PRZEWODNICZY: JERZY BUZEK
Przewodniczący

(Posiedzenie zostało otwarte o godz. 09.05)

  Przewodniczący. − Chciałem najpierw odczytać ważną informację. W dniu 2 grudnia otrzymałem komunikat Komisji skierowany do Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie konsekwencji wejścia w życie traktatu lizbońskiego dla trwających międzyinstytucjonalnych procedur decyzyjnych. Na mocy tego komunikatu Parlament, jako taki, uznaje się za instytucję właściwą dla wszystkich zawartych w komunikacie wniosków, w odniesieniu do których traktat z Lizbony uznaje właściwość Parlamentu. Parlament przyjmuje również do wiadomości, że na tej samej mocy Komisja Europejska przystępuje do wycofania niektórych wniosków.

W odniesieniu do innych pozostających do rozpatrzenia wniosków legislacyjnych na dzień 1 grudnia 2009 r., dzień wejścia w życie traktatu z Lizbony, przewodniczący zwraca się do właściwych komisji parlamentarnych tej kadencji, zgodnie z protokołami posiedzeń, o sprawdzenie podstaw prawnych i zmian proceduralnych proponowanych przez Komisję Europejską, a także wszelkich innych zmian wymagających naniesienia w świetle przepisów traktatu lizbońskiego oraz o podjęcie decyzji, czy zamierzają potwierdzić przyjęte już w wyniku konsultacji stanowiska jako pierwsze czytania zwykłych procedur prawodawczych lub procedury zatwierdzenia.

Parlament zastrzega sobie oczywiście w każdym przypadku prawo do zwrócenia się do Komisji Europejskiej o przedstawienie nowych wniosków. Odnośnie do wniosków, w zakresie których nie zasięgnięto opinii Parlamentu przed wejściem w życie traktatu lizbońskiego, obowiązkiem Komisji Europejskiej jest przekazanie nowych wniosków na podstawie zwykłej procedury prawodawczej lub właściwej procedury.

To był komunikat dotyczący naszych działań legislacyjnych w najbliższym czasie – komunikat związany ze wzajemnymi relacjami pomiędzy Komisją Europejską a Parlamentem Europejskim w procesie legislacyjnym. Jak Państwo wiecie, jesteśmy w okresie przejściowym – przechodzimy z obowiązywania traktatu nicejskiego do lizbońskiego, a równocześnie mamy nową kadencję Parlamentu Europejskiego. Nie mamy jeszcze zatwierdzonej Komisji. To wszystko wymaga dość żmudnych i zgodnych z prawem działań pomiędzy Komisją i Parlamentem i tego właśnie dotyczy ten komunikat.

  Przewodniczący. – Kolejnym punktem porządku dziennego jest wspólna debata nad:

- sprawozdaniem (A7-0083/2009) sporządzonym przez László Surjána i Vladimíra Maňkę w imieniu Komisji Budżetowej w sprawie projektu budżetu ogólnego Unii Europejskiej na rok budżetowy 2010 po zmianach wprowadzonych przez Radę (wszystkie sekcje) (11902/2009 – C7-0127/2009 – 2009/2002(BUD)), oraz listów w sprawie poprawek nr 1/2010 (SEC(2009)1133 – 14272/2009 – C7-0215/2009), 2/2010 (SEC(2009)1462 – 16328/2009 – C7-0292/2009) oraz 3/2010 (SEC(2009)1635 – 16731/2009 – C7-0304/2009) do projektu budżetu ogólnego Unii Europejskiej na rok budżetowy 2010,

- sprawozdaniem (A7-0081/2009) sporządzonym przez Juttę Haug w imieniu Komisji Budżetowej w sprawie projektu budżetu korygującego nr 10/2009 Unii Europejskiej na rok budżetowy 2009, sekcja III – Komisja (16327/2009 – C7 0288/2009 – 2009/2185(BUD)),

- sprawozdaniem (A7-0080/2009) sporządzonym przez Reimera Bögego w imieniu Komisji Budżetowej w sprawie uruchomienia instrumentu elastyczności zgodnie z pkt 27 Porozumienia międzyinstytucjonalnego z dnia 17 maja 2006 r. pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej i należytego zarządzania finansami (2009/2207(BUD)),

- sprawozdaniem (A7-0085/2009) sporządzonym przez Reimera Bögego w imieniu Komisji Budżetowej w sprawie ram finansowych 2007-2013: europejski plan odnowy gospodarczej, druga rewizja (zmiana porozumienia międzyinstytucjonalnego z dnia 17 maja 2006 r. w sprawie dyscypliny finansowej i należytego zarządzania finansami) (COM(2009)0662 – C7-0305/2009 – 2009/2211(ACI)).

  László Surján, sprawozdawca. – (HU) Panie przewodniczący! Dziękuję za udzielenie głosu. Panie ministrze, panie komisarzu, panie i panowie! Na samym początku dzisiejszej debaty budżetowej chciałbym powiedzieć, że chodzi mi nie tyle o wywołanie dyskusji, ile o wyrażenie wdzięczności. Pragnę podziękować Radzie i Komisji za owocną współpracę, która pozwoliła nam wreszcie osiągnąć porozumienie i przedłożyć obecnie Izbie w pewnym sensie wspólny wniosek. Te podziękowania należą się jednak również poszczególnym ugrupowaniom w tej Izbie, ponieważ gdyby nie potrafiły one współpracować i wspólnie reprezentować wartości ważnych dla Parlamentu oraz obywateli Europy, przygotowanie budżetu w ogóle nie byłoby możliwe.

Rok temu powierzono mi funkcję sprawozdawcy budżetu na rok 2010. Niezwłocznie zabraliśmy się do formułowania oczekiwań politycznych i dyrektyw Parlamentu. Kwestie te Parlament omawiał wiosną tego roku. Niezwykle ważny był, również z punktu widzenia przyszłości, fakt podjęcia decyzji, z której można było wyciągnąć pewne lekcje, gdyż wyprzedziliśmy wstępny projekt budżetu o kilka miesięcy. Innymi słowy, Komisja była świadoma opinii Parlamentu i wzięła ją również w mniejszym lub większym stopniu pod uwagę, przygotowując wstępny budżet.

Sądzę, że w kolejnych latach powinniśmy przyjąć taki sam harmonogram. Co pragnęliśmy osiągnąć? Wiedzieliśmy, że gospodarka europejska znalazła się w kryzysie. Zdawaliśmy, i nadal zdajemy sobie sprawę, że ten budżet musi odegrać niezwykle ważną rolę w radzeniu sobie z kryzysem. Omawialiśmy tę kwestię z Radą, ponieważ innym oczywistym sposobem na kryzys jest zmniejszenie naszych wydatków na Europę. Nie jest to rozwiązanie, może jednak poprawić sytuację. Jeżeli będziemy tutaj mądrze wydawać pieniądze i położymy wielki nacisk na właściwe wykorzystanie zasobów, budżet UE może okazać się nie ciężarem, ale częścią lekarstwa na kryzys. W świetle takich rozważań chcieliśmy zwiększyć konkurencyjność, wykorzystując w tym celu między innymi programy badawczo-rozwojowe. Naszym zamiarem było też położenie podwalin pod wspólną politykę energetyczną i wniesienie wkładu w nią.

Na powyższe cele przeznaczono ponad 11 miliardów euro. Pragnęliśmy dać impuls gospodarce, głównie za pośrednictwem polityki spójności. Ten instrument jest wart 36 miliardów euro. Z upływem roku stało się oczywiste, że na przykład w sektorze mleczarskim występują poważne problemy, które nie są konsekwencją ogólnego kryzysu gospodarczego. Parlament uznał jednak za konieczne stanąć w obronie rolników, co poskutkowało stworzeniem wynoszącego 300 milionów euro funduszu mleczarskiego, który, choć nie ma charakteru stałego, oznacza niemniej wzrost nakładów o taką właśnie kwotę. Dysponując w sumie środkami wynoszącymi około 750 milionów euro, możemy udzielić większej pomocy sektorowi mleczarskiemu. Parlament pragnie jednak przy okazji podkreślić, że musi temu towarzyszyć pełny przegląd problemów sektora oraz jego restrukturyzacja.

Jednocześnie musieliśmy pogodzić się z faktem, że nie dysponujemy wystarczającym polem manewru. W przypadku niektórych działów brak jest marginesu, co czyni przegląd śródokresowy wieloletnich ram finansowych nieuniknionym. Przegląd taki jest bardzo potrzebny, niezbędne jest jednak również, aby państwa członkowskie wykorzystywały dostępne środki w znacznie bardziej ukierunkowany i rozważny sposób, który będzie stymulować wzrost. Jedynie wówczas będziemy w stanie spojrzeć prosto w oczy obywatelom i podatnikom europejskim, gdyż to ich pieniądze wydajemy, próbując uczynić Unię efektywniejszą i umożliwić jej osiąganie sukcesów.

  Vladimír Maňka, sprawozdawca. – (SK) Panie przewodniczący, panie komisarzu, panie sekretarzu stanu, panie i panowie! Dziś nie muszę się obawiać, że zapomnę powiedzieć o ważnym punkcie swojego sprawozdania. Wszystko, nad czym pracowałem przez cały rok z kolegami i współpracownikami, zostało już dogłębnie omówione w Komisji Budżetowej, podczas sesji plenarnych oraz postępowania pojednawczego i rozmów trójstronnych. Co najważniejsze, dysponujemy w tej Izbie wystarczającym poparciem dla wszystkich postanowień.

Gdy na początku roku zaczynaliśmy pracę nad projektem budżetu, byłem ciekaw, jak daleko pozwolą mi się posunąć moi doradcy, koordynatorzy oraz ugrupowanie polityczne, gdyż już wcześniej mówiono mi, że zapędzam się. Dostrzegałem wiele niewykorzystanych sposobności i niedociągnięć, które pragnąłem poprawić. Podczas licznych dyskusji z wysokimi przedstawicielami instytucji, dyrektorami departamentów i innymi pracownikami wyłoniły się kolejne możliwości oraz sugestie dotyczące udoskonaleń.

Pracownicy instytucji zaczęli sami wychodzić z informacjami i sugestiami. Mam poczucie, że pokładają oni w nas nadzieję i wierzą, iż jesteśmy w stanie wspólnie poradzić sobie z sytuacją. Z jednej strony ucieszyło mnie ich zaufanie i otwartość, lecz z drugiej strony jeszcze bardziej cieszyłbym się, gdyby ich bezpośredni przełożeni wysłuchali ich opinii i rozwiązali problemy.

Jestem oczywiście przekonany, że większość komórek wykonuje swoją pracę dobrze i w profesjonalny sposób, pragnę jednak podkreślić w tym miejscu znaczenie wysiłków personelu. Na podstawie udokumentowanych niedociągnięć byliśmy w stanie wdrożyć środki o charakterze bardziej systemowym. Odkrycie i rozwiązanie wszystkich problemów nie leży wszakże w gestii sprawozdawcy, lecz Sekretarza Generalnego Parlamentu Europejskiego lub wysokiego rangą przedstawiciela odpowiedniej instytucji europejskiej.

W związku z tym z radością witam osiągnięte w toku postępowania arbitrażowego porozumienie z kierownictwem Parlamentu Europejskiego dotyczące przeprowadzenia audytu organizacyjnego. Po raz pierwszy w dziejach Parlamentu Europejskiego w przyszłym roku przeprowadzony zostanie audyt funkcjonalny jego dwóch ważnych jednostek – Dyrekcji Generalnej ds. Infrastruktury i Logistyki oraz służby bezpieczeństwa. Celem jest doprowadzenie do efektywniejszego gospodarowania zasobami.

W przeszłości jedyną instytucją, która zgadzała się na zewnętrzne inspekcje dotyczące jej działania, był Trybunał Obrachunkowy. Miało to korzystne skutki. Trybunał zdołał obniżyć swoje koszty administracyjne, poprawił też wydajność pracy.

Chciałbym tu gorąco pochwalić wielki profesjonalizm prezydencji szwedzkiej. Już w kwietniu, zanim jeszcze nasz mandat wszedł w życie, spotkaliśmy się z ministrem Hansem Lindbladem i jego współpracownikami. Bardzo szybko uzgodniliśmy priorytety i udało nam się wspólnie ustalić racjonalne założenia oraz punkty wyjścia.

Dzisiaj podczas sesji plenarnej przedkładamy wspólne oświadczenie dotyczące polityki w zakresie budynków, których koszty stanowią istotną pozycję w wydatkach administracyjnych naszych instytucji. Uważam, że wspólnie udało nam się zapoczątkować proces, który zaowocuje oszczędnościami w tej dziedzinie.

Panie i panowie! Tylko wspólne wysiłki na szczeblu europejskim pozwolą nam stawić czoła największym wyzwaniom XXI wieku: zmianie klimatu, ryzyku i kosztom związanym z surowcami oraz energią, globalizacji gospodarczej i zagrożeniom dla naszego bezpieczeństwa. Jeżeli Europa ma się uporać z tymi problemami, musi dysponować skutecznymi i wyrafinowanymi narzędziami. Dostarczy nam ich traktat lizboński. W początkowej fazie jego wdrażania UE będzie potrzebować odpowiednich zasobów finansowych, aby móc wdrożyć politykę w nowych obszarach.

Nawet jeżeli dzisiejsza dyskusja o budżecie unijnym na 2010 rok okaże się rzeczywiście ostatnią w tym roku, praca obydwu sprawozdawców dotycząca budżetu na 2010 rok nie zakończy się, lecz będzie trwała co najmniej przez kolejne trzy miesiące ze względu na wprowadzanie w życie traktatu lizbońskiego. Sądzę, że te wysiłki przyniosą dobre rezultaty.

  Jutta Haug, sprawozdawczyni. – (DE) Panie przewodniczący, panie urzędujący przewodniczący Rady, panie komisarzu! Gdy w grudniu zeszłego roku debatowaliśmy nad tegorocznym budżetem, byliśmy już świadomi faktu, o którym wspominałam w dyskusji jako sprawozdawczyni ogólna budżetu na rok 2009, a mianowicie, że wszystkie państwa członkowskie odczują skutki kryzysu na rynkach finansowych i jego reperkusje w sektorze realnym gospodarki. Tak też się stało.

W kwietniu 2009 roku Parlament i Rada uzgodniły finansowanie pierwszej części bodźców w ramach polityki stymulacyjnej zaproponowanej przez Komisję. Aby udostępnić na ten cel kwotę 2,6 miliarda euro, niezbędne były działania określane jako niewielka zmiana perspektywy finansowej. W jaki inny sposób moglibyśmy znaleźć środki, biorąc pod uwagę ścisłe ograniczenia budżetowe? Pozostałe 2,4 miliarda euro, których brakowało do łącznej kwoty 5 miliardów, miały znaleźć się jesienią tego roku. Ten czas właśnie nadszedł. Mamy jesień i dzięki temu, że Parlament i Rada doszły do rozsądnego porozumienia co do budżetu na rok 2010, jest rozwiązanie. W jego znalezienie znaczący wkład wnosi też budżet na rok 2009.

Budżet korygujący i uzupełniający na 2010 rok zmniejsza środki na płatności o ponad 3,4 miliarda euro. W związku z tym marginesy niewykorzystanych obszarów w ramach poszczególnych działów zostaną zredukowane o niemal 1,5 miliarda euro. Wszystko to dotyczy budżetu na rok 2009, który przewiduje środki na zobowiązania w wysokości 133,8 miliarda euro oraz środki na płatności w wysokości 116,1 miliarda euro, a więc nie można go nazwać szczodrym. Jeżeli przyjrzymy się liniom budżetowym, w których Komisja Europejska znalazła niezbędne środki, oczywiste stanie się, że Komisja po prostu nie traktuje poważnie rezolucji władzy budżetowej.

Pragnę przypomnieć Izbie, że w 2008 roku, gdy przyjmowaliśmy budżet na rok 2009, wśród naszych priorytetów były konkurencyjność Unii Europejskiej, wzrost oraz miejsca pracy. Dlatego też przeznaczyliśmy więcej pieniędzy, niż wnioskowała Komisja, na linie budżetowe służące wymiarowi społecznemu poprzez stworzenie większej liczby i lepszych miejsc pracy oraz wspieranie małych i średnich przedsiębiorstw. Właśnie te pozycje są jednak plądrowane, by dokonać przesunięć lub skorygować budżet. Czy żądamy zbyt wiele od Komisji, wzywając ją, by realizowała rezolucje Parlamentu i Rady oraz dołożyła wysiłków w celu zapewnienia, aby pieniądze dotarły w zamierzone obszary, gdzie przyniosą pozytywne skutki? Projekt budżetu przedłożony nam przez Komisję nie został dokładnie wyliczony ani starannie oszacowany. W roku 2009 mieliśmy ponad 50 przesunięć oraz 10 budżetów korygujących i uzupełniających. W tym kontekście nie można mówić o dokładności ani przejrzystości budżetu i ta sytuacja musi się poprawić.

Posłowie w komisjach specjalistycznych muszą zwracać większą uwagę na sprawozdania z wykonania budżetu w ciągu roku budżetowego, a Komisja musi wreszcie zasłużyć na dobrą reputację skutecznej europejskiej instytucji zarządzającej, jaką wciąż się cieszy. Mam nadzieję, że wszyscy uczynimy kroki w tym kierunku.

  Reimer Böge, sprawozdawca. – (DE) Panie przewodniczący, panie i panowie! W wyniku porozumienia w sprawie budżetu na 2010 rok uzgodniono zobowiązania w kwocie 141,4 miliarda euro oraz płatności wynoszące 122,9 miliarda euro.

Po pierwsze, pragnę gorąco podziękować obydwojgu sprawozdawcom za ich zaangażowanie; chciałbym też tu nadmienić, że wszystko, co pani poseł Haug powiedziała przed chwilą o budżecie na 2009 rok, jest bezdyskusyjnie słuszne.

Jeżeli spojrzymy na te liczby, możemy dostrzec, że do pułapu środków na płatności w wieloletnich ramach finansowych pozostaje 11,2 miliarda euro. Oznacza to, że w razie potrzeby i zaistnienia woli politycznej wieloletnie ramy finansowe pozostawiają nam pewne pole manewru w obrębie uzgodnionych limitów.

W ostatnich latach kilka razy znajdowaliśmy sposób wprowadzenia niezbędnych zmian gospodarczych i politycznych, ponownie rozdysponowując środki, wielokrotnie zacieśniając marginesy i dokonując licznych zmian. Nadal mamy te narzędzia, lecz po tym, co uczyniliśmy w 2010 roku, niewątpliwie osiągają one już granice swoich możliwości. Dotyczy to również działu 2, gdzie po 2010 roku, biorąc pod uwagę dostępne marginesy, miejsca będzie dużo mniej, a tak naprawdę nie powinno go być wcale.

Obecnie włączyliśmy do tych porozumień wynoszącą 2,4 miliarda euro drugą transzę środków na tak zwany pakiet naprawy gospodarczej. Sfinansowanie drugiej połowy, opiewającej na 2,4 miliarda euro, w roku 2010 – bez odkładania części na rok 2011 – było słuszną decyzją. W istocie nie był to rzecz jasna pakiet naprawy gospodarczej. Chodziło o właściwe uzupełniające priorytety polityczne dotyczące energetyki i dostępu szerokopasmowego na obszarach wiejskich.

Dzięki uruchomieniu instrumentu elastyczności udało się wygospodarować dodatkowe 120 milionów euro na projekty energetyczne oraz 75 milionów euro na elektrownię jądrową w Kozłoduju. Chciałbym wskazać Komisji, że sposób, w jaki to nastąpiło, był osobliwy, pragnę też jasno powiedzieć, że sprawa na tym się nie skończy. Oczekujemy w sumie 300 milionów euro. W tym kontekście spodziewamy się również, że środki, które trzeba jeszcze znaleźć na załatwienie sprawy elektrowni jądrowej, zostaną uwzględnione w przeglądzie śródokresowym budżetu i nie będą wynikiem kolejnych cięć w kategorii 1 B. Należy to powiedzieć bardzo wyraźnie.

Ponadto dokonaliśmy rewizji związanej z niewykorzystanymi środkami z 2009 roku, dzięki czemu udało się znaleźć łącznie 1,9 miliarda euro na energetykę oraz dodatkowe 420 milionów euro na Internet szerokopasmowy w kategorii II.

Chciałbym tutaj dodać, że ta decyzja dotycząca łącznej kwoty była właściwa, lecz oczywiście musimy też sobie dziś jasno powiedzieć, iż naszym następnym zadaniem jest wdrożenie w życie postanowień budżetowych traktatu lizbońskiego. Z pewnością nie możemy z tym czekać do 2014 roku, gdyż wówczas będziemy mieli przed sobą kolejne priorytety polityczne, z którymi Unia Europejska musi się zmierzyć w związku z procesem globalizacji, oraz inne nowe zadania.

Rezolucja, która ma zostać przedłożona w czwartek, stwierdza wyraźnie, że wzywamy nową Komisję do jak najszybszego opublikowania raportu dotyczącego realizacji porozumienia międzyinstytucjonalnego – zgodnie z wypracowanymi porozumieniami. Jednocześnie, i chciałbym to podkreślić szczególnie stanowczo, Komisja musi się zobowiązać do dostosowania, przeglądu i modyfikacji obecnego wieloletniego planu finansowego na lata 2007–2013 oraz do przedłużenia go na lata 2015–2016. Ponadto musi uruchomić proces opracowywania kolejnych wieloletnich ram finansowych, abyśmy mogli we właściwy sposób przeprowadzić otwartą debatę publiczną o następnych ramach finansowych.

To zadanie dla nowej Komisji, my zaś oczywiście wykorzystamy w najbliższym kwartale zarówno przesłuchania, jak i debaty, by z całą mocą wezwać Komisję oraz Radę do zajęcia się tymi priorytetami politycznymi. Wchodzimy w ekscytujący okres.

  Hans Lindblad, urzędujący przewodniczący Rady. – (SV) Panie przewodniczący! Możliwość uczestniczenia w tej debacie jest dla mnie ogromnym zaszczytem. Procedura budżetowa na rok 2010 postawiła przed nami spore wymagania i cieszę się, iż nasze instytucje zdołały osiągnąć porozumienie podczas posiedzenia w ramach procedury pojednawczej w połowie listopada. Porozumienie to służy dwóm odmiennym, lecz równorzędnym celom.

Z jednej strony zapewnia ono ramy dla stworzenia budżetu na rok 2010, którego zadaniem jest umożliwienie Unii Europejskiej jak najsprawniejszego funkcjonowania oraz wdrażania polityki w sposób taki, jakiego byśmy sobie życzyli, a zarazem zagwarantowanie kontrolowanego wzrostu płatności, zwłaszcza w warunkach, z jakimi borykają się obecnie państwa członkowskie. Z drugiej strony przewiduje ono między innymi pełne finansowanie drugiej części planu naprawy. To znaczący wkład Unii Europejskiej w uporanie się z dzisiejszą sytuacją gospodarczą i finansową.

Pragnę również wyrazić zadowolenie Rady z porozumienia, jakie osiągnęliśmy w odniesieniu do wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa. Moim zdaniem budżet na rok 2010 stanowi jako całość wyważony kompromis między z jednej strony wymaganą dyscypliną budżetową i należytym zarządzaniem finansami, a z drugiej strony naszym obowiązkiem spełniania oczekiwań obywateli. Budżet ten reprezentuje także kompromis między poszczególnymi ugrupowaniami politycznymi, państwami członkowskimi oraz rozmaitymi interesami Rady i Parlamentu.

Nie jest to w pełni budżet, którego od początku życzyłaby sobie Rada, ani też w pełni budżet, którego od początku życzyłby sobie Parlament. Sądzę jednak, że jest to dobry kompromis, który w najlepszy możliwy sposób równoważy nasze cele i priorytety. W związku z tym chciałbym powiedzieć, jak dumny jestem z tego, że my, czyli Parlament i Rada jako władza budżetowa, z wielką pomocą Komisji, okazaliśmy się zdolni wykazać niezbędne zdolności przywódcze oraz poczucie odpowiedzialności, osiągając w listopadzie ogólne porozumienie. Uważam, że wysłaliśmy tym samym właściwy sygnał w związku z wejściem w życie traktatu lizbońskiego.

Nie byłoby to możliwe bez wspólnych wysiłków, ponieważ rolę odegrali tu wszyscy uczestnicy. Nie udałoby się też bez doskonałej i konstruktywnej atmosfery, która naszym zdaniem cechowała cały proces. Chciałbym tym samym skorzystać ze sposobności, by podziękować przewodniczącemu Komisji Budżetowej panu posłowi Lamassoure’owi za jego wytrwałość, otwartość i umiejętności negocjacyjne. Pragnę także podziękować dwóm posłom sprawozdawcom – Laszlo Surjánowi i Vladimirowi Maňce – za konstruktywną współpracę, jak też wyrazić wdzięczność moim kolegom z Rady ECOFIN. Szczególną wdzięczność winien jestem panu komisarzowi Šemecie, który bez zarzutu pełnił rolę bezstronnego rozjemcy.

Chciałbym wreszcie podziękować wszystkim pracownikom trzech zaangażowanych instytucji, których wielki profesjonalizm umożliwił nam odniesienie sukcesu.

  Algirdas Šemeta, komisarz. – Panie przewodniczący! Bardzo cieszę się z możliwości wystąpienia przed tą Izbą, zanim zakończy ona drugie czytanie czwartkowym głosowaniem nad budżetem na rok 2010 oraz budżetem korygującym nr 10/2009, który po części przyczynił się do pomyślnego wyniku rocznej procedury budżetowej.

Negocjacje dotyczące budżetu na rok 2010 wymagały kompromisów i – jeżeli wolno mi tak to określić – wręcz poświęceń ze wszystkich stron, by osiągnąć wspólny cel. Nie byłoby to możliwe bez konstruktywnej i odpowiedzialnej roli, jaką w całych negocjacjach odegrały Parlament Europejski oraz Rada.

Chciałbym wypunktować cztery najważniejsze kwestie.

Po pierwsze, chciałbym wskazać najważniejsze elementy wyniku procedury pojednawczej. Od uzgodnionej w kwietniu wspólnej deklaracji wiedzieliśmy, że musimy wypracować delikatną równowagę, aby znaleźć sposób sfinansowania pozostałej, opiewającej na 2,4 miliarda euro części europejskiego planu naprawy gospodarczej. Można to było osiągnąć jedynie poprzez mechanizm kompensacyjny oraz wykorzystując wszystkie środki budżetowe dostępne w wieloletnich ramach finansowych. Było to w istocie spore ograniczenie.

Pomimo tak trudnej sytuacji udało nam się sfinansować w całości plan naprawy w 2010 roku oraz, jak wskazał sprawozdawca ogólny, uzgodnić budżet Unii, który może stać się narzędziem pomagającym przezwyciężyć kryzys gospodarczy.

Uważam, że w tych trudnych czasach przesłanie dla naszych obywateli jest jeszcze wyraźniejsze, gdyż jednocześnie, przy znaczącym wsparciu ze strony Parlamentu, udało nam się odpowiedzieć na niespodziewane konkretne potrzeby producentów mleka.

Wreszcie, dwa organy władzy budżetowej wzięły pod uwagę potrzebę udzielenia w 2010 roku dalszej pomocy wysiłkom Bułgarii zmierzającym do zamknięcia elektrowni jądrowej w Kozłoduju przy wykorzystaniu instrumentu elastyczności.

Po drugie, jeżeli chodzi o rezerwy, chciałbym podziękować Parlamentowi, a zwłaszcza sprawozdawcy ogólnemu panu posłowi Surjánowi, za uwzględnienie odpowiedzi udzielonych przez Komisję w reakcji na pierwsze czytanie w Parlamencie w tak zwanym „liście dotyczącym wykonalności”.

Doprowadziło to do znaczącej redukcji rezerw wprowadzonych w projekcie budżetu na rok 2010 podczas pierwszego czytania w Parlamencie.

Po trzecie, pragnę podkreślić wagę płynnego przejścia do traktatu lizbońskiego. Obecnie, jeżeli chodzi o procedurę budżetową, opieramy się definitywnie na traktacie lizbońskim. Pomimo niepewności związanej z wprowadzeniem nowego traktatu w życie płynnie weszliśmy w nowe ramy prawne.

Nadchodzący okres przyniesie wyzwania dla wszystkich instytucji, będzie bowiem wiązać się ze zmianą ich podejścia i postępowania – od samego początku procedury budżetowej niezbędny będzie pogłębiony dialog. Komisja jest gotowa odegrać swoją rolę i uzgadniać stanowiska w ramach nowego komitetu pojednawczego, zarazem respektując – jako równorzędne – prawa obydwu organów władzy budżetowej.

Dziś wiemy, że nadal konieczne są wysiłki na rzecz wdrożenia wszystkich nowych narzędzi prawnych, które powstały dzięki wejściu traktatu w życie. Niemniej, dzięki lojalnej współpracy międzyinstytucjonalnej, jaka rozwinęła się przez ostatnie dwie dekady, udało nam się uzgodnić zestaw środków przejściowych, które umożliwią skuteczne wykonanie budżetu na rok 2010.

Pozostaje wreszcie kwestia budżetu korygującego nr 10/2009, zmiany ram finansowych oraz uruchomienia instrumentu elastyczności. Zauważyłem, że Parlament zgodził się również przyjąć wnioski dotyczące zmiany wieloletnich ram finansowych oraz, jak już wspomniałem, związane z instrumentem elastyczności i budżetem korygującym nr 10.

Chciałbym podziękować sprawozdawcy – panu posłowi Bögemu – za udzielenie poparcia wynikom procedury pojednawczej. Pokazuje to, że aby osiągnąć nasz cel, byliśmy w stanie w pełni wykorzystać narzędzia, jakich dostarcza obecne porozumienie międzyinstytucjonalne.

Pragnę także wyrazić podziękowania dla sprawozdawczyni budżetu na rok 2009, pani poseł Haug, za jej całoroczną pracę nad wykonaniem budżetu na rok 2009 oraz poparcie budżetu korygującego nr 10/2009, który stanowi część pakietu powiązanego ze zmianą wieloletnich ram finansowych i finansowaniem planu naprawy.

Odnotowałem również państwa krytyczne uwagi pod adresem Komisji dotyczące potrzeby usprawnienia jej działań związanych z wykonaniem budżetu.

W tegorocznym budżecie korygującym przewidziano zmniejszenie środków na płatności o 3,2 miliarda euro, co jest znacznie mniejszą sumą od wynoszącej 4,9 miliarda euro redukcji zeszłorocznej; dowodzi to, iż usprawniono wykonanie budżetu, który po proponowanej redukcji wynosi w 2009 roku 113 miliardów euro.

Możliwy jest niemniej dalszy postęp i mogę państwa zapewnić, że Komisja będzie nadal czynić wszystko, co w jej mocy, by w jak najlepszy sposób wykorzystać zatwierdzone środki budżetowe w 2010 roku.

Jeżeli chodzi o kwestię uproszczenia procedur w celu przyspieszenia dokonywania wydatków, to chociaż kwestię tę można rozważyć, moim zdaniem trzeba zachować równowagę między rzeczywistymi uproszczeniami a potrzebą przestrzegania reguł, by chronić interesy finansowe UE.

Chciałbym ponownie podziękować zespołowi negocjacyjnemu Parlamentu, a w szczególności przewodniczącemu Komisji Budżetowej, panu posłowi Lamassoure’owi, oraz sprawozdawcom budżetu na 2010 rok – panom posłom Surjánowi i Maňce.

Pragnę także podziękować zespołowi negocjacyjnemu Rady, a zwłaszcza panu sekretarzowi stanu Lindbladowi, za wartościową pracę wykonaną podczas procesu budżetowego.

Mam nadzieję, że dzisiejsza debata będzie konstruktywna, a zarazem produktywna i doprowadzi do pomyślnego wyniku głosowania nad budżetem na 2010 rok w najbliższy czwartek.

  José Manuel Fernandes, w imieniu grupy PPE-DE. – (PT) Panie przewodniczący, panie i panowie! Ten budżet stanowi odpowiedź na kryzys gospodarczy i koncentruje się na potrzebach obywateli Europy. To budżet, którego celem jest walka z bezrobociem i danie impulsu gospodarce. Pierwszeństwo przyznajemy w związku z tym europejskiemu planowi naprawy gospodarczej, któremu przydzielono w nadchodzącym roku finansowanie w wysokości 2,4 miliarda euro. Należy też zauważyć, że działamy na rzecz naprawy gospodarczej, zwiększając środki na płatności w głównych działach budżetu.

Jeżeli chodzi o bezrobocie ogólnie i bezrobocie wśród młodzieży, chciałbym wspomnieć o wniosku dotyczącym przeglądu programu Erasmus. Z radością witamy przyznanie 300 milionów euro dodatkowego wsparcia dla sektora mlecznego, pragnę jednak podkreślić, że należy stworzyć dział budżetu w celu ustanowienia stałego funduszu dla tego sektora.

Za bardzo ważną uznajemy też zmianę obecnych wieloletnich ram finansowych na lata 2007–2013 oraz ich przedłużenie na lata budżetowe 2015–2016 zgodnie z naszą propozycją. Muszę tutaj nadmienić, że w budżecie nie zwrócono wystarczającej uwagi na takie priorytety UE jak uporanie się ze zmianą klimatu czy bezpieczeństwo energetyczne. Jeżeli chodzi o budżety Parlamentu i innych instytucji, które poddano obecnie pod drugie czytanie, są to te same dokumenty, które zatwierdziliśmy w pierwszym czytaniu.

Grupa Europejskiej Partii Ludowej (Chrześcijańscy Demokraci) powtarza, że najważniejszymi kwestiami są dyscyplina i przejrzystość, popiera zatem długoterminową politykę w zakresie budynków, budżetowanie od zera na początku każdej kadencji parlamentu oraz analizę kosztów i korzyści działań takich jak polityka komunikacyjna Parlamentu. Jeżeli chodzi o nowe potrzeby, które pojawiły się z chwilą wejścia w życie traktatu lizbońskiego, popieramy doskonałość w legislacji oraz żądanie zapewnienia adekwatnych zasobów dla osiągnięcia tego celu.

  Göran Färm, w imieniu grupy S&D. – (SV) Panie przewodniczący! Pragnę serdecznie podziękować wszystkim uczestnikom negocjacji, które okazały się owocne. Do rozwiązania przed drugim czytaniem pozostało niewiele problemów, a do tego wyniku przyczyniły się wszystkie strony biorące udział w procesie.

Chociaż trwało to długo, sfinansowanie planu naprawy gospodarczej bez odkładania rozwiązań na później było niewątpliwie sprawą ważną. Byliśmy zadowoleni z faktu, że Rada ostatecznie zaakceptowała nasz pogląd, iż wymaga to dodatkowych pieniędzy i wykorzystania instrumentu elastyczności, podobnie jak w przypadku Kozłoduja.

Wciąż jestem jednak zaskoczony stanowiskiem Rady i prezydencji szwedzkiej w kilku kwestiach. Nie sądziłem na przykład, że ze sprzeciwem spotka się wniosek Parlamentu, aby opracowana niedawno strategia dla Morza Bałtyckiego otrzymała nowe własne środki. Cieszę się jednak, że również w tej sprawie nasze stanowisko zostało przyjęte. Drugą rzeczą, która mnie zaskoczyła i problem ten nadal nie znalazł rozwiązania, jest sprawa programu Progress i nowego instrumentu mikrokredytowego. Z punktu widzenia Parlamentu chodzi o to, że UE powinna zwiększać inwestycje w innowacje w celu uporania się z wykluczeniem społecznym i bezrobociem. Wydaje się to rzeczą szczególnie ważną w świetle tego, że rok 2010 jest europejskim rokiem integracji społecznej. Trudno jest zatem zrozumieć, dlaczego Rada i prezydencja szwedzka wydają się walczyć do ostatka, aby finansowanie dla nowego instrumentu mikrokredytowego nastąpiło kosztem cięć w programie Progress.

Mam w związku z tym bezpośrednie pytanie do prezydencji szwedzkiej.

Dlaczego Rada upiera się przy cięciach w programie Progress w obliczu wysokiej stopy bezrobocia, wciąż rosnących obszarów wykluczenia społecznego, wielkich problemów z integracją oraz wyjątkowo dobrego funkcjonowania tego programu?

Wynikiem tegorocznych negocjacji budżetowych jest konieczność finansowania niemal wszystkich nowych priorytetów poprzez zmianę pułapów wieloletnich ram i wykorzystanie instrumentu elastyczności. Nie pozostawiono właściwie żadnych marginesów. Ramy te będą obowiązywać jeszcze przez trzy lata, jednak godzenie się z takimi warunkami przez tak długi czas jest zupełnie nie do przyjęcia. Dlatego też chciałbym zadać kolejne pytanie zarówno Komisji, jak i Radzie.

Jakie jest państwa stanowisko wobec żądań Parlamentu dotyczących szybkiej i zdecydowanej zmiany ram finansowych na okres 2011–2013?

Naszym zdaniem negocjacje budżetowe przez trzy pozostałe lata będą problematyczne, jeżeli nie dokonamy zmian, zwłaszcza biorąc pod uwagę fakt, że czeka nas kolejny etap rozszerzenia i stoimy w obliczu poważnych nowych zobowiązań klimatycznych. Moim zdaniem zasadą powinno być przyznawanie na nowe zadania nowych środków. Zasada ta obowiązuje zazwyczaj na szczeblu krajowym i powinna obowiązywać także w UE. Byłbym bardzo wdzięczny za państwa przemyślenia na ten temat.

  Anne E. Jensen, w imieniu grupy ALDE. – (DA) Panie przewodniczący! Chciałabym podziękować panu posłowi Surjánowi za pozytywny wynik negocjacji. Podobnie jak inni, pragnę wyrazić zadowolenie z faktu, że również w drugim czytaniu Parlamentowi udało się obronić ważne priorytety, nawet jeżeli konieczne było dokonanie pewnych cięć w związku z porozumieniem zawartym z Radą. Oprócz inwestycji energetycznych w ramach planu naprawy udało nam się także zapewnić dodatkowe środki na działy budżetu związane z badaniami i innowacjami w energetyce. Ocaliliśmy nasze projekty pilotażowe i działania przygotowawcze – to nowe inicjatywy zgłaszane przez Parlament; mam też powód do osobistej satysfakcji, gdyż mojej Grupie Porozumienia Liberałów i Demokratów na Rzecz Europy udało się zapewnić środki na strategię dla Morza Bałtyckiego.

