Πρόεδρος. - Το επόμενο σημείο της ημερήσιας διάταξης είναι οι δηλώσεις του Συμβουλίου και της Επιτροπής σχετικά με τον εκδημοκρατισμό στην Τουρκία.

  Diego López Garrido, Προεδρεύων του Συμβουλίου. – (ES) Κυρίες και κύριοι, έχω την ευχαρίστηση να απευθυνθώ σε τούτο το Σώμα σε σχέση με ένα εξαιρετικά σημαντικό ζήτημα για την Ευρωπαϊκή Ένωση, το ζήτημα δηλαδή των σχέσεων με την Τουρκία και πιο συγκεκριμένα τον εκδημοκρατισμό της Τουρκίας, που φαίνεται να είναι το κύριο αντικείμενο της συζήτησης, ένα ζήτημα που συνδέεται άμεσα με την Ένωση, όχι μόνο έμμεσα, αλλά και άμεσα, αν λάβουμε υπόψη ότι η Τουρκία είναι υποψήφια χώρα.

Έχει το καθεστώς υποψήφιας χώρας, το οποίο το διαπραγματευόταν επί πολλά χρόνια προκειμένου να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση, και, όπως είναι γνωστό, ανάμεσα στα πολιτικά προαπαιτούμενα της Κοπεγχάγης απαιτούμε από μια χώρα που επιθυμεί να ενταχθεί στην Ένωση να έχει σταθερούς πολιτικούς θεσμούς και να διασφαλίζει τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τον σεβασμό των μειονοτήτων.

Συνεπώς, η Τουρκία πρέπει να εκπληρώσει αυτά τα προαπαιτούμενα. Υπάρχουν αρκετά κεφάλαια που είναι ανοικτά για πιθανή διαπραγμάτευση. Μερικά είναι ανοικτά, άλλα δεν έχουν ανοίξει ακόμη, άλλες διαπραγματεύσεις έχουν «παγώσει», είναι πάντως φανερό ότι η Τουρκία έχει μεγάλη στρατηγική σημασία για την Ένωση. Πρώτον, διότι είναι μια χώρα που έχει ευρωπαϊκή προοπτική και επιπλέον διότι είναι μια μεγάλη χώρα που προσλαμβάνει ολοένα και μεγαλύτερη στρατηγική σημασία από την άποψη του ενεργειακού εφοδιασμού, είναι δε μια χώρα με αδιαμφισβήτητη οικονομική αλλά βέβαια και πολιτική σπουδαιότητα. Παρεμπιπτόντως, η Τουρκία είναι μέλος του NATO και, επομένως, σε σχέση με αυτό, για μερικές από τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Τουρκία είναι επίσης εταίρος στο πεδίο της στρατιωτικής συμμαχίας.

Πρέπει να πούμε ότι η Τουρκία βίωσε θετικές αλλαγές. Η ευρωπαϊκή προοπτική προσέφερε στην Τουρκία ιδιαίτερο κίνητρο για να ακολουθήσει μια πορεία σε θετική κατεύθυνση με στόχο αλλαγές εκδημοκρατισμού και τη δημοκρατική εδραίωση. Η τρέχουσα τουρκική κυβέρνηση εγκαινίασε μάλιστα αυτό που αποκαλεί «δημοκρατική πρωτοβουλία» ως απάντηση στην ανάγκη για μια σειρά θεσμικών αλλαγών στο τουρκικό πολιτικό σύστημα στην πορεία εκδημοκρατισμού του. Σε σχέση με την Ευρωπαϊκή Ένωση, το ενδιαφέρον της καταδείχθηκε μάλιστα και εντός της κυβέρνησης με τον ορισμό του υπουργού Bağış, με τον οποίο μίλησα πολλές φορές και ο οποίος είναι συγκεκριμένα αρμόδιος για τη διαπραγμάτευση με την Ευρωπαϊκή Ένωση, που είναι το χαρτοφυλάκιό του.

Ως εκ τούτου, μπορούμε να διαπιστώσουμε τον τρόπο με τον οποίο αφενός η Τουρκία ξεκίνησε μεταρρυθμίσεις, παρακινούμενη δίχως αμφιβολία από την ευρωπαϊκή προοπτική, αφετέρου όμως είναι σαφές ότι εξακολουθούν να υφίστανται ανεπάρκειες στον συγκεκριμένο τομέα στον οποίο εστιάζεται αυτή η συζήτηση, στον τομέα της δημοκρατίας και του σεβασμού των θεμελιωδών ελευθεριών.

Εξακολουθούμε να θεωρούμε ανεπαρκή τα επίπεδα προστασίας και την κατοχύρωση ορισμένων ελευθεριών, όπως της ελευθερίας της έκφρασης, του Τύπου, της θρησκείας ή των συνδικαλιστικών δικαιωμάτων, των δικαιωμάτων των μειονοτικών ομάδων, των δικαιωμάτων των γυναικών και των παιδιών, της καταπολέμησης των διακρίσεων και της ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών. Αυτό μας οδήγησε στο να προτείνουμε στην Τουρκία, στο πλαίσιο αυτής της διαδικασίας, μια σειρά συνταγματικών μεταρρυθμίσεων, χωρίς τις οποίες θα είναι δύσκολο να σημειώσει πρόοδο σε οποιονδήποτε από τους εν λόγω τομείς.

Επομένως, όπως καθορίζεται στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων με την Τουρκία, η Ευρωπαϊκή Ένωση επιθυμεί να προχωρήσει σε αυτήν την κατεύθυνση και, μάλιστα, θα κατευθύνει την Τουρκία όταν προκύπτει ανάγκη και όταν θεωρεί ότι κάποιο συγκεκριμένο είδος μέτρου δεν κινείται προς αυτήν την κατεύθυνση ή ότι μπορεί να δυσχεράνει την πρόοδο.

Αυτό συνέβη στην πραγματικότητα με αφορμή την απόφαση που εξέδωσε στις 11 Δεκεμβρίου το τουρκικό συνταγματικό δικαστήριο με την οποία έθεσε εκτός νόμου το κόμμα DTP (Demokratik Toplum Partisi) και εμπόδισε κάποιους από τους δημοκρατικά εκλεγμένους εκπροσώπους του να αναλάβουν οποιαδήποτε πολιτική δραστηριότητα. Η Προεδρία του Συμβουλίου εξέφρασε την ανησυχία της για την απόφαση που εξέδωσε τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή το Δικαστήριο και σαφώς ακούστηκε και η φωνή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που τόνισε δίχως περιστροφές την ανησυχία της για την εν λόγω απόφαση. Επιπλέον, αυτή η φωνή ενθαρρύνει τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις στην τουρκική νομοθεσία, προκειμένου να προσαρμοστεί το κανονιστικό πλαίσιο που διέπει τα πολιτικά κόμματα σε ορισμένες συστάσεις τις οποίες διετύπωσε η Επιτροπή της Βενετίας του Συμβουλίου της Ευρώπης, καθώς και στις σχετικές ρυθμίσεις της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την Προστασία των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών η οποία, παρεμπιπτόντως, υπογράφτηκε και επικυρώθηκε από το τουρκικό κράτος και τέθηκε στη δικαιοδοσία, εν προκειμένω, του Δικαστηρίου του Στρασβούργου.

Ως εκ τούτου, ολοκληρώνω, κυρία Πρόεδρε. Η Προεδρία του Συμβουλίου θα συνεχίσει να δίνει μεγάλη σημασία σε αυτό το ζήτημα. Κάθε πτυχή της μεταρρυθμιστικής διαδικασίας που πραγματοποιείται επί του παρόντος στην Τουρκία θα παρακολουθείται στενά και σε κάθε περίπτωση εντός ενός πλαισίου το οποίο θεωρούμε θετικό και το οποίο είναι ένα πλαίσιο διαπραγμάτευσης και σύνδεσης με στόχο την ένταξη. Πιστεύουμε ότι αυτό είναι ένα στρατηγικό πλαίσιο το οποίο πρέπει να διατηρήσουμε, πρόθεση δε της τρέχουσας ισπανικής Προεδρίας του Συμβουλίου είναι να εξακολουθήσει το άνοιγμα νέων δρόμων διαπραγμάτευσης και, συνεπώς, όπως συνέβη πέρυσι με την Τουρκία, θα μπορέσουμε να προχωρήσουμε περαιτέρω στο πλαίσιο αυτών των διαπραγματεύσεων.

  Olli Rehn, μέλος της Επιτροπής. – (EN) Κυρία Πρόεδρε, επικροτώ αυτήν την πολύ σημαντική συζήτηση για τον εκδημοκρατισμό της Τουρκίας. Υπενθυμίζω σε όλους μας ότι η διαδικασία ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ εξακολουθεί να είναι στρατηγικής σημασίας για την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Οι δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις και ο δημοκρατικός μετασχηματισμός της Τουρκίας ενισχύουν τη σταθερότητα και την ασφάλεια στην Τουρκία και στην ευρύτερη γειτονιά της ΕΕ και της Τουρκίας. Η πρόοδος στην Τουρκία εμπνέει τους μεταρρυθμιστές και επενεργεί καταλυτικά για τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα σε ολόκληρη την περιοχή.

Βέβαια, η πρόοδος δεν έχει πάντοτε άμεσες θετικές εξελίξεις. Βλέπουμε επίσης εξελίξεις που προκαλούν ανησυχία και όποτε συμβαίνει αυτό εγείρουμε αυτά τα ζητήματα με τη δέουσα σοβαρότητα στις τουρκικές αρχές και χρησιμοποιούμε τα μέσα που διαθέτουμε, χάρη στο πλαίσιο προϋποθέσεων που έχουν τεθεί στην προοπτική ένταξης στην ΕΕ.

Όταν μια κοινωνία όπως η τουρκική βιώνει θεμελιώδεις πολιτικές αλλαγές, σπάνια συμβαίνει να υπάρχει πάντοτε απόλυτη σαφήνεια ή κατεύθυνση εν μέσω γεγονότων.

Το δημοκρατικό άνοιγμα της Τουρκίας έναντι του κουρδικού πληθυσμού είναι ένα παράδειγμα μιας τέτοιας εξέλιξης. Το καλοκαίρι του 2009, η τουρκική κυβέρνηση εγκαινίασε αυτό το δημοκρατικό άνοιγμα με στόχο τη βελτίωση των όρων δημοκρατίας και διαβίωσης για όλους τους τούρκους πολίτες. Αυτή η σημαντική πρωτοβουλία πραγματεύεται το κουρδικό ζήτημα μέσω του διαλόγου και εντός του πλαισίου των τουρκικών δημοκρατικών θεσμών. Κάποιες κομβικές μεταρρυθμίσεις έχουν τεθεί σε εφαρμογή μέχρι σήμερα. Μερικές από αυτές ήταν σχεδόν αδύνατες μέχρι πριν από λίγα χρόνια: αναλογιστείτε τα τηλεοπτικά προγράμματα στην κουρδική γλώσσα, τα οποία τώρα αναμεταδίδονται από ιδιωτικούς και δημόσιους τηλεοπτικούς σταθμούς. Είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτού του είδους ευπρόσδεκτων αλλαγών και μετασχηματισμού.

Οι πρόσφατες όμως υπαναχωρήσεις σε σχέση με το δημοκρατικό άνοιγμα προκαλούν όντως σοβαρή ανησυχία. Λυπούμαστε για την απόφαση του συνταγματικού δικαστηρίου της Τουρκίας τον Δεκέμβριο να θέσει εκτός νόμου το Κόμμα Δημοκρατικής Κοινωνίας (DTP). Μετά την απαγόρευση του DTP, αρκετά μέλη του κόμματος –περιλαμβανομένων αιρετών δημάρχων– συνελήφθησαν στο πλαίσιο μιας αντιτρομοκρατικής έρευνας. Ταυτόχρονα, οι τρομοκρατικές επιθέσεις του PKK συνεχίζονται με αμείωτη ένταση στα νοτιοανατολικά και θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή τούρκων στρατιωτών. Το τεταμένο πολιτικό κλίμα τροφοδοτήθηκε επίσης από πανηγυρισμούς ως επακόλουθο της επιστροφής μελών του PKK και συμπαθούντων από το βόρειο Ιράκ. Εθνικιστικοί κύκλοι στην Τουρκία άδραξαν αυτήν την ευκαιρία για να επιτεθούν στην κυβέρνηση σε σχέση με τις πολιτικές της και σε σχέση με το ίδιο το δημοκρατικό άνοιγμα.

Ως επακόλουθο αυτών των βίαιων αντιδράσεων έναντι του δημοκρατικού ανοίγματος, επικροτώ την ανακοίνωση στην οποία προέβη την περασμένη εβδομάδα η τουρκική κυβέρνηση ότι θα συνεχίσει το δημοκρατικό άνοιγμα. Ο δημοκρατικός μετασχηματισμός της Τουρκίας αποτελεί τρανό παράδειγμα της συνεχιζόμενης ήπιας ισχύος που προβάλλει η προοπτικής ένταξης στην ΕΚ, όταν αυτή η ισχύς χρησιμοποιείται με δίκαιο και σταθερό τρόπο και με σθένος και συνέπεια.

Δεν είναι μια εύκολη διαδικασία, αλλά μια διαδικασία στην οποία το ταξίδι είναι τουλάχιστον τόσο σημαντικό όσο ο προορισμός. Ας την κρατήσουμε ζωντανή και ας την βάλουμε να λειτουργήσει για το αμοιβαίο όφελος της ΕΕ και της Τουρκίας.

  Ria Oomen-Ruijten, εξ ονόματος της Ομάδας PPE. – (NL) Κυρία Πρόεδρε, Επίτροπε Rehn, αντιλαμβάνομαι ότι αυτή η συζήτηση για την Τουρκία, για τη διεύρυνση, ίσως να είναι η τελευταία φορά που σας μιλώ. Σε κάθε περίπτωση, θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για τις πληροφορίες που πάντοτε ήσαστε πρόθυμος να παράσχετε στις συζητήσεις σας με εμάς, με εμένα. Έχετε τις θερμότερες ευχαριστίες μου.

Προεδρεύοντα του Συμβουλίου, κύριε López Garrido, κυρίες και κύριοι, η σημερινή συζήτηση δεν αφορά το άνοιγμα κεφαλαίων. Αφορά τον εκδημοκρατισμό –ορισμένες πτυχές εκδημοκρατισμού, ειδικότερα – καθώς η έκθεση προόδου για την Τουρκία και το όραμα του Κοινοβουλίου είναι στην ημερήσια διάταξη της επόμενης περιόδου συνόδου στο Στρασβούργο. Συμφωνώ με τον Επίτροπο Rehn ότι είναι εξόχως σημαντικό η Τουρκία να κινηθεί προς τη δημοκρατία. Θα ήθελα να εκφράσω τα θερμά μου συγχαρητήρια προς την Τουρκία για όλες τις προσπάθειες που ήδη κατέβαλε σε αυτόν τον τομέα, περιλαμβανομένων των προσπαθειών στο κουρδικό ζήτημα. Σε τελική ανάλυση, ποιος θα το πίστευε πριν από δέκα χρόνια, ακόμη και πριν από πέντε χρόνια, ότι τώρα θα υπήρχαν τηλεοπτικά προγράμματα στην κουρδική γλώσσα;

Όταν, στα μέσα του 2009, η Τουρκία εγκαινίασε εκείνο που ονόμασε πρωτοβουλία «δημοκρατικού ανοίγματος», αυτό προκάλεσε μια άνευ προηγουμένου συζήτηση – όχι μόνο στο κοινοβούλιο, αλλά και μια άνευ προηγουμένου συζήτηση στα μέσα μαζικής επικοινωνίας. Εκείνη την περίοδο, ήλπιζα ότι η συζήτηση θα οδηγούσε σε πολύ απτά, καλά εδραιωμένα δικαιώματα για όλους τους τούρκους πολίτες, επιτέλους. Τον Οκτώβριο, συνεχάρην όλους τους τούρκους ομολόγους μου που τόλμησαν να διεξαγάγουν εκείνη τη συζήτηση παρά τις δημόσιες αντιδράσεις. Τους κάλεσα να δώσουν συνέχεια στη συζήτηση με πολύ συγκεκριμένα μέτρα για να προωθήσουν αυτό το άνοιγμα. Μετά όμως από όλη αυτήν τη θετική ενέργεια που διοχετεύθηκε σε αυτό, η σκοτεινή πλευρά της Τουρκίας σήκωσε και πάλι κεφάλι, καθώς η απόφαση του τουρκικού συνταγματικού δικαστηρίου προκάλεσε την επανάληψη των τρομοκρατικών επιθέσεων. Πραγματοποιήθηκε κύμα συλλήψεων μελών του Κόμματος Δημοκρατικής Κοινωνίας (DTP), ενώ η απειλή σύλληψης εξακολουθεί να επικρέμεται σε βάρος μελών του τουρκικού κοινοβουλίου. Αυτό απειλεί επίσης να θέσει τέλος στο εν λόγω άνοιγμα, και έχω ένα δυσάρεστο προαίσθημα σε σχέση με αυτό. Μολονότι εκφράζω τη λύπη μου για την απόφαση του συνταγματικού δικαστηρίου, αντιλαμβάνομαι ότι το ίδιο δικαστήριο ζητεί την υλοποίηση των συστάσεων της Επιτροπής της Βενετίας. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ανέκαθεν καταδίκαζε τη βία και την τρομοκρατία και συνηγορούσε υπέρ πολιτικών λύσεων. Σε τελική λύση, μόνο ο διάλογος εντός της τουρκικής κοινωνίας και τα νομικά κατοχυρωμένα αναφαίρετα δικαιώματα μπορούν να φέρουν την ειρήνη, την ασφάλεια και την ευημερία στους τούρκους πολίτες, θα είναι δε άκρως επωφελή και για εμάς.

