Πρόεδρος . − Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη συζήτηση της έκθεσης του Duarte Freitas, εξ ονόματος της Επιτροπής Αλιείας, σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου που αφορά την προστασία ευπαθών θαλάσσιων οικοσυστημάτων της ανοικτής θάλασσας από τις δυσμενείς επιπτώσεις της χρήσης αλιευτικών εργαλείων βυθού (COM(2007)0605 – C6-0453/2007 – 2007/0224(CNS)) (A6-0183/2008).

  Joe Borg, Μέλος της Επιτροπής. − (ΕΝ) Κυρία Πρόεδρε, η έκθεση του κ. Freitas πραγματεύεται μια πρόταση που ανοίγει το δρόμο για να θεσπιστεί στον κλάδο της αλιείας η αρχή των εκτιμήσεων των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Δεν μπορώ να υπερτιμήσω τη σημασία αυτού σε ό,τι αφορά την αλλαγή του καθεστώτος και την ευθυγράμμιση του κανονισμού περί αλιείας με πολλές άλλες θαλάσσιες δραστηριότητες.

Επιπλέον, η αρχή αυτή ανταποκρίνεται σε έναν πολύ ειδικό στόχο - την πρόληψη των ζημιών στα θαλάσσια οικοσυστήματα. Η πρόταση ενσωματώνει πλήρως την προσέγγιση περί οικοσυστήματος, την οποία δεσμεύεται η Επιτροπή να εφαρμόσει στο πλαίσιο της κοινής αλιευτικής πολιτικής.

Μέσω της εν λόγω πρότασης, απαντούμε στις εκκλήσεις της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών του 2006 για ανάληψη αποτελεσματικής δράσης για την πρόληψη της καταστροφής ή της σοβαρής βλάβης των ευπαθών θαλάσσιων οικοσυστημάτων της ανοικτής θάλασσας από τις αλιευτικές δραστηριότητες με χρήση εργαλείων βυθού. Όσον αφορά τα σκάφη που αλιεύουν σε ζώνες για τις οποίες δεν υπάρχει ισχύον καθεστώς διεθνούς διατήρησης και διαχείρισης, εναπόκειται στο κράτος σημαίας η ρύθμιση των δραστηριοτήτων των σκαφών του προκειμένου να διασφαλιστεί η εν λόγω προστασία. Δεδομένου ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση ασκεί τη ρυθμιστική αρμοδιότητα του κράτους σημαίας βάσει του διεθνούς δικαίου, πρέπει να εγκρίνουμε κατάλληλα μέτρα προκειμένου να ανταποκριθούμε σε αυτήν την έκκληση του ΟΗΕ έως το τέλος του χρόνου.

Ο κανονισμός, όπως προτείνεται, θα εφαρμοστεί επομένως σε σκάφη με τη σημαία της ΕΕ που αλιεύουν σε ζώνες ανοικτής θάλασσας που δεν ρυθμίζονται από ΠΟΔΑ. Αυτή την στιγμή υπάρχει αρκετά μεγάλος στόλος που αλιεύει στον νοτιοδυτικό Ατλαντικό, που αποτελεί τέτοιου είδους ζώνη. Το κείμενο έχει ως στόχο τις καθιερωμένες απορρέουσες υποχρεώσεις από μέρους των κρατών μελών σημαίας, δηλαδή τη διασφάλιση ότι δεν χορηγούνται άδειες αλιείας για αλιεία με χρήση εργαλείων βυθού εκτός εάν η εκτίμηση πιθανών επιπτώσεων δείξει ξεκάθαρα ότι υπάρχει χαμηλός κίνδυνος για τα ευπαθή θαλάσσια οικοσυστήματα. Αυτό σημαίνει ότι η Επιτροπή δεν εισέρχεται σε λεπτομέρειες για τον τρόπο με τον οποίο τα κράτη μέλη σκοπεύουν να διενεργήσουν τέτοιες εκτιμήσεις, αλλά μάλλον καθορίζουμε τις ελάχιστες προδιαγραφές σχετικά με τα επιστημονικά δεδομένα και αφήνουμε κατόπιν τα κράτη μέλη να εξετάσουν το πώς θα επιτύχουν τα απαιτούμενα αποτελέσματα.

Η πρότασή μας ορίζει ότι τα αλιευτικά εργαλεία βυθού δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε βάθος κάτω των 1 000 μέτρων. Το επιχείρημα ότι ο προτεινόμενος κανόνας δεν έχει επιστημονική βάση δεν μπορεί να γίνει δεκτό. Αφενός, ακόμα διευρύνουμε τις γνώσεις μας για τους ωκεανούς και αντιμετωπίζουμε τόση αβεβαιότητα που είναι δικαιολογημένη η πλήρης εφαρμογή της προληπτικής προσέγγισης. Το προτεινόμενο όριο βάθους αποτελεί λογική επιλογή, καθώς δεν προσκρούει στις τωρινές δραστηριότητες του κοινοτικού στόλου, οι οποίες πραγματοποιούνται σε πιο ρηχά ύδατα. Αφετέρου, ο εν λόγω κανόνας επιδιώκει να διασφαλίσει ότι θα έχουμε το χρόνο να εξετάσουμε πώς λειτουργεί αυτή η νέα ρυθμιστική προσέγγιση προτού επιτρέψουμε στους αλιείς μας να επεκταθούν σε πιο βαθιά ύδατα.

Έχει να κάνει με τη διατήρηση της παρούσας κατάστασης των δραστηριοτήτων μας έως ότου γνωρίζουμε αρκετά ώστε να είμαστε πιο σίγουροι για την ασφαλή επέκτασή τους. Η Επιτροπή είναι έτοιμη να επανέλθει στο συγκεκριμένο αυτό σημείο σε δύο χρόνια, όταν υποβάλουμε μια έκθεση στο Συμβούλιο και στην παρούσα Συνέλευση σχετικά με την εφαρμογή και την αποτελεσματικότητα του κανονισμού. Για αυτούς τους λόγους η Επιτροπή δεν μπορεί να αποδεχθεί τη διαγραφή του εν λόγω κανόνα όπως προτείνεται στην έκθεση.

