SPRAWOZDANIE zawierające zalecenia dla Komisji w sprawie statutu przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej

27.6.2018 - (2016/2237(INL))

Komisja Prawna
Sprawozdawca: Jiří Maštálka
(Inicjatywa – art. 46 Regulaminu)
Sprawozdawca komisji opiniodawczej (*): Heinz K. Becker
(*) Zaangażowana komisja – art. 54 Regulaminu

Procedura : 2016/2237(INL)

Przebieg prac nad dokumentem podczas sesji

Dokument w ramach procedury :

A8-0231/2018

Teksty złożone :

A8-0231/2018

Debaty :

Głosowanie :

PV 05/07/2018 - 6.17

Teksty przyjęte :

P8_TA(2018)0317

PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO
ZAŁĄCZNIK DO PROJEKTU REZOLUCJI:ZALECENIA DOTYCZĄCE TREŚCI POSTULOWANEGO WNIOSKU
UZASADNIENIE
OPINIA Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych
INFORMACJE O PRZYJĘCIU SPRAWOZDANIAW KOMISJI PRZEDMIOTOWO WŁAŚCIWEJ
GŁOSOWANIE KOŃCOWE W FORMIE GŁOSOWANIA IMIENNEGO W KOMISJI PRZEDMIOTOWO WŁAŚCIWEJ

PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

zawierającej zalecenia dla Komisji w sprawie statutu przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej

(2016/2237(INL))

Parlament Europejski,

– uwzględniając oświadczenie Parlamentu Europejskiego z dnia 10 marca 2011 r. w sprawie ustanawiania europejskich statutów dla towarzystw wzajemnych, stowarzyszeń i fundacji,

– uwzględniając art. 225 i 50 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 19 lutego 2009 r. w sprawie gospodarki społecznej[1],

– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 20 listopada 2012 r. w sprawie inicjatywy na rzecz przedsiębiorczości społecznej – budowanie ekosystemu sprzyjającego przedsiębiorstwom społecznym w centrum społecznej gospodarki i społecznych innowacji[2],

– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 10 września 2015 r. w sprawie przedsiębiorczości społecznej i innowacji społecznych w zwalczaniu bezrobocia,[3]

– uwzględniając konkluzje Rady z dnia 7 grudnia 2015 r. zatytułowane „Propagowanie gospodarki społecznej jako siły napędowej rozwoju gospodarczego i społecznego w Europie”[4],

– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 13 kwietnia 2011 r. zatytułowany „Akt o jednolitym rynku. Dwanaście dźwigni na rzecz pobudzenia wzrostu gospodarczego i wzmocnienia zaufania. »Wspólnie na rzecz nowego wzrostu gospodarczego«” (COM(2011)0206),

– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 25 października 2011 r. zatytułowany „Inicjatywy na rzecz przedsiębiorczości społecznej – budowanie ekosystemu sprzyjającego przedsiębiorstwom społecznym w centrum społecznej gospodarki i społecznych innowacji” (COM(2011)0682),

– uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 346/2013[5],

– uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1296/2013[6], w szczególności jego art. 2 ust. 1,

– uwzględniając dyrektywę 2014/24/UE Parlamentu Europejskiego i Rady[7], w szczególności jej art. 20,

– uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1435/2003[8],

– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 marca 2013 r. zawierającą zalecenia dla Komisji w sprawie statutu europejskiego towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych[9],

– uwzględniając badanie z lipca 2011 r. pt. „Rola towarzystw ubezpieczeń wzajemnych w XXI wieku”, które zleciła Komisja Zatrudnienia i Spraw Socjalnych Parlamentu,

– uwzględniając sprawozdanie Grupy Ekspertów Komisji ds. Przedsiębiorczości Społecznej (GECES) z października 2016 r. w sprawie przyszłości gospodarki społecznej i przedsiębiorstw działających w tym sektorze („Social enterprises and the social economy going forward”)[10],

– uwzględniając badanie zlecone przez Departament Tematyczny C Parlamentu Europejskiego z lutego 2017 r. zatytułowane „A European Statute for Social and Solidarity-Based Enterprise” [Europejski statut przedsiębiorstwa społecznego i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej],

– uwzględniając art. 46 i 52 Regulaminu,

– uwzględniając sprawozdanie Komisji Prawnej oraz opinię Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych (A8-0231/2018),

A. mając na uwadze, że pojęcia „przedsiębiorstwo społeczne” i „przedsiębiorstwo gospodarki solidarnej” są często używane zamiennie, chociaż przedsiębiorstwa, do jakich się odnoszą, nie zawsze są takie same i mogą się znacznie różnić w poszczególnych państwach członkowskich; mając na uwadze, że koncepcja „przedsiębiorstwa społecznego” dotyczy zasadniczo tradycyjnych organizacji gospodarki społecznej, takich jak spółdzielnie, towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, stowarzyszenia i fundacje; mając na uwadze, że wśród prawników i socjologów toczą się szerokie dyskusje na temat granic pojęcia „przedsiębiorstwo społeczne”; mając na uwadze, że absolutnie konieczne wydaje się bezzwłoczne zmierzanie ku większemu uznaniu pojęcia „przedsiębiorstwa społecznego i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej” przez opracowanie podstawowej definicji prawnej, która mogłaby być użytecznym wkładem w wysiłki Unii Europejskiej i państw członkowskich na rzecz rozwoju przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej, dzięki czemu mogłyby one także czerpać korzyści z rynku wewnętrznego;

B. mając na uwadze, że gospodarka społeczna i solidarna wnosi istotny wkład w gospodarkę Unii; mając na uwadze, że w swoich rezolucjach z dnia 19 lutego 2009 r., 20 listopada 2012 r. i 10 września 2015 r. Parlament wskazuje, że gospodarka społeczna i solidarna zapewnia zatrudnienie ponad 14 milionom osób, co stanowi około 6,5% zatrudnionych w UE oraz 10 % przedsiębiorstw w UE; mając na uwadze, że sektor ten wykazuje się szczególną odpornością w obliczu kryzysu gospodarczego i finansowego i ma potencjał pod względem innowacji społecznych i technologicznych, tworzenia godnych, lokalnych i zrównoważonych miejsc pracy sprzyjających włączeniu społecznemu, a także pod względem wspierania wzrostu gospodarczego, ochrony środowiska oraz wzmacniania spójności społecznej, ekonomicznej i regionalnej; mając na uwadze, że przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej wskazują nowe sposoby rozwiązywania problemów społecznych w gwałtownie zmieniającym się świecie; mając na uwadze, że gospodarka społeczna i solidarna w dalszym ciągu rozwija się i jest dzięki temu motorem wzrostu i zatrudnienia i powinno się zachęcać do niej i ją wspierać;

C. mając na uwadze, że między państwami członkowskimi występują istotne różnice w sposobie regulowania przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej oraz w formach organizacyjnych dostępnych przedsiębiorcom społecznym w systemach prawnych ich państw; mając na uwadze, że charakterystyczne formy organizacyjne przyjmowane przez przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej są uzależnione z jednej strony od obowiązujących ram prawnych i od ekonomii politycznej usług socjalnych, a z drugiej strony od tradycji kulturowych i historycznych w danym państwie członkowskim;

D. mając na uwadze, że w niektórych państwach członkowskich utworzono konkretne formy prawne albo w drodze dostosowania modelu obejmującego spółdzielnie, towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, stowarzyszenia lub fundacje i inne formy, albo poprzez wprowadzenie form prawnych uwzględniających zobowiązania społeczne przyjęte przez wiele podmiotów i obejmujących niektóre cechy charakterystyczne dla przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej; mając na uwadze, że w innych państwach członkowskich nie opracowano szczegółowej formy prawnej dla przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej, w związku z czym działają one w oparciu o istniejące już formy prawne, m.in. formy prawne wykorzystywane przez tradycyjne przedsiębiorstwa, takie jak spółka z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółka akcyjna; mając na uwadze, że w niektórych państwach członkowskich forma prawna, jaką mogą przyjąć przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej, może być fakultatywna; mając na uwadze, że nawet jeśli opracowano specjalne formy prawne dla tych przedsiębiorstw, przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej często wybierają inne formy prawne, lepiej dostosowane do ich potrzeb i celów;

E. mając na uwadze, że przyjęcie różnych ram prawnych dotyczących przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej w wielu państwach członkowskich potwierdza rozwój nowego rodzaju przedsiębiorczości, opartego na zasadach solidarności i odpowiedzialności i w większym stopniu zorientowanego na tworzenie społecznej wartości dodanej, powiązań lokalnych i propagowanie bardziej zrównoważonej gospodarki; mając na uwadze, że ta różnorodność potwierdza również, że przedsiębiorczość społeczna jest dziedziną nowatorską i pozytywną;

F. mając na uwadze, że w swojej rezolucji z dnia 10 września 2015 r. w sprawie przedsiębiorczości społecznej i innowacji społecznych w zwalczaniu bezrobocia Parlament podkreślił, że innowacje społeczne odnoszą się do rozwoju i wdrażania nowych koncepcji, przybierających formę produktów, usług lub modeli organizacji społecznej, ukierunkowanych na sprostanie nowym oczekiwaniom i wyzwaniom społecznym, terytorialnym oraz środowiskowym, takim jak starzenie się społeczeństwa, wyludnianie, godzenie życia zawodowego z prywatnym, zarządzanie różnorodnością, walka z bezrobociem młodzieży, pomoc osobom najbardziej wykluczonym w powrocie na rynek pracy i walka ze zmianą klimatu;

G. mając na uwadze, że w świetle tej różnorodności dostępnych form prawnych przy tworzeniu przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej w państwach członkowskich w Unii Europejskiej nie istnieje obecnie porozumienie w sprawie utworzenia specjalnej formy przedsiębiorstwa społecznego; mając na uwadze, że Parlament podkreślił już znaczenie rozwoju nowych ram prawnych na szczeblu UE, lecz zawsze zaznaczał, że ramy te powinny być fakultatywne dla przedsiębiorstw w stosunku do ram krajowych oraz poprzedzone oceną wpływu w celu uwzględnienia różnych modeli przedsiębiorczości społecznej w poszczególnych państwach członkowskich; mając na uwadze, że Parlament podkreślił także, że wszelkie środki powinny oferować ogólnounijną wartość dodaną;

H. mając na uwadze, że dialog społeczny ma decydujące znaczenie zarówno dla osiągnięcia celu społecznej gospodarki rynkowej, jakim jest pełne zatrudnienie i postęp społeczny, jak i dla konkurencyjności i sprawiedliwości na europejskim rynku wewnętrznym; mając na uwadze, że dialog społeczny i konsultacje z partnerami społecznymi w kształtowaniu polityki UE stanowią ważną innowację społeczną;

I. mając na uwadze, że fakt istnienia wyboru dostępnych form prawnych ma tę zaletę, iż pozwala przedsiębiorstwom społecznym i przedsiębiorstwom gospodarki solidarnej ukształtować ich strukturę w sposób, który najbardziej im odpowiada w danych okolicznościach, jest zgodny z tradycją, w której są zakorzenione, i z rodzajem działalności, którą chcą prowadzić;

