejskiej pozycji lidera globalnych badań naukowych i innowacji w obszarze cyfrowym oraz uwzględnić konieczność zwiększenia inwestycji w celu czerpania coraz większych korzyści z technologii cyfrowych, na podstawowe priorytety cyfrowe należy przeznaczyć wystarczający budżet.
Poprawka 44
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 33
(33)  Zgodnie z [odniesienie do ewentualnego zaktualizowania stosownie do nowej decyzji w sprawie KTZ: art. 94 decyzji Rady 2013/755/UE23] osoby i podmioty z siedzibą w krajach i terytoriach zamorskich (KTZ) kwalifikują się do finansowania z zastrzeżeniem zasad i celów programu oraz ewentualnych uzgodnień mających zastosowanie do państwa członkowskiego, z którym dany kraj lub terytorium zamorskie są powiązane.
(33)  Zgodnie z [odniesienie do ewentualnego zaktualizowania stosownie do nowej decyzji w sprawie KTZ: art. 94 decyzji Rady 2013/755/UE23] osoby i podmioty z siedzibą w krajach i terytoriach zamorskich (KTZ) kwalifikują się do finansowania z zastrzeżeniem zasad i celów programu oraz ewentualnych uzgodnień mających zastosowanie do państwa członkowskiego, z którym dany kraj lub terytorium zamorskie są powiązane. Program powinien należycie uwzględniać specyfikę tych terytoriów w celu zapewnienia ich skutecznego uczestnictwa oraz powinien wspierać współpracę i synergie zwłaszcza z regionami najbardziej oddalonymi, jak również z państwami trzecimi leżącymi w ich sąsiedztwie.
__________________
__________________
23 Decyzja Rady 2013/755/UE z dnia 25 listopada 2013 r. w sprawie stowarzyszenia krajów i terytoriów zamorskich z Unią Europejską („decyzja o stowarzyszeniu zamorskim”) (Dz.U. L 344 z 19.12.2013, s. 1).
23 Decyzja Rady 2013/755/UE z dnia 25 listopada 2013 r. w sprawie stowarzyszenia krajów i terytoriów zamorskich z Unią Europejską („decyzja o stowarzyszeniu zamorskim”) (Dz.U. L 344 z 19.12.2013, s. 1).
Poprawka 45
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 34
(34)  Zgodnie z pkt 22 i 23 Porozumienia międzyinstytucjonalnego w sprawie lepszego stanowienia prawa z dnia 13 kwietnia 2016 r. zachodzi potrzeba ewaluacji niniejszego programu w oparciu o informacje zgromadzone w ramach spełniania szczegółowych wymogów dotyczących monitorowania, przy czym należy unikać nadmiernej regulacji i obciążeń administracyjnych, zwłaszcza względem państw członkowskich. Wymogi te mogą, w stosownych przypadkach, obejmować mierzalne wskaźniki jako podstawę ewaluacji rzeczywistych efektów programu.
(34)  Zgodnie z pkt 22 i 23 Porozumienia międzyinstytucjonalnego w sprawie lepszego stanowienia prawa z dnia 13 kwietnia 2016 r. zachodzi potrzeba ewaluacji niniejszego programu w oparciu o informacje zgromadzone w ramach spełniania szczegółowych wymogów dotyczących monitorowania, przy czym należy unikać nadmiernej regulacji i obciążeń administracyjnych, zwłaszcza względem państw członkowskich i beneficjentów programu. Wymogi te mogą, w stosownych przypadkach, obejmować mierzalne wskaźniki jako podstawę ewaluacji rzeczywistych efektów programu.
Poprawka 46
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 38
(38)  Jednolite zasady stosowane w całym programie powinny zapewnić spójne ramy, które ułatwią uczestnictwo w programach wspieranych finansowo z budżetu programu, w tym uczestnictwo w programach zarządzanych przez organy finansujące, takie jak EIT, wspólne przedsięwzięcia lub inne struktury utworzone na podstawie art. 187 TFUE, oraz uczestnictwo w programach podejmowanych przez państwa członkowskie zgodnie z art. 185 TFUE. W uzasadnionych przypadkach należy zapewnić elastyczność w zakresie przyjmowania szczególnych zasad.
(38)  Jednolite zasady i wymogi stosowane w całym programie powinny zapewnić uproszczone i wspólne narzędzia wdrażające, w tym na potrzeby monitorowania i sprawozdawczości, oraz spójne ramy, które ułatwią uczestnictwo w programach wspieranych finansowo z budżetu programu, w tym uczestnictwo w programach zarządzanych przez organy finansujące, takie jak EIT, wspólne przedsięwzięcia lub inne struktury utworzone na podstawie art. 187 TFUE, oraz uczestnictwo w programach podejmowanych przez państwa członkowskie zgodnie z art. 185 TFUE. Przyjmowanie szczególnych zasad powinno być możliwe, jednak wyjątki muszą być ograniczone do absolutnie koniecznych i należycie uzasadnionych przypadków.
Poprawka 47
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 39
(39)  W działaniach wchodzących w zakres programu należy przestrzegać praw podstawowych i zasad uznanych w szczególności w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej. Działania takie powinny być realizowane w zgodności z wszelkimi obowiązkami prawnymi, w tym z prawem międzynarodowym oraz z wszelkimi stosownymi decyzjami Komisji, takimi jak zawiadomienie Komisji z dnia 28 czerwca 2013 r.24, a także z zasadami etyki, co obejmuje unikanie naruszania zasady rzetelności badawczej. Działalność badawczą należy również prowadzić z uwzględnieniem art. 13 TFUE, a także ograniczać wykorzystywanie zwierząt w badaniach i testach, dążąc docelowo do całkowitego zastąpienia ich wykorzystywania innymi rozwiązaniami.
(39)  W działaniach wchodzących w zakres programu należy przestrzegać praw podstawowych i zasad uznanych w szczególności w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej. Działania takie powinny być realizowane w zgodności z wszelkimi obowiązkami prawnymi, w tym z prawem międzynarodowym oraz z wszelkimi stosownymi decyzjami Komisji, takimi jak zawiadomienie Komisji z dnia 28 czerwca 2013 r.24, a także z zasadami etyki, co obejmuje unikanie naruszania zasady rzetelności badawczej. Należy uwzględniać opinie Europejskiej Grupy do spraw Etyki w Nauce i Nowych Technologiach, Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej oraz Europejskiego Inspektora Ochrony Danych. Działalność badawczą należy również prowadzić z uwzględnieniem art. 13 TFUE, a także ograniczać wykorzystywanie zwierząt w badaniach i testach, dążąc docelowo do całkowitego zastąpienia ich wykorzystywania innymi rozwiązaniami.
__________________
__________________
24 Dz.U. C 205 z 19.7.2013, s. 9.
24 Dz.U. C 205 z 19.7.2013, s. 9.
Poprawka 48
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 40
(40)  Zgodnie z celami współpracy międzynarodowej określonymi w art. 180 i 186 TFUE należy propagować uczestnictwo podmiotów prawnych z siedzibą w państwach trzecich oraz organizacji międzynarodowych. Realizacja programu powinna być zgodna ze środkami przyjętymi na mocy art. 75 i 215 TFUE oraz z prawem międzynarodowym. W przypadku działań związanych z unijnymi aktywami strategicznymi, interesami Unii, jej autonomią lub bezpieczeństwem uczestnictwo w określonych działaniach programu może zostać ograniczone wyłącznie do podmiotów z siedzibą w państwach członkowskich, lub do takich podmiotów oraz dodatkowo podmiotów z siedzibą w określonych państwach stowarzyszonych lub określonych innych państwach trzecich.
(40)  Zgodnie z celami współpracy międzynarodowej określonymi w art. 180 i 186 TFUE należy propagować uczestnictwo podmiotów prawnych z siedzibą w państwach trzecich oraz organizacji międzynarodowych w najlepszym interesie naukowym, społecznym, gospodarczym i technologicznym Unii. Realizacja programu powinna być zgodna ze środkami przyjętymi na mocy art. 75 i 215 TFUE oraz z prawem międzynarodowym. W przypadku działań związanych z unijnymi aktywami strategicznymi, interesami Unii, jej autonomią lub bezpieczeństwem uczestnictwo w określonych działaniach programu może zostać ograniczone wyłącznie do podmiotów z siedzibą w państwach członkowskich, lub do takich podmiotów oraz dodatkowo podmiotów z siedzibą w określonych państwach stowarzyszonych lub określonych innych państwach trzecich.
Poprawka 49
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 41
(41)  Z uwagi na znaczenie przeciwdziałania zmianie klimatu zgodnie ze zobowiązaniami Unii na rzecz realizacji porozumienia paryskiego i celów zrównoważonego rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych, niniejszy program przyczyni się do uwzględnienia działań w dziedzinie klimatu i do osiągnięcia ogólnego poziomu docelowego unijnych wydatków na wkład w realizację celów w dziedzinie klimatu wynoszącego 25 %.
(41)  Uznając, że zmiana klimatu jest jednym z największych wyzwań globalnych i społecznych oraz z uwagi na znaczenie przeciwdziałania zmianie klimatu zgodnie ze zobowiązaniami Unii na rzecz realizacji porozumienia paryskiego i celów zrównoważonego rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych, niniejszy program przeznaczy co najmniej 35 % swoich wydatków na wspieranie celów w dziedzinie klimatu, w stosownych przypadkach i w ramach ogólnego celu Unii, jakim jest uwzględnianie działań w dziedzinie klimatu oraz osiągnięcie wydatków na poziomie 30 % budżetu UE. Aby monitorować i weryfikować ten cel, wszystkie wydatki związane z klimatem muszą być rejestrowane w celu objęcia wszystkich programów budżetowych Unii oraz rejestrowane w odpowiednich częściach programów prac. Szacowane wydatki na poszczególne technologie w zakresie czystych technologii energetycznych powinny być podzielone w celu zapewnienia międzynarodowej porównywalności. W celu uwzględnienia zalecenia Europejskiego Trybunału Obrachunkowego [sprawozdanie 31/2016] mechanizmy związane z uwzględnianiem kwestii klimatu powinny wprowadzać rozróżnienie ex post między łagodzeniem zmiany klimatu a przystosowaniem się do niej podczas prowadzenia sprawozdawczości.
Poprawka 50
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 43
(43)  Wykorzystywanie poufnych informacji zawartych w istniejącej wiedzy lub dostęp nieuprawnionych osób do poufnych rezultatów mogą mieć niekorzystny wpływ na interesy Unii lub jednego bądź większej liczby państw członkowskich. W związku z tym przetwarzanie poufnych danych i informacji niejawnych powinno podlegać wszystkim stosownym przepisom prawa Unii, w tym wewnętrznym przepisom instytucji, takim jak decyzja Komisji (UE, Euratom) 2015/444, w której ustanowiono przepisy bezpieczeństwa dotyczące ochrony informacji niejawnych UE.
(43)  Wykorzystywanie poufnych informacji zawartych w istniejącej wiedzy lub dostęp nieuprawnionych osób do poufnych rezultatów i danych badawczych mogą mieć niekorzystny wpływ na interesy Unii lub jednego bądź większej liczby państw członkowskich. W związku z tym przetwarzanie poufnych danych i informacji niejawnych powinno podlegać wszystkim stosownym przepisom prawa Unii, w tym wewnętrznym przepisom instytucji, takim jak decyzja Komisji (UE, Euratom) 2015/444, w której ustanowiono przepisy bezpieczeństwa dotyczące ochrony informacji niejawnych UE.
Poprawka 51
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 44
(44)  Niezbędne jest ustanowienie minimalnych wymogów dotyczących uczestnictwa, zarówno w postaci ogólnej zasady, zgodnie z którą w skład konsorcjum powinien wchodzić przynajmniej jeden podmiot prawny z państwa członkowskiego, jak również zasad uwzględniających specyfikę określonych rodzajów działań w ramach programu.
skreśla się
Poprawka 52
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 45
(45)  Należy ustanowić warunki przyznawania finansowania unijnego uczestnikom działań w ramach programu. Dotacje powinny być realizowane z uwzględnieniem wszystkich form wkładu określonych w rozporządzeniu finansowym, w tym płatności ryczałtowych, stawek zryczałtowanych lub kosztów jednostkowych, w celu dalszego uproszczenia.
(45)  Konieczne jest ustanowienie warunków przyznawania finansowania unijnego uczestnikom działań w ramach programu. Dotacje będą głównym rodzajem finansowania w ramach programu. Inne rodzaje finansowania powinny być wybierane w zależności od możliwości osiągnięcia szczegółowych celów działań i uzyskania rezultatów, z uwzględnieniem w szczególności kosztów kontroli, obciążenia administracyjnego oraz przewidywanego ryzyka nieprzestrzegania przepisów. W przypadku dotacji powinno to obejmować uwzględnienie płatności ryczałtowych, stawek zryczałtowanych lub kosztów jednostkowych określonych w rozporządzeniu finansowym w celu dalszego uproszczenia. Zanim jakikolwiek nowy system zwrotu kosztów może być uznany za prawdziwe uproszczenie dla beneficjentów, powinien być poprzedzony kompleksową oceną zakończoną pozytywnym wynikiem.
Poprawka 53
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 46
(46)  Stopy finansowania określone w niniejszym rozporządzeniu odnoszą się do kwot maksymalnych, by zapewnić zgodność z zasadą współfinansowania.
skreśla się
Poprawka 54
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 47
(47)  Zgodnie z rozporządzeniem finansowym program powinien zapewnić podstawę do szerszego akceptowania zwyczajowej praktyki księgowania kosztów przez beneficjentów w odniesieniu do kosztów personelu i kosztów jednostkowych towarów i usług fakturowanych wewnętrznie.
(47)  Zgodnie z rozporządzeniem finansowym program powinien zapewnić podstawę do szerszego akceptowania zwyczajowej praktyki księgowania kosztów przez beneficjentów w odniesieniu do kosztów personelu i kosztów jednostkowych towarów i usług fakturowanych wewnętrznie. Stosowanie kosztów jednostkowych towarów i usług fakturowanych wewnętrznie, obejmujących koszty bezpośrednie i koszty pośrednie, powinno stanowić opcję dostępną dla wszystkich beneficjentów. Koszty oszacowane za pomocą kluczy alokacji powinny być uznawane za kwalifikowalne.
Poprawka 55
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 48
(48)  Należy jeszcze bardzie uprościć obecny system zwrotu kosztów rzeczywistych personelu, wychodząc od opracowanego w ramach programu „Horyzont 2020” podejścia przewidującego wynagrodzenie oparte na projektach i dostosowując je dalej do rozporządzenia finansowego.
(48)  Należy jeszcze bardziej uprościć obecny system zwrotu kosztów rzeczywistych personelu, wychodząc od opracowanego w ramach programu „Horyzont 2020” podejścia przewidującego wynagrodzenie oparte na projektach i dostosowując je dalej do rozporządzenia finansowego, w dążeniu do przestrzegania ogólnej zasady równego wynagrodzenia za taką samą pracę oraz zmniejszenia różnic w wynagrodzeniach wśród naukowców z UE biorących udział w programie.
Poprawka 56
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 50
(50)  Należy ustanowić przepisy dotyczące wykorzystania i upowszechniania rezultatów, aby zapewnić ich ochronę, wykorzystanie, upowszechnianie i zapewnianie dostępu do nich przez beneficjentów, stosownie do przypadku. Należy położyć większy nacisk na wykorzystywanie rezultatów, w szczególności w Unii. Beneficjenci powinni aktualizować swoje plany dotyczące wykorzystania i upowszechniania swoich rezultatów w trakcie realizacji działania i po jego zakończeniu.
(50)  Należy ustanowić przepisy dotyczące wykorzystania i upowszechniania rezultatów, aby zapewnić ich ochronę, wykorzystanie, upowszechnianie i zapewnianie dostępu do nich przez beneficjentów, stosownie do przypadku, z uwzględnieniem uzasadnionych interesów beneficjentów i wszelkich innych ograniczeń, takich jak zasady ochrony danych, zasady prywatności i bezpieczeństwa oraz prawa własności intelektualnej, poufność lub globalna konkurencyjność gospodarcza Unii. Należy położyć większy nacisk na wykorzystywanie rezultatów, zwłaszcza w Unii. Beneficjenci powinni aktualizować swoje plany dotyczące wykorzystania i upowszechniania swoich rezultatów w trakcie realizacji działania.
Poprawka 57
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 51
(51)  Kluczowe elementy systemu oceny i kwalifikacji wniosków ze szczególnym naciskiem na doskonałość, stosowane w poprzednim programie „Horyzont 2020”, powinny zostać zachowane. Wnioski powinny nadal być kwalifikowane na podstawie oceny dokonywanej przez niezależnych ekspertów. W stosownych przypadkach należy brać pod uwagę konieczność zapewnienia spójności portfela projektów jako całości.
(51)  Kluczowe elementy systemu oceny i kwalifikacji wniosków ze szczególnym naciskiem na kryterium doskonałości, oddziaływania i jakości oraz skuteczności realizacji, stosowane w poprzednim programie „Horyzont 2020”, powinny zostać zachowane. Wnioski powinny nadal być kwalifikowane na podstawie oceny dokonywanej przez niezależnych ekspertów wywodzących się z jak największej liczby państw członkowskich. Komisja powinna organizować anonimowe oceny, w stosownych przypadkach, i analizować ich wyniki w celu unikania błędu selekcji. W stosownych przypadkach niezależni eksperci powinni brać pod uwagę konieczność zapewnienia spójności portfela projektów jako całości.
Poprawka 58
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 52
(52)  Należy przewidzieć szersze wzajemne uznawanie wyników audytów i ocen – w tym z innych programów unijnych w celu zmniejszenia obciążenia administracyjnego beneficjentów funduszy unijnych. Wzajemne uznawanie powinno być wyraźnie przewidziane poprzez uwzględnienie także innych elementów uzyskiwania pewności, takich jak audyty systemów i procesów.
(52)  Należy wdrożyć systematyczne wzajemne uznawanie wyników audytów i ocen z innych programów unijnych zgodnie z art. 127 rozporządzenia finansowego w odniesieniu do wszystkich części programu w celu zmniejszenia obciążenia administracyjnego beneficjentów funduszy unijnych. Wzajemne uznawanie powinno być wyraźnie przewidziane poprzez uwzględnienie także innych elementów uzyskiwania pewności, takich jak audyty systemów i procesów.
Poprawka 59
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 53
(53)  Do pokonania określonych wyzwań w obszarze badań naukowych i innowacji należy dążyć poprzez przyznawanie nagród, w tym, w stosownych przypadkach, nagród wspólnych lub łącznych, w konkursach organizowanych przez Komisję lub organ finansujący z innymi organami Unii, państwami trzecimi, organizacjami międzynarodowymi lub podmiotami prawnymi o charakterze niezarobkowym.
(53)  Do pokonania określonych wyzwań w obszarach badań naukowych i innowacji należy dążyć poprzez przyznawanie nagród, w tym, w stosownych przypadkach, nagród wspólnych lub łącznych, w konkursach organizowanych przez Komisję lub organ finansujący z innymi organami Unii, państwami trzecimi, organizacjami międzynarodowymi lub podmiotami prawnymi o charakterze niezarobkowym. W szczególności należy przyznawać nagrody projektom przyciągającym naukowców do państw objętych inicjatywą szerszego uczestnictwa, a także udanym projektom w celu zwiększenia ich widoczności i umożliwienia im wzmocnionego promowania działań finansowanych przez Unię.
Poprawka 60
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Motyw 54
(54)  Rodzaje finansowania i metody realizacji na podstawie niniejszego rozporządzenia powinny być wybierane w zależności od możliwości osiągnięcia szczegółowych celów działań i uzyskania rezultatów, biorąc pod uwagę w szczególności koszty kontroli, obciążenie administracyjne oraz przewidywane ryzyko nieprzestrzegania przepisów. W przypadku dotacji powyższa zasada powinna obejmować rozważenie możliwości zastosowania płatności ryczałtowych, stawek zryczałtowanych i stawek jednostkowych,
(54)  Rodzaje finansowania i metody wdrażania na podstawie tego rozporządzenia są wybierane w zależności od możliwości osiągnięcia szczegółowych celów działań i zapewnienia rezultatów, biorąc pod uwagę w szczególności koszty kontroli, obciążenie administracyjne oraz przewidywane ryzyko nieprzestrzegania przepisów. Powyższa zasada powinna obejmować rozważenie możliwości zastosowania płatności ryczałtowych, stawek ryczałtowych i skali kosztów jednostkowych.
Poprawka 61
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 1
Artykuł 1
Artykuł 1
Przedmiot
Przedmiot
1.  Niniejsze rozporządzenie ustanawia program ramowy w zakresie badań naukowych i innowacji „Horyzont Europa” („program”) oraz zasady uczestnictwa i upowszechniania w działaniach pośrednich w ramach tego programu.
1.  Niniejsze rozporządzenie ustanawia program ramowy w zakresie badań naukowych i innowacji „Horyzont Europa” („program”) oraz zasady uczestnictwa i upowszechniania w działaniach pośrednich w ramach tego programu, a także określa ramy regulujące unijne wsparcie na rzecz działalności w zakresie badań naukowych i innowacji.
2.  Określa ono cele programu, budżet na lata 2021–2027, formy finansowania unijnego oraz zasady dotyczące przyznawania takiego finansowania.
2.  Określa ono cele programu, budżet na lata 2021–2027, formy finansowania unijnego oraz zasady dotyczące przyznawania takiego finansowania.
3.  Program jest realizowany poprzez:
3.  Program jest realizowany poprzez:
a)  program szczegółowy ustanowiony decyzją Komisji .../.../UE25, który obejmuje wkład finansowy na rzecz EIT;
a)  program szczegółowy ustanowiony decyzją Komisji .../.../UE25, który obejmuje uzasadnienie i obszary interwencji EIT;
b)  program szczegółowy w zakresie badań nad obronnością ustanowiony rozporządzeniem .../.../UE.
b)  program szczegółowy w zakresie badań nad obronnością ustanowiony rozporządzeniem .../.../UE.
4.  Terminy „Horyzont Europa”, „program” i „program szczegółowy” stosowane w niniejszym rozporządzeniu odnoszą się do kwestii dotyczących jedynie programu szczegółowego określonego w ust. 3 lit. a), chyba że wyraźnie zaznaczono inaczej.
4.  Terminy „Horyzont Europa”, „program” i „program szczegółowy” stosowane w niniejszym rozporządzeniu nie odnoszą się do kwestii dotyczących programu szczegółowego określonego w ust. 3 lit. b), chyba że wyraźnie zaznaczono inaczej.
4a.   EIT realizuje program zgodnie ze strategicznym planem badań naukowych i innowacji oraz strategicznym planem innowacji EIT na lata 2021–2027, z zastrzeżeniem, że utworzenie każdej nowej WWiI, w razie możliwości, ma się wiązać z dodatkowymi i wystarczającymi zasobami budżetowymi, tak aby nie naruszać celów i zobowiązań istniejących WWiI.
__________________
__________________
25
25
Poprawka 62
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 2
Artykuł 2
Artykuł 2
Definicje
Definicje
Do celów niniejszego rozporządzenia stosuje się następujące definicje:
Do celów niniejszego rozporządzenia stosuje się następujące definicje:
1)  „infrastruktury badawcze” oznaczają zaplecze zapewniające zasoby i usługi na potrzeby społeczności naukowych, umożliwiające im prowadzenie badań naukowych i wspieranie innowacji w swoich dziedzinach. Definicja ta obejmuje powiązane zasoby ludzkie oraz główne wyposażenie lub zestawy przyrządów; zaplecze związane z wiedzą, takie jak zbiory, archiwa lub infrastruktura danych naukowych; systemy obliczeniowe, sieci łączności i wszelkie inne rodzaje infrastruktury, o unikatowym charakterze i otwarte dla użytkowników zewnętrznych, niezbędne do osiągnięcia doskonałości w zakresie badań naukowych i innowacji. W stosownych przypadkach mogą być one wykorzystywane do celów innych niż badawcze, na przykład do celów edukacyjnych lub świadczenia usług publicznych, i mogą być „zlokalizowane w jednym miejscu”, „wirtualne” lub „rozproszone”;
1)  „infrastruktury badawcze” oznaczają zaplecze zapewniające zasoby i usługi na potrzeby społeczności naukowych, umożliwiające im prowadzenie badań naukowych i wspieranie innowacji w swoich dziedzinach. Definicja ta obejmuje powiązane zasoby ludzkie oraz główne wyposażenie lub zestawy przyrządów, w szczególności wspierane przez inne fundusze unijne, zgodnie z załącznikiem IV; zaplecze związane z wiedzą, takie jak zbiory, archiwa lub infrastruktura danych naukowych; systemy obliczeniowe, sieci łączności i wszelkie inne rodzaje infrastruktury, o unikatowym charakterze i otwarte dla użytkowników zewnętrznych, niezbędne do osiągnięcia doskonałości w zakresie badań naukowych i innowacji. W stosownych przypadkach mogą być one wykorzystywane do celów innych niż badawcze, na przykład do celów edukacyjnych lub świadczenia usług publicznych, i mogą być „zlokalizowane w jednym miejscu”, „wirtualne” lub „rozproszone”;
2)  „strategia inteligentnej specjalizacji” ma takie samo znaczenie jak strategia inteligentnej specjalizacji zdefiniowana w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/201326 i spełniająca warunki podstawowe określone w rozporządzeniu (UE) XX [rozporządzenie ustanawiające wspólne przepisy];
2)  „strategia inteligentnej specjalizacji” ma takie samo znaczenie jak strategia inteligentnej specjalizacji zdefiniowana w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/201326 i spełniająca warunki podstawowe określone w rozporządzeniu (UE) XX [rozporządzenie ustanawiające wspólne przepisy];
3)  „partnerstwo europejskie” oznacza inicjatywę, w ramach której Unia wraz z partnerami prywatnymi lub publicznymi (takimi jak podmioty z sektora przemysłu, organizacje badawcze, podmioty realizujące misję publiczną na szczeblu lokalnym, regionalnym, krajowym lub międzynarodowym lub organizacje społeczeństwa obywatelskiego, w tym fundacje) zobowiązują się do wspólnego wspierania opracowywania i realizacji programu działań w zakresie badań naukowych i innowacji, w tym związanych z absorbcją rynkową, regulacyjną lub polityczną;
3)  „partnerstwo europejskie” oznacza inicjatywę, w ramach której Unia wraz z partnerami prywatnymi lub publicznymi (takimi jak podmioty z sektora przemysłu, szkoły wyższe, organizacje badawcze, w tym infrastruktury badawcze, podmioty realizujące misję publiczną na szczeblu lokalnym, regionalnym, krajowym lub międzynarodowym lub organizacje społeczeństwa obywatelskiego, w tym organizacje pozarządowe i fundacje), w stosownych przypadkach, zobowiązują się do wspólnego wspierania opracowywania i realizacji programu działań w zakresie badań naukowych i innowacji, w tym zgodnych z art. 185 i 187 TFUE oraz związanych z absorpcją rynkową, regulacyjną lub polityczną;
4)  „otwarty dostęp” oznacza praktykę zapewniania użytkownikom końcowym nieodpłatnego dostępu internetowego do produktów badań naukowych, będących wynikiem działań finansowanych ze środków programu, w szczególności do publikacji naukowych i danych badawczych;
4)  „otwarty dostęp” oznacza praktykę zapewniania użytkownikom końcowym nieodpłatnego dostępu internetowego do produktów badań naukowych, będących wynikiem działań finansowanych ze środków programu, w szczególności do publikacji naukowych i danych badawczych. W odniesieniu do danych badawczych należy uwzględnić odpowiednie interesy w zakresie prywatności i bezpieczeństwa, a także prawa własności intelektualnej, poufność, globalną konkurencyjność gospodarczą Unii Europejskiej i inne uzasadnione interesy zgodnie z zasadą „otwarty w największym możliwym zakresie, zamknięty tylko w koniecznym” oraz zgodnie z konkretnymi możliwościami wyłączenia;
5)  „misja” oznacza portfel działań służących osiągnięciu wymiernego celu w ustalonych ramach czasowych oraz oddziaływania na naukę i technologię lub społeczeństwo i obywateli, które nie mogłyby zostać osiągnięte w drodze działań indywidualnych;
5)  „misja” oznacza portfel działań w zakresie badań naukowych i innowacji zorientowanych na doskonałość, które mogą mieć charakter międzyklastrowy lub przekrojowy, służących osiągnięciu wymiernego celu w ustalonych ramach czasowych oraz oddziaływania na naukę i technologię, społeczeństwo, kształtowanie polityki lub dyplomację i obywateli, które nie mogłyby zostać osiągnięte w drodze działań indywidualnych;
6)  „przedkomercyjne zamówienia publiczne” oznaczają zamawianie usług w zakresie badań naukowych i rozwoju obejmujące podział ryzyka i korzyści na warunkach rynkowych oraz rozwój konkurencyjny w etapach, przy czym zamówione usługi w zakresie badań naukowych i rozwoju są wyraźnie oddzielone od komercyjnego rozpowszechniania produktów końcowych;
6)  „przedkomercyjne zamówienia publiczne” oznaczają zamawianie usług w zakresie badań naukowych i rozwoju obejmujące podział ryzyka i korzyści na warunkach rynkowych oraz rozwój konkurencyjny w etapach, przy czym zamówione usługi w zakresie badań naukowych i rozwoju są wyraźnie oddzielone od komercyjnego rozpowszechniania produktów końcowych;
7)  „zamówienia publiczne na innowacyjne rozwiązania” oznaczają zamówienia, w których instytucje zamawiające odgrywają rolę pierwszego nabywcy innowacyjnych towarów lub usług, które nie są jeszcze dostępne komercyjnie na dużą skalę, przy czym procedura zamówienia może obejmować badanie zgodności;
7)  „zamówienia publiczne na innowacyjne rozwiązania” oznaczają zamówienia, w których instytucje zamawiające odgrywają rolę pierwszego nabywcy innowacyjnych towarów lub usług, które nie są jeszcze dostępne komercyjnie na dużą skalę, przy czym procedura zamówienia może obejmować badanie zgodności;
8)  „prawa dostępu” oznaczają prawa do korzystania z rezultatów lub istniejącej wiedzy;
8)  „prawa dostępu” oznaczają prawa do korzystania z rezultatów lub istniejącej wiedzy na warunkach określonych zgodnie z niniejszym rozporządzeniem;
9)  „istniejąca wiedza” oznacza wszelkie dane, wiedzę fachową lub informacje, bez względu na ich formę lub charakter, materialne lub niematerialne – w tym wszelkie prawa, takie jak prawa własności intelektualnej – które: (i) znajdują się w posiadaniu beneficjentów przed ich przystąpieniem do działania; (ii) zostały określone przez beneficjentów na piśmie w jakikolwiek sposób na potrzeby realizacji działania lub wykorzystania jego rezultatów;
9)  „istniejąca wiedza” oznacza wszelkie dane, wiedzę fachową lub informacje, bez względu na ich formę lub charakter, materialne lub niematerialne – w tym wszelkie prawa, takie jak prawa własności intelektualnej – które: (i) znajdują się w posiadaniu beneficjentów przed ich przystąpieniem do działania; oraz (ii) zostały określone przez beneficjentów wpisemnej umowie na potrzeby realizacji działania lub wykorzystania jego rezultatów;
10)  „upowszechnianie” oznacza publiczne ujawnienie rezultatów przy wykorzystaniu stosownych środków (inne niż w następstwie ochrony lub wykorzystania rezultatów), w tym poprzez publikacje naukowe w dowolnym medium;
10)  „upowszechnianie” oznacza publiczne ujawnienie rezultatów przy wykorzystaniu stosownych środków (inne niż w następstwie ochrony lub wykorzystania rezultatów), w tym poprzez publikacje naukowe w dowolnym medium;
11)  „wykorzystanie” oznacza stosowanie rezultatów w dalszej działalności w zakresie badań naukowych i innowacji, innej niż działalność objęta danym działaniem, lub w celu opracowania, stworzenia, wytworzenia i wprowadzenia do obrotu produktu lub procesu bądź w celu stworzenia i świadczenia usługi lub też w działalności normalizacyjnej;
11)  „wykorzystanie” oznacza stosowanie rezultatów w dalszej działalności w zakresie badań naukowych i innowacji, innej niż działalność objęta danym działaniem, lub między innymi wykorzystanie komercyjne w celu opracowania, stworzenia, wytworzenia i wprowadzenia do obrotu produktu lub procesu bądź w celu stworzenia i świadczenia usługi lub też w działalności normalizacyjnej;
12)  „sprawiedliwe i rozsądne warunki” oznaczają odpowiednie warunki, w tym ewentualne warunki finansowe lub warunki udzielania nieodpłatnego dostępu, uwzględniające konkretne okoliczności wniosku o prawa dostępu, na przykład rzeczywistą bądź potencjalną wartość rezultatów lub istniejącej wiedzy, których dotyczy wniosek o prawa dostępu, lub zakres, czas trwania bądź inne cechy przewidzianego wykorzystania;
12)  „sprawiedliwe i rozsądne warunki” oznaczają odpowiednie warunki, w tym ewentualne warunki finansowe lub warunki udzielania nieodpłatnego dostępu, uwzględniające konkretne okoliczności wniosku o prawa dostępu, na przykład rzeczywistą bądź potencjalną wartość rezultatów lub istniejącej wiedzy, których dotyczy wniosek o prawa dostępu, lub zakres, czas trwania bądź inne cechy przewidzianego wykorzystania;
13)  „organ finansujący” oznacza organ lub organizację, inne niż Komisja, o których mowa w art. 62 ust. 1 lit. c) rozporządzenia finansowego, którym Komisja powierzyła zadania związane z wykonaniem budżetu w ramach programu;
13)  „organ finansujący” oznacza organ lub organizację, inne niż Komisja, o których mowa w art. 62 ust. 1 lit. c) rozporządzenia finansowego, którym Komisja powierzyła zadania związane z wykonaniem budżetu w ramach programu;
14)  „międzynarodowa organizacja na rzecz badań naukowych w Europie” oznacza organizację międzynarodową, której większość członków stanowią państwa członkowskie lub państwa stowarzyszone i której głównym celem jest wspieranie współpracy naukowej i technologicznej w Europie;
14)  „międzynarodowa organizacja na rzecz badań naukowych w Europie” oznacza organizację międzynarodową, której większość członków stanowią państwa członkowskie lub państwa stowarzyszone i której głównym celem jest wspieranie współpracy naukowej i technologicznej w Europie;
15)  „podmiot prawny” oznacza każdą osobę fizyczną lub prawną utworzoną i uznaną za taką na mocy prawa krajowego, unijnego lub międzynarodowego, która posiada osobowość prawną i która – działając w swoim własnym imieniu – może wykonywać prawa i podlegać obowiązkom, albo podmiot nieposiadający osobowości prawnej zgodnie z art. 197 ust. 2 lit. c) rozporządzenia finansowego;
15)  „podmiot prawny” oznacza każdą osobę fizyczną lub prawną utworzoną i uznaną za taką na mocy prawa krajowego, unijnego lub międzynarodowego, która posiada osobowość prawną i która – działając w swoim własnym imieniu – może wykonywać prawa i podlegać obowiązkom, albo podmiot nieposiadający osobowości prawnej zgodnie z art. 197 ust. 2 lit. c) rozporządzenia finansowego;
15a)  „państwa objęte inicjatywą szerszego uczestnictwa” oznaczają państwa zidentyfikowane z wykorzystaniem zbiorczego wskaźnika doskonałości badawczej (intensywność działań w zakresie badań naukowych i rozwoju, doskonałość naukowa i technologiczna, poziom wykorzystania wiedzy w gospodarce, udział zaawansowanych technologii i średnio zaawansowanych technologii w bilansie handlowym) oraz przy zastosowaniu progu korygującego na poziomie 70 % średniej dla UE26a;
16)  „podmiot prawny o charakterze niezarobkowym” oznacza podmiot prawny, którego celem z racji formy prawnej nie jest osiąganie zysku lub który ma prawne lub statutowe zobowiązanie do niedystrybuowania zysków między udziałowców lub indywidualnych członków;
16)  „podmiot prawny o charakterze niezarobkowym” oznacza podmiot prawny, którego celem z racji formy prawnej nie jest osiąganie zysku lub który ma prawne lub statutowe zobowiązanie do niedystrybuowania zysków między udziałowców lub indywidualnych członków;
17)  „spółka o średniej kapitalizacji” oznacza przedsiębiorstwo, które nie jest mikro-, małym ani średnim przedsiębiorstwem („MŚP”) zdefiniowanym w zaleceniu Komisji 2003/361/WE27 i którego liczba pracowników wynosi nie więcej niż 3 000, przy czym liczba zatrudnionych jest obliczana zgodnie z art. 3, 4, 5 i 6 tytułu I załącznika do wspomnianego zalecenia;
17)  „spółka o średniej kapitalizacji” oznacza przedsiębiorstwo, które nie jest mikro-, małym ani średnim przedsiębiorstwem („MŚP”) zdefiniowanym w zaleceniu Komisji 2003/361/WE27 i którego liczba pracowników wynosi nie więcej niż 3 000, przy czym liczba zatrudnionych jest obliczana zgodnie z art. 3, 4, 5 i 6 tytułu I załącznika do wspomnianego zalecenia;
18)  „rezultaty” oznaczają wszelkie materialne lub niematerialne efekty realizacji działania, takie jak dane, wiedza fachowa lub informacje, bez względu na ich formę lub charakter i niezależnie od tego, czy mogą być objęte ochroną, a także wszelkie związane z nimi prawa, w tym prawa własności intelektualnej;
18)  „rezultaty” oznaczają wszelkie materialne lub niematerialne produkty realizacji działania, takie jak dane, wiedza fachowa lub informacje, bez względu na ich formę lub charakter i niezależnie od tego, czy mogą być objęte ochroną, a także wszelkie związane z nimi prawa, w tym prawa własności intelektualnej;
19)  „pieczęć doskonałości” oznacza certyfikowany znak jakości wskazujący, że wniosek przedłożony w odpowiedzi na zaproszenie do składania wniosków przekracza wszelkie progi określone w programie prac, ale nie mógł być finansowany ze względu na brak środków w budżecie przeznaczonym na to zaproszenie w odnośnym programie prac;
19)  „pieczęć doskonałości” oznacza certyfikowany znak jakości wskazujący, że wniosek przedłożony w odpowiedzi na zaproszenie do składania wniosków przekracza wszelkie progi określone w programie prac, ale nie mógł być finansowany ze względu na brak środków w budżecie przeznaczonym na to zaproszenie w odnośnym programie prac, ale może otrzymać wsparcie z innych unijnych lub krajowych źródeł finansowania;
19a)  „strategiczny plan badań naukowych i innowacji” oznacza dokument przyjmowany na podstawie aktu delegowanego co dwa lata, uzupełniający program szczegółowy, w następstwie procesu szerokich obowiązkowych, wielostronnych konsultacji z państwami członkowskimi, Parlamentem Europejskim, zainteresowanymi stronami w obszarze badań, rozwoju i innowacji, w tym ze społeczeństwem obywatelskim. Określa priorytety, instrumenty i odpowiednie rodzaje działań oraz formy wdrożenia, służąc tym samym za podstawę rozwoju programów prac. Obejmuje w szczególności wybrane misje, nowo ustanowione lub kontynuowane partnerstwa umowne bądź instytucjonalne, inicjatywy przewodnie FET oraz WWiI;
20)  „program prac” oznacza dokument przyjęty przez Komisję w celu realizacji programu szczegółowego28 zgodnie z jego art. 12 lub dokument równoważny w treści i strukturze przyjęty przez organ finansujący;
20)  „program prac” oznacza dokument przyjęty przez Komisję w celu realizacji programu szczegółowego28 zgodnie z jego art. 12 lub dokument równoważny w treści i strukturze przyjęty przez organ finansujący;
21)  „zaliczka zwrotna” oznacza część finansowania mieszanego z programu „Horyzont Europa” lub EIC, która odpowiada pożyczce na podstawie tytułu X rozporządzenia finansowego, ale która jest bezpośrednio przyznawana przez Unię na zasadzie nienastawienia na zysk i przeznaczona na pokrycie kosztów działalności odpowiadającej działaniu w zakresie innowacji oraz którą beneficjent ma zwrócić Unii na warunkach określonych w umowie;
21)  „zaliczka zwrotna” oznacza część finansowania mieszanego z programu „Horyzont Europa”, która odpowiada pożyczce na podstawie tytułu X rozporządzenia finansowego, ale która jest bezpośrednio przyznawana przez Unię na zasadzie nienastawienia na zysk i przeznaczona na pokrycie kosztów działalności odpowiadającej działaniu w zakresie innowacji oraz którą beneficjent ma zwrócić Unii na warunkach określonych w umowie;
(22)  „umowa” oznacza porozumienie zawarte między Komisją lub organem finansującym a podmiotem prawnym realizującym działanie w zakresie innowacji i wprowadzenia na rynek i otrzymującym wsparcie w postaci finansowania mieszanego z programu „Horyzont Europa” lub EIC;
(22)  „umowa” oznacza porozumienie zawarte między Komisją lub organem finansującym a podmiotem prawnym realizującym działanie w zakresie innowacji i wprowadzenia na rynek i otrzymującym wsparcie w postaci finansowania mieszanego z programu „Horyzont Europa”;
(23)  „informacja niejawna” oznacza informację niejawną Unii Europejskiej zdefiniowaną w art. 3 decyzji Komisji (UE, Euratom) 2015/444, jak również informację niejawną państw członkowskich, informację niejawną państw trzecich, z którymi Unia zawarła umowę o bezpieczeństwie, oraz informację niejawną organizacji międzynarodowej, z którą Unia zawarła umowę o bezpieczeństwie;
(23)  „informacja niejawna” oznacza informację niejawną Unii Europejskiej zdefiniowaną w art. 3 decyzji Komisji (UE, Euratom) 2015/444, jak również informację niejawną państw członkowskich, informację niejawną państw trzecich, z którymi Unia zawarła umowę o bezpieczeństwie, oraz informację niejawną organizacji międzynarodowej, z którą Unia zawarła umowę o bezpieczeństwie;
(24)  „działanie łączone” oznacza działania wspierane z budżetu UE, w tym działanie w ramach instrumentów łączonych zgodnie z art. 2 pkt 6 rozporządzenia finansowego, łączące bezzwrotne formy wsparcia lub instrumenty finansowe z budżetu UE oraz zwrotne formy wsparcia z instytucji finansowania rozwoju lub innych publicznych instytucji finansowych, a także z komercyjnych instytucji finansowych i od inwestorów;
(24)  „działanie łączone” oznacza działania wspierane z budżetu UE, w tym działanie w ramach instrumentów łączonych zgodnie z art. 2 pkt 6 rozporządzenia finansowego, łączące bezzwrotne formy wsparcia lub instrumenty finansowe z budżetu UE oraz zwrotne formy wsparcia z instytucji finansowania rozwoju lub innych publicznych instytucji finansowych, a także z komercyjnych instytucji finansowych i od inwestorów;
(25)  „finansowanie mieszane z programu »Horyzont Europa« lub EIC” oznacza pojedyncze wsparcie finansowe na rzecz działania w zakresie innowacji i wprowadzenia na rynek, składające się z określonego połączenia dotacji lub zaliczki zwrotnej z inwestycją kapitałową.
(25)  „finansowanie mieszane z programu »Horyzont Europa«” oznacza pojedyncze wsparcie finansowe na rzecz działania w zakresie innowacji i wprowadzenia na rynek, składające się z określonego połączenia dotacji lub zaliczki zwrotnej z inwestycją kapitałową;
25a)  „działanie w zakresie badań naukowych i innowacji” oznacza działanie polegające głównie na działalności w celu stworzenia nowej wiedzy lub zbadania wykonalności nowych bądź udoskonalonych technologii, produktów, procesów, usług lub rozwiązań. Może ono obejmować badania podstawowe i stosowane, rozwój i integrację technologii, testowanie i walidację na małą skalę prototypu w środowisku laboratoryjnym lub symulowanym;
25b)  „działanie w zakresie innowacji” oznacza działanie polegające głównie na działalności bezpośrednio w celu opracowania planów i ustaleń lub projektów dotyczących nowych, zmienionych lub ulepszonych produktów, procesów lub usług, mogącej obejmować opracowanie prototypu, testowanie, demonstrację, pilotaż, walidację produktów na dużą skalę i powielanie rynkowe;
25c)  „badania pionierskie ERBN” oznaczają działania badawcze pod kierownictwem głównego badacza, prowadzone u jednego beneficjenta albo u większej ich liczby, tylko w ramach ERBN;
25d)  „działanie w zakresie szkoleń i mobilności” oznacza działanie ukierunkowane na poprawę umiejętności, wiedzy i perspektyw rozwoju kariery naukowców w oparciu o mobilność między państwami oraz, w stosownych przypadkach, między sektorami lub dyscyplinami;
25e)  „działanie do celów współfinansowania programu” oznacza działanie w celu zapewnienia współfinansowania programu działań ustanowionego lub realizowanego przez podmioty zarządzające lub finansujące programy w zakresie badań naukowych i innowacji, inne niż unijne organy finansujące;
25f)  „działanie dotyczące przedkomercyjnych zamówień publicznych” oznacza działanie, którego głównym celem jest realizacja przedkomercyjnych procedur zamówień publicznych, udzielanych przez beneficjentów będących instytucjami zamawiającymi lub podmiotami zamawiającymi;
25g)  „działanie dotyczące zamówień publicznych na innowacyjne rozwiązania” oznacza działanie, którego głównym celem jest realizacja wspólnych lub skoordynowanych procedur zamówień publicznych na innowacyjne rozwiązania, udzielanych przez beneficjentów będących instytucjami zamawiającymi lub podmiotami zamawiającymi;
25h)  „działanie koordynacyjne i wspierające” oznacza działanie przyczyniające się do realizacji celów programu, z wyłączeniem działań w zakresie badań naukowych i innowacji;
25i)  „zamówienie publiczne” oznacza realizację części programu związanych ze strategicznymi interesami i autonomią Unii oraz przeprowadzenie, na potrzeby własne Komisji, procedur zamówień publicznych na badania, produkty, usługi i zdolności;
25j)  „podmiot powiązany” oznacza każdy podmiot prawny znajdujący się pod bezpośrednią lub pośrednią kontrolą uczestnika lub pod tą samą bezpośrednią lub pośrednią kontrolą co uczestnik, bądź też każdy podmiot prawny bezpośrednio lub pośrednio kontrolujący uczestnika;
__________________
__________________
26 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006.
26 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006.
26a Komisja może dokonać przeglądu wykazu państw objętych inicjatywą szerszego uczestnictwa w swoich programach prac i w razie konieczności zaktualizować go.
27
27
28 Dz.U. ….
28 Dz.U. ….
Poprawka 63
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 3
Artykuł 3
Artykuł 3
Cele programu
Cele programu
1.  Ogólnym celem programu jest osiągnięcie naukowego, gospodarczego i społecznego oddziaływania w wyniku inwestycji Unii w badania naukowe i innowacje, aby wzmocnić bazę naukową i technologiczną Unii i przyczynić się do zwiększenia jej konkurencyjności, w tym w jej przemyśle, zrealizować strategiczne priorytety Unii i wnieść wkład w pokonywanie globalnych wyzwań, w tym osiąganie celów zrównoważonego rozwoju.
1.  Ogólnym celem programu jest osiągnięcie naukowego, technologicznego, gospodarczego i społecznego oddziaływania w wyniku inwestycji Unii w badania naukowe i innowacje, aby wzmocnić bazę naukową i technologiczną Unii jako całości, wzmocnić europejską przestrzeń badawczą i przyczynić się do zwiększenia jej konkurencyjności. Badania naukowe i przemysł zrealizują strategiczne priorytety i polityki Unii, wnoszą wkład w reagowanie na globalne wyzwania, w tym osiąganie celów zrównoważonego rozwoju i porozumienia paryskiego, a także przyczyniają się do osiągnięcia ogólnych inwestycji w badania naukowe i rozwój na poziomie 3 % PKB, zgodnie ze zobowiązaniami podjętymi przez szefów państw lub rządów Unii.
2.  Program ma następujące cele szczegółowe:
2.  Program ma następujące cele szczegółowe:
-a)  rozwój, promowanie i rozpowszechnianie doskonałości naukowej i technologicznej;
a)  wspieranie tworzenia i rozpowszechniania wysokiej jakości nowej wiedzy, umiejętności, technologii oraz rozwiązań wyzwań globalnych;
a)  wspieranie tworzenia i rozpowszechniania wysokiej jakości wiedzy, umiejętności, technologii oraz rozwiązań, opartych zarówno na podstawowych badaniach naukowych, jak i na badaniach stosowanych w celu sprostania wzywaniom globalnym, w tym takim wyzwaniom jak zmiana klimatu i cele zrównoważonego rozwoju;
aa)  znaczące zmniejszenie przepaści w badaniach naukowych i innowacjach w Unii, w szczególności dzięki zwiększeniu uczestnictwa w programie „Horyzont Europa” państw z gorszymi wynikami w zakresie badań naukowych i innowacji w porównaniu z poprzednim PR;
b)  wzmocnienie oddziaływania badań naukowych i innowacji na kształtowanie, wspieranie i realizację polityki Unii oraz wspieranie absorbcji innowacyjnych rozwiązań przez przemysł i społeczeństwo w celu sprostania globalnym wyzwaniom;
b)  wzmocnienie wartości dodanej UE w dziedzinie finansowania badań, rozwoju i innowacji, oddziaływania badań naukowych i innowacji na kształtowanie, wspieranie i realizację polityki Unii oraz wspieranie absorpcji innowacyjnych rozwiązań przez społeczeństwo i europejski przemysł oraz dostępu do nich;
c)  propagowanie wszelkich form innowacji, w tym innowacji przełomowych, i wzmocnienie procesu wprowadzania innowacyjnych rozwiązań na rynek;
c)  propagowanie wszelkich form innowacji i wzmocnienie procesu wprowadzania na rynek, a także wykorzystanie rezultatów badań, rozwoju i innowacji, w szczególności w Unii;
d)  oraz zoptymalizowanie rezultatów programu pod kątem zwiększenia oddziaływania w obrębie wzmocnionej europejskiej przestrzeni badawczej.
d)  oraz zoptymalizowanie rezultatów programu pod kątem wzmocnienia i zwiększenia oddziaływania oraz atrakcyjności badań, rozwoju i innowacji w europejskiej przestrzeni badawczej.
Poprawka 64
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 4
Artykuł 4
Artykuł 4
Struktura programu
Struktura programu
1.  Program składa się z następujących części, przyczyniających się do osiągnięcia celów ogólnych i szczegółowych określonych w art. 3:
1.  Program składa się z następujących części, przyczyniających się do osiągnięcia celów ogólnych i szczegółowych określonych w art. 3:
1)  filar I „Otwarta nauka”, służący realizacji celu szczegółowego określonego w art. 3 ust. 2 lit. a), a także wsparciu realizacji celów szczegółowych określonych w art. 3 ust. 2 lit. b) i c), obejmujący następujące elementy składowe:
1)  filar I „Doskonała i otwarta nauka” obejmujący następujące elementy składowe:
a)  Europejska Rada Badań Naukowych (ERBN);
a)  Europejska Rada Badań Naukowych (ERBN);
b)  działania „Maria Skłodowska-Curie” (MSCA);
b)  działania „Maria Skłodowska-Curie” (MSCA);
c)  infrastruktury badawcze;
c)  infrastruktury badawcze;
2)  filar II „Globalne wyzwania i konkurencyjność przemysłowa”, służący realizacji celu szczegółowego określonego w art. 3 ust. 2 lit. b), a także wsparciu realizacji celów szczegółowych określonych w art. 3 ust. 2 lit. a) i c), obejmujący następujące elementy składowe:
2)  filar II „Globalne wyzwania i europejska konkurencyjność przemysłowa” obejmujący następujące elementy składowe:
a)  klaster „Zdrowie”;
a)  klaster „Zdrowie”;
b)  klaster „Integracyjne i bezpieczne społeczeństwo”;
b)  klaster „Integracyjne i kreatywne społeczeństwo”;
ba)  klaster „Bezpieczne społeczeństwa”;
c)  klaster „Technologie cyfrowe i przemysł”;
c)  klaster „Technologie cyfrowe, przemysł i przestrzeń kosmiczna”;
d)  klaster „Klimat, energetyka i mobilność”;
d)  klaster „Klimat, energetyka i mobilność”;
e)  klaster „Żywność i zasoby naturalne”;
e)  klaster „Żywność, zasoby naturalne i rolnictwo”;
f)  niejądrowe działania bezpośrednie Wspólnego Centrum Badawczego (JRC);
f)  niejądrowe działania bezpośrednie Wspólnego Centrum Badawczego (JRC);
3)  filar III „Otwarte innowacje, służący realizacji celu szczegółowego określonego w art. 3 ust. 2 lit. c), a także wsparciu realizacji celów szczegółowych określonych w art. 3 ust. 2 lit. a) i b), obejmujący następujące elementy składowe:
3)  filar III „Innowacyjna Europa” obejmujący następujące elementy składowe:
a)  Europejska Rada ds. Innowacji (EIC);
a)  Europejska Rada ds. Innowacji (EIC);
b)  europejskie ekosystemy innowacji;
b)  europejskie ekosystemy innowacji;
c)  Europejski Instytut Innowacji i Technologii (EIT);
c)  Europejski Instytut Innowacji i Technologii (EIT);
4)  część „Wzmacnianie europejskiej przestrzeni badawczej”, służąca realizacji celu szczegółowego określonego w art. 3 ust. 2 lit. d), a także wsparciu realizacji celów szczegółowych określonych w art. 3 ust. 2 lit. a), b) i c), obejmująca następujące elementy składowe:
4)  część „Wzmacnianie europejskiej przestrzeni badawczej” obejmująca następujące elementy składowe:
a)  dzielenie się doskonałością;
a)  szerzenie doskonałości i zwiększanie uczestnictwa w całej Unii;
b)  zreformowanie i usprawnienie europejskiego systemu badań naukowych i innowacji.
b)  zreformowanie i usprawnienie europejskiego systemu badań naukowych i innowacji.
2.  Ogólne kierunki działalności określono w załączniku I.
2.  Ogólne kierunki działalności określono w załączniku I.
Poprawka 65
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 5
Artykuł 5
Artykuł 5
Badania nad obronnością
Badania nad obronnością
1.  Przedmiotem działalności prowadzonej w ramach programu szczegółowego, o którym mowa w art. 1 ust. 3 lit. b), określonej w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady ... ustanawiającym Europejski Fundusz Obronny czyni się badania ukierunkowane wyłącznie na zastosowania obronne, w celu wspierania konkurencyjności, wydajności i innowacyjności przemysłu obronnego.
1.  Przedmiotem działalności prowadzonej w ramach programu szczegółowego, o którym mowa w art. 1 ust. 3 lit. b), określonej w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady ... ustanawiającym Europejski Fundusz Obronny są wyłącznie badania i zastosowania obronne, w celu wspierania wzmacniania, konkurencyjności, wydajności i innowacyjności unijnego przemysłu obronnego oraz unikania powielania się dwóch programów.
2.  Niniejsze rozporządzenie nie ma zastosowania do programu szczegółowego, o którym mowa w art. 1 ust. 3 lit. b), z wyjątkiem niniejszego artykułu, art. 1 ust. 1 i 3 oraz art. 9 ust. 1.
2.  Niniejsze rozporządzenie nie ma zastosowania do programu szczegółowego, o którym mowa w art. 1 ust. 3 lit. b), z wyjątkiem niniejszego artykułu, art. 1 ust. 1 i 3 oraz art. 9 ust. 1.
Poprawka 66
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 6
Artykuł 6
Artykuł 6
Realizacja i formy finansowania unijnego
Planowanie strategiczne oraz realizacja i formy finansowania unijnego
1.  Program jest realizowany według metody zarządzania bezpośredniego zgodnie z rozporządzeniem finansowym lub według metody zarządzania pośredniego z organami finansującymi, o których mowa w art. 62 ust. 1 lit. c) rozporządzenia finansowego.
1.  Program jest realizowany według metody zarządzania bezpośredniego zgodnie z rozporządzeniem finansowym lub według metody zarządzania pośredniego z organami finansującymi, o których mowa w art. 62 ust. 1 lit. c) rozporządzenia finansowego.
2.  Program może zapewniać finansowanie działań pośrednich udzielane w dowolnej formie przewidzianej w rozporządzeniu finansowym, w szczególności w postaci dotacji (w tym dotacji na działalność), nagród i zamówień. Może również zapewniać finansowanie w formie instrumentów finansowych w ramach działań łączonych.
2.  Program może zapewniać finansowanie działań pośrednich udzielane w dowolnej formie przewidzianej w rozporządzeniu finansowym, w szczególności w postaci dotacji (w tym dotacji na działalność), które stanowią główną formę wsparcia w ramach programu, nagród i zamówień. Może również zapewniać finansowanie w formie instrumentów finansowych w ramach działań łączonych.
3.  Zasady uczestnictwa i upowszechniania określone w niniejszym rozporządzeniu mają zastosowanie do działań pośrednich.
3.  Zasady uczestnictwa i upowszechniania określone w niniejszym rozporządzeniu mają zastosowanie do działań pośrednich.
4.  Główne rodzaje działań, jakie należy stosować w programie, wymieniono i zdefiniowano w załączniku II. Wszystkie formy finansowania stosuje się w sposób elastyczny w ramach wszystkich celów programu, przy czym ich zastosowanie ustala się na podstawie potrzeb i charakteru danego celu.
4.  Główne rodzaje działań, jakie należy stosować w programie, wymieniono i zdefiniowano w art. 2 i załączniku II. Formy finansowania, o których mowa w ust. 2, stosuje się w sposób elastyczny w ramach wszystkich celów programu, przy czym ich zastosowanie ustala się na podstawie potrzeb i charakteru danego celu.
5.  W ramach programu wspiera się również działania bezpośrednie podejmowane przez JRC. W przypadku gdy działania te stanowią wkład w realizację inicjatyw ustanowionych na podstawie art. 185 lub 187 TFUE, wkładu tego nie traktuje się jako części wkładu finansowego przyznanego tym inicjatywom.
5.  W ramach programu wspiera się również działania bezpośrednie podejmowane przez JRC. W przypadku gdy działania te stanowią wkład w realizację inicjatyw ustanowionych na podstawie art. 185 lub 187 TFUE, wkładu tego nie traktuje się jako części wkładu finansowego przyznanego tym inicjatywom.
6.  Program szczegółowy29 realizuje się w oparciu o przejrzyste i strategiczne wieloletnie planowanie działań w zakresie badań naukowych i innowacji, w szczególności w odniesieniu do filaru „Globalne wyzwania i konkurencyjność przemysłowa”, w następstwie konsultacji z zainteresowanymi stronami na temat priorytetów oraz najstosowniejszych rodzajów działań i metod realizacji. W ten sposób zapewnia się spójność z innymi istotnymi programami unijnymi.
6.  Program szczegółowy29 realizuje się w oparciu o strategiczne plany badań naukowych i innowacji oraz zgodnie z wszystkimi celami programu ustanowionymi w art. 3, w następstwie procesu przejrzystego, integracyjnego i strategicznego wieloletniego planowania działań w zakresie badań naukowych i innowacji, w szczególności w odniesieniu do filaru „Globalne wyzwania i europejska konkurencyjność przemysłowa”.
Z organami krajowymi, Parlamentem Europejskim, sektorem przemysłu, zainteresowanymi stronami w obszarze badań, rozwoju i innowacji oraz przemysłu, w tym europejskimi platformami technologicznymi (EPT), przedstawicielami społeczeństwa obywatelskiego i niezależnymi grupami doradczymi złożonymi z wysokiej rangi ekspertów przeprowadzone zostaną konsultacje na temat priorytetów oraz najstosowniejszych rodzajów działań i metod realizacji. Planowanie strategiczne zapewnia spójność z innymi istotnymi programami unijnymi oraz zwiększa komplementarność i synergie z krajowymi i regionalnymi programami finansowania w zakresie badań, rozwoju i innowacji oraz priorytetami, wzmacniając tym samym EPB.
6a.  Program zapewnia możliwość wnioskowania o finansowanie w szybszy sposób wszystkim beneficjentom. W szeregu działań w zakresie badań naukowych i innowacji stosowana jest logika Szybkiej ścieżki do badań naukowych i innowacji, w ramach której czas oczekiwania na przyznanie dotacji nie może przekraczać sześciu miesięcy. Pozwoli to na szybszy, oddolny dostęp do środków finansowych dla małych konsorcjów opartych na współpracy, obejmujących działania od podstawowych badań naukowych po wprowadzenie na rynek. Zaproszenia do składania wniosków w ramach Szybkiej ścieżki do badań naukowych i innowacji są ciągle otwarte z datami granicznymi oraz są wdrażane w programach prac w ramach klastrów, EIC i części dotyczącej szerzenia doskonałości.
7.  Działania w ramach programu „Horyzont Europa” realizuje się przede wszystkim w drodze zaproszeń do składania wniosków, przy czym niektóre z tych zaproszeń organizuje się jako elementy misji i partnerstw europejskich.
7.  Działania w ramach programu „Horyzont Europa” realizuje się w drodze zaproszeń do składania wniosków, przy czym niektóre z tych zaproszeń organizuje się jako elementy misji i partnerstw europejskich, z wyjątkiem działań wspomnianych w art. 39 dotyczącym nagród.
8.  Działalność w zakresie badań naukowych i innowacji prowadzoną w ramach programu „Horyzont Europa” ukierunkowuje się na zastosowania cywilne.
9.  Program zapewnia skuteczne propagowanie równouprawnienia płci oraz uwzględnianie aspektu płci w treściach z zakresu badań naukowych i innowacji. Szczególną uwagę zwraca się na zapewnienie równowagi płci w panelach oceniających oraz w takich gremiach jak grupy eksperckie, z uwzględnieniem sytuacji w danym obszarze badań naukowych i innowacji.
__________________
__________________
29
29
Poprawka 67
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 6 a (nowy)
Artykuł 6a
Zasady finansowania przez UE i zagadnienia przekrojowe
1.  Działania w zakresie badań naukowych i innowacji prowadzone w ramach programu „Horyzont Europa” skupiają się wyłącznie na zastosowaniach cywilnych. Nie zezwala się na przesunięcia budżetowe między programem a Europejskim Funduszem Obronnym.
2.  Program „Horyzont Europa” zapewnia podejście wielodyscyplinarne i przewiduje, w stosownych przypadkach, włączenie nauk społecznych i humanistycznych do wszystkich działań opracowywanych w ramach programu.
3.  Części programu oparte na współpracy zapewniają równowagę między niższymi i wyższymi poziomami gotowości technologicznej, obejmując tym samym cały łańcuch wartości.
4.  Program ma na celu znaczne ograniczenie przepaści w badaniach, rozwoju i innowacjach w Unii oraz promowanie szerokiego zasięgu geograficznego w projektach realizowanych w ramach współpracy. Wysiłki te znajdują odzwierciedlenie w proporcjonalnych środkach podejmowanych przez państwa członkowskie, przy wsparciu funduszy unijnych, krajowych i regionalnych. Szczególną uwagę zwraca się na równowagę geograficzną w finansowanych projektach, panelach oceniających oraz w takich gremiach jak rady i grupy eksperckie, z uwzględnieniem sytuacji w danym obszarze badań naukowych i innowacji, nie lekceważąc kryteriów doskonałości.
5.  Program zapewnia skuteczne propagowanie równouprawnienia płci i aspektu płci w treściach z zakresu badań naukowych i innowacji oraz uwzględnianie przyczyn braku równowagi płci. Szczególną uwagę zwraca się na zapewnienie równowagi płci w panelach oceniających oraz w innych odpowiednich organach doradczych takich jak rady i grupy eksperckie, z uwzględnieniem sytuacji w danym obszarze badań naukowych i innowacji.
6.  Program jest ukierunkowany na ciągłe upraszczanie administracyjne i ograniczanie obciążenia dla beneficjentów.
7.  Uwzględnianie kwestii związanych z klimatem jest odpowiednio włączone do treści badań naukowych i innowacji oraz stosowane na wszystkich etapach cyklu badawczego.
8.  Program przewiduje, w stosownych przypadkach, zaangażowanie społeczne w celu lepszego dostosowania procesu i wyników badań naukowych i innowacji do wartości i potrzeb społeczeństwa dzięki promowaniu działań w dziedzinie zaangażowania w naukę i edukacji naukowej oraz wspólnemu opracowywaniu i tworzeniu programów naukowych poprzez angażowanie obywateli i społeczeństwa obywatelskiego w ustanawianie priorytetów badań naukowych i innowacji.
9.  Program zapewnia przejrzystość i rozliczalność finansowania publicznego w projektach badań naukowych i innowacji, chroniąc tym samym interesy publiczne.
10.  Komisja lub właściwy organ finansujący zapewniają, aby w momencie opublikowania zaproszenia do składania wniosków wszystkim potencjalnym uczestnikom udostępniono wystarczające wytyczne i informacje, w szczególności mający zastosowanie model umowy o udzielenie dotacji.
Poprawka 68
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 7
Artykuł 7
Artykuł 7
Misje
Misje
1.  Misje programuje się w ramach filaru „Globalne wyzwania i konkurencyjności przemysłowa”, ale w ich realizacji można również korzystać z działań prowadzonych w ramach innych części programu.
1.  Misje programuje się w ramach filaru „Globalne wyzwania i europejska konkurencyjność przemysłowa”, ale w ich realizacji można również korzystać z działań prowadzonych w ramach innych części programu, a także z działań prowadzonych w ramach innych unijnych programów finansowania, zgodnie z zasadami programu „Horyzont Europa”.
2.  Misje realizuje się zgodnie z art. 5 programu szczegółowego. Oceny dokonuje się zgodnie z art. 26.
2.  Treść misji, cele, zamierzenia, harmonogramy i ich wdrażanie są określane szczegółowo w strategicznych planach badań naukowych i innowacji, zdefiniowanych w art. 2 oraz określonych szczegółowo w art. 6 programu ramowego i w art. 5 programu szczegółowego. Oceny dokonuje się zgodnie z art. 26.
2a.  W pierwszych dwóch latach obowiązywania programu maksymalnie 10 % rocznego budżetu filaru II programuje się w ramach indywidualnych zaproszeń do realizacji misji. W ostatnich trzech latach programu i wyłącznie po pozytywnej ocenie procesu wyboru misji oraz zarządzania ta wartość procentowa może zostać zwiększona. Łączny udział w budżecie przeznaczony na misje jest określany w strategicznych planach badań naukowych i innowacji.
2b.  Należy przeprowadzić pełną ocenę misji obejmującą zakres, zarządzanie, wyznaczanie członków rady i jej wstępne działania zgodnie z odpowiednimi mierzalnymi celami pośrednimi. Zalecenia wynikające z takiej oceny są uwzględniane przed programowaniem nowych misji lub przed kontynuowaniem, zakończeniem lub przekierowaniem istniejących misji.
3.  Misje muszą:
3.  Misje muszą:
a)  stwarzać wyraźną wartość dodaną UE i przyczyniać się do realizacji priorytetów Unii;
a)  stwarzać wyraźną wartość dodaną UE i przyczyniać się do realizacji priorytetów, celów i zobowiązań Unii;
aa)  mieć integracyjny charakter, zachęcać do szerokiego zaangażowania oraz zapewniać uczestnictwo różnych rodzajów zainteresowanych stron, a także zapewniać rezultaty w obszarze badań, rozwoju i innowacji z korzyścią dla wszystkich państw członkowskich;
b)  być śmiałe i inspirujące, a co za tym idzie mieć szerokie znaczenie społeczne lub gospodarcze;
b)  być śmiałe, inspirujące oraz mieć szerokie znaczenie społeczne, naukowe, technologiczne, dyplomatyczne, środowiskowe lub gospodarcze;
c)  wskazywać jasny kierunek i drogę do celu oraz być mierzalne i określone w czasie;
c)  wskazywać jasny kierunek i drogę do celu oraz być mierzalne i określone w czasie;
d)  być ukierunkowane na ambitną, ale realistyczną działalność w zakresie badań naukowych i innowacji;
d)  być wybierane w przejrzysty sposób i być ukierunkowane na ambitną, zorientowaną na doskonałość, ale realistyczną działalność w zakresie badań naukowych i innowacji na wszystkich etapach rozwoju;
da)  uwzględniać konieczność pilnego osiągania celów misji, mieć niezbędny zakres i skalę oraz umożliwiać szeroko zakrojoną mobilizację potrzebnych zasobów oraz skupiać się wyłącznie na dążeniu do osiągnięcia wyniku misji;
e)  pobudzać do działalności przekrojowej, obejmującej różne dyscypliny, sektory i podmioty;
e)  pobudzać do działalności przekrojowej, obejmującej różne dyscypliny (w tym nauki społeczne i humanistyczne), sektory i podmioty;
f)  być otwarte na różnorodne rozwiązania oddolne.
f)  być otwarte na różnorodne rozwiązania oddolne;
fa)  osiągać w przejrzysty sposób synergie z innymi programami unijnymi, a także z funduszami publicznymi i prywatnymi, w tym dzięki aktywnemu zaangażowaniu krajowych i regionalnych ekosystemów innowacji.
Poprawka 69
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 7 a (nowy)
Artykuł 7a
Europejska Rada ds. Innowacji
1.  Komisja ustanawia Europejską Radę ds. Innowacji (EIC) w celu wdrażania działań w ramach filaru III „Innowacyjna Europa”, które dotyczą EIC. EIC działa zgodnie z następującymi zasadami: nacisk na przełomowe i radykalne innowacje, autonomia, zdolność do podejmowania ryzyka, efektywność, skuteczność, przejrzystość i odpowiedzialność.
2.  EIC jest otwarta dla wszystkich rodzajów innowatorów, od osób prywatnych po szkoły wyższe, organizacje badawcze i przedsiębiorstwa, przedsiębiorstwa typu start-up, w szczególności MŚP i spółki o średniej kapitalizacji, oraz od pojedynczych beneficjentów po konsorcja wielodyscyplinarne. Co najmniej 70 % budżetu EIC jest przeznaczone na innowacyjne przedsiębiorstwa typu start-up i MŚP.
3.  Rada EIC oraz zasady zarządzania EIC są zdefiniowane w decyzji (UE) ... [program szczegółowy] i w załącznikach do niej.
Poprawka 70
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 8
Artykuł 8
Artykuł 8
Partnerstwa europejskie
Partnerstwa europejskie
1.  Części programu „Horyzont Europa” mogą być realizowane poprzez partnerstwa europejskie. Udział Unii w partnerstwach europejskich może przyjmować dowolną z następujących form:
1.  Części programu „Horyzont Europa” mogą być realizowane poprzez partnerstwa europejskie. Udział Unii w partnerstwach europejskich może przyjmować dowolną z następujących form:
a)  uczestnictwo w partnerstwach utworzonych na podstawie protokołów ustaleń lub ustaleń umownych między Komisją a partnerami, o których mowa w art. 2 ust. 3, określających cele partnerstwa, odnośne zobowiązania partnerów dotyczące wkładów finansowych lub rzeczowych, kluczowe wskaźniki realizacji celów i oddziaływania oraz produkty, jakie mają zostać wygenerowane. Obejmują one określenie uzupełniających działań w zakresie badań naukowych i innowacji realizowanych przez partnerów w ramach programu (współprogramowane partnerstwa europejskie);
a)  uczestnictwo w partnerstwach utworzonych na podstawie protokołów ustaleń lub ustaleń umownych między Komisją a partnerami, o których mowa w art. 2 ust. 3, określających cele partnerstwa, odnośne zobowiązania partnerów dotyczące wkładów finansowych lub rzeczowych, kluczowe wskaźniki realizacji celów i oddziaływania oraz produkty, jakie mają zostać wygenerowane. Obejmują one określenie uzupełniających działań w zakresie badań naukowych i innowacji realizowanych przez partnerów w ramach programu (współprogramowane partnerstwa europejskie);
b)  uczestnictwo w programie dotyczącym działalności w zakresie badań naukowych i innowacji, a także wnoszenie finansowego wkładu do takiego programu, w oparciu o zobowiązanie partnerów do wniesienia wkładów finansowych i rzeczowych oraz integrację ich odnośnych działań przy wykorzystaniu działania do celów współfinansowania programu (współfinansowane partnerstwa europejskie);
b)  uczestnictwo w programie dotyczącym działalności w zakresie badań naukowych i innowacji, a także wnoszenie finansowego wkładu do takiego programu, w oparciu o zobowiązanie partnerów do wniesienia wkładów finansowych i rzeczowych oraz integrację ich odnośnych działań przy wykorzystaniu działania do celów współfinansowania programu (współfinansowane partnerstwa europejskie);
c)  uczestnictwo w programach w zakresie badań naukowych i innowacji podjętych przez kilka państw członkowskich zgodnie z art. 185 TFUE lub przez podmioty ustanowione zgodnie z art. 187 TFUE, takie jak wspólne przedsięwzięcia, bądź przez wspólnoty wiedzy i innowacji w ramach EIT zgodnie z [rozporządzeniem ustanawiającym EIT] (zinstytucjonalizowane partnerstwa europejskie) oraz wnoszenie wkładu finansowego do takich programów, do stosowania jedynie w przypadku, gdy inne formy partnerstw europejskich nie doprowadziłyby do osiągnięcia celów lub nie umożliwiałyby uzyskania niezbędnego oczekiwanego oddziaływania, oraz jeżeli jest to uzasadnione ze względu na perspektywę długoterminową i wysoki stopień integracji, w tym centralne zarządzanie wszystkimi wkładami finansowymi.
c)  uczestnictwo w programach w zakresie badań naukowych i innowacji podjętych przez kilka państw członkowskich zgodnie z art. 185 TFUE lub przez podmioty ustanowione zgodnie z art. 187 TFUE, takie jak wspólne przedsięwzięcia, bądź przez wspólnoty wiedzy i innowacji w ramach EIT zgodnie z [rozporządzeniem ustanawiającym EIT] (zinstytucjonalizowane partnerstwa europejskie) oraz wnoszenie wkładu finansowego lub rzeczowego do takich programów, do stosowania jedynie w przypadku, gdy inne formy partnerstw europejskich nie doprowadziłyby do osiągnięcia celów lub nie umożliwiałyby uzyskania niezbędnego oczekiwanego oddziaływania, oraz jeżeli jest to uzasadnione ze względu na perspektywę długoterminową i wysoki stopień integracji, w tym centralne zarządzanie wszystkimi wkładami finansowymi.
2.  Partnerstwa europejskie:
2.  Partnerstwa europejskie:
a)  ustanawia się w przypadkach gdy umożliwią one bardziej skuteczne osiągnięcie celów programu „Horyzont Europa” niż przez samą Unię;
a)  ustanawia się w przypadkach gdy umożliwią one bardziej skuteczne osiągnięcie celów programu „Horyzont Europa” w porównaniu z innymi częściami programu ramowego;
b)  realizuje się stosując takie zasady, jak: unijna wartość dodana, przejrzystość, otwartość, oddziaływanie, efekt mnożnikowy, długoterminowe zaangażowanie finansowe wszystkich uczestniczących stron, elastyczność, spójność i komplementarność z inicjatywami unijnymi, lokalnymi, regionalnymi, krajowymi i międzynarodowymi;
b)  realizuje się, stosując takie zasady, jak: unijna wartość dodana, przejrzystość, otwartość, oddziaływanie, silny efekt mnożnikowy, długoterminowe zaangażowanie finansowe lub rzeczowe wszystkich uczestniczących stron, elastyczność, spójność i komplementarność z inicjatywami unijnymi, lokalnymi, regionalnymi, krajowymi i międzynarodowymi;
c)  zawiera się na czas określony i przewiduje warunki stopniowego wycofywania finansowania ze środków programu.
c)  zawiera się na czas określony i przewiduje warunki stopniowego wycofywania finansowania ze środków programu.
2a.  Wszystkie partnerstwa są identyfikowane w strategicznych planach badań naukowych i innowacji, o których mowa w art. 6 oraz załączniku III do programu ramowego i załączniku I do programu szczegółowego, przed ich realizacją w programach prac lub planach prac.
Przepisy i kryteria dotyczące ich kwalifikacji, realizacji, monitorowania, oceny i stopniowego finalizowania określono w załączniku III.
Przepisy i kryteria dotyczące ich kwalifikacji, realizacji, monitorowania, oceny i stopniowego finalizowania określono w załączniku III.
Poprawki 71 oraz 172
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 9
Artykuł 9
Artykuł 9
Budżet
Budżet
1.  Pula środków finansowych na realizację programu ramowego na lata 2021–2027 wynosi 94 100 000 000 EUR według cen bieżących na potrzeby programu szczegółowego, o którym mowa w art. 1 ust. 3 lit. a), oraz obejmuje dodatkowo kwotę na potrzeby programu szczegółowego, o którym mowa w art. 1 ust. 3 lit. b), określoną w rozporządzeniu ... ustanawiającym Europejski Fundusz Obronny.
1.  Pula środków finansowych na realizację programu ramowego na lata 2021–2027 wynosi 120 000 000 000 EUR według cen z 2018 r. na potrzeby programu szczegółowego, o którym mowa w art. 1 ust. 3 lit. a), oraz obejmuje dodatkowo kwotę na potrzeby programu szczegółowego, o którym mowa w art. 1 ust. 3 lit. b), określoną w rozporządzeniu ... ustanawiającym Europejski Fundusz Obronny.
2.  Szacunkowy podział kwoty, o której mowa w ust. 1 pierwsza połowa zdania, jest następujący:
2.  Szacunkowy podział kwoty, o której mowa w ust. 1 pierwsza połowa zdania, jest następujący:
a)  25 800 000 000 EUR na filar I „Otwarta nauka” na lata 2021–2027, z czego:
a)  27,42 % na filar I „Doskonała i otwarta nauka” na lata 2021–2027, z czego:
1)  16 600 000 000 EUR na Europejską Radę ds. Badań Naukowych;
1)  17,64 % na Europejską Radę ds. Badań Naukowych;
2)  6 800 000 000 EUR na działania „Maria Skłodowska-Curie”;
2)  7,23 % na działania „Maria Skłodowska-Curie”;
3)  2 400 000 000 EUR na infrastruktury badawcze;
3)  2,55 % na infrastruktury badawcze;
b)  52 700 000 000 EUR na filar II „Globalne wyzwania i konkurencyjność przemysłowa” na lata 2021–2027, z czego:
b)  55,48 % na filar II „Globalne wyzwania i europejska konkurencyjność przemysłowa” na lata 2021–2027, z czego:
1)  7 700 000 000 EUR na klaster „Zdrowie”;
1)  8,16 % na klaster „Zdrowie”;
2)  2 800 000 000 EUR na klaster „Integracyjne i bezpieczne społeczeństwo”;
2)  2,50 % na klaster „Integracyjne i kreatywne społeczeństwo”;
2a)  2,00 % na klaster „Bezpieczne społeczeństwa”;
3)  15 000 000 000 EUR na klaster „Technologie cyfrowe i przemysł”;
3)  15,94 % na klaster „Technologie cyfrowe, przemysł i przestrzeń kosmiczna”;
4)  15 000 000 000 EUR na klaster „Klimat, energetyka i mobilność”;
4)  15,84 % na klaster „Klimat, energetyka i mobilność”;
5)  10 000 000 000 EUR na klaster „Żywność i zasoby naturalne”;
5)  9,00 % na klaster „Żywność, zasoby naturalne i rolnictwo”;
6)  2 200 000 000 EUR na niejądrowe działań bezpośrednie Wspólnego Centrum Badawczego (JRC);
6)  2,04 % na niejądrowe działania bezpośrednie Wspólnego Centrum Badawczego (JRC);
c)  13 500 000 000 EUR na filar III „Otwarte innowacje” na lata 2021–2027, z czego:
c)  12,71 % na filar III „Innowacyjna Europa” na lata 2021–2027, z czego:
1)  10 500 000 000 EUR na Europejską Radę ds. Innowacji, w tym do 500 000 000 EUR na europejskie ekosystemy innowacji;
1)  8,71 % na Europejską Radę ds. Innowacji (EIC), w tym do 0,53 % na europejskie ekosystemy innowacji;
2)  3 000 000 000 EUR na Europejski Instytut Innowacji i Technologii (EIT);
2)  4 % na Europejski Instytut Innowacji i Technologii (EIT);
d)  2 100 000 000 EUR na część „Wzmocnienie europejskiej przestrzeni badawczej” na lata 2021–2027, z czego:
d)  4,39 % na część „Wzmacnianie europejskiej przestrzeni badawczej” obejmującą następujące elementy:
1)  1 700 000 000 EUR na „dzielenie się doskonałością”;
1)  4,00 % na szerzenie doskonałości i zwiększanie uczestnictwa w całej Unii;
2)  400 000 000 EUR na zreformowanie i usprawnienie europejskiego systemu badań naukowych i innowacji.
2)  0,39 % na zreformowanie i usprawnienie europejskiego systemu badań naukowych i innowacji.
3.  Aby móc zareagować na nieprzewidziane sytuacje lub rozwój wydarzeń i nowe potrzeby, Komisja może, w ramach rocznej procedury budżetowej, zmienić kwoty, o których mowa w ust. 2, o maksymalnie 10 %. Nie dopuszcza się takiej zmiany w odniesieniu do kwoty, o której mowa w niniejszym artykule ust. 2 lit. b) pkt 6 oraz całkowitej kwoty określonej w ust. 2 niniejszego artykułu jako przeznaczonej na część „Wzmocnienie europejskiej przestrzeni badawczej”.
3.  Aby móc zareagować na nieprzewidziane sytuacje lub rozwój wydarzeń i nowe potrzeby, Komisja może, w ramach rocznej procedury budżetowej, zmienić kwoty, o których mowa w ust. 2, o maksymalnie 10 %, łącznie z przydziałem wkładów z państw stowarzyszonych.
3a.  W ramach ogólnego celu Unii, jakim jest uwzględnianie działań w dziedzinie klimatu oraz osiągnięcie wydatków na poziomie 30 % budżetu UE na wspieranie celów w dziedzinie klimatu, działania programu przeznaczają co najmniej 35 % wydatków w ramach programu na cele w dziedzinie klimatu, w stosownych przypadkach.
3b.  Co najmniej 2,5 mld EUR należy przeznaczyć na dotacje na innowacje stopniowe w MŚP zgodnie z instrumentem, o którym mowa w art. 43a niniejszego rozporządzenia i w załączniku I do decyzji.
3c.  45 % budżetu klastra „Integracyjne i kreatywne społeczeństwo” wspiera badania naukowe w sektorze kultury i sektorze kreatywnym, w tym dziedzictwo kulturowe Unii, z czego 300 mln EUR należy przeznaczyć na stworzenie Europejskiej Chmury Dziedzictwa Kulturowego, zgodnie z załącznikiem I do programu szczegółowego, po przedstawieniu Parlamentowi Europejskiemu oceny skutków.
3d.  Należy dążyć do przeznaczenia co najmniej 1 mld EUR na badania kwantowe w ramach klastra „Technologie cyfrowe, przemysł i przestrzeń kosmiczna” filaru II.
4.  Z kwoty, o której mowa w ust. 1 pierwsza połowa zdania, można również pokrywać wydatki na przygotowanie, monitorowanie, kontrolę, audyt, ocenę i inne rodzaje działalności oraz wydatki niezbędne do zarządzania programem i jego realizacji, w tym wszelkie wydatki administracyjne, a także wydatki na ocenę realizacji jego celów. Z kwoty tej można ponadto pokrywać wydatki związane z badaniami, spotkaniami ekspertów, działalnością w zakresie informacji i komunikacji, o ile są one związane z celami programu, jak również wydatki związane z sieciami informatycznymi w zakresie przetwarzania i wymiany informacji, w tym z narzędziami informatycznymi dla przedsiębiorstw oraz z innego rodzaju pomocą techniczną i administracyjną niezbędną w związku z zarządzaniem programem.
4.  Z kwoty, o której mowa w ust. 1 pierwsza połowa zdania, można również pokrywać wydatki na przygotowanie, monitorowanie, kontrolę, audyt, ocenę i inne rodzaje działalności oraz wydatki niezbędne do zarządzania programem i jego realizacji, w tym wszelkie wydatki administracyjne, a także wydatki na ocenę realizacji jego celów. Wydatki te nie przekraczają 5 % całkowitej kwoty w ramach programu. Z kwoty tej można ponadto pokrywać wydatki związane z badaniami, spotkaniami ekspertów, działalnością w zakresie informacji i komunikacji, o ile są one związane z celami programu, jak również wydatki związane z sieciami informatycznymi w zakresie przetwarzania i wymiany informacji, w tym z narzędziami informatycznymi dla przedsiębiorstw oraz z innego rodzaju pomocą techniczną i administracyjną niezbędną w związku z zarządzaniem programem.
5.  W razie potrzeby w budżecie obejmującym okres po 2027 r. mogą zostać zapisane środki na pokrycie wydatków przewidzianych w ust. 4, aby umożliwić zarządzanie działaniami, które nie zostaną zakończone do dnia 31 grudnia 2027 r.
5.  W razie potrzeby w budżecie obejmującym okres po 2027 r. mogą zostać zapisane środki na pokrycie wydatków przewidzianych w ust. 4, aby umożliwić zarządzanie działaniami, które nie zostaną zakończone do dnia 31 grudnia 2027 r.
6.  Zobowiązania budżetowe z tytułu działań trwających dłużej niż jeden rok budżetowy można rozłożyć na kilka lat na roczne raty.
6.  Zobowiązania budżetowe z tytułu działań trwających dłużej niż jeden rok budżetowy można rozłożyć na kilka lat na roczne raty.
7.  Nie naruszając przepisów rozporządzenia finansowego, wydatki na działania wynikające z projektów ujętych w pierwszym programie prac mogą być kwalifikowalne od dnia 1 stycznia 2021 r.
7.  Nie naruszając przepisów rozporządzenia finansowego, wydatki na działania wynikające z projektów ujętych w pierwszym programie prac mogą być kwalifikowalne od dnia 1 stycznia 2021 r.
8.  Środki przydzielone państwom członkowskim w ramach zarządzania dzielonego i mogące być przenoszone zgodnie z art. 21 rozporządzenia (UE) XX […ustanawiającego wspólne przepisy] mogą, na ich wniosek, zostać przeniesione do programu. Komisja wykonuje te środki bezpośrednio zgodnie z art. 62 ust. 1 lit. a) rozporządzenia finansowego lub pośrednio zgodnie z lit. c) tegoż artykułu. W miarę możliwości środki te wykorzystuje się na rzecz danego państwa członkowskiego.
9.  Program „Horyzont Europa” opracowano tak, by jego realizacja odbywała się w synergii z innymi unijnymi programami finansowania. Niewyczerpujący wykaz efektów synergii z innymi unijnymi programami finansowania zawarto w załączniku IV.
Poprawka 72
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 10
Artykuł 10
Artykuł 10
Otwarty dostęp i otwarte dane
Otwarty dostęp i otwarte dane
1.  Otwarty dostęp do publikacji naukowych będących wynikiem badań naukowych finansowanych ze środków programu zapewnia się zgodnie z art. 35 ust. 3. Zapewnia się otwarty dostęp do danych badawczych zgodnie z zasadą „otwarty w największym możliwym zakresie, zamknięty tylko w koniecznym”. Zachęca się do zapewniania otwartego dostępu do innych produktów badań naukowych.
1.  Otwarty dostęp do publikacji naukowych będących wynikiem badań naukowych finansowanych ze środków programu zapewnia się zgodnie z art. 35 ust. 3. Zapewnia się otwarty dostęp do danych badawczych zgodnie z zasadą „otwarty w największym możliwym zakresie, zamknięty tylko w koniecznym”.
1a.  Otwarty dostęp do danych badawczych uwzględnia zapotrzebowanie na różne systemy dostępu ze względu na interesy gospodarcze Unii, prawa własności intelektualnej, ochronę danych osobowych i poufność, kwestie bezpieczeństwa oraz inne uzasadnione interesy, w tym możliwości wyłączenia. Plany zarządzania danymi w trakcie trwania projektu są uznawane za koszty kwalifikowalne.
1b.  Wzajemny otwarty dostęp do publikacji naukowych i danych badawczych należy promować na szczeblu międzynarodowym, z uwzględnieniem konkurencyjności i interesów przemysłowych Unii. W szczególności wzajemny otwarty dostęp należy przewidzieć i promować we wszystkich układach o stowarzyszeniu i umowach o współpracy w obszarze nauki i technologii z państwami trzecimi, w tym w umowach podpisanych przez organy finansujące, którym powierzono zarządzanie pośrednie programem.
2.  Zapewnia się odpowiedzialne zarządzanie danymi badawczymi zgodnie z zasadami FAIR: „możliwość znalezienia”, „dostępność”, „interoperacyjność” i „możliwość ponownego wykorzystania”.
2.  Zapewnia się odpowiedzialne zarządzanie danymi badawczymi zgodnie z zasadami FAIR: „możliwość znalezienia”, „dostępność”, „interoperacyjność” i „możliwość ponownego wykorzystania” danych.
3.  Propaguje się praktyki na rzecz otwartej nauki wykraczające poza otwarty dostęp do produktów badań naukowych oraz odpowiedzialne zarządzanie danymi badawczymi.
3.  Propaguje się praktyki na rzecz otwartej nauki wykraczające poza otwarty dostęp do danych badawczych i publikacji naukowych oraz odpowiedzialne zarządzanie danymi badawczymi.
Poprawka 73
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 11
Artykuł 11
Artykuł 11
Finansowanie uzupełniające i łączone
Finansowanie uzupełniające, łączone i skumulowane
1.   Program „Horyzont Europa” należy wdrażać w synergii z innymi unijnymi programami finansowania przy dążeniu do maksymalnego uproszczenia administracyjnego. Niewyczerpujący wykaz efektów synergii z innymi programami finansowania zawarto w załączniku IV. Do współfinansowanych działań w zakresie badań, rozwoju i innowacji ma zastosowanie jeden zbiór zasad programu „Horyzont Europa”.
Działania, którym przyznano pieczęć doskonałości, lub które spełniają następujące łączne warunki porównawcze:
2.   Pieczęć doskonałości należy przyznawać w odniesieniu do wszystkich części programu. Działania, którym przyznano pieczęć doskonałości, lub które spełniają następujące łączne warunki porównawcze:
a)  zostały ocenione w procedurze zaproszenia do składania wniosków w ramach programu,
a)  zostały ocenione w procedurze zaproszenia do składania wniosków w ramach programu,
b)  spełniają minimalne wymagania jakościowe stawiane w tym zaproszeniu do składania wniosków,
b)  spełniają minimalne wymagania jakościowe stawiane w tym zaproszeniu do składania wniosków,
c)  nie mogą być finansowane w ramach tego zaproszenia do składania wniosków ze względu na ograniczenia budżetowe,
c)  nie mogą być finansowane w ramach tego zaproszenia do składania wniosków ze względu na ograniczenia budżetowe,
mogą otrzymać wsparcie ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Społecznego+ lub Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich zgodnie z art. [67] ust. 5 rozporządzenia (UE) XX [ustanawiającego wspólne przepisy] i art. [8] rozporządzenia (UE) XX [w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej, zarządzania nią i monitorowania jej], pod warunkiem że działania te są spójne z celami odnośnego programu. Stosuje się przepisy funduszu, z którego udzielane jest wsparcie.
mogą otrzymać wsparcie ze środków krajowych lub regionalnych, w tym ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Społecznego+ lub Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich zgodnie z art. [67] ust. 5 rozporządzenia (UE) XX [ustanawiającego wspólne przepisy] i art. [8] rozporządzenia (UE) XX [w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej, zarządzania nią i monitorowania jej], bez konieczności składania dodatkowego wniosku i przeprowadzania oceny oraz pod warunkiem że działania te są spójne z celami odnośnego programu. Z wyjątkiem zasad pomocy państwa stosuje się przepisy funduszu, z którego udzielane jest wsparcie.
2a.   Zgodnie z art. 21 rozporządzenia (UE) XX [... [rozporządzenie w sprawie wspólnych przepisów] instytucja zarządzająca, na dobrowolnej zasadzie, może wnioskować o przeniesienie części swoich przydziałów finansowych do programu „Horyzont Europa”. Przeniesione zasoby są wdrażane zgodnie z zasadami programu „Horyzont Europa”. Ponadto Komisja zapewnia, by takie przeniesione środki finansowe były przeznaczone w całości na programy lub projekty, które będą wdrażane w państwie członkowskim lub regionie, w stosownym przypadku, z którego pochodzą.
2b.   Po uzyskaniu upoważnienia od wnioskodawców Komisja ujmuje przydziały, o których mowa w niniejszym artykule, w systemie informacji na temat wybranych projektów w celu przewidzenia szybkiej wymiany informacji i umożliwienia organom finansującym przekazania środków finansowych wybranym działaniom.
Działanie, które otrzymało wkład z innego programu unijnego, może również otrzymać wkład w ramach programu, pod warunkiem że wkłady te nie pokrywają tych samych kosztów.
Poprawka 74
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 12
Artykuł 12
Artykuł 12
Państwa trzecie stowarzyszone z programem
Państwa trzecie stowarzyszone z programem
1.  Program jest otwarty do celów stowarzyszenia dla następujących państw trzecich:
1.  Program jest otwarty do celów stowarzyszenia dla następujących państw trzecich:
a)  członkowie Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA), którzy są członkami Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG), zgodnie z warunkami ustanowionymi w Porozumieniu EOG;
a)  członkowie Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA), którzy są członkami Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG), zgodnie z warunkami ustanowionymi w Porozumieniu EOG;
b)  państwa przystępujące, państwa kandydujące i potencjalni kandydaci, zgodnie z ogólnymi zasadami i ogólnymi warunkami udziału tych państw w programach Unii, ustanowionymi w odpowiednich umowach ramowych i decyzjach rad stowarzyszenia lub w podobnych porozumieniach oraz zgodnie ze szczegółowymi warunkami ustanowionymi w porozumieniach między Unią a tymi państwami;
b)  państwa przystępujące, państwa kandydujące i potencjalni kandydaci, zgodnie z ogólnymi zasadami i ogólnymi warunkami udziału tych państw w programach Unii, ustanowionymi w odpowiednich umowach ramowych i decyzjach rad stowarzyszenia lub w podobnych porozumieniach oraz zgodnie ze szczegółowymi warunkami ustanowionymi w porozumieniach między Unią a tymi państwami;
c)  państwa objęte europejską polityką sąsiedztwa, zgodnie z ogólnymi zasadami i ogólnymi warunkami udziału tych państw w programach Unii, ustanowionymi w odpowiednich umowach ramowych i decyzjach rad stowarzyszenia lub w podobnych porozumieniach oraz zgodnie ze szczegółowymi warunkami ustanowionymi w porozumieniach między Unią a tymi państwami;
c)  państwa objęte europejską polityką sąsiedztwa, zgodnie z ogólnymi zasadami i ogólnymi warunkami udziału tych państw w programach Unii, ustanowionymi w odpowiednich umowach ramowych i decyzjach rad stowarzyszenia lub w podobnych porozumieniach oraz zgodnie ze szczegółowymi warunkami ustanowionymi w porozumieniach między Unią a tymi państwami;
d)  państwa trzecie i terytoria spełniające wszystkie poniższe kryteria:
d)  państwa trzecie i terytoria spełniające wszystkie poniższe kryteria:
(i)  dobry potencjał naukowy, techniczny i innowacyjny;
(i)  dobry potencjał naukowy, techniczny i innowacyjny;
(ii)  zobowiązanie do otwartej gospodarki rynkowej opartej na zasadach, w tym sprawiedliwe i równe traktowanie praw własności intelektualnej, poparte instytucjami demokratycznymi;
(ii)  zobowiązanie do otwartej gospodarki rynkowej opartej na zasadach, w tym sprawiedliwe i równe traktowanie praw własności intelektualnej, poszanowanie praw człowieka, poparte instytucjami demokratycznymi;
(iii)  aktywne propagowanie polityki na rzecz poprawy dobrobytu gospodarczego i społecznego obywateli.
(iii)  aktywne propagowanie polityki na rzecz poprawy dobrobytu gospodarczego i społecznego obywateli.
Stowarzyszenie z programem każdego z państw trzecich, o których mowa w lit. d), odbywa się zgodnie z warunkami ustanowionymi w szczegółowym układzie obejmującym udział tego państwa trzeciego w programie, pod warunkiem że układ ten:
Pełne lub częściowe stowarzyszenie z programem każdego z państw trzecich, o których mowa w lit. d), odbywa się na podstawie oceny korzyści dla Unii. Należy to zapewnić w szczególności zgodnie z warunkami określonymi w szczegółowym porozumieniu regulującym udział tego państwa trzeciego w programach Unii, pod warunkiem że porozumienie to:
–  zapewnia sprawiedliwą równowagę w odniesieniu do wkładów i korzyści państw trzecich uczestniczących w programach unijnych;
–  zapewnia sprawiedliwą równowagę w odniesieniu do wkładów i korzyści państw trzecich uczestniczących w programach unijnych;
–   przyznaje prawo do koordynowania działania w ramach programu, pod warunkiem że zapewnia korzyści dla Unii i ochronę interesów finansowych Unii;
–  ustanawia warunki uczestnictwa w tych programach, w tym sposób obliczania wkładów finansowych do poszczególnych programów i związanych z nimi kosztów administracyjnych. Wkłady te stanowią dochody przeznaczone na określony cel zgodnie z art. 21 ust. 5 rozporządzenia finansowego;
–  ustanawia warunki uczestnictwa w programie, w tym sposób obliczania wkładów finansowych do poszczególnych (pod)programów i związanych z nimi kosztów administracyjnych. Wkłady te stanowią dochody przeznaczone na określony cel zgodnie z art. 21 ust. 5 rozporządzenia finansowego;
–  gwarantuje prawa Unii do zapewnienia należytego zarządzania finansami i ochrony jej interesów finansowych.
–  gwarantuje prawa Unii do zapewnienia należytego zarządzania finansami i ochrony interesów finansowych Unii.
2.  W zakresie stowarzyszenia każdego państwa trzeciego z programem uwzględnia się cel, jakim jest pobudzanie wzrostu gospodarczego w Unii poprzez innowacje. W związku z tym części programu mogą zostać wyłączone z układu o stowarzyszeniu zawieranego z określonym państwem, z wyjątkiem państw będących członkami EOG, państw przystępujących, państw kandydujących i potencjalnych kandydatów.
2.  W zakresie stowarzyszenia każdego państwa trzeciego z programem uwzględnia się cel, jakim jest pobudzanie wzrostu gospodarczego w Unii poprzez innowacje oraz należy unikać drenażu mózgów z Unii. W związku z tym części programu oparte na systemie jednego beneficjenta, w szczególności dotyczące podmiotów prywatnych, mogą zostać wyłączone z układu o stowarzyszeniu zawieranego z określonym państwem, z wyjątkiem państw będących członkami EOG, państw przystępujących, państw kandydujących i potencjalnych kandydatów.
3.  W układzie o stowarzyszeniu przewiduje się, w stosownych przypadkach, uczestnictwo podmiotów prawnych z siedzibą w Unii w równoważnych programach państw stowarzyszonych zgodnie z ustanowionymi w nim warunkami.
3.  W układzie o stowarzyszeniu przewiduje się, w stosownych przypadkach, wzajemne uczestnictwo podmiotów prawnych z siedzibą w Unii w równoważnych programach państw stowarzyszonych zgodnie z ustanowionymi w nim warunkami oraz dąży się do niego.
4.  Warunki dotyczące ustalania poziomu wkładu finansowego muszą zapewniać automatyczną korektę wszelkiej znaczącej nierównowagi w stosunku do kwoty, jaką podmioty z siedzibą w państwie stowarzyszonym otrzymują z tytułu uczestnictwa w programie, z uwzględnieniem kosztów zarządzania programem oraz jego realizacji i funkcjonowania.
4.  Warunki układu o stowarzyszeniu dotyczące ustalania poziomu wkładu finansowego muszą zapewniać automatyczną korektę co dwa lata wszelkiej nierównowagi w stosunku do kwoty, jaką podmioty z siedzibą w państwie stowarzyszonym otrzymują z tytułu uczestnictwa w programie, z uwzględnieniem kosztów zarządzania programem oraz jego realizacji i funkcjonowania.
4a.  Wkłady wszystkich państw stowarzyszonych są ujęte w odpowiednich częściach programu, pod warunkiem że przestrzega się podziału budżetu, zgodnie z art. 9 ust. 2. Komisja w ramach rocznej procedury budżetowej zgłasza Radzie i Parlamentowi łączną pulę środków finansowych każdej części programu, określając każde z państw stowarzyszonych, poszczególne wkłady i ich równowagę finansową.
Poprawka 75
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 14 – tytuł
Działania kwalifikowalne
Działania kwalifikowalne i zasady etyczne
Poprawka 76
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 15
Artykuł 15
Artykuł 15
Etyka
Etyka
1.  Działania prowadzone w ramach programu realizuje się zgodnie z zasadami etycznymi i stosownymi przepisami krajowymi, unijnymi i międzynarodowymi, w tym zgodnie z Kartą praw podstawowych Unii Europejskiej oraz europejską konwencją praw człowieka i jej protokołami uzupełniającymi.
1.  Działania prowadzone w ramach programu realizuje się zgodnie z zasadami etycznymi i stosownymi przepisami krajowymi, unijnymi i międzynarodowymi, w tym zgodnie z Kartą praw podstawowych Unii Europejskiej oraz europejską konwencją praw człowieka i jej protokołami uzupełniającymi.
Szczególną uwagę zwraca się na zasadę proporcjonalności, prawo do prywatności, prawo do ochrony danych osobowych, prawo do zdrowia fizycznego i psychicznego osób, prawo do niedyskryminacji oraz konieczność zapewnienia wysokiego poziomu ochrony zdrowia ludzkiego.
2.  Podmioty uczestniczące w działaniu przedkładają:
2.  Podmioty uczestniczące w działaniu przedkładają:
a)  samoocenę etyczną określającą i wyszczególniającą wszystkie przewidywalne kwestie etyczne związane z celem, realizacją i prawdopodobnym wpływem działalności, która ma być finansowana, w tym potwierdzenie zgodności z ust. 1 oraz opis sposobu, w jaki zostanie ona zapewniona;
a)  samoocenę etyczną określającą i wyszczególniającą wszystkie przewidywalne kwestie etyczne związane z celem, realizacją i prawdopodobnym wpływem działalności, która ma być finansowana, w tym potwierdzenie zgodności z ust. 1 oraz opis sposobu, w jaki zostanie ona zapewniona;
b)  potwierdzenie, że dana działalność będzie zgodna z Europejskim kodeksem postępowania w zakresie rzetelności badawczej opublikowanym przez Zrzeszenie Europejskich Akademii Nauk i że nie będzie prowadzona żadna działalność wyłączona z finansowania;
b)  potwierdzenie, że dana działalność będzie zgodna z Europejskim kodeksem postępowania w zakresie rzetelności badawczej opublikowanym przez Zrzeszenie Europejskich Akademii Nauk i że nie będzie prowadzona żadna działalność wyłączona z finansowania;
c)  w przypadku działalności prowadzonej poza Unią – potwierdzenie, że taka sama działalność byłaby dozwolona w państwie członkowskim; oraz
c)  w przypadku działalności prowadzonej poza Unią – potwierdzenie, że taka sama działalność byłaby dozwolona w państwie członkowskim; oraz
d)  w przypadku działalności z wykorzystaniem ludzkich zarodkowych komórek macierzystych, stosownie do okoliczności, informacje o środkach w zakresie zezwoleń i kontroli, jakie muszą zostać zastosowane przez właściwe organy zainteresowanych państw członkowskich, jak również informacje o zatwierdzeniach zgodności z zasadami etyki, które uzyskuje się przed rozpoczęciem danej działalności.
d)  w przypadku działalności z wykorzystaniem ludzkich zarodkowych komórek macierzystych, stosownie do okoliczności, informacje o środkach w zakresie zezwoleń i kontroli, jakie muszą zostać zastosowane przez właściwe organy zainteresowanych państw członkowskich, jak również informacje o zatwierdzeniach zgodności z zasadami etyki, które uzyskuje się przed rozpoczęciem danej działalności.
3.  Wnioski poddaje się systematycznie kontroli przesiewowej w celu określenia tych działań, które rodzą wątpliwości dotyczące złożonych lub poważnych kwestii etycznych, i przedkłada do oceny pod kątem etyczności. Oceny pod kątem etyczności dokonuje Komisja, chyba że zadanie to zostało przekazane organowi finansującemu. Ocena pod kątem etyczności jest obowiązkowa w przypadku działań obejmujących wykorzystanie ludzkich zarodkowych komórek macierzystych lub ludzkich embrionów. Kontrole przesiewowe i oceny pod kątem etyczności przeprowadzane są przy wsparciu ekspertów w dziedzinie etyki. Komisja i organy finansujące zapewniają w największym możliwym stopniu przejrzystość procedur w zakresie etyki.
3.  Wnioski poddaje się systematycznie kontroli przesiewowej w celu określenia tych działań, które rodzą wątpliwości dotyczące złożonych lub poważnych kwestii etycznych, i przedkłada do oceny pod kątem etyczności. Oceny pod kątem etyczności dokonuje Komisja, chyba że zadanie to zostało przekazane organowi finansującemu. Ocena pod kątem etyczności jest obowiązkowa w przypadku działań obejmujących wykorzystanie ludzkich zarodkowych komórek macierzystych lub ludzkich embrionów. Kontrole przesiewowe i oceny pod kątem etyczności przeprowadzane są przy wsparciu ekspertów w dziedzinie etyki. Komisja i organy finansujące zapewniają przejrzystość procedur w zakresie etyki.
4.  Podmioty uczestniczące w działaniu uzyskują przed rozpoczęciem odnośnej działalności wszelkie zatwierdzenia lub inne obowiązkowe dokumenty od odpowiednich krajowych, lokalnych komisji etycznych lub innych organów, takich jak organy ochrony danych. Dokumenty te przechowuje się w dokumentacji i przedstawia Komisji lub organowi finansującemu na żądanie.
4.  Podmioty uczestniczące w działaniu uzyskują przed rozpoczęciem odnośnej działalności wszelkie zatwierdzenia lub inne obowiązkowe dokumenty od odpowiednich krajowych, lokalnych komisji etycznych lub innych organów, takich jak organy ochrony danych. Dokumenty te przechowuje się w dokumentacji i przedstawia Komisji lub organowi finansującemu na żądanie.
5.  W stosownych przypadkach Komisja lub organ finansujący przeprowadza kontrole pod kątem etyczności. W przypadku poważnych lub złożonych kwestii etycznych kontrole przeprowadza Komisja, chyba że zadanie to zostało przekazane organowi finansującemu.
5.  W stosownych przypadkach Komisja lub organ finansujący przeprowadza kontrole pod kątem etyczności. W przypadku poważnych lub złożonych kwestii etycznych kontrole przeprowadza Komisja, chyba że zadanie to zostało przekazane organowi finansującemu.
Kontrole pod kątem etyczności przeprowadzane są przy wsparciu ekspertów w dziedzinie etyki.
Kontrole pod kątem etyczności przeprowadzane są przy wsparciu ekspertów w dziedzinie etyki.
6.  Działania, które nie są akceptowalne ze względów etycznych, mogą zostać odrzucone lub zakończone w dowolnym momencie.
6.  Działania, które nie są akceptowalne ze względów etycznych, zostają odrzucone lub zakończone z chwilą stwierdzenia ich niedopuszczalności z punktu widzenia etyki.
Poprawka 77
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 16
Artykuł 16
Artykuł 16
Bezpieczeństwo
Bezpieczeństwo
1.  Działania w ramach programu prowadzi się zgodnie z obowiązującymi przepisami bezpieczeństwa, w szczególności z przepisami w zakresie ochrony informacji niejawnych przed nieuprawnionym ujawnieniem, w tym z odpowiednimi przepisami krajowymi i unijnymi. W przypadku badań prowadzonych poza Unią wykorzystujących informacje niejawne lub generujących takie informacje konieczne jest, oprócz spełnienia wspomnianych powyżej wymogów, aby między Unią a państwem trzecim, w którym prowadzone są badania, została zawarta umowa o bezpieczeństwie.
1.  Działania w ramach programu prowadzi się zgodnie z obowiązującymi przepisami bezpieczeństwa, w szczególności z przepisami w zakresie ochrony informacji niejawnych przed nieuprawnionym ujawnieniem, w tym z odpowiednimi przepisami krajowymi i unijnymi. W przypadku badań prowadzonych poza Unią wykorzystujących informacje niejawne lub generujących takie informacje konieczne jest, oprócz spełnienia wspomnianych powyżej wymogów, aby między Unią a państwem trzecim, w którym prowadzone są badania, została zawarta umowa o bezpieczeństwie.
2.  W stosownych przypadkach we wnioskach zawiera się samoocenę bezpieczeństwa, w której określa się wszelkie problemy związane z bezpieczeństwem oraz podaje, w jaki sposób problemy te zostaną rozwiązane w celu zapewnienia zgodności z odpowiednimi przepisami krajowymi i unijnymi.
2.  W stosownych przypadkach we wnioskach zawiera się samoocenę bezpieczeństwa, w której określa się wszelkie problemy związane z bezpieczeństwem oraz podaje, w jaki sposób problemy te zostaną rozwiązane w celu zapewnienia zgodności z odpowiednimi przepisami krajowymi i unijnymi.
3.  W stosownych przypadkach Komisja lub organ finansujący przeprowadza weryfikację pod kątem bezpieczeństwa w odniesieniu do wniosków rodzących problemy związane z bezpieczeństwem.
3.  W stosownych przypadkach Komisja lub organ finansujący przeprowadza weryfikację pod kątem bezpieczeństwa w odniesieniu do wniosków rodzących problemy związane z bezpieczeństwem.
4.  W stosownych przypadkach działania prowadzi się w zgodzie z decyzją (UE, Euratom) 2015/444 i jej przepisami wykonawczymi.
4.  W stosownych przypadkach działania prowadzi się w zgodzie z decyzją (UE, Euratom) 2015/444 i jej przepisami wykonawczymi.
5.  Podmioty uczestniczące w działaniu zapewniają ochronę przed nieuprawnionym ujawnieniem informacji niejawnych wykorzystywanych w tym działaniu lub wygenerowanych w jego ramach. Przed rozpoczęciem odnośnej działalności przedstawiają one dowód uzyskania od właściwego krajowego organu bezpieczeństwa poświadczenia bezpieczeństwa osobowego lub świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego.
5.  Podmioty uczestniczące w działaniu zapewniają ochronę przed nieuprawnionym ujawnieniem informacji niejawnych wykorzystywanych w tym działaniu lub wygenerowanych w jego ramach. Przed rozpoczęciem odnośnej działalności przedstawiają one dowód uzyskania od właściwego krajowego organu bezpieczeństwa poświadczenia bezpieczeństwa osobowego lub świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego na żądanie Komisji lub organu finansującego.
6.  Jeżeli eksperci zewnętrzni mają do czynienia z informacjami niejawnymi, przed ich powołaniem wymaga się od nich uzyskania odpowiedniego poświadczenia bezpieczeństwa.
6.  Jeżeli eksperci zewnętrzni mają do czynienia z informacjami niejawnymi, przed ich powołaniem wymaga się od nich uzyskania odpowiedniego poświadczenia bezpieczeństwa.
7.  W stosownych przypadkach Komisja lub organ finansujący może przeprowadzać kontrole pod kątem bezpieczeństwa.
7.  W stosownych przypadkach Komisja lub organ finansujący może przeprowadzać kontrole pod kątem bezpieczeństwa.
8.  Działania, które nie są zgodne z przepisami bezpieczeństwa, mogą zostać odrzucone lub zakończone w dowolnym momencie.
8.  Działania, które nie są zgodne z przepisami bezpieczeństwa, mogą zostać odrzucone lub zakończone w dowolnym momencie.
Poprawka 78
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 18
Artykuł 18
Artykuł 18
Podmioty kwalifikujące się do uczestnictwa
Podmioty kwalifikujące się do uczestnictwa
1.  Wszelkie podmioty prawne, bez względu na miejsce ich siedziby, lub organizacje międzynarodowe mogą uczestniczyć w działaniu w ramach programu, o ile spełnione zostały warunki określone w niniejszym rozporządzeniu, łącznie z wszelkimi warunkami określonymi w programie prac lub w zaproszeniu.
1.  Wszelkie podmioty prawne, bez względu na miejsce ich siedziby, w tym podmioty prawne z niestowarzyszonych państw trzecich, lub organizacje międzynarodowe mogą uczestniczyć w działaniu w ramach programu, o ile spełnione zostały warunki określone w niniejszym rozporządzeniu, łącznie z wszelkimi warunkami określonymi w programie prac lub w zaproszeniu.
2.  Podmioty muszą stanowić części konsorcjum, w skład którego muszą wchodzić co najmniej trzy samodzielne podmioty prawne, każdy z siedzibą w innym państwie członkowskim lub państwie stowarzyszonym, przy czym przynajmniej jeden z tych podmiotów musi mieć siedzibę w państwie członkowskim, chyba że:
2.  Podmioty muszą stanowić części konsorcjum, w skład którego muszą wchodzić co najmniej trzy samodzielne podmioty prawne, każdy z siedzibą w innym państwie członkowskim, w tym w regionach najbardziej oddalonych, lub państwie stowarzyszonym, przy czym przynajmniej dwa z tych podmiotów muszą mieć siedzibę w państwie członkowskim, chyba że działanie jest działaniem, o którym mowa w ust. 3 lub 4.
a)  w programie prac przewidziano inaczej, w uzasadnionych przypadkach;
b)  działanie jest działaniem, o którym mowa w ust. 3 lub 4.
3.  Działania w zakresie badań pionierskich Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (ERBN), działania Europejskiej Rady ds. Innowacji (EIC), działania w zakresie szkoleń i mobilności lub działania do celów współfinansowania programu mogą być realizowane przez jeden podmiot prawny lub większą liczbę takich podmiotów, z których jeden musi mieć siedzibę w państwie członkowskim lub państwie stowarzyszonym.
3.  Działania w zakresie badań pionierskich Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (ERBN), działania Europejskiej Rady ds. Innowacji (EIC), działania w zakresie szkoleń i mobilności lub działania do celów współfinansowania programu mogą być realizowane przez jeden podmiot prawny lub większą liczbę takich podmiotów, z których jeden musi mieć siedzibę w państwie członkowskim lub, w stosownym przypadku, państwie stowarzyszonym w rozumieniu art. 12 ust. 1.
4.  Działania koordynacyjne i wspierające mogą być realizowane przez jeden podmiot prawny lub większą liczbę takich podmiotów, które mogą mieć siedzibę w państwie członkowskim, państwie stowarzyszonym lub w innym państwie trzecim.
4.  Działania koordynacyjne i wspierające mogą być realizowane przez jeden podmiot prawny lub większą liczbę takich podmiotów, które mogą mieć siedzibę w państwie członkowskim albo państwie stowarzyszonym lub w innym państwie trzecim.
5.  W przypadku działań związanych z unijnymi aktywami strategicznymi, interesami Unii, jej autonomią lub bezpieczeństwem program prac może przewidywać, że uczestnictwo może zostać ograniczone wyłącznie do podmiotów prawnych z siedzibą w państwach członkowskich, lub do takich podmiotów oraz dodatkowo podmiotów prawnych z siedzibą w określonych państwach stowarzyszonych lub innych państwach trzecich.
5.  W przypadku działań związanych z unijnymi aktywami strategicznymi, interesami Unii, jej autonomią lub bezpieczeństwem program prac może przewidywać, że uczestnictwo może zostać ograniczone wyłącznie do podmiotów prawnych z siedzibą w państwach członkowskich, lub do takich podmiotów oraz dodatkowo podmiotów prawnych z siedzibą w określonych państwach stowarzyszonych lub innych państwach trzecich.
6.  W programie prac można określić kryteria kwalifikowalności uzupełniające kryteria określone w ust. 2, 3, 4 i 5 stosownie do szczególnych wymogów polityki lub charakteru i celów działania, w tym liczbę podmiotów prawnych, rodzaj podmiotu prawnego i miejsce siedziby.
6.  W programie prac można określić kryteria kwalifikowalności uzupełniające kryteria określone w ust. 2, 3, 4 i 5 stosownie do szczególnych wymogów polityki lub charakteru i celów działania, w tym liczbę podmiotów prawnych, rodzaj podmiotu prawnego i miejsce siedziby.
7.  W przypadku działań korzystających z kwot, o których mowa w art. 9 ust. 8, uczestnictwo ogranicza się do pojedynczego podmiotu prawnego z siedzibą na terenie jurysdykcji instytucji zarządzającej przekazującej wykonanie tych kwot, chyba że uzgodniono inaczej z tą instytucją zarządzającą i przewidziano to w programie prac.
7.  W przypadku działań korzystających z kwot, o których mowa w art. 11, uczestnictwo ogranicza się do pojedynczego podmiotu prawnego z siedzibą na terenie jurysdykcji instytucji zarządzającej przekazującej wykonanie tych kwot, chyba że uzgodniono inaczej z tą instytucją zarządzającą i przewidziano to w programie prac.
8.  W przypadkach wskazanych w programie prac w działaniach może uczestniczyć Wspólne Centrum Badawcze.
8.  W przypadkach wskazanych w programie prac w działaniach może uczestniczyć Wspólne Centrum Badawcze.
9.  Wspólne Centrum Badawcze, międzynarodowe europejskie organizacje badawcze i podmioty prawne utworzone na podstawie prawa Unii uznaje się za mające siedzibę w państwie członkowskim innym niż państwa członkowskie, w których siedzibę mają pozostałe podmioty prawne uczestniczące w działaniu.
10.  W przypadku działań w zakresie badań pionierskich Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych oraz działań w zakresie szkoleń i mobilności organizacje międzynarodowe mające siedzibę główną w państwie członkowskim lub państwie stowarzyszonym uznaje się za mające siedzibę w tym państwie członkowskim lub państwie stowarzyszonym.
10.  W przypadku działań w zakresie badań pionierskich Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych oraz działań w zakresie szkoleń i mobilności organizacje międzynarodowe mające siedzibę główną w państwie członkowskim lub państwie stowarzyszonym uznaje się za mające siedzibę w tym państwie członkowskim lub państwie stowarzyszonym.
Poprawka 79
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 19
Artykuł 19
Artykuł 19
Podmioty kwalifikujące się do otrzymania finansowania
Podmioty kwalifikujące się do otrzymania finansowania
1.   Podmioty kwalifikują się do otrzymania finansowania, jeżeli mają siedzibę w państwie członkowskim lub państwie stowarzyszonym.
1.   Podmioty kwalifikują się do otrzymania finansowania, jeżeli mają siedzibę w państwie członkowskim lub państwie stowarzyszonym, zgodnie z art. 12 ust. 1.
W przypadku działań korzystających z kwot, o których mowa w art. 9 ust. 8, do finansowania z tych kwot kwalifikują się wyłącznie podmioty z siedzibą na terenie jurysdykcji instytucji zarządzającej przekazującej wykonanie tych kwot.
W przypadku działań korzystających z kwot, o których mowa w art. 11 ust. 3, do finansowania z tych kwot kwalifikują się wyłącznie podmioty z siedzibą na terenie jurysdykcji instytucji zarządzającej przekazującej wykonanie tych kwot.
1a.  W stosownych przypadkach organizacje międzynarodowe kwalifikują się do otrzymania finansowania w ramach działania, jeżeli mają siedzibę w państwie członkowskim lub państwie stowarzyszonym.
1b.  Podmioty z państw o niskim lub średnim dochodzie oraz w drodze wyjątku z innych niestowarzyszonych państw trzecich mogą kwalifikować się do otrzymania finansowania w ramach działania, jeżeli:
a)  państwo trzecie jest wskazane w programie prac oraz
b)  Komisja albo organ finansujący uważa, że ich uczestnictwo ma zasadnicze znaczenie dla realizacji działania.
2.  Podmioty z siedzibą w niestowarzyszonym państwie trzecim powinny zasadniczo ponosić koszty swojego uczestnictwa. Jednak podmioty z państw o niskim lub średnim dochodzie oraz w drodze wyjątku z innych niestowarzyszonych państw trzecich mogą kwalifikować się do otrzymania finansowania w ramach działania, jeżeli:
2.  Podmioty z siedzibą w innym niestowarzyszonym państwie trzecim powinny ponosić koszty swojego uczestnictwa. Umowy w dziedzinie badań i rozwoju między tymi niestowarzyszonymi państwami trzecimi a Unią mogą być zawierane, jeśli zostaną uznane za użyteczne, oraz można ustanowić mechanizm współfinansowania podobny do uzgodnionego w ramach programu „Horyzont 2020”. Państwa te zapewniają wzajemny dostęp unijnym podmiotom prawnym do programów finansowania badań, rozwoju i innowacji tych państw, a także wzajemność w odniesieniu do otwartego dostępu do wyników i danych naukowych oraz sprawiedliwych i równych warunków dotyczących praw własności intelektualnej.
a)  dane państwo trzecie jest wskazane w programie prac przyjętym przez Komisję; lub
b)  Komisja albo organ finansujący uważa, że ich uczestnictwo ma zasadnicze znaczenie dla realizacji działania.
3.  Podmioty stowarzyszone kwalifikują się do otrzymania finansowania w ramach działania, jeżeli mają siedzibę w państwie członkowskim, państwie stowarzyszonym lub państwie trzecim wskazanym w programie prac przyjętym przez Komisję.
3.  Podmioty stowarzyszone kwalifikują się do otrzymania finansowania w ramach działania, jeżeli mają siedzibę w państwie członkowskim lub państwie stowarzyszonym.
3a.  Komisja przekazuje Parlamentowi i Radzie sprawozdanie, określając względem każdego niestowarzyszonego państwa trzeciego kwotę wkładów finansowych Unii przekazanych uczestniczącym podmiotom oraz kwotę wkładów finansowych przekazanych przez dane państwo podmiotom unijnym uczestniczącym w ich działaniach.
Poprawka 80
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 20
Artykuł 20
Artykuł 20
Zaproszenia do składania wniosków
Zaproszenia do składania wniosków
1.  W przypadku wszystkich działań, z wyjątkiem działań przejściowych w ramach instrumentu „Pionier” EIC, program prac obejmuje treść zaproszeń do składania wniosków.
1.  W przypadku wszystkich działań program prac obejmuje treść zaproszeń do składania wniosków.
Program prac uzasadnia finansowanie określonego działania w odniesieniu do wyników konkretnych uprzednich projektów oraz sytuacji w nauce, technologii i innowacjach na szczeblu krajowym, unijnym i międzynarodowym oraz odpowiednich zmian politycznych, rynkowych i społecznych.
2.  W przypadku działań przejściowych w ramach instrumentu „Pionier” EIC:
a)  ogłaszanie i treść zaproszeń do składania wniosków ustala się z uwzględnieniem celów i budżetu ustanowionych w programie prac w odniesieniu do odpowiedniego portfela działań;
b)  dotacje na ustaloną kwotę nieprzekraczającą 50 000 EUR mogą być przyznawane bez zaproszenia do składania wniosków w celu przeprowadzenia pilnych działań koordynacyjnych i wspierających służących wzmocnieniu społeczności beneficjentów danego portfela działań lub ocenie możliwych firm typu spin-off lub innowacji mogącej tworzyć nowy rynek.
3.   Jeżeli jest to konieczne do osiągnięcia celów, zaproszenia mogą być ograniczone do opracowywania dodatkowego rodzaju działalności lub dodania dodatkowych partnerów do istniejących działań.
3.   Jeżeli jest to konieczne do osiągnięcia celów, zaproszenia mogą być ograniczone do opracowywania dodatkowego rodzaju działalności lub dodania dodatkowych partnerów do istniejących działań.
4.   Zaproszenie do składania wniosków nie jest wymagane w przypadku działań koordynacyjnych i wspierających lub działań do celów współfinansowania programu, które:
4.   Zaproszenie do składania wniosków nie jest wymagane w przypadku działań koordynacyjnych i wspierających lub działań do celów współfinansowania programu, które:
a)  mają być realizowane przez Wspólne Centrum Badawcze lub podmioty prawne określone w programie prac; oraz
a)  mają być realizowane przez Wspólne Centrum Badawcze lub podmioty prawne określone w programie prac; oraz
b)  nie wchodzą w zakres zaproszenia do składania wniosków.
b)  nie wchodzą w zakres zaproszenia do składania wniosków.
5.   W programie prac wskazuje się zaproszenia, w ramach których przyznawane będą pieczęcie doskonałości. Po otrzymaniu od wnioskodawcy uprzedniej zgody informacje dotyczące wniosku i oceny mogą być udostępniane zainteresowanym organom finansującym, z zastrzeżeniem zawarcia umów o zachowaniu poufności.
5.   W programie prac wskazuje się zaproszenia, w ramach których przyznawane będą pieczęcie doskonałości. Po otrzymaniu od wnioskodawcy uprzedniej zgody informacje dotyczące wniosku i oceny mogą być udostępniane zainteresowanym organom finansującym, z zastrzeżeniem zawarcia umów o zachowaniu poufności.
5a.  Aby zaradzić problemowi nadmiaru zgłoszeń, w odniesieniu do pewnej liczby zaproszeń Komisja może stosować dwuetapową procedurę oceny.
Poprawka 81
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 21
Artykuł 21
Artykuł 21
Wspólne zaproszenia
Wspólne zaproszenia
Komisja lub organ finansujący może ogłosić wspólne zaproszenie do składania wniosków razem z:
Komisja lub organ finansujący może ogłosić wspólne zaproszenie do składania wniosków razem z:
a)  państwami trzecimi, w tym ich organizacjami lub agencjami naukowymi i technologicznymi;
a)  państwami trzecimi, w tym ich organizacjami lub agencjami naukowymi i technologicznymi;
b)  organizacjami międzynarodowymi;
b)  organizacjami międzynarodowymi;
c)  podmiotami prawnymi o charakterze niezarobkowym.
c)  podmiotami prawnymi o charakterze niezarobkowym.
W przypadku wspólnego zaproszenia ustanawia się wspólne procedury kwalifikacji i oceny wniosków. Procedury te obejmują charakteryzującą się zrównoważonym składem grupę ekspertów wyznaczonych przez każdą ze stron.
W przypadku wspólnego zaproszenia konsorcja składające wniosek spełniają wymogi, o których mowa w art. 18 niniejszego rozporządzenia, a także ustanawia się wspólne procedury kwalifikacji i oceny wniosków. Procedury te obejmują charakteryzującą się zrównoważonym składem grupę ekspertów wyznaczonych przez każdą ze stron.
Poprawka 82
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 22
Artykuł 22
Artykuł 22
Przedkomercyjne zamówienia publiczne i zamówienia publiczne na innowacyjne rozwiązania
Przedkomercyjne zamówienia publiczne i zamówienia publiczne na innowacyjne rozwiązania
1.  Działania mogą obejmować lub mieć jako główny cel przedkomercyjne zamówienia publiczne lub zamówienia publiczne na innowacyjne rozwiązania, które mają być realizowane przez beneficjentów będących instytucjami zamawiającymi lub podmiotami zamawiającymi, zdefiniowanymi w dyrektywach 2014/24/UE31, 2014/25/UE32 i 2009/81/WE33.
1.  Działania mogą obejmować lub mieć jako główny cel przedkomercyjne zamówienia publiczne lub zamówienia publiczne na innowacyjne rozwiązania, które mają być realizowane przez beneficjentów będących instytucjami zamawiającymi lub podmiotami zamawiającymi, zdefiniowanymi w dyrektywach 2014/24/UE31, 2014/25/UE32 i 2009/81/WE33.
2.  W postępowaniach o udzielenie zamówienia:
2.  W postępowaniach o udzielenie zamówienia:
a)  przestrzega się zasad przejrzystości, niedyskryminacji, równego traktowania, należytego zarządzania finansami, proporcjonalności i reguł konkurencji;
a)  przestrzega się zasad przejrzystości, niedyskryminacji, równego traktowania, należytego zarządzania finansami, proporcjonalności i reguł konkurencji;
b)  w przypadku przedkomercyjnych zamówień publicznych można przewidzieć szczególne warunki, polegające na przykład na ograniczeniu miejsca przeprowadzenia zamawianych działań do terytorium państw członkowskich i państw stowarzyszonych;
b)  w przypadku przedkomercyjnych zamówień publicznych można zastosować procedurę uproszczoną lub przyspieszoną oraz można przewidzieć szczególne warunki, polegające na przykład na ograniczeniu miejsca przeprowadzenia zamawianych działań do terytorium państw członkowskich i państw stowarzyszonych;
c)  można zezwalać na udzielenie więcej niż jednego zamówienia w ramach tego samego postępowania („zamawianie u różnych dostawców”); oraz
c)  można zezwalać na udzielenie więcej niż jednego zamówienia w ramach tego samego postępowania („zamawianie u różnych dostawców”); oraz
d)  przewiduje się udzielenie zamówienia oferentowi lub oferentom, którzy złożyli ofertę najkorzystniejszą ekonomicznie przy jednoczesnym zapewnieniu braku konfliktu interesów.
d)  przewiduje się udzielenie zamówienia oferentowi lub oferentom, którzy złożyli ofertę najkorzystniejszą ekonomicznie przy jednoczesnym zapewnieniu braku konfliktu interesów.
3.  Wykonawca uzyskujący rezultaty w ramach przedkomercyjnych zamówień publicznych staje się posiadaczem przynajmniej powiązanych praw własności intelektualnej. Instytucjom zamawiającym przysługują przynajmniej nieodpłatne prawa dostępu do rezultatów na własny użytek oraz prawo udzielania lub wymagania od uczestniczących wykonawców udzielania licencji niewyłącznych osobom trzecim do celów wykorzystania rezultatów na potrzeby instytucji zamawiającej, na sprawiedliwych i rozsądnych warunkach, bez prawa do udzielania sublicencji. Jeżeli wykonawca nie wykorzysta komercyjnie rezultatów w okresie po udzieleniu przedkomercyjnego zamówienia publicznego, wskazanym w odnośnej umowie, instytucje zamawiające mogą wymagać od niego przeniesienia na nie wszelkich praw własności tych rezultatów.
3.  Wykonawca uzyskujący rezultaty w ramach przedkomercyjnych zamówień publicznych staje się posiadaczem przynajmniej powiązanych praw własności intelektualnej. Instytucjom zamawiającym przysługują nieodpłatne prawa dostępu do rezultatów na własny użytek. Jeżeli wykonawca nie wykorzysta komercyjnie rezultatów w okresie po udzieleniu przedkomercyjnego zamówienia publicznego, wskazanym w odnośnej umowie, instytucje zamawiające konsultują się z wykonawcą i analizują przyczyny niewykorzystania. Po konsultacji instytucja zamawiająca może wymagać od niego przeniesienia na nią wszelkich praw własności tych rezultatów.
3a.  W umowach dotyczących zamówień publicznych na innowacyjne rozwiązania można stosować przepisy szczegółowe dotyczące własności, praw dostępu i udzielania licencji.
__________________
__________________
31 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylająca dyrektywę 2004/18/WE (Dz.U. L 94 z 28.3.2014, s. 65).
31 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylająca dyrektywę 2004/18/WE (Dz.U. L 94 z 28.3.2014, s. 65).
32 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/25/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych, uchylająca dyrektywę 2004/17/WE (Dz.U. L 94 z 28.3.2014, s. 243).
32 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/25/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych, uchylająca dyrektywę 2004/17/WE (Dz.U. L 94 z 28.3.2014, s. 243).
33 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/81/WE z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania niektórych zamówień na roboty budowlane, dostawy i usługi przez instytucje lub podmioty zamawiające w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa i zmieniająca dyrektywy 2004/17/WE i 2004/18/WE (Dz.U. L 216 z 20.8.2009, s. 76).
33 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/81/WE z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania niektórych zamówień na roboty budowlane, dostawy i usługi przez instytucje lub podmioty zamawiające w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa i zmieniająca dyrektywy 2004/17/WE i 2004/18/WE (Dz.U. L 216 z 20.8.2009, s. 76).
Poprawka 83
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 23
Artykuł 23
skreśla się
Finansowanie skumulowane
Działanie, które otrzymało wkład z innego programu unijnego, może również otrzymać wkład w ramach programu, pod warunkiem że wkłady te nie pokrywają tych samych kosztów. Do wkładu do działania, który jest wnoszony z innego programu unijnego, stosuje się przepisy programu, z którego wkład ten pochodzi. Finansowanie skumulowane nie może przekroczyć łącznych kosztów kwalifikowalnych działania, a wsparcie z różnych programów unijnych można obliczać proporcjonalnie zgodnie z dokumentami określającymi warunki wsparcia.
Poprawka 84
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 24 – tytuł
Kryteria kwalifikacji
Zdolność finansowa wnioskodawców
Poprawka 85
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 25
Artykuł 25
Artykuł 25
Kryteria wyboru
Kryteria wyboru i przyznania dotacji
1.  Oceny wniosków dokonuje się w oparciu o następujące kryteria wyboru:
1.  Oceny wniosków dokonuje się w oparciu o następujące kryteria wyboru:
a)  doskonałość;
a)  doskonałość;
b)  oddziaływanie;
b)  oddziaływanie;
c)  jakość i skuteczność realizacji.
c)  jakość i skuteczność realizacji.
2.  Do wniosków dotyczących działań w zakresie badań pionierskich ERBN stosuje się wyłącznie kryterium, o którym mowa w ust. 1 lit. a).
2.  Do wniosków dotyczących działań w zakresie badań pionierskich ERBN stosuje się wyłącznie kryterium, o którym mowa w ust. 1 lit. a). Wyłącznie w przypadku, gdy co najmniej dwa doskonałe projekty uzyskają tę samą ocenę, stosuje się rozróżnienie przez wykorzystanie kryteriów, o których mowa w ust. 1 lit. b) lub c).
3.  W programie prac zawiera się dalsze informacje na temat stosowania kryteriów wyboru określonych w ust. 1, można także wskazać ich wagę i progi.
3.  W programie prac zawiera się dalsze informacje na temat stosowania kryteriów wyboru określonych w ust. 1, w tym wagi, progów i zasad dotyczących postępowania z wnioskami, które uzyskały taką samą punktację, z uwzględnieniem celów zaproszenia do składania wniosków. Warunki dotyczące postępowania z wnioskami, które uzyskały taką samą punktację, mogą obejmować między innymi następujące kryteria: MŚP, aspekty płci, udział państw objętych inicjatywą szerszego uczestnictwa.
3a.  Komisja bierze pod uwagę możliwość zastosowania dwuetapowej procedury składania wniosków, a w razie możliwości może dokonywać oceny zanonimizowanych wniosków na pierwszym etapie oceny na podstawie kryteriów wyboru, o których mowa w ust. 1.
Poprawka 86
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 26
Artykuł 26
Artykuł 26
Ocena
Ocena
1.  Wnioski są oceniane przez komisję oceniającą, która może składać się:
1.  Wnioski są oceniane przez komisję oceniającą, która składa się:
–  w całości lub w części z niezależnych ekspertów zewnętrznych,
–  z niezależnych ekspertów zewnętrznych.
–   z przedstawicieli innych instytucji unijnych lub organów, o których mowa w art. 150 rozporządzenia finansowego.
W przypadku EIC i misji komisja oceniająca może składać się także z przedstawicieli innych instytucji unijnych lub organów, o których mowa w art. 150 rozporządzenia finansowego.
Komisję oceniającą mogą wspierać niezależni eksperci.
Komisję oceniającą mogą wspierać niezależni eksperci.
2.  W razie potrzeby komisja oceniająca klasyfikuje wnioski, które przekroczyły stosowne progi, na podstawie:
2.  W razie potrzeby komisja oceniająca klasyfikuje wnioski, które przekroczyły stosowne progi, na podstawie:
–  wyników oceny,
–  wyników oceny,
–  ich wkładu w osiągnięcie szczegółowych celów polityki, w tym tworzenia spójnego portfela projektów.
–  ich wkładu w osiągnięcie szczegółowych celów polityki, w tym tworzenia spójnego portfela projektów.
Komisja oceniająca może również zaproponować wprowadzenie we wnioskach istotnych dostosowań w zakresie, w jakim jest to niezbędne do zapewnienia spójności portfela.
Komisja oceniająca może, tylko w wyjątkowych i należycie uzasadnionych przypadkach, zaproponować wprowadzenie we wnioskach dostosowań w zakresie, w jakim jest to niezbędne do zapewnienia spójności portfela.
2a.  W procesie oceny należy unikać wszelkich konfliktów interesów i stronniczości ze względu na reputację. Gwarantuje się przejrzystość kryteriów oceny i punktacji wniosku.
Poprawka 87
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 27
Artykuł 27
Artykuł 27
Procedura przeglądu oceny
Procedura przeglądu oceny, zapytania i skargi
1.  Wnioskodawca może wnieść o przegląd oceny, jeżeli uzna, że mająca zastosowanie procedura oceny nie została prawidłowo zastosowana do jego wniosku.
1.  Wnioskodawca może wnieść o przegląd oceny, jeżeli uzna, że mająca zastosowanie procedura oceny nie została prawidłowo zastosowana do jego wniosku.
2.  Przegląd oceny dotyczy wyłącznie proceduralnych aspektów oceny, nie zaś merytorycznej oceny wniosku.
2.  Przegląd oceny dotyczy wyłącznie proceduralnych aspektów oceny, nie zaś merytorycznej oceny wniosku.
2a.  Wniosek o dokonanie przeglądu oceny jest związany z konkretnym wnioskiem oraz zostaje złożony w ciągu 30 dni od poinformowania o wynikach oceny. W skład komisji ds. przeglądu wchodzą i przewodniczą jej przedstawiciele, którzy nie byli zaangażowani w zaproszenia do składania wniosków. Komisja decyduje, czy wniosek musi zostać poddany ponownej ocenie lub czy potwierdzona zostaje pierwotna ocena. Dokonuje tego bez zbędnych opóźnień i bez ograniczania możliwości wyboru.
3.  Przegląd oceny nie może opóźniać procesu kwalifikacji wniosków, które nie są przedmiotem przeglądu.
3.  Przegląd oceny nie może opóźniać procesu kwalifikacji wniosków, które nie są przedmiotem przeglądu.
3a.  Komisja zapewnia istnienie procedury umożliwiającej uczestnikom składanie bezpośrednich zapytań lub skarg dotyczących ich udziału w programie „Horyzont Europa”. Informacje dotyczące zgłaszania zapytań lub skarg są udostępniane w internecie.
Poprawka 88
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 28
Artykuł 28
Artykuł 28
Czas na udzielenie dotacji
Czas na udzielenie dotacji
1.  Na zasadzie odstępstwa od art. 194 ust. 2 akapit pierwszy rozporządzenia finansowego stosuje się następujące okresy:
1.   Na zasadzie odstępstwa od art. 194 ust. 2 akapit pierwszy rozporządzenia finansowego stosuje się następujące okresy:
a)  w przypadku informowania wszystkich wnioskodawców o wyniku oceny ich wniosków – okres nie dłuższy niż pięć miesięcy od ostatecznego terminu składania kompletnych wniosków;
a)   w przypadku informowania wszystkich wnioskodawców o wyniku oceny ich wniosków – okres nie dłuższy niż pięć miesięcy od ostatecznego terminu składania kompletnych wniosków;
b)  w przypadku podpisywania umów o udzielenie dotacji z wnioskodawcami – okres nie dłuższy niż osiem miesięcy od ostatecznego terminu składania kompletnych wniosków.
b)   w przypadku podpisywania umów o udzielenie dotacji z wnioskodawcami – okres nie dłuższy niż osiem miesięcy od ostatecznego terminu składania kompletnych wniosków;
ba)  w przypadku podpisywania umów o udzielenie dotacji w ramach Szybkiej ścieżki do badań naukowych i innowacji – okres nie dłuższy niż sześć miesięcy od ostatecznego terminu składania kompletnych wniosków.
Czas na udzielenie dotacji nie wpływa na jakość oceny.
2.  W programie prac EIC można określić krótsze okresy.
2.   W programie prac EIC można określić krótsze okresy.
3.  Poza wyjątkami określonymi w art. 194 ust. 2 akapit drugi rozporządzenia finansowego, okresy, o których mowa w ust. 1, mogą zostać także przedłużone w przypadku działań ERBN, misji oraz w sytuacji, gdy działania są przedkładane do oceny pod kątem etyczności lub bezpieczeństwa.
3.   Poza wyjątkami określonymi w art. 194 ust. 2 akapit drugi rozporządzenia finansowego, okresy, o których mowa w ust. 1, mogą zostać także przedłużone w przypadku działań ERBN, misji oraz w sytuacji, gdy działania są przedkładane do oceny pod kątem etyczności lub bezpieczeństwa.
Poprawka 89
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 29
Artykuł 29
Artykuł 29
Realizacja dotacji
Realizacja dotacji
1.  Jeśli beneficjent nie wypełnia swoich zobowiązań dotyczących realizacji działania od strony technicznej, pozostali beneficjenci wypełniają zobowiązania bez dodatkowego finansowania unijnego, chyba że zostaną wyraźnie zwolnieni z tego obowiązku. Odpowiedzialność finansowa każdego z beneficjentów jest ograniczona do jego własnego zadłużenia, z zastrzeżeniem przepisów dotyczących Mechanizmu Ubezpieczeń Wzajemnych.
1.  Jeśli beneficjent nie wypełnia swoich zobowiązań dotyczących realizacji działania od strony technicznej, pozostali beneficjenci wypełniają zobowiązania bez dodatkowego finansowania unijnego, chyba że zostaną wyraźnie zwolnieni z tego obowiązku. Odpowiedzialność finansowa każdego z beneficjentów jest ograniczona do jego własnego zadłużenia, z zastrzeżeniem przepisów dotyczących Mechanizmu Ubezpieczeń Wzajemnych.
2.  W umowie o udzielenie dotacji można określić cele pośrednie i powiązane raty płatności zaliczkowych. Jeżeli nie osiągnięto celów pośrednich, działanie może zostać zawieszone, zmienione lub zakończone.
2.  W umowie o udzielenie dotacji można określić cele pośrednie i powiązane raty płatności zaliczkowych. Jeżeli nie osiągnięto celów pośrednich, działanie może zostać zawieszone, zmienione, w przypadku gdy nie zostanie znalezione działanie naprawcze, lub zakończone, na podstawie oceny przeprowadzonej przez niezależnych ekspertów.
3.  Działanie może również zostać zakończone, jeżeli oczekiwane rezultaty utraciły swoje znaczenie dla Unii z przyczyn naukowych, technologicznych lub ekonomicznych, w tym – w przypadku EIC i misji – swoje znaczenie jako część portfela działań.
3.  Działanie może również zostać zakończone, jeżeli oczekiwane rezultaty lub cele pośrednie utraciły swoje znaczenie zarówno dla Unii, jak i beneficjentów z przyczyn naukowych, technologicznych lub ekonomicznych, w tym – w przypadku EIC i misji – swoje znaczenie jako część portfela działań. Komisja przeprowadza procedurę z udziałem koordynatora działania i w stosownych przypadkach z udziałem ekspertów zewnętrznych przed podjęciem decyzji o zakończeniu działania.
Poprawka 90
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 30
Artykuł 30
Artykuł 30
Stopy finansowania
Stopy finansowania
1.  Do wszystkich rodzajów finansowanej działalności stosuje się jedną stopę finansowania na działanie. Maksymalną stopę finansowania ustala się w programie prac.
1.  Do wszystkich rodzajów finansowanej działalności stosuje się jedną stopę finansowania na działanie. Maksymalną stopę finansowania na działanie ustala się w programie prac.
2.  Ze środków programu można zwracać do 100 % łącznych kosztów kwalifikowalnych działania, z następującymi wyjątkami:
2.  Ze środków programu można zwracać do 100 % łącznych kosztów kwalifikowalnych działania, z następującymi wyjątkami:
a)  w przypadku działań w zakresie innowacji: do 70 % łącznych kosztów kwalifikowalnych, z wyjątkiem podmiotów prawnych o charakterze niezarobkowym, w przypadku których ze środków programu można zwrócić do 100 % łącznych kosztów kwalifikowalnych;
a)  w przypadku działań w zakresie innowacji: do 70 % łącznych kosztów kwalifikowalnych, z wyjątkiem podmiotów prawnych o charakterze niezarobkowym, w przypadku których ze środków programu można zwrócić do 100 % łącznych kosztów kwalifikowalnych;
b)  w przypadku działań do celów współfinansowania programu: co najmniej 30 % łącznych kosztów kwalifikowalnych, a w określonych i należycie uzasadnionych przypadkach – do 70 %.
b)  w przypadku działań do celów współfinansowania programu: co najmniej 30 % łącznych kosztów kwalifikowalnych, a w określonych i należycie uzasadnionych przypadkach – do 70 %.
3.  Stopy finansowania określone w niniejszym artykule mają zastosowanie również do działań, w przypadku których dla całości lub części działania ustalono finansowanie według stawek zryczałtowanych, kosztów jednostkowych lub w formie płatności ryczałtowych.
3.  Stopy finansowania określone w niniejszym artykule mają zastosowanie również do działań, w przypadku których dla całości lub części działania ustalono finansowanie według stawek zryczałtowanych, kosztów jednostkowych lub w formie płatności ryczałtowych.
Poprawka 91
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 31
Artykuł 31
Artykuł 31
Koszty pośrednie
Koszty pośrednie
1.  Kwalifikowalne koszty pośrednie ustala się przez zastosowanie stawki zryczałtowanej wynoszącej 25 % łącznych kwalifikowalnych kosztów bezpośrednich, z wyłączeniem kwalifikowalnych kosztów bezpośrednich podwykonawstwa, wsparcia finansowego na rzecz osób trzecich oraz wszelkich kosztów jednostkowych lub płatności ryczałtowych, które obejmują koszty pośrednie.
1.  Kwalifikowalne koszty pośrednie ustala się przez zastosowanie stawki zryczałtowanej wynoszącej 25 % łącznych kwalifikowalnych kosztów bezpośrednich, z wyłączeniem kwalifikowalnych kosztów bezpośrednich podwykonawstwa, wsparcia finansowego na rzecz osób trzecich oraz wszelkich kosztów jednostkowych lub płatności ryczałtowych, które obejmują koszty pośrednie.
W stosownych przypadkach koszty pośrednie objęte kosztami jednostkowymi lub płatnościami ryczałtowymi oblicza się stosując stawkę zryczałtowaną określoną w ust. 1, z wyjątkiem jednostkowych kosztów towarów i usług fakturowanych wewnętrznie, które oblicza się na podstawie kosztów rzeczywistych, zgodnie ze zwyczajową praktyką księgowania kosztów przez beneficjentów.
W stosownych przypadkach koszty pośrednie objęte kosztami jednostkowymi lub płatnościami ryczałtowymi oblicza się, stosując stawkę zryczałtowaną określoną w ust. 1, z wyjątkiem jednostkowych kosztów towarów i usług fakturowanych wewnętrznie, które oblicza się na podstawie kosztów rzeczywistych, przewidując klucze alokacji, zgodnie ze zwyczajową praktyką księgowania kosztów przez beneficjentów.
2.  Jeżeli jednak przewidziano to w programie prac, koszty pośrednie mogą być deklarowane w formie płatności ryczałtowej lub kosztów jednostkowych.
2.  Jeżeli jednak przewidziano to w programie prac, koszty pośrednie mogą być deklarowane w formie płatności ryczałtowej lub kosztów jednostkowych.
Poprawka 92
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 32
Artykuł 32
Artykuł 32
Koszty kwalifikowalne
Koszty kwalifikowalne
1.  Oprócz kryteriów określonych w art. 197 rozporządzenia finansowego, w przypadku beneficjentów otrzymujących wynagrodzenie w oparciu o projekt koszty personelu są kwalifikowalne do wysokości wynagrodzenia wypłacanego danej osobie za pracę w ramach podobnych projektów finansowanych ze środków programów krajowych.
1.  Oprócz kryteriów określonych w art. 197 rozporządzenia finansowego, w przypadku beneficjentów otrzymujących wynagrodzenie w oparciu o projekt koszty personelu są kwalifikowalne do wysokości wynagrodzenia wypłacanego danej osobie za pracę w ramach podobnych projektów finansowanych ze środków programów krajowych. Z ograniczeniem do czasu trwania niniejszego programu, w państwach członkowskich kwalifikujących się do działań na rzecz szerszego uczestnictwa godzinowe koszty personelu są kwalifikowalne do poziomu stanowiącego 1,25 krajowego poziomu wynagrodzenia godzinowego stosowanego w projektach dotyczących badań, rozwoju i innowacji finansowanych z programów krajowych.
Wynagrodzenie w oparciu o projekt oznacza wynagrodzenie, które jest związane z uczestnictwem danej osoby w projektach, stanowi część zwyczajowej praktyki beneficjenta w zakresie wynagrodzeń i jest wypłacane w sposób jednolity.
Wynagrodzenie w oparciu o projekt oznacza wynagrodzenie, które jest związane z uczestnictwem danej osoby w projektach, stanowi część zwyczajowej praktyki beneficjenta w zakresie wynagrodzeń i jest wypłacane w sposób jednolity.
2.  Na zasadzie odstępstwa od art. 190 ust. 1 rozporządzenia finansowego, koszty zasobów udostępnionych przez osoby trzecie w postaci wkładów rzeczowych są kwalifikowalne, do wysokości kwalifikowalnych kosztów bezpośrednich danej osoby trzeciej.
2.  Na zasadzie odstępstwa od art. 190 ust. 1 rozporządzenia finansowego, koszty zasobów udostępnionych przez osoby trzecie w postaci wkładów rzeczowych są kwalifikowalne, do wysokości kwalifikowalnych kosztów bezpośrednich danej osoby trzeciej.
3.  Na zasadzie odstępstwa od art. 192 rozporządzenia finansowego, dochód generowany przez wykorzystanie rezultatów nie jest uznawany za wpływy z działania.
3.  Na zasadzie odstępstwa od art. 192 rozporządzenia finansowego, dochód generowany przez wykorzystanie rezultatów nie jest uznawany za wpływy z działania.
3a.  Beneficjenci mogą stosować zwyczajową praktykę w zakresie księgowania do określania i deklarowania kosztów poniesionych w związku z działaniem. Komisja może określić ograniczoną liczbę dodatkowych warunków kwalifikowalności, aby zapewnić należyte zarządzanie dotacją. Komisja nie odrzuca praktyk księgowych, jeżeli ich wyniki nie różnią się od wyników Komisji oraz oferują one taki sam poziom ochrony interesów finansowych Unii.
4.  Na zasadzie odstępstwa od art. 203 ust. 4 rozporządzenia finansowego, poświadczenie sprawozdania finansowego jest obowiązkowe w momencie dokonywania płatności salda, jeżeli kwota deklarowana do zwrotu jako koszty rzeczywiste i koszty jednostkowe obliczone zgodnie ze zwyczajową praktyką księgowania kosztów wynosi co najmniej 325 000 EUR.
4.  Na zasadzie odstępstwa od art. 203 ust. 4 rozporządzenia finansowego, poświadczenie sprawozdania finansowego jest obowiązkowe w momencie dokonywania płatności salda, jeżeli kwota deklarowana do zwrotu jako koszty rzeczywiste i koszty jednostkowe obliczone zgodnie ze zwyczajową praktyką księgowania kosztów wynosi co najmniej 325 000 EUR.
Świadectwa dotyczące sprawozdań finansowych mogą być wydawane przez właściwego i niezależnego urzędnika publicznego, upoważnionego przez właściwe organy krajowe do przeprowadzenia audytu beneficjenta, lub przez niezależnego audytora posiadającego uprawnienia do wykonywania ustawowych badań dokumentów rachunkowych zgodnie z dyrektywą 2006/43/WE.
4a.  Na zasadzie odstępstwa od art. 186 ust. 1 rozporządzenia finansowego, w przypadku działań w zakresie szkoleń i mobilności MSCA, wyłącznie w przypadku urlopu macierzyńskiego lub rodzicielskiego w okresie trwania dotacji, maksymalna kwota dofinansowania zostanie zwiększona o dodatki należne naukowcowi w tym zakresie.
4b.  Koszty generowane przez odpowiedzialne zarządzanie danymi badawczymi zgodnie z zasadami FAIR: „możliwość znalezienia”, „dostępność”, „interoperacyjność” i „możliwość ponownego wykorzystania, są kosztami kwalifikowalnymi.
Poprawka 93
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 33
Artykuł 33
Artykuł 33
Mechanizm Ubezpieczeń Wzajemnych
Mechanizm Ubezpieczeń Wzajemnych
1.  Niniejszym ustanawia się Mechanizm Ubezpieczeń Wzajemnych („Mechanizm”), który zastępuje fundusz ustanowiony na podstawie art. 38 rozporządzenia (WE) nr 1290/2013 i jest jego następcą prawnym. Mechanizm przeznaczony jest na pokrycie ryzyka związanego z niemożnością odzyskania od beneficjentów kwot należnych:
1.  Niniejszym ustanawia się Mechanizm Ubezpieczeń Wzajemnych („Mechanizm”), który zastępuje fundusz ustanowiony na podstawie art. 38 rozporządzenia (UE) nr 1290/2013 i jest jego następcą prawnym. Mechanizm przeznaczony jest na pokrycie ryzyka związanego z niemożnością odzyskania od beneficjentów kwot należnych:
a)  Komisji na mocy decyzji nr 1982/2006/WE,
a)  Komisji na mocy decyzji nr 1982/2006/WE,
b)  Komisji i organom unijnym w ramach programu „Horyzont 2020”,
b)  Komisji i organom unijnym w ramach programu „Horyzont 2020”,
c)  Komisji i organom finansującym w ramach niniejszego programu.
c)  Komisji i organom finansującym w ramach niniejszego programu.
Pokrycie ryzyka w odniesieniu do organów finansujących, o których mowa w ust. 1 lit. c), może być realizowane poprzez system pokrycia pośredniego określony w stosownej umowie i uwzględniający charakter organu finansującego.
Pokrycie ryzyka w odniesieniu do organów finansujących, o których mowa w ust. 1 lit. c), może być realizowane poprzez system pokrycia pośredniego określony w stosownej umowie i uwzględniający charakter organu finansującego.
2.  Mechanizm jest zarządzany przez Unię reprezentowaną przez Komisję występującą jako podmiot wykonawczy. Komisja ustanawia szczegółowe zasady dotyczące funkcjonowania Mechanizmu.
2.  Mechanizm jest zarządzany przez Unię reprezentowaną przez Komisję występującą jako podmiot wykonawczy. Komisja ustanawia szczegółowe zasady dotyczące funkcjonowania Mechanizmu.
3.  Beneficjenci uiszczają składkę w wysokości 5 % unijnego finansowania na działanie. Na podstawie ocen okresowych składka ta może zostać podwyższona przez Komisję do 8 % lub obniżona poniżej 5 %. Składki beneficjentów na Mechanizm mogą zostać potrącone z początkowej płatności zaliczkowej i wpłacone do Mechanizmu w imieniu beneficjentów.
3.  Beneficjenci uiszczają składkę w wysokości 5 % unijnego finansowania na działanie. Na podstawie przejrzystych ocen prowadzonych raz do roku składka ta może zostać podwyższona przez Komisję do 8 % lub obniżona poniżej 5 %. Składki beneficjentów na Mechanizm mogą zostać potrącone z początkowej płatności zaliczkowej i wpłacone do Mechanizmu w imieniu beneficjentów.
4.  Składki beneficjentów są zwracane w momencie dokonywania płatności salda.
4.  Składki beneficjentów są zwracane w momencie dokonywania płatności salda.
5.  Wszelki zwrot finansowy wygenerowany przez Mechanizm jest dodawany do Mechanizmu. Jeżeli zwrot jest niewystarczający, Mechanizm nie interweniuje, a Komisja lub organ finansujący odzyskuje wszelkie należne kwoty bezpośrednio od beneficjentów lub osób trzecich.
5.  Wszelki zwrot finansowy wygenerowany przez Mechanizm jest dodawany do Mechanizmu. Jeżeli zwrot jest niewystarczający, Mechanizm nie interweniuje, a Komisja lub organ finansujący odzyskuje wszelkie należne kwoty bezpośrednio od beneficjentów lub osób trzecich.
6.  Odzyskane kwoty stanowią dochody przeznaczone na Mechanizm w rozumieniu art. 21 ust. 4 rozporządzenia finansowego. Po zakończeniu realizacji wszystkich dotacji, których ryzyko bezpośrednio lub pośrednio pokrywa Mechanizm, wszelkie pozostające kwoty należne zostają odzyskane przez Komisję i zapisane w budżecie Unii, z zastrzeżeniem decyzji władzy ustawodawczej.
6.  Odzyskane kwoty stanowią dochody przeznaczone na Mechanizm w rozumieniu art. 21 ust. 4 rozporządzenia finansowego. Po zakończeniu realizacji wszystkich dotacji, których ryzyko bezpośrednio lub pośrednio pokrywa Mechanizm, wszelkie pozostające kwoty należne zostają odzyskane przez Komisję i zapisane w budżecie Unii.
7.  Mechanizm może zostać otwarty dla beneficjentów wszelkich innych programów unijnych zarządzanych bezpośrednio. Komisja przyjmuje warunki udziału beneficjentów innych programów.
7.  Mechanizm może zostać rozszerzony na beneficjentów wszelkich innych programów unijnych zarządzanych bezpośrednio. Komisja przyjmuje warunki udziału beneficjentów innych programów.
Poprawka 94
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 34
Artykuł 34
Artykuł 34
Własność i ochrona
Własność i ochrona
1.  Beneficjenci stają się właścicielami rezultatów, które uzyskują. Zapewniają oni, by wszelkie prawa ich pracowników lub innych osób trzecich w odniesieniu do rezultatów mogły być wykonywane w sposób nienaruszający obowiązków beneficjentów zgodnie z warunkami określonymi w umowie o udzielenie dotacji.
1.  Beneficjenci stają się właścicielami rezultatów, które uzyskują. Zapewniają oni, by wszelkie prawa ich pracowników lub innych osób trzecich w odniesieniu do rezultatów mogły być wykonywane w sposób nienaruszający obowiązków beneficjentów zgodnie z warunkami określonymi w umowie o udzielenie dotacji.
Rezultaty mogą stanowić współwłasność dwóch beneficjentów lub większej ich liczby, jeżeli:
Rezultaty mogą stanowić współwłasność dwóch beneficjentów lub większej ich liczby, jeżeli:
a)  zostały uzyskane wspólnie przez tych beneficjentów; oraz
a)  zostały uzyskane wspólnie przez tych beneficjentów; oraz
b)  niemożliwe jest:
b)  niemożliwe jest:
(i)  ustalenie wkładu, jaki każdy z beneficjentów wniósł w ich uzyskanie,
(i)  ustalenie wkładu, jaki każdy z beneficjentów wniósł w ich uzyskanie,
lub
lub
(ii)  rozdzielenie ich przy składaniu wniosku o objęcie ich ochroną, obejmowaniu ich ochroną lub jej utrzymywaniu.
(ii)  rozdzielenie ich przy składaniu wniosku o objęcie ich ochroną, obejmowaniu ich ochroną lub jej utrzymywaniu.
Współwłaściciele uzgadniają na piśmie przydział współwłasności i warunki korzystania z niej. Każdy ze współwłaścicieli może udzielać osobom trzecim niewyłącznych licencji na korzystanie z rezultatów stanowiących współwłasność (bez prawa do udzielania sublicencji), pod warunkiem że pozostali współwłaściciele zostali o tym powiadomieni z wyprzedzeniem i otrzymają godziwą i rozsądną zapłatę, chyba że uzgodniono inaczej. Współwłaściciele mogą uzgodnić na piśmie stosowanie innego rozwiązania niż współwłasność.
Współwłaściciele uzgadniają na piśmie przydział współwłasności i warunki korzystania z niej. W umowie konsorcjum lub w umowie współwłasności każdy ze współwłaścicieli może udzielać osobom trzecim niewyłącznych licencji na korzystanie z rezultatów stanowiących współwłasność (bez prawa do udzielania sublicencji), pod warunkiem że pozostali współwłaściciele zostali o tym powiadomieni z wyprzedzeniem i otrzymają godziwą i rozsądną zapłatę, chyba że uzgodniono inaczej. Współwłaściciele mogą uzgodnić na piśmie stosowanie innego rozwiązania niż współwłasność.
2.  Beneficjenci, którzy otrzymali finansowanie unijne, odpowiednio chronią swoje rezultaty, jeżeli ochrona jest możliwa i uzasadniona, uwzględniając wszelkie istotne aspekty, w tym perspektywy wykorzystania komercyjnego. Podejmując decyzję w sprawie ochrony beneficjenci uwzględniają także uzasadnione interesy pozostałych beneficjentów uczestniczących w danym działaniu.
2.  Beneficjenci, którzy otrzymali finansowanie unijne, odpowiednio chronią swoje rezultaty, jeżeli ochrona jest możliwa i uzasadniona, uwzględniając wszelkie istotne aspekty, w tym perspektywy wykorzystania komercyjnego oraz inne uzasadnione interesy, takie jak przepisy dotyczące ochrony danych, prywatność, prawa własności intelektualnej i przepisy bezpieczeństwa, w powiązaniu z globalną konkurencyjnością gospodarczą UE. Podejmując decyzję w sprawie ochrony, beneficjenci uwzględniają także uzasadnione interesy pozostałych beneficjentów uczestniczących w danym działaniu.
Poprawka 95
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 35
Artykuł 35
Artykuł 35
Wykorzystanie i upowszechnianie
Wykorzystanie i upowszechnianie
1.  Beneficjenci, którzy otrzymali finansowanie Unii, dokładają wszelkich starań w celu wykorzystania swoich rezultatów, w szczególności w obrębie Unii. Możliwe jest wykorzystanie bezpośrednio przez beneficjentów lub pośrednio, w szczególności poprzez przeniesienie własności rezultatów i udzielenie licencji na nie zgodnie z art. 36.
1.  Beneficjenci, którzy otrzymali finansowanie Unii, dokładają wszelkich starań w celu wykorzystania swoich rezultatów, zwłaszcza w obrębie Unii. Możliwe jest wykorzystanie bezpośrednio przez beneficjentów lub pośrednio, w szczególności poprzez przeniesienie własności rezultatów i udzielenie licencji na nie zgodnie z art. 36.
W programie prac można przewidzieć dodatkowe obowiązki w zakresie wykorzystania.
W programie prac można przewidzieć dodatkowe obowiązki w zakresie wykorzystania.
Jeżeli pomimo wszelkich starań beneficjenta o wykorzystanie jego rezultatów bezpośrednio lub pośrednio wykorzystanie to nie następuje w ustalonym okresie wskazanym w umowie o udzielenie dotacji, beneficjent korzysta z odpowiedniej platformy internetowej wskazanej w umowie o udzielenie dotacji, aby znaleźć strony zainteresowane wykorzystaniem tych rezultatów. Od obowiązku tego można odstąpić, jeżeli jest to uzasadnione na podstawie wniosku beneficjenta.
Jeżeli pomimo wszelkich starań beneficjenta o wykorzystanie jego rezultatów bezpośrednio lub pośrednio wykorzystanie to nie następuje w ustalonym okresie wskazanym w umowie o udzielenie dotacji oraz tak jak zostało to określone w planie upowszechniania i wykorzystania, działania w zakresie wykorzystania można przenieść na inną stronę po uzgodnieniu tego z beneficjentami. Od obowiązku tego można odstąpić, jeżeli jest to uzasadnione na podstawie wniosku beneficjenta.
2.  Z zastrzeżeniem wszelkich ograniczeń wynikających z ochrony własności intelektualnej, przepisów bezpieczeństwa lub uzasadnionych interesów, beneficjenci upowszechniają swoje rezultaty jak najwcześniej.
2.  Beneficjenci upowszechniają swoje rezultaty jak najwcześniej, w otwartym formacie, z zastrzeżeniem wszelkich ograniczeń wynikających z ochrony własności intelektualnej, przepisów bezpieczeństwa lub uzasadnionych interesów.
W programie prac można przewidzieć dodatkowe obowiązki w zakresie upowszechniania.
W programie prac można przewidzieć dodatkowe obowiązki w zakresie upowszechniania przy jednoczesnej ochronie interesów gospodarczych i naukowych Unii.
3.  Beneficjenci zapewniają, by otwarty dostęp do publikacji naukowych był stosowany zgodnie z warunkami określonymi w umowie o udzielenie dotacji. W szczególności beneficjenci zapewniają, by oni sami lub autorzy zachowali prawa własności intelektualnej wystarczające do spełnienia przez nich wymogów w zakresie otwartego dostępu.
3.  Beneficjenci zapewniają, by otwarty dostęp do publikacji naukowych był stosowany zgodnie z warunkami określonymi w umowie o udzielenie dotacji. W szczególności beneficjenci zapewniają, by oni sami lub autorzy zachowali prawa własności intelektualnej wystarczające do spełnienia przez nich wymogów FAIR w zakresie otwartego dostępu.
Otwarty dostęp do danych badawczych powinien stanowić ogólną zasadę w warunkach określanych w umowie o udzielenie dotacji, ale w uzasadnionych przypadkach stosuje się wyjątki, uwzględniając uzasadnione interesy beneficjentów oraz wszelkie inne ograniczenia, takie jak przepisy dotyczące ochrony danych, przepisy bezpieczeństwa lub prawa własności intelektualnej.
W odniesieniu do rozpowszechniania danych badawczych umowa o udzielenie dotacji, w kontekście otwartego dostępu spełniającego wymogi FAIR do danych badawczych i ich przechowywania, ustanawia warunki przewidujące sprawiedliwy dostęp do takich rezultatów, z zapewnieniem możliwości wyłączenia na podstawie zasady „otwarty w największym możliwym zakresie, zamknięty tylko w koniecznym”. W uzasadnionych przypadkach stosuje się wyjątki, uwzględniając uzasadnione interesy beneficjentów oraz wszelkie inne ograniczenia, takie jak przepisy dotyczące ochrony danych, prywatność, poufność, przepisy bezpieczeństwa, tajemnice przedsiębiorstwa, uzasadnione interesy handlowe lub prawa własności intelektualnej bądź konkurencyjność zewnętrzna Unii.
W programie prac można przewidzieć dodatkowe obowiązki w zakresie stosowania się do praktyk otwartej nauki.
W programie prac można przewidzieć dodatkowe zachęty w zakresie stosowania się do praktyk otwartej nauki.
4.  Beneficjenci zarządzają wszelkimi danymi badawczymi zgodnie z warunkami określonymi w umowie o udzielenie dotacji i ustanawiają plan zarządzania danymi.
4.  Beneficjenci zarządzają wszelkimi danymi badawczymi wygenerowanymi w ramach działania „Horyzont Europa” zgodnie z warunkami określonymi w umowie o udzielenie dotacji i ustanawiają plan zarządzania danymi.
W programie prac można przewidzieć dodatkowe obowiązki dotyczące korzystania z europejskiej chmury dla otwartej nauki do celów przechowywania i udostępniania danych badawczych.
W programie prac można przewidzieć dodatkowe zachęty do korzystania z europejskiej chmury dla otwartej nauki do celów przechowywania i udostępniania danych badawczych.
5.  Beneficjenci, którzy zamierzają upowszechniać swoje rezultaty, powiadamiają z wyprzedzeniem pozostałych beneficjentów uczestniczących w działaniu. Każdy z pozostałych beneficjentów może zgłosić sprzeciw, jeśli wykaże, że zamierzone upowszechnianie znacząco szkodziłoby jego uzasadnionym interesom w odniesieniu do jego rezultatów lub istniejącej wiedzy. W takich przypadkach upowszechnianie nie może nastąpić, chyba że zostaną poczynione odpowiednie kroki w celu zabezpieczenia tych uzasadnionych interesów.
5.  Beneficjenci, którzy zamierzają upowszechniać swoje rezultaty, powiadamiają z wyprzedzeniem pozostałych beneficjentów uczestniczących w działaniu. Każdy z pozostałych beneficjentów może zgłosić sprzeciw, jeśli wykaże, że zamierzone upowszechnianie znacząco szkodziłoby jego uzasadnionym interesom w odniesieniu do jego rezultatów lub istniejącej wiedzy. W takich przypadkach upowszechnianie nie może nastąpić, chyba że zostaną poczynione odpowiednie kroki w celu zabezpieczenia tych uzasadnionych interesów.
6.  We wnioskach zawiera się plan wykorzystania i upowszechniania rezultatów, chyba że w programie prac przewidziano inaczej. Jeżeli przewidywane wykorzystanie wiąże się z projektowaniem, tworzeniem, produkcją i wprowadzaniem do obrotu produktu bądź procesu, lub tworzeniem i świadczeniem usługi, w planie określa się strategię takiego wykorzystania. Jeżeli w planie przewidziano wykorzystanie głównie w niestowarzyszonych państwach trzecich, podmioty prawne wyjaśniają względy, z których wykorzystanie to nadal leży w interesie Unii.
6.  We wnioskach zawiera się plan wykorzystania i upowszechniania rezultatów, chyba że w programie prac przewidziano inaczej. Jeżeli przewidywane wykorzystanie wiąże się z projektowaniem, tworzeniem, produkcją i wprowadzaniem do obrotu produktu bądź procesu, lub tworzeniem i świadczeniem usługi, w planie określa się strategię takiego wykorzystania. Jeżeli w planie przewidziano wykorzystanie głównie w niestowarzyszonych państwach trzecich, podmioty prawne uzasadniają względy, z których wykorzystanie to nadal leży w interesie Unii.
Beneficjenci rozwijają dalej plan w trakcie i po zakończeniu działania.
Beneficjenci mogą rozwijać dalej plan w trakcie działania, w tym w drodze zaangażowania społeczeństwa i edukacji naukowej.
7.  Do celów monitorowania i upowszechniania przez Komisję lub organ finansujący beneficjenci przedstawiają wszelkie wymagane informacje dotyczące wykorzystania i upowszechniania swoich rezultatów. Z zastrzeżeniem uzasadnionych interesów beneficjentów, informacje takie udostępnia się publicznie.
7.  Do celów monitorowania i upowszechniania przez Komisję lub organ finansujący beneficjenci przedstawiają wszelkie konieczne wymagane informacje dotyczące wykorzystania i upowszechniania swoich rezultatów zgodnie z umową o udzielenie dotacji. Z zastrzeżeniem uzasadnionych interesów beneficjentów, informacje takie udostępnia się publicznie.
Poprawka 96
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 36
Artykuł 36
Artykuł 36
Przeniesienie własności i udzielanie licencji
Przeniesienie własności i udzielanie licencji
1.  Beneficjenci mogą przenieść własność swoich rezultatów. Zapewniają oni, aby ich obowiązki miały również zastosowanie do nowego właściciela i aby ten ostatni był zobowiązany do przeniesienia tych obowiązków na nowego właściciela w każdym przypadku kolejnego przeniesienia własności.
1.  Beneficjenci mogą przenieść własność swoich rezultatów. Zapewniają oni, aby ich obowiązki miały również zastosowanie do nowego właściciela i aby ten ostatni był zobowiązany do przeniesienia tych obowiązków na nowego właściciela w każdym przypadku kolejnego przeniesienia własności.
2.  Beneficjenci, którzy zamierzają przenieść własność rezultatów, powiadamiają z wyprzedzeniem każdego z pozostałych beneficjentów, który wciąż posiada prawa dostępu do tych rezultatów, chyba że uzgodniono inaczej na piśmie w odniesieniu do wyraźnie określonych osób trzecich lub nie jest to możliwe w świetle obowiązujących przepisów. Powiadomienie to musi zawierać wystarczające informacje o nowym właścicielu, aby umożliwić beneficjentowi ocenę wpływu takiego przeniesienia na jego prawa dostępu.
2.  Beneficjenci, którzy zamierzają przenieść własność rezultatów, powiadamiają z wyprzedzeniem każdego z pozostałych beneficjentów, który wciąż posiada prawa dostępu do tych rezultatów, chyba że uzgodniono inaczej na piśmie w odniesieniu do wyraźnie określonych osób trzecich i podmiotów z nimi stowarzyszonych lub nie jest to możliwe w świetle obowiązujących przepisów. Powiadomienie to musi zawierać wystarczające informacje o nowym właścicielu, aby umożliwić beneficjentowi ocenę wpływu takiego przeniesienia na jego prawa dostępu.
O ile nie uzgodniono inaczej na piśmie w odniesieniu do wyraźnie określonych osób trzecich, beneficjent może sprzeciwić się przeniesieniu, jeżeli jest w stanie wykazać, że przeniesienie to wpłynęłoby niekorzystnie na jego prawa dostępu. W takim przypadku przeniesienie nie może nastąpić do czasu osiągnięcia porozumienia między zainteresowanymi beneficjentami.
O ile nie uzgodniono inaczej na piśmie w odniesieniu do wyraźnie określonych osób trzecich i podmiotów z nimi stowarzyszonych, beneficjent może sprzeciwić się przeniesieniu, jeżeli jest w stanie wykazać, że przeniesienie to wpłynęłoby niekorzystnie na jego prawa dostępu. W takim przypadku przeniesienie nie może nastąpić do czasu osiągnięcia porozumienia między zainteresowanymi beneficjentami. Terminy w tym zakresie ustalane są w umowie o udzielenie dotacji.
3.  Beneficjenci mogą udzielać licencji w odniesieniu do swoich rezultatów bądź w inny sposób przyznawać prawo do ich wykorzystania, jeżeli nie ma to wpływu na wypełnianie spoczywających na nich obowiązków.
3.  Beneficjenci mogą udzielać licencji w odniesieniu do swoich rezultatów bądź w inny sposób przyznawać prawo do ich wykorzystania, jeżeli nie ma to wpływu na wypełnianie spoczywających na nich obowiązków.
4.  W uzasadnionych przypadkach w umowach o udzielenie dotacji ustanawia się prawo sprzeciwu wobec przeniesienia prawa własności rezultatów lub wobec udzielenia wyłącznej licencji w odniesieniu do rezultatów, jeżeli:
4.  W uzasadnionych przypadkach w umowach o udzielenie dotacji ustanawia się prawo Komisji do sprzeciwu wobec przeniesienia prawa własności rezultatów lub wobec udzielenia wyłącznej licencji w odniesieniu do rezultatów, jeżeli:
a)  beneficjenci uzyskujący dane rezultaty otrzymali finansowanie unijne;
a)  beneficjenci uzyskujący dane rezultaty otrzymali finansowanie unijne;
b)  przeniesienie własności lub udzielenie licencji następuje na rzecz podmiotu prawnego z siedzibą w państwie trzecim; oraz
b)  przeniesienie własności lub udzielenie licencji następuje na rzecz podmiotu prawnego z siedzibą w państwie trzecim; oraz
c)  przeniesienie własności lub udzielenie licencji nie jest zgodne z interesem Unii.
c)  przeniesienie własności lub udzielenie licencji nie jest zgodne z interesem Unii.
Należy promować umowy o transferze technologii.
Jeżeli prawo sprzeciwu ma zastosowanie, beneficjent dokonuje powiadomienia z wyprzedzeniem. Od prawa sprzeciwu można odstąpić na piśmie w odniesieniu do przeniesienia własności lub udzielania licencji na rzecz wyraźnie określonych podmiotów prawnych, jeżeli wprowadzono środki w celu ochrony interesów Unii.
Jeżeli prawo sprzeciwu ma zastosowanie, beneficjent dokonuje powiadomienia z wyprzedzeniem. Od prawa sprzeciwu można odstąpić na piśmie w odniesieniu do przeniesienia własności lub udzielania licencji na rzecz wyraźnie określonych podmiotów prawnych, jeżeli wprowadzono środki w celu ochrony interesów Unii.
Poprawka 97
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 37
Artykuł 37
Artykuł 37
Prawa dostępu
Prawa dostępu
1.  Stosuje się następujące zasady dotyczące praw dostępu:
1.  Stosuje się następujące zasady dotyczące praw dostępu:
a)  wniosek o skorzystanie z praw dostępu bądź zrzeczenie się praw dostępu ma formę pisemną;
a)  wniosek o skorzystanie z praw dostępu bądź zrzeczenie się praw dostępu ma formę pisemną;
b)  prawa dostępu nie obejmują prawa do udzielania sublicencji, chyba że uzgodniono inaczej z udzielającym tych praw;
b)  prawa dostępu nie obejmują prawa do udzielania sublicencji, chyba że uzgodniono inaczej z udzielającym tych praw;
c)  przed ich przystąpieniem do umowy o udzielenie dotacji beneficjenci informują się wzajemnie o wszelkich ograniczeniach w zakresie udzielania dostępu do posiadanej przez nich istniejącej wiedzy;
c)  przed ich przystąpieniem do umowy o udzielenie dotacji beneficjenci informują się wzajemnie o wszelkich ograniczeniach w zakresie udzielania dostępu do posiadanej przez nich istniejącej wiedzy;
d)  fakt, że beneficjent nie jest już zaangażowany w działanie, nie ma wpływu na jego obowiązek udzielania dostępu;
d)  fakt, że beneficjent nie jest już zaangażowany w działanie, nie ma wpływu na jego obowiązek udzielania dostępu;
e)  jeżeli beneficjent nie wywiązuje się ze swoich obowiązków, beneficjenci mogą uzgodnić, że nie przysługują mu już prawa dostępu.
e)  jeżeli beneficjent nie wywiązuje się ze swoich obowiązków, beneficjenci mogą uzgodnić, że nie przysługują mu już prawa dostępu.
2.  Beneficjenci udzielają dostępu do:
2.  Beneficjenci udzielają dostępu do:
a)  swoich rezultatów nieodpłatnie każdemu innemu beneficjentowi uczestniczącemu w działaniu, któremu dostęp ten jest niezbędny do wykonywania jego własnych zadań;
a)  swoich rezultatów nieodpłatnie każdemu innemu beneficjentowi uczestniczącemu w działaniu, któremu dostęp ten jest niezbędny do wykonywania jego własnych zadań;
b)  posiadanej przez nich istniejącej wiedzy każdemu innemu beneficjentowi uczestniczącemu w działaniu, któremu dostęp ten jest niezbędny do wykonywania jego własnych zadań; z zastrzeżeniem wszelkich ograniczeń, o których mowa w ust. 1 lit. c); takiego dostępu udziela się nieodpłatnie, chyba że przed przystąpieniem do umowy o udzielenie dotacji beneficjenci uzgodnili inaczej;
b)  posiadanej przez nich istniejącej wiedzy każdemu innemu beneficjentowi uczestniczącemu w działaniu, któremu dostęp ten jest niezbędny do wykonywania jego własnych zadań; z zastrzeżeniem wszelkich ograniczeń, o których mowa w ust. 1 lit. c); takiego dostępu udziela się nieodpłatnie, chyba że przed przystąpieniem do umowy o udzielenie dotacji beneficjenci uzgodnili inaczej;
c)  swoich rezultatów oraz, z zastrzeżeniem wszelkich ograniczeń, o których mowa w ust. 1 lit. c), do posiadanej przez nich istniejącej wiedzy każdemu innemu beneficjentowi uczestniczącemu w działania, któremu dostęp ten jest niezbędny do wykorzystania jego własnych rezultatów; takiego dostępu udziela się na sprawiedliwych i rozsądnych warunkach, które należy uzgodnić.
c)  swoich rezultatów oraz, z zastrzeżeniem wszelkich ograniczeń, o których mowa w ust. 1 lit. c), do posiadanej przez nich istniejącej wiedzy każdemu innemu beneficjentowi uczestniczącemu w działania, któremu dostęp ten jest niezbędny do wykorzystania jego własnych rezultatów; takiego dostępu udziela się na sprawiedliwych i rozsądnych warunkach, które należy uzgodnić.
3)  O ile beneficjenci nie uzgodnili inaczej, udzielają oni również dostępu do swoich rezultatów i – z zastrzeżeniem wszelkich ograniczeń, o których mowa w ust. 1 lit. c) – do posiadanej przez nich istniejącej wiedzy podmiotowi prawnemu, który:
3.  O ile beneficjenci nie uzgodnili inaczej, udzielają oni również dostępu do swoich rezultatów i – z zastrzeżeniem wszelkich ograniczeń, o których mowa w ust. 1 lit. c) – do posiadanej przez nich istniejącej wiedzy podmiotowi prawnemu, który:
a)  ma siedzibę w państwie członkowskim lub państwie stowarzyszonym;
a)  ma siedzibę w państwie członkowskim lub państwie stowarzyszonym;
b)  znajduje się pod bezpośrednią bądź pośrednią kontrolą innego beneficjenta lub pod tą samą bezpośrednią bądź pośrednią kontrolą co dany beneficjent, albo bezpośrednio lub pośrednio kontroluje danego beneficjenta; oraz
b)  znajduje się pod bezpośrednią bądź pośrednią kontrolą innego beneficjenta lub pod tą samą bezpośrednią bądź pośrednią kontrolą co dany beneficjent, albo bezpośrednio lub pośrednio kontroluje danego beneficjenta; oraz
c)  potrzebuje takiego dostępu, aby wykorzystać rezultaty danego beneficjenta.
c)  potrzebuje takiego dostępu, aby wykorzystać rezultaty danego beneficjenta.
Dostępu udziela się na sprawiedliwych i rozsądnych warunkach, które należy uzgodnić.
Dostępu udziela się na sprawiedliwych i rozsądnych warunkach, które należy uzgodnić.
4.  Wniosek o dostęp do celów wykorzystania można złożyć w terminie do roku od zakończenia działania, chyba że beneficjenci uzgodnili inny termin.
4.  Wniosek o dostęp do celów wykorzystania można złożyć w terminie do roku od zakończenia działania, chyba że beneficjenci uzgodnili inny termin.
5.  Beneficjenci, którzy otrzymali finansowanie unijne, udzielają nieodpłatnie dostępu do swoich rezultatów unijnym instytucjom, organom lub jednostkom administracyjnym, do celów kształtowania, realizacji i monitorowania polityki lub programów unijnych. Dostęp jest ograniczony do zastosowania niekomercyjnego i niekonkurencyjnego.
5.  Beneficjenci, którzy otrzymali finansowanie unijne, udzielają nieodpłatnie dostępu do swoich rezultatów unijnym instytucjom, organom lub jednostkom administracyjnym, do celów kształtowania, realizacji i monitorowania polityki lub programów unijnych. Dostęp jest ograniczony do zastosowania niekomercyjnego i niekonkurencyjnego z uwzględnieniem uzasadnionych interesów beneficjentów.
Takimi prawami dostępu nie obejmuje się istniejącej wiedzy uczestników.
W przypadku działań w ramach klastra „Integracyjne i bezpieczne społeczeństwo”, w obszarze interwencji „Ochrona i bezpieczeństwo”, beneficjenci, którzy otrzymali finansowanie unijne, udzielają nieodpłatnie dostępu do swoich rezultatów także organom krajowym państw członkowskich, do celów kształtowania, realizacji i monitorowania ich polityki lub programów w tym obszarze. Dostęp jest ograniczony do zastosowania niekomercyjnego i niekonkurencyjnego i udzielany na podstawie dwustronnego porozumienia określającego szczegółowe warunki mające zapewnić, by z praw tych korzystano tylko w przewidzianym celu i by nałożono odpowiednie obowiązki w zakresie poufności. Państwo członkowskie, instytucja, organ lub jednostka organizacyjna Unii zwracający się z wnioskiem powiadamiają wszystkie państwa członkowskie o takim wniosku.
W przypadku działań w ramach klastra „Bezpieczne społeczeństwo”, w obszarze interwencji „Ochrona i bezpieczeństwo”, beneficjenci, którzy otrzymali finansowanie unijne, udzielają nieodpłatnie dostępu do swoich rezultatów także organom krajowym państw członkowskich, do celów kształtowania, realizacji i monitorowania ich polityki lub programów w tym obszarze. Dostęp jest ograniczony do zastosowania niekomercyjnego i niekonkurencyjnego i udzielany na podstawie dwustronnego porozumienia określającego szczegółowe warunki mające zapewnić, by z praw tych korzystano tylko w przewidzianym celu i by nałożono odpowiednie obowiązki w zakresie poufności. Państwo członkowskie, instytucja, organ lub jednostka organizacyjna Unii zwracający się z wnioskiem powiadamiają wszystkie państwa członkowskie o takim wniosku.
6.  W programie prac można przewidzieć dodatkowe prawa dostępu.
6.  W programie prac można przewidzieć, w stosownych przypadkach, dodatkowe prawa dostępu.
Poprawka 98
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 38
Artykuł 38
Artykuł 38
Szczególne przepisy dotyczące wykorzystania i upowszechniania
Szczególne przepisy dotyczące wykorzystania i upowszechniania
Do działań ERBN, działań w zakresie szkoleń i mobilności, działań dotyczących przedkomercyjnych zamówień publicznych, działań dotyczących zamówień publicznych na innowacyjne rozwiązania, działań do celów współfinansowania programu oraz działań koordynacyjnych i wspierających mogą mieć zastosowanie szczególne zasady dotyczące własności, wykorzystania i upowszechniania, przeniesienia własności i udzielania licencji, a także praw dostępu.
Do działań ERBN, działań EIT, działań w zakresie szkoleń i mobilności, działań dotyczących przedkomercyjnych zamówień publicznych, działań dotyczących zamówień publicznych na innowacyjne rozwiązania, działań do celów współfinansowania programu oraz działań koordynacyjnych i wspierających mogą mieć zastosowanie szczególne zasady dotyczące wykorzystania i upowszechniania, przeniesienia własności i udzielania licencji, a także praw dostępu.
Takie szczególne zasady nie mają wpływu na obowiązki w zakresie otwartego dostępu.
Takie szczególne zasady nie mają wpływu na obowiązki i zasady w zakresie otwartego dostępu, zgodnie z art. 10.
Poprawka 99
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 39
Artykuł 39
Artykuł 39
Nagrody
Nagrody
1.  Nagrody w ramach programu są przyznawane i zarządzane zgodnie z tytułem IX rozporządzenia finansowego, chyba że w niniejszym rozdziale określono inaczej.
1.  Nagrody w ramach programu są przyznawane i zarządzane zgodnie z tytułem IX rozporządzenia finansowego, chyba że w niniejszym rozdziale określono inaczej.
2.  Wszelkie podmioty prawne, bez względu na miejsce ich siedziby, mogą wziąć udział w konkursie, chyba że w programie prac lub w zasadach konkursów przewidziano inaczej.
2.  Wszelkie podmioty prawne, bez względu na miejsce ich siedziby, mogą wziąć udział w konkursie, chyba że w programie prac lub w zasadach konkursów przewidziano inaczej.
3.  Komisja lub organ finansujący może organizować konkursy o nagrody razem z:
3.  Komisja lub organ finansujący może, w stosownych przypadkach, organizować konkursy o nagrody razem z:
a)  innymi organami unijnymi;
a)  innymi organami unijnymi;
b)  państwami trzecimi, w tym ich organizacjami lub agencjami naukowymi i technologicznymi;
b)  państwami trzecimi, w tym ich organizacjami lub agencjami naukowymi i technologicznymi;
c)  organizacjami międzynarodowymi; lub
c)  organizacjami międzynarodowymi; lub
d)  podmiotami prawnymi o charakterze niezarobkowym.
d)  podmiotami prawnymi o charakterze niezarobkowym.
4.  Program prac lub regulamin konkursu mogą obejmować obowiązki w zakresie komunikacji, wykorzystania i upowszechniania.
4.  Program prac lub regulamin konkursu obejmują obowiązki w zakresie komunikacji, własności, praw dostępu, wykorzystania i upowszechniania, w tym przepisy dotyczące licencjonowania.
Poprawka 100
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 42
Artykuł 42
Artykuł 42
Finansowanie mieszane z programu „Horyzont Europa” i EIC
Finansowanie mieszane z programu „Horyzont Europa” i EIC
1.  Dotacje i zaliczki zwrotne, będące elementami finansowania mieszanego z programu „Horyzont Europa” lub z EIC, podlegają przepisom art. 30–33.
1.  Dotacje i zaliczki zwrotne, będące elementami finansowania mieszanego z programu „Horyzont Europa” lub z EIC, podlegają przepisom art. 30–33.
2.  Finansowanie mieszane z EIC realizuje się zgodnie z art. 43. Wsparcie w ramach finansowania mieszanego z EIC może zostać przyznane do momentu, kiedy dane działanie można będzie finansować jako działanie łączone lub jako działanie w zakresie finansowania i inwestycji w pełni objęte gwarancją UE w ramach funduszu InvestEU. Na zasadzie odstępstwa od art. 209 rozporządzenia finansowego, warunki określone w ust. 2, a w szczególności w lit. a) i d), nie mają zastosowania w momencie przyznawania finansowania mieszanego z EIC.
2.  Finansowanie mieszane z EIC realizuje się zgodnie z art. 43. Wsparcie w ramach finansowania mieszanego z EIC może zostać przyznane na projekty związane z ryzykiem do momentu, kiedy dane działanie można będzie finansować jako działanie łączone lub jako działanie w zakresie finansowania i inwestycji w pełni objęte gwarancją UE w ramach funduszu InvestEU. Na zasadzie odstępstwa od art. 209 rozporządzenia finansowego, warunki określone w ust. 2, a w szczególności w lit. a) i d), nie mają zastosowania w momencie przyznawania finansowania mieszanego z EIC.
3.  Finansowanie mieszane z programu „Horyzont Europa” może zostać przyznane na działanie do celów współfinansowania programu, w przypadku gdy we wspólnym programie państw członkowskich i państw stowarzyszonych przewidziano wdrażanie instrumentów finansowych w celu wsparcia zakwalifikowanych działań. Oceny i kwalifikacji takich działań dokonuje się zgodnie z art. 19, 20, 23, 24, 25 i 26. Finansowanie mieszane z programu „Horyzont Europa” realizuje się w trybie zgodnym z art. 29, przez analogię z art. 43 ust. 9 oraz z dodatkowymi warunkami określonymi w programie prac.
3.  Finansowanie mieszane z programu „Horyzont Europa” może zostać przyznane na działanie do celów współfinansowania programu, w przypadku gdy we wspólnym programie państw członkowskich i państw stowarzyszonych przewidziano wdrażanie instrumentów finansowych w celu wsparcia zakwalifikowanych działań. Oceny i kwalifikacji takich działań dokonuje się zgodnie z art. 11, 19, 20, 24, 25, 26, 42a i 43. Finansowanie mieszane z programu „Horyzont Europa” realizuje się w trybie zgodnym z art. 29, przez analogię z art. 43 ust. 9 oraz z dodatkowymi i uzasadnionymi warunkami określonymi w programie prac.
4.  Spłaty, w tym zwroty zaliczek, i dochody z finansowania mieszanego z programu „Horyzont Europa” i EIC uznaje się za wewnętrzne dochody przeznaczone na określony cel zgodnie z art. 21 ust. 3 lit. f) i art. 21 ust. 4 rozporządzenia finansowego.
4.  Spłaty, w tym zwroty zaliczek, i dochody z finansowania mieszanego z programu „Horyzont Europa” i EIC uznaje się za wewnętrzne dochody przeznaczone na określony cel zgodnie z art. 21 ust. 3 lit. f) i art. 21 ust. 4 rozporządzenia finansowego.
5.  Finansowanie mieszane z programu „Horyzont Europa” i EIC zapewnia się w sposób, który nie zakłóca konkurencji.
5.  Finansowanie mieszane z programu „Horyzont Europa” i EIC zapewnia się w sposób, który promuje konkurencyjność Unii bez zakłócania konkurencji.
Poprawka 101
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 42 a (nowy)
Artykuł 42a
Instrument „Pionier”
1.  Za pośrednictwem instrumentu „Pionier” udzielane są dotacje dla projektów o najwyższym poziomie zaawansowania i wysokim ryzyku, mających na celu rozwój strategicznej autonomii Unii w kierunku potencjalnie radykalnych innowacyjnych technologii przyszłości i nowych możliwości rynkowych. „Pionier” początkowo zapewnia wsparcie na rzecz najwcześniejszych etapów badań naukowych i technologicznych, w tym weryfikacji poprawności projektu i prototypów na potrzeby walidacji technologii.
Instrument „Pionier” jest wdrażany przede wszystkim w drodze otwartego zaproszenia do składania wniosków oddolnych z regularnymi datami granicznymi w ciągu roku oraz uwzględnia wyzwania w zakresie konkurencyjności w celu opracowania kluczowych celów strategicznych1a wymagających wysoce technicznego i radykalnego myślenia. Grupowanie wybranych projektów w portfele tematyczne lub oparte na celach umożliwi osiągnięcie masy krytycznej wysiłków i strategicznej autonomii technologicznej na szczeblu UE oraz ukształtowanie nowych multidyscyplinarnych społeczności badawczych.
2.  Działania przejściowe w ramach instrumentu „Pionier” będą wdrażane w celu wsparcia inwestorów w opracowaniu ścieżki prowadzącej do rozwoju komercyjnego w Unii, jak na przykład w ramach demonstracji i studiów wykonalności, aby ocenić potencjalne uzasadnienie biznesowe oraz wspierać tworzenie firm typu spin-off i przedsiębiorstw typu start-up:
a)  ogłaszanie i treść zaproszeń do składania wniosków ustala się z uwzględnieniem celów i budżetu ustanowionych w programie prac w odniesieniu do odpowiedniego portfela działań;
b)  dotacje na ustaloną kwotę nieprzekraczającą 50 000 EUR mogą być przyznawane bez zaproszenia do składania wniosków wyłącznie w odniesieniu do działań już finansowanych w ramach instrumentu „Pionier” w celu przeprowadzenia pilnych działań koordynacyjnych i wspierających służących wzmocnieniu społeczności beneficjentów danego portfela działań lub ocenie możliwych firm typu spin-off lub innowacji mogącej tworzyć nowy rynek.
3.  Kryteria wyboru zdefiniowane w art. 25 mają zastosowanie do instrumentu „Pionier” EIC.
__________________
1a Mogłyby one obejmować takie tematy jak sztuczna inteligencja, technologie kwantowe, kontrola biologiczna, technologie „digital twins” drugiej generacji lub wszelkie inne zagadnienia określone w kontekście programowania strategicznego programu „Horyzont Europa” (w tym w ramach programów sieciowych państw członkowskich).
Poprawka 102
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 43
Artykuł 43
Artykuł 43
Akcelerator EIC
Akcelerator
1.  Beneficjent instrumentu „Akcelerator” EIC musi być podmiotem prawnym kwalifikującym się jako przedsiębiorstwo typu start-up, MŚP lub jako spółka o średniej kapitalizacji, z siedzibą w państwie członkowskim lub państwie stowarzyszonym. Wniosek może zostać przedłożony przez beneficjenta lub przez osobę fizyczną bądź podmiot prawny lub większą liczbę takich osób bądź podmiotów, które zamierzają ustanowić lub wesprzeć tego beneficjenta.
1.  Beneficjent instrumentu „Akcelerator” EIC musi być podmiotem prawnym kwalifikującym się jako przedsiębiorstwo typu start-up, przedsiębiorstwo scale-up, MŚP lub jako spółka o średniej kapitalizacji, z siedzibą w państwie członkowskim lub państwie stowarzyszonym. Wniosek może zostać przedłożony przez beneficjenta lub przez osobę fizyczną bądź podmiot prawny lub większą liczbę takich osób bądź podmiotów, które zamierzają ustanowić lub wesprzeć tego beneficjenta.
2.  Jedną decyzją o przyznaniu finansowania obejmuje się wszystkie formy wkładu Unii wnoszone w ramach finansowania mieszanego z EIC i zapewnia nią ich finansowanie.
2.  Jedną decyzją o przyznaniu finansowania obejmuje się wszystkie formy wkładu Unii wnoszone w ramach finansowania mieszanego z EIC i zapewnia nią ich finansowanie.
3.  Wnioski poddawane są indywidulanej ocenie przez niezależnych ekspertów i kwalifikowane w ramach corocznego otwartego zaproszenia z datami granicznymi, na podstawie art. 24–26, z zastrzeżeniem ust. 4.
3.  Wnioski poddawane są indywidualnej ocenie przez niezależnych ekspertów i kwalifikowane w ramach corocznego otwartego zaproszenia z datami granicznymi, na podstawie art. 24–26, z zastrzeżeniem ust. 4.
4.  Stosuje się następujące kryteria wyboru:
4.  Stosuje się następujące kryteria wyboru:
–  doskonałość;
–  doskonałość;
–  oddziaływanie;
–  oddziaływanie i wartość dodana UE;
–  poziom ryzyka związanego z działaniem oraz zapotrzebowanie na wsparcie ze strony Unii.
–  poziom ryzyka związanego z działaniem oraz zapotrzebowanie na wsparcie ze strony Unii.
5.  Za zgodą zainteresowanych wnioskodawców, wniosek dotyczący działania w zakresie innowacji i wprowadzenia na rynek, który spełnia już pierwsze dwa kryteria, może zostać przez Komisję lub organy finansujące realizujące program „Horyzont Europa” przedłożony bezpośrednio do oceny pod kątem ostatniego kryterium, z zastrzeżeniem spełnienia następujących warunków łącznych:
5.  Za zgodą zainteresowanych wnioskodawców, wniosek dotyczący działania w zakresie innowacji i wprowadzenia na rynek, zwłaszcza w Unii, który spełnia już pierwsze dwa kryteria, może zostać przez Komisję lub organy finansujące realizujące program „Horyzont Europa” (w tym EIT i WWiI) przedłożony bezpośrednio do oceny pod kątem ostatniego kryterium, z zastrzeżeniem spełnienia następujących warunków łącznych:
–  wniosek ten wynika z dowolnego innego działania finansowanego w ramach programu „Horyzont 2020” lub niniejszego programu albo z programu krajowego podobnego do instrumentu „Pionier” EIC i uznanego za taki przez Komisję;
–  wniosek ten wynika z dowolnego innego działania finansowanego w ramach programu „Horyzont 2020” lub niniejszego programu albo z programu krajowego uznanego przez Komisję za spełniający wymogi EIC;
–  oparty jest na przeglądzie poprzedniego projektu, w ramach którego oceniono poziom doskonałości i oddziaływanie wniosku oraz z zastrzeżeniem dodatkowych warunków i procesów określonych w programie prac.
–  oparty jest na przeglądzie poprzedniego projektu, w ramach którego oceniono poziom doskonałości i oddziaływanie wniosku oraz z zastrzeżeniem dodatkowych warunków i procesów określonych w programie prac.
6.  Pieczęć doskonałości można przyznać, jeżeli spełnione zostały następujące warunki łączne:
6.  Pieczęć doskonałości można przyznać, jeżeli spełnione zostały następujące warunki łączne:
–  beneficjent jest przedsiębiorstwem typu start-up lub MŚP,
–  beneficjent jest przedsiębiorstwem typu start-up lub MŚP,
–  wniosek kwalifikował się i przekroczył progi stosowane w pierwszych dwóch kryteriach wyboru, o których mowa w ust. 4,
–  wniosek kwalifikował się i przekroczył progi stosowane w pierwszych dwóch kryteriach wyboru, o których mowa w ust. 4,
–  przyznaje się ją w odniesieniu do działalności, która kwalifikowałyby się w ramach działania w zakresie innowacji.
–  przyznaje się ją w odniesieniu do działalności, która kwalifikowałyby się w ramach działania w zakresie innowacji.
7.  W przypadku wniosku, który przeszedł pozytywnie ocenę, niezależni eksperci przedstawiają propozycję odpowiedniego finansowania mieszanego z EIC, w oparciu o poniesione ryzyko oraz zasoby i czas niezbędne do wprowadzenia innowacji na rynek i jej wdrożenia.
7.  W przypadku wniosku, który przeszedł pozytywnie ocenę, niezależni eksperci przedstawiają propozycję odpowiedniego finansowania mieszanego z EIC, w oparciu o poniesione ryzyko oraz zasoby i czas niezbędne do wprowadzenia innowacji na rynek i jej wdrożenia.
Komisja może odrzucić wniosek zachowany przez niezależnych ekspertów z uzasadnionych względów, w tym ze względu na zgodność z celami polityki Unii.
Komisja może odrzucić wniosek zachowany przez niezależnych ekspertów z uzasadnionych względów, w tym ze względu na brak zgodności z celami polityki Unii.
8.  Dotacja lub zaliczka zwrotna będące elementami składowymi finansowania mieszanego nie może przekraczać 70 % kosztów wybranego działania w zakresie innowacji.
8.  Dotacja lub zaliczka zwrotna będące elementami składowymi finansowania mieszanego nie może przekraczać 70 % kosztów wybranego działania w zakresie innowacji.
9.  Tryb realizacji podlegających spłacie lub kapitałowych elementów składowych wsparcia w ramach finansowania mieszanego z EIC określa się w decyzji [program szczegółowy].
9.  Tryb realizacji podlegających spłacie lub kapitałowych elementów składowych wsparcia w ramach finansowania mieszanego z EIC określa się w decyzji [program szczegółowy].
10.  W umowie dotyczącej wybranego działania ustanawia się szczegółowe cele pośrednie i określa odpowiadające im płatności zaliczkowe i płatności w ratach w ramach finansowania mieszanego z EIC.
10.  W umowie dotyczącej wybranego działania ustanawia się szczegółowe mierzalne cele pośrednie i określa odpowiadające im płatności zaliczkowe i płatności w ratach w ramach finansowania mieszanego z EIC.
Działalność odpowiadającą działaniu w zakresie innowacji można rozpocząć, a pierwszą płatność zaliczkową w ramach dotacji lub zaliczkę zwrotną wypłacić jeszcze przed realizacją innych elementów składowych przyznanego finansowania mieszanego z EIC. Elementy te realizuje się pod warunkiem osiągnięcia szczegółowych celów pośrednich ustanowionych w umowie.
Działalność odpowiadającą działaniu w zakresie innowacji można rozpocząć, a pierwszą płatność zaliczkową w ramach dotacji lub zaliczkę zwrotną wypłacić jeszcze przed realizacją innych elementów składowych przyznanego finansowania mieszanego z EIC. Elementy te realizuje się pod warunkiem osiągnięcia szczegółowych celów pośrednich ustanowionych w umowie.
11.  Zgodnie z umową, jeżeli nie osiągnięto celów pośrednich, działanie zostaje zawieszone, zmienione lub zakończone. Działanie może również zostać zakończone, jeżeli nie można osiągnąć zamierzonego wprowadzenia na rynek.
11.  Zgodnie z umową, jeżeli nie osiągnięto mierzalnych celów pośrednich, działanie zostaje zawieszone, zmienione lub zakończone. Działanie może również zostać zakończone, jeżeli nie można osiągnąć zamierzonego wprowadzenia na rynek, zwłaszcza w Unii.
Komisja może podjąć decyzję o zwiększeniu finansowania mieszanego z EIC, z zastrzeżeniem przeglądu projektu przez niezależnych ekspertów zewnętrznych.
Komisja może podjąć decyzję o zwiększeniu finansowania mieszanego z EIC, z zastrzeżeniem przeglądu projektu przez niezależnych ekspertów zewnętrznych.
Poprawka 103
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 43 a (nowy)
Artykuł 43a
Innowacje stopniowe w sektorze MŚP
Oprócz instrumentów w ramach EIC, specjalny instrument na rzecz innowacji stopniowych w sektorze MŚP jest zarządzany i wdrażany centralnie, wspierając dotacje dla jednego beneficjenta na potrzeby działań w zakresie badań i innowacji we wszystkich klastrach, w sposób oddolny, w ramach stałego otwartego zaproszenia dostosowanego do potrzeb MŚP.
Poprawka 104
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 44
Artykuł 44
Artykuł 44
Powoływanie ekspertów zewnętrznych
Powoływanie niezależnych ekspertów zewnętrznych
1.  Na zasadzie odstępstwa od art. 237 ust. 3 rozporządzenia finansowego, ekspertów zewnętrznych można wybrać bez publikacji zaproszenia do wyrażenia zainteresowania, jeżeli jest to uzasadnione, a wyboru dokonuje się w sposób przejrzysty.
1.  Na zasadzie odstępstwa od art. 237 ust. 3 rozporządzenia finansowego, niezależnych ekspertów zewnętrznych można wyjątkowo wybrać bez publikacji zaproszenia do wyrażenia zainteresowania, tylko w przypadku gdy zaproszenie do wyrażenia zainteresowania nie wyłoniło odpowiednich ekspertów zewnętrznych. Każdy wybór ekspertów zewnętrznych bez zaproszenia do wyrażenia zainteresowania musi być należycie uzasadniony, a wyboru dokonuje się w sposób przejrzysty. Tacy eksperci muszą wykazać swoją niezależność oraz zdolność do wsparcia celów programu „Horyzont Europa”.
1a.  Niezależnych ekspertów zewnętrznych wybiera się na podstawie ich umiejętności, doświadczenia i wiedzy odpowiednich do celów realizacji powierzonego im zadania. Podczas powoływania niezależnych ekspertów zewnętrznych Komisja lub organ finansujący Unii dążą do zapewnienia wyważonej reprezentacji i składu grup eksperckich i paneli oceniających pod względem specjalizacji, pochodzenia geograficznego, płci i rodzaju organizacji, którą reprezentują.
2.  Zgodnie z art. 237 ust. 2 i 3 rozporządzenia finansowego ekspertom zewnętrznym wypłaca się wynagrodzenie na standardowych warunkach. W uzasadnionych przypadkach przyznane może zostać wynagrodzenie na poziomie wykraczającym poza standardowe warunki, w oparciu o standardy na odnośnym rynku, zwłaszcza w przypadku określonych ekspertów wysokiego szczebla.
2.  Zgodnie z art. 237 ust. 2 i 3 rozporządzenia finansowego niezależnym ekspertom zewnętrznym wypłaca się wynagrodzenie na standardowych warunkach.
3.  W uzupełnieniu przepisów art. 38 ust. 2 i 3 rozporządzenia finansowego, nazwiska ekspertów zewnętrznych dokonujących oceny wniosków o udzielenie dotacji, którzy są powoływani do działania we własnym imieniu, publikuje się co najmniej raz do roku na stronie internetowej Komisji lub organu finansującego, wraz z informacją o obszarach, w których eksperci ci się specjalizują. Takie informacje gromadzi się, przetwarza i publikuje zgodnie z przepisami UE dotyczącymi ochrony danych.
3.  W uzupełnieniu przepisów art. 38 ust. 2 i 3 rozporządzenia finansowego, nazwiska niezależnych ekspertów zewnętrznych dokonujących oceny wniosków o udzielenie dotacji, którzy są powoływani do działania we własnym imieniu, publikuje się co najmniej raz do roku na stronie internetowej Komisji lub organu finansującego, wraz z informacją o obszarach, w których eksperci ci się specjalizują. Takie informacje gromadzi się, przetwarza i publikuje zgodnie z przepisami UE dotyczącymi ochrony danych.
3a.  Komisja lub odpowiedni organ finansujący zapewnia, by ekspert w sytuacji konfliktu interesów w związku ze sprawą, w odniesieniu do której wymagana jest jego opinia, nie dokonywał ocen ani nie udzielał porad ani pomocy w tej konkretnej sprawie.
3b.  Aby zagwarantować jakość oceny, należy zapewnić odpowiednią liczbę niezależnych ekspertów do każdego zaproszenia do składania wniosków.
3c.  Poziom wynagrodzenia wszystkich niezależnych i zewnętrznych ekspertów jest zgłaszany co roku Parlamentowi Europejskiemu i Radzie. Wynagrodzenia należy pokrywać z wydatków administracyjnych programu.
Poprawka 105
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 45
Artykuł 45
Artykuł 45
Monitorowanie i sprawozdawczość
Monitorowanie i sprawozdawczość
1.  Komisja corocznie monitoruje realizację programu „Horyzont Europa”, jego programu szczegółowego i działań EIT. Roczne sprawozdania monitorujące obejmują:
1.  Wskaźniki odzwierciedlające postępy w realizacji programu w odniesieniu do celów ustanowionych w art. 3 określono w załączniku V, wraz ze ścieżkami oddziaływania.
(i)   wskaźniki w odniesieniu do celów ustanowionych w art. 3 i określone w załączniku V, wraz ze ścieżkami oddziaływania;
(ii)  informacje na temat wdrażania zasad finansowania i zagadnień przekrojowych ustanowionych w szczególności w art. 6a, takich jak poziom włączenia nauk społecznych i humanistycznych, stosunek między niższymi i wyższymi poziomami gotowości technologicznej w badaniach opartych na współpracy, udział państw objętych inicjatywą szerszego uczestnictwa, wykaz państw objętych inicjatywą szerszego uczestnictwa aktualizowany w programach prac, postępy w zmniejszaniu przepaści w badaniach, rozwoju i innowacjach, zasięg geograficzny w projektach realizowanych w ramach współpracy, wynagrodzenia naukowców, stosowanie dwuetapowej procedury składania i oceny wniosków, stosowanie przeglądu oceny i poziom skarg, poziom uwzględniania kwestii klimatu i powiązane wydatki, uczestnictwo MŚP, w tym w porównaniu z krajowymi instrumentami specjalnymi na rzecz MŚP, udział sektora prywatnego, postępy w zakresie równości płci, pieczęci doskonałości, partnerstwa publiczno-prywatne, a także efekt mnożnikowy względem dodatkowego finansowania prywatnego i publicznego, finansowanie łączone i skumulowane z innych unijnych funduszy, w szczególności synergie z programami, o których mowa w załączniku IV, korzystanie z infrastruktur badawczych wspieranych przez inne unijne programy finansowania, Szybka ścieżka do badań naukowych i innowacji, poziom i oddziaływanie współpracy międzynarodowej, także w odniesieniu do zasady wzajemności, zaangażowanie obywateli i uczestnictwo społeczeństwa obywatelskiego, zarówno na szczeblu krajowym, jak i unijnym;
(iii)  poziomy wydatków na obszary interwencji, zgodnie z załącznikiem I, oraz kwestie przekrojowe w programie i EIT w celu umożliwienia analizy portfela, przy czym w celu zwiększenia przejrzystości dane te będą także udostępniane publicznie w dostępny sposób na stronie internetowej Komisji, zgodnie z najnowszą aktualizacją;
(iv)  poziom nadmiaru zgłoszeń, w szczególności liczbę wniosków na linię budżetową i obszary interwencji, ich średnią punktację, udział wniosków powyżej i poniżej wartości progowej.
2.  Komisja jest uprawniona do przyjęcia, zgodnie z art. 50, aktów delegowanych dotyczących zmian do załącznika V w celu uzupełnienia lub zmiany wskaźników ścieżek oddziaływania, jeżeli uzna to za konieczne, oraz ustanawiania poziomów wyjściowych i docelowych.
2.  Komisja jest uprawniona do przyjęcia, zgodnie z art. 50, aktów delegowanych dotyczących zmian do załącznika V w celu uzupełnienia lub zmiany wskaźników ścieżek oddziaływania, jeżeli uzna to za konieczne, oraz ustanawiania poziomów wyjściowych i docelowych.
3.  System sprawozdawczości dotyczącej realizacji celów zapewnia wydajne, skuteczne i terminowe gromadzenie danych na potrzeby monitorowania realizacji programu i jego rezultatów. W tym celu na odbiorców finansowania ze środków unijnych oraz (w stosownych przypadkach) państwa członkowskie nakłada się proporcjonalne wymogi dotyczące sprawozdawczości.
3.  System sprawozdawczości dotyczącej realizacji celów zapewnia wydajne, skuteczne i terminowe gromadzenie danych na potrzeby monitorowania realizacji programu i jego rezultatów, bez zwiększania obciążenia administracyjnego dla beneficjentów. W szczególności dane dla projektów finansowanych w ramach ERBN, partnerstw europejskich, misji, EIC i EIT należy ująć w tej samej bazie danych co działania finansowane bezpośrednio w ramach programu (tj. baza danych E-corda).
3a.  Analiza jakościowa Komisji oraz unijnych lub krajowych organów finansujących uzupełnia w jak największym stopniu dane ilościowe.
Poprawka 106
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 46
Artykuł 46
Artykuł 46
Informacja, komunikacja, promocja, upowszechnianie i wykorzystywanie
Informacja, komunikacja, promocja, upowszechnianie i wykorzystywanie
1.  Odbiorcy finansowania unijnego uznają pochodzenie i zapewniają eksponowanie finansowania unijnego (w szczególności podczas promowania działań i ich rezultatów) poprzez dostarczanie spójnych, skutecznych i proporcjonalnych informacji skierowanych do różnych grup odbiorców, w tym do mediów i opinii publicznej.
1.  Odbiorcy finansowania unijnego uznają pochodzenie i zapewniają eksponowanie finansowania unijnego (w szczególności podczas promowania działań i ich rezultatów, w tym w odniesieniu do nagród) poprzez dostarczanie spójnych, skutecznych i proporcjonalnych informacji skierowanych do różnych grup odbiorców, w tym do mediów i opinii publicznej.
2.  Komisja prowadzi działalność informacyjną i komunikacyjną związaną z programem, jego działaniami i rezultatami. Zasoby finansowe przydzielone na program przyczyniają się również do komunikacji instytucjonalnej w zakresie priorytetów politycznych Unii, o ile są one związane z celami, o których mowa w art. 3.
2.  Komisja prowadzi działalność informacyjną i komunikacyjną związaną z programem, jego działaniami i rezultatami. W szczególności dostarcza państwom członkowskim i beneficjentom terminowych i szczegółowych informacji.
3.  Komisja ustanawia również strategię na rzecz upowszechniania i wykorzystywania służącą zwiększeniu dostępności i rozpowszechniania uzyskanych w programie rezultatów badań naukowych i innowacji oraz wiedzy, aby przyspieszyć ich wykorzystywanie, a następnie absorbcję przez rynek, oraz aby zwiększyć oddziaływanie programu. Zasoby finansowe przydzielone na program przyczyniają się również do komunikacji instytucjonalnej w zakresie priorytetów politycznych Unii oraz działalności w zakresie informacji, komunikacji, promocji, upowszechniania i wykorzystywania, o ile jest ona związana z celami, o których mowa w art. 3.
3.  Komisja ustanawia również strategię na rzecz upowszechniania i wykorzystywania służącą zwiększeniu dostępności i rozpowszechniania uzyskanych w programie rezultatów badań naukowych i innowacji oraz wiedzy, aby przyspieszyć ich wykorzystywanie, a następnie absorpcję przez rynek, zwłaszcza w Unii, oraz aby zwiększyć oddziaływanie programu. Zasoby finansowe przydzielone na program przyczyniają się również do komunikacji instytucjonalnej w zakresie priorytetów politycznych Unii oraz działalności w zakresie informacji, komunikacji, promocji, upowszechniania i wykorzystywania, o ile jest ona związana z celami, o których mowa w art. 3.
Poprawka 107
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 47
Artykuł 47
Artykuł 47
Ocena programu
Ocena programu
1.  Oceny programu przeprowadza się w terminie pozwalającym na uwzględnienie ich wyników w procesie decyzyjnym dotyczącym programu, jego następcy i innych istotnych inicjatyw w dziedzinie badań naukowych i innowacji.
1.  Oceny programu przeprowadza się w terminie i udostępnia publicznie w celu uwzględnienia ich wyników w procesie decyzyjnym dotyczącym programu, jego następcy i innych istotnych inicjatyw w dziedzinie badań naukowych i innowacji.
1a.  Misje są w pełni oceniane do dnia 31 grudnia 2022 r. przed podjęciem jakichkolwiek decyzji dotyczących nowych misji lub przekierowania, zakończenia lub kontynuowania misji bądź zwiększenia ich budżetu. Wyniki oceny misji są podawane do wiadomości publicznej oraz obejmują między innymi analizę procesu ich wyboru oraz zarządzanie nimi, obszar ich zainteresowania i ich wykonanie.
2.  Ocena okresowa programu przeprowadzana jest z chwilą, gdy dostępne są wystarczające informacje na temat realizacji programu, jednak nie później niż w ciągu czterech lat od rozpoczęcia realizacji programu. Obejmuje ona ocenę długoterminowych skutków poprzednich programów ramowych i stanowi podstawę do dostosowania realizacji programu, w razie potrzeby.
2.  Ocena okresowa programu przeprowadzana jest z chwilą, gdy dostępne są wystarczające informacje na temat realizacji programu, jednak nie później niż w ciągu trzech lat od rozpoczęcia realizacji programu. Obejmuje ona analizę portfela i ocenę długoterminowych skutków poprzednich programów ramowych i stanowi podstawę do dostosowania realizacji programu lub przeglądu programu, w razie potrzeby. Ocenia ona skuteczność, wydajność, przydatność, spójność, efekt mnożnikowy, komplementarność z innymi unijnymi i krajowymi programami finansowania badań, rozwoju i innowacji oraz wartość dodaną UE. W szczególności należy oceniać oddziaływanie środków finansowych przeniesionych z innych programów unijnych.
3.  Po zakończeniu realizacji programu, lecz nie później niż cztery lata po upływie okresu określonego w art. 1, Komisja dokonuje oceny końcowej programu. Obejmuje ona ocenę długoterminowych skutków poprzednich programów ramowych.
3.  Po zakończeniu realizacji programu, lecz nie później niż trzy lata po upływie okresu określonego w art. 1, Komisja dokonuje oceny końcowej programu. Obejmuje ona ocenę długoterminowych skutków poprzednich programów ramowych.
4.  Komisja przekazuje wnioski z tych ocen, opatrzone własnymi komentarzami, Parlamentowi Europejskiemu, Radzie, Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu i Komitetowi Regionów.
4.  Komisja publikuje i rozpowszechnia wyniki i wnioski z tych ocen, opatrzone własnymi komentarzami, oraz prezentuje je Parlamentowi Europejskiemu, Radzie, Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu i Komitetowi Regionów.
Poprawka 108
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 48
Artykuł 48
Artykuł 48
Audyty
Audyty
1.  System kontroli programu zapewnia właściwą równowagę między zaufaniem a kontrolą, z uwzględnieniem kosztów administracyjnych i innych kosztów kontroli na wszystkich poziomach, w szczególności kosztów ponoszonych przez beneficjentów.
1.  System kontroli programu zapewnia właściwą równowagę między zaufaniem a kontrolą, z uwzględnieniem kosztów administracyjnych i innych kosztów kontroli na wszystkich poziomach, w szczególności kosztów ponoszonych przez beneficjentów. Zasady audytu muszą być jasne i spójne w całym programie.
2.  Podstawą strategii audytu w odniesieniu do programu jest audyt finansowy reprezentatywnej próby wydatków w całym programie. Reprezentatywną próbę uzupełnia wybór oparty na ocenie ryzyka związanego z wydatkami. Działania otrzymujące wspólne finansowanie z różnych programów unijnych poddawane są tylko jednemu audytowi obejmującemu wszystkie odnośne programy i ich odpowiednie obowiązujące przepisy.
2.  Podstawą strategii audytu w odniesieniu do programu jest audyt finansowy reprezentatywnej próby wydatków w całym programie. Reprezentatywną próbę uzupełnia wybór oparty na ocenie ryzyka związanego z wydatkami. Działania otrzymujące wspólne finansowanie z różnych programów unijnych poddawane są tylko jednemu audytowi obejmującemu wszystkie odnośne programy i ich odpowiednie obowiązujące przepisy.
3.  Ponadto Komisja lub organ finansujący może opierać się na połączonych przeglądach systemów na poziomie beneficjenta. Takie połączone przeglądy są fakultatywne w odniesieniu do określonych rodzajów beneficjentów i składają się z audytu systemów i procesu, uzupełnionego audytem transakcji i przeprowadzanego przez właściwego niezależnego audytora posiadającego uprawnienia do wykonywania ustawowych badań dokumentów rachunkowych zgodnie z dyrektywą 2006/43/WE34. Mogą być one wykorzystywane przez Komisję lub organ finansujący w celu określenia ogólnej pewności co do należytego zarządzania finansami w odniesieniu do wydatków oraz w celu ponownego rozważenia poziomu audytów ex post i poświadczeń dotyczących sprawozdania finansowego.
3.  Ponadto Komisja lub organ finansujący może opierać się na połączonych przeglądach systemów na poziomie beneficjenta. Takie połączone przeglądy są fakultatywne w odniesieniu do określonych rodzajów beneficjentów i składają się z audytu systemów i procesu, uzupełnionego audytem transakcji i przeprowadzanego przez właściwego niezależnego audytora posiadającego uprawnienia do wykonywania ustawowych badań dokumentów rachunkowych zgodnie z dyrektywą 2006/43/WE34. Mogą być one wykorzystywane przez Komisję lub organ finansujący w celu określenia ogólnej pewności co do należytego zarządzania finansami w odniesieniu do wydatków oraz w celu ponownego rozważenia kwalifikowalności zgłoszonych kosztów i poziomu audytów ex post i poświadczeń dotyczących sprawozdania finansowego.
4.  Zgodnie z art. 127 rozporządzenia finansowego Komisja lub organ finansujący może opierać się na audytach dotyczących wykorzystania wkładów Unii przeprowadzanych przez inne osoby lub podmioty, w tym przez osoby lub podmioty inne niż te, które zostały upoważnione przez instytucje lub organy Unii.
4.  Zgodnie z art. 127 rozporządzenia finansowego Komisja lub organ finansujący opiera się na audytach dotyczących wykorzystania wkładów Unii przeprowadzanych przez inne certyfikowane osoby lub podmioty, w tym przez osoby lub podmioty inne niż te, które zostały upoważnione przez instytucje lub organy Unii.
5.  Audyty można przeprowadzać w okresie do dwóch lat od płatności salda.
5.  Audyty można przeprowadzać w okresie do dwóch lat od daty zakończenia projektu.
5a.  Komisja publikuje wytyczne dotyczące audytów opracowane we współpracy z Europejskim Trybunałem Obrachunkowym. Audytorzy zapewniają przejrzystość przeprowadzonych audytów, a także wiarygodną i jednolitą interpretację zasad audytu w całym okresie trwania programu w celu zapewnienia pewności prawa.
__________________
__________________
34 Dyrektywa 2006/43/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 maja 2006 r. w sprawie ustawowych badań rocznych sprawozdań finansowych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych, zmieniająca dyrektywy Rady 78/660/EWG i 83/349/EWG oraz uchylająca dyrektywę Rady 84/253/EWG (Dz.U. L 157 z 9.6.2006, s. 87).
34 Dyrektywa 2006/43/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 maja 2006 r. w sprawie ustawowych badań rocznych sprawozdań finansowych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych, zmieniająca dyrektywy Rady 78/660/EWG i 83/349/EWG oraz uchylająca dyrektywę Rady 84/253/EWG (Dz.U. L 157 z 9.6.2006, s. 87).
Poprawka 109
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik I – punkt 1 – wprowadzenie
1)  Filar I „Otwarta nauka”
1)  Filar I „Doskonała i otwarta nauka”
Poprawka 110
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik I – punkt 1 – akapit 1 – litera a – wprowadzenie
a)  Europejska Rada ds. Badań Naukowych: zapewnienie atrakcyjnego i elastycznego finansowania umożliwiającego utalentowanym i kreatywnym naukowcom indywidualnym i ich zespołom podążanie najbardziej obiecującymi ścieżkami w pionierskich dziedzinach nauki, a przyznawanego na zasadach ogólnounijnej konkurencji.
a)  Europejska Rada ds. Badań Naukowych: zapewnienie atrakcyjnego i elastycznego finansowania umożliwiającego utalentowanym i kreatywnym naukowcom indywidualnym, z ukierunkowaniem na młodych naukowców, i ich zespołom podążanie najbardziej obiecującymi ścieżkami w pionierskich dziedzinach nauki, a przyznawanego na zasadach ogólnounijnej konkurencji.
Poprawka 111
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik I – punkt 1 – akapit 1 – litera b – wprowadzenie
b)  Działania „Maria Skłodowska-Curie”: umożliwianie naukowcom zdobycie nowej wiedzy i umiejętności dzięki mobilności i gromadzeniu doświadczenia w różnych krajach, sektorach i dyscyplinach, a także strukturyzacja i usprawnienie instytucjonalnych i krajowych systemów rekrutacji, szkoleń i rozwoju kariery naukowej; w ten sposób działania „Maria Skłodowska-Curie” pomagają w tworzeniu podstaw doskonałego środowiska badawczego Europy, przyczyniając się do pobudzenia zatrudnienia, wzrostu gospodarczego i inwestycji oraz do pokonywania obecnych i przyszłych wyzwań społecznych.
b)  Działania „Maria Skłodowska-Curie”: umożliwianie naukowcom zdobycie nowej wiedzy i umiejętności dzięki mobilności i gromadzeniu doświadczenia w różnych krajach, sektorach i dyscyplinach, a także strukturyzacja i usprawnienie instytucjonalnych i krajowych systemów rekrutacji, szkoleń i rozwoju kariery naukowej; w ten sposób działania „Maria Skłodowska-Curie” pomagają w tworzeniu podstaw doskonałego środowiska badawczego Europy w całej Europie, przyczyniając się do pobudzenia zatrudnienia, wzrostu gospodarczego i inwestycji oraz do pokonywania obecnych i przyszłych wyzwań społecznych.
Poprawka 112
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik I – punkt 1 – akapit 1 – litera b – akapit 1
Obszary interwencji: dbanie o doskonałość poprzez wspieranie mobilności naukowców ponad granicami, sektorami i dyscyplinami; wspieranie zdobywania nowych umiejętności przez naukowców poprzez zapewnianie im szkoleń najwyższej jakości; wzmacnianie kapitału ludzkiego i rozwój umiejętności w europejskiej przestrzeni badawczej; zwiększenie synergii i ułatwianie jej osiągania; propagowanie działań informacyjnych dla ogółu społeczeństwa.
Obszary interwencji: dbanie o doskonałość poprzez wspieranie mobilności naukowców ponad granicami, sektorami i dyscyplinami; wspieranie zdobywania nowych umiejętności przez naukowców poprzez zapewnianie im szkoleń najwyższej jakości; wzmacnianie zasobów ludzkich i rozwój umiejętności w europejskiej przestrzeni badawczej; zwiększenie synergii i ułatwianie jej osiągania; propagowanie działań informacyjnych dla ogółu społeczeństwa.
Poprawka 113
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik I – punkt 2 – wprowadzenie
2)  Filar II „Globalne wyzwania i konkurencyjność przemysłowa”
2)  Filar II „Globalne wyzwania i europejska konkurencyjność przemysłowa”
Poprawka 114
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik I – punkt 2 – akapit 2
Aby jak najbardziej zwiększyć elastyczność i efekt synergii, działania w zakresie badań naukowych i innowacji zostaną pogrupowane w pięć klastrów, które indywidualnie i wspólnie będą tworzyć zachęty do współpracy interdyscyplinarnej, międzysektorowej i między obszarami polityki, a także transgranicznej i międzynarodowej.
Aby jak najbardziej zwiększyć elastyczność i efekt synergii, działania w zakresie badań naukowych i innowacji zostaną pogrupowane w sześć klastrów, wzajemnie połączonych za pomocą paneuropejskich infrastruktur badawczych, które indywidualnie i wspólnie będą tworzyć zachęty do współpracy interdyscyplinarnej, międzysektorowej i między obszarami polityki, a także transgranicznej i międzynarodowej. Sześć klastrów będzie także wspierać innowacje w poszczególnych MŚP w sposób oddolny w drodze dotacji.
Poprawka 115
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik I – punkt 2 – akapit 4 – litera a – wprowadzenie
a)  klaster „Zdrowie”: poprawa i ochrona zdrowia obywateli w każdym wieku poprzez opracowanie innowacyjnych rozwiązań na potrzeby profilaktyki, diagnozowania, monitorowania i leczenia chorób; ograniczenie zagrożeń dla zdrowia, ochrona ludności i propagowanie dobrego stanu zdrowia; sprawienie, aby publiczne systemy opieki zdrowotnej były bardziej opłacalne, sprawiedliwe i zrównoważone; oraz wspieranie i umożliwianie zaangażowania pacjentów i samozarządzania.
a)  klaster „Zdrowie”: poprawa i ochrona zdrowia obywateli w każdym wieku poprzez opracowanie innowacyjnych rozwiązań na potrzeby profilaktyki, diagnozowania, monitorowania i leczenia chorób oraz opracowywania technologii medycznych; ograniczenie zagrożeń dla zdrowia, ochrona ludności i propagowanie dobrego stanu zdrowia; sprawienie, aby publiczne systemy opieki zdrowotnej były bardziej opłacalne, sprawiedliwe i zrównoważone; oraz wspieranie i umożliwianie zaangażowania pacjentów i samozarządzania.
Poprawka 116
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik I – punkt 2 – akapit 4 – litera b – wprowadzenie
b)  klaster „Integracyjne i bezpieczne społeczeństwo”: wzmocnienie europejskich wartości demokratycznych, w tym praworządności i praw podstawowych, ochrona naszego dziedzictwa kulturowego oraz propagowanie przemian społeczno-gospodarczych, które przyczyniają się do włączenia społecznego i wzrostu gospodarczego, a jednocześnie pokonywanie wyzwań wynikających z utrzymujących się zagrożeń dla bezpieczeństwa, w tym cyberprzestępczości, oraz związanych z klęskami żywiołowymi i katastrofami spowodowanymi przez człowieka.
b)  klaster „Integracyjne i kreatywne społeczeństwo”: wzmocnienie europejskich wartości demokratycznych, w tym praworządności i praw podstawowych, ochrona naszego dziedzictwa kulturowego, badanie potencjału sektora kultury i sektora kreatywnego oraz propagowanie przemian społeczno-gospodarczych, które przyczyniają się do włączenia społecznego i wzrostu gospodarczego, w tym zarządzania migracjami i integracji migrantów.
Poprawka 117
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik I – punkt 2 – akapit 4 – litera b – akapit 1
Obszary interwencji: demokracja; dziedzictwo kulturowe; przemiany społeczne i gospodarcze; społeczeństwa odporne na klęski żywiołowe i katastrofy; ochrona i bezpieczeństwo; cyberbezpieczeństwo;
Obszary interwencji: demokracja; kultura i kreatywność; przemiany społeczne, kulturowe i gospodarcze; nauki społeczne i humanistyczne.
Poprawka 118
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik I – punkt 2 – akapit 4 – litera c – akapit 1
Obszary interwencji: technologie produkcyjne; technologie cyfrowe; materiały zaawansowane; sztuczna inteligencja i robotyka; internet nowej generacji; obliczenia wielkiej skali i duże zbiory danych; gałęzie przemysłu o obiegu zamkniętym; niskoemisyjny i ekologiczny przemysł; przestrzeń kosmiczna;
Obszary interwencji: technologie produkcyjne; technologie cyfrowe; materiały zaawansowane; sztuczna inteligencja i robotyka; internet nowej generacji; technologie kwantowe; obliczenia wielkiej skali i duże zbiory danych; gałęzie przemysłu o obiegu zamkniętym; niskoemisyjny i ekologiczny przemysł; przestrzeń kosmiczna;
Poprawka 119
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik I – punkt 2 – akapit 4 – litera c a (nowa)
ca)  klaster „Bezpieczne społeczeństwo”: pokonywanie wyzwań wynikających z utrzymujących się zagrożeń dla bezpieczeństwa, w tym cyberprzestępczości, oraz związanych z klęskami żywiołowymi i katastrofami spowodowanymi przez człowieka.
Obszary interwencji: przestępczość zorganizowana; terroryzm, ekstremizm, radykalizacja i przemoc na tle ideologicznym; zarządzanie ochroną granic; cyberbezpieczeństwo, prywatność, ochrona danych; ochrona infrastruktur krytycznych i poprawa odporności na katastrofy; piractwo i podrabiane produkty; wspieranie zewnętrznych polityk bezpieczeństwa Unii, w tym przez zapobieganie konfliktom i budowanie pokoju; promowanie koordynacji, współpracy i synergii.
Poprawka 120
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik I – punkt 2 – akapit 4 – litera d – wprowadzenie
d)  klaster „Klimat, energetyka i mobilność”: przeciwdziałanie zmianie klimatu dzięki lepszemu zrozumieniu jej przyczyn, ewolucji, ryzyka, skutków i szans, a także poprzez uczynienie sektorów energetyki i transportu bardziej przyjaznymi dla klimatu i środowiska, wydajniejszymi, bardziej konkurencyjnymi, korzystającymi w większym stopniu z systemów inteligentnych, bezpieczniejszymi i bardziej odpornymi.
d)  klaster „Klimat, energetyka i mobilność”: przeciwdziałanie zmianie klimatu dzięki lepszemu zrozumieniu jej przyczyn, ewolucji, ryzyka, skutków i szans, a także poprzez uczynienie sektorów energetyki i transportu bardziej przyjaznymi dla klimatu i środowiska, wydajniejszymi, bardziej konkurencyjnymi, korzystającymi w większym stopniu z systemów inteligentnych, bezpieczniejszymi i bardziej odpornymi; promowanie wykorzystywania odnawialnych źródeł energii i zmian zachowania.
Poprawka 121
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik I – punkt 2 – akapit 4 – litera d – akapit 1
Obszary interwencji: nauka o klimacie i rozwiązania w zakresie klimatu; dostawy energii; systemy i sieci energetyczne; budynki i infrastruktura przemysłowa w transformacji energetyki; społeczności i miasta; konkurencyjność przemysłowa w transporcie; ekologiczny transport i ekologiczna mobilność; inteligentna mobilność; magazynowanie energii;
Obszary interwencji: nauka o klimacie i rozwiązania w zakresie klimatu; dostawy energii; systemy i sieci energetyczne; budynki w transformacji energetyki; infrastruktura przemysłowa w transformacji energetyki; regiony górnicze w okresie transformacji; społeczności i miasta; konkurencyjność przemysłowa w transporcie; ekologiczny transport i ekologiczna mobilność; inteligentna mobilność; magazynowanie energii;
Poprawka 122
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik I – punkt 2 – akapit 4 – litera e – wprowadzenie
e)  klaster „Żywność i zasoby naturalne”: ochrona, odnowa i zrównoważone wykorzystywanie zasobów naturalnych i biologicznych z lądu i morza oraz zrównoważone zarządzanie nimi, aby rozwiązać problemy w zakresie bezpieczeństwa żywnościowego i bezpiecznej diety oraz przejść na niskoemisyjną, zasobooszczędną gospodarkę o obiegu zamkniętym.
e)  klaster „Żywność, zasoby naturalne i rolnictwo”; ochrona, odnowa i zrównoważone wykorzystywanie zasobów naturalnych i biologicznych z lądu, wód śródlądowych i morza oraz zrównoważone zarządzanie nimi, aby rozwiązać problemy w zakresie bezpieczeństwa żywnościowego i bezpiecznej diety oraz przejść na niskoemisyjną, zasobooszczędną gospodarkę o obiegu zamkniętym.
Poprawka 123
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik I – punkt 2 – akapit 4 – litera e – akapit 1
Obszary interwencji: obserwacja środowiska; różnorodność biologiczna i kapitał naturalny; rolnictwo, leśnictwo i obszary wiejskie; morza i oceany; systemy żywnościowe; systemy innowacji opartych na biotechnologii; systemy o obiegu zamkniętym;
Obszary interwencji: obserwacja środowiska; różnorodność biologiczna i kapitał naturalny; rolnictwo, leśnictwo i obszary wiejskie; morza, oceany, wody śródlądowe i niebieska gospodarka; systemy żywnościowe; systemy innowacji opartych na biotechnologii; systemy o obiegu zamkniętym;
Poprawka 124
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik I – punkt 2 – akapit 4 – litera f – akapit 1
Obszary interwencji: zdrowie; odporność i bezpieczeństwo; technologie cyfrowe i przemysł; klimat, energetyka i mobilność; żywność i zasoby naturalne; wspieranie funkcjonowania rynku wewnętrznego i zarządzania gospodarką Unii; wspieranie państw członkowskich we wdrażaniu przez nie aktów prawnych i opracowywaniu strategii inteligentnej specjalizacji; narzędzia analityczne i metody na potrzeby kształtowania polityki; zarządzanie wiedzą; transfer wiedzy i technologii; wsparcie dla nauki na rzecz platform polityki.
Obszary interwencji: zdrowie; integracyjne i kreatywne społeczeństwo; bezpieczne społeczeństwo; technologie cyfrowe, przemysł i przestrzeń kosmiczna; klimat, energetyka i mobilność; żywność i zasoby naturalne; wspieranie funkcjonowania rynku wewnętrznego i zarządzania gospodarką Unii; wspieranie państw członkowskich we wdrażaniu przez nie aktów prawnych i opracowywaniu strategii inteligentnej specjalizacji; narzędzia analityczne i metody na potrzeby kształtowania polityki; zarządzanie wiedzą; transfer wiedzy i technologii; wsparcie dla nauki na rzecz platform polityki.
Poprawka 125
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik I – punkt 3 – wprowadzenie
3)  Filar III „Otwarte innowacje
3)  Filar III „Innowacyjna Europa
Poprawka 126
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik I – punkt 3 – akapit 1 – wprowadzenie
W ramach tego filaru, zgodnie z art. 4, prowadzona będzie opisana poniżej działalność w celu wspierania wszelkich form innowacji, w tym innowacji przełomowych, oraz wzmocnienia wprowadzania innowacyjnych rozwiązań na rynek. Przyczyni się ona również do realizacji innych celów szczegółowych programu określonych w art. 3.
W ramach tego filaru, zgodnie z art. 4, prowadzona będzie opisana poniżej działalność w celu wspierania wszelkich form innowacji, w tym innowacji przełomowych, technologicznych i społecznych, oraz wzmocnienia wprowadzania innowacyjnych rozwiązań na rynek, w szczególności przez przedsiębiorstwa typu start-up oraz MŚP współpracujące z instytutami badawczymi. Przyczyni się ona również do realizacji innych celów szczegółowych programu określonych w art. 3.
Poprawka 127
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik I – punkt 4 – akapit 1
W ramach tej części, zgodnie z art. 4, prowadzona będzie opisana poniżej działalność w celu optymalizacji realizacji programu pod kątem zwiększenia oddziaływania w obrębie wzmocnionej europejskiej przestrzeni badawczej. Będzie ona również wspierać realizację innych celów szczegółowych programu określonych w art. 3. Część ta stanowić będzie podporę całego programu, a w jej ramach wspierana będzie działalność przyczyniająca się do tworzenia Europy w większym stopniu opartej na wiedzy i innowacyjności, zapewniającej równość płci i zajmującej pozycję w czołówce globalnej konkurencji, tym samym prowadząca do optymalizacji krajowych atutów i potencjału w całej Europie w ramach sprawnie funkcjonującej europejskiej przestrzeni badawczej (EPB) ze swobodnym przepływem wiedzy i wysoko wykwalifikowanych pracowników, w której wyniki badań naukowych i innowacji są zrozumiałe i wiarygodne dla poinformowanych obywateli oraz przynoszą korzyści ogółowi społeczeństwa, a polityka UE, w szczególności w zakresie badań naukowych i innowacji, jest oparta na dowodach naukowych wysokiej jakości.
W ramach tej części, zgodnie z art. 4, prowadzona będzie opisana poniżej działalność w celu optymalizacji realizacji programu pod kątem zwiększenia oddziaływania i atrakcyjności w obrębie wzmocnionej europejskiej przestrzeni badawczej. Będzie ona również wspierać realizację innych celów szczegółowych programu określonych w art. 3. Część ta stanowić będzie podporę całego programu, a w jej ramach wspierana będzie działalność przyczyniająca się do przyciągania talentów w Unii i rozwiązywania problemu drenażu mózgów. Przyczyni się ona także do tworzenia Europy w większym stopniu opartej na wiedzy i innowacyjności, zapewniającej równość płci i zajmującej pozycję w czołówce globalnej konkurencji, tym samym prowadząca do optymalizacji krajowych atutów i potencjału w całej Europie w ramach sprawnie funkcjonującej europejskiej przestrzeni badawczej (EPB) ze swobodnym zrównoważonym przepływem wiedzy i wysoko wykwalifikowanych pracowników, w której wyniki badań naukowych i innowacji są zrozumiałe i wiarygodne dla poinformowanych obywateli oraz przynoszą korzyści ogółowi społeczeństwa, a polityka UE, w szczególności w zakresie badań naukowych i innowacji, jest oparta na dowodach naukowych wysokiej jakości.
Poprawka 128
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik I – punkt 4 – akapit 2
Obszary interwencji: dzielenie się doskonałością; zreformowanie i usprawnienie europejskiego systemu badań naukowych i innowacji.
Obszary interwencji: szerzenie doskonałości i zwiększanie uczestnictwa dzięki instrumentom współpracy, partnerstwa, inicjatywom katedr EPB, europejskiej współpracy naukowo-technicznej, inicjatywom doskonałości i stypendiom w ramach szerszego uczestnictwa; zreformowanie i usprawnienie europejskiego systemu badań naukowych i innowacji.
Poprawka 129
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik II – akapit 2 – tiret 1
–  działanie w zakresie badań naukowych i innowacji: działanie polegające głównie na działalności w celu stworzenia nowej wiedzy lub zbadania wykonalności nowych bądź udoskonalonych technologii, produktów, procesów, usług lub rozwiązań. Może ono obejmować badania podstawowe i stosowane, rozwój i integrację technologii, testowanie i walidację na małą skalę prototypu w środowisku laboratoryjnym lub symulowanym;
–  działanie w zakresie badań naukowych i innowacji: działanie polegające głównie na działalności w celu stworzenia nowej wiedzy lub zbadania wykonalności nowych bądź udoskonalonych technologii, produktów, procesów, usług lub rozwiązań. Może ono obejmować badania podstawowe i stosowane, rozwój i integrację technologii, testowanie i walidację na małą skalę prototypu w środowisku laboratoryjnym lub symulowanym. Logika Szybkiej ścieżki do badań naukowych i innowacji będzie stosowana względem wybranej liczby działań w zakresie badań naukowych i innowacji opartych na współpracy;
Poprawka 130
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik II – akapit 2 – tiret 6
–  działanie do celów współfinansowania programu: działanie w celu zapewnienia współfinansowania programu działań ustanowionego lub realizowanego przez podmioty zarządzające lub finansujące programy w zakresie badań naukowych i innowacji, inne niż unijne organy finansujące. Taki program działań może wspierać tworzenie sieci i koordynację, badania naukowe, innowacje, działania pilotażowe, działania w zakresie innowacji i wprowadzenia na rynek, działania w zakresie szkoleń i mobilności, działalność w zakresie podnoszenia świadomości i komunikacji, upowszechnianie i wykorzystanie, bądź też połączenie takich działań, realizowanych bezpośrednio przez wspomniane podmioty lub osoby trzecie, którym podmioty te mogą udzielać odpowiedniego wsparcia finansowego w takich formach jak dotacje, nagrody, zamówienia publiczne, jak również finansowanie mieszane z programu „Horyzont Europa”;
–  działanie do celów współfinansowania programu: działanie w celu zapewnienia współfinansowania programu działań ustanowionego lub realizowanego przez podmioty zarządzające lub finansujące programy w zakresie badań naukowych i innowacji, inne niż unijne organy finansujące. Taki program działań może wspierać wzajemne połączenia, tworzenie sieci i koordynację, badania naukowe, innowacje, działania pilotażowe, działania w zakresie innowacji i wprowadzenia na rynek, działania w zakresie szkoleń i mobilności, działalność w zakresie podnoszenia świadomości i komunikacji, upowszechnianie i wykorzystanie, bądź też połączenie takich działań, realizowanych bezpośrednio przez wspomniane podmioty lub osoby trzecie, którym podmioty te mogą udzielać odpowiedniego wsparcia finansowego w takich formach jak dotacje, nagrody, zamówienia publiczne, jak również finansowanie mieszane z programu „Horyzont Europa”;
Poprawka 131
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik III – akapit 1 – punkt 1 – litera a – wprowadzenie
a)  dowiedzenie, że partnerstwo europejskie jest bardziej skuteczne w osiąganiu powiązanych celów programu, w szczególności w przynoszeniu wyraźnych pozytywnych skutków dla UE i jej obywateli, w szczególności z myślą o pokonaniu globalnych wyzwań i realizacji celów w zakresie badań naukowych i innowacji, zapewnieniu konkurencyjności UE i przyczynieniu się do wzmocnienia europejskiej przestrzeni badawczej oraz do wypełnienia międzynarodowych zobowiązań.
a)  dowiedzenie, że partnerstwo europejskie jest bardziej skuteczne w osiąganiu powiązanych celów programu, w szczególności w przynoszeniu wyraźnych pozytywnych skutków dla całej Unii i jej obywateli, w szczególności z myślą o pokonaniu globalnych wyzwań i realizacji celów w zakresie badań naukowych i innowacji, zapewnieniu konkurencyjności UE, zrównoważonego rozwoju i przyczynieniu się do wzmocnienia europejskiej przestrzeni badawczej oraz do wypełnienia międzynarodowych zobowiązań.
Poprawka 132
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik III – akapit 1 – punkt 1 – litera b
b)  spójność i synergia partnerstwa europejskiego w obrębie środowiska badań naukowych i innowacji w UE;
b)  spójność i synergia partnerstw europejskich w obrębie środowiska badań naukowych i innowacji w UE, w tym strategii krajowych i regionalnych;
Poprawka 133
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik III – akapit 1 – punkt 1 – litera c
c)  przejrzystość i otwartość partnerstwa europejskiego w odniesieniu do określania priorytetów i celów oraz zaangażowanie partnerów i zainteresowanych stron z różnych sektorów, w tym w stosownych przypadkach międzynarodowych;
c)  przejrzystość i otwartość partnerstw europejskich w odniesieniu do określania priorytetów i celów, a także zarządzania nimi, oraz zaangażowanie partnerów i zainteresowanych stron z różnych sektorów i środowisk, w tym w stosownych przypadkach międzynarodowych;
Poprawka 134
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik III – akapit 1 – punkt 1 – litera d – tiret 1
–  określenie mierzalnych oczekiwanych wyników, rezultatów i skutków w określonych ramach czasowych, w tym kluczowej wartości gospodarczej dla Europy;
–  określenie mierzalnych oczekiwanych wyników, rezultatów i skutków w określonych ramach czasowych, w tym kluczowej wartości gospodarczej dla UE;
Poprawka 135
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik III – akapit 1 – punkt 1 – litera d – tiret 2
–  wykazanie oczekiwanych jakościowych i ilościowych efektów mnożnikowych;
–  wykazanie silnych oczekiwanych jakościowych i ilościowych efektów mnożnikowych;
Poprawka 136
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik III – akapit 1 – punkt 1 – litera d – tiret 3
–  podejścia w celu zapewnienia elastyczności realizacji oraz dostosowywania się do zmieniających się potrzeb polityki lub rynku bądź do postępu naukowego;
–  podejścia w celu zapewnienia elastyczności realizacji oraz dostosowywania się do zmieniających się potrzeb polityki, społeczeństwa lub rynku bądź do postępu naukowego;
Poprawka 137
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik III – akapit 1 – punkt 1 – litera e – akapit 1
W przypadku zinstytucjonalizowanych partnerstw europejskich wkłady finansowe lub rzeczowe wnoszone przez partnerów innych niż Unia wyniosą co najmniej 50 % i mogą sięgać do 75 % łącznych zobowiązań budżetowych partnerstwa europejskiego. W przypadku każdego zinstytucjonalizowanego partnerstwa europejskiego część wkładów wnoszonych przez partnerów innych niż Unia będzie miała formę wkładów finansowych.
W przypadku zinstytucjonalizowanych partnerstw europejskich wkłady finansowe lub rzeczowe wnoszone przez partnerów innych niż Unia wyniosą co najmniej 50 %, w przypadku partnerstw między Unią a partnerami prywatnymi, i mogą sięgać do 75 %, w przypadku partnerstw obejmujących również państwa członkowskie, łącznych zobowiązań budżetowych partnerstwa europejskiego.
Poprawka 138
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik III – akapit 1 – punkt 1 – litera e a (nowa)
ea)  w porozumieniu z organami regionalnymi EFRR jest akceptowany jako częściowy wkład krajowy dla współfinansowania w ramach programu działań obejmujących państwa członkowskie.
Poprawka 139
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik III – akapit 1 – punkt 2 – litera c
c)  koordynacja lub wspólnie prowadzona działalność z innymi odpowiednimi inicjatywami w zakresie badań naukowych i innowacji, zapewniająca skuteczną synergię;
c)  koordynacja lub wspólnie prowadzona działalność z innymi odpowiednimi inicjatywami w zakresie badań naukowych i innowacji w celu zagwarantowania optymalnego poziomu wzajemnych połączeń i zapewnienia skutecznej synergii;
Poprawka 140
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik III – akapit 1 – punkt 2 – litera d
d)  prawnie wiążące zobowiązania, w szczególności dotyczące wkładów finansowych, ze strony każdego partnera przez cały okres trwania inicjatywy;
d)  prawnie wiążące zobowiązania, w szczególności dotyczące wkładów rzeczowych lub finansowych, ze strony każdego partnera przez cały okres trwania inicjatywy;
Poprawka 141
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik III – akapit 1 – punkt 3 – litera a
a)  system monitorowania zgodny z wymogami określonymi w art. 45 w celu śledzenia postępów w realizacji szczegółowych celów polityki, rezultatów i kluczowych wskaźników efektywności umożliwiających dokonanie w miarę upływu czasu oceny osiągnięć, skutków i potencjalnej potrzeby wprowadzenia środków naprawczych;
a)  system monitorowania zgodny z wymogami określonymi w art. 45 w celu śledzenia postępów w realizacji szczegółowych celów polityki w ramach programu, rezultatów i kluczowych wskaźników efektywności umożliwiających dokonanie w miarę upływu czasu oceny osiągnięć, skutków i potencjalnej potrzeby wprowadzenia środków naprawczych;
Poprawka 142
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik III – akapit 1 – punkt 4 – litera b
b)  odpowiednie środki zapewniające stopniowe finalizowanie stosownie do uzgodnionych warunków i harmonogramu, bez uszczerbku dla możliwości kontynuowania finansowania ponadnarodowego z programów krajowych lub innych programów unijnych.
b)  w przypadku braku przedłużenia, odpowiednie środki zapewniające stopniowe finalizowanie stosownie do uzgodnionego harmonogramu i warunków uzgodnionych z prawnie zobowiązanymi partnerami, bez uszczerbku dla możliwości kontynuowania finansowania ponadnarodowego z programów krajowych lub innych programów unijnych oraz bez uszczerbku dla inwestycji prywatnych i bieżących projektów.
Poprawka 143
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik IV – punkt 1 – litera b
b)  w WPR w jak najlepszy sposób wykorzystywano rezultaty badań naukowych i innowacji oraz propagowano wykorzystanie, wdrażanie i wprowadzanie na rynek innowacyjnych rozwiązań, w tym rozwiązań pochodzących z projektów finansowanych ze środków programów ramowych w zakresie badań naukowych i innowacji oraz ze środków europejskiego partnerstwa innowacyjnego na rzecz wydajnego i zrównoważonego rolnictwa;
b)  w WPR w jak najlepszy sposób wykorzystywano rezultaty badań naukowych i innowacji oraz propagowano wykorzystanie, wdrażanie i wprowadzanie na rynek innowacyjnych rozwiązań, w tym rozwiązań pochodzących z projektów finansowanych ze środków programów ramowych w zakresie badań naukowych i innowacji, ze środków europejskiego partnerstwa innowacyjnego na rzecz wydajnego i zrównoważonego rolnictwa i odpowiednich wspólnot wiedzy i innowacji (WWiI) EIT;
Poprawka 144
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik IV – punkt 2 – litera b
b)  EFMR wspierał wdrażanie nowatorskich technologii i innowacyjnych produktów, procesów i usług, w szczególności będących rezultatami programu z dziedziny polityki morskiej; EFMR propagował również gromadzenie danych w terenie i przetwarzanie danych oraz upowszechniał odpowiednie działania wspierane w ramach programu, co z kolei przyczyni się do realizacji wspólnej polityki rybołówstwa, zintegrowanej polityki morskiej i międzynarodowego zarządzania oceanami.
b)  EFMR wspierał wdrażanie nowatorskich technologii i innowacyjnych produktów, procesów i usług, w szczególności będących rezultatami programu z dziedziny polityki morskiej; EFMR propagował również gromadzenie danych w terenie i przetwarzanie danych oraz upowszechniał odpowiednie działania wspierane w ramach programu, co z kolei przyczyni się do realizacji wspólnej polityki rybołówstwa, zintegrowanej polityki morskiej, międzynarodowego zarządzania oceanami i zobowiązań międzynarodowych.
Poprawka 145
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik IV – punkt 3 – litera a
a)  ustalenia dotyczące finansowania łączonego ze środków EFRR i programu były stosowane do wspierania rodzajów działalności stanowiących pomost między strategiami inteligentnej specjalizacji a międzynarodową doskonałością w zakresie badań naukowych i innowacji, w tym wspólnych programów transregionalnych i ponadnarodowych oraz paneuropejskich infrastruktur badawczych, w celu wzmocnienia europejskiej przestrzeni badawczej;
a)  ustalenia dotyczące finansowania łączonego ze środków EFRR i programu „Horyzont Europa” były stosowane do wspierania rodzajów działalności stanowiących pomost między regionalnymi programami operacyjnymi, strategiami inteligentnej specjalizacji a międzynarodową doskonałością w zakresie badań naukowych i innowacji, w tym wspólnych programów transregionalnych i ponadnarodowych oraz paneuropejskich infrastruktur badawczych, w celu wzmocnienia europejskiej przestrzeni badawczej;
Poprawka 146
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik IV – punkt 3 – litera a a (nowa)
aa)  środki finansowe EFRR mogły być przenoszone na zasadzie dobrowolnej w celu wsparcie działań w ramach programu, w szczególności pieczęci doskonałości;
Poprawka 147
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik IV – punkt 3 – litera b a (nowa)
ba)  wzmocnione zostały istniejące ekosystemy regionalne, sieci platformy i strategie regionalne;
Poprawka 148
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik IV – punkt 4 – litera b
b)  ustalenia dotyczące finansowania uzupełniającego z EFS+ mogły być stosowane do wspierania działalności propagującej rozwój kapitału ludzkiego w sektorze badań naukowych i innowacji w celu wzmocnienia europejskiej przestrzeni badawczej;
b)  ustalenia dotyczące finansowania uzupełniającego z EFS+ mogły być stosowane na zasadzie dobrowolnej do wspierania działalności programu, która propaguje rozwój kapitału ludzkiego w sektorze badań naukowych i innowacji w celu wzmocnienia europejskiej przestrzeni badawczej;
Poprawka 149
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik IV – punkt 6 – litera b
b)  potrzeby w zakresie badań naukowych i innowacji związane z aspektami cyfrowymi były określane i ustalane w strategicznych planach w zakresie badań naukowych i innowacji w ramach programu; obejmuje to badania naukowe i innowacje na potrzeby obliczeń wielkiej skali oraz w zakresie sztucznej inteligencji i cyberbezpieczeństwa, łączenie technologii cyfrowych z innymi technologiami prorozwojowymi i innowacjami nietechnologicznymi; wspieranie ekspansji przedsiębiorstw wprowadzających przełomowe innowacje (które w wielu przypadkach łączą technologie cyfrowe z fizycznymi); integrację technologii cyfrowych w całym filarze „Globalne wyzwania i konkurencyjność przemysłowa”; oraz wsparcie dla cyfrowych infrastruktur badawczych;
b)  potrzeby w zakresie badań naukowych i innowacji związane z aspektami cyfrowymi były określane i ustalane w strategicznych planach w zakresie badań naukowych i innowacji w ramach programu; obejmuje to badania naukowe i innowacje na potrzeby obliczeń wielkiej skali oraz w zakresie sztucznej inteligencji i cyberbezpieczeństwa, technologii rozproszonego rejestru, technologii kwantowych, łączenie technologii cyfrowych z innymi technologiami prorozwojowymi i innowacjami nietechnologicznymi; wspieranie ekspansji przedsiębiorstw wprowadzających przełomowe innowacje (które w wielu przypadkach łączą technologie cyfrowe z fizycznymi); integrację technologii cyfrowych w całym filarze „Globalne wyzwania i europejska konkurencyjność przemysłowa”; oraz wsparcie dla cyfrowych infrastruktur badawczych;
Poprawka 150
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik IV – punkt 6 – litera c
c)  w programie „Cyfrowa Europa” skoncentrowano się na budowaniu na dużą skalę zdolności cyfrowych i infrastruktury w zakresie obliczeń wielkiej skali, sztucznej inteligencji, cyberbezpieczeństwa i zaawansowanych umiejętności cyfrowych, dążąc do szerokiej absorbcji i stosowania w całej Europie kluczowych istniejących lub przetestowanych innowacyjnych rozwiązań cyfrowych w ramach UE w obszarach służących interesowi publicznemu (takich jak zdrowie, administracja publiczna, wymiar sprawiedliwości i edukacja) lub w obszarach niedoskonałości rynku (takich jak kwestia cyfryzacji przedsiębiorstw, w szczególności małych i średnich); program „Cyfrowa Europa” był realizowany głównie przy użyciu dokonywanych wraz z państwami członkowskimi, w szczególności poprzez wspólne zamówienia publiczne, skoordynowanych i strategicznych inwestycji w zdolności cyfrowe, które będą wspólnie wykorzystywane w całej Europie, oraz w działania ogólnounijne, które wspierają interoperacyjność i normalizację jako elementy rozwoju jednolitego rynku cyfrowego;
c)  w programie „Cyfrowa Europa” skoncentrowano się na budowaniu na dużą skalę zdolności cyfrowych i infrastruktury w zakresie obliczeń wielkiej skali, sztucznej inteligencji, cyberbezpieczeństwa, technologii rozproszonego rejestru, technologii kwantowych i zaawansowanych umiejętności cyfrowych, dążąc do szerokiej absorpcji i stosowania w całej Europie kluczowych istniejących lub przetestowanych innowacyjnych rozwiązań cyfrowych w ramach UE w obszarach służących interesowi publicznemu (takich jak zdrowie, administracja publiczna, wymiar sprawiedliwości i edukacja) lub w obszarach niedoskonałości rynku (takich jak kwestia cyfryzacji przedsiębiorstw, w szczególności małych i średnich); program „Cyfrowa Europa” był realizowany głównie przy użyciu dokonywanych wraz z państwami członkowskimi, w szczególności poprzez wspólne zamówienia publiczne, skoordynowanych i strategicznych inwestycji w zdolności cyfrowe, które będą wspólnie wykorzystywane w całej Europie, oraz w działania ogólnounijne, które wspierają interoperacyjność i normalizację jako elementy rozwoju jednolitego rynku cyfrowego;
Poprawka 151
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik IV – punkt 6 – litera f
f)  podejmowane w ramach programu inicjatywy na rzecz programów nauczania ukierunkowanych na rozwój umiejętności i kompetencji, w tym realizowane w ośrodkach kolokacji WWiI „Digital” Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii, były uzupełniane budowaniem zdolności w zakresie zaawansowanych umiejętności cyfrowych wspieranym w ramach programu „Cyfrowa Europa”;
f)  podejmowane w ramach programu inicjatywy na rzecz programów nauczania ukierunkowanych na rozwój umiejętności i kompetencji, w tym realizowane w ośrodkach kolokacji wspólnot wiedzy i innowacji Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii, były uzupełniane budowaniem zdolności w zakresie zaawansowanych umiejętności cyfrowych wspieranym w ramach programu „Cyfrowa Europa”;
Poprawka 152
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik IV – punkt 7 – litera a
a)  w Programie na rzecz jednolitego rynku zajęto się niedoskonałościami rynku, które mają wpływ na wszystkie MŚP, a także promowano przedsiębiorczość oraz tworzenie i rozwój przedsiębiorstw. Zapewniono pełną komplementarność między Programem na rzecz jednolitego rynku a działaniami przyszłej Europejskiej Rady ds. Innowacji w odniesieniu do innowacyjnych przedsiębiorstw, jak również w obszarze usług wsparcia dla MŚP, w szczególności w przypadkach gdy rynek nie zapewnia realnego finansowania;
a)  w Programie na rzecz jednolitego rynku zajęto się niedoskonałościami rynku, które mają wpływ na wszystkie MŚP, a także promowano przedsiębiorczość oraz tworzenie i rozwój przedsiębiorstw. Zapewniono pełną komplementarność między Programem na rzecz jednolitego rynku a działaniami EIT i przyszłej Europejskiej Rady ds. Innowacji w odniesieniu do innowacyjnych przedsiębiorstw, jak również w obszarze usług wsparcia dla MŚP, w szczególności w przypadkach gdy rynek nie zapewnia realnego finansowania;
Poprawka 153
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik IV – punkt 7 – litera b
b)  Europejska Sieć Przedsiębiorczości mogła służyć, podobnie jak inne istniejące struktury wsparcia MŚP (np. krajowe punkty kontaktowe, agencje ds. innowacji) świadczeniu usług wsparcia w ramach Europejska Rady ds. Innowacji.
b)  Europejska Sieć Przedsiębiorczości mogła służyć, podobnie jak inne istniejące struktury wsparcia MŚP (np. krajowe punkty kontaktowe, agencje ds. innowacji, ośrodki innowacji cyfrowych, centra kompetencji, certyfikowane inkubatory) świadczeniu usług wsparcia w ramach programu „Horyzont Europa”, w tym w ramach Europejskiej Rady ds. Innowacji.
Poprawka 154
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik IV – punkt 8 – akapit 1
potrzeby w zakresie badań naukowych i innowacji związane z pokonywaniem wyzwań w zakresie środowiska, klimatu i energii w obrębie UE były określane i ustalane podczas procesu planowania strategicznego w zakresie badań naukowych i innowacji w ramach programu. LIFE będzie w dalszym ciągu pełnił rolę katalizatora w realizacji polityki i wdrażaniu przepisów UE w zakresie środowiska, klimatu i odpowiednich zagadnień energetyki, w tym poprzez przejmowanie i stosowanie pochodzących z programu rezultatów badań naukowych i innowacji oraz pomoc we wprowadzaniu ich w skali krajowej i (między-) regionalnej, w przypadku gdy może to pomóc w rozwiązywaniu kwestii transformacji w zakresie środowiska, klimatu lub czystej energii. W szczególności LIFE będzie w dalszym ciągu stwarzać zachęty do synergii z programem poprzez przyznawanie premii w ramach oceny wniosków, które obejmują absorbcję rezultatów programu. Projekty LIFE w ramach standardowych działań będą wspierać opracowywanie, testowanie lub demonstrację odpowiednich technologii lub metodologii realizacji polityki UE w zakresie środowiska i klimatu, które mogą być następnie wprowadzane na dużą skalę i finansowane z innych źródeł, w tym ze środków programu. Europejska Rada ds. Innowacji w ramach programu może wspierać ekspansję i komercjalizację nowych przełomowych rozwiązań, które mogą być rezultatem realizacji projektów LIFE.
potrzeby w zakresie badań naukowych i innowacji związane z pokonywaniem wyzwań w zakresie środowiska, klimatu i energii w obrębie UE były określane i ustalane podczas procesu planowania strategicznego w zakresie badań naukowych i innowacji w ramach programu. LIFE będzie w dalszym ciągu pełnił rolę katalizatora w realizacji polityki i wdrażaniu przepisów UE w zakresie środowiska, klimatu i odpowiednich zagadnień energetyki, w tym poprzez przejmowanie i stosowanie pochodzących z programu rezultatów badań naukowych i innowacji oraz pomoc we wprowadzaniu ich w skali krajowej i (między-) regionalnej, w przypadku gdy może to pomóc w rozwiązywaniu kwestii transformacji w zakresie środowiska, klimatu lub czystej energii. W szczególności LIFE będzie w dalszym ciągu stwarzać zachęty do synergii z programem poprzez przyznawanie premii w ramach oceny wniosków, które obejmują absorpcję rezultatów programu. Projekty LIFE w ramach standardowych działań będą wspierać opracowywanie, testowanie lub demonstrację odpowiednich technologii lub metodologii realizacji polityki UE w zakresie środowiska i klimatu, które mogą być następnie wprowadzane na dużą skalę i finansowane z innych źródeł, w tym ze środków programu. EIT oraz przyszła Europejska Rada ds. Innowacji w ramach programu mogą wspierać ekspansję i komercjalizację nowych przełomowych rozwiązań, które mogą być rezultatem realizacji projektów LIFE.
Poprawka 155
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik IV – punkt 9 – litera a
a)  połączone zasoby programu i programu Erasmus były wykorzystywane do wspierania działań na rzecz wzmocnienia i modernizacji europejskich instytucji szkolnictwa wyższego. Program zapewni uzupełnienie wsparcia w ramach programu Erasmus dla inicjatywy w zakresie europejskich szkół wyższych, w szczególności jej wymiaru badawczego, jako części opracowywania nowych, wspólnych, zintegrowanych długofalowych i zrównoważonych strategii w dziedzinie edukacji, badań naukowych i innowacji opartych na podejściu transdyscyplinarnym i międzysektorowym, w celu urzeczywistnienia trójkąta wiedzy, pobudzając w ten sposób wzrost gospodarczy;
a)  połączone zasoby programu i programu Erasmus były wykorzystywane do wspierania działań na rzecz wzmocnienia i modernizacji europejskich instytucji szkolnictwa wyższego. Program zapewni uzupełnienie wsparcia w ramach programu Erasmus dla inicjatywy w zakresie europejskich szkół wyższych, w szczególności jej wymiaru badawczego, jako części opracowywania nowych, wspólnych, zintegrowanych długofalowych i zrównoważonych strategii w dziedzinie edukacji, badań naukowych i innowacji opartych na podejściu transdyscyplinarnym i międzysektorowym, w celu urzeczywistnienia trójkąta wiedzy, pobudzając w ten sposób wzrost gospodarczy; działania edukacyjne EIT mogą stanowić inspirację dla inicjatywy w zakresie europejskich szkół wyższych oraz być z nią powiązane.
Poprawka 156
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik IV – punkt 13 – litera b
b)  instrumenty finansowe na potrzeby badań naukowych i innowacji oraz MŚP zostały zgrupowane w ramach Funduszu InvestEU, w szczególności za pośrednictwem segmentu tematycznego poświęconego badaniom naukowym i innowacjom, a także poprzez produkty wprowadzane w ramach segmentu MŚP ukierunkowanego na innowacyjne przedsiębiorstwa, przyczyniając się w ten sposób również do realizacji celów programu.
b)  instrumenty finansowe na potrzeby badań naukowych i innowacji oraz MŚP zostały zgrupowane w ramach Funduszu InvestEU, w szczególności za pośrednictwem segmentu tematycznego poświęconego badaniom naukowym i innowacjom, a także poprzez produkty wprowadzane w ramach segmentu MŚP ukierunkowanego na innowacyjne przedsiębiorstwa, przyczyniając się w ten sposób również do realizacji celów programu. Ustanowione zostaną silne uzupełniające powiązania między Funduszem InvestEU a programem „Horyzont Europa”.
Poprawka 157
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik IV – punkt 14 – litera a
a)  fundusz innowacyjny był wyraźnie ukierunkowany na innowacje w zakresie technologii i procesów niskoemisyjnych, w tym bezpiecznego dla środowiska wychwytywania i utylizacji dwutlenku węgla, które w znacznym stopniu przyczynia się do łagodzenia zmiany klimatu, oraz na produkty zastępujące produkty wysokoemisyjne, a także by pomagał w pobudzaniu budowy i eksploatacji projektów dotyczących bezpiecznego dla środowiska wychwytywania i geologicznego składowania CO2 oraz dotyczących innowacyjnych technologii w zakresie energii odnawialnej i magazynowania energii;
a)  fundusz innowacyjny był wyraźnie ukierunkowany na innowacje w zakresie technologii i procesów niskoemisyjnych, w tym bezpiecznego dla środowiska wychwytywania i utylizacji dwutlenku węgla, które w znacznym stopniu przyczynia się do łagodzenia zmiany klimatu, oraz na produkty zastępujące produkty wysokoemisyjne, a także by pomagał w pobudzaniu budowy i eksploatacji projektów dotyczących bezpiecznego dla środowiska wychwytywania i geologicznego składowania CO2 oraz dotyczących innowacyjnych technologii w zakresie energii odnawialnej i magazynowania energii; utworzone zostaną odpowiednie ramy w celu zapewniania i propagowania bardziej ekologicznych produktów o znacznej wartości dodanej dla klientów/użytkowników końcowych;
Poprawka 158
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik IV – punkt 14 – litera b
b)  ze środków programu finansowano opracowywanie i demonstrację technologii, które mogą przyczynić się do osiągnięcia unijnych celów w zakresie obniżenia emisyjności, energetyki i transformacji przemysłowej, w szczególności w ramach filaru II;
b)  ze środków programu finansowano opracowywanie, demonstrację i wdrażanie technologii, w tym przełomowych rozwiązań, które mogą przyczynić się do osiągnięcia gospodarki niskoemisyjnej i unijnych celów w zakresie obniżenia emisyjności, energetyki i transformacji przemysłowej, w szczególności w ramach filaru II i poprzez EIT;
Poprawka 159
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik IV – punkt 14 – litera c
c)  fundusz innowacyjny mógł, z zastrzeżeniem spełnienia kryteriów kwalifikacji i wyboru, wspierać fazę demonstracyjną kwalifikowalnych projektów, które mogły otrzymać już wsparcie z programów ramowych w zakresie badań naukowych i innowacji.
c)  fundusz innowacyjny mógł, z zastrzeżeniem spełnienia kryteriów kwalifikacji i wyboru, wspierać fazę demonstracyjną kwalifikowalnych projektów. Projekty otrzymujące wsparcie z funduszu innowacyjnego powinny kwalifikować się do wsparcia z programów ramowych w zakresie badań naukowych i innowacji i odwrotnie. W celu uzupełnienia programu „Horyzont Europa” fundusz innowacyjny może koncentrować się na innowacjach bliskich rynkowi, zapewniając wkład w znaczną i szybką redukcję emisji CO2. Ustanowione zostaną silne uzupełniające powiązania między funduszem innowacyjnym a programem „Horyzont Europa”.
Poprawka 160
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik IV – punkt 16
16.  Synergia z Europejskim Funduszem Obronnym przyniesie korzyści w zakresie badań cywilnych i nad obronnością. Zbędne powielanie zostanie wyeliminowane.
16.  Potencjalna synergia z Europejskim Funduszem Obronnym przyczyni się do unikania powielania.
Poprawka 161
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik IV – punkt 16 a (nowy)
16a.  Synergie z programem „Kreatywna Europa” będą wspierać konkurencyjność i innowacje, przyczyniając się do wzrostu gospodarczego i społecznego oraz wspierając skuteczne wykorzystanie środków publicznych.
Poprawka 162
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik IV – punkt 16 b (nowy)
16b.  Można przewidzieć synergie z ważnymi projektami stanowiącymi przedmiot wspólnego europejskiego zainteresowania (IPCEI).
Poprawka 163
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik V – akapit 1
Ścieżki oddziaływania i związane z nimi kluczowe wskaźniki ścieżek oddziaływania umożliwią uporządkowanie struktury monitorowania postępów w realizacji celów programu ramowego (PR). W ścieżkach oddziaływania istotny jest czynnik czasu: rozróżnia się w nich perspektywę krótko-, średnio- i długoterminową. Wskaźniki ścieżek oddziaływania służą jako wartości orientacyjne przy sporządzaniu sprawozdań z postępów w osiąganiu każdego z rodzajów oddziaływania badań naukowych i innowacji na szczeblu PR. Poszczególne części programu będą w różnym stopniu i przy wykorzystaniu różnych mechanizmów przyczyniać się do osiągnięcia określonej wartości wskaźnika. W stosownych przypadkach do monitorowania poszczególnych części programu można stosować dodatkowe wskaźniki.
Ścieżki oddziaływania i związane z nimi kluczowe wskaźniki ścieżek oddziaływania umożliwią uporządkowanie struktury monitorowania postępów w realizacji celów programu ramowego (PR) zgodnie z art. 3. W ścieżkach oddziaływania istotny jest czynnik czasu i odzwierciedlają one cztery uzupełniające kategorie oddziaływania odzwierciedlające nielinearny charakter inwestycji w badania naukowe i rozwój: kategorię naukową, społeczną, gospodarczą i europejskiej przestrzeni badawczej. W odniesieniu do każdej z kategorii oddziaływania stosowane będą wskaźniki orientacyjne w celu śledzenia postępów, rozróżniające perspektywę krótko-, średnio- i długoterminową, z odpowiednim podziałem, oraz rozróżniające między państwami członkowskimi a państwami stowarzyszonymi. Poszczególne części programu będą w różnym stopniu i przy wykorzystaniu różnych mechanizmów przyczyniać się do osiągnięcia określonej wartości wskaźnika. W stosownych przypadkach do monitorowania poszczególnych części programu można stosować dodatkowe wskaźniki.
Poprawka 164
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik V – akapit 2
Dane jednostkowe, na których opierają się kluczowe wskaźniki ścieżek oddziaływania będą gromadzone w odniesieniu do wszystkich części programu i wszystkich mechanizmów realizacji w trybie zarządzania centralnego, w sposób zharmonizowany oraz na odpowiednim poziomie szczegółowości i przy minimalnym obciążeniu sprawozdawczym beneficjentów.
Dane jednostkowe, na których opierają się kluczowe wskaźniki ścieżek oddziaływania, będą gromadzone w odniesieniu do wszystkich części programu i wszystkich mechanizmów realizacji w trybie zarządzania centralnego, w sposób zharmonizowany oraz na odpowiednim poziomie szczegółowości i przy minimalnym obciążeniu sprawozdawczym beneficjentów. Dowodom empirycznym i wskaźnikom, w największym możliwym zakresie, musi towarzyszyć analiza jakościowa.
Poprawka 165
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik V – akapit 4
Oczekuje się, że program osiągnie oddziaływanie społeczne dzięki przyczynieniu się do realizacji priorytetów polityki UE poprzez badania naukowe i innowacje, generowaniu korzyści i oddziaływania poprzez misje w zakresie badań naukowych i innowacji oraz wzmocnieniu absorbcji innowacji przez społeczeństwo. Postępy na drodze do osiągnięcia tego oddziaływania będą monitorowane za pomocą wskaźników orientacyjnych ustalanych w odniesieniu do poniższych czterech kluczowych ścieżek oddziaływania.
Oczekuje się, że program osiągnie oddziaływanie społeczne dzięki przyczynieniu się do pokonania globalnych wyzwań zidentyfikowanych w filarze II, w tym celów zrównoważonego rozwoju ONZ, oraz realizacji priorytetów i zobowiązań polityki UE poprzez badania naukowe i innowacje, generowaniu korzyści i oddziaływania poprzez misje w zakresie badań naukowych i innowacji oraz wzmocnieniu absorpcji innowacji przez społeczeństwo, przyczyniając się ostatecznie do dobrostanu społeczeństwa. Postępy na drodze do osiągnięcia tego oddziaływania będą monitorowane za pomocą wskaźników orientacyjnych ustalanych w odniesieniu do poniższych czterech kluczowych ścieżek oddziaływania.
Poprawka 166
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik V – tabela 2

