Przewodniczący. – Kolejnym punktem porządku obrad jest sprawozdanie pani poseł Eleni Theocharous, w imieniu Komisji Rozwoju, w sprawie zmniejszania ubóstwa i tworzenia miejsc pracy w krajach rozwijających się: dalsze działania (2009/2171(INI)) (A7-0192/2010).

  Eleni Theocharous, sprawozdawczyni. – (EL) Panie przewodniczący! Wszyscy wiemy, że zarówno Afryka – a nawet szczególnie ona – jak również inne regiony świata dotknięte zarówno ubóstwem, jak i deficytami demokracji, są miękkim podbrzuszem międzynarodowego porządku.

Zgodziłam się przygotować to sprawozdanie, naturalnie z pomocą wszystkich grup politycznych, żywiąc głębokie przekonanie, że Unia Europejska może pomagać w zwalczaniu ubóstwa na wiele sposobów, przede wszystkim tworząc stanowiska pracy. Oczywiście, pomoc Unii Europejskiej potrzebna jest około połowie ludności naszej planety, która żyje poniżej progu ubóstwa.

Biorąc pod uwagę brak zaufania i podejrzenia ze strony mieszkańców niedostatecznie rozwiniętych krajów w stosunku do krajów rozwiniętych, jak również możliwą reakcję ze strony narodów Europy na ciągły drenaż środków na finansowanie biednych, próbowaliśmy od początku wyjaśniać, że wspieranie rozwoju Trzeciego Świata będzie wiązać się ze znaczącymi korzyściami dla samej Unii Europejskiej w każdym aspekcie: na przykład rozwój miejsc pracy może pomóc w zapobieżeniu niekontrolowanej migracji, a równocześnie zmniejszyć niestabilność w krajach biednych.

Oczywiście, pamiętając również, że podstawowym warunkiem wstępnym dla rozwoju jest ustanowienie, odbudowa i doskonalenie demokracji i demokratycznych instytucji, jak i funkcjonowanie tych instytucji, a także – oczywiście – ochrona praw człowieka i praw dziecka, jak też działania i uczestnictwo społeczeństwa obywatelskiego, ujęliśmy te elementy jako szczególnie ważny czynnik.

Szczególną wagę przywiązujemy do doskonalenia edukacji oraz możliwości dokonywania przez naukowców i innych wykwalifikowanych pracowników swobodnego wyboru dotyczącego pozostania we własnym kraju.

W szczególny sposób uwzględniliśmy pandemię AIDS oraz jej następstwa, jako czynniki wyjątkowo pogarszające sytuację, rozpędzające błędne koło ubóstwa. W związku z tym przedstawiliśmy środki, jakie należy podjąć, by przeciwdziałać tym czynnikom w taki sposób, by nie spowalniały one rozwoju i działań na rzecz walki z biedą.

Na koniec, wzięliśmy pod uwagę liczne wysiłki, jakie bez powodzenia podejmowano w imieniu społeczności światowej, a także wszystkie międzynarodowe konwencje, które można zastosować w celu przeciwdziałania ubóstwu. Złożono dziewięćdziesiąt siedem poprawek i udało nam się przyjąć wnioski dotyczące wielu z nich.

Nie dotyczy to pewnej liczby poprawek o bardziej ideologicznym charakterze, odnośnie do których nie osiągnęliśmy pełnego porozumienia, oraz pewnej liczby kwestii formalnych. Nie uważam jednak, aby miały one jakieś szczególne znaczenie, jeśli naprawdę chcemy zaradzić ubóstwu.

  Elena Băsescu (PPE). – (RO) W związku z obecnym kryzysem gospodarczym, którego następstwem są wyższe ceny żywności i paliw, miliony ludzi zostały zmuszone do stawienia czoła ubóstwu. Stwarza to ogromne wyzwanie dla państw rozwijających się. Chociaż UE jest największym donatorem na świecie, postępy w walce z ubóstwem wciąż są dość powolne. Bezwzględnie koniecznie należy przeanalizować polityki z zakresu pomocy rozwojowej, wdrażać innowacyjne metody finansowania i zwalczać oszustwa podatkowe w tych krajach.

