Πρόεδρος. Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη συζήτηση έξι προτάσεων ψηφίσματος για τη Γουινέα⁽¹⁾.

  Erik Meijer (GUE/NGL), συντάκτης. – (NL) Κύριε Πρόεδρε, όταν το 1958, η Γαλλία συμφώνησε στην αυτοδιάθεση των αποικιών της στη Δυτική Αφρική, η Γουινέα ήταν η μόνη που αποφάσισε υπέρ της άμεσης και πλήρους ανεξαρτησίας. Στις 11 άλλες περιοχές υπό αποικιακή διακυβέρνηση, η ελίτ επέλεξε, παραβλέποντας συχνά τη βούληση του ντόπιου πληθυσμού, να συνεχίσει τους στενούς διοικητικούς, στρατιωτικούς και οικονομικούς δεσμούς με τη Γαλλία. Η Γουινέα, από την άλλη πλευρά, ακολούθησε το παράδειγμα της πρώην βρετανικής αποικίας Γκάνα, η οποία είχε κερδίσει την ανεξαρτησία της έναν χρόνο νωρίτερα, και η οποία ήθελε να αναπτύξει ένα αφρικανικό μοντέλο σοσιαλισμού με ισχυρή συμμετοχή του δικού της πληθυσμού. Οι ηγέτες Sekou Touré και Kwame Nkrumah ενέπνευσαν πολλούς Αφρικανούς στον αγώνα τους για ένα καλύτερο μέλλον, στο οποίο η αποικιοκρατία και η φτώχεια θα αντικαθιστούνταν από την ισότητα και την ανάπτυξη. Δυστυχώς, ένα στρατιωτικό πραξικόπημα και στις δύο χώρες σταμάτησε αυτή την εξέλιξη επί τόπου. Στη Γουινέα, ο Conté ασκεί τη δικτατορική εξουσία από το 1984. Τα περισσότερα κόμματα δεν συμμετείχαν στις εκλογές που οργανώθηκαν υπό τον έλεγχό του, και η επίσημη αντιπολίτευση που εκπροσωπούνταν στο κοινοβούλιο αναγκάστηκε να το εγκαταλείψει. Οι συνομοσπονδίες εργατικών συνδικάτων CNTG και USTG είναι σήμερα η κύρια δύναμη στον αγώνα υπέρ της δημοκρατίας. Οι προεδρικές δυνάμεις ασφαλείας, με επικεφαλής τον γιο του δικτάτορα, αντέδρασαν στο συλλαλητήριο διαμαρτυρίας τους, στις 22 Ιανουαρίου, σκοτώνοντας 59 ανθρώπους και τραυματίζοντας άλλους 150. Ο δικτάτορας αντιμετωπίζει ολοένα και περισσότερο τη χώρα ως δική του ιδιοκτησία. Όπως πολλές άλλες χώρες υπό δικτατορικά καθεστώτα, η Γουινέα πέφτει επίσης θύμα της μάχης για τον έλεγχο των φυσικών πόρων μεταξύ των φατριών που θέλουν να βάλουν χέρι στα έσοδα από αυτούς. Σε αυτή την περίπτωση, οι εν λόγω πόροι είναι ο χρυσός, ο σίδηρος και ο βωξίτης. Το ψήφισμα αυτό υποστηρίζει τα αιτήματα της δημοκρατικής αντιπολίτευσης και χαίρει της στήριξης της Ομάδας μου.

  Marie Anne Isler Béguin (Verts/ALE), συντάκτρια. – (FR) Κύριε Πρόεδρε, θέλω να ευχαριστήσω τον Επίτροπο και τον εκπρόσωπο του Συμβουλίου για την παρουσία τους σήμερα εδώ. Έφτασε η στιγμή να αναλάβει δράση η Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς η κατάσταση στη Γουϊνέα αρχίζει να επιδεινώνεται.