Podobnie jak inni, chciałabym wskazać dwie kwestie. Po pierwsze, brak elastyczności, w związku z którym chciałam zwrócić panu komisarzowi Šemecie, który pełni teraz oczywiście inną funkcję w Komisji, uwagę na fakt, że naprawdę potrzebujemy przeglądu śródokresowego budżetu i chciałabym, aby Komisja – nowa Komisja – podeszła do tej kwestii poważnie. Po drugie, musimy uważnie przyjrzeć się sytuacji i zadać sobie pytanie, czy pojawiają się nowe priorytety, które musimy w tych ramach uwzględnić. Czy są jakieś programy, które funkcjonują niezbyt dobrze? Czy możemy zmienić priorytety w istniejących ramach, czy też musimy dokonać rewizji samych ram? Zasoby udało nam się wygospodarować oczywiście z tego powodu, że w wieloletnich ramach finansowych przydzielono na początku bardzo znaczne sumy na rolnictwo. Tych pieniędzy już jednak nie ma, więc teraz sytuacja zrobi się trudniejsza, jak wskazał pan poseł Böge. Teraz nadchodzi chwila prawdy. Kolejnych kilka lat, podczas których będziemy potrzebować elastyczności, okaże się bardzo, bardzo ciężkim okresem, jeżeli nie uda nam się przekonać ministrów finansów, by zapewnili więcej pieniędzy, a w obecnych warunkach gospodarczych będzie to, jak sądzę, trudniejsze niż zwykle.

Panie komisarzu Šemeta, chciałabym jeszcze zwrócić uwagę na jedną kwestię, którą powinien pan również wziąć pod uwagę w swojej dalszej pracy. Pan poseł Maňka doskonale poradził sobie ze swoim zadaniem związanym z wydatkami administracyjnymi, a teraz słyszymy głosy skrajnych populistów twierdzących, że pracownikom UE nie wolno przyznać podwyżek płac, do których są w istocie uprawnieni. Moja grupa nie popiera niedotrzymywania zawartych umów. Jeżeli komuś nie podoba się system, musi go zmienić. Ograniczenie się do niezadowolenia z wyników działania istniejącego systemu to niewłaściwa droga. Sądzę, że istnieją dobre podstawy, by ocenić sytuację personelu UE oraz przede wszystkim ustalić, czy istniejące zasady dotyczące pracy w instytucjach unijnych przyczyniają się do promowania zdolności przywódczych, których potrzebujemy, aby skutecznie realizować politykę UE. Od reformy Kinnocka minęło już kilka lat. Od rozszerzenia minęło pięć. Najwyższa pora na kolejny przegląd. To kwestia do przemyślenia dla pana, panie komisarzu Šemeta.

  Helga Trüpel, w imieniu grupy Verts/ALE. – (DE) Panie przewodniczący, panie komisarzu, panie sekretarzu Lindblad, panie i panowie! Grupa Zielonych/Wolne Przymierze Europejskie również uznaje, że wynegocjowany i uzgodniony przez nas budżet na rok 2010 jest rozsądnym kompromisem. Na początku dyskusji budżetowych pewne kwestie były wciąż otwarte i istniały luki w finansowaniu. Te problemy udało się w zasadzie rozwiązać. Parlament zapłaci jedną trzecią, a Rada dwie trzecie, by domknąć te luki, więc z naszej perspektywy jest to kompromis rozsądny i możemy rozpocząć nowy rok.

Chciałabym niemniej zacząć od przyjrzenia się problemom związanym ze strukturą i brakiem elastyczności budżetu europejskiego. Słyszeliśmy już o objawach politycznych tego stanu rzeczy. Fakt, że w 2009 roku mieliśmy 50 przesunięć oraz 10 budżetów korygujących i uzupełniających, czyni jasnym dla każdego, iż cele tego budżetu, z jego ścisłymi ograniczeniami i sztywną strukturą, nie są już aktualne. Jeżeli chcemy w przyszłości działać sprawniej, musimy wszyscy pracować nad zmianą tego stanu rzeczy.

Tak więc przejdę teraz do kwestii związanych z nadchodzącym przeglądem. Budżet, który teraz uchwalamy, jest budżetem na czasy kryzysu – takie motto przyjął pan poseł Surján. W tym kontekście mówimy o kryzysie zarówno finansowym, jak i gospodarczym. Skoro jednak nadal trwa konferencja w Kopenhadze, chciałabym tutaj dodać jeszcze jedno. Stoimy, co oczywiste, przed kryzysem, który zagraża naszej egzystencji. Innymi słowy, pytanie brzmi, czy my, a więc cała ludność świata, będziemy w stanie uratować planetę i ograniczyć rozmiar globalnego ocieplenia do 2°C. Aby osiągnąć ten cel, musimy wszyscy podjąć wspólne działania dotyczące naszych budżetów i metod zarządzania zasobami oraz sposobu, w jaki żyjemy i gospodarujemy finansami. Musimy przejść na energię ze źródeł odnawialnych. Musimy drastycznie ograniczyć emisję dwutlenku węgla i stać się gospodarką niskoemisyjną. Musimy też oczywiście wydawać znacznie większe sumy na badania nad zrównoważonym rozwojem, nowymi materiałami i nowymi produktami. To jedyny sposób, by stworzyć nowe miejsca pracy.

Musimy robić to wszystko w sposób, który przyniesie korzyści rynkowi wewnętrznemu Europy i otworzy przed Unią Europejską nowe możliwości na rynkach światowych dzięki ekologicznym technologiom i przyjaznym środowisku produktom. To nasza jedyna nadzieja, by przekonać obywateli Europy, że projekt europejski ma przyszłość. Oznacza to również, że my – państwa członkowskie Unii Europejskiej – musimy wspólnie inwestować więcej w oświatę. To najważniejszy zasób, jakim dysponujemy w Unii Europejskiej. Musimy wspierać ją w zupełnie inny sposób, aby otworzyć przed naszymi młodymi obywatelami sposobności w Europie i na całym świecie.

Chciałabym dodać jeszcze jedną rzecz. Konieczna jest również drastyczna zmiana naszej polityki rolnej i dopłat do wywozu towarów rolnych oraz koncentracja na funduszach strukturalnych. W odniesieniu do tych funduszy niezbędne są natomiast znaczące zmiany dotyczące restauracji starych budynków oraz zrównoważonej polityki transportowej. O co mi chodzi? Budżet na 2010 rok jest krokiem we właściwym kierunku, lecz zdecydowanie zbyt małym. Moja grupa Verts/ALE ukuła termin „zielony nowy ład”, gdyż jesteśmy przekonani, że jedynie wspólny wysiłek państw członkowskich, Komisji oraz Parlamentu Europejskiego w duchu europejskim wygeneruje odpowiednią siłę polityczną i wolę, by wprowadzić poważne zmiany, przekształcić naszą gospodarkę i stworzyć nowe miejsca pracy.

Dopiero, gdy zyskamy siłę polityczną, by dokonać realnych zmian, będziemy w stanie w ten sam sposób zmodyfikować budżet europejski i budżety państw. Jeżeli chodzi o Kopenhagę, mam nadzieję, że w ciągu następnych kilku lat będziemy też w stanie udostępnić krajom ubogim, zwłaszcza położonym w Afryce subsaharyjskiej, środki finansowe umożliwiające wdrożenie nowych modeli wzrostu. Ważne jest, aby nie powielały one naszych błędów. Powinniśmy wszyscy – państwa uprzemysłowione, gospodarki wschodzące i kraje rozwijające się – współpracować nad tworzeniem nowych sposobów koegzystencji i gospodarki nowego rodzaju. To jedyny sposób pozwalający osiągnąć sukces w Europie i na skalę świata.

  Lajos Bokros, w imieniu grupy ECR. – Panie przewodniczący! Budżet UE wykazuje wiele problemów strukturalnych. Jest zbyt duży i wciąż rośnie. Wbudowano weń mechanizmy automatycznie powiększające wiele pozycji, zwłaszcza dotyczących kosztów działania biurokracji, nie uzyskując w zamian jakiejkolwiek widocznej poprawy wyników.

Wszystkie budżety powinny odzwierciedlać pewne podejście do polityki gospodarczej. Budżet UE jest wyjątkiem. Nie jest on odbiciem żadnego spójnego zestawu wspólnych wartości, służy natomiast próbie uzasadnienia ogólnoeuropejskiej neokeynesowskiej polityki zarządzania popytem przez wydawanie więcej na olbrzymią większość pozycji bez jakichkolwiek reform strukturalnych.

Weźmy na przykład fundusz dostosowania do globalizacji. W jego ramach mamy wydać pół miliarda euro na minimalizację negatywnych skutków globalizacji, tymczasem państwa członkowskie mają problem z przedstawieniem racjonalnych wniosków opiewających na parędziesiąt milionów. Z jednej strony jest to straszliwe marnotrawstwo ograniczonych zasobów, a z drugiej doskonały przykład zakłócania kapitalistycznych reguł kreatywnej destrukcji.

Komisja Budżetowa niechętnym okiem spoglądała na zgłoszoną w ostatniej chwili nową pozycję – koszt zamknięcia elektrowni jądrowej w Kozłoduju, był to bowiem objaw złego planowania. Mimo to nie tylko zamknięcie Kozłoduja, ale nawet wsparcie dla budowy nowej elektrowni byłoby ważniejsze od decyzji o wydatkach na fundusz mleczarski – to zwiększenie nieefektywne i dokonane w niewłaściwym momencie.

Biurokracja europejska otrzymuje niezasłużone i niepotrzebne podwyżki, jak gdyby było to składnikiem korzystnej stymulacji popytu. Podczas gdy UE zmaga się z najgłębszą w swojej historii recesją, chronienie przed negatywnymi konsekwencjami siebie i swojej administracji jest rzeczą po prostu niewłaściwą. Czy nie byłoby stosowniejsze zgodzenie się nawet na spadek płac nominalnych, a tym samym zwiększenie zatrudnienia w imię solidarności europejskiej?

Niepokojącym objawem niewystarczającego planowania jest też fakt, że w przypadku wielu pozycji rozbieżność między środkami na zobowiązania i płatności rośnie. Ponieważ nie wolno nam dopuścić do deficytu, przesuwamy coraz więcej zobowiązań na przyszłość. To tak, jak gdybyśmy zastawiali przyszłość UE – kompletnie rujnujemy w ten sposób przyszłe wydatki uznaniowe.

Wielu posłów skupia się na swoich ukochanych projektach i kosztownym pozyskiwaniu lokalnych wyborców. Budżetu nie należy wykorzystywać jako narzędzia mającego na celu zachowanie status quo – to powinien być instrument przyszłościowy, usprawniający instytucyjne ramy regulacyjne Unii, które mają z kolei służyć wzmocnieniu wspólnego rynku. Aby uniknąć marginalizacji na arenie światowej, UE musi przestać chronić interesy partykularne.

  Miguel Portas, w imieniu grupy GUE/NGL. – (PT) Panie przewodniczący, panie i panowie! Myślę, że w przypadku tego budżetu szczegóły mogą nam przesłonić istotę rzeczy. Chciałbym zadać proste pytanie: czy gdyby nie było kryzysu, ten budżet bardzo różniłby się od tego, co mamy obecnie? Wszyscy wiemy, że nie. To najważniejsza kwestia. Dlatego też sprawozdanie, nad którym będziemy głosować w czwartek, stwierdza, że Rada nie jest skłonna zwiększyć środków dostępnych na walkę z kryzysem oraz redukuje środki dla funduszy strukturalnych i spójności właśnie wtedy, gdy kryzys trwa i jest głęboki, jak też – przypomnę – nie traktuje wystarczająco poważnie zmiany klimatu.

W samym sprawozdaniu zawarto dodatkowe uwagi krytyczne podobne do poczynionych przez panią poseł Haug. Występuje na przykład ogromna rozbieżność między zatwierdzonym poziomem wydatków a dokonanymi płatnościami; wydatki pozostają poniżej zaplanowanych limitów, a tak naprawdę nie wiemy nawet, czy to, co jest wydawane, wydajemy dobrze. W obliczu tak miażdżącej oceny, jak Izba może poprzeć taki budżet? Istnieje tylko jedno wyjaśnienie: Parlament jest słabym ogniwem władzy budżetowej. Nawet dzieci wiedzą, że kto płaci, ten wymaga, a płacą państwa członkowskie.

Panie i panowie! Rozmawiamy dziś także o przyszłości, gdyż za rok Europejczycy staną w obliczu największego programu korekty budżetowej, jaki pamiętają państwa członkowskie. Dla zwykłego obywatela sytuacja jest zupełnie prosta: gdy jeden kryzys się kończy, zaczyna się drugi – rzekomo w celu restrukturyzacji finansów publicznych To polityka nieodpowiedzialna, a zarazem służąca utrzymaniu zerowego deficytu w budżecie europejskim. Ciężar trudności nie może znów spaść na barki tych samych ludzi, co zwykle: bezrobotnych, osoby pracujące dorywczo i emerytów poprzez cięcia ich świadczeń.

Unia przestanie być częścią problemu dopiero wówczas, gdy zacznie wysyłać rachunki pod właściwy adres. Bez zamknięcia zagranicznych rajów podatkowych, opodatkowania transakcji finansowych i emisji obligacji nigdy nie będziemy w stanie stawić czoła kryzysowi z użyciem jedynego narzędzia, które naprawdę położyć mu kres: sprawiedliwości społecznej. Możecie zatem liczyć na lewicę, jeżeli chodzi o zdecydowaną, radykalną i służącą redystrybucji zmianę perspektywy finansowej do 2016 roku, ale nie liczcie na nią, jeżeli chodzi o podrasowanie miernego budżetu, który nie przeciwdziała kryzysowi społecznemu, ani też nie przejawia ambicji niezbędnych, by walczyć ze zmianą klimatu.

  Marta Andreasen, w imieniu grupy EFD. – Panie przewodniczący! Przedstawiona do drugiego czytania propozycja budżetu na 2010 rok nadal przewiduje wzrost o 6% w stosunku do roku 2009. Ta propozycja wydaje się pochodzić z innej planety, na której nie ma kryzysu finansowego. Po listopadowym posiedzeniu w ramach procedury pojednawczej Parlament wciąż ubolewa nad tym, że Rada odmówiła zwiększenia finansowania programów pod szczytnym hasłem „Konkurencyjność na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia”. Rada zapewne wie aż za dobrze, w jaki sposób wykorzystywane są takie środki.

Parlament krytykuje też Radę za redukcję płatności, twierdząc, że nie przyczynia się to do zmniejszenia rozbieżności pomiędzy zobowiązaniami a płatnościami. Rada niewątpliwie doskonale zdaje sobie sprawę, że rozbieżność ta wynika z cechującego proces budżetowy niedostatku inteligencji i konsultacji. Trybunał Obrachunkowy ostatnio zwrócił nam uwagę, że kwota niespłaconych zobowiązań wynosi obecnie 155 miliardów euro, czyli 126% aktualnego rocznego budżetu. Czy to coś państwu mówi?

Parlament z radością wita wzrost wydatków administracyjnych – wzrost, który dotyczy też wynagrodzeń posłów. To nieprzyzwoite, abyśmy głosowali za zwiększeniem naszych uposażeń, pokrywanych w całości przez podatników, którzy tracą pracę i świadczenia społeczne wskutek cięć w krajowych budżetach. W obecnych warunkach powinniśmy zrezygnować ze wszelkich podwyżek. Parlament Europejski odrzuca cięcia budżetowe dokonane przez Radę w funduszach strukturalnych i spójności. Drodzy państwo, czy zdajecie sobie sprawę, że w tych właśnie obszarach Trybunał Obrachunkowy stwierdził najwyższy poziom błędów? Czy Parlament Europejski sądzi, że powinniśmy zwiększać środki na programy, w których z pewnością dochodzi do nadużyć?

Opinia publiczna powinna nadto wiedzieć, że ten budżet nie obejmuje kosztów wdrożenia traktatu lizbońskiego, które zostaną dołożone poprzez budżety korygujące, a więc tylnymi drzwiami. Możnaby tu zapytać, ile to będzie. „A kogóż to obchodzi?” – padnie odpowiedź. „To pieniądze podatników”. Jak powiedziałam jeszcze w październiku, składka unijna obywateli brytyjskich wzrośnie z 45 milionów funtów do 50 milionów funtów dziennie, podczas gdy rząd brytyjski będzie ograniczał świadczenie usług publicznych, by umożliwić sięgające 12 miliardów funtów cięcia w budżecie państwa. To niemal taka sama kwota, jak ta, którą Wielka Brytania wpłaca do Unii Europejskiej. Nie ma wątpliwości, że ten budżet jest ciężarem, nie zaś drogą wyjścia z kryzysu.

Drodzy państwo, posłuchajcie głosu sumienia i głosujcie przeciwko temu budżetowi.

PRZEWODNICZY: MIGUEL ANGEL MARTÍNEZ MARTÍNEZ
Wiceprzewodniczący

  Angelika Werthmann (NI). – (DE) Panie przewodniczący, panie i panowie! Niezależnie od tego, czy mieszkamy w mieście, czy też na wsi, należymy wszyscy do społeczeństwa informacyjnego i opartego na wiedzy. Ludzie, firmy i organizacje, którzy są w stanie najskuteczniej wykorzystywać nowoczesne technologie informacyjne, dysponują znaczącą przewagą konkurencyjną. Jej osiągnięcie wymaga jednak również udostępnienia niezbędnych środków na stworzenie i rozbudowę infrastruktury technicznej, w szczególności w postaci szerokopasmowego Internetu na obszarach wiejskich. O to właśnie chodzi w drugiej części europejskiego planu naprawy gospodarczej; stanowi to też, co logiczne, wsparcie dla strategii lizbońskiej.

Ważną kwestią na szczeblu europejskim, zarówno teraz, jak i w przyszłości, jest bezpieczeństwo energetyczne. Bułgaria zadecydowała o niezwłocznym zamknięciu elektrowni jądrowej w Kozłoduju. Będzie to kosztować setki milionów euro, lecz odpady radioaktywne pozostaną stałym czynnikiem ryzyka zagrażającym zdrowiu i bezpieczeństwu przyszłych pokoleń. Interesują mnie realne koszty zewnętrzne wykorzystywania energii jądrowej i właściwy sposób ich wyliczania.

Najwyższa pora, abyśmy nie tylko badali i promowali alternatywne technologie pozyskiwania energii ze źródeł odnawialnych, ale też wdrażali je na większą skalę. Wspólne oświadczenie w sprawie polityki w zakresie budynków podkreśla znaczenie średnio- i długoterminowego podejścia do budownictwa. Moim zdaniem w tym obszarze ważne są trzy kwestie. Po pierwsze, energooszczędne budynki mogą pozwolić na zredukowanie emisji CO2 nawet o jedną trzecią. Po drugie, należy za wszelką cenę unikać wykorzystywania szkodliwych dla zdrowia materiałów budowlanych takich jak azbest. Po trzecie, jestem jak zawsze za polityką przejrzystą oraz możliwą do ogarnięcia i dotyczy to również projektowania budynków oraz planowania.

  Alain Lamassoure (PPE). – (FR) Panie przewodniczący! Chciałbym wyrazić zadowolenie z powodu porozumienia, jakie osiągnęliśmy w trakcie procedury pojednawczej. Wymagało to inteligencji prezydencji szwedzkiej, efektywnego wkładu Komisji, kompetencji naszych sprawozdawców oraz skłonności do kompromisu przedstawicieli grup politycznych. Jesteśmy winni im wszystkim wdzięczność.

Moim zdaniem wiadomością dnia nie jest jednak to porozumienie. Jeżeli chodzi o przyszłość budżetu europejskiego, najważniejsze wydarzenie tygodnia ma miejsce nie tutaj w Strasburgu, lecz w Kopenhadze. Nasi wspaniali przywódcy narodowi uzgodnili tam w dwa dni, że znajdą 2,4 miliarda euro na sfinansowanie tak zwanej pomocy UE dla dotkniętych zmianą klimatu krajów w niekorzystnej sytuacji – a to wszystko w ciągu 2010 roku. Izbę tę uznanoby za nieodpowiedzialną, gdyby nie udało nam się okroić budżetu UE o 81 milionów euro, a tutaj widzimy wyciągnięte z kapelusza 2,4 miliarda euro.

Z radością witam ten wynik, ale żaden demokrata nie może zaakceptować procedury tak nieprzejrzystej i pozbawionej wszelkiej demokratycznej kontroli – wszystkie parlamenty, zarówno Parlament Europejski, jak i zgromadzenia krajowe, zostaną postawione przed faktem dokonanym – oraz mającej tak niesprawiedliwe konsekwencje dla pewnych państw członkowskich, gdyż niektóre z nich zapłacą dwa lub trzy razy więcej od innych, równie zamożnych państw.

Zacznijmy niemniej od dania wyrazu radości: nasi szefowie państw lub rządów zrozumieli, że wspólna polityka UE nie może dłużej opierać się na budżecie ograniczonym do 1% produktu krajowego brutto. Tworzą tym samym budżet europejski od nowa, lecz w pewnym sensie równolegle. Liczę na to, że nowa Komisja i prezydencja hiszpańska pomogą nam położyć podwaliny pod nowy budżet europejski, konieczności stworzenia którego nie kwestionuje już nikt.

  Francesca Balzani (S&D). – (IT) Panie przewodniczący, panie i panowie! Gdy docieramy już do końca procedury budżetowej i można ocenić całość wykonanej pracy, moim zdaniem powinniśmy sobie zadać szczere i bardzo proste pytanie: czy jest to budżet przydatny?

Jest to budżet przejściowy, budżet zwrotu w kierunku Europy lizbońskiej, który dokonuje się w warunkach wielkiego kryzysu gospodarczego i finansowego, jaki dotknął cały świat. W związku z tym jest to budżet pod dwoma względami kłopotliwy. Musi on być reakcją na kryzys, lecz zarazem wyrazem świadomości, że podczas kryzysu dysponujemy niewielkimi zasobami. Musi wnieść pozytywny wkład w naprawę gospodarczą, ale jednocześnie ciąć, redukować i ograniczać wydatki tam, gdzie jest to możliwe.

Budżet ten oznacza udostępnienie w przyszłym roku 141 miliardów euro. To niewiele więcej od kwoty dostępnej w 2009 roku, lecz wykonaliśmy wielki wysiłek, włożyliśmy wielką pracę w określenie priorytetów i przeznaczenie zasobów, jakimi dysponujemy, na ich realizację. Nacisk zostanie położony na dwie linie budżetowe: konkurencyjność i środowisko. Konkurencyjność, gdyż obejmuje ona politykę społeczną, politykę zatrudnienia oraz delikatne wyzwanie związane z funduszami strukturalnymi, które nadal stanowią kamień węgielny europejskiej polityki redystrybucji. Na tę linię budżetową przypadnie w przyszłym roku około 65 miliardów euro.

Z kolei środowisku, które obejmuje też politykę rolną, przydzielone zostanie około 60 miliardów euro. Budżet na rok 2010 jest jednak związany przede wszystkim z planem naprawy gospodarczej. Plan ten zyskał w zeszłym roku zdecydowane poparcie, nie został jednak w pełni sfinansowany w 2009 roku. Dzisiaj, dzięki wielkiemu wysiłkowi służącemu ponownemu rozdysponowaniu zasobów, możemy w końcu zainwestować 2,5 miliarda euro w infrastrukturę energetyczną i szerokopasmowy Internet.

Podjęto jednak również żmudne działania, by ukształtować ten budżet zgodnie ze strategią lizbońską – by przeznaczyć jeszcze więcej środków, niż przewidziała to Komisja w projekcie budżetu, na program Erasmus, na uczenie się przez całe życie – gdyż musimy sobie uczciwie zadać pytanie: czy jest to budżet przydatny? Fundamentalną miarą przydatności budżetu jest zaś jego dostosowanie do potrzeb obywateli Europy.

Musi to być budżet przydatny dla każdego mieszkańca Europy i właśnie w oparciu o tę jego przydatność, dostosowaną do potrzeb ludzi, musimy moim zdaniem zapoczątkować i kontynuować delikatną debatę dotyczącą przeglądu granic możliwości oraz zasobów, które pragniemy dać Europie, by prowadziła swą politykę.

  Ivars Godmanis (ALDE). – (LV) Panie przewodniczący! Chciałbym powiedzieć kilka słów na temat europejskich funduszy strukturalnych. Stanowią one około 35,5% ogólnego budżetu Europy. Dokładniej, na Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego oraz Europejski Fundusz Spójności przeznaczamy w latach 2007–2013 308 miliardów euro. W roku 2010 odpowiadają one za 39 miliardów euro zobowiązań oraz około 31 miliardów euro płatności. Jakie ryzyko i problemy można tu dostrzec? Najświeższe informacje pochodzą z 1 października 2009 r.: jesteśmy pod koniec drugiego roku, w ujęciu liniowym stopień realizacji mógłby wynosić 28,5%, wskaźnik płatności to 24,35% i tu właśnie pojawiają się pierwsze problemy. 55% państw członkowskich znajduje się poniżej tej średniej. Wskaźnik w najgorszym państwie jest o 40% niższy od średniej, a różnica w absorpcji środków między krajem najlepszym a najgorszym wynosi 370%, czyli 3,7 raza. Jeżeli spojrzymy na poszczególne fundusze, zobaczymy, że w przypadku funduszu odbudowy i rozwoju regionalnego 22% państw członkowskich jest poniżej średniej, a najgorsze 50% poniżej średniej, przy różnicy między najlepszymi a najgorszymi wynoszącej 500%. Mamy kraje, w których absorpcja środków jest pięciokrotnie niższa niż w przypadku najlepszych! W Europejskim Funduszu Społecznym 22% krajów jest poniżej średniej, z czego najgorszy 43% poniżej średniej, a różnica wynosi 3,7 raza. W Europejskim Funduszu Spójności najgorszy kraj jest o 68% poniżej średniej, a różnica między najlepszym a najgorszym wynosi 300%. Na czym polega ryzyko? Jeżeli spojrzymy na dane w porównaniu z okresem 2000–2006, kiedy nie było kryzysu, można dostrzec, że państwa, które obecnie pozostają w tyle, jeżeli chodzi o absorpcję zasobów, to te same kraje, które nie absorbowały ich też wcześniej. Dokładniej, w przypadku starego funduszu na okres 2000–2006 mamy niezapłacone środki w wysokości 16 miliardów euro. W funduszu odbudowy i rozwoju stracono ogółem 2,4 miliarda euro. Oznacza to, że 20% państw członkowskich nie wchłonęło tych środków i nie otrzyma ich teraz. W Europejskim Funduszu Społecznym kwota ta wynosi 1,9 miliarda euro, ponieważ 16% państw członkowskich nie wdrożyło projektów na pełną kwotę. Ogólnie oznacza to utratę zaplanowanych 4,3 miliarda euro…

  James Nicholson (ECR). – Panie przewodniczący! Wszyscy wiemy o pozostałych 2,4 miliarda euro na europejski plan naprawy gospodarczej, które uwzględniono w zobowiązaniach w budżecie na 2010 rok. Ta próba wyprowadzenia Europy z trudnej sytuacji gospodarczej cieszy mnie. Uważam, że plan powinien koncentrować się na innowacjach i zatrudnieniu, a zwłaszcza na ograniczaniu utraty miejsc pracy. Mam nadzieję, że pieniądze te zostaną wydane dobrze, nie zaś zmarnowane. Państwa członkowskie muszą te zasoby właściwie rozdysponować i wykorzystać w skuteczny oraz efektywny sposób.

Cieszę się, że udało się wygospodarować obiecane 420 milionów euro na dostęp szerokopasmowy na obszarach wiejskich. To będzie bardzo ważna inicjatywa dla wielu terenów wiejskich. Jeżeli zostanie zrealizowana we właściwy sposób, powinna przyczynić się do rozwoju tam małych i średnich przedsiębiorstw.

Z radością witam też ustanowienie funduszu mlecznego. Sądzę, że było to bardzo potrzebne i jest dobrym przykładem osiągnięć tego Parlamentu w kształtowaniu budżetu – wykorzystywane są środki, ujmijmy to tak, które nie były wykorzystywane w innych obszarach.

Pragnę wypowiedzieć się krótko na temat tego, co chciałbym zobaczyć w przyszłych budżetach. Moim zdaniem powinny one pomagać ofiarom przemocy i terroryzmu, ponieważ w tej dziedzinie nie robimy wystarczająco wiele. Do tych ludzi nie wyciąga się pomocnej dłoni. Nie otrzymują oni wystarczającej pomocy od rządów swoich krajów. W moim kraju jest wiele obszarów, gdzie pomaga im się obecnie, korzystając z istniejących środków, ale w innych obszarach moglibyśmy uczynić więcej. Po 2014 roku nie będzie już funduszy na pomoc dla nich, apeluję zatem to tej Izby, by już teraz zacząć zastanawiać się, jak rzeczywiście możemy pomóc ofiarom przemocy i terroryzmu. Mam nadzieję, że obejmująca wkrótce urząd prezydencja hiszpańska będzie w stanie pomóc mi w tej sprawie.

Chciałbym też skorzystać ze sposobności, by wyrazić pokrótce niepokój związany z zarządzaniem 60 miliardami euro w ramach funduszy w Irlandii Północnej. Mam nadzieję, że obecny tu komisarz ds. budżetu przyjrzy się tej kwestii. Za administrowanie tymi środkami odpowiedzialne jest Zgromadzenie Irlandii Północnej. Jego zaległości w dziedzinie ich dystrybucji sięgają około 18 miesięcy. Mam prośbę do członków tego Zgromadzenia: jeżeli zamierzają zarządzać tymi środkami, niech robią to efektywnie, skutecznie i mądrze, gdyż ludzie potrzebują teraz pracy.

  Jacky Hénin (GUE/NGL). – (FR) Panie przewodniczący! W naszej Unii dostęp do niezawodnych i niskoemisyjnych źródeł energii elektrycznej powinien zostać uznany za fundamentalne prawo każdego obywatela Europy. W tym celu Unia musi prowadzić rzeczywiście europejską publiczną politykę energetyczną, a nie finansować za pośrednictwem procedur budżetowych zamknięcia elektrowni jądrowej w Bułgarii.

Budowanie Europy dającej energię wszystkim oznacza uznanie faktu, że energia jest publicznym prawem ludzkości, a nie towarem. Oznacza to uchylenie wszystkich dyrektyw o deregulacji i liberalizacji konkurencji w sektorze energetycznym oraz zagwarantowanie publicznej regulacji i własności całego sektora energii jądrowej, w tym również w odniesieniu do zamykania elektrowni i podzlecania zadań. Oznacza też utworzenie europejskiej agencji energetycznej, która koordynowałaby i łączyła w jedno wszystkie wysiłki badawcze i związane z bezpieczeństwem energetycznym państw członkowskich oraz gwarantowałaby równy dostęp do energii wszystkim obywatelom UE, jak też ustanowienie grupy interesu ekonomicznego gromadzącej wszystkie działające w sektorze energetycznym europejskie firmy publiczne i prywatne.

Grupa taka umożliwiałaby podejmowanie na zasadzie współpracy wielkich projektów związanych z sieciami dystrybucyjnymi, niskoemisyjnym wytwarzaniem energii, badaniami i bezpieczeństwem. Oznaczałoby to właściwe wykorzystanie pieniędzy Europejczyków i sprzyjałoby rozwojowi, nie zaś tylko zwiększało stopę zwrotu z zainwestowanego kapitału.

  Bastiaan Belder (EFD). – (NL) Panie przewodniczący! Budżet na 2010 rok przyjmujemy w warunkach kryzysu gospodarczego, zatem do rozdysponowania funduszy europejskich trzeba przywiązywać szczególną wagę. W tym kontekście Rada wymusiła na Parlamencie Europejskim określenie priorytetów. Wysoko na liście – i słusznie – znalazły się pomoc niedomagającej gospodarce oraz inwestycje w zrównoważony rozwój. W swoim sprawozdaniu pan poseł Surján konsekwentnie kładzie nacisk na wzrost gospodarczy i zatrudnienie.

Priorytety te daje się dostrzec w przesunięciach między poszczególnymi działami wieloletnich ram finansowych, jak też w finansowaniu europejskiego planu naprawy gospodarczej, który słusznie kładzie wielki nacisk na nowe technologie. Szczególnie istotne jest tu poparcie dla projektów związanych ze zrównoważonymi źródłami energii oraz poprawą łączników sieci energetycznych z krajami trzecimi. Pomoże to osiągnąć jakże potrzebną dywersyfikację dostawców energii. To udany zestaw priorytetów.

Chciałbym tutaj jednak przedstawić pewne spostrzeżenie. Powinniśmy byli wykazać więcej rygoru. Jeżeli Unia Europejska pragnie być wiarygodna, powinna ograniczyć się do podstawowych zadań, nie zaś wyolbrzymiać swoją rolę w walce z kryzysem. Poza domeną europejską pozostają kwestie takie jak edukacja, kultura i obywatelstwo. Kłóci się z tym jednak powracające co roku żądanie zwiększenia ilości środków do dyspozycji. W celu uzupełnienia ich niedoboru nie powinno być konieczne uruchamianie instrumentu elastyczności.

Z drugiej strony, wyraźniejszy zestaw priorytetów uczyniłby nas konstruktywnym partnerem dla Rady, zwłaszcza podczas kryzysu gospodarczego, gdy państwa członkowskie zmagają się z niedoborami i muszą dokonywać drastycznych cięć. Krótko mówiąc, chciałbym podziękować sprawozdawcy, panu posłowi Surjánowi, za krok we właściwym kierunku i położenie nacisku na naprawę gospodarczą bez tracenia jednocześnie z oczu aspektów społecznych polityki UE takich jak opieka nad wychowankami domów dziecka, zwłaszcza w Bułgarii.

  Frank Vanhecke (NI). – (NL) Panie przewodniczący! Mając minutę, by wypowiedzieć się na temat budżetu wynoszącego 141 miliardów euro, trzeba rzecz jasna ograniczyć się do rzeczy najważniejszych, a mianowicie: na wszystkich szczeblach – Wspólnoty, krajowym, regionalnym, a nawet niższym – tak zwane „pieniądze europejskie” są naprawdę wydawane mniej efektywnie i rozważnie od środków, których źródła są bliżej podatników. Aby podać tu przykład, sam Europejski Trybunał Obrachunkowy podał, że do niedawna około 11% ogromnego Funduszu Spójności było wydawane w sposób zupełnie błędny. W 2010 roku chodziłoby tu o kwotę około 4 miliardów euro, czyli niemałą. To budzi sprzeciw i jest nie do przyjęcia. Teraz w budżecie na 2010 rok przyznajemy dodatkowe 2,4 miliarda euro na plan naprawy gospodarczej. Nie jestem temu przeciwny, lecz wciąż zastanawiam się, czy szczebel europejski jest tu naprawdę właściwy i czy Europa nie powinna ograniczyć się do efektywnej koordynacji namacalnych, zdecydowanych działań na szczeblu krajowym.

Wreszcie chciałbym dodać, że pozostaję przeciwny kolosalnemu marnotrawstwu, które jest powszechne we wszystkich instytucjach europejskich.

  Salvador Garriga Polledo (PPE). – (ES) Panie przewodniczący! Pragnę oczywiście pogratulować obydwu sprawozdawcom i panu sekretarzowi Lindbladowi z Rady, a zwłaszcza panu komisarzowi Šemecie, który zajmuje się budżetem dopiero od kilku miesięcy. Naprawdę sądzę, że doskonale wykonał on swoje zadanie i udało mu się znaleźć rzeczywiście kompromisowe rozwiązanie na potrzeby listopadowej procedury pojednawczej. Tego właśnie chciałbym szczególnie pogratulować komisarzowi.

To ostatni rok, w którym będziemy projektować budżety w taki sposób. Sądzę, że system ten przeżył się i uważam, że ugrupowania polityczne muszą bardzo poważnie zastanowić się w najbliższych miesiącach nad tym, w jaki sposób opracować nową procedurę budżetową pasującą do rzeczywistości lizbońskiej.

Mogę tu dać przykład. W tym roku dyskutowaliśmy o rolnictwie – były to dyskusje wirtualne, ale doprowadziły do rzeczywistego rezultatu. W przyszłym roku dyskusje będą realne od samego początku, dysponujemy bowiem zwykłą procedurą prawodawczą, będzie to zatem próba odpowiedzialności dla wszystkich posłów.

Wreszcie, będzie to prawdziwy budżet i, jak powiedział kilka minut temu pan poseł Lamassoure, będzie to budżet, w którym Rada nie będzie mogła w błyskotliwy sposób zadecydować o nowych liniach budżetowych podczas kilku szczytów odbytych poza Parlamentem, zmuszając Komisję i Parlament Europejski do uciekania się do magicznych sztuczek finansowych służących zmieszczeniu tych nowych, błyskotliwych obietnic Rady w budżecie. To już się skończyło i należy mieć nadzieję, że od 1 stycznia następnego roku wszystkie instytucje wykażą odpowiedzialność, by rzeczywiście tworzyć budżety odzwierciedlające realia polityczne oraz sytuację gospodarczą i finansową Europy.

  Eider Gardiazábal Rubial (S&D). – (ES) Panie przewodniczący! Sądzę, że powinniśmy być zadowoleni z wyniku negocjacji między Parlamentem a Radą dotyczących ostatecznego przyjęcia budżetu Unii na rok 2010.

Powinniśmy również być zadowoleni, ponieważ udało nam się utrzymać przyjęte w Parlamencie w pierwszym czytaniu finansowanie dla sektora mlecznego, które może pomóc naszym rolnikom przejść przez okres kryzysu. Mam nadzieję, że uda nam się znaleźć stałe rozwiązanie i wkrótce ujrzą oni światełko w tunelu.

Możemy też cieszyć się z tego, że udało się wypracować porozumienie umożliwiające zasilenie mechanizmu mikrofinansowego dla Unii Europejskiej świeżymi środkami. Powodem do radości może też być coś, co wydaje się oczywiste, ale rzadko się o tym mówi: wydatki na rolnictwo i spójność, które są dwoma najważniejszymi obszarami polityki Unii Europejskiej, nie zostały zakwestionowane. Prawda brzmi tak, że dzisiaj można uznać to za sukces.

Szczególnie zadowoleni możemy być z tego, że znaleźliśmy 2,4 miliarda euro nowych środków na sfinansowanie drugiej części europejskiego planu naprawy gospodarczej.

Za wszystkimi tymi wyrazami radości kryje się wszakże znacznie mniej przyjemna rzeczywistość. Brakuje pieniędzy na finansowanie polityki, którą wszyscy powierzyliśmy Unii, lub też: pieniądze są, lecz Rada wydaje się niewzruszenie trzymać pewnego dogmatu – ani jednego euro więcej w stosunku do tego, co zatwierdzono w 2006 roku jako obecne ramy finansowe. Panie urzędujący przewodniczący Rady, to nie jest oszczędność, to gospodarcza i polityczna krótkowzroczność.

