PROJEKT REZOLUCJI w sprawie zawieszenia umowy SWIFT w następstwie inwigilacji prowadzonej przez NSA
16.10.2013 - (2013/2831 (RSP))
zgodnie z art. 110 ust. 2 Regulaminu
Kyriacos Triantaphyllides, Cornelia Ernst, Willy Meyer, Marie-Christine Vergiat, Patrick Le Hyaric, Nikolaos Chountis, Jacky Hénin, Jean-Luc Mélenchon, Younous Omarjee w imieniu grupy GUE/NGL
B7‑0481/2013
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie zawieszenia umowy SWIFT w następstwie inwigilacji prowadzonej przez NSA
2013/2831 (RSP))
Parlament Europejski,
– uwzględniając art. 16 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),
– uwzględniając art. 87 TFUE,
– uwzględniając art. 218 TFUE,
– uwzględniając art. 225 TFUE,
– uwzględniając art. 314 TFUE,
– uwzględniając Umowę między Unią Europejską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki o przetwarzaniu i przekazywaniu z Unii Europejskiej do Stanów Zjednoczonych danych z komunikatów finansowych do celów Programu śledzenia środków finansowych należących do terrorystów,
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 4 lipca 2013 r. w sprawie programu inwigilacji amerykańskiej Agencji Bezpieczeństwa Narodowego, służb wywiadowczych w różnych państwach członkowskich oraz ich wpływu na prywatność obywateli UE[1],
– uwzględniając decyzję Rady 2010/412/UE z dnia 13 lipca 2010 r. w sprawie zawarcia Umowy między Unią Europejską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki o przetwarzaniu i przekazywaniu z Unii Europejskiej do Stanów Zjednoczonych danych z komunikatów finansowych do celów Programu śledzenia środków finansowych należących do terrorystów[2] oraz załączone do niej oświadczenia Komisji Europejskiej i Rady,
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 17 września 2009 r. w sprawie przewidywanego porozumienia międzynarodowego dotyczącego udostępniania Departamentowi Skarbu USA danych z komunikatów o płatnościach finansowych w celu zapobiegania terroryzmowi i finansowaniu terroryzmu oraz ich zwalczania[3],
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 11 lutego 2010 r. dotyczącą wniosku w sprawie decyzji Rady dotyczącej zawarcia Umowy między Unią Europejską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki o przetwarzaniu i przekazywaniu z Unii Europejskiej do Stanów Zjednoczonych danych z komunikatów finansowych do celów Programu śledzenia środków finansowych należących do terrorystów[4],
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 5 maja 2010 r. w sprawie zalecenia Komisji dla Rady w sprawie upoważnienia do rozpoczęcia negocjacji między Unią Europejską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki dotyczących umowy służącej udostępnianiu Departamentowi Skarbu Stanów Zjednoczonych danych z komunikatów finansowych w celu zapobiegania terroryzmowi, walki z terroryzmem i finansowaniem go[5],
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 8 lipca 2010 r. w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia Umowy między Unią Europejską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki o przetwarzaniu i przekazywaniu z Unii Europejskiej do Stanów Zjednoczonych danych z komunikatów finansowych do celów Programu śledzenia środków finansowych należących do terrorystów[6] oraz zalecenie Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (A7‑0224/2010),
– uwzględniając sprawozdania z dnia 30 marca 2011 r. SEC(2011)0438) oraz z dnia 14 grudnia 2012 r. (SWD(2012)0454) dotyczące wspólnego przeglądu wykonania Umowy między Unią Europejską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki o przetwarzaniu i przekazywaniu z Unii Europejskiej do Stanów Zjednoczonych danych z komunikatów finansowych do celów Programu śledzenia środków finansowych należących do terrorystów,
– uwzględniając sprawozdanie z dnia 1 marca 2011 r. w sprawie w sprawie przeprowadzonej w listopadzie 2010 r. przez wspólny organ nadzorczy Europolu kontroli wykonania przez Europol umowy TFTP,
– uwzględniając publiczne oświadczenie wspólnego organu nadzorczego Europolu z dnia 14 marca 2012 r. w sprawie stosowania umowy TFTP,
