PROJEKT REZOLUCJI
11.6.2008
zgodnie z art. 103 ust. 2 Regulaminu
złożyli José Ignacio Salafranca Sánchez-Neyra, Charles Tannock, Jacek Saryusz-Wolski, Ria Oomen-Ruijten, Christopher Beazley, Elmar Brok, Urszula Gacek, Tunne Kelam
w imieniu grupy politycznej PPE-DE
w sprawie szczytu UE-Rosja w czerwcu 2008 r. w Chanty-Mansyjsku
B6‑0298/2008
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie szczytu UE-Rosja w czerwcu 2008 r. w Chanty-Mansyjsku
Parlament Europejski,
– uwzględniając umowę o partnerstwie i współpracy między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi z jednej strony, a Federacją Rosyjską z drugiej strony,
– uwzględniając cel UE i Rosji, określony we wspólnym oświadczeniu wydanym po zakończeniu 11. szczytu UE-Rosja w Sankt Petersburgu w dniu 31 maja 2003 r., polegający na utworzeniu wspólnej przestrzeni gospodarczej, wspólnej przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, wspólnej przestrzeni współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa zewnętrznego oraz wspólnej przestrzeni badań naukowych i edukacji, z uwzględnieniem aspektów kulturalnych,
– uwzględniając wynik 21. szczytu UE-Rosja, który odbył się w dniu 14 listopada 2007 r. w Mafrze,
– uwzględniając konsultacje między UE a Rosją, a w szczególności ich siódmą rundę z dnia 17 kwietnia 2008 r., która dotyczyła wolności mediów, wypowiedzi i zgromadzeń, szczególnie w świetle ostatnich wyborów parlamentarnych i prezydenckich, funkcjonowania społeczeństwa obywatelskiego, praw osób należących do mniejszości, walki z rasizmem i ksenofobią, a także praw dziecka,
– uwzględniając przygotowane przez Komisję sprawozdanie za 2007 r. dotyczące postępów w realizacji „wspólnych przestrzeni” UE-Rosja,
– uwzględniając wyniki ósmego posiedzenia Stałej Rady Partnerstwa UE-Rosja na rzecz Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości, które odbyło się w Sankt Petersburgu w dniach 24-25 kwietnia 2008 r.,
– uwzględniając oświadczenie przewodniczącego delegacji PE do Rady Partnerstwa i Współpracy UE-Rosja po wizycie grupy roboczej ds. stosunków UE-Rosja w Moskwie w dniach 17-18 marca 2008 r.,
– uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie stosunków między UE a Rosją,
– uwzględniając art. 103 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że Unia Europejska i Rosja, będąca członkiem Rady Bezpieczeństwa ONZ, ponoszą wspólną odpowiedzialność za stabilną sytuację i bezpieczeństwo na świecie oraz mając na uwadze, że ściślejsza współpraca oraz dobrosąsiedzkie stosunki między UE a Rosją mają szczególne znaczenie dla stabilności, bezpieczeństwa i dobrobytu w Europie,
B. mając na uwadze, że Federacja Rosyjska jest pełnoprawnym członkiem Rady Europy i Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE), w związku z czym zobowiązała się do przestrzegania zasad demokracji ustanowionych przez te organizacje,
C. mając na uwadze, że poważne zaniepokojenie budzą wydarzenia w Federacji Rosyjskiej w związku z poszanowaniem i ochroną praw człowieka oraz przestrzeganiem wspólnie uzgodnionych zasad, przepisów i procedur demokratycznych,
D. mając na uwadze, że zawarcie nowej umowy o partnerstwie i współpracy pomiędzy UE a Federacją Rosyjską ma nadal zasadnicze znaczenie dla dalszego rozwoju i zacieśniania współpracy między tymi dwoma partnerami,