Mam nadzieję, że na trwającym obecnie szczycie poświęconym milenijnym celom rozwoju uda się wypracować skuteczne mechanizmy przyśpieszenia procesu ograniczania ubóstwa.

Rumunia, jako państwo członkowskie UE, stała się donatorem pomocy rozwojowej. W kwietniu mój kraj przyznał Republice Mołdowy bezzwrotną pomoc, wynoszącą 100 milionów euro.

  Peter Jahr (PPE). – (DE) Panie przewodniczący! Chciałbym przedstawić dodatkową opinię z punktu widzenia rolnictwa. Rolnictwo odgrywa kluczową rolę w zmniejszaniu ubóstwa na świecie i w dostarczaniu ludności artykułów spożywczych. Aby jednak móc tworzyć zrównoważone i stabilne rolnictwo, potrzebujemy odpowiednich cen produktów rolnych na rynku światowym. Odpowiednie ceny to ważny gospodarczy warunek wstępny do tego, by stworzyć w krajach rozwijających się sprawnego rolnictwa. Po drugie, niezbędna jest tam oczywiście stabilna sytuacja polityczna i brak korupcji. Jest to szansa na walkę z głodem, tworzenie miejsc pracy i ograniczanie ubóstwa.

Mam jeszcze jedną uwagę w sprawie subsydiów wywozowych. W przeszłości Unia Europejska popełniała w tej dziedzinie błędy. Udało nam się jednak rozpoznać problemy i zaradzić im. Ponowne obwinianie europejskiej polityki rolnej za te subsydia wywozowe jest po prostu niesłuszne.

  Miroslav Mikolášik (PPE). – (SK) Inwestycje w opiekę zdrowotną i edukację zasadniczo prowadzą do wzrostu dobrobytu obywateli państw rozwijających się i stanowią warunek wstępny dla zrównoważonego rozwoju wszystkich warstw społeczeństwa. Moim zdaniem to bardzo smutne, że państwowe budżety w tych krajach, nie mówiąc o pomocy rozwojowej Unii Europejskiej, nie uwzględniają tego faktu w wystarczającym stopniu i nie przeznaczają nawet minimalnej części, 20 % swoich wydatków, na zdrowie i kształcenie podstawowe.

W pełni popieram postulat, aby kształcenie podstawowe i zdrowie publiczne stały się kamieniem węgielnym polityk rozwojowych, co pozwoli na dopilnowanie, aby w tych obszarach nie doszło do spadku wydatków z budżetu krajowego lub pomocy międzynarodowej. Komisja musi zagwarantować, że zasoby finansowe służące realizacji tych celów będą wydawane w zaplanowanych docelowych lokalizacjach i na potrzeby określonych, najbardziej wrażliwych grup odbiorców.

  João Ferreira (GUE/NGL). – (PT) Panie przewodniczący! Zmniejszanie ubóstwa i tworzenie miejsc pracy w krajach rozwijających się wymaga współpracy i realizowania takiej polityki w zakresie pomocy rozwojowej, której przyświecać będzie prawdziwa solidarność i która będzie się przyczyniać do promowania w tych krajach autonomicznego i suwerennego rozwoju.

Możliwe do przewidzenia niepowodzenie w terminowej realizacji milenijnych celów rozwoju sprawiło, że potrzeba naprawy słabych punktów i braku konsekwencji na tym szczeblu stała się jeszcze bardziej paląca.

Bez systemów kształcenia oraz powszechnej, bezpłatnej i cechującej się wysoką jakością opieki zdrowotnej, jak i bez przyznania priorytetu rozwojowi w sektorze rolnym, a także bez suwerenności żywnościowej i bezpieczeństwa żywnościowego nie zmniejszy się ubóstwo. Bez dywersyfikacji gospodarki, wsparcia dla miejscowej produkcji lub uczciwych i sprawiedliwych stosunków handlowych, które nie mogą współistnieć z narzuconym obecnie wolnym i zderegulowanym handlem, nie ma mowy o stworzeniu stabilnych, trwałych i chronionych prawami miejsc pracy.