J. mając na uwadze, że – niezależnie od powyższych względów – w oparciu o doświadczenie krajowe na poziomie państw członkowskich można określić pewne cechy charakterystyczne przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej oraz kryteria, jakie powinny spełniać, bez względu na przyjętą przez nie formę prawną, aby przedsiębiorstwa te mogły zostać uznane za przedsiębiorstwa tego rodzaju; mając na uwadze, że pożądane jest zdefiniowanie na poziomie Unii wspólnego zbioru tych cech i kryteriów – w postaci standardów minimum – w celu stworzenia bardziej skutecznych i spójnych ram prawnych dla tego rodzaju przedsiębiorstw oraz zapewnienia, że – niezależnie od ich różnorodności – wszystkie one będą miały wspólną tożsamość, bez względu na to, w którym państwie członkowskim zostały założone; mając na uwadze, że takie struktury instytucjonalne powinny umożliwiać przedsiębiorstwom społecznym dalszą przewagę nad alternatywnymi sposobami organizacji świadczenia usług, w tym usług socjalnych;

K. mając na uwadze, że w komunikacie z dnia 25 października 2011 r. („Inicjatywa na rzecz przedsiębiorczości społecznej”) Komisja określiła przedsiębiorstwa społeczne jako „podmioty gospodarki społecznej, [których celem jest] przede wszystkim oddziaływanie społeczne, a nie generowanie zysków dla właścicieli lub udziałowców. Prowadzą one działalność na rynku, dostarczając towary i świadcząc usługi w sposób przedsiębiorczy i innowacyjny i wykorzystują zyski głównie na realizację celów społecznych. Przedsiębiorstwami tego rodzaju zarządza się w sposób odpowiedzialny i przejrzysty, w szczególności poprzez zapewnienie uczestnictwa pracowników, konsumentów i podmiotów, których dotyczy ich działalność gospodarcza.”;

L. mając na uwadze, że dla celów rozporządzenia (UE) nr 1296/2013 pojęcie „przedsiębiorstwo społeczne” oznacza przedsiębiorstwo, niezależnie od jego formy prawnej, które:

a) zgodnie z jego aktem założycielskim, statutem lub jakimkolwiek innym dokumentem prawnym dotyczącym jego założenia, powstało przede wszystkim w celu osiągnięcia wymiernych i pozytywnych skutków społecznych, nie zaś wygenerowania zysków dla swych właścicieli, członków i udziałowców, i które:

(i) świadczy usługi lub wytwarza towary pozwalające na osiągnięcie korzyści społecznych lub

(ii) stosuje metodę produkcji towarów lub świadczenia usług, która odzwierciedla jego cel o charakterze społecznym;

b) wykorzystuje wygenerowane zyski przede wszystkim w celu osiągnięcia swojego podstawowego celu i posiada określone procedury i zasady dotyczące podziału zysków między udziałowców i właścicieli, które gwarantują, że taki podział nie wpływa negatywnie na cel podstawowy oraz

c) jest zarządzane w przedsiębiorczy, odpowiedzialny i przejrzysty sposób, w szczególności w drodze zaangażowania pracowników, klientów i zainteresowanych stron, których dotyczy działalność gospodarcza prowadzona przez przedsiębiorstwo;

M. mając na uwadze, że w swej rezolucji z dnia 10 września 2015 r. Parlament stwierdził, iż przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej, które niekoniecznie muszą być organizacjami niekomercyjnymi, to przedsiębiorstwa powstałe z myślą o realizacji celu społecznego (którym może być tworzenie zatrudnienia dla słabszych grup społecznych, świadczenie usług własnym członkom lub, bardziej ogólnie, wywarcie pozytywnego wpływu społecznego i środowiskowego) i ponownie inwestujące zyski w realizację powyższych celów; zwraca uwagę, że przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej charakteryzują się zaangażowaniem w propagowanie następujących wartości:

– wyższość człowieka i celu społecznego nad kapitałem,

– demokratyczne zarządzanie przez członków,

– połączenie interesów członków, użytkowników i interesu ogólnego,

– obrona i stosowanie zasad solidarności i odpowiedzialności,

– reinwestowanie nadwyżek w cele rozwoju długoterminowego lub w świadczenie usług w interesie członków lub interesie ogólnym,

– darmowe i otwarte uczestnictwo,

– samodzielne zarządzanie niezależne od organów publicznych;

N. mając na uwadze, że powyższe definicje są zgodne i łączą elementy wspólne dla wszystkich przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej, niezależnie od państwa członkowskiego, w którym je założono, oraz niezależnie od formy prawnej, jaką postanowiły przyjąć zgodnie z prawem krajowym; mając na uwadze, że aspekty te powinny stanowić podstawę przekrojowej i ostatecznej definicji prawnej pojęcia „przedsiębiorstwo społeczne”, powszechnie przyjętej i stosowanej na szczeblu unijnym;

O. mając na uwadze, że przedsiębiorstwa społeczne to organizacje prywatne niezależne od władz publicznych;

P. mając na uwadze, że przedsiębiorstwa społeczne działają na rynku w sposób przedsiębiorczy; mając na uwadze, że oznacza to, iż przedsiębiorstwa społeczne prowadzą działalność o charakterze gospodarczym;

Q. mając na uwadze, że obszary wiejskie stanowią wielki potencjał dla przedsiębiorstw społecznych, i apeluje w tym kontekście o stworzenie odpowiedniej rozległej infrastruktury w regionach wiejskich;

R. mając na uwadze, że kształcenie i szkolenie powinny być priorytetowymi obszarami, jeżeli chodzi o promowanie kultury przedsiębiorczości wśród młodzieży;

S. mając na uwadze, że towarzystwa wzajemne działające w sektorach opieki zdrowotnej i pomocy społecznej w Unii zatrudniają 8,6 mln osób i zapewniają wsparcie 120 mln obywateli; mając na uwadze, że towarzystwa wzajemne mają udział w rynku wynoszący 24 % i wytwarzają ponad 4 % PKB Unii;

T. mając na uwadze, że wkład w tworzenie wartości społecznej musi być głównym celem przedsiębiorstwa społecznego i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej; mając na uwadze, że przedsiębiorstwa społeczne powinny wyraźnie realizować cel służenia ogółowi społeczeństwa lub konkretnej grupie ludzi, nie zaś tylko jego uczestnikom; mając na uwadze, że cel społeczny realizowany przez przedsiębiorstwa społeczne powinien być wyraźnie wskazany w ich dokumentach założycielskich; mając na uwadze, że pojęcia przedsiębiorstwa społecznego i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej nie należy mylić z pojęciem odpowiedzialności społecznej przedsiębiorstw, nawet jeżeli przedsiębiorstwa komercyjne o dużym stopniu odpowiedzialności społecznej mogą mieć silne powiązania z przedsiębiorczością społeczną; mając na uwadze, że przedsiębiorstwa społeczne nie mają mieć na celu tradycyjnego generowania zysków, ale wykorzystywać wszelka wytworzoną wartość dodaną na dalszy rozwój projektów, których celem jest poprawa środowiska ich grup docelowych;

U. mając na uwadze, że digitalizacja, ambitne cele w zakresie zmian klimatu, migracja, nierówności, rozwój społeczności lokalnych, zwłaszcza na obszarach zmarginalizowanych, opieka społeczna i usługi zdrowotne, potrzeby osób niepełnosprawnych oraz zwalczanie ubóstwa, wykluczenia społecznego, długotrwałego bezrobocia i nierówności płci, a także szczególne wyzwania związane ze środowiskiem oferują duże możliwości dla przedsiębiorczości społecznej; mając na uwadze, że przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej działają na rynku w sposób przedsiębiorczy, podejmując ryzyko gospodarcze;

V. mając na uwadze, że przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej powinny prowadzić działalność społecznie użyteczną; mając na uwadze, że mogą one być aktywne w szeregu dziedzin; mając na uwadze, że przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej są zwykle zaangażowane w świadczenie usług, których celem jest poprawa warunków życia społeczności, w szczególności usług wspierających osoby znajdujące się w trudnej sytuacji lub w stanie wykluczenia społecznego i gospodarczego oraz usług ułatwiających integrację na rynku pracy grup znajdujących się w niekorzystnej sytuacji; mając na uwadze, że w świetle wypracowanej wartości społecznej i zdolności do reintegracji osób długotrwale bezrobotnych, dalszej spójności społecznej i wzrostu gospodarczego istnieje powszechna tendencja w ustawodawstwach krajowych do rozszerzania zakresu działań, w które mogą angażować się przedsiębiorstwa społeczne, pod warunkiem że działania te prowadzone są w interesie ogólnym i/lub charakteryzują się użytecznością społeczną taką jak świadczenie usług lokalnych, m.in. w dziedzinie oświaty, ochrony zdrowia, kultury, mieszkalnictwa, rozrywki i ochrony środowiska.

W. mając na uwadze, że przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej oferują model przedsiębiorczości XXI wieku, który zapewnia równowagę między potrzebami finansowymi i społecznymi; mając na uwadze, że przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej kojarzą się na ogół z innowacjami społecznymi, technologicznymi i gospodarczymi w związku z rozszerzeniem ich działalności na nowe dziedziny produkcji towarów lub świadczenia usług, m.in. usługi środowiskowe, zdrowotne, kulturalne, edukacyjne i rekreacyjne i/lub wprowadzanie nowatorskich metod produkcji lub organizacji pracy, które są ukierunkowane na sprostanie nowym oczekiwaniom i wyzwaniom społecznym, terytorialnym oraz środowiskowym, takim jak starzenie się społeczeństwa, wyludnianie, godzenie życia zawodowego z prywatnym, zarządzanie różnorodnością, walka z bezrobociem młodzieży, pomoc osobom najbardziej wykluczonym w powrocie na rynek pracy i walka ze zmianą klimatu;

X. mając na uwadze, że ze względu na swój charakter społeczny i integracyjny przedsiębiorstwa społeczne oferują zatrudnienie tym grupom pracowników, którzy są najczęściej wykluczeni z otwartego rynku pracy, oraz istotnie przyczyniają się do reintegracji osób długotrwale bezrobotnych oraz ogólnie do walki z bezrobociem, przyczyniając się tym samym do spójności społecznej i wzrostu gospodarczego w UE;

Y. mając na uwadze, że gospodarka społeczna - ze względu na szczególny charakter przedsiębiorstw i organizacji, które ją tworzą, jej szczególne zasady, zobowiązania społeczne i metody innowacyjne - wielokrotnie wykazywała odporność na niekorzystne sytuacje gospodarcze i zdolność do szybszego wychodzenia z sytuacji kryzysowych;

