De Voorzitter. - Aan de orde is het verslag (A6-0087/2009) van Horst Schnellhardt, namens de Commissie milieubeheer, volksgezondheid en voedselveiligheid, over het voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot vaststelling van gezondheidsvoorschriften inzake niet voor menselijke consumptie bestemde dierlijke bijproducten (Verordening dierlijke bijproducten) [COM(2008)0345 - C6-0220/2008 - 2008/0110(COD)].

  Horst Schnellhardt, rapporteur. − (DE) Mevrouw de Voorzitter, mijnheer de commissaris, dames en heren, ik denk dat dit een goed verslag is. We zijn erin geslaagd om in eerste lezing overeenstemming te bereiken over de Verordening dierlijke bijproducten. Ik dank het Franse en Tsjechische voorzitterschap, maar ook de Commissie en ook de rapporteurs van de verschillende fracties voor hun bijdrage.

Het verslag is het product van een goede samenwerking op basis van wederzijds vertrouwen. We hebben het verslag snel kunnen afsluiten, ook al moge duidelijk zijn dat er aanzienlijke wijzigingen zijn aangebracht in het Commissievoorstel. Niet zozeer de inhoud, maar de indeling is veranderd en ook zijn allerlei details bijgeschaafd. Het nieuwe voorstel was nodig, want de toepassing van de oude verordening uit 2002 bracht enkele tekortkomingen aan het licht die in de praktijk tot problemen hebben geleid. Weliswaar zijn op basis van de verordening uit 2002 dierziekten als BSE bestreden en zijn de dioxinebesmetting en de verspreiding van andere dierziekten als mond- en klauwzeer en varkenspest aan banden gelegd, maar om verdere vooruitgang te kunnen boeken was het absoluut nodig om duidelijkheid te scheppen ten aanzien van de verantwoordelijkheid, de opspoorbaarheid en het eindpunt van slachtbijproducten.

Ook was het nodig om de rechtsonzekerheid betreffende het toepassingsgebied van de verordening inzake dierlijke bijproducten van gejaagd wild weg te nemen. In lijn met de bestaande hygiëneverordeningen blijft de ondernemer ook in de toekomst verantwoordelijk voor zijn product. Ik heb dit ook bij andere verordeningen al gezegd. Dit mag er echter niet toe leiden dat minder officiële controles worden uitgevoerd.

We willen met de nieuwe regeling de burger meer veiligheid bieden en niet alleen maar de verantwoordelijkheid verleggen. Het is dus een belangrijk gegeven dat bedrijven die bijproducten verwerken erkend moeten zijn. Er is duidelijk bepaald op welke bedrijven dit van toepassing is. Het feit dat er naast een erkenningsproces ook een registratieproces is, is voortgekomen uit het streven om de bureaucratie te beperken. In de toekomst zullen we moeten toetsen of de registratieprocedure voldoende garanties biedt voor de veiligheid. Ik denk ook dat er een einde is gekomen aan de bestaande onzekerheid die het gevolg was van de voorschriften inzake dierlijke bijproducten van gejaagd wild. Het is nu duidelijk dat goede jachtpraktijken cruciaal zijn. Wild dat in de bossen bijeen is geraapt, moet niet worden gebruikt. Verder ben ik van mening dat wij tegemoet zijn gekomen aan de wens van veel leden om in bepaalde gebieden aaseters van adequate voedingsmiddelen te voorzien.

Er is belangrijke vooruitgang geboekt met de mogelijkheid om een eindpunt als bijproduct vast te leggen. Dit neemt rechtsonzekerheid weg en biedt een oplossing voor veel onvolkomenheden en problemen. We moeten controleren of de vastlegging van het eindpunt door de Europese Commissie voldoet aan de zojuist genoemde criteria, te weten rechtszekerheid. Ik begrijp uiteraard dat dit van product tot product sterk kan variëren en dat er dus ruimte moet zijn voor flexibiliteit. Maar ik wil de Commissie zeggen dat ook transparantie nodig is, zodat ook de gebruiker weet waar hij aan toe is.

