ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με τις προσπάθειες της ΕΕ για την καταπολέμηση της δωροδοκίας
7.9.2011
σύμφωνα με το άρθρο 115, παράγραφος 5, του Κανονισμού
Monica Luisa Macovei, Mariya Ivanova Nedelcheva, Manfred Weber, Simon Busuttil, Agustín Díaz De Mera, Salvatore Iacolino, Μαριέττα Γιαννάκου, Jean-Pierre Audy, Roberta Angelilli εξ ονόματος της Ομάδας PPE
Hannes Swoboda, Ana Gomes, Claude Moraes, Jens Geier, Rita Borsellino, Rosario Crocetta εξ ονόματος της Ομάδας S&D
Renate Weber, Sonia Alfano, Nathalie Griesbeck, Ramon Tremosa i Balcells, Louis Michel, Jan Mulder, Sarah Ludford, Andrea Zanoni, Jens Rohde εξ ονόματος της Ομάδας ALDE
Jan Philipp Albrecht, Eva Joly, Judith Sargentini εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE
Dennis de Jong, Søren Bo Søndergaard και Jean-Luc Mélenchon εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL
Timothy Kirkhope εξ ονόματος της Ομάδας ECR
B7‑0481/2011
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τις προσπάθειες της ΕΕ για την καταπολέμηση της δωροδοκίας
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή της 6ης Ιουνίου 2010 για την καταπολέμηση της δωροδοκίας στην ΕΕ (COM(2011) 308) και την απόφαση της Επιτροπής C(2011) 3673 τελικό, για τη δημιουργία ενός ενωσιακού μηχανισμού υποβολής εκθέσεων σχετικά με την καταπολέμηση της δωροδοκίας για περιοδική αξιολόγηση («έκθεση της ΕΕ για την καταπολέμηση της δωροδοκίας»),
έχοντας υπόψη τα άρθρα 67, παράγραφος 3 και 83, παράγραφος 1 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της ΕΕ και το πρόγραμμα της Στοκχόλμης «Μια ανοικτή και ασφαλής Ευρώπη που εξυπηρετεί και προστατεύει τους πολίτες»,
έχοντας υπόψη τη γραπτή δήλωση αριθ. 2/2010 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τις προσπάθειες της Ένωσης για την καταπολέμηση της δωροδοκίας,
έχοντας υπόψη την απόφαση πλαίσιο του Συμβουλίου 2003/568/ΔΕΥ της 22ας Ιουλίου 2003 για την καταπολέμηση της δωροδοκίας στον ιδιωτικό τομέα,
έχοντας υπόψη τη Σύμβαση της ΕΕ που συνήφθη με βάση το άρθρο K.3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση σχετικά με την προστασία των οικονομικών συμφερόντων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΕΕ C 316, 27/11/1995) και το πρωτόκολλο της ΕΕ που συνήφθη με βάση το άρθρο K.3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση σχετικά με την προστασία των οικονομικών συμφερόντων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΕΕ C 313, 23/10/1996) που ποινικοποιεί την απάτη και τη δωροδοκία που πλήττουν τα οικονομικά συμφέροντα της ΕΕ,
έχοντας υπόψη τη Σύμβαση της ΕΕ που συνήφθη με βάση το άρθρο K.3 (2) (γ) της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση σχετικά με την καταπολέμηση της διαφθοράς στην οποία ενέχονται υπάλληλοι των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων ή των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ C 195, 25/06/1997) που ποινικοποιεί την απάτη για τη δωροδοκία ανεξαρτήτως των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ,