Tekst proponowany przez Komisję

 

 

W kierunku oddziaływania społecznego

Krótkoterminowo

Średnioterminowo

Długoterminowo

 

Przyczynianie się do realizacji priorytetów polityki UE poprzez badania naukowe i innowacje

Produkty –

Liczba i odsetek produktów służących realizacji określonych priorytetów polityki UE

Rozwiązania –

Liczba i odsetek innowacji i wyników naukowych służących realizacji określonych priorytetów polityki UE

Korzyści –

Zagregowane szacunkowe efekty wykorzystania rezultatów finansowanych ze środków PR do realizacji określonych priorytetów polityki UE, w tym wkład w cykl kształtowania polityki i stanowienie prawa

 

Generowanie korzyści i oddziaływania poprzez misje w zakresie badań naukowych i innowacji

Produkty misji w zakresie badań naukowych i innowacji –

Produkty z określonych misji w zakresie badań naukowych i innowacji

Rezultaty misji w zakresie badań naukowych i innowacji –

Rezultaty z określonych misji w zakresie badań naukowych i innowacji

Osiągnięte cele misji w zakresie badań naukowych i innowacji –

Cele osiągnięte w określonych misjach w zakresie badań naukowych i innowacji

 

Wzmocnienie absorbcji innowacji przez społeczeństwo

Współtworzenie –

Liczba i odsetek projektów PR, w których obywatele i użytkownicy końcowi z UE przyczyniają się do współtworzenia treści w zakresie badań naukowych i innowacji

Zaangażowanie –

Liczba i odsetek podmiotów będących beneficjentami PR posiadających mechanizmy zaangażowania obywateli i użytkowników końcowych po zakończeniu projektu w ramach PR

Społeczna absorbcja badań naukowych i innowacji

Absorbcja współtworzonych wyników naukowych i innowacyjnych rozwiązań z PR oraz stopień poinformowania o nich

Poprawka

 

 

W kierunku oddziaływania społecznego

Krótkoterminowo

Średnioterminowo

Długoterminowo

 

Przyczynianie się do realizacji celów programu „Horyzont Europa” i priorytetów polityki UE poprzez badania naukowe i innowacje

Produkty –

Liczba i odsetek produktów służących realizacji określonych celów programu „Horyzont Europa” i priorytetów polityki UE

Rozwiązania –

Liczba i odsetek innowacji i wyników naukowych służących realizacji określonych celów programu „Horyzont Europa” i priorytetów polityki UE

Korzyści –

Zagregowane szacunkowe efekty wykorzystania rezultatów finansowanych ze środków PR do realizacji określonych celów programu „Horyzont Europa” i priorytetów polityki UE, wkład w cykl kształtowania polityki i stanowienie prawa

 

Generowanie korzyści i oddziaływania poprzez misje w zakresie badań naukowych i innowacji oraz partnerstwa

Produkty misji w zakresie badań naukowych i innowacji –

Produkty z określonych misji w zakresie badań naukowych i innowacji oraz partnerstw

Rezultaty misji w zakresie badań naukowych i innowacji –

Rezultaty z określonych misji w zakresie badań naukowych i innowacji oraz partnerstw

Osiągnięte cele misji w zakresie badań naukowych i innowacji –

Cele osiągnięte w określonych misjach w zakresie badań naukowych i innowacji oraz partnerstwach

 

Wywiązanie się ze zobowiązania klimatycznego Unii

Projekty i produkty –

Liczba i udział projektów oraz produktów związanych z klimatem (według misji, partnerstw i linii budżetowych programu)

Innowacje z projektu związanego z klimatem w ramach PR –

Liczba innowacji z projektów w ramach PR, które są związane z klimatem, w tym z przyznanych praw własności intelektualnej

Oddziaływanie społeczne i gospodarcze projektów związanych z klimatem –

Zagregowane szacunkowe efekty wykorzystania rezultatów finansowanych ze środków PR w zakresie wywiązywania się z długoterminowych zobowiązań UE w obszarze klimatu i energii na podstawie porozumienia paryskiego

Koszty i korzyści gospodarcze, społeczne i środowiskowe projektów związanych z klimatem

– Wykorzystywanie innowacyjnych rozwiązań w zakresie łagodzenia skutków zmiany klimatu i dostosowywania się do niej, wynikających z projektów w ramach PR

– Zagregowane szacunkowe efekty wykorzystania tych rozwiązań dla tworzenia miejsc pracy i przedsiębiorstw, wzrostu gospodarczego, czystej energii, zdrowia i dobrostanu (w tym jakości powietrza, gleby i wody)

 

Wzmocnienie absorpcji badań naukowych i innowacji przez społeczeństwo

Współtworzenie –

Liczba i odsetek projektów PR, w których obywatele i użytkownicy końcowi z UE przyczyniają się do współtworzenia treści w zakresie badań naukowych i innowacji

Zaangażowanie –

Liczba i odsetek podmiotów będących beneficjentami PR posiadających mechanizmy zaangażowania obywateli i użytkowników końcowych po zakończeniu projektu w ramach PR

Społeczna absorpcja badań naukowych i innowacji

Absorpcja wyników naukowych i innowacyjnych rozwiązań z PR oraz dostęp do nich i stopień poinformowania o nich

Poprawka 167
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik V – akapit 5
Oczekuje się, że program osiągnie oddziaływanie gospodarcze/w zakresie innowacji dzięki wywieraniu wpływu na tworzenie i rozwój przedsiębiorstw, tworzeniu bezpośrednio i pośrednio miejsc pracy oraz ułatwi uruchamianie inwestycji na rzecz badań naukowych i innowacji. Postępy na drodze do osiągnięcia tego oddziaływania będą monitorowane za pomocą wskaźników orientacyjnych ustalanych w odniesieniu do poniższych trzech kluczowych ścieżek oddziaływania.
Oczekuje się, że program osiągnie oddziaływanie gospodarcze/w zakresie innowacji, zwłaszcza w Unii, dzięki wywieraniu wpływu na tworzenie i rozwój przedsiębiorstw, w szczególności MŚP, tworzeniu bezpośrednio i pośrednio miejsc pracy, zwłaszcza w Unii, oraz ułatwi uruchamianie inwestycji na rzecz badań naukowych i innowacji. Postępy na drodze do osiągnięcia tego oddziaływania będą monitorowane za pomocą wskaźników orientacyjnych ustalanych w odniesieniu do poniższych trzech kluczowych ścieżek oddziaływania.
Poprawka 168
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik V – tabela 3

Tekst proponowany przez Komisję

 

 

W kierunku oddziaływania gospodarczego/w zakresie innowacji

Krótkoterminowo

Średnioterminowo

Długoterminowo

 

Generowanie wzrostu gospodarczego opartego na innowacjach

Produkty innowacyjne –

Liczba innowacyjnych produktów, procesów lub metod z PR (w podziale na rodzaje innowacji) oraz zgłoszeń dotyczących praw własności intelektualnej

Innowacje –

Liczba innowacji z projektów PR (w podziale na rodzaje innowacji), w tym z przyznanych praw własności intelektualnej

Wzrost gospodarczy –

Tworzenie i rozwój przedsiębiorstw, które opracowały innowacje w ramach PR, oraz udział takich przedsiębiorstw w rynku

 

Tworzenie liczniejszych i lepszych miejsc pracy

Wsparcie w zakresie zatrudnienia –

Liczba stworzonych etatów w pełnym wymiarze czasu pracy oraz miejsc pracy utrzymanych w podmiotach będących beneficjentami projektu w ramach PR (w podziale na rodzaj miejsca pracy)

Utrzymane zatrudnienie –

Wzrost liczby etatów w pełnym wymiarze czasu pracy w podmiotach będących beneficjentami w PR w następstwie projektu w ramach PR (w podziale na rodzaj miejsca pracy)

Zatrudnienie ogółem

Liczba miejsc pracy stworzonych bezpośrednio lub pośrednio albo utrzymanych w wyniku rozpowszechnienia rezultatów PR (w podziale na rodzaj miejsca pracy)

 

Ułatwienie uruchamiania inwestycji na rzecz badań naukowych i innowacji

Współinwestowanie –

Liczba inwestycji publicznych i prywatnych uruchomionych dzięki początkowej inwestycji z PR

Zwiększanie skali –

Liczba inwestycji publicznych i prywatnych uruchomionych w celu wykorzystania lub zwiększenia skali rezultatów PR

Wkład w dążenie do docelowego poziomu 3 % –

Postępy UE w dążeniu do osiągnięcia docelowego poziomu 3 % PKB w wyniku PR

Poprawka

 

 

W kierunku oddziaływania gospodarczego/w zakresie innowacji

Krótkoterminowo

Średnioterminowo

Długoterminowo

 

Generowanie wzrostu gospodarczego opartego na innowacjach w Unii

Produkty innowacyjne –

Liczba innowacyjnych produktów, procesów lub metod z PR (w podziale na rodzaje innowacji) oraz zgłoszeń dotyczących praw własności intelektualnej we wszystkich uczestniczących państwach

Innowacje –

Liczba innowacji z projektów PR (w podziale na rodzaje innowacji i państwa), w tym z przyznanych praw własności intelektualnej

MŚP

MŚP wprowadzające innowacje produktowe lub procesowe dzięki finansowaniu w ramach PR jako % MŚP finansowanych z PR

Normy i standardy

Liczba norm i standardów wynikających z projektów w ramach PR opracowywanych w UE

Wzrost gospodarczy –

Tworzenie i rozwój przedsiębiorstw, które opracowały innowacje w ramach PR, oraz udział takich przedsiębiorstw w rynku, w Unii i poza jej terytorium

 

Zmniejszanie przepaści w Unii między działaniami w zakresie badań i rozwoju a rynkiem

Wykorzystanie rezultatów badań, rozwoju i innowacji

Udział rezultatów PR prowadzących do wykorzystania komercyjnego w Unii lub poza jej terytorium, w zależności od danego sektora

Analiza wykorzystania w Unii i poza jej terytorium

Powody (byłych) uczestników PR do wykorzystania badań i rozwoju poza terytorium Unii

 

Tworzenie liczniejszych i lepszych miejsc pracy

Wsparcie w zakresie zatrudnienia –

Dla każdego uczestniczącego państwa liczba stworzonych etatów w pełnym wymiarze czasu pracy oraz miejsc pracy utrzymanych w podmiotach będących beneficjentami projektu w ramach PR (w podziale na rodzaj miejsca pracy)

Utrzymane zatrudnienie –

Dla każdego uczestniczącego państwa wzrost liczby etatów w pełnym wymiarze czasu pracy w podmiotach będących beneficjentami w PR w następstwie projektu w ramach PR (w podziale na rodzaj miejsca pracy)

Zatrudnienie ogółem

- Liczba miejsc pracy stworzonych bezpośrednio lub pośrednio albo utrzymanych lub przeniesionych w Unii w wyniku rozpowszechnienia rezultatów PR (w podziale na rodzaj miejsca pracy)

- Liczba miejsc pracy utworzonych bezpośrednio i pośrednio w sektorach wymagających specjalistycznej wiedzy według uczestniczących państw

 

Ułatwienie uruchamiania inwestycji na rzecz badań naukowych i innowacji

Współinwestowanie –

Liczba inwestycji publicznych i prywatnych uruchomionych dzięki początkowej inwestycji z PR

Zwiększanie skali –

Liczba inwestycji publicznych i prywatnych uruchomionych w celu wykorzystania lub zwiększenia skali rezultatów PR

Wkład w dążenie do docelowego poziomu 3 % –

Postępy UE w dążeniu do osiągnięcia docelowego poziomu 3 % PKB w wyniku PR

Poprawka 169
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik V – podtytuł 4 a (nowy)
Wskaźniki ścieżek oddziaływania dla europejskiej przestrzeni badawczej
Poprawka 170
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik V – tabela 3 a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję

 

Poprawka

 

 

W kierunku oddziaływania dla europejskiej przestrzeni badawczej

Krótkoterminowo

Średnioterminowo

Długoterminowo

 

Przyciąganie i utrzymywanie talentów w Unii

Mobilność finansowana z PR

Przyjeżdżający i wyjeżdżający studenci lub naukowcy i innowatorzy, w Unii i poza jej terytorium, według państwa

Internacjonalizacja finansowana z PR

– Rozwój i udział zagranicznych naukowców i innowatorów we wszystkich państwach EPB

– Rozwój działań w zakresie łączności i tworzenia sieci instytucji badawczych, w tym powiązań publiczno-prywatnych

Atrakcyjne systemy badań naukowych i innowacji

–  Inwestycje zagraniczne w działania innowacyjne w Unii

– Liczba patentów w uczestniczących państwach

–  Dochody z licencji z zagranicy

 

Upowszechnianie doskonałości i zapewnianie szerszego uczestnictwa

Uczestnictwo w PR

Udział koordynatorów i uczestników z państw objętych inicjatywą szerszego uczestnictwa według części programu i według instrumentu

– Udział osób dokonujących oceny i członków rad zarządzających, w tym z państw objętych inicjatywą szerszego uczestnictwa i regionów osiągających gorsze wyniki w zakresie badań naukowych i innowacji

Tworzenie i modernizacja enklaw doskonałości

Doskonałe ekosystemy badań naukowych i innowacji, w tym regiony osiągające gorsze wyniki w zakresie badań naukowych i innowacji stające się ośrodkami i siłami napędowymi zmiany w swoich krajach

 

Przepaść w badaniach naukowych i innowacjach

Koncentracja geograficzna

– Wskaźniki skuteczności

– Wykorzystanie finansowanych przez Unię infrastruktur badawczych we wszystkich państwach EPB

Strategiczne planowanie unijnych programów finansowania

Synergie i interakcje między PR a strategiami inteligentnej specjalizacji

Wzmocnienie krajowych systemów badań naukowych i innowacji

– Zwiększenie finansowania wysokiej jakości i niezależnych konkurencyjnych badań naukowych oraz systemów oceny kariery

– Zwiększenie wydatków prywatnych oraz krajowych wydatków publicznych na badania naukowe i innowacje

(1) Sprawa została odesłana do komisji właściwej w celu przeprowadzenia negocjacji międzyinstytucjonalnych na podstawie art. 59 ust. 4 akapit czwarty Regulaminu (A8-0401/2018).


Program szczegółowy służący realizacji programu ramowego w zakresie badań naukowych i innowacji „Horyzont Europa” na lata 2021-2027 ***I
PDF 749kWORD 217k
Poprawki przyjete przez Parlament Europejski w dniu 12 grudnia 2018 r. w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającej program szczegółowy służący realizacji programu ramowego w zakresie badań naukowych i innowacji „Horyzont Europa” (COM(2018)0436 – C8-0253/2018 – 2018/0225(COD))(1)
P8_TA(2018)0510A8-0410/2018

(Zwykła procedura ustawodawcza: pierwsze czytanie)

