La Présidente. - L'ordre du jour appelle le débat sur la déclaration de la Commission sur la stratégie pour la région des Carpates (2013/2896(RSP)).

  Dacian Cioloş, membre de la Commission. − Madame la Présidente, même si vous pensez que je suis un grand spécialiste des Carpates, parce que je viens d'un État membre qui a une grande partie de la surface des Carpates sur son territoire, je m'exprimerai aujourd'hui au nom de la Commission, notamment au nom de mon collègue Johannes Hahn, qui est en charge de ce dossier et qui, malheureusement, n'a pas pu être là.

D'une manière générale, la Commission encourage la coopération renforcée entre les régions dans le souci d'une meilleure mise en place des politiques qui ont une portée transfrontalière. Pour cette raison, la Commission soutient et facilite la coopération dans le cadre des stratégies macrorégionales. Elles sont au nombre de deux: celle pour la région de la mer Baltique et celle du Danube. Je m'y référerai puisqu'elles sont en rapport avec l'ordre du jour.

L'objectif des stratégies macrorégionales est d'apporter une réponse coordonnée à des problématiques qu'il est plus efficace d'appréhender en commun que séparément. Les deux stratégies existantes ont pour objectif de surmonter les obstacles freinant le développement des régions concernées et de mieux valoriser leur potentiel. Elles encouragent les participants à surmonter non seulement les limites des frontières nationales, mais également les barrières qui restreignent une conception plus stratégique et plus créative des atouts en présence. Le but des stratégies macrorégionales est de mobiliser des nouveaux projets et des nouvelles initiatives afin de créer un sens de responsabilité partagée. Elles sont une innovation importante pour la coopération territoriale et pour la cohésion.

Au mois d'avril de cette année, la Commission a publié le premier rapport sur la mise en œuvre de la stratégie de l'Union européenne pour la région du Danube. Elle s'est félicitée du bon début de cette stratégie après deux années d'application. Jusqu'à présent, les progrès réalisés comprennent la mise en place de projets transnationaux innovants, la création d'interconnexions dans les domaines de l'énergie et des transports, la création de mesures communes pour limiter les risques environnementaux, des investissements dans les domaines de l'éducation et de la formation ou encore le soutien aux PME et aux nouvelles technologies.

En juin, la Commission a publié un rapport sur la valeur ajoutée des stratégies macrorégionales, dans lequel elle examine le travail effectué jusqu'à présent dans la région de la mer Baltique et dans la région du Danube. Ce rapport affirme que les stratégies sont efficaces du point de vue stratégique, mais aussi du point de vue politique. Il souligne également la nécessité d'améliorer leur mise en œuvre et leur préparation. Il est ainsi nécessaire que l'adaptation des stratégies soit effectuée à tous les niveaux et d'y affecter suffisamment de personnel afin de permettre leur mise en œuvre efficace, et de mettre les moyens disponibles en adéquation avec les objectifs des stratégies.

Concernant les pays couverts par la chaîne des Carpates, la Commission souhaite souligner qu'ils sont presque tous inclus dans la stratégie pour la région du Danube. Seule la Pologne n'y figure pas. Les défis concernant les Carpates sont déjà également mentionnés dans les plans d'action de cette stratégie et sont pris en compte dans sa mise en œuvre. C'est aussi le cas de la convention des Carpates. Compte tenu de ce fait, la Commission ne voit pas de raison, actuellement, de créer une stratégie de l'Union européenne pour la région des Carpates. Elle suggère plutôt aux pays de cette région d'utiliser la stratégie pour la région du Danube, qui prévoit déjà un cadre de coopération dans onze domaines prioritaires qui couvrent un large éventail d'enjeux, y compris, probablement, des problématiques liées plus spécifiquement aux Carpates. La Pologne, qui n'est pas directement couverte par la stratégie de Danube, peut cependant en bénéficier au cas par cas, selon le principe de l'approche fonctionnelle ouverte qui régit le fonctionnement de la stratégie.