– έχοντας υπόψη τα άρθρα 115, παράγραφος 5 και 110, παράγραφος 2 του Κανονισμού του,
A. λαμβάνοντας υπόψη ότι η δωροδοκία αποτελεί ένα πεδίο ιδιαίτερα σοβαρών εγκλημάτων με διασυνοριακή διάσταση που συχνά έχει αντίκτυπο σε ολόκληρη την ΕΕ αλλά και πέρα από τα σύνορά της, και ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση διαθέτει γενικό δικαίωμα να ενεργεί στον τομέα της πολιτικής για την καταπολέμηση της διαφθοράς·
B. λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 67 της ΣΛΕΕ αναφέρεται στην υποχρέωση της Ένωσης να εξασφαλίζει υψηλό επίπεδο ασφάλειας με τη θέσπιση μέτρων πρόληψης και καταπολέμησης της εγκληματικότητας και την προσέγγιση των ποινικών νομοθεσιών, και το άρθρο 83 της ΣΛΕΕ καταγράφει τη διαφθορά ως από ένα ιδιαίτερα σοβαρά εγκλήματα με διασυνοριακή διάσταση·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το πρόγραμμα της Στοκχόλμης (4.1) καταγράφει τη δωροδοκία μεταξύ των υπερεθνικών απειλών που συνεχίζουν να αποτελούν πρόκληση για την εσωτερική ασφάλεια της Ένωσης και το οποίο χρήζει σαφούς και συνολικής απάντησης·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τέσσερις στους πέντε πολίτες της ΕΕ θεωρούν τη δωροδοκία ως σοβαρό πρόβλημα στο κράτος μέλος τους (Ευρωβαρόμετρο 2009 σχετικά με τη στάση των Ευρωπαίων έναντι της διαφθοράς) και το 88% όσων απάντησαν στη δημόσια διαβούλευση το 2008 για το πρόγραμμα της Στοκχόλμης θεωρούν ότι η ΕΕ πρέπει να δραστηριοποιηθεί περισσότερο στο θέμα της διαφθοράς·
E. λαμβάνοντας υπόψη ότι κάθε χρόνο χάνονται λόγω διαφθοράς ποσά περίπου 120 δισεκατομμυρίων ευρώ που αντιστοιχούν στο 1% του ΑΕΠ της ΕΕ (COM(2011) 308)·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαφθορά υπονομεύει το κράτος δικαίου, έχει ως αποτέλεσμα την κατάχρηση πόρων της ΕΕ που είναι χρήματα των φορολογουμένων και στρεβλώνει την αγορά, ενώ συνέβαλε στην τρέχουσα οικονομική κρίση·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η οικονομική ανάκαμψη των κρατών μελών που έχουν πληγεί από την οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση παρεμποδίζεται από τη διαφθορά, την φοροαποφυγή, τη φοροδιαφυγή και άλλα οικονομικά εγκλήματα·
H. λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαφθορά πλήττει την κοινωνία, καθόσον οι εγκληματικές ομάδες τη χρησιμοποιούν για τη διάπραξη άλλων σοβαρών εγκλημάτων, όπως το λαθρεμπόριο ναρκωτικών και η εμπορία ανθρώπων (COM(2011) 308)·
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει έλλειψη πολιτικής δέσμευσης εκ μέρους των ηγετών και των αρμοδίων για τη λήψη αποφάσεων όσον αφορά την καταπολέμηση της διαφθοράς σε όλες της τις μορφές και η εφαρμογή της νομοθεσίας για την καταπολέμηση της διαφθοράς διαφέρει μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ, ενώ συνολικά δεν είναι ικανοποιητική (COM(2011) 308)·