Η Γουϊνέα κρατήθηκε ηθελημένα για πάρα πολύ καιρό σε κατάσταση υπανάπτυξης από το δικτατορικό καθεστώς και σύρεται σε ένα τραγικό αδιέξοδο εξαιτίας της έλλειψης διαφάνειας και δημοκρατίας. Ο λαός της Γουϊνέας δεν μπορεί να υπομείνει άλλο την φτώχεια, την αθλιότητα και την κοινωνική αδικία· δεν έχει απολαύσει τα οφέλη από τον πλούτο της Γουϊνέας –η χώρα διαθέτει άφθονους φυσικούς πόρους– που μονοπωλείται και κατασπαταλιέται από τον Πρόεδρο και τους φίλους του, οι οποίοι είναι εξίσου ένοχοι με αυτόν. Ο Πρόεδρος Conté, ο οποίος βρίσκεται στην εξουσία από το 1984, είναι άρρωστος και έχει γαντζωθεί στη ζωή καθώς και στην εξουσία. Αν επιζήσει, κανείς δε θα δυσανασχετήσει για την υγεία του. Αν, αντιθέτως, παραμείνει στην εξουσία και κηρύξει ξανά κατάσταση ανάγκης, δεν πρόκειται να το κατανοήσουμε ούτε να το αποδεχτούμε.

Μετά από δεκαετίες απόλυτης εξουσίας, δεν έχουμε καμία επιλογή από το να καταδικάσουμε μια τέτοια συμπεριφορά, όπου η σοφία, ή ένα ψήγμα συμπόνιας για τον λαό του, θα είχε οπωσδήποτε οδηγήσει τον Πρόεδρο να προετοιμαστεί για την ομαλή μεταβίβαση της εξουσίας στον διάδοχό του και για τη μετάβαση σε ένα γνήσιο δημοκρατικό καθεστώς. Αντί να συμβαίνει κάτι τέτοιο, κηρύχθηκε κατάσταση πολιορκίας, το δικαίωμα της συνάθροισης και η ελευθερία κυκλοφορίας έχουν περιοριστεί, και ο στρατός διέλυσε βιαίως ειρηνικές διαδηλώσεις και σκότωσε ανθρώπους. Αυτό είναι απαράδεκτο.

Δεν έχουμε άλλη επιλογή από το να καταδικάσουμε αυτήν την αγριότητα, αυτήν την έλλειψη σεβασμού των πιο στοιχειωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων του λαού της Γουϊνέας και την επαίσχυντη συμπεριφορά ενός ηγέτη ο οποίος βρίσκεται στο τέλος της βασιλείας του, αλλά του οποίου η ικανότητα να προκαλεί δυστυχία δεν σταματά, δυστυχώς. Πρέπει να απαιτήσουμε τη σύσταση μιας εξεταστικής επιτροπής για να εξετάσουμε τα γεγονότα στη Γουϊνέα, προκειμένου να διαπιστώσουμε την ακριβή έκταση της καταπίεσης και το επίπεδο της ιεραρχίας, στο οποίο έχουν ληφθεί αποφάσεις και από ποιον.

Επιπλέον, προτίθεται άραγε η ΕΕ να ζητήσει πολιτικό διάλογο, όπως ορίζεται στο άρθρο 96 της Συμφωνίας του Κοτονού; Πρέπει να παρακολουθούμε πολύ στενά την κατάσταση επειδή, αν συνεχίσει να επιδεινώνεται, δεν θα υποφέρει μόνο ο λαός της Γουϊνέας αλλά, ενδεχομένως, και ολόκληρη αυτή η περιοχή της Αφρικής, καθώς η επιδεινούμενη εσωτερική διαμάχη θα επεκταθεί στις γειτονικές χώρες. Το παρελθόν βρίθει, δυστυχώς, από τέτοια παραδείγματα.

  Μάριος Ματσάκης (ALDE), συντάκτης. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, μπορεί να εκπλαγείτε αν μάθετε ότι η Γουινέα έχει μακρά ιστορία σύνδεσης με την Ευρώπη. Έγινε για πρώτη φορά γνωστή στους Ευρωπαίους κατά τις πορτογαλικές ανακαλύψεις που ξεκίνησαν το εμπόριο σκλάβων τον 15ο αιώνα.