Niewiele ponad rok temu Komisja Europejska zaproponowała plan naprawy gospodarczej dla Unii Europejskiej. Był to plan stosunkowo skromny w porównaniu z tym, co wdrażano w państwach członkowskich, skupiał się jednak na stymulacji przyszłościowych sektorów naszych gospodarek.

Rada była początkowo przeciwna, gdyż zaproponowano zwiększenie ram finansowych o 5 miliardów euro. Po długich negocjacjach i dyskusjach przyjęli państwo plan, trzeba było go jednak podzielić na dwa lata. Komisja Europejska została zmuszona do wyrafinowanych sztuczek z dziedziny kreatywnej księgowości, aby pieniądze te dało się wykorzystać, a jednocześnie nie dało się ich zauważyć w ramach finansowych.

Cały czas mówimy o przejrzystości i upraszczaniu, lecz Komisja była zmuszona narysować dla posłów pracujących nad budżetem przepiękny schemat, abyśmy byli w stanie zrozumieć przedstawiony przez nią wniosek. Proponuję, aby spróbował pan, panie urzędujący przewodniczący Rady, wyjaśnić to porozumienie obywatelowi, który jest nadal zainteresowany tym, co robimy w Parlamencie Europejskim.

Oznacza to, że nie tworzymy Europy bliskiej obywatelom, której pragniemy. To nie mają być słowa krytyki, lecz chodzi o to, że dopóki Rada nie zmieni swojej polityki, integracja europejska pozostanie słaba.

Podpisaliśmy właśnie traktat, ale potrzebujemy nowego ducha. Albo przestaniemy sądzić, że każde euro wydane w Europie jest marnotrawstwem, albo przyłączymy się do eurosceptyków.

W czwartek przyjmiemy rezolucję wzywającą do przeglądu ram finansowych tak, aby służyły one nowym potrzebom Unii. W pełni zgadzam się z tym punktem widzenia, ostrzegam jednak, że przegląd ram finansowych musi oznaczać ich zwiększenie. Nowych potrzeb nie da się sfinansować, okrajając obecne priorytety. Pragnę się na koniec wypowiedzieć jak najjaśniej: nie zaakceptujemy cięć w polityce spójności ani w polityce rolnej.

  Gerben-Jan Gerbrandy (ALDE). – (NL) Panie przewodniczący! Omawiamy tu ostatni budżet przyjmowany na mocy traktatu nicejskiego. W przyszłym roku sprawy będą wyglądać zupełnie inaczej: Parlament będzie mógł na przykład po raz pierwszy zająć się polityką rolną oraz wydatkami na rybołówstwo. Ta część budżetu znajdzie się wreszcie w zasięgu Parlamentu i doprawdy czekam na tę chwilę. Tak czy owak, rozmawiamy teraz o budżecie na 2010 rok. Chciałbym tutaj przedstawić kilka krótkich spostrzeżeń.

Dodatkowe pieniądze na energię i badania, jak również na zamknięcie elektrowni jądrowej w bułgarskim Kozłoduju są aspektami pozytywnymi, nie podobają mi się natomiast ogólne zarysy budżetu UE. Czy składki europejskie naprawdę przygotują naszą gospodarkę na przyszłość? Odpowiedź brzmi: nie. Nie oszukujmy się. Powinniśmy wykorzystać nadchodzący przegląd perspektywy finansowej, by skoncentrować się na przyszłości. W związku z tym wzywam Radę i Komisję, by rzeczywiście potraktowały ten przegląd poważnie, nie zaś lekceważąco. Obecny budżet nadal inwestuje zbyt wiele w gospodarkę przeszłości: jest w nim za dużo dawnego wsparcia dla rolnictwa i regionów, zdecydowanie zaś za mało inwestycji w to, co jest naprawdę ważne, a więc zrównoważony rozwój i innowacje. Osiągnęliśmy punkt zwrotny. Czy chcemy zmienić Europę w skansen, w którym Amerykanie, Chińczycy i Hindusi będą mogli delektować się kulturą i wykwintnymi potrawami, czy też chcemy ją uczynić dynamicznym, postępowym regionem, na który reszta świata spogląda z zazdrością? Innymi słowy – wybieramy stagnację czy postęp? Jaka jest moja odpowiedź, nie muszę mówić.

Przyjrzyjmy się też uważnie finansowaniu Unii Europejskiej. Będziemy musieli za wszelką cenę przejść na system oparty na własnych zasobach. Komisja przedstawi odpowiednią propozycję w odpowiedzi na wniosek mojej Grupy Porozumienia Liberałów i Demokratów na Rzecz Europy. Czekam na to niecierpliwie. W obecnym systemie Unia ma zbyt małe pole manewru, poza tym skłania on państwa członkowskie do zainteresowania raczej tym, ile pieniędzy mogą dostać z powrotem, nie zaś tym, czy składka europejska rzeczywiście przynosi efekty. Sądzę też, że musimy robić znacznie więcej, by powstrzymać spadek różnorodności biologicznej na świecie.

  Takis Hatzigeorgiou (GUE/NGL). – (EL) Panie przewodniczący! Nie zgadzamy się z politycznym podejściem zaprezentowanym w budżecie, gdyż zwiększa on wydatki wojskowe i powoli, lecz nieubłaganie wiąże politykę Unii z polityką NATO. W zasadzie na stałe uniemożliwia to prowadzenie przez UE niezależnej polityki zagranicznej. Pięcioletnie ramy finansowe ograniczają wydatki na rolnictwo, nie wspierają też gospodarstw domowych, spójności i walki o ochronę klimatu.

Chcemy Unii Europejskiej, która uchwala prawo chroniące konsumentów przed spekulacją i obywateli przed wszechobecnym okiem władz. Wszyscy staliśmy się winnymi przez domniemanie.

Chciałbym powiedzieć jedną rzecz jasno: jesteśmy przeciw budżetowi, lecz nasze argumenty są zupełnie różne od tych, które usłyszeliśmy wcześniej ze strony niezrzeszonych posłów z Wielkiej Brytanii. Wierzymy w powiązanie interesów narodowych i nie zgadzamy się z tym, że każdy naród powinien zamykać się jak ślimak w skorupie. To prowadzi tylko do wrogości, a w ostatecznym rozrachunku do konfliktów.

  Zoltán Balczó (NI). – (HU) Modyfikując budżet na rok 2009, Komisja Europejska planuje zabrać znaczne zasoby z dwóch obszarów. Jednym z nich jest konkurencyjność, która obejmuje ramowe programy badawcze i rozwojowe, chociaż do teraz były one uznawane za priorytet. Jeżeli winą obciążymy kandydatów z tego sektora, będzie to jeszcze silniejszym argumentem na rzecz zredukowania biurokracji. Drugim przykładem jest Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, środki na który zmniejszono o 1,6 miliarda euro. Fundusz ten ma pomagać obszarom wiejskim w zachowaniu lub przywróceniu liczby ludności. Problem ten dotyczy szczególnie Węgier. Rolnictwo węgierskie opiera się na dużych gospodarstwach. Otrzymują one płatności obszarowe, wykorzystując zarazem niewiele rąk do pracy. Sprawozdawca wypowiadał się o tej zmianie w ostrych słowach, stwierdzając, że Komisja odbiera środki w najważniejszych dziedzinach. Moje pytanie brzmi następująco: dlaczego mimo to popiera przyjęcie tej zmiany?

  Ingeborg Gräßle (PPE). – (DE) Panie przewodniczący, panie komisarzu, panie sekretarzu Lindblad, panie i panowie! Chciałabym przyłączyć się do wezwania pana posła Garrigi dotyczącego realistycznych budżetów. Jakie są koszty traktatu lizbońskiego? Stało się to bardzo pilną kwestią. Dlaczego nie możemy bardziej realistycznie podchodzić do funduszy strukturalnych? Uczyniliśmy je świętą krową. Już teraz mamy nierozdysponowane środki za okres dwóch i pół roku oraz zwiększamy kwotę tych środków o co najmniej dalszych 30 miliardów euro.

Mamy problem na Bałkanach, gdzie kolejne kraje szykują się do przystąpienia do Unii Europejskiej. W rezultacie negatywnych rezolucji socjalistów i liberałów nie jesteśmy zainteresowani tym, co rzeczywiście dzieje się w regionie. Jak na przykład współpracują ze sobą liczne już instytucje unijne w Kosowie? To były wszystko ważne poprawki, które Izba odrzuciła, a moim zdaniem kwestie te należało podjąć, gdyż mamy tam zadania do wykonania.

Czy nastąpił postęp w dziedzinie sprawozdań z postępów prac? Poparliśmy naszymi głosami sprawozdanie Trybunału Obrachunkowego i wezwaliśmy do wprowadzenia systemu opartego na zasadzie sygnalizatora świetlnego, lecz później Komisja Budżetowa odmówiła wsparcia tego systemu odpowiednimi rezerwami. To wszystko są sprzeczności i w mojej opinii ta Izba nie jest jeszcze gotowa na przyjęcie realistycznej postawy ani na poparcie swoim autorytetem własnych rezolucji.

Chciałabym wezwać do realistycznego podejścia do Kozłoduja. W specjalnym sprawozdaniu Komisji dotyczącym wykorzystania funduszy UE w Bułgarii nie wspominano o Kozłoduju aż do lata tego roku, choć łożono nań środki w ramach PHARE. Do końca 2009 roku wydano tam co najmniej 602 miliony euro. Próbowałam ustalić, co stało się z tymi pieniędzmi, i stwierdziłam, że niczego jeszcze nie zamknięto. Sporządzono tylko plan zarządzania procesem zamknięcia elektrowni. Kozłoduj pokazał mi, jak niewiele Komisja wie o tym, co dzieje się z naszymi pieniędzmi. Stanowi też dowód, że liczne budżety pomocnicze, które się pojawiły, utrudniają kontrolę nad sytuacją i uniemożliwiają Komisji ogólny ogląd. Dlatego powinniśmy co najmniej przestać naciskać na tworzenie budżetów pomocniczych, gdyż skutek jest taki, że sami przestajemy mieć pojęcie, co się dzieje.

  Edit Herczog (S&D). – (HU) Panie komisarzu, panie i panowie! Podczas trwającego kryzysu finansowego i gospodarczego musimy szczególnie skupić się na wzroście, konkurencyjności, miejscach pracy oraz efektywniejszym i prostszym wdrażaniu funduszy spójności oraz strukturalnych. Pozostałymi priorytetami są zwiększenie bezpieczeństwa dostaw energii i jej przesyłu, bezpieczeństwo wewnętrzne, wyzwania demograficzne oraz kwestia zmiany klimatu.

Dlatego też z radością witamy duże sukcesy Parlamentu związane z przedłożonym nam projektem budżetu – dotyczą one planu naprawy gospodarczej i wsparcia dla inwestycji energetycznych. Cieszą nas też osiągnięte po długich dyskusjach sukcesy mniejsze, jak pomoc udzielona producentom mleka oraz instrument mikrofinansowy dla MŚP. Chciałabym także wspomnieć o projektach w dziedzinie inteligentnej energetyki oraz wsparciu dla uczenia się przez całe życie. Trzeba podkreślić, że ważnym rezultatem było pozyskanie 2,4 miliarda euro na naprawę gospodarczą. Cieszy mnie również fakt, iż udało nam się zagwarantować potwierdzenie budżetu Galileo.

Na projekty energetyczne przeznaczono prawie 2 miliardy euro, co jest chyba najbardziej znaczącym osiągnięciem Parlamentu Europejskiego. Udało nam się też zapewnić wsparcie dla bezpiecznego zamknięcia elektrowni jądrowej w bułgarskim Kozłoduju; w związku z tą kwestią chciałabym położyć szczególny nacisk na aspekt bezpieczeństwa. Na wniosek Parlamentu Europejskiego udało się wygospodarować w budżecie środki na pomoc dla producentów mleka. Trzeba też podkreślić, że Parlament podejmował odpowiedzialne decyzje, oraz stwierdzić, iż w rozsądny sposób przydzieliliśmy marginesy budżetowe.

Marginesy te kurczą się jednak. Parlament może być dumny z budżetu na 2010 rok. Chciałabym pogratulować z tego powodu sprawozdawcom, panom posłom Surjánowi i Maňce. Naszym zadaniem na przyszłość jest zagwarantować nie tylko, aby traktat lizboński zwiększył uprawnienia parlamentu, ale także aby zreformowany budżet UE uczynił życie łatwiejszym dla europejskich przedsiębiorców oraz obywateli. Życzę nam wszystkim wielkiej siły i wytrwałości w nadchodzących latach, byśmy zdołali to osiągnąć. Dziękuję państwu za uwagę.

  Nathalie Griesbeck (ALDE). – (FR) Panie przewodniczący, panie komisarzu, panie i panowie! Teraz moja kolej, by oddać hołd wyobraźni, jaką wykazały nasze instytucje oraz ich wysiłkom na rzecz uwolnienia – przy użyciu pewnych technik budżetowych, jak wspomniał pan poseł Lamassoure, cudem niemal – bardzo znaczących sum przeznaczonych na drugą fazę planu naprawy gospodarczej, czyli 2,4 miliarda euro. Chciałabym też wspomnieć, że bardzo cieszy mnie 300 milionów euro, które udało nam się znaleźć, by zareagować w perspektywie krótkoterminowej na bardzo poważny kryzys, jaki dotyka dziś rolników. Mam nadzieję, że ta kwota i trudności, jakie teraz przeżywają, poskutkują pragmatycznym podejściem tej Izby do ich przyszłości. Powinniśmy też uczcić projekty pilotażowe i działania przygotowawcze, które, jak podkreśliła pani poseł Jensen, tchnęły w nasz budżet nowego ducha.

Oprócz tych spostrzeżeń, które udało mi się przekazać bardzo sprawnie, chciałabym podkreślić dwie kwestie. Po pierwsze, chciałam zadać pytanie, a po drugie, zająć stanowisko polityczne. Pytanie brzmi następująco: chciałabym uzyskać oficjalne wyjaśnienie co do tego, jakie stanowisko zajmie Unia w odniesieniu do polityki spójności i funduszy strukturalnych – te dwa elementy znalazły się, jak mi się wydaje, w centrum burzy, która targa niektórymi partnerami UE. Uważam, że jest to objawem tego, co dzieje się w Europie.

(Przewodniczący wyłączył mikrofon)

  Elisabeth Jeggle (PPE). – (DE) Panie przewodniczący, panie i panowie! Parlament Europejski dobrze poradził sobie w tych negocjacjach. Chciałabym podziękować wszystkim posłom, którzy wzięli w nich udział i jasno przedstawili swoje poglądy Komisji oraz Radzie.

Teraz ważne jest, abyśmy poświęcili należytą uwagę wszystkim kwestiom związanym z traktatem lizbońskim, w tym całej sferze budżetu. Udowodniliśmy, że Parlament trzeba traktować poważnie i ma sens traktować go poważnie. Te negocjacje budżetowe były tego oczywistym potwierdzeniem. Wielu posłów wspomniało już, że udało nam się osiągnąć najważniejsze cele.

Jako sprawozdawczyni budżetu rolnego w Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi mogę stwierdzić, że choć nasz budżet – jego część rolna – został silnie okrojony, nadal mieścimy się w marginesach. Udało nam się zacisnąć pasa. Uważam to osiągnięcie naszej Komisji za bardzo ważne. Parlament odniósł sukces, wygospodarowując 300 milionów euro na fundusz mleczny pomimo wszystkich argumentów przeciwnych podnoszonych przez lata przez Komisję Europejską i Radę – to szczególnie ważne w obliczu trudnej sytuacji producentów mleka.

Inne sektory rolne też borykają się teraz z problemami. Ma to wpływ nie tylko na rolnictwo i rolników, ale też i na wiele miejsc pracy u ich odbiorców. W obecnej sytuacji stwarza to jeszcze większe kłopoty. Potrzebujemy stałej linii budżetowej dla funduszu mlecznego i mamy zamiar w przyszłości ją zapewnić. Na budżet na rok 2010 przydzieliliśmy więcej pieniędzy niż w roku 2009. To wynik obecnej sytuacji i zdajemy sobie z tego sprawę. Podejmiemy odpowiednie działania i dołożymy wszelkich wysiłków, by nasza polityka rolna była zrównoważona i innowacyjna.

  Estelle Grelier (S&D). – (FR) Panie przewodniczący! W istocie rzeczy głosowanie nad budżetem to akt głęboko polityczny, a więc z zaproponowanego nam budżetu musimy wyciągnąć lekcję polityczną – ważną i fundamentalną.

Budżet Unii Europejskiej, a zwłaszcza ten budżet, jest wyrazem braku europejskiego projektu politycznego pomimo faktu, że w warunkach kryzysu i u początku naszego nowego mandatu obywatele Europy potrzebują go bardziej niż kiedykolwiek. Ten budżet świadczy o braku całościowej wizji Europy.

Rada i Komisja zdecydowały się pozwolić państwom członkowskim opracować własne, często konkurencyjne, plany naprawy, porzucając wysiłki na rzecz koordynacji naprawy gospodarczej, społecznej oraz środowiskowej na szczeblu UE. Nie podjęto próby wywarcia nacisku, zachęcenia do solidarności europejskiej.

Rada i Komisja odciążają swoje sumienie, wdrażając po kawałku plan naprawy. W istocie, budżet na 2010 rok zapewnia finansowanie dla drugiej części planu naprawy opiewające na 5 miliardów euro, a więc kwotę śmieszną. Wprawdzie przydzielono 300 milionów euro na fundusz mleczny, to jednak nie wystarcza, jako że wiemy, że na przykład we Francji dochody netto rolników spadły w 2009 roku o 34%.

Budżet na rok 2010 przeznacza 25 milionów euro na mikrofinansowanie oraz, wbrew zaleceniom Rady, umożliwia utrzymanie projektu budżetu związanego z interwencjami Funduszu Spójności.

Dlatego też zagłosujemy za tym budżetem trochę z braku lepszej alternatywy, gdyż Europa – obywatele Europy – nie poradzi sobie bez przewidzianych w nim interwencji, choć są one dalece niewystarczająco. Musimy niemniej zadać sobie pytanie – pilne pytanie – o metody finansowania ambitnej polityki, jaką musi prowadzić Europa, oraz o sposób wydobycia budżetu UE z jego dotychczasowych ciasnych i nieporęcznych ram.

Oprócz ogólnych deklaracji politycznych przewodniczący Komisji Barroso musi nam powiedzieć, w jaki sposób zamierza sfinansować przyszłą politykę europejską, o której tyle mówi, zwłaszcza w dziedzinie nowej strategii wzrostu i zmiany klimatu. W przyszłości nie będzie możliwe funkcjonowanie z tak słabym budżetem, jak ten, który nam przedstawiono.

  Pat the Cope Gallagher (ALDE). – (GA) Panie przewodniczący! W pełni popieram decyzję Parlamentu Europejskiego o przyznaniu pierwszeństwa finansowaniu europejskiego planu naprawy gospodarczej. Tego rodzaju plan jest niezbędny, by pobudzić popyt gospodarczy oraz przywrócić regionowi zdolność do konkurowania.

Wskutek kryzysu gospodarczego poziom bezrobocia w Europie rośnie i ma to poważny wpływ na gospodarkę europejską. Niestety najboleśniej odczuwają to ludzie młodzi, którzy szukają pracy po raz pierwszy w życiu. Jest bardzo ważne, aby podjąć działania dla ochrony tych, którzy znajdują się w najgorszym położeniu.

Musimy stworzyć plany przekwalifikowywania pracowników, by ci, którzy stracą pracę dzisiaj, mogli szybko znaleźć inną w przyszłości.

Plan ten powinien być wdrażany we współpracy z Europejskim Funduszem Społecznym oraz europejskim funduszem dostosowania do globalizacji.

Od 1973 roku, gdy Irlandia zgodziła się przystąpić do Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej, Unia Europejska wielokrotnie odgrywała pierwszorzędną rolę, gdy było to niezbędne, w radzeniu sobie z problemem bezrobocia w tym kraju za pośrednictwem Europejskiego Funduszu Społecznego.

Unia ponownie spełnia tę pozytywną funkcję w Irlandii, a plan naprawy jest tu niezwykle ważny.

  Przewodniczący. – Dziękuję bardzo, panie pośle Gallagher. Jako wiceprzewodniczący odpowiedzialny za wielojęzyczność chciałbym wyrazić radość z faktu, że posługuje się pan w Parlamencie językiem gaelickim.

  Danuta Maria Hübner (PPE). – Panie przewodniczący! Chciałabym poruszyć cztery kwestie.

Po pierwsze, chciałam podkreślić niezwykle pilną potrzebę wykorzystania naszego budżetu na rok 2010, a zwłaszcza instrumentów finansowych europejskiej polityki spójności, w celu pobudzenia działalności gospodarczej we wszystkich regionach i miastach Unii oraz wygenerowania impulsu niezbędnego, by ożywić gospodarki państw członkowskich. Polityka spójności tworzy solidny, niezbędny pomost między odbudową po kryzysie a długoterminową transformacją strukturalną gospodarki europejskiej.

Po drugie, z tego właśnie powodu Komisja Rozwoju Regionalnego wezwała Komisję Europejską i państwa członkowskie, by nie tylko wykorzystywać dostępne zasoby finansowe w celu inwestowania w priorytety polityki spójności 2007–2013 – zmianę klimatu, wiedzę i innowacje, efektywność energetyczną, energię ze źródeł odnawialnych, szerokopasmowy dostęp, zrównoważony transport miejski oraz odnawianie kwalifikacji – lecz również, by wykorzystywać możliwości stwarzane przez politykę spójności, czyli efektywnie używać wszystkich narzędzi inżynierii finansowej opracowanych w ramach polityki spójności we współpracy z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym, aby pomagać małym i średnim przedsiębiorstwom nie tylko przetrwać ten trudny okres, lecz przede wszystkim podjąć ambitne działania, dostosować się do zmieniającego się oblicza gospodarki światowej, która ulega transformacji, oraz stawić czoła wyzwaniu – a zarazem sposobności – zmiany klimatu.

Po trzecie, pragnę poinformować posłów, że wszystkie wnioski o płatność dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Funduszu Spójności z budżetu na rok 2009, opiewające łącznie na 25,5 miliarda euro, zostały w pełni zrealizowane, co przyczynia się do ożywienia, zmian strukturalnych, wzrostu, zatrudnienia oraz efektywności energetycznej w związku ze zmianą klimatu.

Wreszcie, w tym kontekście ubolewam nad cięciami, jakie dotknęły wsparcie dla krajów kandydackich, czyli instrument IPA dotyczący rozwoju regionalnego i zasobów ludzkich, w ramach którego zwalczano bezrobocie i wykluczenie społeczne oraz inwestowano w edukację – cięcia wyniosły tutaj 7 milionów euro, czyli 0,5% dostępnych środków operacyjnych przeznaczonych na zarządzanie, i dokonano ich, nie zwracając uwagi na potrzebę zapewnienia sprawnych rządów lokalnych, oraz wbrew podstawowym zasadom dobrego zarządzania finansowego, które jest tak drogie tej Izbie.

  Cătălin Sorin Ivan (S&D). – (RO) Chciałbym zacząć od pogratulowania sprawozdawcom wyników, jakie osiągnęli w negocjacjach dotyczących budżetu na 2010 rok. Obywatele Europy potrzebują teraz bardziej niż kiedykolwiek pokaźnego budżetu europejskiego, który pomoże im uporać się z kryzysem gospodarczym i ich problemami.

Budżety państw członkowskich są obecnie bardzo napięte z racji walki z kryzysem, przede wszystkim dlatego, że wiele przeciwności, z którymi zmagają się kraje, ma wymiar ponadnarodowy. To trudności ogólnoświatowe, wymagające skoordynowanej reakcji na najwyższym szczeblu. Z tego też powodu bardzo się cieszę, że możemy dziś przedstawić w Izbie budżet, który w całości sfinansuje drugą fazę europejskiego planu naprawy gospodarczej na łączną sumę 1 980 milionów euro. Pierwsze objawy ożywienia gospodarczego zobaczymy zapewne w 2010 roku, jednak budżety państw bardzo boleśnie odczują skutki wysiłków podejmowanych w roku mijającym. W dodatku bezrobocie w państwach członkowskich osiągnie rekordowy poziom.

Następna Komisja stanie przed ogromną odpowiedzialnością udzielenia państwom członkowskim i obywatelom Unii Europejskiej pomocy w przezwyciężeniu trudności. Pragnę jednak zwrócić uwagę państw członkowskich na kwestię ich odpowiedzialności przy dostępie do funduszy europejskich. Wszystkie nasze wysiłki zmierzające do wynegocjowania środków na politykę spójności nie mają sensu, jeżeli środki te nie są wykorzystywane. Przyłączam się do wezwania posłów i posłanek dotyczącego jak najszybszego przeglądu wieloletnich ram finansowych na lata 2007–2013, gdyż bez tego nie uda nam się tu powrócić z budżetem na rok 2011.

Chciałbym podkreślić tylko jeszcze jedną kwestię. Budżet na rok 2010 będzie mimo wszystko zawierać jedną nowość, która wielu może się wydawać mało znacząca, jest jednak inaczej. Chodzi mi tutaj o rozpoczęcie przygotowań do stworzenia wspólnych europejskich ram dla Morza Czarnego. Oznacza to potwierdzenie, że Morze Czarne odgrywa dla Europy ważną rolę, zmniejszając też różnice między sposobem traktowania Morza Czarnego i Bałtyckiego w polityce Unii Europejskiej.

  Jean-Pierre Audy (PPE). – (FR) Panie przewodniczący, panie komisarzu, panie ministrze! Pragnę pogratulować sprawozdawcom i naszemu przewodniczącemu Komisji Budżetowej, mojemu przyjacielowi posłowi Lamassoure’owi.

Mam pięć uwag. Pierwsza dotyczy badań, a zwłaszcza szóstego i siódmego programu ramowego. Dla zagwarantowania pewności prawnej członkowie Komisji Kontroli Budżetowej kolejny raz domagają się, aby Komisja Europejska zaprzestała ponownego przeliczania, w związku z nowymi interpretacjami kryteriów kwalifikowalności, sprawozdań finansowych dotyczących ukończonych projektów, które już zatwierdziła i za które zapłaciła. Powtarzamy wezwanie, aby Komisja nie odchodziła od stosowania międzynarodowych standardów rachunkowości i audytu.

Druga uwaga dotyczy uwzględnienia w budżecie emerytur pracowników UE. Wnioskujemy, aby roszczenia wobec państw członkowskich dotyczące emerytur personelu – na dzień 31 grudnia 2008 r. było to 37 miliardów euro, co oznacza wzrost o 4 miliardy od 2007 roku – uwzględnić w rachunkach jako aktywa; proponujemy też zbadanie możliwości stworzenia funduszu emerytalnego UE.

Trzecia uwaga odnosi się do konieczności wsparcia Urzędu ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych. Należy go wzmocnić, by mógł lepiej wykonywać swoje zadania, szczególnie jeżeli chodzi o interwencje poza UE.

Po czwarte, chcielibyśmy, aby Komisja zapewniła zasoby pozwalające nam zorganizować międzyinstytucjonalną konferencję, której celem będzie uzyskanie poświadczenia wiarygodności ze strony Europejskiego Trybunału Obrachunkowego. W konferencji tej uczestniczyłyby krajowe trybunały obrachunkowe, Europejski Trybunał Obrachunkowy, parlamenty krajowe i odpowiednie administracje.

I na koniec – Unia Europejska nie inwestuje wystarczająco dużo. Mam tu własną propozycję: czyż nie nadszedł czas, abyśmy uwzględnili w budżecie sekcję dotyczącą inwestycji i we współpracy z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym – z którym Unia powinna od teraz nawiązać partnerstwo podobnie jak państwa członkowskie, gdyż dysponujemy osobowością prawną – opracowali plan inwestycyjny, zwłaszcza w odniesieniu do sieci transeuropejskich? Dotyczyłby on energetyki, autostrad, szybkich kolei, dróg wodnych, uniwersytetów, edukacji, dostępu szerokopasmowego, zdrowia, kosmosu i tak dalej.

  Derek Vaughan (S&D). – Panie przewodniczący! To mój pierwszy budżet w tym Parlamencie i jestem pod wielkim wrażeniem konsensusu co do priorytetów Parlamentu oraz powszechnej zgody dotyczącej konieczności ich obrony. Pragnę podziękować wszystkim, którzy wzięli udział w tym procesie.

Osiągnęliśmy bardzo wiele. Nie wszystko, lecz cieszę się, że udało się osiągnąć tak dużo. Powodem do szczególnego zadowolenia są dla mnie deklaracje dotyczące funduszy strukturalnych i polityki spójności. Mam nadzieję, że będziemy o nich pamiętać, decydując o polityce po roku 2013. Przed Parlamentem wciąż stoją wszakże trudne decyzje, jak ta dotycząca wsparcia dla instrumentu mikrofinansowego – i mam nadzieję, że posłowie będą nadal traktować to jako priorytet – oraz zapewnienia środków dla Kozłoduja w najbliższych trzech latach, jak też wygospodarowania pieniędzy na nowe priorytety: uzgodnione w Kopenhadze, wynikające z wejścia w życie traktatu lizbońskiego i będące owocem nowej strategii na rok 2020, którą będziemy omawiać w przyszłym roku.

Musimy rozwiązać wszystkie te problemy ze świadomością, że marginesy są ciasne, a Rada niechętnie przyzna dodatkowe finansowanie. Dlatego bezwzględną koniecznością jest w przyszłości fundamentalny przegląd budżetu. Musimy się upewnić, że przyszły budżet będzie zgodny z naszymi priorytetami.

Musimy także rozważyć nową linię budżetową dla funduszu globalizacji zamiast nadal zabierać środki z innych linii. Trzeba też upewnić się, że mamy wystarczającą kwotę w ramach instrumentu elastyczności, byśmy mogli reagować i zmieniać priorytety. Obecna kwota nie jest wystarczająca. Jeżeli uda nam się zrobić to wszystko, wówczas zrealizujemy rzeczy najważniejsze oraz, co jeszcze istotniejsze, pokażemy obywatelom Europy, że ten Parlament się liczy.

Nasz budżet powinien być dostosowany do priorytetów naszych, ale i priorytetów naszych obywateli. To najważniejsze przesłanie dla nas jako parlamentu, ale też i dla Komisji oraz Rady.

  Csaba Őry (PPE). – (HU) Być może nie jest przypadkiem, że opracowywanie budżetu na rok 2010 przyciąga tyle uwagi. Jest to w pełni uzasadnione w obliczu pogarszającego się bezrobocia oraz trudności spowodowanych kryzysem gospodarczym. Jako sprawozdawca komisji opiniodawczej Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych pragnę podziękować sprawozdawcy, panu posłowi Surjánowi, za profesjonalizm, z jakim uporał się ze swoimi zadaniami.

Wcześniej w sporządzonej przeze mnie opinii Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych wyszczególniliśmy pewne priorytety. Na pierwszym miejscu postawiliśmy oczywiście instrumenty mające złagodzić skutki kryzysu finansowego i gospodarczego dla obywateli Europy. Poparliśmy wszystkie wnioski, w tym wzrost nakładów o 8,4% mający zwiększyć konkurencyjność, co, jak mamy nadzieję, pozwoli zachować lub stworzyć nowe miejsca pracy oraz wniesie wkład w plan naprawy gospodarczej, odnowioną strategię lizbońską i program uczenia się przez całe życie.

Wskazaliśmy też zadania związane z Europejskim Funduszem Społecznym, kształceniem zawodowym, uzyskiwaniem kwalifikacji technicznych oraz uczeniem się przez całe życie. Szczególnie ważne było moim zdaniem przydzielenie przyszłemu instrumentowi mikrofinansowemu kwoty 25 milionów euro w 2010 roku. Dyskusja na temat tego nowego instrumentu toczyła się wczoraj. Mamy nadzieję, że szybko uda nam się też uzgodnić inne szczegóły jego finansowania.

Moim zdaniem ważne jest, aby w budżecie podkreślić znaczenie finansowania działań i polityki w ramach linii budżetowej 1a. Przyczynią się one do zrównoważonego rozwoju oraz tworzenia miejsc pracy. Szczególnie ucieszyłyby mnie pozycje służące poprawie sytuacji małych i średnich przedsiębiorstw, jak również udzielenie wsparcia programowi Progress, sieci doradczej i informacyjnej EURES oraz projektom pilotażowym takim jak europejski fundusz dostosowania do globalizacji.

Podsumowując, uważam, że cele określone przez Komisję Zatrudnienia i Spraw Socjalnych mogą odegrać w budżecie bardzo ważną rolę, za co wdzięczność winni jesteśmy sprawozdawcom.

  Gay Mitchell (PPE). – Panie przewodniczący! Podczas ostatniej kadencji Parlamentu wiele uwagi poświęcono – i słusznie – statutowi posła i asystenta. Teraz, na początku kadencji Parlamentu i po wyborze nowej Komisji, najwyższy czas, byśmy zajęli się innymi członkami personelu wszystkich trzech instytucji i przyjrzeli się ich roli.

Spotkał nas wielki przywilej współpracy z bardzo profesjonalnymi i zaangażowanymi pracownikami Parlamentu, Rady i Komisji, w rzeczywistości jednak niedokładnie orientujemy się w tej Izbie, co robi wielu z nich. Wykonują oni po prostu od lat te same zadania.

W sytuacji, gdy w Parlamencie reprezentowanych jest 27 państw członkowskich, a z tych państw do Komisji trafia 27 komisarzy, ministrowie Rady podróżują zaś pomiędzy swoimi parlamentami a Strasburgiem, personel, który ma z założenia nam służyć, może z łatwością przejąć stery.

Od samego początku tej kadencji Parlamentu wzywam, aby nowa Komisja – nie wiem przy tym, jaka część budżetu jest przeznaczona na personel, ale wiem, że niemała – nakazała zbadanie, czym dokładnie zajmują się pracownicy tych trzech instytucji, żeby zapewnić ich efektywną i skuteczną pracę oraz, przede wszystkim, zagwarantować przejrzystość wykonywanych działań i odpowiedzialność za nie. Sądzę, iż jest to ważne zadanie publiczne.

Narasta poczucie, że mamy do czynienia z bezosobową biurokracją. Nie podzielam tego poglądu i nie jest to dwuznaczny komplement, gdyż mamy wielu bardzo dobrych pracowników, ale to nie jest miarą efektywności ani skuteczności. Musimy wiedzieć, co robią nasi pracownicy, a jeżeli poważnie traktujemy strategię lizbońską oraz jej zapisy o efektywnej i skutecznej gospodarce, musimy się upewnić, że pracownicy naszych trzech instytucji działają skutecznie, efektywnie i są z tego rozliczani. Uważam, że w każdej z tych instytucji należy ustanowić stanowisko zastępcy sekretarza generalnego, który będzie im przedstawiać sprawozdania dotyczące efektywności i skuteczności pracy personelu.

Chciałbym prosić nową Komisję, by zbadała tę kwestię w niezależny i bezstronny sposób na samym początku swojego urzędowania.

  Tadeusz Zwiefka (PPE). – (PL) Panie Przewodniczący! Okazuje się, że także przy okazji debaty budżetowej warto przypomnieć, iż prawo stanowi podstawowy element w życiu społeczeństw, a jego spójność jednoczy nasz kontynent. Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich odgrywa w tym zakresie podstawową rolę, dlatego też Komisja Prawna wystąpiła z szeregiem poprawek zmierzających do przywrócenia środków przewidzianych we wstępnym projekcie budżetu, które pozwolą zaledwie na zaspokojenie tylko najbardziej podstawowych potrzeb Trybunału.

Jednym z najbardziej palących problemów jest kwestia zwiększenia środków budżetowych na rok 2010 na tłumaczenia w trybie pytań prejudycjalnych, które są podstawowym instrumentem działania dla sądów krajowych, pozwalającym na dostosowanie orzecznictwa krajowego do europejskiego. Niewystarczające środki ETS na zwiększenie zasobów osobowych służb tłumaczeniowych są bowiem przyczyną opóźnień w procesach sądowych. Przyznanie dodatkowych środków Trybunałowi przyczyni się do zwiększenia efektywności działania na tym polu, a także zmniejszenia opóźnień w procesach sądowych w krajach członkowskich. Obniżenie przez Radę środków dotyczy już i tak bardzo okrojonych strategicznych projektów IT zaproponowanych przez Trybunał na rok 2010 w celu poprawy jakości usług przy jednoczesnym ograniczeniu liczby zatrudnionych osób. Konieczne jest przywrócenie środków przewidzianych we wspólnym projekcie budżetu. Technologia informacyjna jest zasadniczym obszarem umożliwiającym sprostanie nowym wyzwaniom naszych czasów, długoterminowe oszczędności oraz oferowanie obywatelom lepszych usług.

Chciałbym również podkreślić potrzebę wsparcia projektu wspólnotowych ram odniesienia. W lutym 2009 roku grupa naukowców przedstawiła ostateczną wersję skróconego wydania projektu wspólnotowych ram odniesienia, które instytucje europejskie będą mogły wykorzystywać jako podstawę do tworzenia europejskiego prawa umownego. Na tym etapie niezwykle ważne jest udostępnienie wspólnotowych ram w jak największej liczbie języków urzędowych, tak aby ułatwić kręgom politycznym, prawnym oraz innym zainteresowanym wnikliwą dyskusję na temat przyszłości europejskiego prawa umownego. Cieszę się, że Parlament Europejski naprawi te błędy Rady i pozwoli lepiej funkcjonować Trybunałowi.

PRZEWODNICZY: LIBOR ROUČEK
Wiceprzewodniczący

  György Schöpflin (PPE). – Panie przewodniczący! Jak wszyscy inni, uważam ten budżet za niezwykle udany. Włożono weń bardzo wiele pracy i wszystkim, którzy wzięli udział w jego tworzeniu, należą się gratulacje.

Na tym etapie debaty chciałbym przedstawić szerszą perspektywę. Wypowiedziano tu niezwykle ważne słowa dotyczące konkretnych kwestii, musimy jednak spojrzeć na ogólniejszy kontekst europejski, by zrozumieć znaczenie tego, o czym mówimy. Wydaje mi się, że w demokracji każda instytucja musi posiadać budżet i rozliczać się ze swoich wydatków przed tymi, którzy rzeczywiście wnoszą do niego środki i zapewniają zasoby.

W związku z tym ten konkretny budżet niesie ze sobą ciężar odpowiedzialności. Odpowiedzialność ta wynika tak naprawdę z tego, że jest to budżet instytucji szczególnie dbającej o przejrzystość i rozliczanie się z działań. To właśnie nasze przywiązanie do przejrzystości i rozliczeń podniesie jakość rządów i, w idealnych warunkach, powinno zwiększyć poziom zaufania tych, którzy dają, do tych, którzy wydają. Być może nacisk trzeba tu położyć na założenie o idealnych warunkach – rzeczywistość bywa często inna. Szczególne znaczenie tej przejrzystości polega na tym, że może ona pomóc zmniejszyć dystans między jednostkami a tymi, którzy sprawują władzę. Ten dystans – myślę, że wszyscy tu się zgodzimy – jest nieodłączną cechą współczesnego życia, tak więc każda instytucja powinna czynić wszystko, co w jej mocy, by zasypać przepaść.

