Αρχική σελίδα

Παρουσίαση

Έργο των αντιπροσωπειών

Οι αντιπροσωπείες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είναι επίσημες ομάδες ΒΕΚ (βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου) που αναπτύσσουν σχέσεις με τα κοινοβούλια τρίτων χωρών, περιφερειών ή οργανισμών.

Σε τακτικές συνεδριάσεις στις Βρυξέλλες και στο Στρασβούργο, τα μέλη των αντιπροσωπειών συζητούν την κατάσταση στις χώρες εταίρους και τους δεσμούς μεταξύ των εταίρων και της ΕΕ. Οι αντιπροσωπίες προσκαλούν εμπειρογνώμονες που εργάζονται εκτός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου -- σε πρεσβείες ή πανεπιστήμια, για παράδειγμα, ή στη διπλωματική υπηρεσία της ΕΕ -- προκειμένου να δίνουν διαλέξεις και να ανταλλάσσουν απόψεις με τους ΒΕΚ.

Οι αντιπροσωπείες συχνά προσκαλούν άτομα οι απόψεις των οποίων ενδεχομένως δεν θα μπορούσαν να ακουστούν διαφορετικά: μέλη της πολιτικής αντιπολίτευσης ή μέλη της κοινωνίας των πολιτών. Οι εισηγήσεις τους επιτρέπουν στους βουλευτές να αποκτήσουν γενική εικόνα της κατάστασης κατά τη διάρκεια σύντομων συνεδριάσεων, συνήθως διάρκειας μιας ώρας.

Οι αντιπροσωπείες διοργανώνουν επίσης «διακοινοβουλευτικές συνεδριάσεις» όπου έχουν την ευκαιρία να ανταλλάξουν απόψεις για διάφορα θέματα απευθείας με τους εκλεγμένους εκπροσώπους από τις χώρες που εμπίπτουν στην αρμοδιότητά τους.

Οι συνεδριάσεις αυτές πραγματοποιούνται το πολύ δύο φορές το χρόνο και διαρκούν μερικές ώρες ή ημέρες. Λαμβάνουν χώρα σε εναλλασσόμενους τόπους: οι βουλευτές ταξιδεύουν εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης για μία συνεδρίαση στο άλλο κοινοβούλιο, ενώ υποδέχονται τους επισκέπτες τους στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, για την επόμενη συνεδρίαση.

Όταν οι βουλευτές του ΕΚ ταξιδεύουν εκτός της ΕΕ για αυτές τις συνεδριάσεις, προσπαθούν επίσης να συναντηθούν με άτομα εκτός κοινοβουλίου και να επισκεφθούν έργα που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ.

Οι μόνιμες αντιπροσωπίες

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διαθέτει επί του παρόντος 44 «μόνιμες» αντιπροσωπείες». Αυτό μπορεί να αλλάξει κατά την επόμενη κοινοβουλευτική περίοδο, η οποία αρχίζει το 2019. Εν τω μεταξύ, το Κοινοβούλιο μπορεί επίσης να αποφασίσει τη σύσταση ad hoc αντιπροσωπειών που θα είναι επιφορτισμένες με ένα συγκεκριμένο αντικείμενο.

Ακριβώς μετά τις τελευταίες εκλογές, το Κοινοβούλιο ενέκρινε ψήφισμα «σχετικά με την αριθμητική σύνθεση των διακοινοβουλευτικών αντιπροσωπειών». Το ψήφισμα αυτό απαριθμεί τις αντιπροσωπείες που δραστηριοποιούνται κατά τη διάρκεια της τρέχουσας θητείας, και τον αριθμό των βουλευτών του ΕΚ που περιλαμβάνει εκάστη.