  Richard Howitt, εξ ονόματος της Ομάδας S&D. – (EN) Κυρία Πρόεδρε, η ανακοίνωση του δημοκρατικού ανοίγματος την περασμένη χρονιά έδωσε την ελπίδα ότι θα φέρει μια πραγματική επανάσταση σε ό,τι αφορά τη διασφάλιση του σεβασμού των γλωσσικών, πολιτιστικών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων των Κούρδων στην Τουρκία και προκειμένου να κλείσει το κεφάλαιο όλων αυτών των χρόνων τρομοκρατίας και βίας.

Απόψε, ωστόσο, το Κοινοβούλιο συμπράττει με το Συμβούλιο και την Επιτροπή για να εκφράσουμε τη βαθιά μας ανησυχία πως εκείνο που αντίθετα κλείνει με την απόφαση του συνταγματικού δικαστηρίου τον Δεκέμβριο είναι το πολιτικό κόμμα που συγκεντρώνει τις περισσότερες ψήφους στις περιοχές της χώρας όπου στην πλειονότητά του ο πληθυσμός είναι κουρδικός και είναι το κόμμα το οποίο η ένωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων της χώρας αποκαλεί τον «φυσικό διαπραγματευτή» εξ ονόματος του κουρδικού λαού.

Πριν από δύο χρόνια, παρέστην προσωπικά ως παρατηρητής στο συνέδριο του κόμματος με τη συμμετοχή περίπου 20 000 συνέδρων και ήμουν αυτόπτης και αυτήκοος μάρτυρας της νομιμότητας που έχαιραν ενώπιον των ίδιων των οπαδών τους.

Αναγνωρίζω ότι ο τούρκος πρωθυπουργός αντιτάχθηκε στην απαγόρευση πολιτικών κομμάτων με τη δήλωσή του μετά την απόφαση, σήμερα δε ο τουρκικός Τύπος αναφέρει την εκπεφρασμένη πρόθεση του κυβερνώντος κόμματος να αποτρέψει περαιτέρω αδικαιολόγητες απαγορεύσεις, εναρμονίζοντας το σύνταγμα με το άρθρο 11 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την Προστασία των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Αυτές οι υποσχέσεις πρέπει να υλοποιηθούν.

Είναι όμως δύσκολο για οποιονδήποτε από εμάς να συνταιριάξει την έκκληση της Τουρκίας να κατέβουν οι αντάρτες από τα βουνά με το γεγονός ότι άλλα μέλη της ίδιας κοινότητας, που επέλεξαν τον δρόμο της δημοκρατίας, επιδεικνύονται ακολούθως αλυσοδεμένοι στη σειρά καθώς οδηγούνται στη φυλακή. Σύμφωνα με αναφορές περίπου 700 με 1 000 μέλη του κόμματος είναι φυλακισμένα, πολλά δε από αυτά απλώς και μόνο επειδή μίλησαν στη δική τους γλώσσα δημοσίως.

Σε τούτο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα πρέπει να εκφράσουμε ιδιαίτερα τη λύπη μας για τη φυλάκιση εννέα αιρετών δημάρχων του κόμματος και την άρση της βουλευτικής ιδιότητας δύο βουλευτών του κόμματος.

Στο δικό μας Κοινοβούλιο, όπως και στο δικό τους, ο λόγος για τον οποίο έχουμε βουλευτική ασυλία είναι προκειμένου εμείς, ως εκπρόσωποι των πολιτών, να μπορούμε να εκφραζόμαστε χωρίς φόβο. Ο φόβος που πρέπει να καταπολεμήσουμε, όλοι όσοι επιδιώκουμε να δούμε την Τουρκία να εντάσσεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι ο αδικαιολόγητος φόβος που καταλαμβάνει τμήμα της πλειονότητας του πληθυσμού πως, σε μια πολυεθνοτική χώρα, ό,τι αποκαλούμε μειονοτικά δικαιώματα αποτελούν απειλή για την ενότητα του κράτους. Στη σύγχρονη Ευρώπη, απλώς δεν αποτελούν απειλή.

Επομένως, τελικά, τέθηκε εκτός νόμου ένα κόμμα που το τουρκικό του όνομα μεταφράζεται ως «Κόμμα Δημοκρατικής Κοινωνίας», ο στόχος του όμως για μια δημοκρατική κοινωνία σε μια σύγχρονη Τουρκία δεν πρέπει να χαθεί.

  Sophia in 't Veld, εξ ονόματος της Ομάδας ALDE. – (NL) Κυρία Πρόεδρε, καταρχάς, θα ήθελα και εγώ, κατά το παράδειγμα της κ. Oomen-Ruijten, να εκφράσω τις θερμές μου ευχαριστίες προς τον Επίτροπο Rehn για όλες τις προσπάθειές του τα τελευταία χρόνια. Επικροτώ επίσης τη νέα ζέση που επιδεικνύει η ισπανική Προεδρία σε ό,τι αφορά τις διαπραγματεύσεις με την Τουρκία.

Κυρίες και κύριοι, εκφράζω και εγώ τη λύπη μου για την απόφαση του τουρκικού συνταγματικού δικαστηρίου. Πρόκειται σαφώς για ένα βήμα πίσω, ας ελπίσουμε όμως ότι είναι μόνο ένα βήμα πίσω και ότι θα το ακολουθήσουν αρκετά βήματα εμπρός, καθώς πρέπει επίσης να αναγνωρίσουμε ότι η τρέχουσα τουρκική κυβέρνηση κατέβαλε σαφείς προσπάθειες να ενεργοποιήσει τον εκδημοκρατισμό και να παραχωρήσει στους Κούρδους τη θέση που δικαιούνται στην κοινωνία και στο πολιτικό σύστημα. Θα ήθελα, ωστόσο, να επισημάνω ότι αν θέλουμε να υποστηρίξουμε αυτήν τη διαδικασία εκδημοκρατισμού, ανάπτυξης και μεταρρύθμισης στην Τουρκία, πρέπει να αναλάβουμε μια ξεκάθαρη δέσμευση υπέρ της πλήρους ένταξης της Τουρκίας. Νομίζω ότι πρέπει να τονώσουμε το φρόνημα του τουρκικού λαού και όχι μόνο της τουρκικής πολιτικής τάξης και ότι δεν θα πρέπει να αμφιταλαντευόμαστε, να συζητάμε ενδιάμεσες λύσεις ή να αλλάζουμε τους κανόνες στη μέση του παιχνιδιού. Πρέπει να αναλάβουμε μια ξεκάθαρη δέσμευση. Αυτό ισχύει και για όλα τα τουρκικά πολιτικά κόμματα και, επομένως, θέλω να τα καλέσω να δώσουν τα χέρια σε σχέση με αυτό και να καταβάλουν συντονισμένες προσπάθειες για μεταρρύθμιση.

Σε μια πρόσφατη επίσκεψή μου στη χώρα ως μέλος της Μεικτής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής ΕΕ-Τουρκίας παρατήρησα τεράστια πρόοδο στην κοινωνία των πολιτών. Σε τελική ανάλυση, η Τουρκία είναι περισσότερα πράγματα και όχι μόνο οι πολιτικοί και οι διαπραγματευτές· είναι και ο λαός. Βλέπω ότι οι τούρκοι πολίτες πραγματικά αποδέχονται την πρόκληση και εργάζονται σκληρά για να μεταρρυθμίσουν την κοινωνία τους. Πρέπει να παράσχουμε σε αυτό την αμέριστη υποστήριξή μας. Κατά συνέπεια, θέλω να παρωθήσω να ενισχυθεί ο πυλώνας που είχε συμφωνηθεί τότε: όχι μόνο οι διαπραγματεύσεις, αλλά και οι προσπάθειες για να μάθουμε ο ένας τον άλλο. Αυτό ήταν ρητά ο δεύτερος άξονας. Ευελπιστώ ότι και τούτο το Σώμα θα αναλάβει μια ξεκάθαρη δέσμευση υπέρ της στήριξης της διαδικασίας ένταξης.

  Hélène Flautre, εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE. – (FR) Κυρία Πρόεδρε, Επίτροπε Rehn, σας ευχαριστούμε που παραμένετε μαζί μας τόσο αργά το βράδυ για να συζητήσουμε για τον εκδημοκρατισμό στην Τουρκία, ένα θέμα όπου επιτελέσατε πολύ μεγάλο έργο, κάτι για το οποίο σας ευχαριστώ.

Πιστεύω ότι πάρα πολλοί από εμάς, όταν η κυβέρνηση ανακοίνωσε τη δημοκρατική της πρωτοβουλία, το δημοκρατικό της άνοιγμα, αναγνωρίσαμε πόσο τολμηρό ήταν αυτό το βήμα και ταυτόχρονα πιστέψαμε ότι αυτή η τεράστια φιλοδοξία σήμαινε έναν μακρύ δρόμο που ανοιγόταν μπροστά, έναν δρόμο ο οποίος πιθανόν θα ήταν γεμάτος παγίδες· οι παγίδες έκαναν πολύ σύντομα την εμφάνισή τους.

Η πρώτη ενέργεια, όπως είπατε, ήταν η απαγόρευση του DTP, σημειώνω όμως επίσης ότι μαζί με την απαγόρευση του DTP, η απαγόρευση της ενασχόλησης με πολιτικές δραστηριότητες, η οποία πλήττει πολλά εκλεγμένα μέλη του κόμματός του, ενώ εξαλείφει επίσης τα πρόσωπα που κατεξοχήν συμμετείχαν στον δημοκρατικό και πολιτικό διάλογο για την επίλυση του κουρδικού ζητήματος. Αυτό αφήνει ένα ερωτηματικό ως προς τη συγκεκριμένη απόφαση.

Έπειτα, υπάρχει επίσης αυτό το κύμα συλλήψεων που σήμερα πραγματικά αποσύρει από το προσκήνιο πολιτικούς ηγέτες και επομένως και τους εκπροσώπους γι’ αυτό το κουρδικό ζήτημα. Ωστόσο, το κουρδικό ζήτημα είναι κεντρικό στη διαδικασία εκδημοκρατισμού στην Τουρκία! Πρωτίστως διότι είναι συστημικό, διότι αντιπροσωπεύει πολλά χρόνια βασάνων, βίας, σύγκρουσης και πολέμου, οι τραγικές ουλές των οποίων είναι ορατές ακόμη και σήμερα· αυτές δε οι ουλές είναι επίσης οικονομικές, κοινωνικές, πολιτισμικές και πολιτικές.

Αυτό το κουρδικό ζήτημα ασκεί επίσης τρομερή πίεση στη διαδικασία εκδημοκρατισμού. Ασκεί πίεση στην ελευθερία της έκφρασης, στην ελευθερία του Τύπου, στα δικαιώματα των πολιτών και στον αγώνα κατά των βασανιστηρίων. Όταν μάλιστα βλέπω σήμερα με ποιον τρόπο χρησιμοποιείται η αντιτρομοκρατική νομοθεσία ως άλλοθι για πολιτικά αντίποινα, λέω ότι τώρα ήλθε πραγματικά η ώρα που πρέπει να υποστηρίξουμε την κυβέρνηση και να αναμένουμε από αυτήν να αναλάβει άλλη μία εξαιρετικά φιλόδοξη πρωτοβουλία για να εξέλθει από την κατάσταση αυτή διότι, όπως γνωρίζουμε, δεν ενδιαφέρονται όλες οι κατεστημένες ομάδες στην Τουρκία για μια δημοκρατική διευθέτηση του κουρδικού ζητήματος. Έχουμε πλήρη επίγνωση αυτού του γεγονότος, καθώς το γνωρίζαμε εξαρχής.

Επομένως, η Τουρκία χρειάζεται τώρα την υποστήριξή μας, την αμέριστη υποστήριξη σε αυτήν τη διαδικασία εκδημοκρατισμού. Η συνάδελφός μου, η κ. in ’t Veld, ορθά λέει ότι αυτή η αμέριστη υποστήριξη θα πρέπει να συμπεριλάβει την ανανέωση αυτής της υπόσχεσης μόλις ολοκληρωθεί η διαδικασία εκδημοκρατισμού· είναι εξαιρετικά σημαντικό να το πούμε αυτό.

Έπειτα, η κυβέρνηση θα πρέπει τελικά να προβεί σε μεταρρυθμίσεις, οι οποίες αναπόφευκτα θα οδηγήσουν σε ένα νέο σχέδιο συντάγματος. Οι άμεσες μεταρρυθμίσεις θα αφορούν προφανώς τη νομοθεσία για τα πολιτικά κόμματα. Θα αφορούν επίσης την εκλογική μεταρρύθμιση –ως ζήτημα εξαιρετικά επείγοντος χαρακτήρα– και την ανεξαρτησία του δικαστικού συστήματος. Αυτοί οι θεμελιώδεις πυλώνες για ένα δημοκρατικό κράτος στην Τουρκία πρέπει τώρα να προωθηθούν με σθένος και αποφασιστικότητα από την τουρκική κυβέρνηση.

Επιπλέον, αυτή η κυβέρνηση πρέπει να υλοποιήσει επίσης πρωτοβουλίες για να ενθαρρύνει τη συναίνεση και τη συμφιλίωση, διότι η πόλωση της κοινωνίας και των πολιτικών δυνάμεων στην Τουρκία θα είχε καταστροφικά αποτελέσματα για την αναζήτηση της συναίνεσης που απαιτείται για την έγκριση ενός νέου συντάγματος, στο οποίο όλοι μας προσβλέπουμε.

  Charles Tannock, εξ ονόματος της Ομάδας ECR. – (EN) Κυρία Πρόεδρε, το πολιτικό σύστημα της Τουρκίας είναι αρκούντως ώριμο τώρα ώστε να θεωρείται πλουραλιστική δημοκρατία. Η πολιτική συζήτηση είναι ρωμαλέα και οι ψηφοφόροι έχουν πραγματικές επιλογές. Επιπλέον, η Τουρκία είναι μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης, πράγμα βέβαια που δεσμεύει την κυβέρνησή της σε κοινές προδιαγραφές δημοκρατίας, ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου.

Προφανώς, μια σταθερή και μόνιμη δημοκρατία αποτελεί προϋπόθεση ενδεχόμενης ένταξης στην ΕΕ. Υπάρχουν, όμως, τώρα ενδεχομένως δύο τομείς ανησυχίας.

Ο πρώτος είναι το τουρκικό ιστορικό στρατιωτικών παρεμβάσεων στην πολιτική διαδικασία. Ενώ ο στρατός είναι αδιαμφισβήτητα σημαντικός θεματοφύλακας του κοσμικού χαρακτήρα του κράτους και της σταθερότητας, κάθε προσπάθεια υπονόμευσης μιας εκλεγμένης κυβέρνησης θα καταπόντιζε οριστικά τις φιλοδοξίες της Τουρκίας για ένταξη στην ΕΕ.

Η δεύτερη ανησυχία είναι η κυριαρχία του AKP στο πολιτικό τοπίο, πράγμα που οδηγεί μερικούς παρατηρητές στο να φοβούνται ότι θα αναπτυχθεί σταδιακά ένα εκ των πραγμάτων μονοκομματικό κράτος. Εάν αυτό συμβεί με δημοκρατικές διαδικασίες, δεν μπορούμε να αντιταχθούμε, ακόμη και αν μερικοί εξέφρασαν ανησυχίες για το σχετικά υψηλό όριο κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης του 10% στην Τουρκία, το οποίο βεβαίως θέτει τα μικρότερα κόμματα στο περιθώριο της κοινοβουλευτικής διαδικασίας.

