Przewodniczący. Kolejnym punktem porządku dziennego jest rekomendacja do drugiego czytania sporządzona przez Eija-Rittę Korholę w imieniu Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności w sprawie wspólnego stanowiska Rady mającego na celu przyjęcie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zastosowania postanowień Konwencji z Aarhus o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska, do instytucji i organów Wspólnoty (06273/2/2005 - C6-0297/2005 - 2003/0242(COD)) (A6-0381/2005).

  Eija-Riitta Korhola (PPE-DE), esittelijä. – Arvoisa puhemies, huomenna äänestykseen tuleva asetus Århusin yleissopimuksen määräysten soveltamisesta yhteisön toimielimiin vie meidät päätösten eteen, jotka ovat luonteeltaan hyvin poliittisia. Kyse on merkittävästä ympäristölainsäädännöstä, joka koskee ympäristötiedon saatavuutta ja kansalaisten osallistumisoikeutta päätöksentekoon.

Euroopan yhteisössä jäsenvaltioiden ja EU:n ratifioiman Århusin sopimuksen toimeenpano tapahtuu kolmella direktiivillä, joista kaksi ensimmäistä niin sanottua pilaria ovat jo läpäisseet yhteispäätösmenettelyn sovitteluineen. Koko prosessin ajan olen toiminut Århusin sopimusta koskevien mietintöjen esittelijänä. Nämä pilarit koskevat ympäristötiedon avoimuutta sekä yhteisön osallistumisoikeutta. Kolmas direktiivi, oikeus muutoksenhakuun, jäänee kokonaan kesken, sillä jäsenvaltiot eivät ole löytäneet yhteisymmärrystä asiassa ja hanketta on haluttu lykätä. Oikeus muutoksenhakuun on osoittautunut myös tämän asetuksen suurimmaksi ongelmakohdaksi.

Olen aina korostanut kansalaisten oikeuksia koskien ympäristöasioita. Avoimuus ja läpinäkyvyys ovat demokratian elinehtoja ja oleellinen osa omaa turvallisuuttamme. Nyt käsiteltävänä oleva asetus, joka ulottaa Århusin sopimuksen määräysten soveltamisen yhteisötasolle, on kuitenkin vaarassa saada joitakin huolestuttavia piirteitä. Euroopan parlamentin ympäristövaliokunta muutti omassa äänestyksessään selvästi säännösten painopistettä vieden sopimuksen uudelle, mielestäni ei-toivotulle tasolle. On eri asia valvoa ja säädellä sitä, miten esimerkiksi viranomainen soveltaa ja tulkitsee ympäristölainsäädännön määräyksiä kuin miten demokraattisesti valittu lainsäätäjä toimii tehtävässään. Valiokunnan muotoilu tällaisenaan antaisi käytännössä kaikille hyvinkin löyhän määritelmän täyttäville kansalaisjärjestöille oikeuden haastaa yhteisön toimielimet EY:n tuomioistuimeen antaen siten kansalaisjärjestöille eräänlaisen vahtikoiran aseman instituutioihin nähden. Poliitikkona en ole kuitenkaan valmis delegoimaan pois tällä tavoin kansalaisten meille demokraattisesti antamaa ja kontrolloimaa valtaa, ja toivon, että huomenna täysistuntoäänestyksessä tämä asia tulee korjatuksi.

Huomisen äänestyksen kriittisimmät kohdat koskevat tarkistuksia 22, 24 ja 25. EY:n perustamissopimuksen 230 artikla antaa kansalaisille mahdollisuuden nostaa kanteen yhteisöjen tuomioistuimessa, jos päätös koskee kansalaista suoraan ja erikseen, mikä demokratian kannalta onkin aiheellista. Parlamentin ympäristövaliokunnan kanta merkitsee nyt kuitenkin, että mikä tahansa EU:n sisällä toimiva kansalaisjärjestö voi kiertää tämän säädöksen pyytämällä sisäistä tarkastusta, johon yhteisön toimielimen on vastattava muodollisella päätöksellä. Tämä päätös yhdessä tarkistuksen 25 kanssa avaa tien tutkia kyseisen alkuperäisen päätöksen lainmukaisuutta, eikä ainoastaan menettelytapojen vaan myös sisällön lainmukaisuutta, ja antaa täten kansalaisjärjestöille valtaa arvioida viime kädessä yhteisön toimielinten toimintaa. Tämä avaisi niille automaattisen mahdollisuuden viedä yhteisön toimielimet oikeuteen ja näin ylimpänä auktoriteettina valvoa toimiamme.

Demokratiassa kansa on ylin auktoriteetti, ja kansan valitsemat päättäjät toteuttavat sen tahtoa. Mutta nyt me asettaisimme kansalaisjärjestöt kansan yläpuolelle ja sitä minun on vaikea hyväksyä. Kyseessä on poliittinen ja periaatteellinen asia. Älkää ymmärtäkö minua väärin, tarvitsemme ympäristöjärjestöjä ja maailma olisi paljon huonompi paikka, jolleivät kansalaisjärjestöt olisi oikeutetusti nostaneet monia kysymyksiä esiin. Sen sijaan se, mitä ne nyt ovat kovan lobbauksen avulla ajamassa itselleen, on arveluttavaa.

Lisäksi asetuksessa kansalaisjärjestöjen määritelmä on varsin löyhä, ja sen tähden olen jättänyt täysistuntoon kaksi tarkistusta, jotka tarkentavat kriteerejä. Ensimmäisen mukaan kansalaisjärjestön on täytynyt toimia useammassa kuin yhdessä EU-maassa vähintään kahden vuoden ajan. Toinen muutos lisää määritelmään sanat "lakia noudattava". Nämä tarkistukset ovat olennaisia, jotta pyynnöt sisäisistä tarkistuksista pysyisivät hallittavissa määrissä ja jotta saadaan lisäkriteerejä kansalaisjärjestöjen toiminnan luonteelle.

Tässä mietinnössä valiokuntamme jäsenet ovat esittäneet tarkistuksia, joihin mielelläni yhdyn. Olen itsekin korostanut esimerkiksi ympäristötiedon laatua ja vertailtavuutta. Samoin kannatan päätöksentekomme demokraattisuutta ja avoimuutta aina kun voin.