En zo komen we al meteen bij het kritieke punt. Voor mij is dat steeds weer de comitologie. Te veel voorschriften in de nieuwe verordening worden omgezet via de comitologieprocedure. Ik denk dat we heel goed moeten bekijken of we dat wel zo willen. We weten dat we als afgevaardigden een bijdrage kunnen leveren, maar de ervaring heeft ons wel geleerd dat we helemaal niet in staat zijn om alle comitologieprocedures te volgen en te toetsen. Ik ben dan ook heel blij dat de Commissie heeft gezegd dat zij al haar voorstellen wil voorleggen aan de Commissie milieubeheer, volksgezondheid en voedselveiligheid voordat zij zelf tot goedkeuring overgaat. Dat is een goed uitgangspunt, want zo kun je allerlei vormen van comitologie afdekken. Ik ben van mening dat dit een juiste benadering is.

In de slotfase van het debat zal ik nog een aantal opmerkingen maken over andere onderwerpen.

  Antonio Tajani, vicevoorzitter van de Commissie. – (IT) Mevrouw de Voorzitter, geachte afgevaardigden, vandaag zal het Parlement worden gevraagd zich uit te spreken over een gemeenschappelijk standpunt dat gebaseerd is op het voorstel van de Commissie voor een nieuwe verordening over dierlijke bijproducten. Dit is het moment waarop ik de rapporteur wil bedanken voor zijn werk, dat het mogelijk heeft gemaakt dit gemeenschappelijk standpunt te bereiken. Van groot belang daarbij was zijn kennis van de geldende regels in de veterinaire sector, die hem in staat heeft gesteld een positief resultaat te bereiken dat op brede steun kan rekenen. Mijn collega mevrouw Vassiliou laat zich verontschuldigen voor het feit dat zij niet persoonlijk bij dit debat aanwezig kan zijn, maar zij heeft mij in elk geval verzocht de rapporteur persoonlijk te bedanken voor alles wat hij gedaan heeft en voor de moeite die hij zich getroost heeft om het doel te bereiken.

De Commissie is natuurlijk ook de schaduwrapporteurs erkentelijk, die het werk aan dit dossier op een constructieve manier hebben gevolgd, zoals de rapporteur in zijn interventie al onderstreepte. Dankzij deze samenwerking is het dan ook gelukt in het gemeenschappelijk standpunt ook de belangrijkste punten van zorg te verwerken die de Commissie landbouw en plattelandsontwikkeling kenbaar had gemaakt. Net als de rapporteur wil ook ik het Franse voorzitterschap bedanken, dat veel werk heeft verzet, ook al wist het dat het zelf het eindresultaat niet zou meemaken, evenals het Tsjechische voorzitterschap, dat met veel energie gewerkt heeft aan de totstandbrenging van een helder en samenhangend mandaat voor de onderhandelingen met het Parlement. De Commissie steunt het gemeenschappelijk standpunt dan ook vol overtuiging.

Deze tekst verduidelijkt de verhouding tussen de gezondheidsvoorschriften en de milieuvoorschriften en draagt op die manier bij aan de doelstellingen van de agenda voor betere regelgeving. De voorschriften waarover het Parlement zo dadelijk zal stemmen, staan een ruimer gebruik toe van dierlijke bijproducten – die op dit moment op geen enkele manier nuttig kunnen worden gebruikt –, terwijl tegelijkertijd adequate veiligheidsvoorwaarden worden gegarandeerd. Verder zullen ook de administratieve kosten omlaag gaan, waardoor exploitanten beter zullen kunnen concurreren. Dit alles zal van fundamenteel belang zijn om hen in staat te stellen de uitdagingen van de toekomst voortvarend het hoofd te bieden, of die nu voortvloeien uit de invoer uit derde landen of uit nieuwe technologische ontwikkelingen in verband met het gebruik van de bijproducten.

De nieuwe voorschriften zullen tevens volledig in overeenstemming zijn met de doelstelling de biodiversiteit te beschermen. En tot slot zullen ze het – en dit is het allerbelangrijkst van alles – mogelijk maken om in de Europese Unie een hoog niveau te handhaven van bescherming tegen de risico’s voor de gezondheid van mens en dier.

VOORZITTER: DIANA WALLIS
Ondervoorzitter

  Thomas Ulmer, namens de PPE-DE-Fractie. – (DE) Mevrouw de Voorzitter, mijnheer de commissaris, dames en heren, ik ben zeer ingenomen met het ontwerpverslag van Horst Schnellhardt en wil hem bedanken voor zijn goede werk. Na de talloze crises van de afgelopen jaren in verband met producten van dierlijke oorsprong die gevaarlijk zijn voor de gezondheid van mens en dier, is het de hoogste tijd voor een uitgebreid juridisch wetgevingskader. Een herziening van de bestaande wetgeving is een noodzaak geworden.