Δεύτερον, στην έκθεση του κ. Freitas προτείνεται η τροποποίηση της διάταξης με την οποία ο κανονισμός θα επέβαλλε πλήρη κάλυψη με παρατηρητές στους στόλους, και στη θέση της ορίζεται ένα σύστημα δειγματοληψίας. Η Επιτροπή δυσκολεύεται επίσης να αποδεχθεί την εν λόγω τροπολογία αφού, ελλείψει παρατηρητών, μόνο το σύστημα παρακολούθησης σκαφών απομένει ως εργαλείο ελέγχου για την παρακολούθηση της συμμόρφωσης κάθε σκάφους με τα εγκεκριμένα σχέδια αλιείας. Αυτό δεν είναι αρκετό και πιθανότατα δεν θεωρείται ρεαλιστική η απαίτηση τα εθνικά κέντρα παρακολούθησης της αλιείας να διασφαλίζουν παρακολούθηση σε πραγματικό χρόνο κάθε μονάδας του στόλου. Επιπλέον, χωρίς κάποιον παρατηρητή επί του σκάφους, ο πολύ σημαντικός «κανόνας απομάκρυνσης» σε περίπτωση που το σκάφος συναντήσει τυχαία κάποιο αχαρτογράφητο οικοσύστημα θα είναι απλά άχρηστος καθώς είναι αδύνατη η παρακολούθηση της συμμόρφωσης με αυτόν τον κανόνα μέσω του συστήματος παρακολούθησης σκαφών. Όπως και στην προηγούμενη περίπτωση, αυτή η απαίτηση μπορεί να αναθεωρηθεί σε δύο χρόνια ώστε να αξιολογηθεί η αποτελεσματικότητά της.

Οι περισσότερες εκ των υπολοίπων προτεινόμενων τροπολογιών είναι αποδεκτές από την Επιτροπή και πολλές έχουν πράγματι παρουσιαστεί σε παρόμοια πλαίσια κατά τις συζητήσεις του Συμβουλίου.

Θα ήθελα να ευχαριστήσω το Κοινοβούλιο που εξέφρασε τη στήριξή του στην Επιτροπή στις προσπάθειές μας να παρέχουμε μια αποτελεσματική απάντηση στο ζήτημα αυτό.

  Duarte Freitas, εισηγητής. − (PT) Κυρία Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, καταρχάς θα ήθελα να συγχαρώ την Επιτροπή για την πρωτοβουλία της πρότασης αυτής, και αυτό για δύο λόγους. Πρώτον, επειδή συνάδει και αποτελεί συνέχεια μιας πρωτοβουλίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και μιας προενεργητικής στάσης στο ζήτημα αυτό στο πλαίσιο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ και, δεύτερον, επειδή βασίζεται σε μια πολύ σημαντική αρχή που είναι η εκτίμηση των επιπτώσεων της αλιείας πριν ακόμα δοθεί άδεια για την πραγματοποίηση της δραστηριότητας αυτής.

Αυτό διότι μιλάμε για περιοχές όπου σήμερα δεν υπάρχει περιφερειακή οργάνωση αλιείας. Η αλήθεια του ζητήματος είναι ότι στις παράκτιες περιοχές αποτελεί αρμοδιότητα των κρατών η θέσπιση μέτρων για την προστασία των ευπαθών οικοσυστημάτων από την αλιεία με εργαλεία βυθού. Στα διεθνή ύδατα, η προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος καθορίζεται γενικά από τις περιφερειακές συμβάσεις για το θαλάσσιο περιβάλλον, όπου υπάρχουν, ενώ η έγκριση μέτρων για την προστασία και διαχείριση των έμβιων θαλάσσιων πόρων και η ρύθμιση του αντίκτυπου της αλιείας σε ευπαθή οικοσυστήματα υπάγεται στην αρμοδιότητα των περιφερειακών οργανώσεων διαχείρισης της αλιείας. Ωστόσο, υπάρχουν περιοχές ανοικτής θάλασσας που δεν καλύπτονται από καμία οργάνωση αλιείας, κάτι που ισοδυναμεί με προτροπή για ενασχόληση με καταστροφικές αλιευτικές δραστηριότητες.

Με αυτήν την πραγματικότητα κατά νου, η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, όπως αναμενόταν, με την ΕΕ να διαδραματίζει ηγετικό ρόλο, σημείωσε πρόοδο προς την αναγνώριση της ανάγκης να γίνει κάτι για την προστασία του θαλάσσιου βυθού, όπου σήμερα δεν υπάρχει κανένας έλεγχος.

Αποτελεί πράγματι θετική δράση την οποία θα πρέπει να αναδείξουμε και να επικροτήσουμε, όπως και την πρόταση της Επιτροπής, ωστόσο αποτελεί επίσης μια πρόταση που μπορεί να χαρακτηρισθεί γενναιόδωρη, καθώς θα υποχρεώσουμε τα πλοία που φέρουν τη σημαία των κρατών μελών μας να τηρήσουν ένα σύνολο κανόνων που θα πρέπει να διασφαλίσουμε, μέσω διπλωματικών διαύλων, ότι οι άλλες τρίτες χώρες που αλιεύουν στις εν λόγω περιοχές - το θαλάσσιο βυθό - ακολουθούν το παράδειγμά τους. Ειδάλλως, δεν έχει νόημα η Ευρωπαϊκή Ένωση να πρέπει να δείξει το δρόμο και να αναγκάσει τα πλοία της να διενεργούν αυτές τις μελέτες και να πληρούν ένα σύνολο απαιτήσεων εάν άλλα πλοία με άλλες σημαίες ασκούν καταστροφικές αλιευτικές πρακτικές στην περιοχή που επιθυμούμε να προστατεύσουμε.

