Πρόεδρος. − Το επόμενο σημείο είναι η συζήτηση επί έξι προτάσεων ψηφίσματος για την υποστήριξη του Ειδικού Δικαστηρίου για τη Σιέρρα Λεόνε⁽¹⁾.

  Corina Creţu, συντάκτρια. – (RO) Ένα από τα προβλήματα που απασχολούν τα δικαστικά συστήματα πολλών χωρών του κόσμου δεν είναι τόσο η απουσία ενός δομημένου νομικού πλαισίου αλλά κυρίως η αδυναμία εφαρμογής των δικαστικών αποφάσεων. Για τις χώρες που ταλανίζονται από εμφύλιο πόλεμο, συνεχείς συγκρούσεις και σφαγές, οι συνέπειες της κατάστασης αυτής είναι καταστροφικές τόσο από ανθρωπιστική όσο και από αναπτυξιακή πλευρά.

Στην περίπτωση του Ειδικού Δικαστηρίου για τη Σιέρρα Λεόνε, η εφαρμογή των δικαστικών αποφάσεων είναι ακόμη σημαντικότερη διότι το εν λόγω δικαστήριο θέτει μια σειρά ουσιωδών δικαστικών προηγούμενων όσον αφορά το διεθνές δίκαιο. Πρόκειται για το πρώτο δικαστήριο του είδους που όχι μόνο συστάθηκε στην ίδια τη χώρα τέλεσης των εκδικαζόμενων πράξεων, αλλά, επιπλέον, άσκησε δίωξη και καταδίκασε, στο πρόσωπο του Charles Taylor, του πρώην Προέδρου της Λιβερίας, έναν Αφρικανό ηγέτη, ακόμη εν ενεργεία την περίοδο έναρξης της δίκης.

Τα γεγονότα αυτά σε συνδυασμό με την πρόσφατη καταδίκη τριών πρώην ανταρτών ηγετών της περιόδου του εμφυλίου, αποδεικνύουν την αποφασιστικότητα της διεθνούς κοινότητας και της κυβέρνησης της Σιέρα Λεόνε να αγωνιστούν σκληρά ενάντια στο αίσθημα ατιμωρησίας που επιδεικνύουν όσοι διέπρατταν θηριωδίες μια ολόκληρη δεκαετία.

Η διεθνής κοινότητα πρέπει να ολοκληρώσει την υλοποίηση του προτεινόμενου σχεδίου για την ενίσχυση της διαδικασίας απόδοσης δικαιοσύνης και εφαρμογής του νόμου στη Σιέρα Λεόνε. Η εντολή του δικαστηρίου θα λήξει σύντομα, το 2010 και η κυβέρνηση της Σιέρα Λεόνε έχει με ειλικρίνεια δηλώσει ότι δεν είναι σε θέση να εξασφαλίσει την εφαρμογή των καταγνωσθεισών ποινών.

Επομένως, είναι ζωτικής σημασίας, η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι διεθνείς εταίροι της που συμμετέχουν στην ειρηνευτική διαδικασία να υπερασπιστούν και να στηρίξουν την εφαρμογή των ποινών που θα εκδώσει το Ειδικό Δικαστήριο. Δεν είναι μόνο η ειρηνευτική διαδικασία και η περιφερειακή σταθερότητα που εξαρτώνται από αυτό αλλά επίσης και η αξιοπιστία των Ειδικών Δικαστηρίων που θεσπίζονται με την υποστήριξη της διεθνούς κοινότητας σε άλλες χώρες.

  Charles Tannock, συντάκτης. − Κύριε Πρόεδρε, το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο αποτελεί ένα σχετικά νέο και κάπως ατελές σώμα νομολογίας αλλά έχει ήδη επιτύχει ορισμένες σημαντικές επιτυχίες. Στην Ευρώπη, το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για την πρώην Γιουγκοσλαβία έχει παίξει πολύ σημαντικό ρόλο για την απονομή δικαιοσύνης σε μια περιοχή που ταλανίστηκε από μια σειρά άγριων πολέμων. Ομοίως, το δικαστήριο για την Τανζανία άσκησε διώξεις κατά των υπευθύνων της γενοκτονίας της Ρουάντα το 1994.