Ωστόσο, οι μετριοπαθείς ισλαμικές διδαχές του AKP προκαλούν επίσης ανησυχία κατά την άποψη μερικών, η δε δημοφιλία του κόμματος μάλλον δείχνει μια θεμελιώδη αλλαγή «παραδείγματος» στη φύση της τουρκικής κοινωνίας. Μέχρι τώρα, η κοσμική κεμαλική παράδοση υπηρέτησε πολύ καλά τις ευρωατλαντικές τάσεις της Τουρκίας, η σταδιακή της όμως παρακμή εξαιτίας των δημογραφικών αλλαγών φαίνεται να δείχνει ότι εκείνοι που πιστεύουν στην ισχύ του οράματος του Ατατούρκ μάλλον την εξέλαβαν σε υπερβολικό βαθμό ως δεδομένη. Για το καλό της τουρκικής κοινωνίας, η δημοκρατία πρέπει να είναι πληθυντική, κοσμική και οικοδομημένη σε ένα στέρεο υπόβαθρο σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, περιλαμβανομένων των δικαιωμάτων των κουρδικών μειονοτήτων.

Μία επιπλέον ανησυχία αφορά βέβαια την ιδιότητα της Τουρκίας ως μέλους του Οργανισμού της Ισλαμικής Διάσκεψης (OIC), όπου οι κοινές δυτικές αξίες τις οποίες όλοι ασπαζόμαστε στην Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είναι προφανείς, διότι ο OIC επικαλείται το δίκαιο της σαρία ως βάση για τα ανθρώπινα δικαιώματα στον ισλαμικό κόσμο. Αυτό, κατά την άποψή μου, θα προκαλέσει ορισμένες σοβαρές συγκρούσεις συμφέροντος σε περίπτωση που η Τουρκία ενταχθεί μια μέρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

  Τάκης Χατζηγεωργίου, εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL. – Κυρία Πρόεδρε, ως Κύπριος ευρωβουλευτής, όταν μιλώ για την Τουρκία αισθάνομαι πάντα την υποχρέωση να εκφράσω την υποστήριξή μας στην ένταξη αυτής της χώρας υπό τις γνωστές βέβαια προϋποθέσεις και με βαθύ εκδημοκρατισμό.

Πώς βοηθούμε όμως τον εκδημοκρατισμό της Τουρκίας; Αυτό είναι ένα μεγάλο ερώτημα. Υποστηρίζω ότι αυτό επιτυγχάνεται όταν λέμε την αλήθεια στην Τουρκία. Ναι, η Τουρκία κάνει βήματα. Αλλά πολλά από αυτά είναι σημειωτόν. Να της το πούμε.

Η Τουρκία έχει μετατραπεί σε νεκροταφείο πολιτικών κομμάτων. Δεκατρία κόμματα έχουν ταφεί υπό τις αποφάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Πρόσφατη η απαγόρευση του DTP· στις φυλακές βρίσκονται 200 μέλη αυτού του κόμματος, εννέα δήμαρχοι, έξι πρώην δήμαρχοι, δύο πρώην ηγέτες αυτού του κόμματος. Υπάρχει σε ένα τέτοιο κράτος τάση εκδημοκρατισμού επειδή υπάρχει η τηλεόραση η οποία μιλά στην κουρδική γλώσσα; Είμαστε γείτονες της Τουρκίας και σας καλούμε να διδαχθείτε από τις εμπειρίες μας ως γειτόνων όχι από τις ευαισθησίες μας. Η Τουρκία θα εκδημοκρατιστεί αν της μιλήσουμε καθαρά και αυστηρά.

  Νικόλαος Σαλαβράκος, εξ ονόματος της Ομάδας EFD. – Κυρία Πρόεδρε, χαίρομαι για τις συγκρατημένες και - μπορώ να πω - σοφές αναλύσεις τόσο του Υπουργού κ. Garrido όσο και του Επιτρόπου κ. Olli Rehn, τον οποίο συγχαίρω και του εύχομαι να έχει επιτυχία και στα νέα του καθήκοντα.

Είναι αναμφισβήτητο ότι η Τουρκία είναι μια μεγάλη μουσουλμανική χώρα με μεγάλη στρατηγική σημασία. Δεν θα ήθελα να επαναλάβω απόψεις άλλων συναδέλφων με τις οποίες συμφωνώ. Αλλά από την ανάλυση των πληροφοριακών στοιχείων σχετικά με τη χώρα αυτή μου δίδεται η εντύπωση ότι υπάρχουν πολλά κέντρα εξουσίας τα οποία δεν μπορούν να ενεργήσουν από κοινού· ενεργούν αντιφατικά. Έτσι την ίδια ώρα που η κυβέρνηση Ερντογάν προσπαθεί να παρουσιαστεί σαν συγκαταβατική, οι ένοπλες δυνάμεις της χώρας εμφανίζονται επιθετικές τόσο προς την Ελλάδα προβαίνοντας σε συνεχείς παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου όσο και με συνεχή παρενόχληση της Frontex.

Παράλληλα, επισημάνθηκε πρόσφατα ότι η δικαιοσύνη της χώρας αυτής επέδειξε σαφώς τάσεις επανάληψης για κατάργηση της κυβέρνησης κατά τα πρότυπα των γεγονότων που συνέβησαν προ διετίας, τριετίας με τον Ερμπακάν.

Τέλος, η κυβέρνηση της Τουρκίας εμφανίζεται αδύναμη αυτή τη στιγμή να διασφαλίσει στη χώρα τη λαϊκή κυριαρχία που είναι στοιχείο της δημοκρατίας, ενώ σχεδιάζει ενός νέου τύπου οθωμανική κοινοπολιτεία, όπως φάνηκε από τις εκφρασθείσες απόψεις του κ. Νταβούτογλου, τις οποίες επανέλαβε στο πρόσφατο ταξίδι του στο Λίβανο ο κ. Ερντογάν.

Περίεργες επίσης θεωρώ τις κινήσεις της κυβέρνησης της Τουρκίας σχετικά με το άνοιγμά της προς το Ιράν και το πυρηνικό του πρόγραμμα που ευρίσκονται σε αντίθεση με τις απόψεις της διεθνούς κοινότητας και ιδιαίτερα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των ΗΠΑ.

Εξάλλου, κατά παράβαση του οδικού χάρτη της Άγκυρας και των διεθνών συμφωνιών, η Τουρκία επιτρέπει και, ίσως, υποθάλπει τη διακίνηση λαθρομεταναστών μέσω του εδάφους της προς χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ δεν συμμορφώνεται προς τις υποχρεώσεις της για παραχώρηση δικαιώματος ελλιμενισμού και προσγειώσεως κυπριακών πλοίων και αεροσκαφών.

Την ίδια στιγμή ο προκαθήμενος της Ορθοδοξίας Πατριάρχης Βαρθολομαίος, αναμφισβήτητος πνευματικός ηγέτης εκατοντάδων εκατομμυρίων Ορθοδόξων, δίνοντας τον προσωπικό του αγώνα σκιαγράφησε με ειλικρίνεια και σαφήνεια την κατάσταση του Πατριαρχείου με καταγγελίες του για παραβίαση των θρησκευτικών ελευθεριών και των μειονοτικών δικαιωμάτων. Θεωρώ λοιπόν ότι ο δρόμος της Τουρκίας για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι μακρύς.

  Barbara Matera (PPE). – (IT) Κυρία Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, συμφωνώ με τα σχόλια που έκαναν μερικοί από τους συναδέλφους βουλευτές και πιστεύω ότι η διαδικασία εκδημοκρατισμού στην Τουρκία είναι ένα απαραίτητο ταξίδι, που θα επιτρέψει στη χώρα να έλθει πλησιέστερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ότι η συνύπαρξή μας εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να βασίζεται σε αναπαλλοτρίωτες αρχές και αξίες και ότι η αναγνώρισή τους αποτελεί προϋπόθεση για την ένταξη οποιουδήποτε κράτους.

Αυτό ισχύει και για την Τουρκία, η οποία πρέπει να εφαρμόσει εκείνες τις μεταρρυθμίσεις που είναι αναγκαίες για τη διασφάλιση της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των δικαιωμάτων των μειονοτήτων. Ειδικότερα, ο πολιτιστικός, θρησκευτικός και πολιτικός πλουραλισμός είναι τα θεμέλια μιας δημοκρατικής κοινωνίας, η αναγνώρισή τους όμως είναι μια δύσκολη διαδικασία, η οποία διαπλέκεται με ιστορικές, εθνοτικές και θρησκευτικές παραμέτρους. Τα γεγονότα που σημειώθηκαν στο πλαίσιο της απαγόρευσης από το τουρκικό συνταγματικό δικαστήριο του Κόμματος Δημοκρατικής Κοινωνίας, ενός κόμματος που διατηρεί στενούς δεσμούς με την κουρδική μειονότητα, αποτελούν παράδειγμα αυτού του πράγματος. Αυτό σημαίνει ότι η απαγόρευση κομμάτων και η αποπομπή αιρετών εκπροσώπων από το αξίωμά τους είναι πάντοτε πολύ σοβαρά γεγονότα, διότι παραβιάζουν τις ατομικές ελευθερίες και τις δημοκρατικές αρχές.

Η διαδικασία εκδημοκρατισμού στην Τουρκία εξαρτάται, δίχως αμφιβολία, από τη λύση του κουρδικού ζητήματος. Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να αναλάβει ισχυρή πολιτική δέσμευση έναντι των πολιτικών αρχών των εμπλεκόμενων χωρών και πρέπει να αναλάβει κοινή δράση με τα Ηνωμένα Έθνη. Η δημοκρατία δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς πλουραλισμό, όπως έχει επανειλημμένα αποφανθεί το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο Στρασβούργο.

Συνεπώς, ελπίζω ότι το τουρκικό πολιτικό σύστημα μπορεί να αναπτυχθεί γοργά σύμφωνα με αυτές τις αρχές. Αν η Τουρκία καταφέρει να το κάνει αυτό, τότε η είσοδός της στην Ευρώπη δεν μπορεί παρά να αποτελέσει μια μεγάλη ευκαιρία για εμάς.

  Raimon Obiols (S&D). – (ES) Μου φαίνεται πως κάποιος μπορεί να πει σθεναρά ότι από τότε που ξεκίνησαν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Τουρκία βάσει ομόφωνης συμφωνίας του Συμβουλίου, η διαδικασία συνολικά αποτιμάται θετικά. Συνέβαλε στη διαδικασία εκδημοκρατισμού και εκσυγχρονισμού στην Τουρκία. Ωστόσο, είναι επίσης προφανές ότι υπάρχει πληθώρα προβλημάτων, σημειώνονται βήματα εμπρός και βήματα πίσω, κάποιες φορές υπάρχουν άσχημα νέα –η πρόσφατη απαγόρευση του κουρδικού κόμματος, του DTP, αποτελεί ένα παράδειγμα– και ότι έχουμε μπροστά μας έναν μακρύ, εξαιρετικά περίπλοκο δρόμο.

Εδώ σε τούτο το Κοινοβούλιο είθισται να λέμε τι πρέπει να κάνουν οι άλλοι. Νομίζω ότι θα ήταν καλή ιδέα να δηλώσουμε επίσης, υπό το πρίσμα των μελλοντικών διαπραγματεύσεων με την Τουρκία, ποια είναι η στάση της πλειοψηφίας μας. Νομίζω ότι αυτό αντανακλάται στην έκθεση της Ria Oomen-Ruijten, την οποία υποστηρίζει μια ευρεία πλειοψηφία και η οποία τάσσεται υπέρ του να μην εφαρμόζονται δύο μέτρα και δύο σταθμά κατά τη διαδικασία διαπραγμάτευσης, υπέρ του να επιδείξουμε σταθερότητα και σαφήνεια στις προθέσεις μας και να μην εκπέμπουμε αντιφατικά μηνύματα, διότι αυτό πραγματικά θα μπορούσε να ανατροφοδοτήσει έναν φαύλο κύκλο, όπου η ευρωπαϊκή διστακτικότητα, η αμφισημία και οι αντιφάσεις θα μπορούσαν να δώσουν τροφή στους αντιδραστικούς ή σε εκείνους που τάσσονται κατά της ένταξης της Τουρκίας στην Ευρώπη, σε εθνικιστικές και συναφείς ομάδες, που τάσσονται κατά της ένταξης στην Ευρώπη.

Στο πλαίσιο αυτό, θα ήθελα να εκφράσω την ικανοποίησή μου για τις παρεμβάσεις τόσο του Συμβουλίου όσο και της Επιτροπής. Βλέποντας και κάνοντας, λοιπόν. Δεν ξέρουμε ποια θα είναι η έκβαση, πρέπει όμως να τηρήσουμε τον λόγο μας: οι συμφωνίες πρέπει να τηρούνται - pacta sunt servanda.

Έχουμε μια διαδικασία διαπραγμάτευσης για την ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και πρέπει να είμαστε σαφείς και ακριβείς και βέβαια προσεκτικοί ως προς αυτήν τη βούληση.

  Sarah Ludford (ALDE). – (EN) Κυρία Πρόεδρε, πολλές από τις μεταρρυθμίσεις τις οποίες απαιτούμε σταθερά από την Τουρκία συνθέτουν το δράμα της επανειλημμένης απαγόρευσης κουρδικών πολιτικών κομμάτων, με τελευταία την απαγόρευση του DTP τον περασμένο μήνα.

Η συνεχιζόμενη αποτυχία μεταρρύθμισης του συντάγματος, του νόμου περί πολιτικών κομμάτων και της δικαστικής εξουσίας, καθώς και η συνεχιζόμενη ανάμειξη των στρατιωτικών στα πολιτικά πράγματα, όλα αυτά επηρεάζουν το πλαίσιο εντός του οποίου υπονομεύεται κατ’ επανάληψη η κουρδική δημοκρατική πολιτική εκπροσώπηση. Αυτές οι απαγορεύσεις υπονομεύουν επίσης το δημοκρατικό άνοιγμα, το οποίο εγκαινίασε την περασμένη χρονιά η κυβέρνηση Erdoğan και το οποίο δίκαια επικροτήθηκε ευρέως. Ο μόνος τρόπος να εξασφαλιστεί η βιώσιμη διευθέτηση του κουρδικού ζητήματος στην Τουρκία είναι μέσω πολιτικής λύσης, και αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος καταπολέμησης του PKK.

Ο Επίτροπος Rehn αναφέρθηκε στη σύλληψη αρκετών δημάρχων και πολιτικών του DTP, σύμφωνα όμως με δικές μου πληροφορίες περίπου 1 200 ενεργά στελέχη βρίσκονται στην φυλακή, περιλαμβανομένων μελών του κόμματος BDP, το οποίο είναι διάδοχος του DTP. Δεν μου είναι καθόλου σαφές με ποιον τρόπο προτίθεται η κυβέρνηση να ενισχύσει το δημοκρατικό της άνοιγμα σε αυτό το πλαίσιο. Ποιος κινεί τα νήματα σε αυτές τις συλλήψεις; Άκουσα να λέγεται –νομίζω το είπε ο Richard Howitt– ότι ο πρωθυπουργός Erdoğan όντως καταδίκασε την απαγόρευση του DTP, αν και ομολογώ ότι μου διέφυγε αυτή η εξέλιξη. Ένας κυνικός μπορεί να πει ότι, από εκλογική σκοπιά, είναι πολύ βολική για το κόμμα AKP η απαγόρευση του DTP, καθώς είναι εκλογικοί αντίπαλοι στα νοτιανατολικά.

Συμφωνώ με εκείνους που, όπως η κ. in ’t Veld και η κ. Flautre, υποστηρίζουν ότι μια σταθερή και αξιόπιστη διαβεβαίωση προς την Τουρκία ότι θα ενταχθεί στην ΕΕ αν εκπληρώσει τα κριτήρια της Κοπεγχάγης είναι ο καλύτερος μοχλός που διαθέτουμε για τον εκδημοκρατισμό στην Τουρκία – παρόλο που το οφείλουν και οι ίδιοι στον εαυτό τους. Η Τουρκία είναι μια σημαντική χώρα, που διαθέτει πολλά σημαντικά πλεονεκτήματα. Και έχει ανάγκη και της αξίζει η δημοκρατία.

Τέλος, θέλω να προσθέσω και εδώ τις ευχαριστίες μου προς τον Επίτροπο Rehn για όλα όσα επιτέλεσε σε σχέση με τη διεύρυνση τα τελευταία πέντε χρόνια, όχι μόνο όσον αφορά την Τουρκία αλλά –κάτι το οποίο επίσης με ενδιαφέρει ιδιαίτερα– και τα Δυτικά Βαλκάνια. Αναμένω με ανυπομονησία να τον καλωσορίσω σύντομα στο νέο του χαρτοφυλάκιο.