Z. mając na uwadze, że udział finansowy pracowników często służy celowi społecznemu, zwłaszcza w małych i średnich przedsiębiorstwach, co ilustruje przykład „sprawdzonego wzorca postępowania” w przypadku udanej reintegracji długotrwale bezrobotnych dzięki instytucji prawnej „Sociedad Laboral (SL)” w Hiszpanii, która oferuje osobom poszukującym pracy możliwość skorzystania z zasiłku dla bezrobotnych w celu utworzenia SL, a następnie stworzenia kolejnych miejsc pracy, przy wsparciu i doradztwie w kwestiach zarządzania ze strony państwa członkowskiego;

Aa. mając na uwadze, że przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej to niekoniecznie organizacje niekomercyjne i mogą być nastawione na zysk pod warunkiem, że ich działalność w pełni spełnia kryteria uzyskania europejskiego znaku gospodarki społecznej; mając na uwadze, że bez względu na powyższe głównym celem przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej powinny być przede wszystkim wartości społeczne oraz wywieranie pozytywnego i trwałego wpływu na dobrobyt społeczeństwa i rozwój gospodarczy, a nie osiąganie zysków dla właścicieli, członków lub udziałowców; mając na uwadze, że w tym kontekście poważne ograniczenia podziału aktywów i zysków między udziałowców lub akcjonariuszy, znane również jako blokada aktywów, mają kluczowe znaczenie dla przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej; mając na uwadze, że można dopuścić ograniczony podział zysków, uwzględniając formę prawną przyjętą przez przedsiębiorstwo społeczne, jednak procedury i zasady dotyczące podziału powinny zostać ustalone w taki sposób, aby zawsze gwarantować, że nie wpłynie on negatywnie na podstawowy cel przedsiębiorstwa; mając na uwadze, że, w każdym przypadku, największa i najbardziej znacząca część dochodów osiągniętych przez przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej powinna być reinwestowana lub wykorzystana w inny sposób w celu utrzymania i realizacji ich celu społecznego;

Ab. mając na uwadze, że aby ograniczenie dotyczące niedokonywania podziału zysków było skuteczne, musi obejmować szereg aspektów, w szczególności wypłatę dywidend okresowych, rozdział skumulowanych rezerw, przekazanie pozostałych aktywów po rozwiązaniu podmiotu, przekształcenie przedsiębiorstwa społecznego w innego rodzaju organizację, jeśli jest to dozwolone, i utratę statusu przedsiębiorstwa społecznego; mając na uwadze, że ograniczenie dotyczące niedokonywania podziału zysków może zostać również pośrednio naruszone w drodze wypłaty pracownikom lub dyrektorom wynagrodzenia, które jest nieuzasadnione i wykracza poza poziom rynkowy;

Ac. mając na uwadze, że przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej powinny być zarządzane zgodnie z demokratycznymi modelami zarządzania angażującymi pracowników, klientów i zainteresowane strony w działalność związaną z podejmowaniem decyzji; mając na uwadze, że model partycypacyjny stanowi procedurę strukturalną mającą na celu kontrolę, czy organizacja rzeczywiście realizuje swoje cele społeczne; mając na uwadze, że uprawnienia członków w procesie decyzyjnym nie mogą wynikać jedynie lub w pierwszej kolejności z ich udziałów kapitałowych, nawet jeśli forma prawna przyjęta przez dane przedsiębiorstwo społeczne i przedsiębiorstwo gospodarki solidarnej opiera się na modelu spółki handlowej;

Ad. mając na uwadze, że w niektórych państwach członkowskich przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej mogą przyjąć formę prawną spółki handlowej; mając na uwadze możliwość, że przedsiębiorstwa takie zostaną uznane za przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej na szczeblu UE, będzie zależała od spełnienia pewnych wymogów i warunków w celu wyeliminowania ewentualnych sprzeczności między formą przedsiębiorstwa a modelem przedsiębiorstwa społecznego;

Ae. mając na uwadze, że pracownicy w przedsiębiorstwach społecznych powinni być traktowani w sposób porównywalny do tego, jak traktowani są pracownicy tradycyjnych przedsiębiorstw;

Af. mając na uwadze, że pozytywny wpływ przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej na społeczeństwo może uzasadniać podejmowanie konkretnych działań mających na celu wspieranie ich, takich jak udzielanie dotacji, wprowadzanie korzystnych warunków podatkowych oraz środków w dziedzinie zamówień publicznych; mając na uwadze, że zasadniczo środki te powinny być uznane za zgodne z traktatami, ponieważ ich celem jest ułatwianie rozwoju działalności gospodarczej lub obszarów, które w głównej mierze mają wywierać pozytywny wpływ na społeczeństwo, a zdolność tych przedsiębiorstw do pozyskiwania środków finansowych i generowania zysków jest wyraźnie bardziej ograniczona niż zdolność przedsiębiorstw komercyjnych;

Ag. mając na uwadze, że rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 346/2013[11] określa warunki i wymogi w związku z ustanawianiem europejskich funduszy na rzecz przedsiębiorczości społecznej;

Ah. mając na uwadze, że Unia powinna wprowadzić zaświadczenie lub znak dla przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej, aby zwiększyć widoczność takich przedsiębiorstw i rozwinąć bardziej spójne ramy prawne; mając na uwadze, że niezwykle ważne jest, by organy publiczne zapewniały, że dane przedsiębiorstwo spełnia wymogi, by otrzymać etykietę jako przedsiębiorstwo społeczne lub przedsiębiorstwo gospodarki solidarnej, przed jej wystawieniem i mogło dzięki temu skorzystać ze środków wprowadzonych na szczeblu UE na ich rzecz; mając na uwadze, że zaświadczenie przedsiębiorstwa społecznego i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej powinno zostać cofnięte, gdy przedsiębiorstwo nie spełnia tych wymogów oraz nie wywiązuje się ze swych zobowiązań prawnych;

Ai. mając na uwadze, że przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej powinny co roku sporządzać sprawozdania, w których informują co do minimum o swej działalności, osiąganych wynikach, zaangażowaniu zainteresowanych stron, podziale zysków, wynagrodzeniach, dotacjach oraz innych otrzymanych świadczeniach;

1. podkreśla istotne znaczenie ok. 2 mln przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej w Europie[12], które zatrudniają ponad 14,5 mln pracowników[13], a także ich nieoceniony wkład w tworzenie miejsc pracy wysokiej jakości, spójność społeczną i regionalną oraz ciągły wzrost gospodarczy na rynku wewnętrznym;

2. wzywa Komisję do wprowadzenia na szczeblu unijnym europejskiego znaku gospodarki społecznej, który przyznawany byłby przedsiębiorstwom społecznym i przedsiębiorstwom gospodarki solidarnej, mającego na celu wyróżnienie – w oparciu o jasne kryteria – szczególnych cech takich przedsiębiorstw i wywieranego przez nie oddziaływania społecznego, zwiększenie ich widoczności, zachęcanie do inwestycji, ułatwianie dostępu do finansowania i jednolitego rynku tym z nich, które zamierzają rozszerzyć działalność w kraju lub na inne państwa członkowskie, przy jednoczesnym przestrzeganiu form prawnych i ram występujących w tym sektorze oraz w państwach członkowskich;

3. uważa, że europejski znak gospodarki społecznej powinien być dostępny dla organizacji lub podmiotów prywatnych, które w całej swojej działalności ściśle spełniają wymogi prawne przewidziane dla przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej, niezależnie od formy prawnej ich ustanowienia w państwie członkowskim; zauważa, że znak ten powinien być fakultatywny dla przedsiębiorstw;

4. uważa, że europejski znak gospodarki społecznej powinien być dobrowolny dla przedsiębiorstw, lecz musi być uznawany przez wszystkie państwa członkowskie;

5. jest zdania, że wymogi prawne dotyczące zdobywania i zachowania europejskiego znaku gospodarki społecznej powinny być określone poprzez odniesienie do niektórych elementów i wspólnych kryteriów, w szczególności tych ustanowionych w załączniku do niniejszej rezolucji;

6. podkreśla, że zważywszy na rosnące zapotrzebowanie na usługi społeczne, przedsiębiorstwa społeczne w Unii zyskują coraz bardziej na znaczeniu, świadcząc usługi społeczne w zakresie wspierania osób zagrożonych ubóstwem i wykluczeniem społecznym lub doświadczających tych zjawisk; podkreśla, że przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej nie powinny zastępować świadczonych publicznie usług społecznych, lecz powinny je uzupełniać; zwraca uwagę na znaczenie przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej, które świadczą usługi społeczne, zdrowotne i edukacyjne oraz pełnią szczególne zadania związane ze środowiskiem we współpracy z lokalnymi władzami i wolontariuszami; podkreśla, że przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej mogą potencjalnie rozwiązywać pewne wyzwania społeczne, stosując podejście oddolne;

7. zwraca uwagę, że przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej tworzą miejsca pracy dla osób niepełnosprawnych oraz dla osób z innych grup w niekorzystnej sytuacji;

8. podkreśla, że przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej są głęboko zakorzenione w warunkach lokalnych i regionalnych, co daje im przewagę, dzięki której lepiej orientują się w konkretnych potrzebach i mogą zapewniać produkty i usługi, które są niezbędne na danym obszarze, zwiększając w ten sposób spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną;

9. zauważa, że przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej mogą przyczynić się do większej równości płci oraz do zmniejszenia zróżnicowania wynagrodzenia ze względu na płeć;

10. podkreśla konieczność oferowania zatrudnienia osobom najczęściej wykluczonym z rynku pracy, przez reintegrację osób długotrwale bezrobotnych i zwalczanie bezrobocia w ogóle;

11. uważa, że należy ustanowić mechanizm obejmujący państwa członkowskie, za pośrednictwem którego podmioty spełniające stosowne wymogi prawne mogą uzyskać europejski znak gospodarki społecznej; każdy podmiot prawny prawa prywatnego spełniający kryteria prawne powinien być uprawniony do unijnego znaku, niezależnie od tego, czy państwo członkowskie siedziby statutowej posiada specjalną formę prawną dla przedsiębiorstw gospodarki solidarnej;

12. uważa, że w ścisłej współpracy z państwami członkowskimi należy ustanowić mechanizm ochrony europejskiego znaku gospodarki społecznej oraz zapobiegania tworzeniu i funkcjonowaniu „fałszywych” przedsiębiorstw społecznych; mechanizm ten powinien zagwarantować, że przedsiębiorstwa oznaczone europejskim znakiem gospodarki społecznej są regularnie monitorowane pod względem ich zgodności z postanowieniami określonymi w kryteriach tego znaku; uważa, że państwa członkowskie powinny ustanowić skuteczne i proporcjonalne sankcje, aby zagwarantować, że znak nie będzie niewłaściwie uzyskiwany ani używany;

13. jest zdania, że przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej oznaczone europejskim znakiem gospodarki społecznej powinny być uznawane jako takie we wszystkich państwach członkowskich w zależności od rodzajów działalności, jaką prowadzą, i powinny korzystać z tych samych świadczeń, praw i obowiązków, jak przedsiębiorstwa społeczne utworzone zgodnie z prawem państwa członkowskiego, w którym prowadzą działalność;

