ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με μια συνολική προσέγγιση στις ανθρωπογενείς εκπομπές αερίων πλην του CO2 που αφορούν το κλίμα
5.9.2011
σύμφωνα με το άρθρο 115, παράγραφος 5, του Κανονισμού
Richard Seeber, Θεόδωρος Σκυλακάκης εξ ονόματος της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων
B7‑0474/2011
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με μια συνολική προσέγγιση στις ανθρωπογενείς εκπομπές αερίων πλην του CO2 που αφορούν το κλίμα
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη το Πρωτόκολλο του Κιότο στη σύμβαση-πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή (UNFCCC) και το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ στη Σύμβαση ης Βιέννης για την προστασία της στιβάδας του όζοντος,
– έχοντας υπόψη την δέσμη μέτρων της ΕΕ για το κλίμα και την ενέργεια του Δεκεμβρίου 2008, και τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 842/2006 για ορισμένα φθοριούχα αέρια,
– έχοντας υπόψη τις ανακοινώσεις της Επιτροπής όπως η COM(2010)0265 σχετικά με την ανάλυση επιλογών για την κατά πέραν του 20% μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και την εκτίμηση του κινδύνου διαρροής άνθρακα, η COM(2010)0086 σχετικά με τη διεθνή κλιματική πολιτική για το μετά την Κοπεγχάγη διάστημα: άμεσα μέτρα για την αναζωογόνηση της παγκόσμιας δράσης για την αντιμετώπιση της αλλαγής του κλίματος και η COM(2011) 0112 όπου παρουσιάζεται χάρτης πορείας για τη μετάβαση σε μια ανταγωνιστική οικονομία χαμηλών επιπέδων ανθρακούχων εκπομπών το 2050,
– έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με την κλιματική αλλαγή και ιδίως τα ψηφίσματα της 4ης Φεβρουαρίου 2009 με τίτλο 2050: το μέλλον αρχίζει σήμερα – συστάσεις για μια μελλοντική ολοκληρωμένη πολιτική της ΕΕ για την αλλαγή του κλίματος[1] , της 10ης Φεβρουαρίου 2010 σχετικά με την έκβαση της διάσκεψης της Κοπεγχάγης για την αλλαγή του κλίματος (COP15)[2] και της 25ης Νοεμβρίου 2010 σχετικά με τη διάσκεψη για την αλλαγή του κλίματος στο Κανκούν (COP16)[3],
– έχοντας υπόψη την προφορική ερώτηση ... της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, σύμφωνα με το άρθρο 115 του Κανονισμού του και έχοντας υπόψη τις δηλώσεις του Συμβουλίου και της Επιτροπής,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 115 παράγραφος 5 και το άρθρο 110 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,
A. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα επιστημονικά στοιχεία για την αλλαγή του κλίματος και τις επιπτώσεις της είναι αδιαμφισβήτητα, κάτι που καθιστά επιτακτική την ταχεία, συντονισμένη και φιλόδοξη δράση, σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, ώστε να δοθούν απαντήσεις σε αυτή την παγκόσμια πρόκληση,
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο στόχος του περιορισμού της συνολικής παγκόσμιας ετήσιας μέσης αύξησης της επιφανειακής θερμοκρασίας σε 2ºC («ο στόχος των 2ºC») κατέστη διεθνής μετά τις συμφωνίες του Κανκούν στην διάσκεψη COP16,
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου που είναι υπεύθυνες για την παγκόσμια υπερθέρμανση καλύπτονται εν μέρει μόνο από το Πρωτόκολλο του Κιότο της UNFCCC, δηλαδή τα αέρια διοξείδιο του άνθρακα (CO2), μεθάνιο (CH4), υποξείδιο του αζώτου (N2O), υδροφθοράνθρακες (HFCs), υπερφθοράνθρακες (PFCs) και εξαφθοριούχο θείο (SF6), ενώ ορισμένοι άλλοι αλογονωμένοι υδρογονάνθρακες με ισχυρό δυναμικό αύξησης του θερμοκρασίας καλύπτονται από το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ διότι έχουν δυναμικό φθοράς της στιβάδας του όζοντος,