Mutta oikeastaan vain sitä samaa toivon ympäristöjärjestöiltäkin: jos ne noudattaisivat itse sitä, mitä ne meiltä vaativat, jos ne olisivat avoimempia toiminnassaan ja rahoituksessaan, jos ne antaisivat vähemmän harhaanjohtavaa ja virheellistä tietoa, näitä rajoituksia ja kriteerejä ei olisi tarpeen tehdä. On ollut maailmankatsomuksellinen pettymys huomata, etteivät kansalaisjärjestöt suinkaan aina välitä oikeaa tietoa tai korjaa virheelliseksi paljastunutta.

Hyvä esimerkki tästä on suurimmilta ympäristöjärjestöiltä tällä viikolla tullut kirje, joka antaa väärän kuvan niille nyt mahdollisesti avautuvasta mahdollisuudesta muutoksenhakuun oikeudessa. Ne mainitsevat teollisuusyritysten omaavan mahdollisuuden nostaa kanteita EY-tuomioistuimessa, ja nyt tämä lainsäädäntö vain toisi ne samalle tasolle. Kirje jättää mainitsematta, että nyt ympäristöjärjestöt eivät suinkaan tavoittele samaa tasoa yritysten kanssa, joilta vaaditaan kyseessä olevan päätöksen koskevan niitä "suoraan ja erikseen", toisin sanoen asianosaisena, vaan ympäristöjärjestöt saisivat nyt koko unionin alueella ilman asianosaisuuskriteerejä valita, mistä kohteesta ne ovat kiinnostuneita. Harhaanjohtamista oli se, että tämä olennainen yksityiskohta jätettiin sanomatta.

Århusin sopimus on tärkeä osa toimivaa demokratiaa. Siksi kansalaisoikeuksia ei saa käyttää muutoksenhaun osalta väärin, hidastamaan hankkeita tai antamaan toimintakenttä järjestöjen varainkeruukampanjoille. En myöskään voi hyväksyä, että poliittisten päättäjien työ kompastuisi järjestöjen loputtomiin valituksiin. Valitusoikeudesta ei ole tarkoituksenmukaista tehdä ikiliikkujaa. Väärinkäytökset veisivät pohjaa pois niiltä kansalaisten oikeuksilta, joita alun perin lähdimme puolustamaan. Siksi nyt täysistuntokäsittelyn yhteydessä on oltava tarkkana sen suhteen, miten yhteisö todella soveltaa oikeutta muutoksenhakuun. Toivon, että parlamentti siirtyy lähemmäs neuvoston kantaa, jota pidän tasapainoisena.

  Σταύρος Δήμας, Μέλος της Επιτροπής. Θα ήθελα να ευχαριστήσω το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την Επιτροπή Περιβάλλοντος για την επίπονη σύνταξη της παρούσας έκθεσης δεύτερης ανάγνωσης. Είμαι ιδιαίτερα ευγνώμων στην εισηγήτρια κυρία Korhola για τη συμβολή της στην προσπάθεια να εφαρμοσθεί η Σύμβαση του Århus στα κοινοτικά όργανα.

Αξίζει μάλιστα να επισημανθεί ότι μετά τις οδηγίες για την πρόσβαση στις περιβαλλοντικές πληροφορίες και τη συμμετοχή του κοινού, η παρούσα πρόταση κανονισμού αποτελεί την τρίτη κατά σειρά νομοθετική πρόταση εφαρμογής της Σύμβασης του Århus, αυτή τη φορά για τα όργανα της Κοινότητας, και η συμβολή της κυρίας Korhola είναι πολύτιμη.

Ο παρών κανονισμός προτάθηκε παράλληλα με την απόφαση επικύρωσης της Σύμβασης του Århus η οποία περιέχει υποχρεώσεις, όχι μόνο για τις δημόσιες αρχές των κρατών μελών, αλλά και για τα θεσμικά όργανα της Κοινότητας. Χρειαζόταν επομένως να συμπληρωθούν οι ήδη ισχύουσες διατάξεις ως προς το ζήτημα αυτό.

Για το λόγο αυτό, η πρόταση καλύπτει και τα τρία σκέλη της Σύμβασης, δηλαδή: την πρόσβαση στις περιβαλλοντικές πληροφορίες, τη συμμετοχή του κοινού και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη.

Η Κοινότητα έγινε συμβαλλόμενο μέρος της Σύμβασης το Μάιο του 2005, ακριβώς πριν από τη δεύτερη διάσκεψη των μερών στο Αλμάτι.Την εποχή εκείνη είχε ήδη πραγματοποιηθεί η πρώτη ανάγνωση του κανονισμού και είχε επιτευχθεί η πολιτική συμφωνία στο επίπεδο του Συμβουλίου ενόψει της κοινής θέσης.

Η κοινή θέση βελτιώνει και ολοκληρώνει από πολλές απόψεις την αρχική πρόταση της Επιτροπής. Επίσης ενσωματώνει, είτε κατά λέξη είτε κατ' ουσία, πολλές από τις τροπολογίες που διατύπωσε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε πρώτη ανάγνωση.

Συγκεκριμένα, σε ό,τι αφορά την πρόσβαση στις περιβαλλοντικές πληροφορίες, προστίθεται ένα νέο άρθρο 6 που αναφέρεται στην εφαρμογή των εξαιρέσεων που αφορούν την πρόσβαση στις περιβαλλοντικές πληροφορίες, όπως δηλαδή είχε προταθεί με τροπολογία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Στην κοινή θέση ενσωματώνονται επίσης στοιχεία από τις τροπολογίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που αφορούν πιο λεπτομερείς απαιτήσεις για τη συμμετοχή του κοινού στην προπαρασκευή των σχεδίων και των προγραμμάτων που αφορούν το περιβάλλον.

