Πρόεδρος. – Το επόμενο θέμα είναι η συνοπτική παρουσίαση μιας σειράς εκθέσεων, οχτώ συνολικά και για αυτό θα ζητούσα ευγενικά από όλα τα Μέλη να τηρήσουν αυστηρά το χρόνο ομιλίας που τους αναλογεί για αυτή τη συγκεκριμένη διαδικασία και, επίσης, θα ζητούσα από την Επιτροπή να δώσει σύντομες και ακριβείς απαντήσεις, ειδάλλως θα είναι δύσκολο να τηρήσουμε την ημερήσια διάταξη. Επίσης, θα βοηθήσουμε έτσι τους διερμηνείς στο έργο τους.

Το επόμενο θέμα είναι η έκθεση (A6-0085/2009) του κυρίου Hutchinson, εξ ονόματος της Επιτροπής Ανάπτυξης, σχετικά με τις συμβάσεις στον τομέα των ΑΣΧ (2008/2128(INI)).

  Alain Hutchinson, εισηγητής. – (FR) Κύριε Πρόεδρε, Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, επί σχεδόν τρία χρόνια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα Κράτη Μέλη έχουν δεσμευτεί για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας της συνεργασίας μας με τις αναπτυσσόμενες χώρες. Έχουν γίνει βήματα, αλλά υπάρχει σθεναρή αντίσταση, πάνω από όλα εντός των Κρατών Μελών, και για αυτό το λόγο πρέπει ακόμα να σημειωθεί τεράστια πρόοδος.

Η πρόσβαση στην υγεία και στη βασική εκπαίδευση είναι απλώς ένα όνειρο για εκατομμύρια ανθρώπους, πολλοί από τους οποίους είναι γυναίκες. Καθημερινά, 72 εκατομμύρια παιδιά, κυρίως κορίτσια, δεν πηγαίνουν στο σχολείο. Κάθε λεπτό, μια γυναίκα πεθαίνει από επιπλοκές που έχουν σχέση με την κυοφορία ή κατά τον τοκετό, ενώ ένα παιδί πεθαίνει κάθε τρία δευτερόλεπτα από μια ασθένεια που ένας γιατρός θα μπορούσε εύκολα να έχει αποτρέψει.

Από γεωγραφική σκοπιά, είναι η Υποσαχάρια Αφρική, στην οποία μόλις αναφερθήκαμε μάλιστα, η οποία συνεχίζει να δοκιμάζεται από την πιο καταστροφική κατάσταση και, με τα πράγματα να εξελίσσονται όπως εξελίσσονται, υπάρχει ο κίνδυνος η κατάσταση αυτή να συνεχιστεί για πολύ περισσότερα χρόνια.

Σε αυτό το πλαίσιο, είναι αλήθεια ότι η δημοσιονομική στήριξη, δηλαδή η οικονομική αρωγή που περιλαμβάνεται άμεσα στον προϋπολογισμό των δικαιούχων χωρών, θα μπορούσε να συμβάλει με χρήσιμο τρόπο στην παροχή πιο προβλέψιμης βοήθειας η οποία στοχεύει σε τομείς προτεραιότητας και είναι κατά συνέπεια πιο αποτελεσματική. Για αυτό το λόγο, η Επιτροπή ανέπτυξε την ιδέα τη σύναψης συμβάσεων για τους Αναπτυξιακούς Στόχους της Χιλιετίας (ΑΣΧ), κάτι που προτίθεται να προτείνει σε ορισμένες χώρες προκειμένου να δεσμεύσει κεφάλαια για μια εξαετή περίοδο και να θεσπίσει ετήσιο έλεγχο ο οποίος θα δίνει έμφαση στην επίτευξη των αποτελεσμάτων αναφορικά με την υγεία και την εκπαίδευση.

Η έκθεσή μας υπογραμμίζει τη σημασία αυτής της πρωτοβουλίας, αλλά εγείρει επίσης μια σειρά από ερωτήματα που απαιτούν ξεκάθαρες απαντήσεις. Ποια κριτήρια, για παράδειγμα, θα προτείνει η Επιτροπή τα οποία οι αναπτυσσόμενες χώρες πρέπει να πληρούν ώστε να φιλοδοξούν ότι θα συνάψουν αυτό το είδος της σύμβασης; Ποια θα είναι η διάρκεια ζωής του εν λόγω έργου και ποιοι οι όροι διεξαγωγής του; Θα θέλαμε επίσης να τονίσουμε ότι η Επιτροπή δεν έχει δημοσιεύσει ακόμα καμία επίσημη ανακοίνωση για το θέμα. Εάν επιθυμείτε να μάθετε περισσότερα, δεν υπάρχουν επί του παρόντος εσωτερικά έγγραφα στα οποία να παραπεμφθείτε, μόνο οι στοιχειώδεις πληροφορίες που είναι διαθέσιμες στο δικτυακό τόπο της Επιτροπής Ανάπτυξης.