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα αέρια του θερμοκηπίου διαφέρουν στην επίδρασή τους ως προς την αύξηση της θερμοκρασίας (η οποία εκφράζεται ως κατακράτηση ακτινοβολίας σε watt ανά τ.μ.) στο συνολικό κλιματικό σύστημα, λόγω των διαφορετικών ακτινοβολητικών τους ιδιοτήτων και του διαφορετικού χρόνου ζωής τους στην ατμόσφαιρα· Σύμφωνα με την τέταρτη έκθεση αξιολόγησης της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) του 2007, αυτή η θερμαντική επίδραση ανέρχεται σε 1,66 W/m2 για το CO2, 0,48 W/m2 για το CH4, 0,16 W/m2 για το N2O και 0,35 W/m2 για τους αλογονωμένους υδρογονάνθρακες,
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αέριοι ρύποι όπως το μονοξείδιο του άνθρακα (CO), τα οξείδια του αζώτου (NOx), το μεθάνιο και άλλες πτητικές οργανικές ενώσεις (VOC) σχηματίζουν όζον στα πρώτα 10–15 χλμ. πάνω από το έδαφος (τροπόσφαιρα)· λαμβάνοντας υπόψη ότι λόγω της μεγάλης αύξησης του μεθανίου, του CO, των VOC, και των NOx από την προβιομηχανική εποχή έως σήμερα, το τροποσφαιρικό όζον έχει αυξηθεί περίπου κατά 30% και η συνεισφορά του στην παγκόσμια υπερθέρμανση ανέρχεται περίπου στο 20% αυτής που οφείλεται στο CO2 (0,36 W/m2),
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η αιθάλη, που είναι αερόλυμα και συγκαταλέγεται στα συστατικά των σωματιδίων που εκπέμπονται λόγω της ατελούς καύσης ορυκτών καυσίμων και βιομάζας, προκαλεί παγκόσμια υπερθέρμανση κατά δύο τρόπους· στην ατμόσφαιρα απορροφά ηλιακή ακτινοβολία, η οποία θερμαίνει τον περιβάλλοντα αέρα, ενώ η αερομεταφερόμενη εναπόθεσή της μπορεί να κάνει πιο σκουρόχρωμο το χιόνι και τον πάγο και να επιταχύνει την τήξη (0,10 W/m2),
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η μη επίτευξη του στόχου του 2ºC θα έχει τεράστιες περιβαλλοντικές επιπτώσεις και οικονομικό κόστος, μεταξύ άλλων αυξάνοντας την πιθανότητα επίτευξης των σημείων καμπής, όπου τα επίπεδα της θερμοκρασίας αρχίζουν να εξαναγκάζουν την έκλυση CO2 και CH4 από καταβόθρες όπως τα δάση και το περμαφρόστ, περιορίζοντας την ικανότητα της φύσης να απορροφά άνθρακα στους ωκεανούς,
Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ είχε μεγάλη συνεισφορά στη μείωση των συνολικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου σύμφωνα με την έκθεση επιστημονικής αξιολόγησης της ομάδας εργασίας UNEP/WMO του 2010· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2010, η μείωση των ετήσιων εκπομπών ουσιών που καταστρέφουν το όζον (ODS) βάσει του Πρωτοκόλλου του Μόντρεαλ εκτιμάται ότι ανέρχεται περίπου σε 10 γιγατόνους αποτραπεισών εκπομπών ισοδύναμου CO2 ετησίως, δηλαδή το πενταπλάσιο του ετήσιου στόχου μείωσης εκπομπών για την πρώτη περίοδο δέσμευσης (2008–2012) του Πρωτοκόλλου του Κιότο,
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή επανεξετάζει αυτή την περίοδο τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 842/2006 για ορισμένα φθοριούχα αέρια του θερμοκηπίου,
1. παρατηρεί ότι οι ευρωπαϊκές και οι διεθνείς πολιτικές για το κλίμα έχουν εστιαστεί πρωταρχικά στις μακροπρόθεσμες μειώσεις των εκπομπών CO2, για παράδειγμα μέσω αύξησης της ενεργειακής απόδοσης, ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και άλλων στρατηγικών χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών·
2. ζητεί να χαραχθεί μια σφαιρική ευρωπαϊκή πολιτική για το κλίμα η οποία να μπορεί να επωφεληθεί από τη συνεκτίμηση όλων των πηγών θέρμανσης και όλων των επιλογών μετριασμού· τονίζει ότι πέρα από την συνεκτίμηση των μειώσεων των εκπομπών CO2, πρέπει να δίνει έμφαση σε στρατηγικές οι οποίες είναι σε θέση να παραγάγουν την ταχύτερη κλιματική απόκριση·
3. παρατηρεί ότι υπάρχουν διαθέσιμες ταχείες ρυθμιστικές στρατηγικές για τη σταδιακή κατάργηση της παραγωγής και της κατανάλωσης HFC, για τη μείωση των εκπομπών αιθάλης και αερίων που οδηγούν στο σχηματισμό τροποσφαιρικού όζοντος, οι οποίες μπορούν να ξεκινήσουν εντός 2–3 ετών και να υλοποιηθούν κατά βάση εντός 5–10 ετών παράγοντας την επιθυμητή κλιματική απόκριση εντός δεκαετιών ή νωρίτερα, ιδίως για ορισμένους HFC σε τιμή για το κοινό που να μην υπερβαίνει τα 5 ή 10 λεπτά ανά τόνο, ενώ τώρα η τιμή του άνθρακα υπερβαίνει τα 13 ευρώ ανά τόνο·