  Franziska Keller (Verts/ALE). – (EN) Κυρία Πρόεδρε, συντάσσομαι με εκείνους που είπαν ότι ένα δημοκρατικό άνοιγμα επέτρεψε να σημειωθεί τόση πρόοδος όση δεν είχαμε δει για κάποια χρόνια και δημιούργησε εξελίξεις εκεί όπου, πριν από μερικά χρόνια, νομίζαμε ότι αυτό θα ήταν αδύνατον.

Συντάσσομαι επίσης με εκείνους που είπαν ότι είναι πολύ σημαντικό να συνεχιστούν και να ενισχυθούν αυτά τα δημοκρατικά ανοίγματα και οι μεταρρυθμίσεις. Θέλω επίσης να προσθέσω ότι πρέπει να εξετάσουμε με ποιον τρόπο υλοποιούνται στην πραγματικότητα οι μεταρρυθμίσεις – όχι μόνο με ποιον τρόπο θεσπίζονται στα χαρτιά με νόμο, αλλά με ποιον τρόπο υλοποιούνται στην πράξη.

Εφόσον όλοι μας προφανώς συμφωνούμε ότι είναι πολύ καλό που υπάρχουν μεταρρυθμίσεις, πρέπει και εμείς επίσης να υποστηρίξουμε αυτές τις μεταρρυθμίσεις. Αυτό δεν έχει αποτέλεσμα αν απλώς απαιτήσουμε μεταρρυθμίσεις και μετά πούμε ότι και πάλι δεν υπάρχει περίπτωση να οριστεί για την Τουρκία μια δίκαιη ενταξιακή διαδικασία. Αν θέλουμε να έχουμε μεταρρυθμίσεις, πρέπει να δείξουμε ότι η πραγματοποίηση μεταρρυθμίσεων πράγματι θα οδηγήσει σε μια κάποια αίσια έκβαση και θα οδηγήσει σε μια δίκαιη ενταξιακή διαδικασία και με ζητούμενο της εν λόγω ενταξιακής διαδικασίας την ένταξη ως φυσική κατάληξη.

Σε σχέση με αυτό, είναι εξαιρετικά λυπηρό το ότι τη στιγμή ακριβώς που ανέλαβε την Προεδρία ο κ. Zapatero μετρίασε σε σημαντικό βαθμό την προηγούμενη δέσμευσή του για μια δίκαιη ενταξιακή διαδικασία.

Εφόσον εμείς ως ΕΕ αναλάβαμε αυτήν τη δέσμευση, νομίζω ότι πρέπει να μείνουμε πιστοί σε αυτήν: πρέπει να είμαστε αξιόπιστοι στην εξωτερική μας πολιτική. Συνεπώς, θα ήθελα να μάθω αν εσείς ο εκπρόσωπος της Προεδρίας μπορείτε να αποσαφηνίσετε εδώ με ποιον τρόπο, αν ο κ. Zapatero επιμείνει στη δέσμευσή του, θα επιχειρήσετε και εσείς να το υλοποιήσετε αυτό στο Συμβούλιο με άλλα μέλη, που μάλλον είναι επιφυλακτικά.

  Jan Zahradil (ECR). – (CS) Μιλώ από τη θέση κάποιου που υποστηρίζει την ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση ως πλήρους μέλους και όχι με μια υποκατάστατη ιδιότητα ή ως κάποιου είδους προνομιακός εταίρος· και θα ήθελα να προσθέσω δυο επικριτικά λόγια, τα οποία απευθύνονται στο Σώμα μας. Προβαίνουμε σε θεώρηση της Τουρκίας από τη θέση ενός οργανισμού ο οποίος υποσχέθηκε στην εν λόγω χώρα πλήρη ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ο οποίος όμως την ίδια στιγμή αδυνατεί να εγγυηθεί ότι, εφόσον αυτή όντως εκπληρώσει όλους τους όρους που της ζητούμε, θα αποκτήσει πραγματικά την ιδιότητα του πλήρους μέλους.

Η θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σε αυτό το ζήτημα είναι σαφής. Το θεσμικό όργανο εξέφρασε την απερίφραστη επιδοκιμασία του· η στάση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι επίσης σαφής και σε σχέση με αυτό δεν μπορώ παρά να εξάρω και εγώ τον Επίτροπο Rehn για την αντικειμενικότητά του και για το σπουδαίο έργο που επιτέλεσε σε σχέση με αυτήν την υπόθεση τα τελευταία πέντε χρόνια. Η θέση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου δεν είναι σαφής, διότι υπάρχουν ακόμη κυβερνήσεις μερικών κρατών μελών που απλώς αρνούνται να ξεκαθαρίσουν ότι, εφόσον η Τουρκία εκπληρώσει όλους τους όρους που απαιτούμε από αυτήν, μπορεί να γίνει πλήρες μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σε αυτήν την περίπτωση, συμμετέχουμε σε διπρόσωπα παιχνίδια και γινόμαστε αναξιόπιστοι· και πολύ δύσκολα μπορούμε να ζητήσουμε κάτι από κάποιον στον οποίο αδυνατούμε να εγγυηθούμε ότι θα εκπληρώσουμε τις δικές μας υποσχέσεις.

Δεύτερον, η τουρκική δημοκρατία είναι εντελώς ιδιότυπη. Ενώ δικαιολογημένα παρωθούμε την εν λόγω χώρα ώστε να συγκλίνουν οι προδιαγραφές της προς τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές, ενώ εμείς δικαιολογημένα απαιτούμε, για παράδειγμα, να περιοριστεί ο ρόλος του στρατού της, θα πρέπει να αντιληφθούμε τι θα σημάνει αυτό και τι επιπτώσεις πρόκειται να έχει στη δομή της τουρκικής κοινωνίας και σε ολόκληρη τη φύση της τουρκικής δημοκρατίας. Φοβούμαι ότι η μηχανιστική αξιολόγηση των κριτηρίων εκδημοκρατισμού στην οποία προβαίνουμε μπορεί τελικά περισσότερο να βλάψει παρά να ωφελήσει, και θα ήθελα να ζητήσω περισσότερη ευαισθησία, περισσότερη ανταπόκριση και περισσότερη κατανόηση έναντι της Τουρκίας ως προς αυτό το ζήτημα.

  Søren Bo Søndergaard (GUE/NGL). – (DA) Επίτροπε Rehn, καθώς άκουγα στα ακουστικά μου τη διερμηνεία της ομιλίας σας, είπατε ότι το ταξίδι είναι εξίσου σημαντικό με τον προορισμό. Πρέπει να πω ότι διαφωνώ πλήρως με αυτό. Μπορούμε να υποστηρίξουμε μόνο το σκέλος του ταξιδιού που οδηγεί προς μια δημοκρατική Τουρκία. Σε αντιδιαστολή, πρέπει να καταγγείλουμε κάθε σκέλος του ταξιδιού το οποίο οδηγεί σε λανθασμένη κατεύθυνση. Τα λόγια πρέπει επίσης να συνοδεύονται από πράξεις. Θα ήθελα να μάθω για πόσο διάστημα θα αποδέχεται η Επιτροπή να χρησιμοποιείται τμήμα της στήριξης που παρέχει η ΕΕ για την ένταξη της Τουρκίας ως ανταμοιβή των πολιτικών συμμάχων του κυβερνώντος κόμματος, ενώ εθνοτικές και θρησκευτικές μειονότητες υφίστανται διακρίσεις, όπως έδειξε μια πρόσφατη έρευνα. Η ΕΕ θα πρέπει να κάνει κάτι επ’ αυτού!

Ήμουν στα κεντρικά γραφεία του DTP στις 29 Δεκεμβρίου όταν η αστυνομία ήλθε για να συλλάβει τον Ahmet Türk – πού ήταν όμως η Επιτροπή και πού ήταν το Συμβούλιο; Θα αναλάβουν η Επιτροπή και το Συμβούλιο να είναι παρόντα κατά την εκδίκαση της υπόθεσης και να προασπιστούν τα ανθρώπινα δικαιώματα;

Τέλος, μια ερώτηση σχετικά με τον δήμαρχο του Diyarbakir, τον κ. Baydemir, τον οποίο οι τουρκικές αρχές εμπόδισαν να έλθει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο: θα γίνει διάβημα προς την Τουρκία για το θέμα αυτό;

  Gerard Batten (EFD). – (EN) Κυρία Πρόεδρε, η Τουρκία διενεργεί εκλογές, δεν είναι όμως δημοκρατία υπό την έννοια που η Δύση αντιλαμβάνεται τον όρο. Μπορούν να απαγορευθούν πολιτικά κόμματα· υπάρχει διαφθορά στο νομικό σύστημα· παραβιάζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα· η ελευθερία του λόγου και του συνέρχεσθαι δεν υφίστανται με τον ίδιο τρόπο που υφίστανται αυτές σε χώρες όπως η Βρετανία ή στην πλειονότητα των υπόλοιπων ευρωπαϊκών κρατών.

Συνεχίζονται οι διώξεις σε βάρος της ισχνής χριστιανικής μειονότητας, κάτι το οποίο –δυστυχώς– αποτελεί ολοένα και πιο γενικευμένο χαρακτηριστικό των περισσοτέρων ισλαμικών χωρών.

Οι μεταρρυθμίσεις του Κεμάλ Ατατούρκ τη δεκαετία του 1920 έχρηζαν επικρότησης, καθώς μέσω αυτών επιδιωκόταν να εγκαταλειφθούν οι απαρχαιωμένες δομές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και οι χείριστες πτυχές των ισλαμικών πρακτικών του Μεσαίωνα και να προοδεύσει η Τουρκία στον 20ο αιώνα.

Ακόμη και εκείνα τα επιτεύγματα βρίσκονται τώρα σε κίνδυνο, αφού το παγκόσμιο ιδεολογικό ισλαμικό φονταμενταλιστικό κίνημα κερδίζει σε ισχύ, καθώς μάλιστα χρηματοδοτείται από χώρες όπως η Σαουδική Αραβία –με την ευγενική χορηγία των δυτικών κεφαλαίων που εισρέουν για την προμήθεια πετρελαίου– και με τη σημαντική συνδρομή που παρέχει η μοιρολατρική παραίτηση του δυτικού πολιτισμού.

Αυτή βέβαια η συζήτηση είναι ένα ακόμη μικρό βήμα στην πορεία προκειμένου να επιτραπεί στην Τουρκία να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η τουρκική είσοδος στην Ευρωπαϊκή Ένωση υποστηρίζεται με ενθουσιασμό από τα κόμματα των βρετανών Συντηρητικών, των Εργατικών και των Φιλελευθέρων Δημοκρατών. Προσμένουν με ανυπομονησία να υποδεχθούν εκατοντάδες χιλιάδες ή ακόμη και εκατομμύρια τούρκους μετανάστες που θα έλθουν στη Βρετανία αν η Τουρκία ενταχθεί στην ΕΕ.

Φαντασθείτε δε να ενταχθεί η Τουρκία στην Ευρωπαϊκή Ένωση και να χρησιμοποιήσει τέτοιες κοινές νομικές διαδικασίες όπως το ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης. Οι βρετανοί ψηφοφόροι πρέπει να φανταστούν το δυνητικά δωρεάν ταξίδι τους στο τουρκικό Εξπρές του Μεσονυκτίου με την ευγενική χορηγία των Φιλελευθέρων Δημοκρατών, των Εργατικών και των Τόρις και να ψηφίσουν ανάλογα.

Δυστυχώς, η Τουρκία θέλει να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση διότι θα τείνει χείρα με την ελπίδα να γεμίσει η χούφτα της με πολλά από τα χρήματα των ευρωπαίων φορολογουμένων υπό τη μορφή επιδοτήσεων, βλέπει δε την ευκαιρία να ξεφορτωθεί εκατομμύρια ανθρώπων από τα φτωχά και άνεργα στρώματα του πλεονάζοντος πληθυσμού της εξάγοντάς τα στις χώρες της Δύσης όπως στη Βρετανία, όπου είτε θα εργαστούν για χαμηλά μεροκάματα είτε θα καταφύγουν στο σύστημα πρόνοιας.

Αυτό κάθε άλλο παρά θετικό όραμα αποτελεί για ένα υπερήφανο έθνος. Εύχομαι στους Τούρκους να είναι καλά και ελπίζω να επιτύχουν πραγματική δημοκρατία εν καιρώ, ελπίζω όμως επίσης ότι θα ακολουθήσουν τη συμβουλή του Κόμματος της Ανεξαρτησίας του Ηνωμένου Βασιλείου να μην ενταχθούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά να διατηρήσουν την ελευθερία και την ανεξαρτησία τους.

  Anna Maria Corazza Bildt (PPE). – (EN) Κυρία Πρόεδρε, θέλω καταρχάς να επικροτήσω τις δηλώσεις της Επιτροπής και του Συμβουλίου και να ευχαριστήσω, να συγχαρώ και να χαιρετίσω τον Επίτροπο Olli Rehn για την προσωπική του δέσμευση έναντι της ένταξης της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Οι σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας έχουν βαθιές ρίζες στο παρελθόν και είναι αμοιβαία επωφελείς. Όπως βέβαια και άλλες υποψήφιες χώρες, έτσι και η Τουρκία πρέπει να συμμορφωθεί προς τις αρχές της δημοκρατίας, της ελευθερίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και να προσαρμόσει το νομοθετικό της σύστημα στο κοινοτικό κεκτημένο. Θα ήθελα να συνταχθώ με τους συναδέλφους μου που επικρότησαν την πρόοδο που σημείωσε μέχρι τώρα η Τουρκία, αλλά και να αναγνωρίσω ότι παραμένουν μερικά προσκόμματα στην ενταξιακή πορεία της Τουρκίας: η ελευθερία της έκφρασης και τα δικαιώματα της κουρδικής μειονότητας, που περιέγραψαν οι συνάδελφοί μου, αποτελούν παραδείγματα.

Θέλω επίσης να εκφράσω την ανησυχία μου για την απόφαση του τουρκικού συνταγματικού δικαστηρίου να απαγορεύσει το Κόμμα Δημοκρατικής Κοινωνίας και να αποπέμψει από το αξίωμά τους αρκετούς από τους δημοκρατικά εκλεγμένους εκπροσώπους του, αυτό όμως δεν θα πρέπει να αποτελέσει αιτία καθυστέρησης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Τουρκία. Η ευρωπαϊκή προοπτική αποτελεί κινητήρια δύναμη για δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις. Η απουσία δέσμευσής μας θα εξέπεμπε αρνητικό μήνυμα προς τον τουρκικό λαό. Η αβεβαιότητά μας έχει ένα τίμημα. Ενδέχεται να υπονομεύσει τη δημοκρατική διαδικασία που έχει δρομολογηθεί. Η πολιτική της ΕΕ δεν θα πρέπει ποτέ να υπαγορεύεται από φόβο. Εμείς οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να στηρίξουμε τις μεταρρυθμίσεις. Θα πάρουν χρόνο, θα είναι περίπλοκες και θα υπάρξουν πισωγυρίσματα, δεν θα πρέπει όμως ποτέ να αμφιταλαντευτούμε όσον αφορά τα κριτήρια της Κοπεγχάγης. Δεν θα πρέπει ποτέ να αμφιταλαντευτούμε όσον αφορά τη δέσμευσή μας έναντι της ένταξης της Τουρκίας. Θα πρέπει να φανεί ένα καθαρό φως στο βάθος της σήραγγας.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο καλώ την Τουρκία να συνεχίσει τη διαδικασία των δημοκρατικών μεταρρυθμίσεών της. Νομίζω ότι θα πρέπει να υποσχεθούμε να τους υποστηρίξουμε στην πορεία τους.

  Μαρία-Ελένη Κοππά (S&D). - Κυρία Πρόεδρε, υποστηρίξαμε την ενταξιακή προοπτική της Τουρκίας προσδοκώντας ότι θα συμβάλει κατά κύριο λόγο στο βαθύ δημοκρατικό μετασχηματισμό της. Ο απολογισμός αρκετά χρόνια αργότερα είναι δυστυχώς πολύ φτωχός. Οι μεταρρυθμίσεις έχουν παγώσει και όσες πραγματοποιήθηκαν στην ουσία μένουν κενό γράμμα. Ακόμα και η πρόοδος στην επίλυση του κουρδικού ζητήματος, που γέννησε πολλές ελπίδες, δείχνει να έχει σταματήσει.

