Ανάπτυξη: Τι κάνει το ΕΚ για την τόνωση της οικονομίας;

Η οικονομική κρίση οδήγησε το ΕΚ να εργαστεί σκληρά για να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη στο τραπεζικό και χρηματοπιστωτικό σύστημα και να ενθαρρύνει τις επενδύσεις και την ανάπτυξη.

Illustration image on "Deepening the economic and monetary union" ©AP Images/European Union-EP
" ©AP Images/European Union-EP

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε νέους κανόνες για τις τράπεζες, στήριξε το σχέδιο για την ενίσχυση των επενδύσεων στην ευρωπαϊκή οικονομία, ενίσχυσε το συντονισμό των οικονομικών πολιτικών στην ΕΕ και πρότεινε τρόπους αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσιεύει στις 31 Μαΐου, έγγραφο στο οποίο παρουσιάζει πιθανά σενάρια για το μέλλον της οικονομικής και νομισματικής Ένωσης. Διαβάστε παρακάτω τι έχει το ΕΚ μέχρι σήμερα αλλά και τι ζητούν οι ευρωβουλευτές για την τόνωση της οικονομίας.

Τόνωση του τραπεζικού συστήματος

Η οικονομική κρίση του 2008 αποκάλυψε τις αδυναμίες των τραπεζών και των δημόσιων οικονομικών στην Ευρώπη. Πολλές κυβερνήσεις είχαν δημοσιονομικά ελλείμματα, ακόμη και στα χρόνια πριν από την κρίση όταν υπήρχε ανάπτυξη. Η κατάσταση πήγε από το κακό στο χειρότερο όταν τα φορολογικά έσοδα άρχισαν να συρρικνώνονται και αποδείχτηκε ότι οι τράπεζες χρειάζονται τη δημόσια χρηματοδότηση για να επιβιώσουν.

 

Για να εξασφαλιστεί η καλύτερη εποπτεία των τραπεζών και να μειωθεί το κόστος για τους φορολογουμένους και την οικονομία, το ΕΚ ενέκρινε νομοθεσία στην οποία έθεσε την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα υπεύθυνη για τη επίβλεψη περισσότερων από 100 τραπεζών στην ευρωζώνη.  Ένα άλλο σημαντικό ζήτημα ήταν η προστασία των καταθέσεων των μικροκαταθετών (μέχρι 100.000 ευρώ) και η διασφάλιση ότι οι φορολογούμενοι θα είναι οι τελευταίοι που θα πληρώσουν το λογαριασμό για τις αποτυχίες των τραπεζών. Έχοντας αυτό υπόψη, η ΕΕ δημιούργησε τον Ενιαίο Μηχανισμό Εξυγίανσης, με σκοπό την αποτελεσματική αντιμετώπιση πιθανών αποτυχιών των τραπεζών.

 

Επίσης, το ΕΚ ενίσχυσε τις κεφαλαιακές απαιτήσεις για τις τράπεζες, ώστε να υποχρεώσει τις τράπεζες να αφιερώσουν επαρκή κεφάλαια για τον περιορισμό μελλοντικών κλυδωνισμών. Εξετάζονται περεταίρω τροποποιήσεις των κανόνων που βρίσκονται σε ισχύ σήμερα.

 

Βελτίωση του συντονισμού

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έλαβε μέτρα για να συντονίσει τις οικονομικές και δημοσιονομικές πολιτικές μεταξύ των κρατών μελών της καθώς η έλλειψη ευθυγράμμισης σήμαινε ότι ορισμένες χώρες θα αντιμετώπιζαν οικονομική αστάθεια και θα έπρεπε να δανειστούν με υψηλότερα επιτόκια. Αυτό οδήγησε στη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Ο κύκλος ξεκινάει κάθε Νοέμβριο με την δημοσίευση της ετήσιας έκθεσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το επόμενο έτος και ολοκληρώνεται τον Ιούνιο, με την υιοθέτηση των συστάσεων, που γίνονται με βάση αυτή την έκθεση, από τις κυβερνήσεις των κρατών μελών. Οι εθνικές κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια έχουν υποσχεθεί ότι θα λάβουν υπόψη τους τις συστάσεις αυτές κατά την κατάρτιση του προϋπολογισμού για το επόμενο έτος.

Η οικονομική κρίση αποκάλυψε μεγάλα ελλείμματα σε πολλά κράτη. Δείτε πώς ενορχηστρώνει η Ευρώπη τους διάφορους εθνικούς προϋπολογισμούς.

Καταπολέμηση της φοροδιαφυγής

Η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής αποτελεί βασική ανησυχία για το ΕΚ, καθώς η ύπαρξη της σημαίνει τη μείωση της χρηματοδότησης και των επενδύσεων  από τα κράτη μέλη σε δημόσιες υπηρεσίες. Το ΕΚ έχει συγκροτήσει αρκετές επιτροπές με στόχο τη διερεύνηση αυτού του φαινομένου και έχει υποβάλλει προτάσεις για να κλείσουν τα κενά που βοηθούν τις εταιρείες και τους ιδιώτες να μην πληρώνουν το μερίδιο που τους αναλογεί.

