Paweł Pawlikowski: "Ik heb geprobeerd een film te maken die over universele dingen gaat"

Vandaag werd de LUX-filmprijs van het Europees Parlement 2014 toegekend aan Ida. Deze Pools/Deense film, geregisseerd door Paweł Pawlikowski, vertelt het verhaal over een jonge novice die haar tante ontmoet en voor intrede op zoek gaat naar de geheimen van haar familie. Na de ceremonie spraken wij met de regisseur en kwamen meer te weten over het succes van de film en zijn mening over de Europese cinema.

Interview with Paweł Pawlikowski
Paweł Pawlikowski

Uw film is inmiddels een groot succes: een paar dagen terug werd hij erkend als de beste Europese film bij de Europese filmprijs in Riga en de film is genomineerd voor de Golden Globes. Had u dit verwacht en hoe kunt u het succes van Ida uitleggen?


Ik verwachtte wel enig succes, want ik vond het goed en ik deed het precies zoals ik het wilde. Echter, het feit dat het de wereld overging en door miljoenen mensen werd bekeken, is helemaal surrealistisch.


Wat betekent het ontvangen van de LUX-prijs voor u?


Deze prijs heeft zin omdat het laat zien dat het Europese Parlement verschillende films beschermt, films die niet eenduidig zijn en dat lijkt me een echt goed teken. Ik ben er heel blij mee.

Wat is de belangrijkste boodschap van de film?


Er zit geen boodschap in de film. Ik zou geen films maken als ik een boodschap had, dan zou ik boeken schrijven. Film is een dialoog met jezelf.


U vertelt een triest verhaal in zwart en wit, met behulp van statische scènes, die veel bijdragen aan de sfeer van de film. Wat zou u zeggen aan die mensen die zeggen dat de Europese cinema vaak te donker en deprimerend is?


Je bezighouden met bepaalde thema's die donker zijn, betekent niet dat de film niet een soort van verheffend effect kan hebben. Ik zou het vreselijk vinden te denken dat deprimerend onderwerpen de Europese cinema definiëren. Wat eigen is aan de Europese cinema is dat films worden gemaakt op een zeer vrije en ongedwongen manier. Ze gaan niet over één specifiek ding of probleem, ze hebben een bepaalde vorm van poëzie. Europese regisseurs vinden de vorm die bij de inhoud past en visa versa en zij maken geen films enkel voor het geld, wat deze dagen erg moeilijk is. Dat is waar Europa voor zou moeten staan en zou moeten verdedigen.


Zou u Ida een historische film kunnen noemen? Is geschiedenis slechts een achtergrond waartegen het verhaal wordt verteld of speelt het een grotere rol?


De film gaat niet over Holocaust. De film gaat over veel dingen, dit kan niet in één onderwerp worden gevat. Ik heb geprobeerd om een film te maken die over universele dingen gaat: schuldgevoel, zwakte, vergeving. Ook over de paradoxen van de menselijke ziel en historische situaties.