14. podkreśla konieczność opracowania szerokiej i włączającej definicji unijnej, podkreślającej znaczenie zasady, zgodnie z którą znaczna część zysków osiąganych przez przedsiębiorstwo powinna być reinwestowana lub w inny sposób wykorzystywana do osiągania celu społecznego przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej; zwraca uwagę na szczególne wyzwania, przed którymi stoją spółdzielnie społeczne i przedsiębiorstwa społeczne integrujące przez pracę, realizując swoją misję pomocy osobom najczęściej wykluczonym z rynku pracy, i podkreśla potrzebę objęcia tych organizacji nowym znakiem;

15. uważa, że minimalnym kryterium i wymogiem prawnym uzyskania i utrzymania europejskiego znaku gospodarki społecznej musi być prowadzenie działalności użytecznej społecznie, którą należy zdefiniować na szczeblu unijnym; zwraca uwagę, że działania te powinny być wymierne pod względem skutków społecznych w takich obszarach jak integracja społeczna osób ze słabszych grup społecznych, integracja na rynku pracy osób zagrożonych wykluczeniem z dostępu do trwałego i wysokiej jakości zatrudnienia, zmniejszanie różnic w traktowaniu kobiet i mężczyzn, walka z marginalizacją migrantów, poprawa pod względem stwarzania równych szans dzięki ochronie zdrowia, kształceniu, kulturze i godnym warunkom mieszkaniowym, zwalczanie ubóstwa i nierówności; podkreśla, że przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej muszą w swoich działaniach stosować najlepsze praktyki w zakresie warunków pracy i zatrudnienia;

16. podkreśla, że znak musi wiązać się z niskimi kosztami i drobnymi formalnościami, aby nie stawiać przedsiębiorstw społecznych w niekorzystnej sytuacji, w szczególności małych i średnich przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej; w związku z tym wspólne ogólnounijne kryteria muszą być proste, jasne i oparte na czynnikach merytorycznych, a nie formalnych, a stosowne procedury nie mogą być uciążliwe; zauważa, że chociaż obowiązki sprawozdawcze są rozsądnym narzędziem weryfikacji, czy przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej nadal są uprawnione do korzystania z europejskiego znaku gospodarki społecznej, częstotliwość takich sprawozdań i obowiązkowych informacji, które muszą być w nich zawarte, nie może być nadmiernie uciążliwa; zauważa, że można by ograniczyć koszty przyznawania znaku lub certyfikatu, gdyby administrację centralną prowadziły władze krajowe, które mogłyby we współpracy z przedsiębiorstwami społecznymi i przedsiębiorstwami gospodarki solidarnej przekazać administrację i obsługę znaku krajowym samorządom po ustanowieniu ogólnoeuropejskiej definicji kryteriów dotyczących przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej;

17. wzywa Komisję i państwa członkowskie do aktywnego promowania europejskiego znaku gospodarki społecznej i propagowania korzyści społeczno-ekonomicznych płynących z przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej, w tym pod względem tworzenia wysokiej jakości miejsc pracy i spójności społecznej;

18. zwraca uwagę, że stosowanie przez przedsiębiorstwa strategii społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw w ramach planu biznesowego nie jest warunkiem wystarczającym do uznania ich za przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej, dlatego podkreśla znaczenie jasnego rozróżnienia między przedsiębiorstwem społecznym i przedsiębiorstwem gospodarki solidarnej a przedsiębiorstwem zaangażowanym w społeczną odpowiedzialność przedsiębiorstw;

19. apeluje do Komisji, by zadbała o to, by prowadzona przez nią polityka odzwierciedlała zaangażowanie na rzecz stworzenia korzystnego otoczenia dla przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej; w związku z tym zwraca się do Komisji o sporządzenie, we współpracy z państwami członkowskimi i sektorem przedsiębiorstw społecznych, badania porównawczego poszczególnych krajowych i regionalnych ram prawnych regulujących przedsiębiorstwa społeczne w całej UE oraz warunków operacyjnych dla przedsiębiorstw społecznych, a także ich właściwości, w tym ich wielkości, liczby i obszaru działalności, jak również poszczególnych krajowych systemów statutu, certyfikacji i znakowania;

20. podkreśla, że przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej mają długą historię w większości państw członkowskich i ugruntowały swoją pozycję jako potrzebne i ważne podmioty na rynku;

21. wyraża przekonanie, że priorytety inwestycyjne gospodarki społecznej i przedsiębiorstw społecznych nie powinny ograniczać się do włączenia społecznego, lecz powinny obejmować zatrudnienie i kształcenie, tak aby odzwierciedlały szeroki zakres rodzajów działalności gospodarczej, które prowadzą;

22. apeluje o kontynuowanie programu „Erasmus dla młodych przedsiębiorców” oraz o skuteczne wykorzystanie budżetu i łatwą dostępność informacji na temat programu;

23. apeluje o uproszczenie procedur zakładania przedsiębiorstw społecznych, aby nadmierna biurokracja nie stanowiła przeszkody dla przedsiębiorczości społecznej;

24. wzywa Komisję do ustanowienia, we współpracy z państwami członkowskimi, wykazu istniejących w państwach członkowskich form prawnych posiadających cechy charakterystyczne dla przedsiębiorstw społecznych oraz zapewnienia stałej aktualizacji tego wykazu, który powinien podlegać przeglądowi, przy poszanowaniu specyfiki historycznej i prawnej przedsiębiorstw gospodarki społecznej;

25. wzywa Komisję do lepszego włączenia gospodarki społecznej do prawodawstwa Unii w celu stworzenia równych szans dla, z jednej strony, przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej, a także, z drugiej strony, przedsiębiorstw mających inne formy;

26. podkreśla znaczenie tworzenia sieci przedsiębiorstw społecznych, a także wzywa państwa członkowskie do promowania transferu wiedzy i najlepszych praktyk w obrębie państw członkowskich (na przykład poprzez utworzenie krajowych punktów kontaktowych), jak również w całej Unii, przy udziale nie tylko samych przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej, ale także tradycyjnych przedsiębiorstw, środowisk akademickich i innych zainteresowanych stron; wzywa Komisję, aby w kontekście grupy ekspertów ds. przedsiębiorczości społecznej i we współpracy z państwami członkowskimi w dalszym ciągu gromadziła i udostępniała informacje na temat istniejących dobrych praktyk oraz analizowała dane jakościowe i ilościowe dotyczące wkładu przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej zarówno w rozwój polityki publicznej, jak i w społeczności lokalne;

27. podkreśla, że Komisja i państwa członkowskie, a także władze regionalne i lokalne powinny włączyć wymiar przedsiębiorczości społecznej do głównego nurtu odpowiednich strategii politycznych, programów i praktyk;

28. podkreśla zdecydowanie, że ramy funkcjonowania przedsiębiorstw społecznych muszą szanować zasady sprawiedliwej konkurencji i nie mogą dopuszczać nieuczciwej konkurencji, tak aby umożliwić prawidłowe funkcjonowanie tradycyjnych małych i średnich przedsiębiorstw.

29. wzywa Komisję do dokonania analizy obowiązującego prawa unijnego oraz do przedstawienia, w odpowiednich przypadkach, wniosków ustawodawczych w celu ustanowienia bardziej spójnych i kompletnych ram prawnych w celu wsparcia przedsiębiorstw opartych na gospodarce społecznej i solidarności, w szczególności, ale nie tylko, w dziedzinie zamówień publicznych, prawa konkurencji i opodatkowania, by przedsiębiorstwa te były traktowane w sposób zgodny z ich specyficznym charakterem i przyczyniały się do spójności społecznej i wzrostu gospodarczego; uważa, że takie środki należy udostępnić przedsiębiorstwom, które uzyskały europejski znak gospodarki społecznej, który gwarantuje spełnienie kryteriów pozwalających uznać je za przedsiębiorstwo społeczne i przedsiębiorstwo gospodarki solidarnej; uważa, że takie wnioski ustawodawcze mogłyby w szczególności ułatwić przedsiębiorstwom społecznym i przedsiębiorstwom gospodarki solidarnej współpracę i transakcje z innymi przedsiębiorstwami tego rodzaju w wymiarze transgranicznym;

30. wzywa Komisję i państwa członkowskie do podjęcia konkretnych działań w celu odblokowania i przyciągnięcia zwiększonych funduszy publicznych i prywatnych potrzebnych przedsiębiorstwom społecznym i przedsiębiorstwom gospodarki solidarnej, w tym promowania europejskiego znaku gospodarki społecznej;

31. apeluje o ustanowienie ogólnodostępnej wielojęzycznej europejskiej platformy internetowej dla przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej, umożliwiającej im pozyskiwanie informacji i wymianę koncepcji na temat tworzenia przedsiębiorstw, możliwości i wymogów w zakresie finansowania przez UE, uczestnictwa w zamówieniach publicznych i możliwych struktur prawnych;

32. uważa za wskazane, aby Komisja zbadała możliwość zapewnienia sposobu finansowania w celu wspierania innowacji w przedsiębiorstwach opartych na gospodarce społecznej i solidarności, w szczególności w przypadkach, gdy innowacyjny charakter działalności prowadzonej przez przedsiębiorstwo utrudnia mu zapewnienie wystarczającego finansowania w normalnych warunkach rynkowych; wzywa Komisję i państwa członkowskie do podjęcia konkretnych działań, żeby ułatwić przedsiębiorstwom opartym na gospodarce społecznej i solidarności przyciągnięcie funduszy, których potrzebują do dalszego funkcjonowania;

33. podkreśla konieczność wspierania przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej za pomocą wystarczających środków finansowych, ponieważ stabilność finansowa jest kluczowa dla ich przetrwania; podkreśla konieczność wzmocnienia wsparcia finansowego oferowanego przez inwestorów prywatnych i podmioty publiczne przedsiębiorstwom społecznym i przedsiębiorstwom gospodarki solidarnej na szczeblu regionalnym, krajowym i unijnym, ze szczególnym uwzględnieniem finansowania innowacji, a ponadto wzywa Komisję do wzmocnienia społecznego wymiaru istniejących funduszy unijnych w kontekście kolejnych wieloletnich ram finansowych (WRF) na lata 2021–2027, takich jak Europejski Fundusz Społeczny, Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego oraz program na rzecz zatrudnienia i innowacji społecznych, w celu promowania gospodarki społecznej i przedsiębiorczości społecznej; wzywa Komisję do poprawy wdrażania programu Unii Europejskiej na rzecz zatrudnienia i innowacji społecznych (EaSI) oraz jego osi mikrofinansów i przedsiębiorczości społecznej, a także do zwiększenia świadomości w sektorze finansowym na temat cech oraz korzyści gospodarczych i społecznych przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej; ponadto uważa, że niezbędne jest wspieranie – ogólnie rzecz biorąc – alternatywnych sposobów finansowania, takich jak fundusze venture capital, wstępne finansowanie, mikrokredyty i crowdfunding, w celu zwiększenia inwestycji w tym sektorze w oparciu o europejski znak gospodarki społecznej;