Από τη μία θητεία στην άλλη, η κατανομή και το μέγεθος των αντιπροσωπειών μπορεί να διαφέρουν σε μεγάλο βαθμό. Για παράδειγμα, κατά την προηγούμενη κοινοβουλευτική περίοδο (2009-2014), μια αντιπροσωπεία ασχολήθηκε με την Αλβανία, τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη, τη Σερβία, το Μαυροβούνιο και το Κοσσυφοπέδιο. Από τα μέσα του 2014, τέσσερις ξεχωριστές αντιπροσωπείες καλύπτουν τις χώρες αυτές.

Σύνθεση

Οι μεγαλύτερες αντιπροσωπείες, είναι συνήθως αυτές που συμμετέχουν σε «κοινοβουλευτικές συνελεύσεις», στις οποίες συγκεντρώνονται πολλά κοινοβούλια.

Για παράδειγμα, 78 ΒΕΚ συμμετέχουν στην αντιπροσωπεία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο εξαμηνιαίο φόρουμ το οποίο συγκεντρώνει όλα τα κοινοβούλια της ομάδας των χωρών της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού (ΑΚΕ). Όταν αυτοί οι βουλευτές πηγαίνουν στην Ολομέλεια, συναντούν 78 βουλευτές -- ένα από κάθε μία από τις 78 χώρες της ομάδας ΑΚΕ.

Πλην όμως μια τέτοια μεγάλη αντιπροσωπεία είναι ασυνήθιστη, δεδομένου ότι η πλειονότητα των αντιπροσωπειών του Κοινοβουλίου αποτελείται από 15 ή λιγότερα μέλη. Η μικρότερη από αυτές έχει μόλις 8 μέλη.

Ανεξάρτητα από το μέγεθός τους, όλες οι αντιπροσωπίες έχουν την ίδια δομή: έχουν έναν πρόεδρο και δύο αντιπροέδρους, οι οποίοι εκλέγονται από την αντιπροσωπεία. Όλα τα μέλη της αντιπροσωπείας διορίζονται από τις πολιτικές ομάδες του Κοινοβουλίου, με τη συνολική σύνθεση της αντιπροσωπείας να αντικατοπτρίζει τη γενική πολιτική ισορροπία του Κοινοβουλίου.

Κάθε βουλευτής του ΕΚ είναι μέλος αντιπροσωπείας. Ορισμένοι ανήκουν σε περισσότερες της μίας.

Κανόνες

Οι αντιπροσωπείες πρέπει να τηρούν αυστηρούς κανόνες που ορίζονται στο επίσημο έγγραφο «εκτελεστικές διατάξεις που διέπουν τις εργασίες των αντιπροσωπειών και των αποστολών εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης».

Το κείμενο αυτό ορίζει το γενικό στόχο των αντιπροσωπειών: «τη διατήρηση και ενίσχυση των επαφών με τα εθνικά κοινοβούλια κρατών που συνιστούν κατά παράδοση εταίρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και [...] την προώθηση [...] των αξιών στις οποίες εδράζεται η Ευρωπαϊκή Ένωση

Οι διατάξεις περιγράφουν επίσης τον τρόπο με τον οποίο οι αντιπροσωπείες του Κοινοβουλίου θα πρέπει να συνεργαστούν με τις επιτροπές του Κοινοβουλίου, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο οι δραστηριότητές τους θα πρέπει να τηρούν τις θέσεις και τα πρότυπα του Κοινοβουλίου.

Για να παραμείνει το κόστος σε χαμηλά επίπεδα, ελέγχεται επίσης αυστηρά ο αριθμός των βουλευτών που ταξιδεύουν εκτός της ΕΕ, και για όλα τα ταξίδια απαιτείται προηγούμενη έγκριση.

Αντιπροσωπείες ΕΚ, παράγοντες με παγκόσμια εμβέλεια. © European Parliament

Παρουσίαση και αρμοδιότητες

Οι αντιπροσωπείες διατηρούν και αναπτύσσουν τις διεθνείς επαφές του Κοινοβουλίου και συμβάλλουν στην ενίσχυση του ρόλου και της προβολής της Ευρωπαϊκής Ένωσης ανά τον κόσμο.