Η Τουρκία, για να προχωρήσει στην Ένωση, πρέπει να αποδείξει έμπρακτα το σεβασμό της στα ανθρώπινα δικαιώματα, στα δικαιώματα των μειονοτήτων, στις θρησκευτικές ελευθερίες, στα πολιτικά κόμματα αλλά και στους δημοκρατικά εκλεγμένους αντιπροσώπους τους. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει χαιρετήσει το δημοκρατικό άνοιγμα που εξήγγειλε η κυβέρνηση της Τουρκίας. Όμως, η καταστολή της ελευθερίας της έκφρασης και οι συλλήψεις χιλιάδων πολιτών και δεκάδων πολιτικών εκπροσώπων είναι απαράδεκτες και καθιστούν αναξιόπιστη κάθε δήλωση για συνέχιση των μεταρρυθμίσεων.

Εξάλλου, κύριο στοιχείο της δημοκρατίας είναι και ο πλήρης διαχωρισμός της πολιτικής από την στρατιωτική εξουσία. Δεν μπορεί σε υποψήφια χώρα ο στρατός, ακόμα μετά από τόσα χρόνια, να μην υπόκειται σε πλήρη πολιτικό έλεγχο.

Η ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας αποτελεί και πρέπει να αποτελεί δέσμευσή μας με την προϋπόθεση όμως ότι και η ίδια θα δεσμευτεί ότι θα προωθήσει τις αρχές και τους στόχους της Ένωσης έμπρακτα.

  Johannes Cornelis van Baalen (ALDE). – (NL) Κυρία Πρόεδρε, η Τουρκία πρέπει να αντιμετωπιστεί δίκαια. Αυτό σημαίνει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει επίσης να κοιτάξει με θάρρος τον εαυτό της στον καθρέπτη. Τα κριτήρια της Κοπεγχάγης, τα οποία όλοι τα γνωρίζουν πολύ καλά, είναι εν προκειμένω το σημαντικό. Πρέπει να εκπληρωθούν. Η διαδικασία ένταξης είναι μια ανοικτού τύπου διαδικασία, κάτι το οποίο επίσης το δηλώσαμε όταν αρχίσαμε τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις. Αυτό σημαίνει ότι τα κριτήρια είναι καίριας σημασίας· θα καθορίσουν το αν η Τουρκία μπορεί να συνεχίσει την ενταξιακή της πορεία. Η δημοκρατία είναι ζωτικής σημασίας, βεβαίως. Αυτό σημαίνει ότι η ΕΕ θα πρέπει να καταβάλει κάθε προσπάθεια να υποστηρίξει τον εκδημοκρατισμό στην Τουρκία. Είναι, λοιπόν, πολύ παράξενο να διαπιστώνουμε ότι η υλοποίηση του προενταξιακού προγράμματος, του προγράμματος προενταξιακής βοήθειας, γίνεται με προβληματικό τρόπο. Το Ελεγκτικό Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης δήλωσε με μεγάλη σαφήνεια ότι καθορίστηκε υπερβολικά μεγάλος αριθμός προτεραιοτήτων, όπερ σημαίνει καμία προτεραιότητα, επεσήμανε δε ιδίως την ενίσχυση για τον εκδημοκρατισμό. Θα ήθελα να ακούσω τη γνώμη της Επιτροπής σε σχέση με την κριτική του Ελεγκτικού Συνεδρίου και τι θα πράξει για να διασφαλίσει τη σωστή οργάνωση της προενταξιακής βοήθειας.

  Geoffrey Van Orden (ECR). – (EN) Κυρία Πρόεδρε, δεν είμαι ακριβώς βέβαιος για ποιον λόγο διεξάγουμε αυτήν τη συζήτηση τούτη τη συγκεκριμένη στιγμή. Ίσως αυτό γίνεται επειδή πέρασαν τρία χρόνια από τον θάνατο του Hrant Dink και εξακολουθούν να υπάρχουν σοβαρά ερωτήματα τα οποία θα πρέπει να απαντηθούν σε σχέση με αυτό το έγκλημα.

Συνάντησα τον Dink μετά τη δίκη του Orhan Pamuk. Ο θάνατος του Dink ήταν βέβαια μια μεγάλη τραγωδία και ως φίλος της Τουρκίας δεν δίστασα να επισημάνω το πλήγμα που δέχθηκε η θέση της Τουρκίας εξαιτίας της περιστολής της ελευθερίας της έκφρασης, καθώς και της υπερβολικής ευαισθησίας έναντι της άσκησης κριτικής σε βάρος του τουρκικού κράτους. Βεβαίως όμως είναι προς το συμφέρον της Τουρκίας να ενισχύσει κάθε πτυχή της δημοκρατίας της.

Υποστηρίζω επίσης την ιδέα της Τουρκίας ως μιας κοσμικής και ενωμένης χώρας που για περισσότερα από 80 χρόνια έχει στραμμένο το βλέμμα της προς τη Δύση. Αναγνωρίζω την ανάγκη ύπαρξης ενός ισχυρού τουρκικού στρατού και αναγνωρίζω επίσης την καίρια γεωστρατηγική σημασία της Τουρκίας. Γι’ αυτούς ακριβώς τους λόγους πιστεύω ότι θα πρέπει να υποστηρίξουμε σθεναρά την Τουρκία και να μην αναζητούμε συνεχώς τρόπους να την επικρίνουμε και να την θέτουμε στο στόχαστρο.

Η απαγόρευση βέβαια πολιτικών κομμάτων είναι γενικά κακή ιδέα, παρόλο που υπάρχουν εξαιρέσεις σε αυτόν τον κανόνα. Όλοι αναγνωρίζουμε ότι οι τρομοκρατικές οργανώσεις έχουν πολιτικές προμετωπίδες και απαιτεί πολύ λεπτή κρίση το αν γίνεται μεγαλύτερη ζημία αφήνοντας μόνη της μια προμετωπίδα ή απαγορεύοντάς την. Βεβαίως και το PKK έχει τις πολιτικές του προμετωπίδες.

Θέλω μόνο να πω μια λέξη για το PKK, διότι συνεχίζει τις τρομοκρατικές του δραστηριότητες. Εκείνο που είναι σαφές είναι ότι το PKK συνεχίζει όχι μόνο ως τρομοκρατική οργάνωση, αλλά και συνεχίζει τα εγκληματικά του δίκτυα, τα οποία εκτείνονται πέραν της Τουρκίας σε ολόκληρη την Ευρώπη. Το PKK είναι σαν μια μαφία, με μια δομή που επιδίδεται σε εγκληματική δραστηριότητα, συλλέγοντας πόρους και ενισχύοντας την υποστήριξη. Εμπλέκεται σε κάθε πτυχή του οργανωμένου εγκλήματος: φοροδιαφυγή, παραχάραξη χρήματος, εμπορία ανθρώπων – και βέβαια το λαθρεμπόριο ναρκωτικών είναι μία από τις βασικές πηγές χρηματοδότησής του. Θεωρώ λοιπόν ότι πρέπει να επικεντρωθούμε στο να κάνουμε περισσότερα πράγματα για να ξεπεράσουμε προβλήματα όπως αυτό στις δικές μας χώρες και να βοηθήσουμε τους Τούρκους κατ’ αυτόν τον τρόπο, αντί να τους θέτουμε συνεχώς στο στόχαστρο και να τους επικρίνουμε.

  Jürgen Klute (GUE/NGL). – (DE) Κυρία Πρόεδρε, θα ήθελα για μία ακόμη φορά να επισημάνω ότι η απαγόρευση του Κόμματος Δημοκρατικής Κοινωνίας σημαίνει ότι συνολικά 27 κουρδικά κόμματα απαγορεύθηκαν από την τουρκική κυβέρνηση τα τελευταία χρόνια. Μετά την απαγόρευση –μόλις τώρα το ακούσαμε αυτό– συνελήφθησαν περισσότερα από χίλια άτομα. Νομίζω ότι σε μια χώρα στην οποία κάθε τόσο απαγορεύονται τα κόμματα δεν είναι πλέον δυνατόν να μιλάμε για δημοκρατία. Η απαγόρευση 27 κουρδικών κομμάτων σχεδόν αποτελεί προσπάθεια που θα έπρεπε να καταχωρηθεί στο βιβλίο των Ρεκόρ Γκίνες.

Και δεν πρόκειται μόνο για τις μειονότητες στην Τουρκία – και αυτό είναι κάτι που επίσης θα ήθελα να επαναλάβω σε αυτό το σημείο. Επί του παρόντος διεξάγεται μια απεργία από καπνεργάτες στην επιχείρηση Tekel, μια πολύ τεταμένη απεργία που τώρα κλιμακώνεται. Αρκετές χιλιάδες εργαζόμενοι κατέβηκαν σήμερα σε απεργία πείνας για να επιβάλουν τα δικαιώματά τους. Νιώθουν ότι έχουν υποστεί άγρια καταστολή από την τουρκική κυβέρνηση και τις τουρκικές αρχές. Αυτή η πτυχή πρέπει να ληφθεί υπόψη, διότι η προστασία των δικαιωμάτων των εργαζομένων και των συνδικαλιστικών ενώσεων αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της δημοκρατίας. Τα εργατικά συνδικάτα αλλά και οι μειονότητες στην Τουρκία περιμένουν μια σαφή και ξεκάθαρη γνώμη αυτού του Σώματος.

  Sari Essayah (PPE). – (FI) Κυρία Πρόεδρε, Επίτροπε Rehn, είχατε ένα πολύ απαιτητικό χαρτοφυλάκιο στην προηγούμενη Επιτροπή, αλλά ούτε και αυτός ο νέος ρόλος σας μπορεί να είναι πολύ εύκολος.

Η δημοκρατική ανάπτυξη της Τουρκίας πρόσφατα δέχθηκε πλήγματα, η δε θέση των Κούρδων δεν είναι ο μόνος ανησυχητικός παράγοντας. Η θέση των παιδιών και των γυναικών πρέπει να βελτιωθεί, ιδιαίτερα στις αγροτικές περιοχές. Η Τουρκία επί χρόνια επεδείκνυε αργά αντανακλαστικά σε ό,τι αφορά την προστασία των δικαιωμάτων των θρησκευτικών μειονοτήτων, όπως των αλεβιτών και των χριστιανών.

Έγινε ήδη αναφορά εδώ στη θέση του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Οι Ορθόδοξοι υπέστησαν διακρίσεις και τώρα πλέον παραμένουν ενδεχομένως περίπου 3 000 από αυτούς στην Τουρκία. Σύμφωνα με έναν εντελώς ακατανόητο νόμο, οι ορθόδοξοι ιερείς, επίσκοποι και πατριάρχες πρέπει να είναι τούρκοι πολίτες. Ένας πατριάρχης είναι επικεφαλής μιας παγκόσμιας εκκλησίας και επομένως μπορεί να εκλεγεί από οποιαδήποτε εκκλησία μέλος. Ομοίως, πρέπει να υπάρχουν εγγυήσεις για την προστασία της εκκλησιαστικής περιουσίας και η περιουσία εκεί που έχει κατασχεθεί παράνομα πρέπει να επιστραφεί. Έχει συνταχθεί κατάλογος με ονόματα βουλευτών του Σώματος που υπογράφουν μια γραπτή θέση υπέρ του ανοίγματος της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης. Το τελευταίο άτομο που έκανε έκκληση για το άνοιγμα της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης ήταν ο πρόεδρος Barack Obama.

Αν η Τουρκία διαφυλάξει τα ανθρώπινα δικαιώματα της χριστιανικής μειονότητας με αυτόν τον τρόπο, θα δώσει ένα έξοχο παράδειγμα σε άλλα μουσουλμανικά κράτη, ενθαρρύνοντάς τα και αυτά να εγγυηθούν ακριβώς τα ίδια δικαιώματα στους χριστιανούς, όπως οι χριστιανικές χώρες πράττουν για τις μουσουλμανικές τους μειονότητες.

Κύριε Επίτροπε, συχνά ρωτάμε εδώ αν η Τουρκία είναι έτοιμη να ενταχθεί στην ΕΕ. Πιστεύω ότι η ΕΕ θα πρέπει ειλικρινά να αναρωτηθεί αν είναι πραγματικά έτοιμη να δεχθεί την Τουρκία ως μέλος. Είπατε επίσης ότι το ταξίδι είναι εξίσου σημαντικό με τον προορισμό. Πρέπει να θυμάστε ότι η δημοκρατική εξέλιξη της Τουρκίας δεν είναι τόσο σημαντική για την ΕΕ όσο είναι για τους ίδιους τους πολίτες της Τουρκίας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο αξίζει να συνεχίσουμε αυτό το ταξίδι, ακόμη και αν δεν συμφωνούμε για τον προορισμό.

  Emine Bozkurt (S&D). – (NL) Κυρία Πρόεδρε, η τουρκική κυβέρνηση ανέλαβε τη δημοκρατική πρωτοβουλία να εκδημοκρατίσει τη χώρα και να βελτιώσει τα κουρδικά πολιτιστικά δικαιώματα. Αυτό ήταν ένα θαρραλέο βήμα προόδου. Η απαγόρευση όμως πολιτικών κομμάτων είναι ένα μεγάλο βήμα υποχώρησης. Ένα δημοκρατικό κράτος που βασίζεται στο κράτος δικαίου πρέπει πάντοτε να επιτρέπει να διεξάγεται με δημοκρατικούς όρους η συζήτηση, και όλοι οι πολίτες πρέπει να μπορούν να εκφράζονται. Η απαγόρευση του Κόμματος Δημοκρατικής Κοινωνίας (DTP) δεν συντελεί στην επιτυχία αυτής της δημοκρατικής πρωτοβουλίας. Πριν από δεκαοκτώ μήνες, το κυβερνόν Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) παραλίγο να είχε την ίδια τύχη. Περιμένω από την Τουρκία να τροποποιήσει το σύνταγμά της το συντομότερο δυνατόν σύμφωνα με τα κριτήρια που θέσπισε η Επιτροπή της Βενετίας, ώστε να μην επιτρέπεται η απαγόρευση πολιτικών κομμάτων. Όλα τα κόμματα πρέπει να περιλαμβάνονται σε αυτό· σε τελική ανάλυση, μπορεί να έχουν και αυτά την ίδια τύχη. Επιπλέον, πρέπει να θεσπιστεί ένα κομματικό σύστημα που θα έχει ως αποτέλεσμα την καλύτερη εκπροσώπηση του τουρκικού πληθυσμού. Αυτό μπορεί να γίνει μέσω της δραστικής μείωσης του εκλογικού ορίου του 10%. Πρέπει να παρεμποδιστεί η χρήση της απαγόρευσης κομμάτων ως τιμωρία σε ένα πολιτικό παίγνιο. Η Τουρκία θα πρέπει να εργαστεί προς αυτήν την κατεύθυνση με την υποστήριξη της Ευρώπης αμέσως και χωρίς χρονοτριβή. Από πλευράς μου θέλω μόνο να ευχαριστήσω τον Επίτροπο Rehn για την εκπληκτική συνεργασία του. Του εύχομαι κάθε επιτυχία στο νέο του χαρτοφυλάκιο.

  Olle Schmidt (ALDE). – (SV) Η διεύρυνση έδωσε στην ΕΕ τη δυνατότητα να ενδυναμώσει βασικές αξίες όπως η δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα στην ήπειρό μας και να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για το κράτος δικαίου που βασίζεται σε ανεξάρτητα δικαστήρια και νομικές αρχές με μια λειτουργούσα δημοκρατία της αγοράς – μια σταθερή και ειρηνική Ευρώπη.

Αυτή η εξέλιξη πρέπει να συνεχιστεί. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο θα πρέπει να καλωσορίσουμε την Τουρκία στην οικογένεια της ΕΕ. Ένας υπερβολικά μεγάλος αριθμός βουλευτών του Κοινοβουλίου αλλά και κυβερνήσεων της ΕΕ επιχειρούν να υπεκφύγουν των υποσχέσεων που έδωσαν στην Τουρκία ως υποψήφια χώρα. Αυτό είναι ανέντιμο και δημιουργεί αβεβαιότητα όχι μόνο στην Τουρκία, αλλά και σε άλλες υποψήφιες χώρες. Φυσικά, η Τουρκία δεν μπορεί να ενταχθεί στην ΕΕ έως ότου εκπληρώσει όλα τα κριτήρια. Η ΕΕ πρέπει να καθορίσει αυστηρά κριτήρια, ταυτόχρονα όμως, πρέπει να στηρίξει την χώρα, ούτως ώστε να μπορέσει στην πράξη να εκπληρώσει αυτά τα κριτήρια.