34. apeluje do Unii o wydajne wykorzystanie funduszy unijnych oraz podkreśla, że należy ułatwić beneficjentom dostęp do tych funduszy, także aby wspierać i wzmacniać przedsiębiorstwa społeczne w osiąganiu ich podstawowego celu, jakim jest wywieranie wpływu społecznego, a nie maksymalizacja zysków, co ostatecznie w perspektywie długoterminowej przynosi społeczeństwu zwrot z inwestycji. wzywa Komisję, aby w kontekście kolejnych wieloletnich ram finansowych, tj. ram na lata 2021–2027, dokonała przeglądu ram regulacyjnych funduszy inwestycji społecznych w celu ułatwienia dostępu do rynku finansowego przedsiębiorstwom społecznym i przedsiębiorstwom gospodarki solidarnej; w związku z tym wzywa do skutecznego przeprowadzenia europejskiej kampanii na rzecz ograniczenia biurokracji i promowania europejskiego znaku gospodarki społecznej;

35. zauważa w związku z tym, że gospodarka społeczna nadal boryka się z trudnościami w dostępie do zamówień publicznych, takimi jak bariery związane z wielkością i zdolnością finansową; ponownie zwraca uwagę na znaczenie skutecznego wdrożenia przez państwa członkowskie pakietu reform w obszarze zamówień publicznych w celu zwiększenia udziału takich przedsiębiorstw w postępowaniach o udzielenie zamówień publicznych dzięki szerszemu propagowaniu zasad dotyczących zamówień, kryteriów i informacji o przetargach oraz dzięki poprawie dostępu do zamówień dla takich przedsiębiorstw, w tym klauzul i kryteriów społecznych, uproszczeniu procedur i przygotowywaniu przetargów w sposób zapewniający dostęp do nich mniejszym podmiotom;

36. uznaje znaczenie zapewniania wsparcia finansowego dla przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej; wzywa Komisję, by wzięła pod uwagę specyfikę przedsiębiorstw społecznych, kiedy otrzymują one pomoc państwa; proponuje ułatwienie dostępu do finansowania na wzór kategorii określonych w rozporządzeniu Komisji (UE) nr 651/2014[14];

37. zauważa, że oprócz finansowania zasadnicze znaczenie dla zwiększenia wzrostu tego sektora ma świadczenie usług w zakresie kształcenia i szkolenia dla pracowników przedsiębiorstw społecznych, zwłaszcza w celu nabywania umiejętności w zakresie przedsiębiorczości i podstawowej wiedzy na temat prowadzenia przedsiębiorstwa, a także zapewnianie specjalistycznego wsparcia i usprawnienie administracji; zachęca państwa członkowskie do wprowadzenia strategii politycznych mających na celu ustanowienie korzystnych warunków podatkowych dla przedsiębiorstw społecznych;

38. wzywa Komisję i państwa członkowskie do gromadzenia danych ilościowych i jakościowych oraz przeprowadzania analiz na temat przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej oraz ich wkładu w realizację polityki publicznej na szczeblu krajowym i ponadkrajowym, z uwzględnieniem specyfiki tych przedsiębiorstw i wraz z przyjęciem odpowiednich i dostosowanych kryteriów, z myślą o poprawie kształtowania polityki i strategii, a także o opracowaniu narzędzi przeznaczonych do wspierania rozwoju tych przedsiębiorstw;

39. zwraca się do Komisji o przedłożenie, na podstawie art. 50 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, wniosku dotyczącego aktu ustawodawczego w sprawie utworzenia europejskiego znaku gospodarki społecznej dla przedsiębiorstw opartych na gospodarce społecznej i solidarności, w oparciu o szczegółowe zalecenia przedstawione w załączniku do niniejszej rezolucji;

40. jest zdania, iż Unia i państwa członkowskie powinny wziąć odpowiedzialność za skutki finansowe przedstawionego wniosku;

41. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji oraz zaleceń zawartych w załączniku Komisji i Radzie oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

[1] Teksty przyjęte, P6_TA(2009)0062.
[2] Teksty przyjęte, P7_TA(2012)0429.
[3] Teksty przyjęte, P8_TA(2015)320.
[4] 13766/15 SOC 643 EMPL 423.
[5] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 346/2013 z dnia 17 kwietnia 2013 r. w sprawie europejskich funduszy na rzecz przedsiębiorczości społecznej (Dz.U. L 115 z 25.4.2013, s. 18).
[6] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1296/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. w sprawie programu Unii Europejskiej na rzecz zatrudnienia i innowacji społecznych ( „EaSI” ) i zmieniające decyzję nr 283/2010/UE ustanawiającą Europejski instrument mikrofinansowy na rzecz zatrudnienia i włączenia społecznego Progress ( Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 238).
[7] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylająca dyrektywę 2004/18/WE (Dz.U. L 94 z 28.3.2014, s. 65).
[8] Rozporządzenie Rady (WE) nr 1435/2003 z dnia 22 lipca 2003 r. w sprawie statutu spółdzielni europejskiej (SCE) (Dz.U. L 207 z 18.8.2003, s. 1).
[9] Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0094.
[10] http://ec.europa.eu/growth/tools-databases/newsroom/cf/itemdetail.cfm?item_id=9024
[11] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 346/2013 z dnia 17 kwietnia 2013 r. w sprawie europejskich funduszy na rzecz przedsiębiorczości społecznej (Dz.U. L 115 z 25.4.2013, s. 8).
[12] https://ec.europa.eu/growth/sectors/social-economy_pl
[13] http://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=738&langId=en&pubId=7523, p. 47
[14] Rozporządzenie Komisji UE nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (Dz.U. L 187 z 26.6.2014, s. 1).

ZAŁĄCZNIK DO PROJEKTU REZOLUCJI:ZALECENIA DOTYCZĄCE TREŚCI POSTULOWANEGO WNIOSKU

Zalecenie 1 (utworzenie europejskiego znaku gospodarki społecznej i kwalifikujące się do niego przedsiębiorstwa)

Parlament Europejski uważa, że akt prawny, który ma zostać przyjęty, powinien zmierzać do utworzenia europejskiego znaku gospodarki społecznej, który będzie fakultatywny dla przedsiębiorstw opartych na gospodarce społecznej i solidarności (przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej), niezależnie od formy prawnej, jaką postanowią przyjąć zgodnie z ustawodawstwem krajowym.

Parlament Europejski uważa, że europejski znak gospodarki społecznej powinien być przyznawany wyłącznie przedsiębiorstwom spełniającym w sposób skumulowany następujące kryteria:

a) organizacja powinna być podmiotem prawa prywatnego ustanowionym w jakiejkolwiek formie dostępnej w państwach członkowskich i na mocy prawa UE, a także powinna być niezależna od organów państwowych i publicznych;

b) jej cel musi charakteryzować się przede wszystkim interesem ogólnym lub użytecznością publiczną;

c) powinna głównie prowadzić społecznie użyteczne i solidarne działania, tj. powinna mieć na celu zapewnianie - dzięki swojej działalności - wsparcia dla osób najbardziej zagrożonych, zwalczanie wykluczenia, nierówności i naruszeń praw podstawowych, w tym na szczeblu międzynarodowym, lub przyczynianie się do ochrony środowiska, różnorodności biologicznej, klimatu i zasobów naturalnych;

d) powinna podlegać co najmniej częściowemu ograniczeniu podziału zysków i szczegółowym zasadom dotyczącym podziału zysków i aktywów podczas całego okresu funkcjonowania, w tym również w momencie rozwiązania; w każdym przypadku większość zysków osiągniętych przez przedsiębiorstwo powinna być reinwestowana lub wykorzystana do realizacji jego celu społecznego;

e) powinna być zarządzana zgodnie z demokratycznymi modelami zarządzania z udziałem swoich pracowników, klientów i podmiotów zainteresowanych jej działalnością; uprawnienia członków i ich waga w podejmowaniu decyzji nie mogą opierać się na kapitale, który mogą posiadać;

Parlament Europejski uważa, że nic nie stoi na przeszkodzie, aby tradycyjne przedsiębiorstwa uzyskiwały europejski znak gospodarki społecznej, jeżeli spełniają wyżej wymienione wymogi, w szczególności w odniesieniu do celu, podziału zysków, zarządzania i podejmowania decyzji.

Zalecenie 2 (mechanizmy certyfikacji, nadzoru i monitorowania europejskiego znaku gospodarki społecznej)

Akt ustawodawczy powinien ustanowić mechanizm certyfikacji, nadzoru i monitorowania znaku prawnego z udziałem państw członkowskich i przedstawicieli gospodarki społecznej; taki mechanizm ma zasadnicze znaczenie dla ochrony znaku prawnego „przedsiębiorstwo oparte na gospodarce społecznej i solidarności” i zachowania jego rzeczywistej wartości. Parlament Europejski jest zdania, że owa kontrola publiczna powinna obejmować organizacje pochodne reprezentatywne dla sektora przedsiębiorczości społecznej.

Za naruszenie odpowiednich przepisów może grozić szereg sankcji: począwszy od zwykłego napomnienia, a skończywszy na odebraniu znaku.

Zalecenie 3 (uznawanie europejskiego znaku gospodarki społecznej)

Europejski znak gospodarki społecznej powinien obowiązywać we wszystkich państwach członkowskich. Przedsiębiorstwo oznaczone tym znakiem powinno być uznawane za przedsiębiorstwo społeczne lub przedsiębiorstwo gospodarki solidarnej we wszystkich państwach członkowskich. Znak powinien pozwolić każdemu przedsiębiorstwu, które jest nim oznakowane, na prowadzenie głównej działalności w innych państwach członkowskich na takich samych warunkach, jak przedsiębiorstwa krajowe oznaczone tym znakiem. Powinny one korzystać z tych samych świadczeń, praw i obowiązków, jak przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej utworzone zgodnie z prawem państwa członkowskiego, w którym prowadzą działalność.

Zalecenie 4 (obowiązki sprawozdawcze)

Akt ustawodawczy powinien wymagać od przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej, które zechcą zachować znak, aby corocznie składały sprawozdania ze swej działalności, wyników, zaangażowania zainteresowanych stron, podziału zysków, wynagrodzeń, dotacji i innych otrzymanych świadczeń. W związku z tym Komisja powinna zostać upoważniona do opracowania odpowiedniego modelu, aby pomóc przedsiębiorstwom społecznym i przedsiębiorstwom gospodarki solidarnej w tym przedsięwzięciu.