Ponadto Europa stoi przed trudnym okresem, co zmniejsza poczucie bezpieczeństwa obywateli. W tym kontekście możemy rzucić światło na pewne zagadnienia, działając na rzecz debaty i dyskusji, w której powinny, nawiasem mówiąc, pojawiać się różnice zdań. Z tego punktu widzenia budżet jest doskonałym krokiem we właściwym kierunku i zdecydowanie go popieram.

  Peter Šťastný (PPE). – Panie przewodniczący! Budżet na rok 2010 nie jest bynajmniej hojny – tak jak każdy budżet. W obecnych warunkach musimy radzić sobie z tym, co mamy, a naszym priorytetem są skutki wielkiego kryzysu światowego. Wszystko inne schodzi na dalszy plan.

Jako sprawozdawca Komisji Handlu Międzynarodowego (INTA) mam nadzieję, że zwiększone kwoty w dziale 4 (UE jako partner na arenie międzynarodowej) zostaną właściwie zainwestowane i będą sprawnie monitorowane, co pozwoli zwiększyć przepływy handlowe i wraz z eliminacją barier doprowadzi do szybszego wzrostu PKB, jak też zatrudnienia.

Najlepszą wielostronną platformą do realizacji tego zadania, zwłaszcza w krajach rozwijających się, jest dauhańska agenda rozwoju WTO. W związku z tym mamy silny bodziec, by doprowadzić tę długą sagę do pomyślnego zakończenia, gdyż da nam to naprawdę potężne narzędzie pomagające uporać się z niekorzystnymi skutkami globalizacji.

  Czesław Adam Siekierski (PPE). – (PL) Szanowni państwo! Budżet na 2010 rok jest trudnym kompromisem. Z jednej strony ma działać na rzecz ograniczania kryzysu gospodarczego, a jednocześnie finansujemy przeciwdziałanie zmianom klimatycznym, głównie ograniczenie emisji CO2. To dobrze, ale przecież w krótkiej perspektywie hamuje to rozwój, na który ciągle przeznaczamy mało środków.

Słusznie zwiększono wydatki na badania i innowacyjność. Poprawia to naszą konkurencyjność. Wydaje się, że ciągle za mało przeznaczamy na edukację, w tym na program wymiany Erasmus. Dobrze, że znaleziono środki na program mleczny – choć zbyt mało – bo mijający rok był trudny dla europejskich rolników. Jeśli chcemy ożywić koniunkturę gospodarczą, ograniczyć bezrobocie oraz wykluczenia społeczne, to należy zwiększyć środki na mikropożyczki. Ważne dla rozwoju jest finansowanie internetu szerokopasmowego na obszarach wiejskich, ale przecież, jak powiedziałem, ten budżet jest kompromisem.

  Nathalie Griesbeck (ALDE). – (FR) Panie przewodniczący! Chciałabym zabrać głos w ramach procedury pytań z sali, ponieważ wcześniej miałam na wystąpienie tylko minutę, podczas gdy według porządku powinnam była dostać dwie. Pragnę tylko dodać jedną rzecz: choć w czwartek wraz z resztą mojego ugrupowania poprę omawiany tutaj budżet, pragnę niemniej podkreślić, że doświadczamy kryzysu nie tylko gospodarczego, finansowego i środowiskowego, jak wskazano już wcześniej, lecz również bardzo głębokiego kryzysu społecznego związanego ze wzrostem bezrobocia.

Mimo że budżet jest wyważony, osobiście żałuję, że państwa członkowskie nie wzięły pod uwagę wyraźnych sygnałów politycznych wysyłanych właśnie do ludzi, którzy borykają się z trudnościami. Pojawiła się sugestia, by zapewnić dodatkowe finansowanie w ramach planu pomocy najuboższym obywatelom, lecz niestety nie podjęto jej. To godne pożałowania, gdyż tym samym dalibyśmy wyraźnie do zrozumienia, że idziemy w kierunku Europy bardziej socjalnej.

  Zigmantas Balčytis (S&D). – (LT) Bardzo dziękuję, panie przewodniczący, Rado, Komisjo, panie i panowie! Budżet na rok 2010 jest rzeczywiście przykładem udanego kompromisu. W ogóle nie zgadzam się z kolegami, którzy stwierdzili, że budżet ten ma charakter kryzysowy. Jako przedstawiciele pewnych państw doskonale wiemy, jak wygląda budżet kryzysowy, gdy dochody budżetowe spadają o 30% i więcej w ciągu dwóch lat.

Komisji należy pogratulować pewnych priorytetów; wraz z Radą i Parlamentem uruchomiła ona dodatkowe środki, zwłaszcza w celu sfinansowania planu naprawy gospodarczej, na przykład upowszechnienia dostępu szerokopasmowego, jak również, aby sfinansować plan EPSTE. Pragnę zarazem nadmienić, że pojawiły się też obszary problematyczne.

Chciałbym niemniej zwrócić uwagę na wystąpienie pana posła Godmanisa, w którym wspomniał on, iż niektóre państwa nie są w stanie od ponad roku wykorzystać wsparcia finansowego. W związku z tym rzeczywiście sądzę, że to dobry budżet, który należy poprzeć, i gratuluję Komisji.

  Ivars Godmanis (ALDE). – Panie przewodniczący! Jako że na sali jest komisarz, chciałbym podkreślić jedną rzecz.

Mamy problem: w Komisji Rozwoju Regionalnego nadal pracujemy nad wnioskami dotyczącymi zmian, na mocy których Komisja Europejska nie zwróci się do państw członkowskich o współfinansowanie za lata 2009–2010. Całość środków to obecnie ponad 6,6 miliarda euro. Przyjęliśmy budżet na rok 2010, lecz w tym budżecie nie ma pieniędzy na te potrzeby, a budżet na rok 2009 jest zakończony.

Komisja Rozwoju Regionalnego nadal czeka na nowy wniosek KE, ponieważ poprzedni został odrzucony przez Radę. Musimy sobie jasno powiedzieć, co trzeba robić dalej. Jak rozumiem, na wniosek ten nie ma miejsca, lecz trzeba sprecyzować, jak wygląda sytuacja. W przeciwnym razie Komisja Rozwoju Regionalnego będzie podejmować działania w jednym kierunku, a my w Komisji Budżetowej nie będziemy mieli pojęcia, co można zrobić, gdyż na te wnioski nie ma już pieniędzy w nadchodzącym budżecie na rok 2010.

  Ilda Figueiredo (GUE/NGL). – (PT) Panie przewodniczący! Pośród kryzysu gospodarczego i społecznego, który ma straszliwy wpływ na zatrudnienie i warunki życia ludzi, muszę z przykrością stwierdzić, że ten projekt budżetu Wspólnoty na rok 2010 zdecydowanie nie dorasta do potrzeb. Nie bierze on nawet pod uwagę perspektywy finansowej, w której sugeruje się poziom 1,1% dochodu narodowego brutto Wspólnoty, ani też projektu przedłożonego i zatwierdzonego podczas pierwszego czytania, który opiewał na 1,08% DNB Wspólnoty.

Projekt, który przedstawiono nam do zatwierdzenia, oznacza budżet stawiający na pierwszym miejscu i finansujący tendencje neoliberalne oraz militarystyczne Unii Europejskiej. Należy zwrócić uwagę, że pierwszy budżet po wejściu w życie traktatu lizbońskiego szkodzi okrzyczanej polityce spójności gospodarczej i społecznej, której udział jest obecnie znacznie mniejszy. Jeżeli chodzi o płatności ogółem, cięcia w wydatkach na spójność wynoszą około 2,5 miliarda euro w porównaniu z tym, co zatwierdzono w pierwszym czytaniu.

Ze wszystkich powyższych powodów nie możemy się zgodzić na ten projekt budżetu, który jest o ponad 11 miliardów euro szczuplejszy, niż zaplanowano w wieloletnich ramach finansowych na rok 2010.

  Hans Lindblad, urzędujący przewodniczący Rady. – (SV) Panie przewodniczący! Moim zdaniem była to ekscytująca debata. Opinie różniły się i tak właśnie powinno być. Niektórzy chcą budżet odchudzić. Wydaje się jednak, że wielu nie będzie w pełni usatysfakcjonowanych, dopóki nie przekażemy całości naszych krajowych budżetów UE. Na szczęście nasi wyborcy raczej nie chcą oddać całej władzy w ręce Parlamentu Europejskiego.

Bezpośrednie pytanie skierował do mnie pan poseł Färm. Sądząc z jego wypowiedzi, polityka zatrudnienia w Europie nie istniałaby bez mikrokredytowania. Tak jednak oczywiście nie jest. Poszczególne państwa członkowskie inwestują ogromne sumy we wspieranie gospodarki i zatrudnienia. Ponadto Europa ogólnie znacząco powiększa budżet, w tym zapewniając 5 miliardów euro za pośrednictwem planu naprawy. Wreszcie, mamy bardzo ekspansywną politykę Europejskiego Banku Centralnego. Tym samym bez wątpienia dysponujemy bardzo skutecznymi narzędziami stymulującymi zatrudnienie i wzrost.

Jeżeli pan poseł Färm uważa, że mikrokredytowanie powinno być priorytetem, coś innego trzeba będzie, rzecz jasna, uznać za mniej ważne. To zawsze kwestia wyboru. Jednak żądanie, by dać po prostu więcej i wysłać rachunek poszczególnym państwom członkowskim, nie jest oczywiście rozwiązaniem możliwym do przyjęcia.

  Vladimír Maňka, sprawozdawca. – (SK) Panie i panowie! Bardzo dziękuję za inspirujące wystąpienia. Chciałbym podziękować przedstawicielom instytucji europejskich, Prezydium Parlamentu Europejskiego, kontrsprawozdawcom, koordynatorom i wszystkim państwu.

Wszystko odbyło się w tym roku pod kierunkiem dwóch przewodniczących Komisji Budżetowej. W pierwszej połowie roku był to pan poseł Böge, w drugiej zaś pan poseł Lamassoure. Panie pośle Böge, panie pośle Lamassoure, jestem pewien, że nie jestem pierwszą osobą, która mówi wam, że obydwaj wnieśliście wielki wkład w prace komisji i cały proces budżetowy.

Doceniam współpracę ze strony prezydencji szwedzkiej i komisarza. Są też ludzie, którzy nie pojawiają się oficjalnie – nasi doradcy, asystenci i pracownicy administracyjni. Odgrywają jednak niezwykle ważną rolę. Bez nich nie osiągnęlibyśmy dzisiejszego rezultatu. Pragnę podziękować im wszystkim.

Panie i panowie, traktat lizboński będzie miał wpływ na całokształt działania Parlamentu Europejskiego oraz pozostałych instytucji. W Parlamencie Europejskim gwałtownie wzrośnie zastosowanie procedury współdecyzji, która obejmie do 95% prawodawstwa w obszarach takich jak wolność, bezpieczeństwo i sprawiedliwość, rolnictwo, rybołówstwo, badania oraz fundusze strukturalne. W Radzie częściej głosować się będzie większością kwalifikowaną, powstaną też nowe podstawy prawne w obszarach takich jak turystyka, sport, energetyka, obrona cywilna i współpraca administracyjna. Zwiększy to ogólnie aktywność prawodawczą UE, wywierając poważny wpływ na uprawnienia i działalność Parlamentu Europejskiego, co poskutkuje zatem też potrzebą usprawnienia administracji.

W najbliższych miesiącach zbadamy i określimy zasoby finansowe niezbędne w celu realizacji nowych obszarów polityki UE związanych z traktatem lizbońskim. Wierzę, że razem uda nam się zaplanować nowy proces budżetowy.

  Jutta Haug, sprawozdawca. – (DE) Panie przewodniczący! Chciałabym podziękować wszystkim posłom. Udało nam się wypracować wspólne stanowisko w kontaktach z Radą. Pragnę jednak tutaj bardzo serdecznie podziękować również Radzie oraz Prezydencji Rady. Wszyscy, którzy mnie znają, wiedzą, że w pochwałach i podziękowaniach jestem zwykle bardzo oszczędna. Chciałabym niemniej wyrazić szczerą wdzięczność prezydencji szwedzkiej, a zwłaszcza panu Hansowi Lindbladowi, za pracę i ciągłą obecność podczas dyskusji o sprawach budżetowych. Był to przyjemny kontrast w porównaniu do innych prezydencji Rady, z którymi miałam kontakt w swojej długiej karierze poselskiej. Dziękuję bardzo.

Dziś rano w dyskusji wzięło udział wielu posłów – mam wrażenie, że było ich znacznie więcej niż zwykle. Większość z nich mówiła o ograniczeniach budżetu i jego struktury. Panie i panowie, możemy bezpiecznie założyć, że budżet na rok 2010 będzie ostatnim tego rodzaju i ostatnim o tej strukturze, co pozwala nam wierzyć, że będziemy w stanie w ten sposób sfinansować niezbędne obszary polityki Unii Europejskiej oraz stojące przed nią nowe wyzwania i zadania.

Spodziewamy się, że nowa Komisja dokona wkrótce przeglądu śródokresowego, gdyż zgodnie z warunkami porozumień zawartych w 2006 roku powinien był on zostać przedłożony najpóźniej w roku 2009, a więc do końca roku bieżącego. Oczekujemy również, i należy to wyraźnie powiedzieć, propozycji zmian obecnej perspektywy finansowej. Nie możemy czekać z reformami do roku 2014. Potrzebujemy długoterminowych narzędzi już teraz, by Unia Europejska mogła stawić czoła wyzwaniom najbliższej przyszłości z legitymacją demokratyczną, do czego wezwał właśnie w imieniu nas wszystkich przewodniczący Komisji Budżetowej, pan poseł Lamassoure.

  Reimer Böge, sprawozdawca. – (DE) Panie przewodniczący! Teraz, gdy kierując się realiami politycznymi, doszliśmy już wszyscy do zgody w sprawie budżetu na rok 2010, musimy skupić uwagę na tym, co czeka nas w najbliższych miesiącach.

Ponieważ Rada Europejska przyznała sobie 23,5 miliona euro w wyniku bardzo jednostronnego procesu, będziemy również musieli bardzo szybko dokonać niezbędnych uzupełnień budżetu parlamentarnego, by utrzymać równowagę między instytucjami i zapewnić Parlamentowi zdolność reagowania na wyzwania, jakie niesie traktat lizboński. Musimy też zwrócić należną uwagę na zdolność ugrupowań, komisji, a zwłaszcza poszczególnych posłów do uporania się ze stojącymi przed nami zadaniami.

Ponadto w najbliższych miesiącach będziemy musieli rozmawiać ogólnie o korektach, przeglądach i rewizjach. Chodzi tu o skorygowanie, odnowienie i usprawnienie porozumienia międzyinstytucjonalnego. Celem jest połączenie elementów porozumienia międzyinstytucjonalnego z wieloletnimi ramami finansowymi, których na mocy traktatu lizbońskiego dotyczy inny proces decyzyjny. Chodzi tu też o procedurę współdecyzji w rozporządzeniu finansowym, jak również na przykład o pokaźny pakiet związany z rozwojem Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych, zarówno pod względem zagwarantowania praw budżetowych Parlamentu, jak i pod względem możliwych korekt podstaw prawnych, które mogą być konieczne w przypadku wieloletnich programów Służby Działań Zewnętrznych.

Z tego powodu chciałbym tutaj powtórzyć, że bez korekt, przeglądów i rewizji nie da się zrobić niczego. Nie możemy bez końca odkładać niezbędnego zmierzenia się z wyzwaniami budżetowymi traktatu lizbońskiego. Oczekuję, że nowa Komisja rozpocznie pracę bardzo szybko i przedstawi wnioski, które zagwarantują prawa Parlamentu we wszystkich dziedzinach i nie będą próbą ukrytej modyfikacji poszczególnych uprawnień, gdyż mogłoby to działać na niekorzyść Parlamentu, a temu potrafimy zapobiegać.

  László Surján, sprawozdawca. – (HU) Jeżeli chcemy, by Europejczycy czuli się w 2010 roku bezpieczniej, musimy wykonać ten budżet w sposób skuteczny i praktyczny. Dlatego właśnie zwiększyliśmy bezpieczeństwo energetyczne, wspieramy tworzenie miejsc pracy i wprowadzamy instrument mikrofinansowy. Wspieramy też badania i rozwój oraz uczenie się przez całe życie. Chcemy pomóc sektorowi mlecznemu i złagodzić, na ile to możliwe, szkodliwe skutki zmiany klimatu.

Osiągnęliśmy to, wydając każdy grosz z zasobów, jakie otrzymaliśmy za pośrednictwem wieloletnich ram finansowych. Oznacza to jednak, że budżet stał się zupełnie nieelastyczny i nie zapewnia wystarczającego marginesu. To kolejny powód, dla którego przegląd śródokresowy jest ogromnie pilny, co też powtarzam. Szczególna odpowiedzialność za przyszły sukces spoczywa na Komisji i państwach członkowskich. Aby móc spojrzeć podatnikom prosto w oczy, musimy wykorzystać udostępnione nam ramy nie tylko zgodnie z prawem, ale i z determinacją.

Jeżeli będą dostępne zasoby na tworzenie nowych miejsc pracy, liczba miejsc pracy rzeczywiście wzrośnie. Jeżeli będą dostępne inne zasoby pozwalające słabiej rozwiniętym regionom zrównać się z pozostałymi, PKB wytwarzany lokalnie w tych regionach w istocie się zwiększy. Jedynie wtedy, gdy będziemy kontrolować te warunki, będziemy mogli powiedzieć, że pieniądze zostały wydane efektywnie, a z punktu widzenia obywateli Europy warto było dokonać poświęcenia, gdyż obecna, sięgająca 123 miliardów euro składka do budżetu UE niewątpliwie stanowi poświęcenie.

Panie przewodniczący, panie ministrze, panie komisarzu, mam nadzieję, że ten Parlament zdecydowanie poprze przedłożone mu przedmiotowe sprawozdanie, a w czwartek damy obywatelom Europy dobry budżet, który jest bez zarzutu nie tylko pod względem prawnym, ale też moralnym.

  Przewodniczący. – Zamykam wspólną debatę.

Głosowanie nad sprawozdaniem pani poseł Haug odbędzie się jutro.

Głosowanie nad sprawozdaniami panów posłów Surjána, Maňki i Bögego odbędzie się w czwartek.

Oświadczenia pisemne (art. 149 Regulaminu)

  Ádám Kósa (PPE), na piśmie. – (HU) Mój kolega z Grupy Europejskiej Partii Ludowej (Chrześcijańscy Demokraci) pan poseł Surján oraz pan poseł Maňka wykonali ważne zadanie. Podobnie jak w przypadku debaty budżetowej w dowolnym parlamencie krajowym, również musimy jasno wyjaśnić w tej Izbie, co konkretnie zawiera projekt budżetu i jakie przesłanie niesie dla społeczeństwa. Pomimo tego, że w sprawozdaniu nie wspomniano o dostępności, chciałbym zwrócić państwa uwagę na następującą kwestię: na mocy decyzji podjętej 26 listopada przez Radę do Spraw Ogólnych, UE przystąpiła jako organizacja regionalna do Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych. W świetle tego i zgodnie z punktem 43 oraz zapisami zawartymi w załączniku 2 do sprawozdania powinniśmy z radością powitać wspólne oświadczenie wydane w sprawie polityki w zakresie budynków.

Bardzo ważne jest jednak, by oprócz spełnienia innych ważnych wymogów (np. oszczędności energii) w przypadku budynków oraz innych inwestycji infrastrukturalnych wzięto również pod uwagę dostępność. Dodatkowe koszty związane z dostępnością są zawsze znacznie wyższe. Bardzo ważne jest też w związku z tym, aby Parlament Europejski uwzględnił przy tworzeniu wymogów bezpieczeństwa osoby z upośledzeniem wzroku. Na przykład przy projektowaniu i wykańczaniu budynków należy stosować wyraźnie widoczne oznakowanie połączone z wyczuwalnymi dotykiem oznaczeniami na posadzkach, które pomogą osobom z upośledzeniem wzroku w określeniu kierunku. Ponadto w związku z prawami językowymi uważam za istotne, aby oprócz uczynienia budynków dostępnymi, również w dokumentach (w tym także w wersjach elektronicznych) zawarto odpowiednie informacje o sposobie uzyskiwania dostępu do nich dla osób z upośledzeniem wzroku (tj. o zalecanych pakietach oprogramowania).

  Andreas Mölzer (NI), na piśmie. – (DE) Podczas kryzysu gospodarczego, gdy obywateli Europy spotykają kolejne fale redukcji i cięć usług socjalnych, Unia Europejska również musi zacisnąć pasa. W następnym roku UE planuje wydać około 123 miliardów euro, czyli o siedem miliardów więcej niż w bieżącym. W trudnych warunkach gospodarczych potrzebne są oczywiście bodźce dla gospodarki, wątpliwe jest jednak, czy narzędzia takie jak europejski plan naprawy gospodarczej mogą spełnić swoje zadanie. W przeszłości okrzyczane programy unijne okazywały się papierowymi tygrysami. Ponadto różne dotacje UE stawały się zaproszeniem do wielu rodzajów nadużyć. Od lat już Europejski Trybunał Rozrachunkowy wskazuje w swoich corocznych sprawozdaniach rażące błędy w funduszach rolnych i strukturalnych. Oznacza to, że ciężko zarobione pieniądze podatników od wielu lat wyciekają tajemniczymi kanałami. Skomplikowane regulacje, które często przerastają nawet brukselskich eurokratów, wydatnie przyczyniają się do wadliwości całego systemu. UE nie kontroluje nawet odzyskiwania wypłaconych omyłkowo środków. W związku z tym dalsze rozdymanie budżetu unijnego jest drogą niewłaściwą. Zamiast tego należy wyeliminować błędy z systemu poprzez daleko idące działania renacjonalizacyjne, na przykład w sektorze rolnym. Pozwoliłoby to państwom członkowskim zadecydować samodzielnie, jakie obszary pragną dotować. Jeżeli chodzi o działania zmierzające do pobudzenia gospodarki, powinny one stanowić element skoordynowanego podejścia państw członkowskich.

  Siiri Oviir (ALDE), na piśmie. – (ET) W marcu 2009 roku, gdy Rada Europejska zatwierdziła plan naprawy gospodarczej, przewidywano, że w latach 2009 i 2010 niewykorzystane środki z budżetu UE w kwocie 5 miliardów euro zostaną przeznaczone na inwestycje w projekty związane z łączeniem sieci energetycznych oraz rozbudową sieci dostępu szerokopasmowego. Bardzo cieszy mnie fakt, że w odniesieniu do drugiego roku (2010) finansowania planu naprawy gospodarki europejskiej podczas prac komitetu pojednawczego udało się osiągnąć pożądany rezultat dzięki dokładnemu przyjrzeniu się ramom finansowym na lata 2007–2013 i przesunięciu środków, co gwarantuje w przyszłym roku finansowanie wynoszące 2,4 miliarda euro, jak też umożliwia realizację celów wytyczonych w planie naprawy gospodarczej. Jeżeli zmiany dokonane w ramach finansowych w związku z planem naprawy gospodarki europejskiej pozostawiają na rok 2010 bardzo niewiele środków na pokrycie przewidywanych potrzeb finansowych, zgadzam się ze stanowiskiem sprawozdawcy, że obowiązujące obecnie wieloletnie ramy finansowe nie spełniają potrzeb finansowych Unii Europejskiej, a Komisja Europejska powinna niezwłocznie przedstawić wniosek dotyczący okresowego podsumowania obowiązujących obecnie wieloletnich ram finansowych.

  Pavel Poc (S&D), na piśmie. – (CS) Pragnę zacząć od wyrażenia podziwu dla wszystkich, którzy pracowali nad budżetem. Przygotowywanie budżetu UE w warunkach kryzysu gospodarczego, a zarazem w okresie przejściowym między Niceą a Lizboną, było zadaniem bardzo trudnym. Budżet na rok 2010 jest ostatnim o takiej strukturze. W życie wszedł niemniej traktat lizboński i trudno będzie działać w ramach budżetu, którego struktura nie odpowiada nowym warunkom. Jakkolwiek skomplikowana była ostatecznie ratyfikacja traktatu lizbońskiego, nie może to stanowić usprawiedliwienia dla Komisji, która nie przedstawiła w terminie projektu nowej struktury budżetu. Komisja musi niezwłocznie wykonać to zadanie. Budżet na rok 2010 został bardzo precyzyjnie zrównoważony – wykorzystuje on w pełni wszystkie możliwości rozdysponowania wydatków. W związku z tym oraz z racji zmian gospodarczych będących skutkiem burzliwego okresu kryzysu gospodarczego, budżet ten może się okazać bardzo kruchy. Obecny budżet trzeba poprzeć ze świadomością, iż być może okaże się on zbyt finezyjny na niepewny okres, przed jakim stoimy, a jego wykonywanie w 2010 roku będzie wymagać pewnej elastyczności.

  Georgios Stavrakakis (S&D) , na piśmie. – (EL) Panie przewodniczący, panie i panowie! Również pragnę wyrazić swoje zadowolenie z porozumienia osiągniętego w sprawie budżetu na 2010 rok. Równocześnie powinniśmy jednak zwrócić uwagę na fakt, że dostępne marginesy w najbliższych latach będą niezwykle ograniczone. Pozostawia to niewielkie pole manewru w przypadku, gdyby UE musiała się zmierzyć z nieprzewidzianymi wymogami lub chciała zareagować na nowe wyzwania polityczne, takie jak strategia UE na rok 2020, albo też pragnęła wdrożyć nowe działania w ramach walki ze zmianą klimatu.

Szczególnie cieszę się, że dzięki wytrwałości Parlamentu Europejskiego udało się nam zabezpieczyć finansowanie dla sieci energetycznych oraz infrastruktury w ramach planu naprawy gospodarczej, kładąc nacisk na ekologiczne technologie, innowacje, badania oraz budowę sieci dostępu szerokopasmowego na wsi.

Niezwykle ważne jest także, by udało nam się zapewnić skuteczność istniejącej infrastruktury oraz narzędzi Wspólnoty w sektorze ochrony ludności, zwłaszcza poprzez dalsze wzmocnienie zdolności Unii Europejskiej do szybkiego reagowania w przypadku katastrof naturalnych, co otworzy drogę do stworzenia w przyszłości europejskich sił służących ochronie ludności.

Wreszcie sądzę, że wszyscy zgadzamy się, iż nie można mówić o Europie lepszej i bliższej obywatelom bez współmiernego finansowania.

  Silvia-Adriana Ţicău (S&D), na piśmie. – (RO) Budżet UE na 2010 rok jest ostatnim zatwierdzanym zgodnie z traktatem nicejskim. Nowy traktat przyznaje Parlamentowi Europejskiemu większe uprawnienia oraz ostatnie słowo, jeżeli chodzi o przyjmowanie budżetu. Parlament i Rada będą miały równe uprawnienia prawodawcze w obszarach takich jak rolnictwo, energetyka, imigracja, sprawiedliwość i sprawy wewnętrzne, zdrowie oraz fundusze strukturalne, co rzecz jasna obejmuje też odpowiednie budżety. W budżecie na rok 2010 znaczącą część funduszy przeznaczono na ochronę zasobów naturalnych i zarządzanie nimi, spójność społeczną i gospodarczą, wzrost i zatrudnienie, konkurencyjność i innowacje, rozwój regionalny, rolnictwo oraz rozwój obszarów wiejskich. Częścią budżetu Unii na rok 2010 jest europejski plan naprawy gospodarczej z kwotą 2,4 miliarda euro dostępną na strategiczne projekty związane z energetyką, transportem, rozwojem sieci dostępu szerokopasmowego na obszarach wiejskich oraz wsparciem społeczności wiejskich. Cieszy mnie fakt, że Parlamentowi Europejskiemu udało się przeznaczyć sumę 300 milionów euro na wsparcie dla producentów mleka. Kryzys gospodarczy odbił się na PKB państw członkowskich i wpłynie też na ich składki do budżetu UE. Mam nadzieję, że dokonywany w 2010 roku przegląd śródokresowy ram finansowych na lata 2007–2013 pozwoli państwom członkowskim sprawniej absorbować fundusze strukturalne, zwłaszcza w dziedzinie transportu oraz efektywności energetycznej budynków mieszkalnych.

(Posiedzenie zostało zawieszone o godz. 11.25 i wznowione o godz. 12.00)

PRZEWODNICZY: GIANNI PITTELLA
Wiceprzewodniczący

  Przewodniczący. – Następnym punktem porządku obrad jest głosowanie.

(Szczegółowe wyniki głosowania: patrz protokół)

Ustne wyjaśnienia sposobu głosowania

- Sprawozdawczyni: Kinga Göncz (A7-0050/2009)

  Aldo Patriciello (PPE). – (IT) Panie przewodniczący, panie i panowie! Jestem pełen podziwu dla doskonałej pracy, jaką wykonała sprawozdawczyni oraz wszystkie posłanki i posłowie, którzy przyczynili się do powstania tego nowego instrumentu umożliwiającego udzielanie mikrokredytów małym i średnim przedsiębiorstwom oraz osobom, które w ostatnich latach straciły pracę.

W związku z tym, że w samej UE zlikwidowano trzy miliony miejsc pracy oraz że banki mają trudności z udzielaniem kredytu, przedmiotowy instrument ułatwi dostęp do niezbędnych zasobów tym, którzy chcą założyć nowe przedsiębiorstwa.

Jestem przekonany, że ta inicjatywa pomoże w stworzeniu nowych miejsc pracy, zwłaszcza jeśli wprowadzimy nowe środki pomocnicze, takie jak środki na szkolenie umożliwiające ludziom młodym tworzenie projektów inwestycyjnych.

Panie przewodniczący! Instrument ten trzeba przyjąć możliwie najszybciej, aby ożywić małe i średnie przedsiębiorstwa będące siłą napędową gospodarki europejskiej.

  Dimitar Stoyanov (NI). – (BG) Bardzo dziękuję, panie przewodniczący! Głosowałem za sprawozdaniem w sprawie środków finansowych. Uważam, że instrument ten jest dziś niezwykle potrzebny i że jeżeli zostanie odpowiednio zastosowany, tak jak to miało miejsce w kraju, z którego pochodzę, w Bułgarii, przyniesie niezwykle pozytywne skutki. Dzisiejsze otoczenie ekonomiczne nie sprzyja małym przedsiębiorcom, którzy mając do dyspozycji niezwykle ograniczone możliwości, nie mają szansy na uzyskanie kredytu bankowego.

Wszystkie banki realizują politykę z gruntu sprzeczną z koncepcją leżącą u podstaw tworzenia instytucji bankowych. Mam wrażenie, że banki celowo wymyślają coraz większą liczbę dodatkowych warunków tylko po to, aby nie udzielać kredytów, a przecież przedsiębiorstwo nie może funkcjonować bez kredytów.

Niemniej jednak po otrzymaniu kredytu firmy, które go uzyskały są zobowiązane do przedłożenia gwarancji w wysokości 100-150 %, co w praktyce prowadzi do ich bankructwa. Dlatego właśnie jestem przekonany, że w tym przypadku Unia Europejska i Parlament podjęły dzięki temu sprawozdaniu właściwe działania, które naprawdę przyczynią się do rozwoju gospodarki europejskiej i bułgarskiej.

  Diane Dodds (NI). – Panie przewodniczący! Chcę wyraźnie powiedzieć, że chociaż uważam, iż pomaganie małym przedsiębiorstwom to inicjatywa niezwykle korzystna i godna naśladowania, należy ją realizować na szczeblu władz krajowych. Mam ogromne obawy związane z tym wnioskiem, z zasadnością kredytowanych środków i ich spłaty.

Chciałabym wezwać rządy krajów, by zrobiły wszystko co w ich mocy, aby pomóc małym przedsiębiorstwom, stanowiącym postawę naszej gospodarki. UE może się do tego przyczynić ograniczając regulację i udostępniając fundusze na szczeblu krajowym.

  Syed Kamall (ECR). – Panie przewodniczący!. Popieramy ten wniosek. Uważam, że to bardzo ważne aby pomóc przedsiębiorcom z UE i państw członkowskich w stworzeniu dużej liczby miejsc pracy i wydobyciu obywateli z ubóstwa. Jestem też wdzięczny, że zdecydowaliśmy się na pozyskanie środków z bieżącego budżetu, a nie na nowe wydatki z sektora prywatnego.

Chcę jednak powiedzieć, że musimy zachować szczególną ostrożność przy korzystaniu z pomocy państwa i pieniędzy podatników. Wiem, że w moim okręgu wyborczym funkcjonuje kilka instytucji zajmujących się instrumentami mikrofinansowymi, na przykład doskonała Croydon Caribbean Credit Union pomagająca społecznościom będącym w najtrudniejszej sytuacji w wychodzeniu z ubóstwa. Instytucje te zostały do maksimum wykorzystane przez samorząd lokalny i inne organy państwowe. Istotne jest, abyśmy zwiększając dostępność instrumentów mikrofinansowych nie wyciskali jak cytryny wielu doskonałych, działających już usługodawców prywatnych.

  Alfredo Pallone (PPE). – (IT) Panie przewodniczący, panie i panowie! Myślę, że wszyscy zgodzimy się co do kwestii mikrokredytów, powinniśmy jednak też podyskutować o zasobach finansowych. Jestem przekonany, że ich zwiększanie jest naszym obowiązkiem.

Musimy też zadbać o to, aby nie udzielać mikrokredytów innym zainteresowanym w małych i średnich przedsiębiorstwach, bo mikrokredyty zostały wprowadzone po to, aby pomóc partnerom społecznym znajdującym się w mniej korzystnym położeniu. Mając to na uwadze musimy też przedyskutować kulturową kwestię: w wielu krajach, a w moim przekonaniu przede wszystkim w krajach znajdujących się w największej potrzebie, brak jest właściwego podejścia kulturowego niezbędnego do pozyskania kredytu. Jestem głęboko przekonany, że rządy tych krajów powinny wdrożyć przedmiotowe instrumenty w pierwszej kolejności.

W Europie dominują dwa obozy: obóz krajów, które już zastosowały to podejście, na przykład Francja i Niemcy oraz obóz krajów, które dopiero muszą przyjąć kulturowe podejście do tego zagadnienia. Krótko mówiąc mam nieodparte wrażenie, że w Europie prawdziwy problem to nie tylko kwestia zagwarantowania środków finansowych; musimy dążyć do stworzenia warunków, w których pracownicy znajdujący się w niekorzystnym położeniu będą mogli sami sobie stworzyć miejsce zatrudnienia.

Pisemne wyjaśnienia dotyczące sposobu głosowania

- Sprawozdawczyni: Kinga Göncz (A7-0050/2009)

  Luís Paulo Alves (S&D), na piśmie. – (PT) Głosowałem za przedmiotowym instrumentem mikrofinansowym na rzecz zatrudnienia, ponieważ ma on na celu stworzenie możliwości dla bezrobotnych i zachęca ich do przedsiębiorczości. Instrument ten, skierowany do osób, które chcą założyć lub rozwinąć mikroprzedsiębiorstwo (zatrudniające poniżej 10 pracowników i uzyskujące dochody poniżej 2 milionów euro), otworzy przed wieloma bezrobotnymi nowe możliwości. Biorąc pod uwagę obecną kondycję gospodarki najlepiej byłoby, gdyby ten ważny program został wprowadzony wcześniej, bo obywatele już od dłuższego czasu mają trudności z dostępem do kredytów.

Ponieważ przedmiotowy instrument jest skierowany do przedsiębiorstw prywatnych i państwowych świadczących usługi na rzecz osób prywatnych i mikroprzedsiębiorstw korzystających z mikrokredytów na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym państw członkowskich UE, właściwe organy muszą go ściśle monitorować, aby zapewnić, by kredyt rzeczywiście docierał do miejsc, w których jest najbardziej potrzebny i aby nie powtórzyła się sytuacja, która wydarzyła się w czasach ostatniego kryzysu finansowego.

  Andrew Henry William Brons (NI), na piśmie. – Jestem za uruchamianiem przez państwo instrumentu finansowego, by pomóc obywatelom w założeniu małych przedsiębiorstw. Jestem jednak przeciwko pełnieniu tej funkcji przez Unię Europejską. Niemniej jednak głosowałem za niektórymi poprawkami, ponieważ zawsze istnieje prawdopodobieństwo, że rezolucja zostanie przyjęta, a chciałem ją ulepszyć na tyle, na ile to możliwe. „Blokowanie” głosowania w sprawie pewnych poprawek powstrzymało mnie od odrębnego głosowania nad kilkoma poprawkami.

  David Casa (PPE), na piśmie. – Jednym z najbardziej zgubnych następstw ogólnoświatowego kryzysu gospodarczego jest nieudzielanie kredytów bankowych, co uniemożliwia obywatelom, a także dużym przedsiębiorstwom prowadzenie działalności gospodarczej. Wniosek przedłożony przez Komisję Europejską przewiduje ustanowienie instrumentu mikrofinansowego, który ma pomóc w złagodzeniu dzisiejszej niechęci banków i innych instytucji finansowych do udzielania kredytów. Dlatego właśnie zdecydowałem się poprzeć sprawozdawczynię w tej sprawie i głosowałem za sprawozdaniem.

  Nikolaos Chountis (GUE/NGL), na piśmie. – (EL) Głosowałem przeciwko sprawozdaniu, ponieważ ciągle rosnącego w Unii Europejskiej bezrobocia nie da się pokonać programem mikrofinansowym. Potrzebne są zintegrowane programy odpowiednio finansowane z oddzielnej linii budżetowej, programy koncentrujące się na walce z bezrobociem wśród ludzi młodych, niezwykle wysokim zwłaszcza w Grecji, gdzie bez pracy pozostaje jedna na cztery osoby poniżej 25 roku życia.

Ogólnie mówiąc, potrzebujemy polityki wzywającej do zwiększenia wspólnotowego budżetu i wykraczającej poza neoliberalne ramy paktu stabilności oraz niskich deficytów. Uważam również, że finansowanie w ramach tego mechanizmu powinno być całkowicie dobrowolne i w żadnym wypadku nie należy nikogo zmuszać do korzystania z mechanizmu pod groźbą, że w przeciwnym razie przysługujące świadczenia socjalne zostaną cofnięte lub ograniczone. Niestety odrzucono poprawki złożone w tym zakresie przeze mnie i moich kolegów posłów z Konfederacyjnej Grupy Zjednoczonej Lewicy Europejskiej/Nordyckiej Zielonej Lewicy.

