ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία
11.3.2014 - (2014/2627(RSP))
σύμφωνα με το άρθρο 110 παράγραφος 2 του Κανονισμού
Rebecca Harms, Mark Demesmaeker, Werner Schulz, Tarja Cronberg, Ulrike Lunacek, Nicole Kiil-Nielsen, Raül Romeva i Rueda, Νίκος Χρυσόγελος, Helga Trüpel εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE
Βλ. επίσης την κοινή πρόταση ψηφίσματος RC-B7-0263/2014
B7‑0266/2014
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του για την Ουκρανία, και ιδιαίτερα εκείνο της 27ης Φεβρουαρίου 2014[1],
– έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα της έκτακτης συνόδου του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων για την Ουκρανία, της 3ης Μαρτίου 2014,
– έχοντας υπόψη τη δήλωση των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων για την Ουκρανία, κατά τη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 6 Μαρτίου 2014,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 110, παράγραφος 2, του Κανονισμού του,
A. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο νέος κυβερνητικός συνασπισμός ανακοινώθηκε στις 27 Φεβρουαρίου 2014 στην Βερκόβνα Ράντα· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο νέος πρωθυπουργός ορίστηκε με την υποστήριξη 371 μελών του ουκρανικού κοινοβουλίου, αριθμός που υπερβαίνει κατά πολύ τη δύναμη των κομμάτων που συμμετέχουν στον κυβερνητικό συνασπισμό·
B. λαμβάνοντας υπόψη ότι την 1η Μαρτίου το Συμβούλιο της Ρωσικής Ομοσπονδίας εξουσιοδότησε τον Πρόεδρο Πούτιν να αναπτύξει ρωσικά στρατεύματα στο έδαφος της Ουκρανίας, μετά από αίτημα του ίδιου του Προέδρου, με το πρόσχημα ότι η κατάσταση στην Ουκρανία έθετε σε κίνδυνο τη ζωή των Ρώσων πολιτών και του προσωπικού της ρωσικής στρατιωτικής μονάδας που είναι σταθμευμένη στην Κριμαία·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν έχει αναφερθεί πρόσφατα κανένα κρούσμα επίθεσης ή εκφοβισμού κατά Ρώσων ή ρωσικής καταγωγής πολιτών στην Κριμαία·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι από τις 28 Φεβρουαρίου οι βασικές υποδομές και τα δημόσια κτίρια στην αυτόνομη δημοκρατία της Κριμαίας έχουν αποκλειστεί και καταληφθεί από στρατεύματα χωρίς διακριτικά, συμπεριλαμβανομένων στοιχείων του ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας που έχει τη βάση του στην Ουκρανία και άλλων μονάδων των ενόπλων δυνάμεων της Ρωσικής Ομοσπονδίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι από την έναρξη της κρίσης αναφέρεται ότι έχουν αναπτυχθεί στην Ουκρανία τουλάχιστον άλλοι 6.000 Ρώσοι στρατιώτες·
E. λαμβάνοντας υπόψη ότι στις 5 Μαρτίου το κοινοβούλιο της αυτόνομης δημοκρατίας της Κριμαίας ψήφισε υπέρ της προσχώρησης στη Ρωσική Ομοσπονδία και της διεξαγωγής σχετικού δημοψηφίσματος στην Κριμαία στις 16 Μαρτίου·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι έχουν γίνει διαδηλώσεις και εκδηλώσεις υπέρ της Ρωσίας και σε άλλες πόλεις στο ανατολικό και στο νότιο τμήμα της Ουκρανίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι τοπικές αρχές κατάφεραν να διατηρήσουν τον έλεγχο της κατάστασης·
H. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ρωσική δημόσια επιχείρηση Γκαζπρόμ απείλησε να διακόψει τον εφοδιασμό της Ουκρανίας με φυσικό αέριο αν η χώρα δεν εξοφλήσει τις οφειλές της·
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι απαιτείται έντονη διεθνής διπλωματική δράση σε όλα τα επίπεδα προκειμένου να αποκλιμακωθεί η κατάσταση και να μην τεθεί η κρίση εκτός ελέγχου· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ πρέπει να αντιδράσει αποτελεσματικά προκειμένου να επιτρέψει στην Ουκρανία να ασκήσει και να διατηρήσει την εθνική της κυριαρχία χωρίς εξωτερικές πιέσεις·
1. καταδικάζει απερίφραστα την εισβολή των ρωσικών στρατευμάτων στην Ουκρανία και καλεί τη Μόσχα να αποσύρει αμέσως τα στρατεύματά της στις στρατιωτικές βάσεις της στην Κριμαία, σύμφωνα με τις προηγούμενες διμερείς συμφωνίες, σεβόμενη την εθνική κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της γειτονικής της χώρας·
2. υπενθυμίζει στη Ρωσία τις νομικές υποχρεώσεις της ως συμβαλλομένου μέρους του μνημονίου της Βουδαπέστης, του 1994, στο πλαίσιο του οποίου τα συμβαλλόμενα μέρη συμφώνησαν να απέχουν από την απειλή ή τη χρήση βίας κατά της εδαφικής ακεραιότητας ή της πολιτικής ανεξαρτησίας της Ουκρανίας· αποδοκιμάζει, συνεπώς, την απόφαση της Ρωσικής Ομοσπονδίας να μην συμμετάσχει στη σύνοδο των συμβαλλομένων μερών του μνημονίου με θέμα την ασφάλεια της Ουκρανίας, που συγκλήθηκε για τις 5 Μαρτίου στο Παρίσι·
3. καλεί τη Ρωσία να διατάξει τους μασκοφόρους και τους ένστολους στρατιώτες χωρίς διακριτικά στην Κριμαία να σταματήσουν την πολιορκία των ουκρανικών στρατιωτικών εγκαταστάσεων και να άρουν τον αποκλεισμό των ουκρανικών πλοίων· υπογραμμίζει ότι οποιαδήποτε αλλαγή του καθεστώτος της Κριμαίας πρέπει να γίνει με πλήρη τήρηση των διαδικασιών που προβλέπονται από το Σύνταγμα της Ουκρανίας και σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο·
4. καλεί τη Ρωσία και την Ουκρανία να αρχίσουν αμέσως διαπραγματεύσεις για την εκτόνωση της κατάστασης και την πρόληψη της περαιτέρω κλιμάκωσης της σύγκρουσης στην Κριμαία· ζητεί, στο πλαίσιο αυτό, την ανάπτυξη πλήρων εξοπλισμένης αποστολής παρατηρητών του ΟΑΣΕ στην αυτόνομη δημοκρατία της Κριμαίας·
5. αποδοκιμάζει τις απειλές των άγνωστης ταυτότητας ενόπλων κατά του ειδικού απεσταλμένου του ΟΗΕ, Robert Serry, ο οποίος εκδιώχτηκε από την Κριμαία, και ζητεί να εξασφαλιστεί η πρόσβαση των εμπειρογνωμόνων του ΟΑΣΕ στη χερσόνησο, που ως τώρα εμποδίζεται από παραστρατιωτικές ομάδες·
6. εκφράζει την αποδοκιμασία του για το γεγονός ότι οι αποφάσεις του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της 3ης Μαρτίου σχετικά με τη διακοπή των διμερών συνομιλιών με τη Ρωσική Ομοσπονδία για θέματα θεώρησης, καθώς και των συνομιλιών για τη νέα συμφωνία και την προετοιμασία της διάσκεψης κορυφής της G8, δεν συνοδεύτηκαν από αυστηρότερα και αποτελεσματικότερα πολιτικά, εμπορικά και οικονομικά μέτρα·
7. υπενθυμίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι η εξαγωγή όπλων και στρατιωτικής τεχνολογίας μπορεί να υπονομεύσει τη σταθερότητα και την ειρήνη σε ολόκληρη την περιοχή· εκφράζει την έντονη αποδοκιμασία του για το γεγονός ότι τα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν κάνει μεγάλης κλίμακας εξαγωγές όπλων και στρατιωτικής τεχνολογίας στη Ρωσία, συμπεριλαμβανομένων μεγάλων συμβατικών οπλικών συστημάτων· εκφράζει την αποδοκιμασία του για το γεγονός ότι κατά το διάστημα μεταξύ 2007 και 2011 η ΕΕ εξήγαγε στη Ρωσία οπλισμό και τεχνολογία αξίας πάνω από 900 εκατομμυρίων ευρώ· είναι πεπεισμένο ότι οι εξαγωγές αυτές παραβιάζουν τουλάχιστον το πρώτο κριτήριο (σεβασμός διεθνών υποχρεώσεων), το δεύτερο κριτήριο (σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και σεβασμός του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου), το τρίτο κριτήριο (ύπαρξη εντάσεων), το πέμπτο κριτήριο (εθνική ασφάλεια των κρατών μελών της ΕΕ και απειλές κατά της περιφερειακής ειρήνης, ασφάλειας και σταθερότητας), και το έκτο κριτήριο (σεβασμός του διεθνούς δικαίου) της κοινής θέσης 2008/944/ΚΕΠΠΑ για τις εξαγωγές όπλων· καλεί τη Γαλλία, τη Γερμανία και την Ιταλία, ως μεγαλύτερους εξαγωγείς όπλων στη Ρωσία, να αναθεωρήσουν ριζικά τις πολιτικές τους για τις εξαγωγές όπλων στη Ρωσία και να αναλάβουν τις ευθύνες τους και να συμμορφωθούν προς το καθεστώς εξαγωγών όπλων της ΕΕ· αποδοκιμάζει την απόφαση της γαλλικής κυβέρνησης να εξαγάγει τουλάχιστον δύο θωρηκτά Μιστράλ τελευταίας τεχνολογίας στη Ρωσία· υπενθυμίζει ότι το θωρηκτό Μιστράλ είναι καθαρά επιθετικό όπλο δεδομένου ότι μεταφέρει 16 πολεμικά ελικόπτερα, 4 αποβατικά σκάφη, 13 βαρέα άρματα μάχης και περίπου 450 στρατιώτες· καλεί τη γαλλική κυβέρνηση να σταματήσει την εξαγωγή αυτή και να μην παραδώσει το πρώτο Μιστράλ την 1η Νοεμβρίου 2014, όπως έχει προγραμματιστεί· εκφράζει επίσης την αποδοκιμασία του για το γεγονός ότι η γερμανική κυβέρνηση επέτρεψε την εξαγωγή, από την εταιρεία Rheinmetall, ενός στίβου μάχης τελευταίας τεχνολογίας, που θα επιτρέψει στη Ρωσία να εκπαιδεύει περίπου 30.000 μονάδες πεζικού και τεθωρακισμένων κάθε χρόνο· καλεί τη γερμανική κυβέρνηση να διακόψει αμέσως τη συνεργασία της Rheinmetall με τις ρωσικές ένοπλες δυνάμεις·
8. υπογραμμίζει ότι η απόφαση της Ρωσίας να επέμβει στρατιωτικά στην Κριμαία παραβιάζει τις ιδρυτικές αρχές του Συμβουλίου της Ευρώπης και την Τελική πράξη του Ελσίνκι· καλεί, στο πλαίσιο αυτό, τα κράτη μέλη της ΕΕ να κινήσουν αμέσως όλες τις διαδικασίες για την αναστολή της συμμετοχής της Ρωσίας στο Συμβούλιο της Ευρώπης· ζητεί επίσης την αναστολή της συμμετοχής της Ρωσίας στην G8·
9. επισημαίνει ότι η αδύναμη αντίδραση της ΕΕ στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία οφείλεται επίσης στην ισχυρή ενεργειακή εξάρτησή της από τη Ρωσική Ομοσπονδία πιστεύει, στο πλαίσιο αυτό, ότι είναι άκρως σημαντικό να μειωθεί μεσοπρόθεσμα η εξάρτηση της ΕΕ από τη Μόσχα και άλλα αυταρχικά καθεστώτα και εξεταστεί η δυνατότητα για πλήρη αποκλεισμό, παράλληλα δε να προσφερθούν συγκεκριμένες εναλλακτικές λύσεις στα κράτη μέλη που έχουν σήμερα ως αποκλειστικό προμηθευτή ενέργειας τη Ρωσία· καλεί, στο πλαίσιο αυτό, την Επιτροπή, να