Tekst proponowany przez Komisję   Poprawka
Poprawka 1
Wniosek dotyczący decyzji
Umocowanie 5 a (nowe)
uwzględniając sprawozdanie Parlamentu Europejskiego w sprawie przeglądu wdrażania programu „Horyzont 2020” w celu dokonania jego okresowej oceny oraz przygotowania wniosku dotyczącego 9. programu ramowego ,
Poprawka 2
Wniosek dotyczący decyzji
Motyw 3
(3)   W celu zapewnienia jednolitych warunków realizacji programu szczegółowego należy przyznać Komisji uprawnienia wykonawcze w zakresie przyjmowania programów prac na potrzeby realizacji programu szczegółowego. Uprawnienia te są wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/20114.
(3)   W celu zapewnienia jednolitych warunków realizacji programu szczegółowego należy przyznać Komisji uprawnienia delegowane w zakresie przyjmowania strategicznych planów badań naukowych i innowacji oraz uprawnienia wykonawcze w zakresie przyjmowania programów prac na potrzeby realizacji programu szczegółowego. Uprawnienia te są wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/20114.
__________________
__________________
4 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 z dnia 16 lutego 2011 r. ustanawiające przepisy i zasady ogólne dotyczące trybu kontroli przez państwa członkowskie wykonywania uprawnień wykonawczych przez Komisję (Dz.U. L 55 z 28.2.2011, s. 13).
4 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 z dnia 16 lutego 2011 r. ustanawiające przepisy i zasady ogólne dotyczące trybu kontroli przez państwa członkowskie wykonywania uprawnień wykonawczych przez Komisję (Dz.U. L 55 z 28.2.2011, s. 13).
Poprawka 3
Wniosek dotyczący decyzji
Motyw 5
(5)   Z uwagi na znaczenie przeciwdziałania zmianie klimatu zgodnie ze zobowiązaniami Unii na rzecz realizacji porozumienia paryskiego i celów zrównoważonego rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych, niniejszy program szczegółowy przyczyni się do uwzględnienia działań w dziedzinie klimatu i do osiągnięcia ogólnego poziomu docelowego unijnych wydatków na wkład w realizację celów w dziedzinie klimatu wynoszącego 25 %. Oczekuje się, że w działaniach w ramach niniejszego programu szczegółowego przeznaczy się 35 % ogólnej puli środków finansowych programu szczegółowego na cele związane z klimatem. Odpowiednie działania zostaną określone w trakcie przygotowania i realizacji programu szczegółowego, a następnie ponownie ocenione w kontekście odpowiednich ocen i procesów przeglądu.
(5)   Z uwagi na znaczenie przeciwdziałania zmianie klimatu zgodnie ze zobowiązaniami Unii na rzecz realizacji porozumienia paryskiego i celów zrównoważonego rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych, niniejszy program szczegółowy przyczyni się do uwzględnienia działań w dziedzinie klimatu i do osiągnięcia ogólnego poziomu docelowego unijnych wydatków na wkład w realizację celów w dziedzinie klimatu wynoszącego 25 %. Oczekuje się, że w działaniach w ramach niniejszego programu szczegółowego przeznaczy się co najmniej 35 % ogólnej puli środków finansowych programu szczegółowego w stosownych przypadkach na cele i zobowiązania UE związane z klimatem. Odpowiednie działania zostaną określone w trakcie przygotowania i realizacji programu szczegółowego, monitorowane, zgłaszane, a następnie ponownie ocenione w kontekście odpowiednich ocen i procesów przeglądu.
Poprawka 4
Wniosek dotyczący decyzji
Motyw 6
(6)   Działania w ramach programu szczegółowego powinny być wykorzystywane do eliminowania niedoskonałości rynku lub nieoptymalnych warunków inwestycyjnych, w sposób proporcjonalny, bez powielania lub wypierania finansowania prywatnego, oraz tworzyć wyraźną europejską wartość dodaną.
(6)   Działania w ramach programu szczegółowego powinny być wykorzystywane do wzmacniania, pogłębiania i zwiększania doskonałości bazy naukowej i technologicznej Unii, rozwiązywania najpoważniejszych wyzwań globalnych, wzmocnienia czołowej pozycji Unii w przemyśle, poprawiania jakości życia w Unii, a także do pobudzania inwestycji i eliminowania niedoskonałości rynku lub nieoptymalnych warunków inwestycyjnych przy wykorzystywaniu dodatkowo pozyskanych środków finansowych, zamiast wypierać finansowanie prywatne.
Poprawka 5
Wniosek dotyczący decyzji
Motyw 6 a (nowy)
(6a)  Równouprawnienie płci to priorytet UE i kluczowe wyzwanie społeczne (cel zrównoważonego rozwoju ONZ nr 5). Ponadto cel równouprawnienia płci w społeczeństwie jest podstawową siłą napędową przemian społecznych i przemysłowych wymaganych w realizacji innych celów zrównoważonego rozwoju. Aspekty związane z płcią powinny być zatem odpowiednio uwzględnione w całym programie, a konkretne badania związane z płcią społeczno-kulturową powinny być również wymagane w celu wsparcia wdrażania i opracowywania lepszych polityk UE w zakresie równouprawnienia płci.
Poprawka 6
Wniosek dotyczący decyzji
Motyw 6 b (nowy)
(6b)  Program szczegółowy powinien być wdrażany w sposób przejrzysty, partycypacyjny i strategiczny, w dążeniu do zapewnienia zaangażowania zainteresowanych stron i społeczeństwa obywatelskiego. Reprezentacja zainteresowanych stron i zaangażowanie społeczeństwa obywatelskiego powinny być zrównoważone i reprezentować różne środowiska.
Poprawka 7
Wniosek dotyczący decyzji
Motyw 7
(7)   Biorąc pod uwagę istotny wkład, jaki badania naukowe i innowacje powinny wnieść w wyzwania związane z żywnością, rolnictwem, rozwojem obszarów wiejskich i biogospodarką, a także w celu wykorzystania odpowiednich możliwości w zakresie badań naukowych i innowacji w ścisłej synergii ze wspólną polityką rolną, odpowiednie działania w ramach programu szczegółowego zostaną wsparte kwotą 10 mld EUR przeznaczoną na klaster „Żywność i zasoby naturalne” na okres 2021–2027.
(7)   Biorąc pod uwagę istotny wkład, jaki badania naukowe i innowacje powinny wnieść w wyzwania związane z żywnością, rolnictwem, rozwojem obszarów wiejskich i biogospodarką, aby zapewnić ich większą zrównoważoność, a także w celu wykorzystania odpowiednich możliwości w zakresie badań naukowych i innowacji w ścisłej synergii ze wspólną polityką rolną, odpowiednie działania w ramach programu szczegółowego zostaną wsparte za pomocą specjalnego klastra „Żywność, zasoby naturalne i rolnictwo” na okres 2021–2027.
Poprawka 8
Wniosek dotyczący decyzji
Motyw 7 a (nowy)
(7a)  Europejski sektor kultury i sektor kreatywny tworzą pomosty między sztuką, kulturą, biznesem i technologią. Dziedzictwo kulturowe stanowi integralny element spójności europejskiej i wspiera połączenie między tradycją a innowacją. Ochrona dziedzictwa kulturowego i opracowywanie kreatywnych rozwiązań, w szczególności w dziedzinie cyfryzacji, będą priorytetem programu.
Poprawka 9
Wniosek dotyczący decyzji
Motyw 8
(8)   Ukończenie tworzenia jednolitego rynku cyfrowego oraz coraz większe możliwości wynikające ze zbliżenia technologii cyfrowych i fizycznych wymagają zwiększenia inwestycji. Program „Horyzont Europa” przyczyni się do osiągnięcia tego celu dzięki znacznemu zwiększeniu wydatków w ramach głównej działalności związanej z cyfrowymi badaniami naukowymi i innowacjami w porównaniu z programem ramowym w zakresie badań i innowacji „Horyzont 2020”6. Dzięki temu Europa powinna pozostać w czołówce globalnych badań naukowych i innowacji w dziedzinie cyfrowej.
(8)   Ukończenie tworzenia jednolitego rynku cyfrowego oraz coraz większe możliwości wynikające ze zbliżenia technologii cyfrowych i fizycznych wymagają zwiększenia inwestycji. Program „Horyzont Europa” przyczyni się do osiągnięcia tego celu dzięki specjalnemu klastrowi, aby zagwarantować, że Europa pozostanie w czołówce globalnych badań naukowych i innowacji w dziedzinie cyfrowej.
__________________
6 W komunikacie Komisji „Nowe, nowoczesne wieloletnie ramy finansowe dla Unii Europejskiej, która skutecznie realizuje swoje priorytety po 2020 r.” wskazano kwotę 13 mld EUR wydanych na główną działalność w dziedzinie cyfrowej w ramach programu ramowego w zakresie badań i innowacji „Horyzont 2020” ((https://eur-lex.europa.eu/legal-content/en/ALL/?uri=CELEX%3A52018DC0098).
Poprawka 10
Wniosek dotyczący decyzji
Motyw 8 a (nowy)
(8a)  Zważywszy na znaczenie lepszego informowania większej liczby odbiorców o wartości dodanej i wpływie działań UE, Komisja powinna zwiększyć starania na rzecz zapewnienia widoczności programu „Horyzont Europa”. Podobnie beneficjenci powinni zapewnić widoczność swoich osiągnięć dokonanych dzięki wsparciu z funduszy UE.
Poprawka 11
Wniosek dotyczący decyzji
Motyw 9
(9)  Rodzaje finansowania i metody realizacji na podstawie niniejszej decyzji powinny być wybierane w zależności od możliwości osiągnięcia szczegółowych celów działań i uzyskania rezultatów, biorąc pod uwagę w szczególności koszty kontroli, obciążenie administracyjne oraz przewidywane ryzyko nieprzestrzegania przepisów. W przypadku dotacji powyższa zasada powinna obejmować rozważenie możliwości zastosowania płatności ryczałtowych, stawek zryczałtowanych i stawek jednostkowych,
skreśla się
Poprawka 12
Wniosek dotyczący decyzji
Artykuł 2
Artykuł 2
Artykuł 2
Cele operacyjne
Cele operacyjne
1.   Program szczegółowy przyczynia się do realizacji celu ogólnego i celów szczegółowych określonych w art. 3 rozporządzenia [...] FP/ RfP.
1.   Program szczegółowy przyczynia się do realizacji celu ogólnego i celów szczegółowych określonych w art. 3 rozporządzenia [...] FP/ RfP.
2.   Program szczegółowy ma następujące cele operacyjne:
2.   Program szczegółowy ma następujące cele operacyjne:
a)   wzmocnienie i szerzenie doskonałości;
a)   wzmocnienie i rozszerzenie europejskiej bazy naukowej i technologicznej, wzmocnienie i szerzenie doskonałości;
b)   zwiększenie współpracy międzysektorowej i interdyscyplinarnej;
b)   zwiększenie współpracy międzysektorowej i interdyscyplinarnej;
c)   połączenie i rozwój infrastruktur badawczych w europejskiej przestrzeni badawczej;
c)   połączenie i rozwój infrastruktur badawczych w europejskiej przestrzeni badawczej oraz ułatwianie powszechnego dostępu do nich, w tym wirtualnego;
d)   wzmocnienie współpracy międzynarodowej;
d)   wzmocnienie międzynarodowej współpracy naukowo-technicznej w celu wspierania doskonałości Unii;
e)   przyciągnięcie, szkolenie i zatrzymanie naukowców i innowatorów w europejskiej przestrzeni badawczej, w tym dzięki mobilności naukowców;
e)   przyciągnięcie, szkolenie i zatrzymanie unijnych i międzynarodowych naukowców i innowatorów, w tym dzięki mobilności naukowców w celu ustanowienia europejskiej przestrzeni badawczej jako najbardziej doskonałej i konkurencyjnej na świecie;
f)   sprzyjanie otwartej nauce i zapewnienie widoczności dla ogółu społeczeństwa i otwartego dostępu do rezultatów;
f)   sprzyjanie otwartej nauce i otwartemu dostępowi do rezultatów;
g)   aktywne upowszechnianie i wykorzystywanie rezultatów, w szczególności w celu kształtowania polityki;
g)   aktywne upowszechnianie i wykorzystywanie rezultatów, w szczególności w celu kształtowania polityki;
h)   wspieranie realizacji priorytetów polityki Unii;
h)   wspieranie realizacji priorytetów i osiągania celów polityki Unii;
i)   wzmocnienie powiązań między badaniami naukowymi i innowacjami a innymi obszarami polityki, z uwzględnieniem celów zrównoważonego rozwoju;
i)   wzmocnienie powiązań między badaniami naukowymi, innowacjami i edukacją a innymi obszarami polityki, z uwzględnieniem celów zrównoważonego rozwoju i porozumienia paryskiego;
j)   realizacja, za pośrednictwem misji w dziedzinie badań naukowych i innowacji, ambitnych celów w określonych ramach czasowych;
j)   realizacja, za pośrednictwem misji w dziedzinie badań naukowych i innowacji, ambitnych celów w określonych ramach czasowych;
k)   zaangażowanie obywateli i użytkowników końcowych w proces współprojektowania i współtworzenia;
k)   zaangażowanie odpowiednich zainteresowanych stron w dziedzinie badań naukowych i innowacji, w tym obywateli, środowisk akademickich, organizacji badawczych i przemysłu w proces współprojektowania i współtworzenia;
l)   poprawa komunikacji naukowej;
l)   poprawa komunikacji naukowej;
(m)   przyspieszenie transformacji przemysłowej;
m)   stymulowanie transformacji przemysłowej UE, aby odblokować potencjał europejskich sektorów strategicznych, takich jak kluczowe technologie prorozwojowe;
n)   poprawa umiejętności w zakresie innowacji;
n)   poprawa umiejętności w ramach szkoleń oraz wspieranie kreatywności w zakresie badań naukowych i innowacji.
o)   stymulowanie tworzenia i ekspansji innowacyjnych przedsiębiorstw, w szczególności MŚP;
o)   stymulowanie tworzenia i ekspansji innowacyjnych przedsiębiorstw, w szczególności przedsiębiorstw typu start-up i MŚP;
p)   poprawa dostępu do finansowania ryzyka, w szczególności na obszarach, na których rynek nie zapewnia realnego finansowania.
p)   poprawa dostępu do finansowania ryzyka, w tym w drodze synergii z Programem InvestEU, w szczególności na obszarach, na których rynek nie zapewnia realnego finansowania;
pa)  wzmocnienie uwzględniania aspektu płci i jego integracja w badaniach naukowych i innowacjach;
pb)  maksymalizacja wpływu naukowego, technologicznego, społecznego i gospodarczego.
3.   W ramach celów, o których mowa w ust. 2, można uwzględnić nowe i nieprzewidziane potrzeby, które wynikną w okresie realizacji programu szczegółowego. W odpowiednio uzasadnionych przypadkach może to dotyczyć reagowania na pojawiające się możliwości, kryzysy i zagrożenia, jak również potrzeby związane z tworzeniem nowych kierunków polityki Unii.
3.   W ramach celów, o których mowa w ust. 2, można uwzględnić nowe i nieprzewidziane potrzeby, które wynikną w okresie realizacji programu szczegółowego. W odpowiednio uzasadnionych przypadkach może to dotyczyć reagowania na pojawiające się możliwości, kryzysy i zagrożenia, jak również potrzeby związane z tworzeniem nowych kierunków polityki Unii.
Poprawka 13
Wniosek dotyczący decyzji
Artykuł 3
Artykuł 3
Artykuł 3
Struktura
Struktura
1.   Zgodnie z art. 4 ust. 1 rozporządzenia [...] FP/RfP w skład programu szczegółowego wchodzą następujące części:
1.   Zgodnie z art. 4 ust. 1 rozporządzenia [...] FP/RfP w skład programu szczegółowego wchodzą następujące części:
1)   filar I „Otwarta nauka” obejmujący następujące elementy:
1)   filar I „Doskonała i otwarta nauka” obejmujący następujące elementy:
a)   Europejska Rada ds. Badań Naukowych (ERBN), określona w załączniku I filar I sekcja 1;
a)   Europejska Rada ds. Badań Naukowych (ERBN), określona w załączniku I filar I sekcja 1;
b)   działania „Maria Skłodowska-Curie”, określone w załączniku I filar I sekcja 2;
b)   działania „Maria Skłodowska-Curie”, określone w załączniku I filar I sekcja 2;
c)   infrastruktury badawcze, określone w załączniku I filar I sekcja 3;
c)   infrastruktury badawcze, określone w załączniku I filar I sekcja 3;
2)   filar II „Globalne wyzwania i konkurencyjność przemysłowa” obejmujący następujące elementy:
2)   filar II „Globalne wyzwania i europejska konkurencyjność przemysłowa”, w tym instrument MŚP oparty na dotacjach dla pojedynczych beneficjentów opisany w art. 43a rozporządzenia i załączniku I do programu szczegółowego:
a)   klaster „Zdrowie”, określony w załączniku I filar II sekcja 1;
a)   klaster „Zdrowie”, określony w załączniku I filar II sekcja 1;
b)   klaster „Integracyjne i bezpieczne społeczeństwo”, określony w załączniku I filar II sekcja 2;
b)   klaster „Integracyjne i kreatywne społeczeństwo”, określony w załączniku I filar II sekcja 2;
ba)  klaster „Bezpieczne społeczeństwo”;
c)   klaster „Technologie cyfrowe i przemysł”, określony w załączniku I filar II sekcja 3;
c)   klaster „Technologie cyfrowe, przemysł i przestrzeń kosmiczna”, określony w załączniku I filar II sekcja 3;
d)   klaster „Klimat, energetyka i mobilność”, określony w załączniku I filar II sekcja 4;
d)   klaster „Klimat, energetyka i mobilność”, określony w załączniku I filar II sekcja 4;
e)   klaster „Żywność i zasoby naturalne”, określony w załączniku I filar II sekcja 5;
e)   klaster „Żywność, zasoby naturalne i rolnictwo”, określony w załączniku I filar II sekcja 5;
f)   niejądrowe działania bezpośrednie Wspólnego Centrum Badawczego (JRC), określone w załączniku I filar II sekcja 6;
f)   niejądrowe działania bezpośrednie Wspólnego Centrum Badawczego (JRC), określone w załączniku I filar II sekcja 6;
3)   filar III „Otwarte innowacje” obejmujący następujące elementy:
3)   filar III „Innowacyjna Europa” obejmujący następujące elementy:
a)   Europejska Rada ds. Innowacji (EIC), określona w załączniku I filar III sekcja 1;
a)   Europejska Rada ds. Innowacji (EIC), określona w załączniku I filar III sekcja 1; w tym europejskie ekosystemy innowacji, określone w załączniku I filar III sekcja 2;
b)  europejskie ekosystemy innowacji, określone w załączniku I filar III sekcja 2;
skreśla się
c)   Europejski Instytut Innowacji i Technologii (EIT), określony w załączniku I filar III sekcja 3;
b)   Europejski Instytut Innowacji i Technologii (EIT), określony w załączniku I filar III sekcja 3;
4)   część „Wzmacnianie europejskiej przestrzeni badawczej” obejmująca następujące elementy:
4)   część „Wzmacnianie europejskiej przestrzeni badawczej” obejmująca następujące elementy:
a)) dzielenie się doskonałością, określone w załączniku I część „Wzmacnianie europejskiej przestrzeni badawczej”, sekcja 1;
a)   szerzenie doskonałości i zapewnianie szerszego uczestnictwa, określone w załączniku I część „Wzmacnianie europejskiej przestrzeni badawczej”, sekcja 1;
b)   zreformowanie i usprawnienie europejskiego systemu badań naukowych i innowacji, określone w załączniku I część „Wzmacnianie europejskiej przestrzeni badawczej”, sekcja 2.
b)   zreformowanie i usprawnienie europejskiego systemu badań naukowych i innowacji, określone w załączniku I część „Wzmacnianie europejskiej przestrzeni badawczej”, sekcja 2.
2.   Działania realizowane w ramach części, o których mowa w ust. 1, są określone w załączniku I.
2.   Działania realizowane w ramach części, o których mowa w ust. 1, są określone w załączniku I.
Poprawka 14
Wniosek dotyczący decyzji
Artykuł 4
Artykuł 4
Artykuł 4
Budżet
Budżet
1.   Zgodnie z art. 9 ust. 1 rozporządzenia... FP/RfP pula środków finansowych na realizację programu szczegółowego w latach 2021–2027 wynosi 94 100 000 000 EUR według cen bieżących.
1.   Zgodnie z art. 9 ust. 1 rozporządzenia... FP/RfP pula środków finansowych na realizację programu szczegółowego w latach 2021–2027 wynosi 120 000 000 000 EUR według cen z 2018 r.
2.   Kwotę, o której mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, rozdziela się między elementy określone w art. 3 ust. 1 niniejszej decyzji zgodnie z art. 9 ust. 2 rozporządzenia [...] FP/RfP. Stosuje się przepisy art. 9 ust. 3–8 rozporządzenia [...] FP/RfP.
2.   Kwotę, o której mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, rozdziela się między elementy określone w art. 3 ust. 1 niniejszej decyzji zgodnie z art. 9 ust. 2 rozporządzenia [...] FP/RfP. Stosuje się przepisy art. 9 ust. 3–8 rozporządzenia [...] FP/RfP.
Poprawka 15
Wniosek dotyczący decyzji
Artykuł 5
Artykuł 5
Artykuł 5
Misje
Misje
1.   Dla każdej misji może zostać ustanowiona rada ds. misji. W jej skład wchodzi około 15 wysokich rangą osób, w tym przedstawiciele stosownych użytkowników końcowych. Rada ds. misji zapewnia doradztwo w odniesieniu do:
1.   Dla każdej misji ustanawia się radę ds. misji na potrzeby wspólnego projektowania i sterowania realizacją. W jej skład wchodzi od 15 do 20 niezależnych wysokich rangą osób, w tym przedstawiciele z obszaru badań naukowych i innowacji z różnych sektorów i dyscyplin naukowych, środowisk akademickich, organizacji badawczych i technologicznych, przedsiębiorstw każdej wielkości, władz krajowych, regionalnych i organizacji społeczeństwa obywatelskiego. Członkowie rady ds. misji są powoływani przez Komisję w drodze niezależnej i przejrzystej procedury obejmującej otwarte zaproszenie do wyrażenia zainteresowania. Rada ds. misji zapewnia doradztwo w odniesieniu do:
a)   treści programów prac oraz ich przeglądu, jeśli jest on niezbędny do osiągnięcia celów misji, w stosownych przypadkach we współpracy z zainteresowanymi stronami i ogółem społeczeństwa;
a)   treści odpowiednich programów prac oraz ich przeglądu, jeśli jest on niezbędny do osiągnięcia celów misji;
b)   dostosowania działań, lub w stosownych przypadkach ich zakończenia, na podstawie ocen realizacji misji;
b)   dostosowania działań, lub w stosownych przypadkach ich zakończenia, na podstawie ocen realizacji misji;
c)   wyboru ekspertów oceniających, informowania ekspertów oceniających oraz kryteriów oceny i ich wagi;
c)   wyboru ekspertów oceniających, zapobiegania konfliktom interesów ekspertów oceniających, informowania ekspertów oceniających, kryteriów oceny i ich wagi, obok standardowych kryteriów, mianowicie „doskonałości, oddziaływania, oraz jakości i efektywności realizacji”;
d)   warunków ramowych, które pomagają osiągnąć cele misji;
d)   warunków ramowych, które pomagają osiągnąć cele misji zgodnie z priorytetami Unii;
e)   komunikacji.
e)   komunikacji.
ea)  jasnych i wymiernych celów i możliwych wyników misji;
eb)  oceny skutków społecznych i potencjału biznesowego misji.
2.   Przepisy szczegółowe mające na celu umożliwienie skutecznego i elastycznego podejścia portfelowego mogą zostać określone w programie prac, o którym mowa w art. 11.
2.   Przepisy szczegółowe mające na celu umożliwienie skutecznego i elastycznego podejścia portfelowego określa się w programie prac, o którym mowa w art. 11.
2a.  Zasięg misji, szczegółowe informacje dotyczące ich realizacji, w tym ich zakres, wskaźniki, wymierne cele i etapy kluczowe, szacowany budżet i synergie z innymi funduszami Unii oraz powiązania z partnerstwami europejskimi określa się w strategicznych planach badań naukowych i innowacji, jak opisano w załączniku I do niniejszej decyzji.
2b.  Misje są realizowane w drodze otwartych zaproszeń w ramach programów prac odpowiednich klastrów poprzez ogłaszanie zaproszeń do składania wniosków projektowych przyczyniających się do realizacji misji i dotyczących co najmniej jednego obszaru działań klastrów.
Poprawka 16
Wniosek dotyczący decyzji
Artykuł 6
Artykuł 6
Artykuł 6
Europejska Rada ds. Badań Naukowych
Europejska Rada ds. Badań Naukowych
1.   Komisja ustanawia Europejską Radę ds. Badań Naukowych („ERBN”) w celu realizacji działań w ramach filaru I „Otwarta nauka”, które odnoszą się do ERBN. ERBN zastępuje ERBN ustanowioną na mocy decyzji C(2013) 18957.
1.   Komisja ustanawia Europejską Radę ds. Badań Naukowych („ERBN”) w celu realizacji działań w ramach filaru I „Doskonała i otwarta nauka”, które odnoszą się do ERBN. ERBN zastępuje ERBN ustanowioną na mocy decyzji C(2013) 18957.
2.   W skład ERBN wchodzi niezależna Rada Naukowa ustanowiona zgodnie z art. 7 oraz specjalna jednostka ds. realizacji, ustanowiona zgodnie z art. 8.
2.   W skład ERBN wchodzi niezależna Rada Naukowa ustanowiona zgodnie z art. 7 oraz specjalna jednostka ds. realizacji, ustanowiona zgodnie z art. 8.
3.   Przewodniczący ERBN jest wybierany spośród zasłużonych i uznanych na scenie międzynarodowej naukowców.
3.   Przewodniczący ERBN jest wybierany spośród zasłużonych i uznanych na scenie międzynarodowej naukowców.
Po przejrzystym procesie rekrutacyjnym, w którym uczestniczy specjalna niezależna komisja rekrutacyjna, przewodniczący jest mianowany przez Komisję na czteroletnią kadencję, z możliwością jednokrotnego odnowienia. Proces rekrutacji oraz wybrany kandydat podlegają zatwierdzeniu przez Radę Naukową.
Po przejrzystym procesie rekrutacyjnym, w którym uczestniczy specjalna niezależna komisja rekrutacyjna, przewodniczący jest mianowany przez Komisję na czteroletnią kadencję, z możliwością jednokrotnego odnowienia. Proces rekrutacji oraz wybrany kandydat podlegają zatwierdzeniu przez Radę Naukową.
Przewodniczący przewodniczy Radzie Naukowej, odpowiada za jej kierownictwo i zapewnia kontakty ze specjalną jednostką ds. realizacji oraz reprezentuje Radę Naukową w świecie nauki.
Przewodniczący przewodniczy Radzie Naukowej, odpowiada za jej kierownictwo i zapewnia kontakty ze specjalną jednostką ds. realizacji oraz reprezentuje Radę Naukową w świecie nauki.
4.   ERBN działa zgodnie z zasadami doskonałości naukowej, niezależności, efektywności, skuteczności, przejrzystości i odpowiedzialności. Zapewnia ciągłość działań prowadzonych przez ERBN na mocy decyzji .../WE.
4.   ERBN działa zgodnie z zasadami doskonałości naukowej, niezależności, efektywności, skuteczności, przejrzystości i odpowiedzialności. Zapewnia ciągłość działań prowadzonych przez ERBN na mocy decyzji .../WE.
5.   Działania ERBN służą wspieraniu badań naukowych prowadzonych we wszystkich dziedzinach przez pojedyncze i międzynarodowe zespoły konkurujące na poziomie europejskim.
5.   Działania ERBN służą wspieraniu badań naukowych prowadzonych we wszystkich dziedzinach przez pojedyncze i międzynarodowe zespoły konkurujące na poziomie europejskim. Wsparcie innowacji, np. za pomocą systemu weryfikacji poprawności projektu, powinno być kontynuowane w celu zachęcenia do szybszego przekładania nowych odkryć na komercyjne lub wartościowe pod względem społecznym produkty, procesy i usługi. Aby przyczynić się do tego, doskonali wnioskodawcy ERBN, którzy przeszli próg, ale nie mogli otrzymać finansowania z powodu braku zasobów, kwalifikują się do weryfikacji poprawności projektu.
5a.  Pieczęć doskonałości jest przyznawana beneficjentowi weryfikacji poprawności projektu ERBN, jeżeli wniosek jest kwalifikowalny, zgodny z mającymi zastosowanie progami i nie uzyskał finansowania.
6.   Komisja pełni rolę gwaranta niezależności i integralności ERBN i zapewnia właściwe wykonanie powierzonych jej zadań.
6.   Komisja pełni rolę gwaranta niezależności i integralności ERBN i zapewnia właściwe wykonanie powierzonych jej zadań.
Komisja zapewnia, aby działania ERBN były realizowane zgodnie z zasadami określonymi w ust. 4 niniejszego artykułu oraz ogólną strategią dla ERBN, o której mowa w art. 7 ust. 2 lit. a), ustanowioną przez Radę Naukową.
Komisja zapewnia, aby działania ERBN były realizowane zgodnie z zasadami określonymi w ust. 4 niniejszego artykułu oraz ogólną strategią dla ERBN, o której mowa w art. 7 ust. 2 lit. a), ustanowioną przez Radę Naukową.
__________________
__________________
7 Dz.U. C 373 z 20.12.2013, s. 23.
7 Dz.U. C 373 z 20.12.2013, s. 23.
Poprawka 17
Wniosek dotyczący decyzji
Artykuł 7
Artykuł 7
Artykuł 7
Rada Naukowa ERBN
Rada Naukowa ERBN
1.   Rada Naukowa składa się z naukowców, inżynierów i uczonych cieszących się najwyższym uznaniem i dysponujących rozległą wiedzą specjalistyczną, zarówno kobiet, jak i mężczyzn, z różnych grup wiekowych, którzy zapewniają różnorodność obszarów badawczych i działają we własnym imieniu, w sposób niezależny od wpływów zewnętrznych.
1.   Rada Naukowa składa się z naukowców, inżynierów i uczonych cieszących się najwyższym uznaniem i dysponujących rozległą wiedzą specjalistyczną, którzy zapewniają różnorodność obszarów badawczych i działają we własnym imieniu, w sposób niezależny od wpływów zewnętrznych.
Członków Rady Naukowej mianuje Komisja po przeprowadzeniu niezależnej i przejrzystej procedury ich wyznaczenia uzgodnionej z Radą Naukową, co obejmuje konsultacje ze środowiskiem naukowym oraz sprawozdanie dla Parlamentu Europejskiego i Rady.
Członków Rady Naukowej mianuje Komisja po przeprowadzeniu niezależnej i przejrzystej procedury ich wyznaczenia uzgodnionej z Radą Naukową, co obejmuje konsultacje ze środowiskiem naukowym oraz sprawozdanie dla Parlamentu Europejskiego i Rady.
Ich kadencja wynosi cztery lata, z możliwością jednokrotnego odnowienia na podstawie systemu rotacyjnego, który zapewnia ciągłość prac Rady Naukowej.
Ich kadencja wynosi cztery lata, z możliwością jednokrotnego odnowienia na podstawie systemu rotacyjnego, który zapewnia ciągłość prac Rady Naukowej.
2.   Rada Naukowa:
2.   Rada Naukowa:
a)   ustala ogólną strategię działania dla ERBN;
a)   ustala ogólną strategię działania dla ERBN;
b)   ustanawia program prac dotyczący realizacji działań ERBN;
b)   ustanawia program prac dotyczący realizacji działań ERBN;
c)   określa metody i procedury wzajemnej oceny oraz oceny wniosków, na podstawie których wyłonione zostaną wnioski objęte finansowaniem;
c)   określa metody i procedury wzajemnej oceny oraz oceny wniosków, na podstawie których wyłonione zostaną wnioski objęte finansowaniem;
d)   zajmuje stanowisko w sprawie każdego zagadnienia, które z naukowego punktu widzenia może poprawić osiągnięcia i oddziaływanie ERBN oraz jakość prowadzonych badań naukowych;
d)   zajmuje stanowisko w sprawie każdego zagadnienia, które z naukowego punktu widzenia może poprawić osiągnięcia i oddziaływanie ERBN oraz jakość prowadzonych badań naukowych;
e)  uchwala kodeks postępowania podejmujący między innymi kwestię unikania konfliktu interesów.
Komisja odstępuje od stanowiska ustalonego przez Radę Naukową zgodnie z akapitem pierwszym lit. a), c), d) i e) wyłącznie wtedy, gdy uzna, że przepisy niniejszej decyzji nie były przestrzegane. W takim przypadku Komisja przyjmuje środki mające na celu utrzymanie ciągłości realizacji programu szczegółowego i osiągania jego celów, przedstawiając powody odstąpienia od stanowiska Rady Naukowej i należycie je uzasadniając.
Komisja ustanawia kodeks postępowania obejmujący między innymi kwestię unikania konfliktów interesów i odstępuje od stanowiska ustalonego przez Radę Naukową zgodnie z akapitem pierwszym lit.a), c) i d) wyłącznie wtedy, gdy uzna, że przepisy niniejszej decyzji nie były przestrzegane. W takim przypadku Komisja przyjmuje środki mające na celu utrzymanie ciągłości realizacji programu szczegółowego i osiągania jego celów, przedstawiając powody odstąpienia od stanowiska Rady Naukowej i należycie je uzasadniając.
3.   Rada Naukowa działa zgodnie z mandatem określonym w załączniku I, filar I, sekcja 1.
3.   Rada Naukowa działa zgodnie z mandatem określonym w załączniku I, filar I, sekcja 1.
4.   Rada Naukowa działa wyłącznie na rzecz osiągnięcia celów ERBN, zgodnie z zasadami określonymi w art. 6. Działa ona rzetelnie i uczciwie oraz wykonuje swoją pracę wydajnie i z zachowaniem jak największej przejrzystości.
4.   Rada Naukowa działa wyłącznie na rzecz osiągnięcia celów ERBN, zgodnie z zasadami określonymi w art. 6. Działa ona całkowicie niezależnie, rzetelnie i uczciwie oraz wykonuje swoją pracę wydajnie i z zachowaniem jak największej przejrzystości i otwartości, maksymalnie zwiększając wkład ERBN do osiągnięcia celów polityki UE w zakresie badań naukowych i innowacji, a w szczególności celów programu „Horyzont Europa”.
Poprawka 18
Wniosek dotyczący decyzji
Artykuł 9
Artykuł 9
Artykuł 9
Europejska Rada ds. Innowacji
Europejska Rada ds. Innowacji
1.   Komisja ustanawia Europejską Radę ds. Innowacji (EIC) w celu realizacji działań w ramach filaru III „Otwarte innowacje”, które odnoszą się do EIC. EIC działa zgodnie z następującymi zasadami: nacisk na przełomowe i radykalne innowacje, autonomia, zdolność do podejmowania ryzyka, efektywność, skuteczność, przejrzystość i odpowiedzialność.
1.   Komisja ustanawia Europejską Radę ds. Innowacji (EIC) zgodnie z art. 7a rozporządzenia.
1a.  EIC musi zostać wbudowana w dwa instrumenty – „Pionier” i „Akcelerator”, zgodnie z opisem zawartym w załączniku I do niniejszej decyzji. Instrumenty EIC muszą być poddawane ciągłej ocenie, aby wspierać innowacje w sposób systematyczny.
1b.  W stosownych przypadkach cele i działania EIC zostają powiązane z innymi elementami programu, a także z innymi funduszami krajowymi i unijnymi, w szczególności z EIT oraz InvestEU.
2.   W ramach EIC tworzy się radę wysokiego szczebla („Rada EIC”), o której mowa w art. 10.
2.   W ramach EIC tworzy się radę wysokiego szczebla („Rada EIC”), o której mowa w art. 10.
3.   Komisja zapewnia, aby realizacja działalności EIC:
3.   Komisja zapewnia, aby realizacja działalności EIC:
a)   była zgodna z zasadami określonymi w ust. 1 niniejszego artykułu, z odpowiednim uwzględnieniem opinii Rady EIC dotyczącej ogólnej strategii EIC, o której mowa w art. 10 ust. 1 lit. a); oraz
a)   była zgodna z zasadami określonymi w ust. 1 niniejszego artykułu, z odpowiednim uwzględnieniem opinii Rady EIC dotyczącej ogólnej strategii EIC, o której mowa w art. 10 ust. 1 lit. a); oraz
b)   nie prowadziła do zakłócenia konkurencji w zakresie sprzecznym ze wspólnym interesem.
b)   nie prowadziła do zakłócenia konkurencji w zakresie sprzecznym ze wspólnym interesem.
4.   W celu zarządzania finansowaniem mieszanym z EIC Komisja stosuje zarządzanie pośrednie lub, jeżeli nie jest ono możliwe, może ustanowić spółkę celową. Komisja dąży do zapewnienia udziału innych inwestorów publicznych i prywatnych. Jeżeli nie będzie to możliwe w początkowym okresie, spółka celowa zostanie ustrukturyzowana w taki sposób, aby przyciągnąć innych inwestorów publicznych lub prywatnych w celu zwiększenia efektu mnożnikowego wkładu unijnego.
4.   W celu zarządzania finansowaniem mieszanym z EIC Komisja stosuje zarządzanie pośrednie lub, jeżeli nie jest ono możliwe, może ustanowić spółkę celową. Komisja dąży do zapewnienia udziału innych inwestorów publicznych i prywatnych. Jeżeli nie będzie to możliwe w początkowym okresie, spółka celowa zostanie ustrukturyzowana w taki sposób, aby przyciągnąć innych inwestorów publicznych lub prywatnych w celu zwiększenia efektu mnożnikowego wkładu unijnego.
4a.  Komisja zapewnia współpracę między EIC a EIT, w szczególności za pośrednictwem WWiI.
Poprawka 19
Wniosek dotyczący decyzji
Artykuł 10
Artykuł 10
Artykuł 10
Rada EIC
Rada EIC
1.   Rada EIC doradza Komisji w odniesieniu do:
1.   Rada EIC doradza Komisji w odniesieniu do:
a)   ogólnej strategii dotyczącej komponentu EIC w ramach filaru III „Otwarte innowacje”;
a)   ogólnej strategii dotyczącej komponentu EIC w ramach filaru III „Innowacyjna Europa”;
b)   programu prac dotyczącego realizacji działań EIC;
b)   programu prac dotyczącego realizacji działań EIC;
c)   kryteriów oceny innowacyjności i profilu ryzyka wniosków oraz odpowiedniej równowagi dotacji, kapitału i innych form finansowania akceleratora EIC;
c)   kryteriów oceny innowacyjności i profilu ryzyka wniosków oraz odpowiedniej równowagi dotacji, kapitału i innych form finansowania akceleratora EIC;
d)   określenia strategicznego portfela projektów;
d)   określenia strategicznego portfela projektów;
e)   profilu kierowników programów.
e)   profilu kierowników programów.
ea)  systematycznego i ciągłego procesu oceny działań EIC;
2.   Rada EIC może na żądanie wydać Komisji zalecenia dotyczące:
2.   Rada EIC może na żądanie, a także w stosownych przypadkach we współpracy z Radą Zarządzającą EIT, wydać Komisji zalecenia dotyczące:
a)   wszelkich kwestii, które z punktu widzenia innowacyjności mogą poprawić i wspierać ekosystemy innowacji w całej Europie, osiągnięcia i oddziaływanie celów komponentu EIC oraz zdolności innowacyjnych przedsiębiorstw w zakresie wdrażania rozwiązań;
a)   wszelkich kwestii, które z punktu widzenia innowacyjności mogą poprawić i wspierać ekosystemy innowacji w całej Europie, osiągnięcia i oddziaływanie celów komponentu EIC oraz zdolności innowacyjnych przedsiębiorstw w zakresie wdrażania rozwiązań;
b)   określenia, we współpracy ze stosownymi służbami Komisji, ewentualnych barier regulacyjnych, z jakimi stykają się przedsiębiorcy, w szczególności ci, którym przyznano wsparcie w ramach komponentu EIC;
b)   określenia, we współpracy ze stosownymi służbami Komisji oraz EIT, ewentualnych barier regulacyjnych, z jakimi stykają się przedsiębiorcy, w szczególności ci, którym przyznano wsparcie w ramach komponentu EIC;
c)   nowych trendów technologicznych w dziedzinach objętych portfelem EIC, które mogą wnieść wkład w programowanie innych części programu szczegółowego;
c)   nowych trendów technologicznych w dziedzinach objętych portfelem EIC, które mogą wnieść wkład w programowanie innych części programu szczegółowego;
d)   określenia szczegółowych kwestii, w przypadku których konieczne jest doradztwo Rady EIC.
d)  określenia szczegółowych kwestii, w przypadku których konieczne jest doradztwo Rady EIC.
Rada EIC działa na rzecz osiągnięcia celów komponentu EIC. Działa ona rzetelnie i uczciwie oraz wykonuje swoją pracę wydajnie i z zachowaniem przejrzystości.
Rada EIC działa na rzecz osiągnięcia celów EIC, uwzględniając strategię przemysłową UE, jej konkurencyjność i globalne wyzwania. Działa ona rzetelnie i uczciwie oraz wykonuje swoją pracę wydajnie i z zachowaniem przejrzystości i otwartości, unikając zakłócania konkurencji na rynku wewnętrznym.
Rada EIC działa zgodnie z mandatem określonym w załączniku I, filar III, sekcja 1.
Rada EIC działa zgodnie z mandatem określonym w załączniku I, filar III, sekcja 1.
3.   Rada EIC składa się z 15–20 wysokich rangą osób z różnych części ekosystemu innowacyjnego Europy, w tym przedsiębiorców, liderów biznesu, inwestorów i naukowców. Wnosi ona wkład w działania informacyjne, przy czym członkowie Rady EIC dążą do zwiększenia prestiżu marki EIC.
3.   Rada EIC składa się z 15–20 niezależnych wysokich rangą osób o z różnych części ekosystemu badawczego i innowacyjnego Europy, w tym przedsiębiorców z przedsiębiorstw różnej wielkości, ekonomistów, inwestorów, naukowców i ekspertów akademickich w dziedzinie polityki innowacyjnej. Wnosi ona wkład w działania informacyjne, przy czym członkowie Rady EIC dążą do zwiększenia prestiżu marki EIC.
Członkowie Rady EIC są powoływani przez Komisję, w następstwie otwartego zaproszenia do składania kandydatur lub wyrażenia zainteresowania lub obu rodzajów zaproszeń, w zależności od tego, co Komisja uzna za stosowne, oraz z uwzględnieniem konieczności zapewnienia równowagi wiedzy fachowej, płci, wieku i rozmieszczenia geograficznego.
Członkowie Rady EIC są powoływani przez Komisję, w następstwie otwartego zaproszenia do składania kandydatur lub wyrażenia zainteresowania lub obu rodzajów zaproszeń, w zależności od tego, co Komisja uzna za stosowne, oraz z uwzględnieniem konieczności zapewnienia równowagi wiedzy fachowej, płci, wieku i rozmieszczenia geograficznego.
Ich kadencja jest ograniczona do dwóch lat, z możliwością dwukrotnego przedłużenia, przy czym obowiązuje rotacyjny system mianowania (członkowie mianowani co dwa lata).
Ich kadencja jest ograniczona do trzech lat, z możliwością jednokrotnego przedłużenia, przy czym obowiązuje rotacyjny system mianowania (połowa członków wymieniana jest co dwa lata).
4.   Radzie EIC przewodniczy przewodniczący wyznaczony przez Komisję w wyniku przejrzystego procesu rekrutacyjnego. Przewodniczący jest wysokiej rangi osobą publiczną związaną ze środowiskiem innowacji.
4.   Radzie EIC przewodniczy przewodniczący wyznaczony przez Komisję w wyniku przejrzystego procesu rekrutacyjnego. Przewodniczący jest wysokiej rangi osobą posiadającą udokumentowaną wiedzę fachową w zakresie badań naukowych i innowacji.
Przewodniczący jest mianowany na kadencję ograniczoną do czterech lat, z możliwością jednokrotnego odnowienia.
Przewodniczący jest mianowany na kadencję ograniczoną do trzech lat, z możliwością jednokrotnego odnowienia.
Przewodniczący przewodniczy posiedzeniom Rady EIC, przygotowuje jej posiedzenia, przydziela zadania członkom oraz może ustanawiać specjalne podgrupy zajmujące się w szczególności identyfikacją nowych trendów technologicznych w dziedzinach objętych portfelem EIC. Promuje on EIC, działa jako partner do rozmów z Komisją i jest przedstawicielem EIC w środowisku innowacji. Komisja może zapewnić wsparcie administracyjne przewodniczącego w jego obowiązkach.
Przewodniczący przewodniczy posiedzeniom Rady EIC, przygotowuje jej posiedzenia, przydziela zadania członkom oraz może ustanawiać specjalne podgrupy zajmujące się w szczególności identyfikacją nowych trendów technologicznych w dziedzinach objętych portfelem EIC. Promuje on EIC, jej rolę w osiąganiu celów programu i unijnych celów w zakresie badań naukowych i innowacji, działa jako partner do rozmów z Komisją i jest przedstawicielem EIC w środowisku badań naukowych i innowacji. Komisja zapewnia wsparcie administracyjne przewodniczącego w jego obowiązkach.
5.   Komisja uchwala kodeks postępowania podejmujący między innymi kwestię unikania konfliktu interesów. Oczekuje się, że członkowie Rady EIC przyjmą kodeks postępowania po objęciu stanowiska.
5.   Komisja uchwala kodeks postępowania podejmujący między innymi kwestię unikania konfliktu interesów. Członkowie Rady EIC muszą przyjąć kodeks postępowania po objęciu stanowiska.
Poprawka 20
Wniosek dotyczący decyzji
Artykuł 11
Artykuł 11
Artykuł 11
Programy prac
Planowanie strategiczne i programy prac
-1.  Wdrożenie programu szczegółowego opiera się na szczegółowych planach badań naukowych i innowacji określanych co dwa lata w drodze aktów delegowanych zgodnie z art. 6 niniejszego rozporządzenia oraz z zastosowaniem przejrzystego, integracyjnego i strategicznego wieloletniego procesu planowania działań w dziedzinie badań naukowych i innowacji, w szczególności w odniesieniu do filaru „Globalne wyzwania i europejska konkurencyjność przemysłu”. Obowiązkowe konsultacje z udziałem wielu zainteresowanych stron i organów krajowych, Parlamentu Europejskiego oraz przedstawicieli zainteresowanych stron z obszaru badań naukowych i innowacji, w tym społeczeństwa obywatelskiego, dotyczące priorytetów i odpowiednich rodzajów działań i form wdrażania, w tym dla misji i partnerstw europejskich, zapewniają niezbędne interdyscyplinarne i międzysektorowe perspektywy i dostosowanie do innych stosownych istniejących inicjatyw na poziomie unijnym, krajowym i regionalnym. Przyczyni się to do pozyskiwania dodatkowych środków prywatnych i publicznych, wzmacniając w ten sposób EPB, zgodnie z opisem w załączniku I do niniejszej decyzji.
1.   Program jest realizowany na podstawie programów prac, o których mowa w art. 110 rozporządzenia finansowego. Programy prac są opracowywane w następstwie procesu planowania strategicznego, zgodnie z opisem zawartym w załączniku I do niniejszej decyzji.
1.   Zgodnie ze strategicznym planem badań naukowych i innowacji program jest realizowany na podstawie programów prac, o których mowa w art. 110 rozporządzenia finansowego.
W stosownych przypadkach programy prac określają całkowitą kwotę zarezerwowaną na działania łączone.
W stosownych przypadkach programy prac określają całkowitą kwotę zarezerwowaną na działania łączone.
2.   Komisja przyjmuje, w drodze aktów wykonawczych, odrębne programy prac do celów realizacji działań w ramach następujących komponentów, jak określono w art. 3 ust. 1 niniejszej decyzji:
2.   Komisja przyjmuje, w drodze aktów wykonawczych, odrębne programy prac do celów realizacji działań w ramach następujących komponentów, jak określono w art. 3 ust. 1 niniejszej decyzji:
a)   ERBN, gdzie program prac jest ustanawiany przez Radę Naukową zgodnie z art. 7 ust. 2 lit. b), zgodnie z procedurą doradczą, o której mowa w art. 12 ust. 3. Komisja odstępuje od programu prac ustanowionego przez Radę Naukową wyłącznie, jeśli jej zdaniem nie jest on zgodny z przepisami niniejszej decyzji. W takim przypadku Komisja przyjmuje program prac w drodze aktu wykonawczego zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 12 ust. 4. Komisja należycie uzasadnia ten środek;
a)   ERBN, gdzie program prac jest ustanawiany przez Radę Naukową zgodnie z art. 7 ust. 2 lit. b), zgodnie z procedurą doradczą, o której mowa w art. 12 ust. 3. Komisja odstępuje od programu prac ustanowionego przez Radę Naukową wyłącznie, jeśli jej zdaniem nie jest on zgodny z przepisami niniejszej decyzji. W takim przypadku Komisja przyjmuje program prac w drodze aktu wykonawczego zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 12 ust. 4. Komisja należycie uzasadnia ten środek;
b)   wszystkie klastry w ramach filaru „Globalne wyzwania i konkurencyjność przemysłowa”, działania „Marie Skłodowska-Curie”, infrastruktury badawcze, wsparcie dla ekosystemów innowacji, dzielenie się doskonałością oraz zreformowanie i usprawnienie europejskiego systemu badań naukowych i innowacji, zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 12 ust. 4;
b)   wszystkie klastry w ramach filaru „Globalne wyzwania i europejska konkurencyjność przemysłowa”, działania „Marie Skłodowska-Curie”, infrastruktury badawcze, wsparcie dla europejskich ekosystemów innowacji, szerzenie doskonałości i zapewnianie szerszego uczestnictwa oraz zreformowanie i usprawnienie europejskiego systemu badań naukowych i innowacji, zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 12 ust. 4;
c)   EIC, gdzie program prac jest przygotowywany zgodnie z doradztwem Rady EIC na podstawie art. 10 ust. 1 lit. b), zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 12 ust. 4;
c)   EIC, gdzie program prac jest przygotowywany zgodnie z doradztwem Rady EIC na podstawie art. 10 ust. 1 lit. b), zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 12 ust. 4;
d)   JRC, gdzie wieloletni program prac uwzględnia opinię przekazaną przez Radę Gubernatorów JRC, o której mowa w decyzji 96/282/Euratom.
d)   JRC, gdzie wieloletni program prac uwzględnia opinię przekazaną przez Radę Gubernatorów JRC, o której mowa w decyzji 96/282/Euratom.
3.   Oprócz wymogów określonych w art. 110 rozporządzenia finansowego programy prac, o których mowa w ust. 2 niniejszego artykułu, zawierają, w stosownych przypadkach:
3.   Oprócz wymogów określonych w art. 110 rozporządzenia finansowego programy prac, o których mowa w ust. 2 niniejszego artykułu, zawierają, w stosownych przypadkach:
a)   orientacyjną kwotę przeznaczoną na każde działanie i misję oraz orientacyjny harmonogram realizacji;
a)   orientacyjną kwotę i część środków budżetowych w odniesieniu do programu przeznaczoną na każde działanie, misję i partnerstwo europejskie oraz orientacyjny harmonogram realizacji;
b)   w odniesieniu do dotacji – ich priorytety, kryteria kwalifikacji i wyboru, relatywną wagę różnych kryteriów wyboru oraz maksymalną stawkę finansowania w odniesieniu do łącznych kosztów kwalifikowalnych;
b)   w odniesieniu do dotacji – ich priorytety, kryteria kwalifikacji i wyboru, relatywną wagę różnych kryteriów wyboru oraz maksymalną stawkę finansowania w odniesieniu do łącznych kosztów kwalifikowalnych;
c)   kwotę przeznaczoną na finansowanie mieszane zgodnie z art. 41–43 rozporządzenia [...] FP/RfP;
c)   kwotę przeznaczoną na finansowanie mieszane zgodnie z art. 41–43 rozporządzenia [...] FP/RfP;
d)   wszelkie dodatkowe obowiązki beneficjentów, zgodnie z art. 35 i 37 rozporządzenia FP/RfP.
d)   wszelkie dodatkowe obowiązki beneficjentów, zgodnie z art. 35 i 37 rozporządzenia FP/RfP.
Poprawka 21
Wniosek dotyczący decyzji
Artykuł 12 a (nowy)
Artykuł 12a
Rada Sterująca ds. Zdrowia
1.  Komisja powołuje Radę Sterującą ds. Zdrowia, która ma zadanie realizację działań w ramach filaru II „Globalne wyzwania i konkurencyjność przemysłowa”, który odnosi się do klastra „Zdrowie”.
2.  Rada kierownicza ds. zdrowia składa się z 15–20 członków wysokiej rangi specjalizujących się w różnych dyscyplinach i działaniach w obszarze badań naukowych, innowacji, zdrowia publicznego i dobrostanu.
3.  Rada Sterująca ds. Zdrowia koncentruje się na następujących zasadach: koordynacja i synergie między unijnymi i krajowymi programami zdrowotnymi, a także między klastrem „Zdrowie” i innymi częściami programu „Horyzont Europa”, w tym misjami i partnerstwami. Rada promuje zaangażowanie pacjentów i społeczeństwa, udzielając naukowych porad i zaleceń. Działania te powinny promować ukierunkowane na wartość badania w dziedzinie zdrowia, lepsze rozwiązania w dziedzinie zdrowia oraz zmniejszyć nierówności w zakresie zdrowia.
4.  Rada Sterująca ds. Zdrowia zapewnia wkład w:
a)  strategię dla klastra „Zdrowie”;
b)  plan działania na rzecz kierowania koordynacją i współpracą między programami w dziedzinie zdrowia, powiązanymi filarami, takimi jak EIC, ERBN, a także w ramach partnerstw strategicznych i funduszy strukturalnych UE. Plan działania zapewnia większą widoczność i koordynację istniejących mechanizmów finansowych przeznaczonych na badania w dziedzinie zdrowia, kieruje koordynacją i współpracą oraz opracowuje programy prac i misje związane ze zdrowiem;
c)  metody i procedury projektowania, wyboru i realizacji misji związanych ze zdrowiem;
d)  zapewnia udział i zaangażowanie obywateli w oddolny proces decyzyjny;
e)  promuje zrównoważony charakter strategii i mechanizmów finansowania umożliwiających realizację projektów długoterminowych i ambitnych misji;
f)  zapewnia owocną transnarodową współpracę w dziedzinie badań naukowych, która maksymalnie wykorzystuje potencjał europejski i przekłada się na wyniki w systemach opieki zdrowotnej;
g)  zwiększa stopień wykorzystania badań multidyscyplinarnych w obszarach różnych specjalizacji, między którymi istnieją podobieństwa, ograniczając w ten sposób powielanie i odosobnioną działalność badawczą;
h)  zwiększa widoczność programu „Horyzont Europa” i jego korzyści dla obywateli UE, zajmuje się problemem rozdrobnienia obowiązków w zakresie nauki i badań w organach zarządzających UE, usprawnia istniejące mechanizmy finansowania.
5.  Rada Sterująca ds. Zdrowia zapewnia kompleksową strategię badawczą i sterowanie opracowywaniem programów prac i misji związanych ze zdrowiem, uzupełniając działania specjalnej rady ds. misji.
6.  Rada Sterująca ds. Zdrowia jest niezależną grupą zainteresowanych stron kierującą się wynikami badań naukowych, złożoną z przedstawicieli sektora badań biomedycznych i innowacji, innych stosownych sektorów badań i przemysłu z dużym udziałem przedstawicieli pacjentów i obywateli.
7.  Członkowie Rady kierowniczej ds. zdrowia są powoływani przez Komisję, w następstwie otwartego zaproszenia do składania kandydatur lub wyrażenia zainteresowania lub obu rodzajów zaproszeń, w zależności od tego, co zostanie uznane za stosowne, oraz z uwzględnieniem konieczności zapewnienia równowagi wiedzy fachowej, płci, wieku i rozmieszczenia geograficznego. Ich kadencja jest ograniczona do dwóch lat, z możliwością dwukrotnego przedłużenia, przy czym obowiązuje rotacyjny system mianowania (członkowie mianowani co dwa lata).
8.  Radzie Sterującej ds. Zdrowia przewodniczy przewodniczący wyznaczony przez Komisję w wyniku przejrzystego procesu rekrutacyjnego. Przewodniczący jest wysokiej rangi osobą publiczną związaną z dziedziną badań naukowych w zakresie zdrowia.
9.  Działania i wyniki rady są poddawane przeglądowi i przedstawiane w śródokresowej ocenie programu, w której zostaną określone środki mające na celu przedłużenie, dostosowanie lub zamknięcie grupy zgodnie z przeglądem.
Poprawka 22
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – Działalność programowa
DZIAŁALNOŚĆ PROGRAMOWA
DZIAŁALNOŚĆ PROGRAMOWA
Poniższe elementy będą stosowane podczas realizacji niniejszego programu.
Poniższe elementy będą stosowane podczas realizacji niniejszego programu.
Planowanie strategiczne
Planowanie strategiczne
Realizacja celów dotyczących całego programu „Horyzont Europa” w sposób zintegrowany zostanie zapewniona poprzez wieloletnie planowanie strategiczne. Takie planowanie pozwoli skupić się na całościowym oddziaływaniu programu oraz na spójności między jego różnymi filarami, jak również zapewni synergię z innymi programami UE oraz wsparcie innych obszarów polityki UE oraz otrzymanie wsparcia z ich strony.
Realizacją programu „Horyzont Europa” kieruje się w oparciu o integracyjny i przejrzysty proces planowania strategicznego działań w zakresie badań naukowych i innowacji finansowanych w ramach programu. Proces planowania strategicznego prowadzi do realizacji celów dotyczących programu „Horyzont Europa” przez określanie priorytetów finansowania. Pozwoli to skupić się na oddziaływaniu programu oraz na spójności między jego różnymi filarami, jak również zapewni synergię z innymi programami UE oraz wsparcie innych obszarów polityki UE.
Proces planowania strategicznego i przyjęcie strategicznego planu w dziedzinie badań naukowych i innowacji w drodze aktu delegowanego zwiększy poczucie odpowiedzialności i zrozumienie celów programu przez społeczeństwo i umożliwi współprawodawcom, zainteresowanym stronom oraz państwom członkowskim uzyskanie kompletnych informacji na temat planowanych inicjatyw. Proces planowania strategicznego przyczyni się do opracowania i realizacji polityki w odpowiednich obszarach na poziomie Unii, a także uzupełniających strategii politycznych w państwach członkowskich, zapewniając jednocześnie, by główne cele europejskiej polityki były odzwierciedlane i wspierane przez odpowiednie środki z programu „Horyzont Europa”. Umożliwi to uproszczenie systemu finansowania, uniknięcie powielania i nakładania się możliwości finansowania, przy jednoczesnym pozyskiwaniu dodatkowego finansowania prywatnego i publicznego, oraz promowanie szybszego rozpowszechniania i wykorzystywania wyników badań naukowych i innowacji.
Systemowe, wielodyscyplinarne, wielosektorowe oraz obejmujące różne obszary polityki podejście do badań i innowacji zagwarantuje, że można będzie sprostać wyzwaniom społecznym i gospodarczym, generować wiedzę oraz w miarę możliwości tworzyć nowe konkurencyjne i zrównoważone przedsiębiorstwa i branże, pobudzać innowacje społeczne i technologiczne, wspierać konkurencję, wspierać inwestycje prywatne oraz utrzymać równe warunki działania na rynku wewnętrznym.
W ramach planowania strategicznego promowane będzie silne zaangażowanie obywateli i organizacji społeczeństwa obywatelskiego na wszystkich etapach badań naukowych i innowacji, współtworzenie wiedzy, skuteczne promowanie równości płci, w tym włączenie aspektu płci do treści badań naukowych i innowacji, a także przestrzeganie i promowanie najwyższych standardów etyki i uczciwości.
W ramach procesu planowania strategicznego promowane będzie silne zaangażowanie obywateli i organizacji społeczeństwa obywatelskiego w badania naukowe i innowacje, współtworzenie wiedzy, skuteczne promowanie równości płci, w tym włączenie aspektu płci do badań naukowych i innowacji, a także promowane będą najwyższe standardy etyki i uczciwości.
Będzie ono obejmować szeroko zakrojone konsultacje i wymiany zdań z państwami członkowskimi, Parlamentem Europejskim w odpowiednich przypadkach oraz z różnymi zainteresowanymi stronami w odniesieniu do priorytetów, w tym misji, w ramach filaru „Globalne wyzwania i konkurencyjność przemysłowa”, oraz odpowiednie rodzaje działań, które należy podjąć, w szczególności partnerstwa europejskie.
Aby osiągnąć te cele, Komisja zainicjuje etap otwartych konsultacji z państwami członkowskimi, Parlamentem Europejskim i różnymi zainteresowanymi stronami, w tym między innymi ze środowiskiem naukowym, organizacjami badawczymi i technologicznymi, przemysłem, organizacjami społeczeństwa obywatelskiego. Konsultacje będą obejmowały strategiczne priorytety programu, w tym misje, w ramach filaru „Globalne wyzwania i europejska konkurencyjność przemysłowa”, oraz odpowiednie rodzaje instrumentów, w szczególności partnerstwa europejskie Wyniki konsultacji zostaną opublikowane na specjalnej stronie internetowej, która powinna również zawierać szczegółowe informacje dotyczące treści i procesu określającego planowanie strategiczne.
W kwestii partnerstw europejskich w strategicznym planie badań naukowych i innowacji zostanie określone i uzasadnione tworzenie i łączenie partnerstw europejskich oraz stopniowe odstępowanie od nich. Należy rozważyć kontynuację po 2020 r. pozytywnie ocenionych wspólnych inicjatyw technologicznych i umownych partnerstw publiczno-prywatnych stosownie do ich wartości dodanej w odniesieniu do skutków społecznych i gospodarczych, a także wykorzystywania prywatnych inwestycji oraz do ich wpływu na w synergie między funduszami.
Bieżące i potencjalne nowe WWiI zostaną określone we wniosku ustawodawczym w sprawie decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie strategicznego planu innowacji EIT, zgodnie ze strategicznym planem badań naukowych i innowacji. Utworzenie każdej nowej WWiI powinno jednak być związane z odpowiednim finansowaniem, pozwalającym istniejącym WWiI na rozwijanie ekosystemów, tworzenie partnerstw oraz osiąganie i efektywne wdrażanie ich ambitnych celów.
W ramach programu w dalszym ciągu wspierane będą „inicjatywy przewodnie FET” wspierane w ramach programu „Horyzont 2020”. Ponieważ posiadają one istotne analogie z misjami, inne „inicjatywy przewodnie FET” mogą być wspierane w ramach niniejszego programu ramowego jako misje ukierunkowane na przyszłe i powstające technologie. Misje powinny wzmocnić aspekty programu związane ze współpracą oraz uzupełniać istniejące partnerstwa europejskie, które mogłyby działać jako filary wspierające realizację misji. Misje będą zawierały elementy technologiczne i społeczne i zostaną również określone w ścisłej współpracy ze wszystkimi odpowiednimi dyrekcjami generalnymi. Proces planowania strategicznego określi misje zgodnie z art. 7 rozporządzenia i art. 5 niniejszej decyzji.
W oparciu o te szeroko zakrojone konsultacje w ramach planowania strategicznego określone zostaną wspólne cele i obszary działalności, takie jak obszary partnerstwa (proponowana podstawa prawna określa jedynie instrumenty i kryteria, które będą stanowić wytyczne dla ich stosowania) oraz obszary misji.
Planowanie strategiczne przyczyni się do opracowania i wdrożenia polityki w odpowiednich obszarach na poziomie UE, a także uzupełniających strategii politycznych w państwach członkowskich. Podczas procesu planowania strategicznego uwzględnione zostaną priorytety polityki UE, aby zwiększyć wkład badań naukowych i innowacji w realizację polityki. W planowaniu strategicznym uwzględnione zostaną również prognozy, badania i inne dowody naukowe oraz odpowiednie istniejące inicjatywy na szczeblu unijnym i krajowym.
W ramach planowania strategicznego promowana będzie synergia między programem „Horyzont Europa” i innymi programami Unii, w tym programem Euratom, a tym samym stanie się ono punktem odniesienia dla badań naukowych i innowacji we wszystkich powiązanych programach w ramach budżetu UE i instrumentach o charakterze niefinansowym. Przyczyni się to również do szybszego upowszechniania i absorpcji wyników badań naukowych i innowacji oraz pozwoli uniknąć powielania i nakładania się możliwości finansowania. Planowanie strategiczne zapewni ramy umożliwiające powiązanie bezpośrednich działań badawczych Wspólnego Centrum Badawczego i innych działań wspieranych w ramach programu, w tym wykorzystanie rezultatów do wspierania polityki.
W ramach procesu planowania strategicznego określone zostaną istniejące powiązania między programem „Horyzont Europa” i innymi programami Unii i zaoferowane możliwości osiągnięcia synergii między funduszami unijnymi, regionalnymi i krajowymi. Program „Horyzont Europa” stanie się punktem odniesienia dla badań naukowych i innowacji we wszystkich powiązanych programach w ramach budżetu UE, aby pomóc w realizacji priorytetów i celów politycznych UE. Planowanie strategiczne zapewni również ramy umożliwiające powiązanie bezpośrednich działań badawczych Wspólnego Centrum Badawczego i innych działań wspieranych w ramach programu, w tym wykorzystanie rezultatów do wspierania polityki.
W ramach planu strategicznego określona zostanie wieloletnia strategia realizacji programu prac (określonego w art. 11), z zapewnieniem wystarczającej elastyczności umożliwiającej szybkie reagowanie na nieoczekiwane możliwości i sytuacje kryzysowe. Ponieważ program „Horyzont Europa” obejmuje okres 7 lat, gospodarczy, społeczny i polityczny kontekst jego działania może ulec w tym czasie istotnym zmianom. Program „Horyzont Europa” musi być zdolny do szybkiego dostosowania się do tych zmian. Będzie zatem możliwe dodanie wsparcia dla działań wykraczających poza poniższe opisy, jeżeli będzie to należycie uzasadnione, w celu uwzględnienia znacznych zmian lub nieprzewidzianych zdarzeń, potrzeb politycznych lub sytuacji kryzysowych, na przykład w odpowiedzi na poważne zagrożenia dla zdrowia wynikające np. z epidemii.
Podczas realizacji programu „Horyzont Europa” szczególna uwaga zostanie zwrócona na kwestię zapewnienia wyważonego i szerokiego podejścia do badań naukowych i innowacji, które nie ogranicza się tylko do opracowywania nowych produktów, procesów i usług w oparciu o wiedzę i przełomowe rozwiązania naukowe i technologiczne, ale obejmuje również wykorzystanie istniejących technologii w nowatorskich zastosowaniach, ciągłe doskonalenie oraz innowacje nietechnologiczne i społeczne. Systemowe, wielodyscyplinarne, wielosektorowe oraz obejmujące różne obszary polityki podejście do innowacji naukowych zagwarantuje, że można będzie sprostać wyzwaniom, a jednocześnie tworzyć nowe konkurencyjne przedsiębiorstwa i branże, wspierać konkurencję, pobudzać inwestycje prywatne oraz utrzymać równe warunki działania na rynku wewnętrznym.
W ramach filarów „Globalne wyzwania i konkurencyjność przemysłowa” oraz „Otwarte innowacje” badania naukowe i innowacje zostaną uzupełnione działaniami blisko związanymi z użytkownikami końcowymi i rynkiem, takimi jak demonstracja, pilotaż lub weryfikacja poprawności projektu, z wyłączeniem działań związanych z komercjalizacją, które wykraczają poza fazę badań naukowych i innowacji. Obejmie to również wspieranie działalności ukierunkowanej na popyt, która pomaga w przyspieszeniu wdrażania i rozpowszechniania szerokiej gamy innowacji. Nacisk zostanie położony na nienakazowe zaproszenia do składania wniosków.
W ramach filaru „Globalne wyzwania i konkurencyjność przemysłowa”, w oparciu o doświadczenia zdobyte w ramach programu „Horyzont 2020”, nauki społeczne i humanistyczne będą w pełni zintegrowane we wszystkich klastrach, z uwzględnieniem szczególnych i wyspecjalizowanych działań. Podobnie działalność obejmująca badania naukowe i innowacje w sektorze morskim będzie realizowana w sposób strategiczny i zintegrowany zgodnie ze zintegrowaną polityką morską, wspólną polityką rybołówstwa i zobowiązaniami międzynarodowymi.
W ramach niniejszego programu w dalszym ciągu wspierane będą „inicjatywy przewodnie FET” wspierane w ramach programu „Horyzont 2020”. Ponieważ posiadają one istotne analogie z misjami, inne „inicjatywy przewodnie FET”, jeżeli powstaną, będą wspierane w ramach niniejszego programu ramowego jako misje ukierunkowane na przyszłe i powstające technologie.
Dialog w dziedzinie współpracy naukowo-technicznej z międzynarodowymi partnerami UE oraz dialog polityczny z głównymi regionami świata wniosą istotny wkład w systematyczną identyfikację możliwości współpracy, co – w połączeniu ze zróżnicowaniem pod kątem kraju/regionu – będzie pomocne w ustanawianiu priorytetów.
Choć skoncentrowanie działalności Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii (EIT) na ekosystemach innowacji wpisuje go w sposób naturalny w filar „Otwarte innowacje” programu „Horyzont Europa”, planowanie wspólnot wiedzy i innowacji EIT (WWiI) zostanie dostosowane w ramach procesu planowania strategicznego do filaru „Globalne wyzwania i konkurencyjność przemysłowa”.
Szybka ścieżka do badań naukowych i innowacji
Program „Horyzont Europa” zapewni beneficjentom możliwość ubiegania się w trybie przyspieszonym o finansowanie, jeżeli jest to przewidziane w programie prac wszystkich klastrów, EIC i „szerzeniu doskonałości” obejmującym działalność badawczą i innowacyjną. Opierając się na sukcesie instrumentu „szybka ścieżka do innowacji” istniejącego w programie „Horyzont 2020”, podejście to będzie bazować na logice oddolnej oraz obejmować stale otwarte zaproszenia i termin przyznania środków nieprzekraczający sześciu miesięcy. W części „szerzenie doskonałości” takie podejście będzie wspierać słabiej rozwinięte państwa UE w szybszym i oddolnym pozyskiwaniu środków. Ten tryb postępowania będzie stosowany do co najmniej 15 % budżetu programu.
Upowszechnianie i komunikacja
Upowszechnianie i komunikacja
„Horyzont Europa” zapewni specjalne wsparcie na rzecz otwartego dostępu do publikacji naukowych, repozytoriów wiedzy i innych źródeł danych. Wspierane będą działania w zakresie rozpowszechniania i upowszechniania wiedzy, również będącej wynikiem współpracy z innymi programami UE, w tym grupowanie i tworzenie pakietów rezultatów oraz danych w językach i formatach dla grup docelowych i sieci z przeznaczeniem dla obywateli, przemysłu, administracji publicznej, środowisk akademickich, organizacji społeczeństwa obywatelskiego i decydentów. W tym celu program „Horyzont Europa” może korzystać z zaawansowanych technologii i narzędzi analitycznych.
„Horyzont Europa” zapewni specjalne wsparcie na rzecz otwartego dostępu do publikacji naukowych, repozytoriów wiedzy i innych źródeł danych. Wspierane będą działania w zakresie rozpowszechniania i upowszechniania wiedzy, również będącej wynikiem współpracy z innymi programami UE, w tym grupowanie i tworzenie pakietów rezultatów oraz danych w językach i formatach dla grup docelowych i sieci z przeznaczeniem dla obywateli, przemysłu, administracji publicznej, środowiska naukowego, organizacji społeczeństwa obywatelskiego i decydentów. W tym celu program „Horyzont Europa” może korzystać z zaawansowanych technologii i narzędzi analitycznych.
Zapewnione zostanie stosowne wsparcie na rzecz mechanizmów informowania potencjalnych wnioskodawców o programie (np. krajowe punkty kontaktowe).
Zapewnione zostanie stosowne wsparcie na rzecz mechanizmów informowania potencjalnych wnioskodawców o programie (np. krajowe punkty kontaktowe).
Komisja będzie również realizować działalność informacyjną i komunikacyjną dotyczącą programu „Horyzont Europa”, aby promować fakt, że rezultaty zostały uzyskane przy wsparciu z funduszy UE. Komisja będzie również dążyć do zwiększenia świadomości społecznej na temat znaczenia badań naukowych i innowacji oraz szerszego wpływu i znaczenia badań naukowych i innowacji finansowanych przez UE, np. poprzez publikacje, relacje z mediami, wydarzenia, repozytoria wiedzy, bazy danych, platformy wielokanałowe, strony internetowe lub ukierunkowane wykorzystanie mediów społecznościowych. Program „Horyzont Europa” zapewni również beneficjentom wsparcie w zakresie informowania ogółu społeczeństwa o ich pracy i jej wpływie.
Komisja będzie również realizować działalność informacyjną i komunikacyjną dotyczącą programu „Horyzont Europa”, aby promować fakt, że rezultaty zostały uzyskane przy wsparciu z funduszy UE. Komisja będzie również dążyć do zwiększenia świadomości społecznej na temat znaczenia badań naukowych i innowacji oraz szerszego wpływu i znaczenia badań naukowych i innowacji finansowanych przez UE, np. poprzez publikacje, relacje z mediami, wydarzenia, repozytoria wiedzy, bazy danych, platformy wielokanałowe, strony internetowe lub ukierunkowane wykorzystanie mediów społecznościowych. Program „Horyzont Europa” zapewni również beneficjentom wsparcie w zakresie informowania ogółu społeczeństwa o ich pracy i jej wpływie.
Wykorzystanie i absorpcja przez rynek
Wykorzystanie i absorpcja przez rynek
Komisja ustanowi kompleksowe środki służące wykorzystaniu rezultatów programu „Horyzont Europa” i zdobytej wiedzy. Przyczyni się to do przyspieszenia wykorzystania rezultatów w celu ich absorbcji przez rynek oraz do zwiększenia oddziaływania programu.
Komisja ustanowi kompleksowe środki służące wykorzystaniu rezultatów programu „Horyzont Europa” i zdobytej wiedzy, co będzie również obejmować promowanie normalizacji. Przyczyni się to do przyspieszenia wykorzystania rezultatów w celu ich absorbcji przez rynek oraz do zwiększenia oddziaływania programu.
Aby zmaksymalizować europejską wartość dodaną programu, Komisja będzie systematycznie określać i rejestrować rezultaty działań w zakresie badań naukowych i innowacji w ramach programu oraz przekazywać lub rozpowszechniać te rezultaty i zdobytą wiedzę w sposób niedyskryminujący wśród branży i przedsiębiorstw niezależnie od ich wielkości, organów administracji publicznej, środowisk akademickich, organizacji społeczeństwa obywatelskiego i decydentów politycznych.
Aby zmaksymalizować europejską wartość dodaną programu, Komisja będzie systematycznie określać i rejestrować rezultaty działań w zakresie badań naukowych i innowacji w ramach programu oraz przekazywać lub rozpowszechniać te rezultaty i zdobytą wiedzę w sposób niedyskryminujący wśród branży i przedsiębiorstw niezależnie od ich wielkości, organów administracji publicznej, środowiska naukowego, organizacji społeczeństwa obywatelskiego i decydentów politycznych. Wdrożona zostanie specjalna procedura monitorowania dla nowej Europejskiej Rady ds. Innowacji.
Współpraca międzynarodowa
Współpraca międzynarodowa
Większe oddziaływanie zostanie osiągnięte dzięki połączeniu działań z innymi państwami i regionami na świecie w ramach międzynarodowej współpracy na bezprecedensową skalę. W oparciu o wzajemne korzyści partnerzy z całego świata zostaną zaproszeni do uczestnictwa w wysiłkach UE jako nieodłączni uczestnicy inicjatyw wspierających działania UE na rzecz zrównoważonego rozwoju, większej doskonałości w dziedzinie badań naukowych i innowacji oraz konkurencyjności.
Większe oddziaływanie zostanie osiągnięte dzięki połączeniu działań z innymi państwami i regionami na świecie w ramach międzynarodowej współpracy na bezprecedensową skalę. W oparciu o wzajemne korzyści partnerzy z całego świata, w tym środowisko naukowe, przemysł, organizacje społeczeństwa obywatelskiego, rządy i organizacje pozarządowe, zostaną zaproszeni do uczestnictwa w wysiłkach UE jako nieodłączni uczestnicy inicjatyw wspierających działania UE na rzecz zrównoważonego rozwoju, większej doskonałości w dziedzinie badań naukowych i innowacji oraz konkurencyjności. Transfer wiedzy, dzielenie się zdolnościami i infrastrukturą pomiędzy partnerami w skali międzynarodowej doprowadzi do stosowania wspólnych podejść i regulacji, czego wynikiem będzie synergiczny handel dla wszystkich stron.
Międzynarodowe wspólne działanie zapewni skuteczne rozwiązywanie globalnych wyzwań społecznych i osiąganie celów zrównoważonego rozwoju, dostęp do największych światowych talentów, wiedzy fachowej i zasobów oraz zwiększenie podaży i popytu na innowacyjne rozwiązania.
Międzynarodowe wspólne działanie zapewni skuteczne rozwiązywanie globalnych wyzwań i osiąganie celów zrównoważonego rozwoju, dostęp do największych światowych talentów, wiedzy fachowej i zasobów oraz zwiększenie podaży i popytu na innowacyjne rozwiązania. Współpraca międzynarodowa będzie ukierunkowana na wspólne cele. Ułatwi to europejskim naukowcom współpracę z najlepszymi naukowcami w danej dziedzinie.
Metody pracy do celów oceny
Metody pracy do celów oceny
Stosowanie wysokiej jakości niezależnej wiedzy fachowej w procesie oceny potwierdza zaangażowanie programu w uwzględnianie potrzeb wszystkich zainteresowanych stron, społeczeństw i interesów, a także warunkiem utrzymania doskonałości i adekwatności finansowanych działań.
Stosowanie wysokiej jakości niezależnej wiedzy fachowej w procesie oceny potwierdza zaangażowanie programu w uwzględnianie potrzeb wszystkich zainteresowanych stron, społeczeństw i interesów, a także warunkiem utrzymania doskonałości i adekwatności finansowanych działań.
Komisja lub organ finansujący zapewni bezstronność procesu i uniknięcie konfliktów interesów zgodnie z art. 61 rozporządzenia finansowego.
Komisja lub organ finansujący zapewni bezstronność procesu i uniknięcie konfliktów interesów zgodnie z art. 61 rozporządzenia finansowego.
W wyjątkowych przypadkach, jeżeli jest to uzasadnione wymogiem wyznaczenia najlepszych dostępnych ekspertów lub ograniczoną wielkością grupy wykwalifikowanych ekspertów, niezależni eksperci wspierający komisję oceniającą lub będący jej członkami mogą oceniać konkretne wnioski, w odniesieniu do których deklarują potencjalny konflikt interesów. W takim przypadku Komisja lub organ finansujący stosują wszelkie niezbędne środki zaradcze w celu zapewnienia integralności procesu oceny. Zarządzanie procesem oceny będzie prowadzone w odpowiedni sposób i obejmie etap interakcji między różnymi ekspertami. Przy określaniu wniosków, które mają otrzymać finansowanie komisja oceniająca weźmie pod uwagę indywidualne okoliczności każdego z nich.
Jeżeli jest to uzasadnione wymogiem wyznaczenia najlepszych dostępnych ekspertów lub ograniczoną wielkością grupy wykwalifikowanych ekspertów, niezależni eksperci wspierający komisję oceniającą lub będący jej członkami mogą oceniać konkretne wnioski, w odniesieniu do których deklarują potencjalny konflikt interesów. W takim przypadku Komisja lub organ finansujący stosują wszelkie niezbędne środki zaradcze w celu zapewnienia integralności procesu oceny, w tym w odniesieniu do konfliktu interesów. Zarządzanie procesem oceny będzie prowadzone w odpowiedni sposób i obejmie etap interakcji między różnymi ekspertami. Wykorzystanie tego procesu zostanie przedstawione w rocznym sprawozdaniu monitorującym programu. Przy określaniu wniosków, które mają otrzymać finansowanie komisja oceniająca weźmie pod uwagę indywidualne okoliczności każdego z nich.
Poprawka 23
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część I
I OTWARTA NAUKA
I DOSKONAŁA I OTWARTA NAUKA
Poszukiwanie przełomowych rozwiązań w celu zrozumienia i zdobywania wiedzy, światowej klasy infrastruktura potrzebna do osiągnięcia tego celu, w tym infrastruktura fizyczna i infrastruktura wiedzy do celów badań naukowych i rozwoju, a także środki pozwalające na otwarte rozpowszechnianie i dzielenie się wiedzą oraz zapewnienie odpowiedniej liczby wybitnych naukowców są podstawą postępu gospodarczego, społecznego i kulturowego we wszystkich jego postaciach.
Poszukiwanie przełomowych rozwiązań w celu zrozumienia i zdobywania wiedzy, światowej klasy infrastruktura potrzebna do osiągnięcia tego celu, w tym infrastruktura fizyczna i e-infrastruktura do celów badań naukowych i rozwoju, a także środki pozwalające na otwarte rozpowszechnianie i dzielenie się wiedzą oraz zapewnienie odpowiedniej liczby wybitnych naukowców i innowatorów są podstawą postępu gospodarczego, społecznego i kulturowego we wszystkich jego postaciach.
Otwarta i doskonała baza naukowa jest nierozerwalnie związana z realizacją czołowych innowacji. Zmiany paradygmatu naukowego i technologicznego uznano za kluczowe czynniki wzrostu wydajności, konkurencyjności, zamożności, zrównoważonego rozwoju i postępu społecznego. W przeszłości takie zmiany paradygmatu zwykle miały początek w bazie naukowej sektora publicznego, aby następnie stać się podłożem powstania nowych gałęzi przemysłu i sektorów.
Otwarta i doskonała baza naukowa jest nierozerwalnie związana z realizacją czołowych innowacji. Zmiany paradygmatu naukowego i technologicznego uznano za kluczowe czynniki wydajności, zrównoważonego i włączającego wzrostu i rozwoju, konkurencyjności, zamożności i postępu społecznego. W przeszłości takie zmiany paradygmatu zwykle miały początek w bazie naukowej sektora publicznego, aby następnie stać się podłożem powstania nowych gałęzi przemysłu i sektorów.
Inwestycje publiczne w badania naukowe, w szczególności prowadzone przez szkoły wyższe oraz publiczne instytucje badawcze i ośrodki badawcze, często dotyczą długoterminowych badań naukowych o podwyższonym ryzyku i uzupełniają działania sektora prywatnego. Ponadto przyczyniają się one do tworzenia umiejętności, wiedzy fachowej i doświadczenia, nowych instrumentów i metodyk, a także do tworzenia sieci, które przekazują najnowszą wiedzę.
Inwestycje publiczne w badania naukowe, w szczególności prowadzone przez szkoły wyższe oraz publiczne instytucje badawcze i ośrodki badawcze, często dotyczą długoterminowych badań naukowych o podwyższonym ryzyku i uzupełniają działania sektora prywatnego. Ponadto przyczyniają się one do powstania wysoko wykwalifikowanych zasobów ludzkich, wiedzy fachowej i doświadczenia, nowych instrumentów i metodyk, a także do tworzenia sieci, które przekazują najnowszą wiedzę.
Europejska nauka i naukowcy w wielu dziedzinach zajmowali i nadal zajmują czołowe miejsca. Nie możemy jednak brać tej sytuacji za pewnik. Istnieje wiele dowodów świadczących o tym, że w miarę wzrostu tempa badań naukowych wzrasta także liczba państw konkurujących o pierwsze miejsce. Do naszych tradycyjnych konkurentów, takich jak Stany Zjednoczone, dołączają obecnie giganci gospodarczy, jak np. Chiny i Indie, z nowo uprzemysłowionych części świata, a także wszystkie kraje, których rządy zauważyły różnorodne i obfite korzyści wynikające z inwestycji w badania naukowe.
Europejska nauka i naukowcy w wielu dziedzinach zajmowali i nadal zajmują czołowe miejsca. Nie możemy jednak brać tej sytuacji za pewnik. Istnieje wiele dowodów świadczących o tym, że w miarę wzrostu tempa badań naukowych wzrasta także liczba państw konkurujących o pierwsze miejsce. Do naszych tradycyjnych konkurentów, takich jak Stany Zjednoczone, dołączają obecnie giganci gospodarczy, jak np. Chiny i Indie, z nowo uprzemysłowionych części świata, a także wszystkie kraje, których rządy zauważyły różnorodne i obfite korzyści wynikające z inwestycji w badania naukowe.
Poprawka 24
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część I – punkt 1 – podpunkt 1.1
1.1.   Uzasadnienie
1.1.   Uzasadnienie
Mimo że UE pozostaje największym producentem publikacji naukowych na świecie, jest ona zasadniczo „producentem masowym” wiedzy, natomiast – w porównaniu do jej wielkości – posiada stosunkowo niewiele centrów doskonałości, które wybijają się na poziomie światowym, zaś w wielu obszarach jej wyniki są przeciętne, a nawet słabe. W porównaniu ze Stanami Zjednoczonymi i obecnie, w pewnym stopniu, z Chinami, UE nadal działa w oparciu o „model doskonałości rozproszonej”, w którym zasoby rozkładają się na większą liczbę naukowców i instytucji badawczych. Kolejnym wyzwaniem jest fakt, że w wielu państwach UE sektor publiczny nadal nie oferuje najlepszym naukowcom wystarczająco atrakcyjnych warunków. Wspomniane czynniki dodatkowo przyczyniają się do braku atrakcyjności Europy w globalnej konkurencji o talenty naukowe.
UE pozostaje największym producentem publikacji naukowych na świecie. W porównaniu ze Stanami Zjednoczonymi i obecnie, w pewnym stopniu, z Chinami, UE działa w oparciu o „model doskonałości rozproszonej”, w którym zasoby rozkładają się na większą liczbę naukowców i instytucji badawczych. Kolejnym wyzwaniem jest fakt, że w wielu państwach UE inwestycje sektora publicznego w badania naukowe są poniżej akceptowalnego progu, w związku z czym nie oferuje najlepszym naukowcom wystarczająco atrakcyjnych warunków. Wspomniane czynniki dodatkowo przyczyniają się do braku atrakcyjności Europy w globalnej konkurencji o talenty naukowe.
Globalny krajobraz badawczy ewoluuje w szybkim tempie i staje się coraz bardziej wielobiegunowy ze względu na rosnącą liczbę krajów wschodzących, w szczególności Chin, które rozszerzają swoją produkcję naukową. W 2000 r. UE i Stany Zjednoczone odpowiadały za prawie dwie trzecie światowych wydatków na badania naukowe i rozwój, natomiast do 2013 r. udział ten spadł do poniżej połowy.
Globalny krajobraz badawczy ewoluuje w szybkim tempie i staje się coraz bardziej wielobiegunowy ze względu na rosnącą liczbę krajów wschodzących, w szczególności Chin, które rozszerzają swoją produkcję naukową. W 2000 r. UE i Stany Zjednoczone odpowiadały za prawie dwie trzecie światowych wydatków na badania naukowe i rozwój, natomiast do 2013 r. udział ten spadł do poniżej połowy. Ponadto w Europejskim Rankingu Innowacyjności z 2018 r. potwierdzono, że publiczne i prywatne wydatki na działalność badawczo-rozwojową w całej UE utrzymują się poniżej poziomów z 2010 r. i są niewystarczające do osiągnięcia założonego od dłuższego czasu celu, jakim jest przeznaczenie 3 % PKB na działalność badawczo-rozwojową.
ERBN wspiera najlepszych naukowców, oferując im elastyczne, długoterminowe finansowanie w celu prowadzenia przełomowych badań naukowych przynoszących duże korzyści, ale też obarczonych wysokim ryzykiem. Działa ona niezależnie, pod kierownictwem niezależnej Rady Naukowej złożonej z naukowców, inżynierów i uczonych cieszących się najwyższym uznaniem, posiadających odpowiednią wiedzę i charakteryzujących się różnorodnością. ERBN jest w stanie korzystać z szerszej puli talentów i pomysłów, niż byłoby to możliwe w przypadku jakiegokolwiek programu krajowego, i wzmacnia doskonałość poprzez sposób, w jaki najlepsi naukowcy i najlepsze pomysły konkurują ze sobą.
ERBN wspiera najlepszych naukowców, w tym młodych naukowców, oferując im elastyczne, długoterminowe finansowanie w celu prowadzenia przełomowych badań naukowych przynoszących duże korzyści, ale też obarczonych wysokim ryzykiem. Działa ona niezależnie, pod kierownictwem niezależnej Rady Naukowej, zrównoważonej pod względem płci i dyscyplin naukowych, złożonej z naukowców, inżynierów i uczonych cieszących się najwyższym uznaniem, posiadających odpowiednią wiedzę i charakteryzujących się różnorodnością. ERBN jest w stanie korzystać z szerszej puli talentów i pomysłów, niż byłoby to możliwe w przypadku jakiegokolwiek programu krajowego, i wzmacnia doskonałe badania naukowe we wszystkich dziedzinach naukowych poprzez sposób, w jaki najlepsi naukowcy i najlepsze pomysły konkurują ze sobą.
Badania pionierskie finansowane przez ERBN mają znaczące bezpośrednie skutki w postaci postępów w pionierskich dziedzinach wiedzy, otwierając drogę do nowych i często nieoczekiwanych wyników naukowych i technologicznych oraz nowych obszarów badań. To z kolei przyczynia się do rozwoju radykalnie nowych pomysłów, które pobudzają innowacje i nowatorstwo w biznesie, a także pomagają rozwiązywać wyzwania społeczne. ERBN wywiera również istotny wpływ strukturalny, podnosząc jakość europejskiego systemu badawczego w sposób wykraczający poza naukowców i działania finansowane bezpośrednio przez Radę. Działania finansowane przez ERBN oraz naukowcy otrzymujący to finansowanie wyznaczają inspirujący cel dla badań pionierskich w Europie, podnosząc jej rangę i czyniąc z Europy atrakcyjniejsze miejsce pracy i współpracy dla najlepszych naukowców z całego świata. Prestiż związany z przyjmowaniem stypendystów dotacji ERBN stwarza konkurencję między europejskimi szkołami wyższymi i organizacjami badawczymi, skłaniając do oferowania najbardziej atrakcyjnych warunków dla najlepszych naukowców, i może pośrednio pomóc tym podmiotom w ocenie ich mocnych i słabych stron oraz doprowadzić do przeprowadzenia reform.
Badania pionierskie finansowane przez ERBN mają znaczące bezpośrednie skutki w postaci postępów w pionierskich dziedzinach wiedzy, otwierając drogę do nowych i często nieoczekiwanych wyników naukowych, technologicznych i społecznych oraz nowych obszarów badań. To z kolei przyczynia się do rozwoju radykalnie nowych pomysłów, które pobudzają innowacje i nowatorstwo w biznesie, a także pomagają rozwiązywać wyzwania społeczne. ERBN wywiera również istotny wpływ strukturalny, podnosząc jakość europejskiego systemu badawczego w sposób wykraczający poza naukowców i działania finansowane bezpośrednio przez Radę. Działania finansowane przez ERBN oraz naukowcy otrzymujący to finansowanie wyznaczają inspirujący cel dla badań pionierskich w Europie, podnosząc jej rangę i czyniąc z Europy atrakcyjniejsze miejsce pracy i współpracy dla najlepszych naukowców z całego świata. Prestiż związany z przyjmowaniem stypendystów dotacji ERBN stwarza konkurencję między europejskimi szkołami wyższymi i organizacjami badawczymi, skłaniając do oferowania najbardziej atrakcyjnych warunków dla najlepszych naukowców, i może pośrednio pomóc tym podmiotom w ocenie ich mocnych i słabych stron oraz doprowadzić do przeprowadzenia reform.
W ciągu 10 lat od ustanowienia ERBN zmniejszyła się różnica między efektywnością badań naukowych prowadzonych przez USA i kraje UE. ERBN finansuje stosunkowo niewielką część wszystkich europejskich badań naukowych, ale wywiera nieproporcjonalnie duże oddziaływanie naukowe. Średni współczynnik oddziaływania cytowań w odniesieniu do badań naukowych wspieranych przez ERBN jest porównywalny z współczynnikiem elitarnych światowych uczelni badawczych. Osiągnięcia ERBN w dziedzinie badań naukowych są niezwykle wysokie w porównaniu z największymi na świecie podmiotami finansującymi badania. ERBN finansuje badania pionierskie w wielu obszarach badań, które uzyskały największą liczbę cytowań, w tym w obszarach wschodzących. ERBN finansuje wprawdzie głównie badania pionierskie, ale przyczyniła się do uzyskania znacznej liczby patentów.
W ciągu 10 lat od ustanowienia ERBN zmniejszyła się różnica między efektywnością badań naukowych prowadzonych przez USA i kraje UE. ERBN finansuje stosunkowo niewielką część wszystkich europejskich badań naukowych, ale wywiera nieproporcjonalnie duże oddziaływanie naukowe. Średni współczynnik oddziaływania cytowań w odniesieniu do badań naukowych wspieranych przez ERBN jest porównywalny z współczynnikiem elitarnych światowych uczelni badawczych. Osiągnięcia ERBN w dziedzinie badań naukowych są niezwykle wysokie w porównaniu z największymi na świecie podmiotami finansującymi badania. ERBN finansuje badania pionierskie w wielu obszarach badań, które uzyskały największą liczbę cytowań, w tym w obszarach wschodzących. ERBN finansuje wprawdzie głównie badania pionierskie, ale przyczyniła się do uzyskania znacznej liczby patentów.
Istnieją zatem niezbite dowody na to, że ERBN przyciąga i finansuje wybitnych naukowców w ramach swoich zaproszeń do składania wniosków, a działania ERBN generują znaczną liczbę najważniejszych i najbardziej znaczących wyników badań na całym świecie w obszarach wschodzących, co prowadzi do przełomów i znaczących postępów. Praca beneficjentów dotacji ERBN jest również wysoce interdyscyplinarna, a beneficjenci współpracują na arenie międzynarodowej i publikują swoje rezultaty zgodnie z zasadą otwartego dostępu we wszystkich dziedzinach badań naukowych, w tym w dziedzinie nauk społecznych i humanistycznych.
Istnieją zatem niezbite dowody na to, że ERBN przyciąga i finansuje wybitnych naukowców w ramach swoich zaproszeń do składania wniosków, a działania ERBN generują znaczną liczbę najważniejszych i najbardziej znaczących wyników badań na całym świecie w obszarach wschodzących, co prowadzi do przełomów i znaczących postępów. Oczekuje się, że praca beneficjentów dotacji ERBN będzie stawać się również coraz bardziej interdyscyplinarna, a beneficjenci współpracują na arenie międzynarodowej i publikują swoje rezultaty zgodnie z zasadą otwartego dostępu we wszystkich dziedzinach badań naukowych, w tym w dziedzinie nauk społecznych i humanistycznych.
Istnieją również dowody długoterminowego wpływu dotacji ERBN na rozwój kariery, szkolenie wysoko wykwalifikowanych absolwentów studiów doktoranckich i staży podoktoranckich, zwiększenie globalnego wyeksponowania i prestiżu europejskich badań naukowych oraz na krajowe systemy badawcze dzięki silnemu efektowi analizy porównawczej. Efekt ten jest szczególnie cenny w unijnym rozproszonym modelu doskonałości, ponieważ status uzyskania finansowania ERBN może zastąpić i stanowić bardziej dokładny wskaźnik jakości badań naukowych niż uznanie w oparciu o status instytucji. Umożliwia to ambitnym osobom, instytucjom, regionom i krajom podjęcie inicjatywy i ekspansję w obszarach badań, które stanowią ich szczególnie mocną stronę.
Istnieją również dowody długoterminowego wpływu dotacji ERBN na rozwój kariery, szkolenie wysoko wykwalifikowanych naukowców, absolwentów studiów doktoranckich i naukowców stopnia podoktorskiego, zwiększenie globalnego wyeksponowania i prestiżu europejskich badań naukowych oraz na krajowe systemy badawcze dzięki silnemu efektowi analizy porównawczej. Efekt ten jest szczególnie cenny w unijnym rozproszonym modelu doskonałości, ponieważ status uzyskania finansowania ERBN może zastąpić i stanowić wiarygodny wskaźnik jakości badań naukowych niż uznanie w oparciu o status instytucji. Umożliwia to ambitnym osobom, instytucjom, regionom i krajom podjęcie inicjatywy i ekspansję w obszarach badań, które stanowią ich szczególnie mocną stronę.
Poprawka 25
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część I – punkt 1 – podpunkt 1.2 – podpunkt 1.2.1
1.2.   Obszary interwencji
1.2.   Obszary interwencji
1.2.1.   Pionierskie badania naukowe
1.2.1.   Pionierskie badania naukowe
Oczekuje się, że badania finansowane przez ERBN doprowadzą do postępów w pionierskich dziedzinach wiedzy, najwyższej jakości publikacji naukowych, wyników badań o dużym potencjale oddziaływania społecznego i gospodarczego oraz do ustanowienia przez ERBN wyraźnego i inspirującego celu dla badań pionierskich w Unii, Europie i na arenie międzynarodowej. Dążąc do tego, aby UE stała się bardziej atrakcyjnym miejscem pracy dla najlepszych na świecie naukowców, ERBN postawi sobie za cel zwiększenie udziału UE w 1 % najczęściej cytowanych publikacji na świecie oraz będzie dążyć do znacznego zwiększenia liczby finansowanych przez ERBN wybitnych naukowców spoza Europy. Finansowanie ERBN jest udzielane według poniższych, dobrze ugruntowanych zasad. Wyłącznym kryterium przyznawania dotacji ERBN jest doskonałość naukowa. ERBN działa w trybie „oddolnym”, bez wstępnie ustalonych priorytetów.
Oczekuje się, że badania finansowane przez ERBN doprowadzą do postępów w pionierskich dziedzinach wiedzy, najwyższej jakości publikacji naukowych, wyników badań o potencjalnym dużym oddziaływaniu społecznym, gospodarczym i środowiskowym oraz do ustanowienia przez ERBN wyraźnego i inspirującego celu dla badań pionierskich w Unii, Europie i na arenie międzynarodowej. Dążąc do tego, aby UE stała się bardziej atrakcyjnym miejscem pracy dla najlepszych na świecie naukowców, ERBN postawi sobie za cel zwiększenie udziału UE w 1 % najczęściej cytowanych publikacji na świecie oraz będzie dążyć do znacznego zwiększenia liczby finansowanych przez ERBN wybitnych naukowców spoza Europy. Finansowanie ERBN jest udzielane według poniższych, dobrze ugruntowanych zasad. Wyłącznym kryterium przyznawania dotacji ERBN jest doskonałość naukowa. ERBN działa w trybie „oddolnym”, bez wstępnie ustalonych priorytetów.
Ogólne kierunki
Ogólne kierunki
–   Długoterminowe finansowanie w celu wspierania wybitnych badaczy i ich zespołów w przełomowych badaniach przynoszących duże korzyści, ale też obarczonych wysokim ryzykiem;
–   Długoterminowe finansowanie w celu wspierania wybitnych badaczy i ich zespołów w przełomowych badaniach przynoszących duże korzyści, ale też obarczonych wysokim ryzykiem;
–   Wspomaganie początkujących naukowców, którzy mają doskonałe pomysły, w uzyskaniu niezależności badawczej oraz w stworzeniu własnego zespołu lub programu;
–   Wspomaganie początkujących naukowców, którzy mają doskonałe pomysły, w uzyskaniu niezależności badawczej oraz w stworzeniu własnego zespołu lub programu;
–   Nowe sposoby pracy w świecie nauki, umożliwiające uzyskiwanie przełomowych rezultatów i ułatwiające osiągnięcie przez finansowane badania naukowe potencjału komercyjnego oraz potencjału w zakresie innowacji społecznych;
–   Nowe sposoby pracy w świecie nauki, umożliwiające uzyskiwanie przełomowych rezultatów i ułatwiające osiągnięcie przez finansowane badania naukowe potencjału komercyjnego oraz potencjału w zakresie innowacji społecznych;
–   Wymiana doświadczeń i najlepszych praktyk z regionalnymi i krajowymi agencjami zajmującymi się finansowaniem badań naukowych w celu wsparcia wybitnych naukowców;
–   Wymiana doświadczeń i najlepszych praktyk z regionalnymi i krajowymi agencjami zajmującymi się finansowaniem badań naukowych oraz innymi organami Unii w celu wsparcia wybitnych naukowców;
–   Lepsze wyeksponowanie programów ERBN.
–   Lepsze wyeksponowanie programów ERBN.
Poprawka 26
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część I - punkt 1 – podpunkt 1.3 – podpunkt 1.3.1 – akapit 2 – punkt 2 – tiret 4
–   będzie dokonywać przeglądu i oceny osiągnięć ERBN oraz jakości i wpływu badań finansowanych przez ERBN i wydawać zalecenia dotyczące działań naprawczych lub przyszłych;
–   będzie okresowo zlecać zewnętrzny przegląd i ocenę osiągnięć ERBN oraz jakości i wpływu badań finansowanych przez ERBN oraz przyjmować zalecenia i opracowywać wytyczne dotyczące działań naprawczych lub przyszłych;
Poprawka 27
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część I – punkt 2 – podpunkt 2.1
2.1.   Uzasadnienie
2.1.   Uzasadnienie
Europa potrzebuje wysoko wykwalifikowanej i odpornej bazy kapitału ludzkiego w dziedzinie badań naukowych i innowacji, która może z łatwością dostosować się do przyszłych wyzwań, takich jak znaczne zmiany demograficzne w Europie, oraz znaleźć zrównoważone rozwiązania. W celu zapewnienia doskonałości, naukowcy muszą być mobilni, współpracować i rozpowszechniać wiedzę w różnych krajach, sektorach i dyscyplinach oraz dysponować odpowiednią kombinacją wiedzy i umiejętności, aby stawić czoła wyzwaniom społecznym i wspierać innowacje.
Europa potrzebuje wysoko wykwalifikowanych i odpornych zasobów ludzkich w dziedzinie badań naukowych i innowacji, która może z łatwością dostosować się do obecnych i przyszłych wyzwań, takich jak znaczne zmiany demograficzne w Europie, oraz znaleźć zrównoważone rozwiązania. W celu zapewnienia doskonałości, naukowcy muszą być mobilni, mieć dostęp do najwyższej jakości infrastruktury w wielu dziedzinach, współpracować i rozpowszechniać wiedzę w różnych krajach, sektorach i dyscyplinach oraz dysponować odpowiednią kombinacją wiedzy i umiejętności, aby stawić czoła wyzwaniom społecznym i wspierać innowacje.
Europa jest potęgą naukową, zatrudniającą około 1,8 mln naukowców pracujących w tysiącach szkół wyższych, ośrodków badawczych i przedsiębiorstw ze światowej czołówki. Szacuje się jednak, że do 2027 r. UE będzie musiała wyszkolić i zatrudnić co najmniej milion nowych naukowców, aby osiągnąć określony cel zwiększonych inwestycji w badania naukowe i innowacje. Braki w tym zakresie są szczególnie dotkliwe w sektorze nieakademickim. UE musi zwiększyć swoje wysiłki na rzecz skłonienia większej liczby młodych kobiet i mężczyzn do pracy w dziedzinie badań naukowych, przyciągnięcia naukowców z państw trzecich, zatrzymania własnych naukowców w UE i reintegracji europejskich naukowców pracujących poza UE po ich powrocie. Ponadto, w celu szerszego szerzenia doskonałości, warunki, na jakich naukowcy prowadzą swoje prace, wymagają dalszej poprawy w całej europejskiej przestrzeni badawczej (EPB). W związku z tym potrzebne są silniejsze powiązania, w szczególności z europejskim obszarem edukacji, Europejskim Funduszem Rozwoju Regionalnego (EFRR) i Europejskim Funduszem Społecznym (ESF+).
Europa jest potęgą naukową, zatrudniającą około 1,8 mln naukowców pracujących w tysiącach szkół wyższych, ośrodków badawczych i przedsiębiorstw ze światowej czołówki. Szacuje się jednak, że do 2027 r. UE będzie musiała wyszkolić i zatrudnić co najmniej milion nowych naukowców, aby osiągnąć określony cel zwiększonych inwestycji w badania naukowe i innowacje. Braki w tym zakresie są szczególnie dotkliwe w sektorze nieakademickim.
UE musi zwiększyć swoje wysiłki na rzecz skłonienia większej liczby młodych kobiet i mężczyzn do pracy w dziedzinie badań naukowych, przyciągnięcia naukowców z państw trzecich, zatrzymania własnych naukowców w UE i reintegracji europejskich naukowców pracujących poza UE po ich powrocie.
Aby osiągnąć te cele, należy również zwrócić uwagę na systemy zwiększające elastyczność naukowców obu płci w celu zapewnienia równowagi między życiem zawodowym a prywatnym.
Programy mobilności powinny również zagwarantować rzeczywiste równe szanse i obejmować konkretne środki służące usunięciu przeszkód dla mobilności naukowców, w szczególności kobiet-naukowców.
Ponadto w celu zapewnienia synergii i szerszego szerzenia doskonałości, etykieta pieczęci doskonałości będzie nadal stosowana do zaproszeń do składania wniosków w ramach działań „Maria Skłodowska-Curie”, a warunki, na jakich naukowcy prowadzą swoje prace, wymagają dalszej poprawy w całej europejskiej przestrzeni badawczej (EPB). W związku z tym potrzebne są silniejsze powiązania, w szczególności z europejskim obszarem edukacji, Europejskim Funduszem Rozwoju Regionalnego (EFRR) i Europejskim Funduszem Społecznym (ESF+).
Wyzwania te można najlepiej rozwiązać na poziomie UE ze względu na ich charakter systemowy oraz na transgraniczny charakter działań niezbędnych do ich rozwiązania.
Wyzwania te można najlepiej rozwiązać na poziomie UE ze względu na ich charakter systemowy oraz na transgraniczny charakter działań niezbędnych do ich rozwiązania.
Działania „Maria Skłodowska-Curie” koncentrują się na doskonałych badaniach, które są w pełni oddolne i otwarte na wszystkie dziedziny badań naukowych i innowacji, począwszy od badań podstawowych aż po absorbcję rynkową i usługi w zakresie innowacji. Obejmuje to dziedziny badań objęte Traktatem o funkcjonowaniu Unii Europejskiej oraz Traktatem ustanawiającym Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (Euratom). W przypadku wystąpienia szczególnych potrzeb i pojawienia się nowych źródeł finansowania możliwe będzie ukierunkowanie niektórych działań „Maria Skłodowska-Curie” na określone wyzwania (w tym określone misje), rodzaje instytucji badawczych i innowacyjnych lub miejsca geograficzne w celu uwzględnienia zmieniających się potrzeb Europy w zakresie umiejętności, szkoleń naukowców, rozwoju kariery zawodowej i wymiany wiedzy.
Działania „Maria Skłodowska-Curie” koncentrują się na doskonałych badaniach, które są w pełni oddolne i otwarte na wszystkie dziedziny badań naukowych i innowacji, począwszy od badań podstawowych aż po absorbcję rynkową i usługi w zakresie innowacji. Obejmuje to dziedziny badań objęte Traktatem o funkcjonowaniu Unii Europejskiej oraz Traktatem ustanawiającym Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (Euratom). W przypadku wystąpienia szczególnych potrzeb i pojawienia się nowych źródeł finansowania możliwe będzie ukierunkowanie niektórych rodzajów działań „Maria Skłodowska-Curie” na określone wyzwania (w tym określone misje), pewne rodzaje instytucji badawczych i innowacyjnych lub miejsca geograficzne w celu uwzględnienia zmieniających się potrzeb Europy w zakresie umiejętności, szkoleń naukowców, rozwoju kariery zawodowej i wymiany wiedzy.
Działania „Marie Skłodowska-Curie” są głównym instrumentem na poziomie UE służącym przyciąganiu naukowców z państw trzecich do Europy, co stanowi istotny wkład w globalną współpracę w dziedzinie badań naukowych i innowacji. Dowody wskazują, że działania „Maria Skłodowska-Curie” nie tylko mają pozytywny wpływ na osoby, organizacje i system, ale również generują istotne i przełomowe wyniki badań, a jednocześnie przyczyniają się w znacznym stopniu do rozwiązywania wyzwań społecznych i strategicznych. Długofalowe inwestycje w ludzi opłacają się, o czym świadczy liczba laureatów Nagrody Nobla, którzy byli stypendystami działań „Maria Skłodowska-Curie” lub nadzorowali je.
Działania „Marie Skłodowska-Curie”, wraz z ERBN, głównymi instrumentami na poziomie UE służącymi przyciąganiu naukowców z państw trzecich do Europy, co stanowi istotny wkład w globalną współpracę w dziedzinie badań naukowych i innowacji. Dowody wskazują, że działania „Maria Skłodowska-Curie” nie tylko mają pozytywny wpływ na osoby, organizacje i system, ale również generują istotne i przełomowe wyniki badań, a jednocześnie przyczyniają się w znacznym stopniu do rozwiązywania wyzwań społecznych i strategicznych. Długofalowe inwestycje w ludzi opłacają się, o czym świadczy liczba laureatów Nagrody Nobla, którzy byli stypendystami działań „Maria Skłodowska-Curie” lub nadzorowali je.
Dzięki światowej konkurencji badawczej między naukowcami i między organizacjami przyjmującymi zarówno z sektora akademickiego, jak i pozaakademickiego oraz dzięki tworzeniu i wymianie wysokiej jakości wiedzy pomiędzy krajami, sektorami i dyscyplinami, działania „Maria Skłodowska-Curie” przyczyniają się w szczególności do realizacji celów agendy na rzecz zatrudnienia, wzrostu i inwestycji, globalnej strategii UE oraz celów zrównoważonego rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych.
Dzięki światowej konkurencji badawczej między naukowcami i między organizacjami przyjmującymi zarówno z sektora akademickiego, jak i pozaakademickiego oraz dzięki tworzeniu i wymianie wysokiej jakości wiedzy pomiędzy krajami, sektorami i dyscyplinami, działania „Maria Skłodowska-Curie” przyczyniają się w szczególności do realizacji celów agendy na rzecz zatrudnienia, wzrostu i inwestycji, globalnej strategii UE oraz celów zrównoważonego rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych.
Działania „Maria Skłodowska-Curie” przyczyniają się do zwiększenia skuteczności, konkurencyjności i atrakcyjności europejskiej przestrzeni badawczej w skali globalnej. Można to osiągnąć koncentrując się na nowym pokoleniu wysoko wykwalifikowanych naukowców i zapewniając wsparcie dla nowych talentów z UE i spoza niej; poprzez wspieranie rozpowszechniania i stosowania nowej wiedzy i pomysłów w polityce europejskiej, gospodarce i społeczeństwie, między innymi poprzez udoskonalenie komunikacji naukowej i środków komunikacji ze społeczeństwem; poprzez ułatwianie współpracy między organizacjami zaangażowanymi w badania; oraz poprzez wyraźny wpływ strukturyzujący na europejską przestrzeń badawczą, wspieranie otwartego rynku pracy i ustanawianie norm w zakresie jakości szkolenia, atrakcyjnych warunków zatrudnienia i otwartej rekrutacji dla wszystkich naukowców.
Działania „Maria Skłodowska-Curie” przyczyniają się do zwiększenia skuteczności, konkurencyjności i atrakcyjności europejskiej przestrzeni badawczej w skali globalnej. Można to osiągnąć koncentrując się na nowym pokoleniu wysoko wykwalifikowanych naukowców i zapewniając wsparcie dla nowych talentów z UE i spoza niej; poprzez wspieranie rozpowszechniania i stosowania nowej wiedzy i pomysłów w polityce europejskiej, gospodarce i społeczeństwie, między innymi poprzez udoskonalenie komunikacji naukowej i środków komunikacji ze społeczeństwem; poprzez ułatwianie współpracy między organizacjami zaangażowanymi w badania; oraz poprzez wyraźny wpływ strukturyzujący na europejską przestrzeń badawczą, wspieranie otwartego rynku pracy i ustanawianie norm w zakresie jakości szkolenia, atrakcyjnych warunków zatrudnienia i otwartej oraz przejrzystej rekrutacji dla wszystkich naukowców.
Poprawka 28
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część I – punkt 2 – podpunkt 2.2 – podpunkt 2.2.2 – akapit 1
UE potrzebuje silnej, odpornej i kreatywnej bazy zasobów ludzkich, posiadającej właściwą kombinację umiejętności, aby sprostać przyszłym potrzebom rynku pracy, wprowadzać innowacje oraz przekształcać wiedzę i pomysły w produkty i usługi przynoszące korzyści gospodarcze i społeczne. Można to osiągnąć poprzez szkolenia naukowców w celu dalszego rozwijania ich podstawowych kompetencji badawczych, a także poprawy ich umiejętności przekrojowych, takich jak twórcza i przedsiębiorcza postawa. Pozwoli im to sprostać obecnym i przyszłym globalnym wyzwaniom oraz poprawi ich perspektywy zawodowe i potencjał innowacyjny.
UE potrzebuje silnej, odpornej i kreatywnej bazy zasobów ludzkich, posiadającej właściwą kombinację umiejętności, aby sprostać przyszłym potrzebom rynku pracy, wprowadzać innowacje oraz przekształcać wiedzę i pomysły w produkty i usługi przynoszące korzyści naukowe, gospodarcze i społeczne. Można to osiągnąć dzięki szkoleniu naukowców w celu dalszego rozwijania ich podstawowych kompetencji badawczych, a także poprawy ich umiejętności przekrojowych, takich jak twórcza i przedsiębiorcza postawa, włącznie ze zrozumieniem korzyści stosowania norm przy wprowadzaniu na rynek nowych produktów i usług. Pozwoli im to sprostać obecnym i przyszłym globalnym wyzwaniom oraz poprawi ich perspektywy zawodowe i potencjał innowacyjny. Można to osiągnąć, uwzględniając, w stosownych przypadkach, uzupełniające działania edukacyjne EIT.
Poprawka 29
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część I – punkt 2 – podpunkt 2.2 – podpunkt 2.2.3
2.2.3.   Wzmacnianie kapitału ludzkiego i rozwój umiejętności w europejskiej przestrzeni badawczej
2.2.3.   Wzmacnianie zasobów ludzkich i rozwój umiejętności w europejskiej przestrzeni badawczej
W celu wspierania doskonałości, promowania współpracy między organizacjami prowadzącymi badania naukowe i tworzenia pozytywnego efektu strukturyzacji, w całej europejskiej przestrzeni badawczej muszą zostać bardziej rozpowszechnione wysokiej jakości standardy szkoleniowe, dobre warunki pracy i skuteczny rozwój kariery naukowców. Przyczyni się to do modernizacji lub wzmocnienia programów i systemów szkoleniowych w zakresie badań oraz do zwiększenia atrakcyjności instytucji na świecie.
W celu wspierania doskonałości, promowania współpracy między organizacjami prowadzącymi badania naukowe i tworzenia pozytywnego efektu strukturyzacji, w całej europejskiej przestrzeni badawczej muszą zostać bardziej rozpowszechnione wysokiej jakości standardy szkoleniowe, dobre warunki pracy i skuteczny rozwój kariery naukowców. Przyczyni się to do modernizacji lub wzmocnienia programów i systemów szkoleniowych w zakresie badań, opracowywanych we współpracy z innymi częściami programu „Horyzont Europa”, oraz do zwiększenia atrakcyjności instytucji na świecie.
Ogólne kierunki
Ogólne kierunki
–   Programy szkoleniowe mające na celu wspieranie doskonałości i rozpowszechnianie najlepszych praktyk w instytucjach oraz w systemach badań naukowych i innowacji;
–   Programy szkoleniowe mające na celu wspieranie doskonałości i rozpowszechnianie najlepszych praktyk w instytucjach oraz w systemach badań naukowych i innowacji;
–   Współpraca, tworzenie i rozpowszechnianie wiedzy w UE oraz w państwach trzecich.
–   Współpraca, tworzenie i rozpowszechnianie wiedzy w UE oraz w państwach trzecich.
Poprawka 30
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część I – punkt 2 – podpunkt 2.2 – podpunkt 2.2.5
2.2.5.   Promowanie działań informacyjnych na rzecz ogółu społeczeństwa
2.2.5.   Promowanie działań informacyjnych na rzecz ogółu społeczeństwa
Wiedza na temat działalności programu i publiczne uznanie pracy naukowców wymagają poprawy w całej UE i poza nią w celu poprawy globalnego wizerunku działań „Marie Skłodowska-Curie” oraz lepszego zrozumienia wpływu pracy naukowców na codzienne życie obywateli, a także zachęcenia młodych ludzi do podejmowania karier naukowych. Można to osiągnąć przez lepsze upowszechnianie, wykorzystywanie i rozpowszechnianie wiedzy i praktyk.
Wiedza na temat działalności programu i publiczne uznanie pracy naukowców wymagają poprawy w całej UE i poza nią w celu poprawy globalnego wizerunku działań „Marie Skłodowska-Curie” oraz lepszego zrozumienia wpływu pracy naukowców na codzienne życie obywateli, a także zachęcenia młodych ludzi, w szczególności kobiet, do podejmowania karier naukowych. Można to osiągnąć przez lepsze upowszechnianie, wykorzystywanie i rozpowszechnianie wiedzy i praktyk.
Ogólne kierunki
Ogólne kierunki
–   Inicjatywy informacyjne skierowane do ogółu społeczeństwa mające na celu wzbudzenie zainteresowania karierą naukową, szczególnie wśród młodzieży;
–   Inicjatywy informacyjne skierowane do ogółu społeczeństwa mające na celu wzbudzenie zainteresowania karierą naukową, szczególnie wśród młodzieży;
–   Działania promocyjne mające na celu poprawę wizerunku, wyeksponowania i świadomości na temat działań „Maria Skłodowska-Curie”;
–   Działania promocyjne mające na celu poprawę wizerunku, wyeksponowania i świadomości na temat działań „Maria Skłodowska-Curie”;
–   Rozpowszechnianie wiedzy i tworzenie klastrów wiedzy poprzez współpracę między projektami oraz inne działania służące tworzeniu sieci kontaktów, takie jak usługi dla absolwentów.
–   Rozpowszechnianie wiedzy i tworzenie klastrów wiedzy poprzez współpracę między projektami oraz inne działania służące tworzeniu sieci kontaktów, takie jak usługi dla absolwentów i krajowe punkty kontaktowe.
Poprawka 31
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część I – punkt 3 – podpunkt 3.1
3.1.   Uzasadnienie
3.1.   Uzasadnienie
Nowoczesne infrastruktury badawcze zapewnią kluczowe usługi dla społeczności badawczych i innowacyjnych, odgrywając zasadniczą rolę w rozszerzaniu granic wiedzy. Wspieranie infrastruktur badawczych na poziomie UE przyczynia się do łagodzenia skutków faktycznego rozproszenia krajowych infrastruktur badawczych i ośrodków doskonałości naukowej oraz niskiego poziomu wymiany wiedzy między dyscyplinami.
Nowoczesne infrastruktury badawcze zapewnią kluczowe usługi dla społeczności badawczych i innowacyjnych, odgrywając zasadniczą rolę w rozszerzaniu granic wiedzy. Wspieranie wszelkiego rodzaju infrastruktur badawczych, w tym małych i średnich oraz tych finansowanych ze środków EFRR, na poziomie UE przyczynia się do łagodzenia skutków faktycznego rozproszenia krajowych i regionalnych infrastruktur badawczych, uzupełniania i modernizowania ośrodków doskonałości naukowej oraz do zwiększenia poziomu wiedzy między dyscyplinami.
Ogólnym celem jest zapewnienie Europie światowej klasy stabilnej infrastruktury badawczej, otwartej i dostępnej dla wszystkich naukowców w Europie i poza jej granicami, oraz pełne wykorzystanie jej potencjału w zakresie rozwoju nauki i innowacji. Najważniejsze cele to zmniejszenie rozdrobnienia ekosystemu badań naukowych i innowacji, unikanie powielania wysiłków oraz lepsza koordynacja rozwoju i wykorzystania infrastruktur badawczych. Niezwykle istotne jest wspieranie otwartego dostępu do infrastruktury badawczej dla wszystkich europejskich naukowców, a także – poprzez europejską chmurę dla otwartej nauki – zwiększenie dostępu do cyfrowych zasobów naukowych, a w szczególności rozwiązanie problemu obecnego nieoptymalnego wykorzystania otwartej nauki i praktyk dotyczących otwartych danych. UE musi również zająć się kwestią szybkiego wzrostu światowej konkurencji o talenty, przyciągając naukowców z państw trzecich do pracy w ramach europejskich infrastruktur badawczych światowej klasy. Jednym z głównych celów jest również zwiększanie konkurencyjności przemysłu europejskiego poprzez wspieranie kluczowych technologii i usług istotnych dla infrastruktury badawczej i jej użytkowników, co przyczyni się do poprawy warunków dostarczania innowacyjnych rozwiązań.
Ogólnym celem jest zapewnienie Europie światowej klasy stabilnej infrastruktury badawczej, otwartej i dostępnej dla wszystkich naukowców i innowatorów w Europie i poza jej granicami, oraz pełne wykorzystanie jej potencjału w zakresie rozwoju nauki i innowacji. Najważniejsze cele to zmniejszenie rozdrobnienia ekosystemu badań naukowych i innowacji, zagwarantowanie ciągłej modernizacji, unikanie powielania wysiłków oraz lepsza koordynacja rozwoju, wykorzystania i dostępności infrastruktur badawczych.
Niezwykle istotne jest także wspieranie otwartego dostępu do infrastruktury badawczej dla wszystkich europejskich naukowców, a także – przez europejską chmurę dla otwartej nauki – zwiększenie dostępu do cyfrowych zasobów naukowych, a w szczególności rozwiązanie problemu obecnego nieoptymalnego wykorzystania otwartej nauki i praktyk dotyczących otwartych danych. UE musi również zająć się kwestią szybkiego wzrostu światowej konkurencji o talenty, przyciągając naukowców z państw trzecich do pracy w ramach europejskich infrastruktur badawczych światowej klasy. Jednym z głównych celów jest również zwiększanie konkurencyjności przemysłu europejskiego przez wspieranie kluczowych technologii i usług istotnych dla infrastruktury badawczej i jej użytkowników, co przyczyni się do poprawy warunków dostarczania i wykorzystania innowacyjnych rozwiązań.
Wcześniejsze programy ramowe znacznie przyczyniły się do sprawniejszego i bardziej efektywnego wykorzystania infrastruktur krajowych, a we współpracy z Europejskim Forum Strategii ds. Infrastruktur Badawczych (ESFRI) opracowano w ich ramach spójne i strategiczne podejście do kształtowania polityki w zakresie ogólnoeuropejskich infrastruktur badawczych. To strategiczne podejście przyniosło wyraźne korzyści, w tym ograniczenie powielania wysiłków dzięki bardziej efektywnemu wykorzystaniu zasobów oraz standaryzację procesów i procedur.
Wcześniejsze programy ramowe znacznie przyczyniły się do sprawniejszego i bardziej efektywnego wykorzystania infrastruktur krajowych i do usunięcia barier w ponadnarodowej dostępności, a we współpracy z Europejskim Forum Strategii ds. Infrastruktur Badawczych (ESFRI) opracowano w ich ramach spójne i strategiczne podejście do kształtowania polityki w zakresie ogólnoeuropejskich infrastruktur badawczych. To strategiczne podejście przyniosło wyraźne korzyści, w tym ograniczenie powielania wysiłków dzięki bardziej efektywnemu wykorzystaniu zasobów oraz standaryzację i harmonizację procesów i procedur. Wzmocnienie i otwarcie istniejących sieci doskonałych badań naukowych i innowacji, jak również tworzenie nowych w stosownych przypadkach, będzie również priorytetem w ramach tego tytułu.
Działanie wspierane przez UE zapewni wartość dodaną poprzez: konsolidację i optymalizację istniejących infrastruktur badawczych oraz działania na rzecz rozwoju nowych infrastruktur; ustanowienie europejskiej chmury dla otwartej nauki jako efektywnego, skalowalnego i trwałego środowiska dla badań naukowych opartych na danych; połączenie krajowych i regionalnych sieci badawczych i edukacyjnych, wzmocnienie i zabezpieczenie infrastruktury sieciowej o dużej przepustowości dla ogromnych ilości danych oraz zapewnienie dostępu do zasobów cyfrowych ponad granicami państw i dyscyplinami; pokonywanie przeszkód uniemożliwiających najlepszym zespołom badawczym uzyskanie dostępu do najlepszych usług w zakresie infrastruktury badawczej w UE; wspieranie innowacyjnego potencjału infrastruktur badawczych, koncentrujące się na rozwoju technologicznym i wspólnych innowacjach oraz większe wykorzystanie infrastruktur badawczych w przemyśle.
Działanie wspierane przez UE zapewni wartość dodaną poprzez: konsolidację i optymalizację istniejących infrastruktur badawczych, w tym e-infrastruktur, oraz działania na rzecz rozwoju nowych infrastruktur; ustanowienie europejskiej chmury dla otwartej nauki jako efektywnego, skalowalnego i trwałego środowiska dla badań naukowych opartych na danych, połączenie krajowych i regionalnych sieci badawczych i edukacyjnych, wzmocnienie i zabezpieczenie infrastruktury sieciowej o dużej przepustowości dla ogromnych ilości danych oraz zapewnienie dostępu do zasobów cyfrowych ponad granicami państw i dyscyplinami; pokonywanie przeszkód uniemożliwiających najlepszym zespołom badawczym uzyskanie dostępu do najlepszych usług w zakresie infrastruktury badawczej w UE; wspieranie innowacyjnego potencjału infrastruktur badawczych, koncentrujące się na rozwoju technologicznym i wspólnych innowacjach oraz większe wykorzystanie infrastruktur badawczych w przemyśle.
Należy wzmocnić międzynarodowy wymiar infrastruktur badawczych UE poprzez wspieranie ściślejszej współpracy z międzynarodowymi partnerami oraz międzynarodowego udziału w europejskich infrastrukturach badawczych przynoszącego wzajemne korzyści.
Należy wzmocnić międzynarodowy wymiar infrastruktur badawczych UE poprzez wspieranie ściślejszej współpracy, dostępności i łączności z międzynarodowymi partnerami oraz międzynarodowego udziału w europejskich infrastrukturach badawczych przynoszącego wzajemne korzyści.
Działania przyczynią się do realizacji różnych celów zrównoważonego rozwoju, takich jak: Cel 3 – Dobre zdrowie i jakość życia; Cel 7 – Czysta i dostępna energia; Cel 9 – Innowacyjność, przemysł i infrastruktura; Cel 13 – Działania w dziedzinie klimatu.
Działania przyczynią się do realizacji różnych celów zrównoważonego rozwoju, takich jak: Cel 3 – Dobre zdrowie i jakość życia; Cel 7 – Czysta i dostępna energia; Cel 9 – Innowacyjność, przemysł i infrastruktura; Cel 13 – Działania w dziedzinie klimatu.
Poprawka 32
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część I – punkt 3 – podpunkt 3.2 – podpunkt 3.2.1
3.2.1.   Konsolidacja krajobrazu europejskich infrastruktur badawczych
3.2.1.   Konsolidacja krajobrazu europejskich infrastruktur badawczych
Ustanowienie, funkcjonowanie i długofalowa stabilność infrastruktur badawczych określonych przez ESFRI jest niezbędna do zapewnienia czołowej pozycji UE w dziedzinie badań pionierskich, tworzenia i wykorzystywania wiedzy oraz konkurencyjności przemysłu.
Ustanowienie, funkcjonowanie i długofalowa stabilność infrastruktur badawczych, w tym tych określonych przez ESFRI, jak również zapewnienie ich maksymalnego udziału w najlepszych projektach w ramach programu „Horyzont Europa” są niezbędne do zapewnienia czołowej pozycji UE w dziedzinie badań pionierskich, tworzenia i wykorzystywania wiedzy oraz konkurencyjności przemysłu.
Europejska chmura dla otwartej nauki powinna stać się skutecznym i kompleksowym kanałem dostarczania usług w zakresie infrastruktury badawczej i powinna zapewnić europejskim społecznościom badawczym usługi następnej generacji w zakresie gromadzenia, przechowywania i przetwarzania (np. analizy, symulacje, usługi wizualizacji) oraz wymiany dużych zbiorów danych naukowych. Chmura powinna również zapewniać naukowcom w Europie dostęp do większości danych wytwarzanych i gromadzonych przez infrastruktury badawcze, a także do obliczeń wielkiej skali i zasobów eksaskalowych stosowanych w ramach europejskiej infrastruktury danych (EDI)13.
Europejska chmura dla otwartej nauki powinna stać się skutecznym i kompleksowym kanałem dostarczania usług w zakresie infrastruktury badawczej i powinna umożliwiać europejskim społecznościom badawczym rozwój usług następnej generacji w zakresie gromadzenia, przechowywania i przetwarzania (np. analizy, symulacje, usługi wizualizacji) oraz wymiany dużych zbiorów danych naukowych. Chmura powinna również zapewniać naukowcom w Europie usługi sprzyjające gromadzeniu i przetwarzaniu większości danych wytwarzanych i gromadzonych przez naukowców w ramach infrastruktur badawczych i poza nimi, a także powinna zapewniać dostęp do obliczeń wielkiej skali i zasobów eksaskalowych stosowanych w ramach europejskiej infrastruktury danych (EDI)13.
Ogólnoeuropejska sieć badań naukowych i edukacji połączy i umożliwi zdalny dostęp do infrastruktur badawczych i zasobów badawczych poprzez zapewnienie połączeń między szkołami wyższymi, instytutami badawczymi oraz społecznościami badawczymi i innowacyjnymi na poziomie UE, jak również połączeń międzynarodowych z innymi sieciami partnerskimi na całym świecie.
Ogólnoeuropejska sieć badań naukowych i edukacji połączy i umożliwi zdalny dostęp do infrastruktur badawczych i zasobów badawczych poprzez zapewnienie połączeń między szkołami wyższymi, instytutami badawczymi oraz społecznościami badawczymi i innowacyjnymi na poziomie UE, jak również połączeń międzynarodowych z innymi sieciami partnerskimi na całym świecie.
Ogólne kierunki
Ogólne kierunki
–   Cykl życia ogólnoeuropejskich infrastruktur badawczych obejmujący zaprojektowanie nowych infrastruktur badawczych; etap ich przygotowania i wdrożenia, funkcjonowanie na wczesnym etapie działań uwzględniając komplementarność z innymi źródłami finansowania oraz konsolidacja i optymalizacja ekosystemu infrastruktury badawczej poprzez monitorowanie głównych elementów ESFRI oraz ułatwianie zawierania umów o świadczenie usług, zmian, połączeń lub likwidacji obiektów ogólnoeuropejskich infrastruktur badawczych;
–   Cykl życia ogólnoeuropejskich infrastruktur badawczych obejmujący zaprojektowanie nowych infrastruktur badawczych; etap ich przygotowania i wdrożenia, funkcjonowanie na wczesnym etapie działań uwzględniając komplementarność z innymi źródłami finansowania oraz konsolidacja i optymalizacja ekosystemu infrastruktury badawczej poprzez monitorowanie głównych elementów ESFRI oraz ułatwianie zawierania umów o świadczenie usług, zmian, połączeń lub likwidacji obiektów ogólnoeuropejskich infrastruktur badawczych;
–   Europejska chmura dla otwartej nauki, w tym: skalowalność i trwałość kanału dostępu; skuteczne zgrupowanie zasobów europejskich, krajowych, regionalnych i instytucjonalnych; zmiany techniczne i polityczne w celu sprostania nowym potrzebom i wymogom badawczym (np. stosowanie zbiorów danych wrażliwych, ochrona prywatności już w fazie projektowania); interoperacyjność danych i zgodność z zasadami FAIR; szeroka baza użytkowników;
–   Europejska chmura dla otwartej nauki, w tym: skalowalność i trwałość kanału dostępu; skuteczne zgrupowanie zasobów europejskich, krajowych, regionalnych i instytucjonalnych; zmiany techniczne i polityczne w celu sprostania nowym potrzebom i wymogom badawczym (np. stosowanie zbiorów danych wrażliwych, ochrona prywatności już w fazie projektowania); interoperacyjność danych i zgodność z zasadami FAIR; szeroka baza użytkowników;
–   Ogólnoeuropejska sieć badawcza i edukacyjna stanowiąca podstawę europejskiej chmury dla otwartej nauki i europejskiej infrastruktury danych, a także umożliwiająca świadczenie usług obliczeń wielkiej skali/danych w chmurze, która jest w stanie sprostać ekstremalnie dużym zbiorom danych i procesom obliczeniowym.
–   Ogólnoeuropejska sieć badawcza i edukacyjna stanowiąca podstawę europejskiej chmury dla otwartej nauki i europejskiej infrastruktury danych, a także umożliwiająca świadczenie usług obliczeń wielkiej skali/danych w chmurze, która jest w stanie sprostać ekstremalnie dużym zbiorom danych i procesom obliczeniowym.
__________________
__________________
13 Europejska infrastruktura danych będzie stanowić podstawę europejskiej chmury dla otwartej nauki, zapewniając światowej klasy obliczenia wielkiej skali, szybką łączność oraz nowoczesne usługi w zakresie danych i oprogramowania.
13 Europejska infrastruktura danych będzie stanowić podstawę europejskiej chmury dla otwartej nauki, zapewniając światowej klasy obliczenia wielkiej skali, szybką łączność oraz nowoczesne usługi w zakresie danych i oprogramowania.
Poprawka 33
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część I – punkt 3 – podpunkt 3.2 – podpunkt 3.2.2
3.2.2.   Otwarcie, integracja i połączenie infrastruktur badawczych
3.2.2.   Otwarcie, integracja i połączenie infrastruktur badawczych
Krajobraz badawczy zostanie znacznie wzmocniony poprzez zapewnienie otwarcia kluczowych międzynarodowych, krajowych i regionalnych infrastruktur badawczych dla wszystkich naukowców z UE oraz w razie potrzeby zintegrowanie ich usług, tak aby zharmonizować warunki dostępu, poprawić i rozszerzyć zakres świadczonych usług oraz wspierać wspólną strategię rozwoju zaawansowanych komponentów i usług poprzez innowacyjne działania.
Krajobraz badawczy zostanie znacznie wzmocniony poprzez zapewnienie otwarcia kluczowych międzynarodowych, krajowych i regionalnych infrastruktur badawczych dla wszystkich naukowców i innowatorów z UE oraz w razie potrzeby zintegrowanie ich usług, tak aby zharmonizować warunki dostępu, poprawić i rozszerzyć zakres świadczonych usług oraz wspierać wspólną strategię rozwoju zaawansowanych komponentów i usług poprzez innowacyjne działania.
Ogólne kierunki
Ogólne kierunki
–   Sieci łączące krajowe i regionalne podmioty finansujące infrastruktury badawcze w celu współfinansowania ponadnarodowego dostępu naukowców;
–   Sieci łączące krajowe i regionalne podmioty finansujące infrastruktury badawcze w celu współfinansowania ponadnarodowego dostępu naukowców;
–   Sieci ogólnounijnych, krajowych i regionalnych infrastruktur badawczych w celu rozwiązania globalnego wyzwania w zakresie zapewniania naukowcom dostępu oraz harmonizacji i poprawy usług w zakresie infrastruktury;
–   Sieci ogólnoeuropejskich, krajowych i regionalnych infrastruktur badawczych, w tym małych i średnich, w celu zapewniania naukowcom dostępu oraz harmonizacji i poprawy usług w zakresie infrastruktury;
–   Zintegrowane sieci infrastruktur badawczych do celów opracowania i wdrożenia wspólnej strategii/planu działania na rzecz rozwoju technologicznego koniecznych do poprawy ich usług w ramach partnerstwa z przemysłem; jak również do celów opracowania zaawansowanych komponentów w takich obszarach jak oprzyrządowanie naukowe; oraz do celów wsparcia wykorzystania infrastruktur badawczych przez przemysł, np. jako obiekty do badań doświadczalnych.
–   Zintegrowane sieci infrastruktur badawczych do celów opracowania i wdrożenia wspólnej strategii/planu działania na rzecz rozwoju technologicznego koniecznych do poprawy ich usług w ramach partnerstwa z przemysłem; jak również do celów opracowania zaawansowanych komponentów w takich obszarach jak oprzyrządowanie naukowe; oraz do celów wsparcia wykorzystania infrastruktur badawczych przez przemysł, np. jako obiekty do badań doświadczalnych.
Poprawka 34
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II
II GLOBALNE WYZWANIA I KONKURENCYJNOŚĆ PRZEMYSŁOWA
II GLOBALNE WYZWANIA I KONKURENCYJNOŚĆ EUROPEJSKIEGO PRZEMYSŁU
Wiele wyzwań, przed jakimi stoi UE, to wyzwania globalne. Skala i złożoność problemów są ogromne i wymagają odpowiednich nakładów finansowych, zasobów i wysiłku w celu znalezienia rozwiązań. Są to właśnie obszary, w których UE musi działać wspólnie; w sposób inteligentny, elastyczny i skoordynowany z korzyścią dla naszych obywateli i w celu zapewnienia ich dobrobytu.
W świecie rosnących współzależności wiele wyzwań, przed którymi stoi UE, to także wyzwania globalne. Skala i złożoność problemów są ogromne i wymagają odpowiednich zasobów finansowych oraz ludzkich i wysiłku w celu znalezienia rozwiązań. Są to właśnie obszary, w których UE musi działać wspólnie; w sposób inteligentny, elastyczny i skoordynowany z korzyścią dla naszych obywateli i w celu zapewnienia ich dobrobytu.
Większy wpływ można osiągnąć dzięki połączeniu działań z innymi państwami i regionami na świecie w ramach międzynarodowej współpracy na bezprecedensową skalę, zgodnie z założeniami celów zrównoważonego rozwoju i porozumienia klimatycznego z Paryża. W oparciu o wzajemne korzyści partnerzy z całego świata zostaną zaproszeni do uczestnictwa w wysiłkach UE jako nieodłączni uczestnicy badań naukowych i innowacji na rzecz zrównoważonego rozwoju.
Większy wpływ można osiągnąć dzięki połączeniu działań z innymi państwami i regionami na świecie w ramach międzynarodowej współpracy na bezprecedensową skalę, jak wskazano w celach zrównoważonego rozwoju i porozumieniu klimatycznym z Paryża. W oparciu o wzajemne korzyści partnerzy z całego świata zostaną zaproszeni do uczestnictwa w wysiłkach UE jako nieodłączni uczestnicy badań naukowych i innowacji na rzecz zrównoważonego rozwoju.
Badania naukowe i innowacje są głównymi czynnikami stymulującymi zrównoważony wzrost gospodarczy i konkurencyjność przemysłową, a także przyczynią się do znalezienia rozwiązań obecnych problemów oraz jak najszybszego odwrócenia negatywnej i niebezpiecznej tendencji, która łączy obecnie rozwój gospodarczy, wykorzystanie zasobów naturalnych i kwestie społeczne, i do przekształcenia jej w nowe możliwości biznesowe.
Badania naukowe i innowacje są głównymi czynnikami stymulującymi zrównoważony rozwój, w tym wzrost gospodarczy i konkurencyjność przemysłową, a także przyczynią się do znalezienia rozwiązań obecnych problemów oraz jak najszybszego odwrócenia negatywnej i niebezpiecznej tendencji, która łączy obecnie rozwój gospodarczy, wykorzystanie zasobów naturalnych i kwestie społeczne, i do przekształcenia jej w miejsca pracy i nowe możliwości biznesowe oraz rozwój gospodarczy, społeczny i środowiskowy.
UE odniesie korzyści jako użytkownik i producent technologii i gałęzi przemysłu, demonstrując, w jaki sposób może funkcjonować i rozwijać się nowoczesne, uprzemysłowione, zrównoważone, integracyjne, otwarte i demokratyczne społeczeństwo i gospodarka. Wspierane będą rozwiązania gospodarcze, środowiskowe i społeczne umożliwiające rozwój zrównoważonej gospodarki przemysłowej, których celem jest osiągnięcie: zdrowia i dobrego samopoczucia dla wszystkich obywateli; odpornego, sprzyjającego włączeniu społecznemu i bezpiecznego społeczeństwa; dostępu do czystej energii i mobilności; cyfrowej gospodarki i społeczeństwa; wielodyscyplinarnego i twórczego przemysłu; rozwiązań kosmicznych, morskich i lądowych; rozwiązań w zakresie żywności i żywienia; zrównoważonego wykorzystania zasobów naturalnych, ochrony klimatu i przystosowania się do zmiany klimatu; przy czym wszystkie te rozwiązania mają generować dobrobyt w Europie i zapewnić miejsca pracy wyższej jakości. Zasadnicze znaczenie będzie miała transformacja przemysłowa.
UE odniesie korzyści jako użytkownik i producent wiedzy, technologii i gałęzi przemysłu. Może demonstrować, w jaki sposób może funkcjonować i rozwijać się nowoczesne, uprzemysłowione, zrównoważone, integracyjne, otwarte i demokratyczne społeczeństwo i gospodarka. Wspierane będą rozwiązania gospodarcze, środowiskowe i społeczne umożliwiające rozwój zrównoważonej gospodarki przemysłowej, których celem jest osiągnięcie: zdrowia i dobrego samopoczucia dla wszystkich obywateli; sprzyjającego włączeniu społecznemu i twórczego społeczeństwa; lub bezpiecznego społeczeństwa; dostępu do czystej energii i mobilności; cyfrowej gospodarki i społeczeństwa; wielodyscyplinarnego i efektywnego przemysłu; rozwiązań kosmicznych, morskich i lądowych; rozwiązań w zakresie żywności i żywienia; zrównoważonego wykorzystania zasobów naturalnych, ochrony klimatu i łagodzenia zmiany klimatu; przy czym wszystkie te rozwiązania mają generować dobrobyt w Europie i zapewnić miejsca pracy wyższej jakości. Zasadnicze znaczenie będzie miała transformacja przemysłowa.
Badania naukowe i innowacje w ramach tego filaru programu „Horyzont Europa” podzielono na zintegrowane klastry działań. Inwestycje nie dotyczą konkretnych sektorów, lecz mają na celu systematyczną zmianę naszego społeczeństwa i gospodarki zgodnie z zasadą zrównoważoności. Cele te zostaną osiągnięte tylko wtedy, gdy wszystkie podmioty, zarówno prywatne, jak i publiczne, będą angażować się w współprojektowanie i współtworzenie badań naukowych i innowacji; łączące użytkowników końcowych, naukowców, technologów, producentów, innowatorów, przedsiębiorstwa, edukatorów, obywateli i organizacje społeczeństwa obywatelskiego. W związku z tym żaden z klastrów tematycznych nie jest przeznaczony tylko dla jednego zbioru podmiotów.
Badania naukowe i innowacje w ramach tego filaru programu „Horyzont Europa” podzielono na zintegrowane klastry działań. Inwestycje nie dotyczą konkretnych sektorów, lecz mają na celu systematyczną zmianę naszego społeczeństwa i gospodarki zgodnie z zasadą włączenia społecznego i zrównoważoności. Cele te zostaną osiągnięte tylko wtedy, gdy wszystkie podmioty, zarówno prywatne, jak i publiczne, będą angażować się w współprojektowanie i współtworzenie badań naukowych i innowacji; łączące użytkowników końcowych, badaczy, naukowców, technologów, projektantów, producentów, innowatorów, przedsiębiorstwa, edukatorów, obywateli i organizacje społeczeństwa obywatelskiego. W związku z tym żaden z klastrów tematycznych nie jest przeznaczony tylko dla jednego zbioru podmiotów.
Klastry będą wspierać tworzenie wiedzy na wszystkich etapach rozwoju, w tym na wczesnych etapach działalności badawczej, i będą uzupełniane przekrojowym wsparciem dla ambitnych, długoterminowych inicjatyw badawczych na dużą skalę, ukierunkowanych na przyszłe i powstające technologie (inicjatywy przewodnie FET) inicjowanych w ramach poprzedniego programu ramowego: „Human Brain Project”, „Graphene Flagship”, „Quantum Flagship” i technologie baterii nowej generacji.
Klastry będą opracowywać i stosować technologie cyfrowe, kluczowe technologie prorozwojowe oraz nowe technologie w ramach wspólnej strategii promowania czołowej pozycji UE w przemyśle. W stosownych przypadkach wykorzystywane będą dane i usługi UE związane z przestrzenią kosmiczną.
Klastry będą również opracowywać i stosować technologie cyfrowe, kluczowe technologie prorozwojowe oraz przyszłe powstające technologie w ramach wspólnej strategii promowania czołowej pozycji UE w przemyśle. W stosownych przypadkach wykorzystywane będą dane i usługi UE związane z przestrzenią kosmiczną.
Zostanie udzielone wsparcie na rzecz wprowadzenia technologii z laboratoriów na rynek oraz opracowania zastosowań, w tym linii pilotażowych i demonstracji, w celu zwiększenia absorpcji przez rynek oraz zwiększenia zaangażowania sektora prywatnego. Synergia z innymi programami zostanie maksymalnie zwiększona.
Zostanie udzielone wsparcie na rzecz wprowadzenia technologii z laboratoriów na rynek oraz opracowania zastosowań, w tym linii pilotażowych i demonstracji, w celu zwiększenia absorpcji przez rynek oraz zwiększenia zaangażowania sektora prywatnego. Synergia z innymi częściami programu „Horyzont Europa”, w szczególności z EIT, a także z innymi programami zostanie maksymalnie zwiększona.
Klastry przyspieszą wprowadzanie unikalnych innowacji w UE poprzez szeroki zakres powiązanych działań, takich jak komunikacja, upowszechnianie i wykorzystywanie, normalizacja, a także wspieranie innowacji nietechnologicznych i innowacyjnych mechanizmów realizacji, co przyczyni się do stworzenia przyjaznych dla innowacji warunków społecznych, regulacyjnych i rynkowych, takich jak porozumienia na rzecz innowacji. Stworzone zostaną kanały innowacyjnych rozwiązań będące wynikiem działań w zakresie badań naukowych i innowacji i ukierunkowane na inwestorów publicznych i prywatnych oraz na inne odpowiednie programy unijne i krajowe.
Klastry przyspieszą wprowadzanie unikalnych innowacji w UE, badając ich wpływ na społeczeństwo, poprzez szeroki zakres powiązanych działań, takich jak komunikacja, upowszechnianie i wykorzystywanie, normalizacja, a także wspieranie innowacji nietechnologicznych i innowacyjnych mechanizmów realizacji, co przyczyni się do stworzenia przyjaznych dla innowacji warunków społecznych, regulacyjnych i rynkowych, takich jak porozumienia na rzecz innowacji. Stworzone zostaną kanały innowacyjnych rozwiązań będące wynikiem działań w zakresie badań naukowych i innowacji i ukierunkowane na pozyskanie dodatkowych inwestorów publicznych i prywatnych oraz na inne odpowiednie programy unijne i krajowe.
Szczególna uwaga zostanie zwrócona na wspieranie MŚP w ramach filaru II w częściach opartych na współpracy oraz poprzez specjalny instrument MŚP oparty na dotacjach dla pojedynczych beneficjentów. Wszystkie klastry przeznaczają odpowiednią kwotę na instrument MŚP, który będzie w pełni oddolny, ze stale otwartymi zaproszeniami i różnymi terminami ostatecznymi, oraz przeznaczony wyłącznie na innowacje przyrostowe. Tylko MŚP będą mogły składać wnioski o finansowanie, w tym w ramach współpracy lub podwykonawstwa. Projekty muszą mieć wyraźny europejski wymiar i wnosić wkład w unijną wartość dodaną.
Wsparcie za pośrednictwem instrumentu MŚP będzie dostarczane w trzech etapach, w oparciu o model programu „Horyzont Europa”:
–  Etap 1: ocena koncepcji i wykonalności:
MŚP otrzyma dofinansowanie na zbadanie możliwości naukowych lub technicznych i potencjału komercyjnego nowego pomysłu (weryfikacja koncepcji) w celu opracowania innowacyjnego projektu. Pozytywny wynik tej oceny, w której ważną kwestią jest powiązanie między projektem-tematem a potrzebami potencjalnego użytkownika/nabywcy umożliwi dofinansowanie w ramach kolejnego etapu lub etapów.
–  Etap 2: badania i rozwój, demonstracja, powielanie rynkowe:
Z należytym uwzględnieniem koncepcji „kuponu innowacyjności” wsparcie zostanie przyznane na badania i rozwój ze szczególnym naciskiem na działania w zakresie demonstracji (próby, prototyp, badania nad zwiększeniem skali, projekt, pilotażowe procesy, produkty i usługi innowacyjne, walidacja, weryfikacja działania itd.) oraz powielania rynkowego przy zachęcaniu do zaangażowania użytkowników końcowych lub potencjalnych klientów. Kupony innowacyjności będą sprzyjały uczestnictwu młodych przedsiębiorców.
–  Etap 3: komercjalizacja:
Na tym etapie dofinansowanie nie będzie udzielane bezpośrednio i może przybrać jedynie formę działań wspierających, ale jego celem jest ułatwienie dostępu do prywatnego kapitału i środowisk sprzyjających innowacjom. Przewidziane zostaną powiązania z EIC i InvestEU. MŚP skorzystają też z takich środków wsparcia jak tworzenie sieci kontaktów, szkolenia, coaching i doradztwo. Ponadto ten etap może łączyć się ze środkami zachęcającymi do przedkomercyjnych zamówień publicznych i zamówień publicznych na innowacyjne rozwiązania.
Poprawka 35
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 1 – podpunkt 1.1
1.1.   Uzasadnienie
1.1.   Uzasadnienie
Europejski filar praw socjalnych stanowi, że każdy ma prawo do szybkiego dostępu do przystępnej cenowo, prewencyjnej i objawowej opieki zdrowotnej dobrej jakości. Jest to podstawą zaangażowania UE w realizację celów zrównoważonego rozwoju ONZ, w których wzywa się do zapewnienia do 2030 r. powszechnej opieki zdrowotnej dla wszystkich i w każdym wieku, nie pomijania nikogo i wyeliminowania przypadków zgonów, którym można zapobiec.
Europejski filar praw socjalnych stanowi, że każdy ma prawo do szybkiego dostępu do przystępnej cenowo, prewencyjnej i objawowej opieki zdrowotnej dobrej jakości. Jest to podstawą zaangażowania UE w realizację celów zrównoważonego rozwoju ONZ, w których wzywa się do zapewnienia do 2030 r. powszechnej opieki zdrowotnej dla wszystkich i w każdym wieku, nie pomijania nikogo i wyeliminowania przypadków zgonów, którym można zapobiec.
Zdrowa populacja ma zasadnicze znaczenie dla stabilnego, zrównoważonego i integracyjnego społeczeństwa, a poprawa zdrowia jest niezbędna do ograniczenia ubóstwa, wspierania postępu społecznego i dobrobytu oraz zwiększenia wzrostu gospodarczego. Według OECD 10 % wzrost średniej długości życia wiąże się również ze wzrostem gospodarczym większym o 0,3–0,4 % rocznie. Od czasu ustanowienia tego wskaźnika średnia długość życia w UE wzrosła o 12 lat w wyniku ogromnych postępów w zakresie jakości życia, edukacji, zdrowia i opieki nad ludźmi. W 2015 r. oczekiwana długość życia w chwili urodzenia wynosiła w UE 80,6 lat w porównaniu do 71,4 lat na całym świecie. W ostatnich latach w UE wzrastała ona średnio o 3 miesiące rocznie.
Zdrowa populacja ma zasadnicze znaczenie dla stabilnego, zrównoważonego i integracyjnego społeczeństwa, a poprawa zdrowia jest niezbędna do ograniczenia ubóstwa, wspierania postępu społecznego i dobrobytu oraz zwiększenia wzrostu gospodarczego. Według OECD 10 % wzrost średniej długości życia wiąże się również ze wzrostem gospodarczym większym o 0,3–0,4 % rocznie. Od czasu ustanowienia tego wskaźnika średnia długość życia w UE wzrosła o 12 lat w wyniku ogromnych postępów w zakresie jakości życia, w tym również edukacji i zdrowia. W 2015 r. oczekiwana długość życia w chwili urodzenia wynosiła w UE 80,6 lat w porównaniu do 71,4 lat na całym świecie. W ostatnich latach w UE wzrastała ona średnio o 3 miesiące rocznie.
Badania naukowe i innowacje w dziedzinie zdrowia odegrały znaczącą rolę w tym osiągnięciu, a także w zakresie poprawy wydajności i jakości w sektorze zdrowia i opieki. UE nadal zmaga się jednak z nowymi lub utrzymującymi się wyzwaniami, które zagrażają jej obywatelom i zdrowiu publicznemu, zrównoważonemu charakterowi jej systemów opieki zdrowotnej i ochrony socjalnej, jak również konkurencyjności jej sektora zdrowia i opieki. Do najważniejszych wyzwań w dziedzinie zdrowia w UE należą: brak skutecznej promocji zdrowia i zapobiegania chorobom; wzrost liczby chorób niezakaźnych; rozprzestrzenianie się oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe oraz pojawianie się epidemii chorób zakaźnych; większe zanieczyszczenie środowiska; utrzymywanie się nierówności w zakresie zdrowia pomiędzy krajami oraz w ich granicach, wpływających w sposób nieproporcjonalny na osoby znajdujące się w niekorzystnej sytuacji lub znajdujące się na trudnym etapie życia; wykrywanie, zrozumienie, kontrolowanie i łagodzenie zagrożeń dla zdrowia i zapobieganie im w szybko zmieniającym się środowisku społecznym, miejskim i naturalnym; rosnące koszty europejskich systemów opieki zdrowotnej oraz stopniowe wprowadzenie medycyny spersonalizowanej oraz cyfryzacji w dziedzinie zdrowia i opieki; a także rosnąca presja na europejski sektor zdrowia i opieki, aby zachować konkurencyjność poprzez opracowywanie innowacji w dziedzinie zdrowia w porównaniu z nowymi i wschodzącymi podmiotami na arenie międzynarodowej.
Badania naukowe i innowacje w dziedzinie zdrowia odegrały znaczącą rolę w tym osiągnięciu, a także w zakresie poprawy wydajności i jakości w sektorze zdrowia i opieki oraz zapewnienia podstaw wiedzy na temat poprawy zdrowia ludzi i lepszej opieki nad pacjentami. Badania z zakresu zdrowia mają unikalny charakter, gdyż ściśle łączą się i wchodzą w interakcję z innowacjami, zagadnieniami opieki nad pacjentami i zdrowia ludności oraz są prowadzone w środowisku wielodyscyplinarnym, w którym obowiązują złożone przepisy.
UE nadal zmaga się jednak z nowymi lub utrzymującymi się wyzwaniami, które zagrażają jej obywatelom i zdrowiu publicznemu, zrównoważonemu charakterowi jej systemów opieki zdrowotnej i ochrony socjalnej, jak również konkurencyjności jej sektora zdrowia i opieki. Do najważniejszych wyzwań w dziedzinie zdrowia w UE należą: wzrost zachorowań na raka; brak skutecznej promocji zdrowia i zapobiegania chorobom; wzrost liczby chorób niezakaźnych; rozprzestrzenianie się oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe oraz pojawianie się epidemii chorób zakaźnych; większe zanieczyszczenie środowiska; utrzymywanie się nierówności w zakresie zdrowia pomiędzy krajami oraz w ich granicach, wpływających w sposób nieproporcjonalny na osoby znajdujące się w niekorzystnej sytuacji lub znajdujące się na trudnym etapie życia; wczesne wykrywanie, zrozumienie, kontrolowanie i łagodzenie zagrożeń dla zdrowia i zapobieganie im w szybko zmieniającym się środowisku społecznym, miejskim i naturalnym; przesunięcie granicy wieku, do której życie prowadzi się w zdrowiu; wysokie koszty niektórych innowacyjnych narzędzi i technologii medycznych dla użytkowników końcowych; rosnące koszty europejskich systemów opieki zdrowotnej oraz stopniowe wprowadzenie medycyny precyzyjnej, w tym istotnych badań naukowych oraz cyfryzacji w dziedzinie zdrowia i opieki; a także rosnąca presja na europejski sektor zdrowia i opieki, aby zachować konkurencyjność poprzez opracowywanie innowacji w dziedzinie zdrowia w porównaniu z nowymi i wschodzącymi podmiotami na arenie międzynarodowej.
Rozwiązania cyfrowe w dziedzinie opieki zdrowotnej w wielu przypadkach umożliwiły rozwiązanie problemów w zakresie usług opiekuńczych i nowych kwestii związanych ze starzeniem się społeczeństwa. Do wyzwań należy również pełne wykorzystanie stopniowego wprowadzania możliwości, jakie niesie ze sobą cyfryzacja w dziedzinie zdrowia i opieki, bez uszczerbku dla prawa do prywatności i ochrony danych. Opracowywane są cyfrowe urządzenia i oprogramowanie do diagnozowania, leczenia chorób, w tym chorób przewlekłych, i ułatwiania pacjentom radzenia sobie z tymi chorobami. Technologie cyfrowe w coraz większym stopniu wykorzystuje się również podczas szkoleń dla lekarzy i w toku kształcenia medycznego, a także z myślą o pacjentach i innych odbiorcach usług zdrowotnych, aby umożliwiać dostęp do informacji o stanie zdrowia, dzielenie się nimi i gromadzenie takich informacji.
Te wyzwania związane ze zdrowiem są złożone, wzajemnie powiązane i mają charakter globalny oraz wymagają wielodyscyplinarnej współpracy międzysektorowej i międzynarodowej. Działania w zakresie badań naukowych i innowacji doprowadzą do powstania bliskich powiązań między odkryciami naukowymi, badaniami klinicznymi, epidemiologicznymi, środowiskowymi i społeczno-gospodarczymi oraz naukami regulacyjnymi. Wykorzystają one połączone umiejętności środowisk akademickich i przemysłu oraz będą wspierać ich współpracę ze służbami opieki zdrowotnej, pacjentami, decydentami i obywatelami, aby uzyskać efekt mnożnikowy finansowania publicznego i zapewnić upowszechnienie wyników badań w praktyce klinicznej oraz w systemach opieki zdrowotnej. Będą one wspierać strategiczną współpracę na poziomie UE i międzynarodowym w celu połączenia wiedzy fachowej, zdolności i zasobów niezbędnych do osiągnięcia korzyści skali, zakresu i szybkości, a także w celu dzielenia się spodziewanymi korzyściami i ryzykiem finansowym.
Obecne wyzwania związane ze zdrowiem są złożone, wzajemnie powiązane i mają charakter globalny oraz wymagają wielodyscyplinarnej współpracy międzysektorowej, translacyjnej i międzynarodowej, w tym również z krajami o niskim i średnim dochodzie. Badania naukowe i innowacje doprowadzą do powstania bliskich powiązań między badaniami klinicznymi, epidemiologicznymi, etycznymi, środowiskowymi i społeczno-gospodarczymi oraz naukami regulacyjnymi. Wykorzystają one połączone umiejętności środowisk akademickich i przemysłu oraz będą wspierać ich współpracę ze służbami opieki zdrowotnej, pacjentami, decydentami, organizacjami społeczeństwa obywatelskiego i obywatelami, aby uzyskać efekt mnożnikowy finansowania publicznego i zapewnić upowszechnienie wyników badań w praktyce klinicznej oraz w systemach opieki zdrowotnej. Będą one wspierać strategiczną współpracę na poziomie UE i międzynarodowym w celu połączenia wiedzy fachowej, zdolności i zasobów niezbędnych do osiągnięcia korzyści skali, zakresu i szybkości, a także w celu dzielenia się spodziewanymi korzyściami i ryzykiem finansowym. Badania w ramach tego klastra uwzględniają perspektywę płci i różnice wynikające z płci.
Działania w zakresie badań naukowych i innowacji związane z tym globalnym wyzwaniem będą rozwijać bazę wiedzy, budować potencjał w zakresie badań naukowych i innowacji oraz przynosić rozwiązania niezbędne do skuteczniejszej promocji zdrowia oraz profilaktyki i leczenia chorób. Poprawa stanu zdrowia społeczeństwa przyczyni się z kolei do wydłużenia średniej długości życia, zdrowego aktywnego życia oraz wydajności osób w wieku produkcyjnym, a także do stabilności systemów zdrowia i opieki.
Działania w zakresie badań naukowych i innowacji związane z tym globalnym wyzwaniem będą rozwijać zasoby ludzkie i bazę wiedzy, budować potencjał w zakresie badań naukowych i innowacji oraz przynosić rozwiązania niezbędne do skuteczniejszej promocji zdrowia oraz profilaktyki i leczenia chorób. Poprawa stanu zdrowia społeczeństwa przyczyni się z kolei do wydłużenia średniej długości życia, ogólnie zdrowego i aktywnego życia oraz wydajności osób w wieku produkcyjnym, a także do stabilności systemów zdrowia i opieki. Wspierane będą innowacje w dziedzinie szybkich technik diagnostycznych oraz nowe antybiotyki, gdyż mogą one zapobiec rozwojowi oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe.
Sprostanie poważnym wyzwaniom w dziedzinie zdrowia przyczyni się do realizacji celów i strategii politycznych UE, w szczególności Europejskiego filaru praw socjalnych, jednolitego rynku cyfrowego, dyrektywy w sprawie transgranicznej opieki zdrowotnej oraz Europejskiego planu działania „Jedno zdrowie” na rzecz zwalczania oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe, a także do wdrożenia odpowiednich ram regulacyjnych UE. Działanie to będzie także wspierać zaangażowanie UE w realizację agendy ONZ na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 oraz innych działań w kontekście inicjatyw ONZ i międzynarodowych, w tym globalnych strategii i planów działania Światowej Organizacji Zdrowia (WHO).
Sprostanie poważnym wyzwaniom w dziedzinie zdrowia przyczyni się do realizacji celów i strategii politycznych UE, w szczególności Europejskiego filaru praw socjalnych, jednolitego rynku cyfrowego, dyrektywy w sprawie transgranicznej opieki zdrowotnej oraz Europejskiego planu działania „Jedno zdrowie” na rzecz zwalczania oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe, a także do wdrożenia odpowiednich ram regulacyjnych UE. Działanie to będzie także wspierać zaangażowanie UE w realizację agendy ONZ na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 oraz innych działań w kontekście inicjatyw ONZ i międzynarodowych, w tym globalnych strategii i planów działania Światowej Organizacji Zdrowia (WHO).
Grupa wysokiego szczebla w postaci Rady Sterującej ds. Zdrowia udzieli wsparcia w osiąganiu tych celów. Zapewni koordynację z innymi unijnymi i krajowymi programami badawczymi, a także synergie między klastrem „Zdrowie” i innymi częściami programu „Horyzont Europa”, w tym misjami i partnerstwami. Będzie kierować się wynikami badań naukowych i uwzględniać wszystkie odpowiednie zainteresowane strony, przy licznym udziale społeczeństwa, obywateli i pacjentów. Jej zadaniem będzie kierowanie pracami i doradztwo podczas opracowywania programu prac i misji dotyczących zdrowia.
Działania przyczynią się bezpośrednio do realizacji w szczególności następujących celów zrównoważonego rozwoju: Cel 3 – Dobre zdrowie i jakość życia; Cel 13 – Działania w dziedzinie klimatu.
Działania przyczynią się bezpośrednio do realizacji w szczególności następujących celów zrównoważonego rozwoju: Cel 3 – Dobre zdrowie i jakość życia; Cel 13 – Działania w dziedzinie klimatu, a pośrednio do Celu 1 – Koniec z ubóstwem; Cel 5 – Równouprawnienie płci; Cel 6 – Czysta woda i warunki sanitarne; Cel 10 – Mniej nierówności.
Poprawka 36
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 1 – podpunkt 1.2 – podpunkt 1.2.1
1.2.1.   Zdrowie przez całe życie
1.2.1.   Zdrowie przez całe życie
Ludzie znajdujący się na trudnym etapie życia (narodziny, niemowlęctwo, dzieciństwo, okres dojrzewania, ciąża, dojrzała i późna dorosłość), w tym osoby niepełnosprawne lub z obrażeniami, mają szczególne potrzeby w dziedzinie zdrowia, które wymagają lepszego zrozumienia i rozwiązań dostosowanych do ich potrzeb. Pozwoli to na zmniejszenie nierówności w zakresie zdrowia oraz poprawę stanu zdrowia w celu zapewnienia aktywnego i zdrowego trybu życia i starzenia się, w szczególności dzięki zdrowemu dzieciństwu, które zmniejsza ryzyko zachorowania na choroby psychiczne i fizyczne na późniejszym etapie życia.
Ludzie znajdujący się na trudnym etapie życia (narodziny, niemowlęctwo, dzieciństwo, okres dojrzewania, ciąża, dojrzała i późna dorosłość), w tym osoby niepełnosprawne, mające specjalne potrzeby lub osoby z obrażeniami, mają szczególne potrzeby w dziedzinie zdrowia, które wymagają lepszego zrozumienia i rozwiązań dostosowanych do ich potrzeb. Pozwoli to na zmniejszenie nierówności w zakresie zdrowia oraz poprawę stanu zdrowia w celu zapewnienia aktywnego i zdrowego trybu życia i starzenia się, w szczególności dzięki zdrowemu dzieciństwu, które zmniejsza ryzyko zachorowania na choroby psychiczne i fizyczne na późniejszym etapie życia.
Ogólne kierunki
Ogólne kierunki
–   Wczesny rozwój i proces starzenia się;
–   Choroby związane z wiekiem i proces starzenia się;
–   Zdrowie matki, ojca, niemowlęcia i dziecka oraz rola rodziców;
–   Zdrowie matki, ojca, niemowlęcia i dziecka, w tym przeżywalność dzieci i matek, oraz rola rodziców;
–  Potrzeby zdrowotne i długoterminowe konsekwencje związane z wysokim współczynnikiem śmiertelności i zachorowalności na choroby przewlekłe, w szczególności w odniesieniu do dzieci;
–   Potrzeby zdrowotne nastolatków;
–   Potrzeby zdrowotne nastolatków, w tym zdrowie psychiczne;
–   Skutki zdrowotne niepełnosprawności i obrażeń;
–   Etiologia niepełnosprawności oraz skutki zdrowotne niepełnosprawności i obrażeń;
–   Niezależne i aktywne życie osób starszych lub niepełnosprawnych;
–   Niezależne i aktywne życie osób starszych lub niepełnosprawnych;
–   Edukacja zdrowotna i umiejętności cyfrowe w zakresie zdrowia.
–   Edukacja zdrowotna i umiejętności cyfrowe w zakresie zdrowia;
–  Regeneracja starych lub zniszczonych narządów i tkanek;
–  Angiogeneza, choroby tętnic, niedokrwienie mięśnia sercowego i patologie strukturalne serca oraz biomarkery i genetyka chorób układu krążenia;
–  Leczenie chorób przewlekłych.
Poprawki 37, 276 i 277
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 1 – podpunkt 1.2 – podpunkt 1.2.2
1.2.2.   Środowiskowe i społeczne uwarunkowania zdrowotne
1.2.2.   Środowiskowe i społeczne uwarunkowania zdrowotne
Lepsze zrozumienie czynników wpływających na zdrowie i czynników ryzyka związanych ze środowiskiem społecznym, gospodarczym i fizycznym w codziennym życiu i w miejscu pracy, w tym wpływu cyfryzacji, zanieczyszczenia, zmiany klimatu i innych kwestii środowiskowych na zdrowie, przyczyni się do zidentyfikowania i ograniczenia zagrożeń dla zdrowia; zmniejszenia liczby zgonów i chorób wynikających z narażenia na substancje chemiczne i zanieczyszczenie środowiska; wspierania przyjaznego dla środowiska, zdrowego, odpornego i zrównoważonego środowiska życia i pracy; promowania zdrowego stylu życia i zachowań konsumpcyjnych oraz rozwoju sprawiedliwego, integracyjnego i zaufanego społeczeństwa.
Lepsze zrozumienie czynników wpływających na zdrowie i czynników ryzyka związanych ze środowiskiem społecznym, gospodarczym i fizycznym w codziennym życiu i w miejscu pracy, w tym wpływu cyfryzacji, zanieczyszczenia, szybkiej urbanizacji, zmiany klimatu i innych krajowych i transnarodowych kwestii środowiskowych na zdrowie, przyczyni się do zidentyfikowania i ograniczenia zagrożeń dla zdrowia oraz zapobiegania im; identyfikowania i zmniejszenia liczby zgonów i chorób wynikających z narażenia na substancje chemiczne i zanieczyszczenie środowiska; wspierania bezpiecznego, przyjaznego dla środowiska, zdrowego, odpornego i zrównoważonego środowiska życia i pracy; promowania zdrowego stylu życia i zachowań konsumpcyjnych oraz rozwoju sprawiedliwego, integracyjnego i zaufanego społeczeństwa.
Ogólne kierunki
Ogólne kierunki
–   Technologie służące ocenie zagrożeń, narażenia i wpływu na zdrowie ze strony chemikaliów, zanieczyszczeń i innych czynników stresogennych, w tym czynników stresogennych związanych z klimatem i środowiskiem oraz połączonego oddziaływania kilku czynników stresogennych;
–   Bezpieczne i skuteczne technologie i metodologie służące ocenie zagrożeń, narażenia i wpływu na zdrowie ze strony chemikaliów, zanieczyszczeń i innych czynników stresogennych, w tym czynników stresogennych związanych z klimatem i środowiskiem oraz połączonego oddziaływania kilku czynników stresogennych;
–   Czynniki środowiskowe, zawodowe, społeczne i behawioralne wpływające na zdrowie fizyczne i psychiczne oraz dobrobyt osób i ich interakcje, ze zwróceniem szczególnej uwagi na osoby szczególnie wrażliwe i znajdujące się w niekorzystnej sytuacji;
–   Czynniki środowiskowe, w tym związane ze środowiskiem zbudowanym (projekt i budowa), zawodowe, społeczne i behawioralne wpływające na zdrowie fizyczne i psychiczne oraz dobrobyt osób i ich interakcje, ze zwróceniem szczególnej uwagi na osoby szczególnie wrażliwe i znajdujące się w niekorzystnej sytuacji, a także osoby niepełnosprawne i upośledzone;
–   Ocena ryzyka, zarządzanie i komunikacja, wspierane przez ulepszone narzędzia do podejmowania decyzji opartych na dowodach, w tym alternatywy dla testów na zwierzętach;
–   Ocena ryzyka, zarządzanie i komunikacja, w tym dzielenie się informacjami, wspierane przez ulepszone narzędzia do podejmowania decyzji opartych na dowodach, w tym alternatywy dla testów na zwierzętach;
–   Zdolności i infrastruktury umożliwiające gromadzenie, wymianę i łączenie danych na temat wszystkich uwarunkowań zdrowotnych, w tym w odniesieniu do narażenia, zdrowia i chorób na poziomie UE i międzynarodowym;
–   Zdolności i infrastruktury umożliwiające gromadzenie, wymianę i łączenie danych na temat wszystkich uwarunkowań zdrowotnych, w tym w odniesieniu do narażenia, zdrowia i chorób na poziomie UE i międzynarodowym;
–   Promocja zdrowia i działania w zakresie profilaktyki pierwotnej.
–   Promocja zdrowia i działania w zakresie profilaktyki pierwotnej.
—  Badania na środkami w zakresie planowania, prowadzenia i monitorowania rehabilitacji w cyklu życia;
—  Badania nad środkami planowania i realizacji programów wczesnej rehabilitacji indywidualnej dla dzieci, które cierpią na choroby upośledzające sprawność życiową.
Poprawka 38
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 1 – podpunkt 1.2 – podpunkt 1.2.3
1.2.3.   Choroby niezakaźne i rzadkie
1.2.3.   Choroby niezakaźne i rzadkie
Choroby niezakaźne, w tym choroby rzadkie, stanowią poważne wyzwanie dla zdrowia i społeczeństwa oraz wymagają skuteczniejszego podejścia w zakresie profilaktyki i leczenia, w tym medycyny spersonalizowanej.
Choroby niezakaźne, w tym choroby rzadkie, stanowią poważne wyzwanie dla zdrowia i społeczeństwa oraz wymagają skuteczniejszego podejścia w zakresie profilaktyki, diagnostyki i leczenia, w tym medycyny precyzyjnej.
Ogólne kierunki
Ogólne kierunki
–   Diagnostyka w celu wcześniejszej i dokładniejszej diagnozy oraz leczenie dostosowane do pacjenta;
–   Diagnostyka w celu wcześniejszej i dokładniejszej diagnozy oraz terminowe leczenie dostosowane do pacjenta;
–  Infrastruktura i możliwości wykorzystania potencjału wynikającego z postępów medycyny genomicznej w standardowej praktyce klinicznej;
–   Programy profilaktyki i badań przesiewowych;
–   Programy profilaktyki i badań przesiewowych;
–   Zintegrowane rozwiązania w zakresie samodzielnego monitorowania, promocji zdrowia, zapobiegania chorobom i postępowania w przypadku chorób przewlekłych i współistniejących chorób;
–   Zintegrowane rozwiązania w zakresie samodzielnego monitorowania, promocji zdrowia, zapobiegania chorobom i postępowania w przypadku chorób przewlekłych i współistniejących chorób;
–  Leczenie lub terapie, w tym leczenie farmakologiczne i niefarmakologiczne;
–   Bezpieczne, skuteczne i łatwo dostępne leczenie, terapie lub inne strategie leczenia, w tym leczenie farmakologiczne i niefarmakologiczne;
–   Opieka paliatywna;
–   Opieka paliatywna;
–  Realizowane w ramach współpracy badania w dziedzinie biologii molekularnej, strukturalnej i komórkowej, eksperymentalne terapie, genetyka, genomika i podstawy środowiskowe nowotworów u ludzi;
–  Pionierska genomika, epidemiologia, bioinformatyka, patologia i wyzwania medycyny precyzyjnej w rzadkich chorobach, chorobach neurodegeneracyjnych i onkologii;
–  Dziedziny, w których występują w dużej mierze niezaspokojone potrzeby kliniczne, takie jak rzadkie nowotwory, w tym dziecięce choroby nowotworowe;
–   Ocena efektywności porównawczej interwencji i rozwiązań;
–   Ocena efektywności porównawczej interwencji i rozwiązań;
–   Realizacja badań naukowych mających na celu zwiększenie skali interwencji w dziedzinie zdrowia oraz wspieranie ich stosowania w polityce i systemach zdrowotnych.
–   Realizacja badań naukowych mających na celu zwiększenie skali interwencji w dziedzinie zdrowia oraz wspieranie ich stosowania w polityce i systemach zdrowotnych.
Poprawka 39
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 1 – podpunkt 1.2 – podpunkt 1.2.4
1.2.4.   Choroby zakaźne
1.2.4.   Choroby zakaźne
Ochrona ludzi przed transgranicznymi zagrożeniami dla zdrowia stanowi poważne wyzwanie dla zdrowia publicznego i wymaga skutecznej współpracy międzynarodowej na szczeblu unijnym i światowym. Działania będą obejmować zapobieganie, gotowość, wczesne wykrywanie i leczenie chorób zakaźnych, a także zwalczanie oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe, zgodnie z podejściem „Jedno zdrowie”.
Ochrona ludzi przed chorobami zakaźnymi i transgranicznymi zagrożeniami dla zdrowia stanowi poważne wyzwanie dla zdrowia publicznego i wymaga skutecznej współpracy międzynarodowej na szczeblu unijnym i światowym. Działania będą obejmować zapobieganie, gotowość, wczesne wykrywanie i leczenie chorób zakaźnych, a także zwalczanie oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe, zgodnie z podejściem „Jedno zdrowie”. Dalsze rozprzestrzenianie się bakterii opornych na środki przeciwdrobnoustrojowe, w tym superbakterii, będzie miało równie istotny niekorzystny wpływ na gospodarkę i środowisko. Zapobieganie ich rozwojowi i rozprzestrzenianiu się będzie jednym z priorytetów w tym tytule. Ponadto Światowa Organizacja Zdrowia opracowała wykaz chorób zaniedbanych, w przypadku których brakuje inwestycji sektora prywatnego w badania naukowe i innowacje ze względu na ograniczone zachęty handlowe. Potrzebne są ambitniejsze inwestycje publiczne w celu ograniczenia obciążenia wynikającego z tego rodzaju chorób związanych z ubóstwem i zaniedbanych.
Ogólne kierunki
Ogólne kierunki
–   Czynniki związane z pojawieniem się lub ponownym pojawieniem się chorób zakaźnych i ich rozprzestrzenianiem, w tym przenoszenie ze zwierząt (choroba odzwierzęca) lub z innych części środowiska (wody, gleby, roślin, żywności) na człowieka;
–   Czynniki związane z pojawieniem się lub ponownym pojawieniem się chorób zakaźnych i ich rozprzestrzenianiem, w tym przenoszenie ze zwierząt (choroba odzwierzęca) lub z innych części środowiska (wody, gleby, roślin, żywności) na człowieka oraz wdrożenie empirycznych rozwiązań zapobiegawczych, które minimalizują ryzyko przenoszenia chorób;
–   Przewidywanie, wczesne wykrywanie i nadzorowanie chorób zakaźnych, w tym patogenów opornych na środki przeciwdrobnoustrojowe, zakażeń związanych z opieką zdrowotną oraz czynników środowiskowych;
–   Przewidywanie, wczesne wykrywanie i nadzorowanie chorób zakaźnych, w tym patogenów opornych na środki przeciwdrobnoustrojowe, zakażeń związanych z opieką zdrowotną oraz czynników środowiskowych;
–   Szczepionki, diagnostyka, leczenie chorób zakaźnych, w tym współistniejące choroby i współzakażenia;
–   Odpowiednia, bezpieczna i skuteczna diagnostyka, technologie medyczne, leczenie i szczepionki służące zapobieganiu chorobom zakaźnym i ich profilaktyce, w tym badanie i odkrywanie nowych szczepionek, rozwój technologii immunizacji i nauk regulacyjnych;
–   Skuteczna gotowość na wypadek sytuacji wyjątkowej w dziedzinie zdrowia, środki i strategie reagowania i przywracania stanu wyjściowego, a także udział społeczności;
–   Skuteczna gotowość na wypadek sytuacji wyjątkowej w dziedzinie zdrowia, środki i strategie reagowania i przywracania stanu wyjściowego, a także udział społeczności;
–   Przeszkody we wdrażaniu i stosowaniu interwencji medycznych w praktyce klinicznej, a także w systemie opieki zdrowotnej;
–   Przeszkody we wdrażaniu i stosowaniu interwencji medycznych w praktyce klinicznej, a także w systemie opieki zdrowotnej;
–   Transgraniczne aspekty chorób zakaźnych i szczególne wyzwania w krajach o średnim niższym dochodzie, takie jak choroby tropikalne.
–   Transgraniczne aspekty chorób zakaźnych i szczególne wyzwania w krajach o średnim niższym dochodzie, takie jak zaniedbane choroby tropikalne, AIDS, gruźlica i malaria. Opracowanie nowych metod leczenia chorób zakaźnych, aby przeciwdziałać oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe.
Poprawka 40
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 1 – podpunkt 1.2 – podpunkt 1.2.5
1.2.5.   Narzędzia, technologie i rozwiązania cyfrowe w zakresie zdrowia i opieki
1.2.5.   Narzędzia, technologie i rozwiązania cyfrowe w zakresie zdrowia i opieki
Technologie i narzędzia w dziedzinie zdrowia mają podstawowe znaczenie dla zdrowia publicznego i w dużym stopniu przyczyniły się do znacznej poprawy jakości życia, zdrowia i opieki nad obywatelami w UE. W związku z tym ważnym strategicznym wyzwaniem jest zaprojektowanie, opracowanie, dostarczenie i wdrożenie odpowiednich, wiarygodnych, bezpiecznych i opłacalnych pod względem kosztów narzędzi i technologii w zakresie zdrowia i opieki, z należytym uwzględnieniem potrzeb osób niepełnosprawnych i starzejącego się społeczeństwa. Obejmują one sztuczną inteligencję i inne technologie cyfrowe, które oferują znaczącą poprawę w stosunku do istniejących, a także pobudzają konkurencyjny i zrównoważony przemysł związany ze zdrowiem, który tworzy miejsca pracy o wysokiej wartości. Europejski sektor zdrowia jest jednym z najważniejszych sektorów gospodarki w UE, odpowiadającym za 3 % PKB i 1,5 mln pracowników.
Technologie i narzędzia w dziedzinie zdrowia mają podstawowe znaczenie dla zdrowia publicznego i w dużym stopniu przyczyniły się do znacznej poprawy jakości życia, zdrowia i opieki nad obywatelami w UE. W związku z tym ważnym strategicznym wyzwaniem jest zaprojektowanie, opracowanie, dostarczenie i wdrożenie odpowiednich, wiarygodnych, bezpiecznych i opłacalnych pod względem kosztów narzędzi i technologii w zakresie zdrowia i opieki, z należytym uwzględnieniem potrzeb osób niepełnosprawnych i starzejącego się społeczeństwa. Obejmują one kluczowe technologie prorozwojowe, sztuczną inteligencję, robotykę, duże zbiory danych, technologię kwantową i inne narzędzia i technologie cyfrowe, które oferują znaczącą poprawę w stosunku do istniejących, a także pobudzają konkurencyjny i zrównoważony przemysł związany ze zdrowiem, który tworzy miejsca pracy o wysokiej wartości. Europejski sektor zdrowia jest jednym z najważniejszych sektorów gospodarki w UE, odpowiadającym za 3 % PKB i 1,5 mln pracowników.
Ogólne kierunki
Ogólne kierunki
–   Narzędzia i technologie służące zastosowaniom w dziedzinie zdrowia oraz w odniesieniu do wszelkich wskazań medycznych, w tym upośledzeń czynnościowych;
–   Narzędzia i technologie służące zastosowaniom w dziedzinie zdrowia, w tym produkcji technologii medycznych, oraz w odniesieniu do wszelkich wskazań medycznych, w tym upośledzeń czynnościowych;
–  Sztuczna inteligencja i robotyka w technologiach i narzędziach w sektorze zdrowia;
–   Zintegrowane narzędzia, technologie i rozwiązania cyfrowe dla zdrowia ludzkiego, w tym telemedycyna i mobilne aplikacje związane ze zdrowiem;
–   Zintegrowane narzędzia, technologie i rozwiązania cyfrowe dla zdrowia ludzkiego, w tym telemedycyna i mobilne aplikacje związane ze zdrowiem;
–  Spersonalizowane, cyfrowe rozwiązania w dziedzinie opieki zdrowotnej oparte na technologii „digital twins”, dokładne oparte na danych modele komputerowe powielające biologiczne procesy zachodzące w ciele ludzkim, pozwalające na określenie najlepszej terapii w danym przypadku, działań z zakresu profilaktyki i środków konserwacyjnych;
–   Pilotaż, wprowadzanie na szeroką skalę, optymalizacja i innowacyjne zamówienia w zakresie technologii i narzędzi w dziedzinie zdrowia i opieki w warunkach rzeczywistych, w tym w odniesieniu do badań klinicznych i badań wdrożeniowych;
–   Pilotaż, wprowadzanie na szeroką skalę, optymalizacja i innowacyjne zamówienia w zakresie technologii i narzędzi w dziedzinie zdrowia i opieki w warunkach rzeczywistych, w tym w odniesieniu do badań klinicznych i badań wdrożeniowych;
–   Innowacyjne procesy i usługi w zakresie rozwoju, produkcji i szybkiego dostarczania narzędzi i technologii w dziedzinie zdrowia i opieki;
–   Innowacyjne procesy i usługi w zakresie rozwoju, produkcji i szybkiego dostarczania narzędzi w dziedzinie opieki, technologii, leków i szczepionek;
–   Bezpieczeństwo, skuteczność i jakość narzędzi i technologii w dziedzinie zdrowia i opieki, a także ich skutki etyczne, prawne i społeczne;
–   Bezpieczeństwo, skuteczność i jakość narzędzi i technologii w dziedzinie zdrowia i opieki, a także ich skutki etyczne, prawne i społeczne;
–   Nauka regulacyjna w zakresie technologii i narzędzi w dziedzinie zdrowia.
–   Nauka regulacyjna w zakresie technologii i narzędzi w dziedzinie zdrowia;
–  Narzędzia, technologie i rozwiązania cyfrowe zwiększające bezpieczeństwo decyzji medycznych.
Poprawka 41
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 1 – podpunkt 1.2 – podpunkt 1.2.6
1.2.6.   Systemy opieki zdrowotnej
1.2.6.   Systemy opieki zdrowotnej
Systemy opieki zdrowotnej są kluczowym elementem systemów socjalnych UE, które w 2017 r. zatrudniały 24 mln pracowników w sektorze opieki zdrowotnej i społecznej. Głównym priorytetem jest stworzenie systemów opieki zdrowotnej, które będą łatwo dostępne, efektywne pod względem kosztów, odporne, zrównoważone i wiarygodne, a także zmniejszanie nierówności, w tym poprzez uwolnienie potencjału innowacji opartych na danych i innowacji cyfrowych w celu osiągnięcia lepszej opieki zdrowotnej i bardziej osobistej opieki, w oparciu o otwartą europejską infrastrukturę danych. To z kolei przyczyni się do cyfrowej transformacji sektora zdrowia i opieki.
Systemy opieki zdrowotnej są kluczowym elementem systemów socjalnych UE, które w 2017 r. zatrudniały 24 mln pracowników w sektorze opieki zdrowotnej i społecznej. Głównym priorytetem jest stworzenie systemów opieki zdrowotnej, które będą łatwo dostępne, efektywne pod względem kosztów, odporne, zrównoważone i wiarygodne, a także zmniejszanie nierówności, w tym poprzez uwolnienie potencjału innowacji opartych na danych i innowacji cyfrowych w celu osiągnięcia lepszej opieki zdrowotnej i bardziej osobistej opieki, w oparciu o otwartą europejską infrastrukturę danych. To z kolei przyczyni się do cyfrowej transformacji sektora zdrowia i opieki. Przyszła infrastruktura powinna obejmować bezpieczne przechowywanie, na przykład uruchomienie 5G, warunki do rozwoju internetu rzeczy oraz ośrodki obliczeń wielkiej skali.
Ogólne kierunki
Ogólne kierunki
–   Reformy systemów i polityki w dziedzinie zdrowia publicznego w Europie i poza nią;
–   Reformy systemów i polityki w dziedzinie zdrowia publicznego w Europie i poza nią;
–   Nowe modele i sposoby podejścia do zdrowia i opieki oraz możliwość ich przenoszenia lub adaptacji pomiędzy krajami i regionami;
–   Nowe modele i sposoby podejścia do zdrowia i opieki oraz możliwość ich przenoszenia lub adaptacji pomiędzy krajami i regionami;
–   Poprawa oceny technologii medycznych;
–   Poprawa oceny technologii medycznych;
–   Kształtowanie się nierówności w dziedzinie zdrowia i skuteczna polityka w odpowiedzi na nie;
–   Kształtowanie się nierówności w dziedzinie zdrowia i skuteczna polityka w odpowiedzi na nie;
–   Przyszli pracownicy służby zdrowia i ich potrzeby;
–   Przyszli pracownicy służby zdrowia i ich potrzeby;
–  Opracowywanie systemów specjalistycznych szkoleń pracowników służby zdrowia, szkolenie oraz opracowywanie technicznej wiedzy eksperckiej i nowych sposobów pracy łączących innowacje w obszarze e-zdrowia;
–   Poprawa szybkiego informowania o zdrowiu oraz wykorzystania danych dotyczących zdrowia, w tym elektronicznej dokumentacji medycznej, z należytym uwzględnieniem bezpieczeństwa, prywatności, interoperacyjności, norm, porównywalności i integralności;
–   Poprawa terminowości i jakości informowania o zdrowiu, a także infrastruktury na potrzeby skutecznego gromadzenia oraz wykorzystania danych dotyczących zdrowia, w tym elektronicznej dokumentacji medycznej, z należytym uwzględnieniem bezpieczeństwa, prywatności, interoperacyjności, norm, porównywalności i integralności; informowanie o zdrowiu oraz wykorzystywanie danych dotyczących zdrowia, w tym elektronicznej dokumentacji medycznej, z należytym uwzględnieniem bezpieczeństwa, zaufania, prywatności, interoperacyjności, norm, porównywalności i integralności;
–   Odporność systemów opieki zdrowotnej w odniesieniu do skutków kryzysów i możliwość dostosowania się do radykalnych innowacji;
–   Odporność systemów opieki zdrowotnej w odniesieniu do skutków kryzysów i możliwość dostosowania się do radykalnych innowacji;
–   Rozwiązania w zakresie wzmocnienia pozycji obywateli i pacjentów, samodzielnego monitorowania i interakcji z pracownikami służby zdrowia i opieki społecznej, aby zapewnić bardziej zintegrowaną opiekę oraz podejście ukierunkowane na użytkownika;
–   Rozwiązania w zakresie wzmocnienia pozycji obywateli i pacjentów, samodzielnego monitorowania i interakcji z pracownikami służby zdrowia i opieki społecznej, aby zapewnić bardziej zintegrowaną opiekę oraz podejście ukierunkowane na użytkownika;
–   Dane, informacje, wiedza i najlepsze praktyki w dziedzinie badań nad systemami opieki zdrowotnej na poziomie UE i globalnym.
–   Dane, informacje, wiedza i najlepsze praktyki w dziedzinie badań nad systemami opieki zdrowotnej na poziomie UE i globalnym.
Poprawka 42
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 2 – wprowadzenie
2.   KLASTER „INTEGRACYJNE I BEZPIECZNE SPOŁECZEŃSTWO”
2.   KLASTER „INTEGRACYJNE I KREATYWNE SPOŁECZEŃSTWO”
Poprawka 43
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część I – punkt 2 – podpunkt 2.1
2.1.   Uzasadnienie
2.1.   Uzasadnienie
Unia Europejska opowiada się za jedynym w swoim rodzaju sposobem łączenia wzrostu gospodarczego z polityką społeczną, z zachowaniem wysokiego poziomu włączenia społecznego oraz przestrzegając wspólnych wartości, takich jak demokracja, prawa człowieka, równość płci i bogactwo różnorodności. Model ten stale się zmienia i musi zmagać się z wyzwaniami wynikającymi między innymi z globalizacji i zmian technologicznych. Europa musi również odpowiadać na wyzwania wynikające z utrzymujących się zagrożeń dla bezpieczeństwa. Ataki terrorystyczne i radykalizacja postaw, a także cyberataki i zagrożenia hybrydowe budzą poważne obawy dotyczące bezpieczeństwa i stanowią szczególne obciążenie dla społeczeństw.
Unia Europejska opowiada się za jedynym w swoim rodzaju sposobem łączenia dobrobytu, wzrostu gospodarczego i zrównoważonego rozwoju z polityką społeczną, z zachowaniem wysokiego poziomu włączenia społecznego oraz przy przestrzeganiu wspólnych wartości, takich jak demokracja, prawa człowieka, równość płci i bogactwo różnorodności. Model ten stale się zmienia i musi zmagać się z wyzwaniami wynikającymi między innymi z cyfryzacji, globalizacji i ewolucji technologicznej.
UE musi wspierać model zrównoważonego wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu, przy jednoczesnym czerpaniu korzyści z postępu technologicznego, zwiększaniu zaufania do demokratycznych rządów i promowaniu ich innowacyjności, zwalczaniu nierówności, bezrobocia, marginalizacji, dyskryminacji i radykalizacji, gwarantowaniu praw człowieka, wspieraniu różnorodności kulturowej i europejskiego dziedzictwa kulturowego oraz wzmacnianiu pozycji obywateli poprzez innowacje społeczne. Zarządzanie migracją i integracja migrantów będą również nadal miały charakter priorytetowy. Zasadnicze znaczenie ma rola badań naukowych i innowacji w naukach społecznych i humanistycznych w odpowiedzi na te wyzwania i osiąganiu celów UE.
UE musi wspierać model zrównoważonego wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu, przy jednoczesnym czerpaniu korzyści z postępu technologicznego, zwiększaniu zaufania do demokratycznych rządów i promowaniu ich innowacyjności, zwalczaniu nierówności, bezrobocia, marginalizacji, dyskryminacji i radykalizacji, gwarantowaniu praw człowieka, wspieraniu różnorodności kulturowej i europejskiego dziedzictwa kulturowego oraz wzmacnianiu pozycji obywateli poprzez innowacje społeczne. Zarządzanie migracją i integracja migrantów będą również nadal miały charakter priorytetowy.
Zasadnicze znaczenie ma rola badań naukowych i innowacji w naukach społecznych i humanistycznych oraz w sektorze kultury i sektorze kreatywnym w odpowiedzi na te wyzwania i osiąganiu celów UE. Ze względu na szerokie spektrum, rozmiar i wpływ na dzisiejszą transformację cyfrową, sektory te wnoszą istotny wkład w naszą gospodarkę. Ponieważ wzajemne zależności między innowacjami społecznymi a technicznymi są złożone i rzadko liniowe, konieczne są dalsze badania, w tym badania międzysektorowe i multidyscyplinarne, w dziedzinie rozwoju wszelkich rodzajów innowacji oraz działań finansowanych w celu tworzenia warunków do skutecznego rozwoju innowacji w przyszłości.
Obywatele Unii, instytucje państwowe i gospodarka muszą być chronieni przed ciągłym zagrożeniem związanym z przestępczością zorganizowaną, w tym handlem bronią, narkotykami i ludźmi. Kluczowe jest także wzmocnienie ochrony i bezpieczeństwa poprzez lepsze zarządzanie granicami. Cyberprzestępczość wzrasta, a związane z nią zagrożenia są coraz bardziej zróżnicowane w miarę wzrostu cyfryzacji gospodarki i społeczeństwa. Europa musi nadal dążyć do zwiększenia cyberbezpieczeństwa, ochrony prywatności cyfrowej, ochrony danych osobowych, a także zwalczać rozprzestrzenianie się fałszywych i szkodliwych informacji, aby zapewnić stabilność demokratyczną i gospodarczą. Ponadto konieczne są dalsze wysiłki w celu ograniczenia wpływu ekstremalnych zdarzeń pogodowych, które nasilają się w wyniku zmiany klimatu, takich jak powodzie, burze czy susze prowadzące do pożarów lasów, degradacji gleby oraz innych katastrof naturalnych, np. trzęsień ziemi, na życie i źródła utrzymania. Katastrofy naturalne lub spowodowane przez człowieka mogą zagrozić ważnym funkcjom społecznym, takim jak zdrowie, zaopatrzenie w energię i rządy.
Skala, złożoność i transnarodowy charakter wyzwań wymagają wielopoziomowych działań UE. Zajęcie się takimi krytycznymi kwestiami społecznymi, politycznymi, kulturowymi i ekonomicznymi, jak również zagrożeniami bezpieczeństwa, tylko na poziomie krajowym, mogłoby prowadzić do nieefektywnego wykorzystania zasobów, rozdrobnionego podejścia i odmiennych standardów w zakresie wiedzy i zdolności.
Badania nad bezpieczeństwem są częścią szerzej zakrojonej kompleksowej unijnej reakcji na zagrożenia dla bezpieczeństwa. Działania w tym zakresie przyczyniają się do procesu rozwoju zdolności, umożliwiając przyszłą dostępność technologii i zastosowań służących do wypełnienia luk w zdolnościach zidentyfikowanych przez decydentów i praktyków. Już teraz środki finansowe przeznaczone na badania naukowe w ramach unijnego programu ramowego stanowią około 50 % ogółu środków publicznych na badania nad bezpieczeństwem w UE. W pełni wykorzystane zostaną dostępne instrumenty, w tym Europejski program kosmiczny (Galileo i EGNOS, Copernicus, orientacja sytuacyjna w przestrzeni kosmicznej oraz rządowa łączność satelitarna). Poszukuje się synergii z działalnością w zakresie badań nad obronnością wspieranych ze środków UE oraz unika się powielania funduszy. Współpraca transgraniczna przyczynia się do rozwoju europejskiego jednolitego rynku bezpieczeństwa i poprawy efektywności przemysłu, która leży u podstaw autonomii UE.
Działania w zakresie badań naukowych i innowacji w ramach tego globalnego wyzwania zostaną dostosowane na całej linii do priorytetów Komisji w zakresie zmian demokratycznych; zatrudnienia, wzrostu gospodarczego i inwestycji; sprawiedliwości i praw podstawowych; migracji; pogłębionej i bardziej sprawiedliwej unii gospodarczej i walutowej; jednolitego rynku cyfrowego. W kontekście zobowiązań programu rzymskiego prowadzone będą działania na rzecz „Europy socjalnej” oraz „Unii, która chroni nasze dziedzictwo kulturowe i promuje różnorodność kulturową”. Działania będą również wspierać europejski filar praw socjalnych oraz globalne porozumienie w sprawie bezpiecznej, uporządkowanej i legalnej migracji. Badania nad bezpieczeństwem stanowią odpowiedź na zobowiązanie w ramach programu rzymskiego do działania na rzecz „bezpiecznej i pewnej Europy”, przyczyniając się do stworzenia prawdziwej i skutecznej unii bezpieczeństwa. Wykorzystana zostanie synergia z programem „Wymiar Sprawiedliwości” oraz z programem „Prawa i Wartości”, w ramach których wspierana jest działalność w dziedzinie dostępu do wymiaru sprawiedliwości, praw ofiar, równości płci, niedyskryminacji, ochrony danych i promowania obywatelstwa europejskiego.
Działania w zakresie badań naukowych i innowacji w ramach tego globalnego wyzwania zostaną dostosowane na całej linii do priorytetów Komisji w zakresie zmian demokratycznych; zatrudnienia, wzrostu gospodarczego i inwestycji; sprawiedliwości i praw podstawowych; migracji; pogłębionej i bardziej sprawiedliwej unii gospodarczej i walutowej; jednolitego rynku cyfrowego. W kontekście zobowiązań programu rzymskiego prowadzone będą działania na rzecz „Europy socjalnej” oraz „Unii, która chroni nasze dziedzictwo kulturowe i promuje różnorodność kulturową”. Działania będą również wspierać europejski filar praw socjalnych.
Działania przyczynią się bezpośrednio do realizacji w szczególności następujących celów zrównoważonego rozwoju: Cel 1 – Koniec z ubóstwem; Cel 4 – Dobra jakość edukacji; Cel 8 – Wzrost gospodarczy i godna praca; Cel 9 – Innowacyjność, przemysł i infrastruktura; Cel 10 – Mniej nierówności; Cel 11 – Zrównoważone miasta i społeczności; Cel 16 – Pokój, sprawiedliwość i silne instytucje.
Działania przyczynią się bezpośrednio do realizacji w szczególności następujących celów zrównoważonego rozwoju: Cel 1 – Koniec z ubóstwem; Cel 4 – Dobra jakość edukacji; Cel 5 – Równość płci; Cel 8 – Wzrost gospodarczy i godna praca; Cel 9 – Innowacyjność, przemysł i infrastruktura; Cel 10 – Mniej nierówności; Cel 11 – Zrównoważone miasta i społeczności; Cel 12 – Odpowiedzialna konsumpcja i produkcja; Cel 16 – Pokój, sprawiedliwość i silne instytucje, Cel 17 – Partnerstwa na rzecz celów.
Poprawka 44
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II- punkt 2 – podpunkt 2.2 – podpunkt 2.2.1 – akapit 2
Ogólne kierunki
Ogólne kierunki
–   Historia, ewolucja i skuteczność systemów demokratycznych na różnych poziomach i w różnych formach; Aspekty cyfryzacji i wpływ komunikacji w sieciach społecznościowych oraz rola polityki w odniesieniu do edukacji i młodzieży jako filary demokratycznego obywatelstwa;
–   Historia, ewolucja i skuteczność systemów demokratycznych na różnych poziomach i w różnych formach, np. ruchy na rzecz dialogu między kulturami, współpracy między narodami i pokoju między religiami; Aspekty cyfryzacji, w tym umiejętność korzystania z mediów oraz umiejętności cyfrowe, i wpływ komunikacji w sieciach społecznościowych oraz rola polityki w odniesieniu do edukacji i młodzieży oraz udziału w życiu kulturalnym jako filary demokratycznego obywatelstwa;
–   Innowacyjne podejście do wspierania przejrzystości, zdolności reagowania, rozliczalności, skuteczności i legitymizacji rządów demokratycznych przy pełnym poszanowaniu praw podstawowych i praworządności;
–   Innowacyjne podejście do wspierania przejrzystości, zdolności reagowania, rozliczalności, skuteczności i legitymizacji rządów demokratycznych, w tym walki z korupcją, przy pełnym poszanowaniu praw człowieka oraz praw podstawowych i praworządności;
–  Wpływ technologii na styl życia i zachowania jednostek;
–   Strategie dotyczące populizmu, ekstremizmu, radykalizacji postaw, terroryzmu oraz włączenia i zaangażowania niezadowolonych i marginalizowanych obywateli;
–   Strategie dotyczące populizmu, ekstremizmu, radykalizacji postaw, dyskryminacji i mowy nienawiści, terroryzmu oraz te dotyczące aktywnego włączenia, upodmiotowienia i zaangażowania niezadowolonych, podatnych na zagrożenia i marginalizowanych obywateli;
–  Nowe strategie radzenia sobie z powiązaniami między imigracją i ksenofobią oraz przyczynami migracji;
–   Lepsze zrozumienie roli norm dziennikarskich i treści tworzonych przez użytkowników w społeczeństwie w ogromnym stopniu połączonym z siecią oraz opracowanie narzędzi służących zwalczaniu dezinformacji;
–   Lepsze zrozumienie roli norm dziennikarskich i treści tworzonych przez użytkowników w społeczeństwie w ogromnym stopniu połączonym z siecią oraz opracowanie narzędzi służących zwalczaniu dezinformacji;
–   Rola wielokulturowego obywatelstwa i tożsamości w kontekście demokratycznego obywatelstwa i zaangażowania politycznego;
–   Rola wielokulturowego obywatelstwa i tożsamości w kontekście demokratycznego obywatelstwa i zaangażowania politycznego;
–   Wpływ postępu technologicznego i naukowego, w tym dużych zbiorów danych, portali społecznościowych i sztucznej inteligencji na demokrację;
–   Wpływ postępu technologicznego i naukowego, w tym dużych zbiorów danych, portali społecznościowych i sztucznej inteligencji na demokrację;
–   Demokracja deliberatywna i uczestnicząca oraz aktywne i integracyjne obywatelstwo, w tym wymiar cyfrowy;
–   Demokracja deliberatywna i uczestnicząca oraz aktywne i integracyjne obywatelstwo, w tym wymiar cyfrowy;
–   Wpływ nierówności gospodarczych i społecznych na udział w życiu politycznym i demokrację oraz wykazanie, w jaki sposób odwracanie nierówności i zwalczanie wszelkich postaci dyskryminacji, w tym ze względu na płeć, może podtrzymywać demokrację.
–   Wpływ nierówności gospodarczych i społecznych na udział w życiu politycznym i demokrację oraz wykazanie, w jaki sposób odwracanie nierówności i zwalczanie wszelkich postaci dyskryminacji, w tym ze względu na płeć, może podtrzymywać demokrację;
–  Nowe podejścia do dyplomacji naukowej.
Poprawka 45
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 2 – podpunkt 2.2 – podpunkt 2.2.2 – wprowadzenie
2.2.2.   Dziedzictwo kulturowe
2.2.2.   Kultura i kreatywność
Poprawka 46
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 2 – podpunkt 2.2 – podpunkt 2.2.2
2.2.2.   Dziedzictwo kulturowe
2.2.2.   Dziedzictwo kulturowe
Europejski sektor kultury i sektor kreatywny tworzą pomosty między sztuką, kulturą, biznesem i technologią. Ponadto sektor kultury i sektor kreatywny odgrywają, zwłaszcza w dziedzinie cyfryzacji, kluczową rolę w procesie reindustrializacji Europy, stanowią siłę napędową wzrostu gospodarczego, a także mają strategiczne znaczenie w inicjowaniu efektu domina w zakresie innowacji w innych sektorach gospodarki, takich jak turystyka, handel detaliczny, media, technologie cyfrowe i inżynieria. W programie „Horyzont Europa” kreatywność i projektowanie będą zagadnieniem przekrojowym, które zostanie włączone do projektów realizowanych w całym programie, aby wspierać nowe technologie, modele biznesowe i kompetencje, a także czerpać z kreatywnych i interdyscyplinarnych rozwiązań konkretną wartość gospodarczą i społeczną.
Dziedzictwo kulturowe to podstawa naszego życia, która ma znaczenie dla społeczności, grup i społeczeństw, dając im poczucie przynależności. Jest to pomost między przeszłością a przyszłością naszych społeczeństw. Jest ono siłą napędową lokalnej gospodarki i ważnym źródłem inspiracji dla sektora kreatywnego i sektora kultury. Dostęp, zachowanie, ochrona i odbudowa, interpretacja i wykorzystanie pełnego potencjału naszego dziedzictwa kulturowego jest istotnym wyzwaniem dla obecnych i przyszłych pokoleń. Dziedzictwo kulturowe stanowi główny wkład i inspirację dla sztuki, tradycyjnego rzemiosła, sektora kultury, przedsiębiorczości i sektora kreatywnego, które są siłą napędową zrównoważonego wzrostu gospodarczego, tworzenia nowych miejsc pracy i handlu zewnętrznego.
Dziedzictwo kulturowe jest integralną częścią sektora kultury i sektora kreatywnego. Dziedzictwo kulturowe to pozostałości przeszłości i jej przejawy, które mają znaczenie dla społeczności, grup i społeczeństw oraz są przez nie wykorzystywane, dając im poczucie przynależności. Jest to pomost między przeszłością a przyszłością naszych społeczeństw. Jest ono siłą napędową lokalnej gospodarki i ważnym źródłem inspiracji dla sektora kreatywnego i sektora kultury. Dostęp, zachowanie, ochrona i odbudowa, interpretacja i wykorzystanie pełnego potencjału naszego dziedzictwa kulturowego jest istotnym wyzwaniem dla obecnych i przyszłych pokoleń. Dziedzictwo kulturowe stanowi główny wkład i inspirację dla sztuki, tradycyjnego rzemiosła, sektora kultury, sektora kreatywnego i sektora przedsiębiorczości, które są siłą napędową zrównoważonego wzrostu gospodarczego, tworzenia nowych miejsc pracy i handlu zewnętrznego.
Ogólne kierunki
Ogólne kierunki
–   Badania i nauki w zakresie dziedzictwa kulturowego, wykorzystujące nowoczesne technologie, w tym technologie cyfrowe;
–   Badania i nauki w zakresie dziedzictwa kulturowego, wykorzystujące nowoczesne technologie, w tym technologie cyfrowe;
–   Dostęp do dziedzictwa kulturowego i wspólne korzystanie z niego, wykorzystując nowatorskie wzorce i zastosowania oraz modele zarządzania partycypacyjnego;
–   Dostęp do dziedzictwa kulturowego oraz powiązanych informacji i wspólne korzystanie z nich, wykorzystując nowatorskie wzorce i zastosowania oraz modele zarządzania partycypacyjnego;
–   Połączenie dziedzictwa kulturowego z powstającymi sektorami kreatywnymi;
–   Połączenie dziedzictwa kulturowego z powstającymi sektorami kreatywnymi;
–   Wkład dziedzictwa kulturowego w zrównoważony rozwój poprzez zachowanie, ochronę i rewitalizację krajobrazów kulturowych z udziałem UE jako laboratorium innowacji związanych z dziedzictwem kulturowym i turystyką kulturalną;
–   Wkład dziedzictwa kulturowego w zrównoważony rozwój poprzez zachowanie, ochronę, rozwój i rewitalizację krajobrazów kulturowych z udziałem UE jako laboratorium innowacji związanych z dziedzictwem kulturowym i turystyką kulturalną;
–   Zachowanie, ochrona, wzmocnienie i odbudowa dziedzictwa kulturowego oraz języków z wykorzystaniem nowoczesnych technologii, w tym technologii cyfrowych;
–   Zachowanie, ochrona, wzmocnienie i odbudowa dziedzictwa kulturowego, języków, a także tradycyjnych umiejętności i rzemiosła z wykorzystaniem nowoczesnych technologii, w tym technologii cyfrowych;
–   Wpływ tradycji, wzorców zachowań, poglądów i przekonań na wartości i poczucie przynależności.
–   Znaczenie pluralistycznych i różnorodnych tradycji, zwyczajów, poglądów i przekonań dla wartości w rozwoju społeczności;
–  Stworzenie „Chmury Europejskiego Dziedzictwa Kulturowego” – przestrzeni współpracy w zakresie badań naukowych i innowacji, zapewniającej dostęp do dziedzictwa kulturowego za pomocą nowych technologii, a także zachęcającej do przekazywania wiedzy eksperckiej i umiejętności i ułatwiającej takie przekazywanie, dającej możliwość tworzenia indywidualnych grup roboczych i struktur projektów, oraz stanowiącej europejski kulturalny odpowiednik usług w chmurze świadczonych komercyjnie. Wcześniej przeprowadzona zostanie ocena skutków.
Poprawka 47
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II- punkt 2 – podpunkt 2.2 – podpunkt 2.2.3
2.2.3.   Przemiany społeczne i gospodarcze
2.2.3.   Przemiany społeczne, kulturowe i gospodarcze
Społeczeństwa europejskie przechodzą głębokie przemiany społeczno-gospodarcze, zwłaszcza w wyniku globalizacji i innowacji technologicznych. Jednocześnie odnotowano wzrost nierówności dochodowych w większości państw europejskich14. Potrzebne są dalekosiężne strategie w celu promowania wzrostu sprzyjającego włączeniu społecznemu i odwrócenia nierówności, zwiększenia wydajności (w tym postępów w jej pomiarach) i kapitału ludzkiego, reagowania na wyzwania związane z migracją i integracją oraz wspierania solidarności międzypokoleniowej i mobilności społecznej. Systemy kształcenia i szkolenia są potrzebne do osiągnięcia bardziej sprawiedliwej i dostatniej przyszłości.
Społeczeństwa europejskie przechodzą głębokie przemiany społeczno-kulturowo-gospodarcze, zwłaszcza w wyniku globalizacji i innowacji technologicznych. Jednocześnie odnotowano wzrost nierówności dochodowych w większości państw europejskich14. Potrzebne są dalekosiężne strategie w celu promowania wzrostu sprzyjającego włączeniu społecznemu i odwrócenia nierówności, zwiększenia wydajności (w tym postępów w jej pomiarach) i kapitału ludzkiego, poprawy warunków życia i pracy obywateli, reagowania na wyzwania związane z migracją i integracją oraz wspierania solidarności międzypokoleniowej i mobilności społecznej oraz integracji kulturowej. Potrzebne są dostępne, sprzyjające włączeniu społecznemu, innowacyjne systemy kształcenia i szkolenia wysokiej jakości, aby osiągnąć bardziej sprawiedliwą i dostatnią przyszłość.
Ogólne kierunki
Ogólne kierunki
–   Baza wiedzy do celów doradztwa w zakresie inwestycji i polityki, w szczególności w dziedzinie kształcenia i szkolenia, aby osiągnąć umiejętności o wysokiej wartości dodanej, wydajność, mobilność społeczną, wzrost gospodarczy, innowacje społeczne i nowe miejsca pracy; Rola kształcenia i szkolenia w niwelowaniu nierówności;
–   Baza wiedzy do celów doradztwa w zakresie inwestycji i polityki, w szczególności w dziedzinie kształcenia i szkolenia, aby osiągnąć umiejętności o wysokiej wartości dodanej, wydajność, mobilność społeczną, wzrost gospodarczy, innowacje społeczne i nowe miejsca pracy; Rola kształcenia i szkolenia w niwelowaniu nierówności;
–  Interdyscyplinarne badania naukowe łączące wpływ gospodarczy, kulturalny i społeczny zmian technologicznych;
–   Zrównoważony rozwój społeczny wykraczający poza wskaźniki oparte wyłącznie na PKB, w szczególności nowe modele gospodarcze i biznesowe oraz nowe technologie finansowe;
–   Zrównoważony rozwój społeczny wykraczający poza wskaźniki oparte wyłącznie na PKB, w szczególności nowe modele gospodarcze i biznesowe, takie jak gospodarka społeczna, oraz nowe technologie finansowe;
–   Narzędzia statystyczne i inne narzędzia gospodarcze umożliwiające lepsze zrozumienie wzrostu gospodarczego i innowacji w kontekście słabego wzrostu wydajności;
–   Narzędzia statystyczne i inne narzędzia gospodarcze i ilościowe umożliwiające lepsze zrozumienie wzrostu gospodarczego i innowacji w kontekście słabego wzrostu wydajności;
–   Nowe rodzaje pracy, rola pracy, tendencje i zmiany na rynkach pracy i w zakresie dochodów we współczesnych społeczeństwach oraz ich wpływ na rozkład dochodów, niedyskryminację, w tym równość płci i włączenie społeczne;
–   Nowe rodzaje pracy, rola pracy, tendencje i zmiany na rynkach pracy i w zakresie dochodów we współczesnych społeczeństwach oraz ich wpływ na rozkład dochodów, niedyskryminację, w tym równość płci i włączenie społeczne;
–   Systemy podatkowe i systemy zabezpieczenia społecznego wraz z polityką w zakresie zabezpieczenia społecznego i inwestycji społecznych w celu odwrócenia nierówności i rozwiązania problemu negatywnego wpływu technologii, demografii i różnorodności;
–   Systemy podatkowe i systemy zabezpieczenia społecznego wraz z polityką w zakresie zabezpieczenia społecznego i inwestycji społecznych, raje podatkowe i sprawiedliwość podatkowa w celu odwrócenia nierówności i rozwiązania problemu negatywnego wpływu technologii, demografii i różnorodności;
–  Strategie radzenia sobie ze zmianami demograficznymi, urbanizacja wobec migracji z obszarów wiejskich, rozwiązywanie problemów wykluczenia społeczno-gospodarczego oraz poprawa jakości życia na obszarach wiejskich, w tym za pomocą wykorzystania przełomowej technologii i rozwiązań cyfrowych;
–   Mobilność ludzi w kontekście globalnym i lokalnym w celu lepszego zarządzania migracją i integracji migrantów, w tym uchodźców; przestrzeganie zobowiązań międzynarodowych i praw człowieka; większy i lepszy dostęp do wysokiej jakości kształcenia, szkoleń, usług wsparcia, aktywnego i integracyjnego obywatelstwa, zwłaszcza w przypadku osób w trudnej sytuacji;
–   Mobilność ludzi w kontekście globalnym i lokalnym w celu lepszego zarządzania migracją i integracji migrantów, w tym uchodźców; przestrzeganie zobowiązań międzynarodowych i praw człowieka; większy i lepszy dostęp do wysokiej jakości kształcenia, szkoleń, usług wsparcia, aktywnego i integracyjnego obywatelstwa, zwłaszcza w przypadku osób w trudnej sytuacji;
–   Systemy kształcenia i szkolenia mające na celu promowanie i optymalne wykorzystanie transformacji cyfrowej w UE, również w celu zarządzania ryzykiem związanym z globalnym połączeniem z siecią i innowacjami technologicznymi, zwłaszcza pojawiającymi się zagrożeniami w sieci, problemami etycznymi, nierównościami społeczno-ekonomicznymi i radykalnymi zmianami na rynkach;
–   Systemy kształcenia i szkolenia mające na celu promowanie i optymalne wykorzystanie transformacji cyfrowej w UE, również w celu zarządzania ryzykiem związanym z globalnym połączeniem z siecią i innowacjami technologicznymi, zwłaszcza pojawiającymi się zagrożeniami w sieci, problemami etycznymi, nierównościami społeczno-ekonomicznymi i radykalnymi zmianami na rynkach;
–   Modernizacja organów publicznych w celu zaspokojenia oczekiwań obywateli odnośnie do świadczenia usług, przejrzystości, dostępności, otwartości, rozliczalności i koncentracji na użytkowniku;
–   Modernizacja organów publicznych w celu zaspokojenia oczekiwań i potrzeb obywateli odnośnie do świadczenia usług, przejrzystości, dostępności, otwartości, rozliczalności i koncentracji na użytkowniku;
–   Skuteczność systemów wymiaru sprawiedliwości oraz poprawa dostępu do wymiaru sprawiedliwości w oparciu o zasady niezawisłości wymiaru sprawiedliwości i praworządności, z zastosowaniem sprawiedliwych, skutecznych i przejrzystych metod postępowania zarówno w sprawach cywilnych, jak i karnych.
–   Skuteczność systemów wymiaru sprawiedliwości oraz poprawa dostępu do wymiaru sprawiedliwości w oparciu o zasady niezawisłości wymiaru sprawiedliwości i praworządności, z zastosowaniem sprawiedliwych, skutecznych, dostępnych i przejrzystych metod postępowania zarówno w sprawach cywilnych, jak i karnych.
–  Identyfikacja istniejących i pojawiających się różnic w traktowaniu kobiet i mężczyzn oraz potrzeb związanych z globalnymi przekształceniami oraz rozwój innowacyjnych metod radzenia sobie ze stereotypami dotyczącymi płci i uprzedzeniami związanymi z płcią.
__________________
__________________
14 OECD Understanding The Socio-Economic Divide in Europe (Zrozumienie podziałów społeczno-gospodarczych w Europie), z dnia 26 stycznia 2017 r.
14 OECD Understanding The Socio-Economic Divide in Europe (Zrozumienie podziałów społeczno-gospodarczych w Europie), z dnia 26 stycznia 2017 r.
Poprawka 48
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 2 – podpunkt 2.2 – podpunkt 2.2.4
2.2.4.   Społeczeństwa odporne na katastrofy
2.2.4.   Nauki społeczne i humanistyczne
Katastrofy wynikają z wielu źródeł – naturalnych lub spowodowanych przez człowieka – w tym ataków terrorystycznych, zdarzeń pogodowych związanych z klimatem oraz innych zdarzeń ekstremalnych (w tym związanych z podnoszeniem się poziomów mórz), pożarów lasów, fal upałów, powodzi, trzęsień ziemi, tsunami i zdarzeń wulkanicznych, kryzysów w zakresie zaopatrzenia w wodę, zdarzeń związanych z pogodą kosmiczną, katastrof przemysłowych i transportowych, incydentów związanych z CBRJ, a także zagrożeń powiązanych kaskadowo. Celem jest zapobieganie utracie życia, szkodom dla zdrowia i środowiska oraz szkodom gospodarczym i materialnym spowodowanym przez katastrofy i ograniczanie ich, zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego, a także poprawa zrozumienia i ograniczenie zagrożeń związanych z katastrofami i wyciąganie z nich wniosków.
Do każdego z priorytetów programu „Horyzont Europa” należy włączyć nauki społeczne i humanistyczne, co przyczyni się w szczególności do zapewnienia dowodów potrzebnych przy opracowywaniu polityki na szczeblu międzynarodowym, unijnym, krajowym, regionalnym i lokalnym. Poza tym włączeniem zapewnione zostanie specjalne wsparcie w ramach następujących ogólnych kierunków, również wsparcie w zakresie kształtowania polityki.
Ogólne kierunki
Ogólne kierunki
–  Technologie i zdolności służb pierwszego reagowania w przypadku działań w sytuacjach kryzysowych i w razie katastrof;
–  Zdolność społeczeństwa do lepszego zarządzania ryzykiem związanym z katastrofami i ograniczania go, w tym poprzez rozwiązania naturalne, lepsze zapobieganie, gotowość i reagowanie na istniejące i nowe zagrożenia;
–  Interoperacyjność urządzeń i procedur w celu ułatwienia transgranicznej współpracy operacyjnej i zintegrowanego rynku UE.
–  Analiza i rozwój włączenia społecznego, gospodarczego i politycznego oraz dynamiki międzykulturowej w Europie i wśród partnerów międzynarodowych;
–  Lepsze zrozumienie zmian społecznych w Europie i ich wpływu;
–  Pokonywanie głównych wyzwań związanych z europejskimi modelami spójności społecznej, imigracji, integracji, zmian demograficznych, starzenia się, niepełnosprawności, edukacji, ubóstwa i wykluczenia społecznego;
–  Wsparcie badań naukowych pozwalających zrozumieć tożsamość i poczucie przynależności do poszczególnych społeczności, regionów i narodów.
Poprawka 49
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 2 – podpunkt 2.2 – podpunkt 2.2.5
2.2.5.  Ochrona i bezpieczeństwo
skreśla się
Istnieje potrzeba ochrony obywateli przed zagrożeniami dla bezpieczeństwa wynikającymi z działalności przestępczej, w tym przed działalnością terrorystyczną i z zagrożeniami hybrydowymi, oraz reagowania na takie zagrożenia; potrzeba ochrony ludzi, przestrzeni publicznych i infrastruktury krytycznej przed atakami fizycznymi (w tym CBRJW) i cyberatakami; potrzeba zwalczania terroryzmu i radykalizacji, w tym zrozumienia idei i przekonań terrorystów oraz ich zwalczania; potrzeba zapobiegania i zwalczania poważnej przestępczości, w tym cyberprzestępczości i przestępczości zorganizowanej; wspierania ofiar; śledzenia nielegalnych przepływów finansowych; wspierania wykorzystywania danych do celów egzekwowania prawa oraz zapewnienia ochrony danych osobowych w działaniach związanych z egzekwowaniem prawa; wspierania zarządzania granicami powietrznymi, lądowymi i morskimi Unii oraz przepływami ludzi i towarów. Konieczne jest utrzymanie elastyczności w celu sprostania nowym wyzwaniom w zakresie bezpieczeństwa, które mogą się pojawić.
Ogólne kierunki
–  Innowacyjne podejścia i technologie dla osób wykonujących zawody związane z ochroną (np. policja, straż graniczna i przybrzeżna, urzędy celne), lekarzy zdrowia publicznego, operatorów infrastruktury oraz podmiotów zarządzających obszarami otwartymi;
–  Ludzki i społeczny wymiar przestępczości i radykalizacji postaw prowadzącej do aktów przemocy, w odniesieniu do osób zaangażowanych lub potencjalnie zaangażowanych w takie działania, jak również w odniesieniu do osób, na które działania te wpływają lub mogą wpływać;
–  Mentalność obywateli, organów publicznych i przemysłu, mający zapobiec powstawaniu nowych zagrożeń dla bezpieczeństwa i zmniejszaniu istniejących zagrożeń, w tym związanych z nowymi technologiami, takimi jak sztuczna inteligencja;
–  Zwalczanie dezinformacji i fałszywych informacji mających skutki dla bezpieczeństwa;
–  Interoperacyjność urządzeń i procedur w celu ułatwienia transgranicznej współpracy operacyjnej oraz współpracy między agencjami oraz w celu stworzenia zintegrowanego rynku UE.
–  Zapewnienie ochrony danych osobowych w ramach czynności egzekwowania prawa, w szczególności ze względu na szybkie zmiany technologiczne.
Poprawka 50
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 2 – podpunkt 2.2 – podpunkt 2.2.6
2.2.6.  Cyberbezpieczeństwo
skreśla się
Szkodliwa cyberdziałalność stanowi zagrożenie nie tylko dla naszych gospodarek, lecz także dla samego funkcjonowania naszych demokracji, dla naszych wolności i naszych wartości. Często zagrożenia te mają charakter przestępczy i wynikają z chęci zysku, ale mogą być także warunkowane politycznie lub strategicznie. Nasze przyszłe bezpieczeństwo i dobrobyt zależą od poprawy naszej zdolności do ochrony UE przed cyberzagrożeniami. Transformacja cyfrowa wymaga znacznej poprawy cyberbezpieczeństwa, aby zapewnić ochronę ogromnej liczby urządzeń stanowiących część internetu rzeczy, które będą podłączone do internetu, w tym urządzeń sterujących siecią elektroenergetyczną, samochodami i sieciami transportowymi, szpitalami, finansami, instytucjami publicznymi, fabrykami i domami. Europa musi budować odporność na cyberataki i opracowywać skuteczne środki w zakresie cyberprewencji.
Ogólne kierunki
–  Technologie w całym cyfrowym łańcuchu wartości (od bezpiecznych komponentów po kryptografię oraz oprogramowanie i sieci zdolne do samonaprawy);
–  Technologie mające na celu rozwiązanie problemu obecnych zagrożeń dla cyberbezpieczeństwa, przewidujące przyszłe potrzeby oraz pozwalające na utrzymanie konkurencyjnego przemysłu;
–  Utworzenie europejskiej sieci kompetencji w dziedzinie cyberbezpieczeństwa oraz centrum kompetencji.
Poprawka 51
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 2 a (nowy)
2a.  KLASTER „BEZPIECZNE SPOŁECZEŃSTWO”
2a.1.  Uzasadnienie
W kontekście przeobrażeń i nasilających się globalnych współzależności i zagrożeń zasadnicze znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa w Europie mają badania naukowe i innowacje.
Mimo że w Europie nie dochodzi do agresji zbrojnych na szeroką skalę, obecnie istnieje potrzeba odpowiedzi na wyzwania wynikające z nowych zagrożeń dla bezpieczeństwa. Różnego rodzaju ataki terrorystyczne, radykalizacja postaw prowadząca do aktów przemocy, a także cyberataki i zagrożenia hybrydowe budzą poważne obawy dotyczące bezpieczeństwa i stanowią szczególne obciążenie dla społeczeństw. UE musi stawić czoła tym wyzwaniom i zapewnić bezpieczeństwo publiczne, zapewniając obywatelom indywidualne prawa i wolności.
Badania nad bezpieczeństwem są częścią szerzej zakrojonych unijnych wysiłków podejmowanych, aby sprostać tym i innym wyzwaniom. Działania w tym zakresie przyczyniają się do procesu rozwoju zdolności, umożliwiając przyszłą dostępność technologii, rozwiązań i zastosowań służących do wypełnienia luk zidentyfikowanych przez decydentów i użytkowników końcowych, w szczególności organy publiczne.
Tego rodzaju badania i innowacje stanowią odpowiedź na zobowiązanie w ramach programu rzymskiego do działania na rzecz „bezpiecznej i pewnej Europy” i przyczyniają się do tworzenia unii bezpieczeństwa. Wykorzystana zostanie synergia z programem „Wymiar Sprawiedliwości” oraz z programem „Prawa i Wartości”, w ramach których wspierana jest działalność w dziedzinie dostępu do wymiaru sprawiedliwości, praw ofiar, równości płci, niedyskryminacji, ochrony danych i promowania obywatelstwa europejskiego.
W pełni wykorzystane zostaną dostępne instrumenty, w tym Europejski program kosmiczny (Galileo i EGNOS, Copernicus, orientacja sytuacyjna w przestrzeni kosmicznej oraz rządowa łączność satelitarna).
Europa musi nadal podejmować wysiłki w obszarze badań naukowych i innowacji celem zwiększenia cyberbezpieczeństwa, ochrony prywatności cyfrowej, ochrony danych osobowych, a także zwalczać rozprzestrzenianie się fałszywych i szkodliwych informacji, aby zapewnić dobrobyt, stabilność demokratyczną i gospodarczą. Terroryzm, radykalizacja postaw prowadząca do aktów przemocy, przemoc na tle ideologicznym, handel dobrami kultury, cyberataki, przestępczość zorganizowana, unikanie opodatkowania i przestępstwa przeciwko środowisku oraz katastrofy naturalne to tylko niektóre przykłady obszarów, którymi należy się zająć w ramach tego klastra.
Aby przewidywać zagrożenia, zapobiegać im i nimi zarządzać, należy nie tylko angażować się w badania naukowe, ale także w rozwój i zastosowanie innowacyjnych technologii, rozwiązań, narzędzi prognostycznych i wiedzy, wspierać współpracę między dostawcami i użytkownikami publicznymi, znajdować rozwiązania, zapobiegać i zwalczać ingerowanie w prywatność i łamanie praw człowieka przy jednoczesnym zapewnieniu obywatelom Europy korzystania z indywidualnych praw i wolności.
W celu zwiększenia komplementarności w zakresie badań naukowych i innowacji wzmacnia się organy bezpieczeństwa publicznego w obszarze wielo- i międzynarodowej wymiany i współpracy. Organy bezpieczeństwa publicznego zachęca się do udziału w unijnych działaniach w zakresie badań naukowych i innowacji, aby rozwijać ich zdolności do współpracy i komunikacji na wszystkich stosownych szczeblach, do wymiany danych, czerpania korzyści płynących ze wspólnych norm w zakresie technologii, procedur, wyposażenia oraz najnowszych ustaleń w dziedzinach nauki związanych z przestępczością, a także do udziału w szkoleniach i propagowania korzyści związanych z wykorzystaniem wiedzy fachowej.
Ponadto należy opracować zamówienia na potrzeby wspierania prototypów i ułatwienia przeprowadzania badań i nabywania innowacyjnych rozwiązań przedrynkowych przez podmioty publiczne.
Działania przyczynią się bezpośrednio do realizacji w szczególności następujących celów zrównoważonego rozwoju: Cel 1 – Koniec z ubóstwem; Cel 4 – Dobra jakość edukacji; Cel 8 – Wzrost gospodarczy i godna praca; Cel 9 – Innowacyjność, przemysł i infrastruktura; Cel 10 – Mniej nierówności; Cel 11 – Zrównoważone miasta i społeczności; Cel 16 – Pokój, sprawiedliwość i silne instytucje.
2a.2.  Obszary interwencji
2a.2.1.  Przestępczość zorganizowana; terroryzm, ekstremizm, radykalizacja i przemoc na tle ideologicznym
Przestępczość zorganizowana, terroryzm, ekstremizm, radykalizacja postaw prowadząca do aktów przemocy i przemoc na tle ideologicznym powodują znaczne zagrożenie dla obywateli, a także dla społeczeństwa, gospodarki i demokratycznej stabilności Europy. Sprawcami mogą być pojedyncze jednostki aż po dobrze zorganizowane struktury przestępcze działające również na poziomie międzynarodowym. Do wykrywania ich działań i przyczyn, a także zapobiegania im i zwalczania ich konieczne są badania naukowe i innowacje, w tym w zakresie nauk humanistycznych i technologii.
Ogólne kierunki
–  Ludzki i społeczny wymiar przestępczości i radykalizacji postaw prowadzącej do aktów przemocy, w odniesieniu do osób zaangażowanych lub potencjalnie zaangażowanych w takie działania, jak również w odniesieniu do osób, na które działania te wpływają lub mogą wpływać;
–  Innowacyjne podejścia i technologie dla użytkowników końcowych usług w zakresie bezpieczeństwa, zwłaszcza dla organów bezpieczeństwa publicznego;
–  Technologie i standardy działania w zakresie ochrony infrastruktur, przestrzeni otwartych i publicznych;
–  Przewidywanie i wykrywanie poważnych i zorganizowanych przestępstw, radykalizacji na tle ideologicznym, przemocy i terroryzmu oraz prób popełnienia takich czynów i ich sprawców, a także zapobieganie im i ochrona przed nimi oraz zapewnienie wsparcia ofiarom takich przestępstw.
2a.2.2.  Zarządzanie ochroną granic
Postęp w dziedzinie bezpieczeństwa i ochrony w UE wymaga badań naukowych i innowacji w celu wzmocnienia zdolności ochrony granic i zarządzania nimi. Obejmuje to patrolowanie i nadzorowanie terenu (powietrze, ląd, morze), stabilną współpracę i wymianę danych z zagranicznymi organami, w tym zdolności w zakresie interoperacyjności, z lokalnymi, regionalnymi, krajowymi i międzynarodowymi centrami dowodzenia, kontroli i komunikacji, a także wdrażanie rozwiązań w zakresie ochrony granic, reagowania na incydenty, wykrywania zagrożeń i zapobiegania przestępczości. Należy uwzględnić również badania dotyczące polityki prewencji i oparte na algorytmach aplikacje wczesnego ostrzegania oraz zautomatyzowane technologie nadzoru wykorzystujące różnego rodzaju czujniki, przy uwzględnieniu praw podstawowych. Wraz z oceną ich wpływu i potencjału zwiększenia wysiłków i rozwiązań na rzecz bezpieczeństwa, technologie i urządzenia powinny przyczyniać się do integralności osób zbliżających się do granic zewnętrznych, zwłaszcza drogą lądową i morską.
Badania naukowe powinny przyczyniać się również do udoskonalenia zintegrowanego europejskiego systemu zarządzania granicami, w tym przez zacieśnienie współpracy z krajami kandydującymi i potencjalnymi krajami kandydującymi oraz z krajami objętymi polityką sąsiedztwa UE. Zapewni to pogłębione wsparcie dla wysiłków UE w zakresie zarządzania migracjami.
Ogólne kierunki
–  Identyfikacja sfałszowanych i w inny sposób zmodyfikowanych dokumentów;
–  Wykrywanie nielegalnego transportu ludzi i handlu ludźmi oraz transportu i przemytu towarów;
–  Zwiększanie zdolności do reagowania na incydenty na granicach;
–  Modernizacja sprzętu do patrolowania i nadzorowania strefy przygranicznej;
–  Poprawa bezpośredniej współpracy organów bezpieczeństwa po obu stronach danego obszaru granicznego w zakresie transgranicznych środków zapewniania nieprzerwanego ścigania przestępców i podejrzanych;
2a.2.3.  Technologie informacyjno-komunikacyjne i cyberbezpieczeństwo, prywatność, ochrona danych
Szkodliwe i wrogie cyberdziałania zagrażają naszym społeczeństwom i obywatelom, stabilnemu i bezpiecznemu funkcjonowaniu organów i instytucji publicznych, gospodarek, a także samemu funkcjonowaniu instytucji demokratycznych Unii, naszym swobodom i wartościom. Incydenty dotyczące instytucji publicznych miały już miejsce i prawdopodobnie ich liczba wzrośnie w toku dalszego włączania aplikacji cyfrowych i cybernetycznych do procedur administracyjnych i gospodarczych oraz do użytku prywatnego i indywidualnego.
Cyberprzestępczość wzrasta, a związane z nią zagrożenia są coraz bardziej zróżnicowane w miarę postępów w cyfryzacji gospodarki i społeczeństwa. Europa musi nadal dążyć do zwiększenia cyberbezpieczeństwa, ochrony prywatności w sferze cyfrowej, ochrony danych osobowych, a także zwalczać rozprzestrzenianie się fałszywych i szkodliwych informacji, aby zapewnić stabilność demokratyczną i gospodarczą.
Przyszłe bezpieczeństwo i dobrobyt zależą od poprawy zdolności do ochrony UE przed takimi zagrożeniami, zapobiegania szkodliwej cyberdziałalności oraz wykrywania i przeciwdziałania jej, co często wymaga bliskiej i szybkiej współpracy transgranicznej. W szczególności transformacja cyfrowa wymaga znacznej poprawy cyberbezpieczeństwa, aby zapewnić ochronę ogromnej liczby urządzeń stanowiących część internetu rzeczy, które będą podłączone do internetu, Europa musi kontynuować wysiłki na rzecz zapewnienia ochrony przed cyberatakami i wspierać skuteczne środki prewencji.
Ogólne kierunki
–  Zwalczanie dezinformacji i fałszywych informacji mających skutki dla bezpieczeństwa, w tym ochrona procesu rejestracji wyborców oraz systemów oceny/zliczania, a także komunikacji (ochrona wyborów); – Rozwój zdolności do wykrywania źródeł manipulacji, przy jednoczesnym zachowaniu wolności wypowiedzi i dostępu do informacji.
–  Poszerzenie zakresu technologii wykrywania, zapobiegania, obrony i przeciwdziałania;
–  Wzmocnienie umiejętności w zakresie odszyfrowywania i dekodowania cyberataków na potrzeby organów publicznych;
–  Technologie wykrywania i monitorowania nielegalnych elektronicznych sposobów płatności i przepływów finansowych;
–  Zwiększenie zdolności naukowo-technicznych odpowiedzialnych organów, zwłaszcza Europolu, Europejskiego Centrum ds. Walki z Cyberprzestępczością oraz Europejskiej Agencja ds. Bezpieczeństwa Sieci i Informacji;
–  Zapewnienie ochrony danych osobowych w ramach czynności egzekwowania prawa, w szczególności ze względu na szybkie zmiany technologiczne;
–  Technologie w całym cyfrowym łańcuchu wartości (od bezpiecznych komponentów po kryptografię, technologie rozproszonego rejestru oraz oprogramowanie i sieci behawioralne, dotyczące bezpieczeństwa oraz zdolne do samonaprawy);
–  Technologie, metody i najlepsze praktyki mające na celu rozwiązanie problemu obecnych zagrożeń dla cyberbezpieczeństwa, zapobieganie im, łagodzenie ich i radzenie sobie z nimi, przewidujące przyszłe potrzeby oraz pozwalające na utrzymanie konkurencyjnego przemysłu, a także charakteryzujące się dużą dostępnością, w tym zwiększanie poziomu wiedzy i świadomości na temat zagrożeń dla cyberbezpieczeństwa i ich konsekwencji;
–  Poprawa ochrony danych osobowych przez promowanie łatwych do stosowania rozwiązań dla urządzeń, z których korzystają obywatele i konsumenci;
–  Opracowywanie bezpiecznego oprogramowania i sprzętu komputerowego oraz infrastruktury testowej do testowania oprogramowania i sprzętu;
2a.2.4.  Ochrona infrastruktur krytycznych oraz zwiększenie odporności na katastrofy
Nowe technologie, procesy, metody i specjalne zdolności pozwolą lepiej chronić infrastrukturę krytyczną, w tym e-infrastrukturę, systemy i usługi o znaczeniu krytycznym, kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania społeczeństwa i gospodarki, w tym komunikację, transport, finanse, zdrowie, żywność, wodę, energetykę, łańcuch logistyczny i łańcuch dostaw oraz środowisko.
Katastrofy są powodowane przez różne czynniki, zarówno naturalne, jak i spowodowane przez człowieka, a także przez zagrożenia powiązane kaskadowo. Należy dążyć do ograniczenia ich wpływu na życie i źródła utrzymania. Chodzi o to, aby dążyć do zmniejszenia lub niedopuszczenia do szkód dla zdrowia i środowiska, a także szkód gospodarczych i materialnych, aby zapewnić zaopatrzenie w żywność i produkty lecznicze, bezpieczeństwo i podstawowe środki komunikacji.
Ogólne kierunki
–  Technologie i zdolności służb pierwszego reagowania w przypadku działań w sytuacjach kryzysowych i w razie katastrof w tym reagowanie na katastrofy pod kątem ofiar oraz systemy wczesnego ostrzegania;
–  Zdolność społeczeństwa do lepszego zarządzania ryzykiem katastrof i ograniczania go, w tym przez rozwiązania naturalne oraz te oparte na społecznej wiedzy fachowej, lepsze zapobieganie, gotowość i reagowanie na istniejące i nowe zagrożenia, poprawę odporności rozmaitych poszczególnych elementów infrastruktury, również za pośrednictwem odpornych na katastrofy ram instytucjonalnych, politycznych i zarządzania;
–  Poprawa zdolności przemieszczania urządzeń, pojazdów i służb poszukiwawczo-ratowniczych oraz zaopatrzenia na potrzeby działań poszukiwawczo-ratowniczych;
–  Technologie, sprzęt i procedury zapobiegające wybuchowi pandemii lub ograniczające ich zasięg;
–  Poprawa wielowarstwowych publicznych systemów ostrzegania, zwłaszcza przeznaczonych dla osób wymagających szczególnego traktowania;
–  Poprawa dostępności wyspecjalizowanych pojazdów powietrznych i ziemnych w celu walki z wielkimi pożarami i pożarami lasów, a także poprawa ich szybkiego wysyłania;
2a.2.5.  Piractwo i podrabianie produktów
Piractwo i podrabianie produktów pozostają poważnym problemem dla europejskiej gospodarki, sektora kultury i sektora kreatywnego oraz dla ogółu obywateli. Tego rodzaju nielegalne działania powodują poważne straty w podatkach, przychodach i dochodach osobistych ludności, a także stanowią zagrożenie dla zatrudnienia w Europie.
Wadliwe produkty stwarzają ryzyko dla osób i mienia. Należy temu zaradzić i znaleźć rozwiązania, aby przeciwdziałać piractwu i podrabianiu produktów, a także wymusić na odpowiednich organach publicznych współpracę w celu zapobiegania tym przestępstwom i powiązanym nielegalnym działaniom, ich wykrywania i zwalczania oraz prowadzenia stosownych dochodzeń.
Należy uwzględnić tutaj wysiłki na rzecz promowania ochrony praw własności intelektualnej.
Ogólne kierunki
–  Promowanie technik identyfikacji produktów;
–  Lepsza ochrona oryginalnych części i towarów;
—  Technologie kontroli przewożonych produktów (w czasie rzeczywistym) i wymiany danych między producentami, przewoźnikiem, organami celnymi i odbiorcami.
2a.2.6  . Wspieranie zewnętrznych polityk bezpieczeństwa Unii przez zapobieganie konfliktom i budowanie pokoju
Potrzebne są badania naukowe, nowe technologie, zdolności i rozwiązania, by wspierać zewnętrzną politykę bezpieczeństwa Unii w zakresie zadań cywilnych, począwszy od ochrony ludności po pomoc humanitarną, zarządzanie granicami lub operacje utrzymywania pokoju i stabilizowania sytuacji po kryzysie, w tym zapobieganie konfliktom, budowanie pokoju i mediacje.
Ogólne kierunki
–  Badania naukowe dotyczące rozwiązywania konfliktów i przywracania pokoju oraz sprawiedliwości, wczesnego wykrywania czynników prowadzących do konfliktów oraz dotyczących oddziaływania procesów sprawiedliwości naprawczej;
–  Promowanie interoperacyjności między cywilnymi a wojskowymi zdolnościami w zakresie zadań cywilnych, od ochrony ludności po pomoc humanitarną, zarządzanie granicami i operacje pokojowe;
–  Rozwój technologiczny w obszarze technologii podwójnego zastosowania w celu zwiększenia interoperacyjności między służbami ochrony ludności a siłami zbrojnymi oraz między służbami ochrony ludności z całego świata, jak również niezawodność, aspekty organizacyjne, prawne i etyczne, kwestie handlowe, ochronę poufności i integralności informacji oraz identyfikowalność wszystkich transakcji i operacji przetwarzania;
–  Tworzenie struktur dowodzenia i kierowania dla misji cywilnych.
2a.2.7.  Promowanie koordynacji, współpracy i synergii
Aby zapewnić możliwość wdrażania i kontrolowania procedur między organami oraz zarządzania i kierowania nimi, należy stosować nowoczesne technologie i standardy. Celem powinno być wyposażenie organów publicznych i innych służb w wymienne urządzenia, aby zintegrować ogólnounijne standardowe procedury działania, reagowania, raportowania i wymiany danych.
Należy przeznaczyć odpowiedni budżet dla agencji w celu dalszego wspierania ich zdolności do uczestnictwa w badaniach naukowych i innowacjach UE i czerpania z nich korzyści oraz w celu zarządzania odpowiednimi projektami, wymiany informacji na temat potrzeb, wyników i zamierzeń, a także współpracy i koordynacji wysiłków z innymi agencjami i określonymi organami spoza UE, np. grupa antyterrorystyczna i Interpol. W kwestii badań i innowacji związanych z bezpieczeństwem dotyczy to w szczególności agencji takich jak Agencja Unii Europejskiej ds. Szkolenia w Dziedzinie Ścigania (CEPOL), Europejska Agencja Bezpieczeństwa Lotniczego, Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób, Europejskie Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii, Europejska Agencja Bezpieczeństwa Morskiego, Europejska Agencja ds. Bezpieczeństwa Sieci i Informacji, Europejska Agencja ds. Zarządzania Operacyjnego Wielkoskalowymi Systemami Informatycznymi w Przestrzeni Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości, Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej, Europol, Europejska Agencja Straży Granicznej i Przybrzeżnej, Centrum Satelitarne Unii Europejskiej.
W celu zwiększenia synergii z działalnością w zakresie badań nad obronnością wspieranych ze środków UE należy wdrożyć mechanizmy wymiany informacji i konsultacji w organach powiązanych z badaniami nad obronnością do celów cywilnych.
Normy odegrają istotną rolę, ponieważ zapewniają wspólny rozwój, produkcję i wdrażanie, a także możliwości wymiany, interoperacyjności i kompatybilności usług, procedur, technologii i urządzeń.
Ogólne kierunki
–  Technologie i urządzenia spełniające podstawowe wymagania operacyjne, do stosowania w równym stopniu przez wszystkie organy państw członkowskich tej samej kategorii (policję, służby ratownicze, służby ds. zarządzania katastrofami, służby ds. łączności itd.);
–  Interoperacyjność urządzeń i procedur w celu wsparcia transgranicznych i międzyagencyjnych zdolności operacyjnych.
Poprawka 52
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 3 – wprowadzenie
3.   KLASTER „TECHNOLOGIE CYFROWE I PRZEMYSŁ
3.   KLASTER „TECHNOLOGIE CYFROWE, PRZEMYSŁ I PRZESTRZEŃ KOSMICZNA
Poprawka 53
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 3 – podpunkt 3.1
3.1.   Uzasadnienie
3.1.   Uzasadnienie
W celu zapewnienia konkurencyjności przemysłu i zdolności do sprostania wyzwaniom globalnym w przyszłości, UE musi wzmocnić i utrzymać swoje zdolności technologiczne i przemysłowe w kluczowych obszarach stanowiących podstawę transformacji naszej gospodarki i naszego społeczeństwa.
W celu zapewnienia konkurencyjności przemysłu i zdolności do sprostania wyzwaniom globalnym w przyszłości, UE musi wzmocnić i utrzymać swoje zdolności technologiczne i przemysłowe w kluczowych obszarach stanowiących podstawę transformacji naszej gospodarki i naszego społeczeństwa.
Przemysł UE zapewnia jedną piątą miejsc pracy i dwie trzecie inwestycji w prywatnym sektorze badawczo-rozwojowym oraz generuje 80 % unijnego eksportu. Nowa fala innowacji, obejmująca połączenie technologii fizycznych i cyfrowych, stworzy ogromne możliwości dla przemysłu unijnego i poprawi jakość życia obywateli UE.
Przemysł UE zapewnia jedną piątą miejsc pracy i dwie trzecie inwestycji w prywatnym sektorze badawczo-rozwojowym oraz generuje 80 % unijnego eksportu. Nowa fala innowacji, obejmująca połączenie technologii fizycznych i cyfrowych, stworzy ogromne możliwości dla przemysłu unijnego i poprawi jakość życia obywateli UE.
Głównym czynnikiem rozwoju jest cyfryzacja. W miarę jej szybkiego rozwoju we wszystkich sektorach, inwestycje w obszarach priorytetowych, od sztucznej inteligencji po internet nowej generacji, obliczenia wielkiej skali, fotonikę i nanoelektronikę, stają się kluczowe dla pozycji naszej gospodarki i zrównoważonego rozwoju naszego społeczeństwa. Inwestycje w ICT oraz produkcja i wykorzystanie tych technologii przyczyniają się w znacznym stopniu do zwiększenia wzrostu gospodarczego w UE: w latach 2001–2011 wyniosło ono 30 %.
Głównym czynnikiem rozwoju jest cyfryzacja. W miarę jej szybkiego rozwoju we wszystkich sektorach, inwestycje w obszarach priorytetowych, od sztucznej inteligencji po internet nowej generacji, obliczenia wielkiej skali, fotonikę, technologie kwantowe, nanoelektronikę, inteligentne dane itp., stają się kluczowe dla pozycji naszej gospodarki. Inwestycje w ICT oraz produkcja i wykorzystanie tych technologii przyczyniają się w znacznym stopniu do zwiększenia wzrostu gospodarczego w UE: w latach 2001–2011 wyniosło ono 30 %.
Kluczowe technologie prorozwojowe15 stanowią podstawę połączenia świata cyfrowego i fizycznego, które jest centralnym elementem tej nowej światowej fali innowacji. Inwestowanie w rozwój, demonstracje i wdrażanie kluczowych technologii prorozwojowych oraz zapewnienie bezpiecznych, zrównoważonych i przystępnych cenowo dostaw surowców i zaawansowanych materiałów zapewni autonomię strategiczną Unii i pomoże przemysłowi unijnemu w znacznej redukcji śladu węglowego.
Kluczowe technologie prorozwojowe15 stanowią podstawę połączenia świata cyfrowego i fizycznego, które jest centralnym elementem tej nowej światowej fali innowacji. Inwestowanie w rozwój, demonstracje, wdrażanie i standaryzacja kluczowych technologii prorozwojowych oraz zapewnienie bezpiecznych, zrównoważonych i przystępnych cenowo metod pozyskiwania, wykorzystania i zarządzania w odniesieniu do surowców i zaawansowanych materiałów zapewni autonomię strategiczną Unii i pomoże przemysłowi unijnemu w znacznej redukcji śladu węglowego i tym samym kosztów zewnętrznych dla społeczeństwa.
W stosownych przypadkach można również rozwijać określone przyszłe i powstające technologie.
Określone przyszłe i powstające technologie należy również rozwijać jako podstawy, na których będą opierać się nowe przełomowe innowacje.
Przestrzeń kosmiczna ma znaczenie strategiczne: około 10 % unijnego PKB zależy od korzystania z usług sektora kosmicznego. W UE działa światowej klasy sektor kosmiczny z silnym sektorem produkcji satelitów oraz dynamicznym sektorem usług pochodnych. Przestrzeń kosmiczna zapewnia kluczowe narzędzia komunikacji, nawigacji i nadzoru oraz otwiera wiele możliwości rynkowych, zwłaszcza w połączeniu z technologiami cyfrowymi i innymi źródłami danych. UE musi jak najlepiej wykorzystać te możliwości poprzez pełne wykorzystanie potencjału programów kosmicznych Copernicus, EGNOS i Galileo oraz poprzez ochronę infrastruktury kosmicznej i naziemnej przed zagrożeniami związanymi z przestrzenią kosmiczną.
Przestrzeń kosmiczna ma znaczenie strategiczne: około 10 % unijnego PKB zależy od korzystania z usług sektora kosmicznego. W UE działa światowej klasy sektor kosmiczny z silnym sektorem produkcji satelitów oraz dynamicznym sektorem usług pochodnych. Przestrzeń kosmiczna zapewnia kluczowe narzędzia komunikacji, nawigacji i nadzoru oraz otwiera wiele możliwości badawczych, innowacyjnych i rynkowych, zwłaszcza w połączeniu z technologiami cyfrowymi i innymi źródłami danych. UE musi jak najlepiej wykorzystać te możliwości przez pełne wykorzystanie potencjału programów kosmicznych Copernicus, EGNOS i Galileo, jak również m.in. zachęcanie do rozwijania sektora niższego szczebla oraz zastosowań dla użytkowników końcowych oraz poprzez ochronę infrastruktury kosmicznej i naziemnej przed zagrożeniami.
UE ma wyjątkową szansę, aby stać się światowym liderem i zwiększyć swój udział w rynkach światowych poprzez wykazanie, w jaki sposób transformacja cyfrowa, rola lidera w kluczowych technologiach prorozwojowych i technologiach kosmicznych, przejście na gospodarkę niskoemisyjną o obiegu zamkniętym i konkurencyjność mogą wzajemnie się wzmacniać dzięki doskonałości naukowej i technologicznej.
UE ma wyjątkową szansę, aby stać się światowym liderem i zwiększyć swój udział w rynkach światowych poprzez wykazanie, w jaki sposób transformacja cyfrowa, rola lidera w kluczowych technologiach prorozwojowych i technologiach kosmicznych odblokowują scenariusze do przejścia na gospodarkę o zerowej emisji netto gazów cieplarnianych, w tym niskoemisyjne technologie i strategie mające na celu obniżenie emisyjności, gospodarkę opartą na biotechnologii i o obiegu zamkniętym, zapewniają konkurencyjność, a także społeczne zrozumienie tych technologii i zmian.
Aby gospodarka o obiegu zamkniętym, niskoemisyjna i scyfryzowana stała się rzeczywistością, potrzebne są działania na szczeblu UE ze względu na złożoność łańcuchów wartości, systemowy i wielodyscyplinarny charakter technologii oraz wysokie koszty ich opracowania, a także międzysektorowy charakter problemów, które należy rozwiązać. UE musi dopilnować, aby wszystkie podmioty przemysłowe oraz ogół społeczeństwa mogły korzystać z zaawansowanych, ekologicznych technologii i cyfryzacji. Samo opracowanie technologii nie wystarczy. Infrastruktura ukierunkowana na przemysł, w tym linie pilotażowe, pomogą przedsiębiorstwom unijnym, a w szczególności MŚP, we wdrożeniu tych technologii i poprawie ich innowacyjności.
Aby gospodarka o obiegu zamkniętym, niskoemisyjna i scyfryzowana stała się rzeczywistością, potrzebne są działania na szczeblu UE ze względu na złożoność łańcuchów wartości, systemowy i wielodyscyplinarny charakter technologii oraz wysokie koszty ich opracowania, a także międzysektorowy charakter problemów, które należy rozwiązać. UE musi dopilnować, aby wszystkie podmioty przemysłowe oraz ogół społeczeństwa mogły korzystać z zaawansowanych, ekologicznych technologii i cyfryzacji. Samo opracowanie technologii nie wystarczy. Nowe, zrównoważone modele biznesowe, infrastruktura ukierunkowana na przemysł, w tym linie pilotażowe, pomogą przedsiębiorstwom unijnym, a w szczególności MŚP, we wdrożeniu tych technologii i poprawie ich innowacyjności. W tym kontekście główną rolę odgrywają także sektor kultury i sektor kreatywny jako bodźce do transformacji cyfrowej i innowacji w dziedzinie ICT w Europie.
Silne zaangażowanie przemysłu jest niezbędne do ustalenia priorytetów i opracowania planów w zakresie badań naukowych i innowacji, zwiększenia efektu mnożnikowego finansowania ze środków publicznych oraz zapewnienia wykorzystania rezultatów. Głównymi elementami sukcesu są zrozumienie społeczne i społeczna akceptacja, a także nowy program na rzecz umiejętności i normalizacji dostosowanych do potrzeb przemysłu.
Dlatego silne zaangażowanie przemysłu jest niezbędne do ustalenia priorytetów i opracowania planów w zakresie badań naukowych i innowacji, zwiększenia efektu mnożnikowego dodatkowego finansowania ze środków publicznych i prywatnych oraz zapewnienia wykorzystania rezultatów. Głównymi elementami sukcesu są zrozumienie społeczne i społeczna akceptacja, a także nowy program na rzecz umiejętności i normalizacji dostosowanych do potrzeb przemysłu.
Połączenie działań w zakresie technologii cyfrowych, kluczowych technologii prorozwojowych i technologii kosmicznych oraz zrównoważonej podaży surowców umożliwi zastosowanie bardziej systemowego podejścia oraz szybszą i pogłębioną transformację cyfrową i przemysłową. Dzięki temu badania naukowe i innowacje w tych dziedzinach przyczynią się do realizacji polityki UE w dziedzinie przemysłu, cyfryzacji, środowiska, energii i klimatu, gospodarki o obiegu zamkniętym, surowców, materiałów zaawansowanych i przestrzeni kosmicznej.
Połączenie działań w zakresie technologii cyfrowych, kluczowych technologii prorozwojowych i technologii kosmicznych oraz zrównoważonej podaży surowców umożliwi zastosowanie bardziej systemowego podejścia oraz szybszą i pogłębioną transformację cyfrową i przemysłową. Dzięki temu badania naukowe i innowacje w tych dziedzinach przyczynią się do realizacji polityki UE w dziedzinie przemysłu, cyfryzacji, środowiska, energii i klimatu, mobilności, gospodarki o obiegu zamkniętym, surowców, materiałów zaawansowanych i przestrzeni kosmicznej.
Zapewniona zostanie komplementarność z działalnością podejmowaną w ramach programu „Cyfrowa Europa”, tak aby zachować podział między oboma programami i uniknąć nakładania się działań.
Zapewniona zostanie komplementarność z działalnością podejmowaną w ramach programu „Cyfrowa Europa”, tak aby zachować podział między oboma programami i uniknąć nakładania się działań.
Działania przyczynią się bezpośrednio do realizacji w szczególności następujących celów zrównoważonego rozwoju: Cel 8 – Wzrost gospodarczy i godna praca; Cel 9 – Innowacyjność, przemysł i infrastruktura; Cel 12 – Odpowiedzialna konsumpcja i produkcja; Cel 13 – Działania w dziedzinie klimatu.
Działania przyczynią się bezpośrednio do realizacji w szczególności następujących celów zrównoważonego rozwoju: Cel 8 – Wzrost gospodarczy i godna praca; Cel 9 – Innowacyjność, przemysł i infrastruktura; Cel 12 – Odpowiedzialna konsumpcja i produkcja; Cel 13 – Działania w dziedzinie klimatu.
__________________
__________________
15 Do kluczowych technologii prorozwojowych przyszłości należą: zaawansowane materiały i nanotechnologia, fotonika, mikro- i nanoelektronika, technologie z zakresu nauk przyrodniczych, zaawansowane systemy produkcji i przetwarzania, sztuczna inteligencja, bezpieczeństwo cyfrowe i łączność.
15 Do kluczowych technologii prorozwojowych przyszłości należą: zaawansowane materiały i nanotechnologia, fotonika, mikro- i nanoelektronika, technologie z zakresu nauk przyrodniczych, zaawansowane systemy produkcji i przetwarzania, sztuczna inteligencja, bezpieczeństwo cyfrowe i łączność.
Poprawka 54
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 3 – podpunkt 3.2 – podpunkt 3.2.1
3.2.1.   Technologie produkcyjne
3.2.1.   Technologie produkcyjne
Sektor produkcji jest główną siłą napędową zatrudnienia i dobrobytu w UE, wytwarzając ponad trzy czwarte światowego eksportu UE i zapewniając ponad 100 mln pośrednich i bezpośrednich miejsc pracy. Najważniejszym wyzwaniem dla sektora produkcji UE jest utrzymanie konkurencyjności na poziomie światowym dzięki bardziej inteligentnym i spersonalizowanym produktom o wysokiej wartości dodanej, wytworzonym przy znacznie niższych kosztach energii. Wkład kreatywny i kulturowy będzie miał zasadnicze znaczenie dla uzyskania wartości dodanej.
Sektor produkcji jest główną siłą napędową zatrudnienia i dobrobytu w UE, wytwarzając ponad trzy czwarte światowego eksportu UE i zapewniając ponad 100 mln pośrednich i bezpośrednich miejsc pracy. Najważniejszym wyzwaniem dla sektora produkcji UE jest utrzymanie konkurencyjności na poziomie światowym dzięki bardziej inteligentnym i spersonalizowanym produktom bardziej energooszczędnym i zasobooszczędnym oraz o zmniejszonym śladzie węglowym, w tym mniejszej ilości odpadów i zanieczyszczeń. Wkład kreatywny i kulturowy oraz wgląd w związki między ludźmi a technologią, jaki zapewniają nauki społeczne i humanistyka, będzie miał zasadnicze znaczenie dla osiągnięcia tych celów.
Ogólne kierunki
Ogólne kierunki
–   Przełomowe technologie produkcyjne, takie jak obróbka przyrostowa, robotyka przemysłowa, produkcja zintegrowana z udziałem człowieka, również promowane za pośrednictwem unijnej sieci infrastruktur ukierunkowanych na przemysł;
–   Przełomowe technologie produkcyjne, takie jak obróbka przyrostowa, modelowanie, stymulacja oraz automatyzacja przemysłowa i robotyka, produkcja zintegrowana z udziałem człowieka, również promowane za pośrednictwem unijnej sieci infrastruktur ukierunkowanych na przemysł;
–   Przełomowe innowacje wykorzystujące różne technologie prorozwojowe (np. technologie konwergencyjne, sztuczną inteligencję, analitykę danych, robotykę przemysłową, bioprodukcję, zaawansowane technologie dotyczące baterii) w całym łańcuchu wartości;
–   Przełomowe innowacje wykorzystujące różne technologie prorozwojowe (np. technologie konwergencyjne, sztuczną inteligencję, analitykę danych, robotykę przemysłową, zrównoważoną bioprodukcję, zaawansowane technologie dotyczące baterii) w całym łańcuchu wartości;
–   Umiejętności i przestrzenie robocze w pełni dostosowane do nowych technologii, zgodnie z europejskimi wartościami społecznymi;
–   Umiejętności i przestrzenie robocze w pełni dostosowane do nowych technologii, w tym zasad ergonomii, które są zgodne z europejskimi wartościami i potrzebami społecznymi;
–   Elastyczne, wysoce precyzyjne, bezawaryjne i bezodpadowe kognitywne zakłady oraz inteligentne systemy produkcji zaspokajające potrzeby klientów;
–   Elastyczne, wysoce precyzyjne, bezawaryjne i bezodpadowe kognitywne zakłady oraz inteligentne i energooszczędne systemy produkcji zaspokajające potrzeby klientów;
–   Przełomowe innowacje w technikach w zakresie eksploracji miejsc budowy, w celu pełnej automatyzacji montażu na miejscu i komponentów prefabrykowanych.
–   Przełomowe innowacje w technikach w zakresie eksploracji miejsc budowy, w celu pełnej automatyzacji montażu na miejscu i komponentów prefabrykowanych.
Poprawka 55
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 3 – podpunkt 3.2 – podpunkt 3.2.2 – akapit 1
Zasadnicze znaczenie dla konkurencyjności UE będą miały zachowanie i autonomiczny rozwój znacznych zdolności w zakresie projektu i produkcji w dziedzinie kluczowych technologii cyfrowych, takich jak mikro- i nanoelektronika, fotonika, oprogramowanie i systemy oraz ich integracja, a także materiały zaawansowane dla tych zastosowań.
Zasadnicze znaczenie dla konkurencyjności UE będą miały zachowanie i autonomiczny rozwój znacznych zdolności w zakresie projektu i produkcji w dziedzinie kluczowych technologii cyfrowych, takich jak mikro- i nanoelektronika, fotonika, oprogramowanie i systemy, ich integracja i standaryzacja, a także materiały zaawansowane dla tych zastosowań. Kluczowe wspomagające technologie cyfrowe są niezbędne do wypełnienia luki między nowatorskimi badaniami i innowacjami tworzącymi rynki.
Poprawka 56
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 3 – podpunkt 3.2 – podpunkt 3.2.2 – akapit 2
–   Projekt i koncepcje przetwarzania w dziedzinie nanoelektroniki w odpowiedzi na szczególne potrzeby transformacji cyfrowej i globalnych wyzwań w zakresie funkcjonalności, zużycia energii i integracji;
–   Projekt i koncepcje przetwarzania w dziedzinie nanoelektroniki w odpowiedzi na szczególne potrzeby transformacji cyfrowej i globalnych wyzwań w zakresie wydajności, funkcjonalności, udostępniania i zużycia energii oraz efektywności i integracji;
–   Technologie teledetekcji i ich integracja z jednostkami obliczeniowymi jako czynnik umożliwiający rozwój internetu rzeczy, w tym innowacyjnych rozwiązań w zakresie elastycznych materiałów spełniających normy w celu produkcji przedmiotów interaktywnych przyjaznych dla człowieka;
–   Technologie teledetekcji i ich integracja z jednostkami obliczeniowymi jako czynnik umożliwiający rozwój internetu rzeczy, w tym innowacyjnych rozwiązań w zakresie elastycznych materiałów spełniających normy w celu produkcji przedmiotów interaktywnych bezpiecznych, przyjaznych dla człowieka i środowiska;
–   Technologie uzupełniające lub alternatywne w stosunku do nanoelektroniki, takie jak neuromorficzne technologie obliczeniowe służące zastosowaniom sztucznej inteligencji lub zintegrowane kwantowe technologie obliczeniowe;
–   Technologie uzupełniające lub alternatywne w stosunku do nanoelektroniki, takie jak neuromorficzne technologie obliczeniowe służące zastosowaniom sztucznej inteligencji lub zintegrowane kwantowe technologie obliczeniowe;
–   Architektura obliczeniowa i procesory o niskim poborze mocy dla szerokiej gamy zastosowań, w tym architektura rozproszonych zasobów informatycznych (ang. edge computing), cyfryzacja przemysłu, duże zbiory danych i przetwarzanie w chmurze, inteligentna energia oraz pojazdy podłączone do internetu i zautomatyzowane;
–   Architektura obliczeniowa i procesory o niskim poborze mocy dla szerokiej gamy zastosowań, w tym architektura rozproszonych zasobów informatycznych (ang. edge computing), cyfryzacja przemysłu, automatyka i robotyka, duże zbiory danych i przetwarzanie w chmurze, inteligentna energia oraz pojazdy podłączone do internetu i zautomatyzowane;
–   Projekty sprzętu komputerowego zapewniające silne gwarancje zaufanego środowiska wykonania, z wbudowanymi zabezpieczeniami prywatności i bezpieczeństwa w odniesieniu do danych wejściowych/wyjściowych oraz instrukcjami przetwarzania;
–   Projekty sprzętu komputerowego zapewniające silne gwarancje zaufanego środowiska wykonania, z wbudowanymi zabezpieczeniami prywatności i bezpieczeństwa w odniesieniu do danych wejściowych/wyjściowych oraz instrukcjami przetwarzania;
–   Technologie fotoniczne umożliwiające zastosowania wykorzystujące przełomowe postępy w zakresie funkcjonalności i wydajności;
–   Technologie fotoniczne umożliwiające zastosowania wykorzystujące przełomowe postępy w zakresie funkcjonalności, integracji i wydajności;
–   Technologie inżynierii systemu w celu wspierania w pełni autonomicznych systemów dla wiarygodnych aplikacji kontaktujących się ze światem fizycznym, w tym w kluczowych dziedzinach przemysłu i bezpieczeństwa;
–   Technologie inżynierii systemu w celu wspierania w pełni autonomicznych systemów dla wiarygodnych aplikacji kontaktujących się ze światem fizycznym, w tym w kluczowych dziedzinach przemysłu i bezpieczeństwa;
–   Technologie w zakresie oprogramowania służące poprawie jakości, bezpieczeństwa i niezawodności oprogramowania oraz wydłużeniu okresu eksploatacji, zwiększeniu wydajności w zakresie rozwoju oraz wprowadzeniu wbudowanej sztucznej inteligencji i odporności oprogramowania;
–   Technologie w zakresie oprogramowania i sprzętu służące poprawie jakości, bezpieczeństwa i niezawodności oprogramowania oraz wydłużeniu okresu eksploatacji, zwiększeniu wydajności w zakresie rozwoju i interoperacyjności oraz wprowadzeniu wbudowanej sztucznej inteligencji i odporności oprogramowania;
–   Nowe technologie prowadzące do rozwoju technologii cyfrowych i stanowiące pomost między weryfikacją poprawności projektu w badaniach naukowych a wykonalnością przemysłową na właściwych rynkach.
–   Nowe technologie prowadzące do rozwoju technologii cyfrowych i stanowiące pomost między weryfikacją poprawności projektu w badaniach naukowych a wykonalnością przemysłową na właściwych rynkach;
–  Technologie cyfrowe dla sektora kultury i sektora kreatywnego, w tym archiwa audiowizualne, archiwa i biblioteki, publikacje prowadzące do opracowania nowych narzędzi w celu zapewnienia dostępu do treści cyfrowych, ich wykorzystywania i zachowania;
–  Rozwijanie nowych ekoinnowacyjnych modeli biznesowych oraz alternatywnych podjeść do produkcji, które są zasobo- i energooszczędne.
Poprawka 57
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 3 – podpunkt 3.2 – podpunkt 3.2.3 – akapit 1
UE jest światowym liderem w dziedzinie materiałów zaawansowanych i związanych z nimi procesów, które stanowią 20 % jej bazy przemysłowej i są podstawą niemal wszystkich łańcuchów wartości poprzez transformację surowców. Aby zachować konkurencyjność i zaspokoić potrzeby obywateli w zakresie zrównoważonych, bezpiecznych i zaawansowanych materiałów, UE musi poprawić zdolność do recyklingu materiałów, zmniejszyć ślad węglowy i środowiskowy oraz promować międzysektorowe innowacje w przemyśle poprzez wspieranie nowych zastosowań we wszystkich sektorach przemysłu.
UE jest światowym liderem w dziedzinie materiałów zaawansowanych i związanych z nimi procesów, które stanowią 20 % jej bazy przemysłowej i są podstawą niemal wszystkich łańcuchów wartości poprzez transformację surowców. Aby zachować konkurencyjność i zaspokoić potrzeby obywateli w zakresie zrównoważonych, bezpiecznych i zaawansowanych materiałów, w tym alternatywnych materiałów przyjaznych dla środowiska, UE musi poprawić trwałość, przydatność do ponownego użycia, zdolność do recyklingu materiałów, zmniejszyć ślad węglowy i środowiskowy oraz promować międzysektorowe innowacje w przemyśle dzięki wspieraniu nowych zastosowań i standaryzacji we wszystkich sektorach przemysłu.
Poprawka 58
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 3 – podpunkt 3.2 – podpunkt 3.2.3 – akapit 2
Ogólne kierunki
Ogólne kierunki
–   Materiały (w tym tworzywa sztuczne, biomateriały, nanomateriały, materiały dwuwymiarowe, inteligentne i wielomateriałowe) zaprojektowane z myślą o nowych właściwościach i funkcjach oraz spełniające wymogi regulacyjne (a jednocześnie nieprowadzące do wzrostu presji na środowisko w trakcie ich produkcji, użytkowania lub wycofywania z eksploatacji);
–   Materiały (w tym tworzywa sztuczne, biologiczne tworzywa sztuczne, biomateriały, nanomateriały, materiały dwuwymiarowe, inteligentne i wielomateriałowe) zaprojektowane z myślą o nowych właściwościach i funkcjach oraz spełniające wymogi regulacyjne (a jednocześnie nieprowadzące do wzrostu presji na środowisko i negatywnych efektów zewnętrznych w trakcie ich produkcji, użytkowania lub wycofywania z eksploatacji);
–   Zintegrowane procesy i produkcja materiałów zgodnie z podejściem zorientowanym na klienta i etycznym, w tym działania przednormatywne i ocena cyklu życia, pozyskiwanie i zarządzanie surowcami, trwałość, przydatność do ponownego użycia i recyklingu, bezpieczeństwo, ocena ryzyka i zarządzanie ryzykiem;
–   Zintegrowane procesy i produkcja materiałów zgodnie z podejściem zorientowanym na klienta i etycznym, w tym działania przednormatywne i ocena cyklu życia, zrównoważone pozyskiwanie i zarządzanie surowcami, trwałość, przydatność do ponownego użycia i recyklingu, bezpieczeństwo, ocena ryzyka i zarządzanie ryzykiem;
–   Czynniki rozwoju materiałów, takie jak charakterystyka (np. do celów zapewnienia jakości), modelowanie, pilotaż i zwiększanie skali;
–   Czynniki rozwoju materiałów, takie jak charakterystyka (np. do celów zapewnienia jakości), modelowanie, pilotaż i zwiększanie skali;
