ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με τις διακρίσεις με βάση την κάστα
1.10.2013 - (2013/2676(RSP))
σύμφωνα με το άρθρο 115, παράγραφος 5, του Κανονισμού
Eva Joly εξ ονόματος της Επιτροπής Ανάπτυξης
B7‑0434/2013
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τις διακρίσεις με βάση την κάστα
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τα ψηφίσματά του της 13ης Δεκεμβρίου 2012 σχετικά με τις διακρίσεις λόγω κάστας στην Ινδία[1], της 17ης Ιανουαρίου 2013 σχετικά με τη βία κατά των γυναικών στην Ινδία[2], της 1ης Φεβρουαρίου 2007 σχετικά με την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των Ντάλιτ στην Ινδία[3] και της 18ης Απριλίου 2012 σχετικά με τις ετήσιες εκθέσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα στον κόσμο και την πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε αυτόν τον τομέα, συμπεριλαμβανομένων των επιπτώσεων για τη στρατηγική πολιτική της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα[4],
– έχοντας υπόψη τις διεθνείς συμβάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένης της διεθνούς σύμβασης για την εξάλειψη πάσης μορφής φυλετικών διακρίσεων (ICERD) και τις Γενικές Συστάσεις XXIX της Επιτροπής για την εξάλειψη των φυλετικών διακρίσεων,
– έχοντας υπόψη το σχέδιο αρχών και κατευθυντηρίων γραμμών του ΟΗΕ για την αποτελεσματική εξάλειψη των διακρίσεων που βασίζονται στην εργασία και την καταγωγή,[5] που δημοσίευσε το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων,
– έχοντας υπόψη τις σοβαρές ανησυχίες, τις παρατηρήσεις και τις συστάσεις σχετικά με τις διακρίσεις λόγω κάστας του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα,
– έχοντας υπόψη τις πρόσφατες συστάσεις σχετικά με το ζήτημα των διακρίσεων λόγω κάστας από όργανα που έχουν συσταθεί βάσει των Συνθηκών του ΟΗΕ και κάτοχους εντολών ειδικής διαδικασίας,
– έχοντας υπόψη την έκθεση του ειδικού εισηγητή για τις σύγχρονες μορφές ρατσισμού, φυλετικών διακρίσεων, ξενοφοβίας και της συναφούς έλλειψης ανοχής[6] της 24ης Μαΐου 2011, καθώς και τις παγκόσμιες περιοδικές επισκοπήσεις για τις χώρες που έχουν κάστες,
– έχοντας υπόψη τη μελέτη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με τίτλο «Επισκόπηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της φτώχιας: δράση της ΕΕ για την καταπολέμηση των διακρίσεων με βάση τη κάστα»,
– έχοντας υπόψη την προφορική ερώτηση προς την Επιτροπή της 18ης Σεπτεμβρίου 2013 σχετικά με τις διακρίσεις βάσει κάστας (O‑000091/2013 – B7‑0507/2013)
– έχοντας υπόψη το άρθρο 115 παράγραφος 5 και το άρθρο 110 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι η κάστα υποδηλώνει ένα κοινωνικοθρησκευτικό πλαίσιο, όπως στην Ασία όπου όσοι δεν υπάγονται στο σύστημα της κάστας θεωρούνται «ακάθαρτοι» και «ανέγγιχτοι» εκ φύσεως, αλλά και ότι, σε ευρύτερο πλαίσιο, οι κάστες υποδηλώνουν μια αυστηρή κοινωνική στρωμάτωση σε διαβαθμισμένες ομάδες που καθορίζονται από την καταγωγή και το επάγγελμα· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διακρίσεις βάσει εργασίας και καταγωγής, ως όρος περισσότερο περιεκτικός που προτιμάται από τον ΟΗΕ, αποτελούν μια μορφή διάκρισης η οποία απαγορεύεται από το διεθνές δίκαιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως διακηρύσσεται στην Οικουμενική Διακήρυξη των δικαιωμάτων του ανθρώπου, στο Διεθνές Σύμφωνο για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα, στο Διεθνές Σύμφωνο για τα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά δικαιώματα, στη Διεθνή Σύμβαση για την κατάργηση πάσης μορφής φυλετικών διακρίσεων, στη Σύμβαση για την εξάλειψη όλων των μορφών διακρίσεων κατά των γυναικών, στη Σύμβαση για τα δικαιώματα του παιδιού και στη σύμβαση αριθ. 111 της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας·