E. mając na uwadze, że szybka realizacja czterech wspólnych przestrzeni, tj. wspólnej przestrzeni gospodarczej, wspólnej przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, wspólnej przestrzeni bezpieczeństwa zewnętrznego oraz wspólnej przestrzeni badań, edukacji i kultury, powinna stanowić trzon negocjacji w sprawie nowej umowy o partnerstwie strategicznym,
F. mając na uwadze, że przystąpienie Federacji Rosyjskiej do Światowej Organizacji Handlu w znacznym stopniu przyczyniłoby się do dalszej poprawy stosunków gospodarczych między Rosją a Unią Europejską, pod warunkiem osiągnięcia pełnej zgodności z zobowiązaniami wynikającymi z członkostwa w WTO oraz pod warunkiem wprowadzenia w życie tych zobowiązań,
G. mając na uwadze, że bezpieczeństwo dostaw energii stanowi jedno z największych wyzwań dla Europy oraz jeden z głównych obszarów współpracy z Rosją, a także mając na uwadze konieczność podjęcia wspólnych wysiłków w celu pełnego i efektywnego wykorzystania systemów przesyłu energii, zarówno tych już istniejących, jak i tych, które mają zostać utworzone,
H. mając na uwadze, że Rosja włączyła niektóre z największych przedsiębiorstw energetycznych UE do udziału w ramach partnerstwa strategicznego w kilku czołowych projektach energetycznych lub zezwoliła przedsiębiorstwom UE na nabywanie ograniczonej liczby strategicznych pakietów w rosyjskich przedsiębiorstwach; mając na uwadze, że przestrzeganie pewności prawnej i praw własności jest kluczowe dla utrzymania dotychczasowego poziomu inwestycji zagranicznych w Rosji,
I. mając na uwadze, że spory dotyczące warunków dostawy i przesyłu energii powinny zostać rozwiązane w drodze negocjacji i w sposób niedyskryminujący i przejrzysty oraz że nie mogą być nigdy wykorzystywane jako instrument nacisku politycznego, wywieranego na państwa członkowskie UE i kraje we wspólnym sąsiedztwie,
J. mając na uwadze, że przyszła umowa między Unią Europejską a Federacją Rosyjską powinna w związku z tym uwzględniać zasady Traktatu Karty Energetycznej,
K. mając na uwadze, że zarówno w interesie gospodarki rosyjskiej, jak i gospodarki UE leży dywersyfikacja stosunków handlowych, ponieważ nieproporcjonalny udział handlu energią sprawia, że ich gospodarka podatna jest na zmiany cen tych produktów, jak pokazała przeszłość,
L. mając na uwadze, że Unia Europejska i Federacja Rosyjska mogłyby i powinny odegrać wspólnie aktywną rolę w zaprowadzaniu pokoju i stabilności na kontynencie europejskim, w szczególności we wspólnym sąsiedztwie, jak i w innych regionach świata, w tym w Iranie i na Bliskim Wschodzie,
M. mając na uwadze, że pojawiły się nowe napięcia w Abchazji i Południowej Osetii, gdzie sytuacja ulega pogorszeniu wskutek działań podjętych przez Federację Rosyjską, obejmujących ogłoszenie przez rosyjskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych w dniu 16 kwietnia nawiązania oficjalnych stosunków z instytucjami będącymi de facto władzami Południowej Osetii i Abchazji, oświadczenie rosyjskiego Ministerstwa Obrony z dnia 29 kwietnia o zwiększeniu liczby „sił pokojowych” WNP w Abchazji oraz incydent związany z zestrzeleniem przez rosyjski samolot myśliwski bezzałogowego samolotu gruzińskiego w gruzińskiej przestrzeni powietrznej w dniu 20 kwietnia,