Το 1890, δημιουργήθηκε η σημερινή Γουινέα ως γαλλική αποικία και παρέμεινε τέτοια έως το 1958. Από το 1958 έως το 1984 τη χώρα κυβερνούσε ένας δικτάτορας, ο Ahmed Sékou Touré, τον οποίο υποστήριζε η Σοβιετική Ένωση. Μετά τον θάνατο του Touré το 1984, ανέλαβε την εξουσία ένα νέο απολυταρχικό καθεστώς, με επικεφαλής έναν άλλο δικτάτορα, τον Lansana Conté, για τον οποίο ορισμένοι ισχυρίζονται ότι έχαιρε ευρείας υποστήριξης από τη Δύση. Το καθεστώς του Conté ήταν σαφώς καλύτερο από εκείνο του Touré, αλλά ακόμα απέχει πολύ από το να είναι δημοκρατικό. Απόδειξη αυτού είναι η καταπιεστική συμπεριφορά προς τους πολιτικούς αντιπάλους και τα γεγονότα του Φεβρουαρίου που οδήγησαν στον θάνατο 23 διαδηλωτών. Η Γουινέα αποτελεί μια χώρα την οποία η Ευρώπη χρησιμοποίησε και μερικές φορές καταχράστηκε στο παρελθόν και τώρα αγωνίζεται να επιβιώσει σε συνθήκες ακραίας φτώχειας και πολιτικής αστάθειας.

Ο ορυκτός πλούτος της Γουινέας την καθιστά, τουλάχιστον δυνητικά, μία από τις πλουσιότερες χώρες της Αφρικής. Εμείς, ως Ευρωπαίοι, έχουμε καθήκον να βοηθήσουμε τον λαό της –ειλικρινά και αποτελεσματικά αυτήν τη φορά– να βρει και να ακολουθήσει τον δρόμο προς την πραγματική δημοκρατία, την ελευθερία, τη δικαιοσύνη και την ευημερία.

  Harlem Désir (PSE), συντάκτης. – (FR) Κύριε Πρόεδρε στη Γουϊνέα, από την 17η Ιανουαρίου, ένας γέρος που πάσχει από γεροντική άνοια δικτάτορας σφάζει το λαό του με πλήρη ατιμωρησία προκειμένου να προστατέψει το καθεστώς του, τους διεφθαρμένους φίλους του και την καταρρέουσα εξουσία του.

Η Γουϊνέα βρίσκεται σε πλήρη παρακμή. Παρά την ηγετική θέση της στις εξαγωγές βωξίτη και παρά τα αποθέματά της σε χρυσό, διαμάντια και σίδηρο, ο λαός της συγκαταλέγεται στους φτωχότερους στον κόσμο. Ο πλούτος της αναλίσκεται από τη διαφθορά, και η κακή διακυβέρνηση κάνει τα υπόλοιπα. Ο λαός υφίσταται την καταπίεση και δεν την ανέχεται πλέον. Η μόνη απάντηση του Προέδρου Conté στις απεργίες του Ιανουαρίου ήταν οι πυροβολισμοί στο πλήθος, η φυλάκιση μελών συνδικαλιστικών οργανώσεων και τότε, έχοντας προσποιηθεί ότι θα διαπραγματευθεί στις 27 Ιανουαρίου, να υπαναχωρήσει από τη δέσμευσή του να διορίσει πρωθυπουργό κοινής αποδοχής και να κηρύξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Πάνω από εκατό θάνατοι έχουν σημειωθεί έως τώρα, και η σφαγή συνεχίζεται.

Η Ευρώπη δεν μπορεί να παραμείνει σιωπηλή και άπραγη. Δεν πρέπει να περιμένουμε να φτάσει η Γουϊνέα στο χάος με απρόβλεπτες για την περιοχή συνέπειες. Η Ευρώπη πρέπει να ανταποκριθεί στις ευθύνες της.