–   Określony i potraktowany priorytetowo w porozumieniu z państwami członkowskimi unijny ekosystem innowacji w zakresie infrastruktury technologicznej16, która świadczy usługi w celu przyspieszenia procesu transformacji technologicznej i absorpcji przez przemysł UE, zwłaszcza przez MŚP; obejmie to wszystkie kluczowe technologie niezbędne do umożliwienia innowacji w dziedzinie materiałów;
–   Określona i potraktowana priorytetowo w porozumieniu z państwami członkowskimi oraz z uwzględnieniem listy ESFRI unijna sieć infrastruktur badawczych i technologicznych16, która świadczy usługi w celu przyspieszenia procesu transformacji technologicznej i absorpcji przez przemysł UE, zwłaszcza przez MŚP; obejmie to wszystkie kluczowe technologie niezbędne do umożliwienia innowacji w dziedzinie materiałów;
–   Analiza przyszłych i pojawiających się tendencji w zakresie zaawansowanych materiałów i innych kluczowych technologii prorozwojowych;
–   Analiza przyszłych i pojawiających się tendencji w zakresie zaawansowanych materiałów i innych kluczowych technologii prorozwojowych;
–   Rozwiązania oparte na projektowaniu, architekturze i ogólnej kreatywności, silnie ukierunkowane na użytkownika, w celu zapewnienia wartości dodanej dla sektorów przemysłowych i kreatywnych.
–   Rozwiązania oparte na projektowaniu, architekturze i ogólnej kreatywności, silnie ukierunkowane na użytkownika, w celu zapewnienia wartości dodanej dla sektorów przemysłowych i kreatywnych, w tym branży związanej z modą.
__________________
__________________
16 Jest to publiczne lub prywatne zaplecze zapewniające zasoby i usługi głównie na potrzeby przemysłu europejskiego, w celu testowania i zatwierdzania kluczowych technologii prorozwojowych i produktów. Takie infrastruktury mogą być zlokalizowane w jednym miejscu, wirtualne lub rozproszone i muszą być zarejestrowane w państwie członkowskim lub w państwie trzecim stowarzyszonym z programem.
16 Jest to publiczne lub prywatne zaplecze zapewniające zasoby i usługi głównie na potrzeby przemysłu europejskiego, w celu testowania i zatwierdzania kluczowych technologii prorozwojowych i produktów. Takie infrastruktury mogą być zlokalizowane w jednym miejscu, wirtualne lub rozproszone i muszą być zarejestrowane w państwie członkowskim lub w państwie trzecim stowarzyszonym z programem.
Poprawka 59
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 3 – podpunkt 3.2 – podpunkt 3.2.4 – akapit 1
Jedną z megatendencji jest czynienie wszelkich przedmiotów i urządzeń inteligentnymi. Naukowcy i innowatorzy pracujący nad sztuczną inteligencją i oferowaniem nowych zastosowań w dziedzinie robotyki i w innych dziedzinach będą mieli kluczowe znaczenie dla wzrostu gospodarczego i wzrostu wydajności w przyszłości. Wiele sektorów, w tym sektor zdrowia, produkcji, budownictwa i rolnictwa, będzie wykorzystywać i dalej rozwijać tę kluczową technologię prorozwojową w innych częściach programu ramowego. Konieczne jest zapewnienie bezpieczeństwa zastosowań opartych na sztucznej inteligencji, ocena ryzyka i ograniczanie potencjału w zakresie jej szkodliwego wykorzystania oraz w zakresie niezamierzonej dyskryminacji, takiej jak dyskryminacja ze względu na płeć lub rasę. Konieczne jest również zapewnienie, aby sztuczna inteligencja była rozwijana w ramach odznaczających się poszanowaniem wartości UE oraz Karty praw podstawowych Unii Europejskiej.
Jedną z megatendencji jest czynienie wszelkich przedmiotów i urządzeń inteligentnymi. Naukowcy i innowatorzy pracujący nad sztuczną inteligencją i oferowaniem nowych zastosowań w dziedzinie robotyki i w innych dziedzinach będą mieli kluczowe znaczenie dla wzrostu gospodarczego i wzrostu wydajności w przyszłości. Wiele sektorów, w tym sektor zdrowia, transportu, produkcji, budownictwa i rolnictwa, będzie wykorzystywać i dalej rozwijać tę kluczową technologię prorozwojową w innych częściach programu ramowego. Konieczne jest zapewnienie bezpieczeństwa zastosowań opartych na sztucznej inteligencji, ocena ich ryzyka i ograniczanie ich potencjału w zakresie jej szkodliwego wykorzystania oraz w zakresie niezamierzonej dyskryminacji, takiej jak dyskryminacja ze względu na płeć lub rasę. Konieczne jest również zapewnienie, aby sztuczna inteligencja była rozwijana w etycznych ramach odznaczających się poszanowaniem wartości UE oraz Karty praw podstawowych Unii Europejskiej.
Poprawka 60
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 3 – podpunkt 3.2 – podpunkt 3.2.4 – akapit 2 - tiret 4
–   Rozwój i tworzenie sieci kompetencji badawczych centrów kompetencji w dziedzinie sztucznej inteligencji w całej Europie;
–   Rozwój i tworzenie sieci kompetencji badawczych i innowacyjnych centrów kompetencji w dziedzinie sztucznej inteligencji w całej Europie;
Poprawka 61
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 3 – podpunkt 3.2 – podpunkt 3.2.5 – akapit 1
Internet stał się kluczowym czynnikiem cyfrowej transformacji wszystkich sektorów naszej gospodarki i społeczeństwa. UE musi odgrywać przewodnią rolę w tworzeniu internetu nowej generacji opartego na ekosystemie ukierunkowanym na człowieka zgodnie z naszymi wartościami społecznymi i etycznymi. Inwestycje w technologie i oprogramowanie w zakresie internetu nowej generacji przyczynią się do poprawy konkurencyjności przemysłu unijnego w gospodarce światowej. Optymalizacja stosowania internetu nowej generacji w całej UE będzie wymagać współpracy na dużą skalę między zainteresowanymi stronami.
Internet stał się kluczowym czynnikiem cyfrowej transformacji wszystkich sektorów naszej gospodarki i społeczeństwa. UE musi odgrywać przewodnią rolę w tworzeniu internetu nowej generacji opartego na ekosystemie ukierunkowanym na człowieka oraz rozwoju technicznego ukierunkowanego na zapewnienie dostępnych, bezpiecznych i niezawodnych usług sieciowych zgodnie z naszymi wartościami społecznymi i etycznymi. Inwestycje w technologie i oprogramowanie w zakresie internetu nowej generacji przyczynią się do poprawy konkurencyjności UE w gospodarce światowej. Optymalizacja stosowania internetu nowej generacji w całej UE będzie wymagać współpracy na dużą skalę między zainteresowanymi stronami oraz rozwoju normalizacji europejskiej i międzynarodowej.
Poprawka 62
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 3 – podpunkt 3.2 – podpunkt 3.2.5 – akapit 2
Ogólne kierunki
Ogólne kierunki
–   Technologie i systemy na rzecz wiarygodnych i energooszczędnych inteligentnych sieci i infrastruktury usługowej (łączność wykraczająca poza 5G, infrastruktura oparta na oprogramowaniu, internet rzeczy, infrastruktura chmur obliczeniowych, chmury kognitywne), umożliwiające wykorzystanie zdolności w czasie rzeczywistym, wirtualizację i zarządzanie zdecentralizowane (ultraszybka i elastyczna łączność radiowa, architektura rozproszonych zasobów informatycznych, łańcuch bloków, wspólne konteksty i wiedza);
–   Technologie i systemy na rzecz wiarygodnych i energooszczędnych inteligentnych sieci i infrastruktury usługowej (łączność wykraczająca poza 5G, infrastruktura oparta na oprogramowaniu, internet rzeczy, infrastruktura chmur obliczeniowych, chmury kognitywne), umożliwiające wykorzystanie zdolności w czasie rzeczywistym, wirtualizację i zarządzanie zdecentralizowane (ultraszybka i elastyczna łączność radiowa, architektura rozproszonych zasobów informatycznych, technologie bazujące na kryptografii, rozproszony rejestr, wspólne konteksty i wiedza);
–   Aplikacje i usługi internetu nowej generacji dla konsumentów, przemysłu i społeczeństwa, oparte na zaufaniu, interoperacyjności, lepszym kontrolowaniu danych przez użytkowników, przejrzystym języku dostępu, nowych koncepcjach interakcji multimodalnej, integracyjnym i wysoce spersonalizowanym dostępie do przedmiotów, informacji i treści, w tym integracyjnych i wiarygodnych mediów, mediów społecznościowych i sieci społecznościowych;
–   Aplikacje i usługi internetu nowej generacji dla konsumentów, przemysłu i społeczeństwa, oparte na zaufaniu, interoperacyjności, wzajemnych połączeniach lepszym kontrolowaniu danych przez użytkowników, przejrzystym języku dostępu, nowych koncepcjach interakcji multimodalnej, integracyjnym i wysoce spersonalizowanym dostępie do przedmiotów, informacji i treści, w tym integracyjnych i wiarygodnych mediów, mediów społecznościowych i sieci społecznościowych, jak również rozwiązania w zakresie bezpiecznych transakcji i usług dokonywanych za pomocą wspólnie wykorzystywanej infrastruktury;
–   Oprogramowanie pośredniczące, w tym technologie rozproszonego rejestru, działające w środowiskach wysoce rozproszonych, ułatwiające mapowanie danych i przekazywanie danych pomiędzy infrastrukturami hybrydowymi, z uwzględnieniem ochrony danych, obejmujące sztuczną inteligencję, analizę danych, bezpieczeństwo i kontrolę aplikacji i usług internetowych opartych na swobodnym przepływie danych i wiedzy.
–   Oprogramowanie pośredniczące, w tym technologie rozproszonego rejestru, działające w środowiskach wysoce rozproszonych, ułatwiające mapowanie danych i przekazywanie danych pomiędzy infrastrukturami hybrydowymi, z uwzględnieniem ochrony danych, obejmujące sztuczną inteligencję, analizę danych, bezpieczeństwo i kontrolę aplikacji i usług internetowych opartych na swobodnym przepływie danych i wiedzy;
–  Technologie i narzędzia na potrzeby sieci systemów do zastosowań społecznych i przemysłowych w celu zapewnienia skalowalnej, efektywnej i niezawodnej wydajności sieci nadającej się do wprowadzania usług na szeroką skalę.
Poprawka 63
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 3 – podpunkt 3.2 – podpunkt 3.2.6 – akapit 2
Ogólne kierunki
Ogólne kierunki
–   Obliczenia wielkiej skali: nowa generacja kluczowych technologii i systemów eksaskalowych i ponadeksaskalowych (np. mikroprocesory o niskim zużyciu energii, oprogramowanie, integracja systemu); algorytmy, kody i aplikacje oraz narzędzia analityczne i stanowiska badawcze; pilotażowe stanowiska badawcze i usługi dla przemysłu; wspieranie badań naukowych i innowacji na rzecz światowej klasy infrastruktury obliczeń wielkiej skali, w tym pierwszej infrastruktury hybrydowej obliczeń wielkiej skali/kwantowych w UE;
–   Obliczenia wielkiej skali: rozwój nowej generacji kluczowych technologii i systemów eksaskalowych i ponadeksaskalowych (np. mikroprocesory o niskim zużyciu energii, oprogramowanie, integracja systemu); specjalny sprzęt komputerowy, algorytmy, kody i aplikacje oraz narzędzia analityczne i stanowiska badawcze; pilotażowe stanowiska badawcze i usługi dla przemysłu; wspieranie badań naukowych i innowacji na rzecz światowej klasy infrastruktury obliczeń wielkiej skali, w tym pierwszej infrastruktury hybrydowej obliczeń wielkiej skali/kwantowych w UE;
–   Duże zbiory danych: Analiza danych o ekstremalnej wydajności; „Uwzględnienie ochrony prywatności już w fazie projektowania” w odniesieniu do analizy dużych zbiorów danych osobowych i poufnych; technologie na potrzeby platform danych na pełną skalę do celów ponownego wykorzystywania danych przemysłowych, osobowych i otwartych; zarządzanie danymi, interoperacyjność i narzędzia łączące; zastosowania danych na potrzeby globalnych wyzwań;
–   Duże zbiory danych: Analiza danych o ekstremalnej wydajności; bezpieczne i zapewniające integralność „Uwzględnienie ochrony prywatności już w fazie projektowania” w odniesieniu do analizy dużych zbiorów danych osobowych i poufnych; technologie na potrzeby platform danych na pełną skalę do celów ponownego wykorzystywania danych przemysłowych, osobowych i otwartych; zarządzanie danymi, interoperacyjność i narzędzia łączące; zastosowania danych na potrzeby globalnych wyzwań;
–   Zmniejszenie śladu węglowego procesów ICT, obejmujące sprzęt, oprogramowanie, czujniki, sieci, przechowywanie i centra danych, w tym ustandaryzowane oceny.
–   Zmniejszenie śladu węglowego procesów ICT, obejmujące sprzęt, oprogramowanie, czujniki, sieci, przechowywanie i centra danych, w tym ustandaryzowane oceny.
Poprawka 64
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 3 – podpunkt 3.2 – podpunkt 3.2.6 a (nowy)
3.2.6a.  Technologie kwantowe
Technologie kwantowe wykorzystują olbrzymie postępy w naszej zdolności do wykrywania i manipulowania pojedynczymi kwantami (atomami, fotonami, elektronami). Może to zrewolucjonizować cały informacyjny łańcuch wartości od oprogramowania po sprzęt i od komunikacji po eksplorację danych i sztuczną inteligencję. Europa jest domem dla czołowych naukowców w tej dziedzinie, a obecnie trwa światowy wyścig o przeniesienie postępów nauki do zastosowań gotowych do wprowadzenia na rynek. Ta kluczowa technologia prorozwojowa będzie miała silny międzysektorowy wpływ, zapewniając europejskim obywatelom i przemysłowi np. znacznie bardziej wydajne obliczenia (pozwalając m.in. na oferowanie bardziej niezawodnej opieki zdrowotnej, opracowanie ulepszonych substancji chemicznych i materiałów, zoptymalizowane, a przez to bardziej zrównoważone wykorzystanie zasobów, bardziej wydajną inżynierię) bezpieczniejszą telekomunikację i wiele innych rewolucyjnych zastosowań.
Ogólne kierunki
–  Obliczenia i symulacje kwantowe, w tym rozwój sprzętu wykorzystującego różne architektury i platformy fizyczne, oraz opracowywanie algorytmów i oprogramowania;
–  Sieci kwantowe do bezpiecznej transmisji danych i do dzielenia się zasobami kwantowymi, zarówno naziemnymi, jak i umieszczonymi w przestrzeni kosmicznej;
–  Czujniki kwantowe, systemy obrazowania i standardy metrologiczne, wykorzystywanie spójnych systemów kwantowych i splątania kwantowego;
–  Stanowiska badawcze i urządzenia dla użytkowników wyżej wymienionych technologii.
Poprawka 65
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 3 – podpunkt 3.2 – podpunkt 3.2.7 – akapit 2
Surowce pierwotne będą nadal odgrywać ważną rolę w gospodarce o obiegu zamkniętym, a szczególną uwagę należy zwrócić na ich zrównoważoną produkcję. Całkowicie nowe materiały, produkty i procesy powinny być zaprojektowane z myślą o obiegu zamkniętym. Stworzenie przemysłu o obiegu zamkniętym będzie miało wiele zalet dla Europy. Doprowadzi to do bezpiecznych, zrównoważonych i przystępnych cenowo dostaw surowców, co z kolei zapewni przemysłowi ochronę przed niedoborem zasobów i niestabilnymi cenami. Stworzy to również nowe możliwości rynkowe i innowacyjne, wydajniejsze sposoby produkcji.
Surowce pierwotne będą nadal odgrywać ważną rolę w gospodarce o obiegu zamkniętym, a szczególną uwagę należy zwrócić na ich zrównoważone pozyskiwanie i wykorzystywanie oraz zrównoważoną produkcję. Całkowicie nowe materiały, produkty i procesy powinny być zaprojektowane z myślą o obiegu zamkniętym. Stworzenie przemysłu o obiegu zamkniętym będzie miało wiele zalet dla Europy. Doprowadzi to do bezpiecznych, zrównoważonych i przystępnych cenowo dostaw surowców, co z kolei zapewni przemysłowi ochronę przed niedoborem zasobów i niestabilnymi cenami. Stworzy to również nowe możliwości rynkowe i innowacyjne, wydajniejsze sposoby produkcji.
Poprawka 66
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 3 – podpunkt 3.2 – podpunkt 3.2.7 – akapit 3
Celem jest opracowanie przystępnych cenowo przełomowych innowacji oraz zastosowanie kombinacji zaawansowanych technologii i procesów, tak aby uzyskać maksymalną wartość ze wszystkich zasobów.
Celem jest opracowanie przystępnych cenowo przełomowych innowacji oraz zastosowanie kombinacji zaawansowanych i cyfrowych technologii i procesów, tak aby uzyskać maksymalną wartość ze wszystkich zasobów.
Poprawka 67
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 3 – podpunkt 3.2 – podpunkt 3.2.7 – akapit 4
Ogólne kierunki
Ogólne kierunki
–   Symbioza przemysłu uwzględniająca przepływy zasobów między zakładami w różnych sektorach i między społecznościami miejskimi; procesy i materiały służące do transportu, przetwarzania, ponownego użycia i magazynowania zasobów, łączące waloryzację produktów ubocznych, odpadów i CO2;
–   Symbioza przemysłu uwzględniająca przepływy zasobów między zakładami w różnych sektorach i między społecznościami miejskimi; procesy i materiały służące do transportu, przetwarzania, ponownego użycia i magazynowania zasobów, łączące waloryzację produktów ubocznych, odpadów i CO2;
–   Waloryzacja i ocena cyklu życia strumieni materiałów i produktów przy wykorzystaniu nowych alternatywnych substratów, kontroli zasobów, śledzenia i sortowania materiałów;
–   Waloryzacja i ocena cyklu życia strumieni materiałów i produktów przy wykorzystaniu nowych alternatywnych substratów, kontroli zasobów, włącznie z nowymi modelami biznesowymi, automatyzacją i technologiami cyfrowymi do śledzenia i sortowania materiałów;
–   Produkty opracowywane z myślą o lepszej eksploatacji w całym cyklu życia, większej trwałości, możliwości modernizacji i łatwości naprawy, demontażu i recyklingu;
–   Rozwój produktów, w tych ich projektowanie, z myślą o lepszej eksploatacji w całym cyklu życia, większej trwałości, możliwości ponownego wykorzystania, naprawy, możliwości modernizacji i łatwości regeneracji, naprawy, demontażu i recyklingu;
–   Przemysł recyklingowy maksymalizujący potencjał i bezpieczeństwo materiałów wtórnych oraz minimalizujący zanieczyszczenie, obniżenie jakości i spadek ilości po zakończeniu przetwarzania;
–   Przemysł recyklingowy maksymalizujący potencjał i bezpieczeństwo materiałów wtórnych oraz minimalizujący zanieczyszczenie, obniżenie jakości i spadek ilości po zakończeniu przetwarzania;
–   Eliminacja substancji potencjalnie niebezpiecznych w fazie produkcji i wycofania z eksploatacji; bezpieczne substytuty oraz bezpieczne i efektywne pod względem kosztów technologie produkcji;
–   Bezpieczne postępowanie z substancjami potencjalnie niebezpiecznymi w fazie produkcji i wycofania z eksploatacji lub ich eliminacja; bezpieczne substytuty oraz bezpieczne i efektywne pod względem kosztów technologie produkcji;
–   Zrównoważona dostawa lub zastąpienie surowców, w tym surowców krytycznych, obejmujące cały łańcuch wartości.
–   Zrównoważona dostawa i/lub opcje zastępowania surowców, w tym surowców krytycznych, obejmujące cały łańcuch wartości.
Poprawka 68
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 3 – podpunkt 3.2 – podpunkt 3.2.8 – akapit 1
Sektory przemysłu, w tym sektory energochłonne, przyczyniają się do tworzenia milionów miejsc pracy, a ich konkurencyjność jest kluczem do dobrobytu naszych społeczeństw. Odpowiadają one jednak za 20 % światowych emisji gazów cieplarnianych i mają duży wpływ na środowisko (zwłaszcza pod względem zanieczyszczenia powietrza, wody i gleby).
Sektory przemysłu, w tym sektory energochłonne, przyczyniają się do tworzenia milionów miejsc pracy, a ich konkurencyjność jest kluczem do dobrobytu naszych społeczeństw. Odpowiadają one jednak za 20 % światowych emisji gazów cieplarnianych i mają duży wpływ na środowisko (zwłaszcza pod względem zanieczyszczenia powietrza, wody i gleby). Dlatego sektory przemysłu, w szczególności te energochłonne, powinny przyczyniać się do dalszej poprawy efektywności energetycznej w celu zyskania na konkurencyjności i mniejszemu zapotrzebowaniu Unii na energię. Większa integracja odnawialnych źródeł energii przez rozwój nowych technik i procesów przemysłowych wykorzystujących nową energię ma kluczowe znaczenia dla transformacji przemysłowej.
Poprawka 69
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 3 – podpunkt 3.2 – podpunkt 3.2.8 – akapit 2
Przełomowe technologie mające na celu osiągnięcie znacznych ograniczeń emisji gazów cieplarnianych i zanieczyszczeń, często w połączeniu z technologiami służącymi przejściu na przemysł o obiegu zamkniętym, doprowadzą do silnych łańcuchów wartości w przemyśle, zrewolucjonizowania zdolności produkcyjnych i poprawy światowej konkurencyjności przemysłu, a jednocześnie wniosą kluczowy wkład w nasze cele dotyczące działań w dziedzinie klimatu i jakości środowiska.
Przełomowe i wielkoskalowe badania naukowe i technologiczne mające na celu osiągnięcie znacznych ograniczeń energii w emisji gazów cieplarnianych i zanieczyszczeń, na przykład w połączeniu z technologiami służącymi przejściu na gospodarkę o obiegu zamkniętym i technologie cyfrowe, doprowadzą do silnych łańcuchów wartości w przemyśle, zrewolucjonizowania zdolności produkcyjnych i poprawy światowej konkurencyjności przemysłu, a jednocześnie wniosą kluczowy wkład w nasze cele dotyczące działań w dziedzinie klimatu i jakości środowiska.
Poprawka 70
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 3 – podpunkt 3.2 – podpunkt 3.2.8 – akapit 3
–   Technologie procesowe, w tym ogrzewanie i chłodzenie, narzędzia cyfrowe i wielkoskalowe demonstracje działania procesów i skuteczności; znaczne ograniczenie lub uniknięcie emisji przemysłowych gazów cieplarnianych i zanieczyszczeń, w tym cząstek stałych;
–   Technologie procesowe, w tym ogrzewanie i chłodzenie, czynniki ułatwiające procesy chemiczne i narzędzia cyfrowe, zwłaszcza w formie wielkoskalowych demonstracji działania procesów i skuteczności; znaczne ograniczenie lub uniknięcie emisji przemysłowych gazów cieplarnianych i zanieczyszczeń, w tym cząstek stałych;
–   Waloryzacja przemysłowa CO2;
–   Waloryzacja przemysłowa CO2, w tym technologie i rozwiązania w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych pochodzących z wytwarzania energii elektrycznej w oparciu o paliwa kopalne przez wychwytywanie i utylizację CO2;
–  Bezpośrednie unikanie emisji dwutlenku węgla dzięki zastosowaniu wodoru elektrolitycznego i energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych.
–   Elektryfikacja i wykorzystanie niekonwencjonalnych źródeł energii w zakładach przemysłowych oraz wymiana energii i zasobów między zakładami przemysłowymi (np. za pomocą symbiozy przemysłu);
–   Elektryfikacja i wykorzystanie czystych źródeł energii w zakładach przemysłowych w celu zredukowania kopalnych nośników energii, w szczególności po kątem energochłonnych procesów przemysłowych;
–   Produkty przemysłowe, do których produkcji stosowane są procesy produkcji o niskiej lub zerowej emisji dwutlenku węgla.
–   Produkty i materiały przemysłowe, do których produkcji stosowane są procesy produkcji o niskiej lub zerowej emisji dwutlenku węgla.
Poprawka 71
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 3 – podpunkt 3.2 – podpunkt 3.2.9 – akapit 2
UE będzie wspierać synergię między sektorem kosmicznym a kluczowymi technologiami prorozwojowymi (duże zbiory danych, zaawansowane systemy produkcji, robotyka i sztuczna inteligencja); wspierać prosperujący, przedsiębiorczy i konkurencyjny sektor kosmiczny; oraz przyczyni się do uzyskania braku zależności jeśli chodzi o dostęp do przestrzeni kosmicznej i jej wykorzystanie w sposób bezpieczny i chroniony. Działania będą opierać się na planach działania, z uwzględnieniem procesu harmonizacji ESA i odpowiednich inicjatyw państw członkowskich, a w stosownych przypadkach będą realizowane we współpracy z ESA.
UE będzie wspierać synergię między sektorem kosmicznym a kluczowymi technologiami prorozwojowymi (duże zbiory danych, zaawansowane systemy produkcji, technologie kwantowe, robotyka i sztuczna inteligencja); będzie wspierać prosperujący, przedsiębiorczy i konkurencyjny sektor kosmiczny; oraz będzie przyczyniać się do uzyskania braku zależności, jeśli chodzi o dostęp do przestrzeni kosmicznej i jej wykorzystanie w sposób bezpieczny i chroniony. Działania oddolne będą opierać się na planach działania, z uwzględnieniem procesu harmonizacji ESA i odpowiednich inicjatyw państw członkowskich, a w stosownych przypadkach będą realizowane we współpracy z ESA. Działania odgórne będą kształtowane przez rynek i będą odpowiadać na potrzeby użytkowników, a ich wdrażaniem zajmie się Agencja ds. Programu Kosmicznego.
Poprawka 72
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 3 – podpunkt 3.2 – podpunkt 3.2.9 – akapit 3 – tiret 1
–   Europejskie globalne systemy nawigacji satelitarnej (Galileo i EGNOS): innowacyjne zastosowania, globalna absorpcja, w tym partnerzy międzynarodowi, rozwiązania służące poprawie odporności, uwierzytelnianie, integralność usług, rozwój podstawowych elementów, takich jak chipsety, odbiorniki i anteny, trwałość łańcuchów dostaw, nowe technologie (np. technologie kwantowe, łącza optyczne, ładunki programowalne) pod kątem zrównoważonego korzystania z usług w celu wywarcia wpływu na wyzwania społeczne. Tworzenie systemów nowej generacji w odpowiedzi na nowe wyzwania, takie jak bezpieczeństwo lub jazda autonomiczna;
–   Europejskie globalne systemy nawigacji satelitarnej (Galileo i EGNOS): innowacyjne zastosowania, globalna absorpcja, w tym partnerzy międzynarodowi, rozwiązania służące poprawie odporności, uwierzytelnianie, integralność usług, rozwój podstawowych elementów, takich jak chipsety, odbiorniki i anteny, trwałość łańcuchów dostaw, nowe technologie (np. technologie kwantowe, łącza optyczne, ładunki programowalne), lepsza dostępność i większe zróżnicowanie zastosowań z myślą o zrównoważonym korzystaniu z usług w celu wywarcia wpływu na wyzwania społeczne. Tworzenie systemów nowej generacji w odpowiedzi na nowe wyzwania, takie jak zmniejszanie ryzyka związanego z klęskami żywiołowymi, bezpieczeństwo lub jazda autonomiczna;
–   Copernicus: innowacyjne zastosowania, globalna absorpcja i partnerzy międzynarodowi, odporność i ewolucja usług, trwałość łańcuchów dostaw, czujniki, systemy i koncepcje misji (np. platformy stratosferyczne, drony, lekkie satelity); kalibracja i walidacja; trwałe wykorzystanie usług i wywieranie wpływu na wyzwania społeczne; dane pochodzące z obserwacji Ziemi, duże zbiory danych, zasoby obliczeniowe i narzędzia algorytmiczne; tworzenie systemów nowej generacji w odpowiedzi na nowe wyzwania, takie jak zmiana klimatu i bezpieczeństwo;
–   Copernicus: innowacyjne zastosowania, globalna absorpcja i partnerzy międzynarodowi, odporność i ewolucja usług, trwałość łańcuchów dostaw, czujniki, systemy i koncepcje misji (np. platformy stratosferyczne, drony, lekkie satelity); kalibracja i walidacja; trwałe wykorzystanie usług i wywieranie wpływu na wyzwania społeczne; dane pochodzące z obserwacji Ziemi, duże zbiory danych, zasoby obliczeniowe i narzędzia algorytmiczne; tworzenie systemów nowej generacji w odpowiedzi na nowe wyzwania, takie jak zmniejszanie ryzyka związanego z klęskami żywiołowymi, zmiana klimatu i bezpieczeństwo;
–   Orientacja sytuacyjna w przestrzeni kosmicznej: solidne zdolności UE w zakresie monitorowania i prognozowania stanu środowiska przestrzeni kosmicznej, np. pogody kosmicznej, śmieci kosmicznych i obiektów okołoziemskich oraz nowe koncepcje usług, takich jak zarządzanie ruchem w przestrzeni kosmicznej, aplikacje i usługi w celu zabezpieczenia infrastruktury krytycznej w przestrzeni kosmicznej i na Ziemi;
–   Orientacja sytuacyjna w przestrzeni kosmicznej: solidne zdolności UE w zakresie monitorowania i prognozowania stanu środowiska przestrzeni kosmicznej, np. pogody kosmicznej, śmieci kosmicznych i obiektów okołoziemskich, czujniki oraz nowe koncepcje usług, takich jak zarządzanie ruchem w przestrzeni kosmicznej, aplikacje i usługi w celu zabezpieczenia infrastruktury krytycznej w przestrzeni kosmicznej i na Ziemi;
–   Bezpieczna łączność satelitarna dla podmiotów rządowych UE: rozwiązania dla możliwie najszerszego spektrum użytkowników rządowych i powiązane wyposażenie użytkownika w rozwiązaniach architektonicznych, technologicznych i systemowych w zakresie infrastruktury kosmicznej, wspierające autonomię UE;
–   Bezpieczna, zabezpieczona z wykorzystaniem technologii kwantowych łączność satelitarna dla podmiotów rządowych UE: rozwiązania dla możliwie najszerszego spektrum użytkowników rządowych i powiązane wyposażenie użytkownika w rozwiązaniach architektonicznych, technologicznych i systemowych w zakresie infrastruktury kosmicznej, wspierające autonomię UE;
–   Łączność satelitarna pomiędzy użytkownikami końcowymi dla obywateli i przedsiębiorstw: Opłacalna, zaawansowana łączność satelitarna w celu łączenia aktywów i osób na obszarach o niedostatecznym zasięgu sieci w ramach powszechnej łączności 5G oraz rozwój internetu rzeczy, a także wkład w infrastrukturę internetu nowej generacji. Wzmocnienie segmentu naziemnego i wyposażenia użytkownika, standaryzacja i interoperacyjność w celu zapewnienia czołowej pozycji UE w przemyśle;
–   Łączność satelitarna pomiędzy użytkownikami końcowymi dla obywateli i przedsiębiorstw: Opłacalna, zaawansowana łączność satelitarna w celu łączenia aktywów i osób na obszarach o niedostatecznym zasięgu sieci w ramach powszechnej łączności 5G oraz rozwój internetu rzeczy, a także wkład w infrastrukturę internetu nowej generacji. Wzmocnienie segmentu naziemnego i wyposażenia użytkownika, standaryzacja i interoperacyjność w celu zapewnienia czołowej pozycji UE w przemyśle;
–   Brak zależności i zrównoważony charakter łańcucha dostaw: wzrost poziomu gotowości technologicznej satelitów i rakiet nośnych; powiązane segmenty kosmiczny i naziemny oraz zaplecze produkcyjne i badawcze; zapewnienie roli lidera technologicznego i autonomii UE, poprawa zrównoważonego charakteru łańcucha dostaw, zmniejszenie zależności od krytycznej technologii kosmicznej spoza UE oraz lepsza wiedza na temat tego, w jaki sposób technologie kosmiczne mogą oferować rozwiązania dla innych sektorów przemysłu;
–   Brak zależności i zrównoważony charakter łańcucha dostaw: wzrost poziomu gotowości technologicznej satelitów i rakiet nośnych; powiązane segmenty kosmiczny i naziemny oraz zaplecze produkcyjne i badawcze; zapewnienie roli lidera technologicznego i autonomii UE, poprawa zrównoważonego charakteru łańcucha dostaw, zmniejszenie zależności od krytycznej technologii kosmicznej spoza UE oraz lepsza wiedza na temat tego, w jaki sposób technologie kosmiczne mogą oferować rozwiązania dla innych sektorów przemysłu;
–   Ekosystem kosmiczny: usługi w zakresie walidacji i demonstracji orbitalnej, w tym usługi wspólnego wynoszenia dla lekkich satelitów; demonstracyjne projekty dotyczące przestrzeni kosmicznej w takich obszarach jak hybrydowe, inteligentne lub zdolne do rekonfiguracji satelity, instalacje do produkcji i montażu na orbicie, ponowne wykorzystanie rakiet nośnych, obsługa na orbicie i mikrorakiety nośne; przełomowe innowacje i transfer technologii w takich dziedzinach jak recykling, ekologiczna przestrzeń kosmiczna, sztuczna inteligencja, robotyka, digitalizacja, efektywność kosztowa, miniaturyzacja;
–   Ekosystem kosmiczny: usługi w zakresie walidacji i demonstracji orbitalnej, w tym usługi wspólnego wynoszenia dla lekkich satelitów; demonstracyjne projekty dotyczące przestrzeni kosmicznej w takich obszarach jak hybrydowe, inteligentne lub zdolne do rekonfiguracji satelity, instalacje do produkcji i montażu na orbicie, ponowne wykorzystanie rakiet nośnych, obsługa na orbicie i mikrorakiety nośne; przełomowe innowacje i transfer technologii w takich dziedzinach jak recykling, czysta przestrzeń kosmiczna, ekologiczna przestrzeń kosmiczna, sztuczna inteligencja, robotyka, digitalizacja, efektywność kosztowa, miniaturyzacja;
–   Nauki o kosmosie: wykorzystywanie danych naukowych dostarczanych przez misje naukowe i badawcze w połączeniu z rozwojem innowacyjnych instrumentów w środowisku międzynarodowym. wkład we wstępne misje naukowe na potrzeby rozwoju Programu kosmicznego.
–   Nauki o kosmosie: wykorzystywanie danych naukowych dostarczanych przez misje naukowe i badawcze w połączeniu z rozwojem innowacyjnych instrumentów w środowisku międzynarodowym. wkład we wstępne misje naukowe na potrzeby rozwoju Programu kosmicznego;
–  Sztuczna inteligencja i robotyka w przestrzeni kosmicznej: nowatorskie rozwiązania dotyczące misji kosmicznych, np. montaż i manewrowanie w przestrzeni kosmicznej, kognitywne systemy kosmiczne, współpraca robotów i ludzi w przestrzeni kosmicznej.
Poprawka 73
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 – podpunkt 4.1
Połączenie badań naukowych i innowacji w dziedzinie klimatu, energii i mobilności pozwoli na zajęcie się w sposób wysoce zintegrowany i skuteczny jednym z najważniejszych globalnych wyzwań w zakresie zrównoważonego rozwoju i przyszłości naszego środowiska i sposobu życia.
Połączenie badań naukowych i innowacji w dziedzinie klimatu, energii i mobilności pozwoli na zajęcie się w sposób wysoce zintegrowany i skuteczny jednym z najważniejszych globalnych wyzwań społecznych w zakresie zrównoważonego rozwoju i przyszłości naszego środowiska, gospodarki i sposobu życia.
Aby osiągnąć cele porozumienia paryskiego, UE będzie musiała osiągnąć niskoemisyjne, zasobooszczędne i odporne gospodarki i społeczeństwa. Będzie się to odbywać w oparciu o głębokie zmiany technologii i usług, zmiany postępowania przedsiębiorstw i konsumentów, a także nowe formy zarządzania. Ograniczenie wzrostu średniej temperatury na świecie do wartości znacznie niższej niż 2 °C oraz dążenie do ograniczenia wzrostu temperatury do 1,5 °C wymaga szybkiego postępu w dekarbonizacji systemu energetycznego i znacznego ograniczenia emisji gazów cieplarnianych w sektorze transportu17 . Niezbędny będzie także nowy impuls do przyspieszenia tempa tworzenia przełomowych odkryć następnej generacji, a także demonstracji i wdrożenia innowacyjnych technologii i rozwiązań, z wykorzystaniem możliwości stwarzanych przez technologie cyfrowe i kosmiczne. Będzie to realizowane poprzez zintegrowane podejście obejmujące dekarbonizację, zasobooszczędność, ograniczenie zanieczyszczenia powietrza, dostęp do surowców i gospodarkę o obiegu zamkniętym.
Aby osiągnąć cele porozumienia paryskiego, Unia będzie musiała uruchomić scenariusze osiągnięcia gospodarki o zerowych emisjach netto gazów cieplarnianych, w tym wprowadzenia technologii niskoemisyjnych i strategii obniżenia emisyjności. Będzie się to wiązać z głębokimi zmianami technologii i usług, które stanowią podstawę sposobów produkcji przemysłowej oraz postępowania przedsiębiorstw i konsumentów. Transformacja rynku energetycznego będzie się odbywać w drodze interakcji między technologią, infrastrukturą i rynkiem, a także polityką i ramami regulacyjnymi, w tym nowymi formami zarządzania. Dlatego istnieje potrzeba zastosowania innowacji systemowych w sektorze energetycznym, budynkach, sektorach przemysłu i transportu.
Ograniczenie wzrostu średniej temperatury na świecie do wartości znacznie niższej niż 2°C oraz dążenie do ograniczenia wzrostu temperatury do 1,5°C wymaga zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych przez dekarbonizację, oszczędności energii oraz wprowadzenie odnawialnych źródeł energii i elektryfikację procesów przemysłowych, obejmujących sektory transportu i energii17. Obecnie sektor transportu odpowiada za niemal jedną czwartą unijnych emisji gazów cieplarnianych.
Niezbędny jest nowy impuls do przyspieszenia tempa tworzenia przełomowych odkryć następnej generacji, a także demonstracji i wdrożenia innowacyjnych technologii i rozwiązań, z wykorzystaniem możliwości stwarzanych przez kluczowe technologie prorozwojowe, technologie cyfrowe i kosmiczne. Będzie to realizowane poprzez zintegrowane podejście obejmujące dekarbonizację, zasobooszczędność energii odnawialnych i efektywność energetyczną, ograniczenie zanieczyszczenia powietrza, dostęp do surowców, w tym surowców krytycznych, i gospodarkę o obiegu zamkniętym. Szczególna uwaga powinna zostać poświęcona łączeniu sektorów (tj. sektora energii elektrycznej, ogrzewania i chłodzenia, sektora przemysłowego i sektora transportu) we wszystkich obszarach interwencji, co jest ważne dla pomyślnej transformacji energetyki i transportu.
Aby osiągnąć ten cel, Unia będzie również sprzyjać partycypacyjnemu podejściu do badań naukowych i innowacji, w tym podejściu opierającemu się na zaangażowaniu wielu podmiotów, oraz rozwijać systemy wiedzy i innowacji na szczeblu lokalnym, regionalnym, krajowym i europejskim. Wiedza pochodząca z nauk społecznych i humanistycznych, innowacje społeczne angażujące obywateli będą miały zasadnicze znaczenie dla zachęcania do tworzenia nowych modeli zarządzania, produkcji i konsumpcji.
Postępy w tych sektorach – ale również w odniesieniu do całego spektrum przemysłu UE, w tym sektora rolnego, budownictwa, procesów przemysłowych, użytkowania produktów oraz gospodarowania odpadami – będą wymagać nieustannych wysiłków na rzecz lepszego zrozumienia mechanizmów zmian klimatu i związanych z nimi skutków dla gospodarki i społeczeństwa, wykorzystywania synergii z działaniami krajowymi, innymi działaniami UE i współpracą międzynarodową.
Postępy w sektorach energii i transportu jak również w odniesieniu do całego spektrum przemysłu UE, w tym sektora rolnego, budownictwa, procesów przemysłowych, użytkowania produktów oraz gospodarowania odpadami i recyklingu – będą wymagać nieustannych, zintensyfikowanych wysiłków na rzecz lepszego zrozumienia mechanizmów zmian klimatu i związanych z nimi skutków dla gospodarki i społeczeństwa, wykorzystywania synergii z działaniami krajowymi, innymi działaniami Unii i współpracą międzynarodową.
W ostatnim dziesięcioleciu poczyniono znaczne postępy w dziedzinie nauk o klimacie, w szczególności w odniesieniu do obserwacji i asymilacji danych oraz modelowania klimatu. Jednak złożoność systemu klimatycznego i konieczność wsparcia realizacji porozumienia paryskiego, celów zrównoważonego rozwoju i polityki UE wymagają wzmożonych wysiłków w celu uzupełnienia istniejących luk w wiedzy.
W ostatnim dziesięcioleciu poczyniono znaczne postępy w dziedzinie nauk o klimacie, w szczególności w odniesieniu do obserwacji i asymilacji danych oraz modelowania klimatu. Jednak złożoność systemu klimatycznego i konieczność wsparcia realizacji porozumienia paryskiego, celów zrównoważonego rozwoju i polityki UE wymagają wzmożonych wysiłków w celu uzupełnienia istniejących luk w wiedzy.
W strategii na rzecz unii energetycznej UE ustanowiła kompleksowe ramy polityczne, obejmujące wiążące cele, akty ustawodawcze oraz działania w zakresie badań naukowych i innowacji, których celem jest rozwój i wdrożenie efektywnych systemów produkcji energii w oparciu o odnawialne źródła energii.
W strategii na rzecz unii energetycznej UE ustanowiła kompleksowe ramy polityczne, obejmujące wiążące cele, akty ustawodawcze oraz działania w zakresie badań naukowych i innowacji, których celem jest stworzenie systemu energetycznego charakteryzującego się wysoką efektywnością energetyczną i bazującego na odnawialnych źródłach energii.
Transport zapewnia mobilność osób i towarów mającą kluczowe znaczenie dla zintegrowanego jednolitego rynku europejskiego, spójności terytorialnej oraz otwartego i integracyjnego społeczeństwa. Jednocześnie transport ma znaczący negatywny wpływ na zdrowie ludzi, zatory komunikacyjne, glebę, jakość powietrza i hałas, a także na bezpieczeństwo, prowadząc do wielu przedwczesnych zgonów i większych kosztów społeczno-gospodarczych. W związku z tym zrównoważona mobilność i sieci transportowe muszą stać się ekologiczne, bezpieczne, inteligentne, zabezpieczone, niezawodne i przystępne cenowo oraz oferować zintegrowane usługi „od drzwi do drzwi”.
Transport zapewnia mobilność osób i towarów mającą kluczowe znaczenie dla zintegrowanego jednolitego rynku europejskiego, spójności terytorialnej oraz otwartego i integracyjnego społeczeństwa. Jednocześnie transport ma znaczący negatywny wpływ na zdrowie ludzi, zatory komunikacyjne, glebę, jakość powietrza i hałas, a także na bezpieczeństwo, prowadząc do wielu przedwczesnych zgonów i większych kosztów społeczno-gospodarczych. W związku z tym mobilność i sieci transportowe, zwłaszcza na terenach miejskich, muszą stać się ekologiczne, efektywne, zrównoważone pod względem środowiskowym i ekonomicznym, bezpieczne, inteligentne, innowacyjne, zabezpieczone, niezawodne i przystępne cenowo oraz oferować zintegrowane usługi „od drzwi do drzwi”.
Problemy, jakie napotykają sektory transportu i energii, wykraczają jednak poza potrzebę ograniczenia emisji. Istnieje szereg wyzwań, którymi należy się zająć, w tym coraz większa penetracja technologii cyfrowych i kosmicznych, zmiany w zachowaniach użytkowników i w modelach mobilności, nowe podmioty wchodzące na rynek oraz radykalne modele biznesowe, globalizacja, rosnąca konkurencja międzynarodowa, jak również starzejące się, w większym stopniu żyjące w miastach, i coraz bardziej zróżnicowane społeczeństwo.
Problemy, jakie napotykają sektory transportu i energii, wykraczają jednak poza potrzebę ograniczenia emisji. Istnieje szereg wyzwań, którymi należy się zająć, w tym energia ze źródeł odnawialnych, zrównoważone paliwa, magazynowanie energii i bezpieczeństwo dostaw, coraz większa penetracja technologii cyfrowych, zautomatyzowanych i kosmicznych, zmiany w zachowaniach użytkowników i w modelach mobilności, nowe podmioty wchodzące na rynek oraz radykalne modele biznesowe, globalizacja, rosnąca konkurencja międzynarodowa, jak również starzejące się, w większym stopniu żyjące w miastach, i coraz bardziej zróżnicowane społeczeństwo.
Oba sektory są głównymi motorami konkurencyjności i wzrostu gospodarczego w Europie. Ponad 1,6 mln osób w UE pracuje w dziedzinie odnawialnych źródeł energii i efektywności energetycznej. Sektory transportu i magazynowania zatrudniają ponad 11 mln osób w UE, odpowiadając za około 5 % PKB i 20 % wywozu. UE jest światowym liderem w zakresie projektowania i produkcji pojazdów, statków powietrznych i statków, a pod względem patentowania innowacyjnych czystych technologii energetycznych zajmuje drugie miejsce na świecie.
Oba sektory transportu i energii są głównymi motorami konkurencyjności i wzrostu gospodarczego w Europie. Ponad 1,6 mln osób w UE pracuje w dziedzinie odnawialnych źródeł energii i efektywności energetycznej. Sektory transportu i magazynowania zatrudniają ponad 11 mln osób w UE, odpowiadając za około 5 % PKB i 20 % wywozu. UE jest światowym liderem w zakresie projektowania i produkcji pojazdów, statków powietrznych i statków, a pod względem patentowania innowacyjnych czystych technologii energetycznych, w tym technologii w dziedzinie energii odnawialnych, zajmuje drugie miejsce na świecie.
Znalezienie nowych sposobów przyspieszenia wprowadzania czystych technologii i rozwiązań w celu obniżenia emisyjności gospodarki europejskiej wymaga również zwiększenia popytu na innowacje. Można go stymulować poprzez wzmocnienie pozycji obywateli, a także poprzez innowacje społeczno-gospodarcze oraz innowacje w sektorze publicznym, co doprowadzi do zastosowania podejścia szerszego niż innowacje oparte na technologii. Badania społeczno-ekonomiczne, obejmujące między innymi potrzeby i wzorce użytkowników, działania wybiegające w przyszłość, aspekty środowiskowe, ekonomiczne, społeczne i behawioralne, uzasadnienia biznesowe i modele biznesowe oraz badania przednormatywne w zakresie ustanawiania norm ułatwią również działania mające na celu wspieranie innowacji regulacyjnych, finansowych i społecznych, umiejętności oraz zaangażowania i wzmocnienia pozycji uczestników rynku i konsumentów.
Znalezienie nowych sposobów przyspieszenia wprowadzania opartych na odnawialnych źródłach energii oraz energooszczędnych technologii i innych nietechnologicznych rozwiązań w celu obniżenia emisyjności gospodarki europejskiej wymaga również zwiększenia popytu na innowacje. Można go stymulować dzięki wzmocnieniu pozycji obywateli, a także dzięki innowacjom społeczno-gospodarczym oraz innowacjom w sektorze publicznym i zamówieniom publicznym, co doprowadzi do zastosowania podejścia szerszego niż innowacje oparte na technologii. Badania społeczno-ekonomiczne, obejmujące między innymi potrzeby i wzorce użytkowników, działania wybiegające w przyszłość, aspekty środowiskowe, ekonomiczne, społeczne i behawioralne, uzasadnienia biznesowe i modele biznesowe oraz badania przednormatywne w zakresie ustanawiania norm ułatwią również działania mające na celu wspieranie innowacji regulacyjnych, finansowych i społecznych, umiejętności oraz zaangażowania i wzmocnienia pozycji wszystkich uczestników rynku i konsumentów. Technologie, które umożliwiają przyspieszenie łączenia sektorów również mogą wzmocnić krajowy przemysł wytwórczy. W sektorze transportu kluczowe znaczenie mają badania stosowane i testy zmierzające do wprowadzenia innowacji na rynek.
Działania w ramach tego klastru przyczynią się w szczególności do realizacji celów unii energetycznej, a także celów jednolitego rynku cyfrowego, agendy na rzecz zatrudnienia, wzrostu i inwestycji, wzmocnienia UE jako podmiotu globalnego, nowej strategii dotyczącej polityki przemysłowej UE, gospodarki o obiegu zamkniętym, inicjatywy na rzecz surowców, unii bezpieczeństwa i agendy miejskiej, wspólnej polityki rolnej UE oraz przepisów UE służących ograniczeniu hałasu i zanieczyszczenia powietrza.
Działania w ramach tego klastra przyczynią się w szczególności do realizacji celów unii energetycznej, zobowiązań wynikających z porozumienia paryskiego,a także celów jednolitego rynku cyfrowego, agendy na rzecz zatrudnienia, wzrostu i inwestycji, wzmocnienia Unii jako podmiotu globalnego, nowej strategii dotyczącej polityki przemysłowej Unii, planu działania dotyczącego gospodarki o obiegu zamkniętym, inicjatywy w sprawie europejskiego sojuszu na rzecz baterii, inicjatywy na rzecz surowców, strategii UE dotyczącej biogospodarki, unii bezpieczeństwa i agendy miejskiej, wspólnej polityki rolnej Unii oraz unijnych przepisów służących ograniczeniu hałasu i zanieczyszczenia powietrza. Przyczynią się także do ułatwienia państwom członkowskim osiągania krajowych celów ograniczania emisji. Należy zapewnić komplementarność i synergię w stosunku do działań w ramach innych programów unijnych.
Z uwagi na liczbę europejskich platform technologicznych i innowacyjnych w tej dziedzinie zaproszenia w ramach tego klastra powinny uwzględniać ich zalecenia.
Działania przyczynią się bezpośrednio do realizacji w szczególności następujących celów zrównoważonego rozwoju: Cel 7 – Czysta i dostępna energia; Cel 9 – Innowacyjność, przemysł i infrastruktura; Cel 11 – Zrównoważone miasta i społeczności; Cel 13 – Działania w dziedzinie klimatu.
Działania przyczynią się bezpośrednio do realizacji w szczególności następujących celów zrównoważonego rozwoju: Cel 7 – Czysta i dostępna energia; Cel 9 – Innowacyjność, przemysł i infrastruktura; Cel 11 – Zrównoważone miasta i społeczności; Cel 13 – Działania w dziedzinie klimatu.
__________________
__________________
17 Znaczne obniżenie emisyjności innych sektorów jest przedmiotem innych obszarów filaru „Globalne wyzwania i konkurencyjność przemysłowa” programu „Horyzont Europa”.
17 Znaczne obniżenie emisyjności innych sektorów jest przedmiotem innych obszarów filaru „Globalne wyzwania i konkurencyjność przemysłowa” programu „Horyzont Europa”.
Poprawka 74
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 – podpunkt 4.2 – podpunkt 4.2.1 – akapit 1
Skuteczne wdrożenie porozumienia paryskiego musi opierać się na podstawach naukowych, co wymaga ciągłego uaktualniania wiedzy na temat systemu klimatycznego Ziemi, a także na temat dostępnych opcji w zakresie łagodzenia zmiany klimatu i przystosowania się do niej, co pozwoli nakreślić systemowy i kompleksowy obraz wyzwań i możliwości dla gospodarki UE. Na tej podstawie opracowane zostaną oparte na wiedzy naukowej rozwiązania na rzecz racjonalnego pod względem kosztów przejścia na niskoemisyjne, odporne na zmianę klimatu i zasobooszczędne społeczeństwo.
Skuteczne wdrożenie porozumienia paryskiego musi opierać się na podstawach naukowych, co wymaga ciągłego uaktualniania wiedzy na temat systemu klimatycznego Ziemi, a także na temat dostępnych opcji w zakresie łagodzenia zmiany klimatu i przystosowania się do niej, co pozwoli nakreślić systemowy i kompleksowy obraz wyzwań i możliwości dla unijnej gospodarki. Na tej podstawie opracowane zostaną oparte na wiedzy naukowej rozwiązania na rzecz racjonalnego pod względem kosztów przejścia na niskoemisyjną gospodarkę lub gospodarkę o zerowych emisjach netto gazów cieplarnianych.
Poprawka 75
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 – podpunkt 4.2 – podpunkt 4.2.1 – akapit 2 – tiret -1 (nowe)
—  Identyfikacja kluczowych procesów w regionach polarnych dla lepszego rozwoju możliwości zarządzania, które ograniczą do minimum negatywne skutki dla ekosystemów i zwiększą wiedzę na temat zjawisk klimatycznych na świecie;
Poprawka 76
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 – podpunkt 4.2 – podpunkt 4.2.1 – akapit 2 – tiret 2
–   Ścieżki dekarbonizacji, działania łagodzące i strategie polityczne obejmujące wszystkie sektory gospodarki, zgodne z porozumieniem paryskim i celami zrównoważonego rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych;
–   Ścieżki redukcji emisji gazów cieplarnianych, działania łagodzące i strategie polityczne obejmujące wszystkie sektory gospodarki, zgodne z porozumieniem paryskim i celami zrównoważonego rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych;
Poprawka 77
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 – podpunkt 4.2 – podpunkt 4.2.1 – akapit 2 – tiret 4
–   Ścieżki adaptacji i strategie polityczne dla wrażliwych ekosystemów, krytycznych sektorów gospodarki i infrastruktury w UE (lokalne/regionalne/krajowe), w tym ulepszone narzędzia oceny ryzyka.
–   Ścieżki adaptacji i strategie polityczne, w tym udoskonalone narzędzia oceny i ograniczania ryzyka, dla wrażliwych ekosystemów, krytycznych sektorów gospodarki, krytycznej infrastruktury i środowisk miejskich na szczeblu lokalnym, regionalnym, krajowym i unijnym;
Poprawka 78
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 – podpunkt 4.2 – podpunkt 4.2.1 – akapit 2 – tiret 4 a (nowe)
–  Modele wzmacniania dyplomacji klimatycznej jako czynnik stymulujący współpracę międzynarodową.
Poprawka 79
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 – podpunkt 4.2 – podpunkt 4.2.2 – akapit 1
UE dąży do tego, aby stać się światowym liderem w dziedzinie przystępnych cenowo, bezpiecznych i zrównoważonych technologii energetycznych, które zwiększą jej konkurencyjność w globalnych łańcuchach wartości i pozycję na rynkach rozwoju. Zróżnicowane warunki klimatyczne, geograficzne, środowiskowe i społeczno-gospodarcze w UE, a także potrzeba zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego i dostępu do surowców wymagają szerokiego wachlarza rozwiązań energetycznych, w tym rozwiązań o charakterze nietechnicznym. Jeśli chodzi o technologie energii odnawialnej, konieczne jest dalsze obniżanie kosztów, poprawa wydajności, integracja z systemem energetycznym oraz opracowanie przełomowych technologii. Jeśli chodzi o paliwa kopalne, dekarbonizacja ich wykorzystania będzie miała zasadnicze znaczenie dla osiągnięcia celów w dziedzinie klimatu.
UE dąży do tego, aby stać się światowym liderem w dziedzinie przystępnych cenowo, bezpiecznych i zrównoważonych technologii energii ze źródeł odnawialnych, dzięki czemu zwiększy się jej konkurencyjność w globalnych łańcuchach wartości i pozycja na rynkach rozwoju. Zróżnicowane warunki klimatyczne, geograficzne, środowiskowe i społeczno-gospodarcze w UE, a także potrzeba zapewnienia ograniczenia zużycia energii, efektywności energetycznej, bezpieczeństwa dostaw energii i dostępu do surowców, w szczególności do surowców krytycznych, wymagają szerokiego wachlarza rozwiązań energetycznych, w tym rozwiązań o charakterze nietechnicznym. Transformacja energetyczna będzie dla UE, pragnącej pełnić rolę lidera, wyzwaniem w zakresie opracowywania rozwiązań dla unowocześnionej struktury rynku, przy jednoczesnej potrzebie znaczącej poprawy integracji z systemem. Jeśli chodzi o technologie energii odnawialnej, konieczne jest dalsze obniżanie kosztów i poprawa wydajności. To wymaga wsparcia stopniowych i przełomowych badań nad zaawansowanymi technologiami. Ponadto należy opracować i wprowadzić nowe przełomowe technologie oraz unowocześnić istniejące technologie. Jeśli chodzi o paliwa kopalne i surowce, ograniczenie ich wykorzystania będzie miało zasadnicze znaczenie dla osiągnięcia celów w dziedzinie klimatu.
Poprawka 80
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 – podpunkt 4.2 – podpunkt 4.2.2 – akapit 2 – tiret 1
–   Technologie i rozwiązania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych dotyczące wytwarzania energii elektrycznej, ogrzewania i chłodzenia, zrównoważonych paliw transportowych i nośników pośrednich, w różnej skali i na różnych etapach rozwoju, dostosowane do warunków geograficznych i rynków, zarówno w UE, jak i na całym świecie;
–   Technologie w zakresie energii ze źródeł odnawialnych, w tym dotyczące wytwarzania energii oceanicznej i jej podsektorów (m.in. energia wiatrowa, energia prądów morskich, energia fal), ogrzewania i chłodzenia, paliw, nośników pośrednich, takich jak technologie przetwarzania energii elektrycznej w gaz i wodór, w różnej skali i na różnych etapach rozwoju, dostosowane do warunków geograficznych i rynków, zarówno w Unii, jak i na całym świecie;
Poprawka 81
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 –podpunkt 4.2 – podpunkt 4.2.2 – akapit 2 – tiret 1 a (nowe)
–  Charakteryzujące się wysoką efektywnością energetyczną, niskoemisyjne lub bezemisyjne rozwiązania dotyczące wytwarzania energii;
Poprawka 82
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 – podpunkt 4.2 – podpunkt 4.2.2 – akapit 2 – tiret 2
–   Przełomowe technologie energii odnawialnej na potrzeby nowych zastosowań i przełomowych rozwiązań;
–   Przełomowe technologie energii odnawialnej na potrzeby zarówno nowych, jak i ugruntowanych lub znacząco udoskonalonych zastosowań i przełomowych rozwiązań;
Poprawka 83
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 – podpunkt 4.2 – podpunkt 4.2.2 – akapit 2 – tiret 2 a (nowe)
–  Technologie nowej generacji, w tym rozwój nowych materiałów, procesów produkcyjnych i metod operacyjnych w celu zwiększenia konkurencyjności przemysłu w zakresie technologii czystej energii;
Poprawka 84
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 – podpunkt 4.2 – podpunkt 4.2.2 – akapit 2 – tiret 2 b (nowe)
–  Badania i rozwój nowych modeli biznesowych, rozwiązań i usług tworzenia sprzyjających warunków rynkowych na poziomie regulacyjnym, administracyjnym i finansowym na potrzeby wydajnych z punktu widzenia użytkownika końcowego technologii i rozwiązań w zakresie energii ze źródeł odnawialnych.
Poprawka 85
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 – podpunkt 4.2 – podpunkt 4.2.3 – akapit 1
Spodziewany wzrost zmiennej produkcji energii elektrycznej i coraz częstszy wybór elektrycznego ogrzewania, chłodzenia i transportu stwarzają zapotrzebowanie na nowe podejścia do zarządzania siecią energetyczną. Oprócz dekarbonizacji celem jest zapewnienie przystępności cenowej, bezpieczeństwa i stabilności dostaw energii dzięki inwestycjom w innowacyjne technologie infrastruktury sieciowej oraz innowacyjne zarządzanie systemami. Magazynowanie energii w różnych formach będzie miało kluczowe znaczenie dla świadczenia usług sieciowych oraz poprawy i wzmocnienia przepustowości sieci. Wykorzystanie synergii między różnymi sieciami (np. sieciami elektroenergetycznymi, ciepłowniczymi i chłodniczymi, gazowymi, transportową infrastrukturą ładowania i tankowania paliw, sieciami wodorowymi, sieciami mobilności i telekomunikacyjnymi) oraz podmiotami (np. zakładami przemysłowymi, centrami danych, prosumentami) będzie miało zasadnicze znaczenie dla inteligentnego i zintegrowanego funkcjonowania odpowiedniej infrastruktury.
Spodziewany wzrost zmiennej produkcji energii elektrycznej i coraz częstszy wybór elektrycznego ogrzewania, chłodzenia i transportu wymagają nowego podejścia do zarządzania siecią energetycznąi wprowadzenia zdecentralizowanych rozwiązań w dziedzinie energetyki. Ponadto we włączaniu odnawialnych i niskoemisyjnych gazów dużą rolę odgrywa też infrastruktura gazowa.
Oprócz ograniczenia emisji gazów cieplarnianych celem jest zapewnienie przystępności cenowej, oszczędności energii, bezpieczeństwa i stabilności dostaw energii. Można to osiągnąć dzięki inwestycjom w łączenie sektorów i powiązane innowacyjne technologie sieciowe oraz infrastrukturę sieciową, zwiększoną elastyczność dyspozycyjnego wytwarzania energii, szczególnie z elastycznych źródeł energii odnawialnej oraz innowacyjne zarządzanie systemami, a także przez ułatwianie działań wspierających regulacyjne i społeczne innowacje, umiejętności oraz angażowanie podmiotów rynkowych, konsumentów i społeczności i zapewnianie im możliwości. Magazynowanie energii w różnych formach będzie miało kluczowe znaczenie dla świadczenia usług sieciowych oraz poprawy i wzmocnienia przepustowości sieci. Wykorzystanie synergii między różnymi sieciami (np. sieciami elektroenergetycznymi, ciepłowniczymi i chłodniczymi, gazowymi oraz magazynami gazu, transportową infrastrukturą ładowania i tankowania paliw, infrastrukturą wodorową i sieciami telekomunikacyjnymi) oraz podmiotami (np. zakładami przemysłowymi, operatorami sieci, centrami danych, prosumentami i konsumentami, społecznościami energetycznymi działającymi w zakresie energii ze źródeł odnawialnych), jak również zwiększone reagowanie na popyt oraz opracowywanie i wprowadzanie europejskich i międzynarodowych norm, będzie miało zasadnicze znaczenie dla inteligentnego i zintegrowanego funkcjonowania odpowiedniej infrastruktury.
Poprawka 86
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 – podpunkt 4.2 – podpunkt 4.2.3 – akapit 2 – tiret 1
–   Technologie i narzędzia umożliwiające sieciom elektroenergetycznym integrację odnawialnych źródeł energii i nowych obciążeń, takie jak elektromobilność i pompy ciepła;
–   Technologie i narzędzia umożliwiające istniejącym sieciom integrację odnawialnych źródeł energii i nowych obciążeń, takie jak elektromobilność, elektrolizery, ogniwa paliwowe, pompy ciepła, hydroliza na skalę przemysłową, magazynowanie energii elektrycznej i zdecentralizowana energia ze źródeł odnawialnych, jako kluczowe elementy racjonalnego pod względem kosztów, bezpiecznego, charakteryzującego się wysoką efektywnością systemu energetycznego opartego na odnawialnych źródłach energii;
Poprawka 87
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 – podpunkt 4.2 – podpunkt 4.2.3 – akapit 2 – tiret 2 a (nowe)
–  Zaprezentowanie stabilnych i niezawodnych systemów i sieci energetycznych na szczeblu regionalnym i lokalnym w oparciu o odnawialne źródła energii o nieprzewidywalnej i elastycznej charakterystyce produkcji;
Poprawka 88
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 – podpunkt 4.2 – podpunkt 4.2.3 – akapit 2 – tiret 3
–   Zintegrowane podejścia mające na celu dopasowanie produkcji i zużycia energii odnawialnej na poziomie lokalnym, w tym na wyspach, w oparciu o nowe usługi i inicjatywy wspólnotowe;
–   Zintegrowane podejście mające na celu zwiększenie, poprawę i dopasowanie produkcji i zużycia energii odnawialnej na poziomie lokalnym, w tym na wyspach, w oparciu o nowe usługi i technologie (w tym technologie równorzędnych, rozproszonych rejestrów, mechanizmy opomiarowania netto), jak równieżinicjatywy wspólnotowe (obejmujące działających pojedynczo lub wspólnie aktywnych konsumentów i prosumentów energii ze źródeł odnawialnych, społeczności energetyczne działające w zakresie energii ze źródeł odnawialnych oraz lokalne społeczności energetyczne);
Poprawka 89
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 – podpunkt 4.2 – podpunkt 4.2.3 – akapit 2 – tiret 3 a (nowe)
–  Systemowa analiza wpływu nowych technologii energetycznych, np. elastycznego wytwarzania energii, wykorzystania wodoru ze źródeł odnawialnych i syntetycznego gazu do magazynowania energii; badania i zintegrowane podejście w celu przekształcenia sieci gazu ziemnego w sieci ekologicznego wodoru lub sieci przesyłu ekologicznego metanu lub syntetycznego metanu;
Poprawka 90
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 – podpunkt 4.2 – podpunkt 4.2.3 – akapit 2 – tiret 4
–   Elastyczność sieci i synergia między różnymi źródłami energii, sieciami, infrastrukturą i podmiotami.
–   Elastyczność sieci i wytwarzania energii oraz niezawodność dostaw, w tym reagowanie na popyt i synergia między różnymi źródłami energii, sieciami, infrastrukturą (w tym już istniejącą) i podmiotami; technologie służące łączeniu sektorów w celu ułatwiania magazynowania energii oraz wykorzystania możliwości jej transportu;
Poprawka 91
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 – podpunkt 4.2 – podpunkt 4.2.3 – akapit 2 – tiret 4 a (nowe)
–  Czyste rozwiązania, które mogą zapewnić niezawodność systemu, uzupełniać odnawialne źródła energii i magazynowanie energii oparte na zastosowaniu elektryczności oraz umożliwić tworzenie dalej idących rozwiązań.
Poprawka 92
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 – podpunkt 4.2 – podpunkt 4.2.4 – wprowadzenie
4.2.4.   Budynki i obiekty przemysłowe w transformacji energetyki
4.2.4.   Budynki w transformacji energetycznej
Poprawka 93
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 – podpunkt 4.2 – podpunkt 4.2.4 – akapit 1
Budynki i instalacje przemysłowe odgrywają coraz aktywniejszą rolę podczas interakcji z systemem energetycznym. W związku z tym są one kluczowymi elementami przechodzenia na energię ze źródeł odnawialnych.
Budynki odgrywają coraz aktywniejszą rolę podczas interakcji z systemem energetycznym. W związku z tym są one kluczowymi elementami przechodzenia na odnawialne źródła energii i wyższą efektywność energetyczną.
Poprawka 94
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 – podpunkt 4.2 – podpunkt 4.2.4 – akapit 2
Budynki są ważnym czynnikiem wpływającym na jakość życia obywateli. Integracja różnych technologii, urządzeń i systemów oraz połączenie różnych zastosowań energii, budynków, a także ich mieszkańców i użytkowników oferuje bardzo wysoki potencjał poprawy w zakresie produkcji energii, jej magazynowania i efektywności.
Budynki są ważnym czynnikiem wpływającym na jakość życia obywateli. Integracja różnych technologii, urządzeń, systemów i norm oraz połączenie różnych zastosowań energii, budynków, a także ich mieszkańców i użytkowników oferuje bardzo wysoki potencjał poprawy w zakresie łagodzenia zmiany klimatu, produkcji energii, oszczędności energii oraz jej magazynowania i efektywności.
Poprawka 95
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 – podpunkt 4.2 – podpunkt 4.2.4 – akapit 3
Sektory przemysłu, w szczególności te energochłonne, mogłyby przyczynić się do dalszej poprawy efektywności energetycznej i sprzyjać integracji odnawialnych źródeł energii.
skreśla się
Poprawka 96
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 – podpunkt 4.2 – podpunkt 4.2.4 – akapit 4 – tiret 1
–   Energia elektryczna i cieplna między zakładem przemysłowym a operatorem systemu energetycznego;
–   Wymiana energii elektrycznej i cieplnej między budynkami, zakładem przemysłowym a operatorem systemu energetycznego;
Poprawka 97
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 – podpunkt 4.2 – podpunkt 4.2.4 – akapit 4 – tiret 3
–   Odpowiednie procesy, projekt i materiały;
–   Optymalizacja i zrównoważony charakter odpowiednich procesów, projektu i materiałów;
Poprawka 98
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 – podpunkt 4.2 – podpunkt 4.2.4 – akapit 4 – tiret 4
–   Inteligentne budynki i duże centra mobilności (porty, lotniska, centra logistyczne) jako aktywne elementy szerszych sieci energetycznych i innowacyjnych rozwiązań w zakresie mobilności;
–   Inteligentne budynki i duże centra mobilności (porty, lotniska, dworce kolejowe i centra logistyczne) jako aktywne elementy szerszych sieci energetycznych i innowacyjnych rozwiązań w zakresie mobilności;
Poprawka 99
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 – podpunkt 4.2 – podpunkt 4.2.4 – akapit 4 – tiret 5
–   Projektowanie, budowa, eksploatacja i rozbiórka budynków z uwzględnieniem całego cyklu życia, obiegu zamkniętego i efektywności środowiskowej, w celu osiągnięcia efektywności energetycznej i zasobooszczędności, odporności na zmianę klimatu i recyklingu;
–   Nowe metody, w tym inteligentne narzędzia i urządzenia, do celów projektowania, budowy (w tym z użyciem lekkich i odnawialnych materiałów), eksploatacji i rozbiórki budynków z uwzględnieniem całego cyklu życia, obiegu zamkniętego, efektywności środowiskowej, zrównoważonego charakteru i wydajności ekonomicznej, w celu osiągnięcia efektywności energetycznej i zasobooszczędności, odporności na zmianę klimatu, wpływu na emisję gazów cieplarnianych i recyklingu;
Poprawka 100
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 – podpunkt 4.2 – podpunkt 4.2.4 – akapit 4 – tiret 6
–   Nowe modele biznesowe, podejścia i usługi w zakresie finansowania renowacji, poprawy umiejętności budowlanych, zaangażowania użytkowników budynków i innych uczestników rynku;
–   Nowe modele biznesowe, podejścia i usługi w zakresie finansowania renowacji, na przykład płatności zaliczkowe ze zwrotem kosztów w ramach rachunków, poprawy umiejętności budowlanych, zaangażowania użytkowników budynków i innych uczestników rynku, takich jak władze lokalne lub społeczności energetyczne działające w zakresie energii ze źródeł odnawialnych;
Poprawka 101
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 – podpunkt 4.2 – podpunkt 4.2.4 – akapit 4 – tiret 7
–   Monitorowanie i optymalizacja charakterystyki energetycznej budynków;
–   Monitorowanie i optymalizacja charakterystyki energetycznej budynków zgodnie z celami ustanowionymi w dyrektywie w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (dyrektywa (UE) 2018/844), włącznie z wykorzystaniem zaawansowanych systemów zarządzania energią w budynkach;
Poprawka 102
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 – podpunkt 4.2 – podpunkt 4.2.4 – akapit 4 – tiret 8
–  Narzędzia i inteligentne urządzenia służące poprawie efektywności energetycznej budynków;
skreśla się
Poprawka 103
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 – podpunkt 4.2 – podpunkt 4.2.4 – akapit 4 – tiret 9
–   Procesy renowacji istniejących budynków w celu uzyskania „budynków o niemal zerowym zużyciu energii”.
–   Procesy renowacji istniejących budynków w celu uzyskania „budynków o niemal zerowym zużyciu energii” i innowacyjne technologie;
Poprawka 104
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 – podpunkt 4.2 – podpunkt 4.2.4 – akapit 4 – tiret 9 a (nowe)
–  Elastyczna produkcja energii, reagowanie na zapotrzebowanie, optymalizacja magazynowania energii.
Poprawka 105
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 – podpunkt 4.2 – podpunkt 4.2.4 a (nowy)
4.2.4a.  Obiekty przemysłowe w transformacji energetycznej
Sektory przemysłu, w szczególności te energochłonne, powinny przyczyniać się do dalszej poprawy efektywności energetycznej, ograniczać zużycie energii i sprzyjać integracji odnawialnych źródeł energii. Rola zakładów przemysłowych w systemie energetycznym zmienia się ze względu na konieczność ograniczenia emisji, w oparciu o elektryfikację bezpośrednią lub pośrednią, a także źródła materiałów wykorzystywanych do procesów produkcyjnych (np. wodoru). Kompleksy przemysłowe i wytwórcze, w których wiele różnych procesów odbywa się w bliskim sąsiedztwie, mogą zoptymalizować wymianę przepływu energii i innych zasobów (surowców) między nimi.
Ogólne kierunki
–  Technologie konwersji służące zrównoważonemu wykorzystaniu źródeł węgla w celu zwiększenia zasobooszczędności i ograniczenia emisji, w tym hybrydowe systemy energetyczne dla przemysłu i sektora energetycznego oferujące potencjał dekarbonizacji;
–  Demonstracja bezpośredniej i pośredniej elektryfikacji energochłonnych procesów przemysłowych;
–  Narzędzia i infrastruktura do kontroli procesów w zakładach produkcyjnych w celu optymalizacji przepływu energii i materiałów w interakcji z innymi zakładami produkcyjnymi i systemem energetycznym;
–  Elastyczność i wydajność energii elektrycznej, substratów i ciepła w zakładach przemysłowych i systemie energetycznym;
–  Ulepszone lub nowe procesy, projekty i materiały umożliwiające wydajne wykorzystanie lub wytwarzanie ciepła i chłodu oraz magazynowanie energii;
–  Lepsze efektywne wykorzystanie materiałów, co zmniejsza popyt na surowce o dużym zapotrzebowaniu na energię.
Poprawka 106
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 – podpunkt 4.2 – podpunkt 4.2.4 b (nowy)
4.2.4b.  Transformacja zagłębi węglowych
Blisko połowa państw członkowskich stoi przed wyzwaniem przygotowania spójnych strategii dla regionów skonfrontowanych z koniecznością stopniowego wycofywania się z wytwarzania energii z węgla brunatnego, kamiennego i innych paliw kopalnych. Priorytet ten będzie wiązać się z dążeniem do komplementarności z innymi instrumentami i programami UE.
Ogólne kierunki
–  Wspieranie rozwoju sprzyjających włączeniu społecznemu i sprawiedliwych strategii transformacyjnych; uwzględnienie aspektów społecznych, społeczno-gospodarczych i środowiskowych przy przekształcaniu zakładów;
–  Technologie i modele odblokowywania potencjału tych regionów, w tym sposoby na przyciągnięcie alternatywnych przedsiębiorstw innowacyjnych;
–  Badania nad sposobami rewitalizacji takich regionów pod kątem perspektyw zrównoważonego zatrudnienia i wzrostu, włącznie z badaniami nad przekwalifikowaniem pracowników.
Poprawka 107
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 – podpunkt 4.2 – podpunkt 4.2.5 – akapit 1
Szacuje się, że do 2050 r. ponad 80 % ludności UE będzie mieszkać na obszarach miejskich, które będą zatem zużywać znaczną część dostępnych zasobów, w tym energii, oraz będą obszarami szczególnie narażonymi na niekorzystne skutki meteorologiczne w związku ze zmianą klimatu i katastrofami naturalnymi, które już teraz są odczuwalne, a w przyszłości sytuacja jeszcze się pogorszy. Kluczowym wyzwaniem jest znaczne zwiększenie ogólnej efektywności energetycznej i zasobooszczędności, a także zwiększenie odporności na zmianę klimatu w miastach Europy w sposób całościowy, obejmujący budynki, systemy energetyczne, mobilność, zmianę klimatu, a także wodę, glebę, jakość powietrza, odpady i hałas. Należy zbadać i wykorzystać synergię z polityką i działalnością dotyczącą obszarów miejskich finansowaną z EFRR.
Szacuje się, że do 2050 r. ponad 80 % ludności UE będzie mieszkać na obszarach miejskich, które będą zatem zużywać znaczną część dostępnych zasobów, w tym energii, oraz będą obszarami szczególnie narażonymi na niekorzystne skutki meteorologiczne w związku ze zmianą klimatu i katastrofami naturalnymi, które już teraz są odczuwalne, a w przyszłości sytuacja jeszcze się pogorszy. Kluczowym wyzwaniem jest znaczne zwiększenie ogólnej efektywności energetycznej i zasobooszczędności, a także zwiększenie odporności na zmianę klimatu w gminach i miastach Europy w sposób całościowy, obejmujący budynki, systemy energetyczne, transport i mobilność, łagodzenie zmiany klimatu, a także wodę, glebę, jakość powietrza, odpady i hałas. Należy zbadać i wykorzystać synergię z polityką i działalnością dotyczącą obszarów miejskich finansowaną z EFRR.
Poprawka 108
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 – podpunkt 4.2 – podpunkt 4.2.5 – akapit 2 – tiret 1
–   Miejskie i lokalne systemy energetyczne/wspierające mobilność w celu wdrożenia w całej UE niskoemisyjnych obszarów o dodatnim bilansie energetycznym oraz bezemisyjnej mobilności i logistyki do 2050 r., co zwiększy globalną konkurencyjność zintegrowanych rozwiązań unijnych;
–   Miejskie, lokalne i wiejskie systemy energetyczne/wspierające mobilność w celu wdrożenia w całej Unii niskoemisyjnych obszarów o dodatnim bilansie energetycznym oraz bezemisyjnej mobilności i logistyki do 2050 r., co zwiększy globalną konkurencyjność zintegrowanych rozwiązań unijnych;
Poprawka 109
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 – podpunkt 4.2 – podpunkt 4.2.5 – akapit 2 – tiret 2
–   Planowanie przestrzenne, infrastruktura i systemy w miastach, w tym wzajemne interfejsy i interoperacyjność, rozwiązania oparte na przyrodzie oraz wykorzystanie technologii cyfrowych oraz usług i danych sektora kosmicznego, z uwzględnieniem skutków prognozowanej zmiany klimatu i odporności na zmiany klimatu;
–   Planowanie przestrzenne, infrastruktura i systemy w miastach i na obszarach wiejskich, w tym wzajemne interfejsy i interoperacyjność, normalizacja, rozwiązania oparte na przyrodzie oraz wykorzystanie bezpiecznych technologii cyfrowych oraz usług i danych sektora kosmicznego, z uwzględnieniem skutków prognozowanej zmiany klimatu i łagodzenia zmiany klimatu;
Poprawka 110
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 – podpunkt 4.2 – podpunkt 4.2.5 – akapit 2 – tiret 3
–   Jakość życia obywateli, bezpieczna mobilność, innowacje społeczne w miastach, zdolność miast do wprowadzenia obiegu zamkniętego i regeneracji, ograniczony ślad środowiskowy i zmniejszenie zanieczyszczenia;
–   Jakość życia obywateli, bezpieczna i multimodalna mobilność, w tym poruszanie się na pieszo i na rowerze, innowacje społeczne w miastach i na obszarach wiejskich, zdolność miast do wprowadzenia obiegu zamkniętego i regeneracji, ograniczone oddziaływanie na środowisko i zmniejszenie zanieczyszczenia;
Poprawka 111
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 – podpunkt 4.2 – podpunkt 4.2.6 – akapit 1
Przejście na czyste technologie, łączność i automatyzację będzie zależało od odpowiedniego tempa projektowania i produkcji statków powietrznych, pojazdów i statków uwzględniających różne technologie i przyspieszających ich wprowadzanie. Zwiększenie komfortu, efektywności, przystępności cenowej, przy jednoczesnym ograniczeniu wpływu na środowisko, zdrowie ludzi oraz na wykorzystanie energii w całym cyklu życia jest nadal niezwykle ważnym celem. Innowacyjna infrastruktura transportowa o wysokim potencjale ma zasadnicze znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania wszystkich rodzajów transportu w świetle zwiększonego zapotrzebowania na mobilność i szybko zmieniających się systemów technologicznych. Zintegrowane podejście do infrastruktury i rozwoju pojazdów/statków/statków powietrznych wymaga szczególnej uwagi również w celu zminimalizowania wykorzystania energii i wpływu na środowisko.
Przejście na czyste technologie, łączność i automatyzację będzie zależało od odpowiedniego tempa projektowania i produkcji statków powietrznych, pojazdów i statków uwzględniających różne technologie i przyspieszających ich wprowadzanie. Zwiększenie komfortu, efektywności, przystępności cenowej, przy jednoczesnym ograniczeniu wpływu na klimat, środowisko, zdrowie ludzi oraz na wykorzystanie energii w całym cyklu życia jest nadal niezwykle ważnym celem. Innowacyjna infrastruktura transportowa o wysokim potencjale ma zasadnicze znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania wszystkich rodzajów transportu w świetle zwiększonego zapotrzebowania na mobilność i szybko zmieniających się systemów technologicznych. Zintegrowane podejście do infrastruktury i rozwoju pojazdów/statków/statków powietrznych wymaga szczególnej uwagi również w celu zminimalizowania wykorzystania energii i wpływu na środowisko.
Poprawka 112
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 – podpunkt 4.2 – podpunkt 4.2.6 – akapit 2 – tiret 2
–   Koncepcje i projekty pojazdów/statków/statków powietrznych, w tym ich części zamiennych, wykorzystujące udoskonalone materiały i struktury, efektywność, magazynowanie i odzysk energii, bezpieczeństwo i zabezpieczenia o mniejszym wpływie na środowisko i zdrowie;
–   Koncepcje i projekty pojazdów/statków/statków powietrznych, w tym ich części zamiennych i modułów. wykorzystujące udoskonalone materiały i konstrukcje, rozwiązania w zakresie oprogramowania i aktualizacji, zaawansowane systemy zabezpieczeń przed piractwem, efektywność, magazynowanie i odzysk energii, bezpieczeństwo i zabezpieczenia o zminimalizowanym wpływie na środowisko i zdrowie;
Poprawka 113
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 – podpunkt 4.2 – podpunkt 4.2.7 – akapit 1
Aby UE mogła osiągnąć swoje cele w zakresie jakości powietrza, klimatu i energii, w tym ograniczenie emisji gazów cieplarnianych o 60 % do 2050 r. oraz ograniczenie hałasu, będzie musiała rozważyć na nowo cały system mobilności obejmujący użytkowników, pojazdy, paliwa i infrastrukturę. Konieczne będzie również wdrożenie niskoemisyjnych alternatywnych źródeł energii oraz absorpcja przez rynek bezemisyjnych pojazdów/statków/statków powietrznych. Oprócz szkodliwych skutków emisji gazów cieplarnianych, transport przyczynia się w znacznym stopniu do niskiej jakości powietrza i hałasu w Europie, co ma negatywne konsekwencje dla zdrowia obywateli18. W oparciu o postępy w zakresie elektryfikacji oraz wykorzystania ogniw paliwowych w samochodach osobowych, autobusach i pojazdach lekkich niezbędne jest przyspieszenie rozwiązań w zakresie badań naukowych i innowacji dotyczących innych sektorów, takich jak lotnictwo, transport morski i śródlądowy i samochody ciężarowe.
Osiągnięcie celów w zakresie jakości powietrza, klimatu i energii, a także ograniczenie hałasu, będzie wymagać od Unii ponownego rozważenia całego systemu mobilności obejmującego użytkowników, pojazdy, paliwa, systemy pomiaru CO2, infrastrukturę, wykorzystanie przestrzeni kosmicznej, a także nowe rozwiązania transportowe. Unia będzie również wymagać wdrożenia niskoemisyjnych alternatywnych źródeł energii oraz absorpcji przez rynek bezemisyjnych pojazdów/statków/statków powietrznych. Oprócz szkodliwych skutków emisji gazów cieplarnianych, transport przyczynia się w znacznym stopniu do niskiej jakości powietrza i hałasu w Europie, co ma negatywne konsekwencje dla zdrowia obywateli18. W oparciu o dotychczasowe postępy w zakresie wytwarzania i wykorzystywania paliw alternatywnych, elektryfikacji, technologii wodorowych, biopaliw i biogazu, wykorzystania ogniw paliwowych, ulepszenia silników spalinowych oraz dostosowania ich do paliw odnawialnych i innych zrównoważonych technologii dla samochodów osobowych, autobusów, pojazdów ciężarowych i pojazdów lekkich niezbędne jest przyspieszenie rozwiązań w zakresie badań i innowacji dla innych sektorów, takich jak lotnictwo, kolej, transport morski i śródlądowy.
__________________
__________________
18 Około jedna trzecia obywateli UE mieszka na obszarach miejskich, gdzie poziomy stężenia zanieczyszczeń przekraczają poziomy dopuszczalne.
18 Około jedna trzecia obywateli UE mieszka na obszarach miejskich, gdzie poziomy stężenia zanieczyszczeń przekraczają poziomy dopuszczalne.
Poprawka 114
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 – podpunkt 4.2 –pod punkt 4.2.7 – akapit 2 – tiret 1
–   Elektryfikacja wszystkich rodzajów transportu (np. baterie, ogniwa paliwowe, hybrydyzacja itp.), w tym nowe technologie dla układów napędowych pojazdów/statków/statków powietrznych, szybkie ładowanie/tankowanie, technologie odzyskiwania energii oraz przyjazne dla użytkownika i dostępne interfejsy z infrastrukturą ładowania, zapewniające interoperacyjność i niezakłócone świadczenie usług; opracowanie i wprowadzenie konkurencyjnych, bezpiecznych, zrównoważonych baterii o dużej mocy dla pojazdów nisko- i bezemisyjnych;
–   Obniżenie emisyjności wszystkich rodzajów transportu, również za pomocą mobilności elektrycznej (np. baterie podlegające recyklingowi, ogniwa paliwowe, wszystkie rodzaje hybrydyzacji itp.), oraz nowe technologie dla układów napędowych pojazdów/statków/statków powietrznych, szybkie ładowanie/tankowanie, technologie odzyskiwania energii oraz przyjazne dla użytkownika i dostępne interfejsy z infrastrukturą tankowania i ładowania, zapewniające interoperacyjność i niezakłócone świadczenie usług; opracowanie i wprowadzenie konkurencyjnych, bezpiecznych, nadających się do recyklingu, zrównoważonych baterii o dużej mocy dla pojazdów nisko- i bezemisyjnych;
Poprawka 115
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 – podpunkt 4.2 – podpunkt 4.2.7 – akapit 2 – tiret 2
–   Zrównoważone nowe paliwa i nowe inteligentne pojazdy/statki/statki powietrzne wykorzystujące istniejące i przyszłe modele mobilności i infrastrukturę wspierającą; technologie i rozwiązania dla użytkowników w zakresie interoperacyjności i niezakłóconego świadczenia usług;
–   Zrównoważone nowe paliwa i nowe inteligentne pojazdy/statki/statki powietrzne wykorzystujące istniejące i przyszłe modele mobilności i infrastrukturę wspierającą; technologie i rozwiązania dla użytkowników w zakresie interoperacyjności i niezakłóconego świadczenia usług; cichsze i bardziej przyjazne dla środowiska statki powietrzne;
Poprawka 116
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 – podpunkt 4.2 – podpunkt 4.2.7 – akapit 2 – tiret 3
–   Ograniczenie wpływu mobilności na środowisko i zdrowie ludzi.
–   Minimalizacja wpływu mobilności na środowisko i zdrowie ludzi, również przez zbadanie potencjału nowej generacji zdalnych czujników do pomiaru zanieczyszczenia w sektorze mobilności.
Poprawka 117
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 – podpunkt 4.2 – podpunkt 4.2.8 – akapit 1
Inteligentna mobilność pomoże zapewnić efektywność, bezpieczeństwo i odporność mobilności „od drzwi do drzwi” oraz wszystkich jej elementów, w szczególności poprzez wykorzystanie technologii cyfrowych, zaawansowanej nawigacji satelitarnej (EGNOS/Galileo) oraz sztucznej inteligencji. Nowe technologie przyczynią się do optymalizacji wykorzystania i efektywności infrastruktury transportowej i sieci, poprawy multimodalności i łączności, optymalizacji zarządzania ruchem oraz stosowania innowacyjnych rozwiązań i usług w zakresie transportu, ograniczając w ten sposób zatory komunikacyjne i negatywny wpływ na środowisko i oferując obywatelom i przedsiębiorstwom lepsze usługi w zakresie mobilności i logistyki. Mobilność oparta na sieci i zautomatyzowana wraz z infrastrukturą wspomagającą poprawią efektywność i bezpieczeństwo wszystkich rodzajów transportu.
Inteligentna mobilność pomoże zapewnić efektywność, bezpieczeństwo i odporność mobilności „od drzwi do drzwi” oraz wszystkich jej elementów, w szczególności poprzez wykorzystanie nowych technologii cyfrowych, zaawansowanej nawigacji satelitarnej (EGNOS/Galileo) oraz sztucznej inteligencji. Nowe technologie, w tym sieć systemów, przyczynią się do optymalizacji wykorzystania i efektywności infrastruktury transportowej i sieci, poprawy multimodalności i łączności, optymalizacji zarządzania ruchem, stosowania innowacyjnych rozwiązań, standardów i usług w zakresie transportu, ograniczając w ten sposób zatory komunikacyjne i negatywny wpływ na środowisko i oferując obywatelom i przedsiębiorstwom lepsze usługi w zakresie mobilności i logistyki. Mobilność oparta na sieci i zautomatyzowana wraz z infrastrukturą wspomagającą poprawią efektywność i bezpieczeństwo wszystkich rodzajów transportu.
Poprawka 118
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 – podpunkt 4.2 – podpunkt 4.2.8 – akapit 2 – tiret 1
–   Cyfrowe zarządzanie sieciami i ruchem: zaawansowane systemy wspomagania decyzji; zarządzanie ruchem nowej generacji (w tym zarządzanie siecią i ruchem multimodalnym); przyczynianie się do niezakłóconej, multimodalnej i wzajemnie połączonej mobilności pasażerów i towarów; wykorzystanie i ograniczenia dużych zbiorów danych; wykorzystanie innowacyjnego pozycjonowania/nawigacji satelitarnej (EGNOS/Galileo);
–   Cyfrowe zarządzanie sieciami, ruchem i wykorzystaniem przestrzeni kosmicznej: zaawansowane systemy wspomagania decyzji; zarządzanie ruchem nowej generacji (w tym zarządzanie siecią i ruchem multimodalnym); przyczynianie się do niezakłóconej, multimodalnej i wzajemnie połączonej mobilności pasażerów i towarów; wykorzystanie i ograniczenia dużych zbiorów danych; wykorzystanie innowacyjnego pozycjonowania/nawigacji satelitarnej (EGNOS/Galileo) ze zrozumieniem nowych zachowań związanych ze zmianami w mobilności;
Poprawka 119
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 – podpunkt 4.2 – podpunkt 4.2.8 – akapit 2 – tiret 3
–   Technologie i operacje kolejowe w celu zapewnienia systemu kolei o wysokim potencjale, cichego, interoperacyjnego i zautomatyzowanego;
–   Technologie i operacje kolejowe w celu zapewnienia systemu kolei dla pasażerów o wysokim potencjale, atrakcyjnego, cichego, w pełni podłączonego do sieci, interoperacyjnego, transgranicznego i zautomatyzowanego dostosowanego do wymogów transportu pasażerskiego, jak i towarowego;
Poprawka 120
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 – podpunkt 4.2 – podpunkt 4.2.8 – akapit 2 – tiret 4
–   Oparte na sieci, współpracujące i zautomatyzowane systemy i usługi w zakresie mobilności, w tym rozwiązania technologiczne i nietechnologiczne.
–   Oparte na sieci, współpracujące, interoperacyjne i zautomatyzowane systemy i usługi w zakresie mobilności, w tym rozwiązania technologiczne i nietechnologiczne, takie jak zmiany zachowania użytkownika i modele mobilności;
Poprawka 121
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 – podpunkt 4.2 – podpunkt 4.2.8 – akapit 2 – tiret 4 a (nowe)
–  Nowe lub ulepszone usługi i modele biznesowe, dzięki którym użytkownik wchodzi w interakcje z różnymi inteligentnymi rozwiązaniami;
Poprawka 122
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 – podpunkt 4.2 – podpunkt 4.2.8 – akapit 2 – tiret 4 b (nowe)
–  Pomysł, rozwój, konsekwencje, projekt, badania, zatwierdzenie i metody jako część bezpiecznego systemu zautomatyzowanej jazdy w ruchu mieszanym;
Poprawka 123
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 – podpunkt 4.2 – podpunkt 4.2.8 – akapit 2 – tiret 4 c (nowe)
–  Inteligentne rozwiązania żeglugowe na rzecz bezpieczniejszych, bardziej wydajnych operacji wodnych;
Poprawka 124
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 – podpunkt 4.2 – podpunkt 4.2.8 – akapit 2 – tiret 4 d (nowe)
–  Nowe systemy i technologie w zakresie zarządzania portami i podłączenia portów do sieci.
Poprawka 125
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 – podpunkt 4.2 – podpunkt 4.2.9 – akapit 1
Masowe, skoncentrowane i zdecentralizowane rozwiązania w zakresie magazynowania (chemicznego, elektrochemicznego, mechanicznego i termicznego) na potrzeby systemu energetycznego zwiększą efektywność, elastyczność, niezależność technologii i dostępność, a także bezpieczeństwo dostaw. Niskoemisyjny, zdekarbonizowany transport będzie wymagał coraz większego udziału pojazdów elektrycznych lub pojazdów o innym alternatywnym napędzie, których baterie będą bardziej wydajne, tańsze, nadające się do recyklingu i ponownego użycia; niezbędne będą także lokalne dostawy paliw syntetycznych/odnawialnych, takich jak wodór, oraz innowacyjne rozwiązania w zakresie magazynowania na miejscu.
Masowe, skoncentrowane i zdecentralizowane rozwiązania w zakresie magazynowania (chemicznego, elektrochemicznego, mechanicznego i termicznego) na potrzeby systemu energetycznego zwiększą efektywność, elastyczność, niezależność technologii i dostępność, a także bezpieczeństwo dostaw. Niskoemisyjny, zdekarbonizowany transport będzie wymagał coraz większego udziału pojazdów elektrycznych lub pojazdów o innym alternatywnym napędzie, których baterie będą bardziej wydajne, tańsze, nadające się w znacznym stopniu do recyklingu i ponownego użycia i z niskim oddziaływaniem na środowisko; niezbędne będą także lokalne dostawy paliw o niskiej zawartości węgla, takich jak wodór oparty na rozwiązaniach niskoemisyjnych lub odnawialnych oraz innowacyjne rozwiązania w zakresie magazynowania na miejscu.
Poprawka 126
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 – podpunkt 4.2 – podpunkt 4.2.9 – akapit 2 – tiret 1
–   Technologie, w tym płynne i gazowe paliwa odnawialne oraz związane z nimi łańcuchy wartości, na potrzeby w zakresie dziennego lub sezonowego magazynowania energii;
–   Technologie, w tym płynne i gazowe paliwa niskoemisyjne oraz związane z nimi łańcuchy wartości, na potrzeby w zakresie dziennego lub sezonowego magazynowania energii, w tym ich wpływ na środowisko i klimat;
Poprawka 127
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 – podpunkt 4.2 – podpunkt 4.2.9 – akapit 2 – tiret 2
–   Baterie i łańcuch wartości UE, w tym projekt, technologie produkcji ogniw baterii na dużą skalę, ponowne użycie i metody recyklingu;
–   Baterie i łańcuch wartości UE, w tym projekt, technologie produkcji ogniw baterii na dużą skalę, duża moc i wysoka gęstość energii, wskaźniki szybkiego ładowania, niskie oddziaływanie na środowisko, ponowne użycie, i wysoki stopień zdatności do recyklingu, zaawansowane rozwiązania materiałowe w zakresie metod magazynowania energii, a także potrzeby w obszarze normalizacji;
Poprawka 128
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 4 – podpunkt 4.2 – podpunkt 4.2.9 – akapit 2 – tiret 3
–   Niskoemisyjny wodór, w tym ogniwa paliwowe, oraz unijny łańcuch wartości – od projektu po końcowe wykorzystanie w różnych zastosowaniach.
–   Rozwiązania oparte na źródłach odnawialnych elektrolizy i ogniwa paliwowe, w unijnym łańcuchu wartości – od projektu po końcowe wykorzystanie w różnych zastosowaniach.
Poprawka 129
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – wprowadzenie
5.   KLASTER „ŻYWNOŚĆ I ZASOBY NATURALNE”
5.   KLASTER „ŻYWNOŚĆ, ZASOBY NATURALNE I ROLNICTWO
Poprawka 130
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.1 – akapit 1
Działalność człowieka wywiera coraz większą presję na gleby, morza i oceany, wodę, powietrze, różnorodność biologiczną i inne zasoby naturalne. Zaopatrzenie w żywność ludności naszej planety jest bezpośrednio uzależnione od stanu systemów i zasobów naturalnych. Jednakże, w połączeniu ze zmianą klimatu, rosnące zapotrzebowanie ludzkości na zasoby naturalne wytwarza presje środowiskowe wykraczające daleko poza zrównoważone poziomy, wpływając na ekosystemy i ich zdolność do świadczenia usług na rzecz dobrostanu człowieka. Koncepcje gospodarki o obiegu zamkniętym, biogospodarki oraz niebieskiej gospodarki stanowią okazję do zrównoważenia celów środowiskowych, społecznych i gospodarczych oraz do wprowadzenia działalności człowieka na drogę do zrównoważonego rozwoju.
Działalność człowieka wywiera coraz większą presję na gleby, morza i oceany, wodę, powietrze, różnorodność biologiczną i inne zasoby naturalne. Zaopatrzenie w żywność ludności naszej planety jest bezpośrednio uzależnione od stanu systemów i zasobów naturalnych. Jednakże, w połączeniu ze zmianą klimatu, rosnące zapotrzebowanie ludzkości na zasoby naturalne wytwarza presje środowiskowe wykraczające daleko poza zrównoważone poziomy, wpływając na ekosystemy i ich zdolność do świadczenia usług utrzymujących dobrostan człowieka w dłuższym horyzoncie czasowym. Wzrost produkcji żywności nie jest dostosowany do wzrostu liczby ludności na świecie i z tego względu potrzebujemy przełomu w intensyfikacji zrównoważonej produkcji żywności. Jednocześnie musimy zadbać o to, aby żywienie i zdrowie miały zasadnicze znaczenie dla naszych systemów produkcji żywności.
Koncepcje gospodarki o obiegu zamkniętym, agroekologii, zrównoważonego rolnictwa, biogospodarki oraz niebieskiej gospodarki stanowią okazję do zrównoważenia celów środowiskowych, społecznych i gospodarczych oraz do wprowadzenia działalności człowieka na drogę do zrównoważonego rozwoju..
Poprawka 131
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.1 – akapit 2
Osiągnięcie celów zrównoważonego rozwoju, zagwarantowanie produkcji i konsumpcji bezpiecznej i zdrowej żywności, promowanie zrównoważonych praktyk w rolnictwie, akwakulturze, rybołówstwie i leśnictwie, zapewnienie dostępu do czystej wody, gleby i powietrza dla wszystkich, oczyszczanie mórz i oceanów oraz zachowanie, dostosowanie i odtworzenie niezbędnych naturalnych systemów naszej planety i środowiska wymaga wykorzystania potencjału badań naukowych i innowacji. Zrozumienie sposobów przejścia na model zrównoważonego rozwoju oraz przezwyciężenia odpornych barier jest jednak niewielkie. Przejście na model zrównoważonej konsumpcji i produkcji oraz przywrócenie zdrowia planety wymaga inwestycji w technologie, nowe modele biznesowe oraz innowacje społeczne i środowiskowe. Stwarza to nowe możliwości zrównoważonej, odpornej, innowacyjnej i odpowiedzialnej gospodarki europejskiej, a także zwiększa zasobooszczędność, wydajność i konkurencyjność oraz przyczynia się do tworzenia miejsc pracy i wzrostu gospodarczego.
Osiągnięcie celów zrównoważonego rozwoju i zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych, zagwarantowanie produkcji i konsumpcji bezpiecznej i zdrowej żywności, promowanie zrównoważonych praktyk w rolnictwie, hodowli zwierząt gospodarskich, akwakulturze, rybołówstwie i leśnictwie, zapewnienie dostępu do czystej wody, gleby i powietrza dla wszystkich, oczyszczanie mórz i oceanów oraz wód śródlądowych, a także zachowanie, dostosowanie i odtworzenie niezbędnych naturalnych systemów naszej planety i środowiska wymaga wykorzystania potencjału badań naukowych i innowacji. Zrozumienie sposobów przejścia na model zrównoważonego rozwoju oraz przezwyciężenia odpornych barier jest jednak niewielkie. Przejście na model zrównoważonej produkcji, konsumpcji i przywrócenie ekosystemów i zasobów naturalnych, a także wzmocnienie i zasilanie bazy zasobów, od których zależy rolnictwo, wymaga inwestycji w badania naukowe i technologiczne, normalizację i nowe modele biznesowe wspierające innowacje społeczne i środowiskowe, w tym internalizacji kosztów związanych ze środowiskiem w naszych gospodarkach, gromadzenia większej ilości danych o lepszej jakości na temat oddziaływania różnych strategii politycznych. Stwarza to nowe możliwości zrównoważonej, odpornej, innowacyjnej i odpowiedzialnej gospodarki europejskiej, a także zwiększa zasobooszczędność oraz zdolność i stan zasobów naturalnych, długoterminową produktywność i długoterminową konkurencyjność, rentowność obszarów wiejskich oraz miejsca pracy o wysokiej jakości i zrównoważony wzrost gospodarczy i społeczny.
Poprawka 132
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.1 – akapit 3
Działania pozwolą na stworzenie bazy wiedzy i będą dostarczać rozwiązań w celu: zrównoważonego zarządzania zasobami naturalnymi i morskimi oraz ich wykorzystywania, a także zwiększenia roli systemów lądowych i wodnych jako pochłaniaczy dwutlenku węgla; zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego i bezpiecznej, zdrowej i odżywczej diety; przyspieszenia przejścia z gospodarki linearnej opartej na paliwach kopalnych na zasobooszczędną, odporną, niskoemisyjną gospodarkę o obiegu zamkniętym oraz wspierania rozwoju zrównoważonej gospodarki opartej na biotechnologii i niebieskiej gospodarki; oraz rozwoju odpornych i dynamicznych obszarów wiejskich, przybrzeżnych i miejskich.
Podejścia wielodyscyplinarne i transdyscyplinarne, wykorzystujące wiedzę fachową i doświadczenie podmiotów uczestniczących w łańcuchach wartości, pomogą stworzyć bazę wiedzy i dostarczenia rozwiązań w celu: ochrony, zrównoważonego zarządzania zasobami naturalnymi i wodnymi oraz ich wykorzystywania; wzmocnienia zrównoważonego wzrostu systemów lądowych i wodnych; zwiększenia pochłaniania dwutlenku węgla; zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego i żywieniowego na dostatecznym poziomie, unikania marnotrawstwa oraz nadprodukcji i zapewnienia bezpiecznej, zdrowej i odżywczej diety; przyspieszenia przejścia na zrównoważone modele we wszystkich formach rolnictwa, w tym rolnictwa konwencjonalnego i ekologicznego; przyspieszenia przejścia z gospodarki linearnej opartej na paliwach kopalnych na zasobooszczędną, odporną, niskoemisyjną gospodarkę o obiegu zamkniętym oraz wspierania rozwoju zrównoważonej gospodarki opartej na biotechnologii i niebieskiej gospodarki; oraz rozwoju odpornych i dynamicznych obszarów wiejskich, przybrzeżnych i miejskich.
Poprawka 133
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.1 – akapit 4
Przyczynią się one do utrzymania i zwiększenia różnorodności biologicznej i długofalowego świadczenia usług ekosystemowych, przystosowania się do zmiany klimatu i sekwestracji dwutlenku węgla (zarówno na lądzie, jak i na morzu). Przyczynią się do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych i innych emisji, odpadów i zanieczyszczeń z produkcji podstawowej (zarówno ze źródeł lądowych, jak i wodnych), z przetwórstwa, konsumpcji i innej działalności człowieka. Będą stymulować inwestycje, wspierając przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym, biogospodarkę i niebieską gospodarkę, przy jednoczesnej ochronie zdrowia i integralności środowiska.
Ponadto spełnienie tych celów pomoże w utrzymaniu i zwiększeniu różnorodności biologicznej, zarówno dzikiej, jak i uprawnej, i długofalowego świadczenia usług ekosystemowych, łagodzenia skutków zmiany klimatu i przystosowania się do niej oraz pochłaniania dwutlenku węgla (zarówno na lądzie, jak i w wodach). Przyczynią się one do utrzymania różnorodności biologicznej i zagwarantowania długofalowego świadczenia usług ekosystemowych, a także ograniczenia emisji gazów cieplarnianych i innych emisji, odpadów i zanieczyszczeń z produkcji podstawowej (zarówno ze źródeł lądowych, jak i wodnych), z przetwórstwa, konsumpcji i innej działalności człowieka. Będą stymulować inwestycje, wspierając przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym, zrównoważone rolnictwo, biogospodarkę i niebieską gospodarkę, przy jednoczesnej ochronie zdrowia, zrównoważoności i integralności środowiska. Cel ten będzie ponadto służył poprawie podstawowej wiedzy na temat stanu różnorodności biologicznej przez rozwój, zatwierdzenie i standaryzację porównywalnych metod ogólnounijnych.
Poprawka 134
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.1 – akapit 5
Będą one również sprzyjać aktywnemu podejściu do badań naukowych i innowacji, w tym podejściu opierającemu się na zaangażowaniu wielu podmiotów, oraz rozwojowi systemów wiedzy i innowacji na szczeblu lokalnym, regionalnym, krajowym i europejskim. Innowacje społeczne angażujące obywateli oraz zaufanie do innowacji będą miały zasadnicze znaczenie dla zachęcania do tworzenia nowych modeli zarządzania, produkcji i konsumpcji.
Będą one również sprzyjać aktywnemu podejściu do badań naukowych i innowacji, w tym podejściu opierającemu się na zaangażowaniu wielu podmiotów, oraz rozwojowi systemów wiedzy i innowacji na szczeblu lokalnym, regionalnym, krajowym i europejskim. Włączenie wszystkich podmiotów rolno-spożywczego łańcucha dostaw we współtworzenie wiedzy i dzielenie się nią mogłoby wesprzeć rozwój i wdrożenie zrównoważonych innowacji w rolnictwie ukierunkowanych na wyzwania związane z systemem żywnościowym, w tym dostosowanie do zmiany klimatu i łagodzenie tej zmiany. Innowacje społeczne angażujące obywateli oraz zaufanie do innowacji będą miały zasadnicze znaczenie dla zachęcania do tworzenia nowych modeli zarządzania, produkcji i konsumpcji.
Poprawka 135
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.1 – akapit 6
Ponieważ wyzwania te są złożone, wzajemnie powiązane i mają charakter globalny, działania będą przebiegały zgodnie z podejściem systemowym, we współpracy z państwami członkowskimi i partnerami międzynarodowymi, z wykorzystaniem innych źródeł finansowania i innych inicjatyw politycznych. Będzie się to wiązało z wykorzystywaniem, na potrzeby użytkowników, dużych zbiorów danych środowiskowych, pochodzących z programów Copernicus, EGNOS/Galileo, INSPIRE, europejskiej chmury dla otwartej nauki, Globalnej Sieci Systemów Obserwacji Ziemi, CEOS, EMODnet.
Ponieważ wyzwania te są złożone, wzajemnie powiązane i mają charakter globalny, działania będą przebiegały także zgodnie z podejściem systemowym, we współpracy z państwami członkowskimi i partnerami międzynarodowymi, z wykorzystaniem innych źródeł finansowania i innych inicjatyw politycznych. Będzie się to wiązało z wykorzystywaniem, na potrzeby użytkowników, dużych zbiorów danych środowiskowych, pochodzących z programów Copernicus, EGNOS/Galileo, INSPIRE, europejskiej chmury dla otwartej nauki, Globalnej Sieci Systemów Obserwacji Ziemi, CEOS, EMODnet.
Poprawka 136
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.1 – akapit 7
Działania w zakresie badań naukowych i innowacji w ramach tego klastru przyczyniają się w szczególności do realizacji celów: unijnego programu działań w zakresie środowiska, wspólnej polityki rolnej, wspólnej polityki rybołówstwa, prawodawstwa w zakresie prawa żywnościowego, polityki morskiej, planu działania UE dotyczącego gospodarki o obiegu zamkniętym, strategii dotyczącej biogospodarki oraz ram polityki klimatyczno-energetycznej do roku 2030, jak również przepisów prawnych UE mających na celu ograniczenie zanieczyszczenia powietrza.
Działania w zakresie badań naukowych i innowacji w ramach tego klastru przyczyniają się w szczególności do realizacji celów: unijnego programu działań w zakresie środowiska, wspólnej polityki rolnej, wspólnej polityki rybołówstwa, prawodawstwa w zakresie prawa żywnościowego, polityki morskiej, planu działania UE dotyczącego gospodarki o obiegu zamkniętym, strategii dotyczącej biogospodarki, europejskiej strategii ochrony różnorodności biologicznej do roku 2020, strategii UE na rzecz zielonej infrastruktury, strategii leśnej UE, ram polityki klimatyczno-energetycznej zgodnie z porozumieniem paryskim, jak również przepisów prawnych UE mających na celu ograniczenie zanieczyszczenia powietrza. Działania będą ściśle powiązane z istniejącymi partnerstwami Unii, w szczególności z partnerstwem w dziedzinie badań i innowacji w regionie Morza Śródziemnego (PRIMA), również w celu przyczyniania się do dyplomacji naukowej.
Poprawka 137
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.1 – akapit 8
Działania przyczynią się bezpośrednio do realizacji w szczególności następujących celów zrównoważonego rozwoju: Cel 2 – Zero głodu; Cel 6 – Czysta woda i warunki sanitarne; Cel 11 – Zrównoważone miasta i społeczności; Cel 12 – Odpowiedzialna konsumpcja i produkcja; Cel 13 – Działania w dziedzinie klimatu; Cel 14 – Życie pod wodą; Cel 15 – Życie na lądzie.
Działania przyczynią się bezpośrednio do realizacji w szczególności celów zrównoważonego rozwoju: Cel 2 – Zero głodu; Cel 3 – Dobre zdrowie i jakość życia; Cel 6 – Czysta woda i warunki sanitarne; Cel 11 – Zrównoważone miasta i społeczności; Cel 12 – Odpowiedzialna konsumpcja i produkcja; Cel 13 – Działania w dziedzinie klimatu; Cel 14 – Życie pod wodą; Cel 15 – Życie na lądzie.
Poprawka 138
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.2 – podpunkt 5.2.1 – akapit 1
Zdolność obserwacji środowiska stanowi podstawę badań naukowych i innowacji19 w zakresie zrównoważonego wykorzystania i monitorowania żywności oraz zasobów naturalnych. Większy zasięg czasowo-przestrzenny oraz zwiększenie częstotliwości pobierania prób przy mniejszym koszcie, jak również dostęp do dużych zbiorów danych i integracja danych z różnych źródeł zapewniają nowe sposoby monitorowania, zrozumienia i prognozowania systemu ziemskiego. Istnieje potrzeba szerszego wdrożenia, wykorzystania i aktualizacji nowych technologii oraz ciągłych badań naukowych i innowacji w celu wyeliminowania luk w odniesieniu do obserwacji Ziemi na lądzie, na morzu oraz w atmosferze, w szczególności za pośrednictwem Globalnej Sieci Systemów Obserwacji Ziemi (GEOSS) i jej europejskiej części EuroGEOSS.
Zdolność obserwacji środowiska stanowi podstawę badań naukowych i innowacji19 w zakresie zrównoważonego wykorzystania i monitorowania żywności oraz zasobów naturalnych. Większy zasięg czasowo-przestrzenny oraz zwiększenie częstotliwości pobierania prób przy mniejszym koszcie, jak również dostęp do dużych zbiorów danych i integracja danych z różnych źródeł zapewniają nowe sposoby monitorowania, zrozumienia i prognozowania systemu ziemskiego. Istnieje potrzeba szerszego wdrożenia, wykorzystania i aktualizacji nowych technologii oraz ciągłych badań naukowych i innowacji w celu wyeliminowania luk w odniesieniu do obserwacji Ziemi na lądzie, w wodzie oraz w atmosferze, w szczególności za pośrednictwem Globalnej Sieci Systemów Obserwacji Ziemi (GEOSS) i jej europejskiej części EuroGEOSS.
__________________
__________________
19 Obserwacja Ziemi będzie wspierać badania naukowe i innowacje w innych obszarach interwencji w ramach niniejszego globalnego wyzwania, a także w innych odpowiednich częściach programu „Horyzont Europa”.
19 Obserwacja Ziemi będzie wspierać badania naukowe i innowacje w innych obszarach interwencji w ramach niniejszego globalnego wyzwania, a także w innych odpowiednich częściach programu „Horyzont Europa”.
Poprawka 139
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.2 – podpunkt 5.2.1 – akapit 2 – tiret 3
–   Stan różnorodności biologicznej, ochrona ekosystemu, łagodzenie skutków zmiany klimatu i przystosowanie się do niej, bezpieczeństwo żywnościowe, rolnictwo i leśnictwo, użytkowanie gruntów i zmiana użytkowania gruntów, rozwój obszarów miejskich i podmiejskich, zarządzanie zasobami naturalnymi, eksploatacja i ochrona oceanów, bezpieczeństwo morskie oraz inne odpowiednie dziedziny;
–   Stan różnorodności biologicznej, ocena usług ekosystemowych i ich wartości, ochrona ekosystemu, łagodzenie skutków zmiany klimatu, przystosowanie gatunków i ekosystemów, bezpieczeństwo żywnościowe, rolnictwo, żyzność gleby, leśnictwo, użytkowanie gruntów i zmiana użytkowania gruntów, rozwój obszarów wiejskich, miejskich i podmiejskich, ochrona i przywrócenie zasobów naturalnych oraz zarządzanie nimi, eksploatacja i ochrona i wykorzystanie mórz, oceanów i wód śródlądowych, bezpieczeństwo morskie oraz inne odpowiednie dziedziny;
Poprawka 140
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.2 – podpunkt 5.2.1 – akapit 2 – tiret 4
–   Zastosowania zorientowane na użytkownika, w tym ich rozwój, aby przyczynić się do zarządzania europejskimi zasobami naturalnymi i usługami ekosystemowymi oraz powiązanym z nimi łańcuchem wartości.
–   Zastosowania zorientowane na użytkownika, w tym ich rozwój, aby przyczynić się do zarządzania europejskimi zasobami naturalnymi i usługami ekosystemowymi oraz do ich ochrony i renaturalizacji, a także powiązanym z nimi łańcuchem wartości.
Poprawka 141
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.2 – podpunkt 5.2.1 – akapit 2 – tiret 4 a (nowe)
–  Kompleksowy i zrównoważony globalny system obserwacji i informacji o środowisku naturalnym, w tym poprzez wspieranie współpracy między społecznościami zajmującymi się modelowaniem klimatu oraz społecznościami zajmującymi się obserwacją środowiska i zarządzaniem danymi;
Poprawka 142
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.2 – podpunkt 5.2.1 – akapit 2 – tiret 4 b (nowe)
–  Oddziaływanie inwazyjnych gatunków obcych na różnorodność biologiczną, usługi ekosystemowe i wydajność, w tym nowe narzędzia do zapobiegania im i zwalczania ich;
Poprawka 143
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.2 – podpunkt 5.2.1 – akapit 2 – tiret 4 c (nowe)
–  Ulepszone zintegrowane prognozowanie i ocena ryzyka i podatności na klęski związane z naturalnymi i spowodowanymi przez człowieka zakłóceniami, w tym opracowanie systemów wczesnego ostrzegania;
Poprawka 144
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.2 – podpunkt 5.2.1 – akapit 2 – tiret 4 d (nowe)
–  Spójność ekologiczna i społeczno-gospodarcza modeli terytorialnych, ze szczególnym naciskiem na interakcję między naturą i społeczeństwem mającą źródło w polityce i strategiach wywierających wpływ na terytorium.
Poprawka 145
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.2 – podpunkt 5.2.2 – akapit 2 – tiret 1
–   Stan i wartość różnorodności biologicznej, ekosystemów lądowych i morskich, kapitału naturalnego oraz usług ekosystemowych;
–   Stan i wartość różnorodności biologicznej, ekosystemów lądowych, morskich i wodnych, kapitału naturalnego oraz usług ekosystemowych na poziomie globalnym i lokalnym; analiza przyczyn pogorszenia stanu różnorodności biologicznej wraz z potencjalnymi rozwiązaniami;
Poprawka 146
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.2 – podpunkt 5.2.2 – akapit 2 – tiret 4
–   Ekotoksykologia związków i nowych zanieczyszczeń, ich interakcje i zachowania w środowisku oraz zmienione pętle biochemiczne w zmieniających się warunkach klimatycznych;
–   Ekotoksykologia związków i nowych zanieczyszczeń, substancji chemicznych i ich interakcje oraz zachowania w środowisku, a także zmienione pętle biochemiczne w zmieniających się warunkach klimatycznych;
Poprawka 147
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.2 – podpunkt 5.2.3 – akapit 1
Odporne i zrównoważone systemy rolnictwa i leśnictwa zapewniają korzyści gospodarcze, środowiskowe i społeczne w zmieniającym się kontekście produkcji podstawowej. Oprócz przyczyniania się do bezpieczeństwa żywnościowego i bezpiecznej diety systemy te wchodzą w skład dynamicznych łańcuchów wartości, zarządzają gruntami i zasobami naturalnymi, a także dostarczają szerokiej gamy ważnych dóbr publicznych, w tym w zakresie sekwestracji dwutlenku węgla, zachowania różnorodności biologicznej, zapylania i zdrowia publicznego. Zintegrowane podejścia są niezbędne, aby wspierać różnorodne funkcje (eko)systemów rolnictwa i leśnictwa, z uwzględnieniem zmieniającego się kontekstu produkcji podstawowej, w szczególności w odniesieniu do klimatu i środowiska, dostępności zasobów, demografii i struktury konsumpcji. Należy również zająć się przestrzennym i społeczno-ekonomicznym wymiarem działalności w zakresie rolnictwa i leśnictwa oraz zmobilizować potencjał obszarów wiejskich.
Odporne i zrównoważone systemy rolnictwa i leśnictwa zapewniają korzyści gospodarcze, środowiskowe i społeczne w zmieniającym się kontekście produkcji podstawowej. Oprócz przyczyniania się do bezpieczeństwa żywnościowego i bezpiecznej diety systemy te wchodzą w skład dynamicznych łańcuchów wartości, zarządzają gruntami i zasobami naturalnymi, a także dostarczają szerokiej gamy ważnych dóbr publicznych, w tym w zakresie sekwestracji dwutlenku węgla, zachowania różnorodności biologicznej, zapylania, a także zdrowia i dobrostanu publicznego. Zintegrowane podejścia są niezbędne, aby wspierać różnorodne funkcje (eko)systemów rolnictwa i leśnictwa, z uwzględnieniem zmieniającego się kontekstu produkcji podstawowej, w szczególności w odniesieniu do klimatu i środowiska, dostępności zasobów, demografii i struktury konsumpcji. Należy również zająć się oddziaływaniem oraz przestrzennym i społeczno-ekonomicznym wymiarem działalności w zakresie rolnictwa i leśnictwa oraz zmobilizować potencjał obszarów wiejskich.
Poprawka 148
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.2 – podpunkt 5.2.3 – akapit 2 – tiret -1 (nowe)
–  Lepsze monitorowanie i wskaźniki różnorodności biologicznej, funkcji oraz usług ekosystemowych na obszarach wiejskich i w systemach agroekologicznych, a także wspieranie udziału społeczeństwa we wzajemnym uczeniu się i poprawie stanu ekosystemów rolniczych;
Poprawka 149
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.2 – podpunkt 5.2.3 – akapit 2 – tiret 1
–   Metody, technologie i narzędzia na rzecz zrównoważonej i odpornej produkcji w rolnictwie i leśnictwie;
–   Metody, technologie i innowacyjne narzędzia na rzecz zrównoważonej i odpornej produkcji w rolnictwie obejmującym środowisko lądowe, morskie i leśnictwo oraz najefektywniejszego użytkowania zasobów wodnych;
Poprawka 150
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.2 – podpunkt 5.2.3 – akapit 2 – tiret 3
–   Wpływ działalności w sektorze pierwotnym na klimat i środowisko; potencjał rolnictwa i leśnictwa jako pochłaniaczy dwutlenku węgla oraz w zakresie łagodzenia skutków emisji gazów cieplarnianych, w tym podejścia oparte na emisjach ujemnych;
–   Wpływ działalności w sektorze pierwotnym i łańcuchu wartości na klimat i środowisko oraz na różnych ogniwach łańcucha wartości; potencjał rolnictwa i leśnictwa w kwestii zwiększenia zastępowalności i składowania dwutlenku węgla, na przykład poprzez zrównoważoną produkcję biomasy, oraz w zakresie łagodzenia skutków emisji gazów cieplarnianych, w tym podejścia oparte na emisjach ujemnych;
Poprawka 151
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.2 – podpunkt 5.2.3 – akapit 2 – tiret 4
–   Agrofagi i choroby roślin oraz zdrowie i dobrostan zwierząt; alternatywy dla stosowania spornych pestycydów, antybiotyków i innych substancji;
–   Agrofagi i choroby roślin oraz zdrowie i dobrostan zwierząt; alternatywy dla stosowania pestycydów chemicznych, antybiotyków i innych substancji z uwzględnieniem ochrony różnorodności biologicznej i rozwiązań z zakresu ekosystemów rolnictwa o wysokiej różnorodności biologicznej;
Poprawka 152
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.2 – podpunkt 5.2.3 – akapit 2 – tiret 4 a (nowe)
–  Otwarte systemy danych, sprzyjające wymianie danych i wiedzy o roślinach, patogenach i środowisku, by umożliwić dalsze badania naukowe, planowanie środowiskowe i rozwój produktów komercyjnych;
Poprawka 153
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.2 – podpunkt 5.2.3 – akapit 2 – tiret 6
–   Wykorzystanie i świadczenie usług ekosystemowych w systemach rolnictwa i leśnictwa z zastosowaniem metod ekologicznych oraz badanie rozwiązań opartych na przyrodzie na poziomie od gospodarstwa po krajobraz, dla rolnictwa przyjaznego dla środowiska;
–   Wykorzystanie i świadczenie usług ekosystemowych w systemach rolnictwa i leśnictwa z zastosowaniem metod ekologicznych oraz badanie rozwiązań opartych na przyrodzie na poziomie od gospodarstwa po krajobraz, dla rolnictwa przyjaznego dla środowiska, uwzględniającego wyzwania związane ze zmianą klimatu, utratą różnorodności biologicznej, degradacją ekosystemów, zanieczyszczeniem rolnictwa oraz zdrowiem i dobrostanem obywateli;
Poprawka 154
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.2 – podpunkt 5.2.3 – akapit 2 – tiret 7
–   Systemy rolnictwa i leśnictwa od poziomu gospodarstwa po poziom krajobrazu; wykorzystanie i świadczenie usług ekosystemowych w produkcji podstawowej;
–   Innowacyjne systemy rolnictwa i leśnictwa od poziomu gospodarstwa po poziom krajobrazu; wykorzystanie i świadczenie usług ekosystemowych w produkcji podstawowej;
Poprawka 155
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.2 – podpunkt 5.2.3 – akapit 2 – tiret 8
–   Innowacje w rolnictwie na przecięciu rolnictwa, akwakultury i leśnictwa oraz na obszarach miejskich;
–   Innowacje w rolnictwie na przecięciu rolnictwa, akwakultury i leśnictwa oraz na obszarach miejskich i wiejskich;
Poprawka 156
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.2 – podpunkt 5.2.3 – akapit 2 – tiret 10
–   Innowacje cyfrowe w rolnictwie, leśnictwie oraz w różnych łańcuchach wartości i na obszarach wiejskich poprzez wykorzystanie danych i rozwój infrastruktury, technologii i modeli zarządzania;
–   Innowacje cyfrowe w rolnictwie i leśnictwie, w tym precyzyjne techniki rolnicze i leśnicze, oraz w różnych łańcuchach wartości i na obszarach wiejskich poprzez wykorzystanie danych i rozwój infrastruktury, sztucznej inteligencji, algorytmów uczenia maszynowego, robotyki, technologii i modeli zarządzania, w tym rozwój gospodarstw demonstracyjnych;
Poprawka 157
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.2 – podpunkt 5.2.3 – akapit 2 – tiret 11 a (nowe)
–  Przejście na zintegrowane i zdywersyfikowane systemy żywnościowe i rolnicze oraz praktyki agronomiczne, w tym stosowanie precyzyjnych technologii, podejść opartych na intensyfikacji ekologicznej i agroekologicznej z korzyścią dla wszystkich rodzajów rolnictwa;
Poprawka 158
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.2 – podpunkt 5.2.3 – akapit 2 – tiret 11 b (nowe)
–  Nowe strategie hodowli roślin, mające na celu zrównoważony wzrost plonów, poprawę jakości i dodatkowe korzyści ekonomiczne i środowiskowe;
Poprawka 159
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.2 – podpunkt 5.2.3 – akapit 2 – tiret 11 c (nowe)
–  Rozwój produktów, narzędzi i praktyk mających na celu wspieranie zrównoważonych praktyk rolniczych, w tym poprawa wiedzy na temat oddziaływania różnych praktyk rolniczych na jakość gleby i jej rekultywację.
Poprawka 160
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.2 – podpunkt 5.2.4 – wprowadzenie
5.2.4.   Morza i oceany
5.2.4.   Morza, oceany, wody śródlądowe i niebieska gospodarka
Poprawka 161
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.2 – podpunkt 5.2.4 – akapit 1
Zasoby naturalne i usługi ekosystemowe mórz i oceanów oferują znaczne korzyści społeczno-gospodarcze i dotyczące dobrostanu. Potencjał ten jest zagrożony z powodu silnej presji wywieranej przez ludzkie i naturalne czynniki stresogenne, takie jak zanieczyszczenie, przełowienie, zmiana klimatu, podnoszenie się poziomu mórz i ekstremalne zdarzenia pogodowe. Aby zapobiec osiągnięcia nieodwracalnego stanu mórz i oceanów, konieczne jest wzmocnienie naszej wiedzy i zrozumienia w celu zrównoważonego zarządzania ekosystemami morskimi i przybrzeżnymi, ich ochrony i odbudowy oraz zapobiegania zanieczyszczeniu mórz i oceanów, w kontekście ulepszonych i odpowiedzialnych ram zarządzania oceanami. Obejmie to również badania naukowe mające na celu zrównoważone uwolnienie ogromnego i niewykorzystanego potencjału gospodarczego mórz i oceanów, aby móc produkować więcej żywności bez zwiększania presji na morza i oceany, oraz aby przyczynić się do złagodzenia presji na zasoby lądowe, słodkowodne i oceaniczne. Istnieje potrzeba zastosowania podejścia opartego na partnerstwie, w tym strategii na szczeblu basenu morskiego i strategii makroregionalnych, wykraczających poza UE (np. w basenie Morza Śródziemnego, Bałtyckiego, Czarnego, Atlantyku, Morza Karaibskiego i Oceanu Indyjskiego); oraz zaangażowania się w zobowiązania dotyczące międzynarodowego zarządzania oceanami, inicjatywy takie jak ustanowiona przez ONZ dekada nauki o oceanach na rzecz zrównoważonego rozwoju i zobowiązania związane z ochroną morskiej różnorodności biologicznej na obszarach znajdujących się poza jurysdykcją krajową.
Bogata różnorodność biologiczna mórz, oceanów i wód śródlądowych oferuje znaczne korzyści społeczno-gospodarcze i korzyści w obszarze dobrostanu. Potencjał ten jest zagrożony z powodu silnej presji wywieranej przez ludzkie czynniki stresogenne, takie jak zanieczyszczenie, przełowienie, zmiana klimatu, podnoszenie się poziomu mórz, niezrównoważone zużycie wody i ekstremalne zdarzenia pogodowe. Aby zapobiec osiągnięciu nieodwracalnego stanu mórz, oceanów i wód śródlądowych, konieczne jest wzmocnienie naszej wiedzy i zrozumienia w celu zrównoważonego zarządzania ekosystemami morskimi i przybrzeżnymi, ich ochrony i odbudowy, zapobiegania zanieczyszczeniu mórz i oceanów, w kontekście ulepszonych i odpowiedzialnych ram zarządzania oceanami. Obejmie to również badania naukowe mające na celu zrównoważone uwolnienie ogromnego i niewykorzystanego potencjału gospodarczego mórz, oceanów i wód śródlądowych, aby móc produkować więcej żywności bez zwiększania presji na morza, oceany i wody śródlądowe, oraz aby przyczynić się do złagodzenia presji na zasoby lądowe i wodne. Istnieje potrzeba zastosowania podejścia opartego na partnerstwie, w tym strategii na szczeblu basenu morskiego i strategii makroregionalnych, wykraczających poza UE (np. w basenie Morza Śródziemnego, Bałtyckiego, Czarnego, Atlantyku, Morza Karaibskiego i Oceanu Indyjskiego); oraz zaangażowania się w zobowiązania dotyczące międzynarodowego zarządzania oceanami, cele zrównoważonego rozwoju, inicjatywy takie jak ustanowiona przez ONZ dekada nauki o oceanach na rzecz zrównoważonego rozwoju i zobowiązania związane z ochroną morskiej różnorodności biologicznej na obszarach znajdujących się poza jurysdykcją krajową.
Poprawka 162
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.2 – podpunkt 5.2.4 – akapit 2 – tiret 1
–   Zrównoważone rolnictwo morskie i oceaniczne, rybołówstwo i marikultura do celów żywnościowych, w tym alternatywne źródła białka o zwiększonym bezpieczeństwie żywnościowym, suwerenności żywnościowej i odporności na zmianę klimatu;
–   Zrównoważone rybołówstwo i odpowiedzialna akwakultura do celów żywnościowych, w tym alternatywne źródła białka o zwiększonym bezpieczeństwie żywnościowym, suwerenności żywnościowej i odporności na zmianę klimatu;
Poprawka 163
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.2 – podpunkt 5.2.4 – akapit 2 – tiret 1 a (nowe)
–  Opracowywanie nowych bioproduktów na bazie organizmów wodnych o szerokim zakresie zastosowań otwierających nowe możliwości w zakresie produktów i usług;
Poprawka 164
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.2 – podpunkt 5.2.4 – akapit 2 – tiret 2
–   Wzmocnienie odporności ekosystemów morskich, zapewniając w ten sposób zdrowie mórz i oceanów, zwalczanie i łagodzenie skutków presji naturalnych i ludzkich, takich jak zanieczyszczenie i tworzywa sztuczne, eutrofizacja, zakwaszenie, ocieplenie mórz i oceanów, podnoszenie poziomu mórz, uwzględnianie przecięcia między lądem a morzem oraz wspieranie podejścia opartego na obiegu zamkniętym;
–   Wzmocnienie odporności ekosystemów morskich, zapewniając w ten sposób zdrowie mórz, oceanów i wód śródlądowych, zwalczanie i łagodzenie skutków presji naturalnych i ludzkich, takich jak zanieczyszczenie, chemikalia i tworzywa sztuczne, w tym mikrodrobiny plastiku, przeławianie, eutrofizacja, zakwaszenie, ocieplenie mórz i oceanów, gatunki inwazyjne, podnoszenie poziomu mórz, oraz zapobieganie tym skutkom, uwzględnianie przecięcia między lądem a morzem, środowiska wodnego oraz wspieranie podejścia opartego na obiegu zamkniętym;
Poprawka 165
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.2 – podpunkt 5.2.4 – akapit 2 – tiret 3
–   Zarządzanie oceanami na poziomie globalnym i regionalnym w celu zapewnienia ochrony i zrównoważonego użytkowania zasobów mórz i oceanów;
–   Zarządzanie oceanami na poziomie globalnym i regionalnym w celu zapewnienia ochrony i zrównoważonego użytkowania zasobów mórz, oceanów i wód śródlądowych oraz ich kapitału naturalnego;
Poprawka 166
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.2 – podpunkt 5.2.4 – akapit 2 – tiret 6
–   Niebieskie łańcuchy wartości, różnorodność wykorzystania przestrzeni morskiej i wzrost sektora energii odnawialnej na morzach i oceanach, w tym zrównoważone mikro- i makroglony;
–   Niebieskie łańcuchy wartości, różnorodność wykorzystania przestrzeni i wzrost sektora energii odnawialnej na morzach, oceanach i wodach śródlądowych, w tym zrównoważona produkcja mikro- i makroglonów; nowoczesne systemy produkcji wodnej na lądzie wspierające obojętną dla środowiska produkcję biomasy;
Poprawka 167
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.2 – podpunkt 5.2.4 – akapit 2 – tiret 7
–   Oparte na przyrodzie rozwiązania wykorzystujące dynamikę ekosystemów morskich i przybrzeżnych, różnorodność biologiczną i różnorodne usługi ekosystemowe, umożliwiające systemowe podejście do zrównoważonego wykorzystania zasobów mórz i oceanów, przyczyniające się do ochrony środowiska, zarządzania strefą przybrzeżną i przystosowania się do zmiany klimatu;
–   Oparte na przyrodzie rozwiązania wykorzystujące dynamikę ekosystemów wodnych i przybrzeżnych, różnorodność biologiczną i różnorodne usługi ekosystemowe, umożliwiające systemowe podejście do zrównoważonego wykorzystania zasobów mórz, oceanów i wód śródlądowych, przyczyniające się do ochrony i odtworzenia środowiska (w tym strefy przybrzeżnej) oraz zarządzania nim, a także przystosowania się do zmiany klimatu;
Poprawka 168
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.2 – podpunkt 5.2.4 – akapit 2 – tiret 8
–   Niebieska innowacyjność, w tym w gospodarkach niebieskich i cyfrowych, na obszarach przybrzeżnych, w miastach przybrzeżnych i portach, w celu wzmocnienia odporności obszarów przybrzeżnych i zwiększenia korzyści dla obywateli;
–   Niebieska innowacyjność, w tym w gospodarkach niebieskich i cyfrowych, na obszarach przybrzeżnych, w miastach przybrzeżnych i portach, w celu wzmocnienia odporności obszarów przybrzeżnych i zwiększenia korzyści dla obywateli i odwiedzających;
Poprawka 169
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.2 – podpunkt 5.2.4 – akapit 2 – tiret 9
–   Lepsze zrozumienie roli oceanów w łagodzeniu zmiany klimatu i przystosowywaniu się do niej.
–   Lepsze zrozumienie roli oceanów i innych środowisk wodnych w łagodzeniu zmiany klimatu i przystosowywaniu się do niej.
Poprawka 170
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.2 – podpunkt 5.2.5 – akapit 1
Łączne skutki wzrostu liczby ludności, niedoboru zasobów i nadmiernej eksploatacji zasobów, degradacji środowiska, zmiany klimatu i migracji stwarzają bezprecedensowe wyzwania wymagające transformacji systemów żywnościowych (FOOD 2030)20. Obecna produkcja i konsumpcja żywności są w dużej mierze niemożliwe do utrzymania, a jednocześnie mamy do czynienia z podwójnym wyzwaniem w zakresie złego odżywiania, charakteryzującego się współistnieniem niedożywienia i otyłości. Przyszłe systemy żywnościowe muszą zapewnić wystarczającą ilość bezpiecznej, zdrowej i wysokiej jakości żywności dla wszystkich, a ich podstawą muszą być zasobooszczędność, zrównoważony rozwój (w tym ograniczenie emisji gazów cieplarnianych, zanieczyszczenia i produkcji odpadów), powiązanie lądu i mórz, zmniejszenie ilości marnowanej żywności, zwiększenie produkcji żywności z mórz i oceanów oraz cały „łańcuch wartości żywności” od producentów do konsumentów i w odwrotnym kierunku. Musi to iść w parze z rozwojem przyszłościowych systemów bezpieczeństwa żywności oraz projektowaniem, rozwijaniem i dostarczaniem narzędzi, technologii i rozwiązań cyfrowych, które zapewniają znaczne korzyści konsumentom i zwiększą konkurencyjność i zrównoważony charakter łańcucha wartości żywności. Ponadto zachodzi również potrzeba pobudzania zmian behawioralnych w konsumpcji żywności i modelach produkcji, a także zaangażowania producentów surowców, przemysłu (w tym MŚP), sprzedawców detalicznych, sektorów usług gastronomicznych, konsumentów i usług publicznych.
Łączne skutki wzrostu liczby ludności, niedoboru zasobów i nadmiernej eksploatacji zasobów, degradacji środowiska, zmiany klimatu i migracji stwarzają bezprecedensowe wyzwania wymagające transformacji systemów żywnościowych (FOOD 2030)20. Obecna produkcja i konsumpcja żywności są w dużej mierze niemożliwe do utrzymania, a jednocześnie mamy do czynienia z podwójnym wyzwaniem w zakresie złego odżywiania, charakteryzującego się współistnieniem niedożywienia i otyłości. Przyszłe systemy żywnościowe muszą zapewnić wystarczającą ilość bezpiecznej, zdrowej i wysokiej jakości żywności dla wszystkich, a ich podstawą muszą być zasobooszczędność, zrównoważony rozwój (w tym ograniczenie emisji gazów cieplarnianych, zanieczyszczenia i produkcji odpadów), powiązanie lądu i środowisk wodnych, zmniejszenie ilości marnowanej żywności, zwiększenie produkcji żywności oraz cały „łańcuch wartości żywności” od producentów do konsumentów i w odwrotnym kierunku. Musi to iść w parze z rozwojem przyszłościowych systemów bezpieczeństwa żywności oraz projektowaniem, rozwijaniem i dostarczaniem narzędzi, technologii i rozwiązań cyfrowych, które zapewniają znaczne korzyści konsumentom i zwiększą konkurencyjność, skuteczność i zrównoważony charakter łańcucha wartości żywności. Ponadto zachodzi również potrzeba pobudzania zmian behawioralnych w konsumpcji żywności i modelach produkcji, na przykład przez etykietowanie żywności, a także większego zaangażowania wszystkich podmiotów, w tym konsumentów, producentów surowców, przemysłu (w tym MŚP), sprzedawców detalicznych, sektorów usług gastronomicznych i usług publicznych.
__________________
__________________
20 SWD(2016)0319: Europejskie badania naukowe i innowacje na rzecz bezpieczeństwa żywnościowego i bezpiecznej diety.
20 SWD(2016)0319: Europejskie badania naukowe i innowacje na rzecz bezpieczeństwa żywnościowego i bezpiecznej diety.
Poprawka 171
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.2 – podpunkt 5.2.5 – akapit 2 – tiret 1
–   Zrównoważona i zdrowa dieta dla dobrostanu ludzi przez całe życie;
–   Zrównoważona i zdrowa dieta dla dobrostanu ludzi przez całe życie; zapewnienie, że systemy produkcji i przetwarzania żywności są projektowane od podstaw z myślą o potrzebach żywieniowych;
Poprawka 172
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.2 – podpunkt 5.2.5 – akapit 2 – tiret 1 a (nowe)
–  Zastosowanie nowych technologii z dziedziny genomiki i metabolomiki w rozpoznawaniu i zaspokajaniu różnych potrzeb żywieniowych globalnej populacji;
Poprawka 173
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.2 – podpunkt 5.2.5 – akapit 2 – tiret 2
–   Spersonalizowane żywienie, w szczególności dla grup szczególnie wrażliwych, w celu ograniczenia czynników ryzyka w odniesieniu do chorób związanych z dietą i niezakaźnych;
–   Nowe rozwiązania w obszarze żywienia, w szczególności dla grup szczególnie wrażliwych, w celu ograniczenia czynników ryzyka w odniesieniu do chorób związanych z dietą i niezakaźnych, w tym nietolerancji pokarmowych;
Poprawka 174
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.2 – podpunkt 5.2.5 – akapit 2 – tiret 3
–   Zachowania konsumentów, styl życia i motywacje, promowanie innowacji społecznych i społecznego zaangażowania na rzecz poprawy zdrowia i zrównoważenia środowiskowego w całym łańcuchu wartości żywności;
–   Zachowania konsumentów, styl życia i motywacje, analizowane z perspektywy multidyscyplinarnej (psychologicznej i kulturowej), promowanie innowacji społecznych i społecznego zaangażowania na rzecz poprawy zdrowia i zrównoważenia środowiskowego w całym łańcuchu wartości żywności;
Poprawka 175
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.2 – podpunkt 5.2.5 – akapit 2 – tiret 4
–   Nowoczesne systemy w zakresie bezpieczeństwa i autentyczności żywności, zwiększające zaufanie konsumentów do systemu żywnościowego;
–   Nowoczesne systemy w zakresie bezpieczeństwa, identyfikowalności i autentyczności żywności, zwiększające zaufanie konsumentów do systemu żywnościowego;
Poprawka 176
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.2 – podpunkt 5.2.5 – akapit 2 – tiret 4 a (nowe)
–  Identyfikacja źródeł białka i dalszy rozwój roślin wysokobiałkowych oraz ich przetwarzanie do wykorzystania jako żywność i pasza;
Poprawka 177
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.2 – podpunkt 5.2.5 – akapit 2 – tiret 6
–   Systemy żywnościowe zrównoważone pod względem środowiskowym, zgodne z zasadami obiegu zamkniętego i zasobooszczędne, wykorzystujące zasoby lądu i morza; dążenie do zerowego poziomu marnowania żywności w całym systemie żywnościowym poprzez ponowne wykorzystanie żywności i biomasy, recykling odpadów żywnościowych, nowe opakowania żywności, popyt na żywność dostosowaną do potrzeb i lokalną;
–   Systemy żywnościowe zrównoważone pod względem środowiskowym, zgodne z zasadami obiegu zamkniętego i zasobooszczędne, wykorzystujące zasoby lądu i środowisk wodnych; dążenie do zerowego poziomu marnowania żywności w całym systemie żywnościowym poprzez ponowne wykorzystanie żywności i biomasy, recykling odpadów żywnościowych, nowe opakowania żywności, popyt na żywność dostosowaną do potrzeb i lokalną;
Poprawka 178
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.2 – podpunkt 5.2.5 – akapit 2 – tiret 7
–   Innowacje i systemy żywnościowe na rzecz innowacji miejscowych i wzmocnienia pozycji społeczności, wspieranie sprawiedliwego handlu i cen, włączenie społeczne i zrównoważony rozwój poprzez partnerstwa między przemysłem, organami lokalnymi, naukowcami i społeczeństwem.
–   Innowacje i systemy żywnościowe na rzecz innowacji miejscowych i wzmocnienia pozycji społeczności, wspieranie sprawiedliwego handlu i cen, włączenie społeczne i zrównoważony rozwój poprzez partnerstwa między sektorami przemysłu, organami lokalnymi, naukowcami i społeczeństwem;
Poprawka 179
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.2 – podpunkt 5.2.5 – akapit 2 – tiret 7 a (nowe)
–  Rozwój biogospodarki o obiegu zamkniętym, maksymalizacja produkcji żywności i cykli przetwórczych w celu optymalizacji wartości naszych zasobów i minimalizacji wpływu na środowisko.
Poprawka 180
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.2 – podpunkt 5.2.6 – akapit 1
Innowacje biotechnologiczne stanowią podstawę do odejścia od gospodarki opartej na paliwach kopalnych poprzez włączenie zrównoważonego pozyskiwania, przetwarzania przemysłowego i przetwarzania biomasy z lądu i morza na materiały i produkty pochodzenia biologicznego. Wykorzystują one potencjał żywych zasobów, nauk o życiu i biotechnologii przemysłowej w zakresie nowych odkryć, produktów i procesów. Innowacje biotechnologiczne, w tym technologie, mogą zapewnić nowe rodzaje działalności gospodarczej i nowe miejsca pracy regionom i miastom, przyczynić się do ożywienia gospodarek wiejskich i przybrzeżnych oraz wzmocnić zamknięty obieg biogospodarki.
Innowacje biotechnologiczne stanowią podstawę do odejścia od gospodarki opartej na paliwach kopalnych poprzez włączenie zrównoważonego pozyskiwania, przetwarzania przemysłowego i przetwarzania biomasy z lądu i wody na materiały i produkty pochodzenia biologicznego. Wykorzystują one potencjał żywych zasobów, nauk o życiu i biotechnologii przemysłowej, jak również trwające prace normalizacyjne nad nowymi odkryciami, produktami i procesami. Innowacje biotechnologiczne, w tym technologie, mogą zapewnić nowe rodzaje działalności gospodarczej i nowe miejsca pracy regionom i miastom, przyczynić się do ożywienia gospodarek wiejskich i przybrzeżnych oraz wzmocnić zamknięty obieg biogospodarki, wspierając tym samym przejście na niskoemisyjne i zasobooszczędne społeczeństwo.
Poprawka 181
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.2 – podpunkt 5.2.6 – akapit 1 a (nowy)
Systemy innowacji biotechnologicznych wymagają współpracy między sektorami i łańcuchem wartości. Należy dokładnie ocenić potencjał i wpływ różnych źródeł biomasy.
Poprawka 182
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.2 – podpunkt 5.2.6 – akapit 2 – tiret 1
–   Systemy zrównoważonego pozyskiwania i produkcji biomasy, skupiające się na zastosowaniach o wysokiej wartości, zrównoważonym charakterze społecznym i środowiskowym, wpływie na cele w zakresie zmiany klimatu i różnorodności biologicznej, ograniczeniu emisji oraz ogólnej zasobooszczędności;
–   Systemy zrównoważonego i sprawiedliwego pozyskiwania i produkcji biomasy, skupiające się na zastosowaniach o wysokiej wartości, zrównoważonym charakterze społecznym, gospodarczym i środowiskowym, wpływie na cele w zakresie zmiany klimatu i różnorodności biologicznej, ograniczeniu emisji oraz ogólnej zasobooszczędności;
Poprawka 183
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.2 – podpunkt 5.2.6 – akapit 2 – tiret 3
–   Łańcuchy wartości w bioprzemyśle, materiały, w tym materiały inspirowane naturą, produkty i procesy o nowatorskich cechach i funkcjach oraz bardziej zrównoważonym charakterze (w tym o ograniczonej emisji gazów cieplarnianych), wspieranie rozwoju zaawansowanych biorafinerii wykorzystujących szerszy zakres biomasy;
–   Łańcuchy wartości w bioprzemyśle, materiały, w tym materiały inspirowane naturą, produkty i procesy o nowatorskich cechach i funkcjach oraz bardziej zrównoważonym charakterze (w tym o ograniczonej emisji gazów cieplarnianych), wspieranie rozwoju zaawansowanych biorafinerii wykorzystujących szerszy zakres biomasy i dalszy rozwój istniejących i nowych paliw biogenicznych; lepsze wykorzystanie bioodpadów i strumieni bocznych;
Poprawka 184
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.2 – podpunkt 5.2.6 – akapit 2 – tiret 4
–   Biotechnologia, w tym przekrojowa i zaawansowana, stosowana w konkurencyjnych, zrównoważonych i nowatorskich procesach przemysłowych, usługach środowiskowych i produktach konsumenckich21;
–   Biotechnologia, w tym przekrojowa i zaawansowana, stosowana w konkurencyjnych, zrównoważonych i nowatorskich procesach rolnych, przemysłowych, usługach środowiskowych i produktach konsumenckich21;
__________________
__________________
21 Zastosowania biotechnologii w dziedzinie zdrowia zostaną omówione w klastrze dotyczącym zdrowia w ramach niniejszego filaru.
21 Zastosowania biotechnologii w dziedzinie zdrowia zostaną omówione w klastrze dotyczącym zdrowia w ramach niniejszego filaru.
Poprawka 185
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.2 – podpunkt 5.2.6 – akapit 2 – tiret 5
–   Osiągnięcie gospodarki opartej na biotechnologii o obiegu zamkniętym poprzez innowacje technologiczne, systemowe, społeczne i biznesowe, tak aby radykalnie zwiększyć wartość wygenerowaną na jednostkę zasobów biologicznych, utrzymując wartość takich zasobów w gospodarce przez dłuższy okres i wspierając stosowanie zasady kaskadowego wykorzystywania zrównoważonej biomasy poprzez badania naukowe i innowacje;
–   Osiągnięcie gospodarki opartej na biotechnologii o obiegu zamkniętym poprzez innowacje technologiczne, systemowe, społeczne i biznesowe, tak aby zwiększyć wartość wygenerowaną na jednostkę zasobów biologicznych, utrzymując wartość takich zasobów w gospodarce przez dłuższy okres i wspierając przejście na zrównoważone materiały oraz stosowanie zasady kaskadowego wykorzystywania zrównoważonej biomasy poprzez badania naukowe i innowacje;
Poprawka 186
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.2 – podpunkt 5.2.6 – akapit 2 – tiret 5 a (nowe)
–  Łańcuchy wartości w bioprzemyśle, w tym nowe innowacyjne materiały, połączenia materiałów i inne innowacyjne koncepcje i produkty;
Poprawka 187
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.2 – podpunkt 5.2.7 – akapit 1
Systemy produkcji i konsumpcji o obiegu zamkniętym przyniosą korzyści dla gospodarki europejskiej poprzez ograniczenie zależności od zasobów i poprawę konkurencyjności przedsiębiorstw, a także korzyści dla obywateli europejskich poprzez tworzenie nowych miejsc pracy i ograniczanie presji na środowisko i klimat. Poza transformacją przemysłową przejście na gospodarkę niskoemisyjną, zasobooszczędną i o obiegu zamkniętym będzie wymagać również szerszych zmian systemowych, co wymaga systemowych rozwiązań ekoinnowacyjnych, nowych modeli biznesowych, rynków i inwestycji, infrastruktury wspomagającej, zmian w zakresie innowacji społecznych w odniesieniu do zachowań konsumentów oraz modeli zarządzania pobudzających współpracę wielostronną, aby zapewnić lepsze wyniki gospodarcze, środowiskowe i społeczne zamierzonej zmiany systemu22. Otwarcie na współpracę międzynarodową będzie miało istotne znaczenie dla porównywalności, generowania i wymiany wiedzy oraz unikania powielania wysiłków, np. poprzez inicjatywy międzynarodowe, takie jak międzynarodowy panel ds. zasobów.
Systemy produkcji i konsumpcji o obiegu zamkniętym przyniosą korzyści dla europejskiej gospodarki i europejskiego społeczeństwa poprzez ograniczenie zależności od zasobów i poprawę konkurencyjności przedsiębiorstw, a także korzyści dla obywateli europejskich poprzez tworzenie nowych miejsc pracy i ograniczanie presji na środowisko i klimat. Poza transformacją przemysłową przejście na gospodarkę niskoemisyjną, zasobooszczędną i o obiegu zamkniętym będzie wymagać również szerszych zmian systemowych, co wymaga systemowych rozwiązań ekoinnowacyjnych, nowych modeli biznesowych, rynków i inwestycji, przeglądu lub rozwoju nowych standardów, infrastruktury wspomagającej, zmian w zakresie innowacji społecznych w odniesieniu do zachowań konsumentów oraz modeli zarządzania pobudzających współpracę wielostronną, aby zapewnić lepsze wyniki gospodarcze, środowiskowe i społeczne zamierzonej zmiany systemu22. W stosownych przypadkach otwarcie na współpracę międzynarodową może mieć istotne znaczenie dla porównywalności, generowania i wymiany wiedzy oraz unikania powielania wysiłków, np. poprzez inicjatywy międzynarodowe, takie jak międzynarodowy panel ds. zasobów.
__________________
__________________
22 Działania w obszarze interwencji dotyczącym systemów o obiegu zamkniętym uzupełniają działania dotyczące przemysłu niskoemisyjnego i ekologicznego w ramach klastru „Technologie cyfrowe i przemysł”.
22 Działania w obszarze interwencji dotyczącym systemów o obiegu zamkniętym uzupełniają działania dotyczące przemysłu niskoemisyjnego i ekologicznego w ramach klastru „Technologie cyfrowe i przemysł”.
Poprawka 188
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.2 – podpunkt 5.2.7 – akapit 2 – tiret 1
–   Przejście systemowe na gospodarkę zasobooszczędną o obiegu zamkniętym przy użyciu nowych modeli interakcji konsumentów, nowych modeli biznesowych w zakresie zasobooszczędności i ekologiczności; produkty i usługi propagujące zasobooszczędność w całym cyklu życia; systemy wymiany, ponownego użycia, napraw, regeneracji produktów, recyklingu i kompostowania;
–   Przejście systemowe na gospodarkę zasobooszczędną o obiegu zamkniętym przy użyciu nowych modeli interakcji konsumentów, nowych modeli biznesowych w zakresie zasobooszczędności, efektywności energetycznej i ekologiczności; produkty i usługi propagujące zasobooszczędność w całym cyklu życia; systemy wymiany, ponownego użycia, napraw, regeneracji produktów, recyklingu i kompostowania;
Poprawka 189
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.2 – podpunkt 5.2.7 – akapit 2 – tiret 3
–   Rozwiązania na rzecz zrównoważonego i regeneracyjnego rozwoju miast, obszarów podmiejskich i regionów, integrujące transformację w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym z rozwiązaniami opartymi na przyrodzie i innowacjami technologicznymi, cyfrowymi, społecznymi, kulturowymi i innowacjami w zakresie sprawowania rządów na szczeblu terytorialnym;
–   Rozwiązania na rzecz zrównoważonego i regeneracyjnego rozwoju miast, obszarów podmiejskich, wiejskich i regionów, integrujące transformację w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym z rozwiązaniami opartymi na przyrodzie i innowacjami technologicznymi, cyfrowymi, społecznymi, kulturowymi i innowacjami w zakresie sprawowania rządów na szczeblu terytorialnym;
Poprawka 190
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.2 – podpunkt 5.2.7 – akapit 2 – tiret 3 a (nowe)
–  Dostosowanie do w pełni obiegowego podejścia obejmującego innowacyjne rozwiązania w zakresie gospodarowania odpadami i ich przetwarzania, które umożliwia odzyskanie zasobów i składników odżywczych oraz zarządzanie marnotrawieniem żywności na obszarach miejskich;
Poprawka 191
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.2 – podpunkt 5.2.7 – akapit 2 – tiret 4
–   Ekoinnowacje w celu zapobiegania zanieczyszczeniu środowiska przez substancje niebezpieczne i substancje chemiczne zaczynające budzić obawy oraz w celu remediacji; z uwzględnieniem relacji pomiędzy substancjami chemicznymi, produktami i odpadami;
–   Ekoinnowacje w celu zapobiegania zanieczyszczeniu środowiska przez substancje niebezpieczne i substancje chemiczne zaczynające budzić obawy oraz w celu remediacji; z uwzględnieniem relacji pomiędzy ekosystemami, substancjami chemicznymi, produktami i odpadami;
Poprawka 192
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 5 – podpunkt 5.2 – podpunkt 5.2.7 – akapit 2 – tiret 5 a (nowe)
–  Lepsze zrozumienie czynników stymulujących i barier w przyjmowaniu bioproduktów na rynku, dzięki badaniom nad oznakowaniem w zakresie gospodarki o obiegu zamkniętym, etykietowaniem, stosowaniem norm, systemami certyfikacji, zamówieniami publicznymi i działaniami regulacyjnymi, w tym z perspektywy globalnej konkurencji.
Poprawka 193
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 6 – podpunkt 6.1 – akapit 1
Wysokiej jakości i wiarygodne dowody naukowe są niezbędne do prowadzenia dobrej polityki publicznej. Nowe inicjatywy i wnioski dotyczące prawodawstwa UE wymagają przejrzystych, kompleksowych i wyważonych dowodów, natomiast realizacja polityki wymaga dowodów, aby mierzyć i monitorować ich wpływ i postępy.
Wysokiej jakości i wiarygodne dowody naukowe są niezbędne do prowadzenia dobrej polityki publicznej. Nowe inicjatywy i wnioski dotyczące prawodawstwa UE wymagają przejrzystych, kompleksowych i wyważonych dowodów, natomiast realizacja polityki wymaga dowodów i przejrzystości, aby mierzyć i monitorować ich wpływ i postępy.
Poprawka 194
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 6 – podpunkt 6.2 – podpunkt 6.2.1 – akapit 1
Wiedza i ilość danych rośnie w tempie wykładniczym. Jeżeli decydenci mają je zrozumieć i wykorzystać, muszą one zostać poddane przeglądowi i przefiltrowane. Istnieje również potrzeba udostępnienia przekrojowych metod naukowych i narzędzi analitycznych, które mogą być stosowane przez wszystkie służby Komisji, zwłaszcza w celu przewidywania przyszłych wyzwań społecznych i wspierania lepszych uregulowań prawnych. Obejmuje to innowacyjne procesy mające na celu zaangażowanie zainteresowanych stron i obywateli w kwestie związane z kształtowaniem polityki.
Wiedza i ilość danych rośnie w tempie wykładniczym. Jeżeli decydenci mają je zrozumieć i wykorzystać, muszą one zostać poddane przeglądowi i przefiltrowane. Istnieje również potrzeba udostępnienia przekrojowych metod naukowych i narzędzi analitycznych, które mogą być stosowane przez wszystkie służby Komisji, zwłaszcza w celu przewidywania przyszłych wyzwań społecznych lub szybkiego reagowania na nie i wspierania lepszych uregulowań prawnych. Obejmuje to innowacyjne procesy mające na celu zaangażowanie zainteresowanych stron i obywateli w kwestie związane z kształtowaniem polityki.
Poprawka 195
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 6 – podpunkt 6.2 – podpunkt 6.2.1 – akapit 2 – tiret 4
–   Zarządzanie danymi, wymiana danych i spójność.
–   Zarządzanie danymi FAIR, wymiana danych i spójność.
Poprawka 196
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 6 – podpunkt 6.2 – podpunkt 6.2.2 – wprowadzenie
6.2.2.   Globalne wyzwania
6.2.2.   Globalne wyzwania i konkurencyjność Europy
Poprawka 197
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 6 – podpunkt 6.2 – podpunkt 6.2.2 – akapit 1
JRC wniesie wkład w konkretne strategie polityczne i zobowiązania UE w ramach pięciu klastrów filaru „Globalne wyzwania”, w szczególności w zobowiązanie UE do osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju.
JRC wniesie wkład w konkretne strategie polityczne i zobowiązania UE w ramach sześciu klastrów filaru „Globalne wyzwania”, w szczególności w zobowiązanie UE do osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju.
Poprawka 198
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 6 – podpunkt 6.2 – podpunkt 6.2.2 – akapit 2 – punkt 2 – wprowadzenie
2.   Integracyjne i bezpieczne społeczeństwo
2.   Integracyjne i kreatywne społeczeństwo
Poprawka 199
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 6 – podpunkt 6.2 – podpunkt 6.2.2 – akapit 2 – punkt 2 – tiret 1
–   Badania nad nierównością, ubóstwem i wykluczeniem, mobilnością społeczną, różnorodnością kulturową i umiejętnościami; ocena wpływu przemian społecznych, demograficznych i technologicznych na gospodarkę i społeczeństwo;
–   Badania nad nierównością, ubóstwem i wykluczeniem, mobilnością społeczną, różnorodnością kulturową i umiejętnościami; ocena wpływu przemian społecznych, demograficznych, geograficznych i technologicznych na gospodarkę i społeczeństwo;
Poprawka 200
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 6 – podpunkt 6.2 – podpunkt 6.2.2 – akapit 2 – punkt 2 – tiret 2
–   Wspieranie zachowania dziedzictwa kulturowego;
–   Badania nad wkładem ekonomicznym i społecznym sektora kultury i sektora kreatywnego, w tym opracowanie danych statystycznych i wspieranie zachowania materialnego i niematerialnego dziedzictwa kulturowego;
Poprawka 201
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 6 – podpunkt 6.2 – podpunkt 6.2.2 – akapit 2 – punkt 2 – tiret 3 a (nowe)
–  Badania społecznego wpływu zmian naukowych i technologicznych na państwa członkowskie i regiony, w tym na obywateli;
Poprawka 202
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 6 – podpunkt 6.2 – podpunkt 6.2.2 – akapit 2 – punkt 2 a (nowy)
2a.  Bezpieczne społeczeństwo
Poprawka 203
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 6 – podpunkt 6.2 – podpunkt 6.2.2 – akapit 2 – punkt 3 – wprowadzenie
3.   Technologie cyfrowe i przemysł
3.   Technologie cyfrowe, przemysł i przestrzeń kosmiczna
Poprawka 204
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 6 – podpunkt 6.2 – podpunkt 6.2.2 – akapit 2 – punkt 3 – tiret 4
–  Badania naukowe w dziedzinie nanotechnologii i innych kluczowych technologii prorozwojowych;
skreśla się
Poprawka 205
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 6 – podpunkt 6.2 – podpunkt 6.2.2 – akapit 2 – punkt 4 – tiret 1
–   Wsparcie dla realizacji polityki UE w zakresie klimatu, energetyki i transportu, przejście na gospodarkę niskoemisyjną i strategie obniżenia emisyjności do 2050 r.; analiza zintegrowanych krajowych planów w zakresie klimatu i energii; ocena ścieżki obniżenia emisyjności we wszystkich sektorach, w tym w rolnictwie, sektorze użytkowania gruntów i zmiany użytkowania gruntów oraz w leśnictwie;
–   Wsparcie dla realizacji polityki UE w zakresie klimatu, energetyki i transportu, uruchomienie scenariuszy przejścia na gospodarkę o zerowej emisji netto gazów cieplarnianych obejmujących technologie niskoemisyjne i strategie obniżenia emisyjności; analiza zintegrowanych krajowych planów w zakresie klimatu i energii; ocena ścieżki obniżenia emisyjności we wszystkich sektorach, w tym w rolnictwie, sektorze użytkowania gruntów i zmiany użytkowania gruntów oraz w leśnictwie;
Poprawka 206
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 6 – podpunkt 6.2 – podpunkt 6.2.2 – akapit 2 – punkt 4 – tiret 2
–   Ocena ryzyka we wrażliwych ekosystemach i krytycznych sektorach gospodarki i infrastrukturze, ze szczególnym uwzględnieniem strategii adaptacyjnych;
–   Ocena ryzyka i potencjalnych rozwiązań we wrażliwych ekosystemach i krytycznych sektorach gospodarki i infrastrukturze, ze szczególnym uwzględnieniem strategii ukierunkowanych na działania łagodzące i strategii adaptacyjnych;
Poprawka 207
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 6 – podpunkt 6.2 – podpunkt 6.2.2 – akapit 2 – punkt 4 – tiret 3
–   Analiza wymiaru badań naukowych i innowacji unii energetycznej; ocena konkurencyjności UE na światowym rynku czystej energii;
–   Analiza wymiaru badań naukowych i innowacji unii energetycznej; ocena konkurencyjności UE na światowym rynku czystej energii, w szczególności ze źródeł odnawialnych;
Poprawka 208
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 6 – podpunkt 6.2 – podpunkt 6.2.2 – akapit 2 – punkt 4 – tiret 5
–   Analiza zużycia energii w budynkach, inteligentnych i zrównoważonych miastach oraz w sektorach przemysłu;
–   Analiza zużycia energii i potencjału łagodzenia zmiany klimatu przez budynki, inteligentne i zrównoważone miasta oraz sektory przemysłu;
Poprawka 209
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 6 – podpunkt 6.2 – podpunkt 6.2.2 – akapit 2 – punkt 4 – tiret 8
–   Wspieranie transformacji energetyki, w tym Porozumienia Burmistrzów, czystej energii dla wysp UE, regionów wrażliwych i Afryki;
–   Wspieranie przejścia na zdekarbonizowane systemy energetyczne, w tym wysoce wydajne systemy oparte na energii ze źródeł odnawialnych;
Poprawka 210
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 6 – podpunkt 6.2 – podpunkt 6.2.2 – akapit 2 – punkt 5 – wprowadzenie
5.   Żywność i zasoby naturalne
5.   Żywność, zasoby naturalne i rolnictwo
Poprawka 211
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 6 – podpunkt 6.2 – podpunkt 6.2.2 – akapit 2 – punkt 5 – tiret 1
–   Badania naukowe dotyczące gruntów, gleby, lasów, powietrza, wody, zasobów morskich, surowców i różnorodności biologicznej w celu wsparcia skutecznej ochrony, odbudowy i zrównoważonego wykorzystania kapitału naturalnego, w tym zrównoważonego zarządzania zasobami w Afryce;
–   Badania naukowe dotyczące gruntów, gleby, lasów, powietrza, wody, zasobów morskich, surowców i różnorodności biologicznej w celu wsparcia skutecznej ochrony, odbudowy i zrównoważonego wykorzystania kapitału naturalnego, w tym sprawiedliwego i zrównoważonego zarządzania zasobami w Afryce;
Poprawka 212
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 6 – podpunkt 6.2 – podpunkt 6.2.2 – akapit 2 – punkt 5 – tiret 3
–   Ocena zmiany klimatu i potencjalnych środków w zakresie łagodzenia zmiany klimatu i przystosowywania się do niej do celów polityki rolnej i polityki rybołówstwa, w tym bezpieczeństwa żywnościowego;
–   Ocena zmiany klimatu i potencjalnych środków w zakresie łagodzenia zmiany klimatu i przystosowywania się do niej do celów polityki rolnej, polityki rybołówstwa i polityki leśnej, w tym bezpieczeństwa żywnościowego;
Poprawka 213
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 6 – podpunkt 6.2 – podpunkt 6.2.2 – akapit 2 – punkt 5 – tiret 4
–   Monitorowanie i prognozowanie zasobów rolnych w UE i krajach sąsiadujących;
–   Monitorowanie i prognozowanie zasobów rolnych i leśnych w UE i krajach sąsiadujących;
Poprawka 214
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 6 – podpunkt 6.2 – podpunkt 6.2.3 – akapit 1
JRC przyczyni się do innowacji i transferu technologii. Będzie wspierać funkcjonowanie rynku wewnętrznego i zarządzanie gospodarcze w Unii. Przyczyni się do kształtowania i monitorowania polityki ukierunkowanej na bardziej społeczną i zrównoważoną Europę. Będzie wspierać zewnętrzny wymiar UE i międzynarodowe cele, a także przyczyni się do promowania dobrych rządów. Dobrze funkcjonujący rynek wewnętrzny z silnym zarządzaniu gospodarczym i sprawiedliwym systemem społecznym będzie sprzyjał innowacyjności i konkurencyjności.
JRC przyczyni się do innowacji i transferu technologii. Będzie wspierać funkcjonowanie rynku wewnętrznego i zarządzanie gospodarcze w Unii. Przyczyni się do kształtowania i monitorowania polityki ukierunkowanej na bardziej społeczną i zrównoważoną Europę. Będzie wspierać zewnętrzny wymiar UE i międzynarodowe cele, a także przyczyni się do promowania dobrych rządów. Dobrze funkcjonujący rynek wewnętrzny z silnym zarządzaniu gospodarczym i sprawiedliwym systemem społecznym będzie sprzyjał innowacyjności, konkurencyjności, tworzeniu miejsc pracy, włączeniu społecznemu i dobrostanowi.
Poprawka 215
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 6 – podpunkt 6.2 – podpunkt 6.2.4 – akapit 2 – tiret 5
–   Otwarta nauka i otwarte dane.
–   Otwarta nauka i otwarte dane FAIR.
Poprawka 216
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część II – punkt 6 – podpunkt 6.2 – podpunkt 6.2.5 – akapit 2 – tiret 1
–   Wdrażanie polityki regionalnej i miejskiej, strategii inteligentnej specjalizacji, strategii transformacji gospodarczej regionów w okresie przejściowym, zintegrowanych strategii i danych na rzecz rozwoju obszarów miejskich;
–   Wdrażanie polityki regionalnej i miejskiej, strategii inteligentnej specjalizacji, strategii transformacji gospodarczej regionów w okresie przejściowym, zintegrowanych strategii i danych na rzecz rozwoju obszarów miejskich i wiejskich;
Poprawka 217
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część III
III OTWARTE INNOWACJE
III INNOWACYJNA EUROPA
Otwarte innowacje są paradygmatem istotnym dla dalszego zapewniania przez UE dobrobytu obywatelom i rozwiązywania wyzwań jutra. Jego realizacja wymaga systemowego, przekrojowego i wieloaspektowego podejścia. Postęp gospodarczy Europy, dobrostan społeczny i jakość życia opierają się na zdolności do zwiększania wydajności i wzrostu, co z kolei zależy w dużej mierze od zdolności do innowacji. Innowacje są również kluczem do rozwiązania głównych wyzwań, przed jakimi stoi UE.
Otwarte innowacje są paradygmatem istotnym dla dalszego zapewniania przez UE dobrobytu obywatelom i rozwiązywania wyzwań jutra. Jego realizacja wymaga systemowego, przekrojowego i wieloaspektowego podejścia. Postęp gospodarczy Europy, dobrostan społeczny i jakość życia opierają się na zdolności do zwiększania wydajności i wzrostu, co z kolei zależy w dużej mierze od zdolności do innowacji. Innowacje są również kluczem do rozwiązania głównych wyzwań, przed jakimi stoi UE.
Podobnie jak w przypadku poprzednich programów, innowacje leżą u podstaw programu „Horyzont Europa”. Poszukiwanie nowych pomysłów, produktów i procesów leży u podstaw celów programu „Horyzont Europa” i warunków jego realizacji, od programowania strategicznego po zaproszenia do składania wniosków, oraz jest obecne od początku do końca każdego wspieranego projektu, od podstawowych badań naukowych po plany działania w dziedzinie przemysłu i technologii oraz misje.
Podobnie jak w przypadku poprzednich programów, innowacje leżą u podstaw programu „Horyzont Europa”. Poszukiwanie nowych pomysłów, produktów i procesów leży u podstaw celów programu „Horyzont Europa” i warunków jego realizacji, od programowania strategicznego po zaproszenia do składania wniosków, oraz jest obecne od początku do końca każdego wspieranego projektu, od podstawowych badań naukowych po plany działania w dziedzinie przemysłu i technologii oraz misje.
Innowacje wymagają jednak specjalnych środków, ponieważ UE musi zdecydowanie poprawić warunki i środowisko umożliwiające rozwój europejskich innowacji, aby podmioty uczestniczące w ekosystemie innowacji mogły szybko wymieniać się pomysłami, a nowe pomysły i technologie mogły szybko być przekształcane w produkty i usługi potrzebne UE do osiągnięcia celów.
Innowacje wymagają jednak specjalnych środków, ponieważ UE musi zdecydowanie poprawić warunki i środowisko umożliwiające rozwój europejskich innowacji, aby podmioty uczestniczące w ekosystemie innowacji mogły szybko wymieniać się pomysłami, a nowe pomysły i technologie mogły szybko być przekształcane w produkty i usługi potrzebne UE do osiągnięcia celów.
W ciągu ostatnich dziesięcioleci pojawiły się duże i światowe nowe rynki rozrywki, mediów, opieki zdrowotnej, zakwaterowania i handlu detalicznego, opierające się na przełomowych innowacjach w dziedzinie ICT, biotechnologii, internetu i gospodarki platform. Te innowacje tworzące rynek, które mają wpływ na całą gospodarkę UE, są wdrażane przez szybko rozwijające się i często nowe przedsiębiorstwa. Ale tylko niewielka część pochodzi z UE.
W ciągu ostatnich dziesięcioleci pojawiły się duże i światowe nowe rynki rozrywki, mediów, komunikacji, opieki zdrowotnej, zakwaterowania i handlu detalicznego, opierające się na przełomowych innowacjach w dziedzinie ICT, biotechnologii, internetu i gospodarki platform. Te innowacje tworzące rynek, które mają wpływ na całą gospodarkę UE, są wdrażane przez szybko rozwijające się i często nowe przedsiębiorstwa. Ale tylko niewielka część z nich pochodzi z UE i prosperuje w niej.
Nadchodzi nowa globalna fala przełomowych innowacji, która będzie się opierać na bardziej zaawansowanych technologiach, takich jak łańcuch bloków, sztuczna inteligencja, genomika, robotyka i inne technologie, które mogą również być tworzone przez pojedynczych innowatorów oraz wspólnoty obywateli. Kształtują się one na przecięciu różnych technologii, sektorów przemysłu i dyscyplin naukowych, oferując radykalnie nowe połączenia produktów, procesów, usług i modeli biznesowych; mają także potencjał otwarcia nowych rynków na całym świecie. Wpłynie to również na dodatkowe sektory, takie jak sektor produkcji, usług finansowych, transportu czy energii.
Nadchodzi nowa globalna fala przełomowych i radykalnych innowacji, w tym społecznych i technologicznych, która będzie się opierać na bardziej zaawansowanych technologiach, takich jak łańcuch bloków, sztuczna inteligencja, genomika, robotyka i inne technologie, które mogą być tworzone nie tylko przez firmy lub instytucje badawcze, ale także przez pojedynczych innowatorów oraz wspólnoty obywateli. Kształtują się one na przecięciu różnych technologii, sektorów przemysłu i dyscyplin naukowych, oferując radykalnie nowe połączenia produktów, procesów, usług, norm i modeli biznesowych; mają także potencjał otwarcia nowych rynków na całym świecie. Wpłynie to również na dodatkowe sektory, takie jak sektor produkcji, usług finansowych, transportu czy energii.
Europa musi płynąć z tą falą. Jest dobrze przygotowana, ponieważ fala ta obejmuje obszary bardzo zaawansowane technologicznie, takie jak sztuczna inteligencja, technologie kwantowe i czyste źródła energii, w których Europa ma pewną przewagę konkurencyjną na polu nauki i wiedzy i może polegać na bliskiej współpracy publiczno-prywatnej (np. w dziedzinie opieki zdrowotnej lub energii).
Europa musi płynąć z tą falą. Jest dobrze przygotowana, ponieważ fala ta obejmuje obszary bardzo zaawansowane technologicznie, takie jak sztuczna inteligencja, technologie kwantowe i czyste źródła energii, w których Europa ma pewną przewagę konkurencyjną na polu nauki i wiedzy i może polegać na bliskiej współpracy publiczno-prywatnej (np. w dziedzinie opieki zdrowotnej lub energii).
Aby Europa była liderem tej nowej fali przełomowych innowacji, konieczne jest rozwiązanie następujących podstawowych wyzwań:
Aby Europa była liderem tej nowej fali przełomowych innowacji, konieczne jest rozwiązanie następujących podstawowych wyzwań:
–   poprawa przekształcania nauki w innowacje w celu przyspieszenia transferu pomysłów, technologii i talentów z bazy badawczej do przedsiębiorstw typu start-up i przemysłu;
–   poprawa przekształcania nauki w innowacje w celu przyspieszenia transferu pomysłów, technologii i talentów z bazy badawczej do przedsiębiorstw typu start-up i przemysłu;
–  zwiększenie współpracy między wszystkimi rodzajami innowatorów, w szczególności pomiędzy przedsiębiorstwami typu start-up, MŚP i większymi przedsiębiorstwami, zwiększenie ich siły napędowej i tworzenie nowych ekosystemów;
–   przyspieszenie transformacji przemysłowej: przemysł europejski pozostaje w tyle pod względem stosowania nowych technologii i zwiększania ich skali: 77 % nowych i dużych przedsiębiorstw badawczo-rozwojowych znajduje się w Stanach Zjednoczonych lub Azji, a zaledwie 16 % z nich ma siedzibę w Europie;
–   przyspieszenie transformacji przemysłowej: przemysł europejski pozostaje w tyle pod względem stosowania nowych technologii i zwiększania ich skali: 77 % nowych i dużych przedsiębiorstw badawczo-rozwojowych znajduje się w Stanach Zjednoczonych lub Azji, a zaledwie 16 % z nich ma siedzibę w Europie;
–   zwiększenie finansowania ryzyka w celu wyeliminowania luk w finansowaniu: innowatorzy w Europie są dotknięci problemem niewielkiej dostępności finansowania ryzyka. Kapitał wysokiego ryzyka ma kluczowe znaczenie dla przekształcenia przełomowych innowacji w przedsiębiorstwa przodujące w skali światowej, ale w Europie wynosi on mniej niż jedna czwarta kapitału zebranego w Stanach Zjednoczonych i w Azji. Europa musi zaradzić sytuacji „doliny śmierci”, w której pomysły i innowacje nie docierają na rynek ze względu na lukę między wsparciem publicznym a inwestycjami prywatnymi, w szczególności w odniesieniu do przełomowych innowacji o wysokim stopniu ryzyka i inwestycji długoterminowych;
–   zwiększenie finansowania ryzyka w celu wyeliminowania luk w finansowaniu: innowatorzy w Europie są dotknięci problemem niewielkiej dostępności finansowania ryzyka. Kapitał wysokiego ryzyka ma kluczowe znaczenie dla przekształcenia przełomowych innowacji w przedsiębiorstwa przodujące w skali światowej, ale w Europie wynosi on mniej niż jedna czwarta kapitału zebranego w Stanach Zjednoczonych i w Azji. Europa musi zaradzić sytuacji „doliny śmierci”, w której pomysły i innowacje nie docierają na rynek ze względu na lukę między wsparciem publicznym a inwestycjami prywatnymi, w szczególności w odniesieniu do przełomowych innowacji o wysokim stopniu ryzyka i inwestycji długoterminowych;
–   poprawa i uproszczenie europejskiego systemu finansowania oraz wspieranie badań naukowych i innowacji: duża ilość źródeł finansowania powoduje, że system, w którym muszą obracać się innowatorzy, jest skomplikowany. Działalność UE musi być prowadzona we współpracy i w koordynacji z innymi inicjatywami na poziomie europejskim, krajowym i regionalnym, zarówno publicznymi, jak i prywatnymi, w celu wzmocnienia i dostosowania zdolności wspierania oraz zapewnienia prostego systemu dla wszystkich europejskich innowatorów;
–   poprawa i uproszczenie europejskiego systemu finansowania oraz wspieranie badań naukowych i innowacji: duża ilość źródeł finansowania powoduje, że system, w którym muszą obracać się innowatorzy, jest skomplikowany. Działalność UE musi być prowadzona we współpracy i w koordynacji z innymi inicjatywami na poziomie europejskim, krajowym i regionalnym, zarówno publicznymi, jak i prywatnymi, w celu wzmocnienia i dostosowania zdolności wspierania oraz zapewnienia prostego systemu dla wszystkich europejskich innowatorów;
–   przezwyciężenie rozdrobnienia ekosystemu innowacji. Chociaż w Europie działa coraz więcej ośrodków innowacji, nie są one dobrze połączone. Przedsiębiorstwa o międzynarodowym potencjale wzrostu muszą radzić sobie z fragmentacją rynków krajowych z różnymi językami, kulturami organizacyjnymi i przepisami.
–   przezwyciężenie rozdrobnienia ekosystemu innowacji. Chociaż w Europie działa coraz więcej ośrodków innowacji, nie są one dobrze połączone. Przedsiębiorstwa o międzynarodowym potencjale wzrostu muszą radzić sobie z fragmentacją rynków krajowych z różnymi językami, kulturami organizacyjnymi i przepisami.
Aby poradzić sobie z tą nową globalną falą przełomowych innowacji, wsparcie UE na rzecz przełomowych innowatorów wymaga elastycznego, prostego, płynnego i dostosowanego do potrzeb podejścia. Polityka dotycząca rozwoju i wprowadzania przełomowych innowacji i przedsiębiorstw z potencjałem ekspansji musi być odważna w kwestii podejmowania ryzyka i musi uwzględniać powyższe wyzwania i stanowić wartość dodaną dla powiązanych działań innowacyjnych realizowanych przez poszczególne państwa członkowskie.
Aby poradzić sobie z tą nową globalną falą przełomowych innowacji, wsparcie UE na rzecz przełomowych innowatorów wymaga elastycznego, prostego, płynnego i dostosowanego do potrzeb podejścia. Polityka dotycząca rozwoju i wprowadzania przełomowych innowacji i przedsiębiorstw z potencjałem ekspansji musi być odważna w kwestii podejmowania ryzyka i musi uwzględniać powyższe wyzwania i stanowić wartość dodaną dla powiązanych działań innowacyjnych realizowanych przez poszczególne państwa członkowskie.
Filar „Otwarte innowacje” w ramach programu „Horyzont Europa”, we współpracy z innymi obszarami polityki UE, a w szczególności z programem InvestEU, jest zaprojektowany w sposób mający przynieść takie wymierne rezultaty. Opiera się on na doświadczeniach zdobytych w ramach poprzednich programów ramowych, w szczególności z działań w zakresie przyszłych technologii i innowacji (takich jak przyszłe i powstające technologie (FET) i Szybka ścieżka do innowacji (FTI), MŚP (np. instrument MŚP), ale również z finansowania prywatnego i korporacyjnego (na przykład RSFF 7PR, InnovFin programu „Horyzont 2020”), wchodzących w skład działań pilotażowych EIC na lata 2018–2020.
Filar „Innowacyjna Europa” w ramach programu „Horyzont Europa”, we współpracy z innymi obszarami polityki UE, a w szczególności z programem InvestEU, jest zaprojektowany w sposób mający przynieść takie wymierne rezultaty. Opiera się on na doświadczeniach zdobytych w ramach poprzednich programów ramowych, w szczególności z działań w zakresie przyszłych technologii i innowacji (takich jak przyszłe i powstające technologie (FET) i Szybka ścieżka do innowacji (FTI), MŚP (np. instrument MŚP), ale również z finansowania prywatnego i korporacyjnego (na przykład RSFF 7PR, InnovFin programu „Horyzont 2020”), wchodzących w skład działań pilotażowych EIC na lata 2018–2020.
W oparciu o te doświadczenia w ramach filaru przewidziano uruchomienie Europejskiej Rady ds. Innowacji (EIC), która będzie propagowała przełomowe innowacje o potencjale szybkiej ekspansji na poziomie globalnym oraz będzie oferowała specjalne rodzaje działań i działalności:
W oparciu o te doświadczenia w ramach filaru przewidziano uruchomienie Europejskiej Rady ds. Innowacji (EIC), która będzie propagowała przełomowe badania naukowe i innowacje o potencjale szybkiej ekspansji na poziomie globalnym oraz będzie oferowała specjalne rodzaje działań i działalności:
–   wspieranie rozwoju przyszłych i powstających przełomowych innowacji;
–   wspieranie rozwoju przyszłych i powstających przełomowych innowacji, w tym przez ukierunkowane badania oparte na współpracy;
–  działanie na rzecz popularyzowania i wdrażania innowacji w przemysłowych łańcuchach wartości i innych gospodarczych łańcuchach wartości;
–   niwelowanie luk w finansowaniu rozwoju, wdrażania i zwiększania skali innowacji tworzących rynki;
–   niwelowanie luk w finansowaniu rozwoju, wdrażania i zwiększania skali innowacji tworzących rynki;
–   zwiększenie wpływu i wyeksponowanie wsparcia UE na rzecz innowacji.
–   zwiększenie wpływu i wyeksponowanie wsparcia UE na rzecz innowacji;
–  tworzenie synergii z działaniami w ramach innych części programu.
O ile EIC będzie bezpośrednio wspierać przełomowe innowacje, to ogólne środowisko, w którym rozwijają się i powstają innowacje europejskie, musi być dalej rozwijane i udoskonalane: wspieranie innowacji w całej Europie, we wszystkich aspektach i formach, w tym, w miarę możliwości, poprzez komplementarność polityki i zasobów UE i krajowych, musi być wspólnym europejskim projektem. W związku z tym w ramach niniejszego filaru przewidziano również:
O ile EIC będzie bezpośrednio wspierać przełomowe innowacje, to ogólne środowisko, w którym rozwijają się i powstają innowacje europejskie, musi być dalej rozwijane i udoskonalane: wspieranie innowacji w całej Europie, we wszystkich aspektach i formach, w tym, w miarę możliwości, poprzez komplementarność polityki i zasobów UE i krajowych, musi być wspólnym europejskim projektem. W związku z tym w ramach niniejszego filaru przewidziano również:
–   odnowione i wzmocnione mechanizmy koordynacji i współpracy z państwami członkowskimi i krajami stowarzyszonymi, ale także z inicjatywami prywatnymi, w celu wsparcia wszystkich rodzajów europejskich ekosystemów innowacji i ich uczestników;
–   odnowione i wzmocnione mechanizmy koordynacji i współpracy z państwami członkowskimi i krajami stowarzyszonymi, ale także z inicjatywami prywatnymi, w celu wsparcia wszystkich rodzajów europejskich ekosystemów innowacji i ich uczestników;
–   wsparcie na rzecz Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii (EIT) oraz wspólnot wiedzy i innowacji (WWiI).
–   zwiększone wsparcie na rzecz Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii (EIT) oraz wspólnot wiedzy i innowacji (WWiI).
Ponadto w ramach dalszych wysiłków na rzecz zwiększenia zdolności w zakresie finansowania ryzyka na potrzeby badań naukowych i innowacji w Europie oraz w niezbędnych przypadkach, niniejszy filar zostanie powiązany z programem InvestEU. W oparciu o sukcesy i doświadczenia zdobyte w ramach inicjatywy InnovFin programu „Horyzont 2020” oraz w ramach EFIS, program InvestEU zwiększy dostęp do finansowania ryzyka dla mogących przynieść zyski organizacji badawczych, innowatorów i przedsiębiorców, w szczególności MŚP i małych spółek o średniej kapitalizacji, a także dla inwestorów.
Ponadto w ramach dalszych wysiłków na rzecz zwiększenia zdolności w zakresie finansowania ryzyka na potrzeby badań naukowych i innowacji w Europie oraz w niezbędnych przypadkach, niniejszy filar zostanie powiązany z programem InvestEU. W oparciu o sukcesy i doświadczenia zdobyte w ramach inicjatywy InnovFin programu „Horyzont 2020” oraz w ramach EFIS, program InvestEU zwiększy dostęp do finansowania ryzyka dla mogących przynieść zyski organizacji badawczych, innowatorów i przedsiębiorców, w szczególności MŚP i małych spółek o średniej kapitalizacji, a także dla inwestorów.
Poprawka 218
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część III – punkt 1 – podpunkt 1.1 – akapit 1
Celem Europejskiej Rady ds. Innowacji jest określenie, opracowanie i wprowadzenie przełomowych i radykalnych innowacji (w tym technologii) oraz wspieranie szybkiej ekspansji innowacyjnych przedsiębiorstw na szczeblu unijnym i międzynarodowym na drodze od pomysłu do rynku.
Celem Europejskiej Rady ds. Innowacji jest określenie, opracowanie i wprowadzenie przełomowych i radykalnych innowacji (w tym radykalnie nowych technologii) oraz wspieranie szybkiej ekspansji innowacyjnych przedsiębiorstw na szczeblu unijnym i międzynarodowym na drodze od pomysłu do rynku.
Poprawka 219
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część III – punkt 1 – podpunkt 1.1 – akapit 2
Działalność EIC będzie realizowana przede wszystkim poprzez dwa uzupełniające się rodzaje działań: instrument „Pionier” na rzecz zaawansowanych badań naukowych dla wczesnych etapów rozwoju technologicznego oraz instrument „Akcelerator” dla działań w zakresie innowacji i wprowadzania na rynek, w tym etapów przed masową komercjalizacją oraz wzrostu przedsiębiorstwa. Z myślą o stworzeniu jednego punktu kompleksowej obsługi oraz pojedynczego procesu wsparcia, „Akcelerator” będzie również przyznawał finansowanie mieszane, łącząc dotacje z inwestycjami kapitałowymi. Zapewni on także dostęp do pożyczek udzielanych w ramach programu InvestEU.
Działalność EIC będzie realizowana przede wszystkim poprzez dwa uzupełniające się rodzaje działań: instrument „Pionier” EIC na rzecz zaawansowanych badań naukowych dla wczesnych etapów badań naukowo-technicznych i rozwoju oraz instrument „Akcelerator” EIC dla działań w zakresie innowacji i wprowadzania na rynek, w tym obejmujących etapy przed masową komercjalizacją oraz wzrost przedsiębiorstwa. Z myślą o stworzeniu jednego punktu kompleksowej obsługi oraz pojedynczego procesu wsparcia, „Akcelerator” będzie przyznawał finansowanie mieszane, łącząc dotacje z inwestycjami kapitałowymi. Zapewni on także dostęp do pożyczek i gwarancji udzielanych w ramach programu InvestEU. Co najmniej 70% budżetu EIC będzie przeznaczone na innowacyjne przedsiębiorstwa typu start-up i MŚP.
Poprawka 220
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część III – punkt 1 – podpunkt 1.1 – akapit 3 – tiret 1
–   skupią się na przełomowych i radykalnych innowacjach, w tym społecznych, które mają potencjał tworzenia nowych rynków, w przeciwieństwie do tych, które dokonują stopniowej poprawy istniejących produktów, usług lub modeli biznesowych;
–   skupią się na przełomowych i radykalnych innowacjach, w tym społecznych, które mają potencjał tworzenia nowych rynków lub umożliwienia powstania nowych rozwiązań, a także na badaniach dotyczących potencjalnych radykalnie nowych technologii;
Poprawka 221
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część III – punkt 1 – podpunkt 1.1 – akapit 3 – tiret 2
–   będą głównie oddolne, otwarte na innowacje ze wszystkich obszarów nauki, technologii i zastosowań we wszystkich sektorach, a jednocześnie umożliwią ukierunkowane wsparcie dla nowych przełomowych lub radykalnych technologii o potencjalnym znaczeniu strategicznym;
–   będą głównie oddolne, otwarte na ukierunkowane innowacje i badania ze wszystkich obszarów nauki, technologii i zastosowań we wszystkich sektorach, a jednocześnie umożliwią ukierunkowane wsparcie dla nowych przełomowych lub radykalnych technologii o potencjalnym znaczeniu strategicznym;
Poprawka 222
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część III – punkt 1 – podpunkt 1.1 – akapit 3 – tiret 3
–   Promowane będą innowacje, które dotyczą różnych dziedzin nauki, technologii (np. połączenia technologii fizycznych i cyfrowych) i sektorów;
–   promowane będą innowacje i badania naukowe, które dotyczą różnych dziedzin nauki, technologii (np.połączenia technologii fizycznych i cyfrowych) i sektorów;
Poprawka 223
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część III – punkt 1 – podpunkt 1.1 – akapit 3 – tiret 4
–   będą się koncentrowały na innowatorach, upraszczaniu procedur i wymogów administracyjnych, wykorzystaniu rozmów z kandydatami w celu oceny wniosków oraz zapewnieniu szybkiego podejmowania decyzji;
–   będą się koncentrowały na innowatorach i naukowcach, upraszczaniu procedur i wymogów administracyjnych, wykorzystaniu rozmów z kandydatami w celu oceny wniosków oraz zapewnieniu szybkiego podejmowania decyzji;
Poprawka 224
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część III – punkt 1 – podpunkt 1.1 – akapit 4
Oprócz wsparcia finansowego innowatorzy uzyskają dostęp do usług doradczych EIC w zakresie przedsiębiorczości, zapewniających projektom coaching, mentoring i pomoc techniczną, a także ułatwiających innowatorom nawiązywanie kontaktów z innymi przedstawicielami tego środowiska, partnerami przemysłowymi i inwestorami. Innowatorzy uzyskają również lepszy dostęp do wiedzy fachowej, zaplecza (w tym ośrodków innowacji23 ) oraz partnerów prowadzących różne rodzaje działalności wspierane przez UE (w tym w ramach EIT, w szczególności za pośrednictwem WWiI).
Oprócz wsparcia finansowego innowatorzy uzyskają dostęp do usług doradczych EIC w zakresie przedsiębiorczości, zapewniających projektom coaching, mentoring i pomoc techniczną, a także ułatwiających innowatorom nawiązywanie kontaktów z innymi przedstawicielami tego środowiska, partnerami przemysłowymi i inwestorami. Innowatorzy uzyskają również lepszy dostęp do wiedzy fachowej, zaplecza (w tym infrastruktury badawczej i ośrodków innowacji23 ) oraz partnerów prowadzących różne rodzaje działalności wspierane przez UE (w tym w ramach EIT, w szczególności za pośrednictwem WWiI).
__________________
__________________
23 Są to publiczne lub prywatne jednostki, które oferują przedsiębiorstwom dostęp do najnowszej wiedzy ogólnej i fachowej w zakresie technologii cyfrowych i powiązanych technologii prorozwojowych, niezbędnej tym przedsiębiorstwom do zwiększenia swojej konkurencyjności pod względem produkcji, usług i procesów biznesowych.
23 Są to publiczne lub prywatne jednostki, które oferują przedsiębiorstwom dostęp do najnowszej wiedzy ogólnej i fachowej w zakresie technologii cyfrowych i powiązanych technologii prorozwojowych, niezbędnej tym przedsiębiorstwom do zwiększenia swojej konkurencyjności pod względem produkcji, usług i procesów biznesowych.
Poprawka 225
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część III – punkt 1 – podpunkt 1.1 – akapit 5
Szczególna uwaga zostanie zwrócona na zapewnienie właściwej i skutecznej komplementarności z inicjatywami poszczególnych państw członkowskich lub ich sieci, w tym w formie partnerstwa europejskiego.
Ponadto szczególna uwaga zostanie zwrócona na zapewnienie właściwej i skutecznej komplementarności z inicjatywami poszczególnych państw członkowskich lub ich sieci, w tym w formie partnerstw europejskich.
Poprawka 226
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część III – punkt 1 – podpunkt 1.1 – podpunkt 1.1.1 – wprowadzenie
1.1.1.   Instrument „Pionier” na rzecz zaawansowanych badań naukowych
1.1.1.   Instrument „Pionier” EIC na rzecz zaawansowanych badań naukowych
Poprawka 227
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część III – punkt 1 – podpunkt 1.1 – podpunkt 1.1.1 – akapit 2
Ogólnym celem instrumentu „Pionier” jest pomoc w rozwoju potencjalnych innowacji tworzących rynki z przełomowych rozwiązań technologicznych oraz doprowadzenie ich do etapu demonstracji lub rozwoju uzasadnienia biznesowego bądź strategii dalszego wdrażania w ramach instrumentu „Akcelerator” lub innego rozwiązania w zakresie wprowadzania na rynek. W tym celu instrument „Pionier” będzie początkowo wspierać najwcześniejsze etapy badań naukowych i rozwoju w dziedzinie nauki i technologii, w tym weryfikację poprawności projektu i prototypy służące walidacji technologii.
Ogólnym celem instrumentu „Pionier” jest pomoc w rozwoju potencjalnych innowacji tworzących rynki z przełomowych rozwiązań naukowych i technologicznych oraz doprowadzenie ich do etapu demonstracji lub rozwoju uzasadnienia biznesowego bądź strategii dalszego wdrażania w ramach instrumentu „Akcelerator” lub innego rozwiązania w zakresie wprowadzania na rynek. W tym celu instrument „Pionier” będzie początkowo wspierać najwcześniejsze etapy badań naukowych i rozwoju w dziedzinie nauki i technologii, w tym nowatorskie badania, weryfikację poprawności projektu i prototypy służące walidacji technologii.
Poprawka 228
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część III – punkt 1 – podpunkt 1.1 – podpunkt 1.1.1 – akapit 3
Aby był on w pełni otwarty na szeroko zakrojone badania, szczęśliwe zbiegi okoliczności oraz nieoczekiwane pomysły, koncepcje i odkrycia, „Pionier” będzie realizowany głównie w drodze stałego otwartego zaproszenia do składania wniosków oddolnych. „Pionier” będzie przewidywał konkurencyjne wyzwania w zakresie opracowania kluczowych celów strategicznych24 wymagających bardzo zaawansowanych technologicznie i radykalnych sposobów myślenia. Przegrupowanie wybranych projektów w portfele tematyczne lub oparte na celach pozwoli na osiągnięcie masy krytycznej wysiłków i stworzenie nowych wielodyscyplinarnych środowisk naukowych.
Aby był on w pełni otwarty na szeroko zakrojone badania, szczęśliwe zbiegi okoliczności oraz nieoczekiwane pomysły, koncepcje i odkrycia, „Pionier” będzie realizowany głównie poprzez stale otwarte, konkurencyjne zaproszenia do składania wniosków oddolnych z datą graniczną. „Pionier” będzie przewidywał konkurencyjne wyzwania w zakresie opracowania kluczowych celów strategicznych24 wymagających bardzo zaawansowanych technologicznie i radykalnych sposobów myślenia. Przegrupowanie wybranych projektów w portfele tematyczne lub oparte na celach pozwoli na osiągnięcie masy krytycznej wysiłków i stworzenie nowych wielodyscyplinarnych środowisk naukowych.
__________________
__________________
24 Mogłyby one obejmować takie tematy jak sztuczna inteligencja, technologie kwantowe, kontrola biologiczna, technologie „digital twins” drugiej generacji lub wszelkie inne zagadnienia określone w kontekście programowania strategicznego programu „Horyzont Europa” (w tym w ramach programów sieciowych państw członkowskich).
24 Mogłyby one obejmować takie tematy jak sztuczna inteligencja, technologie kwantowe, kontrola biologiczna, technologie „digital twins” drugiej generacji lub wszelkie inne zagadnienia określone w kontekście programowania strategicznego programu „Horyzont Europa” (w tym w ramach programów sieciowych państw członkowskich).
Poprawka 229
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część III – punkt 1 – podpunkt 1.1 – podpunkt 1.1.1 – akapit 5
„Pionier” będzie otwarty dla wszystkich innowatorów, od osób prywatnych po szkoły wyższe, organizacje badawcze i przedsiębiorstwa, w szczególności start-upy i MŚP, oraz od pojedynczych beneficjentów po konsorcja wielodyscyplinarne. W przypadku projektów dotyczących pojedynczych beneficjentów większe przedsiębiorstwa nie będą mogły ubiegać się o dotacje. Instrument „Pionier” będzie realizowany w ścisłej koordynacji z innymi częściami programu „Horyzont Europa”, w szczególności z Europejską Radą ds. Badań Naukowych (ERBN), działaniami „Maria Skłodowska-Curie” (MSCA) oraz z działaniami wspólnot wiedzy i innowacji (WWiI) Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii (EIT). Będzie on również realizowany w ścisłej koordynacji z programami i działaniami państw członkowskich.
„Pionier” będzie otwarty dla wszystkich innowatorów, od osób prywatnych po szkoły wyższe, organizacje badawcze, organizacje zajmujące się technologią i przedsiębiorstwa, w szczególności start-upy i MŚP, oraz od pojedynczych beneficjentów po konsorcja wielodyscyplinarne. W przypadku projektów dotyczących pojedynczych beneficjentów większe przedsiębiorstwa nie będą mogły ubiegać się o dotacje. W celu zapewnienia synergii i uniknięcia powielania działań instrument „Pionier” będzie realizowany w ścisłej koordynacji z innymi częściami programu „Horyzont Europa”, w szczególności z Europejską Radą ds. Badań Naukowych (ERBN), działaniami „Maria Skłodowska-Curie” (MSCA) oraz Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii (EIT). Będzie on również realizowany w ścisłej koordynacji z programami i działaniami państw członkowskich.
Poprawka 230
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część III – punkt 1 – podpunkt 1.1 – podpunkt 1.1.2 – akapit 2
W związku z tym „Akcelerator” zapewni wsparcie finansowe dla innowatorów i przedsiębiorstw, co do których nie stwierdzono jeszcze, że mogą przynieść zyski, i nie są atrakcyjni dla inwestorów, oraz którzy mają ambicję opracowania i wprowadzenia przełomowych innowacji na rynki unijne i międzynarodowe oraz szybkiej ekspansji. W tym celu będzie on korzystał z doświadczeń etapów 2 i 3 instrumentu MŚP w ramach programu „Horyzont 2020” oraz instrumentu InnovFin programu „Horyzont 2020”, w szczególności poprzez dodanie elementów innych niż dotacje oraz zdolność do wspierania większych i dłuższych inwestycji.
W związku z tym „Akcelerator” zapewni wsparcie finansowe dla innowatorów i przedsiębiorstw, co do których nie stwierdzono jeszcze, że mogą przynieść zyski, i nie są atrakcyjni dla inwestorów, oraz którzy mają ambicję opracowania i wprowadzenia przełomowych innowacji na rynki unijne i międzynarodowe oraz szybkiej ekspansji. W tym celu będzie on korzystał z doświadczeń etapów 2 i 3 instrumentu MŚP w ramach programu „Horyzont 2020” oraz instrumentu InnovFin programu „Horyzont 2020”, w szczególności poprzez dodanie elementów innych niż dotacje oraz zdolność do wspierania większych i dłuższych inwestycji. Zapewniona zostanie współpraca z EIT i jego WWiI oraz synergia z ich działaniami przyspieszającymi.
Poprawka 231
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część III – punkt 1 – podpunkt 1.1 – podpunkt 1.1.2 – akapit 3 – tiret 2
–   wsparcia inwestycji kapitałowych27 lub innych form podlegających zwrotowi, tak aby połączyć działalność innowacyjną ze skutecznym wprowadzeniem na rynek, w tym ekspansją, w sposób, który nie wypiera inwestycji prywatnych ani nie zakłóca konkurencji na rynku wewnętrznym. W stosownych przypadkach ułatwi dostęp innowatora do finansowania dłużnego (np. pożyczek) z programu InvestEU.
–   wsparcia inwestycji kapitałowych27 lub innych form podlegających zwrotowi, tak aby połączyć działalność innowacyjną ze skutecznym wprowadzeniem na rynek, w tym ekspansją, w sposób, który nie wypiera inwestycji prywatnych ani nie zakłóca konkurencji na rynku wewnętrznym. W stosownych przypadkach ułatwi dostęp innowatora do finansowania dłużnego (np. pożyczek lub gwarancji) z programu InvestEU.
__________________
__________________
27 Zwykle nie więcej niż 25 % praw głosu. W wyjątkowych przypadkach UE może zabezpieczyć nabycie mniejszości blokującej w celu ochrony europejskich interesów w kluczowych dziedzinach, np. w obszarze cyberbezpieczeństwa.
27 Zwykle nie więcej niż 25 % praw głosu. W wyjątkowych przypadkach UE może zabezpieczyć nabycie mniejszości blokującej w celu ochrony europejskich interesów w kluczowych dziedzinach, np. w obszarze cyberbezpieczeństwa.
Poprawka 232
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część III – punkt 1 – podpunkt 1.1 – podpunkt 1.1.2 – akapit 4
Wsparcie zostanie przyznane w ramach jednego procesu i jednej decyzji, zapewniając wspieranym innowatorom pojedyncze całościowe zobowiązanie na rzecz środków finansowych obejmujące różne etapy innowacji, aż do wprowadzenia na rynek, w tym etap poprzedzający masową komercjalizację. Pełne wdrożenie udzielonego wsparcia będzie zależało od celów pośrednich i przeglądu. Sposób połączenia i wielkość finansowania zostaną dostosowane do potrzeb przedsiębiorstwa, jego wielkości i etapu, charakteru technologii/innowacji oraz czasu trwania cyklu innowacji. Pokryje ono potrzeby finansowe aż do zastąpienia alternatywnymi źródłami inwestycji.
Wsparcie zostanie przyznane w ramach jednego procesu i jednej decyzji, zapewniając wspieranym innowatorom pojedyncze całościowe zobowiązanie na rzecz środków finansowych obejmujące różne etapy innowacji, aż do wprowadzenia na rynek, w tym etap poprzedzający masową komercjalizację. Pełne wdrożenie udzielonego wsparcia będzie zależało od celów pośrednich i przeglądu. Sposób połączenia i wielkość finansowania zostaną dostosowane do potrzeb beneficjenta, jego wielkości i etapu, charakteru technologii/innowacji oraz czasu trwania cyklu innowacji. Pokryje ono potrzeby finansowe aż do zastąpienia alternatywnymi źródłami inwestycji.
Poprawka 233
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część III – punkt 1 – podpunkt 1.1 – podpunkt 1.1.2 – akapit 5
W przypadku innowacji o wysokim ryzyku technologicznym (zaawansowanych technologicznie) wsparcie będzie zawsze obejmować element dotacji obejmujący działalność innowacyjną. W przypadku zmniejszenia różnych rodzajów ryzyka (technologicznego, rynkowego, regulacyjnego itp.) należy spodziewać się względnego wzrostu znaczenia elementu zaliczki zwrotnej.
W przypadku innowacji o wysokim ryzyku (np. zaawansowanych technologicznie) wsparcie będzie zawsze obejmować element dotacji obejmujący działalność innowacyjną, która może być realizowana we współpracy z publicznymi organizacjami badawczymi jako partnerami lub poprzez podwykonawstwo. W przypadku zmniejszenia różnych rodzajów ryzyka (technologicznego, rynkowego, regulacyjnego itp.) należy spodziewać się względnego wzrostu znaczenia elementu zaliczki zwrotnej.
Poprawka 234
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część III – punkt 1 – podpunkt 1.1 – podpunkt 1.1.2 – akapit 7
„Akcelerator” będzie głównie działał poprzez stałe otwarte i oddolne zaproszenie do składania wniosków, skierowane do indywidualnych przedsiębiorców (głównie przedsiębiorstw typu start-up i MŚP), ze szczególnym uwzględnieniem młodych innowatorów i kobiet. To otwarte, oddolne zaproszenie zostanie uzupełnione ukierunkowanym wsparciem dla nowych przełomowych lub radykalnych technologii o potencjalnym znaczeniu strategicznym; Wnioski mogą również składać inwestorzy, w tym publiczne agencje innowacyjności, jednak wsparcie zostanie udzielone przedsiębiorstwu.
„Akcelerator” będzie głównie działał poprzez stałe otwarte, konkurencyjne i oddolne zaproszenie do składania wniosków, z datami granicznymi, skierowane do indywidualnych przedsiębiorców (głównie przedsiębiorstw typu start-up i MŚP), ze szczególnym uwzględnieniem młodych innowatorów i kobiet. To otwarte, oddolne zaproszenie zostanie uzupełnione ukierunkowanym wsparciem dla nowych przełomowych lub radykalnych innowacji i technologii o potencjalnym znaczeniu strategicznym. Wnioski mogą również składać inwestorzy, w tym publiczne agencje innowacyjności, jednak wsparcie zostanie udzielone przedsiębiorstwu.
Poprawka 235
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część III – punkt 1 – podpunkt 1.1 – podpunkt 1.1.2 – akapit 8
„Akcelerator” umożliwi przyspieszone wdrażanie innowacji pochodzących z projektów wspieranych przez instrument „Pionier”, podobne „zaawansowane programy badawcze” państw członkowskich oraz inne filary programów ramowych UE28 w celu wsparcia ich wejścia na rynek. Określenie projektów wspieranych w ramach innych filarów programu „Horyzont Europa” oraz poprzednich programów ramowych będzie opierać się na odpowiednich metodach, takich jak Radar Innowacji.
„Akcelerator” umożliwi przyspieszone wdrażanie innowacji pochodzących z projektów wspieranych w ramach instrumentu „Pionier”, z podobnych „zaawansowanych programów badawczych” państw członkowskich, z WWiI EIT oraz innych filarów programu ramowego UE28 w celu wsparcia ich wejścia na rynek. Określenie projektów wspieranych w ramach innych filarów programu „Horyzont Europa” oraz poprzednich programów ramowych będzie opierać się na odpowiednich metodach, takich jak Radar Innowacji.
__________________
__________________
28 Takie jak weryfikacja poprawności projektu ERBN, projekty wspierane w ramach filaru „Globalne wyzwania i konkurencyjność przemysłowa”, start-upy powstałe dzięki WWiI Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii, działania programu „Horyzont 2020”, w szczególności projekty wybrane w ramach etapu 2 instrumentu MŚP programu „Horyzont 2020” powiązane projekty pieczęci doskonałości finansowane przez państwa członkowskie, (istniejące i przyszłe) partnerstwa europejskie.
28 Takie jak weryfikacja poprawności projektu ERBN, projekty wspierane w ramach filaru „Globalne wyzwania i europejska konkurencyjność przemysłowa”, start-upy powstałe dzięki WWiI Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii, działania programu „Horyzont 2020”, w szczególności projekty wybrane w ramach etapu 2 instrumentu MŚP programu „Horyzont 2020” powiązane projekty pieczęci doskonałości finansowane przez państwa członkowskie, (istniejące i przyszłe) partnerstwa europejskie.
Poprawka 236
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część III – punkt 1 – podpunkt 1.1 – podpunkt 1.1.3 – akapit 1 – tiret 1
–   Usługi EIC w zakresie przyspieszenia rozwoju przedsiębiorstwa w ramach wsparcia działań i działalności instrumentów „Pionier” i „Akcelerator”. Celem będzie połączenie wspólnoty EIC innowatorów, którzy otrzymali finansowanie, w tym finansowanie na projekty z pieczęcią doskonałości, z inwestorami, partnerami i nabywcami publicznymi. Zapewni to szereg usług w zakresie coachingu i mentoringu na potrzeby działań EIC. Zapewni to innowatorom dostęp do międzynarodowych sieci potencjalnych partnerów, w tym przemysłowych, w celu uzupełnienia łańcucha wartości lub rozwijania możliwości rynkowych, a także znalezienia inwestorów i innych źródeł finansowania prywatnego lub finansowania przedsiębiorstw. Działania będą obejmować wydarzenia na żywo (np. imprezy służące nawiązywaniu kontaktów, sesje prezentacyjne), ale również rozwój platform kojarzących zainteresowane podmioty lub wykorzystanie istniejących platform, w ścisłej relacji z pośrednikami finansowymi wspieranymi przez InvestEU oraz przez grupę EBI. Działania te będą również zachęcać do partnerskiej wymiany jako źródła uczenia się w ekosystemie innowacji, szczególnie dzięki pomocy członków rady doradczej wysokiego szczebla EIC oraz stypendystów EIC;
–   Usługi EIC w zakresie przyspieszenia rozwoju przedsiębiorstwa w ramach wsparcia działań i działalności instrumentów „Pionier” i „Akcelerator”. Celem będzie połączenie wspólnoty EIC innowatorów, którzy otrzymali finansowanie, w tym finansowanie na projekty z pieczęcią doskonałości, z inwestorami, partnerami i nabywcami publicznymi i prywatnymi. Zapewni to szereg usług w zakresie coachingu i mentoringu na potrzeby działań EIC. Zapewni to innowatorom dostęp do międzynarodowych sieci potencjalnych partnerów, w tym przemysłowych, w celu uzupełnienia łańcucha wartości lub rozwijania możliwości rynkowych, a także znalezienia inwestorów i innych źródeł finansowania prywatnego lub finansowania przedsiębiorstw. Działania będą obejmować wydarzenia na żywo (np. imprezy służące nawiązywaniu kontaktów, sesje prezentacyjne), ale również rozwój platform kojarzących zainteresowane podmioty lub wykorzystanie istniejących platform, w ścisłej relacji z pośrednikami finansowymi wspieranymi przez InvestEU oraz przez grupę EBI. Działania te będą również zachęcać do partnerskiej wymiany jako źródła uczenia się w ekosystemie innowacji, szczególnie dzięki pomocy członków rady doradczej wysokiego szczebla EIC oraz stypendystów EIC. Te dodatkowe działania EIC koncentrujące się na przełomowych innowacjach i innowacjach wysokiego ryzyka uzupełnią podobny portfel działań EIT skierowanych do przedsiębiorców, innowatorów i przedsiębiorstw typu start-up. Zachęca się EIC do wykorzystania wiedzy i doświadczenia WWiI przy zapewnianiu wsparcia innowatorom;
Poprawka 237
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część III – punkt 1 – podpunkt 1.1 – podpunkt 1.1.3 – akapit 1 – tiret 3
–   Wyzwania EIC, czyli nagrody motywacyjne, mające na celu pomoc w opracowaniu nowatorskich rozwiązań globalnych wyzwań, przyciągnięcie nowych podmiotów oraz rozwój nowych wspólnot. Nagrody uznania EIC będą obejmować iCapital, nagrodę motywacyjną dla innowacji społecznych oraz nagrodę dla kobiet innowatorów.29 Struktura nagród zapewni powiązanie z EIC i z innymi częściami programu ramowego, w tym z misjami i innymi organami finansującymi. Zbadane zostaną możliwości współpracy z organizacjami (takimi jak przedsiębiorstwa, szkoły wyższe, organizacje badawcze, akceleratory biznesu, organizacje charytatywne i fundacje).
–   Wyzwania EIC, czyli nagrody motywacyjne mające na celu pomoc w opracowaniu nowych przełomowych innowacji, przyciągnięcie nowych podmiotów, rozwój nowych wspólnot i sieci w dziedzinie badań naukowych i innowacji oraz wyeksponowanie osiągnięć dokonanych dzięki unijnemu finansowaniu. Nagrody uznania EIC będą obejmować iCapital, europejską nagrodę za wyzwanie, nagrodę motywacyjną dla innowacji społecznych oraz nagrodę dla kobiet innowatorów. 29 W celu zapewnienia komplementarności i uniknięcia powielania struktura nagród i ich przyznawanie zapewnią powiązanie z innymi częściami programu, w tym z misjami i EIT. Zbadane zostaną możliwości współpracy z organizacjami (takimi jak przedsiębiorstwa, szkoły wyższe, organizacje badawcze, akceleratory biznesu, organizacje charytatywne i fundacje).
__________________
__________________
29 Nagrody EIC przejmą zarządzanie nagrodami uruchomionymi w ramach programu „Horyzont 2020” i przewidują opracowanie i wdrożenie nowych nagród motywacyjnych i nagród uznania.
29 Nagrody EIC przejmą zarządzanie nagrodami uruchomionymi w ramach programu „Horyzont 2020” i przewidują opracowanie i wdrożenie nowych nagród motywacyjnych i nagród uznania.
Poprawka 238
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część III – punkt 1 – podpunkt 1.2 – podpunkt 1.2.1 – akapit 1
Rada doradcza wysokiego szczebla (Rada EIC) będzie wspierać Komisję we realizacji działalności EIC. Oprócz doradztwa w zakresie programów prac EIC Rada EIC będzie odgrywała aktywną rolę w doradzaniu na temat zarządzania i podejmowaniu działań następczych. Będzie pełnić funkcję komunikacyjną, a jej członkowie będą pełnić rolę ambasadorów wspierających innowacje w UE. Kanały komunikacji obejmą uczestnictwo w najważniejszych wydarzeniach w dziedzinie innowacji, w mediach społecznościowych, utworzenie wspólnoty innowatorów EIC, interakcje z najważniejszymi mediami ze szczególnym naciskiem na innowacje, wspólne imprezy z ośrodkami inkubatorów i akceleratorów.
Rada doradcza wysokiego szczebla (Rada EIC) będzie wspierać Komisję w realizacji działalności EIC. Zgodnie z art. 9 niniejszej decyzji w jej skład wejdą przedstawiciele m.in. ekspertów akademickich do spraw polityki innowacyjnej, organizacji badawczych i technologicznych, przedsiębiorców, inwestorów dysponujących kapitałem podwyższonego ryzyka.
W celu wdrożenia EIC Komisja, korzystając ze wsparcia Rady EIC, zapewni:
–  wyraźne zróżnicowanie grup docelowych i ich odmiennych potrzeb;
–  szczegółowe informacje na temat sposobu wdrożenia wsparcia mieszanego (dotacja, kapitał własny, pożyczka i gwarancja);
–  solidny mechanizm systematycznej i przeprowadzanej w czasie rzeczywistym oceny instrumentów w celu zapewnienia szybkiego procesu uczenia się polityki i opracowania wzorców innowacyjności, w tym dobór i wdrożenie wskaźników;
–  współpracę między EIC a EIT w celu zapewnienia komplementarności i uniknięcia powielania;
–  dokładniejsze określenie roli i obowiązków kierowników programu;
–  opis narzędzi przyciągania inwestorów kapitału wysokiego ryzyka w przypadku projektów o wysokim stopniu ryzyka;
–  określenie celów innowacji w odniesieniu do produktu, procesu, marketingu i usług;
–  zmierzenie siły napędowej beneficjentów.
Rada będzie również doradzać w kwestii programów prac EIC, zarządzania i działań następczych. Będzie pełnić funkcję komunikacyjną, a jej członkowie będą pełnić rolę ambasadorów wspierających innowacje w UE. Kanały komunikacji obejmą uczestnictwo w najważniejszych wydarzeniach w dziedzinie innowacji, w mediach społecznościowych, utworzenie wspólnoty innowatorów EIC, interakcje z najważniejszymi mediami ze szczególnym naciskiem na innowacje, wspólne imprezy z ośrodkami inkubatorów i akceleratorów. Rada Zarządzająca EIT i Rada EIC będą współpracować w celu wykorzystania synergii i zwiększenia wartości dodanej na rzecz unijnych innowatorów i przedsiębiorców.
Poprawka 239
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część III – punkt 1 – podpunkt 1.2 – podpunkt 1.2.1 – akapit 2
Rada EIC przedstawi Komisji zalecenia dotyczące trendów lub inicjatyw w zakresie innowacji, które są potrzebne do poprawy i wspierania ekosystemu innowacji UE, w tym potencjalnych barier regulacyjnych. W ramach swojego doradztwa Rada powinna również określić nowe obszary innowacji, które należy uwzględnić w działaniach w ramach filaru „Globalne wyzwania i konkurencyjność przemysłowa” i jego misji. W ten sposób Rada ma przyczynić się do ogólnej spójności programu „Horyzont Europa”.
Rada EIC wraz z Radą Zarządzającą EIT przedstawią Komisji zalecenia dotyczące trendów lub inicjatyw w zakresie innowacji, które są potrzebne do poprawy i wspierania ekosystemu innowacji UE, w tym potencjalnych barier technicznych i regulacyjnych. W ramach swojego doradztwa Rada powinna również określić nowe obszary innowacji, które należy uwzględnić w działaniach w ramach filaru „Globalne wyzwania i europejska konkurencyjność przemysłowa” i jego misji. W ten sposób Rada ma przyczynić się do ogólnej spójności programu „Horyzont Europa”.
Poprawka 240
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część III – punkt 1 – podpunkt 1.2 – podpunkt 1.2.2 – akapit 5
W szczególności kierownicy programów będą nadzorowali realizację zaproszeń w ramach instrumentu „Pionier” oraz zaproponują rankingi oceny w kontekście spójnego strategicznego portfela projektów, co do których oczekuje się, że wniosą istotny wkład w powstanie potencjalnych innowacji społecznych lub gospodarczych tworzących nowe rynki.
W szczególności kierownicy programów będą nadzorowali realizację zaproszeń w ramach instrumentu „Pionier” oraz zaproponują rankingi oceny w oparciu o jasne i przejrzyste kryteria określone w regulaminie, spójne ze strategicznym portfelem projektów, co do których oczekuje się, że wniosą istotny wkład w powstanie potencjalnych zupełnie nowych naukowych, społecznych lub gospodarczych technologii przyszłości lub innowacji tworzących nowe rynki.
Poprawka 241
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część III – punkt 2 – podpunkt 2.1 – akapit 1
Aby w pełni wykorzystać potencjał innowacji z udziałem naukowców, przedsiębiorców, przemysłu i ogółu społeczeństwa, UE musi poprawić otoczenie, w którym innowacje mogą rozwijać się na wszystkich szczeblach. Będzie to oznaczało wkład w rozwój skutecznego ekosystemu innowacji na poziomie UE oraz zachęcanie do współpracy, tworzenia sieci kontaktów oraz wymiany pomysłów, finansowania i kwalifikacji w krajowych i lokalnych ekosystemach innowacji.
Aby w pełni wykorzystać potencjał innowacji z udziałem naukowców, przedsiębiorców, przemysłu i ogółu społeczeństwa, UE musi poprawić otoczenie, w którym innowacje mogą rozwijać się na wszystkich szczeblach. Będzie to oznaczało wkład w rozwój skutecznego ekosystemu innowacji na poziomie UE oraz zachęcanie do współpracy, tworzenia sieci kontaktów oraz wymiany pomysłów, rozwijania otwartych procesów innowacyjnych, finansowania i kwalifikacji w krajowych i lokalnych ekosystemach innowacji.
Poprawka 242
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część III – punkt 2 – podpunkt 2.1 – akapit 2
UE musi również dążyć do stworzenia ekosystemów, które wspierają innowacje społeczne i innowacje w sektorze publicznym oprócz innowacji w przedsiębiorstwach prywatnych. Sektor instytucji rządowych i samorządowych musi stać się innowacyjny i zmodernizować się, aby móc wspierać zmiany przepisów i zarządzania, które są niezbędne do wspierania wprowadzania na szeroką skalę nowych technologii oraz sprostania rosnącemu zapotrzebowaniu publicznemu na bardziej wydajne i skuteczne świadczenie usług. Innowacje społeczne mają zasadnicze znaczenie dla poprawy dobrobytu naszych społeczeństw.
UE musi również dążyć do stworzenia ekosystemów, które oprócz innowacji w przedsiębiorstwach prywatnych wspierają innowacje społeczne oraz zachęcają do transferu wiedzy i innowacji w sektorze publicznym. Sektor instytucji rządowych i samorządowych musi stać się innowacyjny i zmodernizować się, aby móc wspierać zmiany przepisów i zarządzania, które są niezbędne do wspierania wprowadzania na szeroką skalę innowacji, w tym nowych technologii, oraz sprostania rosnącemu zapotrzebowaniu publicznemu na bardziej wydajne i skuteczne świadczenie usług. Innowacje społeczne mają zasadnicze znaczenie dla poprawy dobrobytu naszych społeczeństw. Jako największa unijna sieć innowacji WWiI EIT będą odgrywały ważną rolę w tworzeniu takich ekosystemów i w realizacji tego priorytetu. Działają one na rzecz pożądanej międzyregionalnej współpracy, łącząc ekosystemy innowacji na ogólnoeuropejską skalę.
Poprawka 243
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część III – punkt 2 – podpunkt 2.2 – akapit 1 – wprowadzenie
W pierwszej kolejności Komisja zorganizuje forum EIC dla organów publicznych państw członkowskich i krajów stowarzyszonych odpowiedzialnych za krajowe strategie polityczne i programy w zakresie innowacji, w celu promowania koordynacji i dialogu na temat rozwoju unijnego ekosystemu innowacji. W ramach forum EIC Komisja:
W pierwszej kolejności Komisja zorganizuje forum innowacji dla organów publicznych państw członkowskich i krajów stowarzyszonych odpowiedzialnych za krajowe strategie polityczne i programy w zakresie innowacji, w celu promowania koordynacji i dialogu na temat rozwoju unijnego ekosystemu innowacji. W ramach forum innowacji zainteresowane strony i organy UE, w tym EIT, Rada EIC i Komisja:
Poprawka 244
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część III – punkt 2 – podpunkt 2.2 – akapit 1 – tiret 3
–   wzmocni koordynację między krajowymi programami innowacji a EIC, aby pobudzić synergię operacyjną i uniknąć powielania, poprzez wymianę danych dotyczących programów i ich realizacji, zasobów i wiedzy fachowej, poprzez analizę i monitorowanie tendencji w zakresie technologii i innowacji, a także poprzez połączenie społeczności innowatorów;
–   wzmocnią koordynację między programami krajowymi, EIT oraz EIC, aby pobudzić synergię operacyjną i uniknąć powielania, poprzez wymianę danych dotyczących programów i ich realizacji, zasobów i wiedzy fachowej, poprzez analizę i monitorowanie tendencji w zakresie technologii i innowacji, a także poprzez połączenie społeczności innowatorów;
Poprawka 245
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część III – punkt 2 – podpunkt 2.2 – akapit 2
Działania będą realizowane w celu zapewnienia efektywnej komplementarności różnych rodzajów działań EIC oraz ich szczególnego nacisku na innowacje przełomowe, przy czym działania te będą prowadzone przez państwa członkowskie i kraje stowarzyszone, a także inicjatywy prywatne, w celu wspierania wszystkich rodzajów innowacji, docierania do wszystkich innowatorów w całej UE oraz zapewnienia im zwiększonego i odpowiedniego wsparcia.
Działania będą realizowane w celu zapewnienia efektywnej komplementarności i współpracy różnych rodzajów działań EIT i EIC oraz ich szczególnego nacisku na innowacje, przy czym działania te będą prowadzone przez państwa członkowskie i kraje stowarzyszone, a także inicjatywy prywatne, w celu wspierania wszystkich rodzajów innowacji, docierania do wszystkich innowatorów w całej UE oraz zapewnienia im zwiększonego i odpowiedniego wsparcia.
Poprawka 246
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część III – punkt 2 – podpunkt 2.2 – akapit 3 – wprowadzenie
W tym celu UE będzie:
W tym celu zaangażowane organy UE będą:
Poprawka 247
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część III – punkt 2 – podpunkt 2.2 – akapit 3 – tiret 1
–   promować i współfinansować wspólne programy na rzecz innowacji zarządzane przez organy odpowiedzialne za publiczne krajowe, regionalne lub lokalne strategie polityczne i programy w zakresie innowacji, do których włączyć się mogą podmioty prywatne wspierające innowacje i innowatorów. Takie wspólne programy oparte na zapotrzebowaniu mogą być ukierunkowane, między innymi, na wsparcie na wczesnym etapie oraz wsparcie studiów wykonalności, współpracę między ośrodkami akademickimi a przedsiębiorstwami, wsparcie dla badań opartych na współpracy MŚP z sektora zaawansowanych technologii, transfer technologii i wiedzy, umiędzynarodowienie MŚP, analizę rynku i rozwój, cyfryzację MŚP o niskim poziomie zaawansowania technologicznego, instrumenty finansowe na potrzeby innowacyjnych działań bliskich wprowadzeniu na rynek lub na potrzeby wprowadzania na rynek, innowacje społeczne. Mogą one również obejmować wspólne inicjatywy w zakresie zamówień publicznych, umożliwiające komercjalizację innowacji w sektorze publicznym, w szczególności wspierające rozwój nowej polityki. Mogłoby to być szczególnie skuteczne w pobudzaniu innowacji w obszarach usług publicznych i w zapewnianiu możliwości rynkowych dla europejskich innowatorów;
–   promować i współfinansować wspólne programy na rzecz innowacji zarządzane przez organy odpowiedzialne za publiczne krajowe, regionalne lub lokalne strategie polityczne i programy w zakresie innowacji, do których włączyć się powinny podmioty prywatne wspierające innowacje i innowatorów. Takie wspólne programy oparte na popycie i podaży mogą być ukierunkowane, między innymi, na wsparcie na wczesnym etapie oraz wsparcie studiów wykonalności, współpracę między ośrodkami akademickimi, organizacjami badawczymi i przedsiębiorstwami, wsparcie dla badań opartych na współpracy MŚP z sektora zaawansowanych technologii, transfer technologii i wiedzy, umiędzynarodowienie MŚP, analizę rynku i rozwój, cyfryzację MŚP o niskim poziomie zaawansowania technologicznego, instrumenty finansowe na potrzeby innowacyjnych działań bliskich wprowadzeniu na rynek lub na potrzeby wprowadzania na rynek, innowacje społeczne. Mogą one również obejmować wspólne inicjatywy w zakresie zamówień publicznych, umożliwiające komercjalizację innowacji w sektorze publicznym, w szczególności wspierające rozwój nowej polityki. Mogłoby to być szczególnie skuteczne w pobudzaniu innowacji w obszarach usług publicznych i w zapewnianiu możliwości rynkowych dla europejskich innowatorów; W przypadku zarządzania na szczeblu lokalnym przedmiotowe programy powinny umożliwiać partnerstwa ponadnarodowe i powinny być spójne ze strategiami inteligentnej specjalizacji oraz wspierać synergię z EFRR w zaangażowanych regionach;
Poprawka 248
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część III – punkt 2 – podpunkt 2.2 – akapit 3 – tiret 2
–   wspierać również wspólne programy mentoringu, coachingu, pomocy technicznej oraz inne usługi świadczone z myślą o innowatorach, w ramach sieci takich jak Europejska Sieć Przedsiębiorczości, klastry, platformy paneuropejskie, takie jak Startup Europe, lokalne podmioty innowacyjne, publiczne, lecz również prywatne, w szczególności inkubatory i ośrodki innowacji, które mogłyby zostać połączone, aby sprzyjać partnerstwom między innowatorami. Wsparcie może również być udzielane na wspieranie miękkich umiejętności w zakresie innowacji, w tym w odniesieniu do sieci instytucji zawodowych i w ścisłym powiązaniu z Europejskim Instytutem Innowacji i Technologii;
–   wspierać również wspólne programy mentoringu, coachingu, pomocy technicznej oraz inne usługi świadczone z myślą o innowatorach, w ramach sieci takich jak Europejska Sieć Przedsiębiorczości, klastry, platformy paneuropejskie, takie jak Startup Europe, lokalne podmioty innowacyjne, publiczne, lecz również prywatne, w szczególności inkubatory i ośrodki innowacji, które mogłyby zostać połączone, aby sprzyjać partnerstwom między innowatorami. Wsparcie powinno również być udzielane na wspieranie umiejętności miękkich w zakresie innowacji, także w odniesieniu do sieci instytucji zawodowych i w ścisłej współpracy z EIT;
Poprawka 249
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część III – punkt 3 – podpunkt 3.1 – akapit 1
Jak wyraźnie stwierdzono w sprawozdaniu grupy wysokiego szczebla ds. maksymalizacji oddziaływania badań naukowych i innowacji w UE (grupa wysokiego szczebla pod przewodnictwem Lamy’ego), dalsze działania powinny obejmować „edukację dla przyszłości i inwestowanie w ludzi, którzy są w stanie zmieniać rzeczywistość”. W szczególności europejskie szkoły wyższe wzywa się do pobudzania przedsiębiorczości, znoszenia granic między dyscyplinami oraz instytucjonalizację ścisłej współpracy między środowiskiem akademickim a przemysłem, która nie będzie oparta na dyscyplinach. Według ostatnich badań dostęp do utalentowanych ludzi jest zdecydowanie najważniejszym czynnikiem wpływającym na wybór lokalizacji europejskich przedsiębiorstw typu start-up. Możliwość kształcenia i szkolenia w zakresie przedsiębiorczości odgrywa kluczową rolę dla rozwoju przyszłych innowatorów oraz rozwijania umiejętności istniejących innowatorów, umożliwiających odnoszenie przez ich firmy większych sukcesów. Dostęp do talentów związanych z przedsiębiorczością, wraz z dostępem do zawodów regulowanych, kapitału i rynków na poziomie UE, oraz zebranie najważniejszych podmiotów w zakresie innowacji wokół wspólnego celu stanowią kluczowe elementy dla rozwijania ekosystemu innowacji. Istnieje potrzeba koordynacji wysiłków w całej UE w celu stworzenia masy krytycznej połączonych klastrów i ekosystemów przedsiębiorczości w całej UE.
Jak wyraźnie stwierdzono w sprawozdaniu grupy wysokiego szczebla ds. maksymalizacji oddziaływania badań naukowych i innowacji w UE (grupa wysokiego szczebla pod przewodnictwem Lamy’ego), dalsze działania powinny obejmować „edukację dla przyszłości i inwestowanie w ludzi, którzy są w stanie zmieniać rzeczywistość”. W szczególności europejskie szkoły wyższe wzywa się do pobudzania przedsiębiorczości, znoszenia granic między dyscyplinami oraz instytucjonalizację ścisłej współpracy między środowiskiem akademickim a przemysłem, która nie będzie oparta na dyscyplinach. Według ostatnich badań dostęp do utalentowanych ludzi jest zdecydowanie najważniejszym czynnikiem wpływającym na wybór lokalizacji europejskich przedsiębiorstw typu start-up. Możliwość kształcenia i szkolenia w zakresie przedsiębiorczości odgrywa kluczową rolę dla rozwoju przyszłych innowatorów oraz rozwijania umiejętności istniejących innowatorów, umożliwiających odnoszenie przez ich firmy większych sukcesów. Dostęp do talentów związanych z przedsiębiorczością, wraz z dostępem do zawodów regulowanych, kapitału i rynków na poziomie UE, oraz zebranie najważniejszych podmiotów w zakresie innowacji wokół wspólnego celu stanowią kluczowe elementy dla rozwijania ekosystemu innowacji i tworzenia skutecznych modeli innowacji i najlepszych praktyk na szczeblu regionalnym, krajowym i europejskim. Istnieje potrzeba koordynacji wysiłków w całej UE w celu stworzenia masy krytycznej połączonych klastrów i ekosystemów przedsiębiorczości w całej UE.
Poprawka 250
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część III – punkt 3 – podpunkt 3.1 – akapit 1 a (nowy)
EIT jest obecnie największym w Europie zintegrowanym ekosystemem innowacji z ponad 1 000 doskonałych partnerów z obszaru biznesu, badań naukowych, edukacji i in. Model innowacji EIT działa i ma szczególne znaczenie w usuwaniu barier dla innowacji na szczeblu państw członkowskich i regionów. EIT zajmie się tymi kwestiami poprzez promowanie zmian strukturalnych w europejskim krajobrazie innowacji. Będzie on wspierał integrację szkolnictwa, badań naukowych i innowacji najwyższej jakości, w szczególności poprzez wspólnoty wiedzy i innowacji (WWiI), tworząc tym samym nowe środowiska sprzyjające innowacjom, a także promując i wspierając nowe pokolenie przedsiębiorczych osób oraz stymulując tworzenie innowacyjnych firm typu spin-off oraz przedsiębiorstw typu start-up.
Poprawka 251
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część III – punkt 3 – podpunkt 3.1 – akapit 2 – wprowadzenie
Nadal potrzebne są działania na rzecz rozwoju ekosystemów, w ramach których naukowcy, innowatorzy, przemysł i rządy mogą z łatwością współdziałać. Ekosystemy innowacji w rzeczywistości nadal nie pracują w optymalny sposób z wielu powodów, takich jak:
Nadal potrzebne są działania na rzecz rozwoju i promowania ekosystemów, w ramach których naukowcy, innowatorzy, przemysł i rządy mogą z łatwością współdziałać. Ekosystemy innowacji w rzeczywistości nadal nie pracują w optymalny sposób z wielu powodów, takich jak:
Poprawka 252
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część III – punkt 3 – podpunkt 3.1 – akapit 3
Aby sprostać przyszłym wyzwaniom, wykorzystać możliwości nowych technologii i przyczynić się do zrównoważonego wzrostu gospodarczego, tworzenia miejsc pracy, konkurencyjności i dobrostanu obywateli Europy, istnieje potrzeba dalszego wzmacniania zdolności Europy do innowacji poprzez: wspieranie tworzenia nowych środowisk sprzyjających współpracy i innowacjom; wzmacnianie potencjału innowacyjnego środowiska akademickiego i sektora badań naukowych; wspieranie nowej generacji przedsiębiorców; pobudzanie tworzenia i rozwoju innowacyjnych przedsięwzięć.
Aby sprostać przyszłym wyzwaniom, wykorzystać możliwości nowych technologii i przyczynić się do zrównoważonego wzrostu gospodarczego, tworzenia miejsc pracy, konkurencyjności i dobrostanu obywateli Europy, istnieje potrzeba dalszego wzmacniania zdolności Europy do innowacji poprzez: wspieranie tworzenia nowych środowisk sprzyjających współpracy i innowacjom; wzmacnianie potencjału innowacyjnego środowiska akademickiego i sektora badań naukowych; wspieranie nowej generacji przedsiębiorców i badaczy; pobudzanie tworzenia i rozwoju innowacyjnych przedsięwzięć, a także promowanie i eksponowanie w społeczeństwie badań naukowych oraz osiągnięć związanych z innowacjami dokonanych dzięki unijnemu finansowaniu.
Poprawka 253
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część III – punkt 3 – podpunkt 3.1 – akapit 4 a (nowy)
EIT podejmie te wyzwania zgodnie z celami strategicznymi na lata 2021–2027, które zostaną określone we wniosku ustawodawczym dotyczącym strategicznego planu innowacji EIT.
Poprawka 254
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część III- punkt 3 – podpunkt 3.2 – podpunkt 3.2.1 – akapit 1
EIT będzie odgrywać większą rolę we wzmacnianiu zrównoważonych ekosystemów innowacji w całej Europie. W szczególności EIT będzie nadal działać głównie za pośrednictwem wspólnot wiedzy i innowacji (WWiI) – działających na szeroką skalę europejskich partnerstw, które zajmują się konkretnymi wyzwaniami społecznymi. Będzie nadal wzmacniać ekosystemy innowacji wokół tych wspólnot, wspierając integrację badań naukowych, innowacji i edukacji. Ponadto EIT przyczyni się do wypełnienia istniejących luk w zakresie efektywności innowacji w całej Europie poprzez poszerzenie zakresu Regionalnego Systemu Innowacji. EIT będzie współpracować z ekosystemami innowacji, które wykazują wysoki potencjał innowacyjny w oparciu o strategię, dostosowanie tematyczne i oddziaływanie, w ścisłej synergii z strategiami i platformami inteligentnej specjalizacji.
EIT będzie odgrywać większą rolę we wzmacnianiu zrównoważonych ekosystemów innowacji w całej Europie, dostarczając rozwiązań dla najpilniejszych globalnych wyzwań stojących przed naszymi społeczeństwami. W szczególności EIT będzie nadal działać głównie za pośrednictwem wspólnot wiedzy i innowacji (WWiI) – działających na szeroką skalę europejskich partnerstw, które zajmują się konkretnymi wyzwaniami społecznymi. WWiI będą nadal wzmacniać wokół siebie ekosystemy innowacji, wspierając integrację badań naukowych, innowacji i edukacji. Ponadto EIT przyczyni się do wypełnienia istniejących luk w zakresie efektywności innowacji w całej Europie poprzez poszerzenie zakresu Regionalnego Systemu Innowacji. EIT będzie współpracować z ekosystemami innowacji, które wykazują wysoki potencjał innowacyjny w oparciu o strategię, dostosowanie tematyczne i oddziaływanie, w ścisłej synergii z strategiami i platformami inteligentnej specjalizacji.
Poprawka 255
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część III – punkt 3 – podpunkt 3.2 – podpunkt 3.2.1 – akapit 2 – tiret 1
–   Zwiększenie skuteczności istniejących WWiI i ustanowienie nowych WWiI w ograniczonej liczbie obszarów tematycznych;
–   Zwiększenie skuteczności istniejących WWiI i ustanowienie nowych WWiI w celu stawienia czoła globalnym wyzwaniom;
Poprawka 256
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część III – punkt 3 – podpunkt 3.2 – podpunkt 3.2.1 – akapit 2 – tiret 2
–   Przyspieszenie osiągania doskonałości w regionach państw będących innowatorami w niewielkim lub umiarkowanym stopniu.
–   Przyspieszenie osiągania doskonałości w regionach państw będących innowatorami w niewielkim lub umiarkowanym stopniu, w ścisłej współpracy z odpowiednimi funduszami regionalnymi.
Poprawka 257
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część III – punkt 3 – podpunkt 3.2 – podpunkt 3.2.2 – akapit 1
Działania edukacyjne EIT zostaną wzmocnione w celu wspierania innowacji i przedsiębiorczości poprzez lepsze kształcenie i szkolenie. Większy nacisk na rozwój kapitału ludzkiego będzie oparty na rozbudowie istniejących programów kształcenia WWiI EIT w celu dalszego oferowania studentom i specjalistom wysokiej jakości programów nauczania opartych na innowacjach i przedsiębiorczości, w szczególności zgodnie z unijną strategią na rzecz przemysłu i umiejętności. Mogą to być naukowcy i innowatorzy otrzymujący wsparcie z innych części programu „Horyzont Europa”, w szczególności działań „Maria Skłodowska-Curie”. EIT będzie również wspierał modernizację europejskich szkół wyższych i ich integrację w ekosystemach innowacji poprzez pobudzanie i zwiększanie ich potencjału i zdolności w zakresie przedsiębiorczości, a także zachęcanie do lepszego przewidywania wymogów w zakresie nowych umiejętności.
Działania edukacyjne EIT zostaną wzmocnione w celu wspierania innowacji i przedsiębiorczości poprzez lepsze kształcenie i szkolenie, w tym zawodowe. Większy nacisk na rozwój kapitału ludzkiego będzie oparty na rozbudowie istniejących programów kształcenia WWiI EIT w celu dalszego oferowania studentom i specjalistom wysokiej jakości programów nauczania opartych na innowacjach i przedsiębiorczości, w szczególności zgodnie z unijną strategią na rzecz przemysłu i umiejętności. Mogą to być naukowcy i innowatorzy otrzymujący wsparcie z innych części programu „Horyzont Europa”, w szczególności działań „Maria Skłodowska-Curie”. EIT będzie również wspierał modernizację europejskich szkół wyższych i ich integrację w ekosystemach innowacji poprzez pobudzanie i zwiększanie ich potencjału i zdolności w zakresie przedsiębiorczości, a także zachęcanie do lepszego przewidywania wymogów w zakresie nowych umiejętności.
Poprawka 258
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część III – punkt 3 – podpunkt 3.2 – podpunkt 3.2.2 – akapit 2 – tiret 1
–   Opracowanie innowacyjnych programów nauczania, z uwzględnieniem przyszłych potrzeb przemysłu, oraz programów przekrojowych, które mają być oferowane studentom, przedsiębiorcom i specjalistom w całej Europie i poza jej granicami, łączących wiedzę specjalistyczną i dotyczącą konkretnych sektorów z umiejętnościami w zakresie przedsiębiorczości i innowacji, takimi jak umiejętności cyfrowe i umiejętności w zakresie zaawansowanych kluczowych technologii prorozwojowych;
–   Opracowanie innowacyjnych programów nauczania, z uwzględnieniem przyszłych potrzeb przemysłu i społeczeństwa, oraz programów przekrojowych, które mają być oferowane studentom, przedsiębiorcom i specjalistom w całej Europie i poza jej granicami, łączących wiedzę specjalistyczną i dotyczącą konkretnych sektorów z umiejętnościami w zakresie przedsiębiorczości i innowacji, takimi jak umiejętności cyfrowe i umiejętności w zakresie zaawansowanych kluczowych technologii prorozwojowych;
Poprawka 259
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część III – punkt 3 – podpunkt 3.2 – podpunkt 3.2.2 – akapit 2 – tiret 3
–   Rozwój zdolności w zakresie innowacji i przedsiębiorczości w sektorze szkolnictwa wyższego poprzez wykorzystanie wiedzy fachowej wspólnoty EIT w odniesieniu do łączenia edukacji, badań naukowych i przedsiębiorstw;
–   Rozwój i rozpowszechnianie zdolności w zakresie innowacji i przedsiębiorczości w sektorze szkolnictwa wyższego poprzez wykorzystanie i promowanie wiedzy fachowej wspólnoty EIT w odniesieniu do łączenia edukacji, badań naukowych i przedsiębiorstw;
Poprawka 260
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część III – punkt 3 – podpunkt 3.2 – podpunkt 3.2.2 – akapit 2 – tiret 4 a (nowe)
–  Nagrody EIT, tj. posiadająca ugruntowaną pozycję nagroda uznania EIT za opracowanie nowatorskich rozwiązań mających na celu sprostanie globalnym wyzwaniom oraz nagroda dla młodych talentów i innowatorów.
Poprawka 261
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część III – punkt 3 – podpunkt 3.2 – podpunkt 3.2.3 – wprowadzenie
3.2.3.   Nowe rozwiązania na rynku
3.2.3.   Nowe rozwiązania mające na celu sprostanie globalnym wyzwaniom
Poprawka 262
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część III – punkt 3 – podpunkt 3.2 – podpunkt 3.2.3 – akapit 1
EIT będzie ułatwiał przedsiębiorcom, innowatorom, edukatorom, studentom i innym podmiotom w zakresie innowacji współpracę w ramach interdyscyplinarnych zespołów w celu tworzenia pomysłów i przekształcania ich w innowacje stopniowe i radykalne. Działalność będzie charakteryzować się podejściem na zasadzie otwartych innowacji i współpracy transgranicznej, koncentrując się na uwzględnieniu odpowiednich działań w zakresie trójkąta wiedzy, które są istotne dla powodzenia tej działalności (np. promotorzy projektów mogą uzyskać łatwiejszy dostęp do: szczególnie wykwalifikowanych absolwentów, przedsiębiorstw typu start-up o innowacyjnych pomysłach, firm spoza UE posiadających odpowiednie aktywa komplementarne itp.).
EIT będzie ułatwiał przedsiębiorcom, innowatorom, projektantom, edukatorom, studentom i innym podmiotom w zakresie innowacji współpracę w ramach interdyscyplinarnych zespołów w celu tworzenia pomysłów i przekształcania ich w innowacje stopniowe i radykalne. Działalność będzie charakteryzować się podejściem na zasadzie otwartych innowacji i współpracy transgranicznej, koncentrując się na uwzględnieniu odpowiednich działań w zakresie trójkąta wiedzy, które są istotne dla powodzenia tej działalności (np. promotorzy projektów mogą uzyskać łatwiejszy dostęp do: szczególnie wykwalifikowanych absolwentów, przedsiębiorstw typu start-up o innowacyjnych pomysłach, firm spoza UE posiadających odpowiednie aktywa komplementarne itp.).
Poprawka 263
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część III – punkt 3 – podpunkt 3.2 – podpunkt 3.2.3 – akapit 2 – tiret 1
–   Wsparcie na rzecz rozwoju nowych produktów i usług, w przypadku których podmioty z trójkąta wiedzy będą współpracować w celu przygotowania rozwiązań do wprowadzenia na rynek;
–   Wsparcie na rzecz przekształcania badań naukowych w rozwój nowych produktów, usług i rynków, w przypadku których podmioty z trójkąta wiedzy będą współpracować w celu dostarczenia rozwiązań dla globalnych wyzwań;
Poprawka 264
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część III – punkt 3 – podpunkt 3.2 – podpunkt 3.2.4 – akapit 2 – tiret 2
–   Planowanie i realizacja działalności EIT w celu maksymalnego wykorzystania synergii i komplementarności z działaniami w ramach filaru „Globalne wyzwania i konkurencyjność przemysłowa”;
–   Planowanie i realizacja działalności EIT w celu maksymalnego wykorzystania synergii i komplementarności z działaniami w ramach filarów Doskonała i otwarta nauka” i „Globalne wyzwania i europejska konkurencyjność przemysłowa” oraz, w stosownych przypadkach, wkład w te działania;
Poprawka 265
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część III – punkt 3 – podpunkt 3.2 – podpunkt 3.2.4 – akapit 2 – tiret 3
–   Współpraca z państwami członkowskimi UE, zarówno na szczeblu krajowym, jak i regionalnym, w celu ustanowienia zorganizowanego dialogu i koordynacji wysiłków, aby umożliwić synergię z istniejącymi inicjatywami krajowymi, w celu określenia, wymiany i upowszechniania dobrych praktyk i nabytych doświadczeń;
–   Współpraca z państwami członkowskimi UE, zarówno na szczeblu krajowym, jak i regionalnym, w celu ustanowienia zorganizowanego dialogu i koordynacji wysiłków, aby umożliwić synergię z istniejącymi i przyszłymi inicjatywami krajowymi, w celu określenia, wymiany i upowszechniania dobrych praktyk i nabytych doświadczeń;
Poprawka 266
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część III – punkt 3 – podpunkt 3.2 – podpunkt 3.2.4 – akapit 2 – tiret 3 a (nowe)
–  Udostępnianie i rozpowszechnianie innowacyjnych praktyk i nabytych doświadczeń oraz wnoszenie wkładu w politykę innowacyjną w Europie, w stosownych przypadkach w połączeniu z innymi częściami programu „Horyzont Europa” i w ścisłej współpracy z nimi.
Poprawka 267
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część III – punkt 3 – podpunkt 3.2 – podpunkt 3.2.4 – akapit 2 – tiret 4
–   Dostarczanie wkładu w dyskusje na temat polityki innowacyjnej i przyczynianie się do realizacji priorytetów politycznych UE poprzez ciągłą współpracę ze wszystkimi odpowiednimi służbami Komisji Europejskiej, innymi programami UE i ich zainteresowanymi stronami oraz badanie dalszych możliwości w ramach inicjatyw wdrażających politykę;
–   Dostarczanie wkładu w dyskusje na temat polityki innowacyjnej i przyczynianie się do projektowania i realizacji priorytetów politycznych UE poprzez ciągłą współpracę ze wszystkimi odpowiednimi służbami Komisji Europejskiej, innymi programami UE i ich zainteresowanymi stronami oraz badanie dalszych możliwości w ramach inicjatyw wdrażających politykę;
Poprawka 268
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część IV – akapit 5
UE musi teraz zwiększyć jakość i oddziaływanie swojego systemu badań naukowych i innowacji, co wymaga rewitalizacji europejskiej przestrzeni badawczej31, w większym stopniu wspieranej przez unijny program ramowy w zakresie badań naukowych i innowacji. W szczególności konieczne jest stworzenie dobrze zintegrowanego, a jednocześnie dostosowanego zestawu środków UE32, w połączeniu z reformami i zwiększeniem wydajności na szczeblu krajowym (do czego mogą przyczyniać się strategie inteligentnej specjalizacji objęte wsparciem w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego), a także zmiany instytucjonalne w finansowaniu badań naukowych i działaniu organizacji, w tym szkół wyższych. Poprzez połączenie wysiłków na szczeblu UE można wykorzystać efekt synergii i uzyskać niezbędną skalę, co przyczyni się do zwiększenia skuteczności i oddziaływania reform polityki krajowej.
UE musi teraz zwiększyć jakość i oddziaływanie swojego systemu badań naukowych i innowacji, co wymaga rewitalizacji europejskiej przestrzeni badawczej31, w większym stopniu wspieranej przez unijny program ramowy w zakresie badań naukowych i innowacji. W szczególności konieczne jest stworzenie dobrze zintegrowanego, a jednocześnie dostosowanego zestawu środków UE32, w połączeniu z reformami i zwiększeniem wydajności na szczeblu krajowym (do czego mogą znacznie przyczyniać się strategie inteligentnej specjalizacji objęte wsparciem w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, jeżeli są zgodne z silnymi krajowymi strategiami badawczymi i finansowaniem), a także zmiany instytucjonalne w finansowaniu badań naukowych i działaniu organizacji, w tym szkół wyższych. Poprzez połączenie wysiłków na szczeblu UE można wykorzystać efekt synergii i uzyskać niezbędną skalę, co przyczyni się do zwiększenia skuteczności i oddziaływania reform polityki krajowej.
__________________
__________________
31 Konkluzje Rady w sprawie planu działania w zakresie EPB, z dnia 19 maja 2015 r. [do zaktualizowania w razie potrzeby]
31 Konkluzje Rady w sprawie planu działania w zakresie EPB, z dnia 19 maja 2015 r. [do zaktualizowania w razie potrzeby]
32 Art. 181 ust. 2 TFUE.
32 Art. 181 ust. 2 TFUE.
Poprawka 269
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część IV – punkt 1 – wprowadzenie
1.   DZIELENIE SIĘ DOSKONAŁOŚCIĄ33
1.   SZERZENIE DOSKONAŁOŚCI I ZAPEWNIANIE SZERSZEGO UCZESTNICTWA
__________________
__________________
33 Zastosowane zostanie kryterium oparte na doskonałości w zakresie badań naukowych i innowacji w celu zidentyfikowania tych państw członkowskich i państw stowarzyszonych, w których ustanowione muszą zostać podmioty prawne, aby kwalifikowały się one do składania wniosków jako koordynatorzy w ramach „dzielenia się doskonałością”. Kryterium to obejmie ogólne wyniki gospodarcze (PKB), efektywność badań naukowych i efektywność innowacyjności w ujęciu łącznym, znormalizowane do wielkości danych państw. Państwa określone w ramach tego kryterium to „kwalifikujące się państwa” w kontekście „dzielenia się doskonałością”. Na podstawie art. 349 TFUE podmioty prawne z regionów najbardziej oddalonych będą w pełni kwalifikować się jako koordynatorzy w ramach „dzielenia się doskonałością”.
Poprawka 270
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część IV – punkt 1 – akapit 1
Zmniejszenie dysproporcji w efektywności badań naukowych i innowacji dzięki wymianie wiedzy ogólnej i fachowej w całej UE pomoże państwom i regionom, które pozostają w tyle pod względem badań naukowych i innowacji, w tym regionom najbardziej oddalonym UE, w osiągnieciu konkurencyjnej pozycji w globalnych łańcuchach wartości. Można również podjąć działania mające na celu wspieranie przepływu mózgów w całej europejskiej przestrzeni badawczej oraz lepsze wykorzystanie istniejących infrastruktur badawczych (oraz ewentualnie wspólnie zarządzanych programów UE) w określonych państwach poprzez mobilność naukowców i innowatorów.
Zmniejszenie dysproporcji w efektywności badań naukowych i innowacji dzięki wymianie wiedzy ogólnej i fachowej w całej UE oraz zapewnianiu szerszego uczestnictwa w programie pomoże państwom i regionom, które pozostają w tyle pod względem badań naukowych i innowacji, w tym regionom najbardziej oddalonym i mniej rozwiniętym regionom UE, w osiągnięciu konkurencyjnej pozycji w globalnych łańcuchach wartości; zmniejszenie tych dysproporcji pomoże także Unii w pełnym korzystaniu z potencjału badawczego i innowacyjnego państw członkowskich. Można również podjąć działania mające na celu wspieranie przepływu mózgów w całej europejskiej przestrzeni badawczej oraz lepsze wykorzystanie istniejących infrastruktur badawczych (oraz ewentualnie wspólnie zarządzanych programów UE) w określonych państwach poprzez mobilność i wirtualną współpracę naukowców i innowatorów oraz wzmacnianie, a w stosownych przypadkach tworzenie nowych sieci i inicjatyw w zakresie badań i innowacji na bazie tych infrastruktur.
Poprawka 271
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część IV – punkt 1 – akapit 3
Ogólne kierunki
Ogólne kierunki
–   Łączenie w zespoły w celu tworzenia nowych centrów doskonałości lub modernizacji istniejących w kwalifikujących się państwach, w oparciu o partnerstwa pomiędzy czołowymi instytucjami naukowymi i instytucjami partnerskimi;
–   Łączenie w zespoły, również małych i średnich infrastruktur badawczych oraz infrastruktur finansowanych z EFRR, w celu tworzenia nowych centrów doskonałości lub modernizacji istniejących centrów w kwalifikujących się państwach, zapewniając współpracę na wszystkich etapach badań naukowych pomiędzy czołowymi instytucjami naukowymi i instytucjami partnerskimi. Wnioskodawcy muszą jasno wykazać, że projekty są powiązane z krajowymi lub regionalnymi strategiami na rzecz badań i innowacji, aby móc ubiegać się o finansowanie w ramach przedmiotowego ogólnego kierunku.
–   Tworzenie partnerstw w celu znacznego wzmocnienia szkoły wyższej lub organizacji badawczej z kwalifikującego się państwa w określonej dziedzinie poprzez powiązanie go ze znajdującymi się w czołówce międzynarodowej instytucjami badawczymi z innych państw członkowskich lub krajów stowarzyszonych.
–   Tworzenie partnerstw w celu znacznego wzmocnienia szkoły wyższej lub organizacji badawczej z kwalifikującego się państwa w każdej dziedzinie badań naukowych poprzez powiązanie jej ze znajdującymi się w czołówce międzynarodowej instytucjami badawczymi z innych państw członkowskich lub krajów stowarzyszonych. Wnioskodawcy muszą jasno wykazać, że projekty są powiązane z krajowymi lub regionalnymi strategiami na rzecz badań i innowacji, aby móc ubiegać się o finansowanie w ramach przedmiotowego ogólnego kierunku.
–   Katedry EPB w celu wspierania szkół wyższych lub organizacji badawczych w pozyskiwaniu i utrzymywaniu wysokiej jakości zasobów ludzkich pod kierownictwem wybitnego naukowca i kierownika badań („kierownik katedry EPB”) oraz w celu wdrożenia strukturalnych zmian w celu osiągnięcia trwałej doskonałości.
–   Katedry EPB w celu wspierania szkół wyższych lub organizacji badawczych w pozyskiwaniu i utrzymywaniu wysokiej jakości zasobów ludzkich pod kierownictwem wybitnego naukowca i kierownika badań („kierownik katedry EPB”) oraz w celu wdrożenia strukturalnych zmian w celu osiągnięcia trwałej doskonałości.
–   Europejska współpraca naukowo-techniczna (COST), obejmująca ambitne warunki dotyczące włączenia kwalifikujących się państw, oraz inne środki w celu zapewnienia naukowcom z tych państw wsparcia w zakresie tworzenia sieci współpracy naukowej, budowania zdolności i rozwoju kariery. 80 % całkowitego budżetu COST zostanie przeznaczone na działania w pełni dostosowane do celów tego obszaru interwencji.
–   Europejska współpraca naukowo-techniczna (COST), obejmująca ambitne warunki dotyczące włączenia kwalifikujących się państw, oraz inne środki w celu zapewnienia naukowcom z tych państw wsparcia w zakresie tworzenia sieci współpracy naukowej, budowania zdolności i rozwoju kariery. 80 % całkowitego budżetu COST zostanie przeznaczone na działania w pełni dostosowane do celów tego obszaru interwencji.
–  „Inicjatywy doskonałości” , aby wspierać innowacyjne inicjatywy mające na celu wzmocnienie doskonałości w zakresie badań naukowych i innowacji w kwalifikujących się państwach, w tym wspieranie szkoleń rozwijających umiejętności zarządzania badaniami naukowymi i innowacjami, nagrody atrakcyjności, wzmacnianie ekosystemów innowacji, a także tworzenie sieci badań naukowych i innowacji, w tym w oparciu o infrastruktury badawcze finansowane przez UE. Wnioskodawcy muszą jasno wykazać, że projekty są powiązane z krajowymi lub regionalnymi strategiami na rzecz badań i innowacji, aby móc ubiegać się o finansowanie w ramach przedmiotowego ogólnego kierunku.
–  Stypendia i nagrody promujące szerzenie badań naukowych i innowacji, aby przyciągnąć doskonałych naukowców rożnych narodowości i umożliwić im zdobycie nowej wiedzy i jej transfer do państw mniej zaangażowanych w badania i innowacje. Nagrody są przyznawane w szczególności projektom przyciągającym naukowców, którzy chcą prowadzić działalność naukową w państwach mniej zaangażowanych w badania i innowacje. Program ten będzie uzupełniał inne części programu, w szczególności działania „Maria Skłodowska-Curie”.
Poprawka 272
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część IV – punkt 1 – akapit 5
Ten obszar interwencji będzie wspierał cele szczegółowe programu „Horyzont Europa”: szerzenie i łączenie doskonałości w całej UE; wzmacnianie tworzenia wysokiej jakości wiedzy; zwiększenie międzysektorowej, międzydyscyplinarnej współpracy transgranicznej.
Priorytet „Szerzenie doskonałości i zapewnianie szerszego uczestnictwa” będzie wspierał cele szczegółowe programu „Horyzont Europa”: szerzenie i łączenie doskonałości w całej UE oraz zapewnianie szerszego uczestnictwa w programie; wzmacnianie tworzenia wysokiej jakości wiedzy; zwiększenie międzysektorowej, międzydyscyplinarnej współpracy transgranicznej. Wszystkie działania będą zachęcać do synergii z innymi funduszami krajowymi i unijnymi, w szczególności z EFRR, polityką spójności i ESF+, zgodnie z regionalnymi strategiami badań naukowych i innowacji dotyczącymi inteligentnej specjalizacji oraz z programami operacyjnymi.
Poprawka 273
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część IV – punkt 2 – akapit 2 – tiret 5
–   Zapewnienie naukowcom atrakcyjnych warunków pracy, umiejętności i kompetencji potrzebnych w nowoczesnej gospodarce opartej na wiedzy36. Powiązanie EPB i europejskiego obszaru szkolnictwa wyższego poprzez wspieranie modernizacji szkół wyższych i innych organizacji badawczych i innowacyjnych, poprzez mechanizmy uznawania i nagradzania w celu stymulowania działań na poziomie krajowym, a także poprzez zachęty promujące praktyki w zakresie otwartej nauki, przedsiębiorczość (i powiązania z ekosystemami innowacyjnymi), transdyscyplinarność, zaangażowanie obywateli, mobilność międzynarodową i międzysektorową, plany na rzecz równości płci i kompleksowe podejście do zmian instytucjonalnych. W tym kontekście uzupełnienie wsparcia w ramach programu Erasmus dla inicjatywy w zakresie europejskich szkół wyższych, w szczególności jego wymiaru badawczego, jako części opracowania nowych, wspólnych, zintegrowanych długofalowych i zrównoważonych strategii w dziedzinie edukacji, badań naukowych i innowacji opartych na podejściu transdyscyplinarnym i międzysektorowym, w celu urzeczywistnienia trójkąta wiedzy, pobudzając w ten sposób wzrost gospodarczy;
–   Zapewnienie naukowcom atrakcyjnych warunków pracy, umiejętności i kompetencji potrzebnych w nowoczesnej gospodarce opartej na wiedzy36. Powiązanie EPB i europejskiego obszaru szkolnictwa wyższego poprzez wspieranie modernizacji szkół wyższych i innych organizacji badawczych i innowacyjnych, poprzez mechanizmy uznawania i nagradzania w celu stymulowania działań na poziomie krajowym, a także poprzez zachęty promujące praktyki w zakresie otwartej nauki, przedsiębiorczość (i powiązania z ekosystemami innowacyjnymi), transdyscyplinarność, zaangażowanie obywateli i społeczeństwa obywatelskiego, mobilność międzynarodową i międzysektorową, plany na rzecz równości płci i kompleksowe podejście do zmian instytucjonalnych. W tym kontekście uzupełnienie wsparcia w ramach programu Erasmus dla inicjatywy w zakresie europejskich szkół wyższych, w szczególności przez finansowanie projektów z zakresu badań naukowych i innowacji w ramach tych sieci, jako części opracowania nowych, wspólnych, zintegrowanych długofalowych i zrównoważonych strategii w dziedzinie edukacji, badań naukowych i innowacji opartych na podejściu transdyscyplinarnym i międzysektorowym, w celu urzeczywistnienia trójkąta wiedzy, pobudzając w ten sposób wzrost gospodarczy;
__________________
__________________
36 W tym w szczególności Europejska karta naukowca, Kodeks postępowania przy rekrutacji pracowników naukowych, EURAXESS i fundusz emerytalny RESAVER.
36 W tym w szczególności Europejska karta naukowca, Kodeks postępowania przy rekrutacji pracowników naukowych, EURAXESS i fundusz emerytalny RESAVER.
Poprawka 274
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik I – część IV – punkt 2 – akapit 2 – tiret 6
–   Nauka obywatelska, wspierająca wszelkiego rodzaju formalną, pozaformalną i nieformalną edukację naukową, w tym zaangażowanie obywateli we wspólne opracowanie programu badań naukowych i innowacji oraz polityki, a także we współtworzenie treści naukowych i innowacji poprzez działalność transdyscyplinarną;
–   Nauka obywatelska, wspierająca wszelkiego rodzaju formalną, pozaformalną i nieformalną edukację naukową, w tym zachęcanie do zaangażowania obywateli we wspólne opracowanie programu badań naukowych i innowacji oraz polityki, a także we współtworzenie treści naukowych i innowacji poprzez działalność transdyscyplinarną, oraz ocena barier niepozwalających na takie zaangażowanie.
Poprawka 275
Wniosek dotyczący decyzji
Załącznik II – akapit 1
Składy komitetu programowego
Składy komitetu programowego
Wykaz poszczególnych składów komitetu programowego zgodnie z art. 12 ust. 2:
Wykaz poszczególnych składów komitetu programowego zgodnie z art. 12 ust. 2:
1.   Skład strategiczny: Strategiczny przegląd realizacji całego programu, spójność poszczególnych części programu, misje oraz wzmocnienie europejskiej przestrzeni badawczej
1.   Skład strategiczny: Strategiczny przegląd realizacji całego programu, spójność poszczególnych części programu, misje oraz wzmocnienie europejskiej przestrzeni badawczej
2.   Europejska Rada ds. Badań Naukowych (ERBN) i działania „Maria Skłodowska-Curie”
2.   Europejska Rada ds. Badań Naukowych (ERBN) i działania „Maria Skłodowska-Curie”
3.   Infrastruktury badawcze
3.   Infrastruktury badawcze
4.   Zdrowie
4.   Zdrowie
5.   Integracyjne i bezpieczne społeczeństwo
5.   Integracyjne i kreatywne społeczeństwo
5a.  Bezpieczne społeczeństwo
6.   Technologie cyfrowe i przemysł
6.   Technologie cyfrowe, przemysł i przestrzeń kosmiczna
7.   Klimat, energetyka i mobilność
7.   Klimat, energetyka i mobilność
8.   Żywność i zasoby naturalne
8.   Żywność, zasoby naturalne i rolnictwo
9.   Europejska Rada ds. Innowacji (EIC) i europejskie ekosystemy innowacji
9.   Europejska Rada ds. Innowacji (EIC) i europejskie ekosystemy innowacji