4. παρατηρεί ότι η εγχώρια δράση στον τομέα των φθοριούχων αερίων, υπό τη μορφή του κανονισμού για ορισμένα φθοριούχα αέρια του θερμοκηπίου, υπήρξε κατώτερη των προσδοκιών και ότι η μη αντιμετώπιση των αδυναμιών της θα εξασθενίσει αισθητά τη διαπραγματευτική θέση της ΕΕ στην UNFCCC·
5. παροτρύνει την Επιτροπή να προβεί σε αναθεώρηση των κανονισμών για τα φθοριούχα αέρια και να διατυπώσει προτάσεις για την ταχεία σταδιακή κατάργηση της παραγωγής και κατανάλωσης HFC, να επιταχύνει την κατάργηση των υδροχλωροφθορανθράκων (HCFC) σε διάφορα προϊόντα και εφαρμογές, και να ανακτήσει και να καταστρέψει τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου που φθείρουν το στρατοσφαιρικό όζον οι οποίες προέρχονται από προϊόντα και εξοπλισμό που έχουν απορριφθεί·
6. χαιρετίζει τη νέα δέσμευση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να υποστηρίξει τη δράση για τους HFC στο πλαίσιο του πρωτοκόλλου του Μόντρεαλ ως έξοχο παράδειγμα μη στηριζόμενης στην αγορά προσέγγισης για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά την COP-17 στο Durban·
7. επισημαίνει ότι κατά την τελευταία συνάντηση των συμβαλλομένων μερών του Πρωτοκόλλου του Μόντρεαλ, η Επιτροπή, ως διαπραγματευτής για την Ευρωπαϊκή Ένωση, υποστήριξε την αρχή της βορειοαμερικανικής πρότασης και της πρότασης των Ομόσπονδων Πολιτειών της Μικρονησίας για σταδιακή κατάργηση των HFC και καταστροφή του HFC-23 που παράγεται ως παραπροϊόν, και ότι στην τελευταία διάσκεψη των συμβαλλομένων μερών της UNFCCC στο Cancun, η ΕΕ διατύπωσε πρόταση για απόφαση η οποία δεσμεύει τα συμβαλλόμενα μέρη στην επιδίωξη συμφωνίας για αυτό το ζήτημα βάσει του Πρωτοκόλλου του Μόντρεαλ, με την επιφύλαξη του πεδίου εφαρμογής της UNFCCC·
8. λαμβάνοντας υπόψη την πρόσφατα εντοπισθείσα κατάχρηση των πιστωτικών μονάδων HFC-23 μέσω του Μηχανισμού Καθαρής Ανάπτυξης, παροτρύνει την Επιτροπή να διερευνήσει τρόπους για την προώθηση άμεσης κατάργησης σε διεθνές επίπεδο μέσω του επιτυχημένου Πρωτοκόλλου του Μόντρεαλ και όχι μέσω των ευέλικτων μηχανισμών στο πλαίσιο του Πρωτοκόλλου του Κιότο·
9. ζητεί άμεση δράση για τη μείωση των εκπομπών αιθάλης ως ταχεία μέθοδο για την ανάσχεση της τήξης των παγετώνων, με προτεραιότητα στις εκπομπές που επηρεάζουν περιφέρειες με χιόνια και πάγους, μεταξύ των οποίων οι παγετώνες της Αρκτικής, της Γροιλανδίας και των Ιμαλάϊων και του Θιβέτ·
10. καλεί την ΕΕ να προωθήσει τις υφιστάμενες τεχνολογίες οι οποίες μειώνουν θεαματικά τις εκπομπές αιθάλης· ζητεί περαιτέρω να υποστηριχθούν και να ενθαρρυνθούν κανονισμοί οι οποίοι να απαγορεύουν τις τακτικές αποψίλωσης και καύσης στα δάση, να εφαρμοσθούν αυστηροί και τακτικοί έλεγχοι των εκπομπών των οχημάτων, να περιοριστεί η καύση βιομάζας και να παρακολουθούνται οι ετήσιες εκπομπές των σταθμών παραγωγής ενέργειας·
11. ζητεί αυστηρή παγκόσμια εφαρμογή των κανονισμών για τη ρύπανση του ατμοσφαιρικού αέρα και των διαθέσιμων τεχνολογιών οι οποίες μπορούν να μειώσουν τις εκπομπές NOx και CO, γεγονός που θα μειώσει το ανθρωπογενές τροποσφαιρικό όζον που είναι σημαντικό αέριο του θερμοκηπίου·
12 ζητεί επιμόνως από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ενημερώσει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με τυχόν μέτρα που λαμβάνει προς αυτή τη κατεύθυνση και να αναπληρώσει τον χρόνο που έχει χαθεί, εισάγοντας ταχέως αυτές τις επιλογές πολιτικής στη νομοθετική διαδικασία·
13. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή και στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των κρατών μελών.
- [1] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P6_TA(2009)0042.
- [2] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2010)0019.
- [3] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2010)0442.