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι τον Ιούνιο του 2011 ο Githu Muigai, ειδικός εισηγητής των Ηνωμένων Εθνών για το ρατσισμό, τόνισε ότι δεν πρέπει να υπάρχει κανένα είδος ιεράρχησης ανάμεσα στις διαφορετικές εκδηλώσεις των διακρίσεων, ακόμα και αν διαφέρουν στο χαρακτήρα ή το βαθμό τους, ανάλογα με το εκάστοτε ιστορικό, γεωγραφικό και πολιτισμικό πλαίσιο, συμπεριλαμβανομένης «της κοινότητας των Ρομά στην Ευρώπη και των θυμάτων των συστημάτων κάστας στην Αφρική, την Ασία και τη Μέση Ανατολή»·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρά τα μέτρα που έχουν λάβει οι κυβερνήσεις σε χώρες με κάστες για την παροχή συνταγματικής και νομοθετικής προστασίας και εισαγωγή ειδικών μέτρων κατά των διακρίσεων λόγω κάστας και «ανέγγιχτων», οι διακρίσεις αυτές εξακολουθούν να είναι διαδεδομένες και να πλήττουν κατ' εκτίμηση 260 εκατομμύρια ατόμων παγκοσμίως·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι διακρίσεις λόγω κάστας υπάρχουν σε πολυάριθμες χώρες στον κόσμο, τα περισσότερα δε θύματα βρίσκονται στη Νότιο Ασία· λαμβάνοντας υπόψη, ακόμη, ότι μεγάλοι πληθυσμοί θυμάτων αυτής της πρακτικής βρίσκονται και σε άλλες περιοχές, όπως στην Αφρική και τη Μέση Ανατολή και τις κοινότητες της διασποράς αυτών των πληθυσμών·
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι η αδυναμία εφαρμογής της νομοθεσίας και των πολιτικών και η έλλειψη αποτελεσματικών λύσεων και αποτελεσματικής λειτουργίας των κρατικών θεσμών, συμπεριλαμβανομένης της δικαιοσύνης και της αστυνομίας, εξακολουθούν να αποτελούν σημαντικά εμπόδια για την εξάλειψη των διακρίσεων λόγω κάστας·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η παροχή αναλυτικών στοιχείων, και η ανάγκη ειδικής νομοθεσίας και μέτρων για την προστασία από τις διακρίσεις λόγω κάστας δεν έχει ακόμη υλοποιηθεί σε πολλές θιγόμενες χώρες·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρά τις προσπάθειες των κυβερνήσεων και, ολοένα περισσότερο, των διεθνών οργανώσεων, τα άτομα που ανήκουν σε συγκεκριμένες κάστες εξακολουθούν να υφίστανται σοβαρές μορφές κοινωνικού αποκλεισμού, φτώχειας, βίας, διαχωρισμού, σωματικής ή λεκτικής κακοποίησης, που συνδέονται με προκαταλήψεις και αντιλήψεις περί «καθαρότητας» και «ρυπαρότητας»·
Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πρακτικές αντιμετώπισης ορισμένων ατόμων ως «ανέγγιχτοι» παραμένουν διαδεδομένες και λαμβάνουν σύγχρονες μορφές· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πληττόμενες κοινότητες αντιμετωπίζουν περιορισμούς στην πολιτική συμμετοχή και σοβαρές διακρίσεις στην αγορά εργασίας·
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι σε ορισμένες χώρες, όπως την Ινδία, οι υποχρεωτικές θετικές δράσεις έχουν συμβάλει, ως ένα βαθμό, στην ενσωμάτωση των Ντάλιτ στο δημόσιο τομέα, αλλά, ωστόσο, η έλλειψη προστατευτικών μέτρων για την κατάργηση των διακρίσεων στην αγορά εργασίας και τον ιδιωτικό τομέα οδηγεί σε αποκλεισμό και σε αυξανόμενες ανισότητες·