Σχετικά με την πρόσβαση στη δικαιοσύνη, το Συμβούλιο απλοποίησε τα κριτήρια και τις διαδικασίες βάσει των οποίων οι μη κυβερνητικές οργανώσεις μπορούν να υποβάλουν αίτηση για εσωτερική επανεξέταση πράξεων των οργάνων της Κοινότητας. Αξίζει μάλιστα να σημειωθεί ότι οι εν λόγω οργανισμοί δεν είναι απαραίτητο πλέον να δραστηριοποιούνται σε κοινοτικό επίπεδο για να ασκήσουν το παραπάνω δικαίωμα.

Η Επιτροπή είναι σε θέση να αποδεχθεί τις εν λόγω αλλαγές, δεδομένου ότι με την παρούσα διατύπωση παραμένει η υποχρέωση των εν λόγω οργανισμών να έχουν ως βασικό στόχο την προστασία του περιβάλλοντος σε κοινοτικό επίπεδο.

Η Επιτροπή θα μπορούσε επίσης να αποδεχθεί αλλαγές στις διατάξεις που αναφέρονται στην έκβαση της εσωτερικής επανεξέτασης και τη δυνατότητα των μη κυβερνητικών οργανώσεων να προσφεύγουν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.

Το Συμβούλιο πραγματοποίησε τις εν λόγω αλλαγές με στόχο να αποφευχθεί διατύπωση που θα μπορούσε να προσκρούει στους κανόνες της Συνθήκης όσον αφορά το δικαίωμα προσφυγής ατόμων και ενώσεων ατόμων.

Η Επιτροπή, ως θεματοφύλακας των Συνθηκών, συμμερίζεται εν προκειμένω την πρόθεση του Συμβουλίου, δεδομένου μάλιστα ότι η κοινή θέση ανταποκρίνεται στη Σύμβαση του Århus η οποία επιτρέπει στα συμβαλλόμενα μέρη να θεσπίζουν κριτήρια για την πρόσβαση του κοινού στη δικαιοσύνη.

Ελπίζω ότι σύντομα θα επιτευχθεί συμφωνία για τη συγκεκριμένη πρόταση. Έχουμε ήδη διανύσει μεγάλη απόσταση από τη συνολική εφαρμογή της Σύμβασης του Århus και η υιοθέτηση του παρόντος κανονισμού θα αποδείξει πόσο πολύ επιθυμούμε την εφαρμογή του και στα όργανα της Κοινότητας.

  Cristina Gutiérrez-Cortines, en nombre del Grupo PPE-DE. – Señor Presidente, quisiera unirme a la posición de la señora Korhola; realmente, no puedo estar de acuerdo con las enmiendas 22, 23 y 25. Creo que la Convención de Aarhus, que en algunos países, como España, ya está siendo transpuesta, es una conquista, evidentemente, de la posibilidad de transparencia, de la formación, etc.

Sin embargo, me preocupa extraordinariamente que posiciones que se alejan del sentido común que ha demostrado el Consejo y de la posición de la Comisión pretendan darles a las organizaciones no gubernamentales una capacidad jurídica excesiva, en mi opinión, como ha dicho la señora Korhola.

Creo que la democracia debe ser simétrica. No es lógico que las organizaciones no gubernamentales tengan más derechos que los Ayuntamientos en este ámbito. También me parece que las regiones tampoco pueden, precisamente, tener determinada capacidad que aquí se les daría.

Por otra parte, hay un principio de Derecho, el de interés directo, que es un tema muy debatido en la historia del Derecho y que normalmente se aplicaba a la familia o a algún problema que ocurriera en el territorio en cuestión. Sin embargo, me parece que el hecho de que se aplique el interés directo a cualquier ONG de Europa supone entrar en un terreno de derecho infinito, que no sabríamos dónde acabaría.

Creo que esto puede crear muchísimos problemas, sobre todo porque, como sabemos, el desarrollo sostenible exige un conocimiento del medio directo, porque no es lo mismo un caso que otro. Un primer principio, que hemos mencionado muchas veces aquí, es que el concepto de desarrollo sostenible es integral, tiene que referirse a un lugar concreto y en un lugar se podrá hacer una cosa por razones económicas o sociales y en otro no se podrá hacer.

Por tanto, el que unas ONG, muchas veces no localizadas en el sitio pertinente, puedan exigir este derecho en virtud de su interés por el medio ambiente, me parece excesivo. Por ello, coincido con la posición del Consejo.

  María Sornosa Martínez, en nombre del Grupo PSE. – Señor Presidente, en primer lugar, me gustaría recordar que este informe del Parlamento, que debe facilitar los trabajos de adaptación a la Convención de Aarhus, es un instrumento necesario y adecuado. Por ello, reconozco los esfuerzos de la ponente y del resto de colegas por adaptar esta Convención a los mecanismos con los que cuentan actualmente los Estados miembros y las instituciones comunitarias, con el fin de asegurar el legítimo derecho a la información y la justicia medioambiental. En este sentido, pensamos que un mejor acceso a la información y una mayor participación del público en la toma de decisiones permitirán aplicar dichas decisiones más eficazmente y contribuirán a sensibilizar al público respecto a los problemas medioambientales.

La Convención tendrá que reforzar la transparencia, la responsabilidad y el buen gobierno en áreas de la actuación pública tan dispares como la energía, la agricultura, el transporte o el turismo, a través del reconocimiento de una serie de derechos con los que se persigue garantizar la efectiva participación de los ciudadanos en los procesos públicos de toma de decisiones. Dicha información debe aportar el conocimiento suficiente para participar de una manera activa y consistente en los distintos procedimientos administrativos. Asimismo, debe reconocer el derecho a promover los recursos administrativos o judiciales que se consideren oportunos cuando se estime que tales derechos han sido vulnerados por las administraciones públicas.

En cuanto a los aspectos concretos del informe, considero que respecto al acceso a la justicia de las ONG, éstas no deberían tener requisitos excesivamente restrictivos, como la exigencia de trabajar a escala internacional y, sobre todo, la de no llevar inscritas más de dos años para la presentación de solicitudes. Pienso que en muchos casos sería una grave injusticia.