εργαστεί για την πλήρη εφαρμογή της τρίτης ενεργειακής δέσμης και να υποστηρίξει έργα στον Νότιο Διάδρομο τα οποία διαφοροποιούν ουσιαστικά την προμήθεια ενέργειας, ζητεί δε από τα κράτη μέλη να μην εμπλέκουν τις δημόσιες επιχειρήσεις τους σε έργα με ρωσικές επιχειρήσεις, τα οποία αυξάνουν την ευρωπαϊκή ευπάθεια· ζητεί επίσης από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να υιοθετήσει δεσμευτικούς εθνικούς στόχους για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την ενεργειακή απόδοση για το 2030, που να θα μειώσουν την ευρωπαϊκή εξάρτηση από εισαγωγές ορυκτών καυσίμων, σύμφωνα με την εκτίμηση αντικτύπου της Επιτροπής που συνοδεύει την ανακοίνωσή της σχετικά με τη δέσμη μέτρων για το κλίμα και την ενέργεια για το 2030, η οποία περιλαμβάνεται στην ημερήσια διάταξη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 20-21 Μαρτίου·
10. καλεί την Επιτροπή να λάβει επειγόντως τα αναγκαία μέτρα που θα επιτρέψουν στην Ουκρανία να αποτρέψει μια ενεργειακή κρίση σε περίπτωση που η Ρωσία διακόψει την παροχή αερίου στο Κίεβο·
11. εκφράζει επίσης την αποδοκιμασία του για το γεγονός ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δεν αποφάσισε περιορισμούς θεωρήσεων για του Ρώσους αξιωματούχους που εθεωρείτο ότι υπονόμευαν την κυριαρχία της Ουκρανίας, κάτι που έπραξε αντίθετα η κυβέρνηση των ΗΠΑ· ζητεί να ληφθούν τέτοια μέτρα, όπως επίσης να δεσμευτούν τα κεφάλαια που διατηρούν στην ΕΕ αυτοί στους οποίους επιβάλλονται κυρώσεις και να ενταθούν οι έρευνες για νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες στα ρωσικά κεφάλαια που διατηρούνται στην ΕΕ·
12. χαιρετίζει την απόφαση του Συμβουλίου, της 3ης Μαρτίου, για τη δέσμευση και την ανάκτηση περιουσιακών στοιχείων προσώπων που θεωρούνται υπεύθυνα για υπεξαίρεση κρατικών κονδυλίων στην Ουκρανία, και αναμένει την πλήρη συνεργασία των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων όλων των κρατών μελών·
13. εκφράζει την ικανοποίησή του για την πλήρη δέσμη μέτρων βοήθειας προς την Ουκρανία, που προτείνει η Επιτροπή, και ζητεί την ταχεία εφαρμογή της· εφιστά ωστόσο την προσοχή στη δραματική κοινωνική κατάσταση της χώρας, και ζητεί τη λήψη συνοδευτικών μέτρων για τη βελτίωση της τρέχουσας κατάστασης·
14. επαναλαμβάνει το αίτημά του για τη σύσταση και την ταχεία και πλήρη επιχειρησιακή λειτουργία μιας ανεξάρτητης επιτροπής για τη διερεύνηση των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που έχουν γίνει από την έναρξη των διαδηλώσεων, σε στενή συνεργασία με τη Διεθνή Συμβουλευτική Επιτροπή του Συμβουλίου της Ευρώπης και υπό την εποπτεία της·
15. καταδικάζει κάθε ενέργεια εκφοβισμού, παρενόχληση και απειλή μελών και ακτιβιστών των κομμάτων που δεν συμμετέχουν στη νέα κυβέρνηση, και ζητεί τον άμεσο τερματισμό των ενεργειών αυτών· ζητεί να ανατεθούν και πάλι, σύντομα, στις αστυνομικές δυνάμεις όλα τα καθήκοντα επιβολής του νόμου στο Κίεβο, και ζητεί από όλες τις συνιστώσες του κινήματος EuroMaidan να αποφύγουν κάθε ανάμιξη στην τήρηση της δημόσιας τάξης·