Le rapport de la Commission sur la valeur ajoutée des stratégies macrorégionales, qui a été publié le 27 juin 2013, souligne également cet aspect dans le chapitre "Nouvelles stratégies". La Commission affirme que ces stratégies doivent être utilisées uniquement dans les cas précis où la participation de l'Union européenne est appropriée. Cette participation est déjà garantie par la forte implication de la Commission dans la stratégie pour le Danube, qui, je le répète, pourrait aussi couvrir la problématique des Carpates, puisque les États membres concernés font aussi l'objet de cette stratégie.

  Elżbieta Katarzyna Łukacijewska, w imieniu grupy PPE. – Pani Przewodnicząca! Dobra współpraca pomiędzy państwami, umiejętność zdefiniowania wspólnych problemów i szans jest najlepszym sposobem wykorzystania potencjału gospodarczego tych terenów. Mówił zresztą o tym przed chwilą komisarz Ciolos. Komisarz Hahn wielokrotnie podkreślał, że podejście makroregionalne przynosi korzyści, tworzy nowe ramy współpracy. Myślę, że z tych powodów powstała strategia dla Morza Bałtyckiego, strategia dunajska czy przestrzeń alpejska, i aż ciśnie się na usta – „czas na strategię dla Karpat”. Ze zdumieniem i przykrością słyszę dzisiaj od komisarza Ciolosa, że Komisja nie widzi potrzeby utworzenia dodatkowego euroregionu, dodatkowej strategii dla Karpat. Myślałam, że nikogo na tej sali nie trzeba przekonywać o potrzebie jej utworzenia, bo wielokrotnie podkreślałam to zarówno na sesji plenarnej, jak i podczas prac w Komisji Rozwoju Regionalnego. Myślę, że my, posłowie reprezentujący swoje regiony, państwa, Unię Europejską, powinniśmy wsłuchiwać się w potrzeby mieszkańców tych terenów. Powinniśmy w swoich działaniach dążyć do maksymalnego wykorzystania potencjału gospodarczego, ekonomicznego i społecznego. Mieszkańcy Karpat, jednego z najbiedniejszych regionów Europy, potrzebują tego. Wielokrotnie rozmawiałam na ten temat z samorządowcami, przedsiębiorcami czy mieszkańcami. Wszyscy podkreślają korzyści, które mogłyby być mierzalne dzięki utworzeniu takiej strategii. Panie Komisarzu, tylko działania, które będą oparte na budowaniu mostów miedzy poszczególnymi państwami Unii oraz Unią, jako całością, oparte na narzędziach, takich jak strategia dla Karpat, pozwolą na zrównoważony rozwój tej części Europy. Bez takiego wsparcia biedniejsze regiony nie będą w stanie dogonić Europy Zachodniej. Natomiast strategia dla Karpat jest szansą na harmonijny wzrost, i mam nadzieję, że w końcu uda się przekonać Pana Komisarza i Komisję Europejską do tej inicjatywy.

Na koniec chciałabym zadać Panu Komisarzowi pytanie: czy funkcjonujące strategie zostały wyposażone w specjalne programy operacyjne i dodatkowe specjalne środki finansowe?

  Monika Smolková, za skupinu S&D. – Ďakujem za slovo. Ja chcem sa pripojiť k mojej kolegyni predrečníčke a povedať, že tiež ma prekvapil pán komisár, keď povedal, síce v prvej vete, že podporuje stratégiu, ale potom následne povedal, že táto stratégia by mala byť súčasťou dunajskej stratégie.