We weten dat we een hoge mate van veiligheid moeten blijven bieden. In beginsel gaan wij dus akkoord met het verslag, maar ik zie wel een paar punten die mij aan het denken zetten. De verordening is op veel punten minder streng geworden, waardoor de handel in dierlijke bijproducten makkelijker wordt. Ik zou een aantal voorbeelden willen noemen: het is toegestaan om bepaalde materialen uit categorie I in voeder voor gezelschapsdieren te gebruiken. Materialen uit de categorieën II en III kunnen, onafhankelijk van het gevaar dat zij opleveren, onder officieel toezicht bij een geringe wekelijkse hoeveelheid afval eenvoudiger worden vernietigd. Ongeacht de categorie wordt het gevaar van dierlijke bijproducten echter maar voor een deel bepaald door de hoeveelheid. Feit blijft dat de Europese Commissie de uitvoeringsverordening zal goedkeuren en bovendien geeft het voorstel net als zijn voorganger de Commissie veel bevoegdheden. De Commissie kan dus uitgebreide en belangrijke regelingen treffen over de manier waarop we met dierlijke bijproducten omgaan in de comitologieprocedure. Dat betekent dat het Parlement – zoals helaas te doen gebruikelijk – buiten spel staat.

  Christel Schaldemose, namens de PSE-Fractie. – (DA) Mevrouw de Voorzitter, ik wil ten eerste de heer Schnellhardt bedanken voor zijn zeer ambitieuze werk aan dit nogal technische verslag. Namens onze schaduwrapporteur, Åsa Westlund, wil ik ook de andere schaduwrapporteurs bedanken voor de goede samenwerking. Door die samenwerking stemmen we vandaag over een voorstel dat we allemaal kunnen steunen. Dit voorstel is zowel duidelijker als eenvoudiger toe te passen dan de zeer complexe wetgeving die momenteel op dit gebied geldt. Wij van de Sociaaldemocratische Fractie zijn bijzonder verheugd over het feit dat het gelukt is om gehoor te vinden voor ons amendement om ook aasetende dieren de mogelijkheid te geven om het voedsel te vinden dat ze nodig hebben om te overleven. Wij zijn tevens verheugd over het feit dat we zowel de gezondheidsrisico’s als de veiligheid benadrukken, maar tegelijkertijd toch de nodige flexibiliteit creëren. Tot slot wil ik u nogmaals bedanken voor uw werk. Wij zijn zeer ingenomen met het goede voorstel dat nu voor ons ligt.

  Satu Hassi, namens de Verts/ALE-Fractie. – (FI) Mevrouw de Voorzitter, dames en heren, ik ben de heer Schnellhardt oprecht dankbaar voor zijn uitmuntende verslag en de uitstekende samenwerking. Het is een goede zaak dat we bij deze kwestie een rapporteur hadden die zeer veel expertise heeft op dit gebied.

De belangrijkste doelstelling van de voorliggende verordening is de waarborging van de hygiëne en de menselijke veiligheid en gezondheid. Ik wil nu echter een ander punt aan de orde stellen dat belangrijk is voor de bescherming van de biodiversiteit en het kleinschalige ondernemerschap in het natuurtoerisme in mijn land. Ik ben blij dat er in het Parlement en in de Raad van ministers politieke consensus is bereikt, zodat deze kwestie kan worden opgelost.

Het gaat om kleinschalige activiteiten, waarbij de kadavers van dode dieren van veehouderijen, bijvoorbeeld van varkensstallen, rechtstreeks naar voederplekken in open gebieden worden gebracht. Daarmee kunnen wilde dieren zich in leven houden. In Spanje kan bijvoorbeeld op deze manier de populatie van wilde roofvogels in stand worden gehouden. In Finland kon door een dergelijke gang van zaken worden voorkomen dat de zeearend uitstierf. Er is in Finland namelijk een tijd geweest waarin het natuurlijke voedsel van de zeearend te veel aangetast was door giftige chemicaliën en waarin de voortplanting van zeearenden in gevaar zou zijn gekomen door een tekort aan natuurlijke voedingsbronnen.