Por otro lado, en aras de la universalización de la justicia, creo que deberíamos rechazar que el Banco Europeo de Inversiones pueda denegar el acceso a la información medioambiental, pues la Convención de Aarhus dispone que las excepciones deben interpretarse restrictivamente y la inclusión del término «bancario» amplía dicho concepto de confidencialidad. De hecho, la Directiva relativa al acceso del público a la información medioambiental no prevé normas específicas para las entidades bancarias. Quisiera que la Comisión estuviera de acuerdo en estas dos cuestiones puntuales porque me parecen las más importantes.

Espero que este Reglamento se aplique lo antes posible, para garantizar el acceso a la justicia en todas las cuestiones medioambientales.

  Jules Maaten, namens de ALDE-Fractie. – Voorzitter, de toepassing van het Verdrag van Aarhus op de Europese instellingen betekent een grote vooruitgang, omdat het bijdraagt aan de noodzakelijke transparantie van totstandkoming van Europese regelgeving. Op deze manier wordt de publieke inspraak bij de voorbereiding van milieuplannen en milieuprogramma's vergroot.

Deze verordening houdt een versterking van de democratie op milieugebied in. De bepalingen van Aarhus betreffende toegang tot informatie, inspraak bij besluitvorming en toegang tot de rechter inzake milieuaangelegenheden, zullen in de hele Unie gaan gelden. Niet langer zullen alleen de lidstaten aan deze bepalingen moeten voldoen, maar ook de communautaire instellingen zullen er voortaan onder vallen.

Toegang tot de rechter, zoals voorzien in het Verdrag van Aarhus, impliceert dat het publiek de mogelijkheid moet hebben milieubesluiten van de instellingen van de Europese Unie voor het Europese Hof te brengen. Op dit moment hebben burgers met een milieubelang of milieu-NGO's geen enkele kans om iets bij het Hof aan te kaarten, omdat ze zelden rechtstreeks en individueel geraakt zijn (de voorwaarden die in het EG-Verdrag worden gesteld aan toegang tot de rechter). Voor economische spelers is dat vaak makkelijker aan te tonen. Natuurlijk is het belangrijk dat NGO's dezelfde toegang tot de rechter hebben, waar bij de manier waarop dit door de Europese Commissie en in de Milieucommissie is vorm gegeven (met name de amendementen 22 en 25) wel wat kanttekeningen kunnen worden geplaatst.

Om te voorkomen dat vele honderden NGO's met niet-serieuze bezwaren bij de rechter aan gaan kloppen, worden ook met amendementen nog eens strikte voorwaarden gesteld aan de NGO's die een verzoek tot interne herziening kunnen doen. Maar zelfs met die voorwaarden - die hier nu liggen en die de rapporteur extra voorstelt - zullen er vele NGO's zijn die een dergelijk verzoek kunnen indienen.

Het is niet wenselijk dat elk milieubesluit van de Europese instellingen voor het Hof wordt gebracht, want het werkt rechtsonzekerheid in de hand en zal de enorme werklast van de Europese rechter alleen maar verzwaren. Daarentegen dient er op momenten dat er serieuze en terechte twijfel bestaat over een bepaald milieubesluit, de mogelijkheid te zijn om dit aan te kaarten.

In mijn fractie zijn er twee manieren van denken: er is een deel van mijn fractie dat een krachtig voorstander is van de amendementen 22 en 25, omdat ze vinden dat daardoor een ongelijkheid wordt opgeheven, er op die manier een betere uitwerking wordt gegeven aan het Verdrag van Aarhus en het in lijn is met het EG-Verdrag. Een ander deel van de fractie vindt het omgekeerde, namelijk dat er een ongelijkheid wordt gecreëerd, omdat milieu-NGO's een bevoorrechte positie zouden krijgen en dat het bovendien op zijn minst op gespannen voet zou staan met het Verdrag.

Wat mij betreft, ik kan alleen maar betreuren dat er niet een middenweg is waardoor NGO's op de momenten waarop het echt noodzakelijk is, een mogelijkheid tot inspraak krijgen zonder dat het risico bestaat van een veelvuldig indienen van niet-serieuze bezwaren. Overigens denk ik nu dat het beter zou zijn als het Verdrag gewoon de mogelijkheid van toegang tot de rechter zou vergroten (wijlen het Grondwettelijk Verdrag zou dat trouwens ook hebben gedaan, maar helaas is dat nu van tafel).

  Margrete Auken, for Verts/ALE-Gruppen. – Hr. formand! Hvis Århus-konventionen skal virke efter sin hensigt i EU, er det afgørende, at reglerne også garanterer visse miljøorganisationers adgang til domstolsprøvelse. Men Rådets fælles holdning giver ikke ngo'erne en sådan adgang. Helt korrekt har Miljøudvalget derfor støttet Kommissionens oprindelige forslag og introduceret dette element på ny. Jeg beklager, at mange PPE'er modarbejder en fair gennemførelse af Århus-konventionen. Har de ikke lært noget af det franske og hollandske nej? Hvis vi skal øge forståelsen for og opbakningen til EU-projektet, er den folkelige deltagelse og kontrol umådelig vigtig.

Tag et aktuelt eksempel. Europa-Parlamentet har besluttet at lægge sag an mod Kommissionen i sagen om den bromerede flammehæmmer BDE, hvor Kommissionen har ophævet forbudet, uden at lovgiver har givet Kommissionen ret dertil. Og den danske regering har fulgt trop med et lignende sagsanlæg. Men også miljøorganisationerne skal have mulighed for at agere, når EU-lovene brydes. Nu har kemikalieindustrien igen været på spil for at holde borgerne væk. Enkeltborgere kan ikke få afprøvet afgørelser på miljøområdet, eftersom der ikke er nogen individuel interesse. Men ngo'er varetager almene interesser inden for miljø og sundhed, og derfor bør de have adgang til domstolsprøvelse - også i EU.

Det er jo David og Goliat. Miljøorganisationerne varetager de almene interesser, mens kemikalieindustrien med enorme pengetanke i ryggen kan presse beslutninger igennem EU-systemet. Vi så det med Reach. Uden gennemsigtighed og folkelig adgang til Domstolen udvikler EU sig til et skindemokrati!