– uwzględniając przedstawioną przez wspólny organ nadzorczy Europolu w dniu 18 marca 2013 r. ocenę wyników trzeciej kontroli wykonania przez Europol zadań wynikających z umowy TFTP,
– uwzględniając pismo z dnia 18 kwietnia 2011 r. skierowane przez Paula Breitbartha z holenderskiego organu ochrony danych do przewodniczącego delegacji UE we wspólnym zespole ds. przeglądu umowy TFTP,
– uwzględniając pismo z dnia 7 czerwca 2011 r. skierowane przez Jacoba Kohnstamma w imieniu grupy roboczej ds. ochrony danych ustanowionej na mocy art. 29 do Melissy A. Hartman, zastępcy sekretarza w amerykańskim Departamencie Skarbu,
– uwzględniając pismo z dnia 21 grudnia 2012 r. skierowane przez Jacoba Kohnstamma w imieniu grupy roboczej ds. ochrony danych ustanowionej na mocy art. 29 do przewodniczącego Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych Juana Fernando Lópeza Aguilara,
– uwzględniając pismo z dnia 12 września 2013 r. skierowane przez komisarz C. Malmström do Davida Cohena, podsekretarza ds. terroryzmu i analityki finansowej w amerykańskim Departamencie Skarbu, oraz odpowiedź podsekretarza Cohena z dnia 18 września 2013 r.,
– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 13 lipca 2011 r. zatytułowany „Europejski system śledzenia środków finansowych należących do terrorystów: potencjalne warianty” (COM(2011)0429),
– uwzględniając pytania wymagające odpowiedzi na piśmie: E-11200/2010, E-2166/2011, E-2762/2011, E‑-2783/2011, E-3148/2011, E-3778/2011, E-3779/2011, E-4483/2011, E-6633/2011, E‑-8044/2011, E-8752/2011, E-617/2012, E-2349/2012, E-3325/2012, E-7570/2012 i E-000351/2013,
– uwzględniając art. 110 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że Umowa między Unią Europejską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki o przetwarzaniu i przekazywaniu z Unii Europejskiej do Stanów Zjednoczonych danych z komunikatów finansowych do celów Programu śledzenia środków finansowych należących do terrorystów (zwana dalej „umową”) weszła w życie w dniu 1 sierpnia 2010 r.;
B. mając na uwadze, że po odrzuceniu tymczasowej umowy TFTP Parlament Europejski większością głosów udzieli zgody na obecną umowę TFTP jedynie ze względu na większą ochronę danych osobowych obywateli UE i ich praw do prywatności;
C. mając na uwadze, że Departament Skarbu USA opatrzył znaczną część odpowiednich informacji odnoszących się do umowy TFTP klauzulą „EU Secret”;
D. mając na uwadze, że według grupy roboczej ds. ochrony danych ustanowionej na mocy art. 29 obowiązująca procedura korzystania z prawa dostępu może być nieodpowiednia i korzystanie z prawa sprostowania, usunięcia i zablokowania danych może być niemożliwe;
E. mając na uwadze, że w swoim sprawozdaniu z 2012 r. z realizacji umowy wspólny organ nadzorczy Europolu podkreślił wyraźnie systemowe niedociągnięcia w umowie: „Europol otrzymuje co miesiąc średnio jeden wniosek. Rozpatrzenie jednego wniosku zajmuje średnio jeden miesiąc. Z tego powodu proces rozpatrywania spraw, ujmowanych jako całość, jest nieustanny. Oznacza to po prostu, że w postaci, w jakiej umowa obecnie jest realizowana, informacje dotyczące pewnych transakcji finansowych są przekazywane przez wyznaczonych dostarczycieli do USA w ramach czasowych obejmujących każdy dzień, rok po roku. Jeżeli w rzeczywistości ze względu na charakter programu niepraktyczne byłoby zawężenie wymaganych ram czasowych lub niekierowanie wniosków dotyczących transgranicznego przekazywania danych związanych z pewnymi państwami/terytoriami, mogłoby to oznaczać, że nie jest możliwe wykonanie wszystkich zamierzonych zabezpieczeń z art. 4.”;
F. mając na uwadze, że Komisja została poproszona o przedłożenie Parlamentowi i Radzie najpóźniej do dnia 1 sierpnia 2011 r. ram prawnych i technicznych ekstrakcji danych na terytorium UE oraz najpóźniej do dnia 1 sierpnia 2011 r. sprawozdania z postępów w opracowywaniu równoważnego systemu UE w związku z art. 11 umowy;
G. mając na uwadze, że zamiast przedłożenia ram prawnych i technicznych ekstrakcji danych na terytorium UE, Komisja w dniu 13 lipca 2011 r. przedstawiła opis różnych kroków podjętych w celu ustanowienia takich ram prawnych i technicznych, informując o wstępnych wynikach i pewnych teoretycznych wariantach europejskiego systemu śledzenia środków finansowych należących do terrorystów bez wchodzenia w szczegóły;