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι τρία κράτη μέλη της ΕΕ δεν έχουν κυρώσει τη σύμβαση ποινικού δικαίου του Συμβουλίου της Ευρώπης ενάντια στη διαφθορά, δώδεκα δεν έχουν κυρώσει το συμπληρωματικό πρωτόκολλο της σύμβασης, και επτά δεν έχουν κυρώσει τη σύμβαση αστικού δικαίου ενάντια στη διαφθορά· λαμβάνοντας υπόψη ότι τρία κράτη μέλη δεν έχουν ακόμη κυρώσει την Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών κατά της Διαφθοράς (UNCAC) και πέντε κράτη μέλη δεν έχουν κυρώσει τη σύμβαση του ΟΟΣΑ ενάντια στη δωροδοκία·
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η αίσθηση της διαφθοράς υπονομεύει σοβαρά την αμοιβαία εμπιστοσύνη μεταξύ κρατών μελών, πλήττοντας έτσι τη συνεργασία στον τομέα της δικαιοσύνης και των εσωτερικών υποθέσεων·
ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η δικαστική συνεργασία σε υποθέσεις διαφθοράς με διασυνοριακή διάσταση παραμένει πολύπλοκη και βραδυκίνητη·
ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, αν δεν αντιμετωπισθεί επειγόντως και με τον δέοντα τρόπο, η δωροδοκία μπορεί να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη στους δημοκρατικούς θεσμούς και να αποδυναμώσει την αξιοπιστία της πολιτικής ηγεσίας (COM(2011) 308)·
ΙΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαφθορά ήταν αυτή που κράτησε πολλά δικτατορικά καθεστώτα στην εξουσία και τους επέτρεψε να διοχετεύσουν σημαντικά ποσά σε τραπεζικούς λογαριασμούς στο εξωτερικό, συμπεριλαμβανομένων και ευρωπαϊκών τραπεζών· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειές τους για τον εντοπισμό και το πάγωμα ξένων κλεμμένων περιουσιακών στοιχείων, ούτως ώστε να επιστραφούν στους δικαιούχους τους·
1. χαιρετίζει την έγκριση από την Επιτροπή στις 6 Ιουνίου 2011 της δέσμης για την καταπολέμηση της δωροδοκίας[1], που περιλαμβάνει ανακοίνωση για την καταπολέμηση της δωροδοκίας στην ΕΕ και απόφαση για τη θέσπιση ενωσιακού μηχανισμού υποβολής εκθέσεων σχετικά με την καταπολέμηση της διαφθοράς·
2. καλεί την Επιτροπή, στο πλαίσιο της ατζέντας της για την ασφάλεια τα επόμενα χρόνια, να δώσει προτεραιότητα στην καταπολέμηση της διαφθοράς, συμπεριλαμβάνοντας και τους ανθρώπινους πόρους που πρέπει να διατεθούν για αυτήν·
3. καλεί την Επιτροπή να αντιμετωπίσει μέσω του μηχανισμού υποβολής εκθέσεων τη βασική ανησυχία όσον αφορά την αποτελεσματική εφαρμογή των νόμων για την καταπολέμηση της διαφθοράς, καθώς και την επιβολή αποτρεπτικών κυρώσεων, συμπεριλαμβανομένων και αυτών που επιβάλλουν οι αρχές επιβολής του νόμου και η δικαστική εξουσία·
4. καλεί την Επιτροπή να αντιμετωπίσει το θέμα της μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο και της επιβολής της ενωσιακής νομοθεσίας για την καταπολέμηση της διαφθοράς, συμπεριλαμβανομένων και των αποτρεπτικών κυρώσεων, και να λάβει μέτρα για να παροτρύνει τη μεταφορά στο εθνικό δίκαιο και την επιβολή εκ μέρους των κρατών μελών των σχετικών διεθνών και περιφερειακών μέσων καταπολέμησης της διαφθοράς·