  Jonas Sjöstedt, för GUE/NGL-gruppen. – Herr talman! Den förenade vänstergruppen stöder miljöutskottets alla ändringsförslag till denna förordning om EU:s tillämpning av Århuskonventionen. Två punkter är av speciell betydelse för oss.

För det första är det avgörande att beslutet blir heltäckande så att även projekt som finansieras av den Europeiska unionen täcks in av regelverket. Även Europeiska investeringsbanken måste omfattas av reglerna. Mycket kritik har genom åren riktats mot hur EIB hanterar miljöfrågorna, för bristande miljöhänsyn och stor slutenhet.

För det andra vill vi att miljöorganisationerna får en verklig rätt att vända sig till domstol när miljöreglerna inte följs. Vi är därför emot varje inskränkning av denna rätt, t.ex. den som föredraganden har föreslagit i ändringsförslagen 28–30. Det skulle i praktiken innebära att många av de viktigaste miljörörelserna som är nationella utestängs från möjligheterna att vända sig till domstol, och det är oacceptabelt för oss.

  Horst Schnellhardt (PPE-DE). – Herr Präsident, meine Damen und Herren, Herr Kommissar! Der vorliegende Verordnungsvorschlag soll mehr Transparenz schaffen durch eine stärkere Beteiligung der Öffentlichkeit bei der Erarbeitung von Gesetzestexten. Ich begrüße das außerordentlich.

Wir als Abgeordnete sind darauf angewiesen, dass wir die Informationen von Verbänden, Vereinigungen, Nichtregierungsorganisationen und interessierten Bürgern erhalten und sie in unsere Gesetzgebungsverfahren einfließen lassen. Nur wenn wir die Partikularinteressen der betroffenen Gruppen in den Kompromiss des Gesetzestextes einarbeiten, können wir ein gutes Gesetz erarbeiten.

Natürlich ist es dann notwendig, dass die Öffentlichkeit Zugang zu Informationen erhält. Ich möchte auch hier feststellen, dass dies außerordentlich wichtig ist. Sie müssen sich aufbauen.

Ich bin natürlich überrascht, dass Nichtregierungsorganisationen und Verbände Informationen von der Kommission bisweilen eher erhalten als die Abgeordneten des Parlaments, so z.B. bei REACH; da habe ich die Information bei vielen schon vorher entdecken können, aber nicht in unseren Postfächern. Mich beunruhigt das nicht, aber was mich beunruhigt, sind die Art und die Form der Änderungsvorschläge zur vorliegenden Verordnung.

Wenn festgelegt wird, dass Nichtregierungsorganisationen, die wohlgemerkt Partikularinteressen vertreten, ihre Vorstellung in Gesetzestexte hineinklagen können, wird doch eigentlich nahe gelegt, dass dem Europäischen Parlament ein hohes Maß an Misstrauen entgegengebracht werden muss. Generell scheint jede europäische Institution unter einem Generalverdacht zu stehen.

Gestatten Sie mir hier einmal einen Ausflug in meine bisherige Tätigkeit als Tierarzt. Ich möchte sagen, hier kastrieren wir uns selbst und entmachten uns. Wir stellen uns selbst in Frage. Das darf meiner Meinung nach nicht geschehen. Hier wird ein gravierender Fehler begangen, wenn wir diesem Vorschlag zustimmen. Wir sollten uns hier entschieden dagegen stellen.

Ich unterstelle keiner Nichtregierungsorganisation die Absicht, schädigend auf gesellschaftliche Entwicklungen Einfluss nehmen zu wollen. Ich verlange aber auch, dass dem Parlament nicht unterstellt wird, nicht auf der Höhe der Aufgaben zu sein.

Ich bin ganz klar für die Vorstellung des Rates im Hinblick auf die zweite Lesung. Alles andere geht entschieden zu weit. Dies betrifft die Vertragsverletzungsverfahren; hier kann in ein laufendes Verfahren eingegriffen werden. Das dient der Öffentlichkeit auch nicht.

  Ευαγγελία Τζαμπάζη (PSE). – Κύριε Πρόεδρε, υπάρχει ιδιαίτερη ανάγκη για την πλήρη και ολοκληρωμένη εφαρμογή της Συνθήκης σε όλα τα κράτη μέλη. Η σπουδαιότητά της είναι καθοριστική για τη μετέπειτα πορεία της περιβαλλοντικής πολιτικής.

Ιδιαίτερη έμφαση οφείλουμε να αποδώσουμε στην ανάγκη για ολοκληρωμένη παροχή ηλεκτρονικά ψηφιοποιημένης πληροφορίας, γεγονός που θα θέσει τις βάσεις για μια σωστή υλοποίηση της συμμετοχής του πολίτη σε όλες τις διαδικασίες περιβαλλοντικού ελέγχου και ευαισθητοποίησης. Έτσι θα εξομαλυνθούν γρήγορα τα προβλήματα της γραφειοκρατίας τα οποία αποτελούσαν μέχρι τώρα βασική τροχοπέδη σε όλες τις παρόμοιες προσπάθειες.

Τέλος, μεγάλη σημασία έχει η άμεση και έντονη ανταπόκριση του δημόσιου τομέα σε όλες τις πτυχές της έκθεσης και των προτεινόμενων ενεργειών, επειδή σε αρκετά κράτη ο δημόσιος τομέας είναι και ο πάροχος του μεγαλύτερου όγκου της περιβαλλοντικής πληροφορίας. Η έκθεση Korhola, η οποία αντιμετωπίζει με προσοχή και σύνεση τα πολύπλοκα σημεία ενός τέτοιου εγχειρήματος οφείλει, σε ό,τι αφορά τις μη κυβερνητικές οργανώσεις, να είναι ανοιχτή προς αυτά τα ζητήματα και όχι μόνο αυστηρή ή άδικη απέναντί τους.

Καταλήγοντας, πιστεύω ότι έχει γίνει μια σημαντική δουλειά και θέλω να συγχαρώ την εισηγήτρια για τις προσπάθειές της.