Όπως αναφέρθηκε, σημειώθηκε μια κάποια πρόοδος στην Τουρκία· δυστυχώς, όμως, η κατάσταση κάθε άλλο παρά ξεκάθαρη είναι. Εξακολουθούν να υπάρχουν μείζονες ανεπάρκειες. Η απόφαση του συνταγματικού δικαστηρίου να απαγορεύσει το μεγαλύτερο κουρδικό κόμμα είναι βέβαια απολύτως απαράδεκτη, ενώ εμποδίζει και την ένταξη.

Επιτρέψτε μου να επισημάνω άλλο ένα ζήτημα που συνδέεται με την τουρκική ένταξη. Πιστεύω ότι ο συνάδελφος βουλευτής από τη Δανία το έθιξε ήδη αυτό. Την περασμένη εβδομάδα, το Ράδιο Σουηδία αναφέρθηκε σε έναν διαχειριστικό έλεγχο που αποκάλυψε μείζονες ελλείψεις στον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιούνται οι πόροι της ΕΕ στην Τουρκία. Τα χρήματα δεν φθάνουν σε εκείνους που κατεξοχήν τα χρειάζονται. Ασκείται επίσης κριτική όσον αφορά την ελλιπή παρακολούθηση και το γεγονός ότι ο αγροτικός πληθυσμός –μειονότητες όπως οι Κούρδοι και οι Ασσύριοι– δεν λαμβάνει μερίδιο από την ενίσχυση της ΕΕ. Οι γυναίκες υφίστανται επίσης άδικη μεταχείριση. Οι κανόνες για την υποβολή αίτησης χρηματοδότησης ενός έργου είναι περίπλοκοι και δυσνόητοι. Ο συνάδελφός μου κ. Färm και εγώ ζητήσαμε από τον κ. Rehn να διαφωτίσει το θέμα στις τελευταίες μέρες της θητείας του ως Επιτρόπου αρμόδιου για τη διεύρυνση. Αναμένουμε ταχεία απάντηση. Τέλος, θα ήθελα να ευχαριστήσω τον κ. Rehn για το έξοχο έργο του ως Επιτρόπου αρμόδιου για τη διεύρυνση και να του ευχηθώ καλή τύχη στη νέα του θέση.

  Frieda Brepoels (Verts/ALE). – (NL) Κυρία Πρόεδρε, το δημοκρατικό άνοιγμα που ανακοίνωσε η τουρκική κυβέρνησε εκφυλίστηκε σε δημοκρατική άρνηση. Η απαγόρευση του Κόμματος Δημοκρατικής Κοινωνίας (DTP) κατέστρεψε και, συνεπώς, αποποιήθηκε την ελευθερία της έκφρασης, του συνέρχεσθαι και της πολιτικής συμμετοχής του κουρδικού λαού για πολλοστή φορά. Η έλλειψη δημοκρατίας, ο εξέχων ρόλος τόσο του στρατού όσο και της αστυνομίας, το πολύ υψηλό εκλογικό όριο του 10%, η αποτυχία μεταρρύθμισης τόσο του συντάγματος όσο και του νόμου περί πολιτικών κομμάτων, οι διώξεις και η φυλάκιση κούρδων πολιτικών και μαχητικών στελεχών· όλες οι ενδείξεις δείχνουν ότι η Άγκυρα σαφώς αδυνατεί να καταπιαστεί με τα μειονοτικά δικαιώματα με ώριμο τρόπο. Κάθε φορά που η Τουρκία ανοίγει μια πόρτα προς τον εκδημοκρατισμό, κλείνει με πάταγο μια άλλη πόρτα. Με κάνει να αναρωτιέμαι αν μπορούμε να συνεχίσουμε να το αποκαλούμε αυτό δημοκρατικό άνοιγμα. Θα ήθελα ο Επίτροπος να εκφέρει τη γνώμη του επ’ αυτού και να μας πει αν είναι διατεθειμένος να συνεργαστεί με την τουρκική κυβέρνηση προκειμένου να εκπονήσει ένα συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για τη διεξαγωγή ριζικών μεταρρυθμίσεων σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές.

  Νικόλαος Χουντής (GUE/NGL). - Κυρία Πρόεδρε, κύριε Υπουργέ, κύριε Επίτροπε, από τις σημερινές σας τοποθετήσεις μου δώσατε την εντύπωση ότι προσπεράσατε πολύ εύκολα το γεγονός ότι η τελευταία απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Τουρκίας να θέσει εκτός νόμου το φιλοκουρδικό κόμμα ελήφθη λίγες ώρες πριν από τις αποφάσεις του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων και την απόφαση του Συμβουλίου Κορυφής, που ουσιαστικά δίνει το πράσινο φως για την απρόσκοπτη ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, τη στιγμή που είναι μια χώρα που παραβιάζει τα ανθρώπινα, τα δημοκρατικά δικαιώματα, δεν σέβεται το διεθνές δίκαιο, δεν αναγνωρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία. Δεν βγάλατε το συμπέρασμα ότι αυτό το διαρκές συγχωροχάρτι, αντί να συνετίσει την Τουρκία, την αποθρασύνει; Είναι γεγονός ότι το Τουρκικό Σύνταγμα δημιουργεί πολιτική αποσταθεροποίηση, δεν εγγυάται τις θρησκευτικές και τις πολιτικές ελευθερίες και αποτελεί άλλοθι για τις παρεμβάσεις του βαθέος κράτους.

Η ερώτηση λοιπόν είναι: τι μέτρα θα πάρετε για να προστατέψετε τα δικαιώματα των Κούρδων πολιτών; Και η πιο ουσιαστική ερώτηση: θα ζητήσουμε επιτέλους ουσιαστικά συνταγματική μεταρρύθμιση για ένα θεσμικό πλαίσιο που να εγγυάται αυτές τις ελευθερίες και να κάνει το τουρκικό κράτος να σέβεται όλα αυτά τα δικαιώματα που είναι τα κριτήρια προκειμένου μια χώρα να προχωρήσει στην ενταξιακή διαδικασία;

  Róża, Gräfin von Thun Und Hohenstein (PPE). – (PL) Κυρία Πρόεδρε, η υπόσχεση της ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν για πολύ καιρό κινητήρια δύναμη δημοκρατικής αλλαγής στην Τουρκία. Ωστόσο, μετά το 2005, η τουρκική υποστήριξη για ένταξη έπεσε από το 70% σε μόλις 42%. Με δεδομένη αυτή λοιπόν την κατάσταση ο περαιτέρω εκδημοκρατισμός της Τουρκίας όντως απαιτεί καλύτερη συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Πολλά επιτεύχθηκαν στην Τουρκία –οι συνάδελφοι βουλευτές μίλησαν εδώ γι’ αυτό– και τούτο οφείλουμε να το αναγνωρίσουμε, υπάρχουν όμως ακόμα τομείς τους οποίους θα πρέπει να τους εξετάσουμε με ιδιαίτερη προσοχή. Υπάρχει το ζήτημα, το οποίο ήδη αναφέρθηκε, της ελευθερίας του Τύπου και το ζήτημα της ελευθερίας των ηλεκτρονικών μέσων. Οι εκθέσεις του ΟΟΣΑ, λόγου χάρη, ότι η Τουρκία απαγορεύει την πρόσβαση σε 3 700 ιστότοπους. Ένα άλλο σημαντικό ζήτημα αφορά τη δυνατότητα συμμετοχής των γυναικών στα δημόσια πράγματα. Το τουρκικό σύνταγμα απαγορεύει στις γυναίκες με την παραδοσιακή μαντίλα να εισέρχονται στα πανεπιστήμια, παρόλο που τέτοιες μαντίλες φορά ούτε λίγο ούτε πολύ το 70% των γυναικών. Αυτή η μάχη μεταξύ κοσμικού χαρακτήρα και δημοκρατίας αποτελεί πραγματική πρόκληση στην Τουρκία.

Θα ήθελα επίσης να αναφερθώ στους Κούρδους και συγκεκριμένα στην αναγνώρισή τους ως εθνικής μειονότητας. Οι λύσεις που προτείνει η τουρκική κυβέρνηση δεν είναι ικανοποιητικές. Είναι αλήθεια ότι έχει αρχίσει να αναγνωρίζεται η γλώσσα των Κούρδων, το τουρκικό όμως σύνταγμα εξακολουθεί να περιέχει το άρθρο 42, το οποίο απαγορεύει τη διδασκαλία της κουρδικής ως μητρικής γλώσσας σε εκπαιδευτικά ιδρύματα.

Είναι σημαντικό να αναπτύσσουμε τη συνεργασία συνεχώς, τόσο με το κοινοβούλιο όσο και με την κυβέρνηση, αλλά και να υποστηρίζουμε τις μη κυβερνητικές οργανώσεις, τις κοινωνικές πρωτοβουλίες και τις εταιρικές σχέσεις σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης στην Τουρκία. Πρέπει να ενισχύσουμε τη συνεργασία μεταξύ των θεσμικών οργάνων, θα πρέπει όμως να θυμόμαστε ότι, ιδιαίτερα όταν μιλάμε για την ανάπτυξη της δημοκρατίας, στην πραγματικότητα οι σχέσεις μεταξύ των απλών πολιτών είναι εκείνες που αλλάζουν τον κόσμο.

  Arlene McCarthy (S&D). – (EN) Κυρία Πρόεδρε, δυστυχώς ασπάζομαι την άποψη που εξέφρασαν άλλοι ότι η ενέργεια του συνταγματικού δικαστηρίου να απαγορεύσει το DTP δεν μπορεί παρά να θεωρηθεί βήμα οπισθοχώρησης στις προσπάθειες εκδημοκρατισμού της Τουρκίας, παρά την πολύ σημαντική πρόοδο που πραγματοποιείται με τις πρόσφατες δημοκρατικές πρωτοβουλίες.

Ο νόμος με τον οποίο απαγορεύτηκε το DTP χρησιμοποιήθηκε –όπως ειπώθηκε– μετά το 1982 για την απαγόρευση κάπου 27 κομμάτων, τα κόμματα όμως βέβαια αποτελούν έκφραση της βούλησης του λαού. Είναι η ζωτική αρτηρία κάθε δημοκρατίας και είναι πλέον καιρός να πραγματοποιηθούν νομικές μεταρρυθμίσεις για να τεθεί τέλος στην απαγόρευση πολιτικών κομμάτων.

Από την άλλη πλευρά, όλα τα πολιτικά κόμματα και οι υποψήφιοι που επιδιώκουν να εκλεγούν σε αιρετό αξίωμα στις δημοκρατίες πρέπει να σέβονται τις βασικές αρχές της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου και πρέπει να δεσμεύονται ότι θα επιδιώκουν πολιτικούς στόχους αποκλειστικά με ειρηνικά μέσα. Έχοντας μεγαλώσει στη Βόρεια Ιρλανδία, είδα πάρα πολλούς ανθρώπους που ακρωτηριάστηκαν και δολοφονήθηκαν στο πλαίσιο της επιδίωξης πολιτικών στόχων. Σε μια δημοκρατία, η πολιτική πρέπει να διεξάγεται μέσω της κάλπης, όχι με σφαίρες και βόμβες.

Επομένως, όπως και άλλοι, κάνω έκκληση στον τούρκο πρωθυπουργό και στην κυβέρνηση να διασφαλίσουν τη θέσπιση του δημοκρατικού κανόνα, να μεταρρυθμίσουν το σύνταγμα και να διασφαλίσουν ότι με αυτήν την ενέργεια δεν θα εκτροχιασθεί η πρόοδος της Τουρκίας στην πορεία ένταξης στην ΕΕ, την οποία τόσο εγώ όσο και το πολιτικό μου κόμμα και η κυβέρνηση υποστηρίζουμε με υπερηφάνεια.

  Χαράλαμπος Αγγουράκης (GUE/NGL). - Κυρία Πρόεδρε, η διαμάχη ανάμεσα στους υποστηρικτές της ένταξης ή της ειδικής σχέσης της Τουρκίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση αναδεικνύει τις ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τον ανταγωνισμό με τις ΗΠΑ και τις άλλες μεγάλες δυνάμεις.

Οι εκθέσεις προόδου της Τουρκίας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι αποτέλεσμα των ισορροπιών ανάμεσα στις δυνάμεις αυτές. Δεν έχουν καμία σχέση με την άγρια εκμετάλλευση, την καταπίεση και τις διώξεις που βιώνει ο εργαζόμενος στην Τουρκία. Οι συνδικαλιστές διώκονται και καταδικάζονται με δίκες παρωδία. Οι πολιτικές δολοφονίες και η βία των διωκτικών αρχών συνεχίζονται. Πολιτικά κόμματα καταργούνται μόνο και μόνο επειδή εκφράζουν τον κουρδικό πληθυσμό. Εκλεγμένοι εκπρόσωποι διώκονται και φυλακίζονται μαζικά. Η Τουρκία συνεχίζει να αρνείται στοιχειώδη δικαιώματα στους Κούρδους και σε άλλες μειονότητες. Κατέχει παράνομα το 40% της Κυπριακής Δημοκρατίας, τορπιλίζει κάθε λύση στο πρόβλημα. Απειλεί με casus belli την Ελλάδα, προβάλλει εδαφικές διεκδικήσεις.

Παρ’ όλα αυτά η Ευρωπαϊκή Ένωση συγχαίρει την Τουρκία γιατί αυτό επιτάσσουν το ΝΑΤΟ και οι ευρωπαϊκές πολυεθνικές, που επενδύουν στον αγωγό Nabucco, και οι οικονομικές και γεωστρατηγικές βλέψεις τους σε αυτή τη χώρα και στην ευρύτερη Μέση Ανατολή.

  Jarosław Leszek Wałęsa (PPE). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, υποστηρίζω την ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, θα ήθελα όμως να καταδικάσω την απόφαση που ελήφθη τον Δεκέμβριο από το τουρκικό συνταγματικό δικαστήριο για την απαγόρευση του DTP. Η απόφαση ελήφθη με αιτιολογία τους εικαζόμενους δεσμούς του κόμματος με την τρομοκρατική οργάνωση PKK. Γνωρίζω ότι ζούμε σε μέρες όπου η ασφάλεια είναι πρωταρχικής σημασίας· ωστόσο, οι ελευθερίες των πολιτών δεν θα πρέπει να πλήττονται εξαιτίας αυτού. Όπως γνωρίζουμε, το κόμμα εκπροσωπεί τα κουρδικά συμφέροντα στο τουρκικό κοινοβούλιο από το 2007. Μολονότι το έκανε αυτό με συμβολικό τρόπο με 20 βουλευτές, τα τελευταία χρόνια αποτελούσε μια σημαντική μαρτυρία της προόδου που σημειώθηκε για τη διευθέτηση του κουρδικού ζητήματος που ξεκίνησε στην Τουρκία. Η παρουσία του DTP στο κοινοβούλιο δεν αποτέλεσε κατά κανέναν τρόπο κίνδυνο, ήταν όμως μία από τις αναγκαίες προϋποθέσεις για πολιτική σταθερότητα. Ωστόσο, δεν νομίζω ότι θα πρέπει να μιλάμε για αποσταθεροποίηση, διότι η σύγκρουση με τους Κούρδους είναι παλαιά και σε κανένα στάδιο δεν συγκλόνισε ποτέ πραγματικά την Τουρκία. Δεν πίστευα ότι αυτό θα συνέβαινε τώρα και δεν υποθέτω ότι θα συμβεί.

Η κυβέρνηση προέβη σε πολλές θετικές χειρονομίες στο παρελθόν και είναι δύσκολο να μιλήσει κανείς περί αντικουρδικής εκστρατείας. Παρά ταύτα, η τουρκοκουρδική ειρηνευτική διαδικασία δέχθηκε σοβαρό πλήγμα. Η απαγόρευση των δραστηριοτήτων του κόμματος αποτελεί κλασικό πολιτικό τέχνασμα. Η δικαστική απόφαση δεν πισωγυρίζει μόνο πολλά χρόνια τις τουρκοκουρδικές σχέσεις, αλλά αποτελεί και βήμα οπισθοχώρησης ολόκληρης της διαδικασίας εκδημοκρατισμού.

  Inés Ayala Sender (S&D). – (ES) Θα ήθελα και εγώ να αναφερθώ διεξοδικά στην αντιφατική κατάσταση στην οποία έχουμε περιέλθει σήμερα υποστηρίζοντας σταθερά τη διαδικασία της ένταξης της Τουρκίας, διότι χρειαζόμαστε την Τουρκία στην Ευρωπαϊκή Ένωση για πολλούς λόγους. Σήμερα έχουμε περιέλθει σε μια αντιφατική κατάσταση, αφού, μόλις πριν από λίγες εβδομάδες, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξέφραζε την υποστήριξή του και την ικανοποίησή του για την πρόοδο που σημειώθηκε όσον αφορά τη σχέση μεταξύ Τουρκίας και κουρδικής μειονότητας, και τώρα διαπιστώνουμε ότι μας εκπλήσσει η απαγόρευση του βασικού κουρδικού κόμματος στην Τουρκία, πράγμα που βέβαια εγείρει και πάλι σοβαρά ερωτήματα.