  Diogo Feio (PPE), na piśmie. – (PT) Ponieważ Europa przechodzi głęboki kryzys gospodarczy i finansowy, który doprowadził do poważnych problemów społecznych, na czele ze wzrostem bezrobocia we wszystkich państwach członkowskich, Unia Europejska musi przede wszystkim stworzyć skuteczne mechanizmy uporania się z kryzysem, a także wspierania najbardziej poszkodowanych, w tym także bezrobotnych i przedsiębiorstw będących w trudnym położeniu.

Dlatego też z zadowoleniem przyjmuję utworzenie instrumentu mikrofinansowego na rzecz zatrudnienia koncentrującego się na przedsiębiorczości i dającego każdemu możliwość założenia własnego przedsiębiorstwa. Europejski instrument mikrofinansowy zostanie uruchomiony w przypadkach odmowy udzielenia lub trudności w uzyskaniu kredytu bankowego na wsparcie rozwoju mikroprzedsiębiorstw oraz doradztwa, szkolenia i wsparcia w zakresie stóp procentowych z Europejskiego Funduszu Społecznego.

Równie istotne jest to, że zadaniem tego instrumentu powinno być wyłącznie wspieranie przedsiębiorczości w celu tworzenia nowych miejsc pracy poprzez wprowadzanie w życie solidnych koncepcji biznesowych, nie powinien być on natomiast wykorzystywany na wsparcie socjalne czy napędzanie konsumpcji.

  José Manuel Fernandes (PPE), na piśmie. – (PT) W kontekście dzisiejszego kryzysu i rosnącego bezrobocia niezwykle ważne jest propagowanie wzrostu samozatrudnienia, a także tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw. Mikrokredyt pomoże w osiągnięciu tego celu. W związku z tym, z zadowoleniem przyjmuję wniosek Komisji i Parlamentu o podjęcie prac nad tym zagadnieniem. To sposób na popieranie przedsiębiorczości i podniesienie poziomów zatrudnienia oraz włączenia społecznego. Ten instrument mikrofinansowy to uzupełnienie innych programów wspierających zatrudnienie i włączenie. Dlatego też uważam za ważne, by instrument ten nie był finansowany kosztem istniejących programów i im nie zagrażał.

Oddałem już swój głos za tym instrumentem podczas głosowania w komisji budżetowej w kontekście procedury budżetowej na rok 2010, dzięki której utworzono dwie nowe linie budżetowe, jedną w kwocie 37, 5 milionów euro na wydatki operacyjne, a drugą w kwocie 0,25 miliona euro na wydatki administracyjne. Mam nadzieję, że program ten wkrótce wejdzie w życie oraz że proces zatwierdzania wniosków przebiegnie sprawnie i nie przepadnie w bezmiarze biurokracji.

  Ilda Figueiredo (GUE/NGL), na piśmie. – (PT) Żałujemy, że większość w tym Parlamencie znów nie dotrzymała danego słowa i zatwierdziła wniosek, na podstawie którego zmniejszane są środki na rzecz programu Progress, który i tak był już ewidentnie niedofinansowany w zakresie obszarów działania dotyczących polityki społecznej. Pomijając wszelkie względy dotyczące celów nowego europejskiego instrumentu mikrofinansowego nie do przyjęcia jest fakt, że ma on być finansowany poprzez ograniczenie funduszy dostępnych w ramach aktualnie realizowanych programów, w tym przypadku programu Progress, wspólnotowego programu na rzecz zatrudnienia, włączenia społecznego i równych szans.

W tekście zatwierdzonym przez Komisję Zatrudnienia i Spraw Socjalnych wyraźnie odrzucono koncepcję finansowania tego instrumentu z programu Progress i zaproponowano utworzenie nowej linii budżetowej dysponującej własnymi zasobami: inaczej mówiąc „nowymi” środkami. Poprawki złożone przez naszą grupę polityczną były zgodne z tymi zasadami, ale zostały dziś odrzucone.

Ponieważ sytuacja społeczna poszczególnych państw członkowskich pogarsza się, wycofywanie funduszy z obszaru zatrudnienia oraz włączenia społecznego i kierowanie ich na inne ustalone w międzyczasie priorytety jest nie do przyjęcia, nawet jeżeli chodzi o obszar mikrofinansowania.

  Bruno Gollnisch (NI), na piśmie. – (FR) Dzięki sprawozdaniu pani poseł Göncz w sprawie mikrokredytów i kontrowersjom towarzyszącym temu projektowi dowiedziałem się czym jest ten sławny program Progress – tak żarliwie popierany przez lewicę, która upiera się, że ze środków finansowych przeznaczonych na mikroprzedsiębiorstwa i inicjatywy prywatne nie powinno się zabierać ani centa. Czemu tak naprawdę służy dziś program Progress nazywany „wspólnotowym programem na rzecz zatrudnienia i solidarności społecznej”? Służy mianowicie pracy papierkowej i finansowaniu badań oraz sprawozdań. A to dlatego, że dziś „docelowymi” odbiorcami programu Progress nie są ani bezrobotni, ani wykluczeni, ale decydenci polityczni i opiniodawcy.

Niektórzy sprzeciwiają się potrąceniu kwoty 100 milionów euro na instrument mikrofinansowy z nędznej kwoty 700 milionów alokowanych na okres siedmiu lat. Ten sam budżet, a trochę mniej dla tych, którzy korzystają z systemu i trochę więcej dla Europejczyków: nikt nie może temu zaprzeczyć! Nadeszła pora, aby przestać przyglądać się ubóstwu i problemom naszych współobywateli i podjąć konkretne działania. Mam jednak jedno zastrzeżenie: mikrokredyt jest konieczny tylko dlatego, że „banksterzy”, którzy tak chętnie zagarniają państwowe środki nie robią tego, co powinni: nie zasilają gospodarki.

  Françoise Grossetête (PPE), na piśmie. – (FR) Głosowałam za sprawozdaniem pani poseł Göncz w sprawie europejskiego instrumentu mikrofinansowego. Mikrofinansowanie wiąże się z mikrokredytami (kredytami w kwocie niższej niż 25 tysięcy euro) i mikroprzedsiębiorstwami (przedsiębiorstwami zatrudniającymi mniej niż 10 osób).

W dzisiejszej dobie kryzysu gospodarczego i w związku ze znaczącym spadkiem liczby udzielanych kredytów Unia Europejska musi przede wszystkim stworzyć instrument adresowany do najbardziej poszkodowanych, czyli ludzi młodych i małych przedsiębiorstw.

Kiedy w grę wchodzi gospodarka czy miejsca pracy najważniejsze jest stymulowanie wzrostu i zrównoważonych inwestycji. Instrument przewiduje podwyższenie finansowania do kwoty 100 milionów euro, środków pozyskanych z budżetu na program Progress (wspólnotowy program na rzecz zatrudnienia i solidarności społecznej) i wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2010 r. (na okres czterech lat). Aby w ciągu kolejnych dni można byłoby osiągnąć porozumienie, Rada musi usłyszeć to przesłanie.

  Sylvie Guillaume (S&D), na piśmie. – (FR) Głosowałam za sprawozdaniem mojej koleżanki, pani poseł Göncz, ponieważ moim zdaniem wspieranie mikrofinansowania poprzez ustanowienie specjalnej linii budżetowej jest najważniejsze, zwłaszcza w kontekście kryzysu bezrobocia i kryzysu społecznego. To szczególny instrument walki z wykluczeniem finansowym i ubóstwem. My, inaczej niż Komisja Europejska, sprzeciwiamy się koncepcji relokowania środków na zobowiązania i płatności z programu Progress do europejskiego instrumentu mikrofinansowego, ponieważ byłaby to niewłaściwa wiadomość dla podmiotów gospodarczych. Musimy podtrzymać program Progress adresowany do grup najbardziej poszkodowanych, a jego skuteczne wdrożenie w dzisiejszej sytuacji jest wspólnym obowiązkiem państw członkowskich i Unii Europejskiej.

  Lívia Járóka (PPE), na piśmie. – (HU) Jestem niezmiernie zadowolona, że znakomita większość Parlamentu Europejskiego przyjęła dziś sprawozdanie w sprawie instrumentu mikrofinansowego na rzecz zatrudnienia i włączenia społecznego. Planowany system mikrokredytowy może się istotnie przyczynić do zbudowania spójności społecznej i utworzenia nowych miejsc pracy, nie wspominając o ogromnej pomocy w łagodzeniu niekorzystnych skutków kryzysu finansowego i gospodarczego. W czasach ogólnoświatowej recesji stwarzanie nowych możliwości obywatelom wyrugowanym z rynku pracy i tradycyjnego rynku kredytowego, a także torowanie drogi ku stabilnemu, długoterminowemu samozatrudnieniu jest szczególnie ważne. Co więcej, najważniejsze aby wprowadzić prosty instrument finansowy służący obywatelom zamieszkałym w regionach nieuprzywilejowanych, chcącym założyć własne przedsiębiorstwo, oraz grupom najbardziej poszkodowanym, który pomimo wysokiego ryzyka, niskich marży i ryzyka niepowodzenia, wspomaga założenie i przetrwanie przedsiębiorstwa. Mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa zatrudniają przytłaczającą większość pracowników w Europie.

Dlatego właśnie, aby zagwarantować, że firmy te nie stracą, ale faktycznie zwiększą potencjał zatrudnienia, należy im zagwarantować odpowiednie wsparcie, którego kwota w pewnych przypadkach jest tak mała, że tradycyjny sektor bankowy nie jest w stanie takich funduszy zagwarantować. Podczas dzisiejszego głosowania Parlament Europejski przekazał jasny komunikat, że należy możliwie jak najszybciej zakończyć procedurę współdecyzji, aby instrument mikrofinansowy mógł być dostępny już od roku 2010.

  Eija-Riitta Korhola (PPE), na piśmie. – (FI) Panie przewodniczący! Głosowałam za sprawozdaniem w sprawie instrumentów mikrofinansowych.

Jeszcze wiele możemy zrobić, aby zachęcić młodych ludzi w Europie do przedsiębiorczości. Kryzys finansowy i gospodarczy przyniósł ze sobą kryzys zatrudnienia i kryzys społeczny, przewiduje się, że w następnym roku w Europie przybędzie kolejne 10 milionów bezrobotnych. Jeżeli kiedykolwiek był odpowiedni moment na podjęcie natychmiastowego działania to właśnie teraz.

Ponieważ mniejsza dostępność kredytów pogarsza obecną sytuację, zdecydowanie popieram inicjatywę przedstawioną w sprawozdaniu mającą na celu zagwarantowanie mikrokredytów osobom bezrobotnym lub zagrożonym bezrobociem, które mają trudności z uzyskaniem kredytów komercyjnych na zrealizowanie zamierzeń biznesowych. Musimy też inwestować na przykład w warsztaty i inkubatory przedsiębiorczości dla ludzi młodych, a także w edukację na rzecz przedsiębiorczości.

Kompleksowe podejście do inwestowania w zwiększanie wskaźników zatrudnienia i przedsiębiorczości jest warunkiem wstępnym dla dobrobytu Europy.

  Patrick Le Hyaric (GUE/NGL), na piśmie. – (FR) Jestem za finansowaniem gwarancji społecznych w celu udzielenia pomocy pracownikom, którzy stracili pracę. Nie powinno to jednak oznaczać zwolnienia przedsiębiorstw z ciążących na nich obowiązków społecznych czy terytorialnych. Wykonywanie zaniedbanych przez kogoś obowiązków nie należy do władz publicznych. Dlatego wstrzymam się od głosowania.

  Jörg Leichtfried (S&D), na piśmie. – (DE) Głosuję za sprawozdaniem dotyczącym ustanowienia nowego instrumentu mikrofinansowego, który pomoże osobom, których zatrudnienie stoi pod znakiem zapytania założyć lub rozwinąć mikroprzedsiębiorstwa. Za takie uważa się firmy zatrudniające mniej niż dziesięciu pracowników i osiągające dochód poniżej 2 milionów euro. Te możliwości finansowe będą dostępne początkowo na okres czterech lat, począwszy od dnia 1 stycznia 2010 r.

Dla osób, które utraciły pracę wskutek kryzysu lub które mają trudności z uzyskaniem kredytu dla swojego przedsiębiorstwa będzie to szansa na odbycie szkolenia, utrzymanie istniejących miejsc pracy, a w niektórych przypadkach nawet na stworzenie nowych. Pomoże to w stymulowaniu gospodarki i przyczyni się do zakończenia kryzysu.

  Jean-Luc Mélenchon (GUE/NGL), na piśmie. – (FR) Będziemy głosować przeciwko wnioskowi dotyczącemu decyzji o ustanowieniu europejskiego instrumentu mikrofinansowego na rzecz zatrudnienia i włączenia społecznego. W czasach, gdy tak wielu obywateli Europy jest zwalnianych z pracy z powodu kryzysu kapitalizmu i gdy ci, którzy nadal bogacą się ich kosztem wykazują całkowity brak solidarności nadszedł czas, aby Unia Europejska zmieniła swoje liberalne podejście do rozwiązania napotkanych problemów.

W obliczu nienasyconych apetytów komercyjnych, które rozbudził liberalny dogmatyzm Unii Europejskiej potrzebujemy polityki chroniącej europejskich pracowników, twórców dobrobytu, którego zostali pozbawieni w imię zysku. Znów mamy do czynienia z Europą dużych zysków i małej jałmużny. Świadczą o tym znikome przyrzeczone kwoty, brak jasności co do ich alokowania i indywidualistyczna logika kryjąca się za promowanym instrumentem. Nie ma to nic wspólnego z Europą powszechnego interesu i równością społeczną, której potrzebują nasi obywatele.

  Nuno Melo (PPE), na piśmie. – (PT) W czasach kryzysu, gdy kredyty są ograniczone, a dostęp do nich utrudniony, instrument tego rodzaju ma zasadnicze znaczenie dla wspomożenia małych przedsiębiorstw i osób pozbawionych zatrudnienia w uzyskaniu mikrokredytu na rozpoczęcie samodzielnej działalności gospodarczej. Trudno osiągnąć te cele bez tego rodzaju instrumentu wsparcia. Co więcej, w dzisiejszej sytuacji kryzysowej banki nie są uwrażliwione na potrzeby kredytowe nowopowstałych przedsiębiorstw, co w większości przypadków uniemożliwia tych firmom stanięcie na nogi. Wobec prognoz przewidujących, że w UE zlikwidowanych zostanie kolejnych kilka milionów miejsc pracy niezwykle ważne jest wprowadzenie bodźców, z których mogą skorzystać osoby pozbawione zatrudnienia i pragnące rozpocząć nowe życie, ponieważ pozwoli to na uniknięcie kryzysu społecznego i ograniczenie wydatków państw członkowskich na środki wsparcia socjalnego.

  Andreas Mölzer (NI), na piśmie. – (DE) Kryzys finansowy i gospodarczy wywołany przede wszystkim przez brytyjskich i amerykańskich spekulantów prowadzi dziś do większego, wynikającego z załamania gospodarczego bezrobocia w Europie. Grupą najbardziej zagrożoną bezrobociem i najbardziej dotkniętą przez zmieniającą się sytuację są ludzie młodzi. Dlatego też jest niezwykle ważne, aby dać im możliwość rozpoczęcia lub wznowienia kariery zawodowej oraz utorować niektórym drogę ku do założeniu własnych przedsiębiorstw. Mam nadzieję, że nowy europejski instrument mikrofinansowy na rzecz zatrudnienia i włączenia społecznego – Progress – zapewni im znaczące wsparcie w tym zakresie.

Ten nowy instrument umożliwi nam również zareagowanie na krytyczną sytuację w dziedzinie kredytowania. Oprócz wsparcia w zakresie stóp procentowych osoby zakładające mikroprzedsiębiorstwa uzyskają również wsparcie w formie mentoringu, szkolenia, coachingu oraz rozwijania zdolności. Popieram inicjatywę komisji na rzecz zwiększenia kwoty finansowania instrumentu mikrofinansowego o 50 % w porównaniu do kwoty ujętej we wniosku Komisji, a mianowicie do 150 milionów euro. Przy uwzględnieniu ogromnych kwot przeznaczanych na ratowanie banków ważne jest, aby okazać hojność osobom, których sytuacja ta dotknęła najbardziej. Ze wszystkich przytoczonych powodów głosowałem za tym sprawozdaniem.

  Wojciech Michał Olejniczak (S&D), na piśmie. – (PL) W dniu 10 listopada 2009 r. Komisja Europejska opublikowała wniosek dotyczący decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającej europejski instrument mikrofinansowy. Pozostaje on w spójności z dokumentem Komisji pt.: „Realizacja europejskiego planu naprawy” oraz z priorytetami Rady, jakimi są: utrzymanie zatrudnienia, tworzenie miejsc pracy i promowanie mobilności, podnoszenie umiejętności i dostosowywanie się do potrzeb rynku pracy oraz zwiększanie dostępu do zatrudnienia.

Niniejszy instrument mikrofinansowy ma ułatwić dostęp do usług finansowych bezrobotnym i grupom przedsiębiorców znajdującym się w trudnej sytuacji. Chodzi o te grupy społeczne, które nie posiadają zdolności kredytowej określonej według kryteriów banków komercyjnych, a chciałyby rozpocząć samodzielną działalność gospodarczą. Wprowadzenie tego rodzaju instrumentu wsparcia, pochodzącego ze środków unijnych, ma szczególnie istotne znaczenie w sytuacji obniżonego obecnie poziomu udzielania kredytów oraz spadku wartości udzielonych pożyczek.

Sytuacja w sektorze kredytów pokazuje, że kryzys finansowy i gospodarczy przechodzi w kryzys zatrudnienia i społeczny. Raport komisji EMPL zawiera istotne poprawki do wniosku Komisji Europejskiej, m.in. sprzeciw wobec przesunięcia środków potrzebnych na europejski instrument mikrofinansowy z programu Progress. Sprawozdawczyni wnosi o utworzenie dla tego celu oddzielnej linii budżetowej, a także o zwiększenie na najbliższe cztery lata kwoty instrumentu o dodatkowe 50 milionów euro. Biorąc pod uwagę wyżej wymienione aspekty, popieram to sprawozdanie.

  Evelyn Regner (S&D), na piśmie. – (DE) Głosowałam za rezolucją dotyczącą wprowadzenia instrumentu mikrofinansowego, ponieważ dla mnie nadrzędnym priorytetem jest szybkie przyjęcie tej rezolucji. Dzięki temu poszkodowana część społeczeństwa będzie miała możliwość, by pomóc sobie przez zaciągnięcie kredytu. Wzywam jednak Radę, by nie pozyskiwała funduszy na ten cel z instrumentu Progress. Jest istotne, aby w tym programie zatrzymać pełną kwotę funduszy. Środki finansowe UE nie mogą być ponownie wykorzystywane kosztem najsłabszych członków społeczeństwa, zwłaszcza w czasach kryzysu.

  Daciana Octavia Sârbu (S&D), na piśmie. – Cieszę się, że Parlament Europejski przyjął dziś plan zagwarantowania dodatkowych kredytów dla małych przedsiębiorstw. Decyzja ta pozwoli na wykorzystanie w kolejnych kilku latach kwoty 100 milionów euro na szczeblu regionalnym i krajowym. To ważne i aktualne osiągnięcie, które zapewni nowe możliwości osobom cierpiącym z powodu skutków ogólnoświatowej recesji. Środki zapowiedziane dziś wesprą tych, którzy chcą założyć nowe przedsiębiorstwa, a także zapewnią szkolenie zawodowe – tym samym poszerzając zakres umiejętności, dzięki którym obywatele mogą tworzyć nowe przedsiębiorstwa mające zasadnicze znaczenie dla europejskiej gospodarki. Coraz wyraźniej w polityce i prawodawstwie Unii Europejskiej widzimy większe zainteresowanie małymi i średnimi przedsiębiorstwami. Z zadowoleniem przyjmuję to nowe osiągnięcie, a zwłaszcza wkład Parlamentu Europejskiego w stymulowanie rozwoju małych firm w trudnych czasach gospodarczych.

  Czesław Adam Siekierski (PPE), na piśmie. – (PL) Progress powstał w celu wspomagania realizacji celów Unii Europejskiej w obszarze zatrudnienia, spraw socjalnych i równych szans, zawartych w agendzie społecznej. Środki budżetowe tego programu mają być impulsem procesu przemian i modernizacji w pięciu gałęziach, takich jak zatrudnienie, integracja społeczna i ochrona socjalna, warunki pracy, walka z dyskryminacją oraz równouprawnienie kobiet i mężczyzn.

Obecnie kryzys finansowy i gospodarczy przekształcają się w kryzys społeczny i kryzys zatrudnienia. Osoby bezrobotne i grupy społeczne będące w niekorzystnej sytuacji, jeżeli chcą się usamodzielnić, potrzebują aktywnego wsparcia i doradztwa. To właśnie program Progress ukierunkowany jest na najbardziej narażone grupy i w związku z tym uważam, że państwa członkowskie i Unia Europejska są odpowiedzialne za efektywną implementację programu. Unia powinna także dołożyć wszelkich starań, by zwiększyć zakres ukierunkowanego wsparcia finansowego dla nowych indywidualnych przedsiębiorców i założycieli mikroprzedsiębiorstw, w postaci monitoringu, szkoleń, w tym szkoleń praktycznych, oraz rozwijania umiejętności.

Progress ma służyć rozwojowi mikroprzedsiębiorczości i gospodarki społecznej. W obecnej sytuacji gospodarczo-finansowej, która charakteryzuje się mniejszą podażą kredytów, program Progress rozszerzy zakres ukierunkowanej pomocy finansowej dla nowych przedsiębiorców. Główna odpowiedzialność za zatrudnienie i politykę społeczną spoczywa na państwach członkowskich, a Unia Europejska powinna być inicjatorem tych przemian. Należy tworzyć realne możliwości zatrudnienia dla wszystkich, podnosić jakość i produktywność pracy.

  Bart Staes (Verts/ALE), na piśmie. – (NL) Mikrofinansowanie to ciekawy instrument zapewniający w czasach kryzysu wsparcie finansowe dla osób bezrobotnych lub zagrożonych utratą pracy, a także przedsiębiorstw gospodarki społecznej. Głosowałem przeciwko temu sprawozdaniu, ponieważ nie ma pewności, że instrument ten będzie finansowany z nowej puli środków. Jest możliwe, że wykorzystane zostaną zasoby z aktualnego programu Progress, programu uruchomionego w 2007 roku i obejmującego działania na rzecz zmniejszenia ubóstwa, przeciwdziałania dyskryminacji, włączenia społecznego, równości płci i zatrudnienia. Pozyskiwanie środków finansowych na zwalczanie ubóstwa z programów na rzecz zwalczania ubóstwa to nie jest odpowiednia strategia.

Rada sprzeciwia się zwłaszcza odrębnemu budżetowi. Państwom członkowskim wyraźnie brak odwagi politycznej. Aby program mógł ruszyć w początkach 2010 roku, z budżetu UE na rok 2010 przeznaczono kwotę 25 milionów euro. Obecnie między Parlamentem a Radą nie ma zgody co do finansowania na kolejne trzy lata (2011-2013). Europa potrzebuje zrównoważonej strategii, a nie jednorazowego zastrzyku w takiej formie, jak przedmiotowa inicjatywa. Instrument mikrofinansowy jest niespójny i nie towarzyszy mu długoterminowa wizja. Poza tym istnieje już możliwość udzielania mikrokredytów w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, a także Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji. Dlatego właśnie, przy całej mojej sympatii, mówię temu sprawozdaniu „nie”.

  Derek Vaughan (S&D), na piśmie. – To wspaniała inicjatywa, która ułatwi osobom, które straciły pracę lub są zagrożone jej utratą uzyskanie kredytu na rozpoczęcie samodzielnej działalności gospodarczej. Europejski instrument mikrofinansowy Progress umożliwi przeznaczenie kwoty do 25 tysiecy euro dla osób, które chcą zaciągnąć kredyty na założenie lub rozwinięcie bardzo małych firm oraz które nie są w stanie uzyskać kredytu na rynku konwencjonalnym.

Cieszy mnie, że Parlament Europejski zdołał zapewnić, aby środki te nie pochodziły z programu „Progress”, którego celem jest udzielenie pomocy osobom poszkodowanym, i że pierwszy rok funkcjonowania programu zostanie sfinansowany ze środków pozyskanych z budżetu na rok 2010. Kwota 100 milionów euro udostępniona już na początku 2010 roku to dokładnie taki rodzaj pomocy, jakiego małe przedsiębiorstwa potrzebują w czasach obecnego kryzysu finansowego, gdy banki nadal nie są chętne do udzielania kredytów. Pomoże ona przedsiębiorstwom w Walii i jestem rozczarowany, że koledzy posłowie z Partii Niepodległości Zjednoczonego Królestwa nie poparli tej postępowej inicjatywy.

(Posiedzenie zostało zawieszone o godz. 12.20 i wznowione o godz. 15.00)

PRZEWODNICZY: JERZY BUZEK
Przewodniczący

  Przewodniczący. – Kolejnym punktem porządku dziennego jest tura pytań do Przewodniczącego Komisji.

Pytania wolne

  Corien Wortmann-Kool, w imieniu grupy PPE. – (NL) Panie przewodniczący! Oczekiwania co do strategii UE 2020 rosną, nie tylko w naszej grupie, ale także wśród obywateli europejskich. Liczą oni na dobrą koniunkturę, miejsca pracy oraz osiągnięcie zrównoważonej i innowacyjnej społecznej gospodarki rynkowej do 2020 roku, jak również oczekują konkretnych propozycji dotyczących silnych MŚP oraz otwartego jednolitego rynku europejskiego, również w sferze budowania kapitału oraz wiedzy. Spodziewają się strategii 2020 opartej na stabilnej, przejrzystej strukturze rządów, bez ogólnej przepychanki między państwami członkowskimi.

Panie przewodniczący, Parlament chce nie tylko być informowany po fakcie o propozycjach Komisji i Rady; chce rzeczywistego uczestnictwa w tworzeniu i realizacji strategii 2020. Jak zamierza pan o to zadbać i jaki pan przyjął harmonogram? Przewodniczący Rady obwieścił zamiar osiągnięcia konkluzji do marca. Czy podejmie pan inicjatywę? Czy w najbliższej przyszłości możemy spodziewać się konkretnych ram działania określających punkty wyjścia oraz cele, stanowiących podstawy uczestnictwa Parlamentu w tej dyskusji? Czy powie nam pan, jakiego harmonogramu się pan trzyma i na kim spoczywa odpowiedzialność? Czy Mr 2020 to pan?

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji. – Odpowiedzialny będę ja, jako przewodniczący Komisji, w koordynacji z kolegami komisarzami, ponieważ strategia ta będzie głównym zadaniem następnej Komisji, co przedstawiłem w moich wytycznych politycznych. Co się tyczy harmonogramu, mamy nadzieję przygotować formalny komunikat na wiosenny szczyt Rady, natomiast uważam, że lepiej się stanie, jak z formalnymi konkluzjami poczekamy do czerwcowego szczytu. Taka będzie moja propozycja dla Rady, aby Parlament mógł stać się pełnoprawnym uczestnikiem i autorem strategii — czego bardzo bym sobie życzył.

Na szczeblu Rady Europejskiej mieliśmy bardzo ciekawy przyczynek do dyskusji o gospodarce; w istocie zachęciliśmy Radę Europejską do pełnoprawnego współautorstwa ze strony Rady, jak również do ugruntowania mechanizmów rządów. Jak państwo wiedzą, pięć lat temu, kiedy wznowiliśmy strategię lizbońską, niektóre państwa członkowskie oponowały przeciwko pewnym zaleceniom zawartym w sprawozdaniu Koka. Tym razem zachodzą przesłanki do umocnienia systemu rządów w ramach strategii.

  Hannes Swoboda, w imieniu grupy S&D. – (DE) Panie przewodniczący, panie komisarzu Barroso! Rok 2009 kończymy będąc w trudnym położeniu, z dużym bezrobociem i problemami budżetowymi. Jednocześnie dobiega końca pięcioletnia kadencja Komisji pana Barroso. Jakie wnioski z pierwszych pięciu lat wyciągnie pan na kolejne pięć lat — o ile Komisja zostanie zatwierdzona — zwłaszcza w kwestiach gospodarczych i społecznych? Co ma pan do powiedzenia naszym obywatelom, a także swoim komisarzom o tym, co powinno wyglądać inaczej w nowej kadencji?

Powinniśmy współpracować, by wyznaczyć nowe priorytety gospodarcze i społeczno-ekonomiczne oraz uniknąć nawrotu sytuacji, w której obecnie się znajdujemy. Pytam zatem ponownie, jakie wnioski wyciągnął pan z pierwszych pięciu lat i co chce pan zrobić inaczej, lepiej i przejrzyściej w kolejnych pięciu latach, aby spełnić życzenia obywateli Europy.

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji. – Przede wszystkim ponowne głosowanie Parlamentu za mandatem dla mnie odbieram jako sygnał poparcia dla podejmowanych przez nas działań. Poza tym są kwestie wymagające zmiany i poprawy.

Dzisiejsza sytuacja jest inna. Istnieje o wiele większy niż dotąd nacisk na kwestie społeczne. Jak często powtarzam, najpoważniejszym problemem, z którym dziś borykamy się w Europie — i z którym najprawdopodobniej będziemy zmagać się jeszcze przez pewien czas —jest bezrobocie. Musimy znaleźć nie tylko nowe źródła wzrostu, lecz także przyjrzeć się temu, co było nie tak w poprzednim modelu wzrostu.

To oczywiste, że poprzedni model wzrostu był niesprawny. Choć wywołał sztuczne poruszenie — nie tylko w sektorze finansowym, ale i w innych sektorach — nie był zrównoważony, zwłaszcza pod względem energii i zmian klimatu. Na tym koncentruje się moja obecna strategia — strategia, którą przedłożyłem Parlamentowi i którą mam nadzieję rozwijać z kolejną Komisją, rzecz jasna przy bardzo ścisłym współudziale tego Parlamentu.

  Hannes Swoboda, w imieniu grupy S&D. – (DE) Panie przewodniczący Barroso! Chciałbym zadać krótkie pytanie dodatkowe. Jeżeli w toku obrad Parlamentu będziemy zdania, że rozdział teczek nie w pełni odpowiada tym celom i zgłosimy propozycje zmian w teczkach, czy jest pan w gruncie rzeczy gotów uwzględnić nasze zastrzeżenia i wprowadzić zmiany? Czy co do zasady odrzuci pan jakieś zastrzeżenia, czy też jest pan skłonny je uznać?

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji. – Traktat lizboński wyraźnie stanowi, że wewnętrzna organizacja kolegium oraz służb Komisji leży w zakresie odpowiedzialności Komisji.

Jestem zawsze gotów wysłuchać waszych uwag i sugestii. W istocie niektóre innowacje są rezultatem debat z pańską grupą oraz innymi grupami. Liczę, że będziecie opowiadać się za pełnym poszanowaniem kompetencji Komisji; ja ze swojej strony zawsze będę szanował kompetencje Parlamentu.

Pozostaję otwarty na wasze sugestie, jakkolwiek uważam, że powinniśmy bardziej skupić się na sprawach polityki, na aspektach materialnych. Jeżeli chodzi o organizację Komisji, sądzę, że po pięciu latach codziennej pracy w Komisji mam dość dobre rozeznanie, jak najlepiej rozdzielić zasoby wewnątrz Komisji.

  Guy Verhofstadt, w imieniu grupy ALDE.. – (NL) Panie przewodniczący! Moje pytanie dotyczy sytuacji w Grecji. A sytuacja ta jest zatrważająca, deficyt rządowy sięga 12,7 %, a zadłużenie państwa przekracza 130 %. Dokładnie taką sytuację zastałem w Belgii, kiedy to w 1985 roku w młodym wieku obejmowałem stanowisko ministra budżetu. Dane liczbowe były identyczne – nigdy ich nie zapomnę – 12,7 % deficytu rządowego. Bez wątpienia Grecja musi ciężko pracować, by przeprowadzić reformy, których dotąd nie przeprowadziła. Lecz i my możemy coś zrobić, panie Barroso. Możemy obniżyć koszty związane z zadłużeniem państw członkowskich, zaprowadzając na stałe europejski rynek obligacji, który umożliwiłby pokrycie sporej części zadłużenia państwa. Obecnie na odsetki od naszego zadłużenia państwa tracimy o setki milionów euro za dużo, ponieważ nie ma europejskiego rynku obligacji, a wszystkie rynki obligacji są wciąż posegmentowane i borykają się z drastyczną utratą płynności. Pytam zatem, czy podejmie pan inicjatywę w tej sprawie i ustanowi trwały europejski rynek obligacji. Nie uwolni to Grecji od potrzeby samodzielnego podjęcia wysiłków, lecz te wysiłki wspomoże.

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji. — Uspokoiło mnie wczorajsze oświadczenie premiera Papandreou o obniżeniu deficytu publicznego i zmniejszeniu zadłużenia państwa poprzez cięcia wydatków stałych i zwiększenie dochodu. Mamy nadzieję, że budżet na 2010 rok obecnie dyskutowany przez grecki parlament, oraz oświadczenia premiera Papandreou to posunięcia w dobrym kierunku. Wraz z obecnym, oraz poprzednim greckim rządem bardzo uważnie śledziliśmy sytuację, a konkretnie kwestię finansów publicznych.

Byliśmy również pod wrażeniem szczerej prezentacji greckiego premiera podczas ostatniej Rady Europejskiej. Jest on w pełni świadom problemu i pokazał determinację, by mu sprostać. W styczniu Grecja przedłoży Komisji zaktualizowany program stabilności, przewidziany w pakcie stabilności i wzrostu. Ufam, że w tym programie znajdą się konkretne działania wzmacniające regulację fiskalną w 2010 roku oraz zapewniające trwałą konsolidację finansów publicznych. Naturalnie Komisja nadal będzie ściśle monitorować sytuację makroekonomiczną i fiskalną, jak również realizację odpowiednich działań w Grecji.

Nie uważam przy tym, jakoby na obecnym etapie należało wypracować możliwe scenariusze. Uważam, że obecnie Grecja podejmuje właściwe działania i powinniśmy wspierać Grecję w ich realizacji.

  Guy Verhofstadt, w imieniu grupy ALDE.. – (NL) Panie przewodniczący! Wracając do tego, o czym mówiłem, europejski rynek obligacji mógłby okazać się pomocny dla Grecji. Nie uwolni on tego kraju od potrzeby przeprowadzenia reform, natomiast przysłuży się również i innym państwom członkowskim, znacznie obniżając stopę odsetkową zadłużenia. Porównajmy stopy odsetkowe stosowane w Niemczech i Stanach Zjednoczonych. Amerykanie wypłacają o 0,4 % mniejsze odsetki od obligacji skarbowych niż Niemcy, choć niemieckie finanse publiczne są w znacznie lepszej kondycji. To dowód, że musimy bezzwłocznie obrać ten kurs. I tego oczekuję od Komisji.

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji. – Na obecnym etapie nie rozpatrujemy takiego rodzaju sugerowanych środków. Osobiście uważam, że łączenie tego rodzaju propozycji z konkretną sytuacją w Grecji nie jest najszczęśliwsze; w istocie mógłby to być niewłaściwy sygnał.

Powiedzmy to sobie szczerze. Grecja i inne kraje strefy euro mają szczególny obowiązek wcielania warunków paktu stabilności i wzrostu. Jest to dla nich, a przede wszystkim dla ich gospodarek bardzo ważne. Ważne jest również dla innych. Uważam, że podnoszenie tej kwestii teraz i sugerowanie, że istnieje rozwiązanie inne niż własne starania Grecji nie jest najlepszym sposobem pomocy greckim przyjaciołom w stanowczej realizacji działań zapowiedzianych przez premiera Papandreou.

  Rebecca Harms, w imieniu grupy Verts/ALE. – (DE) Pragnę dziś zapytać o strukturę kolejnej Komisji. Rozkład teczek, jaki pan zaprezentował, wydaje się mieć wyraźne podteksty prezydenckie. Uważamy, że organizuje pan strukturę w taki sposób, aby samemu, będąc przewodniczącym Komisji, dysponować sporą władzą. Jesteśmy zaskoczeni, że chce pan znieść grupy robocze komisarzy. Naszym zdaniem praca tych grup podczas ostatniej kadencji parlamentarnej była owocna. Dziwi nas również, że zakres odpowiedzialności w niektórych obszarach został pofragmentowany w niepojęty sposób. Zagadką jest, jak rozdzieli pan zakresy odpowiedzialności pani Reding i pani Malmström. Sądzimy że komisarz Malmström utworzy coś na kształt urzędu bezpieczeństwa wewnętrznego. Oczywiście nie mam nic przeciwko wydzielaniu odrębnego zakresu odpowiedzialności za klimat. Jeżeli jednak powoła pan komisarza ds. klimatu, to musi pan zadbać, aby dysponował on rzeczywistą władzą, oraz miał dostęp do dziedzin takich jak energia, przemysł, transport, środowisko czy rolnictwo. A nie wierzymy, że tak się stanie.

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji. − Dwa różne pytania: jedno dotyczące teczek sprawiedliwości i bezpieczeństwa, drugie dotyczące klimatu. Co do kwestii bezpieczeństwa i sprawiedliwości, przekazałem sugestię wielu z posłów, aby stworzyć teczkę bardziej skoncentrowaną na prawach podstawowych. Zatem komisarz Reding, jeśli zostanie przez was zatwierdzona, będzie komisarzem do spraw sprawiedliwości, praw podstawowych i obywatelstwa.

Będzie również komisarz do spraw wewnętrznych, bowiem w większości państw członkowskich — o ile nie we wszystkich — występuje minister spraw wewnętrznych i minister sprawiedliwości. Sądzę, że tak będzie efektywniej — komisarze ci będą mogli pracować ze swoimi kolegami w odpowiednich radach. Tak będzie lepiej również pod względem nakładu pracy, ponieważ jak wiecie, właśnie zatwierdziliśmy program sztokholmski. To bardzo ambitny program, w ramach którego Parlament nabywa szereg istotnych kompetencji, zatem dwa osobne stanowiska komisarskie są zasadne. Nie chodzi tu o rolę przewodniczącego. Nie ma to z rolą przewodniczącego nic wspólnego. Wiąże się to natomiast z potrzebą rozdziału prac w tej ważnej sferze. Chciałbym, aby komisarz praw podstawowych dzierżył w swoich rękach aspekty bezpieczeństwa, a komisarz do spraw bezpieczeństwa wykonywał swoje powinności z poszanowaniem praw podstawowych oraz ducha swobód w Unii Europejskiej.