Υπάρχει, κατά συνέπεια, ένας τομέας σε αυτήν τη γενναιόδωρη πρόταση για τον οποίο πρέπει να συγχαρούμε την Επιτροπή, ότι πρέπει να υπάρχει συνέπεια όσον αφορά τις διπλωματικές προσπάθειες, βάσει και της συμφωνίας που επιτεύχθηκε με τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, ούτως ώστε να μπορούμε πραγματικά να προχωρήσουμε ένα βήμα μπροστά σε αυτό το θέμα.

Όσον αφορά κάποια από τα ζητήματα που αναφέρθηκαν στο παρόν Σώμα – το ζήτημα των 1 000 μέτρων – κύριε Επίτροπε, διοργανώσαμε στην Επιτροπή Αλιείας ακρόαση με τη συμμετοχή αρκετών ειδικών, και η ομόφωνη γνώμη τους ήταν ότι τα 1 000 μέτρα, ή τα 800 ή τα 500 ή τα 1 200, δεν αποτελούν τεχνικό μέτρο αλλά απλώς επιλογή πολιτικής. Ωστόσο, αν με την εν λόγω πρόταση ήδη αναγκάζουμε αυτούς που θέλουν να ψαρέψουν σε μια συγκεκριμένη περιοχή να μελετήσουν προηγουμένως τον θαλάσσιο βυθό και τον κίνδυνο στον εν λόγω βυθό, πεποίθησή μου είναι ότι η μελέτη αυτή θα περιλαμβάνει όλα τα βάθη από 800 έως 1 100 ή 1 500, και, κατά συνέπεια, δεν θα υπάρχει λόγος να θεσπιστεί το σαφές όριο των 1 000 μέτρων, καθώς αυτό ήδη προστατεύεται με άλλον τρόπο.

Παρόλα αυτά, αναμένουμε ακόμη περαιτέρω αιτιολόγηση, πιθανώς τεχνικού χαρακτήρα, που δεν ήταν σε θέση να προσφέρουν οι ειδικοί που ακούσαμε, αλλά νομίζω πως ό,τι είπε ως τώρα ο Επίτροπος δεν μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι θα έχει βάση η πρόταση των 1 000 μέτρων. Ωστόσο, θα συνεχίσουμε να περιμένουμε και ελπίζουμε ότι πράγματι η πρόταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα ληφθεί υπόψη στην αυριανή ψηφοφορία.

  Μάριος Ματσάκης, συντάκτης της γνωμοδότησης της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων − (ΕΝ) Κυρία Πρόεδρε, θα ήθελα να συγχαρώ τον εισηγητή για την εξαιρετική έκθεσή του.

Πολλά θαλάσσια οικοσυστήματα στην ανοικτή θάλασσα είναι μοναδικά και ευπαθή και χρειάζονται οπωσδήποτε και με τον δέοντα τρόπο προστασία από τις μερικές φορές ολέθρια καταστροφικές επιπτώσεις των αλιευτικών εργαλείων βυθού.

Ο προτεινόμενος κανονισμός αποτελεί αναμφισβήτητα ένα θετικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά χρειάζεται να γίνουν πολύ περισσότερα στο μέλλον καθώς συγκεντρώνεται περισσότερη γνώση και εμπειρία σε σχέση μες τη θαλάσσια βιολογία των ανοικτών θαλασσών. Η εφαρμογή της αρχής της πρόληψης, ως βάση για τη διαμόρφωση ορισμένων παραμέτρων του εν λόγω κανονισμού, θεωρείται ταυτόχρονα απαραίτητη και συνετή. Όπως πάντα, η επιτυχία οποιουδήποτε κανονισμού εξαρτάται κατά πολύ από τον βαθμό της σωστής του εφαρμογής και θα βοηθήσουν σε αυτό οι παρατηρητές επί των σκαφών.

Ελπίζουμε ότι, παρά τις κάποιες αναπόφευκτες εγγενείς αδυναμίες εν προκειμένω, ο κανονισμός αυτός θα εξελιχθεί σε επιτυχία τόσο στη θεωρία όσο και στην πράξη.

  Carmen Fraga Estévez, εξ ονόματος της Ομάδας PPE-DE. – (ES) Κυρία Πρόεδρε, προφανώς είμαστε όλοι υπέρ της προστασίας των ευπαθών θαλάσσιων οικοσυστημάτων από τις καταστροφικές αλιευτικές πρακτικές.

Μάλιστα είμαι τόσο πολύ υπέρ αυτού που θα συνηγορούσα ακόμα και υπέρ της προστασίας τους από όλες τις καταστροφικές πρακτικές, συμπεριλαμβανομένων των μη αλιευτικών πρακτικών. Σε τελική ανάλυση, ωστόσο, γνωρίζουμε ήδη ότι σε αυτές τις περιπτώσεις εναπόκειται στον κλάδο της αλιείας να δείξει τον δρόμο και να δώσει το καλό παράδειγμα.

Όπως ανέφερα ήδη σε σχέση με την έκθεση της κ. Miguélez σχετικά με τα ιχθυαποθέματα βαθέων υδάτων, νομίζω ότι κύριο μέλημά μας θα πρέπει να είναι η προστασία όλων των ευπαθών οικοσυστημάτων που έχουν χαρακτηριστεί ως τέτοια, όπου και αν βρίσκονται, και όχι μόνο εκείνων που έχουν την τύχη να βρίσκονται σε βάθος κάτω των 1 000 μέτρων.