Možno by sme si mali povedať, čo znamenajú Karpaty v rámci Európy. Jednoznačne musíme povedať, že oblasť Karpát je zdroj pitnej vody a čistého ovzdušia pre väčšinu európskych krajín. Sú miestom výskytu tretiny fauny a flóry nášho svetadielu, preto koordinácia štátov v rámci stratégie pre karpatský región v oblasti životného prostredia, hospodárskeho rastu, zamestnanosti, cezhraničnej spolupráce, cestovného ruchu a iných oblastiach je vítaná iniciatíva. Už skôr menované stratégie Dunajská a Pobaltska potvrdili, že spoločný záujem skupiny štátov prináša nové podnety pre rozvoj celej Európy, nielen daného regiónu. Stratégia pre karpatský región nevznikne na zelenej lúke, pretože krajiny patriace do tejto oblasti karpatského euroregiónu už spolupracujú 20 rokov. Je to ochrana pred povodňami, presieťovanie v rámci priemyselných parkov a logistických centier, rozvoj malých hydroelektrární v povodí riek tohto regiónu. Nesmieme zabudnúť na spoluprácu samosprávnych orgánov, mimovládnych organizácií a kultúrnych inštitúcií.

Ako poslankyňa pochádzajúca z východného Slovenska vidím potenciál stratégie pre karpatský región predovšetkým pre regionálny rozvoj, pri realizácii medzinárodných projektov so zameraním hlavne na ekonomiku, kultúru a sociálnu pomoc. Dôležitosť spoločnej stratégie pre karpatský región vidím aj v potrebe vytvorenia spoločného finančného mechanizmu pre podporu a rozvoj karpatského regiónu a práve tu potrebujeme podporu Komisie. Ja verím, že Komisia svoj postoj prehodnotí a príde s podporou.

  Tomasz Piotr Poręba, w imieniu grupy ECR. – Pani Przewodnicząca! Panie Komisarzu! Bardzo się cieszę, że dziś, po raz pierwszy w historii tej izby, możemy rozmawiać o Karpatach, debatować o tym regionie, zastanawiać się nad tym, co można zrobić w Parlamencie Europejskim, Komisji Europejskiej, żeby ten region uumocnić i bardziej wspierać, zarówno jeżeli chodzi o środki unijne, jak i o programy związane ze wzrostem gospodarczym i wyrównywaniem szans między poszczególnymi regionami. Nie ukrywam, że ta radość została bardzo mocno zakłócona przez wystąpienie Pana Komisarza. Jestem tym wystąpieniem zwyczajnie rozczarowany. Powiedział Pan, że wszystkie kraje z wyjątkiem Polski są objęte strategią dunajską. Strategia dotycząca dorzecza dużej europejskiej rzeki, a strategia dotycząca drugiego co do wielkości łańcucha górskiego w Europie, to są dwie zupełnie inne historie. Podobnie, jeśli mówiąc o strategii bałtyckiej, mówi Pan, że również kraje w Europie Wschodniej są nią objęte. Jak się ma strategia bałtycka do strategii karpackiej? Zwyczajnie tego nie rozumiem. Jeżeli wychodzimy z tej logiki, którą Pan zaprezentował, mówiąc, że programy operacyjne mają służyć wyrównywaniu szans, zwiększaniu konkurencyjności między regionami, jeżeli strategie makroregionalne mają służyć wyrównywaniu poziomu dobrobytu w Unii Europejskiej, to nie widzę żadnych przeciwwskazań, żeby takim programem operacyjnym, taką strategią karpacką, nie objąć regionu Karpat. Po pierwsze, dlatego że jest to jeden z najuboższych regionów Unii Europejskiej. Po drugie, jest to region, który boryka się z wieloma problemami: z migracją, brakiem kturyinfrastruktury,bezrobociem, porzucaniem ziemi, z dziesiątkami innych problemów, które ten region zwyczajnie degradują.

KKiedy będziemy mówić o aktywności Unii Europejskiej, jeżeli nie w kontekście tego typu działań, które miałyby służyć przyspieszeniu rozwoju i zwiększeniu konkurencyjności takiego regionu jak Karpaty? Dlatego apeluję do Pana, do Komisji Europejskiej, aby jednak nad strategią karpacką pochylić się w sposób rzeczowy i poważny, tak żeby taką koncepcję strategii w przyszłości zaprezentować.