5. καλεί την Επιτροπή, κατά την εφαρμογή του ενωσιακού μηχανισμού υποβολής εκθέσεων σχετικά με την καταπολέμηση της διαφθοράς, να διασφαλίσει ότι στην ομάδα εμπειρογνωμόνων και το δίκτυο ερευνητών θα συμμετάσχουν και ανεξάρτητοι εμπειρογνώμονες, ότι όλοι οι εμπειρογνώμονες θα έχουν αποδεδειγμένα υψηλό επίπεδο ακεραιότητας, φήμης και εμπειρογνωμοσύνης και ότι θα εκπροσωπηθεί ένα ευρύ φάσμα οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών·
6. καλεί την Επιτροπή να εξετάσει την έκδοση προσωρινών εκθέσεων για την καταπολέμηση της δωροδοκίας πριν από το 2013, λόγω του επείγοντος χαρακτήρα που έχει η αντιμετώπιση του θέματος αυτού ενόψει της τρέχουσας οικονομικής κρίσης σε πολλά κράτη μέλη·
7. καλεί την Επιτροπή να ενεργήσει με βάση το άρθρο 83, παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ και να εγκρίνει ελάχιστους κανόνες όσον αφορά τον ορισμό της διαφθοράς και τις επιβαλλόμενες κυρώσεις, λόγω της διασυνοριακής διάστασης και του αντίκτυπου που έχει στην εσωτερική αγορά·
8. σημειώνει με ανησυχία την έλλειψη προόδου όσον αφορά την εφαρμογή από πλευράς των κρατών μελών της απόφασης πλαισίου του Συμβουλίου του 2003 για την καταπολέμηση της δωροδοκίας στον ιδιωτικό τομέα· καλεί μετ’ επιτάσεως τα κράτη μέλη να μεταφέρουν στο εθνικό τους δίκαιο και να εφαρμόσουν τις διατάξεις της εν λόγω οδηγίας πλαισίου·
9. καλεί το Συμβούλιο και τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν πλήρως τις συμβάσεις της ΕΕ του 1995 και 1997 σχετικά με την ποινικοποίηση της απάτης και της διαφθοράς·
10. προτείνει στην Επιτροπή θα αναλάβει περαιτέρω δράση σε επίπεδο ΕΕ για την εναρμόνιση της νομοθεσίας σχετικά με την προστασία όσων κοινοποιούν δυσλειτουργίες (συμπεριλαμβανομένης της προστασίας έναντι αγωγών και ποινικών διώξεων για λιβελλογραφήματα και συκοφαντική δυσφήμιση) και την ποινικοποίηση του παράνομου πλουτισμού·
11. καλεί όλα τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων και των οργανισμών της ΕΕ και των κρατών μελών, να διασφαλίσουν περισσότερη διαφάνεια καταρτίζοντας κώδικες συμπεριφοράς ή βελτιώνοντας τους ήδη υπάρχοντες, όπου θα περιέχονται τουλάχιστον σαφείς κανόνες σχετικά με τις συγκρούσεις συμφερόντων, ενώ θα λαμβάνεται δράση για την πρόληψη και καταπολέμηση της διαφθοράς που διεισδύει στην πολιτική και τα μέσα ενημέρωσης, ακόμη και μέσω της ενίσχυσης της διαφάνειας και της εποπτείας της χρηματοδότησης·
12. καλεί τα κράτη μέλη να επενδύσουν οικονομικούς και ανθρώπινους πόρους στην καταπολέμηση της διαφθοράς· τονίζει ότι είναι αναγκαίο τα κράτη μέλη να συνεργαστούν με την Europol, τη Eurojust και την OLAF στη διερεύνηση και την άσκηση δίωξης για εγκλήματα που σχετίζονται με διαφθορά·
13. προτρέπει την Επιτροπή και την Eurojust να διασφαλίσουν πιο αποτελεσματική και ταχεία ανταλλαγή εγγράφων και πληροφοριών μεταξύ των εθνικών δικαστηρίων σε υποθέσεις διαφθοράς με διασυνοριακή διάσταση·
14. καλεί το Συμβούλιο να διασφαλίσει την αναγκαία πολιτική δέσμευση, που επί του παρόντος λείπει σε ορισμένα κράτη μέλη, για την καταπολέμηση της διαφθοράς και την εφαρμογή των μέτρων που ενέκρινε η Επιτροπή μέσω της δέσμης για την καταπολέμηση της διαφθοράς και της ευρύτερης δέσμης για την προστασία της νόμιμης οικονομίας·