Όπως ήδη ανέφερε ο κ. Freitas, ο Οργανισμός Επισιτισμού και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO) απέκλεισε το κριτήριο του βάθους ως αυθαίρετο και μη επιστημονικό και οι περιφερειακές οργανώσεις διαχείρισης της αλιείας (ΠΟΔΑ), συμπεριλαμβανομένης της οργάνωσης αλιείας του βόρειου Ατλαντικού (NAFO), απέκλεισαν ακόμη και τον κανόνα των 2 000 μέτρων, χωρίς καν να εξετάσουν ένα όριο των 1 000 μέτρων, καθώς κατά τη γνώμη τους το όριο δεν θα εξυπηρετούσε κανένα σκοπό, και έτσι το απέσυραν.

Ωστόσο, κύριε Επίτροπε, θέτω την ακόλουθη ερώτηση: αναφέρατε ότι αυτό πρόκειται να εφαρμοστεί στους στόλους που αλιεύουν στην υφαλοκρηπίδα της Παταγονίας. Πρόσφατα, βρέθηκαν εδώ εκπρόσωποι του Ινστιτούτου Ωκεανών και παρουσίασαν μελέτες εκτίμησης στις οποίες δεν εντοπίστηκαν ευπαθή θαλάσσια οικοσυστήματα σε αυτήν την περιοχή. Θα ήθελα λοιπόν να σας ρωτήσω αν πρόκειται να συνεχίσετε να επιμένετε να εφαρμοστεί η εν λόγω πρόταση στον κοινοτικό στόλο που αλιεύει σε αυτήν την περιοχή.

Τέλος, θα ήθελα να σχολιάσω το θέμα των παρατηρητών για το οποίο νομίζω ότι η έκθεση του κ. Freitas περιείχε σημαντική δόση λογικής. Νομίζω, και συμφωνώ με την έκθεση, ότι είναι σημαντικό να έχουμε παρατηρητές που είναι επιστήμονες, καθώς θα πρέπει να αξιολογούν ευπαθή θαλάσσια οικοσυστήματα, κάτι που δεν μπορεί να γίνει από οποιονδήποτε απλό παρατηρητή.

Όπως είπαν και οι ίδιοι οι επιστήμονες, ωστόσο, φαίνεται παράλογο να υπάρχει κάποιος σε κάθε πλοίο, διότι, εκτός από το ότι θα αδειάσουν τα ωκεανογραφικά μας ινστιτούτα, δεν θα είχε νόημα να υπάρχει κάποιος σε κάθε πλοίο, καθώς είναι πολύ πιο σημαντικό να εξεταστεί η δυνατότητα σχεδιασμού και οργάνωσης προγραμμάτων δειγματοληψίας που θα διατηρούνται με την πάροδο του χρόνου, κάτι που θα μας προσφέρει μια καλή γενική παρακολούθηση της αλιείας.

Θα ήμουν λοιπόν ευγνώμων, κύριε Επίτροπε, αν απαντούσατε στις ερωτήσεις μου και ζητώ να στηρίξετε την έκθεση του κ. Freitas.

  Paulo Casaca, εξ ονόματος της Ομάδας PSE. – (PT) Κυρία Πρόεδρε, θα ήθελα να ξεκινήσω δίνοντας συγχαρητήρια στον εισηγητή μας για αυτήν την εξαιρετική έκθεση και επαναλαμβάνοντας ότι έχουμε να κάνουμε εδώ με την προστασία του θαλάσσιου βυθού που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων κοραλλιογενείς υφάλους βαθέων υδάτων, θαλάσσια όρη, υδροθερμικές αναβλύσεις και σπόγγους βαθέων υδάτων, τα οποία αποτελούν ανεκτίμητους θησαυρούς των οικοσυστημάτων μας.

Θα ήθελα επίσης να υπενθυμίσω ότι η προστασία των εν λόγω οικοσυστημάτων έχει διασφαλιστεί από καιρό στην Αυτόνομη Περιφέρεια των Αζορών και μόνο το 2003 τέθηκε σε κίνδυνο από τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, όταν αποφάσισαν να ανοιχθεί η αλιεία αδιακρίτως στην εν λόγω περιοχή, χωρίς να λαμβάνεται καθόλου υπόψη η ανάγκη να προστατευθούν αυτά τα οικοσυστήματα.

Πάνω από όλα, μου φαίνεται ότι το σημαντικότερο ζήτημα είναι να έχουμε μια απολύτως συνεκτική νομοθεσία και το πρόβλημα με τα 1 000 μέτρα είναι ότι δεν έχει νόημα να λέμε ότι κάποιος δεν μπορεί να ψαρεύει κάτω από τα 1 000 εκτός των ευρωπαϊκών υδάτων, και ωστόσο να ψαρεύει κάτω από τα 1 000 μέτρα εντός των ευρωπαϊκών υδάτων – αυτό δεν έχει νόημα από την άποψη της περιβαλλοντικής ορθότητας της νομοθεσίας. Αυτό που με ανησυχεί περισσότερο από όλα είναι ότι το εν λόγω ψήφισμα του ΟΗΕ – το βασικό ψήφισμα 61/105 της 8ης Δεκεμβρίου 2006 – αφορά ορισμένα άλλα μέτρα, σχετικά δηλαδή με την προστασία των θαλάσσιων χελωνών που ζουν στην επιφάνεια, καθώς και ότι δυστυχώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αντί να μεταφέρει την εν λόγω απόφαση εξ ολοκλήρου αποφάσισε να ξεκινήσει ανά σημείο και ανά κλάδο, αρκετά χρόνια αργότερα. Δεν μου φαίνεται πως είναι ο καλύτερος τρόπος λειτουργίας της νομοθετικής διαδικασίας. Θα ήταν καλύτερα αν ολόκληρη η απόφαση του ΟΗΕ μεταφερόταν σε κοινοτικό επίπεδο και τα πράγματα θα ήταν τότε πολύ πιο απλά, ενώ η νομοθεσία θα μπορούσε να εφαρμόζεται τόσο εντός όσο και εκτός των κοινοτικών υδάτων.