  Rebecca Harms, w imieniu grupy Verts/ALE. – (DE) Powtórzę moje pierwsze pytanie. Jak komisarz do spraw klimatu ma dysponować władzą i jak ma budować autorytet, skoro nie znajduje on, według drugiego wariantu, odzwierciedlenia w strukturach? Po drugie, jest kolejna kwestia szczegółowa, która wydaje się nam zupełnie nielogiczna — chodzi o to, że ekoinżynieria genetyczna, za którą opowiada się pan Barroso, obecnie należy do teczki zdrowia, a nie środowiska i rolnictwa. Musi nam pan to wyjaśnić.

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji. – Rad jestem, że cieszą się państwo z utworzenia stanowiska komisarza do zmian klimatu. Komisarz ten będzie mieć mnóstwo pracy, ponieważ jak widzimy, Kopenhaga to nie koniec drogi. Po Kopenhadze będzie wiele do zrobienia.

Jej główne zadanie będzie polegać na utrzymaniu kwestii zmian klimatu w głównym nurcie działań we wszystkich sektorach polityki Komisji – nie tylko tych wspomnianych przez panią, lecz wielu innych. Nie ma prawie żadnej polityki w Unii Europejskiej, która nie wpływa w ten czy inny sposób na zmiany klimatu: od rolnictwa po badania, od przedsiębiorczości po sprawy morskie. Właśnie na tym polega owo zadanie.

Komisarz będzie mieć Dyrekcję Generalną poświęconą zmianom klimatu. Chcę, aby komisarz do zmian klimatu dysponowała instrumentami do wykonywania swojej polityki, lecz oczywiście musi to robić we współpracy z innymi komisarzami, mianowicie z komisarzem do spraw środowiska, komisarzem do spraw energii i innymi – jako że powierzona jej polityka jest bardzo ważna, posiada również istotny wymiar zewnętrzny.

  Michał Tomasz Kamiński, w imieniu grupy ECR. – (PL) Panie przewodniczący! Chciałem zapytać pana o ocenę odbytego niespełna dwa tygodnie temu szczytu UE-Ukraina. Przy okazji chciałbym poruszyć dwie kwestie. Będąc w Kijowie, dowiedziałem się, że strona europejska odmówiła wpisania do końcowej deklaracji sformułowania o europejskiej tożsamości Ukrainy. Nie ukrywam, że bardzo mnie to dziwi, ponieważ wydaje mi się, że kwestia europejskiej tożsamości Ukrainy nie powinna być sporna. Po drugie, dowiedziałem się w Kijowie, że nasza europejska delegacja odmówiła złożenia wieńców na pomniku ofiar głodu ukraińskiego, co jest dyplomatycznym zwyczajem wszystkich odwiedzających Ukrainę i nie ukrywam, że te dwa fakty bardzo mnie dziwią.

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji. – Uważam, że spotkanie, które odbyliśmy z Ukrainą było owocne. Będę z panem szczery – nasi ukraińscy przyjaciele muszą zrobić więcej, jeśli oczekują większej pomocy z naszej strony.

Na kwestie ukraińskie poświęciłem więcej czasu niż na sprawy większości państw członkowskich Unii Europejskiej, co dowodzi wagi, jaką przywiązujemy do spraw ukraińskich. Jest to państwo znajdujące się bardzo blisko nas, państwo, do którego my chcemy się zbliżyć. Dlatego zaproponowaliśmy im kompleksowy i innowacyjny układ o stowarzyszeniu między Unią Europejską a Ukrainą. Jest to najwyższy status, jaki możemy zaoferować państwu – poza przystąpieniem, które jednakowoż nie jest możliwe w obecnej sytuacji.

Odbyło sie kilka dyskusji, lecz jeśli przyjrzeć się ich konkluzjom, potwierdza się, że Ukraina to kraj europejski, Ukraina hołduje tym samym wartościom europejskim i chcemy być bliżej Ukrainy. Chcemy im pomóc zbliżyć się do nas. Uważam, że to było owocne spotkanie, ale szczerze nie powinniśmy spodziewać się utworzenia nowego statusu dla Ukrainy, ilekroć mamy szczyt.

Przedostatni szczyt odbył się w Paryżu. Przyznaliśmy Ukrainie możliwość stowarzyszenia, lecz nie możemy zmieniać jej statusu na nowy ilekroć mamy szczyt. Odbyliśmy bardzo szczerą, otwartą i przyjacielską dyskusję na ten temat z prezydentem Juszczenką i innymi rozmówcami.

  Lothar Bisky, w imieniu grupy GUE/NGL. – (DE) Panie przewodniczący! Moje pytanie dotyczy podatku Tobina. Podatek ten to interesująca propozycja, lecz póki co nikt go nie wprowadził. Mówi się, że nie zostanie on wprowadzony, o ile wszystkie państwa członkowskie nie zrobią tego jednocześnie. Obawiam się teraz, po decyzji zapadłej na szczycie europejskim — którą przyjąłem z zadowoleniem — że jego wprowadzenie zostanie ponownie odroczone, jako że nie wszyscy zaczynamy w tym samym czasie.

Ciekaw jestem pańskiej opinii na ten temat. Jakie pana zdaniem są szanse na wprowadzenie podatku Tobina.

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji. – Jeśli chodzi o ogólny podatek od transakcji finansowych, to powinniśmy go popierać. W rzeczy samej osobiście poparłem taką propozycję podczas dyskusji na Radzie Europejskiej. Rada Europejska zwróciła się do Komisji o przedstawienie kilku pomysłów na to i właśnie je przygotowujemy.

Nawiązując do kwestii innowacyjnych finansów, osobiście uważam, że jeśli chcemy wykonać nasze zobowiązania dotyczące powstrzymywania zmian klimatu, pieniądze na to nie mogą pochodzić wyłącznie z naszych budżetów. Nie ulega wątpliwości, że nasze budżety są tak obciążone, że same budżety krajowe przez kilka następnych lat nie są w stanie zapewnić zasobów na przeciwdziałanie zmianom klimatu. Musimy rozważyć innowacyjne metody finansowania. Globalny podatek od transakcji finansowych to moim zdaniem znakomity pomysł, i pracujemy nad tym, aby w stosownym czasie przedłożyć odpowiednie propozycje. Mam nadzieję, że nowa Komisja przedstawi jakieś propozycje w tym zakresie.

  Paul Nuttall, w imieniu grupy EFD. — Panie przewodniczący Barroso! Ostatnio doszły nas słuchy, że ma nastąpić zamknięcie huty stali Corus w Teesside, północna Anglia. Powodem jest unijny cel obniżenia emisji dwutlenku węgla o 20 %. Na skutek przydziału jednostek emisji węgla Corus nie może sobie pozwolić na zatrudnianie ponad 5 tysięcy pracowników, w tym dostawców. Obserwujemy również zachowanie brytyjskiego rządu, który utrzymuje, że ma związane ręce z powodu braku sankcji w unijnym prawie konkurencji.

Rzeczywistą korzyścią Corusa z zaniechania produkcji w Teeside jest oszczędność na unijnych przydziałach emisji w ramach systemu handlu emisjami, która przez następne trzy lata wyniesie 600 milionów funtów. Lecz tu pojawia się niespodzianka: szef IPCC Rajendra Pachauri jest również szefem fundacji Tata, należy zatem zapytać, cui bono? Ponieważ to Tata jest właścicielem Corusa.

(Protesty z sali obrad)

Moje pytanie brzmi: czy zachęcanie koncernów do zamykania zakładów takich jak Teeside, aby przenosiły działalność do krajów takich jak Indie to teraz oficjalna polityka UE, czy też może kryje się za tym bardziej osobisty interes?

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji. – Naprawdę nie jestem w stanie skomentować pańskich insynuacji. Jeśli w grę wchodzi interes osobisty, to należało by oddać sprawę do sądu.

Co się tyczy przedmiotowej kwestii, powiedział pan, jakoby rząd brytyjski stwierdził, że to stanowisko Unii Europejskiej. Nic mi nie wiadomo o takim oświadczeniu, ale powiem panu, że jeśli jest jeden rząd, który popycha Unię Europejską ku ambitniejszym celom związanym z przeciwdziałaniem zmianom klimatu, jest to właśnie rząd pańskiego kraju, czy się to panu podoba, czy też nie.

W istocie wspólna agenda Unii Europejskiej obecnie polega na obniżeniu emisji gazów cieplarnianych. Rodzi to pewne skutki w sensie dostosowania waszego przemysłu. Chcemy utrzymać przemysł w Europie, lecz zależy nam na przemyśle innego rodzaju, mniej energochłonnym i bardziej przyjaznym dla środowiska.

  Paul Nuttall (EFD). – Nie odpowiedział pan na moje pytanie, które brzmiało: czy zachęcanie koncernów do zamykania zakładów takich jak Teeside, aby przenosiły działalność do krajów takich jak Indie to teraz oficjalna polityka UE? Nie odpowiedział pan na nie. Czy może pan udzielić odpowiedzi?

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji. – Moja odpowiedź brzmi„nie”.

  Przewodniczący. – Koledzy, procedura niebieskiej kartki nie znajduje zastosowania teraz, ponieważ dochodzi do dyskusji między dwiema osobami. Bardzo trudno użyć niebieskiej kartki, by zadać dodatkowe pytanie teraz, skoro nie wiem, dla kogo z dwojga osób jest przeznaczona. Bardzo mi przykro z tego powodu. Będzie rzecz jasna stosowana podczas innych debat.

  Marine Le Pen (NI). – (FR) Panie przewodniczący! Komisja Europejska w reakcji na referendum w Szwajcarii w sprawie minaretów posunęła się do oświadczenia, które jest delikatnie mówiąc niepokojące i dwuznaczne. Dla dobra tych państw członkowskich, które mogą pokusić się o podobne decyzje, uznała za konieczne potwierdzenie potrzeby „poszanowania praw podstawowych takich jak wolność wyznania”. Ta ledwie skrywana groźba wymaga wyjaśnienia z pańskiej strony, kiedy sondaże opinii publicznej pokazują, że zdecydowana większość europejczyków zagłosowałaby w takim referendum, jeśli miałaby taką możliwość we własnych krajach.

Panie Barroso, czy państwa członkowskie mają prawo przeprowadzić wśród swoich obywateli referendum identyczne w każdym aspekcie z tym, które odbyło się 29 listopada w Szwajcarii? Czy Komisja będzie się sprzeciwiać suwerennej decyzji narodów, jeśli zagłosują tak, jak Szwajcarzy? Jeśli, jak mniemamy, dzisiejsza Europa jest bardziej totalitarna niż demokratyczna, najwyższy czas to przyznać.

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji. – (FR) Państwa członkowskie mają suwerenne prawo decydować zgodnie z zapisami konstytucyjnymi o tym, jak zamierzają bezpośrednio zasięgnąć opinii narodu. Nie zamierzam wygłaszać hipotetycznych oświadczeń o hipotetycznych referendach. Mogę tylko powiedzieć, że państwa członkowskie podejmują w tej sprawie własne decyzje. Nie będę zatem z góry osądzał referendum w kraju bądź reakcji na referendum zwołane przez Komisję.

Komisja jest uprawniona do weryfikacji działań i decyzji podjętych przez państwa członkowskie w zakresie stosowania prawa europejskiego. W tym przypadku Komisja ma nie tylko prawo, lecz także obowiązek wyrażenia opinii.

  Marine Le Pen (NI). – (FR) Panie Barroso, znów, pytanie było jasne. Nie pytałam pana o hipotetyczne referendum, ale o referendum identyczne w każdym aspekcie z tym, które odbyło się w Szwajcarii.

Jeśli jedno z państw członkowskich UE w zupełnie identycznym referendum zada pytanie, jakie zostało zadane narodowi szwajcarskiemu, jak zareaguje na to Komisja? Czy państwa mają prawo tak postąpić? I czy Komisja sprzeciwi się decyzji suwerennego narodu, jeśli zapadnie taka sama decyzja jak u Szwajcarów? Pytanie jest jasne.

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji. – (FR) Pani poseł Le Pen, zadaje pani pytanie hipotetyczne. Mój francuski nie jest tak dobry jak pani, ale kiedy mówi pani „jeśli” – pada pytanie hipotetyczne. „Jeśli byłoby referendum” – to pytanie hipotetyczne.

(Oklaski)

Nie zwykłem odpowiadać na takie pytania. Rzeczywistość jest wystarczająco złożona. Powiem pani zatem, że Komisja jest przeciwna wszelkim formom dyskryminacji, w tym wszystkim formom dyskryminacji religijnej. Oto nasze stanowisko. Jest ono jednoznaczne. To nie tylko stanowisko Komisji, a również stanowisko wszystkich demokratycznych państw członkowskich Unii Europejskiej.

To powiedziawszy nie zamierzam wyrażać opinii o hipotetycznym referendum.

Europa 2020

  David Casa (PPE). – (MT) Zamierzałem zadać przewodniczącemu Komisji pytanie o Komisję. Jednakże dziś Partia Socjalistyczna interweniowała w kwestii wysłuchania komisarzy. Mam nadzieję, że Partia Socjalistyczna nie zacznie pogrywać z teczkami powierzonymi nominowanym komisarzom. Nie dysponujemy uprawnieniami do zmiany teczek komisarzy, jako że należy to do wyłącznej kompetencji przewodniczącego Komisji.Wszystkie wybrane osoby z naszej partii, Partii Liberałów i Socjalistów to osoby wielce właściwe i nie powinniśmy rozpoczynać debaty teraz, przed wysłuchaniem, czy możemy zmieniać teczki komisarzy. Wiem, że nie taki był temat, ale po interwencji Partii Socjalistycznej uznałem, że sam muszę zainterweniować.

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji. – Nie było to pytanie, zatem nie muszę udzielać odpowiedzi, ale korzystając z okazji powiem kilka słów.

Zasada lojalności między różnymi instytucjami jest bardzo ważna. Również teraz, kiedy mamy nowy traktat, musimy szanować kompetencje każdej instytucji. Mówiłem już, jak ważne są szczególne stosunki między Komisją a Parlamentem i będę nad nimi pracował. Wiąże się to rzecz jasna z poszanowaniem kompetencji każdej instytucji w jej sferze, zgodnie z traktatami.

  Liisa Jaakonsaari (S&D). – (FI) Panie przewodniczący! Na początku wystąpienia przewodniczący Komisji napomknął o tym, co było nie tak w poprzednich modelach. Z pewnością niewłaściwe jest to, że choć Komisja miała kilka dobrych programów, to państwa członkowskie i tak robią co chcą. Innymi słowy metoda kija i marchewki nie wystarczy, by przewodzić państwom członkowskim.

Zauważyłam też, że dokument 2020 nie zawierał żadnych innowacyjnych postulatów dotyczących przewodzenia państwom członkowskim. Pytam zatem, czy Komisja zamierza użyć ostrzeżeń przewidzianych w art. 121 traktatu lizbońskiego, jeśli państwo członkowskie nie będzie realizować, czy nawet nie zechce realizować postulatów strategii 2020.

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji. – Dziękuję za pytanie oraz towarzyszącą mu intencję.

Zamierzam zaproponować państwom członkowskim wzmocnienie zarządu gospodarczego w Europie. Sądzę, że teraz mamy ku temu sposobność. Szczerze mówiąc dotychczas kilkakrotnie odmawiałem. Pewnie czytała pani ostatni wywiad z jednym z moich poprzedników, panem Delorsem, który przypomniał, że taka propozycja wzmocnionej współpracy w sprawach społecznych upadła w 1993 roku. Odrzuciły ją państwa członkowskie.

To ciekawe. Sprawdziłem, jakie było moje stanowisko jako ministra spraw zagranicznych mojego kraju. Należałem do zwolenników wzmocnionej współpracy państw członkowskich w tej dziedzinie. Niestety nie była ona możliwa.

Podczas przeglądu strategii lizbońskiej przedłożyliśmy wniosek na podstawie sprawozdania Wima Koka, ale został odrzucony przez państwa członkowskie. Uważam, że po kryzysie bardziej uświadomiliśmy sobie potrzebę rzeczywistej współpracy w reagowaniu na kryzys. Zamierzam o nią zabiegać, ale potrzebne nam rzecz jasna poparcie państw członkowskich. Potrzebujemy państw członkowskich, ponieważ niektóre z polityk powstają na szczeblu krajowym, a inne na szczeblu Wspólnoty.

Jestem dobrej myśli w związku z pierwszą wymianą opinii z Radą Europejską. W istocie nowy przewodniczący Rady Europejskiej, pan Van Rompuy już obwieścił, że chce, by na początku lutego doszło do nieformalnej wymiany opinii. Mam nadzieję, że w ten sposób Rada Europejska bardziej zaangażuje się we wzmocnienie mechanizmu rządów w ramach strategii Unii Europejskiej 2020.

  Frédérique Ries (ALDE). – (FR) Panie przewodniczący Barroso! Strategia lizbońska miała swój czas. Unia Europejska nie stanie się najbardziej konkurencyjną gospodarką od 1 stycznia. Proszę wybaczyć szorstkie słowa, ale równie dobrze można by mówić o cudzie. Obecnie potrzebujemy zapewnić, by w nadchodzących latach, w 2020 roku UE stała się bardziej oazą spokoju dla przedsiębiorców i obywateli europejskich.

W związku z tym zapoznałem się z treścią notatki, w której pisze pan o umiędzynarodowieniu MŚP, głównych twórców miejsc pracy w UE. Nie uważa pan, panie Barroso, że dziś pilnie potrzeba ustabilizować sytuację, uspokoić ludzi? Poza tym czy może pan dziś zagwarantować, że Komisja przeciwstawi się każdej histerii regulacyjnej i będzie konsekwentnie stosować we wszystkich swoich politykach zasadę, strategię „najpierw myśleć na małą skalę”?

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji. – (FR) Dziękuję, pani Ries. Był to jeden z priorytetów mojej Komisji, jest to priorytet dla obecnej Komisji i z pewnością będzie to priorytet dla następnej Komisji. Małe i średnie przedsiębiorstwa — to one tworzą miejsca pracy. W oparciu o zasadę „najpierw myśleć na małą skalę”, o której pani wspomina, przygotowaliśmy program Small Business Act i rozpoczynamy program zmniejszenia obciążeń administracyjnych, zwłaszcza dla małych i średnich przedsiębiorstw. Dlatego do istoty naszych priorytetów zaliczamy ukończenie rynku wewnętrznego, jako że w nim tkwi potencjał do wykorzystania, jak również ma on wymiar międzynarodowy. Prawdą jest bowiem, że nasze małe i średnie przedsiębiorstwa wciąż napotykają na liczne przeszkody, kiedy próbują działać na innych rynkach. Dlatego uważam to za priorytet nowej strategii 2020. Dokładnie rzecz ujmując ta strategia jest ściślej powiązana z wymiarem międzynarodowym, ponieważ dziś odczuwalne są skutki globalizacji, a tylko przyjmując agresywną, postępową postawę zdołamy wygrać bitwę na polu konkurencyjności.

  Przewodniczący. – Panie i panowie! W związku z bardzo ważnym pytaniem zadanym przez panią Ries chcę udzielić wyjaśnienia. O godzinie 15.00, kiedy zaczął się ten punkt porządku dziennego, zaczęliśmy tworzyć listę wystąpień. Na liście widnieje około 30 osób, w kolejności, w jakiej braliście niebieskie kartki. Możemy rzecz jasna dodać kolejnych występujących do listy, ale nie zdołają oni zabrać głosu podczas tego punktu porządku dziennego.

Jeśli państwo chcą, mogą trzymać teraz swoje kartki, a w kolejnym jednominutowym wystąpieniu zabierze głos pani Durant. Możemy postarać się dodać do listy pozostałych posłów, którzy chcą zabrać głos, ale naprawdę nie damy rady wysłuchać tylu wystąpień. Mam ich na liście około 30.

Zaczęliśmy zajmować się listą o 15.00. Jeśli ktoś jeszcze chce dodać swoje nazwisko, proszę nie przekraczać jednej minuty.

  Isabelle Durant (Verts/ALE). – (FR) Panie przewodniczący, panie przewodniczący Komisji! Chce zapytać, w kontekście strategii 2020, a zwłaszcza systemu wzmocnionych rządów, jak zamierza pan postąpić w kwestii lobby. Wie pan równie dobrze jak ja, że podczas projektowania strategii 2020 nieuniknione jest lobbowanie na całej linii. Lobbowanie odbywa się wszędzie, dotyczy ono Komisji, Parlamentu, Rady.

Jak pan również wie, dziś odbywa się międzyinstytucjonalna debata na temat lobby. W poprzedniej Komisji za tę kwestię odpowiedzialny był komisarz Kallas. Proszę mi powiedzieć, kto w Komisji będzie zajmował się kwestią lobby, i jak będzie wyglądał mandat tego komisarza. Czy chce pan dokonać postępu – na co liczymy z członkami grupy międzyinstytucjonalnej – w kierunku wprowadzeniu obowiązkowego systemu rejestracji lobby?

Taki jest warunek przejrzystości i w moim odczuciu również warunek poparcia obywatelskiego. Musimy zdołać zrozumieć, jak zapadają decyzje na szczeblu europejskim w Komisji, Radzie i Parlamencie.

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji. – (FR) Panie przewodniczący! To dobrze znany, bardzo istotny problem. Naprawdę jestem dumny, że za kadencji tej Komisji zdołaliśmy poczynić postęp. Jak pani wspomniała, komisarz, a zarazem wiceprzewodniczący Komisji pan Kallas włożył w to wiele pracy, i zdołaliśmy osiągnąć postęp w kwestii systemu rejestracji lobby.

Moim zdaniem należy przyznać, że najlepszą metodą poradzenia sobie z tym problemem jest utrzymanie przejrzystości, a nie ukrywanie informacji. To jedyne naturalne rozwiązanie! Jedyne naturalne w otwartym społeczeństwie i w otwartej gospodarce, aby wyrażać różne, czasem sprzeczne ze sobą interesy.

W myśl tego założenia Komisja prowadzi swoje działania: jej stosunki z przedstawicielami różnych interesów — interesów biznesu, związków zawodowych, czasem interesów w szczególnych przypadkach — staną się bardziej przejrzyste.

Osoba odpowiedzialną za tę sprawę w Komisji będzie komisarz i wiceprzewodniczący Maroš Šefčovič – polecam go waszemu poparciu. To jemu administracyjnie powierza się owo zadanie w nowej Komisji.

  Vicky Ford (ECR). – Panie przewodniczący Barroso! Podoba mi się pańska wizja na 2020 rok. Dowodzi pan, że nawet w ponurym czasie recesji można marzyć o Utopii. Podobają mi się pańskie uwagi o europejskich obszarach badawczych. Reprezentuję Cambridge, matecznik wiodącego klastera badawczego, który odniósł sukces w zaawansowanej technologii, ekotechnologii i biotechnologii. Jeśli mamy ziścić pańskie marzenia, to winniśmy czerpać i korzystać z doświadczenia Cambridge. Na badania potrzeba funduszy; na innowacyjną działalność trzeba funduszy, na innowacje klasy światowej trzeba funduszy klasy światowej.

W zeszłym tygodniu spotkałam się z przedstawicielami Wellcome Trust, największej organizacji charytatywnej w Wielkiej Brytanii, która w zeszłym roku ofiarowała 750 milionów na badania medyczne. Przybyli do Brukseli, by oznajmić Parlamentowi, że jeśli przyjmiemy projektowane przepisy w sprawie alternatywnych inwestycji, obetniemy wtedy finansowanie ich organizacji o dwie trzecie. Proszę, by nie mówić jednego, robiąc zarazem coś innego.

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji. – Gratulacje dla Cambridge. Uważam Cambridge za jeden z najlepszych uniwersytetów w Europie i na świecie. Ściśle mówiąc dlatego, że nie mamy w Europie zbyt wiele takich Cambridge, gdzie pracujemy nad prawdziwą europejską przestrzenią badawczą; dlatego, że Cambridge i inne ważne uniwersytety w Europie są umiędzynarodowione. Potrafią przyciągnąć bardzo ważne finansowanie, lecz w innych krajach, zwłaszcza w małych czy biedniejszych brakuje takich zasobów. Oto dlaczego potrzeba nam nie tylko prywatnych funduszy, takich jak wspomniane przez panią – cieszy mnie cała praca takich fundacji – ale potrzeba nam również finansowania z państw, oraz budżetu Unii Europejskiej. Będzie to jeden z punktów, które zamierzam zgłosić do kolejnego budżetu UE.

Jeżeli chodzi o menedżerów alternatywnych inwestycji, naprawdę nie widzę tego związku. Sądzę, że nie powinniśmy stosować jednego lub drugiego. Uważam, że potrzebujemy sensownych regulacji dotyczących produktów na rynkach finansowych, zważywszy na to, co zaszło, również w pani kraju. To w pani kraju miała miejsce największa w historii Unii Europejskiej pomoc państwa, ściśle rzecz ujmując z powodu problemów na rynkach finansowych.

  Nikolaos Chountis (GUE/NGL). – (EL) Panie przewodniczący, panie Barroso! Pozwolę sobie zauważyć, że podczas gdy debatujemy nad celami strategii 2020, istnieją kraje, takie jak Grecja, które przystąpią do tej strategii na niekorzystnych warunkach, z ogromnymi problemami gospodarczymi i wysokim bezrobociem.

Wczoraj premier ogłosił działania, które jak ma nadzieję zmniejszą deficyt. Ateny czekają z zapartym tchem na reakcję rynków oraz ocenę sytuacji przez różne firmy. Po wysłuchaniu pańskiej odpowiedzi na wcześniejsze pytanie oraz po lekturze dzisiejszego oświadczenia pana Almuni pragnę pana zapytać: Jak, poza monitorowaniem deficytu publicznego w Grecji przez Komisję można jej pomóc uporać się z tym problemem?

I druga sprawa, jak w ramach strategii lizbońskiej na 2020 uporano się z takimi krajowymi dziwactwami, aby nie pojawiały się tego typu problemy?

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji. – Przede wszystkim w ramach strategii 2020 nasz zamysł polega na tworzeniu programów krajowych, jak również poziomych programów ogólnowspólnotowych.

Zamierzamy zwrócić się do każdego państwa członkowskiego o wyznaczenie konkretnych, uproszczonych celów dla każdego kraju, biorąc pod uwagę różne uwarunkowania. Jak pan wspominał, Grecja znajduje się dziś w szczególnej sytuacji, a my bardzo się tym przejmujemy. Grecja będzie oczywiście czerpać z funduszy spójności jako jeden z krajów korzystających z tych funduszy, ale to jest niezależne od strategii Unii Europejskiej 2020.

Należy jednak zrozumieć, dlaczego kraje takie jak Grecja muszą skorygować swoje deficyty i nadmierne zadłużenia. Odsetki, jakie płacą kraje z tytułu zadłużenia to środki, których nie mogą przeznaczyć na szpitale czy szkoły przyszłości. Nie chodzi zatem o to, że trzymamy się koncepcji dyscypliny makroekonomicznej, zalecając państwom członkowskim nie utrzymywać zbyt wysokich poziomów zadłużenia i deficytu, myślimy raczej o kosztach społecznych i trosce o obawy ludności.

  Ivo Belet (PPE). – (NL) Panie przewodniczący, panie Barroso! Zadam pytanie dotyczące przyszłości branży motoryzacyjnej, która pozostanie w istocie jedną z najważniejszych branż przemysłu po 2020 roku. Niektóre z naszych pereł w koronie mają zostać sprzedane do Chin, co jest niekorzystnym obrotem spraw. Moim zdaniem nie jest za późno, by temu zapobiec, lecz pan, panie przewodniczący wraz z nową Komisją Europejską musicie pilnie wrzucić wyższy bieg. Musimy zmobilizować więcej zasobów do badań i rozwoju, bardziej skupiając sie na branży motoryzacyjnej. Musimy również pozyskać rzecz jasna więcej środków finansowych z Europejskiego Banku Inwestycyjnego. W moim odczuciu to jedyny sposób na zapewnienie, by nasza obecna zależność od ropy naftowej nie zamieniła się w przyszłą zależność np. od chińskich akumulatorów. Stąd moje pytanie: czy pan i Komisja Europejska jesteście gotowi przyjąć rolę koordynatora w krótkim terminie, w tym również i w sprawie dossier Opla, abyśmy mogli zdecydowanie skupić się na nowych, przyjaznych środowisku technologiach w branży motoryzacyjnej?

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji. – W sprawie Opla, jak panu wiadomo, Komisja zajęła ważne stanowisko, zachęcając do niezbędnych spotkań między zainteresowanymi krajami i przedsiębiorstwami.

Co się tyczy branży motoryzacyjnej, w Europie i na świecie występuje problem nadmiaru zdolności produkcyjnych. Przyszłość zatem rysuje się dokładnie tak, jak sugeruje pan w swoim pytaniu — poszukiwanie nowych metod i technologii, tworzenie pojazdów bardziej przyjaznych środowisku. Popieraliśmy ten pomysł, nie tylko w kategoriach koncepcji, ale również finansowania.

W istocie Europejski Bank Inwestycyjny, przy naszym pełnym poparciu utworzył, jak pan wie, specjalny instrument w tym celu. To jeden z priorytetów kolejnego mandatu: rozwój czystszej i bardziej zaawansowanej technologicznie branży motoryzacyjnej w Europie. W ten sposób zdołamy utrzymać wiodącą rolę w branży motoryzacyjnej na świecie.

  Stephen Hughes (S&D). – Panie przewodniczący Barroso! Europejska Sieć Przeciwko Ubóstwu opisała w swoim dokumencie konsultacyjnym strategię 2020 jako krok wstecz od zobowiązań kolejnych Rad Europejskich do nasilenia wymiaru społecznego.

W pańskim dokumencie zaledwie pojawia się wzmianka o flexicurity i szkoleniach. Powinien pan wiedzieć, że po tej stronie Izby nie możemy zaakceptować strategii pozbawionej treści społecznej. Rok 2010 będzie Europejskim Rokiem Walki z Ubóstwem i Wykluczeniem Społecznym. Czy nie powinien pan umieścić walki z plagą ubóstwa i wykluczenia społecznego centrum strategii 2020?

Wreszcie, mając na względzie, że jedna trzecia miejsc pracy powstałych od 2000 roku w Unii Europejskiej to praca w służbie zdrowia, usługach socjalnych i zatrudnienia – co przyczynia się podwójnie do zmniejszenia ubóstwa, świadczenia usług i tworzenia zatrudnienia – czy strategia 2020 nie powinna wyznaczać celów świadczenia usług socjalnych wysokiej jakości?

  Przewodniczący. – Dziękuję, panie kolego, ale proszę nie zadawać dwóch pytań w ciągu jednej minuty, ponieważ panu Barroso jest bardzo trudno odpowiedzieć w minutę na dwa pytania.

Które pytanie pan wybiera, pierwsze czy drugie?

Panie i panowie, to bardzo ważne.

  Stephen Hughes (S&D). – Panie przewodniczący, gwoli ścisłości – postawiłem trzy pytania i pragnę usłyszeć trzy razy „tak”!

(Śmiech)

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji. – Panie przewodniczący, bardzo dziękuję za zrozumienie. Postaram się wybrać najlepsze pytanie!

Szczera odpowiedź brzmi: to jest dokument konsultacyjny; to jeszcze nie strategia, ale bardzo doceniam pański wkład.

Moja osobista opinia jest następująca: Tak, musimy zrobić więcej w sprawie walki z ubóstwem i wykluczeniem społecznym, ale do tego potrzebne nam poparcie państw członkowskich. Wyznam panu, że kilkakrotnie proponowałem konkretne działania, i zawsze słyszałem stanowcze „nie” poparte argumentacją, że niektóre państwa członkowskie postrzegają sprawy społeczne jako sprawy krajowe, nie europejskie.

To interesująca debata. Przekonajmy się, czy zgodzimy się w tej sprawie. Bardzo liczę na wasze poparcie w tej kwestii, ponieważ jak wiecie, aby podjąć walkę z wykluczeniem społecznym i ubóstwem, potrzebujemy instrumentów na szczeblu europejskim uzupełniających instrumenty krajowe. Oto stanowisko, którego będę bronił. Mam nadzieję, że wszystkie państwa członkowskie będą gotowe poprzeć ten pogląd.

  Danuta Jazłowiecka (PPE). – (PL) Panie Komisarzu! Wdrażanie strategii lizbońskiej wygląda bardzo mizernie. Jak zamierza pan zmienić dokument dotyczący strategii Europa 2020, by osiągnąć cele? Czy przewiduje pan przygotowanie czegoś w rodzaju programu realizacji strategii, osobnego dokumentu na pięcioletnią kadencję dla Komisji, gdzie byłyby rozpisane działania, które muszą być zrealizowane? Myślę, że to byłoby dobre. Moglibyśmy monitorować realizację tej strategii i jednocześnie rozliczać Komisję z tego, co zostało wdrożone.

Na koniec pozwolę sobie na komentarz: uważam, że czas poświęcony na konsultacje społeczne, a więc wyznaczenie terminu na dzień 15 stycznia, jest zbyt krótki. Powinniśmy troszeczkę poważniej traktować naszych partnerów społecznych. To oni będą realizować strategię i powinni mieć więcej czasu, żeby w tych konsultacjach uczestniczyć.

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji. – Wspomniany termin dotyczy konsultacji na podstawie tego dokumentu, lecz będą również i inne okazje do konsultacji. Faktycznie były już konsultacje w sprawie przyszłości strategii lizbońskiej, przynajmniej od 2008 roku. Komitet Regionów przygotował bardzo ciekawe sprawozdanie, podobnie jak Komitet Ekonomiczno-Społeczny. Przy okazji powiem, że jeżeli takie jest życzenie Parlamentu, to jestem gotów na debatę w tej sprawie — nie tylko na turę pytań z jednominutowymi odpowiedziami, ale specjalną debatę poświęconą temu zagadnieniu — kiedykolwiek chcecie, ponieważ kwestię tę uważam za naprawdę ważną.

(Oklaski)

Autorska rola w tym procesie, jak również zaangażowanie parlamentów krajowych są bardzo ważne dla tego Parlamentu, ponieważ chodzi o centralny punkt strategii za przyszłość. I to podkreślam.

Co się tyczy mechanizmów rządów, dokładnie nad tym właśnie pracujemy. Istnieje kilka koncepcji. Aktualnym pomysłem jest znalezienie sposobów na mierzenie i monitorowanie postępu w określonych dziedzinach, na podstawie wskaźników. Właśnie nad tym pracujemy, i potrzeba nam poparcia Parlamentu oraz – na co mam nadzieję – zgody państw członkowskich.

  Werner Langen (PPE). – (DE) Nawiązując do pytania, które tu padło, chcę wrócić do strategii klimatycznej 2020. Panie przewodniczący! Czy to prawda, że tymczasowy system handlu przydziałami emisji przyznaje największej spółce stalowej w Europie 90 milionów ton CO2 pomimo iż w zeszłym roku wyemitowała 68 milionów ton, a w tym roku wyemituje około 43 milionów ton? Czy to dopuszczalne, by do 2012 roku największy koncern stalowy w Europie zyskał 1 miliard funtów na emisjach z uwagi na zbyt szczodry przydział wskutek działań lobbingowych miedzy innymi w kręgach Komisji?

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji. – Pośle Langen, nie wiem dokładnie, do czego pan nawiązuje, ale skoro mowa o emisjach w Europie, to postawmy sprawę jasno: nasze emisje to około 14 % emisji globalnych z tendencją malejącą, ponieważ istnieją wielkie gospodarki, w których następuje wzrost emisji.

Jednakże licząc w jednostkach emisji na obywatela, wciąż bijemy na głowę te gospodarki i bądźmy szczerzy: ciąży na nas historyczna odpowiedzialność. Amerykanie emitują więcej gazów cieplarnianych na obywatela niż my, natomiast my wciąż wytwarzamy więcej emisji niż Chiny i znacznie więcej niż np. Indie, jeśli chodzi panu o przypadek Indii. To faktycznie jest problem, któremu musimy zaradzić w imię globalnej sprawiedliwości. Jeśli chcemy rozwiązać problem uważając, że stanowi on zagrożenie dla naszej planety – w związku ze zmianami klimatu – musimy podjąć wspólne wysiłki na wszystkich frontach. Tak, mamy surowsze warunki niż w innych częściach świata, ale postrzegamy to również jako sposobność do rozwoju nowych technologii, aby osiągnąć wyznaczone cele nie narażając naszych przedsiębiorstw, ponieważ nie chcemy eksportu przedsiębiorstw ani eksportu naszych miejsc pracy.

  Przewodniczący. – Koledzy i koleżanki posłowie! Podczas tury pytań do przewodniczącego Barroso proszę nie zadawać dodatkowych pytań, ponieważ dużo osób czeka, by zadać pierwsze pytanie. Bardzo mi przykro, ale wolałbym przejść do kolejnego pytania.

  Stavros Lambrinidis (S&D). – Panie przewodniczący Barroso! Jak pan wspomniał, stan naszej gospodarki faktycznie wpływa na wysokość stóp odsetkowych. Odzwierciedlają one zaufanie do danej gospodarki i oddziaływają na międzynarodową społeczność gospodarczą. Wpływ na stopy odsetkowe ma zaufanie Wspólnoty do danej gospodarki, a z kolei na owo zaufanie wpływają po wielokroć świadectwa zaufania, jakie daje Komisja Europejska wobec środków podejmowanych przez państwa członkowskie. W tym sensie spekulanci również próbują spekulować na kiepskiej sytuacji gospodarczej, niejednokrotnie jeszcze bardziej ją pogarszając.

Panie przewodniczący Barroso, czy jest pan gotów dziś, w tej Izbie dać świadectwo swojego poparcia dla środków zapowiedzianych wczoraj przez grecki rząd w celu poprawy sytuacji gospodarczej w Grecji? Czy Komisja jest przekonana, że jest to posunięcie we właściwym kierunku, a zastosowane środki zmienią sytuację finansową, choć w przeszłości nazywał je pan problematycznymi?

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji. – Już mówiłem, że ucieszyło mnie wczorajsze zobowiązanie premiera Papandreou do zmniejszenia deficytu publicznego oraz redukcji zadłużenia państwa poprzez ciągłe cięcia wydatków i wzrosty dochodów. Dodałem nawet, że obecnie w greckim parlamencie trwa dyskusja nad budżetem na 2010 rok, a oświadczenie premiera jest posunięciem we właściwym kierunku. Naturalnie Komisja nadal będzie ściśle monitorować sytuację makroekonomiczną i fiskalną, jak również realizację odpowiednich działań w Grecji. Stwierdziłem to wyraźnie w oświadczeniu poparcia dla zapowiedzianych środków. Uważam, że to najlepszy sposób, w jaki możemy pomóc Grecji w tej niezwykle trudnej sytuacji związanej z budżetem i zadłużeniem. Ufam, że środki te przyniosą ważne rezultaty.