 

Προσέλκυση επενδύσεων

Τα προβλήματα των τραπεζών και τα μεγάλα δημοσιονομικά προβλήματα σήμαιναν ότι για κάποιο χρονικό διάστημα υπήρχαν ελάχιστα διαθέσιμα κεφάλαια, είτε δημόσια είτε ιδιωτικά, για να ξεκινήσει η οικονομική ανάπτυξη. Έτσι η ΕΕ ξεκίνησε το 2015 ένα φιλόδοξο τριετές επενδυτικό πρόγραμμα, το οποίο στοχεύει στο να χρησιμοποιήσει τις εγγυήσεις της ΕΕ προκειμένου να κινητοποιήσει επενδύσεις δημόσιες και ιδιωτικές, ύψους 315 δισεκατομμυρίων ευρώ, και να τις διοχετεύσει σε σχέδια που διαφορετικά δε θα είχαν υλοποιηθεί.

 

Το πρόγραμμα έχει λειτουργήσεις καλά μέχρι σήμερα και οι ευρωβουλευτές αναμένεται να ψηφίσουν τον Ιούνιο την επέκταση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Στρατηγικών Επενδύσεων (EFSI), με στόχο την αύξηση των επενδύσεων στην ευρωπαϊκή οικονομία στα 500 δισ. Ευρώ μέχρι το τέλος του 2020. Οι καινοτόμες μικρομεσαίες επιχειρήσεις αναμένεται να είναι μεταξύ των βασικών δικαιούχων του εκτεταμένου σχεδίου.

Πώς θα εξελιχθεί το βασικό κομμάτι του σχεδίου Juncker, το ταμείο στρατηγικών επενδύσεων και θα δημιουργήσει τις δουλειές που υπόσχεται;

Περαιτέρω μεταρρυθμίσεις

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πιέζει για βαθιές μεταρρυθμίσεις στον οικονομικό και νομισματικό τομέα. Σε έκθεση που εγκρίθηκε το Φεβρουάριο, το ΕΚ υποστήριξε τον ειδικό προϋπολογισμό για την ευρωζώνη, που θα βοηθήσει τις χώρες που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες να προσαρμόσουν τις οικονομίες τους στις νέες προκλήσεις. Επίσης, η έκθεση ζητά την ενίσχυση του ρόλου του ΕΚ και των εθνικών κοινοβουλίων στο ευρωπαϊκό εξάμηνο και να αυξηθεί η λογοδοσία στις διαδικασίες λήψεις αποφάσεων που αφορούν τα οικονομικά.

 

Η απασχόληση και η ανάπτυξη παραμένουν στην κορυφή της ατζέντας του ΕΚ. Βασική προτεραιότητα είναι η δημιουργία Ενιαίας Ψηφιακής Αγοράς, με την άρση των φραγμών στο ηλεκτρονικό εμπόριο, την κατάργηση της περιαγωγής και του γεωγραφικού αποκλεισμού αλλά και την εναρμόνιση των κανόνων περί πνευματικής ιδιοκτησίας.

 

Την ίδια στιγμή, το ΕΚ εργάζεται για την ενίσχυση των εργασιακών και κοινωνικών δικαιωμάτων στην ΕΕ. Στην πρόσφατη έκθεση της, η εισηγήτρια του ΕΚ Maria João Rodrigues (Σοσιαλιστές, Πορτογαλία), προτείνει συγκεκριμένες πρωτοβουλίες για τη διασφάλιση αξιοπρεπών συνθηκών εργασίας σε όλες τις μορφές απασχόλησης και επίτευξη ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής.

Το μέλλον της Ευρώπης: η ευρωζώνη πρέπει να ισχυροποιηθεί (Pervenche Berès/Reimer Böge)

Η συζήτηση για το μέλλον της Ένωσης

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ετοίμασε πέντε εκθέσεις (αναμένεται να έχουν δημοσιευτεί όλες μέχρι το τέλος Ιουνίου), ως σημείο εκκίνησης για τη συζήτηση για το μέλλον της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Κάθε έκθεση αφορά ένα ξεχωριστό τομέα: η κοινωνική διάσταση της Ευρώπης, η παγκοσμιοποίηση, η οικονομική και νομισματική Ένωση, άμυνα και οικονομία. Οι εκθέσεις θα περιέχουν σενάρια και ιδέες για το πως θα μπορούσε να είναι η ΕΕ το 2025, όχι όμως συγκεκριμένες προτάσεις. Η πρωτοβουλία αναμένεται να ολοκληρωθεί στα μέσα Σεπτεμβρίου, με την ομιλία του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, στην ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την κατάστασή της Ένωσης.

Οπτικοακουστικό υλικό