  Mojca Drčar Murko (ALDE). – Aarhurško konvencijo so ob njenem nastanku hvalili kot enega najbolj ambicioznih dosežkov demokracije na področju zaščite človekovega okolja, ne le zato, ker je v njej zapisana človekova pravica nove generacije, to je pravica ljudi do zdravega in kakovostnega življenja, temveč tudi zaradi logične domneve, da bi pritegnitev državljanov dvignila raven zaščite okolja, najprej pri sprejemanju ukrepov, potem pa pri njihovem uresničevanju.

A domneva zahteva nadaljevanje. Določiti je treba pravila, po katerih morajo oblasti informacije o okolju deliti z državljani, ki morajo nato imeti možnost, da v skrajnem primeru na sodiščih zahtevajo izvajanje norm. Govorimo o izvedbenih pravilih okoljevarstvene participativne demokracije. Spričo tega, da Evropska unija pripravlja belo knjigo, s katero si bo prizadevala premostiti informacijski jarek, ki jo loči od državljanov, je vsebina obravnavane uredbe zelo aktualna v širšem pomenu odnosa z državljani.

Komisija je na podlagi Aarhurške konvencije predvidela, da imajo določene nevladne organizacije zaradi boljše izvedbe okoljevarstvene zakonodaje tudi pravico dostopa do najvišje sodne instance, Evropskega sodišča. Logična izvedba ugotovitve o tej uredbi je, da nevladne organizacije igrajo pomembno vlogo v zaščiti okolja. Razlaga Konvencije, ki jo glede tega segmenta najdemo v skupnem stališču Sveta pa je drugačna. Njena podlaga je strah pred zlorabo Evropskega sodišča, vendar to ni logična razlaga.

Polovične rešitve pri prizadevanjih za uveljavitev okoljevarstvene zakonodaje oziroma izločanje določenih področij dela evropskih institucij iz demokratičnega nadzora bi bil napačen političen signal državam članicam. Možno je, da bi se zaradi tega zmanjšala, ne pa povečala njihova odgovornost pri izvedbi okoljske zakonodaje.

  Rebecca Harms (Verts/ALE). – Herr Präsident, Herr Kommissar! Ich würde Sie bitten, sich zum Abschluss dieser Debatte aufklärend zu äußern.

Ich glaube, dass die Diskussion an diesem Abend einen Kernfehler hat. Der Gemeinsame Standpunkt, über den Frau Korhola berichtet, enthält keineswegs Regelungen für den Bereich des Zugangs zu Gerichten. Sie haben eine Regelung vorgelegt mit Zugang zu dem ersten Teil der Århus-Konvention: Zugang zu Informationen. Die dritte Säule der Århus-Konvention wird hier noch gar nicht berührt.

Ich glaube, dass es eine Verwechslung gibt. Meiner Meinung nach ist die Möglichkeit der Beantragung einer internen Überprüfung, die im Gemeinsamen Standpunkt vorgesehen ist, nicht zu verwechseln mit dem Zugang zu Gerichten. Ich bitte Sie hier um eine Klarstellung.

Ich möchte aber auch eines anmerken: Ich halte es für absolut unverzichtbar, dass Nichtregierungsorganisationen im Umweltbereich auf europäischer Ebene Zugang zu Gerichten haben, damit die konkrete Umsetzung europäischer Gesetzgebung vor Ort im Zweifelsfall überprüft werden kann.

Wir haben in Deutschland sehr gute Erfahrungen mit dem Verbandsklagerecht; es gibt keine Fülle von Klagen, es gibt gezielte Klagen. Die Mehrzahl der Klagen, die Verbände dort anstrengen, endet erfolgreich.

  Avril Doyle (PPE-DE). – Mr President, the Århus Convention, signed by all 25 Member States, gives the public rights in the three areas of accessing environmental information, participating in environmental decision-making and accessing justice in environmental matters. This regulation before us has the objective of applying these rights against the EU institutions: Parliament, the Council, the Commission, the ECJ, the European Investment Bank, et al.

It is essential that individuals who are directly affected by breaches of environmental law have a means of redress, whether through an appeal body, the Ombudsman or, if necessary, through the courts. This does not mean, however, drafting a lawyers’ charter, which is what we are in danger of doing.

While there are many excellent NGOs and pressure groups, which bring to our attention legitimate concerns on environmental matters and act as watchdogs holding the institutions to account on our behalf, I would urge caution in allowing any self-legitimising group to put an added burden on the institutions and clog up an already overburdened justice system. While I am opposed to Amendments 2, 7 and 12, my biggest problem is with Amendment 26, which proposes that all NGOs, regardless of the legitimacy of their interests or the transparency of their constitutions, should be granted the right of unfettered instigation of court proceedings against Community institutions for their administrative acts or omissions, such as in enforcing the implementation of EU environmental law.

In some countries, an NGO can be formed with a membership of less than five people. Such a body is not democratically accountable by any definition, but these amendments would allow them to challenge the Commission without providing evidence of how or by whom they are funded or for what purpose. It is a long-established principle of EU law – built up over many years of case law and underpinned by Article 230(4) of the EC Treaty – that citizens need to have a direct and individual concern in order to have a standing in the ECJ. Bypassing the Treaty with secondary legislation such as the amendments to this regulation makes a mockery of the idea that it is the victim of infringements of the law rather than interested observers – whose motivation and support base may not always be clear – who should be able to seek a remedy.

If the European Parliament wishes to extend the internal or judicial review process, it should do so through an amendment to the Treaty in the first instance. As a politician, democratically accountable to my electorate, I am also not prepared to delegate my responsibility to unelected, unaccountable bodies.

  Gyula Hegyi (PSE). – Mr President, the role of the Århus Convention is to promote public control on environmental issues. In this way it helps to make our societies more environmentally conscious and encourages NGOs to be active in environmental policy. The most important part of the Convention is public participation in the decision-making process. Member States were not brave enough to accept the entire concept of the Convention. However, that is the way forward. We politicians will be judged by our voters on the state of the environment and on a sustainable future, and not on empty promises.