Κατά συνέπεια, οι εργασίες των αντιπροσωπειών, αφενός, αποσκοπούν στη διατήρηση και ενίσχυση των επαφών με τα κοινοβούλια κρατών που αποτελούν παραδοσιακούς εταίρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αφετέρου δε συμβάλλουν ώστε να προωθούνται στις τρίτες χώρες οι αξίες επί των οποίων εδράζεται η Ευρωπαϊκή Ένωση, και ειδικότερα οι αρχές της ελευθερίας, της δημοκρατίας, του σεβασμού των ανθρώπινων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών, καθώς και του κράτους δικαίου (άρθρο 6 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση).

Οι διεθνείς επαφές του Κοινοβουλίου διέπονται από τις αρχές του δημόσιου διεθνούς δικαίου.

Οι διεθνείς επαφές του Κοινοβουλίου έχουν σκοπό να προωθούν, όποτε είναι δυνατόν και ενδεδειγμένο, την κοινοβουλευτική διάσταση των διεθνών σχέσεων.

(Άρθρο 3 των εκτελεστικών διατάξεων σχετικά με τις δραστηριότητες των αντιπροσωπειών, που εγκρίθηκαν από τη Διάσκεψη των Προέδρων στις 29 Οκτωβρίου 2015)

Τύποι αντιπροσωπειών

Όλες οι αντιπροσωπείες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έρχονται σε επαφή με βουλευτές σε άλλες χώρες, περιφέρειες και οργανισμούς. Αλλά οι λεπτομέρειες και ο τόπος διεξαγωγής των συνεδριάσεων εξαρτάται από τον τύπο της αντιπροσωπείας τους.

Κοινοβουλευτικές Συνελεύσεις

Μία ομάδα αντιπροσωπιών συμμετέχει στις «κοινοβουλευτικές συνελεύσεις» -- τακτικές, επίσημες συνεδριάσεις που συγκεντρώνουν εκλεγμένους αντιπροσώπους από διάφορα κοινοβούλια. Η αντιπροσωπεία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είναι μόνο μία από τις πολλές αντιπροσωπείες σε αυτές τις συνελεύσεις.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, η αντιπροσωπία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είναι η μεγαλύτερη αντιπροσωπεία στη συνέλευση, ενώ ο αριθμός των ΒΕΚ (βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου) αντιπροσωπεύουν περίπου το ήμισυ του συνολικού αριθμού εκπροσώπων. Σε ελάχιστες περιπτώσεις, οι εκπρόσωποι του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αποτελούν τη μειοψηφία του συνόλου των εκπροσώπων.

Επί του παρόντος, οι 5 από τις 44 αντιπροσωπείες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου συμμετέχουν στις κοινοβουλευτικές συνελεύσεις. Ως παραδείγματα μπορούν να αναφερθούν η Αντιπροσωπεία στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση του ΝΑΤΟ (DNAT) καθώς και η Αντιπροσωπεία στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση ΕΕ-Λατινικής Αμερικής (DLAT).

Διακοινοβουλευτικές επιτροπές

Οι αντιπροσωπείες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σε διακοινοβουλευτικές «επιτροπές» συναντώνται με τους ομολόγους τους σε τακτικές, επίσημες συνεδριάσεις. Στο μεγαλύτερο μέρος τους οι διακοινοβουλευτικές επιτροπές είναι διμερείς: Σε αυτές συμμετέχει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και μια άλλη αντιπροσωπία, συνήθως από μία μόνο χώρα.

Οι διακοινοβουλευτικές επιτροπές μπορούν να αποκαλούνται «κοινοβουλευτικές επιτροπές σύνδεσης», «επιτροπές κοινοβουλευτικής συνεργασίας», «μικτές κοινοβουλευτικές επιτροπές» ή «κοινοβουλευτικές επιτροπές σταθεροποίησης και σύνδεσης», ανάλογα με μια σειρά παραγόντων.