15. καλεί το Συμβούλιο και την Επιτροπή να καταστήσουν πιο αποτελεσματικό το υφιστάμενο δίκτυο εθνικών σημείων εστίασης για την καταπολέμηση της διαφθοράς και ζητεί από την Επιτροπή να ενημερώσει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με τις δραστηριότητες του δικτύου αυτού·
16. καλεί το Συμβούλιο και τα κράτη μέλη να κυρώσουν και να εφαρμόσουν πλήρως τη σύμβαση του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) για την καταπολέμηση της δωροδοκίας των ξένων δημοσίων υπαλλήλων σε διεθνείς επιχειρηματικές συναλλαγές· τονίζει τον αρνητικό αντίκτυπο που έχει η δωροδοκία ξένων υπαλλήλων στα θεμελιώδη δικαιώματα της Ένωσης, το περιβάλλον και τις αναπτυξιακές πολιτικές·
17. υποστηρίζει ότι η καταπολέμηση της διαφθοράς προϋποθέτει μεγαλύτερη διαφάνεια των χρηματοοικονομικών συναλλαγών, ιδίως με τις αποκαλούμενες υπεράκτιες δικαιοδοσίες εντός της ΕΕ και σε άλλα μέρη του κόσμου·
18. καλεί το Συμβούλιο να ενεργήσει από κοινού με την Επιτροπή για την κατάρτιση συμφωνιών με τρίτες χώρες (ιδίως με τις αποκαλούμενες υπεράκτιες δικαιοδοσίες) με σκοπό την εξασφάλιση ανταλλαγής πληροφοριών σχετικά με τραπεζικούς λογαριασμούς και χρηματοοικονομικές συναλλαγές που αφορούν πολίτες της ΕΕ και εταιρείες στις χώρες αυτές·
19. καλεί την Επιτροπή να θέσει την καταπολέμηση της καταχρηστικής χρήσης ανωνύμων εταιρειών κελύφων σε δικαιοδοσίες που εξασφαλίζουν το απόρρητο και επιτρέπουν τη ροή κεφαλαίων εγκληματικής προέλευσης, στο επίκεντρο της επικείμενης μεταρρύθμισης της οδηγίας για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες·
20. καλεί μετ’ επιτάσεως την Επιτροπή να διασφαλίσει ισχυρό συντονισμό πολιτικής στον τομέα του μηχανισμού υποβολής εκθέσεων για την καταπολέμηση της διαφθοράς με τη νέα στρατηγική για την καταπολέμηση της απάτης και τη νομοθετική πρωτοβουλία για την ανάκτηση περιουσιακών στοιχείων που προέρχονται από εγκληματική δραστηριότητα, που περιλαμβάνονται στην ευρύτερη δέσμη για την προστασία της νόμιμης οικονομίας·
21. καλεί την Επιτροπή να υποβάλλει σε ετήσια βάση έκθεση προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με την εφαρμογή της ενωσιακής πολιτικής για την καταπολέμηση της διαφθοράς και, όποτε κρίνει σκόπιμο και εφικτό, να υποβάλλει ενδιάμεσες εκθέσεις επί συγκεκριμένων προβλημάτων που αφορούν την καταπολέμηση της διαφθοράς στην ΕΕ·
22. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
- [1] Η δέσμη για την καταπολέμηση της δωροδοκίας περιλαμβάνει μια ανακοίνωση για την καταπολέμηση της δωροδοκίας στην ΕΕ, μια απόφαση για τη θέσπιση ενωσιακού μηχανισμού υποβολής εκθέσεων σχετικά με την καταπολέμηση της δωροδοκίας, μια έκθεση σχετικά με την εφαρμογή της απόφασης πλαισίου του Συμβουλίου 2003/568/ΔΕΥ για την καταπολέμηση της διαφθοράς στον ιδιωτικό τομέα και μια έκθεση σχετικά με τις λεπτομέρειες της συμμετοχής της ΕΕ στην ομάδα κρατών που Συμβουλίου της Ευρώπης κατά της διαφθοράς (GRECO).