ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ
20.3.2009
σύμφωνα με το άρθρο 108, παράγραφος 5, του Κανονισμού
των βουλευτών: Daniel Cohn-Bendit, Hélène Flautre, Caroline Lucas και Cem Özdemir
εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE
σχετικά με την ενδιάμεση εμπορική συμφωνία με το Τουρκμενιστάν
B6‑0160/2009
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την ενδιάμεση εμπορική συμφωνία με το Τουρκμενιστάν
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη την πρόταση για απόφαση του Συμβουλίου και της Επιτροπής (5144/1999)
– έχοντας υπόψη τα άρθρα 133 και 300 παράγραφος 2, πρώτο εδάφιο της Συνθήκης ΕΚ,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 300 παράγραφος 3, πρώτο εδάφιο της Συνθήκης ΕΚ, σύμφωνα με το οποίο το Συμβούλιο ζήτησε τη γνώμη του Κοινοβουλίου (C5‑0338/1999),
– έχοντας υπόψη τα άρθρα 51 και 83, παράγραφος 7 του Κανονισμού του,
– έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Διεθνούς Εμπορίου και τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων (Α6-0085/2006),
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 20ης Φεβρουαρίου 2008 σχετικά με μία στρατηγική της ΕΕ για την Κεντρική Ασία[1],
– έχοντας υπόψη το άρθρο 108, παράγραφος 5, του Κανονισμού του,
A. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι σχέσεις μεταξύ των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και του Τουρκμενιστάν καλύπτονται αυτή τη στιγμή από τη Συμφωνία για την Εμπορική και Οικονομική Συνεργασία μεταξύ των Κοινοτήτων και της ΕΣΣΔ του 1989· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Συμφωνία αυτή δεν περιέχει καμιά ρήτρα περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων,
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ενδιάμεση Συμφωνία περί Εμπορίου και Εμπορικών Θεμάτων της 2ας Δεκεμβρίου 1998 μεταξύ της ΕΚ, της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας, αφενός, και του Τουρκμενιστάν αφετέρου (COM 1998) 617 τελικό, 98/0304 (ACC)), βρίσκεται αυτή τη στιγμή υπό έγκριση στο Συμβούλιο,
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι Συμφωνία Εταιρικής Σχέσης και Συνεργασίας με το Τουρκμενιστάν μονογράφηκε το Μάιο του 1997 και υπογράφηκε το 1998· λαμβάνοντας υπόψη ότι από τότε 11 κράτη μέλη έχουν κυρώσει την ΣΕΣΣ, ενώ η Γαλλία, η Ιρλανδία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ελλάδα δεν την έχουν ακόμα κυρώσει και τα 12 τα νέα κράτη μέλη πρόκειται να την κυρώσουν με ένα ενιαίο πρωτόκολλο· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Τουρκμενιστάν κύρωσε την ΣΕΣΣ το 2004,
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΣΕΣΣ, από τη στιγμή που θα κυρωθεί πλήρως, θα συναφθεί για αρχική περίοδο 10 ετών, μετά την οποία θα ανανεώνεται ετησίως, υπό τον όρο ότι κανένα από τα μέρη δεν την καταγγέλλει· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μέρη δύνανται να επεκτείνουν ή να τροποποιούν την συμφωνία ή να την εξειδικεύουν περαιτέρω προκειμένου να λαμβάνονται υπόψη νέες εξελίξεις,
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι το Τουρκμενιστάν διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη περιοχή της Κεντρικής Ασίας και ότι κατά συνέπεια είναι επιθυμητή η στενή συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Ένωση,