N. mając na uwadze, że Rosja zawiesiła swoje członkostwo w Traktacie o konwencjonalnych siłach zbrojnych w Europie, oświadczając, że nie dopuści do inspekcji i weryfikacji swoich baz wojskowych przez kraje NATO i nie będzie już ograniczać ilości broni konwencjonalnej,
O. mając na uwadze, że po spotkaniu z trojką ministerialną UE w dniu 29 kwietnia w Luksemburgu rosyjski minister spraw zagranicznych Siergiej Ławrow potwierdził udział Rosji w operacji wojskowej UE (EUFOR) w Czadzie i Republice Środkowoafrykańskiej ,
P. mając na uwadze, że UE musi przemówić jednym głosem, okazać solidarność i jedność w stosunkach z Federacją Rosyjską oraz opierać te stosunki na wzajemnych interesach i przestrzeganiu wspólnych wartości,
1. podkreśla, że nadchodzący szczyt będzie pierwszym szczytem UE-Rosja, w którym uczestniczyć będzie nowo wybrany prezydent Rosji Dmitrij Miedwiediew, i wyraził nadzieję, że spotkanie to doprowadzi do poprawy stosunków między UE a Rosją;
2. potwierdza swoje przekonanie, że Rosja pozostaje ważnym partnerem w budowaniu współpracy strategicznej w oparciu o hołdowanie wspólnym wartościom, partnerem, z którym Unię Europejską łączą nie tylko interesy gospodarcze i handlowe, ale także cel ścisłej współpracy na arenie międzynarodowej;
3. wzywa rząd Rosji oraz Unię Europejską do stworzenia wspólnie warunków koniecznych do szybkiego rozpoczęcia negocjacji w sprawie nowej umowy o partnerstwie i współpracy pomiędzy UE i Rosją; podkreśla wagę jedności i solidarności pomiędzy państwami członkowskimi UE w ich stosunkach z Rosją; ponownie podkreśla w związku z tym, że demokracja i prawa człowieka muszą stanowić trzon wszelkich przyszłych porozumień z Federacją Rosyjską,
4. w tym kontekście z zadowoleniem przyjmuje obiecujące oświadczenia wygłoszone na spotkaniu ministrów spraw zagranicznych UE w dniu 29 kwietnia w Luksemburgu, które mogą doprowadzić do złagodzenia sytuacji i wszczęcia rozmów w sprawie nowego porozumienia przed szczytem w Chanty-Mansyjsku;
5. z zadowoleniem przyjmuje uwagi prezydenta Miedwiediewa na temat znaczenia praworządności i praw człowieka w Rosji oraz ma nadzieję na dalszy postęp w tej dziedzinie;
6. odnotowuje stałą wymianę poglądów na temat praw człowieka w Rosji, stanowiącą część konsultacji między UE a Rosją w dziedzinie praw człowieka; podkreśla jednak, że obecna sytuacja w Rosji budzi poważne obawy co do poszanowania praw człowieka, demokracji, swobody wypowiedzi oraz prawa społeczeństwa obywatelskiego i poszczególnych obywateli do sprzeciwiania się władzom i pociągania władz do odpowiedzialności za ich działania; wzywa Rosję do prowadzenia rozmów w dziedzinie praw człowieka przemiennie w UE i Rosji;
7. wzywa Federację Rosyjską, aby okazała przywiązanie do wspólnych wartości poprzez ratyfikację protokołu dodatkowego nr 14 do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, umożliwiając tym samym postęp istotnych reform w Europejskim Trybunale Praw Człowieka, przytłoczonym dziesiątkami tysięcy zaległych spraw;
8. wzywa do intensyfikacji dialogu UE-Rosja na temat praw człowieka i do otwarcia tego procesu na rzeczywisty wkład Parlamentu Europejskiego, Dumy Państwowej i społeczeństwa obywatelskiego oraz organizacji praw człowieka; wzywa Rosję do pełnego przestrzegania zobowiązań wynikających z członkostwa w Radzie Europy, w tym przestrzegania prawa do zrzeszania się, prawa do pokojowych demonstracji oraz wolności mediów; podkreśla znaczenie organizacji pozarządowych niezależnych od rządów krajowych dla rozwoju społeczeństwa obywatelskiego i wzywa władze rosyjskie do stosowania nowej ustawy o organizacjach pozarządowych w taki sposób, aby nowe wymogi nie stanowiły dla tych organizacji nadmiernego obciążenia;