Γνωρίζουμε επομένως ότι τα δικαστήρια αυτά συμβάλουν στο να δοθεί τέλος στο κλίμα ατιμωρησίας που επικρατεί και στην ανασυγκρότηση των σπαρασσόμενων από τον πόλεμο χωρών. Από πολλές απόψεις, αυτού του είδους η δικαιοσύνη είναι εξίσου πολύτιμη με την οικονομική βοήθεια που δίδεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Για το λόγο αυτό, η διεθνής κοινότητα πρέπει να συνεχίσει να στηρίζει το Ειδικό Δικαστήριο για τη Σιέρα Λεόνε χορηγώντας ασφαλείς σωφρονιστικές εγκαταστάσεις στα κράτη μέλη, εφόσον και όταν απαιτείται, για την κράτηση των καταδικασθέντων τυράννων.

Ένα από τα πράγματα για τα οποία είμαι περήφανη ως μέλος αυτού του Κοινοβουλίου είναι ο ρόλος μου στο ψήφισμα του Κοινοβουλίου που καλεί τη Νιγηρία να παραδώσει τον Charles Taylor στο Δικαστήριο, κάτι που τελικώς επετεύχθη με τη διαμεσολάβηση του ΟΗΕ. Μολαταύτα, υπάρχουν πολλοί άλλοι που θα παραμείνουν ατιμώρητοι χωρίς ένα Ειδικό Δικαστήριο για τη Σιέρα Λεόνε που θα χαίρει κατάλληλης εξουσίας και χρηματοδότησης.

  Mikel Irujo Amezaga, συντάκτης. − (ES) Κύριε Πρόεδρε, πριν από δύο χρόνια είχα την ευκαιρία ως μέλος μιας αποστολής υπό τη συνάδελφό μου, κ. Ιsler Béguin, η οποία παρευρίσκεται στην αίθουσα, να επισκεφθώ τη Σιέρα Λεόνε, να παρακολουθήσω τις εργασίες του Ειδικού Δικαστηρίου και να αντιληφθώ το τεράστιο έργο που επιτελεί, όχι μόνο για τη Σιέρα Λεόνε, αλλά για ολόκληρη την ανθρωπότητα.

Το Ειδικό Δικαστήριο για τη Σιέρα Λεόνε έχει ασφαλώς θέσει ένα προηγούμενο, στο οποίο ήδη αναφέρθηκαν συνάδελφοι. Έχει θέσει προηγούμενο καθώς, όπως αναφέρει και το ψήφισμα, πρόκειται για το πρώτο διεθνές δικαστήριο το οποίο χρηματοδοτείται από εθελοντικές εισφορές, το πρώτο που εγκαθίσταται στο κράτος όπου έλαβαν χώρα τα υποτιθέμενα εγκλήματα και το πρώτο, όπως ήδη τονίστηκε, το οποίο άσκησε δίωξη σε πρώην ηγέτη κράτους.

Για τους παραπάνω λόγους, όχι μόνο διότι θέτει προηγούμενο αλλά και διότι αποτελεί σημείο αναφοράς για άλλα δικαστήρια τα οποία δημιουργήθηκαν και διαμορφώθηκαν στα ίδια πρότυπα -όπως τα δικαστήρια για τη Ρουάντα, την πρώην Γιουγκοσλαβία, την Καμπότζη και το Λίβανο- θεωρούμε ζωτικής σημασίας την υιοθέτηση του ψηφίσματος αυτού, το οποίο προετοιμάζουμε εδώ και πολλούς μήνες σε συνεργασία με το δικαστήριο.

Πριν από δύο χρόνια υιοθετήσαμε ένα ψήφισμα για τη στήριξη της χρηματοδότησής του, τη στιγμή που το Ειδικό Δικαστήριο διήνυε με δύσκολη περίοδο, είχε βρεθεί χωρίς πόρους και δεν διέθετε την απαραίτητη στήριξη. Σε αυτό το σημείο, πρέπει να ευχαριστήσουμε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την οικονομική της ενίσχυση προς το δικαστήριο.

Σήμερα ζητούμε κυρίως δύο πράγματα: πρώτον, όσοι καταδικάστηκαν να εκτίσουν τις ποινές τους -το διακύβευμα εδώ δεν είναι η λειτουργία του Ειδικού Δικαστηρίου, το οποίο θα ολοκληρώσει το έργο του την επόμενη χρονιά, αλλά η κληρονομιά που θα μας αφήσει- και δεύτερον, ότι, ασφαλώς, όλα τα παραπάνω πρέπει να συνοδεύονται από καλύτερη χρηματοδότηση.