  Josu Ortuondo Larrea, εξ ονόματος της Ομάδας ALDE. – (ES) Κυρία Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, όλοι συμφωνούμε στο ότι πρέπει να εγκριθούν μέτρα για την εξάλειψη των καταστροφικών αλιευτικών πρακτικών που απειλούν τα ευπαθή θαλάσσια οικοσυστήματα.

Με αυτό κατά νου, συμφωνούμε με την ιδέα ότι τα κοινοτικά σκάφη που αλιεύουν σε περιοχές ανοικτής θάλασσας και δεν υπάγονται σε καμία περιφερειακή οργάνωση αλιείας ή συμφωνία θα πρέπει να υπόκεινται στους κοινοτικούς κανονισμούς που καθορίζουν τους όρους που πρέπει να πληρούν προκειμένου να αποκτήσουν τις σχετικές ειδικές άδειες για αυτά τα βάθη, και οι οποίοι προσδιορίζουν την επακόλουθη στάση που πρέπει να τηρούν, τις πληροφορίες που πρέπει να παρέχουν κλπ.

Δεν συμφωνούμε, ωστόσο, με τους περιορισμούς που πρότεινε η Επιτροπή στο άρθρο 6, όπου θέτει ως λογική επιλογή ένα μέγιστο βάθος 1 000 μέτρων για τη χρήση αλιευτικών εργαλείων βυθού θεωρώντας ότι αυτό το όριο προσφέρει το κατάλληλο επίπεδο προστασίας, διότι δεν υπάρχουν επιβεβαιωμένα στοιχεία για να το στηρίξουν. Δεν υπάρχουν επιστημονικές μελέτες που να καταδεικνύουν αν τα ευπαθή οικοσυστήματα βρίσκονται κάτω ή πάνω από το όριο των 1 000 μέτρων.

Πιστεύουμε ότι πρέπει να προχωρήσουμε και να μελετήσουμε καλύτερα τον θαλάσσιο βυθό σε κάθε περιοχή, εντοπίζοντας τα ευπαθή σημεία, πριν υποδείξουμε οποιοδήποτε μέγιστο βάθος για τη χρήση αλιευτικών εργαλείων. Πιστεύουμε ότι μια καλή ιδέα θα ήταν να υποχρεώνεται ένα σκάφος να διακόψει την αλίευση και να ενημερώσει τις κατάλληλες αρχές αν τύχει να συναντήσει κάποιο πιθανό ευπαθές οικοσύστημα. Με αυτό κατά νου, συμφωνούμε με την πρόταση να υπάρχει επιστημονικός παρατηρητής επί σκάφους σε αντιπροσωπευτικό δείγμα σκαφών στα οποία κάθε κράτος μέλος έχει εκδώσει ειδική αλιευτική άδεια, διασφαλίζοντας μια εκ περιτροπής εναλλαγή μεταξύ όλων των σκαφών για διαδοχικά αλιευτικά ταξίδια.

Τέλος, συμφωνούμε επίσης στο ότι, σε περίπτωση τεχνικού προβλήματος στη συσκευή δορυφορικού εντοπισμού στίγματος που πρέπει να φέρει κάθε σκάφος, ο πλοίαρχος θα πρέπει να αναφέρει ανά δύο ώρες τη γεωγραφική θέση του σκάφους και, αφού επιστρέψει στο λιμάνι, δεν θα μπορεί να αποπλεύσει εκ νέου έως ότου εξακριβωθεί ότι το σύστημα εντοπισμού στίγματος λειτουργεί σωστά.

Όλα αυτά προτείνονται όχι μόνο με σκοπό τη μεγαλύτερη βιωσιμότητα του θαλάσσιου περιβάλλοντος αλλά και για να διαφυλαχθούν οι αλιευτικές δραστηριότητες που είναι απαραίτητες για τον εφοδιασμό μας.

  Seán Ó Neachtain, εξ ονόματος της ομάδας UEN. – (GA) Κυρία Πρόεδρε, θα ήθελα να συγχαρώ τον κ. Freitas για την εξαιρετική του έκθεση. Κεντρικό μέρος της θαλάσσιας διαχείρισης αποτελεί η προστασία των ευπαθών οικοσυστημάτων. Έχουν γίνει σημαντικές προσπάθειες τα τελευταία χρόνια για να επιτευχθεί αυτό. Χαίρομαι που Ευρωπαϊκή Ένωση ανέλαβε αυτό το πρωτοποριακό έργο για την προστασία του περιβάλλοντος που θα μας ωφελήσει όλους.

Η πολιτική για το οικοσύστημα είναι διεθνώς αποδεκτή και είναι δική μας ευθύνη η όσο το δυνατόν πιο εκτενής εφαρμογή της. Για την εφαρμογή της εν λόγω πολιτικής είναι κατάλληλο ένα σύστημα αποτελούμενο από μικρά βήματα. Μπορούμε να διδαχθούμε από κάθε μικρό βήμα πριν προχωρήσουμε στο επόμενο – το κλειδί είναι η εξέλιξη και όχι η επανάσταση.

Η προστασία των ευπαθών οικοσυστημάτων είναι περίπλοκη. Υπάρχει ένα θαυμάσιο παράδειγμα για αυτό στην Ιρλανδία. Κοράλλια βαθέων υδάτων υπάρχουν στα ανοικτά των δυτικών ακτών της χώρας. Ανακοινώθηκε από το δίκτυο NATURA 2000 ότι η εν λόγω παράκτια περιοχή είχε τέσσερις τόπους και έχει επιβληθεί όριο για την αλιεία εκεί προκειμένου να προστατευθούν τα κοράλλια βαθέων υδάτων.