16. εκφράζει την ικανοποίησή του για την απόφαση του προεδρεύοντος να μην υπογράψει το διάταγμα για την κατάργηση του νόμου περί γλωσσικής πολιτικής, της 3ης Ιουλίου 2012, και ζητεί από την Βερκόβνα Ράντα να μεταρρυθμίσει την ισχύουσα νομοθεσία, προκειμένου η Ουκρανία να συμμορφωθεί στις υποχρεώσεις της στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού Χάρτη για τις περιφερειακές και τις μειονοτικές γλώσσες·
17. επισημαίνει ότι η πρόταση για υπογραφή της συμφωνίας σύνδεσης εξακολουθεί να ισχύει, και ότι η ΕΕ είναι πάντα πρόθυμη να την υπογράψει αμέσως μόλις επιλυθεί η τρέχουσα πολιτική κρίση, με την προϋπόθεση ότι θα πληρούνται τα κριτήρια που καθορίστηκαν από το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων τον Δεκέμβριο του 2012· επισημαίνει, στο πλαίσιο αυτό, την απόφαση του Συμβουλίου για τη λήψη μονομερών μέτρων που θα επιτρέψουν στην Ουκρανία να επωφεληθεί σημαντικά από τα πλεονεκτήματα που προσφέρει η σφαιρική και σε βάθος ζώνη ελευθέρων συναλλαγών·
18. προσδοκά ότι το Συμβούλιο και η Επιτροπή θα υποβάλουν το ταχύτερο δυνατό, από κοινού με το ΔΝΤ, την Παγκόσμια Τράπεζα, την ΕΤΑΑ και την ΕΤΕ, δέσμη συγκεκριμένων μέτρων μακροπρόθεσμης χρηματοπιστωτικής στήριξης προκειμένου να ενισχύσουν την Ουκρανία στη προσπάθειά της να αντιμετωπίσει την επιδεινούμενη οικονομική και κοινωνική της κατάσταση, και να της χορηγήσουν οικονομική βοήθεια για την πραγματοποίηση των αναγκαίων σε βάθος και σφαιρικών μεταρρυθμίσεων της ουκρανικής οικονομίας·
19. επαναλαμβάνει ότι η ταχεία ολοκλήρωση της συμφωνίας για την κατάργηση των θεωρήσεων διαβατηρίου μεταξύ ΕΕ και Ουκρανίας αποτελεί την καλύτερη δυνατή απάντηση στις εκκλήσεις της ουκρανικής κοινωνίας των πολιτών και των ουκρανών φοιτητών που τις τελευταίες λίγες ημέρες διαδήλωσαν στις πλατείες της χώρας υπέρ της ευρωπαϊκής επιλογής της Ουκρανίας· επισημαίνει ότι η συμφωνία αυτή θα εντείνει και θα διευκολύνει τις ανταλλαγές και τη διαπροσωπική επικοινωνία ανάμεσα στις κοινωνίες των πολιτών, βελτιώνοντας έτσι την αμοιβαία κατανόηση και προσφέροντας μια ευκαιρία στην ουκρανική κοινή γνώμη να εξοικειωθεί με τα ευρωπαϊκά πρότυπα και τις ευρωπαϊκές βέλτιστες πρακτικές σε όλα τα πεδία· ζητεί, στο μεταξύ, την άμεση θέσπιση, σε προσωρινή βάση, απλούστατων και μη δαπανηρών διαδικασιών θεώρησης·
20. ζητεί επιπλέον από την Επιτροπή να συνεργαστεί με τις ουκρανικές αρχές για να βρει τρόπους αντιστάθμισης των επιπτώσεων από τα αντίποινα που εφαρμόζει η Μόσχα προκειμένου να αποτρέψει την υπογραφή της συμφωνίας σύνδεσης·
21. πιστεύει, επιπλέον, ότι έφτασε η στιγμή να δοθεί μια γνήσια ευρωπαϊκή προοπτική στην Ουκρανία, μόλις η χώρα δείξει έμπρακτα την ετοιμότητά της να πραγματοποιήσει μεταρρυθμίσεις και να υιοθετήσει και να ασπαστεί τις αξίες της ΕΕ·
22. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στις κυβερνήσεις των κρατών μελών, στον Πρόεδρο, την κυβέρνηση και το κοινοβούλιο της Ουκρανίας, στο Συμβούλιο της Ευρώπης, στον ΟΑΣΕ, και στον Πρόεδρο, την κυβέρνηση και το κοινοβούλιο της Ρωσικής Ομοσπονδίας.
- [1] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2014)0170.