(1) Sprawa została odesłana do komisji właściwej w celu przeprowadzenia negocjacji międzyinstytucjonalnych na podstawie art. 59 ust. 4 akapit czwarty Regulaminu (A8-0410/2018).


Pakiet dotyczący jednolitego rynku
PDF 130kWORD 52k
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 12 grudnia 2018 r. w sprawie pakietu dotyczącego jednolitego rynku (2018/2903(RSP))
P8_TA(2018)0511RC-B8-0557/2018

Parlament Europejski,

–  uwzględniając komunikat Komisji z 28 października 2015 r., zatytułowany „Usprawnianie jednolitego rynku: więcej możliwości dla obywateli i przedsiębiorstw” (COM(2015)0550),

–  uwzględniając dokument roboczy służb Komisji z 28 października 2015 r., zatytułowany „Sprawozdanie z integracji jednolitego rynku i konkurencyjności UE i państw członkowskich” (SWD(2015)0203),

–  uwzględniając komunikat Komisji z 6 maja 2015 r., zatytułowany „Strategia jednolitego rynku cyfrowego dla Europy” (COM(2015)0192),

–  uwzględniając komunikat Komisji z 13 kwietnia 2011 r., zatytułowany „Akt o jednolitym rynku. Dwanaście dźwigni na rzecz pobudzenia wzrostu gospodarczego i wzmocnienia zaufania. »Wspólnie na rzecz nowego wzrostu gospodarczego«” (COM(2011)0206),

–  uwzględniając komunikat Komisji z 3 października 2012 r., zatytułowany „Akt o jednolitym rynku II. Razem na rzecz nowego wzrostu gospodarczego” (COM(2012)0573),

–  uwzględniając sprawozdanie z 9 maja 2010 r. przygotowane przez Maria Montiego na wniosek przewodniczącego Komisji Europejskiej, zatytułowane „Nowa strategia na rzecz jednolitego rynku. W służbie gospodarki i społeczeństwa Europy”,

–  uwzględniając swoją rezolucję z 11 marca 2015 r. w sprawie zarządzania jednolitym rynkiem w ramach europejskiego semestru 2015(1),

–  uwzględniając swoje badanie z września 2014 r., zlecone przez Komisję Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów, zatytułowane „Koszt braku działań na poziomie europejskim na jednolitym rynku”,

–  uwzględniając swoje badanie ze stycznia 2016 r., zlecone przez Komisję Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów, zatytułowane „Strategia na rzecz pełnego urzeczywistnienia jednolitego rynku: premia w wysokości biliona euro”,

–  uwzględniając swoją rezolucję z 26 maja 2016 r. w sprawie barier pozataryfowych na jednolitym rynku(2), przygotowaną na podstawie sprawozdania Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów,

–  uwzględniając swoją rezolucję z 26 maja 2016 r. w sprawie strategii jednolitego rynku(3), przygotowaną na podstawie sprawozdania Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów,

–  uwzględniając komunikat Komisji z 10 maja 2017 r., zatytułowany „Przegląd śródokresowy realizacji strategii jednolitego rynku cyfrowego – Połączony jednolity rynek cyfrowy dla wszystkich” (COM(2017)0228),

–  uwzględniając komunikat Komisji z 22 listopada 2018 r., zatytułowany „Jednolity rynek w zmieniającym się świecie – Wyjątkowy atut wymagający nowego politycznego zobowiązania” (COM(2018)0772),

–  uwzględniając art. 123 ust. 2 i 4 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że jednolity rynek był – i nadal jest – podstawą sukcesu gospodarczego Europy, kamieniem węgielnym integracji europejskiej oraz siłą napędową wzrostu gospodarczego i tworzenia miejsc pracy; mając na uwadze, że fakt ten uwidoczniono jeszcze bardziej podczas niedawnych negocjacji w sprawie wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z UE;

B.  mając na uwadze, że na świecie zachodzą szybkie i istotne zmiany, mające wpływ również na jednolity rynek UE;

C.  mając na uwadze, że nie wykorzystujemy w pełni potencjału jednolitego rynku;

D.  mając na uwadze, że jednolity rynek nie może być rozpatrywany jedynie w kategoriach gospodarczych;

E.  mając na uwadze, że według badań prowadzonych przez Parlament pełne urzeczywistnienie jednolitego rynku może przynieść zyski gospodarcze w wysokości łącznie biliona euro w postaci wyższego PKB w całej Unii, w tym w postaci znacznych zysków w sektorze usług;

F.  mając na uwadze, że potrzebne jest strategiczne i całościowe podejście, a odpowiedź na istniejące wyzwania powinna mieć charakter równie polityczny, co techniczny;

G.  mając na uwadze niedawne niepokojące sygnały dotyczące transpozycji do prawa krajowego; mając na uwadze, że zgodnie z komunikatem Komisji w sprawie jednolitego rynku w zmieniającym się świecie do zakończenia procesu transpozycji 16 dyrektyw, których terminy transpozycji upłynęły między grudniem 2017 r. a majem 2018 r., brakowało w czerwcu 2018 r. jeszcze 25 %;

1.  przyjmuje z zadowoleniem ogólne cele określone – na kilka miesięcy przed wyborami europejskimi 2019 r. i w 25. rocznicę utworzenia jednolitego rynku – w komunikacie Komisji w sprawie jednolitego rynku w zmieniającym się świecie;

2.  podkreśla, że dobrze działający jednolity rynek należy do fundamentów Unii Europejskiej, dlatego należy ponownie wpisać pogłębianie jednolitego rynku na początek listy priorytetów politycznych, ponieważ przyczynia się on do wolności, szans i dobrobytu w Europie oraz tworzy szczególne prawa i obowiązki obywateli, pracowników, konsumentów, przedsiębiorców i przedsiębiorstw, a korzysta na nim ponad 500 mln Europejczyków i ponad 21 mln MŚP;

3.  podkreśla pilną potrzebę eliminacji barier nadal istniejących na jednolitym rynku, by szybko osiągnąć wymierne wyniki pod względem wzrostu, innowacyjności, tworzenia miejsc pracy, dawania konsumentom większych możliwości wyboru i tworzenia nowych modeli biznesowych;

4.  podkreśla, że Unia musi dążyć do zagwarantowania swobodnemu przepływowi usług na jednolitym rynku równie wysokiego priorytetu, jaki przyznano swobodnemu przepływowi towarów; podkreśla, że swobodny przepływ usług jest znacznie mniej rozwinięty niż swobodny przepływ towarów;

5.  podkreśla, że mimo zniesienia barier taryfowych na jednolitym rynku nadal istnieje wiele różnych nieuzasadnionych barier pozataryfowych; podkreśla, że umocnienie jednolitego rynku wymaga podjęcia pilnych działań zarówno na szczeblu UE, jak i na szczeblu krajowym, by usunąć te nieuzasadnione bariery;

6.  uważa, że pogłębienie integracji jednolitego rynku wymaga obecnie większej odwagi politycznej i większego zaangażowania niż 25 lat temu, a także większego wysiłku, by wyeliminować rozdźwięk między retoryką a osiąganymi wynikami oraz naprawić niedostatki;

7.  jest przekonany, że dla osiągnięcia głębszej integracji kluczowe znaczenie ma danie jednakowych warunków działania wszystkim podmiotom we wszystkich państwach członkowskich;

8.  zauważa, że tylko 7 % MŚP oferuje w internecie towary i usługi klientom z innych państw członkowskich, a jedynie 15 % konsumentów korzysta z takich ofert, i zwraca uwagę, że ukończenie tworzenia jednolitego rynku cyfrowego przyniosłoby zysk w wysokości 415 mld EUR i wiele nowych miejsc pracy;

9.  podkreśla, że dane te wyraźnie wskazują na pilną potrzebę dalszych dążeń do pełnego udostępnienia otoczenia cyfrowego obywatelom i przedsiębiorcom oraz zwiększenia zaufania konsumentów do tego otoczenia;

10.  wzywa do odejścia od przestarzałego podziału na jednolity rynek „cyfrowy” i jednolity rynek „offline”, ponieważ rozwiązania cyfrowe są nieodzownym elementem nowoczesnej gospodarki oraz oferowanych w niej produktów i usług, a każdy aspekt jednolitego rynku powinien spełniać wymogi świata cyfrowego;

11.  wzywa Komisję do dalszych prac nad dokończeniem budowy jednolitego rynku cyfrowego na podstawie ambitnych wniosków, z myślą o wprowadzeniu nowoczesnych i skutecznych wspólnych zasad mających chronić konsumentów, wspierać administrację publiczną, zwiększać konkurencyjność europejskich przedsiębiorstw i MŚP oraz pobudzać uczciwą konkurencję;

12.  uważa, że obrona i pogłębianie jednolitego rynku wymaga zdecydowanej obrony czterech swobód: swobody przepływu osób, usług, produktów i kapitału, zarówno w świecie fizycznym, jak i w internecie, i podkreśla, że wszystkie podmioty w UE muszą działać zgodnie ze wspólnie przyjętymi zasadami;

13.  zwraca uwagę, że nowe prawodawstwo powinno spójnie odzwierciedlać ambicje integracji rynkowej, potrzebę usunięcia nieuzasadnionych barier regulacyjnych i administracyjnych oraz konieczność dotrzymania kroku postępowi;

14.  zauważa, że na jednolitym rynku coraz silniej odczuwa się wpływ przepisów krajowych sprzecznych z zasadami, na których ten rynek się opiera, zwłaszcza przepisów krajowych negatywnie oddziałujących na swobodny przepływ towarów i usług; przyznaje, że nieuzasadnione i niewspółmierne środki krajowe, a także środki nieskoordynowane, mogą zagrażać jedności i skuteczności jednolitego rynku; przypomina jednak, że niektóre środki mogą być uprawnione i konieczne do ochrony celów interesu publicznego uznanych w Traktatach;

15.  podkreśla, że należy zapewnić przepisy przynoszące praktyczne efekty – obywatele i przedsiębiorstwa będą mogli zrobić użytek z licznych korzyści oferowanych przez jednolity rynek tylko wtedy, gdy wspólnie uzgodnione przepisy będą działały w praktyce i przyniosą konkretną wartość dodaną;

16.  wzywa Komisję, by lepiej wykorzystywała istniejące instrumenty do przeciwdziałania krajowym przepisom niezgodnym z przepisami o jednolitym rynku;

17.  przyznaje, że struktura zarządzania jednolitym rynkiem jednoznacznie wymaga umocnienia, by zapewnić skuteczne mechanizmy monitorowania i wykrywania niewłaściwej transpozycji przepisów o jednolitym rynku lub ich niedostatecznego wdrażania i stosowania, a tym samym wszczynanie w razie potrzeby postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego;

18.  zdecydowanie popiera skierowany do Rady Europejskiej apel Komisji o dogłębną dyskusję na szczeblu szefów państw lub rządów poświęconą jednolitemu rynkowi we wszystkich jego wymiarach, by wskazać wspólne priorytety i odpowiednie mechanizmy, odpowiadające tak bardzo potrzebnemu ponownemu zaangażowaniu politycznemu na rzecz jednolitego rynku;

19.  wzywa przyszłą Komisję, by w nadchodzącej kadencji 2019–2024 przyjęła ambitny plan działań na rzecz jednolitego rynku; ubolewa, że Komisja przedstawiła wiele wniosków ustawodawczych zbyt późno, by współprawodawcy mogli zająć się nimi odpowiednio i przyjąć je przed końcem tej kadencji;

20.  zwraca się do Rady Europejskiej, by podjęła nowe zobowiązanie do urzeczywistnienia jednolitego rynku do 2025 r., obejmujące podanie do publicznej wiadomości nowego harmonogramu działań, podobnie jak uczynili to przywódcy europejscy w 1985 r.; jest jednak bardzo zaniepokojony faktem, że niektóre wnioski ustawodawcze zostały całkowicie zablokowane w Radzie, która nie jest w stanie zająć stanowiska w ich sprawie; wzywa Radę, by położyła kres tej sytuacji, która szkodzi zarówno obywatelom, jak i przedsiębiorstwom;

21.  przypomina Komisji i Radzie, że są odpowiedzialne za jednolity rynek, zwłaszcza wobec europejskich obywateli i przedsiębiorstw;

22.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

(1) Dz.U. C 316 z 30.8.2016, s. 98.
(2) Dz.U. C 76 z 28.2.2018, s. 105.
(3) Dz.U. C 76 z 28.2.2018, s. 112.


Ustalenia i zalecenia Komisji Specjalnej ds. Terroryzmu
PDF 367kWORD 123k
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 12 grudnia 2018 r. w sprawie ustaleń i zaleceń Komisji Specjalnej ds. Terroryzmu (2018/2044(INI))
P8_TA(2018)0512A8-0374/2018

Parlament Europejski,

–  uwzględniając swoją decyzję z dnia 6 lipca 2017 r. w sprawie powołania komisji specjalnej ds. terroryzmu oraz w sprawie zakresu jej kompetencji, jej liczebności i okresu sprawowania przez nią mandatu(1), przyjętą zgodnie z art. 197 Regulaminu,

–  uwzględniając art. 52 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Specjalnej ds. Terroryzmu (A8-0374/2018),

Preambuła

A.  mając na uwadze, że Unia opiera się na wartościach ludzkiej godności, wolności, równości i solidarności, na poszanowaniu praw człowieka i podstawowych wolności, a także na zasadach demokracji i rządów prawa; mając na uwadze, że akty terroryzmu należą do najpoważniejszych naruszeń tych uniwersalnych wartości i zasad;

B.  mając na uwadze, że UE powinna uczynić wszystko, co możliwe, aby zagwarantować nietykalność fizyczną i psychiczną jej obywateli zagrożonych przez terrorystów; mając na uwadze, że walka z terroryzmem wymaga postawienia jego ofiar w centrum uwagi; mając na uwadze, że społeczeństwa muszą chronić, uznawać i wspierać ofiary terroryzmu oraz rekompensować im doznane krzywdy; mając na uwadze, że art. 6 Karty praw podstawowych ustanawia zarówno prawo do wolności, jak i prawo do bezpieczeństwa, które wzajemnie się uzupełniają;

C.  mając na uwadze, że reakcja na zagrożenie terroryzmem powinna być zawsze w pełni zgodna z zasadami uznanymi w art. 2 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE), z podstawowymi prawami i wolnościami, a także zasadami uznanymi w szczególności w Karcie praw podstawowych, z uwagi na ewentualny wpływ na niewinnych ludzi, którzy stanowią zdecydowaną większość ludności;

D.  mając na uwadze, że należy potępić wszystkie formy i przejawy terroryzmu niezależnie od tego, kto, gdzie i w jakich celach przeprowadził takie działania, ponieważ terroryzm stanowi jedno z najpoważniejszych zagrożeń dla pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego;

E.  mając na uwadze, że zagrożenie terrorystyczne w ostatnich latach narasta i szybko się zmienia; mając na uwadze, że ataki terrorystyczne głęboko dotknęły nas wszystkich, a wielu niewinnych ludzi kosztowały życie i zdrowie; mając na uwadze, że transgraniczny charakter terroryzmu wymaga silnej, skoordynowanej reakcji oraz współpracy w ramach państw członkowskich i między nimi, jak również współpracy z właściwymi agencjami i organami Unii oraz między nimi, a także z odpowiednimi państwami trzecimi;

Ramy instytucjonalne

F.  mając na uwadze, że bezpieczeństwo jednego państwa członkowskiego to bezpieczeństwo całej Unii; mając na uwadze, że zagrożenia stwarzane przez terroryzm wymagają całościowego podejścia łączącego bezpieczeństwo wewnętrzne i zewnętrzne oraz zapewniającego koordynację na szczeblu krajowym i europejskim; mając na uwadze, że UE i państwa członkowskie poczyniły postępy w zwalczaniu tych zagrożeń, jednak postępy te są niestety osiągane pod presją wydarzeń, a nie poprzez proaktywne środki, a we wszystkich państwach członkowskich nie osiągnięto takiego samego poziomu postępów;

G.  mając na uwadze, że za bezpieczeństwo narodowe odpowiadają wyłącznie państwa członkowskie, jak określono w art. 4 ust. 2 TUE i art. 73 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), natomiast zgodnie z art. 4 ust. 3 i art. 42 TUE Unia i państwa członkowskie powinny udzielać sobie wzajemnej pomocy w wykonywaniu zadań wynikających z Traktatów; mając na uwadze, że bezpieczeństwo narodowe jest coraz bardziej zależne od swojego szerszego wymiaru europejskiego; mając na uwadze, że bezpieczeństwo narodowe nie zostało zdefiniowane na szczeblu Unii, co pozostawia państwom członkowskim szeroki margines uznaniowości;

H.  mając na uwadze, że jednocześnie art. 4 ust. 2 TFUE określa przestrzeń wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości jako obszar kompetencji dzielonych między Unią a państwami członkowskimi; mając na uwadze, że UE posiada szczególne kompetencje w zakresie ułatwiania i wspierania koordynacji i współpracy między państwami członkowskimi, w tym w zakresie harmonizacji przepisów prawa i praktyk w państwach członkowskich; mając na uwadze, że mandat do działania Unii przewiduje art. 67 TFUE, aby zapewnić „wysoki poziom bezpieczeństwa za pomocą środków zapobiegających przestępczości”;

I.  mając na uwadze, że krajowe agencje bezpieczeństwa i wywiadu państw członkowskich UE i niektórych państw trzecich skutecznie współpracują ze sobą za pośrednictwem grupy antyterrorystycznej (CTG) – nieformalnego organu nienależącego do struktur UE, oraz na zasadzie dwustronnej i wielostronnej; mając na uwadze, że CTG ma platformę wymiany operacyjnych danych wywiadowczych, która przyspieszyła działanie i poprawiła jakość wspólnego wywiadu; mając na uwadze, że UE posiada zbiór ugruntowanych struktur, które w całości lub częściowo zajmują się terroryzmem, w szczególności za pośrednictwem Europejskiego Centrum ds. Zwalczania Terroryzmu (ECTC) Europolu jako centralnego ośrodka wymiany informacji w zakresie egzekwowania prawa na szczeblu UE oraz Centrum Analiz Wywiadowczych UE (INTCEN), będącego punktem dostępu do strategicznych informacji wywiadowczych od służb wywiadowczych i służb bezpieczeństwa do UE, za pośrednictwem których informacje CTG docierają do europejskich decydentów, co ułatwia europejski koordynator ds. zwalczania terroryzmu;

J.  mając na uwadze, że granica między kompetencjami Unii a kompetencjami krajowymi jest nie zawsze wyraźna z uwagi na różne cechy i prerogatywy geograficzne, co podkreśla istotność współpracy między oboma szczeblami sprawowania władzy; mając na uwadze, że zróżnicowanie regionalnych, krajowych, unijnych i międzynarodowych podmiotów w walce z terroryzmem, nakładanie się kompetencji i niedostateczne określenie mandatów, mnogość formalnych i nieformalnych forów współpracy i wymiany informacji, a także podział kompetencji między różnymi agencjami regionalnymi i krajowymi, między organami ścigania i służbami wywiadu oraz między UE i państwami członkowskimi uwypuklają złożoność koordynacji, wydajności i spójności reakcji na zagrożenie terrorystyczne oraz mogą powodować trudności pod tym względem;

K.  mając na uwadze, że komisarz ds. unii bezpieczeństwa jest cenionym podmiotem uczestniczącym w opracowywaniu, wdrażaniu, monitorowaniu i ocenie polityki Komisji; mając na uwadze, że utworzenie stanowiska komisarza ds. unii bezpieczeństwa sygnalizuje zaangażowanie UE na rzecz zachęcania do współpracy między państwami członkowskimi i wspierania współpracy w kwestiach bezpieczeństwa wewnętrznego oraz na rzecz ujednolicenia prawodawstwa w zakresie walki z terroryzmem i zapewnienia lepszej współpracy między organami ścigania i organami sądowymi przy pełnym poszanowaniu statusu tych kwestii jako kompetencji krajowych określonych w traktatach;

L.  mając na uwadze, że Koordynator UE ds. Zwalczania Terroryzmu jest ważnym podmiotem w zakresie dalszej części wdrażania strategii Unii w dziedzinie zwalczania terroryzmu; mając na uwadze, że koordynator UE ds. zwalczania terroryzmu, zgodnie ze swoim mandatem określonym przez Radę Europejską, zapewnia wdrażanie i ocenę strategii oraz koordynację prac w ramach Unii, a także wspiera komunikację między Unią a państwami trzecimi; mając na uwadze, że koordynator UE ds. zwalczania terroryzmu udziela cennych porad europejskim instytucjom, agencjom i państwom członkowskim, utrzymuje z nimi kontakty i pomaga im usprawniać wzajemną koordynację; mając na uwadze, że jego mandat i status są jednak niewłaściwie zdefiniowane;

M.  mając na uwadze, że 6 lipca 2017 r. Parlament powołał tymczasową Komisję Specjalną ds. Terroryzmu (TERR), która ma zapewnić mu przegląd praktycznych i prawnych luk w istniejącym systemie walki z terroryzmem, przez które dopuszczono do niedawnych zamachów terrorystycznych w UE, oraz dostarczyć zaleceń, które pomogą opanować zagrożenie terroryzmem na szczeblu UE;

N.  mając na uwadze, że ważnym zadaniem Prokuratury Europejskiej, która ma zostać ustanowiona na podstawie rozporządzenia Rady (UE) 2017/1939, jest prowadzenie dochodzeń i ściganie przestępstw mających wpływ na interesy finansowe Unii; mając na uwadze, że ustanowienie i przeznaczenie zasobów finansowych na ten nowy organ nie powinno negatywnie wpływać na zdolności istniejących struktur, takich jak Eurojust, w zakresie ułatwiania państwom członkowskim wysiłków w walce z terroryzmem;

O.  mając na uwadze, że z 88 prawnie wiążących środków służących zwalczaniu terroryzmu, zaproponowanych od września 2001 r. do lata 2013 r., tylko jedną czwartą poddano ocenie skutków, a tylko trzy konsultacjom publicznym(2); mając na uwadze, że wskaźnik ten poprawił się w ostatnich latach, a najnowszym inicjatywom przedstawionym przez Komisję w 2017 r. i 2018 r. towarzyszyło niezbędne uzasadnienie; mając na uwadze, że wraz z Programem lepszego stanowienia prawa przyjętym w 2015 r. Komisja poprawiła również swoją politykę dotyczącą konsultacji z zainteresowanymi stronami; mając na uwadze, że środki zwalczania terroryzmu mogłyby być bardziej skuteczne i spójne, gdyby przeprowadzono konsultacje z odpowiednimi zainteresowanymi stronami i sporządzono oceny skutków;

P.  mając na uwadze, że w kompleksowej ocenie Komisji dotyczącej polityki bezpieczeństwa UE wymienia się niepełne wdrożenie jako jedno z wyzwań unii bezpieczeństwa;

Q.  mając na uwadze, że ocena środków służących zwalczaniu terroryzmu ma kluczowe znaczenie dla oceny ich skuteczności, istotności, spójności, wydajności i zgodności z prawami podstawowymi oraz ustalenia, czy konieczne są dodatkowe działania, aby wyeliminować braki; mając na uwadze, że istnieje różnica między monitorowaniem zakresu wdrażania a rzeczywistą skutecznością wdrożonych środków; mając na uwadze, że w latach 2001-2016 przygotowano 17 sprawozdań z monitorowania wdrażania i oceny w porównaniu z 10 strategiami zwalczania terroryzmu i 55 środkami ustawodawczymi i niewiążącymi; mając na uwadze, że niezwykle ważne jest, by państwa członkowskie szybko wdrożyły europejskie przepisy w dziedzinie bezpieczeństwa w celu uniknięcia braków w arsenale europejskim;

Zagrożenie terrorystyczne

R.  mając na uwadze, że w ostatnich latach państwa członkowskie UE doświadczyły poważnych ataków terrorystycznych; mając na uwadze, że najbardziej krwawe ataki były dokonane lub inspirowane przez ugrupowania dżihadystyczne, takie jak Daisz i Al-Kaida; mając na uwadze, że niektóre kraje czasami ułatwiają działalność tych grup terrorystycznych(3); mając na uwadze, że nadal niepokojący jest skrajnie prawicowy, skrajnie lewicowy i etniczno-nacjonalistyczny brutalny ekstremizm separatystyczny, którego celem jest obalenie wartości demokratycznych i systemu opartego na rządach prawa w UE poprzez bezprawne stosowanie przemocy;

S.  mając na uwadze, że państwa członkowskie stoją w obliczu rosnącego zagrożenia prawicowym brutalnym ekstremizmem oraz przemocą neofaszystowską i neonazistowską skierowaną do przeciwników politycznych, uchodźców i imigrantów, mniejszości etnicznych i religijnych, osób LGBTQI, obrońców praw człowieka, działaczy i funkcjonariuszy organów ścigania;

T.  mając na uwadze, że, o ile większość ataków terrorystycznych przeprowadzonych w UE w 2017 r. uznano za ataki separatystyczne (137 na 205), z treści sprawozdania Europolu dotyczące sytuacji i tendencji w dziedzinie terroryzmu w UE (TE-SAT) 2018 wyraźnie wynika, że żadne z notowanych działań zaliczanych do kategorii terroryzmu nie miało skutków śmiertelnych i nie miało takiego wpływu na społeczeństwo jako całość jak akty terroryzmu popełnione przez dżihadystów; mając na uwadze, że nie wolno lekceważyć rosnącego zagrożenia terroryzmem rozumianym przez jego sprawców jako wymierzanie kary;

U.  mając na uwadze, skoro zamach terrorystyczny stanowi „rozległy lub systematyczny atak skierowany przeciwko ludności cywilnej”, to morderstwa o charakterze terrorystycznym powinny być objęte zakresem art. 7 statutu rzymskiego Międzynarodowego Trybunału Karnego z 17 lipca 1998 r.;

V.  mając na uwadze, że rozwój sytuacji i niestabilność w regionie Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej (MENA) umożliwiły Daiszowi i innym ugrupowaniom terrorystycznym uzyskanie punktu oparcia w krajach sąsiadujących z UE i rekrutowanie bojowników z krajów UE na niespotykaną dotąd skalę; mając na uwadze, że w konsekwencji związek między bezpieczeństwem wewnętrznym i zewnętrznym nabrał większego znaczenia;

W.  mając na uwadze, że tysiące obywateli urodzonych w Europie lub w niej mieszkających przyłączyło się do działań terrorystycznych Daiszu w Syrii i Iraku, ale od czasu klęski militarnej Daiszu nastąpiła zmiana strategii, zmniejszyła się liczba osób podróżujących do tych krajów w celach terrorystycznych, a terrorystyczni dżihadyści i tzw. uśpione komórki wewnątrz UE są zachęcani do przeprowadzania ataków w swoich krajach ojczystych lub krajach zamieszkania;

X.  mając na uwadze, że niedawne ataki pokazały, iż broń palna i materiały wybuchowe nadal stanowią tradycyjne metody stosowane przez grupy terrorystyczne; mając jednak na uwadze, że pojedyncze osoby coraz częściej używają innych rodzajów broni i metod, które są znacznie mniej wyszukane i trudniejsze do wykrycia, a ich celem jest maksymalna liczba przypadkowych ofiar wśród ludności cywilnej;

Y.  mając na uwadze, że powrót zagranicznych bojowników terrorystycznych i ich rodzin stwarza szczególne wyzwania w zakresie bezpieczeństwa i radykalizacji, zwłaszcza powracających dzieci, które stwarzają szczególne problemy, ponieważ potrzebują ochrony jako ofiary, ale jednocześnie mogą być potencjalnymi sprawcami;

Z.  mając na uwadze, że niektórzy powracający bojownicy byli poddawani długotrwałej indoktrynacji ideologicznej i otrzymali przeszkolenie wojskowe w dziedzinie używania broni i materiałów wybuchowych, a także różnych taktyk krycia się, ataku i walki oraz że w niektórych przypadkach nawiązali kontakty z innymi terrorystami, prawdopodobnie również zagranicznymi bojownikami, z którymi tworzą sieci ponadnarodowe(4);

AA.  mając na uwadze, że wśród sprawców ataków terrorystycznych w UE bardzo często są obywatele Unii, często imigranci w drugim lub trzecim pokoleniu dorastający w państwie członkowskim, które zaatakowali, a także cudzoziemcy, którzy w niektórych przypadkach mogli przebywać przez dłuższy czas w zaatakowanym państwie członkowskim;

AB.  mając na uwadze, że nasze otwarte społeczeństwa i otwarte granice są podatne na nadużycia i często wykorzystywane przez grupy terrorystyczne; mając na uwadze, że terroryści korzystali z dróg dostępu do krajów europejskich migrantów i osób ubiegających się o azyl, wykorzystując swobodę przemieszczania się po Europie;

AC.  mając na uwadze, że istnieją udokumentowane przypadki(5), w których ofiary poważnych przestępstw popełnionych przez terrorystów z Daisz na terytorium Iraku lub Syrii – uważając się już za bezpieczne – ponownie spotkały swych oprawców na terytorium UE, gdzie zarówno ofiary, jak i sprawcy wystąpili o ochronę międzynarodową;

AD.  mając na uwadze, że napływ nielegalnych migrantów i uchodźców stanowi wyzwanie dla ich integracji ze społeczeństwami europejskimi i wymaga wzmocnionych, konkretnych inwestycji ukierunkowanych na włączenie społeczne i kulturowe;

AE.  mając na uwadze, że do ataku można wykorzystać nowe formy terroryzmu, w tym cyberterroryzm i użycie broni masowego rażenia, także w połączeniu z nowym sprzętem technicznym takim jak drony; mając na uwadze, że istnieje precedens udaremnionej próby ataku z udziałem silnie toksycznego czynnika biologicznego rycyny; mając na uwadze, że istnieją przypadki, w których ugrupowania terrorystyczne wykorzystywały lub planowały wykorzystanie materiałów chemicznych, biologicznych, radiologicznych lub jądrowych (CBRN) i udostępniały za pośrednictwem mediów społecznościowych możliwą taktykę i metody ataków oraz cele;

AF.  mając na uwadze, że państwa członkowskie mają różne strategie reagowania na zagrożenia CBRJ oraz prezentują różne poziomy gotowości;

AG.  mając na uwadze, że 28 czerwca 2018 r. Rada Europejska z zadowoleniem przyjęła wspólny komunikat w sprawie odporności Europy na zagrożenia CBRJ, wskazujący obszary, w których należy nasilić działania, aby pogłębić oraz zwiększyć istotny wkład UE w eliminację tych zagrożeń, a także wzywający państwa członkowskie i Komisję do współpracy w celu niezwłocznego i pełnego wdrożenia planu działania CBRJ;

AH.  mając na uwadze, że należy zachować ostrożność w dyskursie politycznym wykorzystywanym przez agitatorów lewicowych i prawicowych lub powołując się na zagrożenie terrorystyczne, aby uniknąć polaryzacji w społeczeństwach i nie podważać demokracji, spójności społecznej i praw człowieka, działając tym samym na korzyść organizacji terrorystycznych i realizowanych przez nie celów;

AI.  mając na uwadze, że w Europejskiej agendzie bezpieczeństwa z kwietnia 2015 r. podkreślono potrzebę zajęcia się powiązaniami między terroryzmem a przestępczością zorganizowaną, podkreślając, że przestępczość zorganizowana napędza terroryzm bardzo różnymi kanałami, m.in. przez dostawy broni, finansowanie ze środków pochodzących z przemytu narkotyków oraz infiltrację rynków finansowych;

AJ.  mając na uwadze, że wielkie międzynarodowe organizacje terrorystyczne takie jak Daisz i Al-Kaida są samowystarczalne finansowo, oraz mając na uwadze, że nielegalny handel między innymi towarami, bronią, surowcami, ropą naftową, narkotykami, papierosami i dobrami kultury, a także handel ludźmi, niewolnictwo, wykorzystywanie dzieci i wymuszenia rozbójnicze są udowodnionym sposobem na pozyskanie finansowania przez grupy terrorystyczne; mając na uwadze, że powiązanie przestępczości zorganizowanej z grupami terrorystycznymi stanowi poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa; mając na uwadze, że źródła te mogłyby umożliwić dalsze finansowanie ich przyszłych działań przestępczych;

AK.  mając na uwadze, że wzajemne stosunki między organizacjami terrorystycznymi a zorganizowanymi grupami przestępczymi, które prowadzą do połączenia zdolności do zadawania masowych strat wśród ludności cywilnej w państwach członkowskich UE z możliwościami logistycznymi umożliwiającymi takie czyny, stwarzają poważne ryzyko; mając na uwadze, że poziom egzekwowania prawa oraz informacji i analizy wywiadowczej w aspekcie związków między zorganizowaną przestępczością a terroryzmem jest niski; mając na uwadze, że w wielu państwach członkowskich i na szczeblu UE często brakuje potencjału dochodzeniowego i sądowego poświęconego przestępczości zorganizowanej;

AL.  mając na uwadze, że terroryzm ma osłabiać i zwalczać demokracje; mając na uwadze, że politycy i rządy to podmioty kluczowe do osiągnięcia szerokiego konsensusu i odporności społecznej w celu skutecznej obrony naszych systemów demokratycznych;

Zapobieganie i zwalczanie radykalizacji postaw, która prowadzi do brutalnego ekstremizmu

AM.  mając na uwadze, że centrum doskonałości w ramach sieci upowszechniania wiedzy o radykalizacji postaw stanowi ważną platformę wymiany najlepszych praktyk między podmiotami takimi jak organy ścigania oraz przyczyniło się do zgromadzenia ważnych zasobów wiedzy w dziedzinie zapobiegania i przeciwdziałania radykalizacji postaw(6);

AN.  mając na uwadze, że sytuacja w poszczególnych państwach członkowskich jest zróżnicowana, a poddana ostatnio przeglądowi europejska strategia walki z radykalizacją mogłaby stanowić wsparcie dla strategii krajowych, które są ważne z punktu widzenia zapewnienia ogólnych ram dla programów na szczeblu krajowym i lokalnym; mając na uwadze, że aby umożliwić realizację tych programów, strategie muszą być spójne i skuteczne oraz zapewniać odpowiednie finansowanie władzom lokalnym i interesariuszom ze społeczeństwa obywatelskiego;

AO.  mając na uwadze, że niemożliwe jest określenie tylko jednej drogi prowadzącej do radykalizacji; mając na uwadze, że na przykład spójność społeczna, kontekst polityczny, stan gospodarczy, ideały religijne i ideologiczne, osobiste urazy i psychologiczna podatność na zagrożenia, a także otoczenie i sieci mogą stanowić istotne czynniki i zapalniki; mając na uwadze, że aspekt płci był do niedawna niedoszacowany i że istnieje błędne przekonanie o roli, jaką mogą odegrać kobiety; mając na uwadze, że kobiety nie zawsze są bierne i mogą działać jako podżegaczki, rekruterki, zbierać środki, a nawet być sprawczyniami aktów terroryzmu;

AP.  mając na uwadze, że niektóre dzielnice o niskich dochodach w europejskich miastach borykają się z masowym bezrobociem i systematycznym rozpadem rządów prawa, co sprzyja ekstremizmowi religijnemu i terroryzmowi; mając na uwadze, że promowanie włączenia społecznego i aktywne promowanie wartości demokratycznych, które muszą być przestrzegane przez wszystkich obywateli, może pomóc w ograniczeniu poczucia marginalizacji i w zmniejszeniu ryzyka radykalizacji; mając na uwadze, że zwalczanie radykalizacji i brutalnego ekstremizmu wymaga ścisłej i skoordynowanej współpracy między wszystkimi zaangażowanymi podmiotami, na wszystkich szczeblach zarządzania (lokalnym, regionalnym i krajowym) oraz ze społeczeństwem obywatelskim i z sektorem prywatnym;

AQ.  mając na uwadze, że eksperci podkreślają pozytywne doświadczenia wynikające z podejścia opartego na współdziałaniu wielu podmiotów, skoncentrowanego na tworzeniu infrastruktury uwzględniającej szlaki prowadzące do radykalizacji i zagrożone nią grupy społeczne, oraz zapewniającej wczesne wsparcie ze strony różnych organów i organizacji na wielu poziomach dla osób narażonych na radykalizację i ich rodzin oraz podkreślającego wspierającą rolę policji, i w ten sposób wzmacniającego relacje;

AR.  mając na uwadze pozytywną rolę współpracy policji ze społecznością lokalną w pogłębianiu wiedzy i utrzymywaniu stosunków zaufania z osobami narażonymi na radykalizację w oparciu o wzajemny szacunek z określonymi grupami w celu przeciwdziałania zjawiskom radykalizacji postaw i zapobiegania nieufności wobec państwa i jego instytucji;

AS.  mając na uwadze, że jak dotąd brak jest jasnych metod oceny skuteczności projektów w zakresie zapobiegania i zwalczania radykalizacji postaw;

AT.  mając na uwadze, że kilka europejskich funduszy i programów może być wykorzystywanych na projekty przeciwdziałania i zapobiegania radykalizacji na szczeblu europejskim, krajowym, regionalnym i lokalnym; mając na uwadze, że w budżecie UE do 2020 r. przeznaczono 314 mln EUR na projekty zwalczania radykalizacji(7); mając na uwadze, że nie ma potrzeby prowadzenia stałej oceny skuteczności tych programów; mając na uwadze, że pomiar skuteczności działań zapobiegających radykalizacji jest sam w sobie trudny i wymaga ścisłej współpracy między Komisją, państwami członkowskimi, poszczególnymi interesariuszami oraz badaczami;

AU.  mając na uwadze, że według szacunków Europolu do 2018 roku w UE było ok. 30 000 radykalnych dżihadystów;

AV.  mając na uwadze, że radykalne wypowiedzi ekstremistyczne promujące przemoc są coraz częściej obecne na terytorium wielu państw członkowskich UE, często w formie drukowanej albo w postaci treści edukacyjnych czy audiowizualnych, w tym na portalach społecznościowych i kanałach telewizji satelitarnej; mając na uwadze, że wypowiedzi te są sprzeczne z zasadami demokracji, praworządności i praw człowieka, podważają pluralizm, propagują przemoc i nietolerancję wobec wszystkich innych religii, są jawnie antysemickie, odmawiają równości mężczyzn i kobiet oraz propagują uwstecznioną wizję kultury i społeczeństwa;

AW.  mając na uwadze, że w niektórych księgarniach w Europie i w internecie dostępna jest głównie przepełniona mową nienawiści literatura wahabicka i salaficka; mając na uwadze, że taka zglobalizowana i prosta wersja islamu zrywa z praktykami społeczności muzułmańskich w Europie i przyczynia się do podkopywania ich szerszej integracji;

AX.  mając na uwadze, że radykalny fundamentalizm islamski dąży do zdominowania przez religię wszystkich sfer życia – osobistej, politycznej i społecznej – a konsekwencją tego może być forma komunitaryzmu podatna na działania dżihadystycznych rekruterów;

AY.  mając na uwadze, że udokumentowano znaczną liczbę przypadków radykalnych głosicieli nienawiści w całej Europie; mając na uwadze, że głosiciele nienawiści często pochodzą spoza UE, a niektóre miejsca kultuotrzymują nieprzejrzyste finansowanie z państw trzecich – przy czym wiele z nich to reżimy autorytarne lub wyznaniowe, które nie opierają się na rządach zgodnych z zasadami demokracji, praworządności i praw człowieka;

AZ.  mając na uwadze, że w UE istnieją samozwańcze ośrodki nauczania religii propagujące idee ekstremistyczne, w których nieletni, w tym małe dzieci, mogą być narażeni na treści edukacyjne sprzeczne z wartościami demokracji, praworządności i prawami człowieka, w tym treści pełne przemocy; mając na uwadze, że ekstremistyczne organizacje przygotowują grunt pod werbunek terrorystów, często wykorzystują podatność młodych ludzi przyciągając ich ofertą społeczną i kulturalną;

BA.  mając na uwadze, że wyrafinowana strategia komunikacji internetowej polegająca na marketingu terroryzmu przez gloryfikowanie go, prowadzona głównie przez Daisz, ale również przez inne wielkie międzynarodowe ugrupowania terrorystyczne, oferuje wzór skopiowany z globalnej „kultury młodzieżowej”, taki jak gry online, i dlatego jest szczególnie atrakcyjna dla dzieci i młodzieży; mając na uwadze, że model ten kusi ich również z możliwościami społecznymi i kulturowymi;

BB.  mając na uwadze, że kilka ostatnich śledztw wykazało, że internet, a w szczególności media społecznościowe mogą odgrywać rolę katalizatorów radykalizacji postaw, prowadząc do brutalnego ekstremizmu, a także służyć ksenofobicznym ugrupowaniom jako narzędzia rozpowszechniania mowy nienawiści oraz bezprawnych treści, zwłaszcza wśród młodzieży;

BC.  mając na uwadze, że po wielokrotnych wezwaniach do większego zaangażowania w zwalczanie terroryzmu internetowi giganci wywiązują się ze swoich obowiązków; mając na uwadze, że w ramach Forum UE ds. Internetu uruchomionego w 2015 r. firmy współpracują na rzecz dobrowolnego usuwania treści terrorystycznych ze swoich stron internetowych, jeżeli uważają, że doszło do naruszenia ich warunków; mając na uwadze, że w maju 2016 r. wprowadzono kodeks postępowania dla dużych przedsiębiorstw informatycznych mający na celu walkę z nielegalną mową nienawiści w internecie; mając na uwadze, że ta dobrowolna współpraca jest mimo wszystko niewystarczająca;

BD.  mając na uwadze, że do końca drugiego kwartału 2018 r. europejska jednostka Europolu ds. zgłaszania podejrzanych treści w internecie dokonała oceny 54 752 treści wyprodukowanych w 10 różnych językach na 170 platformach internetowych, uruchamiając 52 716 decyzji o odesłaniu sprawy z wskaźnikiem skutecznego usunięcia wynoszącym 89,5 % w oparciu o dobrowolne rozpatrzenie spraw przez dostawców usług internetowych, na których platformach doszło do nadużyć(8);

BE.  mając na uwadze, że chociaż poczyniono pewne postępy w zakresie usuwania treści terrorystycznych w internecie, istnieje potrzeba zwiększenia zaangażowania firm; mając na uwadze, że usunięcie często nie jest kompletne, terminowe ani trwałe – treści są usuwane z jednej strony internetowej, ale pozostawiane na innej stronie należącej do tej samej firmy bądź konto może pozostać aktywne lub pojawić się znów po tym, jak zamieszczono na nim treść naruszającą warunki świadczenia usług danej firmy; mając na uwadze, że należy poprawić skuteczność, kompleksowość i przejrzystość sprawozdawczości firm internetowych oraz egzekwowanie prawa; mając na uwadze, że przedsiębiorstwa i użytkownicy, których to dotyczy, powinni mieć możliwość dochodzenia roszczeń na drodze sądowej;

BF.  mając na uwadze, że w odpowiedzi na usuwanie większej ilości treści przez duże firmy ugrupowania terrorystyczne coraz częściej korzystają z nowych lub mniejszych platform, które są gorzej przystosowane do szybkiego usuwania materiałów terrorystycznych; mając na uwadze, że takie rozbicie na mniejsze platformy wymaga dodatkowego wsparcia technicznego, które jest niezbędne, aby umożliwić na przykład wprowadzenie automatycznych narzędzi niezależnych od platformy, takich jak technologia haszowania umożliwiająca zawczasu identyfikację treści terrorystycznych online z dużą dokładnością i blokowanie publikacji;

BG.  mając na uwadze, że rozwój nowych technologii oraz wykorzystywanie sztucznej inteligencji i algorytmów może umożliwić szybką identyfikację i zgłaszanie treści terrorystycznych w internecie; mając na uwadze, że korzystanie ze zautomatyzowanych narzędzi niesie ze sobą również ryzyko nieprawidłowych trafień;

BH.  mając na uwadze, że badania oraz sprawozdania pokazują, w jaki sposób więzienia mogą łatwo przekształcić się w mikrokosmos powiązań przestępczości i terroru, gdzie odbywa się werbunek i współpraca w sieci; mając na uwadze, że wewnętrzna sytuacja w wielu więzieniach sprzyja szybszej radykalizacji osadzonych, wychowując terrorystów i przyczyniając się do terroryzmu; mając na uwadze, że wiele osób odbywających kary pozbawienia wolności wkrótce zostanie zwolnionych i wróci do swoich społeczności, co stwarza szczególne wyzwania w zakresie reintegracji oraz wysokie ryzyko ponownego popełnienia przestępstwa; mając na uwadze, że monitorowanie takich przestępców wysokiego ryzyka jest niezwykle zasobochłonne dla służb bezpieczeństwa państw członkowskich; mając na uwadze, że istotną rolę w łagodzeniu tych zagrożeń mogą odgrywać systemy więzienne oraz zarządzanie ryzykiem; mając na uwadze, że chociaż państwa członkowskie dostrzegają konieczność rozwiązania kwestii nasilenia radykalizacji postaw w więzieniach, potrzebne są dalsze skuteczne środki;

Współpraca i wymiana informacji

Kwestie przekrojowe

BI.  mając na uwadze, że zatrzymywanie danych z uwzględnieniem orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii europejskiej (ETS) jest zasadniczą częścią procesu dochodzenia; mając na uwadze, że policja, organy wymiaru sprawiedliwości i służby wywiadowcze zazwyczaj opierają się w dużej mierze na danych telekomunikacyjnych, aby z sukcesem prowadzić postępowania w sprawach; mając na uwadze, że podczas prac Komisji Specjalnej ds. Terroryzmu konsekwentnie poruszano kwestię konieczności odpowiedniego systemu zatrzymywania danych w związku z walką z terroryzmem;

BJ.  mając na uwadze, że stosowanie szyfrowania z jednej strony stanowi istotny wkład w bezpieczeństwo w dziedzinie IT, a z drugiej strony szyfrowanie może także zostać wykorzystane przez terrorystów w celu ochrony swojej komunikacji lub przechowywanych danych, co stanowi poważne wyzwanie dla organów ścigania, służb bezpieczeństwa i wywiadu, uniemożliwiając dostęp do podstawowych danych wywiadowczych i dowodów; mając na uwadze, że szyfrowanie zyskuje szczególne znaczenie, gdy nawet odpowiedzialni dostawcy usług internetowych nie chcą lub nie mogą odszyfrować komunikacji;

Systemy informacyjne

BK.  mając na uwadze, że ramy istniejących systemów są fragmentaryczne, nowe systemy są w trakcie opracowywania, a propozycje przyszłych systemów i propozycje reform mających na celu usunięcie stwierdzonych luk i barier są wciąż przedmiotem negocjacji; mając na uwadze, że ta fragmentaryczność ram jest wynikiem czynników historycznych i reaktywnego podejścia we wniosku i procesie przyjmowania dotyczącym nowego prawodawstwa;

BL.  mając na uwadze, że po atakach w Paryżu w 2015 r. nastąpiło znaczne ożywienie wymiany informacji, ale dane dotyczące wymiany informacji pokazują, że za dużą część dostępnych treści i przeszukiwań w bazach danych UE odpowiada niewielka liczba państw członkowskich;

BM.  mając na uwadze, że istnieje wiele przeszkód w prawidłowym funkcjonowaniu systemów informacyjnych, takich jak całkowity brak wdrożenia lub niepełne wdrożenie, brak wiedzy lub niewystarczające przeszkolenie w zakresie istniejących systemów oraz brak wystarczających zasobów, w tym ludzkich, lub odpowiedniej bazy materialnej oraz słaba jakość danych w systemach informacyjnych;

BN.  mając na uwadze, że systemy informacyjne można podzielić na systemy scentralizowane i zdecentralizowane, z których te pierwsze zarządzane są przez UE i jej agencje, a drugie przez państwa członkowskie; mając na uwadze, że scentralizowane systemy informacyjne obejmują system informacyjny Schengen (SIS), wizowy system informacyjny (VIS), Eurodac, system wjazdu/wyjazdu (EES), planowany unijny system informacji o podróży oraz zezwoleń na podróż (ETIAS) oraz planowany europejski system przekazywania informacji z rejestrów karnych dotyczący obywateli państw trzecich (ECRIS-TCN);

BO.  mając na uwadze, że zdecentralizowane systemy i mechanizmy wymiany informacji są zarządzane przez organy państw członkowskich i obejmują: europejski system przekazywania informacji z rejestrów karnych (ECRIS), służący wymianie danych z krajowych rejestrów karnych; unijny system danych dotyczących przelotu pasażera (PNR), wymagający od linii lotniczych udostępniania danych pasażerów organom krajowym w odniesieniu do wszystkich lotów między państwami trzecimi a UE; system danych pasażera przekazywanych przed podróżą (API), który gromadzi informacje o pasażerach przed lotami do UE; oraz ramy z Prüm dotyczące wymiany informacji o DNA, odciskach palców i danych rejestracyjnych pojazdów;

BP.  mając na uwadze, że SIS jest największym, najczęściej wykorzystywanym i najskuteczniejszym systemem informatycznym Unii Europejskiej w przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, który jest wspierany przez sieć biur SIRENE i który zapewnia istotną wartość dodaną w zakresie międzynarodowej współpracy policyjnej i kontroli granicznej, w szczególności w walce z terroryzmem;

BQ.  mając na uwadze, że ocena systemu VIS z 2016 r. wykazała, że dostęp do VIS do celów ochrony porządku publicznego był ograniczony i niepełny w poszczególnych państwach członkowskich;

BR.  mając na uwadze, że pomimo ponawianych apeli o pilne ustanowienie PNR nie wszystkie państwa członkowskie wykazały takie samo zaangażowanie i większość z nich nie dotrzymała terminu transpozycji tego prawodawstwa; mając na uwadze, że państwa członkowskie, które przekroczyły termin transpozycji, powinny niezwłocznie podjąć wszelkie środki niezbędne do pełnego i natychmiastowego wdrożenia dyrektywy;

BS.  mając na uwadze, że obecnie prowadzonych jest kilka projektów pilotażowych mających na celu usunięcie niedociągnięć zdecentralizowanego europejskiego systemu PNR; mając na uwadze, że istnieje potrzeba szybkich odpowiedzi na zapytania od jednostek do spraw informacji o pasażerach (PIU) z innych państw członkowskich, co może okazać się trudne, ponieważ są one przetwarzane ręcznie;

BT.  mając na uwadze – w kontekście 6. listy działań strategii zarządzania informacjami – że obecnie trwają dwa pilotażowe projekty mające na celu zapewnienie powiązań ze zdecentralizowanymi systemami, a mianowicie ADEP (automatyzacja procesów wymiany danych w aktach policyjnych) oraz QUEST („Kwerenda w systemach Europolu”); mając na uwadze, że sześć państw członkowskich już zaangażowało się w projekt pilotażowy ADEP dotyczący zautomatyzowanego przekazywania rejestrów policyjnych między różnymi krajami i projekt ten działa dobrze; mając na uwadze, że takie projekty pomagają dostarczyć realne i działające rozwiązania problemów wynikających z braku łączności między zdecentralizowanymi systemami informacyjnymi oraz pomagają tworzyć zaufanie i współpracę między państwami członkowskimi;

Interoperacyjność

BU.  mając na uwadze, że Komisja przedstawiła dwa wnioski dotyczące rozporządzenia ustanawiającego ramy interoperacyjności między istniejącymi i proponowanymi scentralizowanymi systemami informacji w dziedzinie współpracy policyjnej i współpracy wymiarów sprawiedliwości, azylu i migracji, granic i wiz, a mianowicie VIS, SIS, EES i Eurodac, a także ETIAS i ECRIS-TCN po przyjęciu odpowiednich podstaw prawnych;

BV.  mając na uwadze, że przestępcy nadal mogą być dzisiaj rejestrowani w różnych, niepowiązanych ze sobą bazach danych pod różnymi pseudonimami; mając na uwadze, że w związku z tym obecną unijną architekturę zarządzania danymi należy poprawić, dodając interoperacyjność w celu eliminacji niedociągnięć i wielu fałszywych tożsamości oraz dostarczania właściwych informacji we właściwym czasie;

BW.  mając na uwadze, że na terytorium jednego państwa członkowskiego może istnieć wiele odrębnych zdecentralizowanych baz danych na poziomie federalnym, regionalnym i lokalnym, z różnymi danymi wejściowymi w różnych systemach i o złożonych procedurach – lub w ogóle bez z nich – służących udostępnianiu lub sprawdzaniu danych przez odpowiednie organy na różnych szczeblach;

BX.  mając na uwadze, że wykorzystanie wspólnego formatu komunikacji na szczeblu UE, takiego jak uniwersalny format komunikatów (UMF) ułatwi sprawniejszą wymianę danych i informacji między stronami oraz między systemami interoperacyjnymi; mając na uwadze, że konieczność korzystania z pewnych pól UMF w przypadku konkretnych wymian może przyczynić się do poprawy jakości danych we wszystkich systemach, w których wymieniane są komunikaty; mając na uwadze, że należy również zachęcać Europol i Interpol do korzystania z tego wspólnego formatu komunikatów;

BY.  mając na uwadze, że eu-LISA powinna ustanowić zautomatyzowane mechanizmy i procedury kontroli jakości danych, a także wspólne wskaźniki jakości danych i minimalne standardy jakości danych przechowywanych w systemach informatycznych; mając na uwadze, że celem powinna być automatyczna identyfikacja przez systemy informacyjne UE i elementy interoperacyjności wprowadzonych danych wyglądających na niespójne lub nieprawidłowe, tak aby państwo członkowskie, z którego dane te pochodzą, mogło je sprawdzić i podjąć wszelkie konieczne środki naprawcze;

Współpraca i wymiana informacji w ramach państw członkowskich i między nimi

BZ.  mając na uwadze, że przeszkody uniemożliwiające sprawniejszą współpracę wynikają często z trudności organizacyjnych i prawnych wynikających z różnic między strukturami krajowymi, regionalnymi i lokalnymi w poszczególnych państwach członkowskich, takich jak; pokrywanie się kompetencji i niedostateczne określenie mandatów; wahanie, czy dzielić się informacjami, ponieważ może to powodować utratę odpowiedzialności lub utratę ważnych przepływów informacji; przeszkody prawne w wymianie informacji między różnymi organami; zobowiązanie służb do konkurowania ze sobą o zasoby; oraz bariery techniczne w wymianie informacji;

CA.  mając na uwadze, że zasada własności danych jest kluczowa dla zapewnienia zaufania organów zajmujących się zwalczaniem terroryzmu do systemu wymiany informacji za pośrednictwem baz danych UE między państwami członkowskimi i z Europolem;

CB.  mając na uwadze, że mieszanie informacji pochodzących od służb wywiadowczych i organów ścigania wiąże się z poważnymi wyzwaniami prawnymi i zagrożeniami wynikającymi z odmiennych zasad dotyczących rozliczalności mających zastosowanie do obu rodzajów informacji, w tym zagrożeniem podstawowego prawa podejrzanych do rzetelnego procesu sądowego, gdy informacje wywiadowcze są wykorzystywane jako dowód w postępowaniu sądowym; mając na uwadze, że należy stworzyć ramy prawne dla wymiany informacji między służbami wywiadowczymi a organami ścigania, zwłaszcza że dane wywiadowcze często dotyczą informacji o osobach, które nie są jeszcze podejrzane w ramach dochodzeń karnych, lecz mogą należeć do sieci terrorystycznych albo być powracającymi zagranicznymi bojownikami terrorystycznymi; mając jednak na uwadze, że nie może to prowadzić do obniżenia standardów prawnych;

CC.  mając na uwadze, że policja i służby wywiadowcze otrzymują, przetwarzają i przekazują informacje niejawne i jawne, co oznacza różne systemy na wszystkich etapach wykorzystywania tych informacji; mając na uwadze, że konieczne jest również rozróżnienie między wywiadem – pojęciem, które obejmuje przetwarzanie danych przez ekspertów do konkretnych celów – a zwykłą informacją; mając na uwadze, konieczne jest rozróżnienie wywiadu kryminalnego, związanego z misją policji sądowej, od wywiadu bezpieczeństwa, przetwarzanego w ramach administracyjnych;

CD.  mając na uwadze, że informacje wywiadowcze powinny otrzymać specjalny, jeszcze wyższy poziom ochrony niż informacje policji ze względu na stosowanie różnych metod pracy, takie jak gromadzenie poufnych informacji ze źródeł i od informatorów, których tożsamość musi pozostać anonimowa, a także różne cele, które wymagają większej wrażliwości;

CE.  mając na uwadze, że możliwym rozwiązaniem może być również tworzenie centrów lub jednostek ds. zwalczania terroryzmu na terytorium kraju; mając na uwadze, że centra takie umożliwiają regularne komunikowanie się przedstawicieli różnych służb i omawianie najlepszych sposobów współpracy i wymiany informacji; mając na uwadze, że pomaga to budować zaufanie między służbami i sprzyja lepszemu zrozumieniu ich metod pracy i wyzwań;

CF.  mając na uwadze, że służby bezpieczeństwa zwykle współpracują i wymieniają informacje w relacjach dwustronnych lub wielostronnych – w szczególności za pośrednictwem grupy antyterrorystycznej (CTG), a także z organami UE za pośrednictwem UE INTCEN, przez dzielenie się strategicznymi danymi wywiadowczymi; mając na uwadze, że konieczne jest znalezienie praktycznego rozwiązania w celu wypełnienia istniejących luk między równolegle przebiegającymi torami społeczności organów ścigania i społeczności wywiadu, np. przez wskazanie konkretnych obszarów współpracy, aby umożliwić bardziej skuteczną współpracę przy jednoczesnym zachowaniu odrębności;

CG.  mając na uwadze, że możliwe jest zwiększenie skuteczności wykorzystania struktur grupy antyterrorystycznej (CTG) oraz Centrum Analiz Wywiadowczych Unii Europejskiej (EU INTCEN) do celów wymiany informacji;

CH.  mając na uwadze, że cywilne i wojskowe agencje bezpieczeństwa i wywiadu państw członkowskich systematycznie dzielą się informacjami wywiadowczymi, w tym informacjami dotyczącymi terroryzmu, z Centrum Analiz Wywiadowczych UE (EU INTCEN) w ramach Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych (ESDZ), zapewniającym analizę wywiadowczą, wczesne ostrzeganie i świadomość sytuacyjną różnym organom decyzyjnym UE;

CI.  mając na uwadze, że przekazywanie informacji po wystąpieniu trafienia wyłącznie biuru SIRENE państwa członkowskiego, które stworzyło wpis, na podstawie art. 36, a nie innym państwom członkowskim, czasami jest niewystarczające, aby śledzić przemieszczanie się osób związanych z terroryzmem lub uzupełnić odpowiednie informacje w odniesieniu do takich osób; mając na uwadze, że wczesne ostrzeżenie innych państw członkowskich, które mogłyby być zainteresowane, mogłyby na przykład być konieczne w przypadku, gdy dana osoba nie wróciła bezpośrednio do państwa członkowskiego pochodzenia, lub w przypadku gdy towarzyszyli jej obywatele innego państwa lub innych państw członkowskich, w odniesieniu do których nie wprowadzono żadnego wpisu, ponieważ nie byli oni znani właściwym organom tego państwa;

CJ.  mając na uwadze, że rząd Zjednoczonego Królestwa powiadomił UE o zamiarze wystąpienia z UE w dniu 29 marca 2019 r.; mając jednak na uwadze, że wyraził chęć kontynuowania współpracy z UE w dziedzinie bezpieczeństwa i zwalczania terroryzmu; mając na uwadze, że UE i Zjednoczone Królestwo są wysoce współzależne w obszarze bezpieczeństwa i zwalczania terroryzmu, ponieważ Zjednoczone Królestwo uczestniczy w wielu kluczowych instrumentach prawnych UE w dziedzinie współpracy sądowej w sprawach karnych oraz ma dostęp do wielu systemów i baz danych UE do celów wymiany informacji; mając na uwadze, że należy poczynić ustalenia z UE w odniesieniu do wszystkich postępowań w toku; mając na uwadze, że wszelkie przyszłe umowy powinny mieć na celu umożliwienie Zjednoczonemu Królestwu i UE dalszego udostępniania, gromadzenia i analizowania niezbędnych informacji w ramach walki z poważną przestępczością; mając na uwadze, że umowa o wystąpieniu powinna zapewniać płynny system przejściowy i unikać, w możliwym zakresie, luk operacyjnych lub przeszkód zmniejszających zdolność UE do skutecznego zwalczania przestępczości zorganizowanej i terroryzmu;

Współpraca i wymiana informacji z agencjami UE

CK.  mając na uwadze, że niezbędna jest skuteczna i systematyczna współpraca między państwami członkowskimi i agencjami UE, zgodnie z ich mandatem prawnym, a także między agencjami zajmującymi się walką z terroryzmem, w szczególności współpraca między Europolem a Eurojustem w celu skuteczniejszego wspierania wysiłków zmierzających do zapobiegania atakom terrorystycznym, ich wykrywania oraz ścigania i karania ich sprawców; mając na uwadze, że Eurojust mianował wyspecjalizowanego prokuratora ds. przeciwdziałania terroryzmowi, który ma stanowić pomost łączący Eurojust z ECTC Europolu, aby rozszerzyć współpracę i wymianę informacji między obiema agencjami;

CL.  mając na uwadze, że wymiana informacji między agencjami UE nie jest optymalna z powodu stosowania przez nie różnych zabezpieczonych kanałów łączności; mając na uwadze, że wprowadzenie międzyinstytucjonalnego zabezpieczonego kanału łączności mogłoby ułatwić i usprawnić wymianę informacji między agencjami, takimi jak INTCEN, Europol i Frontex;

CM.  mając na uwadze, że wyznaczeni oficerowie łącznikowi ds. zwalczania terroryzmu mogą wnieść wartość dodaną zarówno do pracy agencji, jak i dla swoich państw członkowskich;

CN.  mając na uwadze, że w państwach członkowskich istnieją różnice w liczbie właściwych organów, które mogą zasięgać informacji w bazach danych Europolu lub kontaktować się z Europolem bez pośrednictwa krajowych oficerów łącznikowych; mając na uwadze, że niektóre państwa członkowskie nie mają ograniczonych i bezpiecznych krajowych sieci łączności policyjnej, co uniemożliwia ich właściwym organom zdecentralizowany dostęp, w szczególności do bezpiecznej platformy wymiany informacji CT-SIENA;

CO.  mając na uwadze, że szereg instrumentów UE, takich jak decyzja 2005/671/WSiSW, dyrektywa w sprawie zwalczania terroryzmu i rozporządzenie w sprawie Europolu, wymaga od państw członkowskich wymiany informacji o terroryzmie z odpowiednimi agencjami; mając na uwadze, że zwiększenie wymiany informacji z Europolem i Eurojustem w sposób regularny i systematyczny, obejmujące informacje kontekstowe, zgodnie z ich mandatem prawnym, ułatwia pracę tych instytucji w dziedzinie wykrywania powiązań między poszczególnymi sprawami oraz dostarczania przeglądu wyzwań i najlepszych praktyk związanych z dochodzeniami, postępowaniami i wyrokami skazującymi za przestępstwa związane z terroryzmem; mając na uwadze, że w ramach decyzji 2005/671/WSiSW państwa członkowskie nadal nie prowadzą spontanicznej wymiany istotnych informacji z innymi państwami członkowskimi w sytuacjach, w których takie informacje mogłyby zostać wykorzystane do zapobiegania przestępstwom terrorystycznym, wykrywania ich, prowadzenia dochodzeń w ich sprawie lub ich ścigania; mając na uwadze, że ilość informacji udostępnianych Eurojustowi wzrosła w ciągu ostatnich lat, ale nadal istnieją różnice między państwami członkowskimi w odniesieniu do ich ilości, rodzaju i zakresu, co może prowadzić do fragmentacji dostępnych informacji;

CP.  mając na uwadze, że CEPOL w znacznym stopniu przyczynia się do szkolenia w zakresie zwalczania terroryzmu dla funkcjonariuszy organów ścigania państw członkowskich oraz w priorytetowych państwach trzecich;

Wzajemne uznawanie i wzajemna pomoc prawna

CQ.  mając na uwadze, że mechanizmy wzajemnej pomocy prawnej są stopniowo zastępowane przez instrumenty wzajemnego uznawania, ponieważ te ostatnie przyczyniają się do poprawy współpracy transgranicznej między właściwymi organami w UE poprzez przyspieszanie i usprawnianie procedur; mając na uwadze, że decyzja w sprawie europejskiego nakazu aresztowania i dyrektywa w sprawie europejskiego nakazu dochodzeniowego (END) to przykłady instrumentów wzajemnego uznawania uważanych przez praktyków za użyteczne;

CR.  mając na uwadze, że zasada wzajemnego uznawania jest z jednej strony zależna od wysokiego poziomu wzajemnego zaufania między państwami członkowskimi, a z drugiej strony pomaga zwiększyć wzajemne zaufanie, umożliwiając organom różnych państw członkowskich sprawną współpracę w walce z terroryzmem;

CS.  mając na uwadze, że wspólne zespoły dochodzeniowo-śledcze ułatwiają koordynację dochodzeń i postępowań karnych w sprawach o wymiarze transgranicznym i umożliwiają wymianę informacji/dowodów w czasie rzeczywistym; mając na uwadze, że praktyczne korzyści wynikające z wykorzystania wspólnych zespołów dochodzeniowo-śledczych obejmują lepszą wymianę informacji, wymianę najlepszych praktyk, lepsze gromadzenie dowodów i wzajemne uznawanie działań przeprowadzanych przez strony; mając na uwadze, że aby działać skutecznie, wspólne zespoły dochodzeniowo-śledcze wymagają odpowiedniego finansowania;

CT.  mając na uwadze, że bliska współpraca z dostawcami usług online jest niezbędna, jeśli chodzi o zabezpieczanie i uzyskiwanie dowodów elektronicznych na żądanie właściwego organu ścigania i na podstawie należytych procedur prawnych, biorąc pod uwagę ich znaczenie dla prowadzenia dochodzeń w sprawie przestępstw terrorystycznych;

CU.  mając na uwadze, że strefa Schengen bez granic wewnętrznych jest jednym z podstawowych osiągnięć UE, które może być trwałe tylko wówczas, gdy granice zewnętrzne będą skutecznie zabezpieczone i chronione, znikną nielegalne przejścia graniczne i zostaną przyjęte środki bezpieczeństwa wewnętrznego, aby stawić czoła zagrożeniu poważnymi przestępstwami; mając na uwadze, że przyjęto liczne wnioski mające wzmocnić kontrole bezpieczeństwa na granicach zewnętrznych; mając na uwadze, że niektóre państwa członkowskie proszą o większą elastyczność w zakresie tymczasowego przywracania kontroli na granicach wewnętrznych w przypadku poważnego zagrożenia dla porządku publicznego lub bezpieczeństwa publicznego zgodnie z propozycją Komisji;

CV.  mając na uwadze, że 7 kwietnia 2017 r. weszło w życie nowe rozporządzenie (UE) 2017/458(9) zmieniające kodeks graniczny Schengen w odpowiedzi w szczególności na wzrost zagrożenia terrorystycznego w celu zapewnienia systematycznych kontroli w odpowiednich bazach danych wszystkich osób przekraczających granice zewnętrzne, w tym osób korzystających z prawa do swobodnego przemieszczania się;

CW.  mając na uwadze, że nie zostały wdrożone niektóre postanowienia rozporządzenia dotyczące wybranych obszarów kontroli granic, takich jak systematyczne korzystanie z baz danych podczas odpraw granicznych i dokładne kontrolowanie wymaganych warunków wjazdu;

CX.  mając na uwadze, że udaremniony atak na pociąg Thalys z 21 sierpnia 2015 r., zamachy w Paryżu 13 listopada 2015 r. i ataki w Brukseli 22 marca 2016 r. wykazały, że w ograniczonej liczbie przypadków terroryści wykorzystali niedociągnięcia w polityce zarządzania granicami UE i kilku państw członkowskich, które nie były gotowe na masowy napływ; mając na uwadze, że organy ścigania poinformowały, że w lipcu, sierpniu i październiku 2015 r. co najmniej ośmiu sprawców tych ataków wjechało do UE nielegalnie; mając na uwadze, że w innych przypadkach przyszli sprawcy pozostali w państwach członkowskich, mimo że mieli je opuścić lub zostać zawróceni; mając na uwadze, że świadczy to o pewnych wadach polityki zarządzania granicami UE i jej realizacji na szczeblu państw członkowskich;

CY.  mając na uwadze, że konkluzje Rady 10152/17 zalecają państwom członkowskim, aby w przypadku migrantów o nieuregulowanym statusie przeprowadzały kontrole, w stosownych przypadkach, na szczeblu krajowym w bazach danych zasilanych i wykorzystywanych przez właściwe organy i krajowy system automatycznej identyfikacji daktyloskopijnej (AFIS), a na szczeblu europejskim i międzynarodowym w bazach danych SIS, Europolu, VIS, Eurodac i Interpolu (sieć I-24/7), a konkretnie danych nominalnych, danych skradzionych lub utraconych dokumentów podróży (SLTD), danych o FTF i danych dokumentów podróży powiązanych z zawiadomieniami (TDAWN);

CZ.  mając na uwadze, że na podstawie art. 11 rozporządzenia (UE) nr 1168/2011 i pozytywnej opinii Europejskiego Inspektora Ochrony Danych (EIOD) Europejska Agencja Straży Granicznej i Przybrzeżnej (Frontex) może przetwarzać dane osobowe; mając jednak na uwadze, że Frontex ma trudności z monitorowaniem terroryzmu z powodu krótkiego okresu przechowywania danych osobowych ustanowionego rozporządzeniem (UE) 2016/1624, który obejmuje jedynie 90 dni; mając na uwadze, że między Eurojustem a Fronteksem zawarto jedynie protokół ustaleń, który obejmuje wymianę informacji ogólnych, strategicznych i technicznych, ale nie wymianę danych osobowych; mając na uwadze, że konieczne jest stworzenie konkretnych ram prawnych dla Fronteksu, aby mógł on przetwarzać dane osobowe w celu wypełniania swoich zadań;

DA.  mając na uwadze, że funkcjonariusze Fronteksu powinni również mieć dostęp do baz danych Eurodac, SIS, EES i VIS na przejściach granicznych w celu przeprowadzania kontroli;

DB.  mając na uwadze, że obecnie nie istnieją minimalne normy czy wspólne zasady dotyczące bezpieczeństwa dowodów osobistych obywateli Unii i dokumentów pobytowych wydawanych obywatelom Unii i członkom ich rodzin korzystających z prawa do swobodnego przemieszczania się;

DC.  mając na uwadze, że trzy czwarte podrobionych dokumentów wykrytych na granicach zewnętrznych i w UE imituje dokumenty tożsamości wydane przez państwa członkowskie i kraje stowarzyszone z obszarem Schengen; mając na uwadze, że do najczęściej wykrywanych podrobionych dokumentów należą krajowe dowody tożsamości o niższym poziomie zabezpieczeń;

DD.  mając na uwadze, że niektóre państwa członkowskie nie wymagają od przewoźników lotniczych na swoim terytorium przeprowadzania kontroli zgodności danych osobowych pasażerów na biletach z dokumentem tożsamości lub paszportem, co utrudnia ustalenie, czy dana tożsamość odpowiada prawdziwej tożsamości osoby; mając na uwadze, że ma to kluczowe znaczenie dla lotów wewnątrz UE; mając jednak na uwadze, że właściwe kontrole tożsamości i uwierzytelnianie dokumentów podróży powinny pozostać zadaniami organów policyjnych;

DE.  mając na uwadze, że dowody z miejsc konfliktów są często niezbędne do identyfikacji potencjalnych zagranicznych bojowników terrorystycznych i ofiar oraz że należy je uwzględnić w odpowiednich bazach danych, aby mogły dotrzeć do funkcjonariuszy straży granicznej w czasie rzeczywistym i być udostępnione śledczym i prokuratorom w celu prowadzenia dochodzeń i ścigania;

Finansowanie terroryzmu

DF.  mając na uwadze, że kilka państw członkowskich nie ratyfikowało jeszcze Konwencji Rady Europy z 16 maja 2005 r. o praniu, ujawnianiu, zajmowaniu i konfiskacie dochodów pochodzących z przestępstwa oraz o finansowaniu terroryzmu, zwanej również „konwencją warszawską”, która stanowi najbardziej kompleksową konwencję międzynarodową w sprawie prania pieniędzy i finansowania terroryzmu; mając na uwadze, że konfiskata mienia pochodzącego z działalności przestępczej jest bardzo skutecznym narzędziem walki z przestępczością i terroryzmem, ponieważ pozbawia przestępców dochodów pochodzących z ich nielegalnej działalności i uniemożliwia im organizowanie ataków; mając na uwadze, że Grupa Specjalna ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy (FATF) ustanawia światowe standardy w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu oraz wskazuje jurysdykcje o słabych środkach zwalczania prania pieniędzy i finansowania terroryzmu;

DG.  mając na uwadze, że UE przyjęła dwa instrumenty ustawodawcze w celu wdrożenia zaleceń FATF, a mianowicie 4. i 5. dyrektywę w sprawie przeciwdziałania praniu pieniędzy, aby wyeliminować luki stwierdzone w związku z atakami terrorystycznymi; mając na uwadze, że do 26 czerwca 2017 r. państwa członkowskie miały dokonać transpozycji dyrektywy w sprawie przeciwdziałania praniu pieniędzy do ustawodawstwa krajowego i że nie wszystkie to zrobiły; mając na uwadze, że kilka państw członkowskich nadal zezwala ostatecznym właścicielom funduszy powierniczych, fundacjom i spółkom posiadającym osobowość prawną na zachowanie anonimowości, a także akcji na okaziciela, co ułatwia ukrycie pochodzenia i przeznaczenia przepływów finansowych oraz praw własności do działalności gospodarczej, która zapewnia przykrywkę dla finansowania terroryzmu i przestępczości zorganizowanej; mając na uwadze, że 5. dyrektywa w sprawie przeciwdziałania praniu pieniędzy zwiększy przejrzystość tych kwestii;

DH.  mając na uwadze, że komisja śledcza Parlamentu do zbadania zarzutów naruszenia prawa Unii i niewłaściwego administrowania w jego stosowaniu w odniesieniu do prania pieniędzy, unikania opodatkowania i uchylania się od opodatkowania (PANA) sprawdziła, w jaki sposób oszuści podatkowi mogą liczyć na aktywną pomoc profesjonalnych pośredników, którzy pozornie wypełniają stosowne obowiązki prawne;

DI.  mając na uwadze, że w lipcu 2017 r. Komisja Europejska i Europol uzyskały status obserwatora Grupy Egmont, międzynarodowego zjednoczonego organu złożonego ze 156 jednostek wywiadu finansowego (FIU) w celu wzmocnienia współpracy między nie tylko tymi jednostkami, ale i między innymi właściwymi organami;

DJ.  mając na uwadze, że metodami finansowania Daiszu i innych organizacji terrorystycznych są nadmierne i nieprawidłowe gromadzenie funduszy w mediach społecznościowych, finansowanie poprzez działalność charytatywną i organizacje non-profit, przekazy pieniężne niewielkich kwot i karty przedpłacone; mając na uwadze, że platformy udzielania mikropożyczek są wykorzystywane do ułatwiania wszystkich wymienionych typologii;

DK.  mając na uwadze, że obok tradycyjnych metod finansowania terroryzmu, takich jak prywatne darowizny, wymuszenia, porwania dla okupu, nadużywanie i wykorzystywanie organizacji non-profit niezgodnie z ich celem, formalne i nieformalne systemy przekazów pieniężnych, wykorzystywanie dochodów z działalności przestępczej, przekazy gotówki lub środków za pośrednictwem banków, ostatnie ataki terrorystyczne pokazały, że pojawiające się metody finansowania za pośrednictwem metod płatności elektronicznych i online, takich jak waluty wirtualne lub anonimowe karty przedpłacone i nieformalne systemy transferu wartości majątkowych (IVTS), również mogą być wykorzystywane przez organizacje terrorystyczne do finansowania swojej działalności; mając na uwadze, że anonimowość towarzysząca niektórym kryptowalutom prowadzi do wzrostu wykorzystania ich do celów niezgodnych z prawem; mając na uwadze, że w ostatnich kilku latach zwiększyło się wykorzystanie ich przez zorganizowane grupy przestępcze w celu finansowania działalności przestępczej i terroryzmu oraz prania dochodów pochodzących z przestępstw; mając na uwadze, że Europol współpracował z organami krajowymi przy likwidacji szeregu działań przestępczych związanych z handlem kryptowalutami;

DL.  mając na uwadze, że w niektórych krajach o słabiej rozwiniętych systemach bankowych powszechne korzystanie z usług bankowości mobilnej często utrudnia identyfikację beneficjentów przekazów pieniężnych; mając na uwadze, że takie przekazy środków za pośrednictwem bankowości mobilnej stwarzają duże ryzyko dla finansowania terroryzmu oraz że z drugiej strony właściwe służby muszą mieć możliwość identyfikacji określonych środków służących do finansowania terroryzmu bez natrafiania w ogromnej większości przypadków na trudną do pokonania przeszkodę w postaci tajemnicy bankowej; mając na uwadze, że źródłem zagrożenia finansowaniem terroryzmu jest również korzystanie z alternatywnych systemów przekazów pieniężnych i przekazywanie środków za ich pośrednictwem;

DM.  mając na uwadze, że współpraca i wymiana informacji między podmiotami zobowiązanymi, jednostkami wywiadu finansowego i właściwymi organami mają kluczowe znaczenie dla skutecznej walki z finansowaniem terroryzmu; mając na uwadze, że jednostki wywiadu finansowego, w ramach wykonywania zadań, powinny mieć dostęp do informacji i być w stanie się nimi wymieniać, w tym przez odpowiednią współpracę z organami ścigania; mając na uwadze, że niezwykle ważne jest dalsze wzmocnienie skuteczności i wydajności jednostek wywiadu finansowego poprzez doprecyzowanie przez państwa członkowskie swoich uprawnień i zasad współpracy między tymi jednostkami;

DN.  mając na uwadze, że program śledzenia środków finansowych należących do terrorystów (TFTP) jest przydatnym narzędziem przeciwdziałania finansowaniu terroryzmu; mając na uwadze, że nie pozwala on na śledzenie działań związanych z finansowaniem terroryzmu z wykorzystaniem transakcji SEPA, co prowadzi do powstania istotnej luki informacyjnej; mając na uwadze, że system TFTS, który byłby komplementarny wobec istniejącej umowy TFTP, zwiększyłby zdolność UE do zapobiegania zamachom terrorystycznym i prowadzenia dochodzeń w ich sprawie, dostarczając najważniejszych dodatkowych informacji na temat finansowania terroryzmu oraz byłby skuteczniejszy i bardziej wydajny niż uzyskiwanie informacji finansowych dotyczących podejrzanych transakcji w drodze dwustronnej lub wielostronnej informacji lub wniosków o udzielenie pomocy prawnej; mając na uwadze, że Parlament wielokrotnie apelował o wprowadzenie tego systemu, zwłaszcza w swojej rezolucji z dnia 25 listopada 2015 r. w sprawie zapobiegania radykalizacji oraz rekrutacji obywateli europejskich przez organizacje terrorystyczne(10);

Ochrona infrastruktury krytycznej

DO.  mając na uwadze, że wypadki z udziałem infrastruktury krytycznej, w szczególności związane z atakami terrorystycznymi lub próbami ataków, mogą mieć poważne i transgraniczne konsekwencje dla bezpieczeństwa obywateli i państw europejskich;

DP.  mając na uwadze, że usługi są świadczone za pośrednictwem coraz bardziej złożonych systemów, co sprawia, że obecne podejście sektorowe do europejskiej infrastruktury krytycznej jest nieaktualne;

DQ.  mając na uwadze, że cyberataki na usługi elektroniczne lub połączone systemy są kluczowym elementem zagrożeń hybrydowych; mając na uwadze, że coraz większa liczba cyberataków wywołuje lub może mieć fizyczne skutki dla infrastruktury krytycznej i jej użytkowników; mając na uwadze, że istnieje potrzeba zwiększenia gotowości do zwalczania zagrożeń terroryzmem cybernetycznym;

DR.  mając na uwadze, że kompleksowa ocena Komisji dotycząca polityki bezpieczeństwa UE oraz badanie oceniające dyrektywy 2008/114/WE wskazują, że zagrożenie dla infrastruktury krytycznej prawdopodobnie nadal będzie rosło, że istnieje potrzeba zwiększenia zdolności do przygotowania i reagowania oraz potrzeba przeglądu dyrektywy 2008/114/WE, a także że jest zainteresowanie atakiem na infrastrukturę transportową; mając na uwadze, że konieczne jest stworzenie lepszych ram, aby poprawić bezpieczeństwo kolei i rozwiązać kwestię ochrony publicznych obszarów infrastruktury transportowej, takich jak lotniska, porty, obiekty transportu morskiego, stacje kolejowe, a także zakłady wytwarzania energii elektrycznej ze szczególnym uwzględnieniem elektrowni jądrowych;

DS.  mając na uwadze, że ataki na infrastrukturę krytyczną mogłyby mieć katastroficzne skutki; mając na uwadze, że państwa członkowskie muszą upewnić się, że obiekty te są odpowiednio i skutecznie chronione;

DT.  mając na uwadze, że zgłaszanie incydentów ma zasadnicze znaczenie dla identyfikacji niedociągnięć, poprawy skuteczności istniejących środków, oceny wydajności infrastruktury krytycznej podczas zdarzenia zakłócającego, podnoszenia świadomości na temat potrzeby dokonania przeglądu istniejących planów bezpieczeństwa i wykrywania pojawiania się nowych zagrożeń;

DU.  mając na uwadze, że państwa członkowskie muszą zorganizować więcej ćwiczeń w dziedzinie reagowania w sytuacjach kryzysowych, w tym w państwach trzecich, dążąc do współpracy z nimi i podnoszenia potencjału;

DV.  mając na uwadze, że ochrona i ubezpieczenie infrastruktury krytycznej i celów miękkich wymaga współpracy publiczno-prywatnej, również w cyberprzestrzeni;

DW.  mając na uwadze, że prywatne służby bezpieczeństwa odgrywają pewną rolę w zapewnieniu odpornych łańcuchów bezpieczeństwa, dlatego zamówienia publiczne na ich usługi powinny podlegać szczególnym kryteriom jakości w odniesieniu do takich aspektów, jak szkolenie, weryfikacja i kontrola personelu, kontrola jakości i zapewnienie zgodności z przepisami, wdrażanie nowych rozwiązań technologicznych i zarządzanie umowami;

DX.  mając na uwadze, że po przeprowadzonej w 2012 r. ocenie dyrektywy 2008/114/WE Komisja rozpoczęła fazę pilotażową obejmującą cztery krytyczne infrastruktury o wymiarze europejskim (Eurocontrol, Galileo, sieć przesyłu energii elektrycznej i sieć przesyłu gazu);

DY.  mając na uwadze, że w swoim komunikacie w sprawie nowych wieloletnich ram finansowych Komisja proponuje znaczne zwiększenie środków UE przeznaczonych na bezpieczeństwo i obronność, w tym bezpieczeństwo wewnętrzne UE;

DZ.  mając na uwadze, że kilku ataków terrorystycznych w UE dokonały osoby znane władzom; mając na uwadze, że firmy wynajmujące pojazdy nie mają możliwości wymiany z organami ścigania informacji takich jak dane dotyczące rezerwacji w celu przeprowadzenia weryfikacji porównawczej z oficjalnymi listami obserwacyjnymi i policyjnymi bazami danych;

Prekursory materiałów wybuchowych

EA.  mając na uwadze, że w roku 2015 i 2016 materiały wybuchowe zostały użyte w 40 % zamachów terrorystycznych dokonanych w UE(11);

EB.  mając na uwadze, że materiałem wybuchowym użytym w przypadku większości ataków był trinadtlenek triacetonu (TATP)(12), materiał wybuchowy wytwarzany domowym sposobem, najchętniej wybierany przez terrorystów; mając na uwadze, że TATP można dość łatwo wytwarzać przy użyciu tylko kilku substancji; mając na uwadze, że wiele cywilnych fabryk i zakładów, które używają tych substancji, pozostaje dostępnych dla przestępców, w tym terrorystów, ponieważ państwa członkowskie nie egzekwują żadnych wykonawczych środków kontroli pomimo planu działania UE w obszarze CBRJ;

EC.  mając na uwadze, że pomimo rozporządzenia (UE) nr 98/2013 niektórzy terroryści wciąż uzyskują prekursory materiałów wybuchowych, zwłaszcza do celów wytwarzania TATP; mając na uwadze, że nadal można nabywać substancje wymienione w załączniku I; mając na uwadze, że rozporządzenie (UE) nr 98/2013 nie wprowadza wystarczających ograniczeń i kontroli, na przykład poprzez zaledwie wymaganie rejestracji transakcji; mając na uwadze, że kluczowym priorytetem jest zapewnienie bardziej rygorystycznych kontroli;

ED.  mając na uwadze, że do największych problemów związanych z wdrażaniem należy brak świadomości istniejącego prawodawstwa w całym łańcuchu dostaw ze względu na dużą liczbę podmiotów gospodarczych (detalicznych sprzedawców produktów gospodarstwa domowego) oraz egzekwowanie ograniczeń dotyczących sprzedaży internetowej, przywozu i przepływu wewnątrzunijnego;

EE.  mając na uwadze, że wniosek Komisji z 17 kwietnia 2018 r. dotyczący nowego rozporządzenia w sprawie wprowadzania do obrotu i używania prekursorów materiałów wybuchowych COM(2018)0209) przewiduje bardziej rygorystyczne i bardziej zharmonizowane zasady dotyczące udostępniania, wprowadzania do obrotu, posiadania i używania substancji lub mieszanin, które mogłyby zostać wykorzystane do nielegalnej produkcji materiałów wybuchowych w celu ograniczenia ich dostępności dla ogółu społeczeństwa oraz zapewnienia odpowiedniego zgłaszania podejrzanych transakcji w całym łańcuchu dostaw;

EF.  mając na uwadze, że na internetowych platformach handlowych substancje chemiczne można znaleźć pod nazwą, wzorem lub numerem identyfikacyjnym CAS, ale w wielu przypadkach wymieniona jest jedynie ich nazwa generyczna; mając na uwadze, że istnieje tak wiele wariantów nazw, że łatwiej byłoby zidentyfikować wykazy konkretnych substancji, gdyby wymagane było również dołączenie możliwego do wyszukania numeru CAS;

EG.  mając na uwadze, że rozporządzenie obejmuje jedynie sprzedaż ogółowi społeczeństwa, a nie profesjonalnym użytkownikom, którzy nie są określeni w rozporządzeniu; mając na uwadze, że kryteria definiujące, kto jest użytkownikiem profesjonalnym różnią się w obrębie rynku wewnętrznego;

EH.  mając na uwadze, że zgodnie z oceną oddziaływania z 17 kwietnia 2018 r. (SWD(2018)0104) i powiązanym wnioskiem dotyczącym rozporządzenia (COM(2018)0209) należy rozszerzyć szkolenie członków organów celnych w zakresie wykrywania materiałów wybuchowych i prekursorów materiałów wybuchowych w ramach wykonywania obowiązków na granicy zewnętrznej;

Nielegalna broń palna

EI.  mając na uwadze, że dostęp do broni palnej i elementów urządzeń wybuchowych odgrywa bardzo ważną rolę w umożliwianiu ataków terrorystycznych; mając na uwadze, że w UE brutalne i ekstremistyczne grupy często muszą zwracać się do sieci przestępczych, aby zdobyć broń; mając na uwadze, że według sprawozdania Europolu Te-Sat 2018, broń palna była używana w 41 % wszystkich ataków, co stanowi niewielki wzrost w porównaniu z 2016 r. (38 %)(13);

EJ.  mając na uwadze, że w ostatnich latach zaobserwowano wzrost liczby pistoletów przeznaczonych do strzelania ślepymi nabojami przekształconych w prawdziwą broń palną; mając na uwadze, że kilka ostatnich ataków przeprowadzono również z użyciem różnych rodzajów noży;

EK.  mając na uwadze, że związek między przestępczością i terroryzmem ułatwia również dostęp terrorystów do broni palnej;

EL.  mając na uwadze, że konkluzje Rady z dnia 8 października 2015 r. wzywają państwa członkowskie do systematycznego przekazywania istotnych informacji Interpolowi i Europolowi;

Wymiar zewnętrzny

EM.  mając na uwadze, że kluczowe regiony sąsiadujące z UE, np. MENA i Bałkany, stoją przed poważnymi wyzwaniami, takimi jak radzenie sobie z bojownikami zagranicznymi i powracającymi, a także z rodzimymi komórkami radykalnymi;

EN.  mając na uwadze, że Bałkany pozostają kluczowym regionem dla stabilności Europy; mając na uwadze, że wyzwania związane z terroryzmem i ekstremizmem islamskim składają się na kontekst regionalny, osłabiony już przez polaryzację etniczną, polityczną i społeczną, a także sieci przestępcze; mając na uwadze, że kraje tego regionu były już celem terroryzmu (ataki zostały udaremnione), i są już wykorzystywane jako kraje tranzytu ludzi i broni;

EO.  mając na uwadze, że wszystkie kraje MENA musiały zmierzyć się z poważnymi atakami terrorystycznymi i pozostają ich głównym celem; mając na uwadze, że kraje te, oprócz krytycznej sytuacji społecznej i gospodarczej, mogą również stanąć w obliczu wielu wyzwań związanych z powrotami zagranicznych bojowników terrorystycznych Daiszu i Al-Kaidy, biorąc pod uwagę dużą liczbę dżihadystów z tego regionu; mając na uwadze, że wymiana informacji i silne partnerstwa z tymi kluczowymi państwami trzecimi dzięki skoordynowanemu podejściu na szczeblu UE, poprzez oferowanie współpracy i pomocy w budowaniu potencjału, umożliwiają udaremnianie ataków i rozbijanie siatek terrorystycznych;

EP.  mając na uwadze, że regiony takie jak MENA, Sahel, Róg Afryki, Afryka Zachodnia, Zatoka Perska i Azja Środkowa również doświadczyły rozwoju sieci terrorystycznych powiązanych z Daisz i Al-Kaidą; mając na uwadze, że religijny ekstremizm i przemoc na tle wyznaniowym korzystające z finansowania stanowią poważny problem, umożliwiając rozprzestrzenianie się sieci terrorystycznych, łączenie się z innymi przestępczymi przedsięwzięciami i działalność w tych regionach wymierzoną w Europę i jej interesy;

EQ.  mając na uwadze, że finansowanie Daiszu i innych grup terrorystycznych umożliwił aktywny lub bierny współudział niektórych państw, w tym rzekomych sojuszników UE w walce z terroryzmem, jak również współudział podmiotów prywatnych;

ER.  mając na uwadze, że niesłychanie istotne jest, aby Unia Europejska utrzymywała ścisłą współpracę z państwami trzecimi będącymi partnerami w zwalczaniu terroryzmu; mając na uwadze, że należy koniecznie kontynuować dialog dotyczący środków i działań podejmowanych w celu zwalczania terroryzmu i jego finansowania, w tym pełnego wdrożenia zaleceń FATF, oraz zapobiegania radykalizacji, zwłaszcza z krajami Zatoki Perskiej; mając na uwadze, że współpraca międzyparlamentarna z tymi kluczowymi państwami trzecimi stanowi jedno z narzędzi, które wymaga wzmocnienia;

ES.  mając na uwadze, że UE współpracuje na różne sposoby z państwami trzecimi w zakresie zwalczania terroryzmu; mając na uwadze, że wiele instrumentów UE może być wykorzystywanych do finansowania programów zwalczania terroryzmu za granicą; mając na uwadze, że UE rozmieściła także sieć ekspertów ds. zwalczania terroryzmu w delegaturach UE; mając na uwadze, że agencje UE, takie jak Europol, Eurojust i CEPOL współpracują również z państwami trzecimi w dziedzinie zwalczania terroryzmu, na przykład za pomocą umów strategicznych i operacyjnych;

ET.  mając na uwadze, że w obszarze zwalczania terroryzmu istnieje unijny system sankcji z trzema rodzajami środków wdrażanych przez ESDZ; mając na uwadze, że system ten jest niekompletny i niedostatecznie wykorzystany z powodu ograniczeń proceduralnych i niechęci ze strony państw członkowskich;

EU.  mając na uwadze, że konkluzje Rady w sprawie działań zewnętrznych UE w walce z terroryzmem, przyjęte 19 czerwca 2017 r., przypominają o roli misji i operacji wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony (WPBiO) w zwalczaniu terroryzmu przez poprawę bezpieczeństwa, stabilności, kontroli granic i reformę sektora bezpieczeństwa, w budowaniu zdolności do zwalczania terroryzmu i dzielenia się informacjami;

Ofiary terroryzmu

EV.  mając na uwadze, że zbyt wiele osób bezpośrednio pada ofiarą terroryzmu w całej UE, co sprawia, że tysiące rodzin przeżywa stany pourazowe, które mają wpływ na ich długotrwałe samopoczucie; mając na uwadze brak zharmonizowanych danych na temat dokładnej liczby ofiar; mając na uwadze, że przed 2001 r. większość ofiar terroryzmu przypisywano głównie IRA i ETA, a od tamtego czasu zdecydowana większość ofiar była skutkiem ataków terrorystycznych przeprowadzanych lub inspirowanych przez Al-Kaidę i Daisz;

EW.  mając na uwadze, że śmierć spowodowana atakami terrorystycznymi niszczy rodziny, a wielu rannych, którzy przeżyli ataki terrorystyczne, cierpi na niepełnosprawność, oszpecającą i zmieniającą życie utratę kończyn i problemy psychologiczne, ich sytuacja poważnie wpływa na najbliższą rodzinę i społeczność, a bardzo często, gdy zainteresowanie mediów minie, długoterminowe potrzeby ofiar są zaniedbywane; mając na uwadze, że zespół stresu pourazowego stanowi poważne wyzwanie z zakresu zdrowia publicznego w Europie; mając na uwadze, że nie istnieje żaden europejski mechanizm wszechstronnego diagnozowania wpływu terroryzmu na zdrowie psychiczne ludności, który byłby uruchamiany po różnych atakach;

EX.  mając na uwadze, że ofiary terroryzmu mają bardzo szczególny status, a zaspokajanie ich potrzeb jest nie tylko obowiązkiem prawnym wynikającym z prawa UE, prawa międzynarodowego i krajowego, ale również wyrazem odpowiedzialności za całe nasze społeczeństwa; mając na uwadze, że ofiary ostatnich ataków w UE pochodziły z dużej liczby różnych państw członkowskich;

EY.  mając na uwadze, że na szczeblu europejskim nie ma określonego statusu prawnego ofiar terroryzmu umożliwiającego uzyskanie dostępu do usług społecznych lub praw do odszkodowania; mając na uwadze, że ofiarom niedawnych zamachów terrorystycznych w Europie wciąż brakuje sprawiedliwości i odpowiedniego traktowania, brakuje też służb wspierania ofiar i pomocy finansowej; mając na uwadze, że ofiary terroryzmu są narażone na wtórną wiktymizację, która dotyka ich nie tylko w postępowaniach sądowych, ale także w wielu interakcjach z innymi podmiotami państwowymi i niepaństwowymi;

EZ.  mając na uwadze, że nadal istnieją rozbieżności w sposobie przełożenia przepisów zapisanych w dyrektywie 2012/29/UE(14) na procedury na szczeblu krajowym; mając na uwadze, że Komisja nadal nie dostarczyła sprawozdania z wykonania niniejszej dyrektywy; mając na uwadze, że w dniu 30 maja 2018 r. Parlament Europejski przyjął rezolucję w sprawie wykonania odnośnej dyrektywy(15);

FA.  mając na uwadze, że odszkodowanie dla ofiar terroryzmu służy zarówno jako forma uznania przez społeczeństwo szkód wyrządzonych przez atak, jak i jako środek wsparcia finansowego i restytucji; mając na uwadze, że poziom odszkodowania i procedury różnią się jednak znacznie pomiędzy poszczególnymi państwami członkowskimi, co sprawia, że ofiary odczuwają to jako niesprawiedliwość i większe cierpienie;

FB.  mając na uwadze, że należy ustanowić systemy wsparcia w sposób zapewniający stałe i systematyczne obejmowanie nimi również ofiar transgranicznych oraz udzielanie wsparcia w ich krajach, pozostając jednocześnie w kontakcie z instytucjami wspierającymi w kraju, w którym miał miejsce atak;

FC.  mając na uwadze, że Eurojust ułatwia realizację wniosków o wzajemną pomoc prawną dotyczących koordynacji i udzielania pomocy w korzystaniu z praw ofiar terroryzmu, uwzględniając różne prawa zagranicznych ofiar i rolę, jaką odgrywają w krajowych systemach prawnych;

FD.  mając na uwadze, że przedsiębiorstwa, w tym małe i średnie przedsiębiorstwa, mogą również ponosić szkody z powodu terroryzmu, takie jak zniszczenie własności i przerwa w działalności gospodarczej;

FE.  mając na uwadze, że Parlament przedstawił projekt pilotażowy mający na celu ustanowienie „Europejskiego centrum koordynacyjnego dla ofiar terroryzmu” poprzez zgromadzenie kluczowych ekspertów operacyjnych, rzeczników ofiar i odpowiednich organizacji z całej Europy w celu określenia kluczowych priorytetów i zagadnień dotyczących ofiar terroryzmu i dostarczania skoordynowanego wsparcia ponad granicami;

Prawa podstawowe

FF.  mając na uwadze, że Unia Europejska ma do odegrania ważną rolę w promowaniu poszanowania wartości demokratycznych, w tym praworządności i praw podstawowych; mając jednak na uwadze, że w UE istnieją skrajne poglądy i praktyki religijne i polityczne, które są zasadniczo sprzeczne z tymi wartościami;

FG.  mając na uwadze, że środki zwalczania terroryzmu oraz ochrona praw człowieka stoją wobec siebie w sprzeczności, lecz są celami, które wzajemnie się uzupełniają i wzmacniają; mając na uwadze, że prawa podstawowe muszą być zabezpieczone i chronione w odniesieniu do każdej jednostki, a wszystkie środki podejmowane w walce z terroryzmem powinny mieć możliwie mały wpływ na niewinnych i niezaangażowanych obywateli;

FH.  mając na uwadze, że wszelkie środki zwalczania terroryzmu muszą zawsze w pełni gwarantować wszystkie podstawowe prawa i zasady, w tym w odniesieniu do prywatności i ochrony danych, prawa do wolności myśli, sumienia i wyznania, a także gwarancje proceduralne, takie jak domniemanie niewinności, prawo do rzetelnego procesu sądowego i prawo do informacji, zapewniające, że obywatele mają do dyspozycji skuteczne środki odwoławcze w przypadku naruszenia ich praw podstawowych, w tym możliwość dochodzenia roszczeń na drodze sądowej, oraz poszanowanie dorobku prawnego Unii w zakresie praw procesowych; mając na uwadze, że takie środki powinny należycie uwzględniać orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej;

FI.  mając na uwadze, że niezwykle istotne jest, aby dochodzenia związane ze zwalczaniem terroryzmu były prowadzone zgodnie z wysokimi standardami profesjonalizmu, a wszystkie stosowane środki były ukierunkowane na założony cel, proporcjonalne i niezbędne; mając na uwadze, że polityka zwalczania terroryzmu nie powinna prowadzić do wykluczenia społecznego i stygmatyzacji; mając na uwadze, że Agencja Praw Podstawowych mogłaby zostać poproszona o wydanie opinii w sprawie prawodawstwa dotyczącego zwalczania terroryzmu w kontekście swoich ram wieloletnich;

FJ.  mając na uwadze, że organy ścigania i pracownicy wymiaru sprawiedliwości znajdują się na czele operacji zwalczania terroryzmu; mając na uwadze, że istnieją liczne udokumentowane przypadki, w których funkcjonariusze policji i wymiaru sprawiedliwości oraz ich rodziny byli celami i ofiarami gróźb ze strony brutalnych ekstremistów, co po części prowadziło do brutalnych napaści fizycznych, aż po zabójstwa; mając na uwadze, że ogromne znaczenie ma polityczne i publiczne wsparcie organów ścigania i pracowników wymiaru sprawiedliwości, którzy chronią praw podstawowych w dochodzeniach dotyczących zwalczania terroryzmu, narażając życie i zdrowie;

FK.  mając na uwadze, że Karta praw podstawowych zakazuje dyskryminacji ze względu na niepełnosprawność i uznaje prawo osób niepełnosprawnych do korzystania ze środków mających zapewnić im samodzielność, integrację społeczną i zawodową oraz udział w życiu społeczności; mając na uwadze, że prawa osób niepełnosprawnych w UE są również chronione na mocy Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych;

Zalecenia

Ramy instytucjonalne

1.  uważa, że chociaż to państwa członkowskie w pierwszej kolejności odpowiadają za zapobieganie zagrożeniom i reagowanie na nie w związku ze swoimi suwerennymi uprawnieniami, istnieje wyraźna potrzeba uznania roli Unii Europejskiej i środków zwalczania terroryzmu przyjętych w ramach „unii bezpieczeństwa” w celu wspierania państw członkowskich, koordynowania i wymiany najlepszych praktyk, zapewnienia wspólnych rozwiązań i wartości dodanej, aby umożliwić im lepsze przeciwdziałanie zjawiskom radykalizacji postaw, ekstremizmu i terroryzmu; uważa, że na obszarze bez granic wewnętrznych działanie na poziomie europejskim ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia wysokiego poziomu bezpieczeństwa na całym terytorium Europy oraz że pogłębienie współpracy i wymiany informacji między państwami członkowskimi i z Unią Europejską ma zasadnicze znaczenie dla skutecznego reagowania na zagrożenia terrorystyczne i zapobiegania im oraz dla ochrony obywateli; wzywa państwa członkowskie i instytucje UE do pracy na rzecz wspólnej kultury strategicznej;

2.  uważa, że UE i państwa członkowskie powinny usprawnić współpracę, wzmacniając istniejące organy europejskie, specjalistyczne agencje i służby UE oraz kanały współpracy między właściwymi organami i instytucjami wymiaru sprawiedliwości państw członkowskich; jest przekonany, że te unijne agencje powinny otrzymywać odpowiednie środki w celu sprostania rosnącemu obciążeniu pracą;

3.  podkreśla znaczenie wymiany dobrych praktyk między państwami członkowskimi w Unii Europejskiej, a także z państwami trzecimi; przyjmuje z zadowoleniem inicjatywy, które zostały podjęte przez niektóre państwa członkowskie, a na szczeblu lokalnym także przez niektóre miasta bądź też przez podmioty prywatne, na rzecz wskazania instrumentów skutecznych w zwalczaniu terroryzmu;

4.  wzywa następnego przewodniczącego Komisji do utrzymania samodzielnego portfela dla komisarza ds. unii bezpieczeństwa;

5.  wzywa Radę do utrzymania stanowiska Koordynatora UE ds. Zwalczania Terroryzmu; uważa, że ​​koordynator UE ds. zwalczania terroryzmu powinien nadal odgrywać aktywną rolę we wzmacnianiu reakcji UE w walce z terroryzmem; wzywa do wyjaśnienia statusu i roli koordynatora ds. zwalczania terroryzmu jako pomostu między właściwymi instytucjami unijnymi a agencjami państw członkowskich;

6.  uważa, że wolność, bezpieczeństwo i sprawiedliwość stanowią trzy aspekty, których nie można analizować osobno; uważa, że przestrzeganie praw podstawowych musi stanowić istotny element wszystkich inicjatyw ustawodawczych w dziedzinie terroryzmu; nalega, aby do zakresu kompetencji komisji parlamentarnej LIBE w dalszym ciągu należało zwalczanie terroryzmu w celu zagwarantowania spójności z innymi inicjatywami ustawodawczymi w przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości;

7.  wzywa Radę do rozszerzenia zakresu uprawnień Prokuratury Europejskiej o zwalczanie przestępczości zorganizowanej i terroryzmu;

8.  wzywa państwa członkowskie i Komisję do dalszego wzmacniania i wspierania sieci ATLAS cywilnych antyterrorystycznych jednostek specjalnego przeznaczenia w państwach członkowskich UE;

9.  nalega, aby Komisja prowadziła systematycznie oceny skutków oraz konsultacje z obywatelami i ekspertami w sprawie przyszłych wniosków ustawodawczych dotyczących zwalczania terroryzmu;

Zagrożenie terrorystyczne

10.  wzywa Komisję do współpracy z państwami członkowskimi na rzecz większej przejrzystości i wspólnego postrzegania poziomów zagrożenia; wzywa państwa członkowskie do szybkiego przekazywania informacji na temat zmiany poziomu zagrożenia i jej uzasadnienia; ponadto wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby nie ograniczały swojego pojmowania terroryzmu do dżihadyzmu, lecz by nadal równie bacznie podchodziły do zagrożeń terrorystycznych motywowanych innymi względami, na przykład tymi, które wspomniano w sprawozdaniach Europolu Te-Sat;

11.  wzywa Komisję do promowania na odpowiednich forach międzynarodowych jednoznacznej kategoryzacji terroryzmu jako „zbrodni przeciwko ludzkości” określonej w art. 7 Statutu Rzymskiego, który doprowadził do utworzenia Międzynarodowego Trybunału Karnego;

12.  zgodnie z konkluzjami Rady Europy(16) wzywa wszystkie państwa członkowskie do uznania, że Daisz dopuścił się ludobójstwa, szczególnie wobec Jazydów, mniejszości chrześcijańskich i niesunnickich mniejszości muzułmańskich, oraz apeluje do wszystkich państw członkowskich o podjęcie szybkich i skutecznych działań zgodnie z ich zobowiązaniami zapisanymi w Konwencji w sprawie zapobiegania i karania zbrodni ludobójstwa z 1948 r., by zapobiegać aktom ludobójstwa i karać je, a także o podjęcie ogólnej odpowiedzialności, by przeciwstawiać się zbrodniom, o których mowa w prawie międzynarodowym;

13.  wzywa państwa członkowskie i odpowiednie agencje UE do monitorowania wszystkich zagranicznych bojowników terrorystycznych oraz do zapewnienia zharmonizowanego bezpieczeństwa i sądowych działań następczych w odniesieniu do zidentyfikowanych osób powracających do Europy; wzywa Komisję do udzielenia państwom członkowskim pomocy w ustanowieniu zgodnych systemów klasyfikacji w celu rozróżniania powracających bojowników stanowiących wysokie, średnie i niskie zagrożenie;

14.  zaleca państwom członkowskim, aby zapewniły odpowiednie struktury w celu reagowania na problem powracających dzieci, a w szczególności aby opracowały specjalistyczne narzędzie oceny ryzyka i potrzeb w zależności od etapów rozwoju dzieci i stopnia ich zaangażowania w działalność przestępczą za granicą; podkreśla, że programy rehabilitacyjne powinny opierać się na podejściu multidyscyplinarnym łączącym różne doświadczenia, w tym doświadczonych specjalistów w dziedzinie traumy, ekstremizmu, rozwoju dziecka, edukacji i oceny ryzyka, dostosowanym do kontekstu lokalnego i krajowego, a także na jasnych strukturach prawnych i organizacyjnych umożliwiających radzenie sobie z tym niepokojącym zjawiskiem; zachęca państwa członkowskie do współpracy z Międzynarodowym Komitetem Czerwonego Krzyża, ponieważ posiada on najlepszy dostęp i doświadczenie w tej dziedzinie;

15.  wzywa Komisję do przedstawienia wniosku ustawodawczego, który pozbawia skazanych przestępców terrorystycznych, a także osoby, w przypadku których istnieją wyraźne dowody na to, że stanowią poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa publicznego, możliwości otrzymania azylu lub innych form ochrony międzynarodowej w całej Unii Europejskiej;

16.  wzywa Komisję do przeglądu i aktualizacji planu działania CBRJ a państwa członkowskie do ustanowienia lub wzmocnienia i utrzymania odpowiednich środków obrony cywilnej w zakresie gotowości na ataki CBRJ poprzez rekrutację wykwalifikowanego i regularnie szkolonego personelu, obejmującego zarówno pracowników zatrudnionych w pełnym wymiarze godzin, jak i ochotników, a także odpowiednią infrastrukturę techniczną, w tym zasoby umożliwiające reagowanie, takie jak wyspecjalizowane mobilne systemy wykrywania, zapasy podstawowych leków, opieka nad ofiarami i wymiana najlepszych praktyk; podkreśla, że środki te muszą być zgodne z multidyscyplinarną strategią zawierającą metody koordynacji, procedury powiadamiania, standardowe protokoły, planowanie ewakuacji, publiczne systemy alarmowe i zgłaszanie incydentów; wzywa Komisję i państwa członkowskie do stopniowej harmonizacji tych strategii; wzywa państwa członkowskie do utworzenia lub wzmocnienia specjalistycznych laboratoriów; zwraca się do Komisji, by wspólnie z Parlamentem wspierała odpowiednie transgraniczne działania badawcze; zachęca do ściślejszej współpracy z centrum doskonałości NATO ds. CBRJ, aby zapewnić transfer najlepszych praktyk między ratownikami w państwach członkowskich UE i NATO;

17.  zachęca państwa członkowskie i Komisję do współpracy z sektorem prywatnym w celu ustanowienia mechanizmów, które zapewnią pewne, stałe i odpowiednie dostawy medycznych środków zapobiegawczych, w tym potencjalnego zastosowania unijnego mechanizmu wspólnego udzielania zamówień ustanowionego decyzją nr 1082/2013/UE z dnia 22 października 2013 r. w sprawie poważnych transgranicznych zagrożeń zdrowia(17);

18.  domaga się, w celu poprawienia dostępności, aktualizacji i rozszerzenia europejskiego systemu danych o bombach w Europolu do europejskiego projektu analitycznego, służącego jako centrum informacyjne i koordynacyjne dotyczące wszystkich incydentów związanych z CBRJ w całej UE, by był on uzupełniony przez odpowiednio wykwalifikowany, wielodyscyplinarny zespół analityczny;

19.  z zadowoleniem przyjmuje plan Komisji dotyczący zwiększenia gotowości i reagowania UE w obszarze CBRJ przez przeprowadzenie międzysektorowych ćwiczeń w zakresie egzekwowania prawa, struktur ochrony zdrowia ludności oraz, w stosownych przypadkach, granic i urzędów celnych w ramach istniejących instrumentów finansowych i narzędzi operacyjnych, w szczególności unijnego mechanizmu ochrony ludności, CEPOL-u oraz Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego – części dotyczącej współpracy policyjnej;

20.  apeluje do Komisji i państw członkowskich, by ustaliły wspólne normy dotyczące procedur sprawdzających w szczególnie zagrożonych instytucjach, takich jak elektrownie jądrowe lub specjalistyczne laboratoria;

21.  zachęca państwa członkowskie, by częściej korzystały z technicznych systemów wykrywania substancji CBRJ, szczególnie na masowych wydarzeniach publicznych, oraz apeluje do Komisji, by wspólnie z Parlamentem udostępniła dalsze fundusze europejskie na kompleksowe nabycie takich systemów;

22.  z zadowoleniem przyjmuje utworzenie ośrodka wiedzy eksperckiej w dziedzinie zagrożeń CBRJ i powiązanych działań w zakresie materiałów wybuchowych w ramach ECTC, który będzie działać równolegle do Europejskiego Ośrodka Szkoleń w zakresie Jądrowego Bezpieczeństwa Fizycznego (EUSECTRA); zwraca się o standardową procedurę, w ramach której każde państwo członkowskie skutecznie dzieli się informacjami z ośrodkiem gromadzenia wiedzy;

23.  z zadowoleniem przyjmuje zatwierdzenie rozporządzenia w sprawie wspólnych zasad w dziedzinie bezpieczeństwa lotnictwa cywilnego i mandatu Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Lotniczego (EASA) oraz uchylającego rozporządzenie (WE) nr 216/2008(18); wzywa Komisję do uwzględnienia aspektów bezpieczeństwa w przyszłych aktach delegowanych i wykonawczych dotyczących dronów i operacji z użyciem dronów, w tym regularnie uaktualnianych ocen ryzyka, obowiązkowej rejestracji, identyfikacji elektronicznej i geofencingu we wszystkich kategoriach dronów, a także obowiązkowych licencji bezpieczeństwa i szkoleń dla podmiotów prowadzących misje w zakresie bezpieczeństwa i inspekcji;

24.  zauważa, że wiadomo jest, iż wiele osób prowadzących działalność terrorystyczną w UE zaczynało od drobnych przestępstw i zostało indoktrynowanych do brutalnego ekstremizmu w więzieniu; zwraca się do państw członkowskich o dopilnowanie, aby ich systemy prawa karnego karały przestępców we właściwy sposób i umożliwiały staranne rozważenie ryzyka ponownego popełnienia przestępstwa, zanim zezwoli się na wcześniejsze uwolnienie; podkreśla, że czas spędzany w więzieniu powinien umożliwiać rehabilitację i reintegrację oraz zapobiegać recydywie, a nie sprzyjać brutalnemu ekstremizmowi;

25.  zwraca uwagę na stałe zagrożenie kontaktami między organizacjami terrorystycznymi a przestępczością zorganizowaną, szczególnie w odniesieniu do zdolności logistycznych i przemytu broni, co może ułatwiać ataki na dużą skalę;

26.  odnotowuje wzrost zagrożeń dla cyberbezpieczeństwa i podkreśla, że należy zwiększyć wysiłki na rzecz cyberbezpieczeństwa, również w dziedzinie zwalczania terroryzmu;

27.  wzywa państwa członkowskie do wyposażenia krajowych organów publicznych zaangażowanych w zwalczanie terroryzmu we wszystkie środki techniczne, finansowe, edukacyjne i prawne, konieczne do ochrony przed brutalnymi ekstremistami w czasie wypełniania przez nie obowiązków;

Zapobieganie i zwalczanie radykalizacji postaw, która prowadzi do brutalnego ekstremizmu

Struktury zwalczania radykalizacji postaw

28.  apeluje o utworzenie unijnego „Centrum doskonałości ds. zapobiegania radykalizacji postaw (CoE PR)” jako następcy sieci upowszechniania wiedzy o radykalizacji postaw (RAN), pozostającego w strukturach Komisji i wyposażonego w odpowiednie zasoby finansowe i ludzkie; uważa, że jego zadania powinny obejmować koordynację, ułatwianie współpracy i wymianę wiedzy, projektów sztandarowych i dobrych praktyk miedzy państwami członkowskimi, decydentami, praktykami (poprzez zaangażowanie byłych struktur RAN i ESCN), a także współpracę z przywódcami lub społecznościami religijnymi, środowiskiem akademickim i ekspertami, w tym specjalistami ds. IT, w dziedzinie zapobiegania i przeciwdziałania radykalizacji postaw; wskazuje, że jego działania powinny obejmować szkolenie różnych kategorii specjalistów, w tym sędziów i prokuratorów, również poprzez partnerstwo z kluczowymi strategicznymi państwami trzecimi; uważa, że centrum to powinno również określić metodykę oceny i pomiaru skuteczności programów i projektów, aby móc w razie potrzeby dostosować odnośne strategie;

29.  zauważa, że w sprawozdaniu Europejskiego Trybunału Obrachunkowego z 2018 r. w sprawie deradykalizacji stwierdzono, że Komisja nie prowadzi pełnego przeglądu środków finansowanych przez UE i nie stosuje się żadnych wskaźników ani wartości docelowych dla funduszy UE, aby zmierzyć, w jakim stopniu podejście to przynosi pozytywne skutki; wzywa Komisję do zapewnienia, by w ramach Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego przewidziano wystarczające środki na rzecz zapobiegania radykalizacji postaw i przeciwdziałania jej, co usprawniłoby wykorzystanie zasobów obecnie rozdrobnionych w różnych funduszach i programach oraz umożliwiłoby lepszą koordynację i widoczność, a także większą skuteczność ich wykorzystania na podstawie kryteriów, które mogłoby opracować CoE PR;

30.  wzywa państwa członkowskie do przyjęcia kompleksowych krajowych i regionalnych strategii zapobiegania i przeciwdziałania radykalizacji, przewidujących odpowiednie środki finansowe dla społeczności i partnerów na szczeblu lokalnym, zaangażowanych w tworzenie i wdrażanie programów opartych na tych strategiach oraz apeluje o podejście oparte na współdziałaniu wielu podmiotów; podkreśla, że najlepsze wyniki osiąga się we współpracy ze społecznościami lokalnymi; podkreśla ponadto, że obiektywne wskaźniki jakościowe i ilościowe, które mogłyby zostać opracowane przez Centrum doskonałości ds. zapobiegania radykalizacji postaw, umożliwiłyby władzom lokalnym i regionalnym określenie lokalnej specyfiki radykalizacji postaw i lepsze dostosowanie programów do konkretnych obszarów;

31.  wzywa państwa członkowskie do zajęcia się zjawiskiem radykalizacji postaw w sposób całościowy, również we współpracy z administracją lokalną, oraz do uzupełnienia podejścia do kwestii bezpieczeństwa za pomocą strategii na rzecz włączenia społecznego, integracji gospodarczej i kulturowej oraz długoterminowych strategii politycznych i inwestycji w usługi publiczne i infrastrukturę; wzywa Komisję i państwa członkowskie do promowania kampanii przeciw dyskryminacji;

32.  podkreśla znaczenie prowadzenia konkretnych badań dotyczących roli kobiet w regionach, krajach i społecznościach narażonych na to zjawisko, by zrozumieć ich rolę i rozpoznać pola, na których organizacje kobiece mogłyby przyczynić się do budowania większej odporności na radykalizację;

33.  wzywa do utworzenia Europejskiej nagrody odporności, która byłaby corocznie przyznawana przez Parlament Europejski, ewentualnie w ścisłej współpracy z CoE PR, najlepszym projektom społecznym i kulturalnym na szczeblu lokalnym w UE, co promowałoby zaangażowanie społeczne z pełnym poszanowaniem demokracji, praworządności i praw człowieka w celu budowania społeczeństw odpornych na radykalizację;

34.  wzywa Eurojust do dalszej pracy w dziedzinie monitorowania orzecznictwa w państwach członkowskich dotyczącego radykalizacji prowadzącej do terroryzmu, w tym stosowania rozwiązań alternatywnych względem ścigania i aresztowania, oraz przedkładania regularnych sprawozdań na ten temat w jego rejestrze wyroków skazujących za terroryzm; apeluje w związku z tym do państw członkowskich, by przekazywały Eurojustowi wszystkie istotne informacje dotyczące ścigania i wyroków za przestępstwa terrorystyczne, które wywarły lub mogły wywrzeć wpływ na co najmniej dwa państwa członkowskie;

Ekstremizm religijny

35.  nalega, aby państwa członkowskie zagwarantowały wolność religii i prawo do jej swobodnego wyznawania, które zapisano w Karcie praw podstawowych, i w tym kontekście szczególnie zachęcały do praktyk religijnych, które są w pełni zgodne z wartościami demokratycznymi, zasadą praworządności, prawami człowieka oraz przepisami obowiązującymi w państwach członkowskich, a także by tolerowały tylko takie praktyki religijne; z zadowoleniem przyjmuje inicjatywy wspólnot religijnych w całej Europie, aby przeciwdziałać niebezpiecznym narracjom w ich społecznościach; podkreśla, że należy wspierać międzywyznaniowy i międzykulturowy dialog i współpracę ze wspólnotami religijnymi i samorządami terytorialnymi, by przeciwdziałać radykalizacji;

36.  wzywa państwa członkowskie do prowadzenia wcześniejszych kontroli duchownych i konsekwentnego umieszczania na czarnej liście poszczególnych głosicieli nienawiści; wzywa Komisję do wprowadzenia unijnej listy obserwacyjnej, aby poprawić wymianę informacji o radykalnych duchownych w zakresie, w jakim jest to zgodne z obowiązującym prawem; zachęca państwa członkowskie do osiągnięcia porozumienia i opracowania wytycznych, według których należy sprawdzać duchownych;

37.  wzywa państwa członkowskie do zwiększenia oferty zdobywania wyższego wykształcenia w UE przez kapelanów, przy zachowaniu przejrzystej kontroli i akredytowaniu jedynie tych programów edukacji teologicznej, które są w pełni zgodne z wartościami demokracji, praworządności, praw człowieka, neutralnością i demokratycznym laicyzmem państw europejskich, a także wycofywaniu uprawnień do nauczania w przypadkach nadużyć;

Działanie przeciwko nawoływaniu do nienawiści i grupom ekstremistycznym

38.  wzywa państwa członkowskie do wdrożenia dyrektywy w sprawie zwalczania terroryzmu i decyzji ramowej w sprawie rasizmu i ksenofobii, zgodnie z którymi podżeganie do popełnienia czynu terrorystycznego lub przestępstwa z nienawiści jest przestępstwem, aby wykluczyć głosicieli nienawiści z działalności publicznej za pomocą wszelkich środków prawnych, w tym odmowy wydania wizy lub wydalenia z terytorium UE, oraz aby rozpocząć postępowanie sądowe przeciwko takim głosicielom oraz wszelkim przedstawicielom ekstremistycznego i terrorystycznego prozelityzmu;

39.  wzywa państwa członkowskie do zamknięcia miejsc kultu religijnego oraz zakazania stowarzyszeń, które nie przestrzegają w pełni mającego zastosowanie prawa krajowego i prawa Unii, a także zasad demokracji i praworządności oraz praw człowieka, i podburzają do przestępstw terrorystycznych, nienawiści, dyskryminacji lub przemocy;

40.  zachęca państwa członkowskie do zbadania, w jaki sposób zapewnić, aby miejsca kultu religijnego, edukacji i nauk religijnych, organizacje charytatywne, stowarzyszenia i fundacje kulturalne i podobne podmioty podawały szczegółowe dane dotyczące pochodzenia ich funduszy i ich dystrybucji, zarówno w UE, jak i poza nią, oraz w jaki sposób dane dotyczące tych podmiotów, jeżeli istnieją podejrzenia lub uzasadnione powody, aby podejrzewać związki z grupami terrorystycznymi, mogą być rejestrowane i analizowane przez właściwe władze zgodnie z unijnymi ramami prawnymi oraz przepisami w zakresie ochrony danych; wzywa państwa członkowskie do zakazania finansowania przez państwa trzecie, które sprzeciwiają się demokracji, praworządności i prawom człowieka;

41.  zwraca się do państw członkowskich o podjęcie szybkich działań prawnych w celu zakazania i w miarę możliwości usunięcia z ich terytorium wszystkich drukowanych i internetowych opracowań propagandowych, które wyraźnie podżegają do brutalnego ekstremizmu i aktów terrorystycznych, w tym wszystkich treści tworzonych lub rozpowszechnianych przez grupy i osoby, które zostały ukarane przez UE lub ONZ; zwraca się o usuwanie takich treści propagandowych ze sklepów i platform internetowych w ramach zgłoszeń jednostki ds. zgłaszania podejrzanych treści w internecie, co w stosownych przypadkach wymaga wzmocnienia zdolności i zasobów ludzkich; apeluje o podjęcie wysiłków na rzecz wyśledzenia lub zidentyfikowania źródeł takiej propagandy;

42.  wzywa państwa członkowskie do podjęcia działań przeciwko satelitarnym kanałom telewizyjnym rozpowszechniającym przemoc, mowę nienawiści i nawoływanie do terroryzmu zgodnie z dyrektywą o audiowizualnych usługach medialnych; apeluje do państw członkowskich o pełne i szybkie wdrożenie tej dyrektywy w celu zagwarantowania, by art. 6 dotyczący zapobiegania nawoływaniu do przemocy i nienawiści obowiązywał w całej UE; zwraca się do Komisji o przygotowanie analizy ewentualnych zmian legislacyjnych w dyrektywie w celu poprawy skuteczności blokowania takich kanałów przekazu z państw trzecich;

Edukacja

43.  podkreśla, że państwa członkowskie muszą dopilnować, aby wszystkie instytucje oświatowe zapewniały edukację zgodnie z europejską konwencją praw człowieka, przez kontrolę programów nauczania, regularne kontrole oraz sankcje za nieprzestrzeganie przepisów, oraz aby fanatycy religijni nie mieli wstępu do szkół;

44.  uważa, że edukacja jako proces odkrywania, poznawania i pogłębiania historii, cywilizacji, kultury, ideologii i religii, a także konfrontacji z tymi dziedzinami musi stać się pełnoprawnym narzędziem w walce z wszelkimi przejawami przemocy ze strony ekstremistów i procesami brutalnej radykalizacji; podkreśla znaczenie nauczania o niedyskryminacji, poszanowaniu przekonań innych ludzi oraz promowaniu włączenia społecznego dla wszystkich dzieci zgodnie z Kartą praw podstawowych Unii Europejskiej i Konwencją ONZ o prawach dziecka;

45.  wzywa państwa członkowskie do ustanowienia strategii politycznych na rzecz zapobiegania radykalizacji postaw, zarówno konkretnej (dla grup szczególnie wrażliwych), jak i ogólnej; uważa, że spotkania w szkołach z ofiarami, osobami powracającymi i ich rodzinami oraz osobami, które wyrwały się z radykalizacji, mogą stanowić skuteczne narzędzie zapobiegania radykalizacji; zachęca do podnoszenia świadomości specjalistów, którzy mogą wchodzić w interakcje z powracającymi dziećmi; zauważa, że najlepsze wyniki są często osiągane we współpracy ze społecznościami lokalnymi, które podważają kluczowe przekazy grup terrorystycznych, stosując narrację alternatywną;

46.  zachęca państwa członkowskie do włączenia umiejętności korzystania z mediów i informacji oraz korzystania z internetu do krajowych systemów edukacji w celu zapewnienia młodym obywatelom dostępu do narzędzi pozwalających zrozumieć i ocenić często niefiltrowane informacje, które są w obiegu online, oraz odpowiedzialnie korzystać z internetu, w celu uniknięcia ryzyka radykalizacji;

47.  zaleca państwom członkowskim opracowanie wytycznych dla szkół w celu rozwiązania problemu ewentualnej radykalizacji uczniów oraz ustanowienia prostych i jasnych procedur postępowania z nimi; podkreśla potrzebę zaangażowania organów ochrony dzieci i usług społecznych, przy lepszej współpracy z odnośnymi organami ścigania i organami wymiaru sprawiedliwości w ramach procesu przeciwdziałania najcięższym przypadkom radykalizacji postaw;

Internet

48.  podkreśla potrzebę osiągnięcia automatycznego wykrywania i systematycznego, szybkiego, stałego i pełnego usuwania treści o charakterze terrorystycznym w internecie w oparciu o jasne przepisy prawne, w tym gwarancje, a także kontrole prowadzone przez ludzi; zwraca ponadto uwagę na potrzebę zapobiegania ponownemu załączaniu już raz usuniętych treści; z zadowoleniem przyjmuje wniosek ustawodawczy Komisji w sprawie zapobiegania rozpowszechnianiu treści o charakterze terrorystycznym w internecie poprzez zobowiązanie platform do pełnego ich usuwania; wzywa współprawodawców do niezwłocznego podjęcia prac nad tym wnioskiem; zwraca się do państw członkowskich o wprowadzenie środków krajowych w przypadku opóźnień w przyjmowaniu przepisów;

49.  uważa, że sprawozdawczość powinna obejmować opisy i statystyki dotyczące tego, jaką treść usunięto oraz dlaczego ją usunięto, ile odsłon miała dana treść przed jej usunięciem, jak długo pozostawała w internecie przed jej usunięciem oraz czy, a jeśli tak, to kiedy, usunięto konto, na którym publikowano obraźliwe treści; podkreśla, że właściwa przejrzystość jest potrzebna do oceny, czy władze państwowe odgrywają właściwą rolę w śledztwach w sprawie przestępstw i ściganiu ich, gdy nielegalne treści są zgłaszane;

50.  z zadowoleniem przyjmuje działalność Globalnego Internetowego Forum Przeciwdziałania Terroryzmowi (GIFCT) i apeluje do firm-założycieli GIFCT, by zintensyfikowały swoje wysiłki na rzecz dzielonej przez nie branżowej bazy skrótów również poprzez dzielenie się wiedzą z mniejszymi przedsiębiorstwami technologicznymi; wzywa przedsiębiorstwa technologiczne do zwiększenia ich wysiłków i finansowania na rzecz opracowania metod szybkiego usuwania treści terrorystycznych, lecz bez narażania wolności wypowiedzi;

51.  z zadowoleniem przyjmuje prace unijnej jednostki ds. zgłaszania podejrzanych treści w internecie działającej w ramach Europolu; wzywa do utworzenia w każdym państwie członkowskim jednostki specjalnej odpowiedzialnej za zgłaszanie nielegalnych treści, która mogłaby współpracować z unijną jednostką ds. zgłaszania podejrzanych treści w internecie w zakresie zapewniania komplementarności i unikania zbędnego powielania w przypadku przekazywania treści terrorystycznych przedsiębiorstwom informatycznym; wzywa do wzmocnienia unijnej jednostki ds. zgłaszania podejrzanych treści w internecie w celu ułatwienia i skoordynowania wysiłków państw członkowskich na rzecz przechwytywania, oznaczania i usuwania treści o charakterze terrorystycznym w internecie; uważa ponadto, że kluczowe znaczenie ma gromadzenie przez Europol informacji na temat usuniętych treści i kont terrorystycznych online, by zapobiegać ich ponownemu przesłaniu i ułatwić analizy i dochodzenia;

52.  wzywa do stworzenia przez Komisję europejskiej platformy internetowej, za pośrednictwem której obywatele będą mogli oznaczać treści terrorystyczne pojawiające się w internecie, a także apeluje, by przedsiębiorstwa dysponowały odpowiednim potencjałem w zakresie otrzymywania, przeglądu, przetwarzania oznaczonych treści i odpowiedzi na nie;

53.  wzywa do podejścia opartego na skutecznym partnerstwie między organami ścigania, organami sądowymi, branżą IT, dostawcami usług internetowych, dostawcami usług hostingowych, mediami społecznościowymi i organizacjami społeczeństwa obywatelskiego w zakresie opracowywania i rozpowszechniania skutecznych alternatywnych narracji, uwzględniających również w stosownych przypadkach ofiary i byłych brutalnych ekstremistów, a także do dopilnowania, by alternatywne narracje były zamieszczane w wyszukiwarkach internetowych w widocznym miejscu; zachęca Komisję i władze państw członkowskich do wzmożenia wysiłków na rzecz tworzenia skutecznych narracji alternatywnych i innych strategicznych narzędzi komunikacyjnych;

Więzienia

54.  wzywa państwa członkowskie do zapewnienia w więzieniach bezpiecznych i pewnych warunków zarówno dla więźniów, jak i pracowników oraz do stworzenia specjalnych procedur dla zradykalizowanych więźniów, a także wskaźników pozwalających na ich identyfikację i radzenie sobie z nimi, aby zapobiec radykalizacji postaw innych osób, a także do zapewnienia ukierunkowanych środków monitorowania i przeciwdziałania radykalizacji, oraz do odpowiedniego szkolenia personelu więziennego;

55.  wzywa państwa członkowskie do zagwarantowania bezpieczeństwa i integralności fizycznej i psychicznej personelu w więzieniach oraz do zapewnienia im pomocy psychologicznej; wzywa państwa członkowskie do zapewniania odpowiednich zasobów, ukierunkowanych szkoleń i nadzoru organom więziennictwa na wszystkich szczeblach, a zwłaszcza pracownikom mającym bezpośredni kontakt z młodocianymi przestępcami i ze zradykalizowanymi więźniami; podkreśla w szczególności, że należy odpowiednio szkolić personel w zakresie wykrywania oznak radykalizacji na wczesnym etapie; zachęca państwa członkowskie do zwrócenia uwagi na szkolenia opracowane z wykorzystaniem funduszy unijnych przez Organizację Europejskich Służb Probacyjnych, EuroPris i Sieć Europejskich Akademii Szkolenia Służb Penitencjarnych (EPTA); apeluje o dalszy wkład UE w rozwój szkoleń dla strażników więziennych dotyczących kwestii związanych z brutalnym ekstremizmem i potencjalnymi zagrożeniami terrorystycznymi;

56.  podkreśla, że służby więzienne muszą opracować szczegółowe narzędzia i metody identyfikacji i monitorowania zradykalizowanych więźniów zgodnie ze stopniem radykalizacji, a także obowiązkowej oceny przed ich wypuszczeniem; apeluje do Komisji, by promowała najlepsze praktyki wypracowane w różnych państwach członkowskich w dziedzinie metodologii oceny ryzyka dotyczącego zradykalizowanych więźniów; uważa, że władze sądowe lub krajowe oraz organy zewnętrzne odpowiedzialne za walkę z terroryzmem muszą otrzymywać informacje o więźniach sklasyfikowanych jako najbardziej niebezpieczni, przy czym należy także ustanowić skuteczne wymogi dotyczące warunkowego zwolnienia więźniów, którzy mogą stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa publicznego; apeluje do państw członkowskich o wzmocnienie gromadzenia danych wywiadowczych dotyczących zradykalizowanych więźniów i o działania następcze w tej kwestii w oparciu o najlepsze praktyki państw członkowskich, takie jak ustanowienie więziennych procedur wywiadowczych; podkreśla, że przydatne może okazać się powołanie osoby do kontaktu odpowiedzialnej za zwalczanie radykalizacji w systemie penitencjarnym;

57.  podkreśla, że czas więzienny powinien umożliwiać rehabilitację i reintegrację, a nie nawoływanie do radykalizacji; wzywa państwa członkowskie do stworzenia wielodyscyplinarnych programów przeciwdziałania radykalizacji w więzieniach; uważa, że pobytowi w więzieniu powinny towarzyszyć działania resocjalizacyjne, aby przygotować więźniów do opuszczenia zakładu; uważa, że Centrum doskonałości ds. zapobiegania radykalizacji postaw (CoE PR) mogłoby podejmować działania następcze dotyczące planów działania w sprawie przeciwdziałania radykalizacji w więzieniach i integracji społecznej po pobycie w więzieniu;

58.  podkreśla, że nieludzkie warunki przetrzymywania, przeludnienie i złe traktowanie odnoszą skutek odwrotny do zamierzonego, jeśli chodzi o przeciwdziałanie radykalizacji i brutalnemu ekstremizmowi; zaznacza, że w celu zapobiegania radykalizacji więźniów konieczne jest wprowadzenie zróżnicowanych systemów odbywania kary więzienia w zależności od tego, jak więzień jest niebezpieczny; podkreśla w związku z tym, że każdy program przeznaczony dla konkretnej grupy więźniów musi zapewniać poszanowanie takich samych praw człowieka i zobowiązań międzynarodowych, jak w przypadku wszystkich innych więźniów;

59.  wzywa Komisję do uruchomienia europejskiego forum ds. warunków w więzieniach, aby zachęcać do wymiany najlepszych praktyk między ekspertami a praktykami ze wszystkich państw członkowskich;

60.  zwraca uwagę na przemyt do więzień różnych niedozwolonych tam towarów, a zwłaszcza telefonów komórkowych, które pozwalają więźniom utrzymywać kontakty z zewnętrznymi sieciami terrorystycznymi;

61.  wzywa państwa członkowskie do ułatwiania kontaktu z prawdziwymi kapelanami, ponieważ obniża to ryzyko samoorganizacji radykalnych komórek religijnych; sugeruje wprowadzenie systemu zezwoleń opartych na wywiadzie środowiskowym dla kapelanów mających dostęp do więzień, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się ekstremistycznych poglądów wśród najbardziej podatnych osób, oraz wzywa Radę do opracowania – przy wsparciu ze strony Komisji – wytycznych w tym zakresie w oparciu o najlepsze praktyki; wzywa państwa członkowskie do regularnego oceniania i monitorowania działań kapelanów mających dostęp do więzień; wzywa państwa członkowskie, by wymagały standardowego szkolenia dla kapelanów więziennych w oparciu o najlepsze praktyki opracowane przez organy więziennictwa w państwach członkowskich, także we współpracy z państwami trzecimi;

Współpraca i wymiana informacji

Kwestie przekrojowe

62.  wzywa państwa członkowskie do pełnego i terminowego wdrożenia istniejącego prawodawstwa, a Komisję do zapewnienia w tym celu niezbędnego wsparcia; wzywa Komisję do analizowania niedociągnięć w transpozycji, wdrażaniu i stosowaniu istniejącego prawodawstwa oraz wykorzystywania swoich uprawnień do wszczynania postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego w sytuacjach, gdy państwa członkowskie nie wdrażają przepisów we właściwy sposób;

63.  wzywa państwa członkowskie do dopilnowania, aby posiadały one niezbędne wyposażenie techniczne, oprogramowanie, systemy bezpieczeństwa oraz wykwalifikowany personel, aby w pełni wykorzystywały istniejące systemy informacyjne i mechanizmy współpracy; powtarza, że duże znaczenie ma zapewnienie, by personel posiadający dostęp do takiego wyposażenia został odpowiednio przeszkolony w dziedzinie danych;

64.  odnotowuje, że instytucje publiczne nie przeprowadzają wystarczającej liczby badań nad bezpieczeństwem; apeluje o bardziej proaktywną definicję potrzeb (tj. wzmocnienia Europejskiej Sieci Służb Technologii Bezpieczeństwa Wewnętrznego (ENLETS), która definiuje potrzeby technologiczne w dziedzinie ścigania przestępstw); wzywa do wspierania projektów pilotażowych dotyczących sztucznej inteligencji i technologii blockchain (przekazy pieniężne); apeluje o aktywny udział agencji UE, takich jak Europol i CEPOL w unijnych projektach badań nad bezpieczeństwem; wzywa państwa członkowskie do regularnego prognozowania przyszłych scenariuszy zagrożeń; popiera dalsze finansowanie przez Komisję tworzenia aktualnych baz danych, zapewniania nowoczesnego wyposażenia technicznego i szkolenia personelu, oraz wzywa do przyjęcia bardziej ambitnego podejścia w tym zakresie;

65.  wzywa państwa członkowskie do opracowania niezbędnej standaryzacji technicznej, poprawy jakości danych oraz ram prawnych przyszłego podejścia opartego na „domyślnej wymianie informacji” w odniesieniu do dzielenia się informacjami dotyczącymi zwalczania terroryzmu z innymi państwami członkowskimi i odpowiednimi agencjami i organami UE na podstawie mających zastosowanie podstawowych przepisów prawnych regulujących każdy system informacyjny, a tym samym do zasadniczej wymiany takich informacji oraz do powstrzymania się od takiej wymiany jedynie w szczególnych przypadkach, gdy ze względu na okoliczności konieczne jest wstrzymanie wymiany informacji, zwłaszcza w przypadkach, gdy dzielenie się informacjami mogłoby zagrozić prowadzonym obecnie dochodzeniom lub bezpieczeństwu osoby fizycznej lub byłoby sprzeczne z podstawowymi interesami bezpieczeństwa danego państwa członkowskiego; zwraca się do Komisji o zbieranie danych dotyczących wdrażania istniejących obowiązków automatycznej wymiany danych;

66.  wzywa państwa członkowskie do przestrzegania ich zobowiązań, wynikających z dyrektywy w sprawie zwalczania terroryzmu i decyzji 2005/671/WSiSW, w zakresie jak najszybszej wymiany istotnych informacji związanych z przestępstwami terrorystycznymi z właściwymi organami innych państw członkowskich; uważa, że właściwe organy ścigania powinny bez konieczności uprzedniego składania wniosku przekazywać właściwym organom ścigania innego państwa członkowskiego informacje i dane wywiadowcze, jeżeli występują faktyczne powody, by sądzić, że te informacje i dane wywiadowcze mogą pomóc w wykrywaniu przestępstw, zapobieganiu im i prowadzeniu śledztw w ich sprawie;

67.  zwraca uwagę, że istniejące dla niektórych państw członkowskich klauzule opt-out w zakresie środków współpracy policyjnej i sądowej mających na celu zapobieganie przestępstwom terrorystycznym i finansowaniu terroryzmu, ich wykrywanie, prowadzenie dochodzeń w ich sprawie i ściganie ich, mogą stanowić przeszkodę dla szybkości i skuteczności dochodzeń w sprawie terroryzmu i mogą mieć szkodliwe skutki; wzywa państwa członkowskie, aby wzięły to pod uwagę i dogłębnie rozważyły​koszty i korzyści płynące z klauzul opt-out w tym kluczowym obszarze;

68.  odnotowuje, że obecnie istnieje 28 różnych systemów prawnych w zakresie zatrzymywania danych, co może przynosić niepożądane skutki dla współpracy i wymiany informacji; wzywa Komisję do dokonania oceny wniosku ustawodawczego w sprawie zatrzymywania danych przestrzegającego zasad celowości, proporcjonalności i konieczności, przy jednoczesnym uwzględnieniu potrzeb właściwych organów i specyfiki dziedziny zwalczania terroryzmu, poprzez m.in. środki odnoszące się do nowych form komunikacji, ustanowienie silnych gwarancji dotyczących przechowywania danych przez dostawców usług, a także po stronie dostępu do danych w celu prowadzenia śledztw, możliwości pseudonimizacji, określenia kategorii danych, które są szczególnie odpowiednie do skutecznego zwalczania terroryzmu i poważnych przestępstw, zapewniania konkretnie przeszkolonego, nadzorowanego personelu, który zajmuje się dostępem do danych lub wprowadzenia okresowych ocen zagrożenia jako podstawy okresu zatrzymania danych;

Systemy informacyjne

69.  wzywa państwa członkowskie do zapewnienia pełnego wdrożenia i systematycznego sprawdzania informacji w odnośnych bazach danych i unijnych systemach informacyjnych zgodnie z ich uprawnieniami dostępu zapisanymi w podstawach prawnych oraz do terminowego wprowadzania tam wszelkich użytecznych danych, spełniając jednocześnie wymogi jakości odnośnych systemów informacji;

70.  wzywa państwa członkowskie do zapewnienia, aby istotne informacje dostępne na szczeblu lokalnym lub regionalnym oraz w ich bazach danych były, tam gdzie to możliwe, automatycznie umieszczane w systemach krajowych za pomocą inteligentnych rozwiązań technicznych, oraz – w stosownych przypadkach – w odpowiednich europejskich bazach danych, aby przeciwdziałać utracie informacji wskutek fragmentacji jurysdykcji, przy jednoczesnym wypełnieniu unijnych standardów w zakresie jakości, bezpieczeństwa i ochrony danych;

71.  wzywa państwa członkowskie, aby w miarę możliwości wykorzystywały wszystkie kategorie łączy i wdrażały wszystkie kombinacje wyszukiwań przewidziane w SIS, oraz aby zapewniły biurom SIRENE odpowiednią liczebność personelu i wystarczające wsparcie techniczne;

72.  z zadowoleniem przyjmuje przegląd systemu informacyjnego Schengen II (SIS II), zgodnie z którym organy ścigania są zobowiązane do rejestrowania również kontroli prowadzonych w odniesieniu do celu zarejestrowanego w SIS II i ustanawiającego jednolite stosowanie SIS II w odniesieniu do terroryzmu; apeluje do państw członkowskich o zapewnienie, by informacje dotyczące przestępstw terrorystycznych konsekwentnie i systematycznie przesyłano do europejskich systemów i na europejskie platformy, szczególnie w odniesieniu do wpisów, o których mowa w art. 36 rozporządzenia w sprawie SIS II, i, o ile to możliwe, synchronizowano dzięki konsekwentnemu zastosowaniu trójpoziomowego podejścia do wymiany informacji poprzez optymalne, konsekwentne wykorzystanie danych SIS i Europolu; z zadowoleniem przyjmuje nowy rodzaj wpisu: „rozpytanie kontrolne”, o którym mowa w art. 36 rozporządzenia SIS II i nowy obowiązek natychmiastowej odpowiedzi ze strony biura SIRENE w przypadku wpisu powiązanego z terroryzmem; ponadto wzywa Komisję, by przy aktywnym udziale ekspertów z państw członkowskich i za ich zgodą, określiła dobre praktyki w zakresie procedur następczych w odniesieniu do trafień dotyczących osób zaangażowanych w działalność terrorystyczną lub związaną z terroryzmem na mocy art. 36;

73.  wzywa Komisję do wprowadzenia mechanizmu wymiany informacji po uzyskaniu trafienia, który umożliwiłby wszystkim lub przynajmniej zainteresowanym państwom członkowskim uzyskiwanie informacji o trafieniach wygenerowanych w związku z przepływem osób zaangażowanych w działalność terrorystyczną lub związaną z terroryzmem; podkreśla potrzebę mapowania przemieszczania się zagranicznych bojowników terrorystycznych/powracających zagranicznych bojowników/osób zaangażowanych w działalność terrorystyczną na podstawie trafień SIS, aby uzyskać czytelny i kompleksowy obraz, który może stanowić podstawę do podjęcia dalszych działań;

74.  apeluje do Komisji o ocenę tego, w jakich okolicznościach służby wywiadowcze mogą nadal mieć bezpośredni dostęp do odnośnych systemów informacyjnych UE, w szczególności do SIS w ramach zreformowanego systemu prawnego, by zapobiec powstawaniu nowych luk w dziedzinach bezpieczeństwa i wymiany informacji;

75.  z zadowoleniem przyjmuje wdrożenie centralnego systemu automatycznej identyfikacji daktyloskopijnej (AFIS) w ramach SIS mającego umożliwić użytkownikom końcowym przeszukiwanie SIS na podstawie danych daktyloskopijnych; wzywa do wprowadzenia wspomnianego systemu do 2019 r; wzywa wszystkie państwa członkowskie do natychmiastowego wdrożenia funkcjonalności AFIS do systemu SIS; zauważa, że pomimo iż SIS II umożliwia legalne przechowywanie odcisków palców, do tej pory dane biometryczne były wykorzystywane jedynie do potwierdzania tożsamości osoby po sprawdzeniu jej imienia i nazwiska albo daty urodzenia; uważa, że identyfikacja wyłącznie na podstawie odcisków palców stanowiłaby znaczną wartość dodaną;

76.  wzywa państwa członkowskie do zapewnienia ich właściwym organom ds. zwalczania terroryzmu dostępu do VIS oraz do uproszczenia procedury takiego dostępu;

77.  z zadowoleniem przyjmuje utworzenie europejskiego systemu informacji o podróży oraz zezwoleń na podróż (ETIAS), który będzie miał zastosowanie do obywateli państw trzecich nieposiadających wizy;

78.  wzywa Komisję do zaproponowania przepisów ustanawiających jeden scentralizowany system ECRIS umożliwiający wymianę informacji z rejestrów karnych w odniesieniu do obywateli zarówno UE, jak i państw trzecich;

79.  wzywa do objęcia samolotów prywatnych dyrektywą UE w sprawie danych PNR oraz do zobowiązania przewoźników lotniczych do gromadzenia danych PNR; apeluje do Komisji o ocenę procedur bezpieczeństwa stosowanych na lotniskach i w mniejszych portach lotniczych we wszystkich państwach członkowskich;

80.  apeluje do wszystkich państw członkowskich, by w pełni i niezwłocznie wdrożyły dyrektywę w sprawie danych PNR oraz wzywa Komisję, by szybko wszczynała postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego wobec tych państw członkowskich, które jeszcze tego nie uczyniły; wzywa państwa członkowskie do połączenia ich jednostek do spraw informacji o pasażerach w celu ułatwienia wymiany danych PNR; wzywa Komisję do zaproponowania rozwiązań technologicznych, które uczynią wymianę danych PNR i ich integrację z różnymi systemami mniej czasochłonną i wymagającą pod względem zasobów ludzkich przez automatyzację przetwarzania wniosków między jednostkami do spraw informacji o pasażerach; zachęca zatem do rozwijania PIU.net w oparciu o istniejącą FIU.net w ramach projektu Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego prowadzonego przez Niderlandy; zwraca się do Komisji, aby wraz z Europolem wspierała opracowywanie wspólnych zasad namierzania i przeprowadzania ocen ryzyka, które będą stosowane przez państwa członkowskie;

81.  wzywa państwa członkowskie, aby tworzyły swoje jednostki do spraw informacji o pasażerach z uwzględnieniem różnych dyscyplin, angażując m.in. personel organów celnych, organów ścigania i wywiadu, aby usprawnić wymianę informacji między właściwymi organami;

82.  zauważa, że 26 sierpnia 2011 r. upłynął termin wdrożenia decyzji z dnia 23 czerwca 2008 r. w sprawie konwencji z Prüm(19) oraz że nawet do dziś nie wszystkie państwa członkowskie w pełni wdrożyły te decyzje; w związku z tym wzywa te państwa członkowskie, by wreszcie wypełniły swoje zobowiązania na mocy prawa wspólnotowego i w pełni wdrożyły decyzje w sprawie konwencji z Prüm, oraz do wzmocnienia sieci Prüm przez aktualizację krajowych systemów przetwarzania danych w celu dostosowania ich do nowoczesnych technologii informacyjnych; wzywa Komisję i Radę do aktualizacji decyzji w sprawie konwencji z Prüm z 2008 r. w celu skuteczniejszego łączenia systemów krajowych;

Interoperacyjność

83.  z zadowoleniem przyjmuje wnioski dotyczące rozporządzeń w sprawie interoperacyjności; wzywa Komisję do oceny potencjału i możliwej wartości dodanej dodatkowych systemów informacyjnych, które mają zostać uruchomione w przyszłości, oraz do składania sprawozdań Parlamentowi Europejskiemu; uważa, że interoperacyjność pomaga zgromadzić odpowiednie i niezbędne informacje; podkreśla, że takie rozwiązanie powinno pozwolić osiągnąć właściwą równowagę pomiędzy uzasadnionymi potrzebami w zakresie zapewnienia organom aktualnych, skutecznych i odpowiednich informacji przy pełnym poszanowaniu przynależnych im praw dostępu i zasady celowości wynikających z podstaw prawnych a prawami podstawowymi osób, których dane dotyczą;

84.  podkreśla potrzebę wprowadzenia możliwości kojarzenia danych biometrycznych, umożliwiającą przeszukiwanie kilku systemów informacyjnych UE z wykorzystaniem danych biometrycznych, co przyczyni się do zwalczania oszustw dotyczących tożsamości oraz uniemożliwi posługiwanie się wieloma tożsamościami; podkreśla potrzebę zasilania odpowiednich baz danych danymi biometrycznymi; podkreśla również potrzebę ciągłej poprawy zdolności rozpoznawania bezprawnie wykorzystywanych autentycznych lub częściowo bądź całkowicie sfałszowanych dokumentów używanych do identyfikacji osób;

85.  wzywa do niezwłocznego rozpoczęcia prac nad dalszym rozwijaniem standardu UMF, przy ścisłym zaangażowaniu eu-LISA, w celu zapewnienia, aby standard ten spełniał potrzeby przyszłych interoperacyjnych systemów informatycznych oraz mógł być częścią skoordynowanych działań na rzecz poprawy jakości danych w wielkoskalowych systemach informatycznych;

86.  wzywa do ustanowienia na szczeblu UE zharmonizowanych minimalnych norm jakości w zakresie wprowadzania danych, zgodnych z kryteriami dorobku UE w zakresie ochrony danych, które należy stosować we wszystkich systemach informatycznych w celu zapewnienia spójnej jakości zawartych w nich danych; wzywa eu-LISA do opracowania wspólnych wskaźników i kontroli oraz do rozwijania możliwości centralnego monitorowania jakości danych dla wszystkich systemów podlegających jej kompetencjom; zaleca ponadto, aby w przypadku stwierdzenia przez eu-LISA nieprawidłowości w sprawozdaniach dotyczących jakości przedkładanych państwom członkowskim, dane państwo członkowskie było zobowiązane do skorygowania danych albo uzasadnienia braku korekty;

87.  krytykuje brak odpowiedniego finansowania i odpowiedniej osady kadrowej w eu-LISA w obliczu jej stale zwiększających się obowiązków; wzywa do wzmocnienia eu-LISA przez zapewnienie jej dodatkowych zdolności i zasobów niezbędnych do skutecznego wykonywania nowych zadań, co powinno znaleźć odzwierciedlenie w nowych wieloletnich ramach finansowych;

Współpraca i wymiana informacji w państwach członkowskich i między nimi

88.  wzywa państwa członkowskie, które jeszcze tego nie uczyniły, do utworzenia krajowych „centralnych ośrodków” do spraw zwalczania terroryzmu lub jednostek koordynujących działania związane ze zwalczaniem terroryzmu, a także skoordynowanych baz danych w celu scentralizowania i ułatwienia wyszukiwania, identyfikowania i wymiany informacji i danych wywiadowczych związanych z terroryzmem pochodzących od wszystkich zainteresowanych organów krajowych; uważa ponadto, że aktywna polityka lokalna i, w stosownych przypadkach, polityka regionalna są warunkiem koniecznym zintegrowanej polityki bezpieczeństwa narodowego; wzywa państwa członkowskie do wymiany najlepszych praktyk w tym zakresie, np. z belgijskimi specjalnymi komórkami „Lokale integrale veiligheidscellen”, które angażują przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego, np. służby społeczne, lokalną administrację i lokalnych polityków, w celu omówienia wszystkich oznak radykalizacji postaw, z uwzględnieniem wspólnej tajemnicy zawodowej, tak, aby swój wkład mogły mieć również podmioty objęte zawodowym obowiązkiem zachowania poufności;

89.  wzywa państwa członkowskie do zbadania nowych podejść do poprawy współpracy i wymiany informacji między organami ścigania i służbami wywiadowczymi na szczeblu krajowym, które strzegą niezbędnego podziału między egzekwowaniem prawa a pracą wywiadowczą, a także wymaganych zasad własności informacji i ochrony źródeł oraz zasad dotyczących dopuszczalności dowodów w postępowaniu karnym;

90.  wzywa państwa członkowskie do rozwijania najlepszych praktyk poprzez wzmocnienie współpracy i wymiany informacji na zasadzie jednostkowych przypadków pomiędzy prokuratorami a służbami wywiadowczymi w dochodzeniach karnych dotyczących terroryzmu;

91.  zaleca, aby państwa członkowskie określiły w wytycznych bądź w ramach prawnych, w jakich sytuacjach dopuszcza się wymianę informacji między policją i organami wywiadowczymi a właściwymi organami i agencjami UE innych państw członkowskich, i uważa, że ujednolicenie norm krajowych w tej dziedzinie przyczyni się do ogólnounijnego rozwiązania kwestii, kiedy można wykorzystywać takie informacje i się nimi wymieniać;

92.  wzywa państwa członkowskie do zadbania o to, aby każda ocena, sprawdzenie, procedura lub pozew o charakterze prawnym lub politycznym był źródłem informacji wywiadowczych podlegających szczególnej ochronie oraz by utrzymać ochronę poufności i integralności źródeł danych wywiadowczych i urzędników, aby nie stwarzać zagrożenia dla pracy i bezpieczeństwa źródeł, informatorów i pracowników służb wywiadowczych;

93.  wzywa do ustanowienia Wspólnej Akademii Wywiadu z powszechnie przyjętymi standardami, aby połączyć zasoby i rozwijać synergie, zaufanie i wspólną kulturę wywiadu;

94.  zaleca państwom członkowskim, by zbadały możliwość poprawy koordynacji i współpracy między służbami wywiadowczymi a organami ścigania na szczeblu UE, na przykład przez wysyłanie na posiedzenia wspólnego zespołu łącznikowego ds. zwalczania terroryzmu (CTJLT) w Europolu także ekspertów ds. wywiadu; wzywa Komisję do zwiększenia wsparcia na rzecz CTJLT, m.in. przez przeznaczenie na nie odpowiednich funduszy;

95.  wzywa państwa członkowskie do optymalizacji współpracy za pośrednictwem grupy antyterrorystycznej, do dalszego jej wzmocnienia w ramach wspólnej platformy współpracy i komunikacji pomiędzy krajowymi służbami wywiadowczymi oraz do udostępnienia odpowiednich środków finansowych; z zadowoleniem przyjmuje ustanowienie komitetu doradczego ds. grupy antyterrorystycznej w celu zwiększenia widoczności i przejrzystości oraz publicznego wyrażania stanowiska w stosunkach między grupą antyterrorystyczną a odpowiednimi instytucjami i organami UE, a także w celu zagwarantowania, że Parlament Europejski będzie stale informowany;

96.  zwraca się do państw członkowskich o organizowanie regularnych spotkań poświęconych wymianie informacji pomiędzy sędziami a przedstawicielami środowiska służb wywiadowczych i organów ścigania, aby dzielić się wiedzą o nowych rozwiązaniach sytuacyjnych, dochodzeniowych lub technicznych w zwalczaniu terroryzmu, dzięki którym wymiar sprawiedliwości zyska pełny obraz sytuacji w obszarze swojej jurysdykcji i możliwość doskonalenia zawodowego;

97.  domaga się, by państwa członkowskie w dalszym ciągu rozwijały wzajemną transgraniczną współpracę policyjną za pomocą wspólnej oceny zagrożenia i analizy ryzyka oraz wspólnych patroli;

98.  wzywa państwa członkowskie oraz europejskie zainteresowane podmioty do zapewnienia wystarczającej zdolności operacyjnej i wzmocnienia skutecznej współpracy w obszarze walki z terroryzmem i bezpieczeństwa wewnętrznego UE, także poprzez odpowiednie budżetowanie, w celu utrzymania krajowej kultury bezpieczeństwa przygotowanej do radzenia sobie z zagrożeniem w perspektywie średnioterminowej;

99.  z zadowoleniem przyjmuje wytyczne Rady Europejskiej (art. 50) z dnia 23 marca 2018 r. w sprawie ram przyszłych stosunków UE – Wielka Brytania , w których stwierdzono, że „Unia jest zdeterminowana, by w przyszłości utrzymywać jak najbliższe stosunki partnerskie ze Zjednoczonym Królestwem” i że współpraca ta powinna obejmować „w szczególności walkę z terroryzmem i przestępczością międzynarodową”; jest zdania, że niezmiernie ważne jest zapewnienie kontynuacji wzajemnej współpracy i wymiany informacji w zakresie bezpieczeństwa pomiędzy UE a Zjednoczonym Królestwem po jego wystąpieniu z UE;

100.  uznaje ścisłą profesjonalną współpracę w zakresie zwalczania terroryzmu między państwami europejskimi a, w stosownych przypadkach, zagranicznymi organami ds. zwalczania terroryzmu i apeluje o dalsze poszerzanie tej współpracy w ramach misji operacyjnych, analizy danych, szybszej wymiany danych wywiadowczych i wymiany najlepszych praktyk;

Współpraca i wymiana informacji z agencjami UE

101.  wzywa do regularniejszej współpracy wśród agencji WSiSW, które zajmują się zwalczaniem terroryzmu, aby wypracować jednolite podejścia i synergie, zważywszy na rosnącą rolę tych agencji w zwalczaniu terroryzmu; uważa, że regularne wspólne spotkania wszystkich kluczowych agencji mogłyby pogłębić wspólną pracę w zakresie zwalczania terroryzmu i zwiększyć synergie z ich oficerami łącznikowymi w delegacji;

102.  apeluje do państw członkowskich, by w agencjach zwiększyć liczbę oddelegowanych ekspertów krajowych z doświadczeniem w zwalczaniu terroryzmu w celu zapewnienia odpowiedniej reprezentacji potrzeb państw członkowskich oraz aby agencje zyskały niezbędną wiedzę fachową w dziedzinie walki z terroryzmem w zakresie ich odnośnych uprawnień;

103.  wzywa Europol, aby stał się prawdziwym węzłem wymiany informacji i współpracy między organami ścigania w dziedzinie zwalczania terroryzmu w UE; wzywa Komisję do ścisłego monitorowania tego procesu i do oceny potrzeby ewentualnej korekty legislacyjnej;

104.  zachęca Europol, by w pełni korzystał z przysługujących mu obecnie praw do dostępu do SIS, VIS i Eurodac w celu zwiększania interoperacyjności, przy jednoczesnym poszanowaniu praw podstawowych i wymogów w zakresie ochrony danych;

105.  wzywa Europol do zapewnienia, by państwa członkowskie w przewidzianym terminie uzyskały dostęp do systemu QUEST w celu zwiększenia interoperacyjności;

106.  apeluje o odpowiednie finansowanie i obsadę kadrową Europolu i Eurojustu, zważywszy na ich stale zwiększające się obowiązki i kluczową rolę we wzmacnianiu europejskiej współpracy w zakresie egzekwowania prawa i współpracy sądowej oraz wspieraniu walki z terroryzmem;

107.  wzywa państwa członkowskie do zapewnienia pełnego wykorzystania kontaktów między Europolem a stosownymi władzami, jeżeli chodzi o przestępstwa terrorystyczne, przy uwzględnieniu faktu, że w zwalczaniu terroryzmu czas jest często kluczowym czynnikiem; zachęca państwa członkowskie do korzystania z oddelegowanych specjalistów Europolu, ponieważ zwiększa to zaufanie i zmniejsza obciążenia administracyjne; wzywa państwa członkowskie do zapewnienia organom ścigania zaangażowanym w zwalczanie terroryzmu i działającym w państwach członkowskich (poza szczeblem federalnym/centralnym) bezpośredniego dostępu do służb Europolu;

108.  wzywa państwa członkowskie do stworzenia niezbędnej, bezpiecznej krajowej infrastruktury łączności dla organów ścigania oraz do wspierania bezpośredniego i zdecentralizowanego łączenia usług związanych ze zwalczaniem terroryzmu z aplikacjami SIENA i systemem EIS, ponieważ usprawniłoby to wyszukiwanie i dopasowywanie krzyżowe;

109.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do zwiększenia zasobów finansowych i ludzkich, m.in. grona naukowców zajmujących się danymi i analityków dużych zbiorów danych, w celu opracowania rozwiązań technicznych umożliwiających analizę dużych ilości danych; wzywa do powierzenia Europolowi dalszych projektów badawczo-rozwojowych w tej dziedzinie w kontekście jego mandatu na korzyść państw członkowskich;

110.  potępia politykę prowadzącą do masowej inwigilacji; w zamian za to wzywa do „ukierunkowanego nadzoru” w oparciu o wcześniejsze indywidualne podejrzenie, ponieważ mogłoby to w większym stopniu umożliwić organom ścigania i służbom wywiadowczym uzyskanie dostępu do konkretnych niezbędnych informacji, a tym samym byłoby mniej kosztowne i bardziej skuteczne; przypomina, że ukierunkowany nadzór musi być powiązany z odpowiednimi zabezpieczeniami w celu ochrony praw podstawowych, w tym prawa do prywatności, a jednocześnie służyć bezpieczeństwu;

111.  wzywa państwa członkowskie, aby w pełni wykorzystywały rozwiązania techniczne do poprawy wymiany informacji z Europolem, w szczególności przez automatyzację procesu wczytywania danych do systemu informacyjnego Europolu na potrzeby kontroli krzyżowych, na przykład przez wykorzystanie opracowanych przez Europol automatycznych systemów ładowania danych;

112.  z zadowoleniem przyjmuje nowy przepis w przyszłym systemie SIS II, który dopuszcza informowanie Europolu o każdym nowym wpisie lub trafieniu w SIS powiązanym z terroryzmem, chyba że nie pozwalają na to względy prawne lub operacyjne; stwierdza, że umożliwi to prowadzanie kontroli krzyżowych i, w stosownych przypadkach, analiz operacyjnych lub tematycznych w celu mapowania schematów podróży lub analizowania ewentualnych powiązań zlokalizowanych osób; wzywa Komisję do szybkiego wdrożenia tej możliwości;

113.  wzywa Europol do publikowania corocznego sprawozdania przedstawiającego ilość i typ informacji przekazanych przez państwa członkowskie do odpowiednich systemów informacyjnych UE i Europolu w celu określenia występujących braków i wspierania wymiany informacji;

114.  wzywa Europol, by jak najszybciej w pełni rozwinął zdolności przetwarzania danych biometrycznych, ponieważ istotne byłoby, aby państwa członkowskie w coraz większym stopniu dzieliły się informacjami biometrycznymi z Europolem;

115.  podkreśla, że najnowocześniejsze szyfrowanie komunikacji na całej drodze przesyłu danych jest niezbędnym narzędziem w celu zabezpieczenia poufności komunikacji i zapewnienia legalnych transakcji pomiędzy konsumentami; apeluje do państw członkowskich o zapewnienie współpracy między wszystkimi zainteresowanymi stronami w celu zwiększenia zdolności właściwych organów w zakresie deszyfrowania informacji oraz zapewnienia, aby były one dostosowane do standardów w celu ścigania przestępstw; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Europol rozwija narzędzia deszyfrowania i wiedzę fachową, aby stać się centrum deszyfrowania informacji uzyskanych zgodnie z prawem w toku dochodzeń oraz w celu lepszego wspierania państw członkowskich; zauważa, że Komisja wprowadziła zmiany do budżetu Europolu na rok 2018, zwiększając go o 5 mln EUR, aby wzmocnić zdolności Europolu w zakresie odszyfrowywania takich informacji oraz rozwinąć zestaw alternatywnych technik dochodzeniowych, którymi dysponują państwa członkowskie;

116.  z zadowoleniem przyjmuje deklarację paryską z dnia 5 listopada 2018 r. w sprawie utworzenia europejskiego rejestru antyterrorystycznego w ramach Eurojustu; wzywa do natychmiastowego utworzenia takiego rejestru w ramach Eurojustu w oparciu o decyzję Rady 2005/671/WSiSW, zmienioną dyrektywą (UE) 2017/541 w sprawie zwalczania terroryzmu(20), oraz do zapewnienia w tym celu odpowiednich zasobów finansowych i ludzkich;

117.  wzywa państwa członkowskie do systematycznego włączania Eurojustu w prowadzenie dochodzeń i ścigania przestępstw w walce z terroryzmem o wymiarze transgranicznym oraz efektywne wykorzystywanie narzędzi koordynacji Eurojustu;

118.  uważa, że porozumienia operacyjne z państwami trzecimi mogą być pomocne w pracy Europolu i odnotowuje fakt, że Komisja negocjuje obecnie takie porozumienia z ośmioma krajami z regionu Morza Śródziemnego i Afryki Północnej (MENA); wzywa do renegocjacji porozumień operacyjnych z poszczególnymi bliskimi partnerami, takimi jak kraje EFTA;

119.  wzywa Eurojust do dalszego rozszerzania sieci punktów kontaktowych w państwach trzecich i zachęca do delegowania do Eurojustu większej liczby prokuratorów łącznikowych, na przykład z Bałkanów Zachodnich;

120.  wyraża zaniepokojenie wykorzystywaniem przez niektóre państwa trzecie not Interpolu, w szczególności not czerwonych, do celów politycznych, co szkodzi współpracy międzynarodowej w dziedzinie zwalczania terroryzmu;

121.  podkreśla potrzebę zwiększenia dofinansowania CEPOL-u i intensywniejszego opracowywania i udostępniania innowacyjnych szkoleń w zakresie cyberprzestępczości;

122.  zachęca CEPOL, aby nadal opracowywał – na podstawie podręcznika SIRENE i katalogu najlepszych praktyk – programy szkoleniowe dla użytkowników końcowych SIS, dotyczące osób zaangażowanych w działalność terrorystyczną lub związaną z terroryzmem, w tym zagranicznych bojowników terrorystycznych, będących przedmiotem wpisów w SIS.