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με εκτιμήσεις της ΔΟΕ, το μεγαλύτερο μέρος των θυμάτων δουλείας στη Νότιο Ασία προέρχεται από τις «χαμηλές κάστες» και τις «χαμηλές φυλές»· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αναγκαστική εργασία και δουλεία είναι ιδιαίτερα διαδεδομένες στη γεωργία, τις εξορυκτικές δραστηριότητες και τις βιομηχανίες παραγωγής ενδυμάτων, οι οποίες προμηθεύουν με προϊόντα ένα μεγάλο αριθμό πολυεθνικών και ευρωπαϊκών εταιρειών·
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η απαγόρευση εφαρμογής διακρίσεων στην απασχόληση συγκαταλέγεται στα τέσσερα θεμελιώδη εργασιακά δικαιώματα και συμπεριλαμβάνεται στις διεθνείς κατευθυντήριες γραμμές και πλαίσια για τις επιχειρήσεις, όπως είναι οι κατευθυντήριες αρχές του ΟΗΕ για τις επιχειρήσεις και τα ανθρώπινα δικαιώματα, οι κατευθυντήριες γραμμές του ΟΟΣΑ και το πρότυπο καθοδήγησης ISO 26000 σχετικά με την Κοινωνική Ευθύνη, όπου ειδικά οι διακρίσεις λόγω κάστας αναφέροντα ως σοβαρή μορφή διάκρισης·
ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κυβερνήσεις και οι αρχές των χωρών όπου εξακολουθούν να υπάρχουν κάστες καλούνται να λάβουν υπόψη το σχέδιο αρχών και κατευθυντηρίων γραμμών του ΟΗΕ για την αποτελεσματική εξάλειψη των διακρίσεων που βασίζονται στην εργασία και την καταγωγή και να λάβουν όλα τα απαραίτητα μέτρα για την πρόληψη και εξάλειψη των διακρίσεων λόγω κάστας, να διευθετήσουν δε τυχόν κενά στην εφαρμογή σε ομοσπονδιακό, κρατικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, και να υλοποιήσουν, τροποποιήσουν ή να θεσπίσουν ειδική νομοθεσία και μέτρα πολιτικής για την προστασία και προαγωγή των δικαιωμάτων των Ντάλιτ, καθώς και ομάδων που αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα λόγω κάστας·
1. καταδικάζει τις συνεχιζόμενες παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων που διαπράττονται εις βάρος ανθρώπων που θίγονται από ιεραρχίες τύπου κάστας και υφίστανται διακρίσεις λόγω κάστας, όπως, μεταξύ άλλων, η άρνηση ισότητας και πρόσβασης στη δικαιοσύνη και στην εργασία, ο συνεχιζόμενος διαχωρισμός και τα εμπόδια λόγω κάστας στην άσκηση βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και στην ανάπτυξη·
2. θεωρεί ότι στις ταυτότητες δεν πρέπει να υπάρχει αναφορά στις κάστες διότι αυτό αντίκειται στην ισότητα και την κοινωνική κινητικότητα·
3. χαιρετίζει την έκθεση του Githu Muigai, ειδικού εισηγητή των Ηνωμένων Εθνών για το ρατσισμό, και τονίζει ότι πρέπει να δοθεί η ίδια σημασία και προστασία σε όλα τα θύματα διακρίσεων λόγω κάστας στον κόσμο· γενικότερα, υπογραμμίζει ότι όλες οι μορφές ρατσισμού και διακρίσεων πρέπει να αντιμετωπίζονται με την ίδια βαρύτητα και αποφασιστικότητα, ακόμη και εντός της Ευρώπης·
4. εκφράζει σοβαρή ανησυχία για το γεγονός ότι ο κοινωνικός αποκλεισμός των Ντάλιτ και παρόμοια θιγομένων κοινοτήτων οδηγεί σε υψηλά ποσοστά φτώχειας και αποκλεισμού τις πληττόμενες πληθυσμιακές ομάδες, που δεν επωφελούνται ισότιμα από τις αναπτυξιακές διαδικασίες· τονίζει, επιπλέον, ότι η πρακτική αυτή αποκλείει τη συμμετοχή τους από τη διαδικασία λήψης αποφάσεων και τη διακυβέρνηση, καθώς και από την ουσιαστική συμμετοχή τους στο δημόσιο και αστικό βίο·
5. εξακολουθεί να εκφράζει την ιδιαίτερη ανησυχία του για τον μεγάλο και μη μειούμενο αριθμό, καταγγελλόμενων και μη, περιπτώσεων βιαιοτήτων και πρακτικών διαχωρισμού των «ανέγγιχτων» σε χώρες με κάστες, συμπεριλαμβανομένης της Ινδίας, καθώς και για τη διαδεδομένη ατιμωρησία που απολαμβάνουν οι δράστες εγκλημάτων κατά των Ντάλιτ και άλλων θυμάτων παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων λόγω κάστας· υπενθυμίζει ότι σε ορισμένες χώρες υπάρχουν δράστες τέτοιων διακρίσεων σε υψηλά αξιώματα της κυβέρνησης·