Ζητούμε από την Επιτροπή να εφαρμόσει τις διατάξεις του άρθρου 96 της Συμφωνίας του Κοτονού, το οποίο εφαρμόζεται σε περίπτωση παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των δημοκρατικών αρχών. Πρέπει τώρα να στηρίξουμε τον λαό της Γουϊνέας και να ζητήσουμε από τις αρχές να σταματήσουν αμέσως τις σφαγές, να αποφυλακίσουν όσους συνελήφθησαν κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων, να αποκαταστήσουν τις ατομικές ελευθερίες, να άρουν την κατάσταση πολιορκίας, να αρχίσουν διαπραγματεύσεις με τις συνδικαλιστικές οργανώσεις και την κοινωνία των πολιτών και, σε συνεργασία με τα κόμματα της αντιπολίτευσης, να διορίσουν πρωθυπουργό και κυβέρνηση κοινής αποδοχής.

Πιστεύω περαιτέρω ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να ζητήσει τη διεξαγωγή εκλογών υπό διεθνή εποπτεία, με αποστολές από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα Ηνωμένα Έθνη. Αυτό συμβαίνει τώρα στη Μαυριτανία, με τη συμμετοχή της συναδέλφου βουλευτή κ. Isler Béguin, στην οποία αποτίνω φόρο τιμής στο Σώμα, και αυτό έγινε στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, με αποτελέσματα που ήταν ιδιαίτερα ουσιαστικά και σημαντικά.

Τέλος, οφείλουμε πράγματι να στηρίξουμε την πρόταση για μια ανεξάρτητη εξεταστική επιτροπή, υπό την ηγεσία των Ηνωμένων Εθνών, σχετικά με τη βία των τελευταίων μηνών. Μετά από είκοσι τρία χρόνια δικτατορίας, φτάνει πια· οι Ευρωπαίοι πρέπει να συμπαρασταθούν στον λαό της Γουϊνέας στον αγώνα του για ελευθερία και αξιοπρέπεια.

  Bernd Posselt (PPE-DE), συντάκτης. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, όπως ειπώθηκε ήδη, η αλιεία, η γεωργία και οι πρώτες ύλες καθιστούν την Γουϊνέα μια εν δυνάμει πολύ ευημερούσα χώρα. Το γεγονός ότι, παρόλ’ αυτά, η χώρα υποφέρει από μεγάλη φτώχεια είναι αποτέλεσμα της φοβερής κακοδιαχείρισης, της δικτατορίας και της απερίγραπτης δημόσιας διοίκησης που επικρατεί εκεί εδώ και δεκαετίες. Είμαι εξαιρετικά ευγνώμων στον κ. Ματσάκη διότι επεσήμανε ότι ο Sékou Touré, στον οποίο αναφέρθηκε ο κ. Meijer, ήταν ένας από τους χειρότερους δικτάτορες που κυβέρνησαν ποτέ τη Γουϊνέα.

Δυστυχώς, σήμερα επίσης, η κατάσταση που επικρατεί κάθε άλλο παρά αποδεκτή είναι και, για τον λόγο αυτόν, πρέπει να απευθύνουμε έκκληση στον νυν μεταβατικό πρόεδρο –διότι δεν μπορεί να είναι τίποτε περισσότερο από αυτό– να αξιοποιήσει το σύντομο διάστημα που του απομένει για να προετοιμάσει μια ομαλή μετάβαση στη δημοκρατία και το κράτος δικαίου. Ωστόσο, αυτό μπορεί να το κατορθώσει μόνο εάν δεν διορίσει ένα ανδρείκελο ως πρωθυπουργό, όπως έκανε τώρα, αλλά μόνον εάν ανταποκριθεί πραγματικά στις απαιτήσεις των συνδικάτων και του δημοκρατικού κινήματος και συγκροτήσει μια ευρεία μεταβατική κυβέρνηση, που θα περιλαμβάνει και τις δυνάμεις της αντιπολίτευσης, η οποία δεν θα κάνει τίποτε άλλο από το να αποκαταστήσει τη δημόσια τάξη και να προετοιμάσει ελεύθερες εκλογές, ούτως ώστε να μπορέσει επιτέλους η προηγούμενη κατάσταση τρομοκρατίας και δικτατορίας να δώσει τη θέση της στη δημοκρατία και την ευημερία.

