"Tak" Parlamentu Europejskiego dla utworzenia Prokuratury Europejskiej
5 października Parlament Europejski dał zielone światło dla utworzenia Prokuratury Europejskiej, która ma prowadzić dochodzenia w sprawie przestępstw godzących w unijny budżet.
Dlaczego Prokuratura Europejska?
Obecnie tylko organy krajowe mogą prowadzić śledztwa i ścigać oszustwa finansowe związane z funduszami unijnymi, ale ich jurysdykcja nie sięga poza granice danego państwa. Z kolei już istniejące organy unijne (takie jak np. OLAF) nie mają uprawnień do prowadzenia takich dochodzeń. Prokuratura Europejska ma wypełnić tę lukę.
Prowadzenie dochodzeń dotyczących nadużyć finansowych w UE lub innych przestępstw godzących w interesy finansowe UE ma bowiem znaleźć się w obszarze jej wyłącznych kompetencji. Tym samym zmieni się także rola OLAF-u - będzie prowadził dochodzenia administracyjne w obszarach, które nie wejdą w zakres kompetencji Prokuratury (nieprawidłowości mające wpływ na interesy finansowe UE, poważne uchybienia lub przestępstwa, których dopuścili się członkowie personelu UE, ale które nie mają skutków finansowych).
W 2015 oszustaw na szkodę budżetu UE wyniosły 637,6 milionów euro, przy czym najpopularniejszymi formami oszustw były fałszywe i podrobione dokumenty oraz deklaracje - wynika ze sprawozdania Komisji Europejskiej.
Jak będzie zaorganizowana i za co będzie odpowiadać Prokuratura?
Prokuratura będzie miała siedzibę w Luksemburgu i będzie organem działającym na dwóch szczeblach. Na szczeblu centralnym Europejski Prokurator Generalny będzie odpowiadał za pracę całej Prokuratury. Szczebel pozacentralny będą stanowić delegowani prokuratorzy europejscy działający w państwach członkowskich.
Prokuratura będzie miała uprawnienia (obwarowane warunkami) do prowadzenia postępowań przygotowawczych oraz wnoszenia i popierania oskarżeń dotyczących nadużyć i innych przestępstw na szkodę interesów finansowych UE. Na szczeblu centralnym odbywać się będzie monitorowanie, ukierunkowywanie i nadzorowanie wszystkich działań delegowanych prokuratorów, dzięki czemu sposób prowadzenia postępowań i ścigania będzie spójny w całej Europie.
Które państwa uczestniczą w utworzeniu Prokuratury?
Prokuratora Europejska zostanie utworzona dzięki wzmocnionej współpracy 20 państw członkowskich: Austrii, Belgii, Bułgarii, Chorwacji, Cypru, Czech, Estonii, Niemiec, Grecji, Włoch, Finlandii, Francji, Łotwy, Litwy, Luksemburga, Portugalii, Rumunii, Słowenii, Słowacji i Hiszpanii.
Inne państwa członkowskie mogą przystąpić do współpracy w dowolnym momencie.
Rola Parlamentu Europejskiego
Od 2014 roku Parlament Europejski przyjął kilka rezolucji wzywających do ustanowienia Prokuratury Europejskiej, podkreślając, że należy zapewnić niezależność prokuratorów. 28 września br. parlamentarna Komisja Wolności Obywatelskich dała zielone światło dla utworzenia Prokuratury. Po wyrażeniu zgody przez Parlament konieczne jest jeszcze podjęcie formalnej decyzji przez Radę, czyli państwa członkowskie. Prokuratura Europejska będzie mogła rozpocząć pracę najwcześniej po trzech latach od chwili podjęcia decyzji.