6. επαναλαμβάνει τη σοβαρή του ανησυχία για τη βία εις βάρος των γυναικών Ντάλιτ και άλλων γυναικών από παρόμοια θιγόμενες κοινότητες, σε κοινωνίες με συστήματα κάστας, οι οποίες συχνά δεν καταγγέλλουν τις περιπτώσεις βίας λόγω του φόβου τους για απειλές εις βάρος της προσωπικής τους ασφάλειας ή του κοινωνικού αποκλεισμού, καθώς και για τις πολλαπλές και πολυδιάστατες μορφές διακρίσεων βάσει κάστας, φύλου ή θρησκείας εις βάρος γυναικών Ντάλιτ και γυναικών από άλλες μειονοτικές κοινότητες, που οδηγούν σε αναγκαστικό προσηλυτισμό, σε απαγωγές, σε καταναγκαστική πορνεία και σεξουαλική κακοποίηση από άτομα από ανώτερες κάστες·
7. τονίζει ότι πρέπει να δημιουργηθεί ένα ευνοϊκό περιβάλλον για την κοινωνία των πολιτών και τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που ασχολούνται με άτομα που υφίστανται διακρίσεις λόγω κάστας, ούτως ώστε να διασφαλιστεί η ασφάλειά τους, και να αποφευχθούν η παρεμπόδιση, ο στιγματισμός και οι περιορισμοί στο έργο τους· υπογραμμίζει ότι το περιβάλλον αυτό πρέπει να περιλαμβάνει τη χρηματοδότηση, τη συνεργασία με τους φορείς ανθρωπίνων δικαιωμάτων του ΟΗΕ και τη διαπίστευση εκ μέρους του Οικονομικού και Κοινωνικού Συμβουλίου·
8. καλεί την ΕΕ να προωθήσει το σχέδιο αρχών και κατευθυντηρίων γραμμών του ΟΗΕ για την αποτελεσματική εξάλειψη των διακρίσεων που βασίζονται στην εργασία και την καταγωγή, ως καθοδηγητικό πλαίσιο για την εξάλειψη των διακρίσεων λόγω κάστας, και να προωθήσει την έγκρισή του από το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ·
9. ζητεί να αναγνωρίσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τις κάστες ως ξεχωριστή μορφή διακρίσεων που πηγάζουν από το κοινωνικό και/ή θρησκευτικό πλαίσιο, η οποία πρέπει να αντιμετωπιστεί μαζί με άλλες αιτίες διακρίσεων, βάσει πχ εθνικής καταγωγής, φυλής, καταγωγής, θρησκείας, φύλου ή σεξουαλικού προσανατολισμού, στο πλαίσιο των προσπαθειών της ΕΕ για την καταπολέμηση κάθε μορφής διακρίσεων· καλεί την ΕΕ να θεωρήσει τα άτομα που υφίστανται διακρίσεις λόγω κάστας ως σαφώς διακριτή ομάδα στο πλαίσιο των πολιτικών και των προγραμμάτων της ΕΕ·
10. καλεί την Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ), να εντάξουν την καταπολέμηση των διακρίσεων λόγω κάστας στη νομοθεσία, τις πολιτικές και τα έγγραφα προγραμματισμού της ΕΕ, και να υιοθετήσουν επιχειρησιακούς προσανατολισμούς για την υλοποίησή της· καλεί την ΕΥΕΔ να βελτιώσει τους μηχανισμούς παρακολούθησης και αξιολόγησης για την αποτελεσματική αποτίμηση του αντικτύπου της δράσης της ΕΕ στην κατάσταση των ατόμων που υφίστανται αυτή τη μορφή διακρίσεων·
11. προτείνει να προβαίνει η ΕΕ σε συστηματική αξιολόγηση του αντικτύπου των εμπορικών ή/και επενδυτικών συμφωνιών στις ομάδες που υφίστανται διακρίσεις λόγω κάστας, και να διευθετήσει τα ζητήματα αυτά με τους εκπροσώπους της βιομηχανίας, τις κυβερνητικές αρχές και τις σχετικές οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών·
12. ζητεί να ενταχθούν οι διακρίσεις λόγω κάστας ως ζήτημα ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε μελλοντικές πολιτικές, στρατηγικές και σχέδια δράσης της ΕΕ σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα·
