ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με την κατάσταση στην Υεμένη
6.7.2015 - (2015/2760(RSP))
σύμφωνα με το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισμού
Victor Boştinaru, Enrique Guerrero Salom, Elena Valenciano, Richard Howitt, Afzal Khan, Josef Weidenholzer, Ana Gomes, Alessia Maria Mosca, Nicola Caputo, Marlene Mizzi, Norbert Neuser, Brando Benifei, Maria Grapini, Andi Cristea, Victor Negrescu, Marc Tarabella, Krystyna Łybacka, Michela Giuffrida, Viorica Dăncilă, Doru-Claudian Frunzulică, Enrico Gasbarra, Vilija Blinkevičiūtė, Inmaculada Rodríguez-Piñero Fernández, Simona Bonafè, Νίκος Ανδρουλάκης, Sergio Gutiérrez Prieto, Δημήτρης Παπαδάκης, Tonino Picula, Liisa Jaakonsaari, Zigmantas Balčytis, Goffredo Maria Bettini, Eric Andrieu, Emilian Pavel, Cătălin Sorin Ivan, Damian Drăghici, Momchil Nekov, Miroslav Poche, Julie Ward, Hugues Bayet, Tibor Szanyi, Neena Gill, Arne Lietz, Liliana Rodrigues εξ ονόματος της Ομάδας S&D
Βλ. επίσης την κοινή πρόταση ψηφίσματος RC-B8-0680/2015
B8-0683/2015
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την κατάσταση στην Υεμένη
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 27ης Απριλίου 2015 για την Υεμένη,
– έχοντας υπόψη τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, ιδιαίτερα τις αποφάσεις 2201 της 15ης Φεβρουαρίου 2015 και 2216 της 14ης Απριλίου 2015,
– έχοντας υπόψη τις παρατηρήσεις για την Υεμένη που διατύπωσε ο Αναπληρωτής Γενικός Γραμματέας Ανθρωπιστικών Υποθέσεων, Stephen O’Brien, στις 25 Ιουνίου 2015,
– έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση της 3ης Ιουλίου 2015 της Αντιπροέδρου της Επιτροπής/Ύπατης Εκπροσώπου της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, Federica Mogherini, και του αρμοδίου για την Ανθρωπιστική Βοήθεια και τη Διαχείριση Κρίσεων Επιτρόπου, Χρήστου Στυλιανίδη, σχετικά με την κρίση στην Υεμένη,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,
A. λαμβάνοντας υπόψη ότι η σημερινή κρίση στην Υεμένη είναι απόρροια της αποτυχίας των διαδοχικών κυβερνήσεων να ανταποκριθούν στις θεμιτές προσδοκίες του λαού της Υεμένης για δημοκρατία, οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη, σταθερότητα και ασφάλεια· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αποτυχημένη μεταβατική κατάσταση μετά την παραίτηση του επί πολλά έτη Προέδρου Ali Abdullah Saleh υπέρ του Αντιπροέδρου Abd-Rabbu Mansour Hadi έχει δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για το ξέσπασμα βίαιων συγκρούσεων με την αποτυχία εγκαθίδρυσης μιας κυβέρνησης χωρίς αποκλεισμούς και ενός δίκαιου επιμερισμού των εξουσιών, και τη συστηματική παράβλεψη πολλών φυλετικών εντάσεων στη χώρα, την εκτεταμένη ανασφάλεια και την οικονομική παράλυση·
B. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αποτυχίες αυτές δημιούργησαν τις συνθήκες για την αύξηση του αριθμού των μαχητών Χούδι, που προέρχονται από το βόρειο τμήμα της χώρας, οι οποίοι εκμεταλλεύτηκαν το κενό διακυβέρνησης και ασφάλειας και κατέλαβαν την πρωτεύουσα Σαναά τον Σεπτέμβριο 2014 και οι οποίοι έκτοτε σάρωσαν ολόκληρη τη χώρα, υποβοηθούμενοι και υποκινούμενοι από δυνάμεις πιστές στον πρώην Πρόεδρο Saleh, με αποτέλεσμα τη φυλάκιση των πολιτικών αντιπάλων και τις καταιγιστικές εξελίξεις στα σημαντικά αστικά κέντρα όπως το Άντεν και το Τάιζ· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο νόμιμος Πρόεδρος της Υεμένης, Abd-Rabbu Mansour Hadi, κατέφυγε στη Σαουδική Αραβία και έκτοτε παραμένει επομένως στο Ριάντ·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ως αντίδραση στην προέλαση των Χούδι σε απάντηση σε αίτημα του Προέδρου Hadi, στις 26 Μαρτίου 2015 ένας συνασπισμός αραβικών κρατών υπό την ηγεσία της Σαουδικής Αραβίας δρομολόγησε την Επιχείρηση «Αποφασιστική Καταιγίδα», που αργότερα μετονομάστηκε Επιχείρηση «Αποκατάσταση της Ελπίδας», στην Υεμένη με σκοπό να ανακαταλάβει τα εδάφη από την Ανσάρ Αλλάχ (κυρίαρχη πολιτοφυλακή των