Chciałbym zakończyć stwierdzeniem, że to bardzo niefortunne, iż nadal lekceważone są ograniczenia, jakie na słabiej rozwinięte państwa nakłada dług zewnętrzny i obsługa długu. Umorzenie tego długu to zwyczajnie kwestia sprawiedliwości.

  Michel Barnier, komisarz. – (FR) Panie przewodniczący! W imieniu mojej koleżanki, komisarz Georgiewej, pragnę podziękować pani poseł Theocharous za to bardzo szczegółowe i wyważone sprawozdanie dotyczące bardzo aktualnej kwestii, ponieważ jest to jedna z tych kwestii, które właśnie teraz są światowi przywódcy omawiają w ONZ na najwyższym szczeblu. W pani opracowaniu słusznie zwraca pani uwagę na podstawowy przedmiot troski w kontekście naszej współpracy międzynarodowej: ograniczenie ubóstwa i tworzenie miejsc pracy. Sprawa ta jest obecnie tym bardziej pilna, że mamy kryzys gospodarczy i finansowy oraz niezwykle ostry wzrost cen ropy naftowej, surowców i – jak to sama pani powiedziała, pani poseł Băsescu – pewnych kategorii środków spożywczych.

Ta spekulacja, ta hiperspekulacja surowcami dotyczy osobiście także i mnie, jako osobę odpowiedzialną za służby finansowe. Oczywiście poruszyłem tę sprawę dziś na debacie w Brukseli wspólnie z moim kolegą, Dacianem Cioloşem, i zobowiązaliśmy się, że obok tego, co już przedstawiliśmy w tym tygodniu odnośnie do regulacji instrumentów pochodnych, wprowadzimy instrumenty mające regulować i ograniczać tę spekulację – którą osobiście uważam za skandaliczną – towarami, a zwłaszcza towarami rolnymi. Ma ona przecież niszczycielski wpływ na kraje, których możliwości, jeśli chodzi o zaspokojenie ich własnych potrzeb żywnościowych, są najmniejsze.

Ogólnie rzecz biorąc, tworzenie miejsc pracy i ochrona socjalna okazały się skutecznymi politykami ograniczania ubóstwa, a szczególnie skutecznymi środkami do walki z negatywnym oddziaływaniem kryzysu na sferę socjalną. W kwietniu 2009 roku Komisja przyjęła komunikat w sprawie zobowiązania do udzielenia krajom rozwijającym się pomocy w przezwyciężeniu tego kryzysu, przy czym Rada także udzieliła tej inicjatywie swojego poparcia. Stanowi to dowód na nasze zaangażowanie w kwestię zatrudnienia i w postęp w zakresie ochrony socjalnej dla najbardziej wrażliwych grup. Tym niemniej, w przypadku kryzysu nie wolno nam podejmować jedynie działań obronnych; musimy również działać długofalowo. Myślę, że jest to istota pańskiego wystąpienia, panie pośle Ferreira: musimy podjąć działania mające na dłuższą metę chronić te kraje, a zwłaszcza te najsłabsze.

Europejscy ministrowie również potwierdzili swoje zaangażowanie w realizację milenijnych celów rozwoju w przyjętych w tym tygodniu konkluzjach Rady i – jak państwo wiedzą – właśnie teraz w Nowym Jorku odbywa się spotkanie na szczycie. Promocja zatrudnienia i polityki ochrony socjalnej, o których wspominał pan poseł Mikolášik, w konkluzjach Rady są ujęte jako istotny element milenijnych celów rozwoju. Komisja wyraża przekonanie, że bez uwzględnienia tych dwóch aspektów zwalczanie ubóstwa jest zwyczajnie niemożliwe, przy czym – jak to pani dobitnie wskazuje, pani poseł Theocharous – w naszych wysiłkach na rzecz rozwoju należy umieścić w centrum uwagi tych najsłabszych.