123.  wzywa do stałej wymiany informacji strategicznych dotyczących zwalczania terroryzmu przez służby bezpieczeństwa narodowego z instytucjami UE za pośrednictwem Centrum Analiz Wywiadowczych UE (INTCEN); wzywa państwa członkowskie do dalszego wspierania wymiany informacji wywiadowczych za pośrednictwem INTCEN oraz do optymalizacji jego działalności, tak aby zwiększyć jego skuteczność w walce z terroryzmem;

Wzajemne uznawanie i wzajemna pomoc prawna

124.  oczekuje od państw członkowskich dalszego kształcenia i szkolenia pracowników wymiaru sprawiedliwości w zakresie europejskiego nakazu dochodzeniowego, aby zapewnić, że będzie on kompleksowo stosowany;

125.  apeluje, aby w przypadku ataków terrorystycznych wykorzystywać wspólne zespoły dochodzeniowo-śledcze; uważa, że zwiększają one skuteczność współpracy i dochodzeń w sprawach dotyczących przestępstw transgranicznych; wzywa ponadto Europol i Eurojust do uczestnictwa w tych zespołach, ponieważ w ten sposób lepiej wykorzysta się zasoby i zdolności agencji unijnych; wzywa, aby wspólne zespoły dochodzeniowo-śledcze otrzymywały większe i lepiej dostępne finansowanie; wzywa do ustanowienia specjalnego programu Erasmus dla funkcjonariuszy policji, skierowanego zwłaszcza do funkcjonariuszy policji z krótkim stażem lub o niskim stopniu zaszeregowania, aby zachęcić ich, by co najmniej raz w swojej karierze dołączyli do wspólnych zespołów dochodzeniowo-śledczych w innych państwach członkowskich UE, umożliwiając tym samym uzyskanie dodatkowego doświadczenia i zapoznania się z najlepszymi praktykami w zakresie skuteczniejszego zwalczania przestępczości transgranicznej przez tych funkcjonariuszy policji, którzy niekoniecznie posiadają doświadczenie we współpracy z ich odpowiednikami w innych państwach członkowskich; zachęca, by w przyszłości rozszerzyć ten program na innych funkcjonariuszy służb bezpieczeństwa i służb porządkowych;

126.  wzywa państwa członkowskie do pełnego wykorzystywania wiedzy fachowej i narzędzi oferowanych przez Eurojust i Europejską Sieć Sądową, w szczególności w zakresie udzielania informacji praktycznych i prawnych oraz wsparcia w zakresie wniosków o wzajemną pomoc prawną i pomocy przy składaniu wniosków o wzajemne uznawanie, koordynacji dochodzeń i postępowań karnych, decyzji odnośnie do najodpowiedniejszej jurysdykcji dla prowadzenia postępowania karnego lub koordynacji zajęcia i konfiskaty majątku;

127.  wzywa dostawców usług online oraz platform komunikacyjnych do skutecznego wdrożenia orzeczeń sądowych w zakresie zwalczania terroryzmu; wzywa Komisję do zbadania możliwości przedstawienia wniosku ustawodawczego, który zobowiązywałby platformy komunikacyjne obecne na rynku UE do współpracy w zakresie komunikacji szyfrowanej, jeżeli zostanie w tej sprawie wydane orzeczenie sądowe; podkreśla, że taka współpraca nie powinna osłabiać bezpieczeństwa ich sieci i usług, na przykład w wyniku utworzenia lub ułatwienia tworzenia luk w zabezpieczeniach typu „backdoor”;

Granice zewnętrzne

128.  wzywa państwa członkowskie do inwestowania na wszystkich przejściach granicznych w zgodny z normami sprzęt teleinformatyczny, aby umożliwić właściwe przeprowadzanie kontroli z wykorzystaniem wszystkich istotnych baz danych; zwraca się do Komisji o ustalenie, po konsultacji z eu-LISA, punktu odniesienia dla norm technicznych dotyczących takiego sprzętu; uważa, że prace nad wnioskami w zakresie interoperacyjności systemów informacyjnych powinny stać się okazją do poprawy i częściowej harmonizacji krajowych systemów informatycznych oraz krajowej infrastruktury na przejściach granicznych; z zadowoleniem przyjmuje propozycję Komisji dotyczącą wzmocnienia wsparcia dla państw członkowskich w zabezpieczaniu granic zewnętrznych UE poprzez co najmniej potrojenie budżetu Funduszu Zintegrowanego Zarządzania Granicami w kolejnych WRF na lata 2021–2027;

129.  wyraża zadowolenie z przyjęcia najnowszych reform służących wzmocnieniu granic zewnętrznych UE na szczeblu unijnym, w tym ustanowienia systemu wjazdu/wyjazdu (EES), unijnego systemu informacji o podróży oraz zezwoleń na podróż (ETIAS) oraz reformy SIS; wzywa państwa członkowskie do pełnego wdrożenia tych środków oraz, we współpracy z Europolem, do wspierania i wnoszenia wkładu w listę obserwacyjną ETIAS i VIS; zwraca się do Komisji o dokładne monitorowanie wdrażania nowego rozporządzenia (UE) 2017/458, w którym przewidziano systematyczne kontrole wszystkich osób przekraczających granice zewnętrzne, a w szczególności stosowania odstępstwa od wymogu systematycznej kontroli;

130.  wzywa państwa członkowskie, by dostosowały swe systemy zarządzania granicami do koncepcji zintegrowanego zarządzania granicami; podkreśla potrzebę zapewnienia pełnego wdrożenia strategii zintegrowanego zarządzania granicami na szczeblu europejskim i krajowym, a tym samym wzmocnienia zarządzania granicami zewnętrznymi;

131.  z zadowoleniem przyjmuje wniosek Komisji, zgodnie z którym informacje na temat wiz długoterminowych i dokumentów pobytowych dla obywateli państw trzecich, w tym danych biometrycznych, powinny zostać włączone do wizowego systemu informacyjnego;

132.  apeluje do państw członkowskich, by ze względu na wysokie ryzyko korupcji, nadużywania i niewłaściwego wykorzystywania strefy Schengen do celów przestępczych zrezygnowały ze sprzedaży dokumentów pobytowych i narodowości w ramach programów złotych wiz i programów dla inwestorów; wzywa Komisję do podjęcia zdecydowanych i szybkich działań, aby skierować do państw członkowskich żądanie udostępnienia wszystkich właściwych danych i kontroli, które pozwolą zapewnić integralność i bezpieczeństwo systemu Schengen;

133.  zachęca Komisję do kontynuowania negocjacji z państwami trzecimi w sprawie powrotów i readmisji oraz do ocenienia, czy dyrektywa powrotowa (2008/115/WE) zapewnia odpowiednie ramy prawne dla powrotów brutalnych ekstremistów, którzy wykorzystują przepisy krajowe, by realizować cele terrorystyczne, i stanowią wyraźne zagrożenie dla bezpieczeństwa publicznego;

134.  zachęca państwa członkowskie do stosowania zmienionego mechanizmu zawieszającego zwolnienie z obowiązku wizowego skutecznie informującego o okolicznościach, które mogły doprowadzić do zawieszenia obowiązku wizowego w stosunku do osób z państwa trzeciego, takich jak znaczny wzrost zagrożenia dla porządku publicznego lub bezpieczeństwa wewnętrznego;

135.  wzywa Komisję do opracowania oceny opcji i powiązanych skutków potencjalnego wniosku ustawodawczego, nakładającego na przewoźników lotniczych, operatorów portów lotniczych, operatorów międzynarodowego transportu autokarowego lub kolei szybkobieżnej obowiązku przeprowadzania kontroli zgodności podczas wchodzenia pasażerów na pokład samolotu w celu upewnienia się, że tożsamość podana na bilecie jest zgodna ze znajdującym się w posiadaniu pasażera dowodem osobistym lub paszportem; podkreśla potrzebę zapewnienia, aby przewoźnikom nie przyznawano żadnych zadań, które mogą wykonywać wyłącznie organy policyjne, takich jak prawidłowe kontrole tożsamości lub weryfikacja autentyczności dokumentu tożsamości lub dokumentów podróży;

Europejska Agencja Straży Granicznej i Przybrzeżnej (Frontex)

136.  wzywa współprawodawców do rozważenia udzielenia Fronteksowi specjalnego mandatu do przetwarzania operacyjnych danych osobowych, odpowiedniego do jego roli operacyjnej, m.in. w zakresie zapobiegania przestępczości transgranicznej i terroryzmowi na zewnętrznych granicach Unii oraz wykrywania tych zjawisk; uważa, że taki mandat powinien przewidywać konieczne zabezpieczenia z państwami trzecimi;

137.  zauważa, że podejrzani, których dane osobowe były wcześniej przetwarzane przez Frontex, znikają z systemu analitycznego po 90 dniach i pojawiają się jako nieznani lub nowi podejrzani; wzywa zatem do przedłużenia okresu zatrzymywania danych osobowych przetwarzanych przez Frontex i dotyczących osób podejrzanych o przestępczość transgraniczną i terroryzm do trzech lat, podobnie jak ma to miejsce w przypadku danych przetwarzanych przez Europol i Eurojust;

138.  uważa za istotne, aby Frontex miał dostęp do wszystkich ważnych baz danych i systemów informacyjnych, w szczególności do SIS, ale także do EES, VIS, Eurodac i systemu informacyjnego Europolu, nie tylko do celów związanych z pracą zespołów zarządzania granicami, ale również w celach analitycznych związanych z nowymi zjawiskami na granicach zewnętrznych oraz zmianami w ruchu granicznym lub sposobach działania;

139.  wzywa współprawodawców do nałożenia na Frontex obowiązku wymiany pilnych informacji z państwami członkowskimi;

140.  wzywa państwa członkowskie oraz unijne organy, takie jak Europol i INTCEN, do regularnego przekazywania Fronteksowi strategicznych informacji dotyczących walki z terroryzmem związanych z kwestią ochrony granic oraz do zbadania, czy jakakolwiek automatyczna wymiana z Fronteksem ważnych (podstawowych) informacji pochodzących z dochodzeń prowadzonych na szczeblu krajowym w sprawie incydentów i nielegalnych działań na przejściach granicznych oraz nielegalnych wjazdów i wyjazdów, a także korzystanie z inteligentnych systemów ICT może stanowić wartość dodaną podczas szkicowania kompleksowego obrazu sytuacji, również w świetle siły roboczej potrzebnej do analizy danych; uważa, że informacje te powinny obejmować również informacje zwrotne po kontrolach bezpieczeństwa drugiej linii oraz informacje dotyczące fałszowania dokumentów;

141.  zachęca Frontex do opracowania programów szkoleniowych i zorganizowania kursów szkoleniowych dla straży granicznej, które będą koncentrować się na intensyfikowaniu odpraw na granicach zewnętrznych z wykorzystaniem odpowiednich baz danych i które będą wspierać stosowanie wspólnych wskaźników ryzyka;

Informacje gromadzone w rejonach konfliktu

142.  z zadowoleniem przyjmuje uczestnictwo Europolu w komórce organów ścigania operacji „Gallant Phoenix” (OGP) prowadzonej pod dowództwem Stanów Zjednoczonych w Jordanii, w ramach której przetwarza on informacje uzyskane w rejonach konfliktu (i w miarę możliwości pomaga identyfikować ofiary) i wymienia je za pośrednictwem ustalonych kanałów i procedur z organami ścigania państw członkowskich za pośrednictwem jednostek krajowych; domaga się pełnego dostępu Europolu do OGP;

143.  zachęca wszystkie właściwe podmioty do opracowania podejść umożliwiających przekazywanie i wymianę informacji z rejonów ogarniętych konfliktami, w zakresie dopuszczalnym w prawie i z niezbędnymi zabezpieczeniami, takimi jak ochrona źródła w środowisku cywilnym, oraz do wprowadzenia tych informacji do odpowiednich baz danych, tak aby informacje te w odpowiednim czasie dotarły do organów kontroli granicznej na zewnętrznych granicach UE; wzywa również do dzielenia się tymi informacjami w celu prowadzenia dochodzeń i postępowań karnych;

Operacja „Sophia”

144.  z zadowoleniem przyjmuje projekt pilotażowy polegający na utworzeniu w ramach operacji EUNAVFOR MED Sophia komórki informacyjnej ds. przestępczości złożonej z pracowników właściwych organów ścigania państw członkowskich, Fronteksu i Europolu, która ma usprawnić wymianę informacji między nimi;

Finansowanie terroryzmu

145.  z zadowoleniem przyjmuje środki prawne na rzecz walki z finansowaniem terroryzmu, które zostały niedawno przyjęte na szczeblu europejskim; apeluje, aby państwa członkowskie w pełni wdrożyły wszystkie europejskie dyrektywy w sprawie przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz instrumenty z zakresu zwalczania prania pieniędzy i finansowania terroryzmu; wzywa Komisję do dopilnowania prawidłowej transpozycji i funkcjonowania tych instrumentów;

146.  zachęca państwa członkowskie i państwa trzecie do bezzwłocznego, skutecznego i pełnego wdrożenia wniosków końcowych z konferencji „No money for terror”, która odbyła się w Paryżu w kwietniu 2018 r., zaleceń FATF, a także międzynarodowych standardów w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu oraz proliferacji przyjętych przez FATF w lutym 2012 r. (tzw. „zmienione zalecenia FATF”); wzywa Komisję i państwa członkowskie do wspierania państw trzecich we wdrażaniu tych zaleceń, zapewniając im wsparcie techniczne i wymianę dobrych praktyk;

147.  wzywa państwa członkowskie, które nie ratyfikowały jeszcze Konwencji Rady Europy o praniu, ujawnianiu, zajmowaniu i konfiskacie dochodów pochodzących z przestępstwa oraz o finansowaniu terroryzmu, do jej ratyfikacji i transpozycji;

148.  z zadowoleniem przyjmuje przedstawioną przez Komisję metodologię w zakresie państw trzecich wysokiego ryzyka, które stanowią zagrożenie dla systemu finansowego UE; wzywa Komisję do stosowania tej metodologii, a w szczególności do ustanowienia unijnego wykazu państw trzecich wysokiego ryzyka w oparciu o niezależną, obiektywną i przejrzystą ocenę, a także do jak najszybszego jej przeprowadzenia;

149.  wzywa państwa członkowskie do pogłębienia działań związanych z monitorowaniem organizacji podejrzanych o zaangażowanie w nielegalny handel, przemyt, fałszerstwo i oszukańcze praktyki przez ustanowienie wspólnych zespołów dochodzeniowo-śledczych z Europolem;

150.  jest głęboko zaniepokojony skalą nielegalnego rynku tytoniu na terenie Unii, z którego dochody mogą być wykorzystane do finansowania terroryzmu, również poprzez oszustwa związane z podatkiem akcyzowym; zachęca państwa członkowskie do rozważenia ratyfikacji i wdrożenia Protokołu w sprawie wyeliminowania nielegalnego obrotu wyrobami tytoniowymi do Ramowej konwencji Światowej Organizacji Zdrowia o ograniczeniu użycia tytoniu;

151.  z zadowoleniem przyjmuje wniosek dotyczący rozporządzenia w sprawie przywozu dóbr kultury; zwraca się do Komisji o zaproponowanie przepisów dotyczących solidnego systemu śledzenia dzieł sztuki i antyków wprowadzanych na rynek UE, w szczególności jeżeli pochodzą one z państw objętych konfliktem bądź państw wysokiego ryzyka wymienionych w wykazie Komisji, a także z organizacji, ugrupowań lub od osób wpisanych na unijną listę organizacji terrorystycznych; uważa, że tej inicjatywie powinno towarzyszyć wprowadzenie znormalizowanego pozwolenia, bez którego handel tymi towarami byłby nielegalny, a każdy towar dysponowałby paszportem umożliwiającym jego wywóz; jest zdania, że należy opracować narzędzia cyfrowe umożliwiające weryfikację autentyczności odnośnych dokumentów; uważa, że pośrednicy w obrocie dziełami sztuki powinni systematycznie aktualizować kompleksowy rejestr antyków przeznaczonych na sprzedaż;

152.  wzywa państwa członkowskie do nałożenia na przedsiębiorstwa zajmujące się obrotem dziełami sztuki i ich przechowywaniem (tzw. wolne porty) obowiązku zgłaszania wszystkich podejrzanych transakcji oraz do nałożenia na właścicieli przedsiębiorstw zajmujących się obrotem dziełami sztuki i antykami oraz ich przechowywaniem, którzy angażują się w nielegalny handel tymi dobrami, skutecznych, proporcjonalnych i odstraszających kar, w tym również, w stosownych przypadkach, sankcji karnych;

153.  z zadowoleniem przyjmuje fakt przyjęcia nowych przepisów dotyczących kontroli środków pieniężnych wwożonych do Unii Europejskiej lub z niej wywożonych(21) oraz wzywa do ich szybkiego wdrożenia; apeluje do Komisji o ocenę, czy inne aktywa powinny zostać objęte zakresem niniejszego rozporządzenia, czy procedura ujawnienia środków pieniężnych w transporcie jest odpowiednia do założonych celów oraz czy należy w przyszłości poddać przeglądowi próg w odniesieniu do środków pieniężnych w transporcie;

154.  wzywa państwa członkowskie do ściślejszej współpracy w projekcie analizy FURTUM Europolu, zgodnie z rezolucją nr 2347(2017) Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych z dnia 24 marca 2017 r., aby zapewnić służbom celnym, organom ścigania oraz prokuraturom wykwalifikowaną kadrę oraz skuteczne narzędzia i odpowiednie szkolenia w ramach współpracy z Radą Współpracy Celnej i Interpolem;

155.  wzywa Komisję do opracowania we współpracy z państwami członkowskimi i partnerami międzynarodowymi sposobów skutecznego i ukierunkowanego monitorowania przepływów finansowych i identyfikacji użytkowników portfeli elektronicznych, walut wirtualnych i kart przedpłaconych, platform crowdfundingowych i internetowych oraz mobilnych systemów płatności w ramach dochodzeń policyjnych i sądowych; zwraca się do państw członkowskich o uregulowanie systemu nieformalnych usług przekazywania wartości majątkowych, przy czym podkreśla, że nie jest to wymierzone w tradycyjne transfery w kręgu rodzinnym, ale w działalność grup przestępczych i terrorystycznych oraz w zyski przemysłowe i handlowe generowane przez brudne pieniądze; wzywa do poświęcenia większej uwagi walutom wirtualnym i FinTech oraz apeluje o zbadanie możliwości rozszerzenia sankcji na osoby nadużywające finansowania za pośrednictwem mediów społecznościowych oraz niewłaściwie je wykorzystujące do celów związanych z terroryzmem; wzywa państwa członkowskie do zachęcania przedsiębiorstw działających w obszarze kryptowalut do wykorzystywania narzędzi analizy do oceny potencjalnej działalności przestępczej związanej z miejscem pobytu i adresami użytkowników oraz do zapewnienia, aby w pełni stosowały one przepisy w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy, gdy użytkownicy wymieniają kryptowaluty na prawdziwą walutę;

156.  wzywa Komisję do przedstawienia wniosku ustawodawczego, aby wprowadzić obowiązek rejestracji i identyfikacji podczas przeprowadzania transakcji finansowych za pośrednictwem firm dokonujących transferów pieniężnych;

157.  wzywa Komisję do oceny możliwości regulacji alternatywnych systemów przekazywania środków pieniężnych, na przykład za pośrednictwem systemu obowiązkowej rejestracji lub licencji dla pośredników oraz obowiązku przejrzystego i precyzyjnego prowadzenia rejestrów;

158.  wyraża zaniepokojenie najnowszymi doniesieniami o zwiększonej aktywności prania pieniędzy na dużą skalę jako źródła finansowania terroryzmu(22) za pośrednictwem niektórych instytucji bankowych w strefie euro; wzywa do ustanowienia unijnego systemu śledzenia środków finansowych wspierających terrorystów w zakresie transakcji dokonywanych przez osoby związane z terroryzmem i jego finansowaniem w ramach SEPA, który to system zapewniłby równowagę między bezpieczeństwem a swobodami indywidualnymi; przypomina, że do tego systemu wewnątrzeuropejskiego będą miały zastosowanie europejskie standardy ochrony danych;

159.  apeluje o lepszą współpracę i wymianę informacji między podmiotami zobowiązanymi, jednostkami analityki finansowej i właściwymi organami w odniesieniu do działalności w zakresie finansowania terroryzmu; wzywa państwa członkowskie do zapewnienia każdego typu jednostkom analityki finansowej nieograniczonego dostępu do informacji finansowych w celu skutecznego zwalczania finansowania terroryzmu; wzywa do większej harmonizacji statusu i działania europejskich jednostek analityki finansowej; z zadowoleniem przyjmuje projekt dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającej zasady ułatwiające korzystanie z informacji finansowych i innych do zapobiegania niektórym przestępstwom, ich wykrywania, prowadzenia dochodzeń w ich sprawie lub ich ścigania(23) wzywa do lepszej i pełniejszej wymiany informacji dotyczących finansowania terroryzmu i współpracy w tym zakresie pomiędzy Europolem, Eurojustem i państwami trzecimi; wzywa do szybkiego przyjęcia projektu dyrektywy w sprawie dostępu organów ścigania do informacji finansowych i wymiany informacji pomiędzy jednostkami analityki finansowej;

160.  wzywa państwa członkowskie do przeznaczenia większych środków na krajowe jednostki analityki finansowej; wzywa państwa członkowskie do lepszego wykorzystania nieformalnej sieci europejskich jednostek analityki finansowej (FIU.net) oraz do dalszego rozwoju potencjału tej sieci za pośrednictwem Europolu, tak aby można było w pełni wykorzystać jej potencjał oraz przezwyciężyć obecne trudności w zakresie współpracy i ułatwić ręczne rozpatrywanie wniosków dwustronnych, przy jednoczesnym zapewnieniu autonomii i niezależności jednostek analityki finansowej; wyraża przekonanie, że jeżeli wzmocnienie sieci FIU.net okaże się niewystarczające, konieczne może być ustanowienie europejskiej jednostki analityki finansowej, aby koordynować i wspierać jednostki analityki finansowej w państwach członkowskich i udzielać im pomocy w sprawach transgranicznych;

161.  podkreśla znaczenie pogłębiania interakcji i wymiany informacji pomiędzy organami dochodzeniowymi i sektorem prywatnym, zwłaszcza podmiotami zobowiązanymi w ramach dyrektywy w sprawie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, aby przezwyciężyć niedociągnięcia wynikające z rozdzielonych i niekompletnych informacji pochodzących z doniesień o podejrzanych transakcjach; wzywa Komisję i państwa członkowskie do opracowania wyspecjalizowanych forów wymiany informacji finansowych, w tym informacji o stosowaniu waluty wirtualnej, również w sektorze prywatnym, w ramach bezpiecznych kanałów i z zachowaniem unijnych standardów ochrony danych; zauważa istotną rolę, którą w tym zakresie może odgrywać Europol;

162.  wzywa do zorganizowania specjalistycznych kursów szkoleniowych dla organów ścigania i organów sądowych państw członkowskich w zakresie metod i rozwoju finansowania terroryzmu w celu zwiększenia zdolności państw członkowskich w zakresie prowadzenia dochodzeń w sprawie nielegalnej działalności, w tym w odniesieniu do walut wirtualnych; podkreśla, że szkolenia te powinny zapewniać wysoki poziom kompetencji w zakresie egzekwowanie prawa w całej UE, tak aby niektóre państwa członkowskie nie pozostawały w tyle; podkreśla znaczenie ogólnounijnych ocen ryzyka dotyczących działań obejmujących waluty wirtualne oraz koordynacji inicjatyw dochodzeniowych, aby na podstawie ustaleń z tych ocen opracować krótko-, średnio- i długoterminowe podejścia do regulacji i egzekwowania prawa;

163.  podkreśla zasadnicze znaczenie danych wywiadowczych dotyczących podatków i finansów w zwalczaniu terroryzmu; ubolewa, że w wielu państwach członkowskich agencje ds. zwalczania prania pieniędzy i finansowania terroryzmu należą do najsłabiej finansowanych jednostek służb wywiadowczych; apeluje, aby państwa członkowskie znacząco zwiększyły swoje zasoby ludzkie i finansowe w obszarze prowadzenia dochodzeń i ścigania, aby zwalczać przypadki unikania opodatkowania i oszustw podatkowych mogących służyć do finansowania działalności przestępczej lub terrorystycznej;

Ochrona infrastruktury krytycznej

164.  wzywa państwa członkowskie, które jeszcze tego nie uczyniły, do opracowania krajowych programów ochrony infrastruktury krytycznej uwzględniających kwestie wskazane przez Komisję w komunikacie z 2006 r. w sprawie europejskiego programu ochrony infrastruktury krytycznej, zwłaszcza w odniesieniu do potencjalnych zagrożeń; uważa, że należy dokonać przeglądu i aktualizacji europejskiego programu ochrony infrastruktury krytycznej;

165.  przypomina, że do infrastruktury krytycznej państw członkowskich należą też dane wrażliwe oraz leżące u ich podstaw systemy i w związku z tym należy je odpowiednio chronić przed cyberatakami(24);

166.  z zadowoleniem przyjmuje plan działania Komisji na rzecz wzmocnienia ochrony przestrzeni publicznych oraz zachęca państwa członkowskie do wymiany najlepszych praktyk i w razie potrzeby do ustanowienia sieci współpracy pomiędzy podmiotami należącymi do sektora publicznego i prywatnego;

167.  wzywa współprawodawców do ustanowienia nowego instrumentu na rzecz wsparcia finansowego współpracy policyjnej, zapobiegania i zwalczania przestępczości oraz zarządzania kryzysowego na nowy okres wieloletnich ram finansowych, mającego co najmniej podobny poziom finansowania;

168.  wzywa do wzmocnienia roli sieci ostrzegania o zagrożeniach dla infrastruktury krytycznej (CIWIN);

169.  domaga się, by wyznaczanie europejskich infrastruktur krytycznych mających wpływ na więcej niż jedno państwo członkowskie odbywało się w ramach wielostronnego procesu obejmującego wszystkie potencjalnie zainteresowane państwa członkowskie;

170.  wzywa państwa członkowskie do utworzenia krajowych multidyscyplinarnych centrów reagowania kryzysowego w celu koordynacji i reagowania w sytuacjach kryzysowych w przypadku ataku lub incydentu; wzywa te ośrodki do korzystania ze zintegrowanych uzgodnień UE dotyczących reagowania na szczeblu politycznym w sytuacjach kryzysowych (IPCR), które przyczyniają się do tworzenia i wykorzystywania trzech kluczowych instrumentów, a mianowicie centralnego punktu kontaktowego IPCR 24/7, platformy internetowej IPCR oraz sprawozdania w sprawie zintegrowanej orientacji i analizy sytuacyjnej;

171.  zwraca się do Komisji o zbieranie danych dotyczących krajowych centrów kryzysowych lub mechanizmów reagowania na sytuacje kryzysowe;

172.  zachęca Komisję do dalszego opracowywania i rozpowszechniania wytycznych dla państw członkowskich w celu zwiększenia ochrony przestrzeni publicznej, jak zapowiedziano w planie działania na rzecz wspierania ochrony przestrzeni publicznej;

173.  wzywa do dokonania przeglądu dyrektywy 2008/114/WE w celu: ustanowienia podobnych zasad i procedur dla „operatorów podstawowych usług”, na wzór dyrektywy w sprawie bezpieczeństwa sieci i informacji; zapewnienia, aby wyznaczanie europejskich infrastruktur krytycznych odbywało się na podstawie analizy systemów wspierających istotne usługi transgraniczne, a nie w oparciu o podejście sektorowe, z należytym uwzględnieniem znaczenia bezpieczeństwa cybernetycznego; umożliwienia Komisji określenia zasobów ogólnoeuropejskich usług jako europejskich infrastruktur krytycznych; należytego uwzględnienia istniejących współzależności; stworzenia obowiązku zgłaszania incydentów przez publicznych i prywatnych operatorów infrastruktury krytycznej, przeprowadzania testów wytrzymałościowych, zapewnienia odpowiednich szkoleń w wyznaczonych punktach kontaktowych oraz ustanowienia wymogów jakościowych w odniesieniu do planów ciągłości działania, w tym planów operacyjnych, w przypadku incydentu lub ataku;

174.  zaleca zaangażowanie sektora prywatnego w opracowywanie programów ochrony infrastruktury krytycznej i celów miękkich, w tym w kontekście cyberbezpieczeństwa; podkreśla potrzebę ustanowienia w tym celu dialogu publiczno-prywatnego oraz rozwijania odporności krajowej i lokalnej;

175.  wzywa Komisję do zaproponowania europejskiej inicjatywy certyfikacji dla prywatnych firm ochroniarskich, której celem będzie określenie wymogów i warunków regulujących działalność takich firm w środowisku infrastruktury krytycznej;

176.  podkreśla potrzebę wprowadzenia skutecznych strategii reagowania, w tym jasnych komunikatów w przypadku ataku, zwłaszcza w odniesieniu do zespołów szybkiego reagowania, aby zmniejszyć liczbę ofiar i usprawnić zarządzanie danymi zdarzeniami w celu zminimalizowania wpływu ataków na społeczeństwo; wzywa państwa członkowskie do większego zaangażowania się w mechanizmy wprowadzone już na szczeblu europejskim;

177.  wzywa do szybkiego przyjęcia korekty Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności w celu wzmocnienia zapobiegania i gotowości, wymiany informacji na szczeblu UE na temat stanu gotowości i zdolności państw członkowskich do radzenia sobie z różnymi rodzajami klęsk i katastrof;

178.  wzywa Komisję do dokonania oceny wariantów i powiązanych skutków utworzenia systemu umożliwiającego weryfikację tożsamości osób wynajmujących pojazdy, statki powietrzne i jednostki pływające;

179.  z zadowoleniem przyjmuje fakt przeprowadzenia ćwiczeń transgranicznych mających na celu poprawę ochrony „miękkich celów” przed atakami terrorystycznymi, które odbyły się w czerwcu 2017 r. z udziałem Belgii i Niderlandów; zauważa, że działania te zostały sfinansowane przez Komisję i miały na celu zmierzenie gotowości oraz funkcji zarządzania kryzysowego w sytuacji, gdy dwa ataki mają miejsce jednocześnie w różnych krajach; wzywa do przeprowadzenia podobnych działań obejmujących państwa członkowskie; uważa, że UE może zaoferować ramy wspierające tę współpracę, zwłaszcza w dziedzinach takich jak opieka medyczna (europejski korpus medyczny), bezpieczeństwo publiczne (Komitet ds. Bezpieczeństwa Zdrowia) lub protokoły odkażania, jak również koordynację specjalnych jednostek interwencyjnych z krajowych służb policyjnych i sił ochrony ludności;

180.  wzywa, by prawodawstwo w dziedzinie terroryzmu oraz krajowe, regionalne i lokalne strategie reagowania w zakresie ochrony, odporności i reagowania w sytuacji ataku uwzględniały konkretne potrzeby i sytuację osób wymagających szczególnego traktowania, takich jak osoby niepełnosprawne i nieletni; ponadto wzywa do zaangażowania osób niepełnosprawnych i ich organizacji przedstawicielskich w proces podejmowania decyzji, które ich dotyczą;

Prekursory materiałów wybuchowych

181.  zauważa, że terroryści są w stanie uzyskać dostęp do prekursorów i mieszanin materiałów wybuchowych podlegających uregulowaniom prawnym; z zadowoleniem przyjmuje zatem wniosek dotyczący rozporządzenia w sprawie wprowadzania do obrotu i używania prekursorów materiałów wybuchowych, przedstawiony w kwietniu 2018 r.;

182.  wzywa do ustanowienia europejskiego systemu licencji dla specjalistycznych nabywców, odmiennych od ogółu społeczeństwa, zobowiązujących podmioty gospodarcze do zarejestrowania się, aby uzyskać zezwolenie na legalną produkcję, dystrybucję bądź sprzedaż substancji wymienionych w załącznikach lub dotyczących mieszanin albo substancji je zawierających; wzywa państwa członkowskie do ustanowienia systemów kontroli mających na celu wykrywanie niezgodności z przepisami przedmiotowego rozporządzenia przez podmioty gospodarcze;

183.  z zadowoleniem przyjmuje ocenę skutków rozporządzenia (UE) nr 98/2013 w sprawie prekursorów materiałów wybuchowych i zachęca współprawodawców odpowiedzialnych za wniosek dotyczący rozporządzenia 2018/0103/COD do dokonania oceny procesu obowiązkowej wymiany informacji; wzywa organy nadzoru rynku do wzmocnienia ich działań w zakresie nadzoru nad takimi produktami, ponieważ wyraźnie mogą one negatywnie wpływać na bezpieczeństwo publiczne;

184.  wzywa organy celne, by we współpracy z organami ścigania oraz na podstawie informacji pochodzących z Europolu i innych systemów analizy danych zwiększyły skuteczność namierzania nielegalnych zakupów prekursorów materiałów wybuchowych przez internet przez prowadzenie kontroli bezpieczeństwa na podstawie informacji o ładunku przekazanych przez przedsiębiorstwa handlowe przed wwozem towarów do Unii bądź ich wywozem z Unii, a także z wykorzystaniem systemu zarządzania ryzykiem celnym;

185.  wzywa Komisję do współpracy z przedsiębiorstwami na rzecz propagowania wytycznych dla rynków internetowych dotyczących bezpieczeństwa sprzedaży prekursorów materiałów wybuchowych, ograniczania użytkownikom zawodowym zakupu niektórych substancji oraz dalszego uszczegółowienia ich polityki dotyczącej zastrzeżonych produktów przez określenie dozwolonych poziomów zakupionych ilości i czystości produktów;

186.  wzywa do jednolitego stosowania pewnych znormalizowanych konwencji w sprawie nazewnictwa, które umożliwiłyby podmiotom gospodarczym i serwisom internetowym identyfikację chemikaliów umieszczanych na ich stronach; wzywa serwisy internetowe do późniejszego kontrolowania ogłoszeń pod kątem tych list ujednoliconych słów kluczowych, aby monitorować ogłoszenia zawierające zgodne z prawem przedmioty;

187.  wzywa Komisję do rozważenia ustanowienia wspólnych kryteriów udzielania koncesji przez ujednolicenie warunków przyjmowania i odrzucania wniosków oraz ułatwienie wzajemnego uznawania między państwami członkowskimi;

Nielegalna broń palna

188.  apeluje o szybkie i skuteczne wdrożenie dyrektywy w sprawie kontroli nabywania i posiadania broni palnej w celu jak najskuteczniejszego monitorowania jej sprzedaży oraz przeciwdziałania nielegalnemu handlowi bronią palną i powiązanym sprzętem i narzędziami zarówno na terenie UE, jak i poza nią; wzywa do usunięcia luk w obowiązującym prawodawstwie dotyczącym broni palnej, np. przez podjęcie środków mających na celu powstrzymanie obiegu broni strzelającej ślepymi nabojami, sygnałowej, alarmowej, flobertów i podobnej broni, którą można łatwo przerobić na broń palną;

189.  wzywa państwa członkowskie do przyjęcia programów oddawania broni palnej i amunicji dostosowanych do specyficznego kontekstu rynków nielegalnej broni palnej; wzywa do skutecznego karania nielegalnego posiadania broni palnej i handlu nią; wzywa do rygorystycznego i skrupulatnego wdrażania przez państwa członkowskie wspólnego stanowiska Rady 2008/944/WPZiB z dnia 8 grudnia 2008 r., określającego wspólne zasady kontroli wywozu technologii wojskowych i sprzętu wojskowego;

190.  popiera przegląd strategii UE w zakresie zwalczania nielegalnego gromadzenia broni strzeleckiej i lekkiej (BSiL) oraz handlu nią, biorąc pod uwagę nowy kontekst bezpieczeństwa i polityki bezpieczeństwa oraz postępy w projektowaniu/technologii BSiL, które wpływają na zdolność do ochrony przed tym zagrożeniem;

191.  uważa, że państwa członkowskie powinny przyjąć podejście „sprawdzania broni palnej”, wykorzystując wyspecjalizowane komórki organów ścigania i mając na celu zidentyfikowanie podmiotów i sieci zaangażowanych w ten rodzaj nielegalnego handlu oraz zasięgając opinii różnych krajowych balistycznych baz danych;

192.  przypomina, że Komisja przyjęła sprawozdanie w sprawie oceny rozporządzenia (UE) nr 258/2012 ustanawiającego zasady zezwolenia na wywóz, przywóz i tranzyt broni palnej, która nie jest przeznaczona specjalnie do celów wojskowych, w którym stwierdzono, że rozporządzenie to jest nadal niezbędne, ale jego skuteczność jest ograniczona w wyniki braku precyzyjności niektórych postanowień i złożonej interakcji z innymi instrumentami ustawodawczymi UE; zachęca organy ścigania państw członkowskich do ustanowienia specjalnych zespołów policyjnych zajmujących się problemem nielegalnego handlu bronią palną, dysponujące odpowiednią obsadą kadrową, wiedzą fachową i sprzętem;

193.  zachęca państwa członkowskie do oceny ewentualnych ograniczeń dotyczących noszenia noży bez ważnego powodu, zakazu posiadania szczególnie niebezpiecznych noży, takich jak noże typu zombie lub noże motylkowe, a także do egzekwowania tych środków w internecie;

Wymiar zewnętrzny

194.  apeluje do UE i państw członkowskich o podejmowanie ogólnoświatowych działań na arenie międzynarodowej na rzecz rozwiązania przedłużających się konfliktów, które destabilizują całe regiony, napędzają spiralę przemocy i cierpienia oraz podsycają retorykę terrorystyczną;

195.  wzywa do intensyfikacji współpracy UE w zakresie zwalczania terroryzmu z krajami sąsiadującymi, a zwłaszcza z państwami tranzytowymi i państwami docelowymi dla zagranicznych bojowników; uważa, że Unia powinna zachować globalne podejście do kwestii zwalczania terroryzmu, ze szczególnym naciskiem na współpracę z kluczowymi państwami trzecimi w oparciu o jasno określone priorytety;

196.  uważa, że zwalczanie terroryzmu jest dziedziną, która wymaga konkretnej wiedzy specjalistycznej; wzywa zatem do podwyższania kwalifikacji sieci UE w tej dziedzinie, szczególnie przez zapewnienie zajmującemu się zwalczaniem terroryzmu personelowi operacyjnemu pochodzącemu z państw członkowskich lepszej i dłuższej integracji ze strukturą UE wykraczającej poza jedno zadanie w ramach delegatury UE; uważa, że delegowanie pracowników do instytucji UE zwiększyłoby wiedzę fachową i pozwoliłoby lepiej wykorzystać kompetencje w dziedzinie zwalczania terroryzmu;

197.  wzywa Komisję do zwiększenia wsparcia dla państw trzecich, w szczególności państw sąsiadujących, w ich działaniach na rzecz walki z przestępczością i handlem, które służą finansowaniu działalności terrorystycznej, oraz do zacieśnienia wzajemnej współpracy w celu przyspieszenia zamrażania aktywów; jest jednak zaniepokojony faktem, że prawodawstwo w obszarze zapobiegania terroryzmowi w niektórych krajach partnerskich UE ma zbyt szeroki zakres i jest nadużywane do tłumienia działalności opozycyjnej; ostrzega, że kryminalizacja pokojowego wyrażania uzasadnionych sprzeciwów może prowadzić do radykalizacji; uważa, że UE powinna mocno angażować się w działania nakierowane na podstawowe przyczyny terroryzmu w państwach trzecich; zdecydowanie wspiera zewnętrzne programy przeciwdziałania ekstremizmowi w więzieniach, programy współpracy z przywódcami i społecznościami religijnymi, dialogi i fora międzyreligijne oraz, zasadniczo, wszelkiego rodzaju programy pojednania, które łagodzą napięcia pomiędzy wspólnotami i zapobiegają strategiom politycznym o charakterze sekciarskim, w szczególności za pośrednictwem środków ekonomicznych, społecznych i edukacyjnych;

198.  wzywa państwa członkowskie do pełnego wykorzystania analizy wywiadowczej dotyczącej zwalczania terroryzmu z Centrum Analiz Wywiadowczych Unii Europejskiej (INTCEN); wzywa Komisję do udzielenia INTCEN wyraźnego mandatu do bezpośredniego zwracania się do analityków z delegatur UE w celu zwiększenia przepływu istotnych informacji do centralnego systemu wywiadowczego UE;

199.  wzywa do ściślejszej współpracy i określenia synergii między misjami i operacjami prowadzonymi w ramach wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony (WPBiO) a działaniami Rady ds. Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (Rady ds. WSiSW);

200.  wzywa do uproszczenia systemu unijnych środków ograniczających, aby uczynić z niego skuteczne narzędzie do zwalczania terroryzmu;

Ofiary terroryzmu

201.  wzywa Komisję do utworzenia unijnego centrum koordynacyjnego ds. ofiar terroryzmu, które na czas będzie zapewniać odpowiednie wsparcie kryzysowe w sytuacji wystąpienia ataków w jednym lub kilku państwach członkowskich; uważa, że między innymi rolą takiego centrum powinno być udzielanie pilnej pomocy ofiarom z innego państwa członkowskiego i zapewnienie wiedzy fachowej na szczeblu unijnym przez promowanie wymiany wiedzy, protokołów i najlepszych praktyk; podkreśla potrzebę rozszerzenia środków wsparcia i ochrony na osoby poszkodowane pośrednio, takie jak krewni ofiary, naoczni świadkowie i osoby udzielające pierwszej pomocy;

202.  uważa, że po ustanowieniu centrum koordynacyjnego ds. ofiar terroryzmu mogłoby ono gromadzić dane statystyczne oraz pomagać w tworzeniu rejestrów ofiar terroryzmu w państwach członkowskich i na szczeblu europejskim, a także koordynować te działania w oparciu o pełne przestrzeganie przepisów o ochronie danych, w szczególności w odniesieniu do praw osób, których dane dotyczą, i zasadę celowości; uważa, że centrum mogłoby również prowadzić dochodzenia i promować najlepsze praktyki – takie jak tworzenie protokołów – w celu: 1) zapewnienia wstępnej opieki emocjonalnej ofiarom terroryzmu; 2) zapewnienia im późniejszego wsparcia psychologicznego i emocjonalnego; 3) uniknięcia ponownej wiktymizacji podczas procesu sądowego lub w kontaktach z urzędami; 4) zagwarantowania skutecznego dostępu do wymiaru sprawiedliwości, zwłaszcza w przypadku ataków z udziałem ofiar różnej narodowości; 5) propagowania dobrych praktyk w mediach przy poruszaniu tematów wrażliwych dla ofiar terroryzmu i ich rodzin; uważa, że centrum koordynacyjne ds. ofiar terroryzmu mogłoby także stworzyć publiczny rejestr akredytowanych organizacji wspierających ofiary, który byłby dostępny do celów konsultacji i ulepszania opracowanych protokołów; wzywa państwa członkowskie do ustanowienia jednego organu funkcjonującego jako krajowy punkt kontaktowy dla centrum koordynacyjnego ds. ofiar terroryzmu po jego utworzeniu;

203.  wzywa Komisję do utworzenia jednolitej platformy internetowej we wszystkich językach Unii poświęconej prawom i wsparciu ofiar terroryzmu, którą to platformą zarządzałoby centrum koordynacyjne ds. ofiar terroryzmu; platforma ta dysponowałaby pojedynczymi punktami kontaktowymi na szczeblu krajowym w każdym państwie członkowskim, w tym infolinią;

204.  wzywa Komisję do przedstawienia wniosku ustawodawczego w sprawie ofiar terroryzmu, skutecznie uwzględniającego potrzeby ofiar w perspektywie krótko- i długoterminowej, zawierającego wspólną definicję statusu i praw ofiary terroryzmu oraz znormalizowany formularz wniosku o odszkodowanie, a także jasno określającego obowiązki i terminy obowiązujące ubezpieczycieli; uważa, że na szczeblu krajowym należy uprościć procedurę przyznawania automatycznych odszkodowań ofiarom terroryzmu wkrótce po zamachu, aby zaspokoić ich najpilniejsze potrzeby, oraz że kwestia dalszych odszkodowań powinna być poddawana przeglądowi w regularnych odstępach czasu na podstawie oceny sytuacji ofiary;

205.  uważa, że zakres stosowania wspólnej definicji ofiary terroryzmu powinien obejmować co najmniej: 1) zmarłych; 2) osoby poszkodowane fizycznie lub psychicznie; 3) osoby, które padły ofiarą porwania lub gróźb; 4) współmałżonków osób zmarłych lub osoby związane z osobą zmarłą takim samym związkiem emocjonalnym, w tym rodziców oraz dzieci, dziadków i rodzeństwo;

206.  wzywa państwa członkowskie do powierzenia multidyscyplinarnym centrom reagowania kryzysowego, które zapewniają koordynację i podejmują działania w sytuacjach kryzysowych, wdrożenie krajowych i lokalnych protokołów dotyczących priorytetowej, szybkiej identyfikacji ofiar i natychmiastowego zarządzania nimi oraz kierowania ich do właściwych służb;

207.  wzywa państwa członkowskie do zapewnienia, by w ramach krajowej infrastruktury służącej reagowaniu w sytuacjach kryzysowych podejmowane były kompleksowe działania w odpowiedzi na szczególne potrzeby ofiar terroryzmu bezpośrednio po ataku terrorystycznym i tak długo, jak będzie to konieczne; uważa, że w tym celu państwa członkowskie powinny stworzyć jedną i zaktualizowaną stronę internetową zawierającą wszystkie istotne informacje, a także centrum pomocy w nagłych wypadkach dla ofiar i członków ich rodzin zapewniające pierwszą pomoc psychologiczną i wsparcie emocjonalne, zgodnie z dyrektywą (UE) 2017/541;

208.  podkreśla, że powiadomienie rodzin ofiar powinno być dokonywane przez wyszkolonych specjalistów w godny, humanitarny i odpowiedni sposób, tak aby media nie ujawniały ich tożsamości bez ich uprzedniej zgody, oraz że dzieci należy traktować priorytetowo oraz ze szczególną uwagą i szacunkiem;

209.  wzywa do pełnego i skutecznego wdrożenia dyrektywy (UE) 2015/637(25), aby zapewnić ochronę konsularną obywatelom UE przebywającym w państwach trzecich, gdzie państwa członkowskie, z których pochodzą, nie są reprezentowane; zwraca uwagę na rosnącą liczbę obywateli Unii, którzy ucierpieli w zamachach terrorystycznych poza terytorium własnego kraju, w związku z czym pilnie wzywa do ustanowienia w państwach członkowskich protokołów dotyczących udzielania pomocy Europejczykom, którzy nie są ich obywatelami, w przypadku ataku terrorystycznego, zgodnie z dyrektywą (UE) 2017/541;

210.  wzywa państwa członkowskie do dopilnowania, by niezbędna pomoc udzielana ofiarom terroryzmu obejmowała również takie środki jak pierwsza pomoc, wsparcie psychologiczne, ochrona przed wtórną wiktymizacją, pomoc prawna, skuteczny dostęp do wymiaru sprawiedliwości, zaliczki gotówkowe na pokrycie bezpośrednich wydatków, wykwalifikowana opieka nad dziećmi i pomoc domowa, systemy ulg podatkowych i pomoc w transporcie w przypadku czasowej lub trwałej niepełnosprawności;

211.  wzywa państwa członkowskie do zapewnienia, przy wsparciu Komisji, odpowiedniego przeszkolenia specjalistom ze wszystkich właściwych służb krajowych w zakresie szczególnych potrzeb ofiar terroryzmu, w szczególności specjalistom ze służb interwencyjnych; zauważa, że centrum koordynacyjne ds. ofiar terroryzmu zapewni pomoc przy realizacji zadań związanych z profesjonalnym szkoleniem, w tym dla policjantów, prawników i innych pracowników zajmujących się ofiarami oraz kontaktami z zakładami ubezpieczeń czy organami odszkodowawczymi;

212.  wzywa państwa członkowskie do ustanowienia prawnych mechanizmów w celu uznania gloryfikacji konkretnego aktu terroryzmu za przestępstwo, ponieważ upokarza ona ofiary i skutkuje wtórną wiktymizacją przez naruszenie godności ofiar i utrudnienie im powrotu do zdrowia;

213.  domaga się, aby odnośne instytucje zapewniły zabezpieczenia chroniące przed wtórną wiktymizacją wskutek poniżenia i ataków na wizerunek ofiar pochodzących z sektorów społecznych powiązanych z napastnikiem;

214.  wzywa państwa członkowskie do zakazania składania hołdu osobom, które otrzymały prawomocny wyrok za działalność terrorystyczną;

215.  apeluje do państw członkowskich o zwrócenie szczególnej uwagi na ofiary, które mogą cierpieć z powodu nękania lub obawiają się, że zostaną ponownie zaatakowane przez społeczną grupę agresorów;

216.  apeluje do państw członkowskich o zapewnienie, by ofiary przemocy seksualnej i innych form poważnej przemocy dokonanej przez terrorystów z Daisz poza granicami UE czuły się bezpieczne i żyły bez strachu w UE; wzywa państwa członkowskie, by wnosiły takie sprawy do sądu, nawet jeśli przestępstwa popełniono poza UE i by angażowały ofiary w charakterze wartościowych świadków w postępowaniach sądowych;

217.  wzywa Komisję do zmiany przepisów dotyczących Funduszu Solidarności Unii Europejskiej, tak aby obejmowały odszkodowania dla ofiar ataków terrorystycznych zakrojonych na szeroką skalę, aby wspierać państwa członkowskie, gdy zajdzie taka potrzeba oraz w przypadkach transgranicznych;

218.  wzywa Komisję do podjęcia dialogu z państwami członkowskimi w celu zmniejszenia rażących różnic między odszkodowaniami finansowymi, które przyznają poszczególne państwa członkowskie ofiarom zamachów terrorystycznych;

219.  wzywa państwa członkowskie do zapewnienia wszystkim ofiarom terroryzmu prawa do bycia stroną w postępowaniu sądowym związanym z atakiem terrorystycznym, który ich dotyczy, oraz do uwzględnienia szczególnej sytuacji ofiar transgranicznych; zwraca się do państw członkowskich o dopilnowanie, by w postępowaniach karnych nie dochodziło do poniżających lub upokarzających kontaktów między ofiarą a agresorem lub jego środowiskiem;

220.  apeluje o większe promowanie Europejskiego Dnia Pamięci o Ofiarach Terroryzmu, który przypada na 11 marca;

Prawa podstawowe

221.  podkreśla, że środki bezpieczeństwa, w tym środki zwalczania terroryzmu, muszą być realizowane w oparciu o zasadę państwa prawa, muszą być zgodne z prawami podstawowymi i muszą zostać przyjęte w jasnych ramach prawnych; w związku z tym wzywa państwa członkowskie i instytucje UE, aby przy przyjmowaniu i stosowaniu środków służących zwalczaniu terroryzmu, przestrzegały praw podstawowych, w tym praw dotyczących prywatności i ochrony danych, wolności myśli i wypowiedzi oraz niedyskryminacji, a także gwarancji proceduralnych, w tym domniemania niewinności, prawa do rzetelnego procesu sądowego, prawa do informacji i kontroli przez organ sądowy, a także zapewniły osobom fizycznym skuteczne środki odwoławcze umożliwiające kwestionowanie naruszeń ich praw podstawowych, w tym możliwość dochodzenia roszczeń na drodze sądowej;

222.  wzywa państwa członkowskie i instytucje unijne do zapewnienia przy przyjmowaniu i stosowaniu środków na rzecz zwalczania terroryzmu odpowiedniej równowagi między różnymi odpowiednimi prawami podstawowymi a wymogami bezpieczeństwa; uważa, że w tym kontekście nadrzędnym priorytetem powinna być ochrona podstawowych praw człowieka do życia i bezpieczeństwa;

223.  przypomina, że prawo międzynarodowe i regionalne w zakresie praw człowieka wyraźnie stanowi, że państwa mają prawo i obowiązek chronić osoby podlegające ich jurysdykcji przed atakami terrorystycznymi w celu zapewnienia pełnego poszanowania prawa do życia i prawa do bezpieczeństwa; przypomina, że współpraca UE z państwami trzecimi w dziedzinie zwalczania terroryzmu musi opierać się na poszanowaniu międzynarodowych praw człowieka i prawa humanitarnego, w tym na zakazie stosowania tortur;

224.  wzywa państwa członkowskie do rygorystycznego powstrzymania przy pomocy wszelkich dostępnych środków prawnych wszystkich praktyk religijnych lub politycznych, które ograniczają prawa podstawowe, prowadzą do ucisku, podżegają do przemocy seksualnej i innych poważnych przestępstw z użyciem przemocy lub promują ekstremizm, ponieważ takie praktyki nie są objęte wolnością religijną ani wolnością myśli; oczekuje, że państwa członkowskie przyjmą jednoznaczne ramy prawne, które uniemożliwiają sędziom przyznawanie „ulg kulturowych” w przypadku poważnych aktów przemocy, a nawet tortur i morderstw;

225.  wzywa Komisję i Agencję Praw Podstawowych do przeanalizowania wyzwań w dziedzinie walki z terroryzmem oraz do określenia najlepszych praktyk w państwach członkowskich, które uwzględniają wyjątkową sytuację osób wymagających szczególnego traktowania, takich jak osoby niepełnosprawne i nieletni; wzywa Komisję, aby zachęcała do wymiany sprawdzonych rozwiązań i opracowała wytyczne w tym zakresie; przypomina ponadto, że Parlament, Rada i Komisja mają możliwość zwrócenia się do Agencji Praw Podstawowych o wydanie opinii w sprawie środków zwalczania terroryzmu w kontekście wieloletnich ram;

226.  wzywa państwa członkowskie do zapewnienia niezbędnych zabezpieczeń w zakresie ochrony danych zgodnie z obowiązującymi przepisami UE, w tym odpowiednich środków technicznych i organizacyjnych mających na celu ochronę bezpieczeństwa i poufności danych osobowych; wzywa państwa członkowskie do ustanowienia jasnych zasad dotyczących tego, kto ma dostęp do jakich danych w systemach oraz kto i z jakich danych może korzystać, do przechowywania danych dotyczących wyszukiwania i ujawniania informacji oraz do zapewnienia prawa dostępu do danych, ich poprawiania, usuwania i ograniczania, a także prawa do odszkodowania i sądowych środków ochrony prawnej; wzywa Komisję i Europejskiego Inspektora Ochrony Danych do dalszego opracowywania innowacyjnych rozwiązań w zakresie ochrony prywatności za sprawą rozwiązań projektowych;

227.  uważa, że rzetelna polityka zwalczania terroryzmu wymaga solidnego mandatu dla organów publicznych zaangażowanych w walkę z terroryzmem, a także wysokiego stopnia wsparcia publicznego dla tych organów; zwraca uwagę na ważną rolę, jaką może odegrać nadzór w promowaniu publicznego zaufania i wsparcia; wzywa państwa członkowskie do zapewnienia mechanizmów nadzoru w odniesieniu do środków zwalczania terroryzmu w celu oceny ich wpływu; wzywa także państwa członkowskie do ustanowienia kontroli demokratycznej nad wszystkimi służbami bezpieczeństwa i wywiadu i odpowiedzialności publicznej za nie, przy zachowaniu wymaganego stopnia poufności;

o
o   o

228.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.

(1) Dz.U. C 334 z 19.9.2018, s. 189.
(2) Badanie pt. „Polityka Unii Europejskiej w zakresie zwalczania terroryzmu: adekwatność, spójność i skuteczność” zlecone przez Departament Tematyczny Parlamentu Europejskiego ds. Praw Obywatelskich i Spraw Konstytucyjnych, http://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/STUD/2017/583124/IPOL_STU(2017)583124_EN.pdf.
(3) https://eur-lex.europa.eu/legal-content/pl/TXT/?uri=CELEX:32018D1084
(4) Europol, Sprawozdanie TE-SAT 2017 (s. 14).
(5) https://www.dw.com/de/jesidin-trifft-in-deutschland-auf-is-peiniger/a-45119776
(6) Radykalizacja jest rozumiana jako złożony proces, przez który osoba lub grupa przyjmuje coraz bardziej skrajne idee czy poglądy religijne lub polityczne, które mogą prowadzić do aktów przemocy, w tym do przeprowadzania aktów terrorystycznych. Zgodnie z dokumentami politycznymi Komisji wszelkie odniesienia do „radykalizacji” należy rozumieć jako „radykalizację prowadzącą do brutalnego ekstremizmu i terroryzmu”.
(7) Wystąpienie komisarz ds. sprawiedliwości, konsumentów i równouprawnienia płci Věry Jourovej na konferencji poświęconej radykalizacji postaw w zakładach karnych, Bruksela, 27 lutego 2018 r., http://europa.eu/rapid/press-release_SPEECH-18-1221_en.htm
(8) Europol, 6 września 2018 r.
(9) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/458 z dnia 15 marca 2017 r. zmieniające rozporządzenie (UE) 2016/399 w odniesieniu do zintensyfikowania odpraw na granicach zewnętrznych z wykorzystaniem odpowiednich baz danych, Dz.U. L 74 z 18.3.2017, s. 1.
(10) Dz.U. C 366 z 27.10.2017, s. 101.
(11) Sprawozdanie Europolu TE-SAt z 2017 r., s. 10.
(12) Sprawozdanie Europolu TE-SAT 2017, s. 15.
(13) Sprawozdanie Europolu TE-SAT 2018, s. 9.
(14) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/29/UE z dnia 25 października 2012 r. ustanawiająca normy minimalne w zakresie praw, wsparcia i ochrony ofiar przestępstw oraz zastępująca decyzję ramową Rady 2001/220/WSiSW (Dz.U. L 315 z 14.11.2012, s. 57).
(15) Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0229.
(16) Sprawozdanie Rady Europy z 22 września 2017 r. w sprawie ścigania i ukarania zbrodni przeciwko ludzkości lub nawet możliwego ludobójstwa, które popełnił Daisz.
(17) Dz.U. L 293 z 5.11.2013, s. 1.
(18) Dz.U. L 212 z 22.8.2018, s. 1.
(19) Decyzja Rady 2008/615/WSiSW z dnia 23 czerwca 2008 r. w sprawie intensyfikacji współpracy transgranicznej, szczególnie w zwalczaniu terroryzmu i przestępczości transgranicznej (Dz.U. L 210 z 6.8.2008, s. 1) oraz decyzja Rady 2008/616/WSiSW z dnia 23 czerwca 2008 r. w sprawie wdrożenia decyzji 2008/615/WSiSW w sprawie intensyfikacji współpracy transgranicznej, szczególnie w zwalczaniu terroryzmu i przestępczości transgranicznej (Dz.U. L 210 z 6.8.2008, s. 12).
(20) Dz.U. L 88 z 31.3.2017, s. 6.
(21) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1672 z dnia 23 października 2018 r. w sprawie kontroli środków pieniężnych wwożonych do Unii lub wywożonych z Unii oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 1889/2005 (Dz.U. L 284 z 12.11.2018, s. 6).
(22) http://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/IDAN/2018/614496/IPOL_IDA(2018)614496_EN.pdf
(23) COM(2018)0213.
(24) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1148 z dnia 6 lipca 2016 r. w sprawie środków na rzecz wysokiego wspólnego poziomu bezpieczeństwa sieci i systemów informatycznych na terytorium Unii (Dz.U. L 194 z 19.7.2016, s. 1).
(25) Dyrektywa Rady (UE) 2015/637 z dnia 20 kwietnia 2015 r. w sprawie środków koordynacji i współpracy mających ułatwić ochronę konsularną niereprezentowanych obywateli Unii w państwach trzecich oraz uchylająca decyzję 95/553/WE (Dz.U. L 106 z 24.4.2015, s. 1).


Sprawozdanie roczne w sprawie realizacji wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa
PDF 157kWORD 62k
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 12 grudnia 2018 r. w sprawie sprawozdania rocznego w sprawie realizacji wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa (2018/2097(INI))
P8_TA(2018)0513A8-0392/2018

Parlament Europejski,

–  uwzględniając sprawozdanie roczne Rady dla Parlamentu Europejskiego na temat wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa,

–  uwzględniając art. 21 i 36 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE),

–  uwzględniając Kartę Narodów Zjednoczonych,

–  uwzględniając Akt końcowy Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie z Helsinek z 1975 r., opublikowany przez Organizację Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OSCE),

–  uwzględniając Traktat Północnoatlantycki,

–  uwzględniając wspólną deklarację w sprawie współpracy UE–NATO z 10 lipca 2018 r.,

–  uwzględniając oświadczenie wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa (WP) w sprawie odpowiedzialności politycznej(1),

–  uwzględniając globalną strategię z 2016 r. na rzecz polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Unii Europejskiej,

–  uwzględniając wspólny komunikat Komisji oraz wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa z dnia 7 czerwca 2017 r. pt. „Strategiczne podejście do kwestii odporności w ramach działań zewnętrznych UE” (JOIN(2017)0021),

–  uwzględniając art. 52 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych (A8-0392/2018),

A.  mając na uwadze, że unijne środowisko bezpieczeństwa jest obecnie bardziej niestabilne, nieprzewidywalne, złożone i dwuznaczne niż kiedykolwiek od zakończenia zimnej wojny, przy czym zagrażają mu konflikty międzypaństwowe, klęski żywiołowe, terroryzm, państwa upadłe, cyberataki i wojna hybrydowa; mając na uwadze, że obecne polityki unijne mogą nie wystarczać już do promowania stabilności i dobrobytu w sąsiedztwie UE; mając na uwadze, że UE ponosi coraz większą odpowiedzialność za ochronę własnego bezpieczeństwa przy jednoczesnej obronie swoich interesów i wartości;

B.  mając na uwadze, że unijne działania zewnętrzne mają bezpośrednie przełożenie na życie naszych obywateli, zarówno w Unii Europejskiej, jak i poza nią, poprzez wspieranie pokoju, współpracy gospodarczej, bezpieczeństwa i stabilności w obrębie naszych granic i poza nimi, zapobieganie powstawaniu kryzysów i zarządzanie nimi w celu uniknięcia negatywnych efektów rozlania oraz ułatwianie pokojowego rozwiązywania konfliktów;

C.  mając na uwadze, że populacja UE spada i, według prognoz, około roku 2050 ma stanowić jedynie 5 % ludności świata – dla porównania w roku 1960 było to 13 %;

D.  mając na uwadze, że według szacunków ponad połowa przyrostu demograficznego na świecie do roku 2050 przypaść ma na Afrykę – całkowity przyrost na świecie ma wynieść 2,4 mld osób, z czego 1,3 mld w Afryce; mając na uwadze, że koncentracja tego przyrostu w niektórych najbiedniejszych krajach doprowadzi do szeregu nowych wyzwań, które, jeśli nie zostaną podjęte na tym etapie, będą miały niszczące skutki zarówno dla tych krajów, jak i dla Unii;

E.  mając na uwadze, że do roku 2050 największymi potęgami gospodarczymi świata mogą być Chiny, USA i Indie, które mają jeszcze bardziej zwiększyć swoje wpływy polityczne, podczas gdy w długoterminowej redystrybucji znaczenia gospodarczego i politycznego w gronie największych światowych gospodarek nie będzie żadnego państwa członkowskiego UE i że w związku z tym Unia stanie w obliczu głęboko zmienionej równowagi światowej, co będzie wymagało wznowienia wysiłków w celu wzmocnienia istniejących instytucji globalnego zarządzania;

F.  mając na uwadze, że nowy światowy ład coraz bardziej charakteryzuje się asymetrią i rozszerzaniem w ostatniej dekadzie wpływu wielu podmiotów niepaństwowych, od organizacji pozarządowych broniących praw człowieka, sprawiedliwych stosunków handlowych oraz zrównoważonego zarządzania zasobami naturalnymi poprzez ponadnarodowe korporacje wpływające na politykę rządów, aż po aktywistów z mediów społecznościowych, którzy apelują o zmiany demokratyczne; mając na uwadze, że międzynarodowe zorganizowane grupy przestępcze i organizacje terrorystyczne dążą do podważenia zasad demokracji; mając na uwadze, że multilateralizm, do którego Europa jest głęboko przywiązana, jest coraz bardziej kwestionowany, jednak żadne państwo wschodzące ani żaden podmiot niepaństwowy nie mogą narzucić jednej, niekwestionowanej wizji świata;

G.  mając na uwadze, że globalizacja zwiększyła poziom współzależności, a decyzje podejmowanie w Pekinie czy w Waszyngtonie mają bezpośredni wpływ na nasze życie; mając jednak na uwadze, że dzięki współzależności opinia publiczna staje się świadoma potrzeby znalezienia ponadnarodowych rozwiązań, aby zająć się ponadnarodowymi problemami, oraz funkcjonowania wielostronnych organizacji w celu poprawy globalnego zarządzania;

H.  mając na uwadze, że niemal jedna czwarta ludności świata żyje w niestabilnych państwach lub społeczeństwach; mając na uwadze, że w coraz większym stopniu stanowią one wylęgarnię nierówności społeczno-gospodarczych, co w połączeniu ze zmianami klimatu stanowi bezpośrednie wyzwanie dla stabilności, demokracji i pokoju;

I.  mając na uwadze, że aspiracje UE do pełnienia roli światowego przywódcy i wywierania światowego wpływu zostały osłabione przez kryzys finansowy, sposób zarządzania bezprecedensowym kryzysem związanym z migracją i uchodźcami, wzrost eurosceptycyzmu, nasilenie się kryzysów w sąsiedztwie UE, brak spójności polityki zewnętrznej, coraz większy sceptycyzm europejskiej opinii publicznej w zakresie projekcji sił poza granicami, brak skutecznej autonomii strategicznej UE, w związku z czym pojawiła się tendencja reagowania na poszczególne wydarzenia zamiast wpływania na ich przebieg; mając na uwadze, że niemniej jednak UE pozostaje światowym liderem w obszarze standardów regulacyjnych;

J.  mając na uwadze, że niektóre zachodnie demokracje stały się bardziej narażone, protekcjonistyczne i izolacjonistyczne oraz prezentują postawy ekstremalne, kiedy jedynym sposobem skutecznego stawienia czoła globalnym wyzwaniom jest współpraca wielostronna; mając na uwadze, że potęgi takie jak Chiny czy Rosja próbują wypełnić tę próżnię i dążą do zakwestionowania, a nie wsparcia istniejącego globalnego zarządzania opartego na prawie międzynarodowym; mając na uwadze, że państwa te prezentują odmienne podejście do współpracy na rzecz rozwoju, które nie jest powiązane ze wzmocnieniem rządów prawa ani innymi reformami demokratycznymi;

K.  mając na uwadze, że Wspólny wszechstronny plan działania (JCPOA) z Iranem stanowi znaczące wielostronne osiągnięcie na drodze do stabilnego i pokojowego Bliskiego Wschodu; mając na uwadze, że decyzja prezydenta Trumpa o wycofaniu się z JCPOA i nałożeniu wtórnych sankcji na przedsiębiorstwa europejskie legalnie handlujące z Iranem jest godna ubolewania i podważa europejską suwerenność gospodarczą, podkreślając tym samym problematyczną zależność UE od systemu handlowego opartego na dolarze; mając na uwadze, że UE i jej państwa członkowskie potwierdziły swoje zobowiązanie na rzecz Wspólnego wszechstronnego planu działania oraz podjęły środki w celu ochrony uzasadnionych europejskich interesów gospodarczych;

L.  mając na uwadze, że ISIS, Al-Kaida i inne międzynarodowe organizacje terrorystyczne nadal stanowią poważne zagrożenie dla Europy i narodów świata;

M.  mając na uwadze, że bezpieczeństwo europejskie opiera się na dążeniu do wspólnej autonomii strategicznej, jak podkreślono w globalnej strategii Unii Europejskiej; mając na uwadze, że ambitna, wiarygodna i skuteczna wspólna polityka zagraniczna musi być wspierana odpowiednimi zasobami i środkami finansowymi oraz musi opierać się na spójnym, terminowym i konsekwentnym podejściu państw członkowskich UE;

1.  podkreśla, że nadszedł czas, aby Unia Europejska wzięła swój los w swoje ręce; jest zdania, że UE powinna wejść w swoją rolę pełnoprawnej, suwerennej potęgi politycznej i gospodarczej w relacjach międzynarodowych, pomagając w rozwiązywaniu konfliktów na świecie i kształtując światowy ład; podkreśla zatem, że prawdziwie wspólna europejska polityka zagraniczna i bezpieczeństwa, oparta na strategicznej autonomii i integracji, w tym pod względem możliwości, w dziedzinie przemysłu i operacji, jest konieczna do wspierania naszych wspólnych interesów, jak również naszych zasad i wartości;

2.  jest przekonany, że żadne z państw UE nie jest w stanie samo skutecznie reagować na dzisiejsze globalne wyzwania; uważa, że jeśli państwa członkowskie połączą wysiłki w ramach UE, mogą wywierać na światowej arenie wpływ, którego nie miałyby osobno; jest przekonany, że 28 państw członkowskich, które wspólnie pracują na rzecz spójnego i jednolitego stanowiska i reprezentują 500 mln obywateli, ma silniejszą pozycję w negocjacjach międzynarodowych, w promowaniu praw człowieka i odpowiedzialności oraz w ustanawianiu międzynarodowych przepisów i norm politycznych, demokratycznych, środowiskowych, społecznych i gospodarczych; uważa też, że przy zapewnieniu ochrony europejskiego modelu społecznego globalizacja może dla obywateli Unii stanowić szansę, a nie zagrożenie, co europejscy i krajowi przywódcy muszą zakomunikować w jasny i pozytywny sposób;

3.  ubolewa nad tym, że państwa członkowskie zbyt często priorytetowo traktują swoje interesy narodowe, niezależnie od tego, jakie skutki może to mieć na szczeblu europejskim, co podważa jedność, spójność i skuteczność UE, a w rezultacie jej wiarygodność jako globalnego gracza; apeluje o lepszy podział obowiązków, większą solidarność i o zwiększoną koordynację między UE a jej państwami członkowskimi; przypomina o potrzebie zapewnienia wzajemnej spójności różnych dziedzin polityki zewnętrznej Unii oraz spójności tej polityki z innymi strategiami politycznymi obejmującymi wymiar zewnętrzny, a także koordynowania ich z międzynarodowymi partnerami; uważa, że dobra współpraca między państwami członkowskimi jest niezbędna do ochrony naszej demokracji, wspólnych wartości, wolności i standardów społecznych i środowiskowych. podkreśla potrzebę poszerzenia współpracy między państwami członkowskimi, krajami partnerskimi i organizacjami międzynarodowymi;

4.  przypomina, że jeśli postrzegamy 28 państw członkowskich jako całość, UE, mająca ponad pół miliarda mieszkańców, jest największą gospodarką świata, a euro jest drugą na świecie najważniejszą walutą rezerwową; podkreśla, że na podstawie łącznych wkładów zapewnianych przez unijne instytucje i poszczególne państwa członkowskie UE jest również czołowym światowym darczyńcą pomocy rozwojowej;

5.  podkreśla, że europejskie podejście do stosunków zewnętrznych opiera się na:

   wspieraniu i ochronie uniwersalnych wartości, takich jak pokój, demokracja, równość, praworządność i poszanowanie dla praw człowieka i podstawowych wolności, w tym praw mniejszości;
   wierności zasadom multilateralizmu i ładu międzynarodowego opartego na zasadach oraz wspieraniu systemu ONZ i organizacji regionalnych, takich jak OBWE;
   nacisku na zapobieganie konfliktom i zarządzanie nimi, mediację, pokojowe rozwiązywanie konfliktów, budowanie pokoju i tworzenie instytucji;
   promowaniu zrównoważonego rozwoju, pomocy i współpracy gospodarczej, sprawiedliwego handlu, umów przyjaznych dla klimatu oraz alternatywnych źródeł energii;

6.  podkreśla, że UE powinna pozostać wierna swoim zasadom demokracji, praw człowieka i praworządności zapisanym w traktatach; podkreśla, jak istotne jest zweryfikowanie, czy propagowanie tych zasad w krajach trzecich przyniosło efekt oraz czy istnieje możliwość dalszej poprawy; podkreśla, że reputację UE jako promotora tych zasad można zachować tylko wówczas, gdy zapewni ona ochronę i poszanowanie tych zasad we wszystkich państwach członkowskich;

7.  ponownie zachęca do rozważenia polityki według zasady „mniej za mniej” wobec tych państw, w których następuje regres w dziedzinach sprawowania rządów, demokracji i praw człowieka; uważa, że UE powinna skuteczniej korzystać ze swoich instrumentów polityki zagranicznej, w tym instrumentów handlowych i rozwojowych, takich jak umowy dwustronne z państwami trzecimi, w przypadkach naruszenia norm demokratycznych i praw człowieka, zapewniając w szczególności, że żadna umowa nie zostanie ratyfikowana, dopóki nie zostaną spełnione kryteria w zakresie praw człowieka; wzywa UE i państwa członkowskie do przyjęcia rozporządzeń w sprawie nielegalnego wzbogacenia, aby zwalczać korupcję w państwach trzecich; przypomina, że sankcje gospodarcze stanowią silne narzędzie dyplomatycznych środków przymusu; zauważa, że w niektórych przypadkach stanowiska Parlamentu dotyczące polityki zagranicznej nie są uwzględniane na szczeblu unijnym, i nalega, aby Rada i ESDZ w większym stopniu brały je pod uwagę;

8.  apeluje do ESDZ, Komisji, Rady i do poszczególnych państw członkowskich, by postępowały w sposób strategiczny, stosując zintegrowane podejście i korzystając ze wszystkich dostępnych im środków, w tym handlowych, rozwojowych, dyplomatycznych, cywilnych i wojskowych narzędzi WPBiO, a także komunikacji strategicznej i dyplomacji publicznej, aby umacniać geopolityczne wpływy UE i jej ogólny wizerunek na świecie oraz chronić jej interesy, w tym przez wzmocnienie suwerenności gospodarczej i autonomii strategicznej UE; podkreśla komplementarność, jakie w tym procesie mogą mieć dyplomacja na rzecz ochrony środowiska, dyplomacja kulturalna, dyplomacja akademicka i inne „alternatywne” formy dyplomacji;

9.  apeluje o udostępnienie odpowiednich środków finansowych na działania zewnętrzne UE w kolejnych wieloletnich ramach finansowych (WRF) na lata 2021–2027, oraz o to, by UE skoncentrowała swoje zasoby na strategicznych priorytetach; przypomina o ważnej roli instrumentów finansowania zewnętrznego UE w realizacji unijnych interesów polityki zagranicznej; podkreśla znaczenie wzmocnienia spójności, skuteczności, zdolności reagowania i elastyczności instrumentów finansowania zewnętrznego; podkreśla potrzebę odpowiedniego zaangażowania Parlamentu w kontrolę instrumentów i strategiczne kierowanie nimi; jest zdania, że coraz poważniejsze wyzwania w sąsiedztwie UE i w innych regionach wymagają przeznaczenia na działania zewnętrzne o wiele większych kwot oraz znacznego wzmocnienia cywilnych misji WPBiO;

10.  wzywa ESDZ, aby tworzyła koalicje poświęcone konkretnym zagadnieniom z krajami o zbliżonych poglądach, tak aby wspierać i promować ład międzynarodowy oparty na zasadach, multilateralizm oraz wolny i uczciwy handel, i aby znajdować oparte na współpracy rozwiązania globalnych wyzwań, w tym zmieniającej się równowagi sił; apeluje do ESDZ, aby współpracowała ze wschodzącymi potęgami w zapewnianiu globalnych dóbr publicznych, takich jak pokój i bezpieczeństwo, również biorąc udział we wspólnych operacjach zarządzania kryzysowego i zapobiegania kryzysom na całym świecie, działaniach łagodzących zmianę klimatu, w tym działaniach na rzecz zrównoważonego zarządzania zasobami naturalnymi, czystym powietrzem, wodą i nieskażonymi gruntami, a także na rzecz obrony i propagowania praw człowieka i stabilności finansowej; przypomina o znaczeniu stosunków międzyparlamentarnych dla wspierania tych celów;

11.  potępia wielokrotne korzystanie przez Rosję z prawa weta w Radzie Bezpieczeństwa ONZ i jest zdania, że podważa to międzynarodowe działania na rzecz pokoju i rozwiązywania konfliktów; zauważa, że impas w Radzie Bezpieczeństwa ONZ utrudnia działania społeczności międzynarodowej i uniemożliwia rozwiązywanie kryzysów; ponownie apeluje do państw członkowskich o wsparcie reformy składu i funkcjonowania Rady Bezpieczeństwa; podkreśla, że UE zobowiązała się do wzmocnienia roli ONZ na arenie międzynarodowej;

12.  odnotowuje, że UE odgrywa istotną rolę w deeskalowaniu i rozwiązywaniu kryzysów w polityce zagranicznej – w przypadkach, kiedy niektóre państwa członkowskie obejmują przewodnictwo nad określonymi inicjatywami, pod auspicjami całej Unii, tak jak w przypadku czwórki normandzkiej czy grupy UE3+3 prowadzącej negocjacje z Iranem; uważa, że – przy jednoczesnym dążeniu do wzmocnionej współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony w ujęciu długoterminowym – tworzenie, tam gdzie uzna się to za właściwe, tymczasowych koalicji państw członkowskich, które mogą szybko reagować na kryzysy międzynarodowe, mogłoby sprawić, że działania zewnętrzne UE stałyby się bardziej elastyczne i szybciej reagowałyby na zmieniające się sytuacje, zmniejszając presję związaną z koniecznością osiągnięcia powszechnego konsensusu między państwami członkowskimi;

13.  z zadowoleniem przyjmuje rosnącą rolę UE, w tym jej cywilnych i wojskowych misji WPBiO, w utrzymywaniu pokoju, zapobieganiu konfliktom, wzmacnianiu bezpieczeństwa międzynarodowego i odbudowie pokonfliktowej jako środka zapewnienia długotrwałego pokoju; przypomina o większym powodzeniu rozwiązywania konfliktów, gdy formalną rolę w procesie odgrywają kobiety, i apeluje o zwiększenie ich udziału w takich misjach;

14.  rozumie, że priorytety polityki uzależnione są od tego, jak bliskie jest dane zagrożenie; wzywa jednakże wszystkie państwa członkowskie, aby przestrzegały zasady solidarności zapisanej w traktatach (art. 80 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej) i wspólnie podjęły niezbędne działania w odpowiedzi na kryzys migracyjny, tak jak wszystkie państwa członkowskie solidarnie zareagowały na wyzwania gospodarcze i w zakresie bezpieczeństwa, związane z asertywnością Rosji i z Chinami; uważa ponadto, że obecne kryzysy wystawiły na próbę gotowość państw członkowskich do skuteczniejszej współpracy w celu sprostania wspólnym wyzwaniom; apeluje o dalszą pomoc humanitarną i wsparcie dla ludności dotkniętej konfliktem;

15.  zauważa, że bezpieczeństwo wewnętrzne i zewnętrzne są ze sobą coraz mocniej związane; podkreśla potrzebę wzmocnienia wewnętrznej odporności UE na ingerencje zewnętrzne oraz ustanowienia z partnerami międzynarodowymi wspólnej strategii, zarówno w odniesieniu do ochrony infrastruktury krytycznej, jak i podstawowych instytucji i symboli naszych demokracji; wspiera Komisję i wiceprzewodniczącą Komisji / wysoką przedstawiciel w dalszym umacnianiu – w ramach strategii zmniejszania ryzyka – odporności UE na ataki terrorystyczne, w szczególności terroryzm dżihadystyczny stanowiący jedno z głównych wyzwań dla bezpieczeństwa publicznego w UE, na radykalizację, nielegalną migrację, wielokrotne wykorzystywanie broni chemicznej, propagandę, kampanie dezinformacyjne w internecie i poza nim, rosyjskie próby przeprowadzenia cyberataków i ingerencji podczas kampanii wyborczych i referendalnych, a także na inne zagrożenia hybrydowe wymagające szybkiej, asertywnej i skoordynowanej reakcji; uważa, że należy podjąć wszystkie możliwe środki, aby uniknąć jakiejkolwiek ingerencji w wybory do Parlamentu Europejskiego w 2019 r.;

16.  podkreśla, że partnerstwo transatlantyckie stoi w obliczu licznych wyzwań i zakłóceń w perspektywie krótkoterminowej, jednak nadal jest niezbędne dla bezpieczeństwa i dobrobytu po obu stronach Atlantyku; wyraża ubolewanie z powodu stopniowego wycofywania się USA z wielostronnego, opartego na zasadach ładu na świecie, a mianowicie z powodu wycofania się USA z porozumienia paryskiego, Wspólnego kompleksowego planu działania (JCPOA), umowy o Partnerstwie Transpacyficznym (TPP) oraz Rady Praw Człowieka ONZ, z powodu wstrzymania finansowania UNRWA, różnych agencji ONZ i forów wielostronnych oraz operacji pokojowych, a także z powodu ataków USA na Międzynarodowy Trybunał Karny (MTK); wzywa UE do wykazania się jednością, stanowczością i proporcjonalnością w reakcji na takie decyzje, do potwierdzenia pełnego poparcia dla JCPOA, zapewnienia wymiernych wyników gospodarczych współpracy z Iranem oraz do ochrony europejskich przedsiębiorstw inwestujących w Iranie przed sankcjami ze strony Stanów Zjednoczonych; ponadto wzywa UE do wzmożenia wysiłków w zakresie dyplomacji klimatycznej oraz do włączenia kwestii przystąpienia do porozumienia paryskiego do wszelkich umów handlowych i inwestycyjnych;

17.  podkreśla, że inwestowanie w stabilność i dobrobyt na Bałkanach Zachodnich musi nadal stanowić jeden z głównych priorytetów Unii Europejskiej; ponownie powtarza, że europejska perspektywa dla krajów Bałkanów Zachodnich musi prowadzić do ich pełnego członkostwa, o ile spełnią one wszystkie kryteria; podkreśla, że proces rozszerzenia opiera się na zasługach oraz na ścisłych i sprawiedliwych warunkach zgodnie z rygorystycznym stosowaniem kryteriów kopenhaskich, a także nie może być uzależniony od innych czynników, jak tylko od konkretnych rezultatów osiągniętych przez dany kraj w kwestiach takich jak korupcja, praktyki w zakresie prania pieniędzy, przejrzystość i niezależność sądów; podkreśla, jak ważne w tym procesie jest promowanie reform koniecznych do opartego na zasadach i współpracy międzynarodowego ładu politycznego i gospodarczego, z naciskiem na praworządność, poszanowanie praw człowieka, zwłaszcza praw mniejszości, pojednanie i stosunki dobrosąsiedzkie, bezpieczeństwo i migrację, trwały rozwój społeczno-gospodarczy, połączenia transportowe i energetyczne, ochronę środowiska oraz agendę cyfrową;

18.  dostrzega znaczenie stabilności wschodniego sąsiedztwa dla stabilności Unii oraz zachęca do rozwoju jeszcze bliższych stosunków z państwami Partnerstwa Wschodniego; apeluje do Komisji i do ESDZ, aby nadal wykorzystywały unijne zdolności do wprowadzania przemian na wschodnich granicach UE, wzmacniały powiązania gospodarcze i w zakresie łączności oraz wykorzystywały umowy handlowe i stowarzyszeniowe, dostęp do jednolitego rynku i zacieśnione kontakty międzyludzkie, w tym poprzez ułatwienia wizowe i liberalizację reżimu wizowego pod warunkiem spełnienia wszystkich wymogów, jako zachęty stymulujące reformy demokratyczne i przyjmowanie europejskich zasad i norm; wzywa ponadto ESDZ do monitorowania procesów demokratycznych w swoim bezpośrednim sąsiedztwie oraz do dopilnowania, by postępy demokratyczne nie były wstrzymywane ani niweczone;

19.  potwierdza zobowiązanie UE do wspierania suwerenności, niezależności i integralności terytorialnej partnerów; podkreśla potrzebę rozwiązania wszystkich zamrożonych konfliktów zgodnie z prawem, normami i zasadami międzynarodowymi, potrzebę zwiększenia wsparcia dla osób dotkniętych konfliktami, osób wewnętrznie przesiedlonych i uchodźców oraz potrzebę przeciwdziałania próbom destabilizacji podejmowanym przez państwa trzecie, w szczególności przez Rosję; ponownie potępia bezprawną aneksję Krymu przez Rosję oraz interwencję wojskową we wschodniej Ukrainie; wzywa do nieustawania w wysiłkach na rzecz wdrożenia porozumień mińskich i apeluje o to, by sankcji UE wobec Rosji obowiązywały tak długo, jak długo Rosja nie będzie stosowała się do tych porozumień; potępia ponadto dalszą militaryzację i pogarszającą się sytuację w zakresie bezpieczeństwa i sytuację humanitarną na okupowanych terytoriach gruzińskich Abchazji i Regionu Cchinwali/Osetii Południowej oraz wzywa Rosję do wypełnienia zobowiązań na mocy wynegocjowanego przy wsparciu UE porozumienia o zawieszeniu broni z 2008 r.;

20.  przypomina, że Morze Śródziemne wyznacza granicę, wzdłuż której występują jedne z największych nierówności na świecie; ponownie podkreśla pilną potrzebę pobudzenia sprawiedliwego rozwoju gospodarczego i społecznego w południowym basenie Morza Śródziemnego i w Afryce Subsaharyjskiej oraz wspierania krajów w eliminowaniu podstawowych przyczyn niestabilności, takich jak konflikty zbrojne, niedemokratyczne i nieskuteczne zarządzanie, korupcja i zmiana klimatu, poprzez tworzenie lokalnych możliwości gospodarczych, zwłaszcza dla ludzi młodych i kobiet, w szczególności w krajach pochodzenia migrantów, nawiązywanie kontaktów z odpowiednimi podmiotami w terenie i angażowanie społeczności lokalnych; odnotowuje propozycję przewodniczącego Komisji Jean-Claude’a Junckera dotyczącą stworzenia nowego Sojuszu Afryka–Europa na rzecz zrównoważonych inwestycji i tworzenia miejsc pracy oraz jego inicjatywę na rzecz połączenia różnych umów handlowych między Europą a Afryką w jedną międzykontynentalną umowę o wolnym handlu, przy czym inicjatywa ta może okazać się sukcesem tylko wtedy, gdy przedstawi się ją jako partnerstwo gospodarcze między równymi partnerami i jeśli uda się utworzyć skuteczne otoczenie sprzyjające biznesowi i inwestycjom; zachęca UE, by wykorzystała inne mechanizmy EPS do pogłębienia współpracy z państwami partnerskimi w ramach południowego sąsiedztwa i z kluczowymi partnerami regionalnymi w kwestiach regionalnych, takich jak dobre rządy, bezpieczeństwo, energia czy przeciwdziałanie zmianie klimatu; ponownie wyraża poparcie dla unijnego obszaru stabilizacji WPBiO i wzywa do jego wzmocnienia;

21.  podkreśla, że UE musi odgrywać czołową rolę na Bliskim Wschodzie i w Zatoce Perskiej dzięki swojej decydującej sile przekonywania oraz dzięki pełnemu wdrożeniu wszystkich istniejących układów o stowarzyszeniu; wyraża głębokie ubolewanie z powodu decyzji rządu USA o przeniesieniu ambasady amerykańskiej w Izraelu z Tel Awiwu do Jerozolimy; wzywa UE do odegrania wiodącej roli we wznowieniu rzeczywistego procesu pokojowego na Bliskim Wschodzie z myślą o przyjęciu rozwiązania dwupaństwowego; potwierdza nadrzędną rolę prowadzonego przez ONZ procesu genewskiego w rozwiązaniu konfliktu w Syrii, zgodnie z rezolucją Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 2254; potępia poparcie Rosji i Iranu dla reżimu Baszara al-Asada, jego zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości oraz wzywa UE i państwa członkowskie do dołożenia wszelkich starań, aby położyć kres zbrodniom przeciwko ludności syryjskiej, a przede wszystkim używaniu przeciwko niej broni chemicznej;

22.  potępia poważne naruszenia międzynarodowego prawa humanitarnego i międzynarodowego prawa dotyczącego praw człowieka przez wszystkie strony w Jemenie, w tym masowe ataki na ludność cywilną prowadzone przez koalicję pod przywództwem Arabii Saudyjskiej i przez rebeliantów Huti; domaga się natychmiastowego zniesienia blokady Jemenu i wzywa wszystkie strony konfliktu do wznowienia dialogu pod auspicjami ONZ i do podjęcia wysiłków na rzecz trwałego zawieszenia broni; z zadowoleniem przyjmuje decyzję rządów Niemiec, Danii i Finlandii o wstrzymaniu sprzedaży broni Arabii Saudyjskiej; apeluje o ogólnounijne sankcje wobec osób odpowiedzialnych za zamordowanie saudyjskiego dziennikarza Dżamala Chaszukdżiego;

23.  podkreśla, że wzmocnienie bezpieczeństwa regionalnego w regionie Oceanu Indyjskiego i Oceanu Spokojnego ma krytyczne znaczenie dla interesów UE i jej państw członkowskich; wzywa wszystkie zainteresowane strony w regionie do rozwiązywania sporów za pomocą środków pokojowych oraz do powstrzymania się od działań jednostronnych, by zmienić status quo, w tym na Morzu Wschodniochińskim i Południowochińskim, w celu zagwarantowania bezpieczeństwa regionalnego; zachęca do szybkiego wznowienia rozmów dwustronnych między Chinami a Tajwanem i ponownie wyraża poparcie dla znaczącego udziału Tajwanu w międzynarodowych organizacjach, mechanizmach i działaniach; popiera środki mające na celu pogłębienie stosunków między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi a partnerami w Azji oraz zachęca do współpracy gospodarczej, dyplomatycznej i w obszarze bezpieczeństwa;

24.  w związku z niedawnymi wyborami prezydenckimi i parlamentarnymi w regionie potwierdza swoje zobowiązanie do dalszego rozwijania silnych więzi z państwami Ameryki Łacińskiej oraz do promowania obrony demokracji, praworządności i praw człowieka jako podstawy głębszej integracji i współpracy; wyraża głębokie zaniepokojenie brakiem poszanowania demokracji, praw człowieka i praworządności na Kubie oraz w Nikaragui i Wenezueli; z zaniepokojeniem odnotowuje rozwój sytuacji wyborczej w Brazylii i wyraża nadzieję, że nowy rząd pozostanie wierny zasadom demokracji i praworządności; pochwala wysiłki wszystkich stron zaangażowanych w proces pokojowy w Kolumbii; ponownie wyraża pełne poparcie dla tego procesu pokojowego i jego skutecznego wdrażania;

25.  jest zdania, że chociaż miękka siła i rozwój instytucjonalny są ważne, nie mogą same wystarczyć do wywierania wpływu na świecie, w którym coraz większe znaczenie ma polityka zastraszania i twarda siła; uważa, że skuteczność polityki zagranicznej UE ostatecznie zależeć będzie w dużej mierze od skutecznej kombinacji narzędzi miękkiej i twardej siły, w tym otwartego dialogu, od jej zdolności do dawania przykładu oraz od zasobów i zdolności, które ją wspierają, w tym od odpowiednich zasobów finansowych, skutecznego multilateralizmu, połączenia miękkiej siły i wiarygodnej twardej siły, łączenia potencjału wojskowego oraz gotowości państw członkowskich do rezygnacji z uprawnień decyzyjnych w tym kontekście i do współpracy z NATO i innymi krajami o podobnych poglądach;

26.  z zadowoleniem przyjmuje wzmożoną współpracę obronną między państwami członkowskimi UE oraz kroki podjęte w celu zwiększenia autonomii wojskowej UE, a mianowicie ustanowienie w Brukseli wspólnego europejskiego centrum dowodzenia dla unijnych szkoleniowych misji wojskowych i zlikwidowanie przeszkód w rozmieszczeniu grup bojowych UE; jest zdania, że ustanowienie stałej współpracy strukturalnej (PESCO) w przedsięwzięciach z zakresu obronności oraz skoordynowany roczny przegląd w zakresie obronności (CARD) pomogą państwom członkowskim pogłębić współpracę obronną i efektywniej wydawać środki z budżetów na obronę; z zadowoleniem przyjmuje wniosek wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel dotyczący Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju i nowych ram dla cywilnych misji w dziedzinie WPBiO, a także zobowiązanie do postępów w dziedzinie mobilności wojskowej w celu osiągnięcia europejskiej autonomii strategicznej, w tym za pośrednictwem Europejskiej Inicjatywy Interwencyjnej; uważa, że rozwój silnego przemysłu obronnego wzmacnia niezależność technologiczną UE, w tym przez promowanie jednolitego rynku produktów cyberbezpieczeństwa, w odniesieniu do których potencjał UE trzeba rozwinąć;

27.  uważa, że zdolność wysyłania ekspertów cywilnych i sił zbrojnych do konfliktów na całym świecie z myślą o promowaniu pokoju i stabilności to niezbędny warunek wstępny uzyskania statusu wiarygodnej potęgi politycznej, zdolnej do zorganizowanego zapobiegania konfliktom zbrojnym, egzekwowania porozumień pokojowych i stabilizowania niestabilnych sytuacji po zakończeniu konfliktu; wzywa ESDZ i państwa członkowskie do rozwijania wystarczających zdolności cywilnych i wojskowych, obejmujących pełne spektrum zdolności lądowych, powietrznych, kosmicznych, morskich i cybernetycznych, a także do działania na rzecz prawnie wiążącego instrumentu dotyczącego w pełni autonomicznych systemów uzbrojenia, aby bronić celów traktatu; podkreśla znaczenie bieżącej współpracy między Unią Europejską a NATO, co podkreślono w globalnej strategii UE i wspólnej deklaracji UE i NATO; podkreśla, że dalszy rozwój unii obronnej powinien uzupełniać cele stosunków zewnętrznych UE;

28.  podkreśla, że opracowanie nowych formatów, takich jak Rada Bezpieczeństwa UE, popierana przez kanclerz A. Merkel i prezydenta E. Macrona, oraz nowe sposoby ściślejszej koordynacji w ramach UE i z organami międzynarodowymi mogłyby potencjalnie ułatwić skuteczniejszy proces podejmowania decyzji w ramach WPZiB; uważa, że równolegle z tworzeniem tych struktur należy opracować mechanizmy pozwalające zapewnić ich demokratyczną kontrolę;

29.  popiera debatę prowadzoną w UE na temat nowych formatów, w tym propozycję przedstawioną przez przewodniczącego Komisji Jean-Claude’a Junckera w orędziu o stanie Unii z dnia 12 września 2018 r., aby przyjąć system głosowania większością kwalifikowaną w określonych obszarach WPZiB, w których traktaty aktualnie wymagają jednomyślności – objęłoby to w szczególności prawa człowieka, sankcje i misje cywilne; zachęca państwa członkowskie do zbadania sposobów, które pozwoliłyby im działać sprawniej w kontekście WPZiB i WPBiO; uważa, że stosowanie głosowania większością kwalifikowaną pozwoliłoby UE działać bardziej zdecydowanie, szybciej i sprawniej; wzywa Radę Europejską, aby podjęła tę inicjatywę, wykorzystując klauzulę pomostową (art. 31 ust. 3 TUE); zachęca Radę Europejską, by rozważyła rozszerzenie zakresu głosowania większością kwalifikowaną na inne dziedziny WPZiB w ramach szerszej debaty na temat stosowania głosowania większościowego w polityce UE; uznaje potrzebę poszukiwania kreatywnych rozwiązań dla przyszłej współpracy między Unią Europejską a Zjednoczonym Królestwem w dziedzinie WPZiB i WPBiO, mając na uwadze zasady określone w rezolucji PE z dnia 14 marca 2018 r. w sprawie ram przyszłych stosunków między UE a Zjednoczonym Królestwem;

30.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa oraz państwom członkowskim.

(1) Dz.U. C 210 z 3.8.2010, s. 1.


Sprawozdanie roczne w sprawie realizacji wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony
PDF 184kWORD 65k
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 12 grudnia 2018 r. w sprawie sprawozdania rocznego w sprawie realizacji wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony (2018/2099(INI))
P8_TA(2018)0514A8-0375/2018

Parlament Europejski,

–  uwzględniając Traktat o Unii Europejskiej (TUE),

–  uwzględniając wspólne stanowisko Rady 2008/944/WPZiB z 8 grudnia 2008 r. określające wspólne zasady kontroli wywozu technologii wojskowych i sprzętu wojskowego(1),

–  uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej z dnia 20 grudnia 2013 r., 26 czerwca 2015 r., 15 grudnia 2016 r., 22 czerwca 2017 r. i 28 czerwca 2018 r.,

–  uwzględniając sprawozdanie roczne Rady dla Parlamentu Europejskiego na temat wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa,

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 grudnia 2018 r. w sprawie sprawozdania rocznego w sprawie realizacji wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa(2),

–  uwzględniając konkluzje Rady w sprawie wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony z dnia 25 listopada 2013 r., 18 listopada 2014 r., 18 maja 2015 r., 27 czerwca 2016 r., 14 listopada 2016 r., 18 maja 2017 r., 17 lipca 2017 r. i 25 czerwca 2018 r.,

–  uwzględniając dokument pt. „Wspólna wizja, wspólne działanie: silniejsza Europa – globalna strategia na rzecz polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Unii Europejskiej”, przedstawiony przez wiceprzewodniczącą Komisji / wysoką przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa w dniu 28 czerwca 2016 r.,

–  uwzględniając wspólne oświadczenia przewodniczących Rady Europejskiej i Komisji oraz sekretarza generalnego NATO z dnia 8 lipca 2016 r. i 10 lipca 2018 r.,

–  uwzględniając wspólny zestaw 42 wniosków zatwierdzony przez Radę Unii Europejskiej i Radę Północnoatlantycką dnia 6 grudnia 2016 r. oraz sprawozdania z postępów z dnia 14 czerwca i 5 grudnia 2017 r. dotyczące jego wdrażania, a także nowy zestaw 32 wniosków zatwierdzony przez obie rady dnia 5 grudnia 2017 r.,

–  uwzględniając dokument otwierający debatę na temat przyszłości europejskiej obronności z dnia 7 czerwca 2017 r.,

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 września 2013 r. w sprawie struktur wojskowych UE: stan obecny i przyszłe perspektywy(3),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 września 2017 r. w sprawie strategii kosmicznej dla Europy(4),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 22 listopada 2016 r. w sprawie Europejskiej Unii Obrony(5),

–  uwzględniając swoje rezolucje: z dnia 23 listopada 2016 r. w sprawie wdrażania wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony (na podstawie sprawozdania rocznego Rady dla Parlamentu Europejskiego na temat wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa)(6) oraz z dnia 13 grudnia 2017 r. w sprawie sprawozdania rocznego w sprawie wdrażania wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony(7),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 16 marca 2017 r. w sprawie skutków konstytucyjnych, prawnych i instytucjonalnych wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony – możliwości oferowane przez Traktat z Lizbony(8),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 5 lipca 2017 r. w sprawie mandatu do rozmów trójstronnych dotyczących projektu budżetu na rok 2018(9),

–  uwzględniając koncepcję wzmacniania zdolności UE w zakresie mediacji i dialogu, przyjętą dnia 10 listopada 2009 r.,

–  uwzględniając dokument pt. „Plan realizacji globalnej strategii w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony”, przedstawiony przez wiceprzewodniczącą / wysoką przedstawiciel w dniu 14 listopada 2016 r.,

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 czerwca 2018 r. w sprawie stosunków pomiędzy Unią Europejską a NATO(10),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 30 listopada 2016 r. w sprawie europejskiego planu działań w sektorze obrony (COM(2016)0950),

–  uwzględniając nowy pakiet dotyczący obronności, zaprezentowany przez Komisję w dniu 7 czerwca 2017 r. w komunikacie prasowym pt. „Europa, która broni – Komisja rozpoczyna debatę na temat tworzenia Unii bezpieczeństwa i obrony”,

–  uwzględniając sprawozdanie roczne w sprawie realizacji globalnej strategii UE – rok drugi,

–  uwzględniając swoje rezolucje: z dnia 14 grudnia 2016 r. w sprawie wdrażania wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony(11) oraz z dnia 13 grudnia 2017 r. w sprawie sprawozdania rocznego w sprawie realizacji wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa(12),

–  uwzględniając Plan działania na rzecz mobilności wojskowej UE opublikowany dnia 28 marca 2018 r.,

–  uwzględniając przyjęte dnia 18 września 2018 r. konkluzje Rady w sprawie wzmocnienia strategicznego partnerstwa ONZ–UE w zakresie operacji pokojowych i zarządzania kryzysowego: priorytety na lata 2019–2021,

–  uwzględniając fakt przyznania Pokojowej Nagrody Nobla w 2012 r. Unii Europejskiej za jej wnoszony przez ponad sześć dziesięcioleci wkład na rzecz szerzenia pokoju, pojednania, demokracji i praw człowieka,

–  uwzględniając art. 52 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych, a także opinię Komisji Spraw Konstytucyjnych (A8-0375/2018),

A.  mając na uwadze, że państwa członkowskie postanowiły stopniowo tworzyć wspólną politykę obronną, która mogłaby prowadzić do wspólnej obrony zgodnie z postanowieniami art. 42 TUE, wzmacniając tym samym tożsamość i niezależność Europy, tak aby promować pokój, bezpieczeństwo i postęp w Europie i na świecie;

Strategiczne środowisko Unii

1.  zauważa, że światowy porządek oparty na regułach jest coraz częściej kwestionowany w sąsiedztwie UE i poza nim zarówno na poziomie polityczno-wojskowym, jak i – w ostatnim czasie – na poziomie handlowo-gospodarczym; zauważa, że tym systemowym wyzwaniom towarzyszy ciągłe pogarszanie się międzynarodowego otoczenia strategicznego, wynikające z konfliktów międzypaństwowych i wewnątrzpaństwowych oraz przemocy, terroryzmu, rozkładu państw, cyberataków i ataków hybrydowych na fundamentalne filary naszych społeczeństw, skutków zmiany klimatu, a także klęsk żywiołowych; uznaje, że ochrona porządku międzynarodowego opartego na zasadach, prawa międzynarodowego oraz wartości, na straży których stoją liberalne demokracje, powinna być najwyższym priorytetem, wymagającym bezkompromisowego podejścia;

2.  podkreśla, że wyzwania te są zbyt duże, aby mogło je przezwyciężyć jakiekolwiek pojedyncze państwo; podkreśla, że UE musi reagować na te wyzwania szybko, konsekwentnie i skutecznie oraz mówić jednym głosem i w porozumieniu z sojusznikami, partnerami i innymi organizacjami międzynarodowymi; zauważa, że wspólna polityka bezpieczeństwa i obrony (WPBiO) jest jednym z użytecznych narzędzi służących sprostaniu wielu z tych wyzwań, ale powinna być wykorzystywana wydajniej i w sposób spójny z innymi zewnętrznymi i wewnętrznymi instrumentami, aby umożliwić UE przyczynianie się w decydujący sposób do zarządzania międzynarodowymi kryzysami oraz zachowania własnej autonomii strategicznej; zwraca uwagę, że w ramach WPBiO funkcjonują zarówno instytucje, jak i liczne instrumenty, oraz wzywa państwa członkowskie, by niezwłocznie z nich skorzystały;

3.  przypomina, że bezpieczeństwo poszczególnych państw członkowskich UE jest ze sobą głęboko i wzajemnie powiązane; podkreśla potrzebę określenia zagrożeń zidentyfikowanych przez wszystkie państw członkowskie; uznaje, że złożony charakter tych wyzwań, z różnymi zagrożeniami, które w różnym stopniu dotykają różne państwa członkowskie, daje możliwość uzgodnienia wspólnego sposobu stawienia im czoła w duchu solidarności;

4.  podkreśla, że działalność terrorystyczna dżihadystów już negatywnie wpływa na Bliski Wschód, Sahel i Róg Afryki oraz rozprzestrzenia się na Afrykę Zachodnią, Azję Środkową i Azję Południowo-Wschodnią; podkreśla, że to nieustanne zagrożenie wymaga stałej i należycie skoordynowanej strategii na szczeblu UE w celu ochrony obywateli i interesów UE, a także w celu wspierania zagrożonych regionów;

5.  odnotowuje, że niedawne działania i polityka Rosji zmniejszyły stabilność i zmieniły środowisko bezpieczeństwa oraz podkreśla, że UE i państwa członkowskie muszą wypracować bardziej wspólne, strategiczne podejście w stosunku do Rosji;

6.  odnotowuje z zaniepokojeniem, że użycie w Salisbury w marcu 2018 r. środka paraliżującego o nazwie nowiczok było pierwszym tego typu atakiem na terytorium Europy od czasów II wojny światowej, w wyniku którego śmierć poniósł obywatel UE; wzywa Radę Europejską do przyjęcia środków ograniczających wobec osób odpowiedzialnych za używanie i rozprzestrzenianie broni chemicznej;

7.  podkreśla, że Rosja nadal okupuje terytorium Ukrainy, nie wdrożono porozumień mińskich, bez których zażegnanie konfliktu jest niemożliwe, a nielegalna aneksja i militaryzacja Krymu wciąż trwają; wyraża głębokie zaniepokojenie, że rosyjskie ćwiczenia i działania wojskowe prowadzone na nadmierną skalę oraz taktyka o charakterze hybrydowym, obejmująca cyberterroryzm, fałszywe informacje, kampanie dezinformacyjne oraz szantaż gospodarczy i energetyczny, destabilizują kraje Partnerstwa Wschodniego i Bałkany Zachodnie, a także są wymierzone w zachodnie demokracje i mają na celu potęgowanie występujących w nich napięć; wyraża zaniepokojenie faktem, że środowisko bezpieczeństwa w otoczeniu UE pozostanie w najbliższych latach wysoce zmienne; przypomina o strategicznym znaczeniu Bałkanów Zachodnich dla bezpieczeństwa i stabilności UE oraz konieczności ukierunkowania i wzmocnienia politycznego zaangażowania UE na rzecz tego regionu, w tym również poprzez wzmocnienie mandatu unijnych misji w ramach WPBiO; jest głęboko przekonany, że w celu zniwelowania podatności UE na zagrożenia konieczna jest większa integracja i koordynacja;

8.  zauważa, że ta potrzeba współpracy była coraz częściej uznawana w ostatnich latach, i z zadowoleniem przyjmuje postępy poczynione w tym kierunku, na przykład ustanowienie stałej współpracy strukturalnej (PESCO), choć uważa, że konkretne wyniki nadal wymagają należytej oceny; uważa, że UE powinna poszerzyć dialog i współpracę z państwami trzecimi w regionie oraz z organizacjami regionalnymi i subregionalnymi;

9.  podkreśla jednak, że do tej pory współpraca wciąż znajduje się w fazie rozwoju i należy jeszcze wiele zrobić, aby UE i państwa członkowskie mogły czerpać korzyści z głębokiej, trwałej i długoterminowej współpracy w dziedzinie obrony;

10.  podkreśla praktyczne i finansowe korzyści dalszej integracji europejskich zdolności obronnych; podkreśla, że w ramach kompleksowych i wiarygodnych działań wszystkich zaangażowanych podmiotów możliwe jest zwiększenie zakresu i skuteczności wydatków na obronność bez zwiększania samych wydatków na obronę;

11.  odnotowuje, że obrona państw członkowskich UE zależy w pierwszej kolejności od ich woli politycznej i zdolności wojskowych do wypełniania ciążących na nich obowiązków w niepewnej sytuacji strategicznej; podkreśla znaczenie więzi transatlantyckich dla bezpieczeństwa i obrony europejskich i północnoamerykańskich demokracji; wyraża jednak zaniepokojenie obecnym stanem tych relacji i wzywa wszystkie odpowiedzialne siły polityczne i społeczne po obu stronach Atlantyku do dalszego umacniania, a nie podważania tych kluczowych relacji; podkreśla potrzebę uniknięcia skutków niedawnych trudności w stosunkach handlowych dla transatlantyckich więzi bezpieczeństwa; podkreśla, że należycie określona autonomia strategiczna zwiększy bezpieczeństwo Europy, jak również będzie korzystna dla stosunków UE–NATO; ponownie podkreśla w tym kontekście rosnącą potrzebę współpracy w dziedzinie obronności na szczeblu europejskim oraz skoncentrowania zasobów na kluczowych priorytetach;

12.  podkreśla, że multilateralizm, do którego Europa jest głęboko przywiązana, jest coraz bardziej kwestionowany przez postawę Stanów Zjednoczonych i innych mocarstw światowych; ponownie podkreśla znaczenie multilateralizmu dla utrzymania pokoju i stabilności, ponieważ stanowi narzędzie służące promowaniu wartości wynikających z praworządności i rozwiązywaniu globalnych problemów;

WPBiO – dalsze działania

13.  uważa, że zwiększenie inwestycji w bezpieczeństwo i obronę stanowi pilną kwestię dla państw członkowskich i UE, a solidarność i współpraca w dziedzinie obrony powinna stać się normą, jak określono w globalnej strategii UE; z zadowoleniem przyjmuje dotychczasowe postępy we wdrażaniu założeń globalnej strategii UE w zakresie bezpieczeństwa i obrony; uważa, że osiągnięcia te otwierają perspektywę ważnych zmian strukturalnych w przyszłości;

14.  apeluje do państw członkowskich, by zmierzały do osiągnięcia celu dotyczącego przeznaczania 2 % PKB na wydatki w sferze obronności oraz do wydatkowania 20 % budżetu na obronę na sprzęt określony jako niezbędny przez Europejską Agencję Obrony (EDA), w tym na powiązane prace badawczo-rozwojowe;

15.  z zadowoleniem przyjmuje utworzenie specjalnej pozycji dotyczącej obronności we wniosku Komisji dotyczącym wieloletnich ram finansowych (WRF), a w szczególności ustanowienie linii budżetowej, z której będą finansowane projekty dotyczące Europejskiego Funduszu Obronnego i mobilności wojskowej; jest zdania, że decyzje te będą najprawdopodobniej wymagały scentralizowanego zarządzania obronnością na szczeblu Komisji; podkreśla, że finansowanie z tej linii budżetowej powinno być przeznaczane wyłącznie na cele obronne bez upolityczniania, ponieważ bezpieczeństwo jest niepodzielne i powinno być spójne z możliwościami i potrzebami infrastrukturalnymi państw członkowskich oraz zgodne z aspiracjami UE w dziedzinie strategicznej autonomii;

16.  odnotowuje rosnące znaczenie mobilności wojskowej w europejskiej strategii obrony; podkreśla, że mobilność wojskowa jest głównym strategicznym narzędziem w obecnym środowisku zagrożeń, istotnym zarówno dla WPBiO, jak i innych wielostronnych zobowiązań państw członkowskich, w tym NATO; podkreśla znaczenie dostosowania istniejących sieci do potrzeb mobilności wojskowej; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje włączenie mobilności wojskowej nie tylko do wniosku dotyczącego nowego instrumentu „Łącząc Europę”, ale także PESCO, oraz jej ważną rolę we współpracy UE-NATO; podkreśla, że te różne projekty muszą być odpowiednio koordynowane, w tym także z sojusznikami, aby zagwarantować, że przyniosą pożądane rezultaty; z zadowoleniem przyjmuje wniosek Komisji dotyczący przeznaczenia 6,5 mld EUR na projekty mobilności wojskowej za pośrednictwem instrumentu „Łącząc Europę” w kolejnych WRF (2021–2027);

17.  zauważa jednak, że aby wszystkie te różne elementy pasowały do siebie, niezwykle ważne będzie opracowanie dobrze zdefiniowanego nadrzędnego strategicznego podejścia do europejskiej obronności, które najlepiej mogłoby zostać sformułowane za pośrednictwem białej księgi UE na temat bezpieczeństwa i obrony;

18.  wzywa do opracowania precyzyjnych wytycznych zapewniających jasno określone ramy na potrzeby uruchomienia i wdrożenia w przyszłości art. 42 ust. 7 TUE; wzywa do konceptualizacji i przyjęcia białej księgi UE na temat bezpieczeństwa i obrony, która zagwarantuje, że obecne i przyszłe procesy budowania zdolności będą oparte na strategicznych interesach UE w dziedzinie bezpieczeństwa;

19.  z zadowoleniem przyjmuje również wniosek wysokiej przedstawiciel / wiceprzewodniczącej, przy wsparciu Komisji, dotyczący Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju, który sfinansuje część kosztów działań obronnych UE, takich jak misje na rzecz utrzymywania pokoju w Afryce, koszty wspólne własnych operacji wojskowych w ramach WPBiO czy budowanie zdolności wojskowych partnerów, wyłączone z finansowania budżetowego na podstawie art. 41 ust. 2 TUE; ponownie potwierdza konieczność przeciwdziałania powielaniu działań realizowanych w ramach innych instrumentów; zwraca w szczególności uwagę na ambitne włączenie i rozszerzenie mechanizmu ATHENA na wspólne finansowanie misji i operacji WPBiO, co było od dawna postulowane przez Parlament; apeluje o większą kontrolę finansową wszystkich przyszłych misji i o terminowe przeprowadzanie ocen skutków;

Zdolności Unii w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony

20.  podkreśla, że UE musi zastosować cały zestaw dostępnych instrumentów politycznych z wykorzystaniem zarówno miękkiej, jak i twardej siły, oraz stosowaniem zarówno krótkoterminowych środków, jak i długoterminowych strategii; potwierdza znaczenie rozwijania niezbędnych zdolności cywilnych i wojskowych, w tym poprzez wspólne pozyskiwanie i wykorzystywanie zdolności wojskowych, tak aby sprostać kompleksowym wyzwaniom w dziedzinie bezpieczeństwa w Europie i jej otoczeniu, określonym w globalnej strategii UE; przypomina, że globalna strategia UE zachęca do głębokiej współpracy w dziedzinie obronności w ramach Unii;

21.  uważa, że państwa członkowskie UE muszą dążyć do zwiększenia zdolności wojskowych w celu objęcia pełnego spektrum zdolności lądowych, powietrznych, kosmicznych, morskich i cybernetycznych, w tym czynników strategicznych, aby zapewnić wiarygodność unijnej WPBiO; podkreśla konieczność inwestowania w wywiad, obserwację i rozpoznanie, łączność satelitarną oraz niezależny dostęp do przestrzeni kosmicznej i stałą obserwację Ziemi, aby lepiej oceniać wewnętrzne i zewnętrzne zagrożenia;

22.  ponownie potwierdza pełnioną przez UE rolę gwaranta globalnego bezpieczeństwa morskiego oraz podkreśla znaczenie rozwijania odpowiednich zdolności wojskowych i cywilnych; w związku z tym z zadowoleniem odnosi się do przyjęcia w czerwcu 2018 r. zmienionego planu działania w ramach strategii UE w zakresie bezpieczeństwa morskiego;

23.  uważa, że bardzo istotna jest intensywniejsza wymiana informacji wywiadowczych między UE a NATO, aby możliwe było formalne przypisywanie odpowiedzialności za cyberataki, a w rezultacie nakładanie restrykcyjnych sankcji na podmioty odpowiedzialne za cyberataki;

24.  dostrzega strategiczny wymiar sektora kosmicznego dla Europy i potrzebę poprawy synergii między jego aspektami cywilnymi a aspektami związanymi z bezpieczeństwem i obroną; podkreśla potrzebę wykorzystania potencjału kosmicznego, z uwzględnieniem zarówno szerszego środowiska geopolitycznego, jak i WPBiO, podkreślając jednocześnie, że programy kosmiczne UE mają cywilny charakter;

25.  z zadowoleniem przyjmuje podjęte przez UE kroki na rzecz zwiększenia jej odporności cybernetycznej przez ustanowienie wspólnych ram certyfikacji bezpieczeństwa cybernetycznego, wzmocnienie unijnej agencji bezpieczeństwa cybernetycznego oraz sprawne wdrożenie dyrektywy (UE) 2016/1148 w sprawie bezpieczeństwa sieci i systemów informacyjnych(13) (dyrektywa w sprawie bezpieczeństwa sieci i informacji);

26.  uważa, że ingerowanie w wybory w innych krajach poprzez operacje cybernetyczne podważa lub narusza prawo narodu do udziału w sprawowaniu władzy we własnym kraju, bezpośrednio lub przez wybranych w wolnych wyborach przedstawicieli, które to prawo zostało zapisane w Powszechnej deklaracji praw człowieka, oraz że tego typu ingerencja ze strony innych państw stanowi naruszenie prawa międzynarodowego, nawet jeśli nie zostaną użyte siły wojskowe oraz nie ma zagrożenia dla integralności terytorialnej ani niepodległości politycznej;

27.  uważa, że zdolności w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony Unii mogłyby zostać poprawione przez lepsze wykorzystanie istniejących ram współpracy w dziedzinie obronności i współpracy wojskowej, takich jak kwatery główne wielonarodowych korpusów wysokiej gotowości i grupy bojowe UE, a także przez wzmacnianie i niepowielanie podobnych inicjatyw realizowanych w ramach NATO; uważa, że przyczyni się to do ciągłej transformacji krajowych sił zbrojnych w kierunku osiągnięcia większej interoperacyjności, trwałości, elastyczności i zdolności do rozmieszczenia;

28.  z zadowoleniem przyjmuje ustanowienie Europejskiego programu rozwoju przemysłu obronnego, mającego na celu wspieranie konkurencyjności i innowacyjności przemysłu obronnego UE, z budżetem w wysokości 500 mln EUR do 2020 r.; wzywa do jego szybkiego wdrożenia;

29.  uważa, że Europejski program rozwoju przemysłu obronnego pomoże zwiększyć konkurencyjność, wydajność i zdolności innowacyjne unijnego przemysłu obronnego, co obejmie między innymi projektowanie, tworzenie prototypów, testowanie, kwalifikowanie i certyfikację produktów obronnych, a także rozwój technologii w ramach konsorcjum z udziałem małych i średnich przedsiębiorstw i spółek o średniej kapitalizacji, ośrodków badawczych i uniwersytetów, oraz współpracę między państwami członkowskimi, a wszystkie te elementy przyczynią się do strategicznej autonomii UE i wzmocnią europejską bazę technologiczno-przemysłową sektora obronnego (EDTIB); wskazuje, że zarówno wewnętrzny, jak i zewnętrzny wymiar unijnej WPBiO może skorzystać z rozwoju jednolitego rynku obrony;

30.  z zadowoleniem przyjmuje wniosek dotyczący rozporządzenia ustanawiającego Europejski Fundusz Obronny (EDF) i znaczne środki finansowe zaproponowane przez Komisję w kolejnych WRF; apeluje o uwzględnienie wstępnych wniosków wyciągniętych z realizacji Europejskiego programu rozwoju przemysłu obronnego, projektu pilotażowego i działania przygotowawczego Unii w zakresie badań nad obronnością; podkreśla, że wyniki Europejskiego programu rozwoju przemysłu obronnego muszą zostać należycie uwzględnione, i wyraża nadzieję, że wniosek ten zostanie jak najszybciej uzgodniony w celu wzmocnienia europejskiego przemysłu obronnego i jego zdolności do współpracy z partnerami;

31.  podkreśla, że strategiczne cele UE w zakresie bezpieczeństwa i obrony można osiągnąć jedynie poprzez jak najściślejszą koordynację potrzeb i długoterminowych wymogów w zakresie budowania zdolności zarówno sił zbrojnych, jak i przemysłu obronnego w państwach członkowskich; zauważa, że zarówno plan rozwoju zdolności (CDP), jak i skoordynowany roczny przegląd w zakresie obronności (CARD) mogą w istotny sposób przyczynić się do osiągnięcia tego celu;

32.  ponownie podkreśla, że EDA powinna pełnić funkcję agencji wykonawczej na potrzeby działań Unii w ramach europejskiej polityki w zakresie zdolności i uzbrojenia w przypadkach przewidzianych w Traktacie z Lizbony; podkreśla, że wydatki administracyjne i operacyjne EDA powinny być finansowane z budżetu Unii; z zadowoleniem przyjmuje niewielkie korekty budżetu EDA, podkreślając jednak, że zwiększone obowiązki EDA – między innymi w kontekście PESCO, CARD i EDF – wymagają odpowiedniego finansowania;

33.  przypomina konieczność łatwiejszego organizowania większej liczby wspólnych szkoleń i ćwiczeń z udziałem europejskich sił zbrojnych, wspierających interoperacyjność, standaryzację i gotowość bojową w celu stawienia czoła szerokiemu spektrum zagrożeń konwencjonalnych i niekonwencjonalnych;

34.  z zadowoleniem przyjmuje podjęte ostatnio środki na rzecz wzmocnienia cywilnego wymiaru WPBiO jako zasadniczej części wspólnego podejścia UE, w szczególności rozwijania zdolności i umiejętności reagowania cywilnych misji w ramach WPBiO i koncentrowania się na zwiększaniu skuteczności w zakresie rozwiązywania problemów w miejscu krzyżowania się aspektów wewnętrznych i zewnętrznych; podkreśla, że Rada i Komisja powinny zwiększyć inwestycje w kolejnych WRF w dziedzinie zapobiegania konfliktom cywilnym, co przyczyni się do zwiększenia roli UE jako podmiotu międzynarodowego; wzywa do dostosowania struktur i procedur WPBiO, tak aby szybciej, skuteczniej i w bardziej zintegrowany sposób rozmieszczać misje i operacje cywilne i wojskowe i nimi dowodzić;

35.  wzywa UE i państwa członkowskie, aby zawsze nadawały priorytet mediacji jako pierwszemu narzędziu reagowania na wyłaniające się kryzysy oraz aby wspierały wysiłki mediacyjne innych partnerów; podkreśla konieczność aktywnego promowania przez UE pokojowych negocjacji i zapobiegania konfliktom wśród jej partnerów międzynarodowych;

Stała współpraca strukturalna

36.  z zadowoleniem przyjmuje wdrożenie PESCO jako podstawowy krok w stronę bliższej współpracy w zakresie bezpieczeństwa i obrony między państwami członkowskimi; uznaje PESCO za prawnie wiążący, długoterminowy projekt, w tym zestaw bardzo ambitnych zobowiązań, a także szereg wspólnych projektów; podkreśla potrzebę pełnej zbieżności między działaniami w ramach PESCO, innymi działaniami w ramach WPBiO, w szczególności celami określonymi w TUE, oraz działaniami NATO; uważa, że PESCO powinna być siłą napędową budowania zdolności obu organizacji;

37.  wzywa uczestniczące państwa członkowskie do przedstawienia projektów mających strategiczny wymiar europejski, stanowiących odpowiedź na stwierdzone przez UE braki w zdolnościach i wzmacniających EDTIB; wzywa państwa członkowskie uczestniczące w PESCO do wykazania większych ambicji i do pełnego uwzględnienia zakresu europejskiej wartości dodanej przy składaniu wniosków dotyczących dalszych projektów PESCO;

38.  podkreśla ścisły związek PESCO z CARD i EDF w celu wzmocnienia zdolności obronnych państw członkowskich;

39.  z zadowoleniem przyjmuje decyzję Rady ustanawiającą wspólny zestaw zasad zarządzania projektami PESCO, wyjaśniającą wiele utrzymujących się wątpliwości dotyczących szczegółów realizacji PESCO; zauważa jednak, że będą potrzebne ewentualne dodatkowe środki budżetowe na pokrycie wydatków administracyjnych Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych (ESDZ) i EDA w celu umożliwienia im pełnienia funkcji sekretariatu PESCO;

Misje i operacje w ramach WPBiO

40.  odnotowuje wkład misji i operacji WPBiO na rzecz międzynarodowego pokoju i stabilności, ale ubolewa, że wydajność tych misji nadal może być narażana na szwank przez słabości strukturalne, nierównomierny wkład ze strony państw członkowskich oraz brak dostosowania do środowiska operacyjnego; zauważa, że rozwój WPBiO wymaga przede wszystkim woli politycznej ze strony państw członkowskich, która wynika ze wspólnoty interesów i priorytetów, oraz ustanowienia struktur współpracy międzyinstytucjonalnej; jest przekonany, że długoletnia misja UE w dziedzinie WPBiO – EUFOR ALTHEA – nadal odgrywa rolę odstraszającą jako widoczny przejaw zaangażowania UE w Bośni i Hercegowinie i szerzej rozumianym regionie Bałkanów Zachodnich; uważa zatem, że konieczne jest kontynuowanie jej mandatu wykonawczego i utrzymanie obecnej liczebności sił (600 członków personelu), ponieważ obecnie bezpieczne środowisko wciąż może ulec destabilizacji w wyniku wzrostu napięć i polityki o etniczno-nacjonalistycznej narracji;

41.  ponownie potwierdza strategiczne znaczenie partnerstwa między UE i Afryką opartego na ich ścisłych więzach historycznych, kulturowych i geograficznych; podkreśla konieczność wzmocnienia tej współpracy, w tym w dziedzinie bezpieczeństwa; podkreśla zwłaszcza znaczenie procesu regionalizacji działań WPBiO w regionie Sahelu, które stanowią połączenie unijnych działań cywilnych i wojskowych w celu zwiększenia zdolności w zakresie współpracy Grupy Pięciu na rzecz Sahelu;

42.  zauważa, że sytuacja geopolityczna w Rogu Afryki jest coraz bardziej nacechowana konkurencją w świetle jej znaczenia dla światowego handlu i stabilności w regionie; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje ciągłą obecność operacji Atalanta, EUCAP Somalia i EUTM Somalia, które przyczyniają się do stabilizacji tego regionu; podkreśla jednak, że WPBiO może być tylko częścią każdego rozwiązania różnorodnych wyzwań, przed którymi stoi ten region, i zwraca uwagę na ciągłe znaczenie kompleksowego podejścia;

43.  z zadowoleniem przyjmuje także działania w ramach misji i operacji UE w regionie Sahelu – EUCAP Sahel Mali, EUCAP Sahel Niger i EUTM Mali – oraz wkład, jaki wnoszą one w stabilność regionalną, walkę z terroryzmem i handlem ludźmi oraz bezpieczeństwo lokalnej ludności;

44.  odnotowuje wyniki ostatniego sprawozdania Europejskiego Trybunału Obrachunkowego dotyczącego EUCAP Sahel Niger i EUCAP Sahel Mali, w którym odnotowano problemy związane ze szkoleniem personelu, wakatami, wskaźnikami stabilności i wyników – problemy, które mogą mieć również wpływ na inne cywilne misje; z zadowoleniem przyjmuje szybką reakcję ESDZ, która zajęła się podniesionymi kwestiami w celu zwiększenia skuteczności misji cywilnych WPBiO; z zadowoleniem przyjmuje zaangażowanie Europejskiego Trybunału Obrachunkowego w kontrolę misji i operacji w dziedzinie WPBiO oraz zachęca do opracowywania kolejnych sprawozdań specjalnych dotyczących innych misji i operacji;

45.  podkreśla nieustanny wkład operacji EUNAVFOR MED SOPHIA na rzecz szerszych wysiłków UE zmierzających do udaremnienia modelu biznesowego polegającego na przemycie ludzi i handlu ludźmi w południowym rejonie środkowej części Morza Śródziemnego oraz do zapobiegania kolejnym śmiertelnym ofiarom na morzu;

46.  z zadowoleniem przyjmuje ustanowienie i pełną operacyjność Komórki Planowania i Prowadzenia Operacji Wojskowych (MPCC) dla misji i operacji UE bez mandatu wykonawczego (misji szkoleniowych); podkreśla potrzebę szybkiego przyznania MPCC mandatu upoważniającego do planowania i prowadzenia w przyszłości wszystkich operacji wojskowych w ramach WPBiO oraz potrzebę usunięcia niektórych przeszkód dla rozmieszczania grup bojowych UE; wzywa do ściślejszej współpracy między MPCC a Komórką Planowania i Prowadzenia Operacji Cywilnych (CPCC), również w kontekście Wspólnej Komórki ds. Koordynacji Wsparcia (JSCC), aby maksymalnie zwiększyć koordynację cywilnych i wojskowych synergii oraz wymianę wiedzy fachowej w ramach bardziej zintegrowanego i kompleksowego podejścia do kryzysów i konfliktów; wzywa do wzmocnienia MPCC, aby zwiększyć jej zdolności dowodzenia i kontroli operacji wykonawczych oraz zwiększyć synergię z misjami cywilnymi;

47.  podkreśla konieczność włączania problematyki płci do unijnych działań WPBiO, biorąc pod uwagę rolę pełnioną przez kobiety podczas wojen, procesów stabilizowania sytuacji pokonfliktowych i budowania pokoju; podkreśla konieczność rozwiązania problemu przemocy na tle płciowym będącej narzędziem prowadzenia wojny w regionach objętych konfliktami; podkreśla, że kobiety dotkliwiej niż mężczyźni odczuwają negatywne skutki wojny; wzywa UE i jej międzynarodowych partnerów do aktywnego angażowania kobiet w procesy pokojowe i stabilizacyjne, a także do zajęcia się ich szczególnymi potrzebami w zakresie bezpieczeństwa;

48.  apeluje o szybkie wdrożenie inicjatywy dotyczącej budowania zdolności na rzecz bezpieczeństwa i rozwoju w celu zwiększenia skuteczności i trwałości misji i operacji w ramach WPBiO oraz w celu umożliwienia UE wzmocnienia zdolności krajów partnerskich w zakresie bezpieczeństwa i obrony;

49.  wzywa ESDZ i Radę do wzmożenia podejmowanych wysiłków w celu zwiększenia bezpieczeństwa cybernetycznego, w szczególności w przypadku misji w ramach WPBiO, m.in. przez podejmowanie działań na szczeblu UE i państw członkowskich w celu łagodzenia zagrożeń dla WPBiO, np. poprzez budowanie odporności dzięki edukacji, szkoleniom i ćwiczeniom oraz poprzez upowszechnienie edukacji w zakresie cyberobrony w UE i programów szkoleniowych w tej dziedzinie;

50.  uważa, że UE i państwa członkowskie stoją w obliczu bezprecedensowego zagrożenia w formie ataków cybernetycznych i przeprowadzanych przez podmioty państwowe, a także cyberprzestępczości i terroryzmu; jest zdania, że charakter ataków cybernetycznych sprawia, że stanowią one zagrożenie wymagające reakcji na szczeblu UE; zachęca państwa członkowskie do zapewnienia sobie wzajemnej pomocy w przypadku ataku cybernetycznego na którekolwiek z nich;

Stosunki UE–NATO

51.  podkreśla, że partnerstwo strategiczne między UE i NATO ma zasadnicze znaczenie dla rozwiązania wyzwań w dziedzinie bezpieczeństwa stojących przed UE i jej sąsiedztwem; mając na uwadze, że 22 z 28 państw członkowskich UE są również członkami NATO, podkreśla, że współpraca między UE a NATO powinna mieć charakter uzupełniający się i przebiegać w duchu poszanowania specyfiki i ról każdej z tych organizacji; podkreśla, że organizacje te zdecydowanie się różnią i ich współpraca musi odbywać się przy pełnym poszanowaniu autonomii decyzyjnej i procedur obydwu organizacji, na podstawie zasad wzajemności bez uszczerbku dla specyficznego charakteru polityki poszczególnych państw członkowskich w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony; jest przekonany, że silniejsza UE i silniejsze NATO wzmacniałyby się wzajemnie, tworząc więcej synergii i zwiększając skuteczność w odniesieniu do bezpieczeństwa i obrony wszystkich partnerów; podkreśla, że strategiczne partnerstwo UE–NATO jest równie ważne dla zmieniającej się unijnej WPBiO, jak i dla przyszłości sojuszu i dla stosunków między UE a Zjednoczonym Królestwem po brexicie;

52.  z zadowoleniem przyjmuje główne założenia nowej deklaracji UE–NATO przyjętej na szczycie NATO w Brukseli w dniu 12 lipca 2018 r. oraz podkreśla, że pomyślne wdrożenie tej wspólnej deklaracji zależy od woli politycznej wszystkich państw członkowskich w całym procesie; uznając wymierne wyniki we wdrażaniu 74 wspólnych działań, uważa, że konieczne są dalsze wysiłki na rzecz praktycznego wdrożenia już podjętych licznych zobowiązań, szczególnie w dziedzinie zwalczania zagrożeń hybrydowych, bezpieczeństwa cybernetycznego i wspólnych ćwiczeń; odnotowuje w szczególności zaangażowanie EDA we wdrażanie 30 działań;

53.  podkreśla, że wysiłki na rzecz mobilności wojskowej w UE powinny stanowić priorytet, aby przyczynić się do skutecznej realizacji misji i operacji w ramach WPBiO oraz do postawy obronnej NATO; w związku z tym zachęca obie organizacje do dalszej współpracy w zakresie mobilności wojskowej w możliwie najściślejszy sposób, w tym przez opracowywanie wspólnych wymogów w celu ułatwienia szybkiego przerzucania sił i sprzętu na terytorium Europy, z uwzględnieniem wielokierunkowych wyzwań pochodzących głównie z południa i wschodu; wzywa Komisję do wspierania tych wysiłków koniecznymi inwestycjami i, w stosownych przypadkach, prawodawstwem; podkreśla konieczność uproszczenia procedur administracyjnych dotyczących transgranicznego przemieszczania sił szybkiego reagowania na terytorium UE;

54.  podkreśla w tym kontekście komplementarność UE i NATO i potrzebę zapewnienia, aby wielonarodowe inicjatywy w zakresie rozwoju zdolności zarówno UE, jak i NATO wzajemnie się uzupełniały i wzmacniały;

55.  podkreśla znaczenie współpracy i integracji w dziedzinie cyberbezpieczeństwa nie tylko między państwami członkowskimi, kluczowymi partnerami i NATO, ale również między różnymi podmiotami społecznymi;

Partnerstwo w ramach WPBiO

56.  podkreśla, że partnerstwa i współpraca z państwami i organizacjami, które podzielają wartości UE, przyczyniają się do skuteczniejszej WPBiO; z zadowoleniem przyjmuje wkład partnerów WPBiO w bieżące misje i operacje UE przyczyniające się do poprawy pokoju, bezpieczeństwa i stabilności w regionach;

57.  uważa, że konieczne jest dalsze wzmocnienie współpracy z partnerami instytucjonalnymi, w tym ONZ, NATO, Unią Afrykańską i OBWE, a także ze strategicznymi partnerami dwustronnymi, takimi jak Stany Zjednoczone; zaleca kontynuowanie partnerstw w ramach WPBiO w dziedzinach wzmacniania odporności partnerów i reformy sektora bezpieczeństwa;

58.  podkreśla znaczenie partnerstwa UE–ONZ w rozwiązywaniu konfliktów międzynarodowych i działaniach na rzecz budowania pokoju; wzywa UE i ONZ do wzmocnienia mechanizmu wzajemnych konsultacji, tj. Komitetu Sterującego UE–ONZ ds. Zarządzania Kryzysowego, w celu wykorzystania w pełni potencjału ich partnerstwa przez wspólne łączenie legitymacji politycznej i zdolności operacyjnych;

59.  zdecydowania uważa, że po brexicie UE powinna utrzymać możliwie najściślejsze partnerstwo w dziedzinie bezpieczeństwa i obronności ze Zjednoczonym Królestwem;

Wymiar parlamentarny

60.  podkreśla nadrzędne znaczenie nadzoru parlamentarnego nad kwestiami bezpieczeństwa i obrony na szczeblu krajowym i europejskim jako elementu konstytutywnego dla dalszych postępów w tej dziedzinie polityki i w tym kontekście zachęca podmioty parlamentarne do ściślejszej współpracy, ewentualnie poszukując nowych lub ulepszonych form współpracy, aby zapewnić sprawny nadzór parlamentarny na wszystkich szczeblach; przypomina znaczenie angażowania społeczeństwa obywatelskiego i obywateli w przyszłe debaty dotyczące europejskiego bezpieczeństwa;

61.  odnotowuje, z zadowoleniem przyjmując ogólne postępy poczynione w dziedzinie WPBiO od czasu przedstawienia globalnej strategii UE, że struktury parlamentarne na szczeblu UE, które ustanowiono w czasie, gdy poziom ambicji UE i poziom aktywności w kwestiach bezpieczeństwa i obrony był raczej ograniczony, nie są już odpowiednie do zapewnienia niezbędnego nadzoru parlamentarnego nad szybko zmieniającą się dziedziną polityki wymagającą zdolności w zakresie szybkiego reagowania; w związku z tym ponawia swój wcześniejszy apel o podniesienie statusu Podkomisji Bezpieczeństwa i Obrony do pełnoprawnej komisji i zapewnienie jej niezbędnych kompetencji w celu wniesienia wkładu w kompleksowy nadzór parlamentarny nad WPBiO, w tym nad PESCO, EDA i wszelkimi innymi działaniami w ramach WPBiO, zgodnie z postanowieniami traktatów; jest zdania, że podniesienie statusu z podkomisji do komisji powinno wynikać z zastąpienia zarządzania obroną i bezpieczeństwem ad-hoc na szczeblu Komisji bardziej wyspecjalizowanym modelem, biorąc pod uwagę rosnącą złożoność działań, którymi należy zarządzać;

62.  zauważa, że kilka państw członkowskich wezwało ostatnio do utworzenia Rady Bezpieczeństwa UE i uważa, że należy dokładniej zdefiniować tę koncepcję, zanim będzie można dokonać oceny jej wartości dodanej;

63.  ponownie wzywa do ustalenia formuły posiedzeń ministrów obrony w Radzie, którym przewodniczyłaby wiceprzewodnicząca / wysoka przedstawiciel; przyznaje, że dalsza integracja europejska powinna również oznaczać bardziej demokratyczną kontrolę w drodze kontroli parlamentarnej; podkreśla zatem potrzebę wzmocnienia roli Parlamentu Europejskiego w tej dziedzinie, mianowicie poprzez pełnoprawną Komisję Bezpieczeństwa i Obrony, uzupełnioną wspólnymi posiedzeniami międzyparlamentarnymi przedstawicieli parlamentów krajowych i posłów do PE;

64.  podkreśla, że jakiekolwiek przyszłe konwencje lub konferencje międzyrządowe przygotowujące zmianę traktatów UE powinny rozważyć utworzenie sił europejskich zdolnych do skutecznego podejmowania działań obronnych na rzecz utrzymywania pokoju, zapobiegania konfliktom i wzmacniania międzynarodowego bezpieczeństwa, zgodnie z Kartą Narodów Zjednoczonych i zadaniami określonymi w art. 43 ust. 1 TUE;

o
o   o

65.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie Europejskiej, Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, sekretarzowi generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych, sekretarzowi generalnemu NATO, agencjom UE działającym w dziedzinie przestrzeni kosmicznej, bezpieczeństwa i obrony, a także parlamentom narodowym państw członkowskich.

(1) Dz.U. L 335 z 13.12.2008, s. 99.
(2) Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0513.
(3) Dz.U. C 93 z 9.3.2016, s. 144.
(4) Dz.U. C 337 z 20.9.2018, s. 11.
(5) Dz.U. C 224 z 27.6.2018, s. 18.
(6) Dz.U. C 224 z 27.6.2018, s. 50.
(7) Dz.U. C 369 z 11.10.2018, s. 36.
(8) Dz.U. C 263 z 25.7.2018, s. 125.
(9) Dz.U. C 334 z 19.9.2018, s. 253.
(10) Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0257.
(11) Dz.U. C 238 z 6.7.2018, s. 89.
(12) Dz.U. C 369 z 11.10.2018, s. 47.
(13) Dz.U. L 194 z 19.7.2016, s. 1.


Sprawozdanie roczne dotyczące praw człowieka i demokracji na świecie za rok 2017 oraz polityki Unii Europejskiej w tym zakresie
PDF 224kWORD 78k
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 12 grudnia 2018 r. w sprawie sprawozdania rocznego dotyczącego praw człowieka i demokracji na świecie za rok 2017 oraz polityki Unii Europejskiej w tym zakresie (2018/2098(INI))
P8_TA(2018)0515A8-0373/2018

Parlament Europejski,

–  uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka oraz inne traktaty i instrumenty Organizacji Narodów Zjednoczonych dotyczące praw człowieka, a w szczególności Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych (MPPOiP) i Międzynarodowy pakt praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych przyjęte 16 grudnia 1966 r. w Nowym Jorku przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych,

–  uwzględniając europejską konwencję praw człowieka,

–  uwzględniając Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej,

–  uwzględniając Konwencję ONZ o prawach dziecka,

–  uwzględniając art. 2, 3, 8, 21 i 23 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE),

–  uwzględniając art. 207 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając przyjęty przez Radę w dniu 20 lipca 2015 r. plan działania dotyczący praw człowieka i demokracji na lata 2015–2019 oraz jego przegląd śródokresowy z czerwca 2017 r.,

–  uwzględniając 17 celów zrównoważonego rozwoju ONZ oraz Agendę na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030,

–  uwzględniając Wytyczne ONZ dotyczące biznesu i praw człowieka,

–  uwzględniając wytyczne OECD dla przedsiębiorstw wielonarodowych, przyjęte w 1976 r. i zmienione w 2011 r.,

–  uwzględniając Konwencję Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej z dnia 11 maja 2011 r. (konwencja stambulska), która została podpisana przez UE w dniu 13 czerwca 2017 r.,

–  uwzględniając Konwencję ONZ w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet z dnia 18 grudnia 1979 r.,

–  uwzględniając Protokół fakultatywny do Konwencji o prawach dziecka w sprawie handlu dziećmi, dziecięcej prostytucji i dziecięcej pornografii, który wszedł w życie w dniu 18 stycznia 2002 r.