  Malcolm Harbour (ECR). – Panie przewodniczący! Ogromnie cieszy mnie sposobność zadania pytania panu przewodniczącemu Barroso, jako że po raz pierwszy konferencja przewodniczących komisji opóźniła posiedzenie o godzinę, aby przewodniczący komisji mogli po raz pierwszy wziąć udział w turze pytań.

Pragnę zapytać o politykę pomocy w ramowych warunkach dla badań i innowacji – której ku mojemu rozczarowaniu zabrakło w pierwszym projekcie strategii na 2020, ale mam nadzieję, że pojawi się w przyszłości – chodzi o to, by wykorzystać ogromny potencjał zamówień publicznych Unii Europejskiej do stymulacji innowacyjnych produktów i usług. Chcę dziś zapytać, że uwzględni pan zalecenia zawarte w moim sprawozdaniu z listopada zeszłego roku – zatwierdzone nieomal jednomyślnie przez Parlament – dotyczące sposobu, w jaki można to zrobić. Gwoli przypomnienia i wymiany poglądów z kolegami – jeśli 1 % europejskich zamówień publicznych zostanie zarezerwowane na innowacyjne produkty i usługi, podniesie się poziom inwestycji w innowacje na obszarze Unii Europejskiej o przynajmniej 15 miliardów euro.

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji. – Dziękuję za pańskie uwagi, ale przypomnę, że nie jest to pierwszy projekt nowej strategii. To dokument roboczy Komisji do konsultacji. nie jesteśmy jeszcze na etapie przedstawiania projektu. Dlatego wszystkie pańskie komentarze są mile widziane.

Proszę ode mnie nie oczekiwać, że w ciągu jednej minuty udzielę wiążącej odpowiedzi w tej ważnej kwestii, którą pan podniósł. Wiem o pańskim sprawozdaniu. Wiem o niektórych pańskich ciekawych propozycjach dotyczących zamówień publicznych i tak, taki jest również mój zamiar – zostało to uwzględnione w ogólnych wytycznych. Przedstawiłem je Parlamentowi, jak pan pamięta, nawiązując do potrzeby pogłębienia zobowiązań dotyczących bardziej przyjaznych rynkowi, bardziej innowacyjnych zasad zamówień publicznych w Europie. Będzie to z pewnością częścią naszej przyszłej strategii, jednakże na tym etapie nie mogę dokładnie przyrzec, w jaki sposób zostanie to ujęte.

  Carl Haglund (ALDE). – (SV) Panie przewodniczący! Jedną z największych słabości strategii lizbońskiej, która w innych aspektach jest dobrym dokumentem, jest to, że w pewnym zakresie nie daliśmy państwom członkowskim osiągnąć celów wyznaczonych w strategii.

Posłanka z Finlandii zapytała pana Barroso, jak jego zdaniem mogliśmy umożliwić państwom członkowskim lepiej realizować strategię. Jednym z jej celów było określenie, ile procent PKB państwa członkowskie powinny inwestować w badania i rozwój. Chciałbym dowiedzieć się, czy Komisja zamierza ustalić podobne cele dla państw członkowskich, innymi słowy, jaki odsetek produktu krajowego brutto każde państwo członkowskie winno inwestować w badania i rozwój?

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji. – Obecnie rozpatrujemy przyczyny nie osiągnięcia wszystkich celów. Wraz z nową propozycją sporządzimy ocenę – mam nadzieję rzetelną i obiektywną – tego, co poszło dobrze, a co źle w strategii lizbońskiej.

Na tym etapie nie mogę obiecać, co zaproponujemy; w tej chwili zastanawiamy się nad przyszłą drogą. Dlatego ilekroć mówię o dyskusjach, jakie chcę z wami przeprowadzić, to mam na myśli rzeczywiste dyskusje, ponieważ wasz wkład jest bardzo istotny.

Osobiście uważam, że przyjęcie ogólnego celu dla wszystkich państw członkowskich nie jest zbyt realistyczne. Sądzę, że na kolejnym etapie tworzenia strategii Unii Europejskiej 2020 będziemy musieli wykazać się większą precyzją i finezją oraz uzgodnić konkretne cele — rzecz jasna z państwami członkowskimi — ale biorąc pod uwagę różne położenia.

To moje osobiste zdanie. Nie jesteśmy jeszcze na etapie prezentacji propozycji. Chciałbym również, aby pełne autorstwo propozycji przypadło nowej Komisji. Przedstawimy bilans ostatniej strategii lizbońskiej.

  William (The Earl of) Dartmouth (EFD). – Panie przewodniczący! W nadchodzącym roku składka Wielkiej Brytanii netto ulegnie podwojeniu w porównaniu do składki za 2008 rok. W 2020 roku przybędzie nam przynajmniej od czterech do siedmiu nowych państw członkowskich. Przy ich obecnej kondycji gospodarczej, każde z nowych państw członkowskich będzie otrzymywać fundusze spójności — innymi słowy dotacje — począwszy od daty przystąpienia do 2020 roku.

Czy zatem brytyjski podatnik powinien spodziewać się kolejnego podwojenia unijnej składki Wielkiej Brytanii netto do 2020 roku, a jeśli nie, to czemu?

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji. – Nie jestem jeszcze na etapie omawiania perspektyw finansowych i nie jestem w stanie przewidzieć, ile wyniesie składka Wielkiej Brytanii. Rozumiem wyrażane przez pana obawy, ponieważ obecnie brytyjscy podatnicy płacą największą składkę z powodu tego, co zaszło w sektorze finansowym w Wielkiej Brytanii. Nigdy dotąd nie było przypadku tak wielkiej pomocy państwa jak w pańskim kraju.

Obecnie znajdujemy się w następującym punkcie: uważamy, że istotne jest wytycznie priorytetów na przyszłość, aby móc stwierdzić, ile mamy wydać na szczeblu krajowym, a ile na szczeblu europejskim, a następnie przejdziemy do dyskusji na temat sprawiedliwego podziału tej inwestycji. Sądzimy jednak, że w niektórych przypadkach większy sens ma wydanie jednego euro na szczeblu europejskim, niż na krajowym, z uwagi na potencjalne korzyści z operowania w wymiarze europejskim i na wewnętrznym rynku europejskim. Dojdzie do tej dyskusji i mam nadzieję, że na końcu osiągniemy porozumienie.

  Przewodniczący. – To była trzecia tura pytań z udziałem przewodniczącego Komisji Europejskiej. Bardzo dziękuję zgromadzonym za zadawanie pytań do dyskusji.

Jeżeli chodzi o obecność, pod koniec tury pytań mieliśmy w Izbie więcej zgromadzonych, niż na początku, o godz. 15.00. Bardzo mi przykro z tego powodu. Wolelibyśmy, aby było was tu mnóstwo.

Dziękuję ponownie, panie Barroso.

  John Bufton (EFD). – Panie przewodniczący! Pragnę zauważyć, że wiele z obecnych osób nie miało szansy zadania pytania panu Barroso. Zważywszy na ogromne uposażenie pana Barroso, czy nie mógłby on poświęcać nam 30 minut więcej, aby w sumie wyszło półtorej godziny?

Pierwsze 30 minut przypada na liderów grup. W izbie zasiada 750 posłów. Uważam, że 30 minut to kpina. Czy nie można poświęcić nam półtorej godziny? Panie Barroso, jest pan sowicie wynagradzany. Niech pan przychodzi na 90 minut, nie na 60.

  Przewodniczący. – Przewodniczący Barroso życzliwie się uśmiecha, ale zobaczymy. Musimy o tym zdecydować. Dziękuję za pański wniosek.

PRZEWODNICZY: ALEJO VIDAL-QUADRAS
Wiceprzewodniczący

  Przewodniczący. – Kolejnym punktem porządku dziennego są oświadczenia Rady i Komisji w sprawie konkluzji Rady Spraw Zagranicznych w sprawie procesu pokojowego na Bliskim Wschodzie, w szczególności sytuacji we Wschodniej Jerozolimie.

  Cecilia Malmström, urzędująca przewodnicząca Rady. – (SV) Panie przewodniczący! Konflikt na Bliskim Wschodzie należał do zagadnień, nad którymi dyskutowaliśmy w Parlamencie zaraz po rozpoczęciu szwedzkiej prezydencji. Dobrze, że zdołaliśmy powrócić do tego tematu i zdać z niego relację pod koniec naszej kadencji.

Szwedzki minister spraw zagranicznych Carl Bildt również uczestniczył w posiedzeniu Komisji Spraw Zagranicznych w zeszłym tygodniu, gdzie przedstawił sprawozdanie i odbył długotrwałe dyskusje, w szczególności o Bliskim Wschodzie. W zeszłym tygodniu Rada Spraw Zagranicznych omówiła sytuację na Bliskim Wschodzie i przyjęła konkluzje. Jesteśmy radzi, że wszystkie 27 państw członkowskich poparło treść tych konkluzji, które wyraźnie oddają poglądy UE o procesie pokojowym na Bliskim Wschodzie.

Poprzez owe konkluzje Rada i prezydencja chce wysłać bardzo czytelny i dobitny komunikat z Europy, że mamy nadzieję, iż konsultacje między stornami, które wkrótce zostaną wznowione, przyniosą rezultat. Martwi nas brak postępu w procesie pokojowym na Bliskim Wschodzie. Wyraziliśmy zatem jasno nasze poparcie dla starań Stanów Zjednoczonych o pokój. UE wzywa strony do przyjęcia odpowiedzialności oraz rozpoczęcia negocjacji we wszystkich kwestiach ostatecznej wagi, w tym w sprawach Jerozolimy, granic, uchodźców i bezpieczeństwa. Nasze konkluzje odzwierciedlają również stanowisko UE w sprawie Bliskiego Wschodu, oparte na prawie międzynarodowym, które przyjęliśmy dawno temu oraz wyrażaliśmy przy wielu okazjach.

Stanowisko UE jest takie, że uzgodniony między dwoma państwami rozejm musi opierać się na granicach z 1967 roku, a osiedla są nielegalne. Jerozolima to kwestia ostatecznej wagi, zatem stwierdziliśmy jasno, że jeśli ma zapanować prawdziwy pokój, należy w drodze negocjacji ustalić status Jerozolimy jako stolicy obu państw. Wznowienie izraelsko-palestyńskich negocjacji przez większą część roku było uzależnione od kwestii osiedli. Ostatnio rząd Izraela ogłosił częściowe i tymczasowe wstrzymanie akcji osiedleniowej. Rada Spraw Zagranicznych przyjęła z zadowoleniem tę decyzję i mamy nadzieję, że przyczyni się ona do wznowienia rzeczowych negocjacji.

Niepokoi nas jednak zaskakująca decyzja izraelskiego rządu z 13 grudnia dotycząca włączenia osiedli po raz pierwszy do programu narodowych priorytetów. Narusza ona sens wstrzymania akcji osiedleniowej i zaprzepaszcza starania o utworzenie atmosfery, która miałaby pomóc osiągnąć długofalowe rozwiązanie konfliktu. Na początku września moja koleżanka, szwedzka minister współpracy na rzecz rozwoju międzynarodowego Gunilla Carlsson odwiedziła Komisję Rozwoju Parlamentu Europejskiego. Obiecała śledzić wydarzenia lokalnie, zapewnić pomoc oraz interweniować w materii, której wszyscy jesteśmy świadomi – chodzi o sytuację we Wschodniej Jerozolimie i w jej okolicach, osiedla oraz sprawy takie jak dostęp i przemieszczanie się, zwłaszcza w obrębie Gazy. Dotrzymaliśmy tej obietnicy.

W ostatnich miesiącach UE pod przewodnictwem prezydencji przyjęła wyraźne stanowisko w sprawie osiedli oraz trwającej izolacji Gazy. Polityka odcięcia jest niedopuszczalna i szkodliwa. UE nie przestaje domagać się natychmiastowego i bezwarunkowego otwarcia przejść granicznych na pomoc humanitarną, ruch towarowy i osobowy. Rada wezwała również do pełnego wdrożenia rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1860 oraz do poszanowania międzynarodowego prawa humanitarnego. Przetrzymujący uprowadzonego żołnierza izraelskiego Gilada Shalita muszą niezwłocznie go uwolnić.

Powiem teraz nieco więcej o Strefie Gazy. Mamy rzecz jasna nadzieję, że będą kontynuowane wysiłki mediacyjne Egiptu i Ligi Arabskiej. Istotne jest zapobieżenie trwałemu podziałowi między Zachodnim Brzegiem Jordanu i Wschodnią Jerozolimą z jednej strony, a Strefą Gazy z drugiej strony. Oczekujemy na wolne i uczciwe wybory, kiedy warunki na to pozwolą. Jedno jest pewne – pokój między Izraelem a Palestyną może zapanować jedynie wtedy, gdy Palestyńczycy będą zjednoczeni.

Nasi dyplomaci w regionie dokładnie śledzą sytuację we Wschodniej Jerozolimie. Ich zdaniem Izrael nęka wspólnotę palestyńską w mieście. To nas niepokoi. UE zwiększy pomoc dla Wschodniej Jerozolimy na poprawę warunków bytowych Palestyńczyków. Czytelny komunikat w sprawie Wschodniej Jerozolimy w konkluzjach Rady to niezbity dowód naszej troski o sytuację. Należy pamiętać, że porozumienia między Izraelem i Syrią oraz między Izraelem a Libanem to przesłanki pokoju na Bliskim Wschodzie. UE z zadowoleniem przyjmuje ostatnie oświadczenia Izraela i Syrii potwierdzające ich wolę posunięcia procesu pokojowego naprzód. To bez wątpienia wywoła bardzo pozytywne reperkusje w całym regionie.

  Catherine Ashton, nominowana wiceprzewodnicząca Komisji. – Panie przewodniczący! W zeszłym tygodniu Rada przyjęła bardzo istotne konkluzje w sprawie procesu pokojowego na Bliskim Wschodzie. Przejrzyście i dobitnie określają one pryncypialne stanowisko w krytycznych kwestiach. Nie będę rozwodzić się o konkluzjach ani powtarzać tego, co powiedziała przedstawicielka prezydencji. Dość powiedzieć, że ugruntowując nasze zasady, pomogliśmy nieco – mam nadzieję – przywrócić palestyńskie zaufanie oraz wolę przystąpienia do procesu pokojowego. Konkluzje te przysłużyły się również bardzo mocno mnie samej, wyznaczając pewny kurs na kolejne miesiące.

Zaprosiliście mnie tu, by pomówić o naszej pracy politycznej, ale również o sytuacji we Wschodniej Jerozolimie. Ta kwestia budzi głęboki niepokój. Wschodnia Jerozolima wraz z resztą Zachodniego Brzegu Jordanu stanowi terytorium okupowane. UE jest przeciwna burzeniu domostw Palestyńczyków, wysiedlaniu palestyńskich rodzin, budowie izraelskich osiedli i przebiegowi bariery separacyjnej. UE zajmuje się tymi sprawami na szczeblu politycznym, poprzez kanały dyplomatyczne oraz nasze publiczne oświadczenia. Nasze działania w tej sytuacji polegają również na praktycznej pomocy na rzecz ludności palestyńskiej we Wschodniej Jerozolimie. Przykładowo w mieście jest niedobór 1200 klas dla palestyńskich dzieci, pomagamy zatem rozwijać placówki edukacyjne. Ponadto dbamy o funkcjonowanie szpitali palestyńskich we Wschodniej Jerozolimie oraz sporo pracujemy z palestyńską młodzieżą w mieście cierpiącą z powodu wysokiego bezrobocia i problemów natury psychologicznej. Do dziś we Wschodniej Jerozolimie UE prowadzi działania kosztujące 4,6 miliona euro.

Inny niepokojący aspekt to oczywiście sytuacja w Gazie. Konsekwentnie wzywaliśmy do otwarcia przepływu pomocy humanitarnej, towarów i osób. Głęboko niepokoją nas warunki codziennego bytowania mieszkańców Gazy: od styczniowego konfliktu donatorzy nie mieli możliwości przeprowadzenia odbudowy i występują tam poważne problemy, takie jak brak czystej wody pitnej. Izrael powinien bezzwłocznie otworzyć przejścia, co umożliwi ożywienie sektora prywatnego oraz ograniczy zależność Gazy od pomocy.

Czas teraz przystąpić do działania i wcielić w życie konkluzje Rady. Musimy zastanowić się, jak możemy ponownie pobudzić proces polityczny. Wydaje się, że obie strony bardziej pobłądziły na drodze do finału. Wkrótce udam się w ten region, by spotkać się z głównymi graczami i dowiem się z pierwszej ręki, jak UE może zdopingować strony do zmiany. Żywię przekonanie, że wszyscy zgadzamy się co do ogólnego i nadrzędnego priorytetu wznowienia negocjacji izraelsko-palestyńskich – nie negocjacji dla zasady a negocjacji w celu zaprowadzenia pokoju, ładu i zamknięcia dotychczasowego rozdziału. Nie zniesiemy kolejnej rundy bezowocnych negocjacji. Nie sądzę, że zniesie ją region. Przez lata kilkakrotnie uruchamiano i wstrzymywano negocjacje, począwszy od deklaracji zasad z Oslo podpisanej we wrześniu 1993 roku, 16 lat temu. Negocjacje winny przebiegać na podstawie prawa międzynarodowego i przy poszanowaniu poprzednich porozumień. W puli powinny znaleźć się wszystkie kwestie, w tym status Jerozolimy jako przyszłej wspólnej stolicy.

Powinny one przebiegać według ustalonego harmonogramu, przy skutecznej mediacji. Musimy zobaczyć poważne zaangażowanie oraz wolę polityczną przystąpienia do poważnych i rzeczywistych negocjacji zarówno ze strony Izraela jak i Palestyny. Unia Europejska ma pomóc stronom zaangażować się oraz zaoferować wsparcie w toku niełatwych negocjacji. Jestem tu, aby zapewnić skuteczne i harmonijne działanie Europy.

UE konsekwentnie wspierała zarówno Izrael, jak i Palestyńczyków, dając im czas i stwarzając miejsce na dwustronne negocjacje. Dzięki naszej pomocy Autonomia Palestyńska zyskała możność tworzenia instytucji przyszłego państwa Palestyny, aby mogło ono świadczyć usługi dla ludności oraz być wiarygodnym sąsiadem w regionie. Dziś jednak Palestyńczycy są podzieleni politycznie i fizycznie. Do rzetelnych negocjacji potrzebny jest silny i zjednoczony palestyński partner. Od takiego silnego partnera Izrael może tylko zyskać, a nie stracić.

Izrael wykonał pierwszy krok tymczasowo i częściowo wstrzymując akcję osiedleniową. Mamy nadzieję, że przyczyni się to do wznowienia rzeczowych negocjacji.

Stany Zjednoczone pozostają niezastąpionym i kluczowym graczem na Bliskim Wschodzie. Warunki skutecznego partnerstwa euroamerykańskiego na Bliskim Wschodzie rzadko bywały tak dobre. Czas to urzeczywistnić poprzez ścisłą koordynację naszych stanowisk i strategii. UE będzie nadal wspierać USA i ściśle współpracować w ramach kwartetu bliskowschodniego. Kwartet potrzebuje ożywienia – wymaga tego aktualny impas w procesie pokojowym. Kwartet może zapewnić potrzebną ostrożną, ale dynamiczną mediację.

Pokój na Bliskim Wschodzie wymaga kompleksowych rozwiązań. Ważne role do odegrania mają Syria i Liban. Oczekujemy na uruchomienie arabskiej inicjatywy pokojowej. Powinna stanowić ona część rozwiązania. Nasze podejście powinno być regionalne i kompleksowe. Izraelsko-palestyńskie dwustronne ramy porozumienia winny zostać uzupełnione o ramy wielostronne.

W nadchodzących miesiącach zamierzam pozostać w ścisłym kontakcie z Parlamentem, jeżeli chodzi o te kwestie. Mam świadomość czynnej roli, jaką odgrywa Parlament, nie tylko w ramach kompetencji budżetowych. Delegacje Parlamentu bezpośrednio współpracują na szczeblu politycznym z izraelskim Knessetem oraz Palestyńską Radą Legislacyjną. Tydzień temu delegacja Palestyńskiej Rady Legislacyjnej odwiedziła okupowane terytoria palestyńskie i z wielkim niepokojem raportowała o sytuacji w terenie.

Wreszcie ucieszyła mnie wieść o kontynuacji parlamentarnej prac grupy roboczej ds. procesu pokojowego, z którą spotkam się w tym tygodniu.

  Ioannis Kasoulides, w imieniu grupy PPE. – Panie przewodniczący! Podczas wizyty młodych liderów izraelskich i palestyńskich w Parlamencie Europejskim odbyła się dogłębna dyskusja, podczas której zarysowano kształt porozumienia pokojowego na przyszłość – uznawane dwupaństwowe rozwiązanie z granicami z 1967 roku i Jerozolima jako stolica obu państw; demilitaryzacja państwa palestyńskiego; wznowienie arabskiej inicjatywy pokojowej z 2007 roku; gwarancje NATO; rozwiązanie kwestii uchodźców nie zmieniając demograficznego charakteru państwa hebrajskiego.

Podczas gdy młodzi mają wizję wspólnej przyszłości, seniorzy wciąż spierają się o to, kiedy powinni zasiąść do negocjacji. Egipska inicjatywa pojednawcza wśród Palestyńczyków – aby był jeden rozmówca w negocjacjach – wciąż zwleka, a porozumienie w sprawie bezpieczeństwa w Gazie oraz uwolnienia więźniów takich jak Gilad Shalit póki co nie doszło do skutku. W międzyczasie faits accomplis w terenie, zgodnie ze sprawozdaniem Szefa Misji UE we Wschodniej Jerozolimie, osłabia stronę palestyńską.

Żałuję, że Izrael, demokratyczne państwo, przywiązuje tak małą wagę do szkód, jakie powodują jego działania w oczach międzynarodowej opinii publicznej oraz ogranicza się do zmniejszania skutków szkód po fakcie.

  Hannes Swoboda, w imieniu grupy S&D. – (DE) Panie przewodniczący, pani Malmström, pani wiceprzewodnicząca Komisji i wysoka przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa! Na początku składam pod adresem szwedzkiej prezydencji szczere podziękowania za tę inicjatywę. To była słuszna inicjatywa. Gratuluję. Dziękuję również pani baronessie Ashton za to, że po raz pierwszy zajęła miejsce Komisji, choć przemawiała przede wszystkim w roli Wysokiej Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa. Rozmawiamy tu o wspólnej polityce zagranicznej i bezpieczeństwa. W sumie to nieistotne, gdzie pani zasiada. Ważne jest, że pani przybyła i reprezentuje wspólną politykę zagraniczną.

Przejdę do drugiej kwestii. Oświadczenie przyjęte przez Radę jest bardzo dobre i w żaden sposób nie wymierzone w stronę izraelską. Przeciwnie, leży ono w interesie Izraela, jego bezpieczeństwa i stabilności. Należy to z całą mocą podkreślić. Jeśli my, Europejczycy mamy odegrać istotną rolę w tym zakresie, ważne, abyśmy nie przestawali działać. Proszę wziąć to sobie do serca, pani baronesso Ashton.

Kilka dni temu byliśmy w Stanach Zjednoczonych, gdzie odbyliśmy dyskusję z kolegami z Kongresu. Kiedy prezydent Obama napotkał na jednostronne podejście Kongresu oraz brak zrozumienia sytuacji Palestyńczyków, miał bardzo niewiele dostępnych opcji. Mamy bardzo wiele współczucia dla sytuacji w Izraelu. Sprzeciwiamy sie również każdej formie terroryzmu i chcemy powrotu pojmanego żołnierza do rodziny. Jednakże równie niepokoimy się i jesteśmy pełni współczucia dla niefortunnego położenia, w jakim znaleźli się Palestyńczycy, jeżeli chodzi o wszystkie aspekty wymienione w tym oświadczeniu, a zwłaszcza o granice z 1967 roku, trudną sytuację w Jerozolimie i akcje osiedleniowe. Zupełnie niepojęte jest, choć to kontynuacja polityki z ostatnich liku lat, że w związku z akcjami osiedleniowymi przyjęto tak sprzeczne podejście. Najpierw postanowiono o ich wstrzymaniu, a następnie włączono do programu priorytetów narodowych. Potem kontynuowano naturalny rozwój, budowano drogi przecinające osiedla palestyńskie. Sposób, w jaki codziennie odbiera się ziemię Palestyńczykom jest całkowicie niedopuszczalny.

Nie do przyjęcia jest również to, co stało się z delegacją Parlamentu. Pan de Rosa również wyrazi swój pogląd na ten temat. Posłowie do tego Parlamentu muszą dołączyć do Komisji i Rady i jednoznacznie oświadczyć, że posłowie do Parlamentu mają prawo podróżować do Strefy Gazy, by samodzielnie przekonać się o panującej tam sytuacji. Co Izrael ma do ukrycia? Co powstrzymuje posłów od wizyty w Gazie? Nie możemy godzić się na taką sytuację. Liczę, że wspólnie się temu przeciwstawimy. Przejrzystość i otwartość to jedne z przesłanek sensownej polityki bliskowschodniej. Musimy się za tym wyraźnie opowiedzieć.

  Annemie Neyts-Uyttebroeck, w imieniu grupy ALDE. – (NL) Panie przewodniczący, pani Ashton, panie wiceprzewodniczący Komisji, pani Malmström, urzędująca przewodnicząca Rady! Przede wszystkim pragnę pogratulować całej szwedzkiej prezydencji konkluzji Rady w sprawie konfliktu na Bliskim Wschodzie, a w szczególności sytuacji we Wschodniej Jerozolimie.

Uważam, że każdy odbierze jako dobry omen to, że wspólne sprawozdanie szefów delegacji UE we Wschodniej Jerozolimie zostało z marszu jednomyślnie zatwierdzone, i to zwłaszcza teraz, po wejściu w życie traktatu lizbońskiego. Kolejny omen to jednomyślne przyjęcie konkluzji przedłożonych przez szwedzką prezydencję, zwłaszcza na temat sytuacji we Wschodniej Jerozolimie. Ufam, że władze Izraela uświadomią sobie wagę tego osiągnięcia.

Panie i panowie, debatujemy nad Bliskim Wschodem co kilka miesięcy, czasami przypomina to procesję w Echternach: jeden mały krok w przód, potem zamarkowanie kroku w tył, następnie nieco więcej powodów do nadziei. Jest to niestety również powód do przygnębienia, lecz my naturalnie trwamy w nadziei. Bezwzględnie najważniejsze – również zdaniem mojej grupy – jest to, by zarówno Izraelczycy, jak i Palestyńczycy potrafili żyć obok siebie w dwóch odrębnych państwach, korzystając ze wszystkich dostępnych możliwości rozwoju oraz zagwarantować sobie nawzajem bezpieczeństwo. Mniemam, że wszyscy się co do tego zgadzamy. Jesteśmy również zgodni co do tego, jakie kroki najlepiej powiodą do tego celu i jesteśmy rzecz jasna przygotowani, by wnieść własny wkład.

Jerozolima to jedno z najpiękniejszych miast na świecie – naprawdę niezwykłe miejsce – i to koszmarna tragedia, że ludzie żyjący obok siebie nie umieją trwać w pokoju. W trosce o dobrobyt i zachowanie Jerozolimy mam nadzieję, w ciągu tych kilku dni pozostałych do Świąt Bożego Narodzenia wciąż uda się to osiągnąć.

  Caroline Lucas, w imieniu grupy Verts/ALE. — Panie przewodniczący! Z zadowoleniem przyjmuję oświadczenia Rady i Komisji, lecz do obu tych instytucji kieruję pytanie, kiedy zamierzamy zrobić coś więcej, niż głosić piękne słowa – z którymi się zgadzam – kiedy przystąpimy do rzeczywistego działania? W kółko słyszymy to samo, że musimy dopilnować, by Izrael zrobił to czy tamto, ale trzeba nam wywrzeć prawdziwy nacisk, by tak się stało, inaczej Izrael będzie nas dalej zwyczajnie ignorował, jak robi to nie od dziś.

Pytam zatem, co możecie zrobić w praktyce, aby zapewnić prawdziwe posunięcie naprzód i postęp? Moim zdaniem wymaga to podjęcia środków takich jak zawieszenie układu o stowarzyszeniu UE-Izrael.

Skupiając się na sytuacji we Wschodniej Jerozolimie, bardzo cieszy mnie szwedzka inicjatywa, jasność co do statusu Jerozolimy jako stolicy obu państw, a także wasza niezbita pewność co do znaczenia wstrzymania akcji osiedleniowej we Wschodniej Jerozolimie.

Chylę również czoła przed autorami sprawozdania szefów misji UE na temat Wschodniej Jerozolimy. Sprawozdanie to cechuje tak czytelny przekaz i wizja, jakich zbyt często brakuje w naszych debatach. Autorzy opisują izraelską politykę nielegalnej aneksji Wschodniej Jerozolimy rozmyślnie skonstruowaną, by osłabić wspólnotę palestyńską w mieście oraz powstrzymać rozwój Palestyny. Szefowie misji wezwali Radę do przyjęcia szeregu zaleceń w wyniku tego sprawozdania, i uważam, że powinniśmy spodziewać się pilnych działań Rady, by tak się właśnie stało.

Jeśli Unia Europejska poważnie opowiada się za dwupaństwowym rozwiązaniem, to musi zrobić wszystko, co tylko możliwe, aby ugruntować palestyński charakter i tożsamość Wschodniej Jerozolimy. Oświadczenie i sprawozdanie szefów misji UE pokazuje, jak należy działać w praktyce.

  Peter van Dalen, w imieniu grupy ECR . – (NL) Panie przewodniczący! Szczególnie w czasie Adwentu wiele osób modli się o pokój na Bliskim Wschodzie, lecz czasami traci się nadzieję i przychodzą myśli, że pokój nigdy nie nastanie. Tym niemniej ważne jest, by wszystkie strony dążyły nieustannie do tego pokoju, bowiem w tym może tkwić podstawowy problem. Czy aby wszystkie strony potrafią i chcą dążyć do pokoju? Izrael w przeszłości podejmował akcje wymiany ziemi za pokój – myślę tu o wycofaniu się Izraela z fragmentów Strefy Gazy – lecz to niestety nie doprowadziło do pokoju. W istocie nasilił się ostrzał rakietowy, a w 2009 roku Izrael najechał na Strefę Gazy. Obecnie Izrael ogłosił tymczasowe wstrzymanie robót budowlanych na Zachodnim Brzegu. Usunięto również szereg blokad drogowych. Są to gesty sprzyjające atmosferze rozmów o pokoju.

Do działania rządu Netanjahu jest dość daleko idące jak na izraelskie standardy, natomiast wciąż dostrzegam niewielkie poruszenie po stronie palestyńskiej. Ludzie mówią, że nie liczy się to, co robi Izrael, lecz ze strony palestyńskiej nie dostrzegam żadnych gestów umożliwiających rozpoczęcie rozmów. Czy strona palestyńska chce i jest w stanie przystąpić do dalszych rozmów? Hamas wydaje się być uwikłany w przepychanki z Fatahem i wygląda na to, że Iran trzyma ich krótko. Mahmoud Abbas jawi się jako papierowy tygrys, którego głos już nie jest tak wpływowy. Uważam, że czas na jasną deklarację również ze strony palestyńskiej, że chcą pokoju.

  Kyriacos Triantaphyllides, w imieniu grupy GUE/NGL. – (EL) Panie przewodniczący, lady Ashton! Z zadowoleniem przyjmujemy decyzję Rady Unii Europejskiej z 8 grudnia. Potwierdza ona poparcie Unii Europejskiej dla koncepcji utworzenia dwóch państw w granicach z 1967 roku.

Niemniej jednak rozumując na postawie doświadczenia z naszej ostatniej wizyty w regionie, sytuacja panująca na rzeczonych terytoriach prawie uniemożliwia tworzenie państwa palestyńskiego. Mam na myśli zwłaszcza wzniesienie muru, burzenie palestyńskich domów oraz, co najważniejsze, tworzenie osiedli w obszarze Zachodniego Brzegu Jordanu, zwłaszcza wokół Wschodniej Jerozolimy.

W osiedlach tych zamieszkuje około 500 tysięcy osadników. Co więcej, we Wschodniej Jerozolimie dąży się do otoczenia miasta palisadą z osiedli, aby zmusić Palestyńczyków do opuszczenia swoich domostw. To oczywiste, że rząd izraelski wykorzystuje rozmowy, by zyskać na czasie. Powoli ale stanowczo usiłują narzucić własną suwerenność na wszystkie terytoria palestyńskie.

Poza orędowaniem za rozwiązaniem dwupaństwowym Unia Europejska powinna podjąć konkretne działania wymierzone w Izrael. Nieustanne naruszanie praw człowieka to wystarczający powód do nałożenia sankcji przez Unię na podstawie art. 2 traktatu, ponieważ jeśli z jednej strony Unia zdecyduje się wspierać proces pokojowy, a z drugiej strony nadal będzie polepszać stosunki gospodarcze z Izraelem bez ograniczeń, jedynym tego skutkiem będzie przysłużenie się izraelskiej polityce, która polega na zmuszaniu Palestyńczyków do porzucenia swojej ziemi i ekspansji izraelskiej suwerenności na całą Palestynę.

  Bastiaan Belder, w imieniu grupy EFD. – (NL) Panie przewodniczący! Czy Europa postradała zmysły? To retoryczne pytanie postawiły Stany Zjednoczone na początku grudnia. Przedmiotem tej zażartej krytyki ze strony Kongresu było jednostronne wyznaczenie Wschodniej Jerozolimy na stolicę przyszłego państwa palestyńskiego w projekcie rezolucji Rady będącym w toku procesu legislacyjnego. Jako przewodniczący delegacji PE do spraw stosunków z Izraelem wyobrażałem sobie i liczyłem na bardziej konstruktywne otwarcie naszego transatlantyckiego dialogu. Spieszę dodać, że dokładna analiza zarówno projektu, jak i ostatecznej wersji oświadczenia Rady ogromnie mnie zaniepokoiła, podobnie jak naszych partnerów w Kongresie. Zdecydowanie odcinam się zwłaszcza od propozycji podziału Jerozolimy. Oświadczenie Rady w sprawie Bliskiego Wschodu postrzegam jako poważną dyplomatyczną i polityczną komplikację procesu pokojowego, stąd też jestem głęboko rozczarowany napiętymi stosunkami ministrów spraw zagranicznych pod przewodnictwem prezydencji szwedzkiej, wszystkich prezydencji, z państwem żydowskim.

Do oświadczenia Rady mam kilka poważnych zastrzeżeń. Ciężko to nazwać sposobem na zachęcenie Autonomii Palestyńskiej do wznowienia rozmów z Izraelem. Ponadto oświadczenie jest sprzeczne z zasadą kwartetu bliskowschodniego ustanowioną 9 listopada 2008 r., że „strony trzecie nie interweniują w negocjacje dwustronne”. W treści oficjalnego odzewu Stanów Zjednoczonych na oświadczenie Rady z 8 grudnia ponownie przywołano tę zasadę. Czy zatem nie pozostaje nam nic, jak odstąpić od przełamania impasu w procesie pokojowym? Nic podobnego! Po ostatnich wizytach delegacji w Izraelu żywię stanowcze przekonanie, że stopniowy, nieprzerwany proces zbliżania między państwem Izrael a Autonomią Palestyńską jest zarówno konieczny, jak i możliwy. Stopniowe umieszczanie administracji na Zachodnim Brzegu, na przykład w obszarze C, oraz nasilenie współpracy gospodarczej, przy jednoczesnym wzmacnianiu i ustanawianiu kompetentnych instytucji palestyńskich pozwoli na prawdziwy postęp w procesie pokojowym. Wzywam wobec tego Radę i Komisję do zaprzestania szkodliwych deklaracji w sprawie procesu pokojowego, a zamiast tego do inwestowania w konkretne projekty wymagające współpracy Izraelczyków z Palestyńczykami. Taka właśnie jest ugruntowana formuła europejska, czyż nie?

  Diane Dodds (NI). – Panie przewodniczący! Jako członek parlamentarnej delegacji do Izraela z uwagą wysłuchałam komentarzy Rady Spraw Zagranicznych w sprawie procesu pokojowego na Bliskim Wschodzie, oraz oświadczenia Komisji. Jednakże podobnie jak przedmówcę, niezmiernie mnie to zafrasowało. Izrael to jedyna funkcjonująca demokracja w regionie. Ulubioną taktyką jego wrogów jest terroryzm przeciwko państwu. Uważam, że w oświadczeniach Rady i Komisji nie przywiązano należytej wagi do kwestii bezpieczeństwa Izraela. W istocie nie słyszałam, aby wysoka przedstawiciel o tym wspominała w swoim oświadczeniu do Izby.

Ponadto uważam, że oświadczenie nazbyt obciąża Izrael, zarówno za brak postępów w procesie, oraz za rozwiązanie zaległych spraw, w szczególności Jerozolimy.

  José Ignacio Salafranca Sánchez-Neyra (PPE). – (ES) Panie przewodniczący! Po prawdzie jest to nadzwyczajna debata, ponieważ pani Malmström zasiada na miejscu Rady – spodziewamy się, że wkrótce zasiądzie na miejscu Komisji. Zobaczymy, gdzie zasiądzie!

Panie przewodniczący, w każdym razie konkluzje Rady nie do końca wzbudzają optymizm. Rada wyraziła swoje głębokie zaniepokojenie brakiem postępu w procesie pokojowym na Bliskim Wschodzie, zwraca sie o jego wznowienie na postawie rezolucji Rady bezpieczeństwa ONZ, konkluzji z konferencji madryckiej i mapy drogowej. To nic nowego.

Twierdzi również, że Unia Europejska jest gotowa wnieść istotny wkład w rozwiązanie problemów, które przedstawiły prelegentki: problemu Wschodniej Jerozolimy, problemu wody, problemu bezpieczeństwa i problemu granic.

Jest to jednakże zbiór nowych elementów, o których chciałbym usłyszeć opinie naszych gości. Po pierwsze pragnę dowiedzieć się, czy ich zdaniem ośmiomiesięczne memorandum oraz akcje osiedleniowe zadecydowane przez rząd Izraela są powiązane z nowych rządem Stanów Zjednoczonych.

Chciałbym również usłyszeć, co sądzą o wczorajszych oświadczeniach przedstawiciela Hamasu w Gazie z okazji dwudziestej drugiej rocznicy, zapowiadającego, że nie zamierzają iść na żadne ustępstwa wobec Izraela i nie zamierzają takowych uznawać. Co myślą o prawie ciągłości, na podstawie którego ludność Izraela ma wypowiedzieć się w referendum na temat okupacji terytoriów okupowanych?