Zalecenie 5 (wytyczne dotyczące dobrych praktyk)

Akt ustawodawczy powinien również upoważniać Komisję do opracowania wytycznych dotyczących dobrych praktyk w odniesieniu do przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej w Europie. Dobre praktyki tego rodzaju powinny w szczególności obejmować następujące elementy:

a) modele skutecznego zarządzania demokratycznego;

b) proces konsultacji na rzecz ustanowienia skutecznej strategii biznesowej;

c) dostosowanie do potrzeb społecznych i rynku zatrudnienia w szczególności na szczeblu lokalnym;

d) polityka płacowa, szkolenia zawodowe, bezpieczeństwo i higiena pracy oraz jakość zatrudnienia;

e) relacje z użytkownikami i klientami oraz reagowanie na potrzeby społeczne, które nie zostały zaspokojone przez rynek lub państwo;

f) sytuacja przedsiębiorstwa w odniesieniu do różnorodności, niedyskryminacji i równych szans dla mężczyzn i kobiet wśród swoich członków, w tym stanowisk kierowniczych i zarządczych;

Zalecenie 6 (wykaz form prawnych)

Akt prawny powinien zawierać wykaz form prawnych w państwach członkowskich oraz przedsiębiorstw i podmiotów kwalifikujących się do europejskiego znaku gospodarki społecznej. Wykaz powinien podlegać regularnemu przeglądowi.W celu zapewnienia przejrzystości i skutecznej współpracy między państwami członkowskimi wykaz ten powinien zostać opublikowany na stronie internetowej Komisji Europejskiej.

Zalecenie 7 (zmiana obowiązujących przepisów)

Zachęca się Komisję do dokonania przeglądu obowiązujących aktów prawnych oraz do przedstawienia, w odpowiednich przypadkach, wniosków ustawodawczych w sprawie ustanowienia bardziej spójnych i kompletnych ram prawnych w celu wsparcia przedsiębiorstw społecznych.

Zalecenie 8. (dotyczące ekosystemów sprzyjających rozwojowi przedsiębiorstw społecznych i współpracy między państwami członkowskimi)

Komisja powinna zadbać o to, by prowadzona przez nią polityka odzwierciedlała zaangażowanie na rzecz stworzenia ekosystemu sprzyjającego rozwojowi przedsiębiorstw społecznych. Komisja jest proszona o uwzględnienie faktu, że przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej wywierają silny wpływ na szczeblu lokalnym i regionalnym, co daje im przewagę, dzięki której lepiej orientują się w konkretnych potrzebach i mogą oferować produkty i usługi w większości wytwarzane zgodnie z tymi potrzebami właśnie na szczeblu lokalnym, a także zwiększać spójność społeczną i terytorialną. Komisja jest proszona o podjęcie działań w celu promowania współpracy między przedsiębiorstwami społecznymi i przedsiębiorstwami gospodarki solidarnej z różnych państw i sektorów, w celu promowania i wspierania wymiany wiedzy i praktyk, tak by możliwe było wspieranie rozwoju takich przedsiębiorstw;

UZASADNIENIE

Przedsiębiorstwa społeczne oraz oparte na solidarności stanowią część gospodarki społecznej. Łączą one szersze cele społeczne, środowiskowe i wspólnotowe z zarządzaniem kierującym się modelem przedsiębiorczości. Ich działalność jest zróżnicowana. Są one zwykle zaangażowane w świadczenie usług socjalnych i integrację na rynku pracy grup znajdujących się w niekorzystnej sytuacji, ale wydaje się, że powszechną tendencją w ustawodawstwach krajowych jest rozszerzanie zakresu działań, w które mogą angażować się przedsiębiorstwa społeczne, pod warunkiem że działania te prowadzone są w interesie ogólnym lub charakteryzują się użytecznością społeczną, takie jak świadczenie usług lokalnych, m.in. w dziedzinie oświaty, kultury i ochrony środowiska.

Niedawny kryzys gospodarczy i finansowy pokazał, że osoby w największym stopniu dotknięte skutkami kryzysu należą do grup najbardziej wykluczonych i znajdujących się w niekorzystnej sytuacji na rynku pracy, a mianowicie kobiety, osoby niepełnosprawne, osoby młode i pracownicy o niskich kwalifikacjach. W tym kontekście sprawozdawca chciałby przypomnieć, że gospodarka społeczna i solidarna zapewnia zatrudnienie ponad 14 milionom osób, co stanowi około 6,5 % zatrudnionych w UE oraz 10 % przedsiębiorstw w UE.

W państwach członkowskich UE przedsiębiorstwa społeczne mogą przyjąć szereg form i statusów prawnych, począwszy od bardziej tradycyjnych form prawnych (tj. stowarzyszenia, fundacje, spółdzielnie, towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, spółki akcyjne), po nowe formy prawne utworzone wyłącznie na potrzeby przedsiębiorstw społecznych (tj. spółdzielnie społeczne we Włoszech lub GmbH w Niemczech). Z powodu tej różnorodności i innowacyjnego charakteru niektórych z tych form prawnych należy zachować ostrożność w tej dziedzinie, która obecnie znajduje się na etapie intensywnego rozwoju. Można również sądzić, że trudno będzie znaleźć porozumienie co do tego, czy w chwili obecnej dogodne lub konieczne jest utworzenie na poziomie UE specjalnej formy prawnej przedsiębiorstwa społecznego.

Z tego względu sprawozdawca przyjmuje ostrożniejsze podejście, które jego zdaniem mogłoby pomóc w osiągnięciu bardziej politycznego porozumienia i, co ważniejsze, mogłoby przynieść znaczne korzyści przedsiębiorstwom społecznym. Sprawozdawca proponuje zwrócić się do Komisji o wprowadzenie na szczeblu UE „europejskiego znaku gospodarki społecznej”, który będzie fakultatywny, tj. na wniosek przedsiębiorstw społecznych, i który byłby przyznawany przedsiębiorstwom spełniającym zestaw kryteriów, niezależnie od formy prawnej, jaką postanowią przyjąć zgodnie z ustawodawstwem krajowym. Zestaw ten jest określony w tekście rozporządzenia i nie jest całkowicie nowy. Opiera się on na poprzednich tekstach i rezolucjach instytucji UE. Sprawozdawca pragnie podkreślić w tym kontekście, w celu wyjaśnienia wszelkich wątpliwości, że jego definicja przedsiębiorstw społecznych obejmuje również organizacje nastawione na zysk. Zasadnicze znaczenie ma to, by największa część zysków była ponownie inwestowana w działalność organizacji i przeznaczana na cele społeczne.

Sprawozdawca uważa, że pomysł oznaczania zwiększy dostrzegalność przedsiębiorstw społecznych, zapewni im większe możliwości dostępu do finansowania publicznego i prywatnego, pozwoli uzyskać lepsze finansowanie i większe korzyści, również z mobilności w obrębie Unii Europejskiej.

Wraz z niniejszym zaleceniem sprawozdawca ujął w załączniku do projektu sprawozdania szereg innych zaleceń. Sprawozdawca proponuje ustanowić mechanizm certyfikacji, nadzoru i monitorowania europejskiego znaku prawnego z udziałem państw członkowskich. Zapewni to ochronę przedsiębiorstw społecznych przed nadużyciami finansowymi.

Sprawozdawca proponuje także, by europejski znak obowiązywał we wszystkich państwach członkowskich, co oznacza, że każde przedsiębiorstwo, które jest nim oznakowane, może prowadzić główną działalność w innym państwie członkowskim na takich samych warunkach, jak przedsiębiorstwa krajowe opatrzone tym znakiem. Powinny one również korzystać z tych samych świadczeń, praw i obowiązków, jak przedsiębiorstwa społeczne utworzone zgodnie z prawem państwa członkowskiego, w którym prowadzą działalność.

Akt ustawodawczy powinien wymagać od przedsiębiorstw społecznych, które zechcą zachować znak, aby regularnie składały sprawozdania ze swej działalności, wyników, zaangażowania zainteresowanych stron, podziału zysków, wynagrodzeń, dotacji i innych otrzymanych świadczeń. W związku z tym Komisja powinna zostać upoważniona do opracowania modelu, aby pomóc przedsiębiorstwom społecznym w tym przedsięwzięciu.

Akt ustawodawczy powinien również upoważniać Komisję do opracowania wytycznych dotyczących dobrych praktyk w odniesieniu do przedsiębiorstw społecznych w Europie. Podstawowe elementy, do których powinny odnosić się te wytyczne, wyszczególniono w załączniku.

Ze względów praktycznych akt prawny powinien zawierać podlegający przeglądowi wykaz form prawnych w państwach członkowskich oraz przedsiębiorstw kwalifikujących się do europejskiego znaku gospodarki społecznej.

Ponadto sprawozdawca zachęca Komisję do dokonania przeglądu obowiązujących przepisów oraz do przedstawienia, w odpowiednich przypadkach, wniosków ustawodawczych ustanawiających bardziej spójne i kompletne ramy prawne w celu wsparcia przedsiębiorstw społecznych.

OPINIA Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych (23.5.2018)

dla Komisji Prawnej

w sprawie Statutu przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej
(2016/2237(INL))

Sprawozdawca komisji opiniodawczej: Heinz K. Becker

(*) Zaangażowana komisja – art. 54 Regulaminu

(Inicjatywa – art. 46 Regulaminu)

WSKAZÓWKI

Komisja Zatrudnienia i Spraw Socjalnych zwraca się do Komisji Prawnej, jako komisji przedmiotowo właściwej, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

A. mając na uwadze, że w całej Europie istnieje wiele różnych ram regulacyjnych na szczeblu krajowym dotyczących przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej, które różnią się znacznie pod względem form prawnych (takich jak spółdzielnie, stowarzyszenia, organizacje charytatywne, towarzystwa wzajemne, fundacje itp.), modeli biznesowych i wsparcia publicznego; mając na uwadze, że przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej to podmioty gospodarki społecznej, która jest integralną częścią europejskiej społecznej gospodarki rynkowej w dziedzinie społecznej, edukacyjnej, kulturalnej i ochrony środowiska;

B. mając na uwadze, że przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej stawiają czoła wyzwaniom społecznym przez innowacyjne podejście i są istotnym wsparciem dla państw członkowskich; mając na uwadze, że przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej wnoszą cenny wkład do innowacji społecznych; mając na uwadze, że przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej należy postrzegać jako jeden z czynników stymulujących rozwój gospodarki rynkowej zrównoważonej pod względem społecznym i środowiskowym oraz europejskiego rynku wewnętrznego; mając na uwadze, że przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej wskazują nowe sposoby rozwiązywania problemów społecznych w gwałtownie zmieniającym się świecie; mając na uwadze widoczny wpływ przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej, zwłaszcza podczas kryzysu gospodarczego, pod względem tworzenia godnych, lokalnych i zrównoważonych miejsc pracy sprzyjających włączeniu społecznemu, a także pod względem wspierania wzrostu gospodarczego, ochrony środowiska oraz wzmacniania spójności społecznej, ekonomicznej i regionalnej[1];

C. mając na uwadze, że digitalizacja, ambitne cele w zakresie zmian klimatu, migracja, nierówności, rozwój społeczności lokalnych, zwłaszcza na obszarach zmarginalizowanych, opieka społeczna i usługi zdrowotne, potrzeby osób niepełnosprawnych oraz zwalczanie ubóstwa, wykluczenia społecznego, długotrwałego bezrobocia i nierówności płci, a także szczególne wyzwania związane ze środowiskiem oferują duże możliwości dla przedsiębiorczości społecznej; mając na uwadze, że przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej działają na rynku w sposób przedsiębiorczy, podejmując ryzyko gospodarcze;