Chciałbym też Panu i Państwu powiedzieć o jednej rzeczy. Istnieje bardzo duży ruch oddolny na rzecz tej strategii. Samorządowcy krajów regionu Karpat, samorządowcy z mojego Podkarpacia, organizacje pozarządowe, świat nauki, politycy bardzo mocno nad tą strategią pracują, przygotowują się do niej i apelują, proszą o nią. Dobrym tego przykładem jest koncepcja Uniwersytetu Karpackiego, który jest obecnie tworzony. Dlatego bardzo Pana proszę, proszę też Komisję, nie zawiedźcie tych ludzi, nie zawiedźcie ich oczekiwań, naszego pragnienia, tego marzenia, aby region Karpat był objęty konkretną strategią, która przysłuży się jego rozwojowi!Teraz czas na Karpaty i nie ma żadnych argumentów, żeby takiej strategii dla regionu Karpat nie przygotować.

  Jaroslav Paška, za skupinu EFD. – Karpatský región sa rozkladá na rozsiahlom území v štyroch krajinách v Európskej únii, Rumunska, Maďarska, Slovenska, Poľska ako aj v západnej časti Ukrajiny. Karpaty sú považované za jedno z najdôležitejších prírodných oblastí Európy. Ako tu už bolo povedané, sú zdrojom pitnej vody, čistého vzduchu pre milióny ľudí. Preto súčasťou našej stratégie pre Karpatskú oblasť by malo byť maximálne úsilie o udržanie rovnováhy medzi ekologickou ochranou prírodného prostredia a hospodárskymi aktivitami realizovanými v tomto regióne. V tomto období, keď sa chystáme výrazne posilniť našu ekonomickú a politickú spoluprácu s Ukrajinou, môže byť práve stratégia pre karpatský región jedným z konkrétnych projektov, ktorý prispeje k rýchlejšiemu prekonávaniu politických bariér na tomto území. Spolupráca zúčastnených štátov pri realizácií cezhraničných regionálnych projektov môže poskytnúť koordinované odpovede na rozličné výzvy, ktoré nám prináša život pri programovaní udržateľného hospodárskeho rastu v tejto časti Európy. Preto, myslím si, by mala byť Únia pri formovaní politiky karpatského regiónu aktívnejšia.

  Jan Březina (PPE). - Paní předsedající, vytvoření nové makroregionální strategie pro karpatský region považuji za námět hodný pozornosti a diskuse. Domnívám se, že karpatská oblast má společné, specifické charakteristiky, které ji odlišují od regionů v sousedství. Je to nejen problematika horských regionů, ale uvědomme si, že zároveň celé karpatské horstvo probíhá kohezními zeměmi a problémy horských oblastí jsou tam tímto způsobem ještě umocněny.

Stojí tedy za zvážení, zda by zajištění potřeb bylo snáze dosažitelné pomocí zvláštní makroregionální strategie. Považuji za nutné zdůraznit, že tato strategie by neměla zdvojovat a dublovat jiné nástroje, ale v případě karpatské strategie by mělo vyplynout, zda bude představovat přidanou hodnotu proti existujícím strategiím. Já osobně se domnívám, že ano.

Principiálně jsem tedy zastáncem maximálního využívání stávajících nástrojů, ale vzhledem k těmto specifikům bych se za novou makroregionální strategii přimlouval. Samozřejmě na stejné bázi, jako jsou strategie dunajská a baltská, by neměly tyto věci vyvolávat potřebu nové unijní legislativy a dodatečných finančních prostředků. Jakékoliv řešení by mělo vycházet z dohody členských států, na jejichž území se dotyčné karpatské regiony nacházejí, a užitečnost relokace části prostředků vyčleněných na územní spolupráci do nové makroregionální karpatské strategie by měla být takovouto dohodou podtržena a zdůrazněna.

