PROJEKT REZOLUCJI w sprawie strategii UE na rzecz Arktyki
5.3.2014 - (2013/2595(RSP))
zgodnie z art. 110 ust. 2 Regulaminu
Charles Tannock, Konrad Szymański w imieniu grupy ECR
Patrz też projekt wspólnej rezolucji RC-B7-0229/2014
B7‑0231/2014
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie strategii UE na rzecz Arktyki
Parlament Europejski,
– uwzględniając swoje wcześniejsze sprawozdania i rezolucje w sprawie Arktyki, w szczególności rezolucję z dnia 20 stycznia 2011 r. w sprawie zrównoważonej polityki UE na dalekiej północy[1] oraz sprawozdanie Wspólnego Komitetu Parlamentarnego Europejskiego Obszaru Gospodarczego z dnia 28 października 2013 r. w sprawie polityki wobec Arktyki,
– uwzględniając wspólny komunikat Komisji i Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa z dnia 26 czerwca 2012 r. zatytułowany „Kształtowanie polityki realizowanej przez Unię Europejską w regionie Arktyki: postępy poczynione od 2008 r. i dalsze działania” (JOIN(2012) 19) oraz towarzyszące mu dokumenty robocze zatytułowane „Wykaz działań w ramach kształtowania polityki Unii Europejskiej w regionie Arktyki” (SWD(2012) 182) oraz „Kosmos i Arktyka” (SWD(2012) 183),
– uwzględniając nowe i zaktualizowane krajowe strategie i dokumenty polityczne dotyczące kwestii Arktyki opracowane przez Finlandię, Szwecję, Danię i Grenlandię, Norwegię, Rosję, USA, Kanadę i Zjednoczone Królestwo,
– uwzględniając oświadczenie z 10. Konferencji Parlamentarzystów Regionu Arktycznego, która odbyła się w dniach od 5 do 7 września 2012 r. w Akureyri,
– uwzględniając art. 110 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że wspólny komunikat Komisji i Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa z dnia 26 czerwca 2012 r. stanowi kolejny krok w odpowiedzi na apel Parlamentu o sformułowanie spójnej polityki UE wobec Arktyki;
B. mając na uwadze, że Parlament bierze czynny udział w pracach stałej komisji Konferencji Parlamentarzystów Regionu Arktyki za pośrednictwem swojej Delegacji ds. Stosunków ze Szwajcarią i Norwegią, do Wspólnej Komisji Parlamentarnej UE-Islandia oraz do Wspólnej Komisji Parlamentarnej Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG);
C. mając na uwadze, że Dania, Finlandia i Szwecja są krajami arktycznymi, a Finlandia i Szwecja są częściowo położone w kole podbiegunowym; mając na uwadze, że jedyny rdzenny lud w UE, Lapończycy, mieszka w regionie arktycznym na terytorium Finlandii i Szwecji, a także Norwegii i Rosji;
D. mając na uwadze, że Norwegia, jako wiarygodny partner, jest stowarzyszona z UE w ramach EOG i na mocy układu z Schengen;
E. mając na uwadze, że decyzja Rady Arktycznej w Kirunie o „pozytywnym rozpatrzeniu” wniosku UE o przyznanie statusu obserwatora jest interpretowana na różne sposoby, jeżeli chodzi o zakres przyznanego UE statusu obserwatora w Radzie Arktycznej;
F. mając na uwadze, że UE i jej państwa członkowskie wnoszą znaczny wkład w badania prowadzone w Arktyce oraz mając na uwadze, że unijne programy wspierają ważne projekty badawcze w tym regionie, przynoszące korzyści zwłaszcza ludności i gospodarkom państw arktycznych;
G. mając na uwadze, że rosnące zainteresowanie regionem arktycznym ze strony podmiotów spoza tego regionu, takich jak Chiny, Japonia, Indie i inne kraje azjatyckie, przeznaczanie przez nie środków finansowych na badania polarne, a zwłaszcza potwierdzenie statusu stałego obserwatora w Radzie Arktycznej przyznanego Korei Południowej, Chinom, Japonii, Indiom i Singapurowi świadczą o coraz większym docenianiu wartości geopolitycznej Arktyki w skali światowej;
1. przypomina, że w dniu 20 stycznia 2011 r. PE przyjął rezolucję w sprawie zrównoważonej polityki UE na dalekiej północy i z zadowoleniem przyjmuje wspólny komunikat Komisji i Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa z dnia 26 czerwca 2012 r.; potwierdza, że według stanowiska UE, której trzy państwa członkowskie – Dania, Finlandia i Szwecja – są państwami arktycznymi, a Norwegia i Islandia należą do EOG i strefy Schengen, ma ona uzasadniony interes z racji praw i obowiązków wynikających z prawa międzynarodowego, jej zaangażowania w politykę dotyczącą ochrony środowiska, klimatu i innych dziedzin, finansowania, działalności badawczej i interesów ekonomicznych, w tym w dziedzinie żeglugi i eksploatacji zasobów naturalnych; ponadto przypomina, że UE posiada duże obszary lądowe Arktyki w Finlandii i Szwecji, zamieszkane przez jedyną rdzenną grupę ludności w Europie – Lapończyków;