Στο πλαίσιο αυτό θα ήθελα να παρακινήσω βεβαίως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την Ευρωπαϊκή Ένωση και θα ήθελα να ζητήσω από την Επιτροπή να συνεχίσουν ή να ανανεώσουν και πάλι τις προσπάθειές τους, ώστε να επανεξεταστούν οι τομείς που απαιτούνται για την ένταξη όπου σημειώθηκαν βήματα προόδου, σε πτυχές σχετικές, για παράδειγμα, με την ανάγκη συναίνεσης μεταξύ των πολιτικών κομμάτων, και αυτό βέβαια θα πρέπει να οδηγήσει σε μια έκκληση προς την τουρκική κυβέρνηση να επιλύσει με ικανοποιητικό τρόπο την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει το κουρδικό πολιτικό κόμμα, το DTP.

  Theodor Dumitru Stolojan (PPE) . – (RO) Είμαι σταθερός υποστηρικτής της ένταξης της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Συμφωνώ με τις σθεναρές γνώμες που εκφράστηκαν εδώ στο Σώμα σε σχέση με την ανάγκη να σέβεται η Τουρκία τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ωστόσο, θα ήθελα να εκφράσω την ελπίδα αυτή η ίδια σθεναρή στάση να χρησιμοποιηθεί για την υποστήριξη των προσπαθειών που κάνει η Τουρκία προκειμένου να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Επικροτώ τη θέση της ισπανικής κυβέρνησης σχετικά με την επιθυμία για συνέχιση του ανοίγματος κεφαλαίων με την Τουρκία στο πλαίσιο των προενταξιακών διαπραγματεύσεων.

Θα ήθελα να σας πω ότι επισκέφθηκα την Τουρκία την περασμένη χρονιά ως μέλος της Αντιπροσωπείας στη Μεικτή Κοινοβουλευτική Επιτροπή ΕΕ-Τουρκίας, η οποία πραγματοποιήθηκε 20 χρόνια μετά την προηγούμενη επίσκεψή μου εκεί, η δε πρόοδος που σημείωσε η τουρκική κοινωνία είναι εντυπωσιακή.

  Αντιγόνη Παπαδοπούλου (S&D). - Κυρία Πρόεδρε, τα χρόνια της βίας και της τρομοκρατίας στην Τουρκία δεν φαίνεται να έχουν τέλος. Οι Κούρδοι, οι Αλεβίτες, οι μη μουσουλμανικές μειονότητες, οι συνδικαλιστές, το Οικουμενικό Πατριαρχείο, οι Αρμένιοι, οι Κύπριοι, οι φυλακισμένοι, η τοπική αυτοδιοίκηση, οι ομοφυλόφιλοι, οι γυναίκες, τα κουρδικά πολιτικά κόμματα, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης έχουν πολλά να πουν όταν τολμούν να σπάσουν τη σιωπή τους.

Παρά τις μεταρρυθμίσεις και τα βήματα προόδου που έχουν πραγματοποιηθεί στην Τουρκία, αρκετές νομοθεσίες δεν εφαρμόζονται. Η σκοτεινή πλευρά και οι παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι υπαρκτά στην ελευθερία του Τύπου, στην ισότητα των φύλων, στην ελευθερία έκφρασης, στα δικαιώματα των μειονοτήτων. Είναι γι' αυτό ακριβώς τον λόγο που το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχει καταδικάσει την Τουρκία με αφορμή προσφυγές και Τούρκων πολιτών αλλά και μειονοτήτων για παραβίαση του δικαιώματος στη ζωή, απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση και ένα σωρό άλλες παραβιάσεις.

Θεωρώ ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να ασκήσει καταλυτικό ρόλο στον εκδημοκρατισμό της Τουρκίας αξιώνοντας πλήρη εφαρμογή του ευρωπαϊκού κεκτημένου χωρίς παρεκκλίσεις, χωρίς συμφεροντολογικούς υπολογισμούς και χωρίς να εφαρμόζει την πολιτική των δύο μέτρων και των δύο σταθμών. Με τα χάδια και το άνοιγμα κεφαλαίων, κύριε Olli Rehn, δεν συμβάλλουμε στον εκδημοκρατισμό της Τουρκίας αλλά στη συνέχιση της ασυδοσίας και στον πολιτικό αμοραλισμό της.

  Bogusław Sonik (PPE). – (PL) Κυρία Πρόεδρε, παρά την πρόοδο που σημείωσε η Τουρκία στην πορεία προς την ένταξη, μένουν πολλά ακόμη να γίνουν όσον αφορά την πορεία εκδημοκρατισμού της εν λόγω χώρας. Σε ένα ψήφισμα που εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο την περασμένη χρονιά, εκφράστηκε ανησυχία για την κατάσταση που κυριαρχεί στην Τουρκία όσον αφορά την ελευθερία του λόγου, καθώς και λύπη, που προκαλείται από την περιορισμένη πρόοδο στον τομέα της ελευθερίας της θρησκείας. Το Κοινοβούλιο επέμεινε και εξακολουθεί να επιμένει ότι η τουρκική κυβέρνηση πρέπει να θεσπίσει νομικά πλαίσια σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προστασία των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, τα οποία θα επιτρέπουν σε μη μουσουλμανικές θρησκευτικές ομάδες και στους αλεβίτες να λειτουργούν χωρίς περιττούς περιορισμούς.

Αμέσως μετά την έγκριση του προαναφερόμενου ψηφίσματος τον Δεκέμβριο του 2009, δημιουργήθηκε έντονη ανησυχία στην Ένωση από μια απόφαση που έλαβε το τουρκικό συνταγματικό δικαστήριο να θέσει εκτός νόμου το DTP ή Κόμμα Δημοκρατικής Κοινωνίας, το οποίο είχε 21 βουλευτές στο τουρκικό κοινοβούλιο. Η πρόφαση για την απαγόρευση του κόμματος ήταν οι δεσμοί που φέρεται να διατηρεί με το κουρδικό PKK.

  Franz Obermayr (NI). – (DE) Κυρία Πρόεδρε, η απόφαση του τουρκικού συνταγματικού δικαστηρίου που θέτει εκτός νόμου το φιλοκουρδικό κόμμα, επειδή το τελευταίο παραβιάζει το σύνταγμα, αποτελεί ένα σαφές μήνυμα ότι η τουρκική εγχώρια πολιτική αφίσταται της δημοκρατίας όπως την εκλαμβάνουμε εμείς οι Ευρωπαίοι. Είναι επίσης ξεκάθαρο ότι διαψεύδει την εξαιρετικά ωραιοποιημένη έκθεση της Επιτροπής Ahtisaari.

Παρόλο που η Κωνσταντινούπολη παραδοσιακά διαθέτει έναν πεφωτισμένο, στραμμένο προς την Ευρώπη, πεπαιδευμένο πληθυσμό, αυτό το γεγονός και οι αναμφίβολα έξοχες εκδηλώσεις που συνδέονται με την ιδιότητα της Κωνσταντινούπολης ως Πολιτιστικής Πρωτεύουσας το 2010, δεν είναι δυστυχώς αντιπροσωπευτικά της χώρας συνολικά. Επομένως, πρέπει να αντιμετωπίσουμε την πραγματικότητα. Όποιος απαγορεύει τα πολιτικά κόμματα των μειονοτήτων επειδή παραβιάζουν το σύνταγμα αντιβαίνει στις ευρωπαϊκές αξίες. Αυτό το συνεχές ράβε-ξήλωνε είναι επίσης ακατανόητο, καθώς αυτό βέβαια δεν θα μας προσδώσει καλή φήμη ούτε θα κάνει καλή εντύπωση στους τούρκους εταίρους μας στον διάλογο.

Επομένως, τέρμα στις διαπραγματεύσεις! Σας παρακαλώ επίσης να σταματήσετε αυτές τις προενταξιακές πληρωμές, διότι όποιος θέλει να πληρώνεται για ηθικές αξίες σίγουρα δεν θα καθίσει να πειστεί από τέτοιες πληρωμές.

  Anna Záborská (PPE). – (SK) Η δημοκρατία εξαρτάται από συνθήκες τις οποίες δεν μπορεί να δημιουργήσει αυτοτελώς. Τούτο ισχύει εξίσου για τα κράτη μέλη μας και για τη δημοκρατία στην Τουρκία. Μολονότι υπάρχουν αρκετά προβληματικά ζητήματα, θα αναφέρω μόνο ένα από αυτά.

Ενώ η ελευθερία του θρησκευτικού δόγματος τηρείται στη Δημοκρατία της Τουρκίας, δεν υπήρξε μεγάλη πρόοδος σε ό,τι αφορά τη θρησκευτική ελευθερία τα τελευταία χρόνια. Η ελευθερία της θρησκευτικής λατρείας αναγνωρίζεται επίσημα, στην πραγματικότητα όμως, περιορίζεται για παράδειγμα σε σχέση με την επιλογή του τόπου θρησκευτικής λατρείας. Εκφράζω τη λύπη μου που η ΕΕ δεν καταφέρνει να εξετάσει αυτό το ζήτημα διεξοδικά. Στην πλέον πρόσφατη έκθεση προόδου, η οποία καταλαμβάνει εκατόν ογδόντα σελίδες, αυτό το πρόβλημα αναφέρεται μόνο σε δύο από αυτές. Δεν υπάρχει καμία αναφορά εκεί στους αυστηρούς περιορισμούς που επιβάλλονται στο αυτοδιοίκητο των θρησκευτικών κοινοτήτων, όχι μόνο σε διοικητικό και οικονομικό επίπεδο, αλλά και σε ποιμαντορικό και ιερατικό επίπεδο.

Αφού το Συμβούλιο Ευρωπαίων Επισκόπων στις διασκέψεις του λέει εδώ και αρκετό διάστημα ότι η θρησκευτική ελευθερία παραβιάζεται συστηματικά στην Τουρκία, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει συστηματικά να επιμείνει στον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο πλαίσιο της θρησκευτικής ελευθερίας.

  Ismail Ertug (S&D). – (DE) Κυρία Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, η Τουρκία είναι βέβαια ένα φορτισμένο συναισθηματικά θέμα, αυτό είναι ξεκάθαρο. Υπάρχει βέβαια ένα πράγμα το οποίο θα πρέπει πάντοτε να το λαμβάνουμε υπόψη σε αυτό το πλαίσιο και τούτο αναφέρθηκε επανειλημμένα σήμερα, ότι δηλαδή παρόλο που η απαγόρευση του κόμματος είναι απολύτως απαράδεκτη, δεν αποφασίστηκε από την κυβέρνηση, αλλά από το δικαστικό σύστημα. Πρέπει να κάνουμε τη διάκριση εν προκειμένω για να είμαστε δίκαιοι και έντιμοι.

Ωστόσο, αυτό δεν ήταν εκείνο που ήθελα να πω. Ως Ευρωπαίοι, πρέπει να αναρωτηθούμε πού πραγματικά θέλουμε να πάμε. Αν, ως παγκόσμιος παράγοντας, θέλουμε να μεταλαμπαδεύσουμε όχι μόνο οικονομικές –και ως σοσιαλδημοκράτης θέλω να το τονίσω αυτό– αλλά και πολιτικές αξίες, όχι μόνο στην Ευρώπη αλλά και πέραν των ευρωπαϊκών συνόρων, στον κόσμο, τότε για να το κάνουμε αυτό χρειαζόμαστε τελικά την Τουρκία. Θα μας παράσχει επίσης την ευκαιρία να επιδείξουμε σθεναρή και σαφή στάση στις δοσοληψίες μας με την Τουρκία, πράγμα το οποίο είναι αυτό ακριβώς που χρειάζεται. Μόνο τότε θα επιτύχουμε να θέσουμε σε κίνηση μια διαδικασία εκδημοκρατισμού για να επιτύχουμε στον συνολικό μας σκοπό.

  Diego López Garrido, Προεδρεύων του Συμβουλίου. – (ES) Το Συμβούλιο θα ενεργήσει σε σχέση με το ζήτημα που αποκαλούμε σχέση Ευρωπαϊκής Ένωσης-Τουρκίας με στόχο την ενταξιακή διαδικασία, κατά τον ακόλουθο τρόπο:

Καταρχάς, πιστεύουμε ότι πρέπει να διατηρήσουμε την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας. Καταλαβαίνουμε ότι, αν μια μέρα η Τουρκία εισέλθει στην Ευρωπαϊκή Ένωση, θα καταστήσει την Ένωση ισχυρότερη, όχι ασθενέστερη. Επομένως, αυτή η διαδικασία θα είναι αμοιβαία επωφελής και για τα δύο μέρη.

Δεύτερον, διαπραγμάτευση. Όπως επεσήμανε ο κ. Obiols, η διαπραγμάτευση είναι ένα αδιαμφισβήτητο όπλο για να σημειώσουμε πρόοδο σε αυτήν τη διαδικασία και για να προωθήσουμε τις εσωτερικές μεταρρυθμίσεις στην Τουρκία. Αυτό καταδείχτηκε με αδιάσειστο τρόπο. Η διαπραγμάτευση είναι ένα στρατηγικό στοιχείο και θα πρέπει να διατηρηθεί, όπως εξήγησε ο Επίτροπος Olli Rehn στην ομιλία του.

Τρίτον, ένα ξεκάθαρο μήνυμα προς την Τουρκία. Πρέπει να είμαστε ξεκάθαροι προς την Τουρκία. Αυτό το υποστήριξε όχι μόνο η κ. Oomen-Ruijten, η συντάκτρια αυτής της πρότασης ψηφίσματος, την οποία θεωρώ μια πολύ ευρεία, πολύ εμπεριστατωμένη, διεξοδική πρόταση, μια έξοχη βάση για να εργαστούμε επ’ αυτής, νομίζω, αλλά και πολλοί από τους συμμετέχοντες εδώ απόψε: η κ. Corazza, η κ. Ludford, η κ. Keller, ο κ. Zahradil και πολλοί άλλοι υποστήριξαν να στείλουμε ένα σαφές μήνυμα στην Τουρκία.

Η Τουρκία είναι μια χώρα που, αν εκπληρώσει τα κριτήρια της Κοπεγχάγης, θα μπορέσει να ενταχθεί στην Ένωση και πρέπει να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ωστόσο, επί του παρόντος, η Τουρκία δεν τα εκπληρώνει και σε σχέση με αυτό υπάρχουν δύο ουσιώδεις παράγοντες, η δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα οποία είναι στο επίκεντρο της ανάλυσης περί ενδεχόμενης μελλοντικής ένταξης της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Σε ό,τι αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα, ορισμένα από αυτά, συγκεκριμένες διαστάσεις τους, είναι θεμελιώδεις για τον ορισμό μιας δημοκρατίας που εκπληρώνει τις απαιτήσεις που αποκαλούνται κριτήρια της Κοπεγχάγης.

Σε ό,τι αφορά τη δικαιοσύνη, σε ό,τι αφορά την ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών, το ζήτημα των βασανιστηρίων και την κακομεταχείριση, την ελευθερία της έκφρασης, τον σεβασμό των μειονοτήτων και τον πλουραλισμό, όλα αυτά είναι στοιχεία τα οποία θα πρέπει να ληφθούν υπόψη. Σε όλα αυτά καταδείχτηκε εδώ ότι μπορούμε αναμφίβολα να διαπιστώσουμε πρόοδο και σε όλα αυτά διαπιστώνουμε επίσης ανεπάρκειες ή ακόμη και οπισθοδρόμηση. Αυτό σκιαγραφεί την κατάσταση. Εξαρτάται με ποιον τρόπο το βλέπει κανείς. Το ποτήρι μπορεί να είναι μισογεμάτο ή μισοάδειο. Συνεπώς, νομίζω ότι εκείνα είναι τα θεμελιώδη στοιχεία στα οποία πρέπει να επικεντρωθούμε στη σχέση μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Τουρκίας.

