Roselyne Lefrançois, εισηγήτρια. − (FR) Κύριε Πρόεδρε, καταρχάς θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους τους συναδέλφους, με τους οποίους συνεργάστηκα για τον παρόντα φάκελο, διότι η συνεργασία μας υπήρξε πραγματικά άριστη κατά τη διάρκεια της διαδικασίας. Το κείμενο που ψηφίζουμε σήμερα είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο, διότι η συζήτηση για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας εγκυμονεί κινδύνους για τα δικαιώματα των πολιτών, είτε ο εν λόγω κίνδυνος προέρχεται από τους ίδιους τους τρομοκράτες είτε από τη λήψη εν δυνάμει καταστροφικών μέτρων που εγκρίνονται για την καταπολέμηση του προβλήματος.

Η κλίμακα της τρομοκρατικής απειλής πράγματι μεγεθυνόταν τα τελευταία χρόνια από ορισμένες κυβερνήσεις για να δικαιολογηθεί η υιοθέτηση πολιτικών ασφαλείας, είτε εσωτερικών είτε διεθνών. Ωστόσο, η απειλή είναι αληθινή και η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να διαδραματίσει το ρόλο της στις προσπάθειες που καταβάλλονται για την πρόληψη και καταπολέμησή της όσο το δυνατόν πιο αποφασιστικά. Από αυτό εξαρτάται η ασφάλεια των 500 εκατομμυρίων κατοίκων της και η άμυνα των ουσιαστικών αξιών και αρχών, στις οποίες θεμελιώθηκε. Από τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001, η επικράτεια της ΕΕ υπήρξε στόχος τρομοκρατικών επιθέσεων σε διάφορες περιπτώσεις, όπως όλοι γνωρίζουμε: στη Μαδρίτη τον Μάρτιο του 2004 και στο Λονδίνο τον Ιούλιο του 2005. Όλοι θα έχετε ενημερωθεί για το κύμα επιθέσεων που πραγματοποιήθηκε μόλις χτες στην Κανταβρία.

Τα όλο και περισσότερο εξελιγμένα και διαφορετικά εργαλεία και μέθοδοι που χρησιμοποιούν οι τρομοκράτες δυσχεραίνουν την αποστολή. Η ανάπτυξη των τεχνολογιών πληροφοριών και επικοινωνιών, ιδιαίτερα το διαδίκτυο, διευκολύνει την οργάνωση τρομοκρατικών δικτύων και τη διάδοση της προπαγάνδας ή ακόμα και εγχειριδίων εκπαίδευσης σε ηλεκτρονική μορφή. Εκτιμάται ότι σήμερα υπάρχουν περίπου 5.000 ιστοσελίδες αυτού του είδους. Συνεπώς, η απολύτως θεμιτή επιθυμία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής συνίσταται στην προσαρμογή της κοινοτικής νομοθεσίας, ώστε να προσπαθεί να αποτρέπει όχι μόνο τις υπαρκτές τρομοκρατικές επιθέσεις, αλλά επίσης την προετοιμασία των εν λόγω επιθέσεων.

Για την επίτευξη αυτού, επηρεάστηκε άμεσα από τη σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη της τρομοκρατίας. Το πρόβλημα είναι ότι επέλεξε να ασχοληθεί μόνο με τις κατασταλτικές πτυχές αδιαφορώντας για τις διατάξεις αναφορικά με την προστασία θεμελιωδών ελευθεριών, οι οποίες αποτελούν το ουσιαστικό αντιστάθμισμα, σύμφωνα με το Συμβούλιο της Ευρώπης. Οι ανησυχίες μου αφορούν κυρίως την έννοια της «δημόσιας πρόκλησης» (public provocation) και τον κίνδυνο που δημιουργεί σε σχέση με την ελευθερία έκφρασης, διότι με την εν λόγω ποινικοποίηση ο,τιδήποτε λέγεται ή γράφεται το οποίο εικάζεται ότι οδήγησε ή είναι πιθανό να οδηγήσει σε τρομοκρατική ενέργεια θα είναι αξιόποινο.