  Pedro Guerreiro, εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL. – (PT) Παρότι γενικά στηρίζουμε τις προτάσεις της έκθεσης που έχουν ως στόχο την προστασία των ευπαθών θαλάσσιων οικοσυστημάτων στην ανοικτή θάλασσα, θα θέλαμε να τονίσουμε την ανάγκη να λαμβάνονται τα μέτρα που εγκρίνονται για αυτόν τον κλάδο με βάση επιστημονικές έρευνες για την αλιεία καθώς και με κατάλληλο τρόπο, δηλαδή λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαίτερες συνθήκες κάθε περίπτωσης.

Η ανάγκη αυτή είναι αμέσως εμφανής όσον αφορά τον ορισμό ενός ευπαθούς θαλάσσιου οικοσυστήματος. Για την ακρίβεια, όπως τονίζεται στην έκθεση, καταδεικνύεται η ανάγκη εύρεσης ενός ορισμού σύμφωνα με τις καλύτερες επιστημονικές πληροφορίες. Παρομοίως, πρέπει να διακρίνουμε μεταξύ των διαφόρων συνεπειών από τη χρήση διαφορετικών εργαλείων, αφού αξιολογήσουμε τις πιθανές τους επιπτώσεις στους θαλάσσιους πόρους και το θαλάσσιο βυθό μέσω επιστημονικών ερευνών για την αλιεία. Τέλος, θα θέλαμε να δηλώσουμε για άλλη μια φορά ότι πιστεύουμε πως τα ζητήματα που αφορούν τις επιθεωρήσεις ή τις παραλείψεις παρατήρησης εμπίπτουν στην αρμοδιότητα κάθε κράτους μέλους.

  Avril Doyle (PPE-DE). - (ΕΝ) Κυρία Πρόεδρε, οι επιστήμονες στον κλάδο της αλιείας γνωρίζουν πλέον ότι οι βαθιές και ανοικτές θάλασσες βρίθουν από ζωή που σε μεγάλο βαθμό δεν έχει ανακαλυφθεί. Μάλιστα, περίπου το 50% της πανίδας ή της χλωρίδας που συλλέγεται από περιοχές βάθους μεγαλύτερου των 3 000 μέτρων αποτελείται από νέα είδη. Οι επιστήμονες εικάζουν ότι γύρω στα 10 εκατομμύρια είδη μπορεί να κατοικούν στην ανοικτή θάλασσα, βιοποικιλότητα που μπορεί να συγκριθεί με τα πλουσιότερα τροπικά δάση του κόσμου. Σιγά σιγά ανακαλύπτουν οικοσυστήματα με εντυπωσιακή φύση, που συχνά φιλοξενούν είδη τα οποία δεν βρίσκονται πουθενά αλλού στον πλανήτη.

Συνεπώς επικροτώ τις προτάσεις της Επιτροπής να απαιτείται διαδικασία χορήγησης άδειας για τις αλιευτικές δραστηριότητες με χρήση εργαλείων βυθού καθώς και να κρίνει η αρμόδια αρχή πριν από την έκδοση αδειών εάν θα υπάρξουν σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στα οικοσυστήματα των ανοικτών θαλασσών. Η δράση σε αυτόν τον τομέα έχει ήδη καθυστερήσει πάρα πολύ και θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Duarte Freitas για την έκθεσή του.

Οι τράτες βυθού προκαλούν πρωτοφανείς ζημιές στα κοράλλια βαθέων υδάτων και στους σπόγγους. Τα παράνομα εργαλεία βυθού μπορούν επίσης να φτάσουν σε βυθισμένα όρη ή θαλάσσια όρη και, αφού ισοπεδώσουν τον πυθμένα του ωκεανού στο διάβα τους, να καταστρέψουν κάθε ίχνος ζωής. Μπορεί να εκλείψουν είδη πριν ακόμα προλάβουν οι επιστήμονες να τα αναγνωρίσουν.

Δυστυχώς, η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί το επίκεντρο της αλιείας ανοικτής θάλασσας με τράτες βυθού. Το 2001, στα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένων και των νέων μας κρατών της Βαλτικής, αντιστοιχούσε περίπου το 60% των αλιευμάτων από τράτες βυθού ανοικτής θάλασσας και τον ίδιο χρόνο μόνο η Ισπανία αντιπροσώπευε περίπου τα δύο τρίτα των δηλωθέντων αλιευμάτων της ΕΕ και το 40% των δηλωθέντων αλιευμάτων παγκοσμίως από την αλιεία ανοικτής θάλασσας με τράτες βυθού.

Συμφωνώ με τον εισηγητή ότι η Επιτροπή πρέπει να χρησιμοποιήσει τις εξουσίες που διαθέτει πέρα από τον κλάδο της αλιείας ώστε να προωθήσει συντονισμένη δράση για την προστασία των ευπαθών οικοσυστημάτων, και η προσέγγισή μας πρέπει να κατευθύνεται από δύο βασικές αρχές: την προληπτική προσέγγιση, που απαιτεί να ενεργούμε όταν υπάρχει έλλειψη επιστημονικών πληροφοριών ή αβεβαιότητα και, πάνω από όλα, μια διαχείριση βασισμένη στο οικοσύστημα.

Κύριε Επίτροπε, είναι αυθαίρετος ο αριθμός των 1 000 μέτρων; Νομίζω ότι το θέμα είναι αν υπάρχουν ευπαθή οικοσυστήματα σε μικρότερο βάθος και όχι μόνο σε μεγαλύτερο, όπως ρώτησαν κάποιοι συνάδελφοι.

  Μάριος Ματσάκης, (ALDE). − (ΕΝ) Κυρία Πρόεδρε, κάποιοι ομιλητές ισχυρίστηκαν ότι δεν υπάρχουν επιστημονικά στοιχεία – ή δεν υπάρχουν καθόλου στοιχεία – που να στηρίζουν την επιλογή του ορίου των 1 000 μέτρων βάθους. Δεν είναι έτσι. Μάλιστα, για να σας δώσω ένα παράδειγμα, υπάρχουν επιστημονικά στοιχεία από αλιευτικές δραστηριότητες δυτικά της Ιρλανδίας στα 840 με 1 300 μέτρα. Η χρονολόγηση με άνθρακα 14 αποκάλυψε ότι η μήτρα των κοραλλιών βαθέων υδάτων που ήταν παρεμπίπτον αλίευμα σε αυτήν την αλίευση ήταν ηλικίας τουλάχιστον 4 550 ετών.