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η κατάσταση στο Τουρκμενιστάν έχει βελτιωθεί μετά την αλλαγή στην προεδρία· λαμβάνοντας υπόψη ότι το καθεστώς έχει δηλώσει την επιθυμία του να πραγματοποιήσει μείζονες μεταρρυθμίσεις και ότι εξακολουθούν να απαιτούνται σημαντικές πρόοδοι σε αρκετούς βασικούς τομείς, όπως τα ανθρώπινα δικαιώματα, το κράτος δικαίου, η δημοκρατία και οι ατομικές ελευθερίες,
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η προτεινόμενη ενδιάμεση συμφωνία μεταξύ των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και του Τουρκμενιστάν ορίζει ως προϋπόθεση της συνεργασίας τον σεβασμό της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων,
Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ενδιάμεση συμφωνία θα πρέπει κατά συνέπεια να υπογραφεί σε μια φάση κατά την οποία θα ικανοποιείται η ως άνω προϋπόθεση της συνεργασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 20ής Φεβρουαρίου 2008 σχετικά με μια στρατηγική της ΕΕ για την Κεντρική Ασία όρισε έξι κριτήρια σύγκρισης τα οποία πρέπει οπωσδήποτε να τηρούνται πριν υπογραφεί η ενδιάμεση συμφωνία,
1. παρατηρεί ότι μετά την αλλαγή προεδρίας στο Τουρκμενιστάν, είναι αισθητή η φιλοδοξία διενέργειας μεταρρυθμίσεων σε καθοριστικούς τομείς· χαιρετίζει ιδίως τη Δημιουργία Εθνικού Ιδρύματος για τη Δημοκρατία και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα· λαμβάνει υπό σημείωση τη διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος, η οποία αποβλέπει στην ενίσχυση της δημοκρατίας, των ατομικών ελευθεριών και του κράτους δικαίου· επισημαίνει περαιτέρω την αναθεώρηση του εκλογικού νόμου· εκφράζει την ικανοποίησή του για την προσχώρηση του Τουρκμενιστάν σε διεθνείς συμβάσεις όπως το Δεύτερο Προαιρετικό Πρωτόκολλο της Διεθνούς Σύμβασης για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα και η Σύμβαση για τα Πολιτικά Δικαιώματα των Γυναικών· χαιρετίζει τις μεταρρυθμίσεις του εκπαιδευτικού συστήματος, οι οποίες αποβλέπουν σε ανώτερη ποιότητα και περισσότερη ισότητα για τους σπουδαστές·
2. καλεί την κυβέρνηση του Τουρκμενιστάν να κινηθεί ταχέως προς τη δημοκρατία και το σεβασμό του κράτους δικαίου· θεωρεί ότι η εκπλήρωση των συγκριτικών κριτηρίων που έχει ορίσει το Κοινοβούλιο θα μπορούσε να θεωρηθεί ουσιαστικό βήμα προς τη δημιουργία μιας βάσης σεβασμού των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και ιδίως η ανάγκη για άνευ όρων απελευθέρωση όλων των πολιτικών κρατουμένων, η κατάργηση των κυβερνητικών περιορισμών στα ταξίδια στο εξωτερικό, η ελεύθερη πρόσβαση για τους ανεξάρτητους παρατηρητές, συμπεριλαμβανομένου του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού, των οργανισμών Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών και των ανεξάρτητων ΜΚΟ, καθώς και η ανάγκη ουσιαστικής μεταρρύθμισης του εκπαιδευτικού συστήματος σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα·