Στη συζήτηση στρογγυλής τραπέζης που οργανώθηκε τον Απρίλιο σε συνεργασία με τα εθνικά κοινοβούλια, επισημάναμε ότι δεν ήμαστε οι μόνοι που εκφράσαμε επιφυλάξεις για ορισμένες πτυχές του κειμένου της Επιτροπής. Αρκετά εθνικά κοινοβούλια εξέφρασαν αμφιβολίες σχετικά με την εφαρμογή της εν λόγω απόφασης-πλαισίου και το περιεχόμενο της έννοιας της «δημόσιας πρόκλησης». Το Συμβούλιο της Ευρώπης επίσης επισήμανε τον κίνδυνο παράλειψης των ρητρών διασφάλισης. Τελικά, στο πλαίσιο διαφόρων μελετών, ανεξάρτητοι εμπειρογνώμονες εξέφρασαν τις επιφυλάξεις τους, ιδιαίτερα σχετικά με τον ορισμό της «δημόσιας πρόκλησης» και σχετικά με το επίπεδο ασφάλειας δικαίου του κειμένου. Με την παρότρυνση λίγων εθνικών αντιπροσωπειών που ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων, το ίδιο το Συμβούλιο πρόσθεσε ορισμένες διασφαλίσεις στο κείμενο της απόφασης-πλαισίου. Ωστόσο, σχετικά με ένα ή δύο συγκεκριμένα στοιχεία, πρότεινε επίσης τον αυστηρότερο καθορισμό της απόφασης-πλαισίου και, σε κάθε περίπτωση, οι εργασίες χρειάζονταν ακόμα να φτάσουν ένα απολύτως ικανοποιητικό επίπεδο ασφάλειας δικαίου και προστασίας των ελευθεριών.

Με τους συναδέλφους από την Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων, προσπαθήσαμε συνεπώς να βρούμε μια ισορροπία μεταξύ δύο προφανώς αντίθετων, αλλά αδιάσπαστων στόχων, δηλαδή της καταπολέμησης της τρομοκρατίας και της προστασίας θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών. Για την επίτευξη αυτού, έπρεπε να κινηθούμε με λεπτούς χειρισμούς και εξισορροπητικά, κυρίως επειδή ορισμένες φορές είναι δύσκολο στην πράξη να ενεργούμε όπου τελειώνει η ελευθερία έκφρασης και ξεκινάει η παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Θυμηθείτε την οργή που προκάλεσαν πριν από δύο χρόνια εκείνες οι γελοιογραφίες του δανού καλλιτέχνη ή πιο πρόσφατα η διαμάχη για την ταινία μικρού μήκος σχετικά με το Ισλάμ του ολλανδού βουλευτή Geert Wilders.

Μετά από όλα αυτά, πιστεύω ότι καταλήξαμε σε καλό συμβιβασμό. Οι βασικές αλλαγές που κάναμε είναι οι εξής: πρώτον, η αντικατάσταση του όρου «πρόκληση» (provocation) με τον όρο «υποκίνηση» (incitement), ο οποίος είναι ακριβέστερος και χρησιμοποιείται συχνότερα στη νομική γλώσσα· δεύτερον, έναν ακριβέστερο ορισμό της «δημόσιας υποκίνησης», ο οποίος σκιαγραφεί τη συμπεριφορά προς ποινικοποίηση και συνεπώς προλαμβάνει τυχόν καταχρήσεις που θα μπορούσαν να καταλήξουν στον περιορισμό της ελευθερίας της έκφρασης· τρίτον, η ενσωμάτωση στο κείμενο αρκετών διατάξεων αναφορικά με την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θεμελιωδών ελευθεριών και ιδιαίτερα της ελευθερίας της έκφρασης και του τύπου· τέταρτον, μια υπόμνηση για την ανάγκη να διασφαλίζεται ότι τα μέτρα που λαμβάνονται είναι ανάλογα προς τους επιδιωκόμενους στόχους, γεγονός που είναι ουσιαστικό για μια δημοκρατική κοινωνία χωρίς διακρίσεις.

Αυτά είναι τα βασικά σημεία του παρόντος φακέλου. Με χαροποιεί ιδιαίτερα το γεγονός ότι επιλέχθηκε αυτό το θέμα ως προτεραιότητα για την ολομέλεια του πρωινού και προσβλέπω σε μια μεστή και ζωντανή συζήτηση.