Υπάρχουν λοιπόν ευπαθή οικοσυστήματα - όπως καταδεικνύουν τα επιστημονικά στοιχεία – στο συγκεκριμένο βάθος. Εκτός από τη χρήση της αρχής της πρόληψης, νομίζω ότι είναι συνετό να επιλέξουμε τη θέσπιση ενός τέτοιου ορίου.

  Zdzisław Kazimierz Chmielewski (PPE-DE). – (PL) Κυρία Πρόεδρε, η Ευρωπαϊκή Ένωση συμμετέχει ενεργά στην αναζήτηση παγκόσμιων λύσεων στο ζήτημα της χρήσης αλιευτικών εργαλείων βυθού. Αντί να θεσπίσει την πλήρη απαγόρευση της χρήσης τους, τάσσεται υπέρ της επιβολής αυστηρών περιορισμών που θα τη διέπουν.

Ο υπό συζήτηση κανονισμός αποτελεί είδος modus vivendi. Ωστόσο, οι νομοθετικές συνέπειες που προκύπτουν δεν βασίζονται πάντα σε μια σαφή και πειστική διάταξη. Τα μικρότερα αλιευτικά περιβάλλοντα που στερούνται της δυνατότητας για τακτικές και διεξοδικές μελέτες ανησυχούν απλώς για το ενδεχόμενο να μην μπορούν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της κατάρτισης ενός αντίστοιχου σχεδίου αλιευμάτων σε συνδυασμό με την απαίτηση να καθορίσουν το βάθος στο οποίο θα χρησιμοποιηθεί η τράτα βυθού ή να προσδιορίσουν τη διαμόρφωση του θαλάσσιου βυθού – κάτι που προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία στις φτωχότερες περιοχές.

  Joe Borg, Μέλος της Επιτροπής. − (ΕΝ) Κυρία Πρόεδρε, αποδέχομαι με χαρά το σύνολο των επισημάνσεων και των παρατηρήσεων που έγιναν, γεγονός που υπογραμμίζει την σημασία που αποδίδετε στο ζήτημα της αντιμετώπισης των καταστροφικών αλιευτικών πρακτικών.

Όπως ανέφερα νωρίτερα, η πρότασή μας απαντά σε μια έκκληση της διεθνούς κοινότητας και πρέπει να δείξουμε την αποφασιστικότητά μας προκειμένου να ανταποκριθούμε σε αυτήν την έκκληση.

Όσον αφορά το θέμα του προτεινόμενου ορίου των 1 000 μέτρων βάθους, θέλω να πω ότι είναι σημαντικό να υιοθετήσουμε μια προληπτική προσέγγιση και αυτό το όριο που επελέγη σχεδιάστηκε με τέτοιον τρόπο ώστε να μας εξασφαλίζει ότι δεν θα παρατηρηθεί ξαφνική ανάπτυξη της αλιείας σε συγκεκριμένη περιοχή. Ταυτόχρονα, σε αυτό το σημείο δεν επηρεάζει πραγματικά τη σημερινή αλιεία και, αν συμβαίνει αυτό, δεν καταλαβαίνω γιατί υπάρχει τόση αντίσταση στο όριο των 1 000 μέτρων. Ωστόσο, θα το εξετάσω πάλι και ελπίζω ότι το ζήτημα θα επιλυθεί ικανοποιητικά στο Συμβούλιο του Ιουνίου.

Εν τούτοις, θα ήθελα επίσης να πω ότι δεν συμφωνώ ότι θα πρέπει να επιτρέψουμε την απεριόριστη αλιεία βυθού έως ότου εντοπίσουμε ευπαθή οικοσυστήματα, διότι όταν γίνει η ζημιά, έγινε, και τότε είναι πολύ αργά. Για αυτόν τον λόγο επιμένουμε στην προληπτική προσέγγιση.

Όσον αφορά το ζήτημα των παρατηρητών, επιτρέψτε μου να πω ότι αποτελεί κρίσιμο σημείο αν έχουμε σκοπό να δείξουμε σοβαρότητα ως προς την προστασία των ευπαθών θαλάσσιων οικοσυστημάτων στην ανοικτή θάλασσα. Το να έχουμε πλήρη κάλυψη αποτελεί βασικό σημείο για την Επιτροπή. Είμαι σίγουρος ότι μπορεί επίσης να βρεθεί λύση για το ζήτημα αυτό στο πλαίσιο του Συμβουλίου τον Ιούνιο χωρίς να εγκαταλειφθεί η αρχή της πλήρους κάλυψης με παρατηρητές.

  Duarte Freitas, εισηγητής. − (PT) Με λύπη θα ήθελα πρώτα από όλα να πω ότι ο Επίτροπος δεν άκουσε προσεκτικά αυτά που ουσιαστικά είπαν όλοι οι βουλευτές και αυτά που αναφέρει η έκθεση σχετικά με τα 1 000 μέτρα.

Δεν υπάρχουν, επαναλαμβάνω, επιστημονικά στοιχεία ότι είναι κατάλληλο το όριο των 1 000 μέτρων. Γιατί 1 000; Γιατί όχι 800 ή 1 200; Δεν υπάρχουν επιστημονικά στοιχεία και διοργανώσαμε ακρόαση με ειδικούς και κατορθώσαμε να έχουμε μαζί μας τον επικεφαλής του Τμήματος Ωκεανογραφίας και Αλιείας των Αζορών ο οποίος έχει διενεργήσει πολλές καλές, διεθνώς αναγνωρισμένες μελέτες του θαλάσσιου βυθού, καθώς και άλλους ανθρώπους με τους οποίους μίλησα, άλλους τεχνικούς ειδικούς: δεν υπάρχουν επιστημονικά στοιχεία ότι είναι λογικό το όριο των 1 000 μέτρων.