–  uwzględniając przyjęty w 2015 r. wspólny dokument roboczy Komisji i Wysokiej Przedstawiciel Unii ds. Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa pt. „Równouprawnienie płci i wzmocnienie pozycji kobiet: odmiana losu dziewcząt i kobiet w kontekście stosunków zewnętrznych UE w latach 2016–2020”, (SWD(2015)0182),

–  uwzględniając Konwencję ONZ o prawach osób niepełnosprawnych,

–  uwzględniając rezolucje Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1325 (2000), 1820 (2008), 1888 (2009), 1889 (2009), 1960 (2010), 2106 (2013), 2122 (2013) i 2242 (2015) w sprawie kobiet, pokoju i bezpieczeństwa,

–  uwzględniając rezolucje Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 2250 (2015) i 2419 (2018) w sprawie młodzieży, pokoju i bezpieczeństwa,

–  uwzględniając Konwencję ONZ w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji rasowej,

–  uwzględniając rezolucję Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1820 (2008) w sprawie kobiet, pokoju i bezpieczeństwa, która dotyczy przemocy seksualnej w kontekście zbrodni wojennych,

–  uwzględniając globalną strategię na rzecz polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Unii Europejskiej, przedstawioną przez Wysoką Przedstawiciel Unii ds. Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa oraz Wiceprzewodniczącą Komisji Federikę Mogherini w dniu 28 czerwca 2016 r., a także pierwsze sprawozdanie na temat wdrażania tej strategii pt. „Wspólna wizja, wspólne działanie: wdrażanie globalnej strategii UE”, opublikowane w 2017 r.,

–  uwzględniając konkluzje Rady z dnia 15 maja 2017 r. w sprawie ludów tubylczych,

–  uwzględniając decyzję Rady 2011/168/WPZiB z dnia 21 marca 2011 r. w sprawie Międzynarodowego Trybunału Karnego, uchylającą wspólne stanowisko 2003/444/WPZiB(1),

–  uwzględniając Deklarację praw ludów tubylczych ONZ oraz dokument końcowy z dnia 25 września 2014 r. z posiedzenia plenarnego na wysokim szczeblu Zgromadzenia Ogólnego znanego jako Światowa Konferencja w sprawie Ludów Tubylczych,

–  uwzględniając Deklarację nowojorską w sprawie uchodźców i migrantów, przyjętą przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w dniu 19 września 2016 r.,

–  uwzględniając rezolucję 69/167 Zgromadzenia Ogólnego ONZ z dnia 18 grudnia 2014 r., w której ponownie podkreślono konieczność ochrony i propagowania praw człowieka i podstawowych wolności wszystkich migrantów bez względu na status migracyjny, oraz Międzynarodową konwencję o ochronie praw wszystkich pracowników migrujących i członków ich rodzin z 1990 r.,

–  uwzględniając rezolucję Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 67/139 z dnia 20 grudnia 2012 r. powołującą otwartą grupę roboczą ds. starzenia się społeczeństwa uprawnioną do rozpatrzenia wniosków dotyczących stworzenia międzynarodowego instrumentu prawnego w celu promowania i ochrony praw i godności osób starszych,

–  uwzględniając sprawozdanie niezależnej ekspert ds. korzystania z pełni praw człowieka przez osoby w podeszłym wieku, opracowane na 33. sesję Rady Praw Człowieka ONZ w dniu 8 lipca 2016 r.,(2)

–  uwzględniając sprawozdanie otwartej grupy roboczej ONZ ds. starzenia się społeczeństwa opracowane w ramach ósmego posiedzenia roboczego grupy w dniu 28 lipca 2017 r.,(3)

–  uwzględniając deklarację ministerialną z Lizbony z 2017 r. pt. „A Sustainable Society for All Ages: Realizing the potential of living longer” [Zrównoważone społeczeństwo dla wszystkich pokoleń. Świadomość potencjału dłuższego życia] przyjętą podczas czwartej konferencji ministerialnej Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ (EKG ONZ) na temat osób starszych w dniu 22 września 2017 r.,

–  uwzględniając Europejski program w zakresie migracji z dnia 13 maja 2015 r. (COM(2015)0240) oraz komunikat Komisji z dnia 7 czerwca 2016 r. w sprawie ustanowienia nowych ram partnerstwa z państwami trzecimi w ramach Europejskiego programu w zakresie migracji (COM(2016)0385),

–  uwzględniając wytyczne tematyczne UE w sprawie praw człowieka, w tym w sprawie obrońców praw człowieka,

–  uwzględniając wytyczne UE w sprawie praw człowieka dotyczące wolności wypowiedzi w internecie i poza nim, przyjęte przez Radę w 2014 r.,

–  uwzględniając wytyczne UE w sprawie promowania przestrzegania międzynarodowego prawa humanitarnego (MPH), przyjęte w 2005 r. i zmienione w 2009 r.(4),

–  uwzględniając Wytyczne ONZ dotyczące biznesu i praw człowieka,

–  uwzględniając wytyczne UE w sprawie propagowania i ochrony praw dziecka, przyjęte w 2007 r. i zmienione w 2017 r., a także „Podręcznik UE i UNICEF-u na temat praw dziecka: Uwzględnianie praw dziecka we współpracy rozwojowej”,

–  uwzględniając wytyczne UE na rzecz promowania i ochrony wszystkich praw człowieka przysługujących lesbijkom, gejom, osobom biseksualnym, transpłciowym i interseksualnym (LGBTI), przyjęte przez Radę w 2013 r.,

–  uwzględniając zasady z Yogyakarty („Zasady i zobowiązania państw w zakresie stosowania międzynarodowego prawa praw człowieka w stosunku do orientacji seksualnej, tożsamości płciowej, ekspresji płciowej i cech płciowych”), przyjęte w listopadzie 2006 r., oraz dziesięć zasad dodatkowych do nich („10 Plus”) przyjętych w dniu 10 listopada 2017 r.,

–  uwzględniając wytyczne UE w sprawie propagowania i ochrony wolności religii lub przekonań, przyjęte przez Radę w 2013 r.,

–  uwzględniając wspólne oświadczenie Rady i przedstawicieli rządów państw członkowskich zebranych w Radzie, Parlamentu Europejskiego oraz Komisji, pt. „Nowy konsensus europejski w sprawie rozwoju – Nasz świat, nasza godność, nasza przyszłość”, przyjęte przez Radę, Parlament i Komisję w dniu 7 czerwca 2017 r.,

–  uwzględniając wytyczne UE w sprawie kary śmierci, przyjęte przez Radę w 2013 r.,

–  uwzględniając wytyczne UE w sprawie polityki UE wobec państw trzecich dotyczącej tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania, przyjęte w 2001 r. i zmienione w 2012 r.,

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 4 lipca 2018 r. pt. „W kierunku zewnętrznej strategii UE dotyczącej przeciwdziałania wczesnym i przymusowym małżeństwom – następne kroki”(5),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 4 grudnia 2017 r. w sprawie działań następczych w związku ze Strategią UE na rzecz wyeliminowania handlu ludźmi (COM(2017)0728),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 3 maja 2018 r. w sprawie ochrony migrujących dzieci(6),

–  uwzględniając Deklarację ONZ o przynależnych jednostkom, grupom i podmiotom społecznym prawie i obowiązku propagowania i ochrony powszechnie uznanych praw człowieka oraz podstawowych wolności (deklaracja o obrońcach praw człowieka) z grudnia 1998 r.,

–  uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/821 z dnia 17 maja 2017 r. ustanawiające obowiązki w zakresie należytej staranności w łańcuchu dostaw unijnych importerów cyny, tantalu i wolframu, ich rud oraz złota pochodzących z obszarów dotkniętych konfliktami i obszarów wysokiego ryzyka(7),

–  uwzględniając Konwencję nr 169 Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP) dotyczącą ludności tubylczej i plemiennej, przyjętą w dniu 27 czerwca 1989 r.,

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 4 lipca 2013 r. w sprawie wywozu broni: realizacja wspólnego stanowiska Rady 2008/944/WPZiB(8),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 10 października 2013 r. w sprawie dyskryminacji ze względu na przynależność kastową(9) oraz sporządzone przez specjalnego sprawozdawcę ONZ ds. mniejszości sprawozdanie z dnia 28 stycznia 2016 r. dotyczące mniejszości i dyskryminacji ze względu na przynależność kastową, a także wskazówki ONZ w sprawie dyskryminacji ze względu na pochodzenie,

–  uwzględniając roczne sprawozdanie UE na temat praw człowieka i demokracji na świecie w 2017 r.,

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 grudnia 2017 r. w sprawie sprawozdania rocznego dotyczącego praw człowieka i demokracji na świecie w 2016 r. oraz polityki Unii Europejskiej w tym zakresie(10), a także swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie sprawozdań rocznych za lata poprzednie,

–  uwzględniając swoje rezolucje w sprawach naruszeń praw człowieka, zasad demokracji i praworządności w 2017 r.,

–  uwzględniając przyznawaną przez siebie Nagrodę im. Sacharowa za wolność myśli, którą w 2017 r. otrzymała opozycja demokratyczna w Wenezueli: Zgromadzenie Narodowe (Julio Borges) oraz wszyscy więźniowie polityczni wymienieni przez Foro Penal Venezolano, wśród nich Leopoldo López, Antonio Ledezma, Daniel Ceballos, Yon Goicoechea, Lorent Saleh, Alfredo Ramos i Andrea González,

–  uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych)(11),

–  uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/541 z dnia 15 marca 2017 r. w sprawie zwalczania terroryzmu i zastępującą decyzję ramową Rady 2002/475/WSiSW oraz zmieniającą decyzję Rady 2005/671/WSiSW(12); uwzględniając prace Komisji Specjalnej ds. Terroryzmu (TERR), o której powstaniu Parlament Europejski postanowił w dniu 6 lipca 2017 r. i którą powołano w dniu 14 września 2017 r.,

–  uwzględniając art. 52 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych oraz opinię Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia (A8-0373/2018),

A.  mając na uwadze, że poszanowanie i propagowanie praw człowieka, demokratycznych zasad i wartości, w tym praworządności, poszanowania ludzkiej godności, zasady równości i solidarności, jak również ich niepodzielność oraz ochrona ich powszechnego charakteru stanowią fundament etyczno-prawnego dorobku UE oraz jej wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa (WPZiB), jak również wszystkich jej działań zewnętrznych; mając na uwadze, że UE powinna nadal dążyć do utrzymania pozycji światowego lidera w zakresie powszechnego propagowania i ochrony praw człowieka, w tym na szczeblu współpracy wielostronnej, zwłaszcza przez pełnienie aktywnej i konstruktywnej roli w różnych organach ONZ oraz zgodnie z Kartą Narodów Zjednoczonych, Kartą praw podstawowych Unii Europejskiej i prawem międzynarodowym, a także obowiązkami w dziedzinie praw człowieka i zobowiązaniami przyjętymi w ramach Agendy na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 i celów zrównoważonego rozwoju;

B.  mając na uwadze, że społeczeństwo obywatelskie odgrywa kluczową rolę w budowaniu i wzmacnianiu demokracji, nadzorowaniu władzy państwa oraz propagowaniu dobrych rządów, przejrzystości i rozliczalności; mając na uwadze, że istnienie organizacji społeczeństwa obywatelskiego – jako siły aktywnie działającej w społeczeństwie – ma kluczowe znaczenie; mając na uwadze, że osłabienie społeczeństwa obywatelskiego wiąże się z ograniczeniem możliwości korzystania z praw politycznych i obywatelskich, zwiększeniem korupcji, nierównością społeczną i nierównością płci oraz niskim poziomem rozwoju ludzkiego, społecznego i gospodarczego, jak również z konfliktami społecznymi; mając na uwadze, że należy zapewnić dostęp do odpowiednich zasobów, a także ich jak najskuteczniejsze wykorzystanie w celu aktywniejszego propagowania praw człowieka i demokracji w państwach trzecich, a organizacje społeczeństwa obywatelskiego nie powinny doświadczać represji mających formę rygorystycznych przepisów, ograniczeń w zakresie finansowania, restrykcyjnych procedur uzyskiwania pozwoleń i zaporowych podatków;

C.  mając na uwadze, że wiele państw na świecie mierzy się z bezkarnością i niesprawiedliwością, a także z niedostatkami w zakresie skutecznego leczenia ofiar terroryzmu, służb udzielających wsparcia ofiarom i pomocy finansowej dla ofiar terroryzmu, zwłaszcza w państwach, w których duży odsetek obywateli doświadcza terroryzmu;

D.  mając na uwadze, że w 2017 r. bardzo wiele podmiotów społeczeństwa obywatelskiego na całym świecie, m.in. adwokatów, intelektualistów, dziennikarzy, przywódców religijnych i obrońców praw człowieka, w tym działaczy na rzecz ochrony środowiska, odczuło kurczenie się przestrzeni działania społeczeństwa obywatelskiego i doświadczyło nasilonych ataków, prześladowania, nękania, arbitralnych aresztowań lub przetrzymywania, a nawet zabójstw; mając na uwadze, że unijny mechanizm na rzecz obrońców praw człowieka ProtectDefenders.eu zapewnił już skuteczną pomoc setkom działaczy, lecz staje w obliczu coraz większych potrzeb; mając na uwadze, że UE i jej państwa członkowskie powinny przeznaczyć więcej środków na zwiększanie udziału społeczeństwa obywatelskiego oraz zintensyfikować starania na rzecz ochrony i wsparcia obrońców praw człowieka;

E.  mając na uwadze, że polityka wspierania praw człowieka i demokracji powinna być uwzględniana we wszystkich innych unijnych kierunkach polityki mających wymiar zewnętrzny, takich jak polityka dotycząca rozwoju, migracji, bezpieczeństwa, zwalczania terroryzmu, praw kobiet i równości płci, rozszerzenia i handlu, w szczególności przez stosowanie warunkowości w odniesieniu do przestrzegania praw człowieka; mając na uwadze, że większa spójność między polityką wewnętrzną i zewnętrzną UE, a także między poszczególnymi strategiami polityki zewnętrznej, stanowi podstawowy wymóg udanej i skutecznej polityki UE w dziedzinie praw człowieka;

F.  mając na uwadze, że nielegalna okupacja terytorium lub jego części jest stałym naruszeniem prawa międzynarodowego, na mocy międzynarodowego prawa humanitarnego pociągającym za sobą odpowiedzialność okupanta względem ludności cywilnej;

Uwagi ogólne

1.  wyraża głębokie zaniepokojenie odwrotem od demokracji, praw człowieka i praworządności zaobserwowanym w 2017 r. na całym świecie oraz wzywa UE i jej państwa członkowskie do bezwarunkowego dążenia do uwzględniania europejskich i międzynarodowych norm w dziedzinie praw człowieka, praworządności, demokracji i praw mniejszości, których są zobowiązane przestrzegać, oraz do zapewnienia większej spójności między zewnętrznymi i wewnętrznymi politykami UE w dziedzinie praw człowieka, a także ściślejszej koordynacji między zewnętrznymi politykami państw członkowskich w takich dziedzinach jak migracja, zwalczanie terroryzmu i handel, ponieważ wpływ UE jako wiarygodnego i podmiotu międzynarodowego mającego legitymację do działania zależy w dużej mierze od jej zdolności do propagowania przestrzegania praw człowieka i demokracji, zarówno w wymiarze wewnętrznym, jak i zewnętrznym;

2.  ponownie stwierdza, że państwa ponoszą ostateczną odpowiedzialność za gwarantowanie wszystkich praw człowieka przez zawieranie i wdrażanie międzynarodowych traktatów i konwencji dotyczących praw człowieka, monitorowanie przypadków łamania praw człowieka oraz zapewnienie skutecznych środków ochrony prawnej dla ofiar; wskazuje, że pokój, bezpieczeństwo i rozwój wzajemnie się wzmacniają i zależą od zdolności do przeciwdziałania nadużyciom, zbrodniom przeciwko ludzkości, zbrodniom wojennym i ludobójstwu; przestrzega przed ograniczaniem swobody przemieszczania się, wolności zgromadzeń i wolności wypowiedzi;

3.  przypomina, że równość kobiet i mężczyzn stanowi podstawową zasadę UE i państw członkowskich, o której mowa w art. 3 ust. 3 TUE, oraz że jednym z głównych celów UE jest promowanie równouprawnienia płci, także w innych krajach świata, dzięki uwzględnianiu aspektu płci w unijnej polityce zewnętrznej;

4.  podkreśla, że UE jest zaangażowana w propagowanie równości płci i zapewnianie uwzględniania aspektu płci we wszystkich swoich działaniach, co jest obowiązkiem zapisanym w traktatach, aby równouprawnienie płci stało się kluczowym priorytetem we wszystkich wytycznych, stosunkach roboczych, strategiach politycznych i działaniach UE, w tym w działaniach zewnętrznych; wspiera wobec tego skoordynowane działania w ramach wielostronnych dialogów i działań delegatur UE, takich jak misje obserwacji wyborów; podkreśla potrzebę nasilenia prac głównej doradczyni ESDZ ds. płci prowadzonych w państwach trzecich, aby propagować pokój, bezpieczeństwo i podstawowe wolności, dzięki zapewnieniu specjalnego budżetu przeznaczonego na cele będące w zakresie jej kompetencji;

5.  uważa, że prawdziwie niezależne, pluralistyczne i dynamiczne społeczeństwo obywatelskie przyczynia się do rozwoju i stabilności, zapewnia umacnianie demokracji, w tym podziału władzy, sprawiedliwości społecznej i poszanowania praw człowieka, oraz propaguje przejrzystość, rozliczalność i dobre rządy, w szczególności w zakresie walki z korupcją i ekstremizmem; podkreśla kluczową i zasadniczą rolę, jaką obrońcy praw człowieka i organizacje pozarządowe pełnią w zakresie propagowania i wspierania stosowania praw zapisanych w głównych międzynarodowych traktatach dotyczących praw człowieka, m.in. przez prowadzenie programów edukacyjnych i upowszechnianie wiedzy o działalności organizacji międzynarodowych; podkreśla znaczenie wdrożenia wytycznych UE w sprawie obrońców praw człowieka oraz jej zdolności do podtrzymywania odpowiedniego wsparcia udzielanego obrońcom praw człowieka i organizacjom pozarządowym za pośrednictwem Europejskiego Instrumentu na rzecz Wspierania Demokracji i Praw Człowieka (EIDHR), w sytuacjach największego narażenia na ryzyko, co wymaga zwłaszcza zapewnienia zwiększenia zdolności mechanizmu ProtectDefenders.eu;

6.  przypomina o znaczeniu udzielania obrońcom praw człowieka wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych oraz o tym, że wszyscy więźniowie muszą być traktowani z poszanowaniem norm międzynarodowych; podkreśla swój niepokój w związku z bezpieczeństwem obrońców praw człowieka oraz fakt, że sprawcy muszą być doprowadzani przed oblicze wymiaru sprawiedliwości; przyjmuje z zadowoleniem konsekwentne wysiłki Europejskiego Funduszu na rzecz Demokracji w zakresie promowania demokracji oraz poszanowania podstawowych praw i wolności we wschodnim i w południowym sąsiedztwie UE; uznaje zagrożenia stojące przed obrońcami praw człowieka, w tym przed kobietami walczącymi o prawa człowieka, stojącymi w obliczu szczególnych zagrożeń i gróźb ze względu na płeć, a także przed działaczami na rzecz ochrony środowiska, oraz wzywa ESDZ i państwa członkowskie do zwrócenia na te osoby szczególnej uwagi w wytycznych UE w sprawie obrońców praw człowieka; podkreśla potrzebę silnej unijnej koordynacji współpracy z organami państw trzecich w zakresie obrońców praw człowieka i społeczeństwa obywatelskiego oraz wyraża uznanie dla indywidualnych inicjatyw państw członkowskich w ramach uzupełnienia unijnych działań;

7.  przyjmuje z zadowoleniem czynny udział UE w Radzie Praw Człowieka ONZ (UNHRC), w której była wnioskodawcą i współwnioskodawcą rezolucji, wydawała oświadczenia oraz zabierała głos w interaktywnych dialogach i debatach, oraz apeluje o organizowanie specjalnych posiedzeń dotyczących sytuacji w dziedzinie praw człowieka; uznaje zobowiązania UE do poruszania sytuacji poszczególnych państw na forum UNHRC; podkreśla znaczenie zaangażowania UE na rzecz dialogów i współpracy w dziedzinie praw człowieka na szczeblu wielostronnym; w pełni popiera działania i zaangażowanie UNHRC na rzecz obrony praw człowieka na całym świecie; wyraża uznanie dla wysiłków Biura Wysokiego Komisarza NZ ds. Praw Człowieka (OHCHR) pod przewodnictwem Zeida al-Husseina; oczekuje ścisłego dialogu i aktywnej współpracy z nowo mianowaną wysoką komisarz Michelle Bachelet; wzywa Komisję i państwa członkowskie do zwiększenia wsparcia na rzecz funkcjonowania OHCHR i specjalnych procedur;

8.  wyraża uznanie dla pracy służb Komisji ds. praw człowieka oraz ESDZ w siedzibie głównej oraz w delegaturach UE, a także dla pracy wykonywanej przez specjalnego przedstawiciela UE ds. praw człowieka Stavrosa Lambrinidisa na rzecz zwiększania skuteczności, spójności i widoczności praw człowieka w polityce zagranicznej UE, oraz przypomina swój apel, by nadać mandatowi specjalnego przedstawiciela stały charakter i zapewnić jego większą rozliczalność; przyjmuje z zadowoleniem niedawne podejście wyrażone w formie unijnej inicjatywy dotyczącej pozytywnych przykładów w dziedzinie praw człowieka, która skupia się na najlepszych praktykach stosowanych przez poszczególne kraje; po raz kolejny wzywa do przeglądu mandatu, aby zapewnić specjalnemu przedstawicielowi UE ds. praw człowieka umocowanie do działania z inicjatywy własnej, odpowiednie zasoby i możliwość publicznej wypowiedzi w celu składania sprawozdań z efektów wizyt w państwach trzecich i przedstawiania stanowisk UE w zakresie problematyki praw człowieka;

9.  przyjmuje z zadowoleniem roczne sprawozdanie UE na temat praw człowieka i demokracji na świecie w 2017 r. oraz zauważa, że w tym roku – zgodnie z wnioskami Parlamentu wyrażonymi w jego wcześniejszych sprawozdaniach – zostało ono przyjęte dużo wcześniej niż w poprzednich latach; zwraca się do Rady, aby kontynuowała swoje wysiłki na rzecz wcześniejszego sporządzania tych sprawozdań w danym roku; zachęca Radę do dopilnowania, aby przyjęcie kolejnego sprawozdania rocznego odbyło się na podstawie odpowiedniej procedury konsultacji; uważa sprawozdanie roczne za nieodzowne narzędzie służące kontroli, komunikacji i debacie na temat polityki UE w dziedzinie praw człowieka i demokracji na świecie i wzywa do jego publicznego propagowania na całym świecie;

10.  uznaje postępy poczynione w zakresie procedury sporządzania sprawozdania i jego formatu, lecz oczekuje, że Rada i Wysoka Przedstawiciel Unii ds. Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa oraz Wiceprzewodnicząca Komisji będą w jeszcze większym stopniu uwzględniać stanowiska wyrażone w stosownych rezolucjach lub zaleceniach Parlamentu, aby w ten sposób zapewnić głębszą i skuteczniejszą interakcję między instytucjami UE w kwestiach dotyczących praw człowieka;

11.  podkreśla znaczenie dokonywania przeglądu najważniejszych pozytywnych i negatywnych tendencji w celu przeprowadzania oceny skuteczności działań UE; uważa w związku z tym, że bardziej kompleksowa sprawozdawczość, w stosownych przypadkach, zwłaszcza oparta na priorytetach i wskaźnikach określonych w unijnych strategiach krajowych dotyczących praw człowieka, zachęcałaby między innymi do większej spójności we wdrażaniu zapisów o warunkowości w związku z przestrzeganiem praw człowieka oraz w ocenie i dostosowywaniu wpływu polityk UE na prawa człowieka; podkreśla potrzebę monitorowania i pełnego wdrożenia istniejących wytycznych UE;

12.  uznaje, że unijne dialogi dotyczące praw człowieka stanowią wartościowe narzędzie dyplomacji mieszanej służące propagowaniu praw człowieka i demokracji w stosunkach dwustronnych z państwami trzecimi; zauważa jednak utrzymujące się przeszkody utrudniające osiągnięcie konkretnych rezultatów za pomocą tych dialogów, takie jak częste stosowanie podwójnych standardów, i w tym kontekście wzywa do osiągnięcia bardziej jednolitego podejścia pomiędzy państwami członkowskimi; wzywa Komisję i ESDZ do poszukiwania sposobów na zwiększenie skuteczności i znaczenia dialogów dotyczących praw człowieka oraz do szybkiego reagowania i uzupełniania ich w sytuacjach, kiedy nie są one konstruktywne, przez wykorzystanie dialogu politycznego lub dyplomacji publicznej; zachęca Komisję i ESDZ do zwiększenia przejrzystości dialogów, również w drodze zwiększonego udziału podmiotów społeczeństwa obywatelskiego, oraz do stosowania jasno określonych punktów odniesienia służących ocenie pomyślnego przebiegu każdego dialogu; podkreśla, jak ważne jest, aby UE pogłębiała dialogi dotyczące praw człowieka w poszczególnych przypadkach obrońców praw człowieka narażonych na ryzyko oraz naciskała na uwolnienie uwięzionych obrońców i objęcie ochroną tych, których bezpieczeństwo jest zagrożone; radzi ponadto instytucjom UE, aby zapewniały urzędnikom i personelowi delegatur Unii na wszystkich szczeblach odpowiednie zasoby i szkolenia w zakresie praw człowieka i demokracji;

13.  ponownie stwierdza, że plan działania dotyczący praw człowieka i demokracji na lata 2015–2019 oraz jego przegląd śródokresowy z 2017 r. muszą stanowić przewodnie instrumenty dla działań w dziedzinie praw człowieka, oraz podkreśla w związku z tym konieczność uwzględnienia w planie wystarczających zasobów i wiedzy fachowej w celu należytego wdrożenia najważniejszych priorytetów UE; wzywa instytucje UE i państwa członkowskie do zapewnienia skutecznego i spójnego wdrożenia bieżącego planu działania, w tym przez rzeczywistą współpracę z organizacjami społeczeństwa obywatelskiego;

14.  wzywa UE do wzmocnienia instrumentów i polityk dotyczących rozwoju instytucjonalnego i praworządności i do uwzględnienia wzorców odpowiedzialności i walki z bezkarnością za naruszenia praw człowieka; apeluje o skuteczne przydzielenie odpowiednich zasobów, aby w większym stopniu promować prawa człowieka i demokrację;

15.  przypomina w tym kontekście o istotnym wsparciu udzielonym przez EIDHR na rzecz wdrażania unijnych ram strategicznych i planu działania dotyczącego praw człowieka i demokracji oraz wytycznych dotyczących praw człowieka i strategii krajowych, co umożliwiło UE podejmowanie bardziej strategicznych działań w tym obszarze oraz zapewniło rozliczalność, widoczność i skuteczność; zdecydowanie apeluje o uwzględnienie EIDHR jako oddzielnego i niezależnego instrumentu w architekturze wieloletnich ram finansowych na lata 2021–2027, aby nie doprowadzić do osłabienia jego wyraźnej różnorodności w ramach większego funduszu działań zewnętrznych; zdecydowanie zachęca do współpracy między unijnymi instrumentami finansowania zewnętrznego, aby unikać powielania i nakładania się działań, a także by pomóc wskazać ewentualne luki i potrzeby w zakresie finansowania;

16.  przypomina, że doświadczenia i wnioski z przejścia do demokracji w ramach polityki rozszerzenia i sąsiedztwa mogłyby w pozytywny sposób przyczynić się do wskazania najlepszych praktyk, które mogłyby zostać zastosowane do wspierania i konsolidowania innych procesów demokratyzacji na całym świecie; wyraża przekonanie, że zaktualizowana europejska polityka sąsiedztwa powinna wspierać reformy gospodarcze, społeczne i polityczne, zapewniać ochronę praw człowieka i wspierać budowanie praworządności przy jednoczesnym utrzymaniu zobowiązań UE wobec partnerów; ponownie podkreśla, że propagowanie praw człowieka i demokracji leży w interesie zarówno krajów partnerskich, jak i UE; przypomina o konieczności rozwijania stosunków międzyparlamentarnych między UE a jej partnerami w ramach szczerego dialogu opartego na wzajemnym zrozumieniu i zaufaniu, który ma przyczyniać się do skutecznego propagowania praw człowieka;

17.  podkreśla pracę swojej Podkomisji Praw Człowieka (DROI), która utrzymuje ścisłe stosunki robocze z innymi instytucjami UE, specjalnym przedstawicielem UE, ESDZ, społeczeństwem obywatelskim, w tym organizacjami pozarządowymi, i wielostronnymi instytucjami działającymi w dziedzinie praw człowieka; zauważa, że w 2017 r. Podkomisja Praw Człowieka sporządziła projekty trzech sprawozdań, które zostały przyjęte jako rezolucje podczas posiedzeń plenarnych i dotyczyły odpowiednio bezpaństwowości w Azji Południowej i Południowo-Wschodniej(13), reakcji na naruszenia praw człowieka w kontekście zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości, w tym ludobójstwa(14), oraz korupcji i praw człowieka w krajach trzecich(15);

18.  proponuje, aby w pierwszym kwartale 2019 r. została powołana wewnętrzna grupa zadaniowa w celu przeprowadzenia przeglądu procesu propagowania praw człowieka i włączania ich w główny nurt przez komisje mające mandat zewnętrzny oraz delegatury UE w relacjach z państwami trzecimi w kadencji 2014–2019; zamierza opracować zalecenia na postawie tego przeglądu służące wzmocnieniu działań parlamentarnych w dziedzinie praw człowieka w okresie kolejnej kadencji, w tym w zakresie kontroli działań ESDZ i Komisji, wewnętrznej struktury instytucjonalnej i włączania praw człowieka w główny nurt działalności swoich organów;

19.  uważa, że rolę rezolucji przyjmowanych w trybie pilnym na mocy art. 135 regulaminu można rozszerzyć w celu wzmocnienia praw człowieka i demokracji przez częstsze przeprowadzanie analiz w odpowiednim czasie, lepsze ukierunkowanie działań i większą skuteczność;

Szczególne wyzwania w dziedzinie praw człowieka

20.  wyraża poważne zaniepokojenie stopniowym kurczeniem się przestrzeni społeczeństwa obywatelskiego w 2017 r. oraz wyraża ubolewanie, że obrońcy praw człowieka, dziennikarze i organizacje pozarządowe zbyt często padają ofiarami nękania, zastraszania i przemocy, w tym zabójstw; jest zaniepokojony dalszym stosowaniem zakazów podróżowania wobec działaczy na rzecz praw człowieka, którzy pragną wziąć udział w sesjach Rady Praw Człowieka ONZ w Genewie i innych międzynarodowych instytucji, oraz zdecydowanie potępia te zakazy, wzywając stosujące je rządy do ich zniesienia; podkreśla, że niedopuszczalne jest, aby przedstawicielom społeczeństwa obywatelskiego oraz mediów uniemożliwiano udział w pracach organów międzynarodowych, i nalega, aby przestrzegano podstawowych praw człowieka i praw politycznych przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego; wyraża zaniepokojenie z powodu zatrzymania niektórych działaczy na rzecz praw człowieka po powrocie do ich kraju po wysłuchaniach w instytucjach międzynarodowych;

21.  ubolewa, że narastające ogólnoświatowe zjawisko kurczenia się przestrzeni działania społeczeństwa obywatelskiego może również występować w ugruntowanych demokracjach oraz w krajach o średnich i wysokich dochodach; apeluje do UE i państw członkowskich, by stanowiły przykład dla innych; potępia ustawodawstwo ograniczające działalność społeczeństwa obywatelskiego, w tym zamykanie organizacji pozarządowych lub zamrażanie ich aktywów; wzywa do uchylenia przepisów narzucających arbitralne lub inwazyjne wymogi dla funkcjonowania organizacji pozarządowych, w tym przepisów ograniczających finansowanie ze źródeł zewnętrznych; potępia rozpowszechnianie publicznej narracji, w której coraz częściej podważa się rolę organizacji społeczeństwa obywatelskiego; zachęca delegatury UE i przedstawicielstwa dyplomatyczne państw członkowskich do dalszego monitorowania i nagłaśniania przypadków naruszeń wolności zrzeszania się i zgromadzeń, w tym przez różne formy zakazów i ograniczeń nakładanych na organizacje społeczeństwa obywatelskiego i ich działalność lub wspieranie nieprawdziwych organizacji pozarządowych sponsorowanych przez niektóre rządy; zachęca je do dalszego aktywnego wspierania obrońców praw człowieka, poprzez – w stosownych przypadkach – systematyczne monitorowanie rozpraw sądowych, odwiedzanie zatrzymanych działaczy i wydawanie oświadczeń dotyczących indywidualnych przypadków;

22.  potępia fakt, że wolność mediów była poważnie zagrożona w 2017 r., ponieważ według corocznego wskaźnika opracowywanego przez organizację Reporterzy bez Granic ataki na prasę osiągnęły w 2017 r. rekordowy poziom; podkreśla potrzebę utrzymania zasad wolności opinii i wypowiedzi zgodnie z art. 19 Powszechnej deklaracji praw człowieka; ponownie podkreśla znaczenie wolności słowa, zarówno w internecie, jak i poza nim, jako kluczowego elementu prawidłowego funkcjonowania wspólnot demokratycznych, ponieważ sprzyja ona szerzeniu kultury pluralizmu, która wzmacnia pozycję społeczeństwa obywatelskiego i obywateli do rozliczania rządów i decydentów politycznych oraz umacnia poszanowanie praworządności; zdecydowanie potępia groźby, zastraszanie i napaści, których ofiarami padają dziennikarze, niezależne media, blogerzy i sygnaliści, a także mowę nienawiści, przepisy penalizujące zniesławienie oraz podjudzanie do przemocy, ponieważ stanowią one zagrożenie dla praworządności i wartości ucieleśnianych przez prawa człowieka; podkreśla, że w 2017 r. zatrzymano setki pokojowo nastawionych manifestantów i dziennikarzy, a wielu z nich doświadczyło złego traktowania i samowolnych zatrzymań oraz musiało zapłacić wysokie grzywny w wyniku przegranych procesów sądowych, w których nie przestrzegano minimalnych standardów proceduralnych; wzywa UE do zwiększenia wysiłków na rzecz ochrony wolności opinii i wypowiedzi we wszystkich relacjach z państwami trzecimi; podkreśla, że należy zadbać o skuteczne i systematyczne wdrażanie wytycznych UE w sprawie wolności wypowiedzi w internecie i poza nim oraz regularne monitorowanie ich wpływu;

23.  podkreśla kluczowe znaczenie wolności nauki jako prawa człowieka chronionego na mocy traktatów międzynarodowych; zdecydowanie potępia wszelkie ataki na wolność nauki, takie jak zabójstwa, wymuszone zaginięcia, przemoc, uwięzienie, przerwanie zatrudnienia, ataki na reputację i bezprawne ściganie; podkreśla wagę ataków na wolność nauki, ponieważ ma ona zasadnicze znaczenie dla budowy pluralistycznego i demokratycznego społeczeństwa;

24.  zdecydowanie potępia fakt, że tak wielu obrońców praw człowieka doświadczyło w 2017 r. szykanowania w internecie, w tym naruszeń bezpieczeństwa danych przez konfiskaty sprzętu, zdalny nadzór i wycieki danych; potępia praktykę nadzoru elektronicznego i ataki hakerów mające na celu gromadzenie informacji, które mogą być wykorzystywane w procesach sądowych lub kampaniach zniesławiających; wyraża głębokie zaniepokojenie coraz powszechniejszym stosowaniem niektórych cyfrowych technologii nadzoru podwójnego zastosowania wobec polityków, działaczy, blogerów i dziennikarzy; w związku z tym zdecydowanie wzywa instytucje UE do pilnej i skutecznej aktualizacji rozporządzenia w sprawie kontroli wywozu produktów i technologii podwójnego zastosowania;

25.  ponownie podkreśla, że niezależność sądownictwa i pełna przejrzystość systemu zarządzania wymiarem sprawiedliwości, w którym wszystkie podmioty mogą odgrywać swoją rolę w niezależny i uczciwy sposób, są podstawowymi warunkami rozwoju demokratycznego państwa i ochrony prawnej praw człowieka; zdecydowanie potępia wszelkie próby ograniczenia wolności sędziów, prokuratorów i adwokatów oraz wszelkie formy bezpośredniej i pośredniej przemocy wobec nich; wzywa UE do zwrócenia szczególnej uwagi na tę kwestię w kontekście stosunków dyplomatycznych z państwami trzecimi;

26.  przyznaje, że otwarty internet i usprawnienia technologiczne umożliwiły szybsze zgłaszanie naruszeń praw człowieka; krytycznie odnosi się podejmowanych przez niektóre rządy prób kontrolowania narzędzi służących do komunikacji masowej, w tym internetu; jest zaniepokojony częstotliwością podawania w 2017 r. nieprawdziwych informacji i stosowania dezinformacji przez podmioty państwowe i niepaństwowe, co przyczyniło się do popularyzowania narracji wymierzonych przeciwko prawom człowieka, ograniczania dostępu do darmowych, rzetelnych i bezstronnych informacji, nawoływania do przemocy, nienawiści lub dyskryminacji wobec niektórych grup lub osób oraz wpływania na wyniki wyborów, podważając w ten sposób systemy demokratyczne; w tym kontekście podkreśla potrzebę opracowania przez UE silniejszej narracji pozytywnej w zakresie praw człowieka, nieustępliwości wobec rządów sponsorujących stosowanie dezinformacji lub podważających powszechny i niepodzielny charakter praw człowieka, a także zwiększenia wysiłków na rzecz wspierania wolnych i niezależnych mediów na całym świecie; podkreśla zasadniczą rolę edukacji, kultury, wiedzy i krytycznego myślenia w zwalczaniu nieprawdziwych informacji i ich rozpowszechniania;

27.  wzywa Wysoką Przedstawiciel Unii ds. Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa oraz Wiceprzewodniczącą Komisji do wyznaczenia unijnego wysłannika ds. cybernetycznych, którego zadaniem powinna być koordynacja wysiłków dyplomatycznych UE na rzecz pogłębiania otwartego, interoperacyjnego, bezpiecznego i niezawodnego internetu w polityce zewnętrznej przy jednoczesnym poszanowaniu praw człowieka i propagowaniu norm odpowiedzialnego zachowania państwa w internecie;

28.  ponownie podkreśla, że wolność myśli, sumienia, wyznania i przekonań, w tym wolność do tego, aby wierzyć lub nie wierzyć, praktykować wybraną religię lub nie, porzucić lub zmienić religię, a także prawo do apostazji i prawo do przyjęcia postawy ateistycznej należy bezwarunkowo umacniać za sprawą dialogu międzywyznaniowego i międzykulturowego; potępia dyskryminację ze względu na myśl, sumienie, religię lub przekonania oraz prześladowanie i napaści wymierzone przeciwko wszelkim grupom etnicznym i religijnym, które miały miejsce w 2017 r.; wzywa do unikania instrumentalizacji religii w celach politycznych; wyraża ubolewanie z powodu podejmowanych przez podmioty państwowe i niepaństwowe prób ograniczenia wolności myśli, sumienia, religii i przekonań, wolności zgromadzeń oraz wolności słowa przez, między innymi, przyjmowanie i egzekwowanie przepisów dotyczących bluźnierstwa; domaga się podjęcia dalszych działań zmierzających do ochrony mniejszości religijnych, osób niewierzących i ateistów, w tym ofiar przepisów dotyczących bluźnierstwa; wzywa UE i jej państwa członkowskie do zwiększenia zaangażowania w dyskusje polityczne zmierzające do uchylenia takich przepisów, zintensyfikowania wysiłków na rzecz zwiększenia poszanowania wolności myśli, sumienia, religii i przekonań oraz propagowania dialogu międzywyznaniowego i dialogu między grupami przekonań podczas angażowania się we współpracę z państwami trzecimi; apeluje do Komisji i ESDZ o odgrywanie aktywnej roli we wspieraniu bezpiecznego i dobrowolnego powrotu osób zmuszonych do opuszczenia swoich domów z powodu prześladowania ze względu na religię lub przekonania; domaga się podjęcia konkretnych działań służących skutecznemu wdrożeniu wytycznych UE w sprawie propagowania i ochrony wolności religii lub przekonań; wspiera praktykę UE, jaką jest przewodzenie pracom nad rezolucjami w sprawie wolności myśli, sumienia, religii i przekonań prowadzonym w Radzie Praw Człowieka i Zgromadzeniu Ogólnym ONZ; popiera działania specjalnego wysłannika UE ds. promowania wolności religii lub przekonań poza UE Jána Figela;

29.  głęboko ubolewa nad faktem, że w wielu krajach na całym świecie nadal stosuje się nieludzkie i poniżające traktowanie oraz karę śmierci, i wzywa UE do wzmożenia wysiłków w celu wyeliminowania tych praktyk; uważa, że warunki osadzania w więzieniach, w tym dostępu do opieki zdrowotnej i leków, oraz stan więzień w niektórych krajach budzą poważne zaniepokojenie; z zadowoleniem przyjmuje oficjalne rozpoczęcie w dniu 18 września 2017 r. działalności sojuszu na rzecz zwalczania handlu narzędziami tortur oraz utworzenie unijnej Grupy Koordynacyjnej ds. Przeciwdziałania Torturom, której zadaniem jest monitorowanie wdrożenia tego celu; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje aktualizacje prawodawstwa UE w sprawie handlu niektórymi towarami, które mogłyby być użyte do wykonywania kary śmierci, tortur lub innego nieludzkiego traktowania lub karania; odnotowuje że w 2017 r. liczba wykonanych na całym świecie egzekucji spadła o 4 % w porównaniu z rokiem poprzednim; wzywa kraje, które jeszcze tego nie zrobiły, aby niezwłocznie wprowadziły moratorium na wykonywanie kary śmierci jako krok w kierunku jej całkowitego zniesienia; uważa, że konieczne jest zwalczanie wszelkich form tortur i złego traktowania, w tym przemocy psychicznej, stosowanych wobec osób osadzonych oraz wzmożenie wysiłków na rzecz przestrzegania prawa międzynarodowego w tej dziedzinie i zapewnienia zadośćuczynienia ofiarom;

30.  zdecydowanie potępia wszystkie haniebne zbrodnie i naruszenia praw człowieka popełniane przez podmioty państwowe i niepaństwowe, w tym wymierzone przeciw obywatelom w odwecie za pokojowe korzystanie z przysługujących im praw człowieka; jest wstrząśnięty rozmiarami popełnionych zbrodni, które obejmują morderstwa, tortury, gwałty, zniewolenie i niewolnictwo seksualne, werbunek dzieci do wojska, wymuszoną zmianę religii oraz systematyczne zabójstwa osób należących do mniejszości religijnych i etnicznych; wzywa UE i jej państwa członkowskie do przeciwdziałania zbrodniom ludobójstwa, zbrodniom przeciwko ludzkości i zbrodniom wojennym oraz do zapewnienia, by sprawcy tych zbrodni byli stawiani przed obliczem wymiaru sprawiedliwości; wzywa UE do udzielenia wsparcia organizacjom i zespołom śledczym ONZ, które gromadzą, przechowują i chronią dowody – w formacie cyfrowym lub innym – zbrodni popełnionych przez którąkolwiek ze stron tych konfliktów, w celu ułatwienia ich ścigania na szczeblu międzynarodowym; odnotowuje usuwanie przez platformy internetowe materiałów dowodowych w formie filmów dotyczących potencjalnych zbrodni wojennych w ramach działań mających na celu usuwanie treści terrorystycznych i propagandy terrorystycznej;

31.  wspiera kluczową rolę Międzynarodowego Trybunału Karnego (MTK) w sprawach, w których zainteresowane państwa nie są w stanie lub nie chcą wykonywać swojej jurysdykcji; wzywa UE i jej państwa członkowskie do zapewnienia dyplomatycznego i finansowego wsparcia MTK; wzywa UE i jej państwa członkowskie, aby zachęcały wszystkie państwa członkowskie ONZ do ratyfikacji i stosowania Rzymskiego Statutu Międzynarodowego Trybunału Karnego, i wyraża zaniepokojenie wobec wypowiadania statutu rzymskiego i gróźb jego wypowiedzenia; wzywa również wszystkich sygnatariuszy statutu rzymskiego do koordynowania działań i współpracy z MTK; wzywa wszystkie państwa członkowskie do ratyfikowania zmian z Kampali, które dotyczą zbrodni agresji, i do dodania „masowych aktów okrucieństwa” do wykazu zbrodni podlegających kompetencji UE; ponownie podkreśla znaczenie innych kluczowych mechanizmów, których celem jest położenie kresu bezkarności, w tym stosowania jurysdykcji uniwersalnej, i wzywa państwa członkowskie do przyjęcia niezbędnego ustawodawstwa; w tym kontekście przypomina, że prawa ofiar muszą stanowić podstawę wszelkich działań; ponawia swój apel do Wysokiej Przedstawiciel Unii ds. Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa oraz Wiceprzewodniczącej Komisji o wyznaczenie specjalnego przedstawiciela UE ds. międzynarodowego prawa humanitarnego i międzynarodowego wymiaru sprawiedliwości oraz powierzenie mu mandatu w zakresie propagowania, włączania w główny nurt i reprezentowania unijnego zobowiązania do walki z bezkarnością;

32.  z zadowoleniem przyjmuje wysiłki UE związane ze wspieraniem Bezstronnego i Niezależnego Międzynarodowego Mechanizmu na rzecz Syrii utworzonego przez ONZ w celu ścigania poważnych przestępstw; podkreśla potrzebę utworzenia podobnego niezależnego mechanizmu w innych państwach; wzywa UE i państwa członkowskie, które jeszcze tego nie zrobiły, do wniesienia wkładu finansowego na rzecz Bezstronnego i Niezależnego Międzynarodowego Mechanizmu na rzecz Syrii;

33.  ponownie podkreśla, że państwa mogą stawiać inne państwa przed Międzynarodowym Trybunałem Sprawiedliwości za naruszenia traktatów międzynarodowych, w tym Konwencji w sprawie zakazu stosowania tortur, w celu uznania odpowiedzialności państwa jako pośredniego środka służącego sądowemu stwierdzeniu indywidualnej odpowiedzialności karnej na późniejszym etapie;

34.  wyraża głębokie ubolewanie z powodu nieprzestrzegania międzynarodowego prawa humanitarnego oraz zdecydowanie potępia napaści ze skutkiem śmiertelnym, do których w 2017 r. dochodziło z tak alarmującą częstotliwością w konfliktach zbrojnych na całym świecie i których celem były szpitale, szkoły i inne obiekty cywilne; uważa, że międzynarodowemu potępieniu tych napaści muszą towarzyszyć niezależne dochodzenia i rzeczywiste pociąganie ich sprawców do odpowiedzialności; wyraża uznanie dla pracy wykonywanej przez pracowników pomocy humanitarnej; wzywa państwa członkowskie, instytucje UE i Wysoką Przedstawiciel Unii ds. Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa oraz Wiceprzewodniczącą Komisji do dopilnowania, aby polityki i działania UE dotyczące międzynarodowego prawa humanitarnego były opracowywane w sposób spójny i skuteczny, oraz do wykorzystywania wszystkich instrumentów będących w ich dyspozycji do zajęcia się tą kwestią; stwierdza, że UE i jej państwa członkowskie powinny były udostępnić bardziej szczegółową sprawozdawczość dotyczącą wdrażania wytycznych w sprawie promowania przestrzegania międzynarodowego prawa humanitarnego w konkretnych sytuacjach konfliktowych, w tym zwłaszcza unijne roczne sprawozdanie na temat praw człowieka i demokracji; apeluje do społeczności międzynarodowej, by ustanowiła instrumenty minimalizujące luki w odniesieniu do ostrzegania i reagowania, takiego rodzaju jak system wczesnego ostrzegania UE, tak aby zapobiegać powstawaniu, odradzaniu się i eskalacji gwałtownych konfliktów; wzywa UE i jej państwa członkowskie do zwiększenia wsparcia finansowego przeznaczonego na pomoc humanitarną i pomoc rozwojową; zauważa obniżenie o 2,4 % oficjalnej pomocy rozwojowej w 2017 r. w stosunku do 2016 r. oraz odnotowuje fakt, że poziom oficjalnej pomocy rozwojowej nie osiąga celu wynoszącego 0,7 % DNB;

35.  przypomina o swojej rezolucji z dnia 27 lutego 2014 r. w sprawie stosowania uzbrojonych dronów(16); wyraża poważne zaniepokojenie stosowaniem uzbrojonych dronów poza międzynarodowymi ramami prawnymi; ponownie wzywa UE do pilnego opracowania prawnie wiążących ram dotyczących wykorzystywania uzbrojonych dronów, aby zagwarantować, że państwa członkowskie, zgodnie z ich prawnymi zobowiązaniami, nie popełniają bezprawnych celowych zabójstw lub nie ułatwiają popełniania takich zabójstw przez inne kraje; zwraca się do Komisji o odpowiednie informowanie Parlamentu na temat wykorzystywania funduszy UE na wszelkie projekty badawczo-rozwojowe związane z konstrukcją dronów; zwraca się o przeprowadzenie ocen wpływu na prawa człowieka w odniesieniu do dalszych projektów rozwoju dronów;

36.  apeluje do Wysokiej Przedstawiciel Unii ds. Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa oraz Wiceprzewodniczącej Komisji i państw członkowskich o rozszerzenie unijnego systemu środków ograniczających, aby uwzględnić w nim unijny system sankcji za naruszenia praw człowieka, w ramach którego decyzje o nałożeniu sankcji w ramach WPZiB mogłyby być motywowane poważnymi naruszeniami praw człowieka, na wzór ustawy Magnickiego;

37.  wzywa Wysoką Przedstawiciel Unii ds. Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa oraz Wiceprzewodniczącą Komisji i państwa członkowskie do działania na rzecz międzynarodowego zakazu stosowania systemów broni, w przypadku których brak jest kontroli nad wykorzystaniem ich siły rażenia, jak wnioskował o to wielokrotnie Parlament oraz – w ramach przygotowań do stosownych posiedzeń na szczeblu ONZ – do pilnego opracowania i przyjęcia wspólnego stanowiska w sprawie autonomicznych systemów broni, a także do zajmowania jednolitego stanowiska na odpowiednich forach i do podejmowania stosownych działań;

38.  podkreśla, że korupcja osłabia praworządność, demokrację i konkurencyjność gospodarek oraz naraża na szwank prawa człowieka; podkreśla potrzebę wspierania obrońców praw człowieka oraz sygnalistów występujących przeciwko korupcji; apeluje o wprowadzenie usprawnień w mechanizmach i praktykach antykorupcyjnych, takich jak nakładanie sankcji na te osoby i kraje, które popełniają poważne przestępstwa korupcyjne; wzywa ESDZ i Komisję do opracowania wspólnych programów na rzecz praw człowieka i walki z korupcją, w szczególności inicjatyw na rzecz zwiększenia przejrzystości, zwalczania bezkarności, wzmocnienia agencji antykorupcyjnych, jak również zwiększenia przejrzystości i identyfikowalności w odniesieniu do stosowania funduszy europejskich; wzywa Komisję, by wynegocjowała przepisy dotyczące walki z korupcją w przyszłych umowach handlowych; przypomina o zaleceniach dotyczących korupcji i praw człowieka wydanych w swojej rezolucji z dnia 13 września 2017 r. w sprawie korupcji i praw człowieka w krajach trzecich(17) oraz wzywa instytucje UE i państwa członkowskie do podjęcia działań następczych;

39.  wyraża zaniepokojenie z powodu aktów dewastacji, bezprawnej grabieży i wandalizmu obiektów dziedzictwa kulturowego i zdecydowanie popiera inicjatywy dotyczące ustalania faktów oraz ochrony i ratowania dziedzictwa;

40.  podkreśla znaczenie wolnych i uczciwych wyborów dla procesów demokratycznych i wyraża zaniepokojenie z powodu rosnącej liczby wyborów przeprowadzanych z naruszeniem prawa na całym świecie; przypomina, że niezależne media i różnorodność opinii mają zasadnicze znaczenie dla przeprowadzenia wolnych i uczciwych wyborów; wzywa UE do nieuznawania wyników sfingowanych lub sfałszowanych wyborów oraz do wykorzystywania wszelkich dostępnych jej narzędzi dyplomatycznych, gospodarczych i politycznych do podtrzymywania wiarygodności wyborów na świecie i wywierania nacisku na państwa, aby spełniały kryteria wolnych i uczciwych wyborów; uważa, że wsparcie, którego UE udziela procesom wyborczym i demokracji na całym świecie – za sprawą jej misji obserwacyjnych podczas wyborów i późniejszych działań następczych, pomocy w organizacji wyborów, a zwłaszcza aktywnej roli odgrywanej przez Parlament w tym zakresie – ma ogromne znaczenie; podkreśla znaczenie obserwacji wyborów w kontekście pokojowego przechodzenia do demokracji, wzmacniania praworządności, politycznego pluralizmu i zwiększania udziału kobiet w procesie wyborczym, jak również w kontekście przejrzystości i poszanowania praw człowieka; przypomina o znaczeniu angażowania organizacji społeczeństwa obywatelskiego w proces obserwacji wyborów i wdrażania zaleceń wydanych przez misje obserwacji wyborów; uważa, że ingerencja w wybory przeprowadzane w innych państwach za pomocą operacji cybernetycznych narusza prawo społeczeństwa do wolnego wyboru swoich przedstawicieli;

41.  przyjmuje z zadowoleniem podpisanie przez UE konwencji stambulskiej oraz podkreśla konieczność przeciwdziałania i zwalczania wszelkimi sposobami przemocy wobec kobiet, w tym przemocy domowej; wzywa państwa członkowskie, które jeszcze tego nie zrobiły, aby jak najszybciej ratyfikowały i wdrożyły tę konwencję; popiera w związku z tym wspólną inicjatywę UE i ONZ „Spotlight”; wzywa kraje do zaostrzenia ich przepisów w celu eliminowania na możliwie najwcześniejszym etapie przemocy ze względu na płeć, okaleczania narządów płciowych kobiet i przemocy seksualnej; przypomina, że przemoc wobec kobiet jest mocno związana z nierównością płci, a w związku z tym wymaga kompleksowego podejścia, a także podkreśla znaczenie usług socjalnych i ochrony; podkreśla, że w celu wypracowania skutecznego ustawodawstwa i strategii zwalczania przemocy uwarunkowanej płcią niezbędne są wiarygodne dane statystyczne dotyczące rozpowszechnienia, przyczyn i skutków wszystkich rodzajów przemocy wobec kobiet; w tym kontekście wzywa UE do wspomagania państw w poprawie gromadzenia danych w tej dziedzinie i wypełnienia międzynarodowych zobowiązań prawnych; apeluje do UE o współpracę z innymi państwami w celu zwiększenia finansowania i programowania w zakresie reagowania na przemoc seksualną i uwarunkowaną płcią oraz zapobiegania jej na całym świecie; potępia wszelkie formy przemocy fizycznej, seksualnej i psychologicznej oraz wykorzystywanie, masowe gwałty, handel ludźmi i naruszenia praw reprodukcyjnych i seksualnych kobiet; podkreśla, że wszystkim kobietom należy zagwarantować odpowiednią, przystępną cenowo opiekę zdrowotną i powszechne poszanowanie praw reprodukcyjnych i seksualnych i dostęp do tych praw oraz edukację, a także że wszystkie kobiety powinny mieć możliwość swobodnego, odpowiedzialnego podejmowania decyzji dotyczących ich zdrowia, ciała oraz praw seksualnych i reprodukcyjnych; podkreśla, że edukacja jest kluczowym narzędziem do walki z dyskryminacją i przemocą wobec kobiet i dzieci; potępia przywrócenie zasady globalnego knebla;

42.  podkreśla, że UE powinna kontynuować zobowiązanie do pełnego wdrożenia obowiązków i zobowiązań w zakresie praw kobiet przewidzianych w Konwencji w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet, pekińskiej platformie działania i programie działania Międzynarodowej Konferencji na rzecz Ludności i Rozwoju oraz zapewnić poszanowanie wyników ich konferencji przeglądowych;

43.  przypomina, że w sierpniu 2017 r. opublikowano pierwsze roczne sprawozdanie z realizacji unijnego planu działania w sprawie równości płci na lata 2016–2020 (GAP II) dotyczące roku 2016, w którym podkreślono szereg pozytywnych tendencji w kierunku zmiany życia dziewcząt i kobiet przez zapewnienie im nietykalności fizycznej i psychicznej, promowanie ich praw ekonomicznych i społecznych oraz wzmacnianie ich głosu i uczestnictwa; uważa, że UE powinna nadal uwzględniać wsparcie dla kobiet w operacjach w ramach wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony (WPBiO), zapobieganiu konfliktom i odbudowie pokonfliktowej; ponownie podkreśla znaczenie rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1325 (2000) z dnia 31 października 2000 r. w sprawie kobiet, pokoju i bezpieczeństwa; podkreśla, że większe zaangażowanie sektora publicznego i prywatnego ma kluczowe znaczenie dla podtrzymywania praw kobiet i ich uczestnictwa w instytucjach publicznych i prywatnych, kształtowaniu polityki, życiu gospodarczym i procesach pokojowych; podkreśla, że biznes ma ważną rolę do odegrania we wzmacnianiu praw kobiet; wzywa Komisję, aby objęła czołową rolę w zwalczaniu wykorzystywania seksualnego i nadużyć w sektorach pomocy humanitarnej i rozwojowej, ponieważ te sektory powinny wyznaczać najwyższe standardy odpowiedzialności i rozliczalności za wykonywaną pracę; podkreśla znaczenie dokonania przeglądu i wzmocnienia procedur ochrony i zasad zaangażowania;

44.  wzywa ESDZ, aby zadbała o uwzględnienie wyników 62. sesji Komisji ds. Statusu Kobiet w swojej polityce i aby wyniki te nadały nowy impuls w osiąganiu równości płci i wzmacnianiu pozycji kobiet i dziewcząt na obszarach wiejskich;

45.  podkreśla znaczenie ułatwiania kobietom i dziewczętom dostępu do kształcenia i szkoleń w dziedzinach STEM, a także w dziedzinach humanistycznych, ze szczególnym naciskiem na rozwój ich talentów i kompetencji i zwiększanie ich udziału w sektorach STEM;

46.  wzywa Komisję do zbadania sposobów i środków umożliwiających UE jednostronne przystąpienie do Konwencji ONZ o prawach dziecka, z uwagi na fakt, że wszystkie państwa członkowskie ratyfikowały konwencję, a pierwotne i wtórne prawo UE zawiera istotne przepisy dotyczące ochrony praw dziecka; wzywa państwa, które wciąż nie ratyfikowały Konwencji ONZ o prawach dziecka, do pilnej ratyfikacji tego dokumentu; przyjmuje z zadowoleniem przyjęcie zmienionych wytycznych UE w sprawie promowania i ochrony praw dziecka i podkreśla, że konieczne jest docieranie do wszystkich dzieci, w tym tych najbardziej marginalizowanych i znajdujących się w trudnej sytuacji; podkreśla fakt, że dzieci często narażone są na szczególne formy naruszeń ich praw, czego przykładami są wczesne małżeństwa, dziecięca prostytucja, wykorzystywanie dzieci jako żołnierzy, okaleczanie narządów płciowych, praca dzieci czy handel dziećmi, zwłaszcza podczas kryzysów humanitarnych i konfliktów zbrojnych, oraz w związku z tym wymagają większej ochrony; wzywa UE do współpracy z państwami trzecimi w celu położenia kresu wczesnym i przymusowym małżeństwom dzieci przez ustanowienie minimalnego wieku 18 lat uprawniającego do zawarcia związku małżeńskiego, wymaganie weryfikacji wieku oraz pełnej i dobrowolnej zgody obu małżonków, wprowadzenie obowiązkowych rejestrów związków małżeńskich i zapewnienie przestrzegania przedmiotowych przepisów; podkreśla konieczność zintensyfikowania działań UE w zakresie ochrony dzieci, w szczególności nieletnich pozbawionych opieki, oraz zwrócenia szczególnej uwagi na kształcenie i wsparcie psychologiczno-społeczne; wzywa do odpowiedniego wdrożenia wytycznych dotyczących ochrony szkół i uniwersytetów przed wykorzystaniem do celów wojskowych podczas konfliktów zbrojnych; wzywa do pilnego rozwiązania kwestii dzieci będących bezpaństwowcami na terenie UE i poza nią, w szczególności dzieci, które urodziły się poza krajem pochodzenia rodziców, a także dzieci migrujących, zgodnie z prawem międzynarodowym; wzywa UE i jej państwa członkowskie do opracowania planu działania, aby położyć kres zatrzymywaniu dzieci ze względu na ich status migrantów zgodnie z Deklaracją nowojorską w sprawie uchodźców i migrantów; przypomina o prawie do szczególnej ochrony wynikającej z nadrzędnego interesu dziecka;

47.  apeluje do UE i jej państw członkowskich o zapewnienie pełnej przejrzystości i monitorowania w odniesieniu do funduszy przyznawanych państwom trzecim na potrzeby współpracy w dziedzinie migracji oraz o zagwarantowanie, by taka współpraca nie przynosiła bezpośrednich ani pośrednich korzyści służbom bezpieczeństwa, policji i systemom wymiaru sprawiedliwości biorącym udział w naruszeniach praw człowieka w tym względzie; podkreśla możliwość oddzielenia współpracy na rzecz rozwoju od współpracy w zakresie readmisji i zarządzania migracją; wyraża zaniepokojenie z powodu możliwej instrumentalizacji polityki zagranicznej UE jako „zarządzania migracją” i podkreśla, że wszystkie próby współpracy z państwami trzecimi, w tym z krajami pochodzenia i tranzytu, w dziedzinie migracji muszą iść w parze z działaniami na rzecz poprawy warunków w zakresie praw człowieka w tych państwach i przestrzegania międzynarodowych praw człowieka i prawa uchodźczego; wyraża głębokie zaniepokojenie dużą liczbą uchodźców, migrantów i osób wewnętrznie przesiedlonych, które doznają poważnych naruszeń praw człowieka jako ofiary konfliktów, prześladowań, upadku państwowości oraz sieci handlu ludźmi i przemytu ludzi, a także solidaryzuje się z tymi osobami; podkreśla pilną potrzebę zajęcia się podstawowymi przyczynami przepływów migracyjnych, a tym samym podjęcia kwestii zewnętrznego wymiaru zjawiska migracji, w tym dzięki znalezieniu trwałych rozwiązań konfliktów oraz niedostatecznego rozwoju gospodarczego w sąsiedztwie UE i na całym świecie w drodze rozwoju współpracy i partnerstw z zainteresowanymi państwami trzecimi, które są zgodne z prawem międzynarodowym, zapewniają poszanowanie praw człowieka i podtrzymują wiarygodność UE zarówno na jej terenie, jak i poza nim; wzywa UE i jej państwa członkowskie do zapewniania pomocy humanitarnej w dziedzinie kształcenia, mieszkalnictwa, zdrowia oraz w innych obszarach, w których migranci i uchodźcy potrzebują wsparcia, oraz do właściwego wdrażania polityki w zakresie powrotów; przypomina, że istotne jest, aby UE zachęcała te państwa do przystąpienia do protokołu przeciwko przemytowi migrantów drogą lądową, morską i powietrzną; odnotowuje, że według ONZ w 2017 r. ok. 258 mln osób żyło w kraju niebędącym krajem, w którym się urodziły; wzywa Komisję do dalszego priorytetowego traktowania ochrony i propagowania praw migrantów i uchodźców w realizowanych przez nią politykach; zdecydowanie podkreśla konieczność opracowania i lepszego wdrażania ram ochrony migrantów i uchodźców, zwłaszcza przez stworzenie bezpiecznych i legalnych szlaków migracyjnych i wydawanie wiz humanitarnych; wzywa Parlament Europejski do sprawowania nadzoru nad porozumieniami w sprawie migracji; ubolewa z powodu wszelkich prób ograniczania, bagatelizowania lub nawet kryminalizacji pomocy humanitarnej i podkreśla potrzebę zwiększenia zdolności w zakresie poszukiwania i ratowania osób, którym grozi niebezpieczeństwo na morzu i na lądzie, w celu spełnienia podstawowych zobowiązań na mocy prawa międzynarodowego; podkreśla, że liczba osób zamieszkujących państwa członkowskie UE i posiadających obywatelstwo państwa trzeciego w dniu 1 stycznia 2017 r. wynosiła 21,6 mln, co stanowi 4,2 % populacji UE-28; wzywa państwa członkowskie do podjęcia poważnego dialogu w celu wypracowania wspólnego, integracyjnego zrozumienia, wspólnych obowiązków i jednolitego celu w zakresie migracji; przyjmuje z zadowoleniem inicjatywę ONZ w zakresie globalnego porozumienia w sprawie bezpiecznej, uporządkowanej i legalnej migracji oraz opracowane przez UNHCR globalne porozumienie w sprawie uchodźców, a także przypisanie kluczowej roli prawom człowieka w tych porozumieniach;

48.  ubolewa nad utrzymującym się zjawiskiem handlu ludźmi; podkreśla fakt, że handel ludźmi powoduje utowarowienie ludzi i stanowi jedną z najgorszych form naruszeń praw człowieka; w związku z tym podkreśla znaczenie spójnego podejścia polityki UE w jej wymiarze wewnętrznym i zewnętrznym do kwestii zwalczania handlu ludźmi na wszystkich szczeblach; wzywa UE i jej państwa członkowskie do zacieśnienia współpracy z państwami trzecimi w celu prowadzenia dochodzeń dotyczących wszystkich etapów handlu ludźmi, w tym wszelkich form wykorzystywania osób (zwłaszcza kobiet i dzieci), takich jak handel narządami, praca przymusowa i wykorzystywanie seksualne, i do współpracy z ONZ i społeczeństwem obywatelskim w terenie; wzywa do ustalenia jasnych zasad i instrumentów prawnych dotyczących naruszeń praw człowieka w odniesieniu do macierzyństwa zastępczego; wyraża głębokie zaniepokojenie skrajną podatnością migrantów i uchodźców, w szczególności kobiet i dzieci, na wykorzystanie, przemyt i handel ludźmi, w tym w hotspotach utworzonych na potrzeby migracji; podkreśla potrzebę wspierania polityki skoncentrowanej na ofiarach, zapobiegania tego typu działalności przestępczej i jej ograniczania oraz eliminowania zysków pochodzących z handlu ludźmi;

49.  zachęca wszystkie kraje, w tym państwa członkowskie i UE, do angażowania się w negocjacje mające na celu przyjęcie prawnie wiążącego międzynarodowego instrumentu w zakresie praw człowieka, przeznaczonego dla korporacji transnarodowych i innych przedsiębiorstw, przez aktywny udział w międzyrządowej grupie roboczej o nieograniczonym składzie utworzonej w ramach ONZ; ponownie podkreśla konieczność szybkiego wdrożenia Wytycznych ONZ dotyczących biznesu i praw człowieka, zwłaszcza w odniesieniu do trzeciego filaru dotyczącego dostępu do środków odwoławczych; uznaje ogromne znaczenie inicjatywy Global Compact oraz krajowych planów działania w zakresie biznesu i praw człowieka; podkreśla znaczenie planu działania UE w zakresie biznesu i praw człowieka oraz wzywa Komisję do przyspieszenia prac nad jego opracowaniem, aby osiągnąć pełne wdrożenie Wytycznych ONZ dotyczących biznesu i praw człowieka; zachęca wszystkie przedsiębiorstwa, w tym przedsiębiorstwa mające siedzibę w UE, do dochowywania należytej staranności i potwierdza znaczenie propagowania społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw oraz znaczenie europejskich przedsiębiorstw odgrywających czołową rolę w promowaniu międzynarodowych standardów dotyczących działalności gospodarczej i praw człowieka; wzywa wszystkie kraje do szybkiego i skutecznego wdrożenia Wytycznych ONZ dotyczących biznesu i praw człowieka oraz do zagwarantowania, by przedsiębiorstwa w ich jurysdykcjach działały zgodnie z normami w dziedzinie praw człowieka i społecznymi normami pracy; zachęca wszystkie kraje do rozwiązania problemu przedsiębiorstw, które wykorzystują surowce lub inne towary pochodzące z obszarów ogarniętych konfliktami; ponawia swój apel o włączanie zasad dotyczących odpowiedzialności biznesu za naruszenia praw człowieka do umów zawieranych przez UE z państwami trzecimi; podkreśla, że ofiarom naruszeń praw człowieka związanych z działalnością przedsiębiorstw należy zagwarantować odpowiedni i skuteczny dostęp do środków odwoławczych; zwraca uwagę na pilną potrzebę zajęcia się przypadkami naruszeń praw człowieka i korupcji ze strony przedsiębiorstw, oraz zapewnienia, by przedsiębiorstwa ponosiły odpowiedzialność; wyraża ubolewanie, że Komisja nie podjęła działań zgodnie z apelami zawartymi w rezolucji Parlamentu z dnia 25 października 2016 r. w sprawie odpowiedzialności przedsiębiorstw za poważne naruszenia praw człowieka w państwach trzecich(18); apeluje o przyjęcie wiążących środków dla sektora przemysłu w celu wyeliminowania pracy dzieci i zapobiegania naruszeniom praw człowieka; wzywa Komisję do ustanowienia międzyinstytucjonalnej grupy zadaniowej ds. działalności gospodarczej i praw człowieka oraz do zbadania inicjatywy na szczeblu unijnym dotyczącej obowiązku dochowania należytej staranności;

50.  przypomina, że UE zobowiązała się do umieszczania praw człowieka i demokracji w centrum swoich stosunków z państwami trzecimi; podkreśla w związku z tym, że propagowanie praw człowieka i zasad demokratycznych, w tym stosowanie zapisów o warunkowości w odniesieniu do przestrzegania praw człowieka w umowach międzynarodowych, musi być wspierane w ramach wszystkich strategii politycznych UE o wymiarze zewnętrznym, w tym w polityce handlowej; podkreśla rolę, jaką mogą odegrać stosunki handlowe w pobudzaniu wzrostu krajów rozwijających się i utrzymaniu ich rynków lokalnych; wskazuje, że wspieranie systemów demokratycznych i dążenia społeczeństw do wolności w dalszym ciągu powinno wyznaczać kierunek dla interesów gospodarczych UE; przypomina o zobowiązaniu w zakresie polityki spójności na rzecz rozwoju i podkreśla znaczenie włączenia praw człowieka do polityki handlowej i rozwojowej na wszystkich etapach; wzywa UE do zapewnienia, aby towary znajdujące się w obiegu na jej terenie na podstawie programów etycznej certyfikacji były wytwarzane bez udziału pracowników przymusowych lub dzieci; wzywa do stworzenia specjalnego instrumentu służącego do monitorowania i wzmocnienia polityki równości płci w umowach handlowych; przyjmuje z zadowoleniem unijne programy, projekty i finansowanie w państwach trzecich oraz podkreśla potrzebę oceny jakichkolwiek naruszeń oraz zapobiegania takim naruszeniom przez utworzenie mechanizmu składania skarg dla poszczególnych osób i grup osób;

51.  uznaje systemy handlu zrównoważonego rozwoju i dobrych rządów (GSP Plus) za jedne z głównych unijnych instrumentów polityki handlowej w zakresie promowania demokracji, praw człowieka, zrównoważonego rozwoju i norm środowiskowych wśród państw trzecich; wzywa Komisję do dokonania przeglądu i lepszego monitorowania programów GSP Plus w celu zapewnienia, by państwa beneficjenci przestrzegały standardów praw człowieka; podkreśla, że w ramach systemu GSP Plus poddanego przeglądowi Komisja powinna dążyć do zwiększenia przejrzystości i rozliczalności tego mechanizmu przez ustanowienie jasnych procedur znaczącego i zwiększonego uczestnictwa organizacji społeczeństwa obywatelskiego i przeprowadzanie ocen oddziaływania na prawa człowieka przed przyznaniem preferencji handlowych i w trakcie ich wdrażania; wzywa do ewentualnego umieszczenia Rzymskiego Statutu Międzynarodowego Trybunału Karnego na liście konwencji wymaganych do uzyskania statusu GSP Plus; wzywa Komisję do dalszego finansowania inicjatyw społeczeństwa obywatelskiego, które monitorują wdrażanie tego systemu; podkreśla znaczenie ustanowienia form współpracy na rzecz wspomagania rozwoju społeczno-gospodarczego państw trzecich ze zwróceniem szczególnej uwagi na potrzeby ich mieszkańców;

52.  wzywa wszystkie państwa członkowskie do ścisłego przestrzegania Kodeksu postępowania UE w sprawie wywozu uzbrojenia, a w szczególności do zaprzestania wszelkich transferów broni, sprzętu do inwigilacji i materiałów wywiadowczych, które mogą być wykorzystane przez rządy w atakach na prawa człowieka i na ludność cywilną; wskazuje, że światowy handel bronią i materiałami wojennymi przyczynia się do ich wykorzystania w licznych konfliktach w państwach trzecich; zauważa, że państwa członkowskie UE należą do czołówki największych eksporterów broni na świecie, i uważa za konieczne, by egzekwować i wzmacniać międzynarodowe normy w dziedzinie sprzedaży broni na szczeblu ogólnoświatowym;

53.  zdecydowanie potępia wszystkie formy dyskryminacji, w tym dyskryminacji ze względu na rasę, religię, kastę lub podobne systemy dziedziczonego statusu, orientację seksualną i tożsamość płciową, niepełnosprawność lub wszelki inny status; wyraża zaniepokojenie wieloma przejawami rasizmu, ksenofobii i innych form nietolerancji oraz brakiem reprezentacji politycznej dla grup najbardziej wrażliwych, takich jak mniejszości etniczne, językowe czy religijne, osoby z niepełnosprawnościami, społeczność LBGTI, kobiety i dzieci; wzywa UE do wzmożenia wysiłków podejmowanych przez nią na rzecz wyeliminowania wszystkich bez wyjątku form dyskryminacji oraz zwiększania świadomości, szerzenia kultury tolerancji i włączenia społecznego, a także specjalnej ochrony grup najbardziej wrażliwych za pomocą praw człowieka i dialogów politycznych, pracy delegatur Unii i dyplomacji publicznej; wzywa wszystkie kraje do dopilnowania, aby ich odpowiednie instytucje zapewniały skuteczną ochronę prawną w ramach swoich jurysdykcji; podkreśla znaczenie opracowania strategii edukacyjnych w szkołach w celu zwiększenia świadomości wśród dzieci i udostępnienia im narzędzi niezbędnych do identyfikowania wszystkich form dyskryminacji;

54.  podkreśla potrzebę wiarygodnego włączenia zasady powszechnej dostępności i praw osób z niepełnosprawnościami w główny nurt wszystkich odpowiednich polityk UE, w tym w obszarze współpracy na rzecz rozwoju, a także podkreśla nakazowy i horyzontalny charakter tej kwestii; wzywa UE do włączenia walki z dyskryminacją ze względu na niepełnosprawność do polityki w dziedzinie działań zewnętrznych i pomocy rozwojowej; apeluje do rządów państw trzecich o dokonanie przeglądu całego ustawodawstwa w celu harmonizacji przepisów z postanowieniami Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych; apeluje do wszystkich państw o ratyfikowanie Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych i ponownie podkreśla znaczenie jej skutecznego wdrożenia;

55.  przyjmuje z zadowoleniem udział UE i jej państw członkowskich w 8. sesji otwartej grupy roboczej ONZ ds. starzenia się, a w szczególności przedłożenie ich wspólnych wniosków i oświadczeń w sprawie równości, niedyskryminacji, przemocy, znęcania się nad osobami starszymi i ich zaniedbywania; nadal wyraża zaniepokojenie powszechnym występowaniem dyskryminacji ze względu na wiek i innymi barierami w korzystaniu z praw człowieka przez osoby starsze; wzywa UE i państwa członkowskie do pełnego wsparcia prac grupy roboczej, w tym przez przydzielanie lub wspieranie przydziału odpowiednich środków niezbędnych do funkcjonowania grupy, oraz do odpowiedzi na przyszłe zaproszenia do składania wniosków, przeprowadzenia konsultacji z osobami starszymi i angażowania tych osób w związku z ich przygotowaniem oraz do włączania osób starszych do swoich odpowiednich delegacji;

56.  z zadowoleniem przyjmuje aktywny udział UE w posiedzeniu w sprawie przeglądu regionalnej strategii wdrażania dla Europy Madryckiego planu działania w kwestii starzenia się społeczeństw (MIPAA), które odbyło się w Lizbonie w 2017; podkreśla, że MIPAA może w znaczny sposób przyczynić się do lepszej realizacji praw osób starszych;

57.  potępia arbitralne zatrzymania, tortury, prześladowanie i zabójstwa osób LGBTI; przyznaje, że orientacja seksualna i tożsamość płciowa mogą nasilać ryzyko dyskryminacji, przemocy i prześladowania; zauważa, że w wielu krajach na całym świecie osoby LGBTI nadal doświadczają prześladowań i przemocy ze względu na swoją orientację seksualną; potępia przypadki łamania praw kobiet oraz grup mniejszościowych stanowiące naruszenie podstawowego prawa do nietykalności cielesnej i tożsamości, takie jak okaleczanie narządów płciowych kobiet i okaleczanie narządów płciowych osób interseksualnych; zauważa, że 72 kraje nadal penalizują związki osób tej samej płci, a 13 spośród nich przewiduje w tej materii nawet karę śmierci; wzywa te państwa do niezwłocznej zmiany ich ustawodawstw; z zadowoleniem przyjmuje wysiłki podejmowane przez UE na rzecz poprawy sytuacji w zakresie praw i ochrony prawnej osób LGBTI; wzywa delegatury Unii i ambasady państw członkowskich do pełnego wdrożenia wytycznych UE dotyczących osób LGBTI; wzywa w tym celu Komisję do sporządzenia sprawozdania rocznego z wdrożenia konkluzji Rady; zauważa, że zgodnie z oceną pierwszego roku realizacji planu działania w sprawie równości płci na lata 2016–2020 jedna trzecia delegatur wspierała prawa przysługujące osobom LGBTI;

58.  potępia ciągłe naruszenia praw człowieka wymierzane przeciw osobom cierpiącym z powodu przynależności kastowej i dyskryminacji na tym tle, segregacji i barier wynikających z przynależności kastowej, w tym odmowy dostępu do zatrudnienia, systemu prawnego oraz innych podstawowych praw człowieka; wyraża głębokie zaniepokojenie z powodu powiązanej dyskryminacji instytucjonalnej oraz alarmującej częstotliwości brutalnych ataków na tle kastowym; wzywa UE i jej państwa członkowskie do zwiększenia wysiłków i wspierania inicjatyw ONZ oraz delegatur w celu wyeliminowania dyskryminacji o podłożu kastowym;

59.  podkreśla znaczenie dążenia do polityki równościowej, umożliwiającej wszystkim mniejszościom narodowym, etnicznym, religijnym i językowym oraz ludom tubylczym korzystanie z ich praw podstawowych; z zadowoleniem przyjmuje rezolucję Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 71/178 z dnia 19 grudnia 2016 r. w sprawie praw ludów tubylczych, w której ogłoszono rok 2019 Międzynarodowym Rokiem Języków Tubylczych; przypomina, że w opinii specjalnego sprawozdawcy ds. praw ludów tubylczych w ostatnich latach doszło do niepokojącego nasilenia dyskryminacji, ataków i gróźb wobec ludów tubylczych oraz kryminalizacji i zabójstw osób broniących swoich ziem, terytoriów i zasobów, a w szczególności kobiet; podkreśla potrzebę zapewnienia ochrony tym osobom ze strony UE oraz ścigania wszelkich przestępstw i pociągania do odpowiedzialności ich sprawców; ponownie zwraca się do UE i państw członkowskich o podjęcie działań mających na celu pełne uznanie, ochronę i promowanie praw ludów tubylczych; wzywa państwa do ratyfikacji postanowień konwencji nr 169 MOP dotyczącej ludności tubylczej i plemiennej;

60.  zauważa liczne korzyści, jakie oferuje internet; wyraża jednak zaniepokojenie masowym gromadzeniem przez duże podmioty komercyjne do celów marketingowych danych osobowych użytkowników bez ich pełnej wiedzy lub zgody, które to dane mogą następnie być wykorzystane w potencjalnie szkodliwy sposób, w tym do udziału w represjonowaniu obrońców praw człowieka, do naruszania ich wolności wypowiedzi, do wpływania na wyniki wyborów i na proces podejmowania decyzji politycznych; wzywa przedsiębiorstwa zajmujące się danymi do przeprowadzenia ocen działalności pod kątem praw człowieka; ubolewa z powodu modeli biznesowych, które oparte są na naruszeniach praw człowieka, oraz apeluje, aby dane osobowe były gromadzone zgodnie z zasadami ochrony danych i prawami człowieka; w związku z tym wzywa społeczność międzynarodową, w tym UE i jej państwa członkowskie, by w trybie pilnym poprawiły i wdrożyły skuteczne przepisy w tej dziedzinie;

61.  uznaje, że terroryzm i radykalizacja stanowią poważne zagrożenia dla demokracji i praw człowieka, a przez to szkodzą społeczeństwu, oraz ubolewa z powodu faktu, że celem ataków w 2017 r. były często właśnie osoby lub grupy, które są ucieleśnieniem tych wartości; zdecydowanie potępia fakt, że w 2017 r. na całym świecie miało miejsce ponad 1 000 ataków terrorystycznych, w wyniku których zginęło około 6 123 osoby; popiera wysiłki UE na rzecz zapobiegania terroryzmowi i radykalizacji oraz zwalczania ich, w tym ogólnounijne inicjatywy i sieci, takie jak sieć upowszechniania wiedzy o radykalizacji postaw, ale ponownie stwierdza, że wszystkie wysiłki muszą być zgodne z międzynarodowym prawem dotyczącym praw człowieka; przypomina, że edukacja stanowi preferowane narzędzie walki z radykalizacją; podkreśla potrzebę poświęcania szczególnej uwagi i udzielania szczególnego wsparcia ofiarom terroryzmu, w tym zapewniania wsparcia psychologicznego, indywidualnej oceny sytuacji każdej ofiary, wsparcia prawnego, dostępu do wymiaru sprawiedliwości, usług tłumaczeń ustnych i pisemnych oraz ogólnie skutecznych usług na rzecz wsparcia ofiar; podkreśla, że strategie walki z terroryzmem muszą być zgodne z zasadami praworządności i zapewniać poszanowanie praw człowieka; zaleca, aby współpraca z państwami trzecimi w kwestiach dotyczących zwalczania terroryzmu obejmowała dokładną ocenę zagrożeń dla podstawowych wolności i praw człowieka oraz zabezpieczenia na wypadek naruszeń; wzywa Komisję do poprawy wymiany i koordynacji informacji za pośrednictwem jej kanałów i agencji w celu szybkiego zapobiegania zagrożeniom terrorystycznym i ich identyfikowania, jak również stawiania osób odpowiedzialnych przed sądem;

62.  przypomina, że sankcje to zasadniczy element wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa (WPZiB); wzywa Radę do przyjęcia sankcji przewidzianych w prawodawstwie europejskim, gdy uznane zostaną za konieczne dla osiągnięcia celów WPZiB, w szczególności w celu ochrony praw człowieka i konsolidacji oraz wspierania demokracji, zapewniając jednocześnie, że nie będą one miały wpływu na ludność cywilną; apeluje, aby sankcje koncentrowały się na urzędnikach zidentyfikowanych jako osoby odpowiedzialne za naruszenia praw człowieka, tak aby wymierzyć im karę za popełnione przez nich zbrodnie i nadużycia;

63.  uważa, że sport może pełnić pozytywną rolę w propagowaniu praw człowieka; ubolewa jednak nad faktem, że istnieje szczególna korelacja między niektórymi naruszeniami praw człowieka a największymi wydarzeniami sportowymi w krajach będących gospodarzami takich wydarzeń lub w krajach ubiegających się o ich organizację; przypomina, że do naruszeń tych należą na przykład eksmisje, uciszanie społeczeństwa obywatelskiego i obrońców praw człowieka oraz wyzyskiwanie pracowników zatrudnionych przy budowie dużych obiektów sportowych; wzywa UE do opracowania unijnych ram polityki dotyczących sportu i praw człowieka oraz do nawiązania dialogu z krajowymi federacjami sportowymi, podmiotami korporacyjnymi i organizacjami społeczeństwa obywatelskiego na temat warunków ich uczestnictwa w takich wydarzeniach; wzywa międzynarodowe i krajowe organy i organizacje sportowe, jak również kraje będące gospodarzami dużych wydarzeń sportowych do zobowiązania się do dobrych rządów i zapewnienia ochrony praw człowieka, w tym praw pracowniczych, wolności mediów i ochrony środowiska, a także do wdrożenia środków antykorupcyjnych w ramach przygotowań do dużych imprez sportowych i w ich trakcie oraz zapewnienia środków zaradczych w związku z wszelkimi naruszeniami praw człowieka; przyjmuje z zadowoleniem podjętą w listopadzie 2017 r. przez Międzynarodową Organizację Pracy decyzję o zamknięciu postępowania dotyczącego traktowania pracowników migrujących w ramach przygotowań do Mistrzostw Świata FIFA 2022; przyjmuje do wiadomości uzgodnienie reform, które – jeżeli zostaną skutecznie wdrożone – zapewnią lepszą ochronę pracownikom;

64.  wzywa UE do wdrożenia skutecznych i zrównoważonych polityk przeciwdziałania zmianie klimatu na świecie; podkreśla, że zmiana klimatu stanowi jedną z głównych przyczyn coraz częstszych przesiedleń wewnętrznych i przymusowej migracji; wzywa społeczność międzynarodową do opracowania środków w celu przeciwdziałania zmianie klimatu i ochrony osób cierpiących z powodu jej skutków; zauważa, że polityka zagraniczna UE powinna rozwinąć możliwości monitorowania zagrożeń związanych ze zmianą klimatu, w tym zapobieganie kryzysom i uwrażliwienie na konflikty; uważa, że istotne i szybkie działania w dziedzinie klimatu znacząco przyczyniają się do zapobiegania zagrożeniom, konfliktom i niestabilności o charakterze społecznym i ekonomicznym, a także związanym z bezpieczeństwem, a w konsekwencji poważnym kosztom politycznym, społecznym i ekonomicznym; podkreśla w związku z tym znaczenie uwzględniania dyplomacji klimatycznej w unijnych strategiach zapobiegania konfliktom, a także poszerzania i dostosowywania zakresu unijnych misji i programów w państwach trzecich oraz na obszarach konfliktów; podkreśla zatem konieczność szybkiego wdrożenia strategii politycznych umożliwiających ograniczenie konsekwencji zmiany klimatu zgodnie z porozumieniem paryskim;

o
o   o

65.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Wysokiej Przedstawiciel Unii ds. Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa oraz Wiceprzewodniczącej Komisji, specjalnemu przedstawicielowi UE ds. praw człowieka, rządom i parlamentom państw członkowskich, Radzie Bezpieczeństwa ONZ, sekretarzowi generalnemu ONZ, przewodniczącemu 70. Zgromadzenia Ogólnego ONZ, przewodniczącemu Rady Praw Człowieka ONZ, wysokiej komisarz ONZ ds. praw człowieka i szefom delegatur UE.

(1) Dz.U. L 76 z 22.3.2011, s. 56.
(2) A/HRC/33/44.
(3) A/AC.278/2017/2.
(4) Dz.U. C 303 z 15.12.2009, s. 12.
(5) Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0292.
(6) Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0201.
(7) Dz.U. L 130 z 19.5.2017, s. 1.
(8) Dz.U. C 75 z 26.2.2016, s. 111.
(9) Dz.U. C 181 z 19.5.2016, s. 69.
(10) Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0494.
(11) Dz.U. L 119 z 4.5.2016, s. 1.
(12) Dz.U. L 88 z 31.3.2017, s. 6.
(13) Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0247.
(14) Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0288.
(15) Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0346.
(16) Dz.U. C 285 z 29.8.2017, s. 110.
(17) Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0346.
(18) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0405.


Ustanowienie Europejskiego Funduszu Obronnego ***I
PDF 327kWORD 96k
Tekst
Tekst skonsolidowany
Poprawki przyjęte przez Parlament Europejski w dniu 12 grudnia 2018 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego Europejski Fundusz Obronny (COM(2018)0476 – C8-0268/2018 – 2018/0254(COD))(1)
P8_TA(2018)0516A8-0412/2018

(Zwykła procedura ustawodawcza: pierwsze czytanie)

[Poprawka 1, o ile nie wskazano inaczej]

POPRAWKI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO(2)
P8_TA(2018)0516A8-0412/2018
do wniosku Komisji
P8_TA(2018)0516A8-0412/2018
---------------------------------------------------------
P8_TA(2018)0516A8-0412/2018

Wniosek
ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY
ustanawiające Europejski Fundusz Obronny

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 173 ust. 3, art. 182 ust. 4, art. 183 i art. 188 akapit drugi,

uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,

po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,

uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego,

stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą,

a także mając na uwadze, co następuje:

(-1a)   Obronność uznaje się za jasny przykład tego, w jaki sposób można by osiągnąć większą skuteczność dzięki przeniesieniu na szczebel europejski pewnych kompetencji i działań oraz powiązanych środków, znajdujących się obecnie w gestii państw członkowskich; umożliwiłoby to wykazanie europejskiej wartości dodanej oraz pozwoliło na ograniczenie ogólnego obciążenia wydatków publicznych w Unii.

(-1b)  W ciągu ostatniego dziesięciolecia sytuacja geopolityczna Unii zmieniła się diametralnie. Sytuacja w regionach sąsiadujących z Europą jest niestabilna, a Unia stoi w obliczu złożonych i trudnych wyzwań związanych zarówno z występowaniem nowych zagrożeń, takich jak ataki hybrydowe i cyberataki, jak i z ponownym pojawieniem się bardziej tradycyjnych zagrożeń. W tym kontekście zarówno obywatele Unii, jak i ich polityczni przywódcy podzielają pogląd, że należy podjąć więcej wspólnych działań w dziedzinie obronności. 75 % Europejczyków popiera wspólną politykę bezpieczeństwa i obrony. We wspólnej deklaracji podpisanej w Rzymie 25 marca 2017 r. przywódcy 27 państw członkowskich oraz Rady Europejskiej, Parlamentu Europejskiego i Komisji oświadczyli, że Unia wzmocni swoją wspólną politykę bezpieczeństwa i obrony oraz będzie wspierać bardziej konkurencyjny i zintegrowany przemysł obronny.

(1)  W swoim komunikacie z 30 listopada 2016 r. dotyczącym europejskiego planu działań w sektorze obrony, przyjętym w dniu 30 listopada 2016 r., Komisja zobowiązała się do uzupełniania, lewarowania i konsolidowania wspólnych wysiłków państw członkowskich na rzecz rozbudowy zdolności technologicznych i przemysłowych w dziedzinie obronności jako reakcji na wyzwania związane z bezpieczeństwem, jak również w celu wsparcia konkurencyjnego, innowacyjnego, efektywnego europejskiego przemysłu obronnego i utworzenia w Unii bardziej zintegrowanego rynku wyposażenia obronnego. Zaproponowano w nim w szczególności uruchomienie Europejskiego Funduszu Obronnego („fundusz”) w celu wspierania inwestycji we wspólne badania naukowe i wspólny rozwój produktów i technologii obronnych, a co za tym idzie, wspierania synergii i efektywności kosztowej, a także promowania wspólnych zakupów i wspólnego utrzymania wyposażenia wojskowego przez państwa członkowskie. Fundusz ten uzupełniałby przeznaczone już na ten cel finansowanie krajowe i powinien działać jako zachęta dla państw członkowskich do większej współpracy transgranicznej i większych inwestycji w obronność. Fundusz ma wspierać współpracę w trakcie całego cyklu rozwoju produktów i technologii obronnych.

(1a)   W dniu 7 czerwca 2017 r. Komisja przyjęła komunikat w sprawie utworzenia Europejskiego Funduszu Obronnego. Zaproponowano podejście dwuetapowe: po pierwsze, w celu wypróbowania podejścia przyjęto rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1092 2, dzięki któremu udostępniono, w ramach wieloletnich ram finansowych na lata 2014–2020, początkowe finansowanie na rzecz badań i rozwoju; po drugie, w ramach wieloletnich ram finansowych na lata 2021–2027 ustanowiony miałby być specjalny fundusz zwiększający finansowanie opartych na współpracy badań w dziedzinie innowacyjnych technologii i produktów obronnych na kolejnych etapach ich rozwoju, łącznie z opracowywaniem prototypów. Te dwa etapy powinno łączyć konsekwentne i spójne podejście.

(1b)   Sektor obronności cechują rosnące koszty wyposażenia wojskowego i wysokie koszty badań i rozwoju, które utrudniają wprowadzanie nowych programów w dziedzinie obronności i bezpośrednio wpływają na konkurencyjność i zdolności innowacyjne przemysłu unijnego. Ze względu na wzrost kosztów, wielkość jednorazowych wydatków na badania i rozwój oraz ograniczoną ilość wyposażenia, którą są w stanie zamówić poszczególne kraje, rozwijanie nowej generacji kluczowych systemów obronnych i nowych technologii obronnych wykracza w coraz większym stopniu poza zakres możliwości pojedynczego państwa członkowskiego.

(1c)   W swojej rezolucji z dnia 14 marca 2018 r. pt.: „Następne WRF: przygotowanie stanowiska Parlamentu dotyczącego WRF na okres po 2020 r.” Parlament Europejski ponownie wyraził poparcie dla utworzenia Europejskiej Unii Obrony, obejmującej specjalny unijny program badawczy w dziedzinie obronności oraz program rozwoju przemysłowego uzupełniony inwestycjami państw członkowskich, aby nie powielać działań i zwiększyć strategiczną autonomię, a także skuteczność europejskiego przemysłu obronnego. Przypomniał również, że Unia może być silniejsza i ambitniejsza tylko pod warunkiem udostępnienia jej dodatkowych środków finansowych i w związku z tym wezwał do zapewnienia stałego wsparcia w ramach istniejących strategii politycznych, które zwiększają środki na sztandarowe programy Unii, a także do tego, by dodatkowym obowiązkom towarzyszyły dodatkowe środki finansowe.

(1d)  Sytuacja sektora obronności uległa dalszemu pogorszeniu w wyniku znacznych cięć w budżetach obronnych, które w ciągu ostatnich 10 lat miały miejsce w całej Europie i dotyczyły przede wszystkim wydatków na badania i rozwój oraz na wyposażenie. W latach 2006–2013 poziom rzeczywistych wydatków na obronność w państwach członkowskich uczestniczących w Europejskiej Agencji Obrony zmniejszył się o 12 %. Biorąc pod uwagę, że badania i rozwój w dziedzinie obronności stanowią podstawę zaawansowanych technologii przyszłości, takie trendy są szczególnie niepokojące i stanowią poważne wyzwanie pod względem zdolności do utrzymania konkurencyjności przemysłu obronnego Unii w wymiarze długoterminowym.

(1e)   Pomimo wzajemnej zależności między wzrostem kosztów i spadkiem wydatków planowanie w dziedzinie obronności oraz wydatki na badania i rozwój w dziedzinie obronności, a także zamówienia na wyposażenie wojskowe w dużej mierze nadal ograniczają się do szczebla krajowego, zaś skala współpracy między państwami członkowskimi w dziedzinie inwestycji w sprzęt wojskowy jest bardzo niewielka. Ponadto spośród tych programów, które są realizowane, tylko nieliczne mają związek z priorytetami dotyczącymi zdolności Unii – w 2015 r. tylko 16 % wyposażenia zamówiono w drodze wspólnych europejskich zamówień publicznych, co jest wynikiem gorszym od uzgodnionego poziomu docelowego wynoszącego 35 %.

(2)  Fundusz przyczyni się do stworzenia silnej, konkurencyjnej i innowacyjnej bazy przemysłowej i technologicznej sektora obronnego i będzie zbieżny z inicjatywami unijnymi na rzecz bardziej zintegrowanego europejskiego rynku wyposażenia obronnego, a w szczególności z dwoma dyrektywami(3) – w sprawie zamówień publicznych oraz w sprawie transferów produktów związanych z obronnością – przyjętymi w 2009 r. W związku z tym zasadnicze znaczenie ma spełnienie kluczowych regulacyjnych warunków wstępnych, w szczególności pełne wdrożenie tych dyrektyw. Fundusz ma stanowić podstawę solidnej europejskiej polityki przemysłowej w dziedzinie obronności.

(3)  Zgodnie ze zintegrowanym podejściem oraz w celu przyczynienia się do zwiększenia konkurencyjności i potencjału innowacyjnego unijnego przemysłu obronnego należy ustanowić Europejski Fundusz Obronny. Fundusz powinien mieć na celu zwiększenie konkurencyjności, innowacyjności, efektywności oraz technologicznej i przemysłowej autonomii unijnego przemysłu obronnego, przyczyniając się w ten sposób do osiągnięcia strategicznej autonomii Unii poprzez wspieranie współpracy transgranicznej między państwami członkowskimi oraz między przedsiębiorstwami, ośrodkami badawczymi, organami administracji krajowej, organizacjami międzynarodowymi i uczelniami w całej Unii, w fazie badawczej oraz w fazie opracowywania produktów i technologii obronnych. Aby osiągnąć bardziej innowacyjne rozwiązania i spowodować otwarcie rynku wewnętrznego, fundusz powinien wspierać transgraniczny udział małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) oraz spółek o średniej kapitalizacji z sektora obronności. W celu wsparcia otwartego rynku wewnętrznego fundusz powinien ułatwiać rozszerzanie współpracy transgranicznej między nowymi podmiotami prawnymi, w szczególności transgraniczny udział MŚP i spółek o średniej kapitalizacji.

(3a)   Bezpieczeństwo Europy jest uzależnione od silnych i stabilnych relacji z partnerami strategicznymi na całym świecie, a program powinien zwiększyć konkurencyjność europejskiego rynku przemysłu obronnego poprzez dalsze wzmocnienie partnerstw w ramach badań i rozwoju, promując w ten sposób europejskie możliwości i zdolności strategiczne.

(4)  Etap badań naukowych jest kluczowym elementem, ponieważ warunkuje zdolności europejskiego przemysłu i jego autonomii w zakresie opracowywania produktów oraz dla niezależności państw członkowskich jako użytkowników końcowych w zakresie obronności. Faza badawcza związana z rozwojem zdolności obronnych może obejmować znaczące ryzyko, w szczególności związane z niskim poziomem dojrzałości i zaburzeniem technologii. Faza rozwojowa, która następuje po fazie badawczej i fazie technologicznej, pociąga za sobą również znaczące ryzyko i koszty, które utrudniają dalsze wykorzystywanie wyników badań i niekorzystnie wpływają na konkurencyjność i innowacyjność unijnego przemysłu obronnego. Fundusz powinien zwiększać powiązanie między fazą badawczą a fazą opracowywania produktów i technologii obronnych w celu rozwiązania problemu „doliny śmierci”.

(5)  Fundusz nie powinien wspierać czystych badań podstawowych, które powinny być natomiast wspierane przez inne programy, lecz może uwzględniać badania podstawowe ukierunkowane na obronność, które mogą stanowić rozwiązanie dostrzeżonych lub spodziewanych problemów bądź możliwości.

(6)  Fundusz mógłby wspierać działania odnoszące się zarówno do tworzenia nowych, jak i modernizacji istniejących produktów i technologii, we wszystkich przypadkach gdy wykorzystanie wcześniej istniejących informacji koniecznych do realizacji działania w zakresie modernizacji nie podlega ograniczeniom ze strony niestowarzyszonych państw trzecich lub podmiotów z niestowarzyszonych państw trzecich. W przypadku ubiegania się o finansowanie ze środków unijnych podmioty prawne powinny przekazywać odpowiednie informacje w celu ustalenia braku ograniczeń. W przypadku braku takich informacji finansowanie ze środków Unii nie powinno być możliwe.

(6a)   Fundusz powinien zapewniać odpowiednie wsparcie dla działań w zakresie badań i rozwoju w obszarze przełomowych technologii obronnych. Ponieważ przełomowe technologie mogą opierać się na koncepcjach lub pomysłach pochodzących od nietradycyjnych podmiotów zajmujących się badaniami i rozwojem w dziedzinie obronności, fundusz powinien zapewniać wystarczającą elastyczność w zakresie konsultacji z zainteresowanymi stronami, a także finansowania i zarządzania działaniami.

(7)  Aby zapewnić przestrzeganie międzynarodowych zobowiązań Unii i państw członkowskich podczas wdrażania niniejszego rozporządzenia, działania związane z produktami lub technologiami, których stosowanie, rozwój lub produkcja są zakazane na mocy prawa międzynarodowego, nie powinny otrzymywać finansowania w ramach programu. W związku z tym kwalifikowalność działań w zakresie nowych produktów lub technologii obronnych, takich jak te, które zostały specjalnie zaprojektowane do przeprowadzania śmiercionośnych ataków bez jakiejkolwiek kontroli człowieka nad decyzjami co do ich użycia, powinna również być uzależniona od zmian w prawie międzynarodowym.

(7a)   W odniesieniu do wywozu produktów, które byłyby wynikiem działań badawczych lub rozwojowych w ramach programu, szczególną uwagę należy zwrócić na art. 7 ust. 1 Traktatu ONZ o handlu bronią z 2013 r. , który stanowi, że nawet jeżeli wywóz nie jest zabroniony, eksportujące państwa-strony ocenią w sposób obiektywny i niedyskryminujący, uwzględniając istotne czynniki, czy taka broń konwencjonalna lub elementy: a) doprowadziłyby do umocnienia lub zagrożenia pokoju i bezpieczeństwa lub b) mogłyby zostać wykorzystane do: (i) popełnienia lub ułatwienia popełnienia poważnego naruszenia międzynarodowego prawa humanitarnego, (ii) popełnienia lub ułatwienia popełnienia poważnego naruszenia międzynarodowego prawa dotyczącego praw człowieka, (iii) popełnienia lub ułatwienia popełnienia przestępstwa określonego w umowach międzynarodowych lub protokołach dotyczących terroryzmu, których państwo eksportujące jest stroną lub (iv) popełnienia lub ułatwienia popełnienia przestępstwa określonego w umowach międzynarodowych lub protokołach dotyczących międzynarodowej przestępczości zorganizowanej, których państwo eksportujące jest stroną.

(8)  Trudności związane z uzgodnieniem skonsolidowanych wymogów dotyczących zdolności obronnych i wspólnych specyfikacji technicznych przeszkadzają we współpracy transgranicznej między państwami członkowskimi oraz między podmiotami prawnymi mającymi siedziby w różnych państwach członkowskich. Brak takich wymogów, specyfikacji i norm doprowadził do zwiększonej fragmentacji sektora obronności, złożoności technicznej, opóźnień, zawyżonych kosztów, zbędnego powielania zdolności, a także zmniejszonej interoperacyjności. Uzgodnienie wspólnych specyfikacji technicznych powinno być warunkiem wstępnym dla działań wiążących się z wyższym poziomem gotowości technologicznej. Działania państw członkowskich promujące interoperacyjność, prowadzące do wypracowania wspólnych wymogów w zakresie zdolności obronnych i badania uzupełniające, a także działania mające na celu wspieranie tworzenia wspólnej definicji specyfikacji technicznych lub wspólnych norm powinny się również kwalifikować do wsparcia ze środków funduszu w celu unikania ograniczania interoperacyjności przez konkurujące ze sobą specyfikacje lub normy.

(9)  Ponieważ celem funduszu jest wspieranie konkurencyjności, efektywności, autonomii przemysłowej i innowacyjności przemysłu obronnego Unii poprzez lewarowanie i uzupełnienie opartych na współpracy działań w dziedzinie badań i technologii obronnych oraz ograniczanie ryzyka dotyczącego fazy opracowywania projektów współpracy, działania związane z badaniami i rozwojem produktów lub technologii obronnych powinny spełniać kryteria kwalifikowalności, aby korzystać ze środków funduszu. Dotyczy to również modernizacji, z uwzględnieniem interoperacyjności, istniejących produktów i technologii obronnych.

(10)  Mając na uwadze fakt, że fundusz ma przede wszystkim na celu wzmocnienie współpracy między podmiotami prawnymi i państwami członkowskimi w całej Europie, dane działanie powinno się kwalifikować do finansowania tylko wtedy, gdy jest ono podejmowane w ramach współpracy w ramach konsorcjum co najmniej trzech podmiotów prawnych z siedzibą w co najmniej trzech różnych państwach członkowskich. Każdy dodatkowy podmiot prawny uczestniczący w konsorcjum powinien mieć zezwolenie na prowadzenie działalności gospodarczej w państwie stowarzyszonym. We wszystkich rodzajach współpracy podmioty prawne z siedzibą w państwach członkowskich powinny stanowić większość w ramach konsorcjum. Co najmniej trzy z tych kwalifikujących się podmiotów prawnych, które mają siedzibę w co najmniej dwóch różnych państwach członkowskich lub państwach stowarzyszonych, nie powinny znajdować się pod ▌kontrolą, bezpośrednio lub pośrednio, przez ten sam podmiot ani nie powinny kontrolować siebie nawzajem. W celu wzmocnienia współpracy między państwami członkowskimi w ramach funduszu można wspierać wspólne zamówienia przedkomercyjne.

(11)  Zgodnie z [odniesienie powinno zostać uaktualnione stosownie do nowej decyzji w sprawie KTZ: art. 94 decyzji Rady 2013/755/UE(4)] podmioty z siedzibą w krajach i terytoriach zamorskich (KTZ) mają się kwalifikować do finansowania, z zastrzeżeniem zasad i celów funduszu oraz ewentualnych uzgodnień mających zastosowanie do państwa członkowskiego, z którym dane KTZ są powiązane.

(12)  Ponieważ fundusz ma na celu zwiększenie konkurencyjności, efektywności i autonomii unijnego przemysłu obronnego, do wsparcia powinny się zasadniczo kwalifikować wyłącznie podmioty mające siedzibę w Unii lub w państwach stowarzyszonych, które nie znajdują się pod skuteczną kontrolą niestowarzyszonych państw trzecich lub podmiotów mających siedzibę w niestowarzyszonych państwach trzecich. Ponadto – w celu zapewnienia ochrony podstawowych interesów Unii i jej państw członkowskich w zakresie bezpieczeństwa i obronności – infrastruktura, obiekty, aktywa i zasoby używane przez beneficjentów i ich podwykonawców w działaniach wspieranych przez fundusz ▌powinny być zlokalizowane na terytorium Unii lub stowarzyszonych państw trzecich.

(13)  W pewnych okolicznościach, jeżeli jest to konieczne do osiągnięcia celów działania, powinno być możliwe odstąpienie od zasady, zgodnie z którą beneficjenci i ich podwykonawcy nie powinni podlegać kontroli niestowarzyszonych państw trzecich lub podmiotów mających siedzibę w niestowarzyszonych państwach trzecich. W tym kontekście podmioty prawne z siedzibą w Unii, które znajdują się pod kontrolą sprawowaną przez niestowarzyszone państwo trzecie lub podmiot prawny z niestowarzyszonego państwa trzeciego, mogą spełniać kryteria kwalifikowalności, jeżeli zostały spełnione odpowiednie i restrykcyjne warunki dotyczące interesów Unii i jej państw członkowskich w zakresie bezpieczeństwa i obronności. Udział takich podmiotów nie powinien być sprzeczny z celami funduszu. Wnioskodawcy powinni dostarczyć wszystkie istotne informacje na temat infrastruktury, obiektów, aktywów i zasobów przeznaczonych do wykorzystania w ramach działania. W żadnym przypadku nie należy przyznawać żadnych odstępstw wnioskodawcom podlegającym kontroli niestowarzyszonego państwa trzeciego objętego unijnymi środkami ograniczającymi ani podmiotom z niestowarzyszonych państw trzecich objętych unijnymi środkami ograniczającymi.

(14)  Jeżeli konsorcjum pragnie uczestniczyć w jednym z działań kwalifikowalnych, a pomoc finansowa Unii ma mieć formę dotacji, konsorcjum takie powinno wyznaczyć jednego ze swoich członków na koordynatora, który będzie stanowić główny punkt kontaktowy.

(15)  Jeżeli działanie rozwojowe wspierane przez fundusz jest zarządzane przez zarządzającego projektem wyznaczonego przez państwa członkowskie lub państwa stowarzyszone, przed dokonaniem płatności na rzecz beneficjenta Komisja powinna skonsultować się z zarządzającym projektem, tak aby mógł on zapewnić przestrzeganie ram czasowych przez beneficjentów. ▌Zrządzający projektem powinien przedstawić Komisji swoje uwagi na temat postępów w realizacji działania, tak aby Komisja mogła potwierdzić, czy zostały spełnione warunki do dokonania płatności.

(16)  W celu zagwarantowania, że finansowane działania są finansowo wykonalne, konieczne jest, aby beneficjenci wykazali, że koszty działania nieobjęte finansowaniem Unii są pokrywane z innych źródeł finansowania.

(17)  Różne rodzaje rozwiązań finansowych powinny być dostępne dla państw członkowskich na potrzeby wspólnego rozwoju i nabywania zdolności obronnych. Zaproponowany przez Komisję zestaw narzędzi finansowych powinien zapewnić różne rodzaje rozwiązań, które państwa członkowskie mogą wykorzystać, aby sprostać wyzwaniom w zakresie wspólnego rozwoju i udzielania zamówień z perspektywy finansowej. Stosowanie takich rozwiązań finansowych mogłoby dodatkowo sprzyjać uruchamianiu opartych na współpracy i transgranicznych projektów w dziedzinie obronności, przyczyniając się do unikania powielania, i zwiększyć efektywność wydatków na obronność, również w odniesieniu do projektów wspieranych w ramach Europejskiego Funduszu Obronnego.

(18)  Biorąc pod uwagę specyfikę przemysłu obronnego, gdzie popyt pochodzi prawie wyłącznie z państw członkowskich i państw stowarzyszonych, które także kontrolują całość zakupów produktów związanych z obronnością, w tym ich eksport, działanie sektora obronności jest wyjątkowe i nie podlega konwencjonalnym zasadom i modelom biznesowym, które regulują tradycyjne rynki. W związku z tym przemysł nie może podejmować znaczących projektów badawczo–rozwojowych finansowanych ze środków własnych, a państwa członkowskie i państwa stowarzyszone zwykle w pełni pokrywają koszty badań i rozwoju. Aby osiągnąć cele funduszu, należy w szczególności zachęcać do współpracy między przedsiębiorstwami z różnych państw członkowskich i państw stowarzyszonych, a przy uwzględnieniu specyfiki sektora obronności całkowite koszty kwalifikowalne powinny być pokrywane w przypadku działań, które mają miejsce przed fazą rozwoju prototypów.

(19)  Faza prototypu stanowi kluczowy etap, w którym państwa członkowskie lub państwa stowarzyszone zazwyczaj podejmują decyzję w sprawie skonsolidowanych inwestycji i rozpoczęcia procesu nabywania przyszłych produktów lub technologii obronnych. Z tego względu na tym szczególnym etapie państwa członkowskie i państwa stowarzyszone uzgadniają niezbędne zobowiązania, w tym kwestie podziału kosztów i odpowiedzialności za projekt. Aby zapewnić wiarygodność ich zaangażowania, wsparcie finansowe Unii w ramach funduszu nie powinno zwykle przekraczać 20 % kosztów kwalifikowalnych.

(20)  Jeżeli chodzi o działania wykraczające poza fazę prototypu, należy przewidzieć finansowanie do poziomu 80 %. Wspomniane działania, które są bardziej zbliżone do finalizacji produktów i technologii, mogą się nadal wiązać z dużymi nakładami.

(21)  Zainteresowane strony działające w sektorze obrony ponoszą szczególne koszty pośrednie, takie jak koszty ochrony. Ponadto zainteresowane strony działają na specyficznym rynku, na którym – bez popytu ze strony nabywców – nie mogą odzyskać kosztów badań i rozwoju, jak ma to miejsce w sektorze cywilnym. W związku z tym uzasadnione jest dopuszczenie stawki zryczałtowanej wynoszącej 25 %, jak również możliwości naliczania ▌kosztów pośrednich obliczonych zgodnie ze zwyczajową praktyką księgową stosowaną przez beneficjentów, jeżeli takie praktyki są akceptowane przez ich organy krajowe w ramach porównywalnych krajowych systemów finansowania, o których powiadomiono Komisję. ▌

(21a)  Projekty z udziałem transgranicznych MŚP i spółek o średniej kapitalizacji wspierają otwarcie łańcuchów dostaw i przyczyniają się do osiągania celów funduszu. Takie działania powinny zatem kwalifikować się do uzyskania zwiększonej stopy finansowania, z której skorzystają wszystkie podmioty uczestniczące w konsorcjum.

(22)  W celu zapewnienia, aby finansowane działania przyczyniały się do konkurencyjności i efektywności europejskiego przemysłu obronnego, ważne jest, aby państwa członkowskie miały już zamiar wspólnie zamawiać produkt końcowy lub korzystać z technologii, w szczególności poprzez wspólne transgraniczne zamówienia publiczne, w przypadku gdy organizują one wspólnie swoje postępowania o udzielenie zamówienia, w szczególności z wykorzystaniem centralnej jednostki zakupującej. Ponieważ ministerstwa obrony państw członkowskich są wyłącznymi klientami, a branże przemysłu obronnego są jedynymi dostawcami produktów obronnych, aby ułatwić zamówienia, ministerstwa obrony państw członkowskich powinny być zaangażowane w projekt od specyfikacji technicznej aż do zakończenia projektu.

(22a)  W odpowiedzi na zwiększoną niestabilność i konflikty w ich sąsiedztwie oraz na nowe zagrożenia bezpieczeństwa i zagrożenia geopolityczne państwa członkowskie i Unia muszą koordynować decyzje inwestycyjne, a zatem potrzebują wspólnej definicji zagrożeń, potrzeb i priorytetów, w tym przewidywanych potrzeb w zakresie zdolności wojskowych, które można określić za pomocą takich procedur jak plan rozwoju zdolności (CDP).

(23)  Promowanie innowacyjności i rozwoju technologicznego w unijnym przemyśle obronnym powinno odbywać się w sposób spójny z interesami Unii w zakresie bezpieczeństwa i obronności. W związku z tym kryterium wyboru powinien być wkład danego działania w realizację tych interesów oraz priorytetów w zakresie badań w dziedzinie obronności i zdolności obronnych uzgodnionych wspólnie przez państwa członkowskie. W obrębie Unii braki w zakresie badań w dziedzinie obronności oraz zdolności obronnych są identyfikowane w ramach wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony (WPBiO), zwłaszcza za pośrednictwem nadrzędnego programu badań strategicznych oraz planu rozwoju zdolności, w tym strategicznych przypadków kontekstowych w ramach tego planu. Inne procesy unijne, takie jak skoordynowany roczny przegląd w zakresie obronności i stała współpraca strukturalna będą wspierać wdrażanie odpowiednich priorytetów poprzez identyfikację i wykorzystanie możliwości wzmocnionej współpracy, mając na względzie osiągnięcie europejskiego poziomu ambicji w dziedzinie bezpieczeństwa i obronności. W stosownych przypadkach należy również uwzględnić priorytety regionalne i międzynarodowe, w tym w kontekście NATO, jeżeli są one zgodne z priorytetami Unii i nie uniemożliwiają udziału uczestniczącemu w nim państwu członkowskiemu lub państwu stowarzyszonemu, przy jednoczesnym uwzględnieniu unikania zbędnego powielania działań.

(24)  Działania kwalifikowalne realizowane w kontekście stałej współpracy strukturalnej (PESCO) w ramach instytucjonalnych Unii powinny zapewnić ciągłość wzmocnionej współpracy między podmiotami prawnymi w różnych państwach członkowskich i w ten sposób bezpośrednio przyczyniać się do realizacji celów programu. W przypadku ich wyboru projekty takie powinny zatem kwalifikować się do zwiększonego finansowania.

(24a)  Fundusz powinien uwzględniać Plan działania na rzecz mobilności wojskowej, który stanowi część kolejnego instrumentu „Łącząc Europę”, i Europejski Instrument na rzecz Pokoju w celu wsparcia m.in. misji w ramach WPZiB/WPBiO, a także wysiłków na rzecz zwalczania zagrożeń hybrydowych, które wraz z planem rozwoju zdolności, skoordynowanym rocznym przeglądem w zakresie obronności i stałą współpracą strukturalną ułatwiają koordynację, jeśli chodzi o planowanie i rozwijanie zdolności oraz odnośne zamówienia i działania.

(25)  Komisja weźmie pod uwagę inne działania finansowane w ramach programu ramowego „Horyzont Europa”, aby uniknąć zbędnego powielania działań, zapewnić wzajemną wymianę i synergię między badaniami cywilnymi i badaniami w dziedzinie obronności, a także zagwarantować, że „Horyzont Europa” pozostanie programem badawczym o wyłącznie cywilnym charakterze.

(26)  Cyberbezpieczeństwo i cyberobrona to wyzwania o coraz większym znaczeniu, a Komisja i Wysoki Przedstawiciel uznali konieczność stworzenia synergii między działaniami dotyczącymi cyberobrony objętymi zakresem funduszu i unijnych inicjatyw w dziedzinie cyberbezpieczeństwa, takich jak inicjatywy ogłoszone we wspólnym komunikacie w sprawie bezpieczeństwa cybernetycznego. W szczególności Europejskie Centrum Kompetencji Przemysłowych, Technicznych i Badawczych w dziedzinie Cyberbezpieczeństwa, które ma zostać utworzone, powinno dążyć do uzyskania synergii między wymiarem cywilnym i wymiarem obronnym cyberbezpieczeństwa. Mogłoby ono aktywnie wspierać państwa członkowskie i inne odpowiednie podmioty, udzielając poradnictwa, dzieląc się wiedzą fachową i ułatwiając współpracę w odniesieniu do projektów i działań, a także w przypadku, gdy wystąpią o to państwa członkowskie działające w charakterze zarządzającego projektem w odniesieniu do Europejskiego Funduszu Obronnego.

(27)  Należy zapewnić zintegrowane podejście poprzez połączenie zadań objętych działaniem przygotowawczym Unii w zakresie badań nad obronnością, zainicjowanym przez Komisję w rozumieniu art. [58 ust. 2 lit. b)] rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2018/... („rozporządzenie finansowe”), z Europejskim programem rozwoju przemysłu obronnego ustanowionym rozporządzeniem (WE) nr [...] Parlamentu Europejskiego i Rady oraz w celu harmonizacji warunków uczestnictwa, stworzenia bardziej spójnego zestawu instrumentów, zwiększenia efektów w zakresie innowacji, współpracy i gospodarki, a także zapobieżenia zbędnemu powielaniu i fragmentacji działań. W ramach tego zintegrowanego podejścia fundusz przyczyniłby się również do lepszego wykorzystania wyników badań w dziedzinie obronności, likwidując lukę między badaniami a rozwojem, z uwzględnieniem specyfiki sektora obronności, oraz wspierając wszystkie formy innowacji, w takim zakresie, w jakim można oczekiwać pozytywnych skutków w dziedzinie cywilnej, w tym innowacje radykalne, w przypadku których należy zaakceptować niepowodzenia.

(28)  Cele polityki niniejszego funduszu będą również realizowane za pomocą instrumentów finansowych i gwarancji budżetowych w ramach segmentu(-ów) [...] Funduszu InvestEU.

(29)  Wsparcie finansowe należy wykorzystywać w celu skorygowania niedoskonałości rynku lub nieoptymalnych sytuacji w zakresie inwestycji w proporcjonalny sposób, a działania nie powinny powielać ani wypierać finansowania prywatnego ani też zakłócać konkurencji na rynku wewnętrznym. Działania powinny charakteryzować się wyraźną europejską wartością dodaną.

(30)  Rodzaje finansowania i metody wdrażania na podstawie tego rozporządzenia powinny być wybierane na podstawie ich potencjału osiągania szczegółowych celów działań i zapewnienia rezultatów, biorąc pod uwagę w szczególności koszty kontroli, obciążenie administracyjne oraz przewidywane ryzyko nieprzestrzegania przepisów. Należy rozważyć zastosowanie płatności ryczałtowych, stawek ryczałtowych i kosztów jednostkowych, a także formę finansowania niepowiązanego z kosztami, o którym mowa w art. [125 ust. 1] rozporządzenia finansowego.

(31)  Komisja powinna ustanowić roczne lub wieloletnie programy prac zgodnie z celami funduszu. Programy prac powinny uwzględniać wstępne wnioski wyciągnięte z realizacji Europejskiego programu rozwoju przemysłu obronnego, projektu pilotażowego i działania przygotowawczego Unii w zakresie badań nad obronnością.

(32)  W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania niniejszego rozporządzenia należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze w odniesieniu do przyjęcia programu prac, a także przyznawania finansowania wybranych działań rozwojowych. W szczególności przy realizacji działań rozwojowych należy wziąć pod uwagę specyfikę sektora obronności, a zwłaszcza odpowiedzialność państw członkowskich lub państw stowarzyszonych w zakresie procesu planowania oraz zakupów. Wykonywanie tych uprawnień powinno przebiegać zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) [nr 182/2011](5).

(33)  Aby wspierać otwarty rynek wewnętrzny, należy zachęcać MŚP i spółki o średniej kapitalizacji do udziału w charakterze członków konsorcjów lub jako podwykonawców. W programie prac należy zapewnić przeznaczenie znaczącej części całkowitego budżetu na działania umożliwiające transgraniczne uczestnictwo MŚP i spółek o średniej kapitalizacji.

(34)  Komisja powinna dążyć do utrzymania dialogu z Parlamentem Europejskim, państwami członkowskimi i sektorem przemysłowym w celu zapewnienia powodzenia funduszu przez wpływ, jaki wywiera na przemysł obronny.

(35)  Niniejsze rozporządzenie określa pulę środków finansowych Europejskiego Funduszu Obronnego, które stanowią główną kwotę odniesienia w rozumieniu [nowego porozumienia międzyinstytucjonalnego] pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami(6), na potrzeby Parlamentu Europejskiego i Rady podczas rocznej procedury budżetowej. Komisja powinna dopilnować, aby procedury administracyjne były jak najprostsze i wiązały się z minimalnymi dodatkowymi wydatkami.

(36)  O ile nie określono inaczej, rozporządzenie finansowe ma zastosowanie do funduszu. Określa ono zasady wdrożenia budżetu Unii, w tym zasady dotyczące dotacji, nagród, zamówień, pomocy finansowej, instrumentów finansowych i gwarancji budżetowych.

(37)  Do niniejszego rozporządzenia zastosowanie mają horyzontalne przepisy finansowe przyjęte przez Parlament Europejski i Radę na podstawie art. 322 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Przepisy te są ustanowione w rozporządzeniu finansowym i określają w szczególności procedurę ustanawiania i wykonania budżetu w drodze dotacji, zamówień, nagród i wykonania pośredniego oraz przewidują kontrole wykonywania obowiązków przez podmioty upoważnione do działań finansowych. Przepisy przyjęte na podstawie art. 322 TFUE dotyczą również ochrony budżetu Unii w przypadku uogólnionych braków w zakresie praworządności w państwach członkowskich, jako że poszanowanie praworządności jest niezbędnym warunkiem wstępnym należytego zarządzania finansami i skutecznego unijnego finansowania.

(38)  Zgodnie z rozporządzeniem finansowym, rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 883/2013(7), rozporządzeniem Rady (Euratom, WE) nr 2988/95(8), rozporządzeniem Rady (Euratom, WE) nr 2185/96(9) i rozporządzeniem Rady (UE) 2017/1939(10) interesy finansowe Unii należy chronić za pomocą proporcjonalnych środków, w tym środków zapobiegania nieprawidłowościom i nadużyciom finansowym, ich wykrywania, korygowania i dochodzenia, a także odzyskiwania środków straconych, nienależnie wypłaconych lub nieodpowiednio wykorzystanych oraz, w stosownych przypadkach, nakładania sankcji administracyjnych. W szczególności, zgodnie z rozporządzeniem (UE, Euratom) nr 883/2013 i rozporządzeniem (Euratom, WE) nr 2185/96 Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) może prowadzić dochodzenia administracyjne, w tym kontrole na miejscu i inspekcje, w celu ustalenia, czy miały miejsce nadużycie finansowe, korupcja lub jakiekolwiek inne nielegalne działanie, naruszające interesy finansowe Unii. Zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2017/1939 Prokuratura Europejska (EPPO) może prowadzić dochodzenia i ścigać nadużycia finansowe i inne nielegalne działania naruszające interesy finansowe Unii, jak przewidziano w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1371(11). Zgodnie z rozporządzeniem finansowym każda osoba lub podmiot, które otrzymują środki finansowe Unii, w pełni współpracują w celu ochrony interesów finansowych Unii, przyznają konieczne prawa i dostęp Komisji, OLAF-owi, EPPO i Europejskiemu Trybunałowi Obrachunkowemu (ETO) oraz zapewniają, aby wszelkie osoby trzecie uczestniczące w wykonaniu środków finansowych Unii przyznały tym organom równoważne prawa.

(39)  Państwa trzecie będące członkami Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) mogą uczestniczyć w programach Unii w ramach współpracy ustanowionej na mocy Porozumienia EOG, które przewiduje wprowadzenie w życie programów w drodze decyzji wydanej na mocy tego porozumienia. Do niniejszego rozporządzenia należy wprowadzić odpowiedni przepis szczegółowy przyznający niezbędne uprawnienia i prawa dostępu właściwemu urzędnikowi zatwierdzającemu, Europejskiemu Urzędowi ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) oraz Europejskiemu Trybunałowi Obrachunkowemu pozwalające im na całościowe wykonywanie ich odpowiednich kompetencji.

(40)  Zgodnie z pkt 22 i 23 Porozumienia międzyinstytucjonalnego w sprawie lepszego stanowienia prawa z dnia 13 kwietnia 2016 r. istnieje potrzeba oceny niniejszego rozporządzenia na podstawie informacji zgromadzonych za pośrednictwem szczegółowych wymogów dotyczących monitorowania, jednocześnie unikając nadmiernej regulacji i obciążeń administracyjnych, w szczególności dla państw członkowskich. Wspomniane wymogi mogą, w stosownych przypadkach, obejmować wymierne wskaźniki jako podstawę oceny oddziaływania rozporządzenia w terenie. Komisja powinna przeprowadzić ocenę śródokresową nie później niż cztery lata po rozpoczęciu realizacji funduszu oraz ocenę końcową na zakończenie okresu realizacji funduszu, zawierające analizę działań finansowych pod względem wyników realizacji finansowej oraz, w przypadku gdy jest to możliwe w danym momencie, wyników i skutków. W sprawozdaniach tych powinien również zostać przeanalizowany transgraniczny udział MŚP i spółek o średniej kapitalizacji w projektach otrzymujących wsparcie ze środków funduszu, a także udział MŚP i spółek o średniej kapitalizacji w globalnym łańcuchu wartości, a ponadto powinny one zawierać informacje na temat krajów pochodzenia beneficjentów, liczby krajów zaangażowanych w indywidualne projekty oraz, w miarę możliwości, na temat rozdziału wytworzonych praw własności intelektualnej. Komisja może również zaproponować zmiany do niniejszego rozporządzenia w celu reakcji na możliwy rozwój sytuacji w trakcie realizacji funduszu.

(41)  Mając na uwadze znaczenie kwestii przeciwdziałania zmianie klimatu zgodnie z zobowiązaniami Unii na rzecz realizacji porozumienia paryskiego i celów zrównoważonego rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych, niniejszy fundusz przyczyni się do uwzględnienia działań w dziedzinie klimatu w politykach Unii i doprowadzić do tego, aby wydatki na wsparcie realizacji celów klimatycznych osiągnęły docelową wartość 25 % w skali budżetu. Stosowne działania zostaną określone podczas opracowania i realizacji funduszu i ponownie ocenione w kontekście oceny śródokresowej.

(42)  W związku z tym, że fundusz wspiera jedynie fazy badań i rozwoju w zakresie produktów i technologii obronnych, ▌Unia nie powinna posiadać praw własności ani praw własności intelektualnej w stosunku do produktów lub technologii powstałych w wyniku finansowanych działań, o ile pomoc Unii nie jest udzielana poprzez zamówienia. Jednakże, w przypadku działań badawczych, zainteresowane państwa członkowskie i państwa stowarzyszone powinny mieć możliwość korzystania z wyników finansowanych działań i udziału w następczych pracach rozwojowych opartych na współpracy, a zatem należy dopuścić odstępstwa od tej zasady.

(43)  Unijnemu wsparciu finansowemu powinno towarzyszyć pełne i prawidłowe wdrażanie dyrektywy 2009/43/WE Parlamentu Europejskiego i Rady(12) w sprawie transferów produktów związanych z obronnością w Unii; wsparcie to nie powinno mieć wpływu na eksportu na eksport produktów, wyposażenia lub technologii obronnych.

(43a)   Podmioty, które zostały uznane przez sąd za winne popełnienia przestępstwa, takiego jak między innymi przekupienie urzędnika lub naruszenie unijnych środków ograniczających, nie powinny kwalifikować się do finansowania. Komisja może zdecydować, że taki podmiot lub podmiot, w którym za winnych uznano członków wyższej kadry kierowniczej, nie może ubiegać się o finansowanie przez okres nie krótszy niż 36 miesięcy po wydaniu wyroku. Komisja prowadzi publicznie dostępną bazę danych wszystkich wykluczonych przedsiębiorstw. Jeżeli podmiot podlega wiarygodnemu i właściwemu dochodzeniu w sprawie popełnienia przestępstwa, Komisja powinna zastrzec sobie prawo do oczekiwania na wynik dochodzenia przed przyznaniem finansowania. [Popr. 4]

(43b)   Fundusz powinien wspierać najlepsze praktyki branżowe w zakresie ładu korporacyjnego i zamówień publicznych. Powinny one obejmować możliwość anonimowego i poufnego informowania o nieprawidłowościach poprzez infolinie obsługiwane przez strony trzecie wraz z procedurami stosowanymi w celu zapobiegania działaniom odwetowym. Procedura wyboru powinna odzwierciedlać te standardy ładu korporacyjnego w celu podniesienia standardów odpowiedzialności korporacyjnej w europejskim sektorze obronności. [Popr. 5]

(44)  Korzystanie ze szczególnie chronionych informacji ogólnych lub dostęp osób nieupoważnionych do chronionych wyników uzyskanych w ramach projektów badawczych może mieć niekorzystny wpływ na interesy Unii lub jednego z państw członkowskich bądź większej ich liczby. Przetwarzanie poufnych danych i informacji niejawnych powinno zatem podlegać wszystkim odpowiednim przepisom Unii, w tym wewnętrznym przepisom instytucji, takim jak decyzja Komisji (UE, Euratom) 2015/444(13).

(45)  Aby móc uzupełnić lub zmienić niniejsze rozporządzenie, należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w odniesieniu do przyznawania finansowania na działania rozwojowe, przyjmowania programów prac oraz wskaźników ścieżek oddziaływania. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na szczeblu ekspertów, oraz aby konsultacje te prowadzone były zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym w sprawie lepszego stanowienia prawa z dnia 13 kwietnia 2016 r. W szczególności, aby zapewnić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie udział na równych zasadach w przygotowaniu aktów delegowanych, instytucje te otrzymują wszelkie dokumenty w tym samym czasie co eksperci państw członkowskich, a eksperci tych instytucji mogą systematycznie brać udział w posiedzeniach grup eksperckich Komisji zajmujących się przygotowaniem aktów delegowanych.

(46)  Komisja powinna zarządzać funduszem z poszanowaniem wymogów poufności i bezpieczeństwa, w szczególności informacji szczególnie chronionych,

(46a)  Proponując nowe produkty lub technologie obronne lub proponując zmianę przeznaczenia istniejących produktów lub technologii obronnych, przedsiębiorstwa są zobowiązane przestrzegać obowiązujących przepisów. Jeżeli nie ma przepisów, które można by bezpośrednio zastosować, przedsiębiorstwa powinny zobowiązać się do przestrzegania zbioru uniwersalnych zasad etycznych dotyczących praw podstawowych i dobra ludzkości, ochrony ludzkiego genomu, traktowania zwierząt, ochrony środowiska naturalnego, ochrony dziedzictwa kulturowego i sprawiedliwego dostępu do globalnych dóbr wspólnych, w tym do przestrzeni kosmicznej i cyberprzestrzeni. Komisja powinna dopilnować, aby wnioski systematycznie poddawano kontroli przesiewowej w celu wskazania tych działań, które rodzą wątpliwości dotyczące poważnych kwestii etycznych, i powinna poddawać je ocenie pod kątem etyczności. Działania, które ze względów etycznych nie są akceptowalne, nie powinny otrzymywać unijnego finansowania.

(46b)  Rada powinna dążyć do wydania przed [31 grudnia 2020 r.] decyzji w sprawie wykorzystywania uzbrojonych bezzałogowych statków powietrznych. Przed wejściem w życie tej decyzji nie należy udostępniać żadnych środków na rozwój uzbrojonych bezzałogowych statków powietrznych.

PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

TYTUŁ I

PRZEPISY WSPÓLNE MAJĄCE ZASTOSOWANIE DO BADAŃ I ROZWOJU

ROZDZIAŁ I

PRZEPISY OGÓLNE

Artykuł 1

Zakres przedmiotowy

Niniejsze rozporządzenie ustanawia Europejski Fundusz Obronny („fundusz”).

Określa ono cele funduszu, budżet na lata 2021–2027, formy finansowania unijnego oraz zasady dotyczące przyznawania takiego finansowania.

Artykuł 2

Definicje

Na potrzeby niniejszego rozporządzenia stosuje się następujące definicje:

2)  „kontrola” oznacza zdolność do wywierania decydującego wpływu na podmiot prawny, bezpośrednio lub pośrednio, poprzez co najmniej jedno przedsiębiorstwo pośrednie;

3)  „działanie rozwojowe” oznacza każde działanie obejmujące głównie zadania ukierunkowane na obronność w fazie rozwoju, uwzględniające nowe produkty lub technologie bądź modernizację istniejących produktów i technologii, z wyłączeniem produkcji lub użytkowania broni;

4)  „przełomowa technologia obronna” oznacza technologię, której zastosowanie może radykalnie zmienić koncepcje i przebieg działań obronnych;

5)  „zarządcze struktury wykonawcze” oznaczają dowolny organ lub organy, wyznaczone zgodnie z prawem krajowym, które mają uprawnienia do ustalania strategii, celów i ogólnego kierunku działania danego podmiotu prawnego i które nadzorują oraz monitorują proces podejmowania decyzji przez kierownictwo;

6)  „podmiot prawny” oznacza każdą osobę fizyczną lub prawną utworzoną i uznaną za taką na mocy prawa krajowego, unijnego lub międzynarodowego, która posiada osobowość prawną i która – działając w swoim własnym imieniu – może wykonywać prawa i podlegać obowiązkom, albo podmiot nieposiadający osobowości prawnej zgodnie z art. [197 ust. 2 lit. c)] rozporządzenia finansowego;

7)  „spółka o średniej kapitalizacji” oznacza przedsiębiorstwo, które nie jest mikroprzedsiębiorstwem, małym przedsiębiorstwem ani średnim przedsiębiorstwem („MŚP”), zgodnie z definicją w zaleceniu Komisji 2003/361/WE(14), a które zatrudnia do 3 000 pracowników, w przypadku gdy liczba zatrudnionych jest obliczana zgodnie z art. 3, 4, 5 i 6 tytułu I w załączniku do wspomnianego zalecenia;

8)  „zamówienia przedkomercyjne” oznaczają zamawianie usług badawczych i rozwojowych obejmujące podział ryzyka i korzyści na warunkach rynkowych, rozwój konkurencyjny w etapach, przy czym zamówione usługi badań i rozwoju są wyraźnie oddzielone od etapu komercyjnego rozpowszechniania produktów końcowych;

9)  „zarządzający projektem” oznacza każdą instytucję zamawiającą z siedzibą w państwie członkowskim lub państwie stowarzyszonym, ustanowioną przez państwo członkowskie lub państwo stowarzyszone lub grupę państw członkowskich lub państw stowarzyszonych w celu zarządzania ponadnarodowymi projektami zbrojeniowymi na stałe lub doraźnie;

10)  „beneficjent” oznacza dowolny podmiot prawny otrzymujący finansowanie ze środków tego funduszu;

11)  „działanie badawcze” oznacza każde działanie polegające na działalności badawczej, w której główny nacisk położono na zastosowania w dziedzinie obronności;

12)  „wyniki” oznaczają wszelkie materialne lub niematerialne skutki działania, takie jak dane, wiedza fachowa lub informacje, bez względu na ich formę lub charakter, niezależnie od tego, czy mogą być one chronione, jak również wszelkie związane z nimi prawa, w tym prawa własności intelektualnej;

13)  „sprawozdanie specjalne” oznacza konkretny element działania badawczego streszczający jego wyniki, zawierający wyczerpujące informacje na temat podstawowych zasad, celów, rzeczywistych rezultatów, podstawowych właściwości, przeprowadzonych testów, potencjalnych korzyści, potencjalnych zastosowań w zakresie obrony i oczekiwanej ścieżki wykorzystania badań;

14)  „prototyp systemu” oznacza model produktu lub technologii, na którym można zademonstrować jego działanie w środowisku operacyjnym;

15)  „państwo trzecie” oznacza państwo, które nie jest członkiem Unii;

16)  „niestowarzyszone państwo trzecie” oznacza państwo trzecie, które nie jest państwem stowarzyszonym, zgodnie z art. 5;

17)  „podmiot z niestowarzyszonego państwa trzeciego” oznacza podmiot prawny mający siedzibę w niestowarzyszonym państwie trzecim lub posiadający swoje zarządcze struktury wykonawcze w niestowarzyszonym państwie trzecim;

17a)  „kwalifikowanie” oznacza całość procesu, w którym wykazuje się, że projekt produktów, materialnych lub niematerialnych komponentów lub technologii obronnych spełnia określone wymogi; proces ten dostarcza obiektywnych dowodów potwierdzających, że spełniono określone wymogi projektu;

17b)  „konsorcjum” oznacza grupę podmiotów prawnych utworzoną w celu realizacji działania w ramach funduszu;

17c)  „certyfikacja” oznacza proces, w którym organ krajowy zaświadcza, że produkty, materialne lub niematerialne komponenty lub technologie obronne są zgodne z mającymi zastosowanie przepisami;

17d)  „koordynator” oznacza podmiot prawny, który należy do konsorcjum i został wyznaczony przez wszystkich członków konsorcjum jako główny punkt kontaktowy dla Komisji w kwestii umowy o udzielenie dotacji;

Artykuł 3

Cele funduszu

1.  Ogólnym celem funduszu jest wzmacnianie zdolności w zakresie konkurencyjności, efektywności i innowacyjności europejskiego przemysłu obronnego poprzez wspieranie wspólnych działań i współpracy transgranicznej między podmiotami prawnymi w całej Unii, z uwzględnieniem MŚP i spółek o średniej kapitalizacji, a także wzmacnianie i poprawę elastyczności łańcuchów dostaw i wartości w sektorze obronności, rozszerzanie współpracy transgranicznej między podmiotami prawnymi oraz promowanie lepszego wykorzystania potencjału przemysłowego w zakresie innowacji, badań i rozwoju technologicznego, na każdym etapie cyklu życia produktów i technologii obronnych. Fundusz przyczynia się do zapewnienia swobody działania Unii i jej strategicznej autonomii, w szczególności w kategoriach technologicznych i przemysłowych.

2.  Cele szczegółowe funduszu są następujące:

a)  wspieranie opartych na współpracy projektów badawczych, które wykazują się wysoką efektywnością i mogą znacznie zwiększyć potencjał przyszłych zdolności europejskich, mających na celu maksymalizację innowacji i wprowadzenie nowych produktów i technologii obronnych, w tym technologii przełomowych;

b)  wspieranie opartych na współpracy europejskich projektów rozwojowych dotyczących produktów i technologii obronnych, zgodnych z priorytetami dotyczącymi zdolności obronnych uzgodnionymi wspólnie przez państwa członkowskie w ramach wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, zwłaszcza w kontekście planu rozwoju zdolności w ramach wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony, a tym samym przyczynianie się do większej efektywności wydatków na obronność w Unii, osiągnięcia większych korzyści skali, zmniejszenia ryzyka ▌powielania działań, ograniczenia nadmiernego uzależnienia od przywozu z państw trzecich, a co za tym idzie do zwiększenia zakupów europejskiego sprzętu przez państwa członkowskie, a przez to do zmniejszenia rozdrobnienia rynku produktów i technologii obronnych w całej Unii, przy jednoczesnym dążeniu do zwiększenia standaryzacji systemów obrony oraz interoperacyjności między zdolnościami państw członkowskich.

Artykuł 4

Budżet:

1.  Pula środków finansowych na realizację Europejskiego Funduszu Obronnego na lata 2021–2027 wynosi 11 453 260 000 EUR w cenach z 2018 r. (13 000 000 000 EUR według cen bieżących).

2.  ▌Podział kwoty, o której mowa w ust. 1, jest następujący:

a)  3 612 182 000 EUR w cenach z 2018 r. (4 100 000 000 EUR według cen bieżących) na działania badawcze;

b)  7 841 078 000 EUR w cenach z 2018 r. (8 900 000 000 EUR według cen bieżących) na działania rozwojowe.

2a.  Aby móc zareagować na nieprzewidziane sytuacje lub rozwój wydarzeń i nowe potrzeby, Komisja może, w ramach rocznej procedury budżetowej, zmienić kwoty, o których mowa w ust. 2, o maksymalnie 10 %.

3.  Kwota, o której mowa w ust. 1, może być wykorzystana na pomoc techniczną i administracyjną w ramach realizacji funduszu, taką jak działania przygotowawcze, monitorowanie, kontrola, audyt i ocena, w tym na systemy informatyczne dla przedsiębiorstw. Kwota ta nie może przekroczyć 5 % wartości puli środków finansowych, o której mowa w ust. 1.

4.  Co najmniej 5 % i maksymalnie 10 % puli środków finansowych, o której mowa w ust. 1, przeznacza się na wsparcie przełomowych technologii obronnych.

Artykuł 5

Państwa stowarzyszone

Uczestnictwo w funduszu jest otwarte dla członków Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA), którzy należą do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG), zgodnie z warunkami ustanowionymi w Porozumieniu EOG. Każdy wkład finansowy do funduszu w oparciu o niniejszy artykuł stanowi dochody przeznaczone na określony cel zgodnie z art. [21 ust. 5] rozporządzenia finansowego.

Artykuł 6

Wsparcie na rzecz przełomowych technologii obronnych

1.  Komisja przyznaje finansowanie w drodze otwartych i publicznych konsultacji dotyczących przełomowych technologii skupiających się wyłącznie na zastosowaniach obronnych na obszarach interwencji określonych w programach prac, zgodnie z procedurą określoną w art. 27.

2.  Komisja znajduje, w zależności od przypadku, ▌najbardziej odpowiednią formę finansowania przełomowych technologii.

Artykuł 7

Etyka

1.  Działania prowadzone w ramach funduszu muszą być zgodne z  :

–  z zasadami etyki i stosownym ustawodawstwem krajowym, unijnym i międzynarodowym, w tym z Kartą praw podstawowych Unii Europejskiej oraz europejską konwencją o ochronie praw człowieka i protokołami do niej, a także międzynarodowym prawem humanitarnym;

–  z przepisami i inicjatywami w obszarze zwalczania korupcji i prania pieniędzy; [Popr. 6/rev oraz 13]

2.  Komisja systematycznie przeprowadza kontrole przesiewowe wniosków na zasadzie ex ante w celu określenia tych działań, które rodzą wątpliwości dotyczące złożonych lub poważnych kwestii etycznych, i w stosownych przypadkach przedkłada te wnioski do oceny pod kątem etyczności. Kontrole przesiewowe i oceny pod kątem etyczności przeprowadzane są przez Komisję przy wsparciu niezależnych ekspertów ds. etyki z różnych dziedzin. Komisja zapewnia w największym możliwym stopniu przejrzystość procedur w zakresie etyki i przedstawia na ten temat sprawozdanie zgodnie ze swoimi obowiązkami w zakresie sprawozdawczości i oceny, o których mowa w art. 31 i 32. Wszyscy eksperci muszą być obywatelami Unii i pochodzić z jak największej liczby państw członkowskich.

3.  Podmioty uczestniczące w działaniu uzyskują przed rozpoczęciem odpowiednich działań wszelkie zatwierdzenia lub inne obowiązkowe dokumenty od odpowiednich krajowych bądź lokalnych komisji etycznych lub innych organów, takich jak organy ochrony danych. Dokumenty te przechowuje się w aktach i udostępnia Komisji.

5.  Działania, które nie są akceptowalne ze względów etycznych, są odrzucane.

ROZDZIAŁ II

PRZEPISY FINANSOWE

Artykuł 8

Realizacja i formy finansowania unijnego

1.  Fundusz jest wdrażany przez Komisję w ramach zarządzania bezpośredniego zgodnie z rozporządzeniem finansowym.

2.  Fundusz może zapewniać finansowanie w dowolnej formie przewidzianej w rozporządzeniu finansowym, w szczególności w postaci dotacji, nagród i zamówień. ▌

Artykuł 9

Finansowanie skumulowane, uzupełniające i łączone

1.  Działanie, które otrzymało wkład z innego programu unijnego, może również otrzymać wkład w ramach funduszu, pod warunkiem że wkład z obu programów nie pokrywa tych samych kosztów. Do każdego wkładu do danego działania zastosowanie mają przepisy dotyczące odpowiedniego unijnego programu/funduszu, z którego pochodzi ten wkład. Finansowanie skumulowane nie może przekraczać łącznych kosztów kwalifikowalnych działania, a wsparcie z różnych programów Unii można obliczać proporcjonalnie zgodnie z dokumentami określającymi warunki wsparcia.

ROZDZIAŁ III

WARUNKI KWALIFIKOWALNOŚCI, KRYTERIA PRZYZNAWANIA ŚRODKÓW I FINANSOWANIE

Artykuł 10

Kwalifikujące się podmioty

1.  Wnioskodawcy i ich podwykonawcy zaangażowani w działanie kwalifikują się do finansowania, pod warunkiem że mają siedzibę w Unii lub w jednym z państw stowarzyszonych, o których mowa w art. 5, posiadają zarządcze struktury wykonawcze w Unii lub w państwie stowarzyszonym i nie podlegają kontroli sprawowanej przez niestowarzyszone państwo trzecie ani przez podmiot z niestowarzyszonego państwa trzeciego.

2.  Na zasadzie odstępstwa od ust. 1 wnioskodawca lub podwykonawca zaangażowany w działanie, mający siedzibę w Unii lub w państwie stowarzyszonym i podlegający kontroli sprawowanej przez niestowarzyszone państwo trzecie lub podmiot z niestowarzyszonego państwa trzeciego może stanowić podmiot kwalifikujący się do finansowania, jeżeli jest to niezbędne do osiągnięcia celów działania i pod warunkiem że jego udział nie będzie stanowił zagrożenia dla interesów Unii i jej państw członkowskich w zakresie bezpieczeństwa i obrony ani dla osiągnięcia celów określonych w art. 3. W celu zapewnienia ochrony interesów Unii i jej państw członkowskich w zakresie bezpieczeństwa w zaproszeniu do składania wniosków wymaga się od wnioskodawcy zobowiązania do wdrożenia, przed rozpoczęciem działania, odpowiednich środków gwarantujących, że:

a)  kontrola nad wnioskodawcą nie jest sprawowana w sposób, który w jakimkolwiek stopniu ogranicza jego zdolność do przeprowadzenia tego działania i osiągnięcia wyników, który nakłada ograniczenia dotyczące jego infrastruktury, obiektów, aktywów, zasobów, własności intelektualnej lub wiedzy fachowej niezbędnych na użytek danego działania, bądź który osłabia jego zdolności i normy potrzebne do realizacji działania;

b)  uniemożliwiony jest dostęp niestowarzyszonych państw trzecich lub podmiotów z niestowarzyszonych państw trzecich do informacji niejawnych i szczególnie chronionych informacji jawnych związanych z tym działaniem, a pracownicy lub inne osoby zaangażowane w działanie posiadają krajowe poświadczenie bezpieczeństwa wydane przez państwo członkowskie lub kraj stowarzyszony;

c)  w trakcie działania oraz przez określony czas po jego zakończeniu, określony w umowie o udzielenie dotacji, własność intelektualna wynikająca z działania i wyniki działania pozostają w posiadaniu beneficjenta i nie podlegają kontroli lub ograniczeniom ze strony niestowarzyszonych państw trzecich lub innych podmiotów z niestowarzyszonych państw trzecich, a także nie ma możliwości przekazania ich do państwa trzeciego ani udzielenia dostępu do nich z terytorium państwa trzeciego lub przez podmioty z państwa trzeciego bez zgody państw członkowskich, w których przedsiębiorstwo ma siedzibę, przy zachowaniu spójności z celami określonymi w art. 3.

Odstępstwa na mocy niniejszego ustępu nie przyznaje się wnioskodawcy lub podwykonawcy zaangażowanemu w działanie, który posiada zarządczą strukturę wykonawczą w Unii lub w państwie stowarzyszonym i który podlega kontroli sprawowanej przez niestowarzyszone państwo trzecie objęte unijnymi środkami ograniczającymi lub przez podmiot z niestowarzyszonego państwa trzeciego objęty unijnymi środkami ograniczającymi.

3.  Cała infrastruktura, obiekty, aktywa i zasoby wykorzystywane w działaniach finansowanych w ramach funduszu muszą być zlokalizowane na terytorium Unii lub państw stowarzyszonych i nie mogą podlegać kontroli lub ograniczeniom ze strony niestowarzyszonego państwa trzeciego ani żadnego podmiotu z niestowarzyszonego państwa trzeciego. Ponadto podczas wykonywania działań kwalifikowalnych beneficjenci i podwykonawcy zaangażowani w działanie współpracują wyłącznie z podmiotami prawnymi, które mają siedzibę w Unii lub w państwie stowarzyszonym i które nie podlegają kontroli sprawowanej przez niestowarzyszone państwa trzecie lub podmioty z niestowarzyszonych państw trzecich.

4.  Na zasadzie odstępstwa od ust. 3, jeżeli nie ma konkurencyjnych zamienników dostępnych w Unii, beneficjenci i podwykonawcy zaangażowani w działanie mogą wykorzystywać swoje aktywa, infrastrukturę, obiekty i zasoby znajdujące się lub przechowywane na terytorium niestowarzyszonego państwa trzeciego, jeżeli jest to niezbędne do osiągnięcia celów danego działania i pod warunkiem że nie spowoduje to zagrożenia dla interesów Unii i jej państw członkowskich w obszarze bezpieczeństwa i obrony ani dla realizacji celów określonych w art. 3. Beneficjenci i ich podwykonawcy zaangażowani w działanie realizujący działanie kwalifikowalne mogą na tych samych warunkach współpracować z podmiotem mającym siedzibę w niestowarzyszonym państwie trzecim. Koszty związane z korzystaniem z takiej infrastruktury, obiektów, aktywów lub zasobów i związane z taką współpracą nie kwalifikują się do finansowania ze środków funduszu. W żadnym przypadku nie udziela się takiego odstępstwa, jeżeli te aktywa, infrastruktura, urządzenia i zasoby znajdują się lub są przechowywane na terytorium niestowarzyszonego państwa trzeciego objętego unijnymi środkami ograniczającymi.

5.  W celu zapewnienia ochrony interesów Unii i jej państw członkowskich w zakresie bezpieczeństwa w zaproszeniu do składania wniosków lub umowie o udzielenie dotacji określa się wszystkie warunki, w tym warunki wymienione w ust. 2 niniejszego artykułu. Warunki te odnoszą się w szczególności do przepisów dotyczących własności wyników działania oraz dostępu do informacji niejawnych i szczególnie chronionych informacji jawnych, a także do gwarancji bezpieczeństwa dostaw.

6.  Wnioskodawcy dostarczają wszelkie istotne informacje niezbędne do oceny kryteriów kwalifikowalności i warunków, o których mowa w ust. 1–4.

7.  Wnioski, które wymagają weryfikacji na podstawie ust. 2 lub ust. 4, można składać wyłącznie za zgodą państwa członkowskiego lub państwa stowarzyszonego, w którym wnioskodawca ma siedzibę.

8.  W przypadku wprowadzenia w trakcie realizacji działania zmiany, w związku z którą można zakwestionować spełnienie tych kryteriów i warunków, dany beneficjent informuje o tym Komisję, która ocenia, czy przedmiotowe kryteria kwalifikowalności i warunki są nadal spełniane, i rozważa potencjalny wpływ zaistniałej sytuacji (zawieszenie, anulowanie) na finansowanie danego działania.

9.  Na potrzeby niniejszego artykułu określenie „podwykonawcy” odnosi się do podwykonawców związanych bezpośrednim stosunkiem umownym z beneficjentem, innych podwykonawców, którym przyznano co najmniej 10 % łącznych kosztów kwalifikowalnych działania, oraz podwykonawców, którzy mogą potrzebować dostępu do informacji niejawnych zgodnie z decyzją Komisji (UE, Euratom) 2015/444 w celu realizacji działania.

Artykuł 11

Działania kwalifikowalne

1.  Do finansowania kwalifikują się wyłącznie działania służące realizacji celów, o których mowa w art. 3.

2.  Fundusz wspiera działania obejmujące zarówno tworzenie nowych, jak i modernizację istniejących produktów i technologii, w przypadku gdy wykorzystanie wcześniej istniejących informacji koniecznych do wykonania modernizacji nie podlega ograniczeniom, w sposób bezpośredni lub pośredni, ze strony niestowarzyszonych państw trzecich lub podmiotów z niestowarzyszonych państw trzecich.

3.  Działanie kwalifikowalne musi dotyczyć co najmniej jednego z poniższych elementów:

a)  zadania mające na celu stworzenie, zapewnienie podstaw i poprawę stanu ▌wiedzy i produktów lub technologii obronnych, w tym przełomowych technologii obronnych, które mogą mieć istotny wpływ na obronność;

b)  zadania mające na celu zwiększenie interoperacyjności i odporności, z uwzględnieniem ochrony produkcji i wymiany danych, opanowanie krytycznych technologii obronnych, zwiększenie bezpieczeństwa dostaw lub umożliwienie skutecznego wykorzystania wyników na potrzeby produktów i technologii obronnych;

c)  prace studyjne, takie jak studia wykonalności w celu sprawdzenia wykonalności nowych lub ulepszonych technologii, produktów, procesów, usług lub rozwiązań ▌;

d)  projekt produktów, materialnych lub niematerialnych komponentów lub technologii obronnych, a także określenie specyfikacji technicznych, na podstawie których dany projekt został opracowany, co może obejmować także częściowe testy w zakresie zmniejszania ryzyka w środowisku przemysłowym lub reprezentatywnym;

e)  rozwój modeli produktów, materialnych lub niematerialnych komponentów lub technologii obronnych, na podstawie których można zademonstrować działanie danego elementu w środowisku operacyjnym (prototyp systemu);

f)  testowanie produktów, materialnych lub niematerialnych komponentów lub technologii obronnych;

g)  kwalifikowanie produktów, materialnych lub niematerialnych komponentów lub technologii obronnych ▌;

h)  certyfikacja produktów, materialnych lub niematerialnych komponentów lub technologii obronnych ▌;

i)  rozwój technologii lub aktywów zwiększających wydajność w całym cyklu życia produktów i technologii obronnych;

4.  ▌Działania podejmowane są w ramach współpracy w obrębie konsorcjum składającego się z co najmniej trzech podmiotów prawnych, które mają siedzibę w co najmniej trzech różnych państwach członkowskich.Każdy dodatkowy podmiot prawny uczestniczący w konsorcjum może mieć siedzibę w jednym z krajów stowarzyszonych, o których mowa w art. 5. Co najmniej trzy z tych kwalifikujących się podmiotów, które mają siedziby w co najmniej dwóch różnych państwach członkowskich lub państwach stowarzyszonych, nie mogą, w trakcie całego okresu realizacji działania, podlegać ▌kontroli sprawowanej, bezpośrednio lub pośrednio, przez ten sam podmiot, ani nie mogą kontrolować siebie nawzajem.

5.  Ust. 4 nie ma zastosowania do działań, o których mowa w ust. 3 lit. c) ▌, ani do działań, o których mowa w art. 6.

6.  Działania służące opracowywaniu produktów i technologii, których stosowanie, rozwój lub produkcja są zakazane na mocy mających zastosowanie przepisów prawa międzynarodowego, nie kwalifikują się do finansowania. W szczególności program nie może finansować broni zapalającej zawierającej fosfor biały, amunicji zawierającej zubożony uran, śmiercionośnej broni autonomicznej, w tym bezzałogowych statków powietrznych, w przypadku której człowiek nie ma istotnej kontroli nad tak kluczowymi funkcjami jak wybór i atakowanie poszczególnych celów, broni strzeleckiej i lekkiej doskonalonej głównie w celu eksportu, tj. gdy żadne państwo członkowskie nie określiło wymogu prowadzenia działań. [Popr. 29/rev]

6a.   Do finansowania w ramach programu nie kwalifikują się działania służące opracowywaniu produktów i technologii, które mogą realizować lub ułatwiać następujące działania:

(i)  poważne naruszenie międzynarodowego prawa humanitarnego;

(ii)  poważne naruszenie międzynarodowego prawa dotyczącego praw człowieka;

(iii)  czyn stanowiący przestępstwo w rozumieniu umów lub protokołów międzynarodowych dotyczących terroryzmu;

(iv)  czyn stanowiący przestępstwo w rozumieniu umów lub protokołów międzynarodowych dotyczących międzynarodowej przestępczości zorganizowanej.

6b.   Działania, które przyczyniają się w części lub w całości, bezpośrednio lub pośrednio do rozwoju broni masowego rażenia i powiązanej technologii stosowanej w głowicach bojowych i rakietach, nie kwalifikują się do wsparcia. [Popr. 21]

Artykuł 12

Procedura kwalifikacji i wyboru

[Popr. 30]

2.  Komisja przyznaje środki finansowe na wybrane działania po każdym zaproszeniu lub po zastosowaniu art. [195 lit. e)] rozporządzenia finansowego.

3.  W odniesieniu do przyznawania finansowania na działania rozwojowe Komisja działa w drodze aktów delegowanych przyjętych zgodnie z procedurą, o której mowa w art. 28a.

Artykuł 13

Kryteria wyboru

1.  Każda propozycja jest oceniana w oparciu o następujące kryteria:

a)  wkład do doskonałości lub możliwy przełom w dziedzinie obronności, w szczególności przez wykazanie, że przewidywane wyniki proponowanego działania mają istotną przewagę nad istniejącymi produktami lub technologiami;

b)  wkład do innowacji i rozwoju technologicznego europejskiego przemysłu obronnego, w szczególności poprzez wykazanie, że proponowane działanie obejmuje przełomowe lub nowatorskie koncepcje i podejścia, nowe obiecujące udoskonalenia technologiczne w przyszłości bądź zastosowania technologii lub koncepcji wcześniej nie stosowanych w sektorze obronności;

c)  wkład do konkurencyjności europejskiego przemysłu obronnego, w szczególności poprzez stworzenie nowych możliwości rynkowych i przyśpieszenie wzrostu przedsiębiorstw w całej Unii;

ca)   wkład do przemysłowej i technologicznej autonomii Unii poprzez wzmacnianie technologii lub produktów obronnych zgodnie z priorytetami dotyczącymi zdolności obronnej uzgodnionymi przez państwa członkowskie w ramach wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, a w szczególności w kontekście planu rozwoju zdolności w ramach wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony;

d)  wkład do interesów Unii w zakresie bezpieczeństwa i obronności zgodnie z priorytetami, o których mowa w art. 3 ust. 2, a w stosownych przypadkach – z regionalnymi i międzynarodowymi umowami o współpracy;

e)  wkład do tworzenia nowej współpracy transgranicznej między podmiotami prawnymi, w szczególności w przypadku MŚP i spółek o średniej kapitalizacji mających siedzibę w państwach członkowskich lub państwach stowarzyszonych innych niż te, w których mają siedzibę podmioty należące do konsorcjum niebędące MŚP ani spółkami o średniej kapitalizacji;

f)  jakość i efektywność realizacji działania.

2.  Zgodnie z ust. 1 lit. d) można brać pod uwagę priorytety regionalne i międzynarodowe, w szczególności w celu uniknięcia zbędnego powielania działań, pod warunkiem że służą interesom Unii w zakresie bezpieczeństwa i obronności i nie wykluczają udziału żadnego z państw członkowskich.

Artykuł 14

Stopa współfinansowania

1.  Fundusz finansuje 100 % kosztów kwalifikowalnych działania, bez uszczerbku dla zasady współfinansowania.

2.  Na zasadzie odstępstwa od ust. 1:

a)  w odniesieniu do działań określonych w art. 11 ust. 3 lit. e) pomoc finansowa ze środków funduszu nie może przekraczać 20 % kosztów kwalifikowalnych działania,

b)  w odniesieniu do działań określonych w art. 11 ust. 3 lit. f)–h) pomoc finansowa ze środków funduszu nie może przekraczać 80 % kosztów kwalifikowalnych działania.

3.  W przypadku działań rozwojowych stopę finansowania zwiększa się, bez przekraczania całkowitego kosztu kwalifikowalnego, w następujących przypadkach:

a)  działanie podjęte w ramach stałej współpracy strukturalnej, ustanowionej decyzją Rady (WPZiB) 2017/2315 z dnia 11 grudnia 2017 r., korzysta ze stopy finansowania powiększonej o dodatkowe 10 punktów procentowych;

b)  działanie korzysta ze stopy finansowania powiększonej o punkty procentowe odpowiadające wartości procentowej łącznych kosztów kwalifikowalnych, które zostały przyznane MŚP z siedzibą w państwie członkowskim lub w państwie stowarzyszonym innym niż te, w których siedzibę mają członkowie konsorcjum niebędący MŚP ani spółkami o średniej kapitalizacji;

c)  działanie korzysta ze stopy finansowania powiększonej o punkty procentowe odpowiadające jednej czwartej wartości procentowej łącznych kosztów kwalifikowalnych, które zostały przyznane spółkom o średniej kapitalizacji z siedzibą w państwie członkowskim lub w państwie stowarzyszonym innym niż te, w których siedzibę mają pozostali członkowie konsorcjum niebędący MŚP ani spółkami o średniej kapitalizacji;

d)  łączne podwyższenie stopy finansowania danego działania nie może przekraczać 30 punktów procentowych.

Artykuł 15

Zdolność finansowa

Na zasadzie odstępstwa od art. [198] rozporządzenia finansowego:

a)  zdolność finansową weryfikuje się tylko w odniesieniu do koordynatora i tylko wówczas, gdy wnioskowane finansowanie z Unii jest nie mniejsze niż 500 000 EUR. Jeżeli istnieją jednak uzasadnione wątpliwości co do zdolności finansowej, Komisja weryfikuje również zdolność finansową innych wnioskodawców lub koordynatorów wnioskujących o kwotę finansowania poniżej progu, o którym mowa w zdaniu pierwszym;

b)  nie weryfikuje się zdolności finansowej w odniesieniu do podmiotów prawnych, których rentowność jest gwarantowana przez państwo członkowskie, ani w odniesieniu do uczelni i publicznych ośrodków badawczych;

c)  jeżeli zdolność finansowa jest strukturalnie gwarantowana przez inny podmiot prawny, weryfikuje się jego zdolność finansową.

Artykuł 16

Koszty pośrednie

1.  Pośrednie koszty kwalifikowalne ustala się przez zastosowanie stawki zryczałtowanej wynoszącej 25 % łącznych bezpośrednich kosztów kwalifikowalnych, z wyłączeniem bezpośrednich kosztów kwalifikowalnych podwykonawstwa, wsparcia finansowego na rzecz osób trzecich oraz wszelkich kosztów jednostkowych lub płatności ryczałtowych, które obejmują koszty pośrednie.

2.  Alternatywnie pośrednie koszty kwalifikowalne ▌mogą zostać określone zgodnie ze zwyczajową praktyką beneficjenta w zakresie księgowania kosztów na podstawie rzeczywistych kosztów pośrednich, pod warunkiem że te praktyki księgowania kosztów są akceptowane przez władze krajowe w ramach porównywalnych systemów finansowania zgodnie z art. [185] rozporządzenia finansowego i zgłoszone Komisji.

Artykuł 17

Stosowanie jednorazowej płatności ryczałtowej lub wkładu niepowiązanego z kosztami

1.  W przypadku dotacji przyznawanych na działania, o których mowa w art. 11 ust. 3 lit. e), oraz innych działań, w przypadku których państwa członkowskie lub państwa stowarzyszone finansują ponad 50 % budżetu, Komisja może stosować:

a)  wkład niezwiązany z kosztami, o którym mowa w art. [180 ust. 3] rozporządzenia finansowego, i oparty na osiąganiu wyników mierzonych przez odniesienie do wcześniej ustalonych celów pośrednich lub przy użyciu wskaźników realizacji celów; lub

b)  jednorazową płatność ryczałtową, o której mowa w art. [182] rozporządzenia finansowego, opartą na tymczasowym budżecie działania, które zostało już zatwierdzone przez organy krajowe współfinansujących państw członkowskich i państw stowarzyszonych.

2.  Koszty pośrednie uwzględnia się w płatności ryczałtowej.

Artykuł 18

Zamówienia przedkomercyjne

1.  Unia może wspierać zamówienia przedkomercyjne poprzez przyznawanie dotacji instytucjom zamawiającym lub podmiotom zamawiającym, zdefiniowanym w dyrektywach Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE(15), 2014/25/UE(16) i 2009/81/WE(17), które wspólnie zamawiają usługi badawczo-rozwojowe w dziedzinie obronności lub koordynują swoje procedury udzielania zamówień.

2.  Procedury udzielania zamówień:

a)  muszą być zgodne z przepisami niniejszego rozporządzenia;

b)  mogą zezwalać na zawarcie wielu umów w ramach tej samej procedury (zakupy u wielu dostawców);

c)  zapewniają udzielenie zamówień oferentom proponującym najkorzystniejszy stosunek wartości do ceny.

Artykuł 19

Fundusz gwarancyjny

Z wkładów do mechanizmu wzajemnego ubezpieczenia można pokryć ryzyko związane z odzyskaniem środków należnych od beneficjentów i wkłady te uznaje się za wystarczającą gwarancję w ramach rozporządzenia finansowego. Zastosowanie mają przepisy określone w [art. X] rozporządzenia XXX [rozporządzenia, które zastąpi rozporządzenie w sprawie Funduszu Gwarancyjnego].

Artykuł 21

Dostęp do instrumentów finansowych

Beneficjenci funduszu kwalifikują się do uzyskania dostępu do specjalnych produktów finansowych wdrażanych w ramach programu InvestEU zgodnie z ▌tytułem X rozporządzenia finansowego.

TYTUŁ II

PRZEPISY SZCZEGÓŁOWE MAJĄCE ZASTOSOWANIE DO BADAŃ

Artykuł 22

Własność wyników

1.  Wyniki działań są własnością beneficjentów, którzy je opracowują. W przypadku gdy podmioty prawne wspólnie opracowują wyniki i nie można ustalić ich odpowiedniego wkładu lub w przypadku gdy nie można wyodrębnić takich wspólnych wyników, wyniki te stanowią współwłasność podmiotów prawnych. Współwłaściciele zawierają umowę dotyczącą podziału i warunków korzystania z prawa współwłasności zgodnie z ich zobowiązaniami wynikającymi z umowy o udzielenie dotacji.

2.  Jeżeli pomocy unijnej udziela się w formie zamówień publicznych, wyniki są własnością Unii. Państwa członkowskie i państwa stowarzyszone korzystają bezpłatnie z praw dostępu do wyników na pisemne żądanie.

3.  ▌Wyniki działań otrzymujących wsparcie ze środków funduszu nie podlegają żadnej kontroli lub ograniczeniu, bezpośrednio lub pośrednio, za pośrednictwem co najmniej jednego pośredniego podmiotu prawnego, z uwzględnieniem transferu technologii, przez niestowarzyszone państwo trzecie lub przez podmiot z niestowarzyszonego państwa trzeciego.

4.  W uzasadnionych przypadkach umowa o udzielenie dotacji określa prawo Komisji do otrzymania powiadomienia o przekazaniu prawa własności wyników bądź o udzieleniu licencji dotyczącej wyników niestowarzyszonemu państwu trzeciemu lub podmiotowi z niestowarzyszonego państwa trzeciego oraz do zgłoszenia sprzeciwu wobec powyższego. Takie przekazania praw nie mogą naruszać interesów w zakresie obronności i bezpieczeństwa Unii i jej państw członkowskich ani celów niniejszego rozporządzenia określonych w art. 3.

5.  Organy krajowe państw członkowskich i państw stowarzyszonych korzystają z praw dostępu do sprawozdania specjalnego z działania, które otrzymało finansowanie unijne. Takie prawa dostępu przyznawane są nieodpłatnie i przekazywane przez Komisję państwom członkowskim i państwom stowarzyszonym po zapewnieniu, że odpowiednie obowiązki zachowania poufności zostały wprowadzone. Uczestnicy nie są w żadnym przypadku zobowiązani do podania w sprawozdaniu specjalnym danych lub informacji, które są częścią własności intelektualnej.

6.  Organy krajowe państw członkowskich i państw stowarzyszonych korzystają ze sprawozdania specjalnego wyłącznie do celów związanych z wykorzystaniem przez siły zbrojne lub służby bezpieczeństwa lub służby wywiadu, bądź na rzecz tych sił lub służb, w tym w ramach ich programów współpracy. Takie wykorzystanie obejmuje między innymi analizę, ewaluację, ocenę, badania, projektowanie, rozwój, produkcję, usprawnianie, modyfikację, konserwację, naprawy, remonty oraz akceptację i certyfikację produktów, obsługę, szkolenia, usuwanie i inne usługi projektowe oraz wdrażanie produktu, a także ocenę i opracowanie wymogów technicznych na potrzeby zamówień.

7.  Beneficjenci udzielają nieodpłatnie praw dostępu do swoich wyników instytucjom, organom lub agencjom Unii do należycie uzasadnionych celów w zakresie opracowania, wdrożenia i monitorowania unijnych polityk lub programów. Takie prawa dostępu są ograniczone do zastosowania niekomercyjnego i niekonkurencyjnego.

8.  W celu zagwarantowania maksymalnej absorpcji wyników oraz zapobiegania nienależnym korzyściom w umowach o udzielenie dotacji i w umowach dotyczących przedkomercyjnych zamówień publicznych stosuje się przepisy szczegółowe dotyczące własności, praw dostępu i udzielania licencji. ▌Jeśli wykonawca nie wykorzysta komercyjnie wyników w określonym czasie po udzieleniu zamówienia przedkomercyjnego wskazanym w umowie, przenosi w miarę możliwości wszelkie prawa własności wyników na instytucje zamawiające.

8a.   Trzy państwa członkowskie lub kraje stowarzyszone, albo większa liczba państw członkowskich lub krajów stowarzyszonych, które, wielostronnie lub w ramach organizacji Unii, wspólnie zawarły jedną umowę lub kilka umów z jednym uczestnikiem lub większą ich liczbą, aby wspólnie rozwijać wyniki uzyskane w ramach konkretnego działania, które otrzymało finansowanie na mocy umowy o udzielenie dotacji na działania badawcze w zakresie obronności, korzysta z praw dostępu do wyników działania, które są własnością takiego uczestnika i są niezbędne do realizacji umowy. Takie prawa dostępu udzielane są nieodpłatnie i na podstawie szczegółowych warunków mających zapewnić, by prawa te były wykorzystywane wyłącznie na użytek danej umowy i by wprowadzone zostały stosowne obowiązki zachowania poufności.

TYTUŁ III

PRZEPISY SZCZEGÓŁOWE MAJĄCE ZASTOSOWANIE DO ROZWOJU

Artykuł 23

Dodatkowe kryteria kwalifikowalności

1.  W stosownych przypadkach konsorcjum wykazuje, że pozostałe koszty działania kwalifikowalnego, które nie są objęte wsparciem Unii, zostaną pokryte za pomocą innych środków finansowania, takich jak wkłady państw członkowskich lub państw stowarzyszonych bądź inne środki współfinansowania ze strony podmiotów prawnych.

2.  W przypadku gdy odnosi się to do działań, o których mowa w art. 11 ust. 3 lit. d), działanie opiera się na zharmonizowanych wymogach dotyczących zdolności uzgodnionych przez odpowiednie państwa członkowskie lub państwa stowarzyszone.

3.  W odniesieniu do działań, o których mowa w art. 11 ust. 3 lit. e)–h), konsorcjum wykazuje za pomocą dokumentów wydanych przez organy krajowe, że:

a)  co najmniej dwa państwa członkowskie lub ▌co najmniej jedno państwo członkowskie z państwami stowarzyszonymi przedstawiają gwarancje celem zamówienia produktu końcowego lub wykorzystania technologii w sposób skoordynowany. Może to obejmować zamówienia wspólne;

b)  działanie opiera się na wspólnych specyfikacjach technicznych uzgodnionych wspólnie przez państwa członkowskie lub państwa stowarzyszone, które współfinansują dane działanie.

Artykuł 24

Dodatkowe kryteria kwalifikowalności

Oprócz kryteriów wyboru, o których mowa w art. 13, program prac może również uwzględniać:

a)  wkład do zwiększenia efektywności w całym cyklu życia produktów i technologii obronnych, z uwzględnieniem efektywności kosztowej i możliwości osiągania synergii w procesach zamawiania, utrzymania i likwidacji;

b)  poziom współpracy między zaangażowanymi państwami członkowskimi w ramach działania kwalifikowalnego;

ba)  planowaną wielkość zamówień i oczekiwany wpływ na zdolności obronne i wydatki na obronę państw członkowskich, jak też europejską autonomię strategiczną.

Artykuł 25

Własność wyników

1.  Unia nie może być właścicielem produktów ani technologii powstałych w wyniku działań rozwojowych, ani też nie może mieć roszczeń w zakresie praw własności intelektualnej w odniesieniu do wyników takich działań.

1a.   Wyniki działań są własnością beneficjentów, którzy je opracowali. W przypadku gdy podmioty prawne wspólnie opracowują wyniki i nie można ustalić ich odpowiedniego wkładu lub w przypadku gdy nie można wyodrębnić takich wspólnych wyników, wyniki te stanowią współwłasność podmiotów prawnych. Współwłaściciele zawierają umowę dotyczącą podziału i warunków korzystania z prawa współwłasności zgodnie z ich zobowiązaniami wynikającymi z umowy o udzielenie dotacji.

2.  Wyniki działań, które otrzymują wsparcie ze środków funduszu, nie mogą podlegać kontroli ani ograniczeniom ze strony niestowarzyszonych państw trzecich lub podmiotów z niestowarzyszonych państw trzecich, bezpośrednio lub pośrednio, poprzez co najmniej jeden podmiot prawny, również w zakresie transferu technologii.

3.  Odnośnie do wyników opracowanych przez beneficjentów na mocy niniejszego rozporządzenia i bez uszczerbku dla ust. 2 niniejszego artykułu Komisja musi być powiadamiana z wyprzedzeniem co najmniej sześciu tygodni o każdym przekazaniu prawa własności lub przyznaniu licencji niestowarzyszonym państwom trzecim lub podmiotom z niestowarzyszonych państw trzecich. Jeżeli takie przekazanie praw własności lub przyznanie licencji jest sprzeczne z interesami Unii i jej państw członkowskich w zakresie obronności i bezpieczeństwa lub z celami niniejszego rozporządzenia określonymi w art. 3, finansowanie otrzymane w ramach funduszu jest zwracane.

4.  Na zasadzie odstępstwa od ust. 1, w przypadku gdy pomoc Unii ma postać zamówienia publicznego, Unia jest właścicielem wyników, a państwa członkowskie lub państwa stowarzyszone mają prawo do bezpłatnej, niewyłącznej licencji na wykorzystanie wyników na ich pisemny wniosek.

Artykuł 26

Powiadamianie zarządzającego projektem

Jeżeli państwa członkowskie i państwa stowarzyszone wyznaczają zarządzającego projektem, przed dokonaniem płatności na rzecz beneficjenta działania kwalifikowalnego Komisja konsultuje się z zarządzającym projektem w sprawie postępów poczynionych w odniesieniu do działania.

TYTUŁ IV

ZARZĄDZANIE, MONITOROWANIE OCENA I KONTROLA

Artykuł 27

Programy prac

1.  Fundusz jest realizowany w ramach rocznych lub wieloletnich programów prac ustanowionych zgodnie z art. [110] rozporządzenia finansowego. ▌

1a.   Programy prac mogą uwzględniać w szczególności strategie opracowane w nadrzędnym programie badań strategicznych oraz w strategicznych przypadkach kontekstowych w ramach planu rozwoju zdolności.

1b.  Komisja zapewnia spójność programów prac na wszystkich etapach zarządzania cyklem życia produktów i technologii obronnych.

2.  Komisja przyjmuje programy prac w drodze aktów delegowanych zgodnie z procedurą, o której mowa w art. 28a.

2a.   W programie prac szczegółowo określa się kategorie projektów, które mają być finansowane w ramach funduszu. Wspomniane programy prac sporządzane są zgodnie z celami określonymi w art. 3.

2b.   W oparciu o proces opracowywania programów prac Komisja przeprowadza wstępną ocenę ewentualnych przypadków powielania z istniejącymi zdolnościami lub już finansowanymi projektami badawczymi lub rozwojowymi w Unii.

Artykuł 28a

Wykonywanie przekazanych uprawnień

1.  Powierzenie Komisji uprawnień do przyjmowania aktów delegowanych podlega warunkom określonym w niniejszym artykule.

2.  Uprawnienia do przyjmowania aktów delegowanych, o których mowa w art. 27, powierza się Komisji na okres siedmiu lat od dnia [data wejścia w życie].

3.  Przekazanie uprawnień, o którym mowa w art. 27, może zostać w dowolnym momencie odwołane przez Parlament Europejski lub przez Radę. Decyzja o odwołaniu kończy przekazanie określonych w niej uprawnień. Decyzja o odwołaniu staje się skuteczna następnego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej lub w późniejszym terminie określonym w tej decyzji. Nie wpływa ona na ważność jakichkolwiek już obowiązujących aktów delegowanych.

4.  Przed przyjęciem aktu delegowanego Komisja konsultuje się z ekspertami wyznaczonymi przez każde państwo członkowskie zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa(18).

Artykuł 29

Niezależni eksperci

1.  Komisja powołuje niezależnych ekspertów pomagających w ocenie wniosków zgodnie z art. [237] rozporządzenia finansowego. ▌

2.  Niezależni eksperci muszą być obywatelami Unii pochodzącymi z jak największej liczby państw członkowskich zidentyfikowanymi i wybranymi na podstawie zaproszeń do wyrażenia zainteresowania ▌w celu stworzenia listy ekspertów. Na zasadzie odstępstwa od art. [237] rozporządzenia finansowego przedmiotowa lista nie może być podawana do wiadomości publicznej, w całości lub w części, w przypadku gdy wymagana jest z uwagi na ochronę bezpieczeństwa publicznego.

3.  Niezależni eksperci muszą mieć odpowiednie poświadczenie bezpieczeństwa wydane przez państwo członkowskie.

5.  Niezależnych ekspertów wybiera się na podstawie ich umiejętności, doświadczenia i wiedzy odpowiednich do celów realizacji powierzonych im zadań.

5a.  Komisja zapewnia, by ekspert w sytuacji konfliktu interesów w sprawie, w której wymagana jest jego opinia, nie dokonywał ocen ani nie udzielał porad, ani pomocy w tej konkretnej sprawie.

Artykuł 30

Stosowanie przepisów dotyczących informacji niejawnych

1.  W ramach zakresu stosowania niniejszego rozporządzenia:

a)  każde państwo członkowskie lub państwo stowarzyszone zapewnia, aby jego krajowe przepisy dotyczące bezpieczeństwa oferowały stopień ochrony informacji niejawnych Unii Europejskiej równoważny stopniowi ochrony przewidzianemu przez przepisy dotyczące bezpieczeństwa określone w decyzji Komisji (UE, Euratom) 2015/444 z dnia 13 marca 2015 r. w sprawie przepisów bezpieczeństwa dotyczących ochrony informacji niejawnych UE(19) oraz przepisy Rady dotyczące bezpieczeństwa określone w załącznikach do decyzji 2013/488/UE(20);

b)  państwa członkowskie i państwa stowarzyszone niezwłocznie powiadamiają Komisję o krajowych przepisach bezpieczeństwa, o których mowa w lit. a);

c)  osoby fizyczne mieszkające w niestowarzyszonych państwach trzecich i osoby prawne mające siedzibę w niestowarzyszonych państwach trzecich mogą mieć do czynienia z informacjami niejawnymi UE dotyczącymi funduszu, wyłącznie jeżeli w tych państwach podlegają przepisom dotyczącym bezpieczeństwa zapewniającym stopień ochrony co najmniej równoważny stopniowi ochrony przewidzianemu przez przepisy Komisji dotyczące bezpieczeństwa określone w decyzji Komisji (UE, Euratom) 2015/444 oraz przepisy Rady dotyczące bezpieczeństwa określone w załącznikach do decyzji 2013/488/UE. Równoważność przepisów dotyczących bezpieczeństwa stosowanych w państwie trzecim lub organizacji międzynarodowej określa się w umowie o bezpieczeństwie informacji, obejmującej – w stosownych przypadkach – kwestie bezpieczeństwa przemysłowego, zawieranej między Unią a takim państwem trzecim lub organizacją międzynarodową zgodnie z procedurą przewidzianą w art. 218 TFUE oraz z uwzględnieniem art. 13 decyzji 2013/488/UE;

d)  nie naruszając przepisów art. 13 decyzji 2013/488/UE oraz przepisów w dziedzinie bezpieczeństwa przemysłowego określonych w decyzji Komisji (UE, Euratom) 2015/444, osoba fizyczna lub osoba prawna, państwo trzecie lub organizacja międzynarodowa mogą uzyskać dostęp do informacji niejawnych Unii Europejskiej w przypadku uznania tego za konieczne na podstawie analizy poszczególnych przypadków, stosownie do charakteru i treści takich informacji, zasady ograniczonego dostępu oraz tego, w jakim stopniu jest to korzystne dla Unii.

2.  W przypadku gdy działania obejmują informacje niejawne, wymagają ich lub takie informacje zawierają, odpowiedni organ finansujący określa w zaproszeniu do składania wniosków/dokumentach zamówienia środki i wymogi niezbędne do zapewnienia bezpieczeństwa takich informacji na wymaganym poziomie.

3.  W celu ułatwienia wymiany informacji szczególnie chronionych między Komisją, beneficjentami i, w stosownych przypadkach, państwami członkowskimi Komisja ustanawia zabezpieczony elektroniczny system wymiany informacji.

Artykuł 31

Monitorowanie i sprawozdawczość

1.  Wskaźniki na potrzeby monitorowania realizacji i postępów funduszu w osiąganiu celów ogólnych i szczegółowych określonych w art. 3 przedstawiono w załączniku.

2.  Aby zapewnić skuteczną ocenę postępów funduszu w osiąganiu jego celów, Komisja jest uprawniona do przyjmowania aktów delegowanych zgodnie z art. 36 w celu zmiany załącznika przez dostosowanie lub uzupełnienie zawartych w nim wskaźników, jeżeli uzna to za konieczne, oraz w celu uzupełnienia niniejszego rozporządzenia o przepisy dotyczące ustanowienia ram monitorowania i oceny.

3.  Komisja regularnie monitoruje i ocenia realizację funduszu oraz sporządza coroczne sprawozdanie z poczynionych postępów dla Parlamentu Europejskiego i Rady. Roczne sprawozdanie zawiera część poświęconą realizacji art. 7. W tym celu Komisja wprowadza niezbędne mechanizmy monitorowania.

4.  System sprawozdawczości dotyczącej realizacji celów zapewnia, że dane na potrzeby monitorowania realizacji funduszu i jego wyników są gromadzone w sposób wydajny, skuteczny i terminowy. W tym celu na odbiorców środków unijnych nakłada się proporcjonalne wymogi dotyczące sprawozdawczości.

Artykuł 32

Ocena funduszu

1.  Oceny przeprowadza się w terminie pozwalającym na uwzględnienie ich wyników w procesie decyzyjnym.

2.  Ocena śródokresowa funduszu przeprowadzana jest z chwilą, gdy dostępne są wystarczające informacje na temat realizacji funduszu, jednak nie później niż w ciągu czterech lat od rozpoczęcia realizacji funduszu. Sprawozdanie z oceny śródokresowej obejmuje w szczególności ocenę zarządzania funduszem, doświadczenia z realizacji Europejskiego programu rozwoju przemysłu obronnego i działania przygotowawczego Unii w zakresie badań nad obronnością, ocenę realizacji procedur w zakresie etyki, zgodnie z art. 7, wskaźniki realizacji, wyniki wyboru projektów, z uwzględnieniem MŚP i spółek o średniej kapitalizacji oraz stopnia ich udziału transgranicznego, przydział środków pomiędzy różne kategorie podwykonawców zgodnie z definicją w art. 10 pkt 9, budżet przeznaczony na technologie przełomowe oraz finansowanie przyznane zgodnie z art. [195] rozporządzenia finansowego do dnia 31 lipca 2024 r. Ocena śródokresowa musi również zawierać informacje na temat krajów pochodzenia beneficjentów, liczby państw zaangażowanych w poszczególne projekty oraz, w miarę możliwości, na temat rozdziału ustanowionych praw własności intelektualnej. Komisja może przedłożyć wnioski dotyczące odpowiednich zmian niniejszego rozporządzenia.

3.  Po zakończeniu okresu realizacji, lecz nie później niż cztery lata po dniu 31 grudnia 2027 r., Komisja przeprowadza ocenę końcową wdrożenia funduszu. Sprawozdanie z oceny końcowej zawiera wyniki realizacji oraz, w miarę możliwości ze względu na ramy czasowe, skutki funduszu. W sprawozdaniu – przygotowanym na podstawie odpowiednich konsultacji z państwami członkowskimi, państwami stowarzyszonymi i najważniejszymi zainteresowanymi podmiotami – ocenia się w szczególności postępy w osiąganiu celów określonych w art. 3. Analizuje się także transgraniczny udział, z uwzględnieniem MŚP i spółek o średniej kapitalizacji, w projektach realizowanych ze środków funduszu, a także włączenie MŚP i spółek o średniej kapitalizacji w globalny łańcuch wartości. Ocena musi również zawierać informacje na temat krajów pochodzenia beneficjentów oraz, w miarę możliwości, na temat rozdziału ustanowionych praw własności intelektualnej.

4.  Komisja przekazuje wnioski z tych ocen, opatrzone własnymi komentarzami, Parlamentowi Europejskiemu, Radzie, Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu i Komitetowi Regionów.

Artykuł 33

Audyty

Audyty dotyczące wykorzystania wkładu Unii przeprowadzane przez osoby lub podmioty, w tym przez osoby lub podmioty inne niż te, które zostały upoważnione przez instytucje lub organy Unii, stanowią podstawę ogólnej pewności zgodnie z art. [127] rozporządzenia finansowego. Europejski Trybunał Obrachunkowy bada rozliczenia wszystkich dochodów i wydatków Unii zgodnie z art. 287 TFUE.

Artykuł 34

Ochrona interesów finansowych Unii

W przypadku gdy państwo trzecie uczestniczy w funduszu w wyniku decyzji podjętej na podstawie umowy międzynarodowej lub na podstawie jakiegokolwiek innego instrumentu prawnego, to państwo trzecie przyznaje niezbędne prawa i dostęp w zakresie, jaki jest konieczny, aby umożliwić odpowiedzialnemu urzędnikowi zatwierdzającemu, Europejskiemu Urzędowi ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) lub Europejskiemu Trybunałowi Obrachunkowemu wykonywanie w pełni ich odnośnych uprawnień. W przypadku OLAF takie prawa obejmują prawa do prowadzenia dochodzeń, w tym kontroli na miejscu i inspekcji, przewidzianych w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 883/2013 dotyczącym dochodzeń prowadzonych przez Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF).

Artykuł 35

Informacja, komunikacja i promocja

1.  Odbiorcy finansowania unijnego uznają pochodzenie i zapewniają eksponowanie finansowania unijnego (w szczególności podczas promowania działań i ich wyników) poprzez dostarczanie spójnych, skutecznych i proporcjonalnych informacji skierowanych do różnych grup odbiorców, w tym do mediów i opinii publicznej.

2.  Komisja prowadzi działania informacyjne i komunikacyjne związane z funduszem, jego działaniami i wynikami. Zasoby finansowe przydzielone na fundusz przyczyniają się również do komunikacji Komisji w zakresie priorytetów politycznych Unii, o ile są one związane z celami, o których mowa w art. 3. Te zasoby finansowe mogą być wykorzystane na projekty dotyczące statystyk w obszarze przemysłu obronnego i projekty pilotażowe w zakresie gromadzenia danych.

TYTUŁ V

AKTY DELEGOWANE, PRZEPISY PRZEJŚCIOWE I PRZEPISY KOŃCOWE

Artykuł 36

Akty delegowane

1.  Uprawnienia do przyjęcia aktów delegowanych, o których mowa w art. 31, powierza się Komisji na czas nieokreślony od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia.

2.  Przekazanie uprawnień, o którym mowa w art. 31, może zostać w dowolnym momencie odwołane przez Parlament Europejski lub przez Radę. Decyzja o odwołaniu kończy przekazanie określonych w niej uprawnień. Decyzja o odwołaniu staje się skuteczna następnego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej lub w późniejszym terminie określonym w tej decyzji. Nie wpływa ona na ważność jakichkolwiek już obowiązujących aktów delegowanych.

3.  Przed przyjęciem aktu delegowanego Komisja konsultuje się z ekspertami wyznaczonymi przez każde państwo członkowskie zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym w sprawie lepszego stanowienia prawa z dnia 13 kwietnia 2016 r.

4.  Niezwłocznie po przyjęciu aktu delegowanego Komisja przekazuje go równocześnie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.

5.  Akt delegowany przyjęty zgodnie z art. 31 wchodzi w życie tylko wówczas, gdy ani Parlament Europejski, ani Rada nie wyraziły sprzeciwu w terminie dwóch miesięcy od przekazania tego aktu Parlamentowi Europejskiemu i Radzie, lub gdy, przed upływem tego terminu, zarówno Parlament Europejski, jak i Rada poinformowały Komisję, że nie wniosą sprzeciwu. Termin ten przedłuża się o dwa miesiące z inicjatywy Parlamentu Europejskiego lub Rady.

Artykuł 37

Uchylenie

Rozporządzenie (UE) …/…. (Europejski program rozwoju przemysłu obronnego) traci moc ze skutkiem od dnia 1 stycznia 2021 r.

Artykuł 38

Przepisy przejściowe

1.  Niniejsze rozporządzenie nie ma wpływu na kontynuację lub modyfikację danych działań, aż do ich zamknięcia, zgodnie z [rozporządzeniem dotyczącym Europejskiego programu rozwoju przemysłu obronnego], które nadal stosuje się do danych działań aż do ich zamknięcia.

2.  Pula środków finansowych przeznaczonych dla funduszu może również obejmować wydatki na wsparcie techniczne i administracyjne na potrzeby przejścia między funduszem a środkami przyjętymi w ramach poprzednich programów, [rozporządzenia dotyczącego Europejskiego programu rozwoju przemysłu obronnego] oraz działania przygotowawczego Unii w zakresie badań nad obronnością.

3.  W razie potrzeby w budżecie obejmującym okres po 2027 r. mogą zostać zapisane środki na pokrycie wydatków przewidzianych w art. 4 ust. 4, aby umożliwić zarządzanie działaniami, które nie zostaną zakończone do dnia 31 grudnia 2027 r.

Artykuł 39

Wejście w życie

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie trzeciego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Stosuje się je od dnia 1 stycznia 2021 r.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli dnia […] r.

W imieniu Parlamentu Europejskiego W imieniu Rady

Przewodniczący Przewodniczący

(1) Sprawa została odesłana do komisji właściwej w celu przeprowadzenia negocjacji międzyinstytucjonalnych na podstawie art. 59 ust. 4 akapit czwarty Regulaminu (A8-0412/2018).
(2)* Poprawki: tekst nowy lub zmieniony został zaznaczony kursywą i wytłuszczonym drukiem; symbol ▌sygnalizuje skreślenia.
(3) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/43/WE z dnia 6 maja 2009 r. w sprawie uproszczenia warunków transferów produktów związanych z obronnością we Wspólnocie, (Dz.U. L 146 z 10.6.2009, s. 1). Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/81/WE z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania niektórych zamówień na roboty budowlane, dostawy i usługi przez instytucje lub podmioty zamawiające w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa, zmieniająca Dyrektywy 2004/17/WE i 2004/18/WE (Dz.U. L 216 z 20.8.2009, s. 76).2 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1092 z dnia 18 lipca 2018 r. ustanawiające Europejski program rozwoju przemysłu obronnego mający na celu wspieranie konkurencyjności i zdolności innowacyjnych przemysłu obronnego Unii (Dz.U. L 200 z 7.8.2018, s. 30).
(4) Decyzja Rady 2013/755/UE z dnia 25 listopada 2013 r. w sprawie stowarzyszenia krajów i terytoriów zamorskich z Unią Europejską („decyzja o stowarzyszeniu zamorskim”) (Dz.U. L 344 z 19.12.2013, s. 1).
(5) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 z dnia 16 lutego 2011 r. ustanawiające przepisy i zasady ogólne dotyczące trybu kontroli przez państwa członkowskie wykonywania uprawnień wykonawczych przez Komisję (Dz.U. L 55 z 28.2.2011, s. 13).
(6) Odniesienie zostanie zaktualizowane: Dz.U. C 373 z 20.12.2013, s. 1. Porozumienie jest dostępne na stronie internetowej: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX:32013Q1220(01)
(7) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 883/2013 z dnia 11 września 2013 r. dotyczące dochodzeń prowadzonych przez Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 1073/1999 Parlamentu Europejskiego i Rady i rozporządzenie Rady (Euratom) nr 1074/1999 (Dz.U. L 248 z 18.9.2013, s. 1).
(8) Rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 2988/95 z dnia 18 grudnia 1995 r. w sprawie ochrony interesów finansowych Wspólnot Europejskich (Dz.U. L 312 z 23.12.1995, s. 1).
(9) Rozporządzenie Rady (Euratom, WE) nr 2185/96 z dnia 11 listopada 1996 r. w sprawie kontroli na miejscu oraz inspekcji przeprowadzanych przez Komisję w celu ochrony interesów finansowych Wspólnot Europejskich przed nadużyciami finansowymi i innymi nieprawidłowościami (Dz.U. L 292 z 15.11.1996, s. 2).
(10) Rozporządzenie Rady (UE) 2017/1939 z dnia 12 października 2017 r. wdrażające wzmocnioną współpracę w zakresie ustanowienia Prokuratury Europejskiej (EPPO) (Dz.U. L 283 z 31.10.2017, s. 1).
(11) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1371 z dnia 5 lipca 2017 r. w sprawie zwalczania za pośrednictwem prawa karnego nadużyć na szkodę interesów finansowych Unii (Dz.U. L 198 z 28.7.2017, s. 29).
(12) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/43/WE z dnia 6 maja 2009 r. w sprawie uproszczenia warunków transferów produktów związanych z obronnością we Wspólnocie (Dz.U. L 146 z 10.6.2009, s. 1).
(13) Decyzja Komisji (UE, Euratom) 2015/444 z dnia 13 marca 2015 r. w sprawie przepisów bezpieczeństwa dotyczących ochrony informacji niejawnych UE (Dz.U. L 72 z 17.3.2015, s. 53).
(14) Zalecenie Komisji 2003/361/WE z dnia 6 maja 2003 r. w sprawie definicji mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw (Dz.U. L 124 z 20.5.2003, s. 36).
(15) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylająca dyrektywę 2004/18/WE (Dz.U. L 94 z 28.3.2014, s. 65).
(16) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/25/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych, uchylająca dyrektywę 2004/17/WE (Dz.U. L 94 z 28.3.2014, s. 243).
(17) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/81/WE z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania niektórych zamówień na roboty budowlane, dostawy i usługi przez instytucje lub podmioty zamawiające w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa i zmieniająca dyrektywy 2004/17/WE i 2004/18/WE (Dz.U. L 216 z 20.8.2009, s. 76).
(18) Dz.U. L 123 z 12.5.2016, s. 1.
(19) Dz.U. L 72 z 17.3.2015, s. 53.
(20) Dz.U. L 274 z 15.10.2013, s. 1.


Ustanowienie instrumentu „Łącząc Europę” ***I
PDF 400kWORD 129k
Tekst
Tekst skonsolidowany
Poprawki przyjęte przez Parlament Europejski w dniu 12 grudnia 2018 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego instrument „Łącząc Europę” i uchylającego rozporządzenia (UE) nr 1316/2013 i (UE) nr 283/2014. (COM(2018)0438 – C8-0255/2018– 2018/0228(COD))(1)
P8_TA(2018)0517A8-0409/2018

(zwykła procedura ustawodawcza: pierwsze czytanie)

[Poprawka 1, chyba że wskazano inaczej]

POPRAWKI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO(2)
P8_TA(2018)0517A8-0409/2018
do wniosku Komisji
P8_TA(2018)0517A8-0409/2018
---------------------------------------------------------
P8_TA(2018)0517A8-0409/2018

Wniosek
ROZPORZĄDZENIE (UE) ... /... PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY
ustanawiająceg instrument „Łącząc Europę” oraz uchylającego rozporządzenia (UE) nr 1316/2013 i (UE) nr 283/2014

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 172 i 194,

uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,

po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,

uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego(3),

uwzględniając opinię Komitetu Regionów(4),

stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1)  W celu osiągnięcia inteligentnego i zrównoważonego wzrostu sprzyjającego włączeniu społecznemu, w celu ożywienia tworzenia miejsc pracy oraz z myślą o dotrzymaniu długoterminowych zobowiązań w zakresie dekarbonizacji Unia potrzebuje nowoczesnej, multimodalnej i wysoce efektywnej infrastruktury, która przyczyni się do połączenia i integracji Unii i wszystkich jej regionów, w tym regionów odległych, najbardziej oddalonych, wyspiarskich, peryferyjnych i górskich, w sektorze transportu, w sektorze cyfrowym i w sektorze energii. Połączenia te powinny pomóc w usprawnieniu swobodnego przepływu osób, w tym osób o ograniczonej możliwości poruszania się, oraz towarów, kapitału i usług. Sieci transeuropejskie powinny ułatwiać połączenia transgraniczne, sprzyjać większej spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej oraz przyczyniać się do podniesienia konkurencyjności i do zapewnienia bardziej zrównoważonego charakteru społecznej gospodarki rynkowej oraz do przeciwdziałania zmianie klimatu.

(2)  Celem instrumentu „Łącząc Europę” („program”) jest przyspieszenie inwestycji w dziedzinie sieci transeuropejskich i pozyskanie funduszy zarówno z sektora publicznego, jak i prywatnego, przy jednoczesnym zwiększeniu pewności prawa i poszanowaniu zasady neutralności technologicznej. Program ten powinien umożliwić pełne wykorzystanie efektów synergii między sektorami transportu, energii i technologii cyfrowych, co zwiększy skuteczność działań unijnych i pozwoli na optymalizację kosztów ich realizacji.

(2a)  Program powinien wspierać dostępność terytorialną i jakość sieci połączeń we wszystkich regionach Unii, w tym w regionach oddalonych, najbardziej oddalonych, wyspiarskich, peryferyjnych i górskich oraz transgranicznych, a także na obszarach wyludnionych i słabo zaludnionych.

(3)  Program powinien przyczyniać się również do realizacji działań UE łagodzących zmianę klimatu, a także wspierać projekty zrównoważone pod względem środowiskowym i społecznym oraz, w stosownych przypadkach, działania na rzecz łagodzenia zmiany klimatu i przystosowywania się do niej. W szczególności należy wzmocnić wkład programu w realizację celów i zadań porozumienia paryskiego oraz proponowanych wartości docelowych w zakresie klimatu i energii na 2030 r., a także długoterminowego celu w zakresie dekarbonizacji.

(3a)   Program powinien gwarantować wysoki poziom przejrzystości, zapewniając dostęp do istotnych dokumentów, zwłaszcza w przypadku projektów mających wpływ na środowisko i zdrowie ludzi. Procedura oceny projektów powinna uwzględniać kryteria społeczne i kryteria w zakresie spójności, a zwłaszcza aprobatę lokalnych społeczności. [Popr. 82]

(4)  Odzwierciedlając znaczenie przeciwdziałania zmianie klimatu, zgodnie z zobowiązaniami UE na rzecz realizacji porozumienia paryskiego, oraz dając wyraz zaangażowaniu na rzecz 17 celów zrównoważonego rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych, w niniejszym rozporządzeniu należy uwzględnić działania w dziedzinie klimatu i doprowadzić do tego, aby wydatki na wsparcie realizacji celów klimatycznych osiągnęły docelową wartość 25% w skali budżetu UE(5). Oczekuje się, że 60% całkowitej puli środków finansowych programu zostanie przeznaczone na działania objęte programem przyczyniające się do realizacji celów klimatycznych, m.in. na podstawie ▌ wskaźników z Rio. ▌ Wydatki dotyczące infrastruktury kolejowej i infrastruktury dróg wodnych, infrastruktury do ładowania, alternatywnych i zrównoważonych paliw dla wszystkich rodzajów transportu, efektywności energetycznej, czystego transportu miejskiego, przesyłu energii, magazynowania energii elektrycznej, inteligentnych sieci, transportu CO2, energii odnawialnej, ▌infrastruktury ▌ śródlądowych dróg wodnych i transportu multimodalnego oraz infrastruktury gazowej powinny być zgodne z celami w dziedzinie klimatu. Odpowiednie działania zostaną określone w trakcie przygotowywania i realizacji programu, a także poddane ponownej ocenie w kontekście odpowiednich ocen i przeglądów. Aby zapobiec sytuacji, w której infrastruktura jest narażona na potencjalne długoterminowe skutki zmiany klimatu oraz aby zapewnić uwzględnienie kosztów emisji gazów cieplarnianych powstałych w wyniku realizacji projektu w ramach oceny ekonomicznej projektu, projekty wspierane za pomocą programu powinny, w stosownych przypadkach, podlegać mechanizmowi uodparniania na klimat zgodnie z wytycznymi, które powinny zostać opracowane przez Komisję w sposób spójny z wytycznymi opracowanymi dla innych programów unijnych. Zgodnie z celami i zobowiązaniami Unii dotyczącymi ograniczenia wpływu zmian klimatu program sprzyja przechodzeniu na bardziej zrównoważone środki transportu, takie jak kolej, czysty transport miejski, transport morski i żegluga śródlądowa.

(5)  W celu wypełnienia obowiązków sprawozdawczych określonych w art. 11 lit. c) dyrektywy 2016/2284/UE w sprawie redukcji krajowych emisji niektórych rodzajów zanieczyszczeń atmosferycznych, zmiany dyrektywy 2003/35/WE oraz uchylenia dyrektywy 2001/81/WE, odnośnie do pobierania i wykorzystywania funduszy unijnych przeznaczonych na wsparcie środków służących realizacji celów niniejszej dyrektywy, należy śledzić wydatki dotyczące obniżenia emisji zanieczyszczeń powietrza na podstawie wspomnianej dyrektywy.

(6)  Jednym z istotnych celów tego programu jest osiągnięcie większej synergii i komplementarności między sektorami transportu, energii i technologii cyfrowych. W tym celu programy prac mogłyby wyraźnie odnosić się do konkretnych obszarów interwencji, na przykład w odniesieniu do mobilności opartej na sieci i zautomatyzowanej oraz zrównoważonych paliw alternatywnych, w tym również w odniesieniu do odpowiedniej infrastruktury dla wszystkich środków transportu lub wspólnej infrastruktury transgranicznej, a także powinny zakładać zwiększoną elastyczność w celu łączenia wsparcia finansowego w tych sektorach. Umożliwienie komunikacji cyfrowej mogłoby stanowić integralną część projektu będącego przedmiotem wspólnego zainteresowania w dziedzinie energii i transportu. Program powinien umożliwiać, w ramach każdego sektora, uznawanie za kwalifikowalne niektórych synergicznych komponentów odnoszących się do innego sektora, jeżeli takie podejście poprawi korzyści społeczno-gospodarcze danej inwestycji. Należy zachęcać do synergii między sektorami w oparciu o kryteria wyboru na potrzeby kwalifikacji działań, jak i pod względem wyższego współfinansowania.

(7)  Wytyczne dotyczące transeuropejskiej sieci transportowej (TEN-T) (zwane dalej „wytycznymi TEN-T”), przedstawione w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1315/2013(6), określają infrastrukturę TEN-T, ustalają wymogi, jakie ma ona spełniać, oraz ustanawiają środki ich realizacji. Wytyczne te przewidują w szczególności zakończenie budowy sieci bazowej do 2030 r. poprzez stworzenie nowej infrastruktury oraz istotną modernizację i odtworzenie istniejącej infrastruktury.

(7a)   Aby zapewnić sieć połączeń w całej Unii, działania przyczyniające się do opracowywania projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania w sektorze transportu, finansowane w ramach programu, powinny bazować na uzupełnianiu się wszystkich rodzajów transportu w celu zapewnienia wydajnych, wzajemnie połączonych i multimodalnych sieci.

(8)  Aby osiągnąć cele określone w wytycznych TEN-T, konieczne jest wsparcie w pierwszej kolejności realizowanych obecnie projektów TEN-T, a także połączeń transgranicznych, wąskich gardeł, priorytetów horyzontalnych, brakujących połączeń i węzłów miejskich, a także zapewnienie, w stosownych przypadkach, zgodności wspieranych działań z planami prac dotyczącymi korytarzy, ustanowionymi zgodnie z art. 47 rozporządzenia (UE) nr 1315/2013, oraz z ogólnym procesem rozwoju sieci pod względem wydajności i interoperacyjności.

(8a)   W niektórych przypadkach projekty realizowane na terytorium jednego państwa członkowskiego mają istotne skutki transgraniczne i tworzą wartość, która wykracza poza granice państwowe, gdyż poprawiają transgraniczne połączenia na wybrzeżu lub połączenia z szerzej rozumianą gospodarką w głębi lądu poza granicami państw. Projekty wykazujące taki wpływ należy zatem uznać za projekty transgraniczne.

(8b)   W celu uwzględnienia wyjątkowych okoliczności związanych z wystąpieniem Zjednoczonego Królestwa z Unii Europejskiej konieczne jest zapewnienie łączności Irlandii z Europą kontynentalną poprzez zmianę trasy i układu korytarzy TEN-T z myślą o uwzględnieniu w nich morskich połączeń między portami irlandzkimi a kontynentalnymi w sieci bazowej i sieci kompleksowej.

(9)  Aby odzwierciedlić rosnące przepływy transportowe i rozwój sieci, należy dostosować korytarze sieci bazowej, ich wstępnie zidentyfikowane odcinki i ich przepustowość. W celu zachowania spójności i skuteczności rozwoju i koordynacji korytarzy owe dostosowania do sieci bazowej nie powinny wpłynąć na jej ukończenie do 2030 r., powinny poprawić zasięg korytarzy na terytorium UE oraz powinny być proporcjonalne. Z tego względu długość korytarzy sieci bazowej nie powinna wzrosnąć o więcej niż 15%. Zmiany w sieci kompleksowej muszą być monitorowane i poddawane ocenie, aby zagwarantować, że odcinki są w dalszym ciągu odpowiednie.

(10)  Należy wspierać publiczne i prywatne inwestycje na rzecz inteligentnej, interoperacyjnej, zrównoważonej, multimodalnej, sprzyjającej włączeniu społecznemu, dostępnej dla osób o ograniczonej możliwości poruszania się, bezpiecznej i chronionej mobilności w całej Unii w odniesieniu do wszystkich rodzajów transportu. W 2017 r. Komisja przedstawiła(7) strategię „Europa w ruchu”, szeroko zakrojony zestaw inicjatyw mających na celu zwiększenie bezpieczeństwa ruchu drogowego, wdrożenie inteligentnych systemów pobierania opłat drogowych, zmniejszenie poziomu emisji CO2, zanieczyszczeń powietrza i zagęszczenia ruchu, promowanie mobilności opartej na sieci i autonomicznej oraz zapewnienie odpowiednich warunków i czasu odpoczynku pracownikom. Inicjatywom tym powinno w stosownych przypadkach towarzyszyć unijne wsparcie finansowe za pośrednictwem niniejszego programu, służące np. przyspieszeniu wdrażania inteligentnych tachografów i modernizacji dotychczasowych.

(11)  W wytycznych TEN-T w odniesieniu do nowych technologii i innowacji wymaga się, by TEN-T umożliwiała dekarbonizację wszystkich rodzajów transportu poprzez stymulowanie efektywności energetycznej oraz wykorzystanie paliw alternatywnych przy jednoczesnym poszanowaniu zasady neutralności technologicznej. W dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/94/UE(8) określono wspólne ramy środków na rzecz rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych dla wszystkich rodzajów transportu w Unii w celu jak największego ograniczenia zależności od paliw kopalnych oraz w celu ograniczenia wpływu transportu na środowisko i klimat, a także zobowiązano państwa członkowskie do zapewnienia do dnia 31 grudnia 2025 r. publicznej dostępności punktów ładowania lub tankowania paliw. Jak wskazano we wnioskach Komisji(9) z listopada 2017 r., niezbędny jest kompleksowy zestaw środków służących propagowaniu mobilności niskoemisyjnej, w tym wsparcie finansowe, w przypadku gdy warunki rynkowe nie stanowią wystarczającej zachęty.

(12)  W komunikacie „Zrównoważona mobilność dla Europy – bezpieczna, oparta na sieci i czysta”(10) Komisja podkreśliła, że pojazdy zautomatyzowane i zaawansowane systemy łączności sprawią, że pojazdy będą bezpieczniejsze, łatwiejsze do współużytkowania i bardziej przystępne dla wszystkich obywateli, w tym dla osób, które mogą być dzisiaj odcięte od usług w zakresie mobilności, takich jak osoby starsze i osoby o ograniczonej możliwości poruszania się. W tym kontekście Komisja zaproponowała także „Strategiczny plan działania UE na rzecz bezpieczeństwa na drogach” oraz przegląd dyrektywy 2008/96/WE w sprawie zarządzania infrastrukturą bezpieczeństwa ruchu drogowego. W tym samym duchu należy dostosować inne przepisy, np. dyrektywę 2004/54/WE w sprawie minimalnych wymogów w zakresie bezpieczeństwa dla tuneli w transeuropejskiej sieci drogowej, do nowych norm bezpieczeństwa i cyfryzacji w sektorze transportu. Poprawa bezpieczeństwa powinna być priorytetem również w sektorze kolejowym. Należy zwłaszcza inwestować w bezpieczeństwo na skrzyżowaniach (sygnalizacja, poprawa infrastruktury). W 2012 r. na 114 000 przejazdach kolejowych w UE doszło do 573 poważnych wypadków, w których zginęło 369 osób, a 339 osób odniosło poważne obrażenia (sprawozdanie ERA z 2014 r.). Dlatego też należy wskazać na szczeblu UE szczególnie niebezpieczne przejazdy, by zainwestować w poprawę tej infrastruktury, którą w perspektywie długoterminowej powinny zastąpić wiadukty i tunele.

(13)  Aby przyspieszyć ukończenie projektów transportowych w słabiej rozwiniętych częściach sieci, należy przenieść do programu alokację środków z Funduszu Spójności na potrzeby finansowania projektów transportowych w państwach członkowskich kwalifikujących się do finansowania z Funduszu Spójności. W początkowej fazie ▌wybór projektów kwalifikujących się do finansowania powinien odbywać się z zachowaniem krajowych alokacji w ramach Funduszu Spójności. Pod koniec początkowego etapu zasoby przeniesione na rzecz programu, nieprzewidziane na projekty w zakresie infrastruktury transportowej, powinny być przydzielane na zasadach konkurencyjnych na projekty zlokalizowane w państwach członkowskich kwalifikujących się do finansowania z Funduszu Spójności, z uwzględnieniem w pierwszej kolejności połączeń transgranicznych i brakujących połączeń. Komisja powinna wspierać państwa członkowskie kwalifikujące się do finansowania z Funduszu Spójności w ich wysiłkach na rzecz opracowania odpowiedniej rezerwy projektów, zwłaszcza poprzez wzmacnianie potencjału instytucjonalnego zainteresowanych administracji publicznych.

(14)  W następstwie wspólnego komunikatu w sprawie poprawy podwójnej mobilności w Unii Europejskiej z listopada 2017 r.(11) w planie działania na rzecz mobilności wojskowej, przyjętym w dniu 28 marca 2018 r. przez Komisję i wysoką przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa(12), podkreślono, że polityka w zakresie infrastruktury transportowej stanowi okazję do zwiększenia efektów synergii między potrzebami w zakresie obronności a transeuropejską siecią transportową (TEN-T), a jej ogólnym celem jest poprawa mobilności w całej Unii. W planie działania wskazano, że do połowy 2018 r. Rada proszona jest o przeanalizowanie i zatwierdzenie wymogów wojskowych w odniesieniu do infrastruktury transportowej oraz że do 2019 r. służby Komisji określą części transeuropejskiej sieci transportowej nadające się również do podwójnego (cywilnego i obronnego) wykorzystania infrastruktury, w tym gdy możliwa jest modernizacja istniejącej infrastruktury. Infrastruktura będzie mieć zawsze podwójne zastosowanie. Finansowanie przez Unię realizacji projektów podwójnego zastosowania powinno odbywać się za pośrednictwem programu w oparciu o programy prac poprzez wymierne działania spełniające stosowne wymogi ustalone w kontekście planu działania.

(14a)   Wprowadzenie planu działania dotyczącego podwójnej mobilności (cywilnej i obronnej) w Unii jest elementem ogólnego celu, jakim jest poprawa mobilności w UE, a jednocześnie odpowiedzią na wyzwania logistyczne i związane z mobilnością, określone w ramach wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony. W tym celu niezbędna jest harmonizacja norm i przepisów transgranicznych oraz celnych, jak również procedur administracyjnych i ustawodawczych. Rola, jaką odgrywają wspólne przedsięwzięcia UE, ma m.in. kluczowe znaczenie dla harmonizacji procedur administracyjnych i ustawodawczych, zarówno w przypadku instrumentu „Łącząc Europę”, jak i planu działania dotyczącego podwójnej mobilności (cywilnej i obronnej). Dwojaka mobilność przyczyni się do rozwoju instrumentu „Łącząc Europę”, w szczególności w zakresie budżetu i środków służących zaspokajaniu nowych i przyszłych potrzeb.

(15)  W komunikacie „Silniejsze i odnowione partnerstwo strategiczne z regionami najbardziej oddalonymi UE”(13) Komisja podkreśliła szczególne potrzeby transportowe, energetyczne i cyfrowe regionów najbardziej oddalonych oraz konieczność zapewnienia odpowiedniego finansowania unijnego w celu zaspokojenia tych potrzeb, w tym za pośrednictwem programu dzięki stosowaniu stóp współfinansowania do maksymalnie 85%.

(16)  Biorąc pod uwagę znaczne potrzeby inwestycyjne w kontekście ukończenia sieci bazowej TEN-T do 2030 r. (szacowane na 350 mld EUR w latach 2021–2027) i sieci kompleksowej TEN-T do 2050 r. oraz inwestycje w zakresie dekarbonizacji, cyfryzacji i transportu miejskiego (szacowane na 700 mld EUR w latach 2021–2027), należy utrzymać na odpowiednim poziomie środki budżetowe dla sektora transportu, zgodnie z poziomem środków, który przewidziano na początku okresu programowania 2014–2020, a także w jak najbardziej efektywny sposób wykorzystać różne unijne programy i instrumenty finansowania, maksymalizując tym samym wartość dodaną inwestycji wspieranych przez Unię. Zostałoby to osiągnięte dzięki usprawnieniu procesu inwestycyjnego oraz eksponowaniu puli projektów transportowych, a także dzięki dbaniu o spójność między odpowiednimi programami unijnymi, a mianowicie instrumentem „Łącząc Europę”, Europejskim Funduszem Rozwoju Regionalnego (EFRR), Funduszem Spójności i InvestEU. W szczególności należy uwzględnić, w stosownych przypadkach, warunki podstawowe wyszczególnione w załączniku IV rozporządzenia (UE) XXX [rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego Plus, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego, a także przepisy finansowe na potrzeby tych funduszy oraz na potrzeby Funduszu Azylu i Migracji, Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Instrumentu na rzecz Zarządzania Granicami i Wiz („CPR”)].

(17)  Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 347/2013(14) określa priorytety w zakresie transeuropejskiej infrastruktury energetycznej, które powinny zostać zrealizowane, aby osiągnąć unijne cele polityki w zakresie energii i klimatu, identyfikuje projekty będące przedmiotem wspólnego zainteresowania, które są niezbędne do realizacji tych priorytetów, ustanawia środki w zakresie wydawania zezwoleń, udziału sektora publicznego oraz regulacje przyspieszające lub ułatwiające realizację tych projektów, w tym kryteria kwalifikowalności takich projektów do otrzymania unijnej pomocy finansowej.Należy dokonać przeglądu wykazu projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania i wytycznych TEN‑E, aby uwzględnić cele i założenia porozumienia paryskiego oraz unijne cele w dziedzinie klimatu i energii na rok 2030 i kolejne lata.

(18)  W dyrektywie [przekształcenie dyrektywy w sprawie odnawialnych źródeł energii] podkreśla się potrzebę ustanowienia ram umożliwiających zwiększone wykorzystanie funduszy unijnych, czyniąc wyraźne odniesienie do kwestii umożliwienia podejmowania działań wspierających współpracę transgraniczną w dziedzinie energii odnawialnej.

(19)  Ukończenie infrastruktury sieciowej pozostaje priorytetem w kontekście zapewnienia rozwoju energii odnawialnej, natomiast uwzględnienie współpracy transgranicznej w dziedzinie energii odnawialnej oraz rozwój inteligentnego i efektywnego systemu energetycznego obejmującego rozwiązania w zakresie magazynowania i reagowania na zapotrzebowanie, które ułatwiają zrównoważenie sieci, stanowi odzwierciedlenie podejścia przyjętego w ramach inicjatywy „Czysta energia dla wszystkich Europejczyków”, ze zbiorową odpowiedzialnością za osiągnięcie ambitnej wartości docelowej dla energii odnawialnej w 2030 r., przy zagwarantowaniu sprawiedliwej i odpowiedniej transformacji społecznej oraz z uwzględnieniem ambitnych długoterminowych celów w zakresie dekarbonizacji.

(20)  Innowacyjne technologie infrastrukturalne, które umożliwiają przejście na ▌niskoemisyjne systemy energetyczne i transportowe oraz zwiększają bezpieczeństwo dostaw w dążeniu do większej niezależności energetycznej Unii, są niezbędne w świetle unijnej agendy dekarbonizacji. W szczególności w swoim komunikacie z dnia 23 listopada 2017 r. pt. „Komunikat w sprawie rozwoju sieci energetycznych w Europie”(15) Komisja podkreśliła, że rola energii elektrycznej, w przypadku gdy energia ze źródeł odnawialnych będzie stanowić połowę produkcji energii elektrycznej do 2030 r., będzie w coraz większym stopniu powodować obniżenie emisyjności sektorów dotychczas zdominowanych przez paliwa kopalne, na przykład transportu, przemysłu oraz sektora ogrzewania i chłodzenia, oraz że w związku z tym priorytetem w ramach polityki transeuropejskiej infrastruktury energetycznej muszą być ▌elektroenergetyczne połączenia międzysystemowe, magazynowanie energii elektrycznej ▌, projekty inteligentnych sieci i inwestowanie w infrastrukturę gazową. W celu wspierania realizacji unijnych celów w zakresie dekarbonizacji i integracji rynku wewnętrznego oraz z myślą o bezpieczeństwie dostaw należy odpowiednio uwzględnić i priorytetowo traktować technologie i projekty przyczyniające się do przejścia na ▌ gospodarkę niskoemisyjną. Komisja będzie dążyć do zwiększenia liczby projektów w zakresie transgranicznych inteligentnych sieci, innowacyjnych technologii magazynowania oraz przesyłu dwutlenku węgla, przeznaczonych do objęcia wsparciem w ramach programu.