3. εκφράζει τη λύπη του διότι σε αρκετούς θεμελιώδεις τομείς η κατάσταση εξακολουθεί να μην είναι ικανοποιητική, παρά κάποιες προσπάθειες να γίνει διαπραγμάτευση ελεύθερης πρόσβασης για το Διεθνή Ερυθρό Σταυρό και τα βήματα να δρομολογηθούν μεταρρυθμίσεις του εκπαιδευτικού συστήματος· χαιρετίζει την απελευθέρωση του Valeri Pal στις 7 Δεκεμβρίου 2008, αλλά επιμένει στην ανάγκη να απελευθερωθούν όλοι οι πολιτικοί κρατούμενοι· ωστόσο, εκφράζει την ανησυχία του διότι η μετάνοια εξακολουθεί να αποτελεί προϋπόθεση για την αναστολή των ποινών, πράγμα που δεν αντιπροσωπεύει διαφανή νομική διαδικασία σύμφωνη με τα διεθνή πρότυπα·
4. πιστεύει ακράδαντα ότι η δέσμευση της ΕΕ στο Τουρκμενιστάν, εάν συνεχιστεί με βάση αρχές και με συνέπεια, προσφέρει την καλύτερη προοπτική για εξασφάλιση ουσιαστικής βελτίωσης της δημοκρατικής, οικονομικής και κοινωνικής κατάστασης των τουρκμένων πολιτών·
5. θεωρεί ότι η προοπτική της υπογραφής της ενδιάμεσης συμφωνίας αποτελεί σημαντική συνεισφορά στην ενίσχυση της διαδικασίας μεταρρυθμίσεων στο Τουρκμενιστάν· καλεί το Συμβούλιο και την Επιτροπή να αξιοποιήσουν πλήρως αυτόν τον καίριο μηχανισμό διατυπώνοντας σαφώς, πριν από την υπογραφή της ενδιάμεσης συμφωνίας, συγκεκριμένες βελτιώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων που αναμένονται από την τουρκμενική κυβέρνηση και, προς τούτο, εγκρίνοντας χάρτη πορείας με σαφή χρονικά ορόσημα για συμμόρφωση·
6. καλεί ταυτόχρονα το Συμβούλιο και την Επιτροπή, κατά τις επαφές τους με την τουρκμενική κυβέρνηση σχετικά με τις προοπτικές της ενδιάμεσης συμφωνίας, να πραγματοποιούν ρητή αναφορά στα συγκριτικά κριτήρια που έχει ορίσει το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 20ής Φεβρουαρίου 2008 σχετικά με μια στρατηγική της ΕΕ για την Κεντρική Ασία·
7. καλεί το Συμβούλιο και την Επιτροπή να συμπεριλάβουν μηχανισμό διαβούλευσης στο πλαίσιο ρήτρας ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένης σαφούς ανασταλτικής ρήτρας ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην ΣΕΣΣ· ζητεί από το Συμβούλιο να ενεργήσει σύμφωνα με οποιοδήποτε αίτημα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για αναστολή αυτής της Συμφωνίας·
8. υπογραμμίζει την ανάγκη να ενθαρρυνθούν περαιτέρω οι εξελίξεις αυτές από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ιδίως με την προώθηση, ως προτεραιότητα, έργων στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της δημοκρατίας, με αξιοποίηση των μηχανισμών χρηματοδότησης της ΕΕ· υπογραμμίζει ότι οι δραστηριότητες της κυβέρνησης πρέπει να ελέγχονται προσεκτικά και τακτικά·
9. καλεί το Συμβούλιο και την Επιτροπή να το τηρούν τακτικά και ουσιαστικά ενήμερο για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Τουρκμενιστάν·
10. καλεί το Συμβούλιο και την Επιτροπή να συμπεριλάβουν επίσης ρήτρα αναθεώρησης στη ΣΕΣΣ· ζητεί να καλείται να γνωμοδοτήσει για οποιαδήποτε αναθεώρηση της ΣΕΣΣ·
11. επισημαίνει ότι η ΣΕΣΣ απαιτεί τη σύμφωνη γνώμη του προκειμένου να τεθεί σε ισχύ· τονίζει ότι αν και η ενδιάμεση συμφωνία με το Τουρκμενιστάν δυστυχώς δεν απαιτεί σύμφωνη γνώμη του, τα ζητήματα που τίθενται στο παρόν ψήφισμα πρέπει να ληφθούν πλήρως υπόψη διότι σε διαφορετική περίπτωση ενδέχεται να τεθεί εν αμφιβόλω η σύμφωνη γνώμη του στην ΣΕΣΣ·
12. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και την Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών και την κυβέρνηση και το κοινοβούλιο του Τουρκμενιστάν.