Wreszcie, co sądzą o sprawozdaniu Goldstone'a oraz jego przyjęciu przez Radę Praw Człowieka ONZ? Czy uważają, że pomoże to w procesie pokojowym, czy przeciwnie, jak utrzymuje Izrael – utrudni to i opóźni ów proces?

  Proinsias De Rossa (S&D). – Panie przewodniczący! W treści oświadczenia Rady pojawiły się dwa zobowiązania, które przyjąłem ze szczególnym zadowoleniem i które mają potencjał wytworzenia nowej dynamiki: zobowiązania poparcia dla dwuletniego programu Autonomii Palestyńskiej w celu zaprzestania izraelskiej okupacji oraz utworzenia państwa palestyńskiego, jak również gotowość Unii do uznania w stosownym czasie państwa palestyńskiego.

W zeszłym tygodniu przewodziłem delegacji Parlamentu Europejskiego na okupowane terytoria palestyńskie, gdzie ponownie ujrzałem na własne oczy system apartheidu stosowany przez Izrael wobec Palestyńczyków, burzenie domostw, wywłaszczanie z ziemi, odbieranie wody i miejsc kultu religijnego.

W ciągu kilku godzin od publikacji oświadczenia Rady zgoda naszej delegacji na wjazd do strefy Gazy została cofnięta. To nie był akt przyjaznego państwa. Bez wątpienia godzi to w demokratyczne prawo tego Parlamentu do utrzymywania poprawnych i demokratycznych stosunków z naszymi odpowiednikami wybranymi przez naród palestyński.

Stwierdziliśmy powszechne przygnębienie i brak nadziei wśród ludności napotkanej w Hebronie, Wschodniej Jerozolimie i Ramallah. Gdzie brak nadziei, tam pojawi się przemoc. Możemy działać teraz lub pozwolić, by sytuacja przerodziła się w zażartą przemoc, która pozbawi przywództwa umiarkowanych polityków palestyńskich. Musimy zdecydować.

Zwracam się zarówno do Rady, jak i do baronessy Ashton, której życzę jak najlepiej, o nasilenie zaangażowania Unii w ten proces – nie oglądając się, aż kwartet nasili swoje zaangażowanie – oraz o ustanowienie harmonogramu zbieżnego z dwuletnim harmonogramem Autonomii Palestyńskiej wdrażania zasad, które tak śmiało określiliśmy w zeszłym tygodniu.

Musimy żarliwie bronić praw człowieka. Musimy działać. Musimy posłużyć się dostępem do naszych rynków, aby zmotywować Izrael. Nie mówię tu o sankcjach. Mówię o zapewnieniu, by dostęp do rynku posłużył jako zachęta dla Izraela do działania zgodnie ze zobowiązaniami międzynarodowymi. Musimy wreszcie skłonić Stany Zjednoczone do pilnego włączenia się na tych samych zasadach, które określiliśmy w zeszły wtorek.

  Chris Davies (ALDE). – Panie przewodniczący! Sprawozdanie szefów misji w sprawie Wschodniej Jerozolimy to wstrząsająca lektura. Nie owijajmy w bawełnę. Sprawozdanie stwierdza jasno, że to, co dzieje się we Wschodniej Jerozolimie to czystka etniczna. Zawłaszczane są palestyńskie domostwa, ludzie są wypędzani, odbierane są nadzieje na pokój. Zatem pytanie brzmi: co zamierzamy w tym zrobić?

Konkluzje Rady są bardzo mile widziane. Wiemy, że są stanowcze, ponieważ rząd izraelski natychmiast je odrzucił. Nic nowego. Lekceważenie naszych słów weszło im w nawyk, ponieważ nigdy nie popieramy ich czynem. Traktują nas z pogardą. Czemu nie, skoro jesteśmy tak naiwni, by płacić rachunki okupanta! Utrzymujemy Palestyńczyków, choć to Izrael powinien ponosić tego koszty, a nie nasi podatnicy.

Jeśli nasze słowa mają coś znaczyć, powinniśmy zawiesić lub zagrozić zawieszeniem układu o stowarzyszeniu, lecz żaden z naszych ministrów spraw zagranicznych nigdy nie zaproponował takiej możliwości. Zatem pytanie brzmi: gdzie jest polityka? Cóż, mamy politykę. Jest zawarta w konkluzjach. A co z działaniem? Izrael nie ruszy z miejsca bez nacisku.

  Franziska Katharina Brantner (Verts/ALE). – (DE) Panie przewodniczący! Pragnę powitać baronessę Ashton na nowym stanowisku. Dziękuje również szwedzkiej prezydencji za rezolucję oraz za spostrzeżenie, że wdrożenie rozwiązania dwupaństwowego nie będzie możliwe, dopóki nie rozwiążemy problemu osiedli. Kilkakrotnie wspominano sprawozdanie szefów misji. My również uważamy je za bardzo dobre. Mam w związku z tym dwa pytania. Jaki jest obecny status tego sprawozdania i kiedy zostanie ono opublikowane? I pytanie drugie – co zamierza zrobić Komisja i Rada w celu wdrożenia zaleceń zawartych w sprawozdaniu? Przytoczę trzy zalecenia ze sprawozdania. Pierwsze brzmi:

„uniemożliwienie, zaprzestanie transakcji finansowych podmiotów z państw członkowskich wspierających akcje osiedleniowe we Wschodniej Jerozolimie poprzez przyjęcie odpowiedniego prawodawstwa”; drugie: „dopilnowanie, by produkty wytwarzane w osiedlach Wschodniej Jerozolimy nie były eksportowane do UE na mocy układu o stowarzyszeniu UE -Izrael”; oraz trzecie: „zapoznanie głównych odbiorców unijnych z wytycznymi dotyczącymi etykietowania produktów z osiedli”.

(DE) Propozycje zawarte w sprawozdaniu są bardzo konkretne i precyzyjne. Jakie kroki zamierzacie teraz podjąć, by je zrealizować?

  Patrick Le Hyaric (GUE/NGL) . – (FR) Panie przewodniczący, pani komisarz, pani minister! Dziękuję za wasze uwagi. Przyjąłem je z zadowoleniem.

Europa ma teraz dwa istotne dokumenty wzywające do nowych inicjatyw pokojowych. Pierwszy z nich to odważne sprawozdanie szwedzkiej prezydencji, o którym wspominała pani Malmström. Sprawozdanie wzywa do postępu w tworzeniu dwóch państw, z których jedno to Palestyna w granicach z 1967 roku, ze stolicą we Wschodniej Jerozolimie.

Drugi dokument to tekst ambasadorów, szefów misji, ukazujący jak władze izraelskie forsują strategię burzenia domów i kolonizacji ziemi z naruszeniem praw człowieka. Strategia ta służy odcięciu Jerozolimy od Zachodniego Brzegu, w zamiarze fragmentacji państwa palestyńskiego.

Jednakże nasze słowa w Izbie nie odniosą skutku, jeśli nie pójdą za nimi konkretne czyny. Musimy działać. W ramach tego możemy zawiesić układ o stowarzyszeniu UE-Izrael do czasu, aż rząd Izraela zacznie przestrzegać prawa międzynarodowego. Musimy dopilnować, by doszło do zaprzestania kolonizacji, zniesienia blokady Gazy, zburzenia muru hańby, powrotu uchodźców i uwolnienia wszystkich więźniów politycznych.

Dodam jeszcze jedno. W Izbie rozmawiano o uwolnieniu żołnierza Gilada Shalita. Zgadzam się z tym, co powiedziano. Jednakże Parlament musi jednocześnie upomnieć się o uwolnienie innego obywatela europejskiego, młodego Francuza narodowości palestyńskiej, Salaha Hamouriego. Tak, uwolnić Gilada Shalita, lecz także Salaha Hamouriego!

  Simon Busuttil (PPE). – (MT) Pozwolę sobie zacząć od pogratulowania Radzie odważnych konkluzji, które przyjęła w zeszłym tygodniu. W moim odczuciu nigdy dotąd w tak delikatnej materii nie mieliśmy równie jasnych, konkretnych i odważnych konkluzji Rady, jak te, które przyjęła w zeszłym tygodniu. Gratulacje dla Rady.

Dodam jednak, że teraz musimy przystąpić do działania, jako że sytuacja w Jerozolimie pogarsza się z dnia na dzień i nie można jej dłużej tolerować. Występuje tam problem rażących naruszeń prawa międzynarodowego, istnieją trudności powodujące cierpienie wielu ludzi, w tym wysiedlanie z domów, ich burzenie i budowa nowych, nielegalnych budynków mieszkaniowych. Nie możemy milczeć w obliczu takiej niesprawiedliwości, ponieważ inaczej wysyłamy sygnał, że prawo, dyplomacja i jakże umiłowana zasada pokojowego rozwiązywania konfliktów są nic nie warte. Nie wydaje mi się, że dopuścilibyśmy do tego w naszych krajach. Dlatego musimy działać, tworząc właściwy klimat sprzyjający budowaniu zaufania między stronami oraz utworzeniu dwóch odrębnych i samowystarczalnych państw, które będą potrafiły pokojowo współistnieć. Pragnę również wyrazić uznanie dla istotnej roli, jaką w tym względzie odgrywa Jordania. Ostatnie słowo kieruję do baronessy Ashton — powierzono pani nowa rolę na mocy traktatu lizbońskiego, rolę ważną, która daje nam szansę. Proszę nie przegapić tej szansy.

  Rosario Crocetta (S&D). – (IT) Panie przewodniczący, panie i panowie! Kiedy byliśmy w Ramallah, dotarły do nas informacje, że Europa przyjęła nową decyzję w sprawie procesu pokojowego na Bliskim Wschodzie. Na twarzach przedstawicieli palestyńskich zagościły uśmiechy nadziei.

To były dni pełne wzruszeń i cierpienia wyrytego na twarzach dzieci chwytających okienne kraty swoich domów przy drodze na Hebron, pustynnej drodze, której żaden Palestyńczyk nie ma prawa przekroczyć. Widzieliśmy cierpienie osiemdziesięciopięcioletniej kobiety wypędzonej z okupowanego domu, zmuszonej spać w zimnie pod namiotem w ogrodzie domu, który dotąd był jej domem, jak również cierpienie Palestyńczyków, którzy z pomocą unijnych funduszy zbudowali gospodarstwo, następnie zniszczone przez izraelskich żołnierzy.

Izrael ma prawo istnieć jako niepodległy kraj, ale Palestyńczycy również mają prawo do rodzinnej ziemi, własnego państwa i paszportu. Decyzja Rady Europy jest sporym krokiem naprzód, lecz musimy bezzwłocznie przystąpić do działania. Konflikt izraelsko-palestyński to wierzchołek góry lodowej większego konfliktu. Ostatniego dnia naszej delegacji władze izraelskie uniemożliwiły nam, Parlamentowi Europejskiemu wizytę w Strefie Gazy. Uważam, że w związku z tym wysoka przedstawiciel baronessa Ashton powinna złożyć protest w imieniu demokratycznej Europy.

Pragnę podziękować panu De Rossie, który przewodził delegacji, oraz pozostałym jej członkom. W czasie, który spędziliśmy w Palestynie bezbronni mogli zobaczyć twarz i usłyszeć głos Europy, która stoi na straży praw oraz pragnień, ale musi dać z siebie więcej.

  Hannu Takkula (ALDE). – (FI) Panie przewodniczący, pani komisarz, pani Ashton! wysoka przedstawiciel musi być zdumiona tym, jak Parlament Europejski odrobił pracę domową. Jakich to podręczników do historii musiał się naczytać, skoro nie wiedział, jak powstało państwo Izrael w 1947 roku? Stąd też interpretacja, którą przyjęła Rada pod przywództwem szwedzkiej prezydencji wydaje się nieco dziwaczna.

Pamiętajmy, że Unia Europejska musi strzec swych wartości. Mamy demokrację, prawa człowieka i co ważne, wolność przekonań. Co więcej, Izrael jest jedynym demokratycznym krajem na Bliskim Wschodzie. Nie powinniśmy tworzyć tam antydemokracji, niedemokracji, ponieważ brak w nich poszanowania naszych wartości.

Trzeba również mieć na uwadze, że koncepcja podzielonej Jerozolimy, miasta w dwóch państwach jest niewyobrażalna. Unia Europejska nie zaproponowałaby takiego rozwiązania wobec żadnego innego demokratycznego państwa. Naturalnie potrzebujemy mieć pewność, że Izrael zdoła zachować swój demokratyczny ustrój oraz prawa we własnej stolicy, a Unia Europejska może, wręcz powinna zaangażować się w proces pokojowy, ale w roli dyplomaty, a nie uzdrowiciela czy sędziego.

To przykre, że Gilad Shalit, Francuz – obywatel Unii Europejskiej – oraz izraelski żołnierz, nie został oswobodzony. Pokazuje to, co władze palestyńskie i Hamas myślą o Unii Europejskiej. Nie mają za grosz szacunku dla naszych zasad i wartości. Musimy iść naprzód, a te mrzonki, z których w większości składa się rezolucja Rady, należy porzucić.

Izrael to demokracja; ich wartości są takie same jak nasze. Musimy bronić demokracji oraz prawa ludności do pełnej i bezpiecznej egzystencji oraz do pokoju, a pokój ten da zaprowadzić wtedy, gdy organizacje terrorystyczne, Hamas i ich zastępy zaprzestaną ataków przeciwko Izraelowi i obywatelom izraelskim. Tutaj mamy pole do wspólnej walki z terroryzmem, aby umożliwić Izraelowi byt jako naród.

  Frieda Brepoels (Verts/ALE). – (NL) Panie przewodniczący! Szefowie delegacji UE w Jerozolimie i Ramallah w swoim sprawozdaniu z 23 listopada wyraźnie stwierdzili, że Izrael czynnie dąży do zajęcia Wschodniej Jerozolimy i całkowitej jej izolacji od Zachodniego Brzegu Jordanu. Zadaję sobie zatem pytanie, dlaczego Rada Spraw Zagranicznych nie wyciągnęła z tego prawidłowych konkluzji. Dlaczego zwyczajnie ignoruje ona konkretne zalecenia, zwłaszcza zawarte w tak ważnym, rzeczowym sprawozdaniu — własnym sprawozdaniu wiedząc, że bieżące wydarzenia są nieodwracalne i podaje w poważną wątpliwość szanse na ustanowienie niepodległego, samowystarczalnego państwa palestyńskiego obok państwa Izrael? Proces pokojowy na Bliskim Wschodzie nie potrzebuje mętnych oświadczeń. Nastał najwyższy czas i właściwy moment na to, by Unia Europejska objęła czynną, widoczną rolę w regionie, a to jest możliwe tylko wtedy gdy zdobędziemy się odwagę, by zająć jasne i jednogłośne stanowisko, zwłaszcza w kwestii Wschodniej Jerozolimy.

  Charalampos Angourakis (GUE/NGL) . – (EL) panie przewodniczący! Polityka unijna polega na wspieraniu rządu Izraela wraz ze Stanami Zjednoczonymi i NATO w jego zbrodniczej polityce ludobójstwa na narodzie palestyńskim. Oto konkluzja, do której doszli członkowie delegacji Parlamentu Europejskiego, którym władze izraelskie zakazały wstępu do okupowanej Strefy Gazy.

Polityka UE, jak też ostatnia decyzja w istocie przyznają dodatkowy czas dla rządu Izraela — który dopuszcza się zbrodni wojennych, jak wynika z treści sprawozdania ONZ na temat wojny w Strefie Gazy — na kontynuację jego okupacyjnych zamysłów.

Obłudna mowa Unii Europejskiej jest daleka od słusznego globalnego nawoływania do utworzenia samowystarczalnego i niepodległego państwa palestyńskiego na terytoriach w granicach z 1967 roku, ze stolicą we Wschodniej Jerozolimie. Unia Europejska nie podejmuje rzeczywistych kroków w tym kierunku. Przeciwnie, dopieszcza stosunki z Izraelem, który kontynuuje akcje osiedleniowe, zwłaszcza we Wschodniej Jerozolimie, wznosi mur podziału, dopuszcza się hańbiącej i zbrodniczej izolacji Strefy Gazy.

Odrzucamy zakusy imperialistów na Bliskim Wschodzie i stajemy po stronie ludności palestyńskiej oraz wszystkich ludów w ich walce.

  Monika Flašíková Beňová (S&D). – (SK) Przyznam, że rezultaty posiedzenia Rady Ministrów z zeszłego tygodnia nie są do końca zrównoważone, a ponadto — jako że zajmowałam się ta kwestią przez długi czas — mam przeczucie, że nie posunęli się oni naprzód w naszych dążeniach do pokojowego współistnienia obu narodów.

Stąd też chcę powiedzieć, że wiem, co musimy jeszcze zrobić. Nie możemy być zaledwie mediatorami, lecz musimy być czynnymi mediatorami w procesie pokojowym, musimy dążyć, by rozwiązanie tej pokojowej sytuacji było wyrównane i do przyjęcia dla obu stron, aby obie strony — Palestyna i państwo Izrael — miały w nim równy udział.

Rada usiłowała sprowadzić Palestyńczyków z powrotem do negocjacyjnego stołu pomimo ich sprzeciwu wobec niektórych działań Izraela, a i my również nalegamy na bezzwłoczne usunięcie niepotrzebnych zakłóceń procesu pokojowego. Burzenie palestyńskich domów we Wschodniej Jerozolimie oraz budowa osiedli i barier separacyjnych na okupowanym terytorium są niedopuszczalne. Nie do przyjęcia dla nas jest również narażanie Izraela oraz nasza niemożność czynnej obrony Izraela przed atakami i aktami terrorystycznymi wymierzonymi w obywateli państwa Izrael.

Podkreślam jednak, że bardzo ważne jest również poszanowanie międzynarodowych ram prawnych, bez czego nie ma nadziei na stabilny rozwój w regionie. Uważam, że my, Europejczycy oraz obywatele naszych państw jesteśmy gotowi, by wyciągnąć pomocną dłoń i mam nadzieję , że misja baronessy Ashton w regionie zakończy się sukcesem i powróci ona z regionu z dobrymi sprawozdaniami.

  Alexandra Thein (ALDE). – (DE) Panie przewodniczący, pani Malmström, baronesso Ashton, panie i panowie! Jestem członkinią delegacji ds. stosunków z Palestyńską Radą Legislacyjną, innymi słowy z palestyńskim parlamentem. W minionym tygodniu naszej delegacji Izrael odmówił wstępu do Strefy Gazy. Sytuacja w Gazie jest bardzo niepokojąca, zwłaszcza po nadejściu zimy. Zaledwie 10 % ludności może otrzymać zapasy, których potrzebują, dzięki przemytowi towarów tunelami. Właśnie dlatego tunele tolerują wszyscy.

Przed operacją o kryptonimie „Cast Lead” (płyn % populacji Gazy było w stanie zadbać o swój byt. Jako okupant Izrael powinien być odpowiedzialny za dostawy dla ludności na wszystkich okupowanych terytoriach. Izrael uchyla się od odpowiedzialności nałożonej prawem międzynarodowym, co oznacza, że musi wkroczyć wspólnota międzynarodowa, a przede wszystkim UE.

Skoro dostarczamy żywność dla 90 % ludności w Gazie, mamy prawo wiedzieć, na co wydaje się pieniądze europejskich podatników, czy są one wydawane właściwie i czy trafiają do potrzebujących.

  Hélène Flautre (Verts/ALE). – (FR) Panie przewodniczący! Ja również gratuluję pani Malmström oraz całej szwedzkiej prezydencji wyśmienitych konkluzji. Rozbudzają one oczekiwanie — które towarzyszyło nam wszystkim — na potwierdzenie, że UE jest rzeczywiście odpowiedzialna za pokój w regionie na mocy prawa międzynarodowego, który jak mniemam jest podstawą.

Tym niemniej jestem zaskoczona, że rok po inwazji zbrojnej na Gazę w treści konkluzji nie znalazło się ani jedno odniesienie do następstw sprawozdania Goldstone'a, z którym zapoznała się Rada. Na jakim etapie się znajdujemy w realizacji postulatów sprawozdania Goldstone'a, którym zajęła się Rada, zwłaszcza w odniesieniu do wewnętrznych postępowań wyjaśniających z udziałem wielu zainteresowanych stron?

Jestem także zachwycony, że bierze się pod uwagę Wschodnią Jerozolimę jako przyszłą stolicę państwa palestyńskiego, bądź Jerozolimę jako stolicę obu państw. Niemniej jednak konkluzjom tym brakuje konkretnych wariantów operacyjnych. Z drugiej strony istnieje bardzo wiele takich wariantów w sprawozdaniu szefów państw lub rządów, którzy odwiedzili Wschodnią Jerozolimę.

Dlatego wzywam Komisję i Radę do objaśnienia nam poszczególnych metod, poprzez które Unia Europejska w istocie ani nie uzna, ani nie uszanuje aneksji Wschodniej Jerozolimy, do czego obecnie dąży Izrael, wdrażając między innymi stosowanie środków

  Richard Howitt (S&D). – Panie przewodniczący! Cieszy mnie obecność nowej wysokiej przedstawiciel w Izbie, jak również zdecydowane konkluzje na temat Bliskiego Wschodu, przyjęte pod przewodnictwem szwedzkiej prezydencji.

Co się tyczy sprawozdania Goldstone'a, pragnę pogratulować panu Bildtowi pochwały cnót odpowiedzialności i integralności, zawartych w tym sprawozdaniu. Uważam, że dziś w Parlamencie Europejskim przyda się powtórzenie przez panią Malmström tego, co ich ambasador powiedział na forum ONZ — że UE nawołuje Izrael i Palestynę do rozpoczęcia odpowiednich, starannych i niezależnych naruszeń praw człowieka

Wreszcie pytam prezydencję oraz do wysokiego przedstawiciela, czy dotarły do nich przyjęte w zeszłym tygodniu wytyczne rządu brytyjskiego dotyczące znakowania produktów oraz rozróżnienia między przywozami pochodzącymi z terytoriów palestyńskich oraz z nielegalnych izraelskich osiedli; powiedzcie nam, jak wyglądają plany rozszerzenia tych wskazówek na szczebel europejski. Jako wyborcy możemy zdecydować się opłacić koszty pokoju. Jako konsumenci nie chcemy dopłacać do ceny konfliktu.

  Ramon Tremosa I Balcells (ALDE). – Panie przewodniczący! Uważam, że obecne stanowisko Unii Europejskiej wysunięte przez prezydencję szwedzką w sprawie Bliskiego Wschodu, uznające Wschodnią Jerozolimę za stolicę przyszłego państwa palestyńskiego może zaszkodzić europejskim dążeniom do odegrania istotnej roli w mediacjach między Izraelem a Palestyńczykami. Może być sprzeczne z naszym wspólnym celem zaprowadzenia pokoju w tym burzliwym regionie.

Osobiście uważam, że zamiast jednostronnie i nieoczekiwanie proklamować niezależną stolicę dla terytoriów palestyńskich, lepiej i korzystniej byłoby, gdyby Unia Europejska skupiła wszystkie swoje wysiłki na zachęcaniu i nakłanianiu do zaprowadzenia prawdziwej demokracji na terytoriach palestyńskich, przykładowo wspierając opozycję nie stosującą przemocy. Pomogłoby to państwu izraelskiemu i demokracji oraz wspólnocie międzynarodowej znaleźć wiarygodnego i uprawnionego partnera do rozmów.

Jak wspominała dziś Cecilia Malmström, status Jerozolimy należy poddać pod dwustronne negocjacje między Izraelczykami a Palestyńczykami. Uważam zatem, że zamiast rozwiązania „dwa państwa dla dwóch narodów” bardziej pożądana byłaby wizja „dwie demokracje dla dwóch narodów”.

Szanowni koledzy, demokracja jest istotnym warunkiem pokoju.

PRZEWODNICZY: STAVROS LAMBRINIDIS
Wiceprzewodniczący

  Michael Gahler (PPE). – (DE) Panie przewodniczący! Na początku chcę powiedzieć, iż cieszy mnie to, że baronessa Ashton zasiada na miejscu Komisji. Mam nadzieję, że będzie tak robić nadal.

Mam dwa pytania do prezydencji. W konkluzjach Rady Spraw zagranicznych nie wspomina się o kwartecie bliskowschodnim. Czy Rada nie zgadza się co do roli kwartetu bliskowschodniego w procesie pokojowym, czy też może ma inny ku temu powód?

Po drugie, to samo dotyczy Hamasu. W konkluzjach brakuje wzmianki o tej grupie, która niestety ma znaczenie polityczne. Jakie są ku temu powody?

  Frédérique Ries (ALDE). – (FR) Panie przewodniczący! Skoro poseł Le Hyaric praktycznie podwoił swój czas na wystąpienie, czuję się uprawniona, by przemawiać we własnym tempie, niemniej jednak przejdę od razu do rzeczy.

Za szwedzkiej prezydencji przyzwyczailiśmy się do czegoś lepszego, znacznie lepszego. Pani Malmström, proszę wybaczyć moją szczerość. Proklamacja, wyznaczenie, co miało miejsce, Wschodniej Jerozolimy na stolicę przyszłego państwa palestyńskiego — to na początek — jest w moim odczuciu wyjątkowym dyplomatycznym błędem — choć to delikatne określenie. Błąd ten nie ma natury materialnej — zrozumcie mnie dobrze — chodzi raczej o to, że owa deklaracja, która przesądza o ostatecznym wyniku negocjacji, to wyraz protekcjonalnego, wręcz pogardliwego traktowania stron. Ponadto wiele państw członkowskich zajęło własne stanowiska i zdystansowało się od tego projektu tekstu.

Zatem tak, po tysiąckroć tak dla otwartego kapitału, kapitału zakładowego, takiej formy jego wnoszenia, która od dekady jest częścią parametrów Clintona na negocjowanie pokoju. Zasada ta została zaakceptowania przez Ehuda Baraka in Tabę, oraz przez innych. Ponadto tu w Izbie pamiętamy, jak stanowczo opowiedzieli się za nią Avraham Burg i Ahmed Qurei. Jerozolima: święte miasto trzech religii, miasto kapitału ksiąg, otwartego kapitału. Chodzi jedynie o to, że nasza rola nie polega na dysponowaniu nim, ustalaniu harmonogramu ani metod, ale, jak już wspomniano, na zachęcaniu do dialogu, aby umożliwić stronom — izraelskiej i palestyńskiej — dojście do konkluzji.

  Sarah Ludford (ALDE). – Panie przewodniczący! Konkluzje Rady są faktycznie pożądanym, kategorycznym oświadczeniem o stanowisku UE oraz jej zamiarze odegrania istotniejszej roli w ożywionych działaniach kwartetu. Czy zatem Rada i Komisja zgadzają się, że podejście, do którego niektórzy nawołują, polegające na bojkocie Izraela, jest całkowicie błędną drogą do tego ożywienia działań? Nie można jednocześnie bojkotować i i włączać się do działań.

W istocie w konkluzjach Rady wskazano właściwe podejście, polegające na zapewnieniu dalszego rozwoju dwustronnych stosunków z Izraelem. Niezależnie od pokusy Rada powinna być jedynie wpływowym graczem politycznym, jak również stanowić wsparcie ekonomiczne — o ile zdoła oprzeć się pokusie, niejednokrotnie napędzanej frustracją jednej lub drugiej strony, zastosowania sankcji lub nałożenia kary na daną stronę. Sytuacja jest zbyt złożona i zwyczajnie storpeduje się spójne, koherentne naciski UE na obie strony, aby wrócić do stołu i zawrzeć porozumienie pokojowe.

  Ivo Vajgl (ALDE). – (SL) Ja również jestem przeciwny mowie sankcji i gróźb. Opowiadam się za konstruktywną polityką oraz dialogiem. Żałuję jednak, że zbyt często dziś było nam dane usłyszeć, że Izrael to państwo demokratyczne. Izrael to państwo, które nie postępuje w sposób demokratyczny wobec Palestyńczyków oraz jeśli chodzi o nasz wspólny cel, którym jest utworzenie dwóch niepodległych, pewnych własnej siły i bezpiecznych państw, które będą obok siebie współistnieć. Dlatego sądzę, baronesso Ashton, że dziś usłyszała pani wiele zachęt do wypracowania bardziej konstruktywnej i skutecznej polityki Unii Europejskiej. Z żalem przyznaję, że Izrael wciąż postrzega nas jako papierowego tygrysa, a nie rzeczywisty podmiot, z którym należy budować dialog i który może być pomocny w rozwiązaniu problemu.

  Robert Atkins (ECR). – Panie przewodniczący! Będąc członkiem delegacji, która w zeszłym tygodniu udała się do Palestyny stało się dla mnie jasne, że wielu rozsądnych ludzi uważa wariant dwupaństwowy za zablokowany, w dużej mierze z powodu działań Izraela, propozycji przedłużenia muru nawet poza obszar Wschodniej Jerozolimy, dzieląc Zachodni Brzeg na część północną i południową.

Jakie interesy i jakie działania winniśmy podjąć, jeśli urzeczywistni się wariant jednopaństwowy?

Po drugie, czy prezydencja i Lady Ashton mają świadomość, jak bardzo poglądy rozsądnych ludzi na temat farsy, jaka się odbywa wokół kwartetu, przeważają wśród wielu ludzi? Jak powinniśmy zadbać o to, by koszt operacji pokrył się z jej skutecznością, która obecnie jest zerowa?

  Charles Tannock (ECR). – Panie przewodniczący! Zgadzam się z ministrem spraw zagranicznych Izraela panem Liebermanem, że końcowe oświadczenie Rady jest przypuszczalnie lepsze niż wcześniejszy szwedzki projekt, który widziałem kilka tygodni temu. Nie ma w nim jednak wzmianki o zatwierdzonych zasadach kwartetu, które odrzuca Hamas, terroryzując władze Autonomii Palestyńskiej oraz ludność cywilną, między innymi w Gazie.

Dlaczego minister spraw zagranicznych Bildt nie odwiedził regionu, by okazać solidarność z demokratycznym Izraelem i umiarkowanymi Palestyńczykami?

Dlaczego w tym krytycznym czasie skupiono się wyłącznie na aneksji Wschodniej Jerozolimy?

Unia powinna być bardziej wyważona i formalnie uznawać wspólne demokratyczne wartości z Izraelem, oraz rzeczywiście wspierać uczestnictwo Izraela w programach UE — wyjątkowo zgadzam się tu z baronessą Ludford — na podstawie Układu o Stowarzyszeniu w celu budowy zaufania Izraela w dobrą wolę UE wobec państwa żydowskiego.

  Cecilia Malmström, urzędująca przewodnicząca Rady. – (SV) Panie przewodniczący! Dziękuję za tę bardzo konstruktywną debatę. Zacznę od odpowiedzi na niektóre pytania, a następnie powiem kilka słów tytułem podsumowania.

Sprawozdanie Goldstone'a jest bardzo ważnym dokumentem. To poważne sprawozdanie. Należy uważnie przestudiować konkluzje. UE wezwała obie strony, Izrael oraz Palestynę, do wszczęcia odpowiednich postępowań wyjaśniających w duchu zalecanym w tym sprawozdaniu.

Co się tyczy kwartetu, w konkluzjach Rady pojawia się do niego nawiązanie, jak również do potrzeby nasilenia jego wysiłków. Jeżeli zaś chodzi o rozmowy z Hamasem, Rada utrzymuje kontakt z przywództwem palestyńskim z prezydentem Abbasem i premierem Fayyadem. Warunki rozmów z Hamasem są dobrze znane; nie zostały one spełnione.

Wreszcie chcę powiedzieć, że to bardzo pocieszające widzieć tak wysokie poparcie dla konkluzji w Izbie. Każdy prezentujący nieco odmienne opinie zdaje sobie rzecz jasna sprawę, jak ważne jest dążenie na wszelkie sposoby do wsparcia procesu pokojowego na Bliskim Wschodzie. Ogromnie frustruje nas to, że postęp przychodzi tak rozpaczliwie powoli. Niebawem tu w Izbie zapanuje świąteczny pokój, a w wielu miejscach na świecie znów zabraknie takich doznań, jakich byśmy sobie życzyli w tym roku dla owego regionu.

Na początku szwedzkiej prezydencji liczyliśmy, że starania prezydenta Obamy okażą się owocne w izraelsko -palestyńskich negocjacjach. Ważne jest, aby UE i USA ściśle współpracowały. Tak się jeszcze nie stało, ale — jak zwykle w tej sprawie — musimy wykazać się cierpliwością i wytrwałością. UE musi być konsekwentna i trwać przy stanowisku dotyczącym Wschodniej Jerozolimy, granic, osiedli i bezpieczeństwa. Bardzo cieszę się z tak pojemnego konsensusu tu w Parlamencie, w tym w odniesieniu do naszych konkluzji, które są czytelne i spójne. Tworzą one podstawę dla prac UE na długi czas. W tym względzie istotna będzie ścisła współpraca wszystkich instytucji.

UE kontynuuje swoją europejską polityczną misję bezpieczeństwa i obronności w regionie, a w szczególności Biuro UE ds. Koordynacji Wspierania Policji Palestyńskiej (Eupol Copps) znacznie przyczyniło się do poprawy warunków społecznych i gospodarczych Palestyńczyków na Zachodnim Brzegu. UE popiera również przygotowania do utworzenia niepodległego państwa palestyńskiego. Trzeba w to włożyć wiele pracy, a my rzecz jasna wspieramy program przygotowany przez władze palestyńskie: Palestyna: Zakończenie okupacji, ustanowienie państwowości.

Aby zażegnać konflikt, strony muszą wynegocjować porozumienie. Musi ono dotyczyć wszystkich kwestii. Nie możemy zaakceptować rozwiązania opartego na jednostronnych działaniach, które następnie stają się fait accompli. Rozwiązanie musi być kompleksowe. Powinno obejmować wątek libański i syryjski oraz musi stanowić część regionalnej strategii rozwiązania konfliktu izraelsko-arabskiego. Nie udało się nam jeszcze tego osiągnąć, natomiast UE wykonała ogromy krok w tym kierunku. Wszystkie instytucje stanowczo zgadzają się co do zaistniałej potrzeby i liczą na dalszą współpracę w tej sprawie.

  Catherine Ashton, nominowana wiceprzewodnicząca Komisji. – Panie przewodniczący! Jak mniemam, sprawa mojego miejsca siedzenia będzie powracać. Siedzę tu ponieważ Rada siedzi tam. Niewykluczone, że będę zmuszona zasiąść tam, lub też będziecie musieli zrobić mi miejsce siedzące w jednakowej odległości od Komisji i Rady, ponieważ ręczę, że gdziekolwiek usiądę, zawsze znajdę się z tego powodu w opałach. To czysta przyjemność być tu dziś z Cecilią. Nie mogę doczekać się współpracy z nią.

Rzuciło mi się w oczy podczas debaty, którą odbyliśmy dość solidnie — i myślę, że pan, panie Atkins będzie tu wyjątkiem, choć słuchałam z wielką uwagą — że panuje przekonanie, iż poszukujemy rozwiązania dwupaństwowego. Wszyscy parlamentarzyści pokazali ogromną pasję, zwłaszcza , jeśli mogę zauważyć, Pan de la Rossa oraz posłowie, którzy właśnie wrócili z wizyty w regionie i wyraźnie widzieli, jak wstrząsająca sytuacja tam panuje.

Uważam, że znamienna dla tych konkluzji jest ich wielka przejrzystość. Dały mi poczucie orientacji, w którym kierunku powinniśmy podążyć. Bardzo odczuwalna jest również — i chylę czoła przed prezydencją za pracę wykonaną w tej mierze — frustracja w Izbie, że sprawy nie posuwają się naprzód; frustracja niesiona czasem nieco odmiennymi poglądami, które jednakowoż przekładają się na pragnienie doczekania się rozwiązania. Niuanse są ważne. Wasze opinie zawierające różnice i podobieństwa są dla mnie ważne, ponieważ w toku tych dyskusji i negocjacji wyznaczam kurs na przyszłość.

Bez wątpienia musimy zrobić dwie rzeczy. Pierwsza dotyczy raczej kwestii politycznych, które słusznie podnieśliście. Jak powinny wyglądać nasze stosunki? Znalazłam się na początku tej drogi, a owa debata jest dla mnie niezwykle ważna, mam bowiem możność wysłuchania prezentowanych opinii. Doszłam zatem do następujących wniosków: przede wszystkim kwartet musi pokazać, ile jest wart, że zdoła ożywić swoje działania. Rozmawiałam już z personelem w Jerozolimie za pośrednictwem łącza wideo, rozmawiałam z panem Blairem o jego pracy i mam nadzieję porozmawiać o tym samym z sekretarz stanu Hillary Clinton. To bardzo ważne, jeżeli się sprawdzi — słowo „ożywienie” jest absolutnie właściwe.

Po drugie, istnieją w regionie kwestie, które podniosła prezydencja. Dotyczą one szerzej zakrojonych pytań ze strony tych państw, z którymi musimy zaangażować się w działania. uważam, że dziś najważniejsze z nich brzmi: co UE będzie w stanie samodzielnie zrobić?

W istocie sprowadza się to do czegoś, co nazywam egzaminem praktycznym. Wielu kolegów posłów podniosło poszczególne kwestie, czy to dotyczące działań Zjednoczonego Królestwa w związku z etykietowaniem, czy to układu o stowarzyszeniu, czy też sprawozdania szefów misji — oraz zaleceń w nim zawartych, których jeszcze nie rozważyłam. Powinniśmy uważnie rozważyć wszystkie te zagadnienia, lecz w terenie musimy wykazać praktyczne poparcie.

Opisałam, że potrzebujemy 1200 klas; opisałam również naszą pracę w służbie zdrowia. Jesteśmy bardzo zaangażowani w plan budowy państwowości premiera Fayyada oraz wzmocnienie instytucji, zwłaszcza w aspekcie rządów prawa. Musimy się angażować w terenie i pracować w praktyce w celu znalezienia sposobów na polepszenie sytuacji ludzi, którzy żyją tam każdego dnia i wyglądają od nas pomocy, której tak potrzebują.

To najważniejsza praktyczna rzecz do zrobienia przede wszystkim. Pracę , która zamierzam wykonać, opisuję następująco: mamy potencjał działalności politycznej i gospodarczej. Chcę połączyć obie te sfery, aby znaleźć sposób na usprawnienie naszych działań, wsparcie trwających prac, poprawę efektywności Agencji, poprawę sprawności kwartetu, zgromadzenie tego, co już zostało zrobione, w sensie współpracy ramię w ramię Komisji z Radą oraz połączenia jej w jedno działanie , aby to, co robimy w terenie naprawdę robiło różnicę.

Podsumowując, są dwie strony, które mają wspólnie podjąć decyzję i zaprowadzić pokój. Lecz na drodze do zakończenia konfliktu mamy znaczącą rolę do odegrania i jestem zdeterminowana w imieniu waszym, oraz Rady i Komisji, by w pełni odegrać tę rolę.