D. mając na uwadze, że we wszystkich państwach członkowskich przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej powinny mieć wspólną tożsamość, a jednocześnie mając na uwadze znaczenie uznania ich różnorodności; mając na uwadze, że badanie przeprowadzone niedawno przez Dyrekcję Generalną ds. Polityki Wewnętrznej zatytułowane „A European Statute for Social and Solidarity based Enterprises” [Europejski statut przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej], uznaje wartość dodaną działania na szczeblu unijnym i zaleca wprowadzenie statusu oraz odnośnej etykiety, certyfikatu lub znaku, a nie wymogu ustanowienia szczególnego podmiotu prawnego dla przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej;

E. mając na uwadze, że obszary wiejskie stanowią wielki potencjał dla przedsiębiorstw społecznych, i apeluje w tym kontekście o stworzenie odpowiedniej rozległej infrastruktury w regionach wiejskich;

F. mając na uwadze, że kształcenie i szkolenie powinny być priorytetowymi obszarami, jeżeli chodzi o promowanie kultury przedsiębiorczości wśród młodzieży;

G. mając na uwadze, że towarzystwa wzajemne działające w sektorach opieki zdrowotnej i pomocy społecznej w Unii zatrudniają 8,6 mln osób i zapewniają wsparcie 120 mln obywateli; mając na uwadze, że towarzystwa wzajemne mają udział w rynku wynoszący 24 % i wytwarzają ponad 4 % PKB Unii;

H. mając na uwadze, że rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 346/2013[2] określa warunki i wymogi w związku z ustanawianiem europejskich funduszy na rzecz przedsiębiorczości społecznej;

1. podkreśla istotne znaczenie ok. 2 mln przedsiębiorstw społecznych w Europie[3], które zatrudniają ponad 14,5 mln pracowników[4], a także ich nieoceniony wkład w tworzenie miejsc pracy wysokiej jakości, spójność społeczną i regionalną oraz ciągły wzrost gospodarczy na rynku wewnętrznym;

2. podkreśla, że przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej mają długą historię w większości państw członkowskich i ugruntowały swoją pozycję jako potrzebne i ważne podmioty na rynku;

3. wzywa Komisję i władze krajowe do poszanowania specyfiki historycznej i prawnej przedsiębiorstw gospodarki społecznej w kontekście regulacji rynku;

4. podkreśla, że zważywszy na rosnące zapotrzebowanie na usługi społeczne, przedsiębiorstwa społeczne w Unii zyskują coraz bardziej na znaczeniu, świadcząc usługi społeczne w zakresie wspierania osób zagrożonych ubóstwem i wykluczeniem społecznym lub doświadczających tych zjawisk; podkreśla, że przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej nie powinny zastępować świadczonych publicznie usług społecznych, lecz powinny je uzupełniać; zwraca uwagę na znaczenie przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej, które świadczą usługi społeczne, zdrowotne i edukacyjne oraz pełnią szczególne zadania związane ze środowiskiem we współpracy z lokalnymi władzami i wolontariuszami; podkreśla, że przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej mogą potencjalnie rozwiązywać pewne wyzwania społeczne, stosując podejście oddolne;

5. zwraca uwagę, że przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej tworzą miejsca pracy dla osób niepełnosprawnych oraz dla osób z innych grup w niekorzystnej sytuacji;

6. podkreśla, że przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej są głęboko zakorzenione w warunkach lokalnych i regionalnych, co daje im przewagę, dzięki której lepiej orientują się w konkretnych potrzebach i mogą zapewniać produkty i usługi, które są niezbędne na danym obszarze, zwiększając w ten sposób spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną;

7. zauważa, że przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej mogą przyczynić się do większej równości płci oraz do zmniejszenia zróżnicowania wynagrodzenia ze względu na płeć;

8. podkreśla znaczenie tworzenia sieci przedsiębiorstw społecznych, a także wzywa państwa członkowskie do promowania transferu wiedzy i najlepszych praktyk w obrębie państw członkowskich (na przykład poprzez utworzenie krajowych punktów kontaktowych), jak również w całej Unii, przy udziale nie tylko samych przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej, ale także tradycyjnych przedsiębiorstw, środowisk akademickich i innych zainteresowanych stron; wzywa Komisję, aby w kontekście grupy ekspertów ds. przedsiębiorczości społecznej i we współpracy z państwami członkowskimi w dalszym ciągu gromadziła i udostępniała informacje na temat istniejących dobrych praktyk oraz analizowała dane jakościowe i ilościowe dotyczące wkładu przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej zarówno w politykę publiczną, jak i w społeczności lokalne;

9. apeluje o ustanowienie ogólnodostępnej wielojęzycznej europejskiej platformy internetowej dla przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej, umożliwiającej im pozyskiwanie informacji i wymianę koncepcji na temat tworzenia przedsiębiorstw, możliwości i wymogów w zakresie finansowania przez UE, uczestnictwa w zamówieniach publicznych i możliwych struktur prawnych;

10. wzywa Komisję do wprowadzenia na szczeblu unijnym „europejskiego znaku gospodarki społecznej” dla przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej, mającego na celu wyróżnienie – w oparciu o jasne kryteria – szczególnych cech tych przedsiębiorstw i wywieranego przez nie oddziaływania społecznego, zwiększenie ich widoczności, zachęcanie do inwestycji, ułatwianie dostępu do finansowania i jednolitego rynku tym z nich, które zamierzają rozszerzyć działalność w kraju lub na inne państwa członkowskie, a jednocześnie mając na względzie różne formy prawne i ramy występujące w tym sektorze oraz w państwach członkowskich; zauważa ponadto, że kryteria powinny określać pod względem ekonomicznym, jak i społecznym, odnosząc się do rentowności finansowej, wyraźny cel działania z korzyścią dla społeczności lub konkretnej grupy ludzi; podkreśla, że głównym celem przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej powinna być koncentracja na aspektach społecznych; uważa, że przyznanie takiego znaku powinno następować na wniosek przedsiębiorstw spełniających kryteria kwalifikacyjne, takie jak realizacja celu społecznego, aspekt przedsiębiorczości, partycypacyjne podejmowanie decyzji i znaczna reinwestycja zysków; uważa, że „europejski znak gospodarki społecznej” powinien być dobrowolny dla przedsiębiorstw, lecz musi być uznawany przez wszystkie państwa członkowskie;

11. podkreśla, że obecnie istnieją kryteria służące zdefiniowaniu przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej na potrzeby obowiązującego prawa Unii, takie jak te określone w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1296/2013[5], gdzie „przedsiębiorstwo społeczne” oznacza przedsiębiorstwo, niezależnie od jego formy prawnej, które:

(i) świadczy usługi lub wytwarza towary pozwalające na osiągnięcie korzyści społecznych lub

(ii) stosuje metodę produkcji towarów lub świadczenia usług, która odzwierciedla jego cel o charakterze społecznym;

c) jest zarządzane w przedsiębiorczy, odpowiedzialny i przejrzysty sposób, w szczególności poprzez zaangażowanie pracowników, klientów i zainteresowanych stron, których dotyczy działalność gospodarcza prowadzona przez przedsiębiorstwo;

12. podkreśla konieczność opracowania szerokiej i włączającej definicji unijnej, podkreślającej znaczenie zasady, zgodnie z którą znaczna część zysków osiąganych przez przedsiębiorstwo powinna być reinwestowana lub w inny sposób wykorzystywana do osiągania celu społecznego przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej; zwraca uwagę na szczególne wyzwania, przed którymi stoją spółdzielnie społeczne i przedsiębiorstwa społeczne integrujące przez pracę, realizując swoją misję pomocy osobom najczęściej wykluczonym z rynku pracy, i podkreśla potrzebę objęcia tych organizacji nowym znakiem;

13. uważa, że minimalnym kryterium i wymogiem prawnym uzyskania i utrzymania „europejskiego znaku gospodarki społecznej” musi być prowadzenie działalności użytecznej społecznie, którą należy zdefiniować na szczeblu unijnym; zwraca uwagę, że działania te powinny być wymierne pod względem skutków społecznych w takich obszarach jak integracja społeczna osób ze słabszych grup społecznych, integracja na rynku pracy osób zagrożonych wykluczeniem z dostępu do trwałego i wysokiej jakości zatrudnienia, zmniejszanie różnic w traktowaniu kobiet i mężczyzn, walka z marginalizacją migrantów, poprawa pod względem stwarzania równych szans dzięki ochronie zdrowia, kształceniu, kulturze i godnym warunkom mieszkaniowym, zwalczanie ubóstwa i nierówności; podkreśla, że przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej muszą w swoich działaniach stosować najlepsze praktyki w zakresie warunków pracy i zatrudnienia;

14. podkreśla, że znak jakości musi wiązać się z niskimi kosztami i drobnymi formalnościami, aby nie stawiać przedsiębiorstw społecznych w niekorzystnej sytuacji, w szczególności małych i średnich przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej; w związku z tym wspólne ogólnounijne kryteria muszą być proste, jasne i oparte na czynnikach materialnych, a nie formalnych, a stosowne procedury nie mogą być uciążliwe; zauważa, że chociaż obowiązki sprawozdawcze są rozsądnym narzędziem weryfikacji, czy przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej nadal są uprawnione do korzystania z „europejskiego znaku gospodarki społecznej”, częstotliwość takich sprawozdań i obowiązkowych informacji, które muszą być w nich zawarte, nie może być nadmiernie uciążliwa; uważa, że można by ograniczyć koszty przyznawania znaku/certyfikatu, gdyby administrację centralną prowadziły władze krajowe, które mogłyby we współpracy z przedsiębiorstwami społecznymi i przedsiębiorstwami gospodarki solidarnej przekazać realizację i obsługę krajowym samorządom po ustanowieniu ogólnoeuropejskiej definicji kryteriów dotyczących przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej;

15. wzywa Komisję i państwa członkowskie do aktywnego promowania „europejskiego znaku gospodarki społecznej” i propagowania korzyści społeczno-ekonomicznych płynących z przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej, w tym pod względem tworzenia wysokiej jakości miejsc pracy i spójności społecznej;

16. zwraca uwagę, że stosowanie przez przedsiębiorstwa strategii społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw w ramach planu biznesowego nie jest warunkiem wystarczającym do uznania ich za przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej, dlatego podkreśla znaczenie jasnego rozróżnienia między przedsiębiorstwem społecznym i przedsiębiorstwem gospodarki solidarnej a przedsiębiorstwem zaangażowanym w społeczną odpowiedzialność przedsiębiorstw;

17. wyraża przekonanie, że priorytety inwestycyjne gospodarki społecznej i przedsiębiorstw społecznych nie powinny ograniczać się do włączenia społecznego, lecz powinny obejmować zatrudnienie i kształcenie, tak aby odzwierciedlały szeroki zakres rodzajów działalności gospodarczej, które prowadzą;

18. apeluje o kontynuowanie programu „Erasmus dla młodych przedsiębiorców” oraz o skuteczne wykorzystanie budżetu i łatwą dostępność informacji na temat programu;