I have tabled an amendment along with other colleagues, which is the 23rd one on this matter. Some Members of this House oppose it. Nevertheless, the amendment is only a retabling of the Commission’s original words. It says that if an internal review concludes that there is a contradiction with environmental law, then the body concerned should take a decision to eliminate the problem. I think that is quite obvious. If we realise there is an environmental problem and we do not do anything about it, then the whole process is senseless. By the way, all Member States – and I mean all – signed the original Convention, which contains this idea.

The PSE Group is working in general, and in this particular case, for a clean environment and for public participation in the decision-making process. That is why we support this report in the form that the Committee on the Environment, Public Health and Food Safety adopted it.

  Frederika Brepoels (PPE-DE). – Voorzitter, collega's, deze verordening moet er inderdaad voor zorgen dat alle communautaire instellingen de bepalingen van het Verdrag van Aarhus gaan toepassen, een verdrag dat inderdaad het publiek nauwer wil betrekken bij milieuzaken. En, wat sommige collega's ook mogen beweren, het is absoluut niet de bedoeling om verder te gaan dan wat noodzakelijk is om de Gemeenschap toe te laten het Verdrag van Aarhus af te sluiten. Ik ben heel tevreden dat de Milieucommissie het gemeenschappelijk standpunt van de Raad flink heeft aangescherpt. Ik sta dus volledig achter het verslag en hoop dat het in zijn geheel zonder wijzigingen wordt goedgekeurd.

Gezien het toenemende belang van het communautaire milieubeleid is de uitdaging dan ook groot dat de verordening voldoet aan álle bepalingen van het Aarhus-Verdrag, niet in het minst om enige geloofwaardigheid ten aanzien van de lidstaten en op internationaal niveau te behouden. Met andere woorden, er moeten voor mij op EU-niveau dezelfde verplichtingen en rechten bestaan als op het niveau van de lidstaten. En dit geldt zeker voor de vaststelling van mogelijke weigeringsgronden van milieu-informatie.

Het grootste discussiepunt - en we hebben dat hier al gehoord - behelst de omzetting van de derde pijler van het Verdrag, met name de toegang tot de rechter. Het is duidelijk dat het algemeen belang van het milieu niet enkel verdedigd kan worden door personen die een rechtstreeks of individueel belang kunnen laten gelden, zoals het Verdrag voorziet. En om die reden heeft de Commissie dan ook de toegang tot de rechter willen beperken tot milieuorganisaties die aan bepaalde voorwaarden voldoen. En hierop nu nog willen korten of bijkomende voorwaarden opleggen, is niet alleen onaanvaardbaar, maar tevens strijdig met het Verdrag van Aarhus; ik hoop dan ook van harte dat de collega's die staan voor een open en transparant milieubeleid in de EU, het voorliggende verslag ongewijzigd zullen goedkeuren.

  Σταύρος Δήμας, Μέλος της Επιτροπής. Θα ήθελα να ευχαριστήσω τους ομιλητές απόψε για τις πολύ σημαντικές παρεμβάσεις τους. Θα κάνω μία εκτίμηση των βασικών τροπολογιών απαντώντας ταυτόχρονα στα κύρια θέματα τα οποία τέθηκαν σήμερα.

Σε ό,τι αφορά την πρόσβαση στις περιβαλλοντικές πληροφορίες: η Επιτροπή δεν μπορεί να κάνει δεκτές τις τροπολογίες 4, 14 και 15 που αποσκοπούν στην εφαρμογή του καθεστώτος των εξαιρέσεων από τις διατάξεις της οδηγίας 2003-2004 για την πρόσβαση στις περιβαλλοντικές πληροφορίες και στις αιτήσεις για χορήγηση πληροφοριών που απευθύνονται στα όργανα της Κοινότητας.

Ο προτεινόμενος κανονισμός επεκτείνει κατά τρόπο που να καλύπτει όλα τα όργανα της Κοινότητας την ήδη υπάρχουσα οριζόντια κοινοτική νομοθεσία που αφορά την πρόσβαση στα έγγραφα, όπως προβλέπεται από τον κανονισμό 1049/2001.

Οι συγκεκριμένες τροπολογίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα μπορούσαν να επιφέρουν, ως παράπλευρη συνέπεια, τη δημιουργία δύο, εν μέρει αλληλεπικαλυπτόμενων καθεστώτων πρόσβασης στα έγγραφα, κάτι που δεν θα συνέβαλε στη διαφάνεια και τη νομική σαφήνεια.

Το νέο άρθρο 6 της κοινής θέσης ήδη καλύπτει τις εν λόγω εξαιρέσεις και την πρόσβαση στις περιβαλλοντικές πληροφορίες οι οποίες. ούτως ή άλλως, πρέπει να διευκρινίζονται ρητά με γνώμονα τις απαιτήσεις της Σύμβασης του Århus.

Οι τροπολογίες 7 και 12 που έχουν στόχο να συμπεριληφθεί στον ορισμό της πληροφορίας για το περιβάλλον ο βαθμός προόδου διαδικασιών παράβασης, δεν μπορούν να γίνουν δεκτές. Κάτι ανάλογο δεν προβλέπεται από τη Σύμβαση του Århus. Επίσης οι διαδικασίες παράβασης δεν αποτελούν καθαυτές περιβαλλοντικές πληροφορίες.

Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι αποτελεί πρακτική της Επιτροπής να δημοσιεύει στην ιστοσελίδα της τις πληροφορίες που αφορούν τις αποφάσεις της σχετικά με τις διαδικασίες παράβασης για όλους τους τομείς πολιτικής.

Η Επιτροπή μπορεί να κάνει δεκτή την τροπολογία 16 η οποία προβλέπει προθεσμία 15 εργασίμων ημερών για να ενημερωθούν όσοι έχουν κάνει αίτηση πρόσβασης, σε περίπτωση που το κοινοτικό όργανο δεν διαθέτει τις ζητούμενες πληροφορίες, καθώς και για να παραπεμφθούν στη δημόσια αρχή που φέρεται ότι διαθέτει τις εν λόγω πληροφορίες.