H. mając na uwadze, że sprawozdanie z postępów w opracowywaniu równoważnego systemu UE w związku z art. 11 umowy nigdy nie zostało przedstawione;
I. mając na uwadze, że według doniesień prasowych amerykańska Agencja Bezpieczeństwa Narodowego (NSA) miała bezpośredni dostęp do systemów IT wielu przedsiębiorstw prywatnych i uzyskała bezpośredni dostęp do komunikatów finansowych dotyczących transferów finansowych oraz powiązanych danych obsługiwanych przez dostawcę usług w zakresie komunikatów finansowych dotyczących międzynarodowych płatności objętych obecnie umową TFTP;
J. mając na uwadze, że poufne rozmowy służb Komisji i rządu USA nie mogą być uznawane jako dochodzenie, nie można też w najmniejszym stopniu polegać na oświadczeniach USA;
1. powtarza, że odrzuca system zbiorczej wymiany danych ze Stanami Zjednoczonymi i ogólnie ze wszystkimi krajami trzecimi prowadzonej w imię walki z terroryzmem;
2. odrzuca fałszywe przeciwstawienie bezpieczeństwa i wolności; jest zdania, że wolność jednostki i poszanowanie praw podstawowych są najważniejszymi czynnikami bezpieczeństwa w każdym społeczeństwie;
3. przypomina, że wszelkie środki bezpieczeństwa, w tym środki zwalczania terroryzmu, powinny być tworzone tak, by wspierały zapewnianie wolności jednostki oraz muszą być w pełni zgodne z zasadą rządów prawa i podlegać zobowiązaniom w zakresie praw podstawowych, wraz z prawami związanymi z ochroną prywatności i danych;
4. podkreśla, że badanie, czy środek ograniczający podstawowe prawa i wolności jest niezbędny i proporcjonalny, musi uwzględniać całość istniejących środków bezpieczeństwa związanych z terroryzmem i poważną przestępczością; uważa zatem, że każdy dodatkowy środek prawny proponowany w ramach walki z terroryzmem i poważną przestępczością musi podlegać jeszcze dokładniejszemu i bardziej restrykcyjnemu badaniu pod kątem niezbędności i proporcjonalności; sprzeciwia się w związku z tym tendencji do uzasadniania z góry każdego środka bezpieczeństwa przez odniesienie do walki z terroryzmem i poważną przestępczością;
5. ponawia stwierdzenie, że wszelkie umowy o wymianie danych mogą opierać się tylko na spójnych prawnych ramach ochrony danych zapewniających prawnie wiążące standardy ochrony danych osobowych, szczególnie w odniesieniu do ograniczenia celu, minimalizowania danych, informacji, dostępu, korekty, usunięcia i sądowych środków odwoławczych;
6. jest głęboko zaniepokojony doniesieniami prasowymi na temat działalności NSA i rzekomego wykorzystania serwerów SWIFT;
7. wzywa do przeprowadzenia pełnego niezależnego technicznego dochodzenia na miejscu w celu zbadania zarzutów, jakoby władze USA miały niedozwolony dostęp do serwerów SWIFT lub dostały się do nich w inny sposób; podkreśla, że takie dochodzenie powinni przeprowadzić niezależni eksperci w dziedzinie IT i cyberprzestępczości;
8. wyciąga wniosek, że pozaumowne przejmowanie danych SWIFT przez NSA może jako takie stanowić naruszenie art. 4 umowy i dlatego powinno prowadzić do automatycznego rozwiązania umowy;
9. jest przekonany, że zasadniczo umowa nie została wykonana zgodnie z jej postanowieniami, szczególnie przewidzianymi w art. 4, 12, 13, 15 i 16, i dlatego nie była zgodna z zasadami ochrony danych dotyczącymi ograniczenia celu, niezbędności i proporcjonalności;
10. wzywa Komisję do podjęcia niezbędnych działań w celu natychmiastowego rozwiązania umowy;
11. zdecydowanie nalega na trzy instytucje, by ostrożnie rozważały wszelkie przyszłe alternatywy dla wymiany danych, a przede wszystkim by prowadziły dokładne badanie wpływu na prawa człowieka z nich wynikające, na podstawie pełnego przestrzegania ogólnych zasad ochrony danych, szczególnie badania pod kątem niezbędności i proporcjonalności;
12. żąda, aby natychmiast udostępniono parlamentom narodowym i Parlamentowi Europejskiemu do omówienia wszelkie odpowiednie informacje i dokumenty będące przedmiotem wymiany między Komisją, rządami krajowymi i rządem USA, wraz z leżącymi u ich podstaw informacjami wywiadowczymi;
13. zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji oraz Europolowi.