  Miroslav Mikolášik (PPE). - Makroregión Karpaty spája osem členských štátov. Vlastne geograficky presahuje hranice Únie. Z regionálneho pohľadu však Karpaty predstavujú spoločný menovateľ až pre 41 regiónov Európskej únie a sedem regiónov mimo Európsku úniu. Z geopolitického hľadiska si karpatský región vyžaduje zvláštnu pozornosť, pán komisár, pretože sa tiahne pozdĺž východnej hranice Európskej únie a spája rôznorodé kultúry a národy. Posilňovanie európskej identity a európskych hodnôt je preto aj otázkou politickou a je to nesmierne dôležité za účelom homogénnej integrácie na celom území Európskej únie. Podľa môjho názoru by malo byť prioritou práve vybudovanie tranzitného koridoru zo severu na juh, ďalej posilnenie dopravy, vybudovanie chýbajúcej infraštruktúry. Uľahčí to pohyb osôb, tovaru a služieb, čím sa jednoznačne zvýši vlastne konkurencieschopnosť tohto regiónu. Na septembrovom ekonomickom fóre v poľskej Krynici som sa osobne zúčastnil, kde bolo aj vyjadrené a prijaté memorandum zástupcov 8 krajín z tohto regiónu, a preto vás vyzývam, pán komisár, aby ste toto zobrali tiež na vedomie. A žiadam preto Komisiu, aby plne podporila tento projekt karpatského makroregiónu, pretože jeho integrácia prispeje k posilneniu hospodárskej, sociálnej súdržnosti a podpore európskych hodnôt na východnej hranici Európskej únie.

  Zbigniew Ziobro (EFD). - Pani Przewodnicząca! Region Karpat wymaga spojrzenia całościowego. Z całą pewnością jest tak, że strategie Unii Europejskiej realizowane na rzecz makroregionów powiodły się w wielu miejscach. Warto więc zaangażować się również we wsparcie tego regionu. Ostatnie miesiące spędziłem na Podkarpaciu – to jest też region związany właśnie z tym obszarem – i jestem przekonany, że wiele krajów zyska na tym, jeśli będziemy wspierać poprawki, które pozwolą ten cały region ze sobą łączyć, również od strony komunikacyjnej. Dlatego wraz z kolegami złożyłem projekt poprawki, która będzie głosowana na sesji listopadowej. Dotyczy to budowy drogi Via Karpatia S19. Mam nadzieję, że znajdziemy tutaj konsens, wspólne porozumienie wielu grup, i spojrzymy na interes całego regionu, a także Unii Europejskiej. Warto tego rodzaju wspólne działania podejmować.

Interventions à la demande

  Lena Kolarska-Bobińska (PPE). - Pani Przewodnicząca! Reprezentuję Lubelszczyznę, która nie jest objęta ideą makroregionu karpackiego, ale bardzo popieram tę koncepcję, dlatego że wiem, co to znaczy dla regionów wschodniej Unii, we wschodniej Polsce. Środki z Funduszu Spójności nie powodują zmniejszenia różnic w regionach mniej rozwiniętych. Cała nasza strategia przyczynia się do rozwoju większych miast, powodując coraz większe różnice wewnątrz regionów. Uważam, że idea makroregionu karpackiego, integracji w tamtej przestrzeni, mogłaby pobudzić rozwój gospodarczy również małych miast i wsi, które bardzo cierpią i nie są w stanie podołać ani nadążać za resztą regionów Unii Europejskiej.

  Vasilica Viorica Dăncilă (S&D). - Pornind de la experienţa strategiilor regionale adoptate deja de Uniunea Europeană, Strategia pentru regiunea carpatică trebuie să aibă în vedere provocările comune, să îmbunătăţească funcţionalitatea structurilor existente, să vizeze mărirea coeziunii teritoriale, să permită o exploatare substanţială a potenţialului existent, să ţină cont de specificităţile regiunii, de tradiţiile locale şi regionale ale populaţiei.