  Urszula Krupa, εξ ονόματος της Ομάδας IND/DEM. – (PL) Κύριε Πρόεδρε, όπως πολλές άλλες αφρικανικές χώρες η Γουινέα είναι πλούσια σε ορυκτούς πόρους, αλλά ταυτόχρονα είναι εξαιρετικά φτωχή. Μια μεγάλη μερίδα του πληθυσμού της ζει σε συνθήκες έσχατης ένδειας. Αυτός ήταν ο λόγος για τις απεργίες και τις διαδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν το 2005 αλλά και στις αρχές του τρέχοντος έτους, η διαμαρτυρία κατά της διεφθαρμένης διακυβέρνησης του Lasana Conté που είναι στην εξουσία εδώ και 23 χρόνια.

Οι απεργίες είναι μια έκφραση δυσαρέσκειας για τον πληθωρισμό, την ανεργία, την ανεπάρκεια ενέργειας και ύδατος και την υψηλή τιμή των βασικών αγαθών. Στο πρόσφατο παρελθόν, οι απεργίες οδήγησαν επίσης στη διακοπή των εξαγωγών μεταλλεύματος αλουμινίου, που αποτελεί τον πολυτιμότερο πόρο της Γουινέας. Σημειώθηκαν τρομερές ζημίες που ανήλθαν σε ένα εκατομμύριο δολάρια την ημέρα. Οι ηγέτες της απεργίας του Ιανουαρίου και των εργατικών συνδικάτων, ωστόσο, ανέστειλαν τη διαμαρτυρία μετά την υπογραφή μιας συμφωνίας που ζητούσε την αντικατάσταση του πρωθυπουργού. Οι υποσχέσεις που περιέχονταν στη συμφωνία μεταξύ των εργατικών συνδικάτων, του κοινοβουλίου της Γουινέα και του Ανώτατου Δικαστηρίου δεν τηρήθηκαν, και για μία ακόμη φορά ένα μέλος του κυβερνώντος κόμματος διορίστηκε πρωθυπουργός. Αυτό δεν συνιστά καλό οιωνό για τη βελτίωση της κατάστασης, όπως ζητούσαν οι διαδηλωτές.

Τα γεγονότα στη Γουινέα μοιάζουν με αυτά που συνέβησαν στην πατρίδα μου πριν από λίγο καιρό. Στη Γουινέα, το σημερινό καθεστώς ανοίγει επίσης πυρ κατά συμπολιτών που αγωνίζονται για την αλλαγή, καλύτερες συνθήκες διαβίωσης και σεβασμό των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ζητούμε τον σεβασμό των αρχών της δημοκρατίας και την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων σε μια χώρα οι κάτοικοι της οποίας επιθυμούν να ζουν με αξιοπρέπεια, με τη βοήθεια του δικού τους φυσικού πλούτου τον οποίο επί του παρόντος εκμεταλλεύονται πλούσιες εταιρείες και απομυζά η διαφθορά. Χιλιάδες κάτοικοι της Γουινέας πεθαίνουν από πείνα και από φτώχεια. Πάνω από εκατό άτομα δολοφονήθηκαν στη διαδήλωση. Αυτά είναι θύματα μιας νεότοκης δημοκρατίας και ενός αγώνα για τα ανθρώπινα δημοκρατία. Είναι επίσης μια κηλίδα στις συνειδήσεις εκείνων που αποτιμούν το αλουμίνιο, τον βωξίτη, τον χρυσό και τα διαμάντια περισσότερο από την ανθρώπινη ζωή.

  Ján Figeľ, Επιτροπή. (EN) Κύριε Πρόεδρε, η χώρα όχι μόνο είχε μια πολύ δύσκολη ιστορία και κληρονομιά, αλλά αντιμετωπίζει σήμερα μια πολύ δύσκολη κατάσταση. Ωστόσο, μαζί μπορούμε να βοηθήσουμε να υπάρξει περισσότερη ελπίδα στη Γουινέα.