19. apeluje o uproszczenie procedur zakładania przedsiębiorstw społecznych, aby nadmierna biurokracja nie stanowiła przeszkody dla przedsiębiorczości społecznej;

20. wzywa Komisję do lepszego włączenia gospodarki społecznej do prawodawstwa Unii w celu stworzenia równych szans dla przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej oraz dla przedsiębiorstw mających inne formy;

21. podkreśla konieczność wspierania przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej za pomocą wystarczających środków finansowych, ponieważ stabilność finansowa jest kluczowa dla ich przetrwania; podkreśla konieczność wzmocnienia wsparcia finansowego oferowanego przez inwestorów prywatnych i podmioty publiczne przedsiębiorstwom społecznym i przedsiębiorstwom gospodarki solidarnej na szczeblu regionalnym, krajowym i unijnym, ze szczególnym uwzględnieniem finansowania innowacji, a ponadto wzywa Komisję do wzmocnienia społecznego wymiaru istniejących funduszy unijnych w kontekście kolejnych wieloletnich ram finansowych (WRF) na lata 2021–2027, takich jak Europejski Fundusz Społeczny, Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego oraz program na rzecz zatrudnienia i innowacji społecznych, w celu promowania gospodarki społecznej i przedsiębiorczości społecznej; wzywa Komisję do poprawy wdrażania programu Unii Europejskiej na rzecz zatrudnienia i innowacji społecznych (EaSI) oraz jego osi mikrofinansów i przedsiębiorczości społecznej, a także do zwiększenia świadomości w sektorze finansowym na temat cech oraz korzyści gospodarczych i społecznych przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej; ponadto uważa, że niezbędne jest wspieranie – ogólnie rzecz biorąc – alternatywnych sposobów finansowania, takich jak fundusze venture capital, wstępne finansowanie, mikrokredyty i crowdfunding, w celu zwiększenia inwestycji w tym sektorze w oparciu o „europejski znak gospodarki społecznej”;

22. apeluje o wydajne wykorzystanie funduszy unijnych oraz podkreśla, że należy ułatwić beneficjentom dostęp do tych funduszy, zwłaszcza po to, by wspierać i wzmacniać przedsiębiorstwa społeczne w osiąganiu ich podstawowego celu, jakim jest wywieranie wpływu społecznego, a nie maksymalizacja zysków, co ostatecznie w perspektywie długoterminowej przynosi społeczeństwu zwrot z inwestycji; wzywa Komisję, aby w kontekście kolejnych WRF na lata 2021–2027 dokonała przeglądu ram regulacyjnych funduszy inwestycji społecznych w celu ułatwienia dostępu do rynku finansowego przedsiębiorstwom społecznym i przedsiębiorstwom gospodarki solidarnej; w związku z tym wzywa do skutecznego przeprowadzenia europejskiej kampanii na rzecz ograniczenia biurokracji i promowania „europejskiego znaku gospodarki społecznej”;

23. wzywa Komisję i państwa członkowskie do podjęcia wymiernych kroków w celu odblokowania i przyciągnięcia inwestycji publicznych i prywatnych potrzebnych przedsiębiorstwom społecznym i przedsiębiorstwom gospodarki solidarnej, w tym promowania „europejskiego znaku gospodarki społecznej”; zauważa w związku z tym, że gospodarka społeczna nadal boryka się z trudnościami w dostępie do zamówień publicznych, takimi jak bariery związane z wielkością i zdolnością finansową; ponownie zwraca uwagę na znaczenie skutecznego wdrożenia przez państwa członkowskie pakietu reform w obszarze zamówień publicznych w celu zwiększenia udziału tych przedsiębiorstw w postępowaniach o udzielenie zamówień publicznych dzięki szerszemu propagowaniu zasad dotyczących zamówień, kryteriów i informacji o przetargach oraz dzięki poprawie dostępu do zamówień dla takich przedsiębiorstw, w tym klauzul i kryteriów społecznych, uproszczeniu procedur i przygotowywaniu przetargów w sposób zapewniający dostęp do nich mniejszym podmiotom;

24. uznaje znaczenie zapewniania wsparcia finansowego dla przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej; wzywa Komisję, by wzięła pod uwagę specyfikę przedsiębiorstw społecznych, kiedy otrzymują one pomoc państwa; proponuje ułatwienie dostępu do finansowania na wzór kategorii określonych w rozporządzeniu Komisji (UE) nr 651/2014[6];

25. podkreśla, że Komisja i państwa członkowskie, a także władze regionalne i lokalne powinny włączyć wymiar przedsiębiorczości społecznej do głównego nurtu odpowiednich strategii politycznych, programów i praktyk;

26. podkreśla konieczność oferowania zatrudnienia osobom najczęściej wykluczonym z rynku pracy, przez reintegrację osób długotrwale bezrobotnych i zwalczanie bezrobocia w ogóle;

27. zauważa, że oprócz finansowania zasadnicze znaczenie dla zwiększenia wzrostu tego sektora ma świadczenie usług w zakresie kształcenia i szkolenia dla pracowników przedsiębiorstw społecznych, zwłaszcza w celu nabywania umiejętności w zakresie przedsiębiorczości i podstawowej wiedzy na temat prowadzenia przedsiębiorstwa, a także zapewnianie specjalistycznego wsparcia i usprawnienie administracji; zachęca państwa członkowskie do wprowadzenia strategii politycznych mających na celu ustanowienie korzystnych warunków podatkowych dla przedsiębiorstw społecznych;

INFORMACJE O PRZYJĘCIU W KOMISJI OPINIODAWCZEJ

Data przyjęcia	15.5.2018
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	40 3 0
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Laura Agea, Brando Benifei, Vilija Blinkevičiūtė, Enrique Calvet Chambon, David Casa, Geoffroy Didier, Martina Dlabajová, Lampros Fountoulis, Elena Gentile, Arne Gericke, Marian Harkin, Danuta Jazłowiecka, Agnes Jongerius, Jan Keller, Ádám Kósa, Agnieszka Kozłowska-Rajewicz, Jean Lambert, Jérôme Lavrilleux, Jeroen Lenaers, Verónica Lope Fontagné, Javi López, Thomas Mann, Joëlle Mélin, Miroslavs Mitrofanovs, Elisabeth Morin-Chartier, Emilian Pavel, Georgi Pirinski, Robert Rochefort, Claude Rolin, Siôn Simon, Romana Tomc, Marita Ulvskog, Jana Žitňanská
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego	Georges Bach, Tania González Peñas, Sergio Gutiérrez Prieto, Krzysztof Hetman, Miapetra Kumpula-Natri, Joachim Schuster, Helga Stevens, Neoklis Sylikiotis
Zastępcy (art. 200 ust. 2) obecni podczas głosowania końcowego	Dominique Bilde, Dietmar Köster

GŁOSOWANIE KOŃCOWE W FORMIE GŁOSOWANIA IMIENNEGO W KOMISJI OPINIODAWCZEJ

40	+
ALDE	Enrique Calvet Chambon, Martina Dlabajová, Marian Harkin, Robert Rochefort
ECR	Arne Gericke, Helga Stevens, Jana Žitňanská
EFDD	Laura Agea
GUE/NGL	Tania González Peñas, Neoklis Sylikiotis
PPE	Georges Bach, David Casa, Geoffroy Didier, Krzysztof Hetman, Danuta Jazłowiecka, Ádám Kósa, Agnieszka Kozłowska-Rajewicz, Jérôme Lavrilleux, Jeroen Lenaers, Verónica Lope Fontagné, Thomas Mann, Elisabeth Morin-Chartier, Claude Rolin, Romana Tomc
S&D	Brando Benifei, Vilija Blinkevičiūtė, Elena Gentile, Sergio Gutiérrez Prieto, Agnes Jongerius, Jan Keller, Dietmar Köster, Miapetra Kumpula-Natri, Javi López, Emilian Pavel, Georgi Pirinski, Joachim Schuster, Siôn Simon, Marita Ulvskog
VERTS/ALE	Jean Lambert, Miroslavs Mitrofanovs

3	-
ENF	Dominique Bilde, Joëlle Mélin
NI	Lampros Fountoulis

0	0

Objaśnienie używanych znaków:

+ : za

- : przeciw

0 : wstrzymało się

[1] http://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/STUD/2017/611030/EPRS_STU(2017)611030_EN.pdf
[2] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 346/2013 z dnia 17 kwietnia 2013 r. w sprawie europejskich funduszy na rzecz przedsiębiorczości społecznej (Dz.U. L 115 z 25.4.2013, s. 8).
[3] https://ec.europa.eu/growth/sectors/social-economy_pl
[4] http://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=738&langId=pl&pubId=7523, s. 47.
[5] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1296/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. w sprawie programu Unii Europejskiej na rzecz zatrudnienia i innowacji społecznych ( „EaSI” ) i zmieniające decyzję nr 283/2010/UE ustanawiającą Europejski instrument mikrofinansowy na rzecz zatrudnienia i włączenia społecznego Progress ( Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 238).
[6] Rozporządzenie Komisji UE nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (Dz.U. L 187 z 26.6.2014, s. 1).

INFORMACJE O PRZYJĘCIU SPRAWOZDANIAW KOMISJI PRZEDMIOTOWO WŁAŚCIWEJ

Data przyjęcia	20.6.2018
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	19 2 2
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Max Andersson, Joëlle Bergeron, Marie-Christine Boutonnet, Jean-Marie Cavada, Rosa Estaràs Ferragut, Enrico Gasbarra, Lidia Joanna Geringer de Oedenberg, Heidi Hautala, Mary Honeyball, Sylvia-Yvonne Kaufmann, Gilles Lebreton, António Marinho e Pinto, Julia Reda, Evelyn Regner, Pavel Svoboda, József Szájer, Francis Zammit Dimech, Tadeusz Zwiefka
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego	Sergio Gaetano Cofferati, Geoffroy Didier, Angel Dzhambazki, Angelika Niebler, Kosma Złotowski

GŁOSOWANIE KOŃCOWE W FORMIE GŁOSOWANIA IMIENNEGO W KOMISJI PRZEDMIOTOWO WŁAŚCIWEJ

19	+
ALDE	Jean-Marie Cavada, António Marinho e Pinto
EFDD	Joëlle Bergeron
PPE	Geoffroy Didier, Rosa Estaràs Ferragut, Angelika Niebler, Pavel Svoboda, József Szájer, Francis Zammit Dimech, Tadeusz Zwiefka
S&D	Sergio Gaetano Cofferati, Enrico Gasbarra, Lidia Joanna Geringer de Oedenberg, Mary Honeyball, Sylvia-Yvonne Kaufmann, Evelyn Regner
VERTS/ALE	Max Andersson, Heidi Hautala, Julia Reda

2	-
ENF	Marie-Christine Boutonnet, Gilles Lebreton

2	0
ECR	Angel Dzhambazki, Kosma Złotowski

Key to symbols:

+ : za

- : przeciw

0 : wstrzymało się

Ostatnia aktualizacja: 29 czerwca 2018

Informacja prawna - Polityka ochrony prywatności