Όλες οι επιτροπές αυτές δημιουργήθηκαν με διμερείς συμφωνίες μεταξύ της ΕΕ και των εταίρων. Οι συνεδριάσεις ακολουθούν αυστηρούς «κανονισμούς διαδικασίας».

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διαθέτει επί του παρόντος 15 αντιπροσωπίες που συμμετέχουν σε 23 κοινοβουλευτικές επιτροπές. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται η αντιπροσωπεία στην μικτή κοινοβουλευτική επιτροπή ΕΕ-Μεξικού (D-MX) και η αντιπροσωπεία στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Σύνδεσης ΕΕ-Ουκρανίας (ΚΕΣ).

Άλλες διακοινοβουλευτικές αντιπροσωπείες

Η μεγαλύτερη ομάδα αντιπροσωπιών επικεντρώνεται στις «σχέσεις» με άλλη χώρα, ή, σε ορισμένες περιπτώσεις, με μια ομάδα χωρών.

Οι αντιπροσωπίες αυτές συναντώνται με τους ομολόγους τους σε τακτικές «διακοινοβουλευτικές συνεδριάσεις». Η συχνότητα αυτών των συνεδριάσεων μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με τα χρονοδιαγράμματα και τη διαθεσιμότητα των δύο εταίρων. Αυτές οι συνεδριάσεις δεν έχουν τους δικούς τους κανόνες, αν και συνεχίζουν να συμμορφώνονται με τις γενικές «διατάξεις» για τις αντιπροσωπείες, που έχει ορίσει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Οι περισσότερες από τις αντιπροσωπείες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου -- περίπου 25 από τις συνολικά 44 -- εμπίπτουν σε αυτή την κατηγορία των διακοινοβουλευτικών αντιπροσωπειών. Δύο παραδείγματα είναι η αντιπροσωπεία για τις σχέσεις με την Ιαπωνία (D-JP) και η Αντιπροσωπεία για τις σχέσεις με τον Καναδά (D-CA).

Η Διάσκεψη των Προέδρων των Αντιπροσωπειών

Η Διάσκεψη των Προέδρων των Αντιπροσωπειών (ΔΠΑ) είναι το πολιτικό όργανο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που συντονίζει τις εργασίες των 44 μόνιμων αντιπροσωπειών του οργάνου.

Η Διάσκεψη εξασφαλίζει ότι οι αντιπροσωπείες εργάζονται αποτελεσματικά και σε συντονισμό με άλλες δομές του Κοινοβουλίου. Οι τακτικές της συνεδριάσεις προσφέρουν ένα βήμα για συζήτηση θεμάτων και προκλήσεων κοινών για τις αντιπροσωπείες.

Σύνθεση και προεδρία

Τα μέλη της Διάσκεψης είναι οι πρόεδροι των 44 αντιπροσωπειών του Κοινοβουλίου και των 3 επιτροπών που ασχολούνται με τις διεθνείς σχέσεις.

Ένας από τους 44 προέδρους που συμμετέχουν στην ομάδα εκλέγεται Πρόεδρος της Διάσκεψης. Καταλαμβάνει τη θέση για θητεία δυόμισι ετών, ή για το ήμισυ της πενταετούς κοινοβουλευτικής περιόδου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Επί του παρόντος, πρόεδρος της Διάσκεψης των Προέδρων των αντιπροσωπειών είναι η κ. Inés Ayala Sender. Η θητεία της λήγει στο τέλος της όγδοης κοινοβουλευτικής περιόδου του Κοινοβουλίου, το 2019.

Ισπανίδα βουλευτής της Ομάδας της Προοδευτικής Συμμαχίας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών, η κ. Ayala Sender είναι επίσης η πρόεδρος της Αντιπροσωπείας για τις σχέσεις με τις χώρες του Μαγκρέμπ και την Ένωση του Αραβικού Μαγκρέμπ, καθώς και μέλος της αντιπροσωπείας στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση της Ένωσης για τη Μεσόγειο.