Αν και η δημοσιονομική στήριξη της Επιτροπής έχει αρκετά θετικά χαρακτηριστικά, όπως η σύνδεσή της με την επίτευξη αποτελεσμάτων σχετικά με την υγεία και την εκπαίδευση ή ο γενικός σχεδιασμός της σε ορίζοντα τριετίας, πρέπει να ξέρετε ότι απέχει πολύ από το να είναι τέλεια. Για παράδειγμα, σας υπενθυμίζω ότι η Επιτροπή, όπως γίνεται με την πλειοψηφία των υπόλοιπων αρωγών, παρέχει δημοσιονομική στήριξη μόνο σε χώρες που έχουν εφαρμόσει ένα πρόγραμμα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Αυτή η κατάσταση είναι ιδιαίτερα προβληματικά όταν ξέρουμε ότι τα εν λόγω προγράμματα μπορούν να περιορίσουν τη δυνατότητα μιας κυβέρνησης να επενδύσει στην ανάπτυξη και όταν θέτονται υπερβολικά φιλόδοξοι στόχοι, ιδιαίτερα σε σχέση με τον πληθωρισμό και το έλλειμμα του προϋπολογισμού.

Στη συνέχεια, ακόμα και εάν η Επιτροπή αποφασίσει να παράσχει δημοσιονομική στήριξη μακροπρόθεσμα, δεν υπάρχει τίποτα που να εγγυάται ότι αυτή η βοήθεια δεν θα γίνει αντικείμενο γραφειοκρατικών διαδικασιών που, όπως γνωρίζουμε, οδηγούν σε σημαντικές καθυστερήσεις στην εκταμίευση.

Τέλος, η δημοσιονομική στήριξη πλήττεται από μια σοβαρή έλλειψη διαφάνειας και ανάληψης ευθύνης από τις χώρες που εμπλέκονται και τους πληθυσμούς τους. Οι συμφωνίες χρηματοδότησης σπάνια δημοσιοποιούνται, ενώ η Επιτροπή δεν περιλαμβάνει συνήθως τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και τα μέλη του κοινοβουλίου στους διάλογούς της με τις κυβερνήσεις των αναπτυσσόμενων χωρών, όπως αναφέραμε νωρίτερα.

Παρόλα αυτά, αναγνωρίζεται ευρέως σήμερα ότι, χάριν της αποτελεσματικότητας, η ανάπτυξη πρέπει να βρίσκεται πλήρως στα χέρια, όχι μόνο των κυβερνήσεων, αλλά και των λαών των αναπτυσσόμενων χωρών.

Συνοπτικά, το εγχείρημα των συμβάσεων στον τομέα των ΑΣΧ θα αποτελέσει ευκαιρία για να βελτιώσουμε την αποτελεσματικότητα της αρωγής μας εάν προσδιορίζεται πολύ ξεκάθαρα, σε συνδυασμό με τις προϋποθέσεις επιλεξιμότητας, εκτέλεσης και αξιολόγησής του. Για αυτό το λόγο, η έκθεσή μας υπογραμμίζει τη σημασία της πρωτοβουλίας, ενώ κάνει έκκληση για προσοχή και υπογραμμίζει την ανάγκη να καταστήσει η Επιτροπή πολύ πιο ξεκάθαρες τις προθέσεις της και να απαντήσει στα συγκεκριμένα ερωτήματα που εγείρονται στην έκθεση.

Δεν θα ήθελα να ολοκληρώσω χωρίς να θίξω για μια στιγμή το θέμα της πρόσφατης Ειδικής Έκθεσης του Ελεγκτικού Συμβουλίου για την Αναπτυξιακή Βοήθεια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις Υπηρεσίες Υγείας στην Υποσαχάρια Αφρική. Τα συμπεράσματα της έκθεσης είναι ανησυχητικά. Από οικονομική άποψη, βλέπουμε ότι οι εισφορές δημόσιας ενίσχυσης στον τομέα της υγείας δεν έχουν αυξηθεί από το 2000. Επιπλέον, φαίνεται ότι η δημοσιονομική στήριξη χρησιμοποιήθηκε ελάχιστα για τον τομέα της υγείας στην Υποσαχάρια Αφρική. Συνεπώς, Επίτροπε, καταλαβαίνετε γιατί στην έκθεσή μας επανερχόμαστε στην ιδέα ότι είναι απολύτως απαραίτητο να εστιάσουμε περισσότερο στον τομέα της υγείας, αλλά επίσης ότι δεν υπάρχει τίποτα που να εγγυάται ότι οι συμβάσεις στον τομέα των ΑΣΧ θα μας επιτρέψουν να το επιτύχουμε.

  Louis Michel, Μέλος της Επιτροπής. – (FR) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, πρώτα από όλα θα ήθελα να ευχαριστήσω την Επιτροπή Ανάπτυξης και τον εισηγητή της κύριο Hutchinson για αυτή την έκθεση, η οποία επανέρχεται σε διάφορα ζητήματα και ανησυχίες τις οποίες συμμεριζόμαστε απόλυτα.

Περισσότερη και καλύτερη αναπτυξιακή βοήθεια είναι απαραίτητη εάν θέλουμε να επιτύχουμε τους Αναπτυξιακούς Στόχους της Χιλιετίας (ΑΣΧ) έως το 2015, αλλά και μια βοήθεια που είναι πολύ περισσότερο προβλέψιμη και λιγότερο ευκαιριακή, όπως πολύ σωστά μας υπενθυμίζει η έκθεσή σας.

Αυτές οι προσπάθειες θα γίνουν προφανώς χρησιμοποιώντας ένα συνδυασμό πολλών μέσων. Ωστόσο, από τη σκοπιά μου, στις χώρες που το επιτρέπουν, η δημοσιονομική στήριξη, είτε γενική είτε τμηματική, παραμένει το καλύτερα προσαρμοσμένο και προσφορότερο μέσο.

Η δημοσιονομική στήριξη είναι ο καλύτερος τρόπος ενίσχυσης των εθνικών συστημάτων και διαδικασιών, ενισχύοντας την ανάληψη ευθύνης από τις χώρες, διευκολύνοντας την εναρμόνιση, μειώνοντας το κόστος συναλλαγών και βελτιώνοντας έτσι τη διαχείριση των δημόσιων δαπανών και επιταχύνοντας την επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων.

Η Επιτροπή έχει ήδη αυξήσει σε μεγάλο βαθμό τη χρήση της δημοσιονομικής στήριξης και θα το κάνει ξανά μέσα στα επόμενα έξι χρόνια, στο πλαίσιο του δέκατου Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης (ΕΤΑ). Αυτό το όργανο πρέπει να γίνει πιο αποτελεσματικό και προβλέψιμο και έτσι η Επιτροπή, σε διαβούλευση με τα Κράτη Μέλη και άλλους παράγοντες, επινόησε μια πιο μακροπρόθεσμη μορφή δημοσιονομικής στήριξης, την οποία ονομάσαμε σύναψη συμβάσεων στον τομέα των ΑΣΧ, για τις χώρες που πληρούν ορισμένα κριτήρια: καλές προηγούμενες επιδόσεις, αξιόπιστη διαχείριση των δημόσιων οικονομικών, κατάλληλη τμηματική πολιτική κ.τ.λ. Η σύναψη συμβάσεων στον τομέα των ΑΣΧ είναι η φυσική εξέλιξη των γενικών δημοσιονομικών στηρίξεων, όχι μόνο διότι είναι πιο προβλέψιμη αλλά πάνω από όλα διότι εστιάζει σε αποτελέσματα και μπορεί να έχει μια ανταπόκριση που κλιμακώνεται ανάλογα με την απόδοση. Πρόκειται για κράτη εταίρους που δεσμεύονται ότι θα εστιάσουν τις πολιτικές τους και, κατά συνέπεια, τις δαπάνες τους στους ΑΣΧ.

Η σύναψη συμβάσεων στον τομέα των ΑΣΧ προσφέρει τα εξής βασικά στοιχεία: εξαετή δέσμευση, δηλαδή έξι πλήρη έτη σε αντίθεση με τη συνήθη διάρκεια των τριών ετών των γενικών δημοσιονομικών στηρίξεων, πληρωμή με σταθερό επιτόκιο τουλάχιστον του 70% των συνολικών υποχρεώσεων που έχουν αναληφθεί, υπό την προϋπόθεση ότι δεν παραβιάζονται οι όροι σύμφωνα με τους οποίους οι πληρωμές καθίστανται ληξιπρόθεσμες ή οι όροι των βασικών και θεμελιωδών στοιχείων συνεργασίας, ένα μεταβλητό στοιχείο έως 60% που προορίζεται για ανταμοιβή της απόδοσης με στόχο την επίτευξη των ΑΣΧ και συνδέεται με δείκτες αποτελεσμάτων, κυρίως στα πεδία της υγείας και της εκπαίδευσης, όπως και της προόδου στη διαχείριση των δημόσιων οικονομικών.