Εν συντομία, το Ειδικό Δικαστήριο για τη Σιέρα Λεόνε αποτελεί λαμπρό παράδειγμα για όλους μας και για όλα τα δικαστήρια που ασχολούνται με την εκδίκαση εγκλημάτων πολέμου. Αποτελεί εξαίρετο παράδειγμα, σημείο αναφοράς και μάθημα προς εμάς από την δεύτερη φτωχότερη χώρα στον πλανήτη: εισερχόμενοι στο χώρο του δικαστηρίου, είδαμε το σύνθημα «δεν υπάρχει ειρήνη χωρίς δικαιοσύνη». Γι αυτόν ακριβώς το λόγο έχουμε την ηθική υποχρέωση, όχι μόνον ως Ευρωπαίοι αλλά και ως άνθρωποι, να εξασφαλίσουμε ότι η κληρονομιά του Ειδικού Δικαστηρίου θα μείνει στην ιστορία.

  Erik Meijer, συντάκτης. − (NL) Κύριε Πρόεδρε, η Σιέρα Λεόνε, όπως και η γειτονική της Λιβερία, ήρθε αντιμέτωπη με θηριωδίες μεγάλης κλίμακας αποτέλεσμα των οποίων ήταν πολλοί άνθρωποι να χάσουν τη ζωή τους ή να τραυματιστούν σοβαρά, ψυχικά ή σωματικά.

Οι εγκληματίες που έβαλαν παιδιά στρατιώτες να ακρωτηριάσουν αθώους πολίτες πρέπει να τιμωρηθούν ώστε να μην τους δοθεί η ευκαιρία να επαναλάβουν τα εγκλήματά τους. Φαίνεται ότι η προσπάθεια να οργανώσουμε την εφαρμογή των ποινών μεταξύ του 2000 και 2010 είναι καταδικασμένη σε αποτυχία. Το Ειδικό Δικαστήριο του ΟΗΕ για τη Σιέρρα Λεόνε δεν είναι σε θέση να λειτουργήσει. Όσοι καταδικάζονται δεν μπορούν να κρατηθούν στη Σιέρα Λεόνε για αρκετό διάστημα.

Το ερώτημα είναι τί μπορούμε να κάνουμε προκειμένου να εγγυηθούμε ένα καλύτερο αποτέλεσμα. Το δικαστήριο δεν θα μπορέσει να τα καταφέρει χωρίς εξωτερική χρηματοδότηση, χωρίς παράταση της εντολής του και χωρίς την ύπαρξη χώρων κράτησης εκτός Σιέρα Λεόνε. Το ψήφισμα σωστά επικεντρώνεται σε αυτές τις επιλογές. Η δήλωσή μας πρέπει να οδηγήσει γρήγορα στη λήψη μέτρων. Διαφορετικά θα είναι πλέον πολύ αργά.

  Filip Kaczmarek, εξ ονόματος της Ομάδας PPE-DE. – (PL) Κύριε Πρόεδρε, στην Πολωνία ορισμένες φορές λέμε πως «ό,τι αρχίζει κανείς, πρέπει και να το τελειώνει». Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στην περίπτωση της σημερινής συζήτησης, η οποία, πάνω από όλα αφορά τη χρηματοδοτική ενίσχυση του Ειδικού Δικαστηρίου για τη Σιέρα Λεόνε. Είναι γεγονός ότι βρισκόμαστε εν μέσω κρίσης, και ότι το Δικαστήριο, το οποίο συντηρείται από εθελοντικές συνεισφορές διαφόρων χωρών, απορροφά μεγάλα χρηματικά ποσά. Δεν πρέπει, ωστόσο, να επιτρέψουμε σε αυτό το όργανο, το οποίο είναι το μόνο αυτού του είδους, να τερματίσει το έργο του υφιστάμενο διεθνή εξευτελισμό – και θα ήταν εξευτελιστικό, εάν για οικονομικούς λόγους το Δικαστήριο έπαυε να λειτουργεί και οι κατηγορούμενοι αποφυλακίζονταν.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση και, ιδίως κατά την άποψή μου, τα Ηνωμένα Έθνη έχουν υποχρέωση να διεκπεραιώσουν το έργο του Δικαστηρίου, να διασφαλίσουν χρηματοδοτική ενίσχυση και να εκτελέσουν τις ποινές τις οποίες επέβαλε το Δικαστήριο.

Το έργο του Δικαστηρίου και το υψηλό του κόστος αποτελούν αντικείμενο μεγάλης αντιπαράθεσης στην ίδια τη Σιέρα Λεόνε, επειδή παρά πολλοί άνθρωποι εκεί περιμένουν αποζημίωση και η Σιέρα Λεόνε είναι μία από τις φτωχότερες χώρες παγκοσμίως. Για τον λόγο αυτό, όταν κρίνουμε το παρελθόν, δεν θα πρέπει να ξεχνούμε το μέλλον.