13. καλεί την Επιτροπή να παράσχει μεγαλύτερη υποστήριξη σε αναπτυξιακά σχέδια για την καταπολέμηση των διακρίσεων λόγω κάστας, ως σοβαρής παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που επιδεινώνει τη φτώχεια, και να λαμβάνει υπόψη αυτή τη μορφή διάκρισης σε όλα τα έργα που εστιάζονται στην εκπαίδευση, τις γυναίκες, την πρόσβαση στη δικαιοσύνη, την πολιτική συμμετοχή και την εργασία στις σχετικές χώρες·
14. καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει και να εφαρμόσει προσεγγίσεις που λαμβάνουν υπόψη τις κάστες σε περιόδους ανθρωπιστικών κρίσεων, διασφαλίζοντας ότι η ανθρωπιστική βοήθεια διανέμεται σε όλες τις περιθωριοποιημένες ομάδες, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων που υφίστανται διακρίσεις λόγω κάστας·
15. καλεί την ΕΕ να θίγει το ζήτημα των διακρίσεων λόγω κάστας σε ανώτατο επίπεδο με τις κυβερνήσεις των θιγόμενων χωρών, στις διμερείς διασκέψεις και άλλες διεθνείς συνεδριάσεις·
16. καλεί την ΕΥΕΔ να εντείνει τους διαλόγους για την πολιτική και τα ανθρώπινα δικαιώματα και να προωθήσει κοινές πρωτοβουλίες για την εξάλειψη των διακρίσεων λόγω κάστας, σε συνεργασία με τις κυβερνήσεις χωρών, όπως η Ινδία, το Νεπάλ, το Πακιστάν, το Μπαγκλαντές, η Σρι Λάνκα, όπου στις πληττόμενες κοινότητες υφίστανται οι πρακτικές του «ανέγγιχτου», και, γενικότερα, να καταπολεμήσει τις διακρίσεις βάσει εργασίας και καταγωγής που σημειώνονται σε διάφορες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Υεμένης, της Μαυριτανίας, της Νιγηρίας, της Σενεγάλης και της Σομαλίας· υπενθυμίζει ότι οι διακρίσεις λόγω κάστας δεν θίχτηκαν στις συμφωνίες με πολλές από αυτές τις χώρες·
17. καλεί την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ να περιλαμβάνουν, κατά περίπτωση, ρήτρα περί διακρίσεων λόγω κάστας σε όλες τις εμπορικές συμφωνίες και τις συμφωνίες σύνδεσης·
18. προτείνει να προωθήσει η ΕΕ πολιτικές και διαδικασίες που δεν εισάγουν διακρίσεις και αποκλεισμούς στις επιχειρηματικές δραστηριότητες με χώρες όπου υφίστανται κάστες, συμπεριλαμβάνοντας θετικές δράσεις για τους Ντάλιτ και τους παρόμοια θιγόμενους πληθυσμούς στην αγορά εργασίας και τον ιδιωτικό τομέα·
19. καλεί την ΕΕ να προωθήσει τακτικές και ευρείες διαβουλεύσεις με την κοινωνία των πολιτών σχετικά με τις διακρίσεις λόγω κάστας και να διαθέσει επαρκείς πόρους στις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών για την καταπολέμηση των διακρίσεων λόγω κάστας·
20. καλεί την ΕΕ να προωθήσει μια αναπτυξιακή ατζέντα μετά το 2015 η οποία θα λαμβάνει υπόψη το πρόβλημα των διακρίσεων λόγω κάστας, σημειώνοντας ως καίριο και μετρήσιμο στόχο τη μείωση των ανισοτήτων που βασίζονται στις κάστες ή επιδεινώνονται από αυτές, και διασφαλίζοντας ότι οι διακρίσεις λόγω κάστας θα αντιμετωπίζονται ρητώς ως βασικός διαρθρωτικός παράγοντας της φτώχειας και ως ριζική αιτία διαρθρωτικών ανισοτήτων·
21. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στην Αντιπρόεδρο της Επιτροπής/ Ύπατη Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας, το Συμβούλιο, την Επιτροπή, τον Ειδικό Εντεταλμένο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα ανθρώπινα δικαιώματα, τις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών, τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών και το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών.
- [1] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2012)0512.
- [2] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2013)0031.
- [3] ΕΕ C 250 E της 25.10.2007, σ. 87.
- [4] ΕΕ C 258 E της 7.9.2013, σ. 8.
- [5] A/HRC/11/CRP.3.
- [6] A/HRC/17/40.