Consider că toate acestea nu pot fi acoperite de Strategia Dunării, ci trebuie să avem o nouă strategie specifică pentru Carpaţi. Cooperarea privind turismul, conservarea biodiversităţii, amenajarea teritoriului, agricultura, silvicultura, transporturile, industria, energia pot conduce la îmbunătăţirea calităţii vieţii în această zonă, dar şi la împiedicarea depopulării localităţilor din regiunea carpatică. Însă, pentru a putea vorbi de o strategie eficientă în regiunea Carpaţi, trebuie ca aceasta să aibă, începând din anul 2014, propria sa linie de finanţare din bugetul Uniunii Europene, care să îi permită elaborarea şi derularea proiectelor.

  Oldřich Vlasák (ECR). - Paní předsedající, pane komisaři, dovolte mi, abych reagoval na úvodní slova pana komisaře, protože v mnohém s ním souhlasím. Je hodné zřetele, abychom podpořili všechny iniciativy, které jdou zezdola. Karpatská strategie má velkou podporu v daném místě, podpořilo ji sedm zemí jako takových. Náš požadavek nepředstavuje zátěž pro rozpočet, podporuji plně strategii „třikrát ne“. Ne nová administrativa, ne nová legislativa a ne nové zdroje. Čili to je potřeba podpořit.

Z hlediska srovnání s dunajskou strategií není možné zahrnout karpatskou strategii k Dunaji, protože se jedná úplně o jiné podmínky. Jedna věc je povodí a spolupráce kolem Dunaje, druhá věc je spolupráce v horských oblastech a v oblastech, které jsou jedny z nejchudších v Evropě. Proto si myslím, že je nutné podpořit tuto strategii, protože to pomůže rozvoji nás všech.

(Fin des interventions à la demande)

  Dacian Cioloş, membre de la Commission. − Madame la Présidente, Mesdames et Messieurs, dans mon intervention, au nom, je le répète, de mon collègue Johannes Hahn qui est en charge de ce dossier, je n'ai pas dit qu'il ne faut pas une coordination pour cette région. Ce que j'ai dit, c'est que le cadre existant de la stratégie pour le Danube, qui inclut pratiquement tous les pays, sauf la Pologne – mais j'ai précisé que la Pologne peut s'associer à certains projets –, permet déjà de couvrir les différentes problématiques que vous avez soulevées, concernant notamment le besoin d'interconnexion, les infrastructures, l'éducation, l'environnement. Tous ces thèmes figurent dans cette stratégie pour le Danube, qui inclut les pays recouvrant également la région des Carpates, lesquels peuvent déjà utiliser ce cadre pour financer des projets spécifiques à la zone des Carpates.

Cela étant dit, j'ai pris note de toutes vos remarques et des arguments que vous avez présentés concernant le besoin d'une coordination spécifique à la région des Carpates et je les transmettrai à mon collègue Johannes Hahn. Ce que je peux dire, pour ma part, au sujet des zones de montagne et de la zone des Carpates en particulier, c'est que dans la politique agricole commune, nous avons déjà avancé vers cette coordination interrégionale spécifique pour la partie rurale et agricole. La nouvelle réforme de la politique agricole commune permet, par exemple, une coordination régionale transfrontalière sur des massifs pour pouvoir financer certains projets admissibles dans le cadre du programme de développement rural. Cela pourrait peut-être constituer un point de départ pour une approche plus large concernant les zones de montagne. Je reconnais, personnellement, qu'elles ont une spécificité, au moins du point de vue agricole et rural, une spécificité non seulement climatique, mais aussi sociale. L'avenir nous permettra peut-être d'avancer dans cette réflexion.

Cependant, je répète que les États qui demandent cette stratégie pour les Carpates pourraient, dans un premier temps, utiliser le cadre et les instruments en place pour démontrer la cohérence d'avoir une approche spécifique pour cette région. Comme vous l'avez précisé, du point de vue financier, l'argent est là, dans les Fonds structurels. Il s'agit simplement de le canaliser vers certains projets transfrontaliers régionaux spécifiques et j'espère que ce cadre, qui existe déjà, permettra de poursuivre la réflexion de manière plus concrète. En tout cas, je transmettrai toutes vos remarques et vos arguments à mon collègue Johannes Hahn pour une réflexion ultérieure.

  La Présidente. - Le débat est clos.