9. zwraca uwagę na nieznośne warunki pracy oraz wywieranie nacisku i zastraszanie w Federacji Rosyjskiej dziennikarzy (niektórych z nich zamordowano i zbrodni tych nadal nie wyjaśniono) i wyraża szczególne zaniepokojenie proponowaną poprawką do ustawy medialnej, zatwierdzoną przez Dumę w pierwszym czytaniu w dniu 25 kwietnia, która nadaje „Rosswjazochrankulturze” – federalnej agencji nadzoru nad mediami – prawo zamykania wszystkich organów środków przekazu, które więcej niż jeden raz dopuściłyby się zniesławienia; zaleca natomiast „samoregulację mediów” jako sposób na zwiększenie odpowiedzialności dziennikarzy;
10. zwraca uwagę na pozytywny rozwój trwających obecnie prac nad praktycznym wdrożeniem planów działania dla czterech wspólnych przestrzeni i podkreśla, że dalsze rozszerzanie partnerstwa byłoby korzystne dla obu stron;
11. ponownie podkreśla szczególną wagę ustanowienia wspólnej przestrzeni gospodarczej (CES) oraz dalszego rozwijania celów, jakie przyjęto w ramach planu działania CES, zwłaszcza w odniesieniu do utworzenia otwartego rynku między UE i Rosją;
12. podkreśla znaczenie poprawy klimatu dla europejskich inwestycji w Rosji, co można osiągnąć jedynie poprzez promocję i poprawę niedyskryminujących i przejrzystych warunków prowadzenia działalności gospodarczej, zmniejszenie biurokracji i inwestycje dwustronne; wyraża zaniepokojenie brakiem przewidywalności w stosowaniu przepisów przez władze, czego wyrazem były oskarżenia o podłożu politycznym wobec Michaiła Chodorkowskiego, i wzywa władze rosyjskie, aby dokonały symbolicznego kroku naprzód, kładąc kres tym szykanom;
13. przyjmuje z zadowoleniem wzmożony dialog UE-Rosja w kwestiach energetycznych; podkreśla znaczenie importu energii dla gospodarki krajów europejskich, stanowiącego potencjalną możliwość dalszej wymiany handlowej i współpracy gospodarczej między UE i Rosją; podkreśla, że podstawę takiej współpracy powinna stanowić zasada współzależności oraz przejrzystości, wraz z równym dostępem do rynku, infrastruktury i inwestycji; domaga się, aby Rada i Komisja zapewniły, że zasady Traktatu Karty Energetycznej, który, zgodnie z jego art. 45, jest wiążący dla Rosji nawet przed ratyfikowaniem go przez rosyjską Dumę Państwową, oraz załączony doń protokół w sprawie tranzytu i wnioski ze szczytu G8 zostaną uwzględnione w nowej umowie o partnerstwie i współpracy pomiędzy Unią Europejską i Rosją jako obowiązujące na równi z kartą, włączając w to zapis o dalszej współpracy w dziedzinie efektywności energetycznej, oszczędności energii oraz energii odnawialnej; zwraca uwagę, że zasady te powinny być zastosowane do dużych projektów z zakresu infrastruktury energetycznej; apeluje, aby UE w tych trudnych kwestiach energetycznych rozmawiała z Rosją jednym głosem; wzywa partnerów dialogu UE-Rosja w sprawie energetyki do zbadania możliwości fakturowania dostaw rosyjskiej energii do UE w euro w celu uniezależnienia się od waluty krajów trzecich;