Προγραμματισμός

Οι συνεδριάσεις της Διάσκεψης των προέδρων αντιπροσωπειών διεξάγονται συνήθως τις Τρίτες των συνόδων του Στρασβούργου. Αυτό σημαίνει ότι πραγματοποιούνται 12 συνεδριάσεις το χρόνο.

Δύο φορές τον χρόνο, η Διάσκεψη προγραμματίζει το επόμενο εξαμηνιαίο χρονοδιάγραμμα των συνεδριάσεων των αντιπροσωπειών. Το σχέδιο χρονοδιαγράμματος υποβάλλεται στις επιτροπές Εξωτερικών Υποθέσεων, Διεθνούς Εμπορίου και Ανάπτυξης. Στη συνέχεια, το χρονοδιάγραμμα διαβιβάζεται στη «Διάσκεψη των Προέδρων» , το όργανο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που περιλαμβάνει τον Πρόεδρο του Κοινοβουλίου και τους προέδρους των πολιτικών ομάδων.

Η Διάσκεψη των Προέδρων είναι αρμόδια για την έγκριση του χρονοδιαγράμματος των αντιπροσωπειών.

Συστάσεις προς και από άλλα πολιτικά όργανα

Η Διάσκεψη των Προέδρων των Αντιπροσωπειών υποβάλλει ενίοτε επίσης προτάσεις σχετικά με το έργο των αντιπροσωπειών στη Διάσκεψη των Προέδρων.

Η Διάσκεψη των Προέδρων και το Προεδρείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου -- ένα άλλο πολιτικό όργανο, που απαρτίζεται από τον Πρόεδρο και τους Αντιπροέδρους του Κοινοβουλίου -- μπορεί να αναθέτει ειδικά καθήκοντα στη Διάσκεψη των Προέδρων των Αντιπροσωπειών.

Συνεργασία μεταξύ των αντιπροσωπειών και μεταξύ των αντιπροσωπειών και των επιτροπών

Η διάσκεψη των προέδρων των αντιπροσωπειών, υιοθετώντας κοινές προσεγγίσεις και κατευθυντήριες γραμμές για τις δραστηριότητες των αντιπροσωπειών, συνιστά τις βέλτιστες πρακτικές.

Συνεργάζεται επίσης με τη «Διάσκεψη των Προέδρων των Επιτροπών» -- ένα παράλληλο πολιτικό όργανο που συντονίζει το έργο των επιτροπών.

Με τον τρόπο αυτό, οι κοινοβουλευτικές επιτροπές και αντιπροσωπείες εξακολουθούν να είναι συντονισμένες μεταξύ τους.

Και αυτό, με τη σειρά του, ενισχύει τον έλεγχο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου επί των εξωτερικών σχέσεων της ΕΕ.

Πλαίσιο

Η Διάσκεψη των Προέδρων των Αντιπροσωπειών περιγράφεται στον Κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Στην τρέχουσα έκδοση του κανονισμού, το άρθρο 30 αναφέρεται στη Διάσκεψη με τις εξής τέσσερις παραγράφους:

1. Η Διάσκεψη των Προέδρων των Αντιπροσωπειών αποτελείται από τους Προέδρους όλων των μονίμων διακοινοβουλευτικών αντιπροσωπειών και εκλέγει τον Πρόεδρό της.

2. Σε περίπτωση απουσίας του προέδρου, την προεδρία της συνεδρίασης της Διάσκεψης αναλαμβάνει ο πρεσβύτερος παρών βουλευτής.

3. Η Διάσκεψη των Προέδρων των Αντιπροσωπειών μπορεί να προβαίνει σε συστάσεις προς τη Διάσκεψη των Προέδρων σχετικά με τις εργασίες των αντιπροσωπειών.

4. Το Προεδρείο και η Διάσκεψη των Προέδρων μπορούν να αναθέτουν ορισμένα καθήκοντα στη Διάσκεψη των Προέδρων των Αντιπροσωπειών.

Μέλη