Η Επιτροπή έχει πλήρη επίγνωση της κατάστασης που επικρατεί σε αυτήν τη χώρα. Σε ένα δελτίο Τύπου στις 22 Ιανουαρίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καταδίκασε τις βίαιες επεμβάσεις των δυνάμεων ασφαλείας και ζήτησε από τους πολίτες να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση και υπευθυνότητα κατά τη διάρκεια αυτών των διαδηλώσεων. Ο Επίτροπος Michel εξέφρασε τη λύπη του για την απώλεια ανθρώπινων ζωών και ενθάρρυνε τις διάφορες πλευρές να επιδιώξουν εποικοδομητικό διάλογο προκειμένου να εφαρμόσουν τις απαραίτητες πολιτικές μεταρρυθμίσεις που είναι σημαντικές για τη χώρα.

Η γερμανική Προεδρία, εξ ονόματος της Ένωσης, εξέδωσε δήλωση στις 9 Φεβρουαρίου εκφράζοντας τη λύπη της για την απώλεια ζωών κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων και ζητώντας από την κυβέρνηση της Γουινέας να εξηγήσει τις συνθήκες αυτών των θανάτων και τα δικαστικά μέτρα που ελήφθησαν κατά των υπευθύνων.

Της επιτροπής έρευνας που ορίστηκε στη Γουινέα ηγούνται εισαγγελείς αλλά τα θύματα και οι συγγενείς καλούνται να προσφύγουν είτε στα δικαστήρια, που διαθέτουν περιορισμένα μέσα, είτε στην αστυνομία, ένα θεσμό ο οποίος εμπλέκεται στενά με την καταπίεση. Έτσι όπως έχει διαμορφωθεί η κατάσταση, ο δικηγορικός σύλλογος της Γουινέας αρνήθηκε να συμμετάσχει στην επιτροπή έρευνας και έχει ζητήσει τον ορισμό διεθνούς επιτροπής. Ο δικηγορικός σύλλογος επιθυμεί επίσης να προσφύγει στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο.

Η αντιπροσωπεία της Επιτροπής στο Conakry και οι πρεσβείες των κρατών μελών έχουν επανειλημμένα τονίσει στην κυβέρνηση της Γουινέας την ανάγκη διεξαγωγής πλήρους έρευνας για τα γεγονότα. Το ίδιο τόνισε και ο Επίτροπος Michel στον Υπουργό Εξωτερικών Condé. Η αντιπροσωπεία και άλλοι διπλωμάτες έχουν επίσης τονίσει στον νέο πρωθυπουργό ότι η συμπεριφορά των δυνάμεων ασφαλείας που παρατηρήθηκε κατά την προηγούμενη απεργία θα πρέπει απλά να σταματήσει.

Η ένατη στρατηγική συνεργασίας του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης με τη Γουινέα, η οποία υπεγράφη στις 21 Δεκεμβρίου 2006, περιλαμβάνει τη διακυβέρνηση ως καίριο παράγοντα, ως προτεραιότητα. Οι προβλεπόμενες ενέργειες στοχεύουν στην προώθηση της αποτελεσματικότητας και της διαφάνειας στη δημόσια διοίκηση, την ενίσχυση του κράτους δικαίου και την προαγωγή μιας δημοκρατικής κοινωνίας.

Συνεχίζεται ο ενισχυμένος πολιτικός διάλογος με τη χώρα ως επακόλουθο των διαβουλεύσεων επί του άρθρου 96 (Συμφωνία του Κοτονού), οι οποίες έληξαν τον Απρίλιο του 2005. Η Επιτροπή έχει τονίσει στις αρχές της Γουινέας ότι η νέα κατάσταση θα ληφθεί υπόψη σε αυτό το πλαίσιο.

Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για το ψήφισμά σας και να εκφράσω τη βαθιά μου πεποίθηση ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να υποστηρίξει τη χώρα στην αναζήτηση ενός καλύτερου μέλλοντος.

  Πρόεδρος. Η συζήτηση έληξε.

Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί μετά το τέλος της συζήτησης.