In het noorden van Finland, in de zeer dunbevolkte gebieden, gebruiken natuurfotografen deze methode om wilde dieren naar plaatsen te lokken waar ze deze dieren kunnen fotograferen. Daarnaast organiseren kleine reismaatschappijen bijvoorbeeld berensafari’s. Ik ben erg blij met deze wetgeving, aangezien deze een oplossing zou bieden die de menselijke veiligheid en gezondheid zou waarborgen, en tegelijk ook het kleinschalige ondernemerschap in de toeristische sector en het gebruik van de methode ter bescherming van de biodiversiteit in stand zou houden.

  Avril Doyle (PPE-DE). – (EN) Mevrouw de Voorzitter, ik ben het met alle sprekers eens dat volksgezondheid, voedselveiligheid en hygiëne punten zijn die in al onze agenda’s bovenaan moeten staan. Bovendien zou ik ook de maximale benutting van alle natuurlijke rijkdommen, met inbegrip van dierlijke bijproducten, hoog op mijn agenda plaatsen. Ik dank de rapporteur, de heer Schnellhardt, voor het uitstekende werk dat hij heeft verricht. Hij is erin geslaagd om al onze zorgpunten in aanmerking te nemen en hij heeft een voortreffelijk resultaat bereikt in de besprekingen met de Europese Raad. Persoonlijk betreur ik het dat de verwijzing naar de afvalverbrandingsrichtlijn is verwijderd, maar ik heb nu geen tijd om daarop in te gaan.

Zelf had ik één amendement ingediend waarmee ik wilde waarborgen dat een duidelijk onderscheid wordt gemaakt tussen enerzijds dierlijke bijproducten die in grote hoeveelheden van de ene lidstaat naar de andere worden vervoerd en een risico voor de voedsel- of voederketen inhouden en anderzijds specialistische dierlijke producten voor farmaceutische en andere diagnostische of onderzoeksdoeleinden. In het laatste geval gaat het om hoogwaardige producten uit veilige bron die in zeer kleine hoeveelheden van de ene lidstaat naar de andere worden vervoerd, van en naar geregistreerde leveranciers, verwerkende bedrijven en gebruikers.

Daarom verzoek ik de commissaris nogmaals te bevestigen dat er rekening zal worden gehouden met mijn bezorgdheid en dat dit bijzondere gebruik van dierlijke bijproducten ononderbroken zal worden voortgezet. Ik verzoek ook de heer Schnellhardt dit in zijn slotwoorden nogmaals te bevestigen.

  Antonio Tajani, vicevoorzitter van de Commissie. – (IT) Mevrouw de Voorzitter, geachte afgevaardigden, uit het debat van vandaag blijkt dat er brede steun is voor het gemeenschappelijk standpunt over dierlijke bijproducten en dat stelt de Commissie in staat verder te gaan naar de volgende fase. De Commissie zal de uitvoeringsbepalingen voor de nieuwe verordening opstellen en daarbij de opmerkingen die u vandaag heeft gemaakt meewegen. We zullen aandachtig luisteren naar de ervaring van de exploitanten en overleggen met onze internationale partners. En we zullen het Parlement gedurende het gehele proces volledige transparantie garanderen.

Ik kan de rapporteur dan ook meedelen dat de Commissie al stappen heeft ondernomen wat betreft de comitologie en de gewenste bepalingen. Wat de vraag van mevrouw Doyle betreft, zou ik willen zeggen dat in de huidige verordening de specifieke voedingsbehoeften van bepaalde in het wild levende diersoorten al worden erkend en dat de lidstaten bijproducten voor het voederen van deze dieren mogen gebruiken, mits de gezondheidsrisico’s adequaat onder controle worden gehouden.

Niettemin is recentelijk onderstreept dat de Commissie haar inspanningen om de biodiversiteit in stand te houden, moet intensiveren. Daarom staat de Commissie achter het besluit van de wetgever om de basisingrediënten van de voeding van beschermde diersoorten in hun habitat uit te breiden met dierlijke bijproducten. Terwijl de huidige regelgeving verwijst naar gieren en adelaars, zullen dankzij de nieuwe verordening ook voor wolven en beren passende oplossingen gevonden kunnen worden.