(20a)   Potrzebne jest wsparcie na rzecz projektów inteligentnych sieci energetycznych, jeżeli projekty te łączą produkcję, dystrybucję lub zużycie energii elektrycznej przy użyciu systemu zarządzania w czasie rzeczywistym i wpływają na transgraniczne przepływy energii. Projekty energetyczne powinny ponadto odzwierciedlać centralną rolę inteligentnych sieci w transformacji energetyki, a wsparcie w ramach programu powinno pomagać w przezwyciężaniu niedoborów finansowania utrudniających obecnie inwestycje służące powszechnemu wprowadzaniu technologii inteligentnych sieci.

(20b)  W odniesieniu do elektroenergetycznych połączeń międzysystemowych w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady [w sprawie zasad zarządzania unią energetyczną] (UE) 2018/... określono cel dotyczący elektroenergetycznych połączeń między państwami członkowskimi – 15% – który należy osiągnąć do 2030 r. Program powinien przyczynić się do realizacji tego celu.

(21)  Osiągnięcie jednolitego rynku cyfrowego opiera się na podstawowej infrastrukturze łączności cyfrowej. Cyfryzacja przemysłu europejskiego i modernizacja sektorów, takich jak transport, energia, opieka zdrowotna i administracja publiczna, zależą od powszechnego dostępu do niezawodnych, przystępnych cenowo sieci o dużej i bardzo dużej przepustowości. Łączność cyfrowa stała się jednym z decydujących czynników eliminowania różnic gospodarczych, społecznych i terytorialnych, służąc wspieraniu modernizacji lokalnych gospodarek i dywersyfikacji działalności gospodarczej. Należy dostosować zakres interwencji podejmowanej w ramach programu w dziedzinie infrastruktury łączności cyfrowej, aby odzwierciedlić jej rosnące znaczenie dla całej gospodarki i społeczeństwa. W związku z tym konieczne jest określenie projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania w dziedzinie infrastruktury łączności cyfrowej, niezbędnych do realizacji celów jednolitego rynku cyfrowego w Unii, a także uchylenie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 283/2014(16).

(22)  W komunikacie pt. „Łączność dla konkurencyjnego jednolitego rynku cyfrowego – W kierunku europejskiego społeczeństwa gigabitowego”(17) („strategia na rzecz społeczeństwa gigabitowego”) określono strategiczne cele na rok 2025 r. z myślą o optymalizacji inwestycji w infrastrukturę łączności cyfrowej. Dyrektywa (UE) 2018/XXX [o Europejskim kodeksie łączności elektronicznej] ma na celu, między innymi, stworzenie otoczenia regulacyjnego, które sprzyjać będzie prywatnym inwestycjom w sieci łączności cyfrowej. Niemniej jednak jest oczywiste, że wdrożenia sieci, które jest wysoce konieczne będą pilnie wymagały większej uwagi w związku ich ograniczoną rentownością na wielu obszarach w Unii ze względu na różne czynniki, takie jak oddalenie tych regionów i ich specyfika terytorialna bądź geograficzna, niska gęstość zaludnienia czy różne kwestie społeczno-gospodarcze. Program powinien zatem mieć również na celu zapewnienie równowagi między obszarami wiejskimi i miejskimi, aby wnieść wkład w osiągnięcie wspomnianych celów strategicznych określonych w strategii na rzecz społeczeństwa gigabitowego, uzupełniając wsparcie na rzecz wdrożenia sieci o bardzo dużej przepustowości udzielane za pośrednictwem innych programów, w szczególności Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) i Funduszu Spójności oraz Funduszu InvestEU.

(23)  Choć wszystkie sieci łączności cyfrowej, które są połączone z internetem, są ze swej istoty sieciami transeuropejskimi, głównie ze względu na funkcjonowanie umożliwianych aplikacji i usług, pierwszeństwo we wspieraniu za pośrednictwem programu należy przyznać działaniom o najwyższym oczekiwanym wpływie wywieranym na jednolity rynek cyfrowy, m.in. dzięki ich dostosowaniu do celów strategii na rzecz społeczeństwa gigabitowego, jak również na cyfrową transformację gospodarki i społeczeństwa, z uwzględnieniem zaobserwowanych niedoskonałości rynku i przeszkód w realizacji.

(24)  Szkoły, uniwersytety, biblioteki, organy administracji lokalnej, okręgowej, regionalnej czy krajowej, główni dostawcy usług publicznych, szpitale i ośrodki zdrowia, węzły transportowe i przedsiębiorstwa zaawansowane cyfrowo są podmiotami i miejscami, które mogą wpływać na istotne zmiany społeczno-gospodarcze na obszarach, na których są one zlokalizowane, w tym na obszarach wiejskich i słabo zaludnionych. Tego rodzaju podmioty stymulujące rozwój społeczno-gospodarczy muszą być w czołówce, jeśli chodzi o gigabitowe połączenia z internetem, aby zapewnić dostęp do najlepszych usług i aplikacji dla europejskich obywateli, przedsiębiorstw i społeczności lokalnych. Program powinien wspierać dostęp do gigabitowych połączeń z internetem oraz połączeń o wysokiej przepustowości, w tym najnowocześniejszych połączeń mobilnych, dla wspomnianych podmiotów stymulujących rozwój społeczno-gospodarczy w celu maksymalizacji ich pozytywnych skutków ubocznych dla gospodarki i społeczeństwa, w tym poprzez zwiększenie popytu na połączenia i usługi.

(25)  Ponadto, wykorzystując sukces realizacji inicjatywy WiFi4EU, w ramach programu należy nadal wspierać zapewnianie bezpłatnej, bezpiecznej, wysokiej jakości lokalnej łączności bezprzewodowej w ośrodkach lokalnego życia publicznego, z uwzględnieniem podmiotów pełniących misję publiczną, takich jak organy publiczne i dostawcy usług publicznych, jak również w przestrzeniach zewnętrznych dostępnych publicznie, w celu promowania unijnej wizji cyfrowej w społecznościach lokalnych.

(25a)  Infrastruktura cyfrowa jest ważną podstawą innowacji. Aby program mógł maksymalnie zwiększyć swoje oddziaływanie, powinien on koncentrować się na finansowaniu infrastruktury. Poszczególne usługi i aplikacje cyfrowe, takie jak te, które obejmują różne technologie rozporoszonego rejestru lub stosowanie sztucznej inteligencji, powinny zatem zostać wyłączone z zakresu programu, a zamiast tego, w stosownych przypadkach, powinny być objęte innymi instrumentami, takimi jak program „Cyfrowa Europa”. Ważne jest również, aby zmaksymalizować synergię między różnymi programami.

(26)  Rentowność przewidywanych kolejnych generacji usług cyfrowych, takich jak usługi i aplikacje internetu rzeczy, które mają przynieść znaczne korzyści w różnych sektorach i dla całego społeczeństwa, będzie wymagać nieprzerwanego transgranicznego zasięgu sieci 5G, w szczególności w celu umożliwienia użytkownikom i przedmiotom zachowania połączenia w trakcie podróży. Jednocześnie niejasne pozostają scenariusze dotyczące podziału kosztów wdrożenia systemów 5G we wszystkich tych sektorach, a postrzegane ryzyko związane z ich komercyjnym wdrożeniem w niektórych kluczowych obszarach jest bardzo wysokie. Oczekuje się, iż korytarze drogowe i połączenia kolejowe będą kluczowymi obszarami dla pierwszej fazy nowych zastosowań w dziedzinie mobilności opartej na sieci, a zatem stanowią one kluczowe projekty transgraniczne w kontekście finansowania w ramach tego programu.

(27)  Niepołączone terytoria na wszystkich obszarach Unii, w tym na obszarach centralnych, stanowią wąskie gardła i niewykorzystany potencjał jednolitego rynku cyfrowego. Na większości obszarów wiejskich i oddalonych dostęp do wysokiej jakości internetu może odgrywać istotną rolę jako czynnik zapobiegający przepaści cyfrowej, izolacji i wyludnianiu poprzez zmniejszenie kosztów dostawy towarów i usług oraz częściowe zrekompensowanie życia w oddaleniu. Wysokiej jakości łączność internetowa jest niezbędna z punktu widzenia nowych możliwości gospodarczych, takich jak rolnictwo precyzyjne czy rozwój gospodarki ekologicznej na obszarach wiejskich. Program powinien przyczynić się do zapewnienia wszystkim gospodarstwom domowym w Europie – na obszarach wiejskich bądź miejskich – łączności stacjonarnej lub bezprzewodowej o bardzo dużej przepustowości, koncentrując się na tych projektach wdrożeniowych, które dotyczą stwierdzonych niedoskonałości rynku i mogą być realizowane za pomocą dotacji o niskiej intensywności. Tym samym program powinien mieć na celu osiągnięcie kompleksowego pokrycia zasięgiem gospodarstw domowych i terytoriów, ponieważ eliminowanie luk w obszarach pokrytych już zasięgiem na późniejszych etapach nie jest oszczędnym rozwiązaniem.

(28)  Wdrożenie szkieletowych sieci łączności elektronicznej, w tym wykorzystujących podmorskie kable łączące terytoria europejskie z państwami trzecimi na innych kontynentach bądź łączące wyspy europejskie lub terytoria zamorskie z obszarem kontynentalnym, jest konieczne w celu zapewnienia niezbędnej redundancji w przypadku tego rodzaju kluczowej infrastruktury oraz w celu zwiększenia zdolności i odporności sieci cyfrowych Unii. Projekty takie są jednak często nieopłacalne ekonomicznie bez wsparcia publicznego.

(29)  Działania przyczyniające się do realizacji projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania w dziedzinie infrastruktury łączności cyfrowej powinny wykorzystywać najlepszą dostępną i odpowiednią technologię ▌, proponując najlepiej wyważone proporcje między najnowszymi technologiami pod względem wydajności przepływu danych, bezpieczeństwa transmisji, odporności sieci, cyberbezpieczeństwa oraz opłacalności, i powinny być traktowane priorytetowo za pomocą programów prac, z uwzględnieniem kryteriów określonych w niniejszym rozporządzeniu. Wdrożenia sieci o bardzo dużej przepustowości mogą obejmować infrastrukturę pasywną w celu maksymalizacji korzyści społeczno-gospodarczych oraz korzyści dla środowiska. Ponadto przy ustalaniu priorytetów działań należy uwzględniać potencjalne pozytywne skutki uboczne w zakresie łączności, na przykład gdy wdrażany projekt może wzmocnić uzasadnienie biznesowe dla przyszłych wdrożeń, prowadząc do rozszerzenia pokrycia zasięgiem terytoriów i ludności na obszarach, które do tej pory pozostawały poza zasięgiem.

(30)  Unia opracowała własną satelitarną technologię pozycjonowania, nawigacji i pomiaru czasu (EGNOS/Galileo) oraz własny system obserwacji Ziemi (Copernicus). Zarówno EGNOS/Galileo, jak i program Copernicus oferują zaawansowane usługi, które przynoszą istotne korzyści ekonomiczne użytkownikom publicznym i prywatnym. W związku z tym wszelka finansowana w ramach programu infrastruktura transportowa, energetyczna lub cyfrowa, wykorzystująca usługi pozycjonowania, nawigacji i pomiaru czasu lub obserwacji Ziemi, powinna być kompatybilna pod względem technicznym z EGNOS/Galileo i programem Copernicus.

(31)  Pozytywne wyniki pierwszego zaproszenia do składania wniosków dotyczących łączenia instrumentów, uruchomionego w ramach obecnego programu w 2017 r., potwierdziły adekwatność i wartość dodaną wynikającą z wykorzystania dotacji UE do łączenia finansowania ze środkami pochodzącymi z Europejskiego Banku Inwestycyjnego lub krajowych banków prorozwojowych lub innych instytucji finansowania rozwoju i publicznych instytucji finansowych, a także od instytucji finansowych sektora prywatnego i inwestorów z sektora prywatnego, w tym poprzez partnerstwa publiczno-prywatne. Podejście łączone powinno przyczynić się do przyciągnięcia prywatnych inwestycji i zapewnić zwiększenie ogólnego wkładu sektora publicznego zgodnie z celami programu InvestEU. Program powinien zatem nadal wspierać działania ▌ umożliwiające połączenie dotacji unijnych oraz innych źródeł finansowania. W dziedzinie transportu działania łączone nie powinny przekraczać 10 % odnośnej puli środków.

(31a)  W sektorze transportu działania łączone powinny być przede wszystkim przewidziane na projekty mające na celu cyfryzację sektora, w szczególności SESAR i ERTMS, od których oczekuje się zwrotu finansowego.

(32)  Ponadto cele polityki wynikające z niniejszego programu będą również realizowane dzięki instrumentom finansowym i gwarancjom budżetowym w ramach segmentów [...] Funduszu InvestEU. Działania objęte programem powinny być wykorzystywane do pobudzania inwestycji w drodze korygowania niedoskonałości rynku lub nieoptymalnej sytuacji w zakresie inwestycji, w proporcjonalny i odpowiedni sposób, bez powielania bądź wypierania finansowania prywatnego, i powinny zapewniać wyraźną europejską wartość dodaną.

(33)  Aby sprzyjać zintegrowanemu rozwojowi cyklu innowacji, konieczne jest zapewnienie komplementarności między innowacyjnymi rozwiązaniami opracowanymi w kontekście unijnych programów ramowych w zakresie badań naukowych i innowacji a innowacyjnymi rozwiązaniami wdrażanymi przy wsparciu ze strony instrumentu „Łącząc Europę”. W tym celu synergie z programem „Horyzont Europa” zapewnią, aby: a) potrzeby badawcze i inwestycyjne w obszarach transportu, energii i technologii cyfrowych w UE zostały zidentyfikowane i ustalone w trakcie procesu planowania strategicznego programu „Horyzont Europa”;instrument „Łącząc Europę” ściśle współdziałał z programem „Horyzont Europa” na rzecz wsparcia szeroko zakrojonego rozwoju i wdrożenia innowacyjnych technologii i rozwiązań w zakresie infrastruktury transportowej, energetycznej i cyfrowej, a także w zakresie synergii pomiędzy tymi dziedzinami, w szczególności tych, które są rezultatem programu „Horyzont Europa”; c) ułatwiona została wymiana informacji i danych między programem „Horyzont Europa” a instrumentem „Łącząc Europę”, na przykład poprzez wyróżnienie technologii z programu „Horyzont Europa” o wysokiej gotowości rynkowej, które mogłyby być dalej wdrażane za pomocą instrumentu „Łącząc Europę”.

(34)  Niniejsze rozporządzenie określa pulę środków finansowych na cały okres 2021–2027, które stanowią główną kwotę odniesienia w rozumieniu [zaktualizować odesłanie stosownie do nowego porozumienia międzyinstytucjonalnego: pkt 17 Porozumienia międzyinstytucjonalnego z dnia 2 grudnia 2013 r. pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami31, dla Parlamentu Europejskiego i Rady podczas rocznej procedury budżetowej]. Tę pulę środków finansowych należy utrzymać przez cały okres trwania programu i nie powinna ona podlegać żadnym cięciom ani przesunięciu środków do innych programów, tak by zachować równowagę pierwotną, ale również kompromisy i przydziały tematyczne i terytorialne w całym okresie objętym programem.

(35)  Na poziomie Unii europejski semestr na rzecz koordynacji polityki gospodarczej zapewnia ramy dla określania krajowych priorytetów w zakresie reform oraz monitorowania ich realizacji. W celu wspierania tych priorytetów państwa członkowskie opracowują krajowe wieloletnie strategie inwestycyjne. Strategie te powinny być przedstawiane wraz z rocznymi krajowymi programami reform jako sposób na określenie i skoordynowanie priorytetowych projektów inwestycyjnych, które mają być wspierane ze środków krajowych lub unijnych. Mają również pomóc w wykorzystywaniu unijnego finansowania w spójny sposób oraz maksymalizowaniu wartości dodanej wsparcia finansowego, otrzymywanego w szczególności za pośrednictwem, w stosownych przypadkach, Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) i Funduszu Spójności, Europejskiego Instrumentu Stabilizacji Inwestycji, Funduszu InvestEU oraz instrumentu „Łącząc Europę”. Wsparcie finansowe powinno również być wykorzystywane, w stosownych przypadkach, w sposób zgodny z unijnymi i krajowymi planami w zakresie energii i klimatu.

[głosowanie odrębne]

(37)  Wyboru rodzajów finansowania oraz metod realizacji na podstawie niniejszego rozporządzenia należy dokonywać na podstawie ich potencjału w zakresie osiągnięcia szczegółowych celów działań i możliwości uzyskania rezultatów, z uwzględnieniem w szczególności kosztów kontroli, obciążeń administracyjnych oraz spodziewanego ryzyka niezgodności z wymogami. Należy rozważyć zastosowanie płatności ryczałtowych, stawek ryczałtowych i kosztów jednostkowych, a także formę finansowania niepowiązanego z kosztami, o którym mowa w art. 125 ust. 1 rozporządzenia finansowego.

(38)  Państwa trzecie będące członkami Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) mogą uczestniczyć w programach unijnych w ramach współpracy ustanowionej na mocy porozumienia EOG, które przewiduje realizację programów w drodze decyzji przyjętej na mocy tej umowy. Państwa trzecie mogą brać udział także w oparciu o inne instrumenty prawne. Należy wprowadzić w niniejszym rozporządzeniu specjalny przepis dotyczący przyznawania niezbędnych praw i dostępu właściwemu urzędnikowi zatwierdzającemu, Europejskiemu Urzędowi ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) oraz Europejskiemu Trybunałowi Obrachunkowemu, aby umożliwić im pełne wykonywanie ich odpowiednich kompetencji.

(39)  Rozporządzenie finansowe ustanawia zasady udzielania dotacji. Aby uwzględnić specyfikę działań wspieranych w ramach programu oraz zapewnić ich spójną realizację w sektorach objętych programem, należy przewidzieć dodatkowe wskazówki dotyczące kryteriów kwalifikowalności i kryteriów wyboru. Ponadto Komisja i/lub agencje wykonawcze odpowiedzialne za realizację programu nie są upoważnione do wprowadzania dodatkowych obowiązków, nieprzewidzianych w niniejszym rozporządzeniu, w odniesieniu do wyboru operacji i ich finansowania. Nie odstępując od rozporządzenia finansowego, w programach prac można w niektórych przypadkach przewidywać procedury uproszczone, kiedy cele zaproszeń do składania wniosków nie mają skutków strategicznych.

(39a)  Zgodnie z rozporządzeniem finansowym kryteria wyboru i udzielenia zamówienia są określone w programach prac. W sektorze transportu jakość i adekwatność projektu należy oceniać również z uwzględnieniem jego spodziewanego wpływu na łączność UE, jego zgodności z wymogami dostępności i jego strategii pod względem przyszłych potrzeb w zakresie obsługi technicznej.

(40)  Zgodnie z rozporządzeniem finansowym, rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 883/2013(18), rozporządzeniem Rady (WE, Euratom) nr 2988/95(19), rozporządzeniem Rady (Euratom, WE) nr 2185/96(20) i rozporządzeniem Rady (UE) 2017/193(21) interesy finansowe Unii należy chronić za pomocą proporcjonalnych środków, w tym środków zapobiegania nieprawidłowościom i nadużyciom finansowym, ich wykrywania, korygowania i dochodzenia, a także odzyskiwania środków straconych, nienależnie wypłaconych lub nieodpowiednio wykorzystanych oraz, w stosownych przypadkach, nakładania sankcji administracyjnych. W szczególności, zgodnie z rozporządzeniem (UE, Euratom) nr 883/2013 i rozporządzeniem (Euratom, WE) nr 2185/96 Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) może prowadzić dochodzenia administracyjne, w tym kontrole na miejscu i inspekcje, w celu ustalenia, czy miały miejsce nadużycie finansowe, korupcja lub jakiekolwiek inne nielegalne działanie, naruszające interesy finansowe Unii. Zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2017/1939 Prokuratura Europejska (EPPO) może prowadzić dochodzenia i ścigać nadużycia finansowe i inne przestępstwa naruszające interesy finansowe Unii, jak przewidziano w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1371(22). Zgodnie z rozporządzeniem finansowym każda osoba lub podmiot, które otrzymują środki finansowe Unii, w pełni współpracują w celu ochrony interesów finansowych Unii, przyznają konieczne prawa i dostęp Komisji, OLAF-owi, Prokuraturze Europejskiej (EPPO) i Europejskiemu Trybunałowi Obrachunkowemu (ETO) oraz zapewniają, aby wszelkie osoby trzecie uczestniczące w wykonaniu środków finansowych Unii przyznały tym organom równoważne prawa.

(40a)   Udana realizacja programu zależy w dużym stopniu od poziomu współpracy między stronami uczestniczącymi we wspólnym projekcie. Dlatego należy zachęcać do tworzenia struktury joint venture, między innymi przez wyższy poziom współfinansowania.

(41)  Zgodnie z [zaktualizować odesłanie stosownie do nowej decyzji w sprawie KTZ: art. 94 decyzji Rady 2013/755/UE(23)] osoby i podmioty mające siedzibę w krajach i terytoriach zamorskich (KTZ) kwalifikują się do finansowania z zastrzeżeniem zasad i celów programu oraz ewentualnych uzgodnień mających zastosowanie do państwa członkowskiego, z którym dany kraj lub terytorium zamorskie są powiązane.

(42)  Unia powinna dążyć do zapewnienia spójności i synergii z unijnymi programami w zakresie polityki zewnętrznej, z uwzględnieniem pomocy przedakcesyjnej wynikającej z zobowiązań podjętych w kontekście komunikatu „Wiarygodna perspektywa rozszerzenia dla Bałkanów Zachodnich oraz zwiększone zaangażowanie UE w tym regionie”(24).

(43)  W przypadku gdy państwa trzecie lub podmioty z siedzibą w państwach trzecich uczestniczą w działaniach przyczyniających się do realizacji projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania lub projektów transgranicznych w dziedzinie energii odnawialnej, pomoc finansowa powinna być dostępna tylko wtedy, gdy jest ona niezbędna do osiągnięcia celów tych projektów.

(43a)   Zgodnie z art. 85 dyrektywy 2014/25/UE, w przypadku państw trzecich, z którymi Unia nie zawarła wielostronnej lub dwustronnej umowy zapewniającej porównywalny i skuteczny dostęp przedsiębiorstw unijnych do rynków zamówień publicznych tych państw trzecich, wszelkie oferty złożone w związku z udzieleniem zamówienia publicznego na dostawy w ramach projektu współfinansowanego z instrumentu „Łącząc Europę” mogą zostać odrzucone, jeżeli udział produktów pochodzących z państw trzecich przekracza 50 % całkowitej wartości produktów zawartych w tej ofercie.

(44)  Zgodnie z pkt 22 i 23 Porozumienia międzyinstytucjonalnego na rzecz lepszego stanowienia prawa z dnia 13 kwietnia 2016 r.(25) zachodzi potrzeba oceny funduszy w oparciu o informacje zgromadzone w kontekście konkretnych wymogów dotyczących monitorowania, takich jak kontrola uodparniania na klimat, przy czym należy unikać nadmiernej regulacji i obciążeń administracyjnych, zwłaszcza względem państw członkowskich. Komisja powinna przeprowadzać oceny, a ich wyniki przekazywać Parlamentowi Europejskiemu, Radzie, Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu i Komitetowi Regionów, aby ocenić skuteczność i efektywność finansowania oraz jego wpływu na ogólne cele programu, a także by wprowadzić niezbędne zmiany.

(45)  Należy wdrożyć przejrzyste, podlegające rozliczeniu i odpowiednie środki monitorowania i sprawozdawczości, w tym wymierne wskaźniki, aby oceniać i przedstawiać postępy w realizacji programu pod kątem osiągnięcia celów ogólnych i szczegółowych określonych w niniejszym rozporządzeniu oraz aby promować jego osiągnięcia. Wspomniany system sprawozdawczości dotyczącej realizacji celów powinien zapewniać, by dane na potrzeby monitorowania realizacji programu i jego rezultatów były przydatne do dogłębnej analizy poczynionych postępów i trudności napotkanych wzdłuż korytarzy sieci bazowej oraz by dane te i wyniki były gromadzone w sposób wydajny, skuteczny i terminowy. Konieczne jest nałożenie proporcjonalnych wymogów sprawozdawczych na odbiorców środków unijnych w celu zebrania odpowiednich danych na potrzeby programu.

(45a)  Program jest realizowany za pomocą programów prac. Do końca marca 2021 r. Komisja powinna opracować program ramowy, który będzie obejmował przewidziany harmonogram programów prac, zaproszeń do składania ofert, ich tematy i przyznane dofinansowanie oraz inne niezbędne szczegółowe informacje, aby zapewnić przejrzystość i przewidywalność w całym okresie trwania programu oraz poprawić jakość projektów.

(45b)  Należy przeprowadzić kompleksową ocenę programu, aby zagwarantować spójność priorytetów inwestycyjnych programu ze zobowiązaniami Unii w zakresie zmiany klimatu.

(46)  W celu uzupełnienia niniejszego rozporządzenia należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w odniesieniu do przyjmowania programów prac oraz programu ramowego. ▌

(47)  W celu dostosowania, w razie potrzeby, wskaźników stosowanych do monitorowania realizacji programu, ▌a także definicji transportowych korytarzy sieci bazowej, należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjęcia aktów zgodnie z art. 290 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w odniesieniu do zmian w częściach I, II i III załącznika do niniejszego rozporządzenia oraz wymogów wojskowych, do stworzenia lub zmiany wykazu odcinków transeuropejskiej sieci transportowej nadających się do transportu wojskowego, stworzenia lub zmiany wykazu projektów priorytetowych w zakresie infrastruktury podwójnego zastosowania i procedury oceny kwalifikowalności działań związanych z mobilnością wojskową. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów, oraz aby konsultacje te prowadzone były zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym w sprawie lepszego stanowienia prawa z dnia 13 kwietnia 2016 r. W szczególności, aby zapewnić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie udział na równych zasadach w przygotowaniu aktów delegowanych, instytucje te otrzymują wszelkie dokumenty w tym samym czasie co eksperci państw członkowskich, a eksperci tych instytucji mogą systematycznie brać udział w posiedzeniach grup eksperckich Komisji zajmujących się przygotowaniem aktów delegowanych.

(48)  W celu zapewnienia jasności należy uchylić rozporządzenia (UE) nr 1316/2013 i (UE) nr 283/2014. Należy jednak zachować skutki art. 29 rozporządzenia (UE) nr 1316/2013, który zmienia załącznik do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 913/2010(26) w odniesieniu do wykazu korytarzy towarowych.

(49)  Aby umożliwić terminowe przyjęcie aktów wykonawczych przewidzianych w niniejszym rozporządzeniu, powinno ono wejść w życie niezwłocznie po jego opublikowaniu,

PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

ROZDZIAŁ I

PRZEPISY OGÓLNE

Artykuł 1

Przedmiot

Niniejsze rozporządzenie ustanawia instrument „Łącząc Europę” (zwany dalej „programem”).

Określa ono cele programu, budżet na lata 2021–2027, formy finansowania unijnego oraz zasady dotyczące przyznawania takiego finansowania.

Artykuł 2

Definicje

Do celów niniejszego rozporządzenia stosuje się następujące definicje:

a)  „działanie” oznacza każdą działalność, która została uznana za finansowo i technicznie niezależną, ma określone ramy czasowe i jest niezbędna do realizacji danego projektu;

b)  „paliwa alternatywne” oznaczają paliwa alternatywne dla wszystkich środków transportu w rozumieniu art. 2 ust. 1 dyrektywy 2014/94/UE;

c)  „państwo stowarzyszone” oznacza państwo trzecie, które jest stroną zawartej z Unią umowy umożliwiającej jego uczestnictwo w programie zgodnie z art. 5;

ca)   „beneficjent” oznacza podmiot, któremu w drodze wyboru przyznano pomoc finansową UE na podstawie kryteriów kwalifikowalności określonych w art. 11 niniejszego rozporządzenia, zgodnie z art. [197] rozporządzenia finansowego;

d)  „działanie łączone” oznacza działania wspierane z budżetu UE, w tym działanie w ramach instrumentów łączonych zgodnie z [art. 2 pkt 6] rozporządzenia (UE, Euratom) 2018/XXX (rozporządzenia finansowego), łączące bezzwrotne formy wsparcia, instrumenty finansowe lub gwarancje budżetowe z budżetu UE oraz zwrotne formy wsparcia z instytucji finansowania rozwoju lub innych publicznych instytucji finansowych, a także z komercyjnych instytucji finansowych i od inwestorów;

da)  „wąskie gardło” oznacza barierę fizyczną lub funkcjonalną skutkującą przerwaniem systemu, co wpływa na ciągłość przepływów dalekobieżnych lub transgranicznych, która może zostać przezwyciężona poprzez stworzenie nowej infrastruktury lub gruntowne unowocześnienie istniejącej infrastruktury, co mogłoby skutkować znaczącymi udoskonaleniami pozwalającymi na wyeliminowanie ograniczeń powodowanych przez wąskie gardło;

e)  „sieć kompleksowa” oznacza infrastrukturę transportową określoną zgodnie z rozdziałem II rozporządzenia (UE) nr 1315/2013;

f)  „sieć bazowa” oznacza infrastrukturę transportową określoną zgodnie z rozdziałem III rozporządzenia (UE) nr 1315/2013;

g)  „korytarze sieci bazowej” oznaczają instrument ułatwiający skoordynowane wdrażanie sieci bazowej, zgodnie z rozdziałem IV rozporządzenia (UE) nr 1315/2013, oraz wymieniony w części III załącznika do niniejszego rozporządzenia;

ga)   „połączenie transgraniczne” w dziedzinie infrastruktury transportowej oznacza projekty obejmujące odcinek kolejowy, drogowy, wodny śródlądowy lub morski między państwami członkowskimi lub państwem członkowskim a państwem trzecim, albo projekt, obejmujący jakikolwiek środek transportu, realizowany w jednym państwie członkowskim i wykazujący istotne oddziaływanie transgraniczne poprzez usprawnienie ruchu transgranicznego między dwoma państwami członkowskimi;

h)  „projekt transgraniczny w dziedzinie energii odnawialnej” oznacza projekt zakwalifikowany lub spełniający kryteria kwalifikowalności zgodnie z umową o współpracy lub innego rodzaju uzgodnieniami pomiędzy państwami członkowskimi bądź uzgodnieniami między państwami członkowskimi a państwami trzecimi, jak określono w [art. 8, 9 lub 13] dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/... 1](27), w zakresie planowania lub upowszechniania produkcji energii odnawialnej, zgodnie z kryteriami określonymi w części IV załącznika do niniejszego rozporządzenia;

ha)  „efektywność energetyczna przede wszystkim” oznacza szczególne uwzględnianie, w decyzjach dotyczących planowania, polityki i inwestycji, alternatywnych racjonalnych pod względem kosztów środków służących zwiększeniu efektywności energetycznej zapotrzebowania na energię i dostaw energii, w szczególności dzięki racjonalnym pod względem kosztów oszczędnościom końcowego zużycia energii, inicjatywom dotyczącym odpowiedzi odbioru, a także wydajniejszej konwersji i dystrybucji oraz wydajniejszemu przesyłowi energii, przy jednoczesnym osiąganiu celów odpowiednich decyzji;

i)  „infrastruktura łączności cyfrowej” oznacza sieci o bardzo dużej przepustowości, systemy 5G, lokalną łączność bezprzewodową bardzo wysokiej jakości, sieci szkieletowe, jak również operacyjne platformy cyfrowe bezpośrednio związane z infrastrukturą transportową i energetyczną;

j)  „systemy 5G” oznaczają zestaw elementów infrastruktury cyfrowej opartych na normach uzgodnionych na poziomie światowym w zakresie technologii łączności ruchomej i bezprzewodowej, wykorzystywanej na potrzeby łączności i usług o wartości dodanej, o zaawansowanych parametrach eksploatacyjnych, takich jak wysokie wskaźniki i możliwości przesyłu danych, niski poziom opóźnień, wysoka niezawodność bądź obsługiwanie dużej liczby połączonych urządzeń;

k)  „korytarz 5G” oznacza szlak transportowy, drogę, linię kolejową lub śródlądową drogę wodną, w pełni objęte infrastrukturą łączności cyfrowej, w szczególności systemami 5G, umożliwiającą nieprzerwane świadczenie synergicznych usług cyfrowych, takich jak mobilność oparta na sieci i zautomatyzowana lub podobne usługi w zakresie inteligentnej mobilności dla kolei lub cyfrowej łączności na śródlądowych drogach wodnych;

ka)   „brakujące połączenie” we wszystkich środkach transportu oznacza odcinek korytarza TEN-T lub odcinek transportowy zapewniający połączenie głównych lub kompleksowych sieci z korytarzami TEN-T, którego brakuje lub który zawiera jedno lub więcej wąskich gardeł mających wpływ na ciągłość korytarza TEN-T;

l)  „operacyjne platformy cyfrowe bezpośrednio związane z infrastrukturą transportową i energetyczną” oznaczają fizyczne i wirtualne zasoby technologii informacyjno-komunikacyjnych („ICT”), uzupełniające infrastrukturę łączności, wspierające przepływ, przechowywanie, przetwarzanie i analizę danych dotyczących transportu lub infrastruktury energetycznej;

m)  „projekt będący przedmiotem wspólnego zainteresowania” oznacza projekt określony w rozporządzeniu (UE) nr 1315/2013 lub w rozporządzeniu (UE) nr 347/2013 lub w art. 8 niniejszego rozporządzenia;

n)  „prace studyjne” oznaczają działania niezbędne do przygotowania realizacji projektu, takie jak analizy przygotowawcze, tworzenie map infrastruktury, studia wykonalności, analizy oceniające, testy i analizy zatwierdzające, w tym w formie oprogramowania, oraz wszelkie inne środki wsparcia technicznego, w tym wstępne działania zmierzające do zdefiniowania i opracowania projektu oraz podjęcia decyzji o jego finansowaniu, takie jak rozpoznanie danego terenu i przygotowanie pakietu finansowego;

o)  „podmioty stymulujące rozwój społeczno-gospodarczy” oznaczają podmioty, które ze względu na swoją misję, charakter lub lokalizację mogą bezpośrednio lub pośrednio generować istotne korzyści społeczno-gospodarcze dla obywateli, przedsiębiorstw i społeczności lokalnych znajdujących się w ich otoczeniu lub w ich strefie wpływów;

p)  „państwo trzecie” oznacza państwo, które nie jest członkiem Unii Europejskiej;

q)  „sieci o bardzo dużej przepustowości” oznaczają sieci o bardzo dużej przepustowości w rozumieniu art. [2 ust. 2] dyrektywy (UE) 2018/XXX [o Europejskim kodeksie łączności elektronicznej];

r)  „roboty” oznaczają zakup, dostawę i rozmieszczenie części składowych, systemów i usług, w tym oprogramowania, realizację związanych z projektem prac rozwojowych, budowlanych i instalacyjnych, odbiór instalacji oraz uruchomienie projektu.

ra)   „infrastruktura podwójnego zastosowania do celów obrony cywilnej” oznacza infrastrukturę wykorzystywaną głównie do celów cywilnych, która również ma strategiczne znaczenie do celów obrony i zarządzania kryzysowego i która może być dostosowana do potrzeb podwójnego zastosowania cywilno-wojskowego.

Artykuł 3

Cele

1.  Głównym celem programu jest budowa, rozwój i modernizacja transeuropejskich sieci w dziedzinach transportu, energii i technologii cyfrowych, a także ułatwianie współpracy transgranicznej w dziedzinie energii odnawialnej w celu przyczynienia się do zwiększenia konkurencyjności Europy, poprawy dostępu do rynku wewnętrznego oraz do inteligentnego i zrównoważonego wzrostu sprzyjającego włączeniu społecznemu oraz skonsolidowania spójności terytorialnej, społecznej i gospodarczej, co przyczyni się do długoterminowych zobowiązań do obniżenia emisyjności oraz z naciskiem na maksymalną synergię między sektorami transportu, energii i technologii cyfrowych.

2.  Program ma następujące cele szczegółowe:

a)  w sektorze transportu:

i)  przyczynianie się do opracowania projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania, dotyczących wydajnych, wzajemnie połączonych, interoperacyjnych i multimodalnych sieci i infrastruktury na potrzeby inteligentnej, zrównoważonej, sprzyjającej włączeniu społecznemu, dostępnej i chronionej mobilności i takiego samego europejskiego obszaru transportu;

(ii)  dostosowanie części transeuropejskiej sieci transportowej przeznaczonej do transportu wojskowego do podwójnych (cywilnych i obronnych) potrzeb w zakresie mobilności;

b)  w sektorze energii: przyczynianie się do opracowania projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania, dotyczących dalszej integracji wydajnego i konkurencyjnego wewnętrznego rynku energii, interoperacyjności sieci w wymiarze ponadgranicznym i ponadsektorowym, ułatwiających dekarbonizację gospodarki i zapewniających efektywność i niezależność energetyczną UE, a także ułatwianie współpracy transgranicznej w dziedzinie energii, w tym odnawialnej, a także pobudzanie wydajności energetycznej;

c)  w sektorze technologii cyfrowych: przyczynianie się do opracowania projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania, które przyczyniają się do upowszechnienia bezpiecznych i chronionych sieci cyfrowych o bardzo dużej przepustowości oraz systemów 5G, do zwiększenia odporności i przepustowości cyfrowych sieci szkieletowych na terytoriach UE poprzez połączenie ich z sąsiadującymi terytoriami, jak również do cyfryzacji sieci transportowych i energetycznych

Artykuł 4

Budżet

1.  Pulę środków finansowych na realizację programu na okres 2021–2027 ustala się na 43 850 768 000 EUR według stałych cen (XXX EUR według cen bieżących). ▌.

2.  Podział tej kwoty jest następujący:

a)  ▌kwota 33 513 524 000 EUR w cenach stałych (XXX EUR w cenach bieżących) na cele szczegółowe, o których mowa w art. 3 ust. 2 lit. a), w tym:

i)  kwota 17 746 000 000 EUR według cen z 2018 r. (XXX EUR według cen bieżących) z klastra europejskich inwestycji strategicznych;

(ii)  kwota 10 000 000 000 EUR w cenach stałych (11 285 493 000 EUR według cen bieżących) przeniesiona z Funduszu Spójności na wydatki zgodnie z niniejszym rozporządzeniem wyłącznie w państwach członkowskich kwalifikujących się do otrzymania środków z Funduszu Spójności;

(iii)  kwota 5 767 524 000 EUR w cenach stałych (6 500 000 000 EUR według cen bieżących) z  działu bezpieczeństwo i obrona, o którym mowa w art. 3 ust. 2 lit. a) ppkt (ii);

b)  do 8 650 000 000 EUR na cele szczegółowe, o których mowa w art. 3 ust. 2 lit. b), z czego 20 % na projekty transgraniczne w dziedzinie energii odnawialnej; [Popr. 9]

c)  ▌kwota 2 662 000 000 EUR w cenach stałych (3 000 000 000 EUR według cen bieżących) na cele szczegółowe, o których mowa w art. 3 ust. 2 lit. c).

3.  Komisja nie zmienia kwoty, o której mowa w ust. 2 lit. a) ppkt (ii).

4.  Maksymalnie 3 % kwoty, o której mowa w ust. 1, może zostać wykorzystane także na pomoc techniczną i administracyjną w ramach realizacji programu oraz wytycznych sektorowych, między innymi na działania przygotowawcze oraz w zakresie monitorowania, kontroli, audytu i oceny, w tym na systemy informatyczne dla przedsiębiorstw. Kwota ta może być również wykorzystywana do finansowania środków towarzyszących w celu wsparcia przygotowania projektów.

5.  Zobowiązania budżetowe z tytułu działań trwających dłużej niż jeden rok budżetowy można rozłożyć na kilka lat na roczne raty.

5a.  Gwarantuje się przejrzystość i udział obywateli w dużych projektach. [Popr. 27]

6.  Bez uszczerbku dla rozporządzenia finansowego wydatki na działania wynikające z projektów ujętych w pierwszym programie prac mogą być kwalifikowalne od dnia 1 stycznia 2021 r.

7.  Kwota przeniesiona z Funduszu Spójności jest wykonywana zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, z zastrzeżeniem ust. 8 i bez uszczerbku dla art. 14 ust. 2 lit. b).

8.  Jeśli chodzi o kwoty przeniesione z Funduszu Spójności, do 31 grudnia 2022 wybór projektów kwalifikujących się do finansowania odbywa się z zachowaniem krajowych alokacji z Funduszu Spójności. Począwszy od 1 stycznia 2023 r., przeniesione na rzecz programu środki, których nie przewidziano na realizację projektu w dziedzinie infrastruktury transportowej, zostaną przekazane, na warunkach konkurencyjnych, wszystkim państwom członkowskim kwalifikującym się do otrzymania środków z Funduszu Spójności na sfinansowanie projektów w dziedzinie infrastruktury transportowej zgodnie z niniejszym rozporządzeniem.

9.  Na wniosek państwa członkowskiego i w porozumieniu z odpowiednią instytucją zarządzającą środki przydzielone mu w ramach zarządzania dzielonego mogą zostać przeniesione do programu w celu wykorzystania jako część działania łączonego lub działania na rzecz synergii z innymi programami unijnymi przedstawionego we wniosku złożonym przez to państwo członkowskie i uznanym przez Komisję za spełniający wymogi w ramach procedury programu prac. Komisja wykonuje te środki bezpośrednio zgodnie z [art. 62 ust. 1 lit. a)] rozporządzenia finansowego lub pośrednio zgodnie z lit. c) tego artykułu. ▌

Artykuł 5

Państwa trzecie stowarzyszone z programem

1.  Program jest otwarty dla następujących państw trzecich:

a)  członków Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA), którzy są członkami Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG), zgodnie z warunkami określonymi w Porozumieniu EOG;

b)  państw przystępujących, kandydatów i potencjalnych kandydatów, zgodnie z ogólnymi zasadami i ogólnymi warunkami ich udziału w programach Unii, ustanowionymi w odpowiednich umowach ramowych i decyzjach rad stowarzyszenia lub w podobnych porozumieniach, oraz zgodnie ze szczegółowymi warunkami określonymi w porozumieniach między Unią a tymi państwami;

c)  państw objętych europejską polityką sąsiedztwa, zgodnie z ogólnymi zasadami i ogólnymi warunkami udziału tych państw w programach Unii, ustanowionymi w odpowiednich umowach ramowych i decyzjach rad stowarzyszenia lub w podobnych porozumieniach, oraz zgodnie ze szczegółowymi warunkami określonymi w porozumieniach między Unią a tymi państwami;

d)  innych państw trzecich, zgodnie z warunkami określonymi w umowie szczegółowej regulującej udział państwa trzeciego w dowolnym unijnym programie, pod warunkiem że umowa ta:

–  zapewnia sprawiedliwe równoważenie wkładów i korzyści państwa trzeciego uczestniczącego w programach unijnych;

–  określa warunki udziału w programach, w tym obliczanie wkładów finansowych do poszczególnych programów oraz ich kosztów administracyjnych. Wkłady te stanowią dochody przeznaczone na określony cel zgodnie z art. [21 ust. 5] rozporządzenia finansowego;

–  nie przyznaje państwu trzeciemu uprawnień decyzyjnych w odniesieniu do programu;

–  gwarantuje prawa Unii w celu zapewnienia należytego zarządzania finansami i w celu ochrony jej interesów finansowych.

–  zapewnia wzajemność w dostępie do podobnych programów w państwie trzecim, zwłaszcza do zamówień publicznych.

2.  Państwa trzecie, o których mowa w ust. 1, oraz podmioty z siedzibą w tych państwach, nie mogą otrzymywać pomocy finansowej na podstawie niniejszego rozporządzenia, chyba że jest ona niezbędna do osiągnięcia celów danego projektu będącego przedmiotem wspólnego zainteresowania oraz na warunkach określonych w programach prac, o których mowa w art. 19, i zgodnie z przepisami art. 8 rozporządzenia (UE) nr 1315/2013.

Artykuł 6

Realizacja i formy finansowania unijnego

1.  Program jest wykonywany według metody zarządzania bezpośredniego zgodnie z rozporządzeniem finansowym lub według metody zarządzania pośredniego z podmiotami, o których mowa w art. [61 ust. 1 lit. c)] rozporządzenia finansowego.

2.  Program może zapewniać finansowanie w postaci dotacji i zamówień zgodnie z rozporządzeniem finansowym ▌. Dotyczy to również środków przewidzianych w art. 3 ust. 2 lit. a) rozporządzenia w sprawie programu InvestEU. W sektorze transportu działania łączone nie mogą przekraczać 10 % przeznaczonych środków i powinny dotyczyć przede wszystkim priorytetów horyzontalnych wymienionych w załączniku, część III, pkt -1 (nowy). Działania łączone w ramach niniejszego programu realizowane są zgodnie z rozporządzeniem w sprawie InvestEU oraz tytułem X rozporządzenia finansowego.

3.  Komisja może przekazać uprawnienia do realizacji części programu agencjom wykonawczym zgodnie z art. [69] rozporządzenia finansowego, mając na uwadze wymogi dotyczące optymalizacji zarządzania i efektywności programu w sektorach transportu, energii i technologii cyfrowych.

4.  Z wkładów na mechanizm wzajemnego ubezpieczenia można pokryć ryzyko związane z odzyskaniem środków należnych od beneficjentów i wkłady te uznaje się za wystarczającą gwarancję zgodnie z rozporządzeniem finansowym. Zastosowanie mają przepisy przewidziane w [art. X] rozporządzenia XXX [rozporządzenie zastępujące rozporządzenie dotyczące funduszu gwarancyjnego].

Artykuł 6a

Dostosowanie sieci TEN-T do podwójnego, cywilno-obronnego, zastosowania

1.  Projekty stanowiące przedmiot wspólnego zainteresowania przyczyniają się do dostosowania sieci TEN-T zgodnie z definicją zawartą w rozporządzeniu (UE) nr 1315/2013 w celu umożliwienia podwójnego, cywilno-obronnego, wykorzystywania infrastruktury zgodnie z wymogami w zakresie podwójnej mobilności (cywilnej i obronnej), zwanymi dalej „wymogami podwójnej mobilności”, i projektami priorytetowymi dotyczącymi infrastruktury podwójnego użytkowania, określonymi w ust. 2 niniejszego artykułu.

2.  Do dnia 31 grudnia 2019 r. Komisja przyjmuje akty delegowane zgodnie z art. 24 niniejszego rozporządzenia w celu doprecyzowania wymogów podwójnej mobilności, wykazu części transeuropejskiej sieci transportowej dostosowanej do transportu wojskowego, wykazu projektów priorytetowych dotyczących infrastruktury podwójnego zastosowania i procedury oceny pod względem kwalifikowalności działań związanych z infrastrukturą podwójnego, cywilno-obronnego, zastosowania. W specyfikacji projektów priorytetowych uwzględnia się sytuację państw członkowskich na wschodzie i na południu Unii.

3.  Badania mające na celu opracowanie i wskazanie projektów stanowiących przedmiot wspólnego zainteresowania i dotyczących części transeuropejskiej sieci transportowej dostosowanej do transportu wojskowego, które będą zawsze oparte na istniejących studiach wykonalności i projektach dotyczących sieci TEN-T oraz na ich wdrażaniu, obejmują również działania niezbędne do spełnienia wymogów podwójnej mobilności zatwierdzonych przez Radę oraz priorytetowe projekty w dziedzinie infrastruktury podwójnego, cywilno-obronnego, zastosowania.

Wszystkie proponowane projekty obejmują wymierne działania w celu uwzględnienia wymogów podwójnej mobilności zatwierdzonych przez Radę.

Propozycje obejmujące tylko działania związane z mobilnością wojskową otrzymują wsparcie jedynie wtedy gdy stanowią dodatek do istniejącej infrastruktury cywilnej.

Wszelkie działania związane z przestrzeganiem wymogów podwójnej mobilności są finansowane ze środków przewidzianych w art. 4 ust. 2 lit. a) ppkt (iii) i umożliwiają podwójne, cywilno-obronne, zastosowanie infrastruktury.

4.  Do 31 grudnia 2025 r. Komisja przeprowadzi ocenę dokonanych wydatków oraz wydatków prognozowanych w ramach kwoty, o której mowa w art. 4 ust. 2 lit. a) ppkt (iii). W zależności od wyników oceny Komisja podejmuje decyzję o przesunięciu niewykorzystanych środków z art. 4 ust. 2 lit. a) ppkt (iii) do art 4 ust. 2 lit. a) ppkt (i).

Artykuł 6b

Projekty transgraniczne w dziedzinie transportu

1.  Państwa członkowskie, organy regionalne lub inne podmioty biorące udział w projekcie transgranicznym w dziedzinie transportu mogą utworzyć wspólną instytucję (punkt kompleksowej obsługi) w celu zarządzania projektami. Te wspólne organy mają szerokie uprawnienia w zakresie koordynacji, oparte głównie na normach unijnych, które ułatwiają zarządzanie wszystkimi ocenami oddziaływania na środowisko oraz planami i pozwoleniami na budowę.

2.  Aby zaradzić trudnościom w koordynowaniu procedur udzielania koncesji na transgraniczne projekty infrastrukturalne TEN-T, koordynatorzy unijni monitorują koordynację projektów i proponują procedury ułatwiające ich synchronizację i wypełnianie.

3.  Ze względu na konieczność zapewnienia koordynacji i współpracy między państwami członkowskimi za pośrednictwem wyznaczonego jednego właściwego organu, jak również potrzebę określenia wspólnych terminów udzielania zezwoleń transgranicznych i rozpoczęcia udzielania zamówień publicznych na wspólne projekty transgraniczne, wymagane środki są zgodne z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie usprawnienia środków na rzecz realizacji transeuropejskiej sieci transportowej (COM(2018)0277).

Artykuł 7

Projekty transgraniczne w dziedzinie energii odnawialnej

1.  Projekty transgraniczne w dziedzinie energii odnawialnej przyczyniają się do dekarbonizacji, zakończenia tworzenia wewnętrznego rynku energii i zwiększenia bezpieczeństwa dostaw, obejmują co najmniej dwa państwa członkowskie i są objęte umową o współpracy lub innego rodzaju uzgodnieniem między państwami członkowskimi, w tym, w stosownych przypadkach, na szczeblu regionalnym, albo uzgodnieniami między państwami członkowskimi a państwami trzecimi, jak określono w art. 8, 9 lub 13 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/...1](28). Projekty te identyfikuje się zgodnie z ogólnymi kryteriami i ▌ procesem określonymi w części IV załącznika do niniejszego rozporządzenia.

2.  Do dnia 31 grudnia 2019 r. Komisja przyjmuje, zgodnie z art. 23 lit. d) niniejszego rozporządzenia, akt delegowany w celu doprecyzowania – niezależnie od kryteriów wyboru określonych w art. 13 – szczególnych kryteriów kwalifikacji i określenia szczegółów procesu wyboru projektów oraz publikuje metody oceny wkładu projektów w realizację ogólnych kryteriów oraz oceny ▌analizy kosztów i korzyści określonych w części IV załącznika.

3.  Prace studyjne mające na celu opracowanie i identyfikację projektów transgranicznych w dziedzinie energii odnawialnej kwalifikują się do finansowania na podstawie niniejszego rozporządzenia.

4.  Projekty transgraniczne w dziedzinie energii ze źródeł odnawialnych kwalifikują się do finansowania unijnego robót, jeżeli spełniają następujące dodatkowe kryteria:

a)  szczegółowa analiza kosztów i korzyści projektu zgodnie z pkt 3 w części IV załącznika jest obowiązkowa w odniesieniu do wszystkich projektów objętych wsparciem, jest przeprowadzana w sposób przejrzysty, kompleksowy i kompletny oraz zawiera dowody na istnienie znacznych oszczędności kosztów lub korzyści pod względem zrównoważonego rozwoju, integracji systemów, bezpieczeństwa dostaw lub innowacji; oraz

b)  wnioskodawca wykaże, że projekt nie zostałby zrealizowany w przypadku braku dotacji lub że projekt nie może być opłacalny z ekonomicznego punktu widzenia w przypadku braku dotacji. Analiza ta uwzględnia wszelkie dochody wynikające z systemów wsparcia.

5.  Kwota dotacji na roboty jest proporcjonalna do oszczędności lub korzyści, o których mowa w pkt 2 lit. b) w części IV załącznika ▌, i nie może przekraczać kwoty wymaganej do zapewnienia realizacji projektu lub osiągnięcia jego opłacalności, a także jest zgodna z przepisami art. 14 ust. 3.

Artykuł 8

Projekty będące przedmiotem wspólnego zainteresowania w dziedzinie infrastruktury łączności cyfrowej

1.  Projekty będące przedmiotem wspólnego zainteresowania w dziedzinie infrastruktury łączności cyfrowej ▌to projekty, które przyczyniają się w znacznym stopniu do:

a)  zakończenia tworzenia europejskiego jednolitego rynku cyfrowego;

b)  realizacji strategicznych celów Unii w zakresie tworzenia połączeń;

c)  zapewnienia podstawowej infrastruktury sieciowej wspierającej transformację cyfrową gospodarki i społeczeństwa.

1a.  Projekty będące przedmiotem wspólnego zainteresowania w dziedzinie infrastruktury łączności cyfrowej muszą spełniać następujące kryteria:

a)  przyczyniać się do realizacji celu szczegółowego przewidzianego w art. 3 ust. 2 lit. c);

b)  wykorzystywać najlepszą dostępną technologię, proponując najlepiej wyważone proporcje pod względem przepustowości przepływu danych, bezpieczeństwa transmisji, odporności sieci, cyberbezpieczeństwa i efektywności kosztowej.

2.  Prace studyjne mające na celu opracowanie i identyfikację projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania w dziedzinie infrastruktury łączności cyfrowej kwalifikują się do finansowania na podstawie niniejszego rozporządzenia.

3.  Bez uszczerbku dla kryteriów wyboru określonych w art. 13, priorytetowe znaczenie dla finansowania ustala się, biorąc pod uwagę następujące kryteria:

a)  działania przyczyniające się do dostępu do sieci o bardzo dużej przepustowości, zdolnych do obsługi połączeń gigabitowych, w tym sieci 5G lub innych najnowocześniejszych połączeń mobilnych, dla podmiotów stymulujących rozwój społeczno-gospodarczy, należy traktować priorytetowo. W ogólnounijnej konkurencyjności i zdolności do absorpcji inwestycji w infrastrukturę oprócz ▌podmiotów stymulujących rozwój społeczno-gospodarczy, uwzględnia się znaczenie usług cyfrowych i aplikacji cyfrowych możliwych dzięki zapewnieniu łączności bazowej oraz potencjalne korzyści społeczno-gospodarcze dla obywateli, przedsiębiorstw i społeczności lokalnych, w tym potencjalne pozytywne skutki uboczne w zakresie łączności, zgodnie z częścią V załącznika;

b)  działania przyczyniające się do zapewnienia lokalnej łączności bezprzewodowej wysokiej jakości w społecznościach lokalnych, zgodnie z częścią V załącznika;

c)  jeśli chodzi o działania przyczyniające się do wdrożenia systemów 5G, pierwszeństwo przyznaje się budowie korytarzy 5G wzdłuż głównych lądowych szlaków transportowych, w tym transeuropejskich sieci transportowych oraz węzłów społeczno-gospodarczych. Uwzględnia się również stopień, w jakim działanie przyczynia się do zapewnienia zasięgu wzdłuż głównych tras transportowych, umożliwiając nieprzerwane świadczenie synergicznych usług cyfrowych, przy jednoczesnej maksymalizacji potencjalnych pozytywnych skutków ubocznych dla terytoriów i ludności znajdujących się w pobliżu obszaru wdrażania projektu. Orientacyjny wykaz projektów, które mogłyby skorzystać ze wsparcia, znajduje się w części V załącznika;

d)  projekty mające na celu rozwój transgranicznych sieci szkieletowych o bardzo dużej przepustowości łączących Unię z państwami trzecimi i wzmacniających połączenia na terytorium Unii, w tym wykorzystujących podmorskie kable, są traktowane priorytetowo w zależności od tego, w jakim stopniu przyczyniają się istotnie do zwiększenia odporności i przepustowości sieci łączności elektronicznej na terytorium Unii;

e)  jeśli chodzi o pokrycie zasięgiem w ramach sieci o bardzo dużej przepustowości, pierwszeństwo przyznaje się działaniom przyczyniającym się do pokrycia zasięgiem terytoriów i ludności, w odwrotnej proporcji do intensywności wsparcia w formie dotacji, które byłoby wymagane dla umożliwienia realizacji projektu, w odniesieniu do stosownych maksymalnych stóp współfinansowania określonych w art. 14. Uwzględnia się również stopień, w jakim działanie przyczynia się do zapewnienia kompleksowego pokrycia zasięgiem terytorium i ludności w obrębie określonego obszaru wdrażania projektu, przy jednoczesnej maksymalizacji potencjalnych pozytywnych skutków ubocznych dla terytoriów i ludności znajdujących się w pobliżu obszaru wdrażania projektu;

f)  jeśli chodzi o projekty wdrażające operacyjne platformy cyfrowe, pierwszeństwo przyznaje się działaniom opartym na najnowszych technologiach, z uwzględnieniem takich aspektów jak interoperacyjność, cyberbezpieczeństwo, ochrona danych i ponowne wykorzystanie;

Artykuł 8a

Udzielanie zamówienia publicznego lub zamówień na dostawy

1.  Przy udzielaniu zamówień wspieranych z programu beneficjenci nie mogą kierować się wyłącznie faktem, że dana oferta jest najkorzystniejsza ekonomicznie, ale muszą brać również pod uwagę stosunek kosztów do wydajności, skupiając się na danych jakościowych oraz danych dotyczących społeczeństwa i środowiska.

2.  Za dopuszczalną uważa się każdą ofertę złożoną w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego lub zamówienia na dostawy w ramach programu, jeżeli udział produktów pochodzących z państw trzecich, z którymi Unia nie zawarła umowy gwarantującej przedsiębiorstwom unijnym porównywalny i skuteczny dostęp do rynków tych państw trzecich, nie przekracza 50% łącznej wartości produktów objętych ofertą.. [Popr. 35]

ROZDZIAŁ II

KWALIFIKOWALNOŚĆ

Artykuł 9

Działania kwalifikowalne

1.  Do finansowania kwalifikują się wyłącznie działania przyczyniające się do osiągnięcia celów, o których mowa w art. 3, i które polegały mechanizmowi uodparniania na klimat. Działania te obejmują w szczególności prace studyjne, roboty i inne towarzyszące środki niezbędne do zarządzania programem i jego realizacji oraz wytyczne sektorowe. Prace studyjne kwalifikują się tylko wtedy, gdy dotyczą projektów kwalifikujących się w ramach programu i uwzględnionych w zaproszeniu do składania wniosków w ramach programów prac. Wybór działań i ich finansowanie na podstawie niniejszego rozporządzenia nie mogą podlegać żadnym dodatkowym zobowiązaniom, nieustanowionym na mocy niniejszego rozporządzenia.

2.  W sektorze transportu do otrzymania pomocy finansowej Unii na podstawie niniejszego rozporządzenia kwalifikują się następujące działania:

a)  działania dotyczące wydajnych ▌, wzajemnie połączonych, interoperacyjnych i multimodalnych sieci:

(i)  działania wdrażające sieć bazową zgodnie z rozdziałem III rozporządzenia (UE) nr 1315/2013, w tym działania dotyczące węzłów miejskich, interoperacyjności kolei, multimodalnych platform logistycznych, portów lotniczych, portów morskich i portów śródlądowych, możliwości żeglugi śródlądowej, portów wewnętrznych i terminali kolejowo-drogowych sieci bazowej, określonych w załączniku II do rozporządzenia (UE) nr 1315/2013, głównie działania wymienione w części III pkt 1 załącznika do niniejszego rozporządzenia. Działania wdrażające sieć bazową mogą obejmować powiązane elementy znajdujące się w sieci kompleksowej, w przypadku gdy jest to niezbędne do optymalizacji inwestycji i zgodnie z trybami określonymi w programach prac, o których mowa w art. 19 niniejszego rozporządzenia;

(ii)  działania wdrażające i pobudzające połączenia transgraniczne sieci kompleksowej zgodnie z rozdziałem II rozporządzenia (UE) nr 1315/2013, w szczególności odcinki wymienione w części III ust. 2 załącznika do niniejszego rozporządzenia;

(iia)  działania wspierające ujednolicenie regulacji transgranicznych i celnych, a także procedur administracyjnych i ustawodawczych w celu ustanowienia ram prawnych na szczeblu unijnym dotyczących podwójnej mobilności (cywilnej i obronnej);

(iib)  działania mające na celu przywrócenie brakujących regionalnych transgranicznych połączeń kolejowych, które zostały zlikwidowane lub zdemontowane,

(iii)  działania wdrażające odcinki sieci kompleksowej znajdujące się w regionach najbardziej oddalonych, zgodnie z rozdziałem II rozporządzenia (UE) nr 1315/2013, w tym działania dotyczące odpowiednich węzłów miejskich, portów lotniczych, multimodalnych platform logistycznych, portów morskich, portów śródlądowych i terminali kolejowo-drogowych sieci kompleksowej, określonych w załączniku II do rozporządzenia (UE) nr 1315/2013;

(iiia)   działania mające na celu usunięcie przeszkód w zakresie interoperacyjności, zwłaszcza przynoszące efekty korytarzowe/sieciowe i zwracające szczególną uwagę na pobudzenie wzrostu kolejowego transportu towarów; [Popr. 33]

(iv)  działania wspierające projekty będące przedmiotem wspólnego zainteresowania mające na celu połączenie sieci transeuropejskiej z sieciami infrastruktury państw sąsiadujących, jak określono w art. 8 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 1315/2013;

b)  działania związane z inteligentną, interoperacyjną, zrównoważoną, multimodalną, sprzyjającą włączeniu społecznemu, dostępną, bezpieczną i chronioną mobilnością:

i)  działania wspierające autostrady morskie zgodnie z art. 21 rozporządzenia (UE) nr 1315/2013 2013 ze szczególnym uwzględnieniem transgranicznej żeglugi bliskiego zasięgu;

(ii)  działania wspierające systemy aplikacji telematycznych, między innymi projekty ERTMS i SESAR, w tym do celów bezpieczeństwa, zgodnie z art. 31 rozporządzenia (UE) nr 1315/2013;

(iii)  działania wspierające usługi w zakresie transportu towarowego zgodnie z art. 32 rozporządzenia (UE) nr 1315/2013;

(iv)  działania wspierające nowe technologie i innowacje, w tym automatyzację, zaawansowane usługi transportowe, integrację modalną i infrastrukturę paliw alternatywnych dla wszystkich rodzajów transportu oraz dekarbonizację sektora transportu, zgodnie z art. 33 rozporządzenia (UE) nr 1315/2013;

(v)  działania mające na celu usunięcie przeszkód w zakresie interoperacyjności, zwłaszcza w węzłach miejskich zgodnie z definicją w art. 30 rozporządzenia (UE) nr 1315/2013, a zwłaszcza przynoszące efekty korytarzowe/sieciowe;

(vi)  działania służące wdrożeniu bezpiecznej i chronionej infrastruktury oraz mobilności, w tym w zakresie bezpieczeństwa drogowego, zgodnie z art. 34 rozporządzenia (UE) nr 1315/2013;

(vii)  działania poprawiające odporność infrastruktury transportowej na zmiany klimatu i klęski żywiołowe;

(viii)  działania poprawiające przystępność infrastruktury transportowej dla wszystkich środków transportu i wszystkich użytkowników, zwłaszcza dla użytkowników o ograniczonej możliwości poruszania się, zgodnie z art. 37 rozporządzenia (UE) nr 1315/2013;

(ix)  działania poprawiające przystępność i dostępność infrastruktury transportowej do celów bezpieczeństwa i ochrony ludności;

(ixa)  działania służące ograniczeniu hałasu powodowanego przez kolejowy transport towarowy.

c)  w ramach celu szczegółowego, o którym mowa w art. 3 ust. 2 lit. a) ppkt (ii) i zgodnie z art. 6a:

(i)  ▌konkretne zadania w ramach działania, wspierające nowe lub istniejące odcinki Transeuropejskiej Sieci▌Transportowej nadające się do transportu wojskowego, w celu dostosowania ich do wymogów podwójnej mobilności ▌, w celu umożliwienia podwójnego, cywilno-wojskowego, zastosowania infrastruktury;

(ia)  działania poprawiające przystępność i dostępność infrastruktury transportowej do celów bezpieczeństwa i ochrony ludności;

(ib)  działania zwiększające odporność na zagrożenia dla bezpieczeństwa cyberprzestrzeni.

3.  W sektorze energii do otrzymania pomocy finansowej Unii na podstawie niniejszego rozporządzenia kwalifikują się następujące działania:

a)  działania wspierające projekty będące przedmiotem wspólnego zainteresowania, jak określono w art. 14 rozporządzenia (UE) nr 347/2013;

b)  działania wspierające projekty transgraniczne w dziedzinie energii odnawialnej, w tym ich opracowanie, zdefiniowane w części IV załącznika do niniejszego rozporządzenia, z zastrzeżeniem spełnienia warunków określonych w art. 7 niniejszego rozporządzenia.

4.  W sektorze technologii cyfrowych do otrzymania pomocy finansowej Unii na podstawie niniejszego rozporządzenia kwalifikują się następujące działania:

a)  działania wspierające połączenia gigabitowe i 5G dla podmiotów stymulujących rozwój społeczno-gospodarczy;

b)  działania wspierające zapewnianie w społecznościach lokalnych bardzo wysokiej jakości lokalnej łączności bezprzewodowej, która jest świadczona bezpłatnie i na niedyskryminujących warunkach;

c)  działania wdrażające nieprzerwany zasięg systemów 5G w odniesieniu do wszystkich głównych lądowych szlaków transportowych, w tym transeuropejskich sieci transportowych;

d)  działania wspierające wdrażanie ▌i integrację nowych lub istniejących sieci szkieletowych, w tym wykorzystujących podmorskie kable, w państwach członkowskimi oraz między Unią a państwami trzecimi;

e)  działania wspierające dostęp europejskich gospodarstw domowych do sieci o bardzo dużej przepustowości oraz wdrażające cele strategiczne UE w zakresie łączności;

f)  działania wdrażające wymogi w zakresie infrastruktury łączności cyfrowej związane z projektami transgranicznymi w dziedzinach transportu lub energii lub wspierające operacyjne platformy cyfrowe bezpośrednio związane z infrastrukturą transportową lub energetyczną.

Orientacyjny wykaz kwalifikowalnych projektów w sektorze technologii cyfrowych znajduje się w części V załącznika.

Artykuł 10

Synergie między sektorami transportu, energii i technologii cyfrowych

1.  Działania przyczyniające się jednocześnie do osiągnięcia jednego lub większej liczby celów przynajmniej dla dwóch sektorów, jak przewidziano w art. 3 ust. 2 lit. a), b) i c), kwalifikują się do otrzymania unijnej pomocy finansowej na podstawie niniejszego rozporządzenia oraz do skorzystania z wyższej stopy współfinansowania zgodnie z art. 14. Tego rodzaju działania wdraża się poprzez ▌programy prac obejmujące co najmniej dwa sektory, zawierające szczególne kryteria wyboru i finansowane z wkładów budżetowych z odnośnych sektorów.

2.  W ramach każdego z sektorów – transportu, energii lub technologii cyfrowych – działania kwalifikowalne zgodnie z art. 9 mogą obejmować elementy synergicznedotyczące dowolnych innych sektorów, które nie są związane ▌z działaniami kwalifikowalnymi, określonymi odpowiednio w art. 9 ust. 2, 3 lub 4, pod warunkiem że spełniają wszystkie poniższe wymogi:

a)  koszt tych elementów synergicznych ▌nie przekracza 20 % łącznych kosztów kwalifikowalnych działania; oraz

b)  te elementy synergiczne ▌dotyczą sektorów transportu, energii lub technologii cyfrowych; oraz

c)  te elementy synergiczne ▌pozwalają na istotne zwiększenie społeczno-gospodarczych, klimatycznych lub środowiskowych korzyści płynących z działania.

Artykuł 11

Kwalifikujące się podmioty

1.  Oprócz kryteriów określonych w art. [197] rozporządzenia finansowego zastosowanie mają kryteria kwalifikowalności określone w niniejszym artykule.

2.  Następujące podmioty spełniają kryteria kwalifikowalności:

a)  podmioty prawne z siedzibą w państwie członkowskim, w tym spółki joint venture;

b)  podmioty prawne z siedzibą w państwie trzecim stowarzyszonym z programem;

c)  podmioty prawne utworzone na mocy prawa Unii oraz organizacje międzynarodowe, jeżeli są one przewidziane w programach prac.

3.  Osoby fizyczne nie spełniają kryteriów kwalifikowalności.

4.  Podmioty prawne z siedzibą w państwie trzecim, które nie jest stowarzyszone z programem, mogą w drodze wyjątku kwalifikować się do otrzymania wsparcia w ramach programu, w przypadku gdy jest to konieczne dla osiągnięcia celów danego projektu będącego przedmiotem wspólnego zainteresowania w dziedzinie transportu, energii i technologii cyfrowych lub projektów transgranicznych w dziedzinie energii odnawialnej.

5.  Programy prac, o których mowa w art. 19, mogą stanowić, iż kwalifikowalne są jedynie wnioski złożone przez co najmniej jedno państwo członkowskie lub przez wspólne przedsiębiorstwa lub – w porozumieniu z ▌ zainteresowanymi państwami członkowskimi – przez organy regionalne lub lokalne lub organizacje międzynarodowe ▌lub przedsiębiorstwa publiczne lub prywatne bądź podmioty publiczne lub prywatne.

ROZDZIAŁ III

DOTACJE

Artykuł 12

Dotacje

Dotacje w ramach programu są przyznawane i zarządzane zgodnie z tytułem [VIII] rozporządzenia finansowego.

Artykuł 13

Kryteria wyboru

1.  Kryteria wyboru określa się w programach prac, o których mowa w art. 19, i w zaproszeniach do składania wniosków, oraz uwzględnia się w nich ▌, w odpowiednim zakresie, następujące elementy:

a)  skutki gospodarcze, społeczne i środowiskowe (korzyści i koszty), w tym rzetelność, kompleksowość i przejrzystość analizy ;

aa)  zgodność z przepisami art. 82 i 85 dyrektywy 2014/25/UE;

b)  aspekty innowacyjności, bezpieczeństwa, cyfryzacji, interoperacyjności i przystępności;

c)  wymiar transgraniczny i wymiar połączeń wzajemnych;

ca)  łączność i dostępność terytorialną, w tym dla regionów najbardziej oddalonych i wysp;

cb)  europejską wartość dodaną;

d)  synergie między sektorami transportu, energii i technologii cyfrowych;

e)  zaawansowanie danego działania w rozwoju projektu;

ea)  cykl życia projektów i racjonalność strategii utrzymania proponowanej dla zrealizowanego projektu;

f)  racjonalność proponowanego planu realizacji;

g)  efekt katalizatora unijnej pomocy finansowej dla inwestycji;

h)  potrzebę przezwyciężenia przeszkód finansowych, takich jak rentowność ekonomiczna, wysokie koszty początkowe lub brak finansowania rynkowego;

ha)  wkład w uwzględnienie wymogów podwójnej (cywilnej i obronnej) mobilności;

hb)  dostęp dla osób o ograniczonej możliwości poruszania się;

(i)  ▌ wkład do unijnych i krajowych planów w zakresie energii i klimatu;

(ia)  dekarbonizację osiągniętą w ramach projektów;

(ib)  wkład w zasadę „efektywność energetyczna przede wszystkim”;

2.  Przy ocenie wniosków pod kątem kryteriów wyboru uwzględnia się, w odpowiednich przypadkach, odporność na niekorzystne skutki zmian klimatu poprzez ocenę wrażliwości na zmiany klimatu i ryzyka, z uwzględnieniem odpowiednich środków dostosowawczych.

3.  Ocena wniosków pod kątem kryteriów wyboru musi zapewniać, aby w stosownych przypadkach, jak określono w programie prac, działania wspierane przez program, które obejmują technologię pozycjonowania, nawigacji i pomiaru czasu były kompatybilne technicznie z systemami EGNOS/Galileo i Copernicus.

4.  Ocena wniosków w sektorze transportu pod kątem kryteriów wyboru, o których mowa w ust. 1, musi – w stosownych przypadkach – zapewniać, aby proponowane działania były spójne z planami prac dotyczącymi korytarzy i aktami wykonawczymi zgodnie z art. 47 rozporządzenia (UE) nr 1315/2013 oraz uwzględniały opinię odpowiedzialnego koordynatora europejskiego zgodnie z art. 45 ust. 8 tego rozporządzenia. W ocenie ocenia się również, czy realizacja działań finansowanych w ramach instrumentu „Łącząc Europę” może spowodować zakłócenia w przepływie towarów i pasażerów na odcinku linii, którego dotyczy projekt, i ewentualnie proponuje się rozwiązania.

5.  Jeśli chodzi o projekty transgraniczne w dziedzinie energii odnawialnej, kryteria wyboru określone w programach prac oraz zaproszeniach do składania wniosków muszą uwzględniać warunki określone w art. 7 ust. 4.

6.  Jeśli chodzi o działania dotyczące projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania w dziedzinie łączności cyfrowej, kryteria wyboru określone w programach prac oraz zaproszeniach do składania wniosków muszą uwzględniać warunki określone w art. 8 ust. 3.

Artykuł 14

Stopy współfinansowania

1.  W przypadku prac studyjnych kwota unijnej pomocy finansowej nie może przekraczać 50 % łącznych kosztów kwalifikowalnych. W przypadku prac studyjnych finansowanych za pomocą kwot przeniesionych z Funduszu Spójności maksymalnymi stopami współfinansowania są stopy mające zastosowanie do Funduszu Spójności, jak określono w ust. 2 lit. b).

2.  W przypadku robót w sektorze transportu stosuje się następujące maksymalne stopy współfinansowania:

a)  w przypadku robót związanych z celami szczegółowymi, o których mowa w art. 3 ust. 2 lit. a), kwota unijnej pomocy finansowej nie może przekraczać 30 % łącznych kosztów kwalifikowalnych. Stopy współfinansowania mogą zostać podwyższone do maksymalnie 50 % dla działań związanych z połączeniami transgranicznymi obejmującymi każdy środek transportu na warunkach określonych w lit. c) niniejszego ustępu, dla działań wspierających systemy aplikacji telematycznych, dla działań wspierających śródlądowe drogi wodne, kolej lub autostrady morskie, dla działań wspierających nowe technologie i innowacje, dla działań wspierających poprawę bezpieczeństwa infrastruktury zgodnie z odpowiednimi przepisami unijnymi, dla działań zlokalizowanych w regionach najbardziej oddalonych oraz działań wspierających poprawę przystępności terytorialnej i łączności; W przypadku robót w regionach najbardziej oddalonych stopy współfinansowania ustala się maksymalnie na 85 %.

b)  jeśli chodzi o kwoty przeniesione z Funduszu Spójności, maksymalnymi stopami współfinansowania są stopy mające zastosowanie do Funduszu Spójności określone w rozporządzeniu (UE) XXX [CPR]. Przedmiotowe stopy współfinansowania mogą zostać podniesione do maksymalnie 85 % w przypadku działań dotyczących połączeń transgranicznych oraz brakujących połączeń, na warunkach określonych w lit. c) niniejszego ustępu i działań dotyczących poprawy sieci połączeń i dostępności terytorialnej;

c)  jeśli chodzi o działania dotyczące połączeń transgranicznych, maksymalne stopy współfinansowania przewidziane w lit. a) i b) mogą być stosowane jedynie w odniesieniu do działań, które wykazują szczególnie wysoki stopień integracji procesów planowania i wdrażania działania, do celów kryterium wyboru, o którym mowa w art. 13 ust. 1 lit. c) lub art. 13 ust. 1 lit. ca), zwłaszcza poprzez ustanowienie jednej spółki projektowej, wspólnej struktury zarządzania i dwustronnych ram prawnych lub akt wykonawczy na podstawie art. 47 rozporządzenia (UE) nr 1315/2013 lub w drodze pisemnego porozumieniu między zainteresowanymi państwami członkowskimi lub władzami regionalnymi; ponadto stopa współfinansowania stosowana do projektów realizowanych przez spółkę joint venture zgodnie z art. 11 ust. 2 lit. a) może zostać zwiększona o 10%; stopa współfinansowania nie może przekraczać 90% łącznych kosztów kwalifikowalnych;

ca)  w odniesieniu do działań odnoszących się do celu szczegółowego, o którym mowa w art. 3 ust. 2 lit. a) ppkt (ii), przedmiotowe stopy współfinansowania mogą zostać podniesione do maksymalnie 85 % w przypadku działań dotyczących połączeń transgranicznych, na warunkach określonych w lit. c) niniejszego ustępu.

3.  W przypadku robót w sektorze energii stosuje się następujące maksymalne stopy współfinansowania:

a)  w przypadku robót związanych z celami szczegółowymi, o których mowa w art. 3 ust. 2 lit. b), kwota unijnej pomocy finansowej nie może przekraczać 50 % łącznych kosztów kwalifikowalnych; w przypadku robót w regionach najbardziej oddalonych stopy współfinansowania ustala się maksymalnie na 85 %;

b)  Stopy współfinansowania mogą zostać podniesione do maksymalnie 75 % dla działań przyczyniających się do opracowania projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania, które mają istotny wpływ na obniżenie emisji CO2 lub, w oparciu o dowody, o których mowa w art. 14 ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 347/2013, zapewniają wysoki poziom regionalnego lub ogólnounijnego bezpieczeństwa dostaw, zwiększają poziom solidarności w Unii lub obejmują wysoce innowacyjne rozwiązania.

4.  W przypadku robót w sektorze technologii cyfrowych stosuje się następujące maksymalne stopy współfinansowania: w przypadku robót związanych z celami szczegółowymi, o których mowa w art. 3 ust. 2 lit. c), kwota unijnej pomocy finansowej nie może przekraczać 30 % łącznych kosztów kwalifikowalnych. W przypadku robót w regionach najbardziej oddalonych stopy współfinansowania ustala się maksymalnie na 85 %. Stopy współfinansowania mogą zostać podniesione do 50 % dla działań, które mają wyraźny wymiar transgraniczny, takich jak zapewnienie nieprzerwanego zasięgu systemów 5G wzdłuż głównych szlaków transportowych lub wdrożenie sieci szkieletowych między państwami członkowskimi oraz między Unią a państwami trzecimi, oraz do wysokości 75 % dla działań wdrażających połączenia gigabitowe dla podmiotów stymulujących rozwój społeczno-gospodarczy. Działania w zakresie zapewniania lokalnej łączności bezprzewodowej w społecznościach lokalnych są finansowane poprzez unijną pomoc finansową pokrywającą do 100 % kosztów kwalifikowalnych, bez uszczerbku dla zasady współfinansowania.

5.  Maksymalną stopą współfinansowania mającą zastosowanie do działań ▌, o których mowa w art. 10, jest najwyższa dopuszczalna stopa współfinansowania mająca zastosowanie do danych sektorów. Ponadto stopa współfinansowania stosowana do tych działań może zostać zwiększona o 10%; stopa współfinansowania nie może przekraczać 90% łącznych kosztów kwalifikowalnych.

5a.  Po podjęciu decyzji w sprawie stopy współfinansowania i w momencie przyznania dotacji Komisja dostarcza promotorom projektów wykaz wszystkich możliwości i środków umożliwiających otrzymanie w odpowiednim czasie pozostałego wsparcia finansowego.

Artykuł 15

Koszty kwalifikowalne

Oprócz kryteriów określonych w art. [186] rozporządzenia finansowego zastosowanie mają następujące kryteria kwalifikowalności kosztów:

a)  kwalifikowalne mogą być jedynie wydatki poniesione w państwach członkowskich, z wyjątkiem projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania lub projektów transgranicznych w dziedzinie energii odnawialnej dotyczących terytorium jednego lub większej liczby państw trzecich, o których mowa w art. 5 lub art. 11 ust. 4 niniejszego rozporządzenia, bądź wód międzynarodowych, jeżeli działanie jest niezbędne do realizacji celów danego projektu.

b)  Koszty urządzeń, wyposażenia i infrastruktury traktowane jako wydatki kapitałowe beneficjenta mogą być kwalifikowalne w całości;

c)  wydatki związane z zakupem gruntu nie są kosztami kwalifikowalnymi;

d)  koszty kwalifikowalne nie obejmują podatku od wartości dodanej (VAT);

da)  wydatki związane z wymogami wojskowymi kwalifikują się od rozpoczęcia okresu kwalifikowalności działania niezależnie od daty wejścia w życie aktów delegowanych, o których mowa w art. 6 lit. a) pkt. 2.

Artykuł 16

Połączenie dotacji z innymi źródłami finansowania

1.  Dotacje mogą być wykorzystywane w połączeniu ze środkami finansowymi pochodzącymi z Europejskiego Banku Inwestycyjnego lub krajowych banków prorozwojowych lub innych instytucji finansowania rozwoju i publicznych instytucji finansowych, a także od instytucji finansowych sektora prywatnego i inwestorów z sektora prywatnego, w tym poprzez partnerstwa publiczno-prywatne.

2.  Korzystanie z dotacji, o których mowa w ust. 1, będzie realizowane w drodze specjalnych zaproszeń do składania wniosków.

Artykuł 17

Obniżenie lub zakończenie dotacji

1.  Oprócz powodów wymienionych w [art. 131 ust. 4] rozporządzenia finansowego kwota dotacji, z wyjątkiem należycie uzasadnionych przypadków, może zostać obniżona z następujących powodów:

a)  działanie nie rozpoczęło się w terminie jednego roku od daty początkowej wskazanej w umowie o udzielenie dotacji w przypadku prac studyjnych lub w terminie dwóch lat w odniesieniu do wszystkich innych działań kwalifikujących się do pomocy finansowej w ramach niniejszego rozporządzenia;

b)  w następstwie przeglądu postępów w realizacji działania stwierdzono, że realizacja działania jest opóźniona w stosunku do terminów kolejnych etapów określonych w art. 6 [rozporządzenia nr XXX – Inteligentne sieci TEN-T], lub opóźniona w takim stopniu, że cele działania prawdopodobnie nie zostaną osiągnięte.

2.  Umowa o udzielenie dotacji może zostać rozwiązana na podstawie powodów określonych w ust. 1.

2a.  Kwota wynikająca ze stosowania ust. 1 lub 2 zostaje rozdzielona na inne programy prac proponowane w ramach odpowiedniej puli środków finansowych zgodnie z art. 4 ust. 2.

Artykuł 18

Synergie z innymi programami unijnymi

1.  Działanie, które otrzymało wkład w ramach programu, może również otrzymać wkład z dowolnego programu unijnego, w tym z funduszy objętych zarządzaniem dzielonym, pod warunkiem że wkład z obu programów nie pokrywa tych samych kosztów. ▌ Jego realizacja odbywa się z poszanowaniem zasad przewidzianych w art. [xxx] rozporządzenia finansowego. Finansowanie skumulowane nie może przekraczać łącznych kosztów kwalifikowalnych działania, a wsparcie z różnych programów unijnych można obliczyć proporcjonalnie, zgodnie z dokumentami określającymi warunki wsparcia.

2.  Działania spełniające wszystkie następujące łączne warunki:

a)  zostały ocenione w zaproszeniu do składania wniosków w ramach programu;

b)  spełniają minimalne wymogi jakości dotyczące tego zaproszenia do składania wniosków;

c)  nie mogą zostać sfinansowane w ramach tego zaproszenia do składania wniosków ze względu na ograniczenia budżetowe;

mogą otrzymać wsparcie z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego lub Funduszu Spójności zgodnie z [art. 67 ust. 5] rozporządzenia (UE) XXX [CPR] bez przeprowadzania dalszej oceny, pod warunkiem że tego rodzaju działania są zgodne z celami danego programu. Zastosowanie mają zasady funduszu zapewniającego wsparcie.

ROZDZIAŁ IV

PROGRAMOWANIE, MONITOROWANIE, OCENA I KONTROLA

Artykuł 19

Programy prac

1.  Program jest realizowany w ramach programów prac, o których mowa w art. 110 rozporządzenia finansowego. ▌.

1a.  Do końca marca 2021 r. Komisja opracowuje program ramowy, który będzie obejmował harmonogram programów prac i zaproszeń do składania ofert, ich tematy i przyznane dofinansowanie oraz inne niezbędne szczegółowe informacje, aby zapewnić przejrzystość i przewidywalność w całym okresie trwania programu oraz poprawić jakość projektów. Program ramowy zostanie przyjęty w drodze aktu delegowanego zgodnie z art. 24.

1b.  Po opublikowaniu programu prac Komisja ogłasza zaproszenia do składania wniosków przewidziane w programie prac; takie ogłoszenie zawiera, zgodnie z art. 194 rozporządzenia finansowego, co najmniej następujące informacje w odniesieniu do każdego wymienionego zaproszenia:

a)  priorytety;

b)  orientacyjny termin rozpoczęcia;

c)  orientacyjny termin zakończenia;

d)  szacunkowy budżet.

2.  Programy prac są przyjmowane przez Komisję w drodze aktu delegowanego zgodnie z ▌art. 24 niniejszego rozporządzenia.

2a.  Zgodnie z art. 200 ust. 2 rozporządzenia (UE, Euratom) 2018/1046 wszystkie zaproszenia zawierają dwuetapową procedurę wyboru i są realizowane w następujący sposób:

a)  wnioskodawcy składają uproszczoną dokumentację zawierającą względnie zwięzłe informacje w celu umożliwienia wstępnej kwalifikacji projektów;

b)  wnioskodawcy zakwalifikowani w pierwszym etapie składają pełną dokumentację po zakończeniu pierwszego etapu;

c)  Komisja publikuje zaproszenia do składania wniosków co najmniej na trzy miesiące przed rozpoczęciem procedury.

Artykuł  20

Monitorowanie i sprawozdawczość

-1.  Komisja określa metodykę, aby zapewnić wskaźniki jakościowe służące do miarodajnej oceny postępów w sieci TEN-T i w realizacji celów określonych w art. 3, w ramach całego programu. Na podstawie tej metodyki Komisja uzupełnia część I załącznika najpóźniej do dnia 1 stycznia 2021 r. i w drodze aktu delegowanego zgodnie z art. 24.

1.  Wskaźniki, które należy przedstawić w sprawozdaniu z postępów w realizacji programu pod kątem osiągnięcia celów ogólnych i szczegółowych określonych w art. 3, określono w części I załącznika.

2.  Aby zapewnić skuteczną ocenę postępów w realizacji programu pod kątem osiągnięcia jego celów, Komisja jest uprawniona do przyjęcia aktów delegowanych, zgodnie z art. 24, dotyczących zmiany części I załącznika w celu dokonania przeglądu lub uzupełnienia wskaźników, jeśli uzna to za konieczne, oraz w celu uzupełnienia niniejszego rozporządzenia przepisami w zakresie ustanowienia ram monitorowania i oceny.

3.  System sprawozdawczości dotyczącej realizacji celów zapewnia, by dane na potrzeby monitorowania realizacji i wyników programu były przydatne do dogłębnej analizy poczynionych postępów i trudności napotkanych wzdłuż korytarzy sieci bazowej oraz by były gromadzone w sposób wydajny, skuteczny i terminowy. W tym celu na odbiorców środków unijnych oraz, w stosownych przypadkach, państwa członkowskie nakłada się proporcjonalne wymogi dotyczące sprawozdawczości.

3a.  Komisja tworzy specjalną stronę internetową zawierającą publikowaną w czasie rzeczywistym mapę realizowanych projektów, zawierającą stosowne dane (oceny skutków, wartość, beneficjent, podmiot realizujący, stan aktualny).

Artykuł 21

Ocena i przegląd

1.  Oceny przeprowadza się w terminie pozwalającym na uwzględnienie ich wyników w procesie decyzyjnym, jednak przynajmniej co dwa lata.

1a.  Oceny dotyczą wykonania programu zgodnie z celami ogólnymi i sektorowymi, jak określono w art. 3, wraz z wyjaśnieniem, czy poszczególne sektory są należycie uwzględniane, czy łączne zobowiązanie budżetowe odpowiada całkowitej przyznanej kwocie, czy bieżące projekty osiągnęły wystarczający stopień kompletności oraz czy nadal są wykonalne i dogodne w realizacji.

2.  Ocena śródokresowa programu przeprowadzana jest z chwilą, gdy dostępne są wystarczające informacje na temat realizacji programu w oparciu o monitorowanie prowadzone zgodnie z art. 20, jednak nie później niż w ciągu czterech lat od rozpoczęcia realizacji programu. Obejmuje ona również kompleksową ocenę przydatności procedur, celów i kryteriów kwalifikowalności do osiągnięcia celów ogólnych i sektorowych określonych w art. 3. W oparciu o wyniki tej oceny śródokresowej proponuje się zalecenia dotyczące przeglądu programu.

3.  Po zakończeniu realizacji programu, lecz nie później niż dwa lata po upływie okresu określonego w art. 1, Komisja przeprowadza ocenę końcową programu.

4.  Komisja przekazuje wnioski z tych ocen, opatrzone własnymi komentarzami, Parlamentowi Europejskiemu, Radzie, Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu i Komitetowi Regionów.

Artykuł 22

Procedura komitetowa

1.  Komisję wspiera Komitet Koordynujący instrumentu „Łącząc Europę”. Komitet ten jest komitetem w rozumieniu rozporządzenia (UE) nr 182/2011.

2.  W przypadku odesłania do niniejszego ustępu stosuje się art. 5 rozporządzenia (UE) nr 182/2011.

Artykuł 23

Akty delegowane

Komisja jest uprawniona do przyjmowania aktów delegowanych zgodnie z art. 24 niniejszego rozporządzenia w celu:

a)  zmiany części I załącznika dotyczącej wskaźników oraz ustanowienia ram monitorowania i oceny;

c)  zmiany części III załącznika dotyczącej definicji transportowych korytarzy sieci bazowej i wstępnie zidentyfikowanych odcinków; oraz wstępnie zidentyfikowanych odcinków w ramach sieci kompleksowej;

d)  zmiany części IV załącznika dotyczącej identyfikacji projektów transgranicznych w dziedzinie energii odnawialnej;

e)  zmiany części V załącznika dotyczącej identyfikacji projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania w dziedzinie łączności cyfrowej;

ea)  przyjęcia programu prac;

eb)  przyjęcia programu ramowego;

ec)  doprecyzowania lub zmiany wymogów wojskowych, stworzenia lub zmiany wykazu odcinków transeuropejskiej sieci transportowej nadających się do transportu wojskowego, stworzenia lub zmiany wykazu projektów priorytetowych w zakresie infrastruktury podwójnego zastosowania i procedury oceny kwalifikowalności działań związanych z mobilnością wojskową, określonych w art. 6a;

ed)  określenia metodyki zapewnienia wskaźników jakościowych służących do miarodajnej oceny postępów w sieci TEN-T, projekt po projekcie, w ramach całego programu.

Artykuł 24

Wykonywanie przekazanych uprawnień

1.  Powierzenie Komisji uprawnień do przyjmowania aktów delegowanych podlega warunkom określonym w niniejszym artykule.

2.  Uprawnienia do przyjęcia aktów delegowanych, o których mowa w art. 23, powierza się Komisji do dnia 31 grudnia 2028 r.

3.  Przekazanie uprawnień, o którym mowa w art. 23, może zostać w dowolnym momencie odwołane przez Parlament Europejski lub przez Radę. Decyzja o odwołaniu kończy przekazanie określonych w niej uprawnień. Decyzja o odwołaniu staje się skuteczna następnego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej lub w późniejszym terminie określonym w tej decyzji. Nie wpływa ona na ważność jakichkolwiek już obowiązujących aktów delegowanych.

4.  Przed przyjęciem aktu delegowanego Komisja konsultuje się z ekspertami wyznaczonymi przez każde państwo członkowskie zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym w sprawie lepszego stanowienia prawa z dnia 13 kwietnia 2016 r.

5.  Niezwłocznie po przyjęciu aktu delegowanego Komisja przekazuje go równocześnie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.

6.  Akt delegowany przyjęty na podstawie art. 23 wchodzi w życie tylko wówczas, gdy ani Parlament Europejski, ani Rada nie wyraziły sprzeciwu w terminie dwóch miesięcy od przekazania tego aktu Parlamentowi Europejskiemu i Radzie, lub gdy przed upływem tego terminu zarówno Parlament Europejski, jak i Rada poinformowały Komisję, że nie wniosą sprzeciwu. Termin ten przedłuża się o dwa miesiące z inicjatywy Parlamentu Europejskiego lub Rady.

Artykuł 25

Informacja, komunikacja i promocja

1.  Odbiorcy finansowania unijnego uznają pochodzenie i zapewniają eksponowanie finansowania unijnego (w szczególności podczas promowania działań i ich rezultatów) poprzez dostarczanie spójnych, skutecznych i proporcjonalnych informacji skierowanych do różnych grup odbiorców, w tym do mediów i opinii publicznej.

2.  Komisja prowadzi działania informacyjne i komunikacyjne związane z programem, jego działaniami i rezultatami. Zasoby finansowe przydzielone na program przyczyniają się również do komunikacji instytucjonalnej w zakresie priorytetów politycznych Unii, o ile są one związane z celami, o których mowa w art. 3.

Artykuł 26

Ochrona interesów finansowych Unii

W przypadku gdy państwo trzecie uczestniczy w programie w drodze decyzji na podstawie umowy międzynarodowej lub na mocy jakiegokolwiek innego instrumentu prawnego, dane państwo trzecie przyznaje konieczne prawa i dostęp, jakie są niezbędne właściwemu urzędnikowi zatwierdzającemu, Europejskiemu Urzędowi ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) i Europejskiemu Trybunałowi Obrachunkowemu do pełnego wykonywania ich odpowiednich kompetencji. W przypadku OLAF takie prawa obejmują prawa do prowadzenia dochodzeń, w tym kontroli na miejscu i inspekcji, przewidzianych w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 883/2013 dotyczącym dochodzeń prowadzonych przez Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF).

Zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2017/1939 Prokuratura Europejska (EPPO) może prowadzić dochodzenia i ścigać nadużycia finansowe i inne przestępstwa naruszające interesy finansowe Unii, jak przewidziano w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1371.

ROZDZIAŁ VI

PRZEPISY PRZEJŚCIOWE I KOŃCOWE

Artykuł 27

Uchylenie i przepisy przejściowe

1.  Rozporządzenia (UE) nr 1316/2013 i (UE) nr 283/2014 tracą moc.

2.  Nie naruszając postanowień ust. 1, niniejsze rozporządzenie nie ma wpływu na kontynuację lub modyfikację danych działań, aż do ich zamknięcia, zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 1316/2013, które nadal stosuje się do danych działań aż do ich zamknięcia.

2a.  Rozporządzenie (UE) nr 347/2013 zostanie poddane przeglądowi w odpowiednim czasie przed kolejnymi WRF, tak aby dostosować wytyczne do unijnych celów w dziedzinie energii i klimatu na 2030 r. oraz do długoterminowego zobowiązania UE do obniżenia emisyjności, a także aby uwzględnić w nim zasadę „efektywność energetyczna przede wszystkim”. [Popr. 10]

3.  Pula środków finansowych przeznaczonych na program może również obejmować wydatki na wsparcie techniczne i administracyjne na potrzeby przejścia między programem a środkami przyjętymi w ramach poprzedniego programu, instrumentu „Łącząc Europę”, na podstawie rozporządzenia (UE) nr 1316/2013.

4.  W razie potrzeby w budżecie obejmującym okres po 2027 r. mogą zostać zapisane środki na pokrycie wydatków przewidzianych w art. 4 ust. 5 niniejszego rozporządzenia, aby umożliwić zarządzanie działaniami, które nie zostaną zakończone do dnia 31 grudnia 2027 r.

Artykuł 28

Wejście w życie

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie następnego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie stosuje się od dnia 1 stycznia 2021 r.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli dnia […] r.

W imieniu Parlamentu Europejskiego W imieniu Rady

Przewodniczący Przewodniczący

ZAŁĄCZNIK

CZĘŚĆ I – WSKAŹNIKI

Program będzie ściśle monitorowany w oparciu o zestaw wskaźników mających na celu pomiar zakresu, w jakim osiągnięto cele ogólne i szczegółowe programu, oraz minimalizację obciążeń i kosztów administracyjnych. W tym celu gromadzone będą dane dotyczące następującego zestawu wskaźników:

 

Sektory

Cele szczegółowe

Wskaźniki

 

Transport:

Wydajne i wzajemnie połączone sieci i infrastruktury na potrzeby inteligentnej, interoperacyjnej, zrównoważonej, multimodalnej, sprzyjającej włączeniu społecznemu, bezpiecznej i chronionej mobilności

Liczba brakujących połączeń transgranicznych objętych działaniem przy wsparciu z CEF (w tym działania związane z węzłami miejskimi, regionalnymi transgranicznymi połączeniami kolejowymi, portami morskimi, portami śródlądowymi, lotniskami i terminalami kolejowo-drogowymi sieci bazowej i kompleksowej TEN-T)

 

 

 

Liczba wspieranych w ramach CEF działań przyczyniających się do cyfryzacji transportu (ERTMS, SESAR)

 

 

 

Liczba punktów zaopatrzenia w paliwa alternatywne wybudowanych lub zmodernizowanych przy wsparciu z CEF

 

 

 

Liczba wspieranych w ramach CEF działań przyczyniających się do bezpieczeństwa transportu

 

 

 

Liczba działań w ramach CEF przyczyniających się do dostępności transportu dla osób z niepełnosprawnościami

 

 

 

Liczba działań wspieranych w ramach CEF przyczyniających się do ograniczenia hałasu powodowanego przez kolejowy transport towarowy

 

 

Dostosowanie do wymogów podwójnej mobilności (cywilnej i obronnej)

Liczba elementów infrastruktury transportowej dostosowanych w celu spełnienia wymogów podwójnej mobilności (cywilnej i obronnej)

 

Energia

Przyczynianie się do zapewnienia wzajemnych połączeń i integracji rynków

Liczba działań w ramach CEF przyczyniających się do realizacji projektów łączących sieci państw członkowskich i eliminujących wewnętrzne ograniczenia

 

 

Bezpieczeństwo dostaw energii

Liczba działań w ramach CEF przyczyniających się do realizacji projektów zapewniających odporność sieci gazowej

 

 

 

Liczba działań w ramach CEF przyczyniających się do zwiększenia inteligencji i cyfryzacji sieci oraz zwiększenia zdolności magazynowania

 

 

Zrównoważony rozwój dzięki umożliwieniu dekarbonizacji

Liczba działań w ramach CEF przyczyniających się do realizacji projektów umożliwiających zwiększenie wykorzystania energii odnawialnej w systemach energetycznych

 

 

 

Liczba działań w ramach CEF przyczyniających się do współpracy transgranicznej w dziedzinie odnawialnych źródeł energii

 

Technologie cyfrowe:

wkładu na rzecz rozwoju infrastruktury łączności cyfrowej w Unii Europejskiej.

Nowe połączenia z sieciami o bardzo dużej przepustowości dla podmiotów stymulujących rozwój społeczno-gospodarczy i bardzo wysokiej jakości połączenia bezprzewodowe dla społeczności lokalnych

 

 

 

Liczba działań w ramach CEF umożliwiających łączność 5G wzdłuż szlaków transportowych

 

 

 

Liczba działań w ramach CEF umożliwiających nowe połączenia z sieciami o bardzo dużej przepustowości dla gospodarstw domowych

 

 

 

Liczba wspieranych w ramach CEF działań przyczyniających się do cyfryzacji sektorów energii i transportu

CZĘŚĆ II: ORIENTACYJNE WARTOŚCI PROCENTOWE DOTYCZĄCE SEKTORA TRANSPORTU

Zasoby budżetowe, o których mowa w art. 4 ust. 2 lit. a) ppkt (i) oraz (ii), zostają rozdzielone w następujący sposób:

–  60 % dla działań wymienionych w art. 9 ust. 2 lit. a): „działania dotyczące wydajnych i wzajemnie połączonych sieci”;

–  40 % dla działań wymienionych w art. 9 ust. 2 lit. b): „działania związane z inteligentną, zrównoważoną, sprzyjającą włączeniu społecznemu, bezpieczną i chronioną mobilnością”.

Zasoby budżetowe wykorzystywane do finansowania działań wymienionych w art. 9 ust. 2 lit. a) zostają rozdzielone w następujący sposób: 75 % należy przeznaczyć na działania w korytarzach sieci bazowej, 10 % na działania w sieci bazowej poza korytarzami sieci bazowej, a 15 % na działania w sieci kompleksowej.

CZĘŚĆ III: PRIORYTETY HORYZONTALNE, TRANSPORTOWE KORYTARZE SIECI BAZOWEJ ORAZ WSTĘPNIE ZIDENTYFIKOWANE ODCINKI; WSTĘPNIE ZIDENTYFIKOWANE ODCINKI W RAMACH SIECI KOMPLEKSOWEJ

-1a.  Priorytety horyzontalne

SESAR, ERTMS, ITS, RIS, VTMIS – inteligentne urządzenia techniczne

1.  Korytarze sieci bazowej oraz ich wstępnie zidentyfikowane odcinki

Korytarz sieci bazowej „Atlantyk”

Przebieg

Gijón – León – Valladolid

 

A Coruña – Vigo – Orense – León–

 

Zaragoza – Pamplona/Logroño – Bilbao

 

Bordeaux – Tuluza

 

Tenerife/Gran Canaria – Huelva/Sanlúcar de Barrameda – Sevilla – Córdoba

 

Algeciras – Bobadilla – Madrid

 

(wyspa) Madera/Sines – Ermidas/Lisboa – Madrid – Valladolid

 

Lisboa – Aveiro – Leixões/Porto – rzeka Douro/Vigo

 

Aveiro – Valladolid – Vitoria-Gasteiz – Bergara – Bilbao/Bordeaux – La Rochelle – Tours – Paris – Le Havre/Metz – Mannheim/Strasbourg

 

Shannon Foynes – Dublin – Rosslare – Waterford – Cork – Brest – Roscoff –Cherbourg – Caen – Le Havre – Rouen – Paris

 

Dublin/Cork – Brest – Roscoff – Saint Nazaire – Nantes – Tours – Dijon

Wstępnie zidentyfikowane odcinki

Transgraniczne

Evora – Merida

kolejowy

 

 

Vitoria-Gasteiz – San Sebastián – Bayonne – Bordeaux

 

 

 

Aveiro – Salamanca

 

 

 

(rzeka) Douro (Via Navegável do Douro)

śródlądowy wodny

 

Brakujące połączenia

Paris (połączenie Orly-Versailles i Orly-lotnisko Ch. De Gaulle’a)

Multimodalne

Korytarz sieci bazowej „Morze Bałtyckie – Morze Adriatyckie”

Przebieg

Gdynia – Gdańsk – Katowice/Sławków

 

Gdańsk – Warszawa – Katowice

 

Katowice – Ostrava – Brno – Wien

 

Szczecin/Świnoujście – Poznań – Wrocław – Ostrava

 

Katowice – Žilina – Bratislava – Wien

 

Wien – Graz– Villach – Udine – Trieste

 

Udine – Venezia – Padova – Bologna – Ravenna – Ancona – Foggia

 

Graz – Maribor –Ljubljana – Koper/Trieste

Wstępnie zidentyfikowane odcinki

Transgraniczne

Katowice – Ostrava

kolejowy

 

Katowice – Žilina

 

 

Opole – Ostrava

 

 

Bratislava – Wien

 

 

Graz – Maribor

 

 

Trieste – Divaca

 

 

Katowice – Žilina

drogowy

 

Brno – Wien

 

 

Brakujące połączenia

Gloggnitz – Mürzzuschlag:

kolejowy

 

tunel bazowy Semmering

 

 

Graz – Klagenfurt: linia kolejowa i tunel Koralm

 

 

Koper – Divača

 

Korytarz sieci bazowej „Morze Śródziemne”

Przebieg

Algeciras – Bobadilla –Madrid – Zaragoza – Tarragona

 

Zaragoza – Teruel – Valencia/Sagunto

 

Sagunto – Valencia – Madrid

 

Sevilla – Bobadilla – Murcia

 

Cartagena – Murcia – Valencia – Tarragona/Palma de Mallorca – Barcelona

 

Tarragona – Barcelona – Perpignan – Marseille – Genova/Lyon – La Spezia – Torino – Novara – Milano – Bologna/Verona – Padova – Venezia – Ravenna/Trieste/Koper – Ljubljana – Budapest

 

Toulouse – Narbonne

 

Ljubljana/Rijeka – Zagreb – Budapest – granica UA

Wstępnie zidentyfikowane odcinki

Transgraniczne

Lyon – Torino: tunel bazowy i trasy dojazdowe

kolejowy

 

 

Barcelona – Perpignan

 

 

 

Nice – Ventimiglia

 

 

 

Trieste – Divača

 

 

 

Ljubljana – Zagreb

 

 

 

Zagreb – Budapest

 

 

 

Budapest – Miskolc – granica UA

 

 

 

Lendava – Letenye

drogowy

 

 

Vásárosnamény – granica UA

 

 

Brakujące połączenia

Perpignan – Montpellier

kolejowy

 

 

Madrid – Zaragoza – Barcelona

 

 

 

Koper – Divača

 

 

 

Rijeka – Zagreb

 

 

 

Milano – Cremona – Mantova Ferrara – Porto Levante/Venezia – Trieste/ Ravenna – Porto Garibaldi

śródlądowy wodny

Korytarz sieci bazowej „Morze Północne – Morze Bałtyckie”

Przebieg

Luleå – Helsinki – Tallinn – Riga

 

Ventspils – Riga

 

Riga – Kaunas

 

Klaipeda – Kaunas – Vilnius

 

Kaunas – Warszawa

 

granica BY – Warszawa – Łódź/Poznań – Frankfurt/Oder – Berlin – Hamburg – Kiel

 

Łódź – Katowice/Wrocław

 

granica UA/PL – Rzeszów – Katowice – Wrocław – Falkenberg – Magdeburg

 

Szczecin/Świnoujście – Berlin – Magdeburg – Braunschweig – Hannover

 

Hannover – Bremen – Bremerhaven/Wilhelmshaven

 

Hannover – Osnabrück – / Kleve – Nijmegen / – Hengelo – Almelo – Deventer – Utrecht

 

Utrecht – Amsterdam

 

Utrecht – Rotterdam – Antwerpen

 

Hannover – Köln – Antwerpen

Wstępnie zidentyfikowane odcinki

Transgraniczne

Tallinn – Rīga – Kaunas/Vilnius – Warszawa: Rail Baltica, nowa w pełni interoperacyjna linia o szerokości toru UIC

kolejowy

 

 

Antwerpen – Duisburg

kolejowy

 

 

Świnoujście/Szczecin / most w Karninie – Berlin

kolejowy/śródlądowy wodny

 

 

Korytarz Via Baltica EE-LV-LT-PL

drogowy

 

Brakujące połączenia

kolejowy

 

 

Warszawa/Idzikowice – Poznań/Wrocław, w tym połączenia z planowanym centralnym węzłem transportowym

 

 

 

Kanał Kiloński

śródlądowy wodny

 

 

Berlin – Magdeburg – Hannover; Mittellandkanal; kanały zachodnich Niemiec

 

 

 

Ren, Waal

 

 

 

Noordzeekanaal, IJssel, Twentekanaal

 

 

modernizacja (tor podwójny)

Ruhrgebiet – Münster – Osnabrück – Hamburg

kolejowy

Korytarz sieci bazowej „Morze Północne – Morze Śródziemne”

Przebieg

 

DerrySligoGalway – Shannon Foynes/Cork

 

 

 

Baile Átha Cliath/Dublin/Corcaigh/Cork – Zeebrugge/Antwerpen/Rotterdam

 

Dublin – Cork – Calais – Dunkerque – Zeebrugge – Anvers – Rotterdam

 

granica UK – Lille – Brussel/Bruxelles

 

London – Lille – transgraniczne połączenie kolejowe Bruxelles-Quiévrain-Valenciennes – Brussel/Bruxelles

 

Amsterdam – Rotterdam – Antwerp – Brussel/Bruxelles – Luxembourg

 

Luxembourg – Metz – Dijon – Macon – Lyon – Marseille

 

Luxembourg – Metz – Strasbourg – Basel

 

Antwerpen/Zeebrugge – Gent – Dunkerque/Lille – Paris

Wstępnie zidentyfikowane odcinki

Transgraniczne

Brussel/Bruxelles – Luxembourg – Strasbourg

kolejowy

 

 

Terneuzen – Gent

śródlądowy wodny

 

 

sieć Sekwana – Skalda i powiązane dorzecza Sekwany, Skaldy i Mozy

 

 

 

korytarz Ren–Skalda

 

 

Brakujące połączenia

Kanał Alberta / Kanał Bocholt-Herentals

śródlądowy wodny

 

Dunkerque – Lille

Korytarz sieci bazowej „Wschód/wschodnia część regionu Morza Śródziemnego”

Przebieg

Hamburg – Berlin

 

Rostock – Berlin – Dresden

 

Bremerhaven/Wilhelmshaven – Magdeburg – Dresden

 

Dresden – Ústí nad Labem – Melnik/Praha – Lysá nad Labem/Poříčany – Kolin

 

Kolin – Pardubice – Brno – Wien/Bratislava – Budapest – Arad – Timișoara – Craiova – Calafat – Vidin – Sofia

 

Sofia – Plovdiv – Burgas

 

Plovdiv – granica TR – Alexandropouli – Kavala – Thessaloniki – Ioannina – Kakavia/Igoumenitsa

 

granica FYROM – Thessaloniki

 

Sofia – Thessaloniki – Athina – Piraeus/Ikonio – Heraklion – Lemesos (Vasiliko) – Lefkosia

 

Athina – Patras/Igoumenitsa

Wstępnie zidentyfikowane odcinki

Transgraniczne

Dresden – Praha

kolejowy

 

 

Wien/Bratislava – Budapest

 

 

 

Békéscsaba – Arad

 

 

 

Calafat – Vidin – Sofia – Thessaloniki

 

 

 

granica TR – Alexandropouli

 

 

 

granica FYROM – Thessaloniki

 

 

 

Ioannina – Kakavia (granica AL)

drogowy

 

 

Craiova – Vidin

 

 

 

Hamburg – Dresden – Praha – Pardubice

śródlądowy wodny

 

Brakujące połączenia

Thessaloniki – Kavala

kolejowy

 

 

Budapest KelenföldFerencváros

 

 

 

stacja kolejowa Szolnok

 

Korytarz sieci bazowej „Ren – Alpy”

Przebieg

Genova – Milano – Lugano – Basel

 

Genova – Novara – Brig – Bern – Basel – przywrócenie transgranicznego mostu kolejowego Freiburg (Breisgau)-Colmar – połączenie transgraniczne Rastatt-Haguenau – Karlsruhe – Mannheim – Mainz – Koblenz – Köln

 

Milano – Verona – Trento – Bozen – Innsbruck – München, w tym korytarz Brenner

 

Köln – Düsseldorf – Duisburg – Nijmegen/Arnhem – Utrecht – Amsterdam

 

Nijmegen – Rotterdam – Vlissingen

 

Köln – Liège – Bruxelles/Brussel – Gent

 

Liège – Antwerpen – Gent – Zeebrugge

Wstępnie zidentyfikowane odcinki

Transgraniczne

Zevenaar – Emmerich – Oberhausen

kolejowy

 

 

Karlsruhe – Basel

 

 

 

Milano/Novara – granica CH

 

 

 

Antwerpen – Duisburg

 

 

 

Basel – Antwerpen/Rotterdam – Amsterdam

śródlądowy wodny

 

Brakujące połączenia

Genova – Tortona/Novi Ligure

kolejowy

Korytarz sieci bazowej „Ren – Dunaj”

Przebieg

Paris – Strasbourg – Stuttgart – Augsburg – München – Salzburg – Wels/Linz

 

Strasbourg – Mannheim – Frankfurt – Würzburg – Nürnberg – Regensburg – Passau – Wels/Linz

 

München/Nürnberg – Praha – Ostrava/Přerov – Žilina – Košice – granica UA

 

Wels/Linz – Wien – Bratislava – Budapest – Vukovar

 

Wien/Bratislava – Budapest – Arad – Brašov/Craiova – București – FocșaniAlbita (granica MD) / Constanta – Sulina

Wstępnie zidentyfikowane odcinki

Transgraniczne

München – Praha

kolejowy

 

 

Nürnberg – Plzeň

 

 

 

München – Mühldorf – Freilassing – Salzburg

 

 

 

Strasbourg – Kehl Appenweier

 

 

 

Hranice – Žilina

 

 

 

Wien – Bratislava/Budapest

 

 

 

Bratislava – Budapest

 

 

 

Békéscsaba – Arad

 

 

 

Dunaj (Kehlheim – Constanța/Midia/Sulina) oraz powiązane dorzecza Sawy i Cisy

śródlądowy wodny

 

 

Zlín – Žilina

drogowy

 

Brakujące połączenia

Stuttgart – Ulm

kolejowy

 

 

Salzburg – Linz

 

 

 

Arad – Craiova

 

 

 

București – Constanța

 

 

 

Arad – Brasov

kolejowy

 

 

Brasov – Predeal

kolejowy

 

 

București – Craiova

kolejowy

Korytarz sieci bazowej „Skandynawia – Morze Śródziemne”

Przebieg

granica RU – Hamina/Kotka – Helsinki – Turku/Naantali – Stockholm – Örebro – Malmö

 

Narvik/Oulu – Luleå – Umeå – Stockholm

 

Oslo – Goteburg – Malmö – Trelleborg

 

Malmö – København – Fredericia – Aarhus – Aalborg – Hirtshals/Frederikshavn

 

København – Kolding/Lübeck – Hamburg – Hannover

 

Bremerhaven – Bremen – Hannover – Nürnberg

 

Rostock – Berlin – Halle/Leipzig – Erfurt/Weimar – München

 

Nürnberg – München – Innsbruck – Verona – Bologna – Ancona/Firenze

 

Livorno/La Spezia – Firenze – Roma – Napoli – Bari – Taranto – Valletta

 

Napoli – Cagliari /Gioia Tauro – Palermo/Augusta – Valletta – Marsaxlokk

Wstępnie zidentyfikowane odcinki

Transgraniczne

granica RU – Helsinki

kolejowy

 

 

København – Hamburg: trasy dojazdowe do stałego połączenia pod cieśniną Bełt Fehmarn

 

 

 

München – Wörgl – Innsbruck – Fortezza – Bolzano – Trento – Verona: tunel bazowy Brenner i trasy dojazdowe

 

 

 

Trelleborg – Malmö – Göteborg – granica NO (transgraniczny, kolejowy)

 

 

 

Göteborg-Oslo

 

 

 

Helsingborg-Helsingør

 

 

 

København-Malmö

 

 

 

København – Hamburg: stałe połączenie pod cieśniną Bełt Fehmarn

drogowy/kolejowy

2.  Wstępnie zidentyfikowane odcinki w ramach sieci kompleksowej

Powiązane elementy znajdujące się w sieci kompleksowej, o których mowa w art. 9 ust. 2 lit. a) ppkt i) oraz połączenia transgraniczne sieci kompleksowej, o których mowa w art. 9 ust. 2 lit. a) ppkt (ii) niniejszego rozporządzenia, obejmują w szczególności następujące odcinki:

Dublin – Strabane – Letterkenny

drogowy

DerrySligoGalway

kolejowy

Pau – Huesca

kolejowy

Lyon – granica CH

kolejowy

Athus – Mont-Saint-Martin

kolejowy

kolejowy

Mons – Valenciennes

kolejowy

Gent – Terneuzen

kolejowy

Heerlen – Aachen

kolejowy

Groningen – Bremen

kolejowy

Stuttgart – granica CH

kolejowy

Berlin – Rzepin/Horka – Wrocław

kolejowy

Prague – Linz

kolejowy

Villach – Ljubljana

kolejowy

Ancona – Foggia

drogowy/kolejowy

Pivka – Rijeka

kolejowy

Plzeň – České Budějovice – Wien

kolejowy

Wien – Gyor

kolejowy

Graz – Celldömölk – Gyor

kolejowy

Neumarkt-Kalham – Mühldorf

kolejowy

Korytarz Bursztynowy PL-SK-HU

kolejowy

korytarz Via Carpatia, granica BY/UA-PL-SK-HU-RO

drogowy

Budapest – Osijek – Svilaj (granica BiH)

drogowy

TimișoaraMoravița

drogowy

Faro – Huelva

kolejowy

Porto – Vigo

kolejowy

București – Giurgiu – Varna/Bourgas

kolejowy

Svilengrad – Pithio

kolejowy

SiretSuceava

drogowy

FocșaniAlbița

drogowy

München – Salzburg – Laibach

kolejowy

Gallarate/Sesto C. – Laveno/Luino

kolejowy

ZAŁĄCZNIK – CZĘŚĆ IV: Identyfikacja projektów transgranicznych w dziedzinie energii odnawialnej

1.  Cel projektów transgranicznych w dziedzinie energii odnawialnej

Projekty transgraniczne w dziedzinie energii odnawialnej służą propagowaniu współpracy transgranicznej między państwami członkowskimi w zakresie planowania, rozwoju i racjonalnego pod względem kosztów wykorzystania odnawialnych źródeł energii w celu przyczynienia się do realizacji długoterminowych celów Unii dotyczących dekarbonizacji.

2.  Kryteria ogólne

Aby dany projekt mógł zostać zakwalifikowany jako projekt transgraniczny w dziedzinie energii odnawialnej, musi spełniać wszystkie następujące kryteria ogólne:

a)  jest objęty umową o współpracy lub innego rodzaju uzgodnieniem pomiędzy państwami członkowskimi lub między państwami członkowskimi a państwami trzecimi, jak określono w art. 6, 7, 9 lub 11 dyrektywy 2009/28/WE;

b)  zapewnia oszczędności kosztów w zakresie wprowadzania odnawialnych źródeł energii lub korzyści w zakresie integracji systemów, bezpieczeństwa dostaw lub innowacji w porównaniu z alternatywnym projektem transgranicznym dotyczącym energii lub projektem dotyczącym energii ze źródeł odnawialnych realizowanym samodzielnie przez jedno z uczestniczących państw członkowskich;

c)  potencjalne łączne korzyści wynikające ze współpracy przeważają nad jego kosztami, w tym w dłuższej perspektywie, zgodnie z szacunkami dokonanymi na podstawie analizy kosztów i korzyści, o której mowa w pkt 3, oraz przy zastosowaniu metody, o której mowa w art. [7].

3.  Analiza kosztów i korzyści

W analizie kosztów i korzyści, o której mowa w pkt 2 lit. c) powyżej, uwzględnia się – w odniesieniu do poszczególnych uczestniczących państw członkowskich lub państw trzecich – oddziaływanie, między innymi, w następujących aspektach:

a)  koszty wytwarzania energii elektrycznej;

b)  koszty integracji systemów;

c)  koszty wsparcia;

d)  emisje gazów cieplarnianych;

e)  bezpieczeństwo dostaw;

f)  zanieczyszczenie powietrza i inne zanieczyszczenia lokalne lub wpływ na miejscową przyrodę i środowisko;

g)  innowacje.

4.  Procedura

Promotorzy, w tym państwa członkowskie, projektów potencjalnie kwalifikowalnych jako projekty transgraniczne w dziedzinie energii odnawialnej w ramach umowy o współpracy lub innego rodzaju uzgodnienia w dziedzinie energii odnawialnej między państwami członkowskimi lub między państwami członkowskimi a państwami trzecimi, jak określono w art. 9 lub 11 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/...[1](29), przedkładają Komisji wniosek o zakwalifikowanie projektu w celu uzyskania statusu projektu transgranicznego w dziedzinie energii odnawialnej. Wniosek musi zawierać istotne informacje, które umożliwią Komisji ocenę danego projektu pod kątem kryteriów określonych w pkt 2 i 3, zgodnie z metodami, o których mowa w art. 7.

Komisja zapewnia, aby promotorzy mieli możliwość ubiegania się o status projektu transgranicznego w dziedzinie energii odnawialnej co najmniej raz w roku.

Komisja przeprowadza odpowiednie konsultacje w sprawie wykazu projektów przedłożonych w celu uzyskania statusu projektu transgranicznego w dziedzinie energii odnawialnej.

Komisja dokonuje oceny wniosków pod kątem kryteriów określonych w pkt 2 i 3.

Przy wyborze projektów transgranicznych w dziedzinie energii odnawialnej, Komisja dąży do ustanowienia takiej łącznej liczby projektów, aby możliwe było zarządzanie nimi. Komisja dokłada wszelkich starań, aby przy identyfikacji projektów transgranicznych w dziedzinie energii odnawialnej zapewnić odpowiednią równowagę geograficzną. Do celów identyfikacji projektów można wykorzystywać grupy regionalne.

Jeżeli ocena danego projektu była oparta na nieprawidłowych informacjach, które stanowiły czynnik decydujący w ocenie, lub jeżeli projekt nie jest zgodny z prawem unijnym, wówczas projekt nie zostaje zakwalifikowany jako projekt transgraniczny w dziedzinie energii odnawialnej lub jego status zostaje cofnięty.

Komisja publikuje na swojej stronie internetowej wykaz zakwalifikowanych projektów transgranicznych w dziedzinie energii odnawialnej.

CZĘŚĆ V – PROJEKTY BĘDĄCE PRZEDMIOTEM WSPÓLNEGO ZAINTERESOWANIA W DZIEDZINIE INFRASTRUKTURY ŁĄCZNOŚCI CYFROWEJ

1.  Połączenia gigabitowe i 5G lub inne najnowocześniejsze połączenia mobilne dla podmiotów stymulujących rozwój społeczno-gospodarczy

Działaniom nadaje się priorytet z uwzględnieniem funkcji podmiotów stymulujących rozwój społeczno-gospodarczy, znaczenia usług cyfrowych i aplikacji cyfrowych możliwych dzięki zapewnieniu łączności bazowej oraz potencjalnych korzyści społeczno-gospodarczych dla obywateli, przedsiębiorstw i społeczności lokalnych, w tym potencjalnych pozytywnych skutków w zakresie łączności. Dostępne środki budżetowe przydziela się w sposób zapewniający równowagę geograficzną między państwami członkowskimi.

Pierwszeństwo przyznaje się działaniom przyczyniającym się do:

—  zapewnienia połączeń gigabitowych dla szpitali i ośrodków medycznych, zgodnie z wysiłkami na rzecz cyfryzacji systemu opieki zdrowotnej w celu zwiększenia dobrostanu obywateli UE oraz zmiany sposobu świadczenia pacjentom usług zdrowotnych i opiekuńczych(30);

—  zapewnienia połączeń gigabitowych dla ośrodków edukacyjnych i badawczych, w kontekście wysiłków na rzecz ułatwienia wykorzystywania m.in. obliczeń wielkiej skali, aplikacji w chmurze i dużych zbiorów danych, zniwelowania przepaści cyfrowej i wprowadzenia innowacji w systemach kształcenia, poprawy wyników nauczania, zrównania szans i poprawy efektywności(31);

—  bezprzewodowej łączności szerokopasmowej 5G lub o bardzo dużej przepustowości dla ośrodków edukacyjnych i badawczych, szpitali i ośrodków zdrowia w kontekście wysiłków na rzecz wprowadzenia nieprzerwanego zasięgu bezprzewodowej łączności szerokopasmowej 5G we wszystkich ośrodkach miejskich do 2025 r.

2.  Łączność bezprzewodowa w społecznościach lokalnych

Aby kwalifikować się do otrzymania pomocy finansowej, działania mające na celu zapewnienie lokalnej łączności bezprzewodowej, świadczonej bezpłatnie i na niedyskryminujących warunkach, w ośrodkach lokalnego życia publicznego, w tym w dostępnych publicznie przestrzeniach zewnętrznych, które odgrywają istotną rolę w życiu publicznym społeczności lokalnych, muszą spełniać następujące warunki:

—  są wdrażane przez organ sektora publicznego, o którym mowa w akapicie poniżej, posiadający zdolność do planowania i nadzorowania instalacji, a także zapewnienia finansowania przez co najmniej trzy lata kosztów operacyjnych wewnętrznych i zewnętrznych lokalnych punktów dostępu bezprzewodowego w przestrzeni publicznej;

—  wykorzystują sieci cyfrowe o bardzo dużej przepustowości, umożliwiające użytkownikom korzystanie z internetu bardzo wysokiej jakości, który:

—  jest świadczony bezpłatnie i na niedyskryminujących warunkach, jest łatwo dostępny, zabezpieczony i wykorzystuje najnowsze i najlepsze dostępne urządzenia, zdolne do zapewnienia użytkownikom łączności o dużej prędkości; oraz

—  wspiera równy dostęp do innowacyjnych usług cyfrowych;

—  wykorzystują wspólną identyfikację wizualną dostępną w wielu językach, którą dostarczy Komisja, oraz są połączone z powiązanymi narzędziami internetowymi;

—  podlegają obowiązkowi zamawiania niezbędnych urządzeń lub powiązanych usług instalacyjnych zgodnie z obowiązującym prawem, w celu zapewnienia, by projekty nie zakłócały nadmiernie konkurencji.

Pomoc finansową udostępnia się organom sektora publicznego w rozumieniu art. 3 pkt 1 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/2102(32) zobowiązującym się do zapewnienia, zgodnie z przepisami prawa krajowego, lokalnej łączności bezprzewodowej, która jest świadczona bezpłatnie i na niedyskryminujących warunkach, przez stworzenie lokalnych punktów dostępu bezprzewodowego.

Finansowane działania nie mogą powielać istniejących bezpłatnych, prywatnych lub publicznych ofert o podobnych cechach, w tym jakości, w tej samej przestrzeni publicznej.

Dostępne środki budżetowe przydziela się w sposób zapewniający równowagę geograficzną między państwami członkowskimi.

3.   Orientacyjny wykaz korytarzy 5G i połączeń transgranicznych kwalifikujących się do otrzymania finansowania

Zgodnie z celami społeczeństwa gigabitowego, określonymi przez Komisję, aby zapewnić nieprzerwany zasięg systemów 5G na głównych lądowych szlakach transportowych do 2025 r.(33), działania wdrażające nieprzerwany zasięg systemów 5G zgodnie z art. 9 ust. 4 lit. c) obejmują, w pierwszej kolejności, działania na odcinkach transgranicznych na potrzeby eksperymentalnego wprowadzenia CAM(34) oraz, w drugiej kolejności, działania na dłuższych odcinkach mające na celu wdrożenie CAM wzdłuż korytarzy, jak wskazano w tabeli poniżej (wykaz orientacyjny). Korytarze TEN-T są wykorzystywane w tym celu jako podstawa, ale wdrożenie systemów 5G nie jest koniecznie ograniczone do tych korytarzy(35).

Korytarz sieci bazowej „Atlantyk”

Odcinki transgraniczne do eksperymentalnego wprowadzenia CAM

Porto – Vigo oraz Merida – Evora

 

Wyspy Azory/Madera – Lizbona – Paryż – Amsterdam – Frankfurt

 

Aveiro – Salamanka

Dłuższe odcinki do wdrożenia CAM na większą skalę

Metz – Paryż – Bordeaux – Bilbao – Vigo – Porto – Lizbona

 

–  Bilbao – Madryt – Lizbona

Korytarz sieci bazowej „Morze Bałtyckie – Morze Adriatyckie”

Odcinki transgraniczne do eksperymentalnego wprowadzenia CAM

Dłuższe odcinki do wdrożenia CAM na większą skalę

Gdańsk – Warszawa – Brno – Wiedeń – Graz – Lublana – Triest

Korytarz sieci bazowej „Morze Śródziemne”

Odcinki transgraniczne do eksperymentalnego wprowadzenia CAM

Podmorskie sieci kablowe Lizbona – Marsylia – Mediolan

Dłuższe odcinki do wdrożenia CAM na większą skalę

Budapeszt – Zagrzeb – Lublana / Rijeka / Split

Korytarz sieci bazowej „Morze Północne – Morze Bałtyckie”

Odcinki transgraniczne do eksperymentalnego wprowadzenia CAM

Korytarz Bałtycki (do ustalenia)

Dłuższe odcinki do wdrożenia CAM na większą skalę

Tallinn – Kowno

Korytarz sieci bazowej „Morze Północne – Morze Śródziemne”

Odcinki transgraniczne do eksperymentalnego wprowadzenia CAM

Metz – Merzig – Luksemburg

 

Rotterdam – Antwerpia – Eindhoven

Dłuższe odcinki do wdrożenia CAM na większą skalę

Amsterdam – Rotterdam – Breda – Lille – Paryż

 

Bruksela – Metz – Bazylea

 

Miluza – Lyon – Marsylia

Korytarz sieci bazowej „Wschód/wschodnia część regionu Morza Śródziemnego”

Odcinki transgraniczne do eksperymentalnego wprowadzenia CAM

Sofia – Saloniki – Belgrad

Dłuższe odcinki do wdrożenia CAM na większą skalę

Berlin – Praga – Brno – Bratysława

 

Timișoara – Sofia – granica TR

 

Sofia – Saloniki – Ateny

Korytarz sieci bazowej „Ren – Alpy”

Odcinki transgraniczne do eksperymentalnego wprowadzenia CAM

Bolonia – Innsbruck – Monachium (korytarz Brenner)

Dłuższe odcinki do wdrożenia CAM na większą skalę

Rotterdam – Oberhausen – Frankfurt (M)

 

Bazylea – Mediolan – Genua

Korytarz sieci bazowej „Ren – Dunaj”

Odcinki transgraniczne do eksperymentalnego wprowadzenia CAM

Monachium – Salzburg

Dłuższe odcinki do wdrożenia CAM na większą skalę

Frankfurt (M) – Passau – Wiedeń – Budapeszt – Bukareszt – Iasi/Konstanca

 

Karlsruhe – Monachium – Salzburg – Wels

 

Frankfurt (M) – Strasburg

Korytarz sieci bazowej „Skandynawia – Morze Śródziemne”

Odcinki transgraniczne do eksperymentalnego wprowadzenia CAM

Oulu – Tromsø

 

Oslo – Sztokholm – Helsinki

Dłuższe odcinki do wdrożenia CAM na większą skalę

Turku – Helsinki – granica rosyjska

 

Sztokholm / Oslo – Malmö

 

Malmö – Kopenhaga – Hamburg – Würzburg

 

Norymberga – Monachium – Werona

 

Rosenheim – Bolonia – Neapol – Katania – Palermo

 

Neapol – Bari – Taranto

(1) Sprawa została odesłana do komisji właściwej w celu przeprowadzenia negocjacji międzyinstytucjonalnych na podstawie art. 59 ust. 4 akapit czwarty Regulaminu (A8-0409/2018).
(2)* Poprawki: tekst nowy lub zmieniony został zaznaczony kursywą i wytłuszczonym drukiem; symbol ▌sygnalizuje skreślenia.
(3) Dz.U. C z, s. ....
(4) Dz.U. C z, s. ....
(5) COM(2018)0321, s. 13.
(6) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1315/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. w sprawie unijnych wytycznych dotyczących rozwoju transeuropejskiej sieci transportowej i uchylające decyzję nr 661/2010/UE (Dz.U. L 348 z 20.12.2013, s. 1).
(7) Komunikat Komisji „Europa w ruchu – program działań na rzecz sprawiedliwego społecznie przejścia do czystej, konkurencyjnej i opartej na sieci mobilności dla wszystkich”, COM(2017)0283.
(8) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/94/UE z dnia 22 października 2014 r. w sprawie rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych (Dz.U. L 307 z 28.10.2014, s. 1).
(9) Komunikat Komisji pt. „Osiągnięcie mobilności niskoemisyjnej – Unia Europejska, która chroni naszą planetę, wzmacnia pozycję konsumentów oraz broni swojego przemysłu i pracowników”, COM(2017)0675.
(10) COM(2018)0293.
(11) JOIN(2017)0041.
(12) JOIN(2018)0005.
(13) COM(2017)0623.
(14) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 347/2013 z dnia 17 kwietnia 2013 r. w sprawie wytycznych dotyczących transeuropejskiej infrastruktury energetycznej, uchylające decyzję nr 1364/2006/WE oraz zmieniające rozporządzenia (WE) nr 713/2009, (WE) nr 714/2009 i (WE) nr 715/2009 (Dz.U. L 115 z 25.4.2013, s. 39).
(15) COM(2017)0718.
(16) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 283/2014 z dnia 11 marca 2014 r. w sprawie wytycznych dotyczących sieci transeuropejskich w dziedzinie infrastruktury telekomunikacyjnej, uchylające decyzję nr 1336/97/WE (Dz.U. L 86 z 21.3.2014, s. 14).
(17) COM(2016) 0587.
(18) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 883/2013 z dnia 11 września 2013 r. dotyczące dochodzeń prowadzonych przez Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 1073/1999 Parlamentu Europejskiego i Rady i rozporządzenie Rady (Euratom) nr 1074/1999 (Dz.U. L 248 z 18.9.2013, s. 1).
(19) Rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 2988/95 z dnia 18 grudnia 1995 r. w sprawie ochrony interesów finansowych Wspólnot Europejskich (Dz.U. L 312 z 23.12.1995, s. 1).
(20) Rozporządzenie Rady (Euratom, WE) nr 2185/96 z dnia 11 listopada 1996 r. w sprawie kontroli na miejscu oraz inspekcji przeprowadzanych przez Komisję w celu ochrony interesów finansowych Wspólnot Europejskich przed nadużyciami finansowymi i innymi nieprawidłowościami (Dz.U. L 292 z 15.11.1996, s. 2).
(21) Rozporządzenie Rady (UE) 2017/1939 z dnia 12 października 2017 r. wdrażające wzmocnioną współpracę w zakresie ustanowienia Prokuratury Europejskiej (Dz.U. L 283 z 31.10.2017, s. 1).
(22) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1371 z dnia 5 lipca 2017 r. w sprawie zwalczania za pośrednictwem prawa karnego nadużyć na szkodę interesów finansowych Unii (Dz.U. L 198 z 28.7.2017, s. 29).
(23) Dz.U. L 344 z 19.12.2013, s. 1.
(24) COM(2018)0065.
(25) Porozumienie międzyinstytucjonalne pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą Unii Europejskiej a Komisją Europejską w sprawie lepszego stanowienia prawa z dnia 13 kwietnia 2016 r. (Dz.U. L 123 z 12.5.2016, s. 1).
(26) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 913/2010 z dnia 22 września 2010 r. w sprawie europejskiej sieci kolejowej ukierunkowanej na konkurencyjny transport towarowy (Dz.U. L 276 z 20.10.2010, s. 22).
(27)+ OJ: proszę wstawić w tekście numer rozporządzenia zawartego w dokumencie PE-CONS 55/18 (2016/0375(COD)) oraz – w przypisie – numer, datę, tytuł i odniesienie do publikacji tej dyrektywy w Dz.U.[1] Dz.U. …+ Dz.U.: proszę wstawić tytuł, numer i odniesienie do Dz.U. odpowiadające procedurze (COD)2016/0382 (energia ze źródeł odnawialnych).
(28)+ U.: proszę wstawić tytuł, numer i odniesienie do Dz.U. odpowiadające procedurze (COD)2016/0382 (energia ze źródeł odnawialnych).
(29)+ Dz.U.: proszę wstawić w tekście numer rozporządzenia zawartego w dokumencie PE-CONS 55/18 (2016/0375(COD)) oraz – w przypisie – numer, datę, tytuł i odniesienie do publikacji tej dyrektywy w Dz.U.[1] Dz.U. ...+ Dz.U.: proszę wstawić tytuł, numer i odniesienie do Dz.U. odpowiadające procedurze (COD)2016/0382 (energia ze źródeł odnawialnych).
(30) Zob. również COM(2018)0233 final – komunikat Komisji w sprawie umożliwienia transformacji cyfrowej opieki zdrowotnej i społecznej na jednolitym rynku cyfrowym; wzmacniania pozycji obywateli i budowania zdrowszego społeczeństwa.
(31) Zob. również COM(2018)0022 final – komunikat Komisji w sprawie Planu w dziedzinie edukacji cyfrowej
(32) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/2102 z dnia 26 października 2016 r. w sprawie dostępności stron internetowych i mobilnych aplikacji organów sektora publicznego (Dz.U. L 327 z 2.12.2016, s. 1).
(33) Łączność dla konkurencyjnego jednolitego rynku cyfrowego: w kierunku europejskiego społeczeństwa gigabitowego, COM(2016)0587.
(34) Oparta na sieci i zautomatyzowana mobilność (ang. Connected and Automated Mobility, CAM).
(35) Odcinki oznaczone kursywą znajdują się poza korytarzami sieci bazowej TEN-T, ale są objęte korytarzami 5G.


Wdrożenie układu o stowarzyszeniu UE z Ukrainą
PDF 196kWORD 69k
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 12 grudnia 2018 r. w sprawie wdrożenia układu o stowarzyszeniu UE z Ukrainą (2017/2283(INI))
P8_TA(2018)0518A8-0369/2018

Parlament Europejski,

–  uwzględniając art. 8 oraz tytuł V, a w szczególności art. 21, 22, 36 i 37, Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) oraz część piątą Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając układ o stowarzyszeniu między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Ukrainą, z drugiej strony, oraz powiązany program stowarzyszeniowy,

–  uwzględniając wspólny dokument roboczy Komisji Europejskiej i Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych (ESDZ) z dnia 14 listopada 2017 r. w sprawie sprawozdania z wdrożenia układu o stowarzyszeniu przez Ukrainę (SWD(2017)0376),

–  uwzględniając rezultat misji Komisji Spraw Zagranicznych na Ukrainie, która odbyła się w dniach 4–6 kwietnia 2018 r.,

–  uwzględniając ekspertyzy sporządzone dla Komisji Spraw Zagranicznych, w tym badanie pt. „The electoral reforms in three association countries of the Eastern Neighbourhood – Ukraine, Georgia and Moldova and their impact on political developments in these countries” [Reformy systemu wyborczego w trzech krajach stowarzyszenia z wschodniego sąsiedztwa – na Ukrainie, w Gruzji i w Mołdawii – oraz ich wpływ na rozwój sytuacji politycznej w tych krajach] opublikowane w dniu 26 października 2017 r., badanie pt. „Institutional Architecture for the Implementation Agreements in Georgia, Moldova and Ukraine” [Architektura instytucjonalna dla układu o stowarzyszeniu w Gruzji, w Mołdawii i na Ukrainie] opublikowane w czerwcu 2018 r. oraz analizę porównawczą pt. „The Development of an Institutional Framework for the Implementation of the Association Agreements in Georgia, Moldova and Ukraine” [Rozwój ram instytucjonalnych do wdrożenia układów o stowarzyszeniu w Gruzji, w Mołdawii i na Ukrainie] opublikowaną w lipcu 2018 r.,

–  uwzględniając art. 52 Regulaminu, a także art. 1 ust. 1 lit. e) decyzji Konferencji Przewodniczących z dnia 12 grudnia 2002 r. w sprawie procedury udzielania zgody na sporządzenie sprawozdań z własnej inicjatywy i załącznik 3 do tej decyzji,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych oraz opinię Komisji Handlu Międzynarodowego (A8-0369/2018),

–  uwzględniając wspólny dokument roboczy Komisji Europejskiej i Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych (ESDZ) z dnia 7 listopada 2018 r. w sprawie sprawozdania z wdrożenia układu o stowarzyszeniu z Ukrainą (SWD(2018)0462),

Ogólne warunki przeprowadzania reformy – wojna, zagrożenia dla bezpieczeństwa oraz wyzwania krajowe

A.  mając na uwadze, że choć Ukraina czyni postępy na drodze do integracji europejskiej, odnotowując istotne osiągnięcia w pierwszym okresie wyborczym po rewolucji godności, nadal istnieje potrzeba zajęcia się trudniejszymi zadaniami, a wsparcie publiczne dla modernizacji i reform słabnie wskutek rozczarowania społeczeństwa pogarszającymi się warunkami socjalnymi, niepewnością co do przyszłości, niezadowoleniem z prowadzonej przez rząd polityki reform, nieprzerwaną władzą oligarchów i utrzymującą się powszechną korupcją w instytucjach państwowych; mając na uwadze, że aprobata obywateli Ukrainy co do zbliżenia kraju z UE pozostaje wysoka, jednak znaczny odsetek ludności jest mimo to niezadowolony z ogólnego rozwoju kraju;

B.  mając na uwadze, że około pięć milionów Ukraińców pracuje obecnie za granicą, zarówno jako migranci długoterminowi, jak i pracownicy krótkoterminowi i sezonowi – głównie w Rosji i coraz częściej w Polsce – a także mając na uwadze, że przekazy emigrantów są ważnym czynnikiem stabilności gospodarczej;

C.  mając na uwadze, że w tym kontekście należy przyjąć z zadowoleniem istotne osiągnięcia w stosunkach UE–Ukraina, takie jak wejście w życie ruchu bezwizowego w dniu 11 czerwca 2017 r. i układu o stowarzyszeniu w dniu 1 września 2017 r.;

D.  mając na uwadze, że Ukraina zasługuje na szczególną pochwałę za reformy w obszarze energetyki, zdrowia, systemu emerytalnego, edukacji, administracji publicznej, decentralizacji, zamówień publicznych, obrony i bezpieczeństwa oraz sektora bankowego, a także za zapewnienie stabilizacji makroekonomicznej; mając na uwadze, że reformom towarzyszyły drastyczne podwyżki cen, cięcia świadczeń socjalnych oraz pogorszenie się dostępu do systemów opieki społecznej; mając na uwadze, że nadal istnieją poważne wyzwania, zwłaszcza w takich obszarach jak walka z korupcją, prywatyzacja i reforma sądownictwa; mając na uwadze, że pogłębiona i kompleksowa umowa o wolnym handlu (DCFTA), która stanowi element układu o stowarzyszeniu UE–Ukraina i która oficjalnie weszła w życie z dniem 1 stycznia 2016 r., zapewnia solidną podstawę dla rozwoju gospodarczego i modernizacji Ukrainy; mając na uwadze, że w ciągu ostatnich czterech lat gospodarka Ukrainy nie tylko ustabilizowała się, lecz także wykazuje pewne sygnały poprawy; mając na uwadze, że od podpisania układu o stowarzyszeniu w 2014 r. Ukraina wprowadziła więcej proeuropejskich reform niż we wszystkich wcześniejszych latach swojej niepodległości;

E.  mając na uwadze, że dziedzictwo przeszłości – mianowicie niepewność prawa i znaczna liczba częściowo sprzecznych ze sobą przepisów, opór ze strony interesów oligarchów i innych partykularnych interesów, korupcja, nepotyzm, słabość instytucji publicznych oraz brak jasnych procedur wdrażania układu o stowarzyszeniu i instytucji koordynujących to wdrażanie – zagraża reformom instytucjonalnym na Ukrainie; mając na uwadze, że program reform na Ukrainie powinien skupiać się na przekrojowych kwestiach decentralizacji, reformy administracji publicznej, deregulacji i deoligarchizacji;

F.  mając na uwadze, że wzmacnianie zdolności administracyjnych instytucji państwowych ma zasadnicze znaczenie dla wdrożenia układu o stowarzyszeniu / DCFTA i zapewnienia skuteczności reform;

G.  mając na uwadze, że należy udoskonalić i wzmóc wysiłki podejmowane w celu szerzenia informacji na temat ewoluującego i dynamicznego charakteru układu o stowarzyszeniu, a także charakteru i treści związanych z nim reform oraz płynących z nich korzyści dla obywateli, tak aby zapewnić publiczną akceptację i zaufanie publiczne w odniesieniu do niezbędnych kroków na europejskiej drodze Ukrainy;

H.  mając na uwadze, że Unia Europejska zdecydowanie utrzymuje swoje silne poparcie i zaangażowanie na rzecz niepodległości, suwerenności i integralności terytorialnej Ukrainy w jej granicach uznanych przez społeczność międzynarodową, a także swoje wsparcie dla skoordynowanych na szczeblu międzynarodowym sankcji przeciw rządom i podmiotom podważającym integralność terytorialną tego kraju;

I.  mając na uwadze, że – potępiając trwającą rosyjską agresję na wschodzie Ukrainy, bezprawną aneksję Republiki Autonomicznej Krymu i Sewastopola oraz rosyjską okupację niektórych regionów w obwodach donieckim i ługańskim, z których to działań wszystkie stanowią naruszenie prawa międzynarodowego oraz zobowiązań i obowiązków Rosji w związku z jej członkostwem w organizacjach międzynarodowych oraz jej uczestnictwem w europejskich porozumieniach podpisanych zarówno przez Rosję, jak i Ukrainę, takich jak Karta Narodów Zjednoczonych, akt końcowy z Helsinek, memorandum budapeszteńskie i traktat o przyjaźni, współpracy i partnerstwie między Ukrainą a Federacją Rosyjską z 1997 r. – należy uznać, że Ukraina stawia czoła wyzwaniom związanym z przemianami w warunkach wojny i przy próbach destabilizacji;

J.  mając na uwadze, że w kontekście agresji przeciwko Ukrainie pod przywództwem Rosji wprowadzono unijne środki ograniczające przeciwko Federacji Rosyjskiej, których obowiązywanie jest regularnie przedłużane; mając na uwadze, że pożądane jest szersze zaangażowanie UE w rozwiązanie tego konfliktu, na przykład poprzez powołanie specjalnego wysłannika UE ds. konfliktu na wschodzie Ukrainy i na Krymie; ponawia swój apel o przeprowadzenie międzynarodowych negocjacji w sprawie zaprzestania okupacji Półwyspu Krymskiego, przy udziale UE; mając na uwadze, że stosowanie sankcji przeciwko Rosji powinno być przedłużane i rozszerzane – w szczególności na osoby i przedsiębiorstwa, które czerpią korzyści z łamania prawa – do czasu, aż Federacja Rosyjska umożliwi Ukrainie pełne przywrócenie swojej suwerenności i integralności terytorialnej;

K.  mając na uwadze, że 25 listopada 2018 r. trzy okręty ukraińskiej marynarki wojennej dokonujące rutynowego transferu z Odessy do Mariupola zostały zablokowane na wodach międzynarodowych, ostrzelane i zajęte przez rosyjską straż przybrzeżną; mając na uwadze, że kilku ukraińskich marynarzy zostało rannych, a 24 aresztowanych oraz że w wyniku tego działania ze strony Rosji 26 listopada 2018 r. w 10 regionach Ukrainy wprowadzono na 30 dni ograniczony stan wojenny; mając na uwadze, że należy potępić budowę mostu nad Cieśniną Kerczeńską łączącego nielegalnie zaanektowany Półwysep Krymski z częścią kontynentalną Rosji, którą rozpoczęto bez zgody Ukrainy, przy rażącym naruszeniu jej suwerenności i integralności terytorialnej; mając na uwadze godne ubolewania działania Federacji Rosyjskiej na Morzu Azowskim, które stanowią nadużycie, ponieważ naruszają międzynarodowe prawo morskie i międzynarodowe zobowiązania podjęte przez samą Rosję; mając na uwadze, że należy potępić zbyt częste zatrzymywanie i kontrole statków handlowych – zarówno ukraińskich, jak i pływających pod banderą państw trzecich, w tym statków pływających pod banderą różnych państw członkowskich UE;

L.  mając na uwadze, że Rada Najwyższa Ukrainy zasługuje na uznanie za rozwagę we wprowadzeniu odpowiedniej równowagi między lepszą obroną a zagwarantowaniem demokratycznych standardów i rządów prawa, jak również za podział uprawnień konstytucyjnych podczas przyjmowania ustawy o wprowadzeniu stanu wojennego; mając na uwadze, że stan wojenny wprowadzono jedynie w tych regionach Ukrainy, które graniczą z Rosją, tj. na Morzu Azowskim, Morzu Czarnym i w mołdawskim regionie Naddniestrza, gdzie stacjonują rosyjskie wojska; mając na uwadze, że ograniczenia podstawowych wolności i praw obywatelskich w tych regionach wejdą w życie tylko w przypadku ataku rosyjskich sił lądowych na Ukrainę; mając na uwadze, że stan wojenny zakończy się w dniu 26 grudnia 2018 r.;

Istniejące ramy instytucjonalne do wdrażania reform

1.  zwraca uwagę na pięć kluczowych obszarów, na których Ukraina musi się skupić, aby wzmocnić proces wdrażania układu o stowarzyszeniu: koordynację, odpowiedzialność za własny rozwój, ustalanie priorytetów, monitorowanie i komunikację; w związku z tym wyraża zadowolenie z niedawno przyjętej strategii komunikacyjnej rządu oraz kampanii komunikacyjnej „Wspólne postępy” [„Moving Forward Together”] prowadzonej przez delegaturę Unii na Ukrainie; przypomina o propozycji strategii politycznej „Partnerstwa Wschodniego Plus” (PW+), popieranej przez Parlament z myślą o odblokowaniu nowych możliwości;

2.  podkreśla swoje przekonanie, że znaczące postępy we wdrażaniu układu o stowarzyszeniu i reform będą możliwe jedynie wtedy, gdy przeprowadzony zostanie proces deoligarchizacji, który raz na zawsze zlikwiduje głęboko zakorzeniony system, w którym władza gospodarcza, polityczna i medialna jest skoncentrowana w rękach kilku osób czerpiących wzajemne korzyści – problem ten nadal w znacznym stopniu wpływa na przebieg reform i coraz bardziej je utrudnia; krytykuje fakt, że jak dotąd deoligarchizacja została wykorzystana przede wszystkim jako narzędzie do uporządkowania rynku i przywrócenia zupełnie zniszczonej w 2014 r. równowagi między różnymi grupami oligarchów; wyraża zaniepokojenie utrzymującymi się konfliktami interesów w organach regulacyjnych i kontrolnych, które przybrały rozmiar otwartych walk między organami;

3.  wskazuje na pilną potrzebę zwiększenia nadzoru politycznego, synergii i koordynacji procesu integracji europejskiej na najwyższym szczeblu politycznym oraz poświęcenia większej uwagi reformom przynoszącym widoczne korzyści obywatelom;

4.  przyjmuje z zadowoleniem program ustawodawczy mający na celu uporządkowanie ambitnego zakresu układu o stowarzyszeniu oraz podkreśla, że zarówno wysokiej jakości ustawodawstwo, jak i stała wola i zdolność do jego odpowiedniego wdrożenia pozostają bardzo istotne, aby przynieść obywatelom zauważalne korzyści;

5.  zwraca uwagę, że postępy we wdrażaniu są uzależnione od zaangażowania przywództwa politycznego w reformy, zaangażowania elit politycznych na rzecz integracji europejskiej i traktowania przez nie tej kwestii w sposób priorytetowy, a także zdolności ministerstw, agencji wykonawczych i niezależnych organów regulacyjnych;

6.  podkreśla potrzebę udoskonalenia procesu wewnętrznego podejmowania decyzji w Radzie Najwyższej Ukrainy, aby usprawnić przyjmowanie projektów ustaw związanych z wdrażaniem układu o stowarzyszeniu i nadać im priorytet; uważa w związku z tym, że należy rozszerzyć rolę Komisji Integracji Europejskiej i że komisja ta powinna mieć możliwość blokowania ustawodawstwa sprzecznego z zobowiązaniami podjętymi w ramach układu o stowarzyszeniu; podkreśla, że reformy te należy przeprowadzić przed końcem obecnej kadencji;

7.  wyraża zaniepokojenie brakiem narzędzi i zasobów po stronie Rządowego Biura Integracji Europejskiej oraz Rządowego Urzędu Integracji Europejskiej i Euroatlantyckiej, w tym ich statusu formalnego, personelu i budżetu, które są konieczne, by zarządzać mandatem o takich rozmiarach i takiej złożoności; podkreśla brak kryteriów oceny stopnia zgodności między krajowymi aktami prawnymi a prawem Unii;

8.  przyjmuje z zadowoleniem wysiłki Ukrainy na rzecz ustanowienia instytucjonalnego systemu monitorowania wdrożenia układu o stowarzyszeniu, w tym rządowego planu działania;

9.  podkreśla pilną potrzebę dalszej pomocy technicznej, eksperckiej i finansowej, mającej ma celu budowanie zdolności Rady Najwyższej Ukrainy i kluczowych ministerstw; z zadowoleniem przyjmuje współpracę Parlamentu Europejskiego z Radą Najwyższą Ukrainy na rzecz budowania zdolności oraz proces dialogu im. Jeana Monneta;

10.  zwraca uwagę na niemożność przezwyciężenia hermetycznego sposobu myślenia w niektórych ministerstwach, co nie pozwala na zajęcie spójnego stanowiska w sprawach związanych z integracją europejską; wzywa w związku tym do zacieśnienia współpracy między rządem a Radą Najwyższą Ukrainy w sprawach związanych z UE;

11.  wyraża zaniepokojenie brakiem szczególnego mechanizmu regulującego interakcję między rządem a parlamentem odnośnie do wdrażania układu o stowarzyszeniu oraz DCFTA;

12.  przyjmuje z zadowoleniem nowy plan działania na rzecz wdrożenia układu o stowarzyszeniu i DCFTA oraz wysiłki na rzecz konsolidacji stanowisk i współpracy między rządem a parlamentem w oparciu o plan działania na rzecz wdrożenia układu o stowarzyszeniu; podkreśla, że skuteczność wdrażania reform jest bezpośrednio związana z etapami wstępnymi kształtowania polityki i ustawodawstwa; podkreśla, że proces zaplanowanego zbliżenia ustawodawczego i regulacyjnego na Ukrainie wymaga przyspieszenia i udoskonalenia, ze zwróceniem szczególnej uwagi na jakość ustawodawstwa; odnotowuje, że w cyklu kształtowania polityki brakuje niezbędnego instrumentu, jakim są konsultacje publiczne, podejmowanie decyzji w oparciu o prace badawcze oraz kontrole jakości ustawodawstwa; podkreśla, że kampania wyborcza nie powinna szkodzić trwającemu procesowi reform;

13.  zwraca uwagę na zalecenia zawarte w sprawozdaniu z delegacji Parlamentu Europejskiego w sprawie reformy wewnętrznej i budowania zdolności na rzecz zbliżenia ukraińskich przepisów ustawodawczych do dorobku prawnego UE, z których większość wciąż czeka na uchwalenie;

14.  zachęca Ukrainę do skoncentrowania się w programie reform na trzech głównych priorytetach: i) stworzeniu skutecznych ram prawnych do walki z korupcją, w tym instytucji, przejrzystości finansowej i audytu; ii) reformie decentralizacyjnej; iii) deoligarchizacji i prywatyzacji;

15.  podkreśla fakt, że układ o stowarzyszeniu nie stanowi ostatecznego celu stosunków UE–Ukraina, oraz przyjmuje z zadowoleniem europejskie aspiracje Ukrainy; popiera rozwijanie nowych form zacieśnionej współpracy z UE, takich jak stopniowe zbliżanie się Ukrainy do unii celnej, unii energetycznej i jednolitego rynku cyfrowego;

16.  zaznacza, że Ukraina ma europejskie perspektywy zgodnie z art. 49 TUE i może ubiegać się o członkostwo w Unii Europejskiej, o ile spełnia kryteria kopenhaskie, przestrzega zasad demokracji i respektuje podstawowe wolności oraz prawa człowieka i mniejszości, a także szanuje praworządność;

Dialog polityczny

17.  przyjmuje z zadowoleniem i wspiera wysoce intensywny dialog prowadzony między UE a Ukrainą na wielu różnych płaszczyznach, w szczególności między Parlamentem Europejskim a Radą Najwyższą Ukrainy, m.in. za pośrednictwem Komisji Parlamentarnej Stowarzyszenia UE–Ukraina, w tym dialog na wiele kontrowersyjnych tematów;

18.  przyjmuje z zadowoleniem pierwsze wyniki dialogu im. Jeana Monneta między Parlamentem Europejskim a Radą Najwyższą Ukrainy w postaci ustanowienia grupy roboczej ds. reform, wdrożenia budowania zdolności instytucjonalnych i przyjęcia pierwszych aktów ustawodawczych nastawionych na reformy instytucjonalne;

19.  przyjmuje z zadowoleniem ustanowienie Zgromadzenia Międzyparlamentarnego Gruzji, Mołdawii i Ukrainy oraz jego pierwsze posiedzenie, które odbyło się w dniach 8–9 czerwca 2018 r. w Kijowie; zachęca to zgromadzenie, aby kontrolowało wdrażanie układów o stowarzyszeniu;

20.  przyjmuje z zadowoleniem skuteczne i bezpieczne wdrożenie ruchu bezwizowego z Ukrainą i jego korzystne skutki dla kontaktów międzyludzkich między mieszkańcami Ukrainy i UE;

21.  podkreśla znaczenie dokonywania dalszych postępów i pogłębienia kultury dialogu parlamentarnego jako kluczowego kroku na rzecz uczynienia Rady Najwyższej Ukrainy skuteczniejszym, bardziej przejrzystym i wydajniejszym organem ustawodawczym;

Praworządność i dobre sprawowanie władzy

22.  podkreśla, że walka z korupcją powinna pozostać sprawą priorytetową oraz być prowadzona w sposób spójny i wiarygodny, nie tylko aby wdrożyć układ o stowarzyszeniu, ale także aby przyciągnąć nowe inwestycje i nadać impuls ukraińskiej gospodarce, co jest niezbędnym warunkiem tworzenia miejsc pracy i generowania dochodu gospodarstw domowych;

23.  przyjmuje z zadowoleniem wszystkie wprowadzone z powodzeniem środki na rzecz likwidacji przestrzeni dla korupcji i nielegalnego wzbogacania się, np. w dziedzinie zamówień publicznych i handlu gazem;

24.  przyjmuje z zadowoleniem trwającą kompleksową reformę sądownictwa, ale wyraża ubolewanie, że istniejący system sądowy na Ukrainie nadal jest w dużym stopniu nieskuteczny, skorumpowany i uwikłany w zależności politycznie; podkreśla znaczenie przeprowadzania procesu weryfikacji sędziów w sposób zgodny z najwyższymi międzynarodowymi standardami, a także ustanowienia przejrzystego i wysoce rzetelnego procesu selekcji, który zwiększyłby uczciwość i profesjonalizm sędziów i prokuratorów oraz podniósł zaufanie obywateli do systemu sądowego; wzywa do niezwłocznego ustanowienia niezależnego Wysokiego Sądu Antykorupcyjnego w sposób przejrzysty i godny zaufania; przyjmuje z zadowoleniem powołanie nowego Sądu Najwyższego;

25.  przyjmuje z zadowoleniem pracę, jaką już wykonało Krajowe Biuro Antykorupcyjne, ale wskazuje na problem ingerencji ze strony prokuratora generalnego i próby podważania ram prawnych dotyczących walki z korupcją; podkreśla pilną potrzebę zapewnienia niezależności Krajowego Biura Antykorupcyjnego; podkreśla znaczenie niezależności specjalnego prokuratora ds. walki z korupcją i przyznania temu urzędowi niezbędnych środków i wystarczających zasobów umożliwiających właściwe funkcjonowanie; wzywa do skutecznego przeprowadzenia dochodzenia w sprawie zarzutów przeciwko głównemu prokuratorowi ds. walki z korupcją dotyczących zakłócania dochodzeń prowadzonych przez Krajowe Biuro Antykorupcyjne; wzywa władze Ukrainy do zwiększenia wysiłków na rzecz skutecznego prowadzenia dochodzeń w sprawie korupcji, jej ścigania i zwalczania na wszystkich szczeblach oraz do zapewnienia solidnych wyników tych działań; wzywa do przeprowadzenia kompleksowej reformy prokuratury, tak aby wzmocnić zdolności, wydajność, bezstronność i obiektywizm prokuratorów oraz ich niezależność od przełożonych;

26.  przypomina, że rząd zobowiązał się do dalszych zmian w konstytucji zgodnie z zaleceniami Komisji Weneckiej, w tym do poszanowania istniejących praw mniejszości; wzywa do jak najszybszego przyjęcia nowego kodeksu wyborczego, który powinien zapewnić równe możliwości reprezentacji i ubiegania się o mandat kandydatom wszystkich narodowości zamieszkujących Ukrainę, a także ustawy o finansowaniu partii; z zadowoleniem przyjmuje odnowę Centralnej Komisji Wyborczej Ukrainy, która ma zasadnicze znaczenie dla wiarygodności procesu wyborczego Ukrainy i kluczowych wyborów, które odbędą się w 2019 r.; wzywa rząd, by w okresie poprzedzającym wybory wprowadził rozwiązania zapobiegające zakłóceniom konkurencji politycznej i manipulacji dzięki koncentracji władzy politycznej, gospodarczej i medialnej w rękach niewielkiej liczby osób;

27.  ponownie wzywa do jak najpilniejszego zniesienia obowiązku składania przez działaczy organizacji pozarządowych oświadczeń majątkowych drogą elektroniczną oraz do zapewnienia skutecznej i przejrzystej kontroli oświadczeń składanych przez urzędników państwowych i funkcjonariuszy służby cywilnej; zdecydowanie potępia rosnącą liczbę ataków fizycznych na obrońców praw człowieka i dziennikarzy;

28.  zauważa z zaniepokojeniem, że rząd jak dotąd nie podjął wystarczających wysiłków w celu rozbrojenia formacji Prawego Sektora i innych ugrupowań skrajnie prawicowych, które wciąż pozostają uzbrojone; wzywa rząd do położenia kresu klimatowi bezkarności w przypadku brutalnych napaści sił ultraprawicowych na mniejszości i osoby o odmiennych poglądach, zastraszania sędziów i wpływania na wynik wyborów oraz do konsekwentnego ścigania sprawców tego rodzaju przestępstw; oczekuje od wymiaru sprawiedliwości i prokuratury wyraźnego, niezależnego działania;

29.  zauważa, że w „Manifeście Narodowym” przyjętym niedawno przez partię Swoboda, Prawy Sektor i wiele innych ugrupowań skrajnie prawicowych opowiedziano się wyraźnie przeciw stowarzyszeniu Ukrainy z UE i zażądano „nowego ukierunkowania geopolitycznego względem Wschodu i Zachodu”; podkreśla fakt, że nierozstrzygnięte stanowisko rządu w sprawie tych tendencji stwarza ryzyko obciążenia relacji z odpowiednimi sąsiadami należącymi do UE i z UE jako całością oraz osłabia polityczne możliwości przezwyciężenia podziału politycznego kraju i rozwiązania konfliktu w Donbasie;

30.  wzywa do poświęcenia większej uwagi obszarom mającym wpływ na przestrzeń społeczeństwa obywatelskiego do celów opracowywania i wdrażania przepisów prawa, tak aby przepisy te nie nakładały nieproporcjonalnych obciążeń i nie miały dyskryminującego wpływu na organizacje społeczeństwa obywatelskiego ani nie ograniczały przestrzeni społeczeństwa obywatelskiego; podkreśla potrzebę udostępniania środków publicznych organizacjom społeczeństwa obywatelskiego działającym na rzecz praw człowieka, demokracji i praworządności, w tym organizacjom nadzorującym i wspierającym, małym organizacjom lokalnym oraz organizacjom pracującym z grupami mniejszościowymi i zmarginalizowanymi; uważa, że organizacje społeczeństwa obywatelskiego powinny mieć swobodę otrzymywania środków od innych darczyńców, takich jak darczyńcy prywatni oraz międzynarodowe organizacje, organy lub agencje;

31.  wzywa do zdecydowanych wysiłków w celu kontynuowania reformy decentralizacyjnej i do przyspieszenia procesu łączenia wspólnot terytorialnych w świetle nadchodzących wyborów parlamentarnych i samorządowych;

32.  uważa, że nowe gminy miejskie powinny mieć możliwość dysponowania stabilnością finansową i należytym statusem prawnym oraz że większe miasta również powinny móc brać udział w procesie łączenia; uważa, że polityka antykorupcyjna Ukrainy powinna obejmować regiony i lokalne instytucje; wyraża ubolewanie, że zniesiono poprzedni otwarty proces rekrutacji w formie konkursu na stanowiska przewodniczących organów administracyjnych rejonów i obwodów oraz ich zastępców jako urzędników służby cywilnej oraz że prawo ich mianowania i odwoływania nadano prezydentowi, gdyż może to poważnie zagrozić osiągnięciom dokonanym już w ramach decentralizacji politycznej i reformie decentralizacyjnej w ogóle;

33.  zauważa, że rząd Ukrainy zobowiązał się w rozdziale 13 układu o stowarzyszeniu do skutecznego wdrożenia podstawowych norm pracy MOP oraz dostosowania przepisów do odpowiedniego prawodawstwa UE; przypomina o przestrzeganiu tych zobowiązań i podkreśla, że zobowiązywanie pracodawców do zawiadamiania państwowych służb bezpieczeństwa o strajkach bądź innych działaniach zbiorowych oraz inwigilowanie liderów i działaczy związków zawodowych przez państwowe służby bezpieczeństwa jest nie do pogodzenia z wdrożeniem Konwencji nr 87 MOP (art. 3 ust. 2); apeluje o ulepszenie podstawy prawnej, aby pracownicy mogli skutecznie dochodzić prawnie swoich roszczeń o płacę za wykonaną pracę względem pracodawcy;

34.  zaleca wznowienie przerwanych w 2017 r. prac nad ustawą o inspekcji pracy, mającą na celu znaczne podniesienie standardów bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników oraz uniezależnienie inspekcji pracy od obowiązku uzyskania zezwolenia przez przedsiębiorcę, a także wyposażenie jej w wystarczające zasoby i znaczne uprawnienia do egzekwowania przepisów; podkreśla konieczność aktywnego włączenia w to partnerów społecznych;

Poszanowanie praw człowieka i podstawowych wolności

35.  jest nadal głęboko zaniepokojony rosnącą liczbą nielegalnie przetrzymywanych obywateli Ukrainy z tymczasowo okupowanych terytoriów, którzy zostali zatrzymani, skazani i uwięzieni przez władze rosyjskie, oraz żąda od Federacji Rosyjskiej, aby niezwłocznie i bezwarunkowo uwolniła laureata Nagrody im. Sacharowa w 2018 r. Ołeha Sencowa i wszystkich innych nielegalnie przetrzymywanych obywateli Ukrainy, w tym przedstawicieli mniejszości religijnych i etnicznych, podmiotów społeczeństwa obywatelskiego i obrońców praw człowieka; wzywa władze ukraińskie i społeczność międzynarodową do wykorzystania wszelkich dostępnych środków w celu ich uwolnienia;

36.  przypomina, że sytuacja w dziedzinie praw człowieka na Półwyspie Krymskim znacznie się pogorszyła i systematycznie dochodzi tam do naruszeń wolności słowa, nadużyć medialnych i przymusowego narzucania obywatelstwa rosyjskiego, a poszanowanie praw człowieka i podstawowych wolności nie jest na Krymie zagwarantowane;

37.  ubolewa nad brakiem skutecznych dochodzeń w przypadku brutalnych ataków na obrońców praw człowieka i dziennikarzy, o czym świadczy zabójstwo działaczki antykorupcyjnej Kateryny Handziuk, która zmarła 4 listopada 2018 r. po oblaniu kwasem; wzywa władze do postawienia przed wymiarem sprawiedliwości inicjatorów i sprawców takich ataków oraz do położenia kresu bezkarności za te zbrodnie;

38.  wzywa do bardziej skoordynowanych wysiłków w celu realizacji ukraińskiej strategii w dziedzinie praw człowieka, w tym strategii politycznych na rzecz poprawy sytuacji mniejszości romskiej i innych grup mniejszościowych;

39.  ubolewa nad tym, że dochodzenia w sprawie śmierci, do których doszło w trakcie demonstracji na Majdanie i w Odessie, oraz w sprawie zabójstw dziennikarzy przebiegają powoli i nie przyniosły konkretnych rezultatów;

40.  z zadowoleniem odnosi się do przyjęcia ustawy o statusie prawnym osób zaginionych;

41.  wyraża zaniepokojenie rosnącą liczbą procesów karnych przeciwko dziennikarzom, którzy ujawnili przypadki korupcji w aparacie państwowym lub wyrażali się krytycznie na temat prowadzonej przez rząd polityki reform lub polityki wobec wschodniej Ukrainy; przypomina rządowi o jego zobowiązaniu do pełnego przestrzegania uznanych na szczeblu międzynarodowym praw człowieka, takich jak wolność wypowiedzi i publiczne rozpowszechnianie opinii;

42.  wzywa do ratyfikacji Rzymskiego Statutu Międzynarodowego Trybunału Karnego i do sfinalizowania wszelkich działań niezbędnych do jego wdrożenia;

43.  wzywa do ratyfikacji konwencji stambulskiej o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej; w związku z tym zwraca uwagę na przyjęcie ustawy o zapobieganiu przemocy domowej i jej zwalczaniu; z zadowoleniem przyjmuje nowo utworzone stanowisko pełnomocnika rządu ds. polityki równości płci;

44.  wzywa władze Ukrainy – jasno podkreślając podstawową odpowiedzialność Federacji Rosyjskiej i jej pełnomocników– do skoncentrowania dodatkowych wysiłków na załagodzeniu cierpienia ludności dotkniętej konfliktem, w tym wsparcia na rzecz osób wewnętrznie przesiedlonych i weteranów wojennych, a także do zapewnienia łatwego dostępu do emerytur oraz świadczeń i usług społecznych mieszkańcom terytoriów znajdujących się obecnie poza kontrolą rządu;

45.  podkreśla potrzebę funkcjonowania niezależnych mediów i ich pluralizmu, aby zapewnić bezpieczeństwo pracownikom mediów i dziennikarzom; wzywa do nieograniczania szans dla ośrodków medialnych publikujących w językach mniejszościowych, aby zapewnić obywatelom reprezentującym wszystkie grupy etniczne równy dostęp do informacji;

46.  wzywa do przeglądu strategii na rzecz ochrony i integracji mniejszości narodowej Romów w ukraińskim społeczeństwie, tak aby objęła ona monitorowanie bezpieczeństwa jako kluczowy priorytet, oraz do zapewnienia właściwego wdrożenia tej strategii na wszystkich szczeblach; wzywa do ustanowienia państwowych programów mających na celu zapobieganie przestępstwom z nienawiści i innym formom dyskryminacji w ramach wdrażania krajowej strategii w zakresie praw człowieka; potępia głęboko zakorzenioną stygmatyzację i wykluczenie społeczne Romów wynikające z antycyganizmu; wyraża głębokie zaniepokojenie niedawnymi przypadkami przemocy wobec Romów i społeczności LGBTI oraz wzywa władze do niezwłocznego przeprowadzenia skutecznych dochodzeń, a także wzywa rząd do zdecydowanego i publicznego potępienia tych aktów i ich sprawców;

47.  odnotowuje zamiar Ukrainy, aby znowelizować ustawę o edukacji zgodnie z zaleceniami Komisji Weneckiej, oraz apeluje, by szybko przełożyć ten zamiar na konkretne działania; apeluje o pełne wdrożenie tej ustawy w oparciu o merytoryczny dialog z przedstawicielami mniejszości narodowych, włączając w to ustawodawstwo, które przedłuża okres przejściowy do 2023 r. i reguluje wyjątek ustanowiony dla szkół prywatnych;

48.  wyraża zaniepokojenie niedawnym orzeczeniem ukraińskiego sądu, przyznającym dostęp do danych z telefonu komórkowego dziennikarza śledczego Radia Wolna Europa / Radia Swoboda, oraz podkreśla zasadnicze znaczenie wolności mediów i ochrony źródeł informacji dziennikarskiej, szczególnie w kontekście walki z korupcją;

49.  apeluje o konsekwentne i natychmiastowe działania na rzecz budowy mediów publicznych – niezależnych politycznie i ekonomicznie, zaangażowanych w swobodne kształtowanie opinii bez kontroli ze strony państwa i będących przeciwwagą dla dominacji prywatnych monopoli oligarchicznych;

50.  zdecydowanie potępia niedawne uprowadzenie i ekstradycję obywateli Turcji ze względu na zarzuty dotyczące ich powiązań z ruchem Gülena, z naruszeniem zasad praworządności i podstawowych praw człowieka; wzywa władze Ukrainy do zadbania o to, by wszelkie wnioski o ekstradycję napływające z państw trzecich były rozpatrywane w sposób przejrzysty, z należytym poszanowaniem procedur sądowych zgodnie z europejskimi zasadami i normami, oraz by wszystkie działania władz lokalnych odbywały się przy pełnym poszanowaniu praworządności, praw człowieka i podstawowych wolności; podkreśla, że arbitralne procedury obejmujące aresztowanie, zatrzymanie lub ekstradycję stanowią naruszenie tych zasad; wzywa władze Ukrainy do ochrony wszystkich osób ubiegających się o azyl i rozpatrywania ich wniosków zgodnie z konwencjami międzynarodowymi; wzywa UE do wspierania państw Partnerstwa Wschodniego i udzielania im wsparcia, aby mogły oprzeć się presji wywieranej przez Turcję;

51.  wyraża zaniepokojenie z powodu ograniczania przestrzeni społeczeństwa obywatelskiego na Krymie, zwłaszcza zamknięcia ośrodków medialnych, które niewspółmiernie dotknęło społeczność Tatarów krymskich, naruszając ich prawo do informacji oraz prawo do zachowania własnej kultury i tożsamości;

52.  podkreśla, że należy zagwarantować wolność słowa i prasy na Ukrainie, oraz wyraża zaniepokojenie z powodu doniesień o nękaniu sądowym i inwigilacji dziennikarzy i obrońców praw człowieka;

53.  wyraża zaniepokojenie z powodu znacznej liczby dzieci i dorosłych zarażonych odrą na Ukrainie; z zadowoleniem przyjmuje podjęte środki zaradcze, zaznacza jednak, że w kraju nadal jest wiele dzieci i dorosłych podatnych na zarażenie tą chorobą; w związku z tym ponawia swój apel o ogólnoeuropejskie działania na rzecz zwiększenia częstotliwości szczepień wśród dzieci i dorosłych;

Współpraca handlowa i gospodarcza

54.  z zadowoleniem przyjmuje stabilizację ukraińskiej gospodarki i postępy we wdrażaniu DCFTA; zachęca Komisję do wspierania Ukrainy w określeniu obszarów sprzyjających dalszej dywersyfikacji gospodarczej oraz w nadaniu im priorytetów w procesie wdrażania DCFTA;

55.  z zadowoleniem przyjmuje wzrost obrotów handlowych między UE a Ukrainą oraz dywersyfikację ukraińskiego eksportu do UE; zachęca Komisję do wspierania Ukrainy w określeniu obszarów sprzyjających dalszej dywersyfikacji gospodarczej oraz w nadaniu im priorytetów w procesie wdrażania DCFTA; zauważa, że w tym samym okresie nastąpił spadek eksportu do Rosji;

56.  przypomina, jak ważne jest dopilnowanie należytego wdrożenia postanowień DCFTA oraz ich przestrzegania; wzywa Komisję do niezwłocznego nawiązania kontaktu z daną stroną w przypadku nieprzestrzegania któregoś z postanowień i do wykorzystania będących w jej dyspozycji instrumentów celem usunięcia wszelkich nieprawidłowości;

57.  wzywa Ukrainę, by niezwłocznie powołała wewnętrzną grupę doradczą, aby umożliwić organizacjom społeczeństwa obywatelskiego właściwe monitorowanie wdrażania umowy;

58.  wyraża uznanie z powodu wzrostu gospodarczego i wprowadzenia reform na Ukrainie, jednak odnotowuje rosnące zaniepokojenie dużej części społeczeństwa w związku ze wzrostem cen detalicznych i cen mediów oraz zachęca do nadania priorytetu programowi reform w obszarach najbardziej związanych ze strukturą krajowej produkcji i możliwościami eksportu, aby generować wzrost gospodarczy i dochód oraz tworzyć miejsca pracy; wyraża głębokie zaniepokojenie trwającą redystrybucją bogactwa w rękach oligarchicznych struktur lub rodzin oraz narastającym ubóstwem dużej części społeczeństwa; wzywa w związku z tym do poświęcenia większej uwagi sytuacji społecznej w kraju;

59.  uważa, że konsolidacja ukraińskiej gospodarki i stawienie czoła pilnym wyzwaniom społecznym, takim jak bezrobocie, niepełne zatrudnienie i szara strefa będą wymagały znacznego zwiększenia inwestycji; wzywa władze Ukrainy do podjęcia koniecznych reform, aby przyciągnąć nowe inwestycje, a zwłaszcza bezpośrednie inwestycje zagraniczne; w tym kontekście przyjmuje z zadowoleniem uzgodnione niedawno porozumienie w sprawie reform na rzecz inwestycji oraz wzywa Komisję do zwiększenia wysiłków w celu ograniczenia ryzyka inwestowania na Ukrainie dla sektora prywatnego; zachęca państwa członkowskie, aby połączyły siły z Komisją w tym zakresie i promowały Ukrainę jako cel inwestycji w swoich środowiskach biznesowych;

60.  wzywa Komisję do przedstawienia Parlamentowi szczegółowej oceny układu o stowarzyszeniu na podstawie dotychczasowego rozwoju sytuacji, ponieważ w świetle wydarzeń, które miały miejsce, ocena skutków z 2007 r. jest od dawna nieaktualna; uważa, że ocena ta powinna obejmować przede wszystkim następujące elementy:

   szczegółowe przedstawienie bilansu handlowego Ukrainy z podziałem na sektory i regiony,
   rozwój małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) i przedstawienie wyników Instrumentu pożyczkowego DCFTA dla MŚP, utworzonego w 2015 r. i wyposażonego w kwotę 200 mln EUR, aby wesprzeć MŚP we wschodnim sąsiedztwie,
   przedstawienie udziału w rynku,
   opis sytuacji społeczno-gospodarczej,
   opis sytuacji na rynku pracy, szarej strefy i zatrudnienia nieformalnego,
   aktualna analiza sytuacji makrofinansowej Ukrainy, w tym dochodów i wydatków podatkowych, unikania opodatkowania i oszustw podatkowych;

61.  przypomina, że rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1566 w sprawie wprowadzenia w odniesieniu do Ukrainy tymczasowych autonomicznych środków handlowych uzupełniających koncesje handlowe dostępne na mocy układu o stowarzyszeniu zawiera prawny wymóg, aby roczne sprawozdanie Komisji z wdrażania DCFTA obejmowało szczegółową ocenę autonomicznych środków handlowych, w tym ich skutków społecznych;

62.  uważa, że zbliżenie przepisów między UE a Ukrainą przez DCFTA jest podstawowym instrumentem zbliżania Ukrainy do UE i przyczynia się do ułatwień w handlu, stwarza lepszy klimat biznesowy i inwestycyjny oraz sprzyja zrównoważonemu rozwojowi gospodarczemu Ukrainy; uważa, że należy uważnie zarządzać wymiarem liberalizacji handlu z myślą o minimalizacji kosztów i maksymalizacji korzyści dla ukraińskich przedsiębiorstw i ukraińskiego społeczeństwa, oraz zachęca Komisję do rozważenia dalszych autonomicznych preferencji handlowych i innych środków; zachęca Ukrainę, by nadała priorytetowe znaczenie realizacji programu reform w dziedzinach, które są ściślej związane z jej strukturą produkcyjną oraz możliwościami eksportu do UE, w celu minimalizacji kosztów transformacji i maksymalizacji potencjalnych korzyści; wzywa Ukrainę, by niezwłocznie powołała wewnętrzną grupę doradczą, aby umożliwić organizacjom społeczeństwa obywatelskiego monitorowanie wdrażania umowy; z zaniepokojeniem odnotowuje wzrost ubóstwa ludności;

63.  uważa, że zbliżenie przepisów do dorobku prawnego UE stanowi kluczowy wymiar DCFTA, ponieważ faktyczny dostęp do unijnego rynku oraz reformy w znacznym stopniu zależą od odpowiedniego wdrożenia i egzekwowania odnośnego prawodawstwa; jest świadomy, że stanowi to poważne wyzwanie dla rządu, instytucji i administracji publicznej na Ukrainie, wobec czego zachęca Komisję do udzielenia jej odpowiedniego wsparcia technicznego i finansowego; aprobuje działalność grupy wsparcia dla Ukrainy i wzywa grupę do przedstawienia Parlamentowi szerszych informacji na temat rodzaju udzielanej pomocy, w szczególności w odniesieniu do transpozycji i wdrożenia dorobku prawnego;

64.  uważa, że zaangażowanie władz ukraińskich już od momentu opracowywania odpowiednich przepisów służy nadaniu temu procesowi bardziej pluralistycznego charakteru i obniżeniu kosztów transformacji, jakie ponosi Ukraina, w związku z czym wzywa Komisję do wykorzystania w pełni mechanizmów wymiany informacji ex ante;

65.  przyjmuje z zadowoleniem dostosowanie krajowej strategii transportowej i wzywa do reform prawnych i instytucjonalnych potrzebnych do jej skutecznej realizacji;

66.  ubolewa z powodu braku postępów w zbliżeniu przepisów do unijnych norm dobrostanu zwierząt i wzywa Ukrainę do niezwłocznego przyjęcia strategii w celu wypełnienia tego zobowiązania;

67.  zwraca uwagę na wysoki poziom wykorzystania preferencji i z zadowoleniem przyjmuje stały wzrost w pozycjach taryfowych, w których preferencje są wykorzystywane;

68.  zauważa, że ocena wdrażania DCFTA jest mocno skoncentrowana na przepływach handlowych i barierach handlowych; wzywa Komisję do odpowiedniego monitorowania i oceny wdrażania DCFTA – ze zwróceniem szczególnej uwagi na transpozycję i wdrożenie dorobku prawnego oraz wpływ na ukraińskie społeczeństwo – a także do zdawania publicznych i kompleksowych sprawozdań rocznych, w tym na temat technicznego i finansowego wsparcia udzielanego przez UE;

69.  oczekuje, że Ukraina mianuje arbitrów do systemu rozstrzygania sporów oraz utworzy odpowiednie organy i wyznaczy przedstawicieli zgodnie z rozdziałem dotyczącym handlu i zrównoważonego rozwoju;

70.  wyraża zadowolenie, że w dniu 20 marca 2018 r. Rada Najwyższa Ukrainy przyjęła w pierwszym czytaniu ustawę nr 5495 w sprawie ochrony ukraińskich lasów i zapobiegania nielegalnemu eksportowi surowego drewna; uważa, że wszelka liberalizacja handlu drewnem powinna być uzależniona od ustanowienia ram prawnych w zakresie zapobiegania nielegalnemu eksportowi i zakazu takiego eksportu;

71.  odnotowuje zobowiązanie Ukrainy w ramach układu o stowarzyszeniu do zwalczania nielegalnego handlu i zapobiegania mu, a także wzywa ten kraj do podjęcia działań na rzecz penalizacji nielegalnego handlu;

72.  zauważa, że Partnerstwo Wschodnie koncentrowało się dotychczas głównie na dwustronnym handlu i inwestycjach między UE a państwami objętymi partnerstwem; wzywa do opracowania bardziej spójnego podejścia do wszystkich krajów Partnerstwa Wschodniego, a także do zacieśnienia współpracy z Eurazjatycką Unią Gospodarczą w zakresie ułatwień w handlu, zwolnienia z obowiązku wizowego i standardów technicznych;

Współpraca w dziedzinie energetyki, bezpieczeństwa i obrony

73.  wyraża uznanie dla Ukrainy za dobrą współpracę w sektorze energetycznym, a także postępy, jakie ten kraj osiąga w dziedzinie efektywności energetycznej; podkreśla zasadniczą rolę poprawy efektywności energetycznej i rozwoju odnawialnych źródeł energii, w tym jako czynników napędowych wzrostu gospodarczego i zatrudnienia; podkreśla potrzebę dalszych reform, w szczególności dokończenia reformy rynków gazu i energii elektrycznej, aby w pełni zintegrować je z rynkiem energetycznym UE, a także zniesienia istniejącego monopolu i zapobiegania tworzeniu nowych monopoli, co przyniesie długofalowe korzyści gospodarcze przemysłowi i konsumentom; zachęca Komisję do dopilnowania, aby wszystkie projekty gazociągów były zgodne z regulacjami unijnymi; wzywa do rozszerzenia współpracy energetycznej w ramach Partnerstwa Wschodniego w celu wdrożenia porozumienia klimatycznego z Paryża z 2015 r.; podkreśla konieczność stworzenia niezależnego od interesów politycznych i prywatnych krajowego organu regulującego rynek gazu i energii elektrycznej, który przy ustalaniu cen i zapewnianiu rozsądnego kształtowania cen musi być zobowiązany do uczciwego kompromisu społecznego między interesami dostawców i konsumentów końcowych;

74.  z zadowoleniem odnosi się do przyjęcia szeregu ustaw w dziedzinie środowiska, szczególnie ustaw w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko i oceny oddziaływania na środowisko, oraz zwraca uwagę na potrzebę wdrożenia niezbędnych kampanii uświadamiających społeczeństwo; przyjmuje z zadowoleniem postępy w dziedzinie polityki klimatycznej w postaci przystąpienia do Ramowej konwencji ONZ w sprawie zmian klimatu i przyjęcia strategii rozwoju niskoemisyjnego; zachęca do przyjęcia na wczesnym etapie państwowej strategii politycznej w dziedzinie środowiska oraz nowego systemu gospodarowania odpadami i ustawodawstwa w dziedzinie polityki klimatycznej zgodnych z dorobkiem prawnym UE;

75.  przypomina, że zarządzanie środowiskiem to zasadniczy element wymogów układu o stowarzyszeniu; zwraca się do władz o dokonanie przeglądu porozumienia i wszelkich przyszłych planów dotyczących kompleksu elektrowni wodnych na Dniestrze, aby dostosować je do wymogów konwencji międzynarodowych i norm UE, zapewniając konsultacje publiczne ze wszystkimi zainteresowanymi stronami z Mołdawii i Ukrainy, w tym ze społeczeństwem obywatelskim, oraz aby chronić ekosystem i środowisko Dniestru;

76.  wyraża głębokie zaniepokojenie pogarszaniem się sytuacji ekologicznej na wschodzie Ukrainy i na Krymie w wyniku konfliktu, szczególnie problemami związanymi z dostawami wody, które mogą mieć katastrofalne skutki dla całego regionu i prowadzić do nieodwracalnej katastrofy; wzywa wszystkie zainteresowane strony, by zapobiegły takiemu rozwojowi sytuacji i dołożyły wszelkich starań w celu zapewnienia właściwej konserwacji i odprowadzania wody, w tym również w kopalniach;

77.  uznaje wysiłki Ukrainy na rzecz budowy rzeczywistej rynkowej gospodarki cyfrowej, w tym postępy w zakresie rozwoju otwartych danych, poszerzenie dostępu do systemów dostępu warunkowego dla telewizji cyfrowej i usług sieci wirtualnych, a także zwiększenie liczby usług łączności elektronicznej dla obywateli i rejestrów publicznych, takich jak ProZorro; podkreśla, że należy podjąć dalsze działania w celu zapewnienia ochrony praw i potrzeb ukraińskich obywateli korzystających z internetu oraz pełnego wdrożenia wymogów jednolitego rynku cyfrowego;

78.  z zadowoleniem odnosi się do przyjęcia ustawy o elektronicznych usługach zaufania oraz do priorytetów określonych w Koncepcji rozwoju gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego na Ukrainie na lata 2018–2020, które stanowią istotne kroki na drodze do integracji Ukrainy z unijnym jednolitym rynkiem cyfrowym;

79.  przypomina o zasadniczej roli Ukrainy dla europejskiej sieci dostaw energii; potępia budowę gazociągu Nord Stream 2, ponieważ jest to projekt polityczny, który zagraża bezpieczeństwu energetycznemu Europy i wysiłkom na rzecz dywersyfikacji dostaw energii; wzywa do unieważnienia tego projektu;

80.  wyraża zaniepokojenie systematyczną nielegalną eksploatacją zasobów naturalnych takich jak bursztyn, węgiel, piasek i drewno, często odbywającą się pod ochroną i przy wsparciu organizacyjnym administracji lokalnej lub regionalnej oraz organów egzekwowania prawa, która szkodzi i zagraża krajobrazom i siedliskom takim jak lasy i rzeki oraz uniemożliwia ekologicznie i gospodarczo zrównoważone zarządzanie zasobami kraju z korzyścią dla obywateli;

81.  ubolewa nad wyczerpywaniem zasobów ukraińskich lasów w wyniku działania siatek korupcyjnych przynoszących korzyści partykularnym interesom na Ukrainie i przedsiębiorstwom w UE; apeluje o opracowanie, niezwłocznie wdrożenie i egzekwowanie skutecznych regulacji, aby zapobiegać nielegalnemu pozyskiwaniu drewna i korupcji w handlu drewnem na Ukrainie oraz ustanowić zrównoważoną gospodarkę leśną, chroniącą i utrzymującą ukraińskie lasy i zasoby;

82.  przyjmuje z zadowoleniem działania podejmowane w celu modernizacji ukraińskiego wojska oraz marynarki na Morzu Czarnym i Morzu Azowskim jako silne gwarancje stabilności i integralności terytorialnej Ukrainy, lecz jednocześnie zachęca do pilnie koniecznej reformy przemysłu obronnego;

83.  zdecydowanie potępia umyślny akt agresji Federacji Rosyjskiej na Ukrainę dnia 25 listopada 2018 r.w Cieśninie Kerczeńskiej; domaga się natychmiastowego i bezwarunkowego uwolnienia wszystkich ukraińskich statków i marynarzy, którzy w międzyczasie powinni być traktowani jako więźniowie wojenni; wzywa UE i jej państwa członkowskie do wprowadzenia ukierunkowanych sankcji, jeżeli ukraińscy żołnierze nie zostaną uwolnieni i jeżeli dojdzie do dalszej eskalacji działań wojskowych; podkreśla, że nie ma żadnego uzasadnienia dla takiego użycia siły wojskowej Rosji; wyraża poważne zaniepokojenie faktem, że może to stanowić pełzającą próbę przejęcia suwerennych praw Ukrainy na Morzu Azowskim w celu przekształcenia go w rosyjskie „wewnętrzne jezioro” i wyłączną strefę wojskową oraz w celu zdławienia gospodarki południowo-wschodniej Ukrainy; domaga się, aby Rosja zagwarantowała wolność żeglugi przez Cieśninę Kerczeńską i na Morzu Azowskim, którą zapewnia prawo międzynarodowe; wzywa OBWE i jej członków do przedłużenia mandatu specjalnej misji obserwacyjnej OBWE na Morzu Azowskim; wzywa UE i jej państwa członkowskie do zamknięcia dostępu do unijnych portów dla rosyjskich statków płynących z Morza Azowskiego, jeżeli Rosja nie przywróci wolności żeglugi w Cieśninie Kerczeńskiej i na Morzu Azowskim; wzywa do wykorzystania wszelkich środków dyplomatycznych w celu załagodzenia sytuacji i z zadowoleniem przyjmuje propozycję

84.  przypomina o znaczeniu zacieśnienia współpracy z Ukrainą na różnych szczeblach, w tym w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje zainteresowanie Ukrainy dalszym zaangażowaniem w projekty w dziedzinie obronności, w tym w stałą współpracę strukturalną (PESCO) w zakresie bezpieczeństwa i obrony;

85.  zachęca Ukrainę i UE do dalszego rozwoju współpracy w obszarach sprawiedliwości, wolności i spraw wewnętrznych;

Postanowienia instytucjonalne

86.  podkreśla znaczenie aktywnej komunikacji z obywatelami Ukrainy na temat konkretnych korzyści płynących z Partnerstwa Wschodniego i jego celów;

87.  podkreśla znaczenie walki z fałszywymi informacjami i propagandą rozpowszechnianymi przez Rosję, w tym przewidywaną ingerencją Rosji w wybory na Ukrainie oraz w całej Unii Europejskiej; wzywa do wzmocnienia współpracy między UE a Ukrainą w celu rozwiązania tego problemu;

88.  wzywa do lepszego monitorowania wprowadzania reform i do prowadzenia działań następczych w związku z wprowadzaniem reform, zarówno po stronie Ukrainy, jak i po stronie UE, w oparciu o spójne i mierzalne wskaźniki; ponownie wzywa Komisję i ESDZ do przedkładania Parlamentowi i Radzie częstszych i szczegółowych pisemnych sprawozdań z realizacji umów;

89.  wzywa Komisję do odpowiedniego monitorowania i oceny wdrażania DCFTA – ze zwróceniem szczególnej uwagi na transpozycję i wdrożenie dorobku prawnego oraz wpływ na ukraińskie społeczeństwo – a także do zdawania publicznych i kompleksowych sprawozdań rocznych, w tym na temat technicznego i finansowego wsparcia udzielanego przez UE;

90.  wyraża przekonanie i podkreśla, że jeśli Ukraina (podobnie jak pozostałe państwa stowarzyszone – Mołdawia i Gruzja) wykaże się zaangażowaniem we wdrażanie układu o stowarzyszeniu i poszanowanie zasad demokracji, praworządności i podstawowych wolności, powinna uzyskać dostęp do specjalnych unijnych mechanizmów wsparcia, w tym w ramach wieloletnich ram finansowych na okres po 2020 r., zgodnie z modelem Partnerstwa Wschodniego Plus popieranym przez Parlament;

91.  postanawia sporządzać coroczne sprawozdania z wdrażania układów o stowarzyszeniu;

o
o   o

92.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, a także prezydentowi, rządowi i parlamentowi Ukrainy.

Informacja prawna - Polityka ochrony prywatności