  Ewa Tomaszewska, εξ ονόματος της Ομάδας UEN. – (PL) Κύριε Πρόεδρε, το Ειδικό Δικαστήριο για τη Σιέρα Λεόνε καταδίκασε τον Issa Hassan Sesay, επικεφαλής αξιωματικό του Επαναστατικού Ενωμένου Μετώπου, σε 52 έτη φυλάκισης Καταδικάστηκε επίσης ο Morris Kallon, ένας από τους αρχιστράτηγους του Επαναστατικού Ενωμένου Μετώπου (RUF), σε 40 έτη φυλάκισης, και ο Augustine Gbao, υπεύθυνος ασφάλειας του RUF, σε 25 έτη φυλάκισης.

Οργάνωσαν ένα από τα πιο βίαια επαναστατικά κινήματα της σύγχρονης εποχής. Σοβαρότατη πρόκληση αναπηριών στους αμάχους, και ειδικότερα μαζικοί ακρωτηριασμοί, σεξουαλική βία ως όπλο, επιστράτευση παιδιών – αυτές είναι μόνο ορισμένες από τις κτηνώδεις μεθόδους που χρησιμοποιούσε η RUF, η οποία διοικούταν από τους κατηγορούμενους.

Μια βαριά ποινή στην περίπτωσή τους είναι ένα ηχηρό μήνυμα το οποίο θα πρέπει να αποτρέψει άλλους από τη διάπραξη παρόμοιων ενεργειών, και ένα μήνυμα ότι ο πολιτισμένος, δημοκρατικός κόσμος δεν θα σωπάσει, και ότι διαθέτει ένα ισχυρό εργαλείο εναντίωσης στους δράστες τέτοιων φρικαλεοτήτων. Το εργαλείο αυτό είναι το Δικαστήριο, και το Δικαστήριο θα πρέπει να υποστηριχθεί, τόσο οικονομικά όσο και πολιτικά.

  Marie Anne Isler Béguin (Verts/ALE). – (FR) Κύριε Πρόεδρε, χαίρομαι ουσιαστικά για τη διεξαγωγή αυτής της συζήτησης, επειδή προσπαθούσαμε να την εντάξουμε στην ημερήσια διάταξη πολλών συνεδριάσεων.

Επομένως, σήμερα, όχι πολύ πριν το τέλος αυτής της θητείας, θα θέλαμε πραγματικά να τονίσουμε ότι η Σιέρα Λεόνε, μία από τις φτωχότερες χώρες στον κόσμο, η οποία έχει καταφέρει πραγματικά να συστήσει αυτό το Ειδικό Δικαστήριο για την εκδίκαση των υπευθύνων των κτηνωδιών, χρήζει υποστήριξης.

Όντας επικεφαλής της Αποστολής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Παρακολούθηση των Εκλογών στη Σιέρα Λεόνε, πιστεύω πραγματικά ότι έχουμε πολιτικό και ηθικό χρέος να στηρίξουμε αυτό το δικαστήριο, επειδή θα ήταν πραγματικά απαράδεκτο και αδιανόητο να μην μπορέσει το δικαστήριο αυτό να συνεχίσει το έργο του για, ενδεχομένως, οικονομικούς λόγους.

Επομένως, προτρέπω την Επιτροπή να το στηρίξει, οικονομικά, φυσικά. Πόσο μάλλον τώρα που οι δικαστές αυτών των δικαστηρίων μας ζήτησαν να παράσχουμε οικονομική ενίσχυση για να συμβάλουμε στη συνέχιση της λειτουργίας του Ειδικού αυτού Δικαστηρίου.

Τώρα, ωστόσο, το επίπεδο είναι πολιτικό, επειδή η θητεία του λήγει το 2010. Πρέπει…

(Ο Πρόεδρος διακόπτει τον ομιλητή)

  Antonio Tajani, Αντιπρόεδρος της Επιτροπής. − (IT) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεσμεύτηκε να συνδράμει στη μετάβαση της Σιέρα Λεόνε από τη μεταπολεμική κατάσταση σε μια κατάσταση ανάπτυξης και εξέλιξης. Η Επιτροπή στηρίζει βεβαίως τη δέσμευση της χώρας για την εδραίωση της ειρήνης, της σταθερότητας και, πάνω από όλα, της δημοκρατίας.