Νομίζω ότι είναι δυνατή η διαδικασία σταδιακής σύγκλισης της Τουρκίας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση· είναι μια εφικτή διαδικασία. Για τον λόγο αυτόν, η εν λόγω διαδικασία είναι ανοικτή, και η Τουρκία έχει το καθεστώς υποψήφιας χώρας. Είναι μια αναγκαία διαδικασία η οποία πρέπει φυσικά να προχωρήσει το ταχύτερο δυνατόν. Ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σε αυτήν τη διαδικασία είναι απολύτως ζωτικός. Πρέπει να διαδραματίσει ουσιαστικό ρόλο στην ανάπτυξη, την ανάλυση, την αξιολόγηση και την εδραίωση της διαδικασίας που όλοι μας θέλουμε να δούμε να κινείται με όσο το δυνατόν ταχύτερους ρυθμούς.

  Olli Rehn, μέλος της Επιτροπής. – (EN) Κυρία Πρόεδρε, χαίρομαι που λέω την τελευταία μου λέξη για την Τουρκία.

Θέλω να σας ευχαριστήσω για την πολύ ουσιαστική και υπεύθυνη συζήτηση τούτο το απόγευμα. Μάλιστα, σας είπα τα αποχαιρετιστήρια λόγια μου σε σχέση με την Τουρκία τον Δεκέμβριο ή τον Νοέμβριο. Δεν θα τα επαναλάβω τώρα. Ελπίζω ότι δεν θα χρειαστεί να πω και άλλα επιπλέον αποχαιρετιστήρια λόγια σε σχέση με την Τουρκία ενώπιον τούτου του Σώματος και ότι θα μπορέσουμε να συνεχίσουμε και να αρχίσουμε να αντιμετωπίζουμε τις οικονομικές και άλλες προκλήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Δράττομαι επίσης αυτής της ευκαιρίας για να ευχαριστήσω την ισπανική Προεδρία και τον ισπανό πρωθυπουργό Zapatero που εγκαινίασε τη Συμμαχία των Πολιτισμών, η οποία αποτελεί μια πολύ σημαντική πρωτοβουλία και μπορώ να πω ότι προσφέρομαι εθελοντικά να συμμετάσχω σε αυτήν τη συμμαχία. Είναι πολύ σημαντικό επίσης για τις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας.

Η σημερινή συζήτηση εστιάστηκε κατά μεγάλο μέρος στην απαγόρευση του κόμματος και ορθώς. Είναι πολύ σημαντικό να μεταρρυθμίσει η Τουρκία τη νομοθεσία της και όλο το συνταγματικό νομικό πλαίσιο των πολιτικών κομμάτων σύμφωνα με τις συστάσεις της Επιτροπής της Βενετίας.

Ο κ. van Baalen και ο κ. Schmidt ήγειραν το ζήτημα της πρόσφατης έκθεσης του Ελεγκτικού Συνεδρίου για την Τουρκία. Μπορώ να πω ότι το συμπέρασμά μας στην Επιτροπή, στη Γενική Διεύθυνση Διεύρυνσης, συμφωνεί με την έκθεση και με τα συμπεράσματά της όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο θα προσδώσουμε στη χρηματοδοτική μας βοήθεια πιο στρατηγικό, πολυετή χαρακτήρα, καθώς και τον τρόπο να την συσχετίσουμε με μεγαλύτερη σαφήνεια με τις ανάγκες που απορρέουν από το πρόγραμμα πολιτικών μεταρρυθμίσεων των χωρών μας, εν προκειμένω, στην Τουρκία.

Συντελείται ήδη έργο προς αυτήν την κατεύθυνση, περιλαμβανομένου ενός εξ ολοκλήρου νέου προσανατολισμού για την προετοιμασία των εγγράφων σχεδιασμού μας σε πολυετή βάση και για τη μετάβαση από τον προγραμματισμό βάσει έργων στον τομεακό προγραμματισμό. Αυτή η νέα προσέγγιση περιλαμβάνει επίσης ισχυρότερη έμφαση σε τομεακές στρατηγικές που αναπτύσσουν οι ίδιες οι δικαιούχες χώρες, πράγμα που τελικά θα διευκολύνει την από κοινού επισήμανση προτεραιοτήτων πολιτικής μεταξύ της Επιτροπής και των τουρκικών αρχών.

Θα χαρώ να σας δώσω μια πιο μακροσκελή και διεξοδικότερη γραπτή απάντηση για το θέμα αυτό, αν μου αποστείλετε επιστολή σύντομα, ούτως ώστε να προλάβω να το κάνω στο διάστημα της θητείας της υφιστάμενης Επιτροπής.

Νομίζω πως είναι σημαντικό, πέραν της απαγόρευσης κομμάτων, να συζητήσουμε για τον δημοκρατικό μετασχηματισμό γενικότερα. Αυτό ακριβώς πράξατε σήμερα το απόγευμα και θέλω μόνο να προβώ εν συντομία σε τρεις επισημάνσεις που κατά την άποψή μου είναι τα πλέον σημαντικά επόμενα βήματα.

Διαπιστώσαμε έναν τεράστιο δημοκρατικό μετασχηματισμό στην Τουρκία την τελευταία πενταετία. Σήμερα είναι μια πολύ διαφορετική χώρα σε σύγκριση με αυτό που ήταν πριν από πέντε, λόχου χάρη, χρόνια. Βέβαια, το ποτήρι δεν έχει γεμίσει ακόμα και υπάρχουν πολλές σημαντικές μεταρρυθμίσεις που μένει να υλοποιηθούν στην Τουρκία.

Η πρώτη και κύρια από αυτές αφορά τα δικαιώματα των πολιτών και τις θεμελιώδεις ελευθερίες. Το ιστορικό της Τουρκίας όσον αφορά την ελευθερία της έκφρασης δεν συνάδει με τις προδιαγραφές της ΕΕ. Πολλοί συγγραφείς και δημοσιογράφοι εξακολουθούν να υφίστανται δικαστικές διώξεις και να καταδικάζονται για το έργο τους. Είναι σαφώς καιρός πλέον να θεσπίσει η Τουρκία τις αναγκαίες νομικές μεταρρυθμίσεις, ούτως ώστε αυτό το πρόβλημα να αποτελέσει παρελθόν για την Τουρκία και όχι το μέλλον της. Αυτό είναι θεμελιώδους σημασίας για κάθε ανοικτή και δημοκρατική κοινωνία και είναι επίσης θεμελιώδες για να συζητήσουμε περαιτέρω πολύ λεπτά ζητήματα όπως το αρμενικό θέμα, το κουρδικό ζήτημα ή το κυπριακό πρόβλημα.

Δεύτερον, την περασμένη χρονιά σημειώθηκαν σημαντικές εξελίξεις όσον αφορά τις σχέσεις μεταξύ πολιτικού κόσμου και στρατιωτικών. Η συνεχιζόμενη έρευνα για την υπόθεση Ergenekon είναι κρίσιμη για τις προσπάθειες εκδημοκρατισμού στην Τουρκία και, μάλιστα, οι τούρκοι πολίτες αξίζει να δουν να περατώνεται αυτή η έρευνα και δικαίως προσδοκούν να ληφθούν όλες οι αναγκαίες προφυλάξεις για να διασφαλιστεί δίκαιη δίκη για όλους τους κατηγορούμενους.

Τελευταίο, πλην όμως εξίσου σημαντικό, δεν μπορεί να επιτευχθεί πραγματική δημοκρατία αν ο μισός πληθυσμός –οι γυναίκες– υποεκπροσωπούνται σε πολύ μεγάλο ποσοστό στην πολιτική ζωή σε εθνικό και τοπικό επίπεδο. Οι ΜΚΟ των γυναικών στην Τουρκία είναι ακατάβλητες στις προσπάθειές τους να προωθήσουν αυτήν την ατζέντα, όπως και όφειλαν να κάνουν και είμαστε σύμμαχοί τους. Η συγκρότηση ειδικής επιτροπής για την ισότητα των φύλων αποτελεί σημαντικό βήμα, το οποίο ευελπιστώ ότι θα συμβάλει τα μάλα στην ενίσχυση της πολιτικής εκπροσώπησης των γυναικών σε όλα τα επίπεδα της τουρκικής κοινωνίας.

Για να ανακεφαλαιώσω, η διαδικασία ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ μπορεί να είναι ένας μακρύς και ενίοτε αντίξοος δρόμος, είναι όμως ουσιώδες να μην παραβλέψουμε τον βασικό στόχο, τον δημοκρατικό μετασχηματισμό της χώρας. Αυτό είναι προς το θεμελιώδες συμφέρον όχι μόνο της Τουρκίας, αλλά και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και αυτό επιτυγχάνεται με τον καλύτερο τρόπο αν επιδεικνύουμε δίκαιη και συνάμα σθεναρή στάση έναντι της Τουρκίας, πράγμα που διαφυλάσσει την αξιοπιστία μας και τη δύναμή μας για τη θέσπιση ενός πλαισίου προϋποθέσεων με στόχο την ώθηση των μεταρρυθμίσεων σε σχέση με τις θεμελιώδεις ελευθερίες στην Τουρκία. Στο πλαίσιο αυτής της μείζονος προσπάθειας εξακολουθώ να βασίζομαι στην ισχυρή σας υποστήριξη. Αυτή είναι ουσιώδης για να επιτύχει στο τέλος αυτό το εγχείρημα.

  Πρόεδρος. - Η συζήτηση έληξε.

Γραπτές δηλώσεις (άρθρο 149 του Κανονισμού)

  Kristiina Ojuland (ALDE), γραπτώς. – (ET) Κυρία Πρόεδρε, η έκθεση προόδου για την Τουρκία, την οποία εκπόνησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2009, επισημαίνει την υλοποίηση της συνταγματικής μεταρρύθμισης ως σημαντική πρόκληση για τη συνέχιση της διαδικασίας εκδημοκρατισμού. Η έκθεση σημειώνει ότι παρά τη σαφή υποστήριξη των πολιτών προς την κυβέρνηση και παρά την ευρεία κυβερνητική πλειοψηφία, η πρόοδος που έχει επιτευχθεί μέχρι τώρα στην εφαρμογή της πολιτικής και συνταγματικής μεταρρύθμισης δεν είναι αρκετή, διότι τα κόμματα δεν κατάφεραν να συνεννοηθούν. Όπως σε κάθε άλλη δημοκρατική χώρα, οι θέσεις που υιοθετούν τα τουρκικά κόμματα αντανακλούν τις προσδοκίες του εκλογικού σώματος. Δεν πρέπει να λησμονείται ότι, σε μια δημοκρατική κοινωνία, τα κόμματα λογοδοτούν πρωτίστως στο εκλογικό τους σώμα, και σε ό,τι αφορά την Τουρκία η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να στρέψει την προσοχή της στις εξελίξεις στη λαϊκή βάση. Πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί να μην ακολουθούμε απλώς μια διδακτική προσέγγιση στην καθοδήγηση της διαδικασίας εκδημοκρατισμού της Τουρκίας. Η επιτυχής εφαρμογή των επιθυμητών μεταρρυθμίσεων απαιτεί την υποστήριξη της κοινής γνώμης, κάτι το οποίο επιτάσσει ένα μεγαλύτερο, καθολικό επίπεδο ενημέρωσης, καθώς και να γίνουν κατανοητή η σημασία και οι λόγοι των μεταρρυθμίσεων. Οι μεταρρυθμίσεις που υλοποιήθηκαν εκ των άνω προς τη βάση δεν θα οδηγήσουν στο επιθυμητό αποτέλεσμα, ενόσω υπάρχει η αίσθηση ότι αποτελούν κίνδυνο για την εσωτερική σταθερότητα της Τουρκίας. Η πίεση προς την κυβέρνηση της Τουρκίας για την επιτάχυνση μεταρρυθμίσεων για τις οποίες υπάρχει έλλειψη δημόσιας στήριξης ενδέχεται, έστω και αθέλητα, να οδηγήσει στην ενθάρρυνση αποσχιστικών τάσεων ή της θρησκευτικής μισαλλοδοξίας. Ελπίζω ότι το Συμβούλιο και η Επιτροπή, μαζί με την τουρκική κυβέρνηση, θα καταβάλουν προσπάθειες με στόχο την υλοποίηση μέτρων τα οποία θα επιτρέψουν στον πληθυσμό της Τουρκίας να συμμετάσχει στη διαδικασία εκδημοκρατισμού πολύ πιο ενεργά σε σύγκριση με ό,τι συνέβαινε μέχρι τώρα, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι υπάρχει γόνιμο έδαφος για την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων που είναι αναγκαίες για την ένταξη με βάση τα κριτήρια της Κοπεγχάγης.

  Pavel Poc (S&D), γραπτώς. – (CS) Οι προενταξιακές διαπραγματεύσεις με μια υποψήφια χώρα πρέπει να έχουν στόχο την ένταξη της συγκεκριμένης χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Στην περίπτωση όμως της Τουρκίας η κατάσταση είναι πολύ πιο περίπλοκη. Προενταξιακές συνομιλίες ξεκίνησαν στις 3 Οκτωβρίου 2005. Πέραν της ένταξης αυτής καθεαυτήν, οι συνομιλίες με τη χώρα θα πρέπει να συμβάλουν στην προώθηση της δημοκρατίας και της ελευθερίας και στη διαφύλαξη των πολιτικών και ανθρώπινων δικαιωμάτων στην Τουρκία. Αντί της δημοσίευσης πολιτικών δηλώσεων, αυτός ο συγκεκριμένος στόχος θα πρέπει να επιτευχθεί μέσω νομοθετικών αλλαγών στο πλαίσιο της εναρμόνισης με το νομικό σύστημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πρωτίστως όμως, μέσω της πολιτικής και κοινωνικής πρακτικής που υπαγορεύεται από το παράδειγμα που δίνουν τα κράτη μέλη. Επιχειρήματα κατά της ένταξης τα οποία βασίζονται στην τυπολογία «ευρωπαϊκές χώρες» κατά «ισλαμικών χωρών» είναι λανθασμένα και εσφαλμένα. Οι ιστορικοί δεσμοί της Τουρκίας με την Ευρώπη είναι αναμφίλεκτοι. Για την ακρίβεια, η Τουρκία είναι σήμερα μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης και του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη. Δεν υπάρχει κανένα θρησκευτικό κριτήριο για την αξιολόγηση μιας υποψήφιας χώρας· τουναντίον, η ελευθερία της ομολογίας της πίστεως είναι μία από τις βασικές αξίες της Ευρώπης. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το μοναδικό και αποφασιστικό κριτήριο της ένταξης της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να είναι η συμμόρφωσή της προς τις αρχές του κράτους δικαίου, η νομοθετική κατοχύρωση των πολιτικών και μειονοτικών δικαιωμάτων και ο σεβασμός έναντι όλων των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

  Renate Sommer (PPE), γραπτώς. – (DE) Είναι θετικό το ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξετάζει τουλάχιστον το ζήτημα του εκδημοκρατισμού της Τουρκίας. Η Επιτροπή και το Συμβούλιο έχουν καταρχήν την τάση να μιλάνε ειλικρινά για την κατάσταση – όσο δραματική και αν είναι. Το αποκαλούν «ήπια δύναμη». Ωστόσο, τι πετύχαμε με αυτήν την «ήπια δύναμη»; Είναι ξεκάθαρο ότι, από τότε που ξεκίνησαν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις, σημειώθηκαν στην Τουρκία πολύ περισσότερα βήματα οπισθοχώρησης παρά βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση. Τώρα προέκυψε άλλη μια απαγόρευση κόμματος. Ωστόσο, εξακολουθούν να υφίστανται μαζικοί περιορισμοί των πολιτικών ελευθεριών, η καταστολή θρησκευτικών μειονοτήτων σε βαθμό που επιχειρείται η εκδίωξη ή η καταστροφή τους με αιματοχυσία, η περιστολή της ελευθερίας ενημέρωσης και της ελευθερίας του Τύπου, οι προσπάθειες εκμηδένισης του αντιπολιτευτικού Τύπου και των ελεύθερων εργατικών συνδικάτων και πάει λέγοντας. «Pacta sunt servanda» – οι συμφωνίες πρέπει να τηρούνται: αυτό τονίζεται πάντοτε σε σχέση με την Τουρκία και ορθώς. Ωστόσο, αυτό ισχύει και για την Τουρκία! Αφ’ ης στιγμής ενεπλάκη στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις, η Τουρκία σύναψε συμφωνία με την ΕΕ να συμμορφωθεί προς τα κριτήρια της Κοπεγχάγης. Αν συνεχίσει να αρνείται να το πράξει, θα πρέπει να αναρωτηθεί αν πραγματικά θέλει να γίνει μέρος της Ευρώπης. Οι θιασώτες της ήπιας δύναμης στην Επιτροπή, την Προεδρία του Συμβουλίου και το Συμβούλιο πρέπει τελικά να δράσουν με συνεπή τρόπο αντί να συνεχίσουν να ανοίγουν νέα κεφάλαια διαπραγμάτευσης.