Για την ακρίβεια, τα 1 000 μέτρα ενδέχεται να έχουν προκύψει από συζητήσεις σχετικά με τη Μεσόγειο, ωστόσο, δεν εξετάζουμε την ίδια περιοχή, στην πραγματικότητα μιλάμε για εντελώς διαφορετικές περιοχές! Για αυτό λοιπόν, βλέποντας και κάνοντας, φίλοι μου: αν ορθώς υποχρεώνουμε την Ευρωπαϊκή Ένωση να τεθεί επικεφαλής αυτών των διαδικασιών για την προστασία του θαλάσσιου βυθού, κάτι που είναι θετικό και αισίως θα πείσει και άλλους να μας ακολουθήσουν, έχουμε αυτήν την ευθύνη για το περιβάλλον αλλά επίσης πρέπει να είμαστε λίγο αντικειμενικοί και λογικοί. Εάν, προκειμένου να είναι δυνατή η αλίευση στις εν λόγω περιοχές, απαιτούμε από τους στόλους να υποβάλλουν επιστημονικές μελέτες για τις οποίες η Επιτροπή δεν δύναται να υπολογίσει το κόστος ούτε να μας πει αν τα κράτη μέλη θα είναι σε θέση να αξιολογήσουν την ποιότητα και να ανταποκριθούν σε αυτές τις επιστημονικές μελέτες, ακόμα και αν απαιτούμε από τους στόλους να υποβάλλουν τέτοιες μελέτες για να εξακριβώσουν αν ο θαλάσσιος βυθός είναι ευπαθής ή όχι, τότε ας είμαστε εμείς λογικοί! Ας μην μιλάμε τότε για 1 000 μέτρα.

Αν υπάρχουν ευπαθή οικοσυστήματα βαθέων υδάτων, μπορεί να βρίσκονται στα 800 ή στα 1 200 μέτρα, αλλά οι μελέτες τις οποίες υποχρεώνουμε τους στόλους να υποβάλλουν προκειμένου να αποκτήσουν άδειες αλιείας θα το δείξουν αυτό: είναι τόσο απλό και κατά συνέπεια πιστεύω ότι έχει να κάνει με το αν θα είμαστε λογικοί σε αυτό το θέμα.

Για να ολοκληρώσω, μόνο μια τελευταία αναφορά στη σημασία του θέματος: λέγεται ότι γνωρίζουμε περισσότερα για την επιφάνεια της Σελήνης από ό,τι για τον θαλάσσιο βυθό και για αυτόν τον λόγο στο παρόν Κοινοβούλιο θα πιεστούμε ατομικά ώστε να βοηθήσουμε στην ανακάλυψη περισσότερων στοιχείων για τον θαλάσσιο βυθό.

  Πρόεδρος . − Η συζήτηση έληξε.

Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί την Πέμπτη 5 Ιουνίου 2008.

Γραπτές δηλώσεις (άρθρο 142 του Κανονισμού)

  Daciana Octavia Sârbu (PSE), γραπτώς. – (RO) Τα πλεονεκτήματα της πρότασης κανονισμού είναι η εισαγωγή της αρχής της πρόληψης και η έκδοση άδειας αλιείας με την διενέργεια μιας εκτίμησης που να πιστοποιεί ότι οι εν λόγω δραστηριότητες δεν έχουν αρνητικές επιπτώσεις σε θαλάσσια οικοσυστήματα. Ως υποθετική εισηγήτρια, θεώρησα απαραίτητο οι εκτιμήσεις αυτές να βασίζονται σε ευθυγραμμισμένα κριτήρια σε κοινοτικό επίπεδο που αναθεωρούνται από την Επιτροπή ούτως ώστε να παρέχουν μια ομοιόμορφη αξιολόγηση από όλα τα κράτη μέλη.

Επιπλέον, πρότεινα τη δημιουργία ενός ηλεκτρονικού συστήματος χαρτογράφησης με σκοπό τη δημιουργία μιας βάσης δεδομένων των ευπαθών θαλάσσιων οικοσυστημάτων, κάτι που θα μειώσει το κόστος και τους κόπους όσον αφορά την εκτίμηση και την έκδοση αλιευτικής άδειας. Με άλλα λόγια, εισηγήθηκα τα προτεινόμενα στοιχεία προκειμένου να βελτιωθεί η αποδοτικότητα του συστήματος και να διασφαλιστεί η βέλτιστη προστασία της θαλάσσιας βιοποικιλότητας.

Είναι επίσης ουσιαστικό να δημοσιεύσει η Επιτροπή μέχρι το τέλος του 2008 έναν κατάλογο με τις περιοχές που πρόκειται να κλείσουν, υποδεικνύοντας τις επιβεβαιωμένες τοποθεσίες καθώς και αυτές στις οποίες θεωρείται πιθανή η παρουσία ευπαθών θαλάσσιων οικοσυστημάτων. Ωστόσο, δεν πρέπει να ξεχνούμε το ρόλο που έχουν τα κράτη μέλη όσον αφορά την προστασία της θαλάσσιας πανίδας μέσω της εφαρμογής των υποχρεώσεων που προκύπτουν από την οδηγία για τους οικότοπους και του χαρακτηρισμού θαλάσσιων οικοσυστημάτων στην εθνική νομοθεσία του δικτύου Natura 2000.

ΠΡΟΕΔΡΙΑ ΤΗΣ κ. ΚΡΑΤΣΑ-ΤΣΑΓΚΑΡΟΠΟΥΛΟΥ
Αντιπροέδρου