14. z zadowoleniem przyjmuje osiągnięte od ostatniego szczytu w Mafrze postępy w zakresie przystąpienia Rosji do WTO, co stworzy równe warunki organizacjom gospodarczym obu stron i w dużym stopniu wesprze rosyjskie wysiłki na rzecz zbudowania nowoczesnej i zróżnicowanej gospodarki opartej na najnowszej technologii; wzywa Rosję do podjęcia niezbędnych kroków, aby usunąć pozostałe przeszkody w procesie akcesyjnym, zwłaszcza w dziedzinie podatków i ceł eksportowych, oraz aby umożliwić pełną zgodność ze zobowiązaniami wynikającymi z członkostwa w WTO oraz wprowadzić w życie te zobowiązania, w następstwie czego UE powinna rozpocząć rozmowy o zawarciu umowy o wolnym handlu z Federacją Rosyjską;
15. wyraża ubolewanie, że Rosja nie dotrzymała swojego zobowiązania dotyczącego stopniowego znoszenia opłat za przeloty nad Syberią i wzywa Rosję do podpisania porozumienia osiągniętego w tej kwestii na szczycie w Samarze;
16. przyjmuje z zadowoleniem postępy UE i Rosji we wdrażaniu wspólnej przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, jak dotąd koncentrujących się głównie na wdrażaniu ułatwień wizowych i umów o readmisji, które okazały się znaczącym krokiem w kierunku ruchu bezwizowego w perspektywie długoterminowej; wzywa do dalszej współpracy w kwestii nielegalnej imigracji, poprawy kontroli dokumentów tożsamości oraz do lepszej wymiany informacji na temat terroryzmu i przestępczości zorganizowanej; podkreśla, że Rada i Komisja muszą dopilnować, aby Rosja wypełniła wszystkie warunki wynikające z wszelkich wynegocjowanych umów w sprawie zlikwidowania wiz po obydwu stronach, tak aby zapobiec wszelkiemu naruszaniu bezpieczeństwa i demokracji w Europie;
17. zauważa, że Rosja, która w ubiegłym roku zmieniła zasady wizowe i wstrzymała wydawanie rocznych wielokrotnych wiz biznesowych, z których wcześniej korzystało wielu pracowników europejskich, może stanąć w obliczu odpływu menedżerów i pracowników z UE, chyba że zmieni nowe zasady i ograniczy kosztowną biurokrację związaną z otrzymaniem wiz i pozwoleń na pracę;
18. z zadowoleniem przyjmuje poprawę współpracy między UE a Rosją w przestrzeni kosmicznej w ramach trójstronnego dialogu w sprawie przestrzeni kosmicznej, rozpoczętego w marcu 2006 r. między Komisją, Europejską Agencją Kosmiczną i Rosyjską Agencją Kosmiczną (Roskosmos) i obejmującego aplikacje kosmiczne (nawigacja satelitarna, obserwacja Ziemi i komunikacja satelitarna), dostęp do przestrzeni kosmicznej (wyrzutnie i przyszłe systemy transportu kosmicznego), astronautykę i rozwój technologii kosmicznej; zwraca uwagę, że współpracę w przestrzeni kosmicznej określono jako sektor priorytetowy w ramach wspólnej przestrzeni gospodarczej;
19. wzywa Federację Rosyjską do udziału w procesie budowy europejskich infrastruktur badawczych wspieranych przez programy ramowe Wspólnoty Europejskiej; uważa, że taka zachęta umożliwiłaby skuteczne wykorzystanie i dalszy rozwój bogatych rosyjskich zasobów ludzkich i finansowych w dziedzinie badań naukowych, rozwoju i innowacji z korzyścią zarówno dla Europy, jak i dla Rosji;
20. wyraża głęboką dezaprobatę dla ogłoszenia przez Rosję nawiązania oficjalnych stosunków z separatystycznymi władzami Południowej Osetii i Abchazji; potwierdza swoje pełne poparcie dla suwerenności i integralności terytorialnej Gruzji w granicach uznanych na forum międzynarodowym i wzywa Rosję do odwołania tej decyzji, która podważa międzynarodowe wysiłki pokojowe, w których Rosja również uczestniczy;