Nasze polityki będą oczywiście bezużyteczne, jeśli ich nie wdrożymy, jeśli nie wyjdą poza etap debaty. Doraźne wprowadzenie mechanizmu FLEX stanowi dobry przykład tego, w jaki sposób donatorzy mogą wspierać utrzymywanie poziomu wydatków w sektorze socjalnym. Chciałbym również wspomnieć o unijnym Instrumencie na rzecz żywności, za pośrednictwem którego najbardziej wrażliwe grupy otrzymują pomoc socjalną. Poseł Jahr całkiem słusznie podkreślił sprawę mocy produkcyjnych rolnictwa, które stanowią wsparcie dla suwerenności i autonomii tych krajów – mówię tu raczej o autonomii, niż o samowystarczalności – na szczeblu regionalnym. Są to również wysiłki, które bardzo aktywnie wspiera w kontekście polityki rozwoju mój kolega, komisarz Piebalgs.

Pani poseł Theocharous, w pani sprawozdaniu słusznie podkreśliła pani znaczenie programu godnej pracy, światowego paktu na rzecz zatrudnienia. Popieramy te inicjatywy, a ja jestem z panią całkowicie zgodny, mówiąc, że musimy tworzyć europejską wizję na rzecz ochrony socjalnej. Komisja rozpoczęła pewne prace przygotowawcze, które doprowadzą do stworzenia tej wspólnej wizji. Za pierwszy krok można uznać Europejskie sprawozdanie w sprawie rozwoju za rok 2010, które dotyczy w szczególności ochrony socjalnej w najsłabiej rozwiniętych krajach.

Musimy również znaleźć innowacyjne rozwiązania. Myślę, że organizacje gospodarki społecznej są właśnie tymi podmiotami, które mogą po części dostarczać takich innowacyjnych rozwiązań.

Na koniec chciałbym podziękować za to, że zwróciła pani naszą uwagę na istotną rolę, jaką odgrywa w ograniczaniu ubóstwa równość płci. Komisja i państwa członkowskie są z panią w pełni zgodne odnośnie do tego punktu. Ponadto z tego właśnie powodu 14 czerwca Rada przyjęła plan działań na rzecz wspierania równości płci na szczeblu europejskim, który został załączony do konkluzji w sprawie milenijnych celów rozwoju.

  Przewodniczący. – To wyczerpuje bieżący punkt obrad.

Głosowanie odbędzie się jutro (wtorek 21 września 2010 r.) o godzinie 12.00.

Oświadczenia pisemne (art. 149 Regulaminu)

  Corina Creţu (S&D), na piśmie.– (RO) Głosowanie nad sprawozdaniem w sprawie zmniejszania ubóstwa i tworzenia miejsc pracy w krajach rozwijających się zbiega się z dziesiątą rocznicą ogłoszenia milenijnych celów rozwoju. Pomimo poczynionych postępów, istnieje oczywiście potrzeba przyśpieszenia działań, co pomoże skutecznie sprostać tym wyzwaniom do 2015 roku. Po raz pierwszy w historii głód cierpi miliard osób. Tylko w tym roku 64 miliony ludzi znalazło się w szeregach tych, którzy cierpią ciężki głód. Taka rzeczywistość zmusza nas do skupienia się na tworzeniu miejsc pracy w krajach rozwijających się, jest to bowiem najskuteczniejszy sposób na pokonanie biedy i wykluczenia społecznego. Mając to na uwadze, należy zapewnić bardziej spójną pomoc w celu wsparcia procesu kształcenia i powstrzymania odpływu pracowników o dobrych kwalifikacjach. Z powodu niedawnego kryzysu cen żywności, spowodowane brakiem bezpieczeństwa żywnościowego napięcia w biednych krajach stały się bardziej wyraźne. Dlatego też należy w większym stopniu skupić uwagę na rolnictwie w czasach, gdy w krajach rozwijających się daje ono jedyne źródło utrzymania przeważającej części ludności, której 75 % zamieszkuje obszary wiejskie.