Op grond van recente ervaringen zijn we ook aan het nadenken over de mogelijkheid oplossingen te bieden die verder gaan dan het huidige systeem van vaste plaatsen voor het voederen van kadavers aan beschermde soorten, in het bijzonder wanneer sprake is van extensieve veeteelt, mits voldaan wordt aan specifieke gezondheidsvoorschriften. De Commissie is bereid hierover met alle belanghebbende partijen in dialoog te treden.

  Horst Schnellhardt, rapporteur. − (DE) Mevrouw de Voorzitter, mijnheer de commissaris, mijnheer Ulmer, natuurlijk is mij ter ore gekomen dat de mogelijke vermenging van de categorieën I en II waarover u sprak zorgen baart. We hebben dit probleem ook aan het einde van de onderhandelingen vanuit de praktijk gehoord.

Volgens mij moet men wel heel crimineel te werk gaan, wil deze vermenging werkelijkheid worden. We zullen controleren of een strengere reglementering noodzakelijk is. We wilden eigenlijk met deze nieuwe verordening bereiken dat slachtbijproducten op veel manieren kunnen worden gebruikt. Ik denk dan ook dat ik tegen mevrouw Doyle kan zeggen dat haarbezorgdheid ongegrond is. Het is allemaal bij het oude gebleven. Door het vastleggen van het eindpunt van slachtbijproducten hebben we nu zelfs duidelijk geregeld dat er heel andere bestemmingen zijn, dat de overgang naar de kaderrichtlijn afvalstoffen duidelijk is aangegeven. Ik denk dus dat we op de goede weg zitten.

Ik wil er ook op wijzen dat we met deze nieuwe regeling natuurlijk ook de problemen omtrent het schandaal met bedorven vlees willen aanpakken. In dat opzicht zitten we nog niet helemaal op de goede weg, maar met de etikettering en de gegarandeerde opspoorbaarheid geloof ik toch wel dat we de juiste richting hebben gekozen. Natuurlijk moeten we nu afwachten welke etikettering de Commissie zal gaan voorstellen. Daar zal ze het nog niet zo makkelijk mee hebben, want we kennen immers het probleem van de blauwe Chappi, het hondenvoer met het blauw gekleurd slachtafval: daar zit niemand te wachten. Hier ligt zeker ook een taak voor onze onderzoekers om een goede benadering te kiezen.

Ook de kwestie van de organische meststoffen was onderwerp van debat en is nog niet zo duidelijk naar voren gebracht. De bedoeling van de Commissie was hierbij eigenlijk om de materialen zo grondig te vermengen dat dieren deze producten helemaal niet opmerken. Maar dat zou leiden tot een kwaliteitsverandering van de meststoffen, en ik denk dat we in dat opzicht een goede regeling hebben getroffen. Onze kleine tuinders, die graag met dit soort meststoffen werken, komen ook aan hun trekken.

Over het geheel genomen hebben we dus een goede regeling. Ik ben zeer tevreden, ook over de samenwerking, en ik denk dat we niet zo snel weer een wijziging hoeven door te voeren. De samenwerking met de Commissie was bijzonder prettig. Hartelijk dank daarvoor!

  Paul Rübig (PPE-DE). - (DE) Mevrouw de Voorzitter, in verband met de planning van de vergadering wil ik opmerken dat we gisteren lang bezig zijn geweest met de stemming, wat grote problemen heeft opgeleverd voor afspraken die daarna op de agenda stonden.

Vandaag zijn we juist heel vroeg klaar en beginnen we pas om 12.00 uur met de stemming. Wellicht is het mogelijk de vergadering zo te plannen dat het allemaal wat beter is ingedeeld. Dat zou niet alleen prettig zijn voor de afgevaardigden, maar vooral ook voor de bezoekers, die gisteren veel te lang op ons hebben moeten wachten. Onze burgers hebben er toch ook recht op met hun afgevaardigden te kunnen spreken. In die zin zou ik het dan ook waarderen als vergaderingen in de toekomst zo worden gepland dat iedereen tevreden kan zijn.

  De Voorzitter. − Dank u, mijnheer Rübig. We nemen nota van uw opmerkingen en zullen ze doorgeven. Dit is een erg lastige tijd, zo aan het eind van de zittingsperiode van het Parlement.

Het debat is gesloten.

De stemming vindt vandaag plaats om 12.00 uur.

(De vergadering wordt om 10.15 uur onderbroken en om 10.50 uur hervat)

VOORZITTER: MIGUEL ANGEL MARTÍNEZ MARTÍNEZ
Ondervoorzitter