21. stanowczo potępia zwiększenie liczebności wojsk rosyjskich w Abchazji i wzywa Federację Rosyjską do natychmiastowego wycofania dodatkowych oddziałów; uważa, że o ile wzmocnienie wojsk rosyjskich może mieścić się w ogólnej liczbie kontyngentu pokojowego Wspólnoty Niepodległych Państw, powołanego przez radę szefów państw WNP, w dzisiejszej rzeczywistości politycznej nie łagodzi ono napiętej sytuacji, lecz ją zaostrza;
22. usilnie wzywa wszystkie zaangażowane strony do powstrzymania się od wszelkich działań mogących prowadzić do zaognienia sytuacji w regionie; potwierdza swoje poparcie dla wysiłków międzynarodowych mających na celu pokojowe rozstrzygnięcie konfliktów w Abchazji i Południowej Osetii i przyjmuje z zadowoleniem niedawne konkretne propozycje prezydenta Gruzji Micheila Saakaszwilego w sprawie rozwiązania konfliktu w Abchazji, takie jak: szeroka reprezentacja polityczna na najwyższych szczeblach gruzińskiego rządu, przyznanie prawa weta w odniesieniu do najważniejszego ustawodawstwa dotyczącego Abchazji i ustanowienie międzynarodowych gwarancji dla zapewnienia szerokiego federalizmu, nieograniczonej autonomii i bezpieczeństwa; wzywa Unię Europejską do aktywniejszego zaangażowania się w poszukiwanie pokojowego rozwiązania konfliktu, działania w roli mediatora i zaoferowania konkretnego wsparcia dla propozycji wysuniętych przez prezydenta Saakaszwilego;
23. odnotowuje trwające konsultacje Rosji i Stanów Zjednoczonych na temat planowanego amerykańskiego systemu obrony antyrakietowej, uznaje jego znaczący wkład w ochronę UE przed pociskami balistycznymi dalekiego zasięgu, zachęca Federację Rosyjską do skorzystania z propozycji dotyczących współpracy w zakresie obrony antyrakietowej i wzywa wszystkie strony zaangażowane w projekt do rozpoczęcia prac nad połączeniem systemów obrony antyrakietowej Stanów Zjednoczonych, NATO i Rosji;
24. uznaje potrzebę dalszej współpracy z Rosją w celu zapobiegania rozprzestrzenianiu broni masowego rażenia i wzywa obie strony do wzięcia na siebie odpowiedzialności, szczególnie w zakresie północnokoreańskich i irańskich kwestii jądrowych;
25. wzywa Rosję do ponownego rozważenia jednostronnego zawieszenia przestrzegania postanowień Traktatu o konwencjonalnych siłach zbrojnych w Europie oraz do obrania drogi negocjacji w celu ochrony swoich uzasadnionych interesów i uniknięcia osłabienia tego traktatu; wzywa członków NATO do ratyfikacji zmienionej wersji traktatu z 1999 r.;
26. przyjmuje z zadowoleniem decyzję Rosji o wsparciu UE w prowadzonej przez nią operacji pokojowej w Czadzie i Republice Środkowoafrykańskiej oraz popiera oświadczenie rosyjskiego ministra spraw zagranicznych Siergieja Ławrowa i wysokiego przedstawiciela UE Javiera Solany, w myśl którego współpraca Rosji i UE w zakresie zarządzania kryzysowego nie będzie ograniczać się do udziału Rosji w EUFOR w Czadzie i Republice Środkowoafrykańskiej, a obie strony są gotowe do podpisania w tej sprawie umowy ramowej opartej na „sprawiedliwym partnerstwie i współpracy”;
27. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich i Federacji Rosyjskiej, a także Radzie Europy oraz Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie.