PROJEKT REZOLUCJI w sprawie perspektyw dauhańskiej agendy rozwoju w następstwie siódmej konferencji ministerialnej WTO
9.12.2009
zgodnie z art. 115 ust. 5 Regulaminu
Harlem Désir, Kader Arif, David Martin w imieniu grupy politycznej S&D
B7‑0189/2009
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie perspektyw dauhańskiej agendy rozwoju w następstwie siódmej konferencji ministerialnej WTO
Parlament Europejski,
– uwzględniając rozdział IV art. 36 (Zasady i cele) oraz 37 (Zobowiązania) Układu ogólnego w sprawie taryf celnych i handlu (GATT),
– uwzględniając deklarację ministerialną z Ad-Dauhy złożoną przez Światową Organizację Handlu (WTO) w dniu 14 listopada 2001 r.,
– uwzględniając deklarację ministerialną z Hongkongu złożoną przez WTO w dniu 18 grudnia 2005 r.,
– uwzględniając wstępne wytyczne z 2008 r. (inaczej „ogólne ramy”) ostatecznego porozumienia w sprawie handlu produktami rolnymi i nierolnymi,
– uwzględniając oświadczenie przywódców grupy G20 przyjęte w Pittsburghu dnia 25 września 2009 r.,
– uwzględniając przemówienie inauguracyjne Pascala Lamy’ego wygłoszone na forum publicznym WTO w dniu 28 września 2009 r.,
– uwzględniając milenijne cele rozwoju ONZ i zobowiązania pomocowe państw członkowskich UE dotyczące zwalczania głodu i ubóstwa,
– uwzględniając sprawozdanie roczne WTO z 2009 r.,
– uwzględniając art. 115 ust. 5 oraz art. 110 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że runda z Ad-Dauhy została zainicjowana w celu skorygowania istniejących nierówności w systemie handlu międzynarodowego, w przekonaniu, że system wielostronny, oparty na bardziej sprawiedliwych i godziwych zasadach, może przyczynić się do uczciwego handlu służącego rozwojowi wszystkich kontynentów,
B. mając na uwadze, że cel rundy pokrywa się z podstawowymi zasadami WTO, wielostronnego systemu handlowego opartego na zasadach układu GATT sporządzonego w 1947 r., w którego preambule zapisano, że „stosunki w dziedzinie handlu i przedsięwzięć gospodarczych powinny zmierzać do podniesienia standardu życia, zapewnienia pełnego zatrudnienia […]” oraz że „osiągnięcie tych celów jest szczególnie pilną kwestią dla słabiej rozwiniętych krajów”, a w preambule porozumienia ustanawiającego WTO z 1994 r. dodano, że należy do tego dążyć „zgodnie z celami trwałego rozwoju, mając przy tym na względzie ochronę i zachowanie środowiska”,
C. mając na uwadze, że deklaracja z Ad-Dauhy potwierdza zobowiązanie do szczególnego i zróżnicowanego traktowania krajów rozwijających się w celu uwzględnienia ich odmiennej sytuacji,
D. mając na uwadze, że rozmowy ministerialne prowadzone na forum WTO w celu zamknięcia rundy z Ad-Dauhy utknęły w martwym punkcie pod koniec lipca 2008 r.,
E. mając na uwadze, że kraje rozwijające się najbardziej odczuwają skutki zawieszenia rundy, ponieważ poza ramami wielostronnymi nie można osiągnąć oczekiwanego od dawna przywrócenia równowagi zasad handlu,
F. mając na uwadze, że należy lepiej określić i zapewnić korzyści płynące dla krajów najsłabiej rozwiniętych z pomyślnego zamknięcia dauhańskiej agendy rozwoju; mając na uwadze, że członkowie WTO będą w szczególności potwierdzać zdecydowane zobowiązanie, jakie podjęli podczas konferencji ministerialnej w Hongkongu w 2005 r. w sprawie pomocy na rzecz wymiany handlowej,
G. mając na uwadze, że maleją szanse na zamknięcie dauhańskiej agendy rozwoju w 2010 r., ponieważ brak jest poważnych zobowiązań ze strony niektórych krajów rozwiniętych,
H. mając na uwadze, że brak porozumienia mógłby poważnie podważyć wiarygodność wielostronnego systemu handlu, a w związku z tym także samej WTO,
I. mając na uwadze, że podczas siódmej konferencji ministerialnej WTO, która odbyła się w dniach 30 listopada – 2 grudnia 2009 r. w Genewie, delegaci podkreślili ogromne znaczenie zamknięcia dauhańskiej agendy rozwoju w 2010 r. oraz swoje zaangażowanie na rzecz osiągnięcia celu tej rundy, dotyczącego rozwoju,
J. mając na uwadze, że trwający światowy kryzys finansowy i gospodarczy ma negatywny wpływ na rozwój handlu międzynarodowego, a obroty handlowe w 2009 r. spadną prawdopodobnie o 10%,
K. mając na uwadze, że do światowego ożywienia gospodarczego potrzebne są bardziej wyważone i sprawiedliwe zasady handlowe,
1. wyraża zdecydowane przekonanie, że do stworzenia bardziej wyważonego i sprawiedliwego systemu gospodarczego, będącego elementem nowego ładu światowego służącego rozwojowi i eliminacji ubóstwa, potrzebne są skuteczne i zreformowane wielostronne ramy handlowe; w związku z tym przypomina o niezastąpionej roli WTO oraz potrzebie ulepszenia wielostronnych zasad handlowych;
2. przypomina, że w 2001 r. w Ad-Dausze wszyscy członkowie WTO zobowiązali się do zakończenia rundy negocjacji rozwojowych w celu skorygowania istniejących nierówności w systemie handlowym oraz z myślą o tym, aby handel przyczyniał się do rozwoju;
Siódma konferencja ministerialna
3. zwraca uwagę, że negocjacje w sprawie dauhańskiej agendy rozwoju nie były przedmiotem siódmej konferencji ministerialnej; niemniej jednak głęboko ubolewa, że urzędnicy najwyższego szczebla przez całą jesień 2009 r. nie byli w stanie osiągnąć namacalnych postępów w kwestiach będących przedmiotem negocjacji, zwłaszcza w dziedzinie rolnictwa, dostępu do rynku dla towarów nierolnych (NAMA) i usług;
4. z zadowoleniem przyjmuje powszechny konsensus wśród członków WTO w sprawie znaczenia zamknięcia dauhańskiej agendy rozwoju w 2010 r. oraz potrzeby przeprowadzenia oceny sytuacji w pierwszym kwartale przyszłego roku;
5. z zadowoleniem przyjmuje ponowne zobowiązanie krajów rozwiniętych do wspierania rozwoju i do pomocy na rzecz wymiany handlowej;
6. zwraca uwagę na umocnienie legitymacji WTO dzięki roli, jaką odegrała ona podczas kryzysu gospodarczego, a zwłaszcza poprzez monitorowanie środków protekcjonistycznych;
7. zwraca uwagę, że 22 kraje rozwijające się przyjęły dnia 1 grudnia porozumienie ramowe dotyczące obniżenia o co najmniej jedną piątą taryf celnych nakładanych na znaczną większość towarów we wzajemnym eksporcie;
Porozumienie z Ad-Dauhy w sprawie rozwoju
8. wzywa członków WTO do pomyślnego zakończenia rundy negocjacji z myślą o stworzeniu bardziej sprawiedliwych ram handlowych, które w ostatecznym rozrachunku przyniosą korzyści nie tylko krajom rozwijającym się, ale wszystkim partnerom handlowym;
9. ubolewa nad brakiem działań politycznych ze strony członków WTO, zwłaszcza Stanów Zjednoczonych; wzywa członków WTO do realizacji ich zobowiązań oraz do dołożenia wszelkich starań nie tylko w celu utrzymania w mocy ustaleń z lipca 2008 r., ale także w celu uzgodnienia ogólnych ram na początku przyszłego roku z myślą o zakończeniu rundy przed końcem 2010 r.;
10. jest zdania, że aby w pełni zrealizować zobowiązanie do zakończenia rundy rozwojowej, kraje rozwinięte muszą unikać forsowania celów negocjacyjnych, które mogłyby podważyć cele rozwojowe rundy; ponadto uważa, że kraje wschodzące muszą dopilnować, by ich cele rozwojowe nie stały w sprzeczności z celami innych krajów rozwijających się, zwłaszcza krajów najsłabiej rozwiniętych;
11. jest zdania, że w negocjacjach dauhańskiej agendy rozwoju należy priorytetowo potraktować potrzeby krajów rozwijających się, a zwłaszcza krajów najsłabiej rozwiniętych, przywiązując największą wagę do rozwoju i udziału handlu w likwidacji ubóstwa i osiągnięciu milenijnych celów rozwoju;
12. zwraca uwagę, że w kontekście kryzysu gospodarczego światowa gospodarka pozostaje krucha i niepewna, a ożywienie światowego handlu w oparciu o bardziej wyważone zasady w wyniku zakończenia dauhańskiej agendy rozwoju mogłoby przyczynić się do pobudzenia światowego wzrostu gospodarczego;
i. Rolnictwo
13. wzywa kraje rozwinięte, by przy ustalaniu końcowych ogólnych ram przestrzegały zobowiązań z lipca 2008 r. w zakresie dostępu do rynku rolnego;
14. wzywa kraje rozwinięte i wschodzące do dopilnowania, by porozumienie umożliwiło krajom rozwijającym się korzystanie z instrumentów politycznych koniecznych do ochrony i rozwoju ich sektora rolnictwa i lokalnej produkcji żywności, podniesienia standardu życia na obszarach wiejskich oraz zwiększenia bezpieczeństwa żywnościowego (tzn. powszechnego dostępu do odpowiedniej ilości żywności po przystępnych cenach); w związku z tym wzywa do zawarcia w porozumieniu jasnych postanowień o szczególnym i zróżnicowanym traktowaniu, zwłaszcza w odniesieniu do produktów specjalnych i szczególnych mechanizmów ochronnych;
15. jest zdania, że należy zmieć warunki przyznawania dotacji rolniczych, tak aby wspierać zrównoważone pod względem społecznym i środowiskowym metody produkcji, a także chronić prawa, warunki życiowe oraz zdrowie i bezpieczeństwo pracowników rolnych;
16. wzywa członków WTO, zwłaszcza Stany Zjednoczone, aby przestrzegały podjętego w Hongkongu zobowiązania do zaprzestania przyznawania subsydiów wywozowych, szczególnie w odniesieniu do bawełny, w celu wyeliminowania jednego z najbardziej zakłócających handel środków, który ma negatywne konsekwencje dla producentów rolnych w ubogich krajach;
ii. NAMA (dostęp do rynku dla towarów nierolnych)
17. wzywa członków WTO do dopilnowania, by zwracając się do krajów rozwijających się o obniżenie stosowanych przez nie taryf celnych w zakresie NAMA, zwłaszcza w newralgicznych sektorach lub branżach, dopilnowały, by redukcje te były adekwatne do stopnia rozwoju tych krajów, zachowywały ich swobodę polityczną i uwzględniały ich zróżnicowane potrzeby;
18. odwołuje się do decyzji z Hongkongu, twierdząc, że „podejście sektorowe” do negocjacji na temat wprowadzenia zerowych taryf celnych powinno w dalszym ciągu opierać się na zasadzie dobrowolności;
iii. Usługi
19. przypomina o potrzebie bezwarunkowego przestrzegania prawa rządów do zachowania możliwości regulacji świadczenia podstawowych usług, zwłaszcza usług publicznych związanych z ochroną zdrowia, edukacją, kulturą, komunikacją oraz zaopatrzeniem w wodę i energię;
20. zwraca uwagę na negatywny wpływ liberalizacji usług na rynki finansowe, który przyczynił się do obecnego kryzysu finansowego i gospodarczego; w związku z tym wzywa do podjęcia kroków w celu dopilnowania, by porozumienia handlowe w sektorze usług finansowych obejmowały środki zapewniające zgodność z celami społeczności międzynarodowej oraz grupy G20, jeżeli chodzi o regulację tych usług, w szczególności zaś o unikanie luk prawnych i uchylania się od zobowiązań podatkowych;
Reforma WTO
21. jest zdania, że rozczarowanie krajów rozwijających się brakiem przejrzystości w trudnym procesie negocjacyjnym uwypukla potrzebę rozważenia po zakończeniu rundy, w trybie pilnym, kwestii reformy WTO, w tym konieczności większego udziału wszystkich członków, zwłaszcza krajów ubogich, w procesie negocjacyjnym;
22. jest zdania, że WTO musi skuteczniej zająć się powiązaniami handlu z nowymi globalnymi wyzwaniami, takimi jak zmiany klimatu, bezpieczeństwo żywnościowe i godziwe warunki pracy;
23. wzywa członków WTO, aby wsparli ustanowienie silnych powiązań instytucjonalnych między WTO i innymi organizacjami międzynarodowymi, takimi jak MOP, FAO, UNCTAD, UNFCCC oraz inne organizacje ONZ;
Traktat z Lizbony
24. wzywa Komisję do ścisłego włączenia Parlamentu w obecny proces negocjacji; w związku z tym zwraca uwagę na potrzebę renegocjacji porozumienia międzyinstytucjonalnego w celu odzwierciedlenia postanowień traktatu z Lizbony dotyczących handlu, zgodnie z którymi polityka handlowa UE musi zostać objęta bardziej rygorystycznym nadzorem demokratycznym; wzywa Komisję i Radę do przeglądu i wyjaśnienia przepisów porozumienia międzyinstytucjonalnego, aby umożliwić Parlamentowi Europejskiemu pełny udział w międzynarodowych negocjacjach handlowych prowadzonych przez UE, gwarantując w szczególności, że:
a) przed rozpoczęciem negocjacji Parlament zostanie poinformowany o przyjętej podstawie prawnej; b) na formalny wniosek Parlamentu Rada uzgodni, że nie zezwoli na rozpoczęcie negocjacji do czasu określenia stanowiska Parlamentu wobec proponowanego mandatu negocjacyjnego na podstawie sprawozdania komisji przedmiotowo właściwej; c) Parlament będzie regularnie, w pełni i w porę informowany o przebiegu wszystkich dwustronnych i wielostronnych negocjacji handlowych; d) jeżeli na jakimkolwiek etapie negocjacji Parlament przyjmie zalecenia dotyczące sposobu ich prowadzenia, Komisja weźmie pod uwagę opinię Parlamentu przed zawarciem porozumienia; e) powstanie i będzie stosowany międzyinstytucjonalny rejestr wszystkich dokumentów, jakie Komisja udostępnia specjalnemu komitetowi, o którym mowa w art. 207 ust. 3 TFUE; |
25. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich oraz dyrektorowi generalnemu WTO.