Οι χώρες είναι επιλέξιμες εάν έχουν ήδη εφαρμόσει ικανοποιητικά δημοσιονομικές στηρίξεις στα πλαίσια του ένατου ΕΤΑ, ενώ είναι επιλέξιμες και οι χώρες που επιδεικνύουν ισχυρή δέσμευση στη διασφάλιση του ελέγχου και της επίτευξης των ΑΣΧ. Αυτό θα βελτιώσει τη διαχείριση των προϋπολογιστικών πόρων των χωρών όπου οι χορηγοί έχουν το δικό τους συντονισμό.

Μετά την αξιολόγηση δέκα χωρών, η Επιτροπή προχώρησε σε ανάθεση συμβάσεων στον τομέα των ΑΣΧ σε οκτώ από αυτές: Μπουρκίνα Φάσο, Γκάνα, Μάλι, Μοζαμβίκη, Ρουάντα, Ουγκάντα, Τανζανία και Ζάμπια. Αυτά τα προγράμματα παρουσιάστηκαν και ανατέθηκαν από τα Κράτη Μέλη τον προηγούμενο Δεκέμβριο. Τρεις συμβάσεις έχουν ήδη υπογραφεί: με τη Ζάμπια και τη Ρουάντα - όπου υπέγραψα προσωπικά - και με το Μάλι. Οι άλλες θα οριστικοποιηθούν μέσα στις επόμενες εβδομάδες. Συνολικά, αυτά τα επτά προγράμματα αντιπροσωπεύουν περίπου 1,8 δις Ευρώ. Με άλλα λόγια: περίπου το 50% της συνολικής γενικής δημοσιονομικής στήριξης και περίπου το 14% του συνόλου του δέκατου ΕΤΑ για εθνικά ενδεικτικά προγράμματα.

Είναι κατανοητό - και μάλιστα η έκθεσή σας το ενθαρρύνει – ότι θα επιδιώξουμε να επεκτείνουμε αυτό το μέτρο σε άλλες χώρες, όπως και σε χώρες εκτός ΑΚΕ, σύμφωνα με την εμπειρία που θα αποκτηθεί από αυτές τις πρώτες χώρες. Προφανώς, θα πρέπει να επινοηθούν άλλες προσεγγίσεις για τις χώρες που δεν είναι ακόμα επιλέξιμες για δημοσιονομική στήριξη, αλλά η σύναψη συμβάσεων στον τομέα των ΑΣΧ συνιστά ήδη μια σημαντική συμβολή στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας της αρωγής και στην επιτάχυνση της προόδου προς την επίτευξη των Στόχων Ανάπτυξης της Χιλιετίας.

  Πρόεδρος . – Η παρουσίαση έληξε.

Η ψηφοφορία θα λάβει χώρα την Τρίτη 24 Μαρτίου 2009.

Γραπτές δηλώσεις (Κανονισμός 142)

  Toomas Savi (ALDE), γραπτώς. – Οι συμβάσεις ΑΣΧ υπόσχονται να υποδείξουν την σωστή κατεύθυνση προς την επίτευξη των Αναπτυξιακών Στόχων της Χιλιετίας. Φυσικά, είναι σημαντικό να μη μειωθεί η δυναμική αυτών των συμβάσεων από υπερβολικές διοικητικές διαδικασίες της Επιτροπής, όπως σημείωσε ο εισηγητής.

Η υποθετική φύση της αναπτυξιακής βοήθειας της ΕΕ θα μπορούσε να επικρατήσει μόνο εάν η ΕΕ λειτουργούσε ως μονοπώλιο, όντας δηλαδή αποκλειστικός παροχέας αναπτυξιακής βοήθειας. Επί του παρόντος, οι προσπάθειές μας στην Αφρική, για παράδειγμα, είναι μάταιες, ως προς ένα σημείο, δεδομένου ότι η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας ασκεί «πολιτικές ντάμπινγκ» από τη στιγμή που παρέχει βοήθεια χωρίς απαιτήσεις μετάβασης στην δημοκρατία και στο κράτος δικαίου και χωρίς απαιτήσεις σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Ορισμένες κυβερνήσεις στην Αφρική μπορεί να διακόψουν την γραφειοκρατία της Επιτροπής παραβλέποντας την προσφορά αναπτυξιακής βοήθειας, γεγονός το οποίο είναι ιδιαιτέρως επικίνδυνο δεδομένου ότι με αυτόν τον τρόπο χάνεται η ευκαιρία καθοδήγησης αυτών των χωρών προς την σωστή κατεύθυνση.

Θα ήθελα να ζητήσω από την Επιτροπή να απευθύνει αυτή την ανησυχία απλοποιώντας τις διαδικασίες διατηρώντας επαρκή έλεγχο επί της εκταμίευσης των πόρων που παρέχονται.