Όσον αφορά τη συμμετοχή του κοινού, η Επιτροπή δεν μπορεί να αποδεχθεί την επέκτασή της στις πολιτικές, όπως επιζητούσαν η τροπολογία 5 και εν μέρει οι τροπολογίες 19 και 20. Η Σύμβαση του Århus ενθαρρύνει τη συμμετοχή του κοινού στην προπαρασκευή πολιτικών στο πλαίσιο ρήτρας βέλτιστης προσπάθειας. Πρόκειται για ευρύτατη έννοια και καμιά ανάλογη απαίτηση δεν περιέχεται στη νομοθεσία που απευθύνεται στα κράτη μέλη.

Παρόλα αυτά πρέπει να σημειωθεί ότι η πρακτική που ακολουθείται σήμερα, σε κοινοτικό επίπεδο, προβλέπει δημόσιες διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη κατά την κατάρτιση των κοινοτικών πολιτικών. Επιπλέον, ο ορισμός σχεδίων και προγραμμάτων σχετικών με το περιβάλλον είναι ευρύς και καλύπτει προγράμματα στρατηγικού χαρακτήρα.

Η Επιτροπή δεν μπορεί να δεχθεί ότι θα πρέπει επίσης να απαιτείται η συμμετοχή του κοινού για σχέδια και προγράμματα που χρηματοδοτούνται από τα θεσμικά όργανα της Κοινότητας, όπως το προβλέπει η τροπολογία 8. Η Σύμβαση του Århus αναφέρεται στη συμμετοχή του κοινού για σχέδια και προγράμματα όταν αυτά προετοιμάζονται από τις δημόσιες αρχές.

Επιπλέον, η χορήγηση αδειών για έργα υποδομής με σημαντικό περιβαλλοντικό αντίκτυπο, πραγματοποιείται στο επίπεδο των κρατών μελών όπου προβλέπεται και η συμμετοχή του κοινού.

Η Επιτροπή είναι σε θέση να αποδεχθεί εν μέρει την τροπολογία 19 σε ό,τι αφορά την παράταση της προθεσμίας για την υποβολή σχολίων στο πλαίσιο γραπτών διαβουλεύσεων από 4 σε 8 εβδομάδες. Μπορεί επίσης να κάνει δεκτή την τροπολογία 20 με την οποία προστίθεται η υποχρέωση του κοινοτικού οργάνου να λαμβάνει υπόψη δεόντως την έκβαση της συμμετοχής του κοινού.

Η συγκεκριμένη υποχρέωση απορρέει από τη Σύμβαση του Århus και ανταποκρίνεται στην τρέχουσα διοικητική πρακτική της Επιτροπής.

Η Επιτροπή δεν μπορεί να κάνει δεκτή την τροπολογία 23 η οποία θα διεύρυνε τον κύκλο των οργανισμών που έχουν το δικαίωμα να ζητήσουν εσωτερική επανεξέταση από τις μη κυβερνητικές οργανώσεις με βασικό στόχο την προστασία του περιβάλλοντος σε όσες επίσης ή εναλλακτικώς προάγουν την αειφόρο ανάπτυξη.

Το συγκεκριμένο κριτήριο θα ήταν πολύ δύσκολο να οριοθετηθεί και πιθανώς θα κάλυπτε ένα ευρύ φάσμα οργανισμών στους οποίους θα ήταν αδικαιολόγητο να αναγνωρισθεί, για περιβαλλοντικούς σκοπούς, το δικαίωμα πρόσβασης σε ανάλογη διαδικασία επανεξέτασης.

Η αναγνώριση ιδιαίτερου καθεστώτος για τις περιβαλλοντικές μη κυβερνητικές οργανώσεις, βασικός καταστατικός στόχος των οποίων είναι η προάσπιση των περιβαλλοντικών συμφερόντων, συνάδει απόλυτα με το πνεύμα της Σύμβασης του Århus.

Επίσης, σε ό,τι αφορά τα κριτήρια νομιμοποίησης των μη κυβερνητικών οργανώσεων, η Επιτροπή δεν μπορεί να κάνει δεκτή την τελευταία τροποποίηση που πρότεινε η εισηγήτρια, δηλαδή το ότι οι μη κυβερνητικές οργανώσεις θα πρέπει να αναπτύσσουν δραστηριότητα σε περισσότερα από ένα κράτη μέλη.

Αν και αληθεύει ότι η αρχική πρόταση της Επιτροπής έκανε λόγο για δραστηριότητα σε κοινοτικό επίπεδο, κατά τη διάρκεια των συζητήσεων πριν την κοινή θέση, κατέστη σαφές ότι μια τέτοια απόφαση θα επέφερε αδικαιολόγητους φραγμούς στο δικαίωμα πρόσβασης στη δικαιοσύνη.

Η Επιτροπή θεωρεί ικανοποιητική την παρούσα διάταξη στην κοινή θέση, η οποία κάνει λόγο για την κοινοτική διάσταση του περιβαλλοντικού στόχου τον οποίο θα πρέπει να προωθεί η μη κυβερνητική οργάνωση εντός της Κοινότητας.

Τέλος, οι τροπολογίες 22, 24 και 25 αφορούν την έκβαση της εσωτερικής επανεξέτασης των διοικητικών πράξεων που θεσπίζουν τα όργανα της Κοινότητας, σύμφωνα με το άρθρο 10, και τη σχέση με τις διατάξεις για την πρόσβαση στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, σύμφωνα με το άρθρο 12.

Για τους λόγους που ανέφερα ήδη στην αρχική μου τοποθέτηση, η Επιτροπή δεν μπορεί να τις αποδεχθεί καθότι θα αποτελούσαν υπέρβαση των διατάξεων περί νομιμοποίησης των διαδίκων της Συνθήκης.

Η Επιτροπή μπορεί να κάνει δεκτές κατ' αρχήν τις τροπολογίες 26 και 27 που αφορούν τις προσαρμογές στους διαδικαστικούς κανόνες και την ημερομηνία εφαρμογής του κανονισμού.

Διαβιβάζω στη Γραμματεία του Κοινοβουλίου πλήρη κατάλογο των απόψεων της Επιτροπής σε ό,τι αφορά τις τροπολογίες.

  Przewodniczący. Zamykam debatę.

Głosowanie odbędzie się w środę o godz. 12.00.