2. przyjmuje do wiadomości deklarację kiruńską Rady Arktycznej z maja 2013 r. oraz jej decyzję o przyznaniu statusu obserwatora UE i innym podmiotom państwowym, a także wzywa Komisję do śledzenia rozwoju sytuacji odnośnie do Kanady oraz do należytego informowania Parlamentu o tym procesie;
3. popiera starania Komisji o uzyskanie statusu obserwatora w Radzie Arktycznej; przypomina, że UE i jej państwa członkowskie posiadają status nie obserwatorów, lecz aktywnych członków w innych organizacjach mających znaczenie dla Arktyki, takich jak Międzynarodowa Organizacja Morska (IMO), i podkreśla, że przy realizacji, zmianie i opracowywaniu unijnych programów lub strategii politycznych, które mają lub mogą mieć wpływ na Arktykę, a tym samym są lub mogą być dla niej korzystne, należy przekierować działalność instytucji unijnych na dziedziny istotne dla politycznych i ekonomicznych interesów UE i jej państw członkowskich;
4. podkreśla znacznie, jakie mają stacje badawcze i polarne państw członkowskich w Arktyce i przypomina o wkładzie, jaki wnosi UE w badania naukowe i rozwój oraz o zaangażowaniu w regionie Arktyki podmiotów gospodarczych zarejestrowanych lub działających na mocy prawa unijnego;
5. stanowczo opowiada się za swobodą prowadzenia badań naukowych w Arktyce i zachęca do szerokiej współpracy między państwami działającymi w zakresie wielodyscyplinarnych badań naukowych w regionie arktycznym oraz tworzenia infrastruktury badawczej;
6. zwraca się do Komisji – z myślą o ogromnej ilości działań naukowych, gospodarczych i obywatelskich, zwłaszcza w europejskim regionie arktycznym i regionie Morza Barentsa oraz poza nimi – o rozwijanie praktyk mających na celu lepsze wykorzystanie istniejących funduszy UE oraz zapewnienie właściwej równowagi między ochroną a rozwojem regionu arktycznego przy przeznaczaniu funduszy unijnych dla tego regionu;
7. z zadowoleniem przyjmuje wdrażanie przez członków Rady Arktycznej umowy dotyczącej akcji poszukiwawczo-ratowniczych oraz umowy w sprawie reagowania na wypadek wycieku ropy i apeluje o aktywne zaangażowanie instytucji europejskich i przedsiębiorstw w proces wdrażania;
8. z zadowoleniem przyjmuje nowe strategie arktyczne opublikowane niedawno przez państwa członkowskie UE należące do Rady Arktycznej, takie jak Finlandia, Dania i Szwecja, oraz przez państwa mające status obserwatora, takie jak Niemcy i Zjednoczone Królestwo, i wyraża nadzieję, że zaktualizowane strategie doprowadzą nie tylko do bardziej realistycznych wniosków, lecz również do konkretnych zobowiązań w Arktyce, i podkreślą przy tym potrzebę uwzględnienia wspólnych strategii i programów UE mających wpływ na Arktykę;
9. wzywa Komisję do rozwijania ściślejszej współpracy z Islandią w dziedzinach wspólnych interesów, takich jak rozwój transportu morskiego i energii odnawialnej, w pełni wykorzystując istniejące instrumenty i zachęcając do współpracy w dziedzinie badań i biznesu między podmiotami europejskimi a islandzkimi – zwłaszcza w obliczu nasilającej się aktywności podmiotów z Chin – aby dopilnować, by europejskie interesy nie ucierpiały w tym strategicznym regionie;
10. proponuje ponadto, aby lepiej dostosować istniejące programy i wkład w finansowanie wymiaru północnego, co pozwoli skutecznie uruchamiać środki finansowe oraz jasno określić priorytety inwestycyjne w regionie arktycznym; wzywa do utworzenia platformy Komisja-Służba Działań Zewnętrznych (ESDZ), której zadaniem będzie zapewnienie spójnego uruchamiania funduszy dla Arktyki;
11. potwierdza poparcie dla utworzenia unijnego centrum informacji o Arktyce w postaci sieci działającej w Arktyce, której celem byłoby informowanie i łączenie podmiotów z Arktyki i UE oraz podkreśla w związku z tym, że bardzo istotne jest, aby taki projekt przewidywał specjalny interfejs dla unijnych podmiotów instytucjonalnych; dostrzega rolę unijnego Forum Arktycznego w Brukseli jako jedynej w swoim rodzaju platformy zwiększającej zrozumienie w szerokich kręgach istotnych podmiotów w Arktyce i UE oraz łączącej sfery polityczne, naukowe i gospodarcze;
12. w świetle powyższych faktów i wydarzeń zwraca się do Komisji i ESDZ o opracowanie i przedstawienie wizjonerskiej i spójnej społeczno-gospodarczej strategii zaangażowania UE w Arktyce, i zadbanie o uwzględnianie interesów UE i jej państw członkowskich przy opracowywaniu, zmianie lub aktualizacji strategii politycznych dotyczących Arktyki;
13. wzywa Komisję i ESDZ do opracowania planu działania przewidującego konkretne środki spójnego wdrażania takiej strategii oraz istniejących strategii politycznych i programów dotyczących Arktyki, aby zapewnić skoordynowane podejście do regionu arktycznego;
14. podkreśla globalny wpływ zmian zachodzących w regionie Arktyki oraz znaczenie, jakie ma zmniejszenie w Arktyce zanieczyszczenia spowodowanego nasiloną działalnością w regionie; podkreśla, że zmiana klimatu w Arktyce będzie miała poważny wpływ na regiony przybrzeżne w Europie i innych częściach świata oraz na sektory zależne od klimatu w Europie, takie jak rolnictwo i rybołówstwo, energetyka, chów reniferów, łowiectwo, turystyka i transport;
15. przyznaje, że skutki topnienia lodu i łagodnych temperatur nie tylko powodują ryzyko przemieszczania się ludności rdzennej, zagrażając w ten sposób rdzennemu trybowi życia, lecz także stwarzają możliwości rozwoju gospodarczego w regionie arktycznym; uznaje wolę mieszkańców i rządów regionu arktycznego posiadających suwerenne prawa i obowiązki, którzy pragną nadal dążyć do zrównoważonego rozwoju gospodarczego, a jednocześnie chronić tradycyjne źródła utrzymania ludności rdzennej i bardzo wrażliwe ekosystemy Arktyki;
16. potwierdza swoje stanowiska dotyczące praw rdzennej ludności ogólnie, a Lapończyków jako jedynej rdzennej ludności UE w szczególności, i wzywa Komisję do zbadania, w jaki sposób można by zagwarantować, że ich głos zostanie wysłuchany, a ich doświadczenia zostaną uwzględnione w unijnych procesach podejmowania decyzji politycznych; proponuje w związku z tym, aby poprzeć utworzenie w Brukseli niezależnego przedstawicielstwa ludności rdzennej;
17. podkreśla duże znaczenie bezpieczeństwa i ochrony nowych światowych handlowych szlaków morskich w Arktyce, zwłaszcza dla gospodarki UE i jej państw członkowskich, biorąc pod uwagę, że państwa te kontrolują 40% światowej żeglugi handlowej; z zadowoleniem przyjmuje prowadzone przez IMO prace nad zakończeniem obowiązkowego kodeksu żeglugi w regionie polarnym; nakłania państwa członkowskie i Komisję do utrzymywania ścisłych kontaktów z europejskimi instytutami badawczymi oraz przedsiębiorstwami transportowymi i zakładami ubezpieczeń, aby uwzględnić nowe technologie i doświadczenia; podkreśla, że UE i jej państwa członkowskie powinny aktywnie wspierać zasadę wolności mórz oraz prawo do swobodnego poruszania się po międzynarodowych szlakach wodnych; zachęca do współpracy w zakresie zarówno badań, jak i inwestycji z myślą o rozwoju solidnej i bezpiecznej infrastruktury arktycznych szlaków morskich;
18. wzywa państwa regionu do zapewnienia, aby wszelkie istniejące obecnie oraz mogące powstać w przyszłości szlaki transportowe były otwarte dla żeglugi międzynarodowej, a także do niestosowania jednostronnych i arbitralnych obciążeń finansowych lub administracyjnych, które mogłyby utrudniać żeglugę na terenie Arktyki, innych niż środki uzgodnione na szczeblu międzynarodowym w celu zwiększenia bezpieczeństwa lub ochrony środowiska;
19. przypomina o prawie ludności Arktyki do decydowania o własnych środkach utrzymania i uznaje jej dążenie do zrównoważonego rozwoju regionu oraz zwraca się do Komisji, aby wskazała, które programy UE mogłyby zostać wykorzystane do wsparcia takiego długoterminowego, zrównoważonego trwałego rozwoju, oraz aby opracowała środki z myślą o bardziej konkretnym wkładzie w spełnienie tego pragnienia;
20. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji Europejskiej, wiceprzewodniczącej Komisji/Wysokiej Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa, rządom i parlamentom państw członkowskich oraz rządom i parlamentom państw regionu arktycznego.
- [1] Dz.U. C 136 E z 11.5.2012, s. 71.