Από την άποψη αυτή, η Επιτροπή αναγνωρίζει και χαιρετίζει τον ζωτικό ρόλο τον οποίο έχει διαδραματίσει το Ειδικό Δικαστήριο για τη Σιέρα Λεόνε και συνεχίζει να διαδραματίζει στο πλαίσιο της αποκατάστασης της ειρήνης και της σταθερότητας στη Σιέρα Λεόνε. Είμαστε πεπεισμένοι ότι οι δραστηριότητες του Ειδικού Δικαστηρίου μπορούν να μεταδώσουν σε όλους το μήνυμα ότι κανένα σοβαρό έγκλημα κατά της ανθρωπότητας, καμία γενοκτονία και κανένα έγκλημα πολέμου δεν θα παραμείνει ατιμώρητο.

Το Ειδικό Δικαστήριο για τη Σιέρα Λεόνε, πραγματικά, διαδραμάτισε ουσιαστικό ρόλο στην ανάπτυξη του διεθνούς δικαίου, μέσω της νομολογίας η οποία δημιουργήθηκε επί των ζητημάτων όπως η επιστράτευση παιδιών και οι αναγκαστικοί γάμοι, υποθέσεις οι οποίες αποτέλεσαν το αντικείμενο των πρώτων αποφάσεων του Ειδικού Δικαστηρίου. Για τον σκοπό αυτό, η Επιτροπή στηρίζει τις δραστηριότητες του Ειδικού Δικαστηρίου από το 2003. Δώσαμε στο Ειδικό Δικαστήριο 2.700.000 ευρώ μέσω του ευρωπαϊκού μέσου για τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ο στόχος αυτής της χρηματοδότησης είναι η υποστήριξη των δραστηριοτήτων του Ειδικού Δικαστηρίου για την κοινοποίηση των στόχων της προώθησης του κράτους δικαίου, του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Σιέρα Λεόνε και την περιοχή της δυτικής Αφρικής συνολικά.

Επιπλέον, το 2008 η Επιτροπή ενέκρινε ένα σχέδιο χρηματοδοτούμενο με 1 εκατ. ευρώ, στο πλαίσιο του 10ου Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης, το οποίο καταρτίστηκε από κοινού με το Ειδικό Δικαστήριο και την κυβέρνηση της Σιέρα Λεόνε. Το σχέδιο, το οποίο πρόκειται να εκπονηθεί στη διάρκεια του 2009 και του 2010, θα ενσωματώνει προηγούμενες δραστηριότητες και έχει ως στόχο να διασφαλίσει μακροχρόνια νομιμότητα, επί της οποίας θα βασιστεί στη συνέχεια η ολοκλήρωση των δραστηριοτήτων του Ειδικού Δικαστηρίου, ειδικότερα μέσω της ανάπτυξης ικανοτήτων επαγγελματιών νομικών και την ενίσχυση του θεσμικού δυναμικού στο πλαίσιο του νομικού συστήματος της Σιέρα Λεόνε ως συνόλου.

Έχοντας ενημερωθεί για τα δημοσιονομικά προβλήματα του Ειδικού Δικαστηρίου, το 2008 η Επιτροπή του διέθεσε έκτακτες ενισχύσεις ύψους 2,5 εκατ. ευρώ, παρεχόμενες από το μέσο σταθερότητας και προοριζόμενες να καλύψουν το κόστος χρηματοδότησης, και κατά κύριο λόγο τους μισθούς των εργαζομένων του Ειδικού Δικαστηρίου. Στο σημείο αυτό, η Επιτροπή πληροφορήθηκε με χαρά ότι το Ειδικό Δικαστήριο κατάφερε να καλύψει το δημοσιονομικό έλλειμμα για πολλούς μήνες. Πιστεύουμε ότι, παρά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, η διεθνής κοινότητα θα καταφέρει να συγκεντρώσει τους αναγκαίους πόρους για την επιτυχή και πλήρη διεξαγωγή των καθηκόντων του Ειδικού Δικαστηρίου, και την ολοκλήρωση της δίκης του Charles Taylor, πρώην προέδρου της Λιβερίας.

Πριν κλείσω, θα ήθελα να εκφράσω την υποστήριξή μου για την απαίτηση περαιτέρω εξέτασης και διερεύνησης των ρόλων και των λειτουργιών διάφορων ειδικών δικαστηρίων, και στο σημείο αυτό βρίσκομαι στην ευχάριστη θέση να σας ενημερώσω ότι, εκ μέρους της Επιτροπής, πρόκειται να χρηματοδοτηθούν δύο πρωτοβουλίες στον τομέα αυτό στην ενότητα για τα ανθρώπινα δικαιώματα με τίτλο «συγκρούσεις και ασφάλεια» στο πλαίσιο του έβδομου προγράμματος πλαισίου για την έρευνα.

  Πρόεδρος. − Η συζήτηση έληξε.

Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί την Τρίτη στις 12 το μεσημέρι.