Χούδι), να επαναφέρει τον Πρόεδρο Hadi στην εξουσία και να εγκαταστήσει την ασφάλεια και τη σταθερότητα στη χώρα· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι στόχοι αυτοί δεν έχουν επιτευχθεί μέχρι σήμερα, παρά τους εντατικούς βομβαρδισμούς θέσεων των Χούδι· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ωστόσο, η επέμβαση αυτή κατάφερε να επιδεινώσει την ήδη δεινή ανθρωπιστική κατάσταση· λαμβάνοντας υπόψη ότι πάνω από 3 000 άνθρωποι σκοτώθηκαν και πάνω από 10 000 τραυματίστηκαν από την έναρξη των εχθροπραξιών·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, εκτός από αεροπορικές επιθέσεις, η Σαουδική Αραβία έχει επιβάλει ναυτικό αποκλεισμό της Υεμένης που είχε δραματικές συνέπειες, με 22 εκατομμύρια ανθρώπους – το 80 % περίπου του πληθυσμού – να βρίσκονται σε επείγουσα ανάγκη παροχής τροφίμων, νερού και ιατροφαρμακευτικού υλικού· λαμβάνοντας υπόψη ότι η μεταφορά της ανθρωπιστικής βοήθειας και των αγαθών στο εσωτερικό της χώρας παρεμποδίζεται σοβαρά από οδοφράγματα, συγκρούσεις και έλλειψη ασφάλειας· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ΟΗΕ έχει κηρύξει ανώτατο επίπεδο έκτακτης ανθρωπιστικής ανάγκης στην Υεμένη και έχει προειδοποιήσει ότι η χώρα είναι τώρα ένα βήμα πριν από τον λιμό·
E. λαμβάνοντας υπόψη ότι 9,9 εκατομμύρια παιδιά έχουν πληγεί σοβαρά από τη σύγκρουση, 279 παιδιά έχασαν τη ζωή τους και 402 τραυματίστηκαν από τον Μάρτιο του 2015· λαμβάνοντας υπόψη ότι τουλάχιστον 1,8 εκατομμύρια παιδιά έχουν χάσει την πρόσβαση στην εκπαίδευση λόγω του σχετιζόμενου με τις συγκρούσεις κλεισίματος των σχολείων και διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να στρατολογηθούν ή να χρησιμοποιηθούν από ένοπλες ομάδες και να πέσουν θύματα άλλων μορφών κατάχρησης·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι σύμφωνα με την UNICEF, περισσότερα από μισό εκατομμύριο παιδιά ηλικίας κάτω των πέντε ετών διατρέχουν κίνδυνο ανάπτυξης σοβαρού υποσιτισμού οξείας μορφής, ενώ 1,2 εκατομμύρια παιδιά ηλικίας κάτω των πέντε ετών διατρέχουν χαμηλότερο κίνδυνο οξέως υποσιτισμού – σχεδόν διπλάσια αύξηση από την έναρξη της κρίσης·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το σύστημα υγείας βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάρρευσης, οι υπηρεσίες εμβολιασμού έχουν διακοπεί με αποτέλεσμα περίπου 2,6 εκατομμύρια παιδιά κάτω των 15 ετών να κινδυνεύουν να προσβληθούν από ιλαρά και 2,5 εκατομμύρια παιδιά να κινδυνεύουν από διάρροια – μια δυνητικά θανατηφόρο ασθένεια που εξαπλώνεται ταχύτατα σε περιόδους συγκρούσεων και μετατοπίσεων πληθυσμών· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αριθμός των κρουσμάτων δάγκειου πυρετού αυξάνεται, οι χρόνιες ασθένειες μένουν χωρίς θεραπευτική αγωγή και το ζωτικής σημασίας ιατροφαρμακευτικό υλικό και προσωπικό δεν μπορούν να φτάσουν στους ανθρώπους για τους οποίους προορίζονται·
H. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Μπαν Κι-μουν, έχει απευθύνει έκκληση για τη διεξαγωγή έρευνας μετά τις σαουδαραβικές αεροπορικές επιδρομές που έπληξαν το κτιριακό συγκρότημα του Προγράμματος Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών στη Σααντά, προκαλώντας σοβαρές ζημιές·
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Αλ Κάιντα στην Αραβική Χερσόνησο (AQAP) μπορεί να αντλεί οφέλη από την επιδείνωση της πολιτικής κατάστασης και της κατάστασης της ασφάλειας στην Υεμένη, επεκτείνοντας την παρουσία της και αυξάνοντας τον αριθμό και την έκταση των τρομοκρατικών επιθέσεων·
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι το λεγόμενο Ισλαμικό Κράτος (IS)/Da’esh έχει εγκαθιδρύσει την παρουσία του στην Υεμένη και έχει πραγματοποιήσει τρομοκρατικές επιθέσεις σε σιιτικά τζαμιά, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν εκατοντάδες άνθρωποι· λαμβάνοντας υπόψη ότι και η AQAP και το IS/Da’esh αναμένεται ότι θα εκμεταλλευτούν το κενό ασφαλείας της Υεμένης για να αυξήσουν τις ικανότητές τους και να σχεδιάσουν επιθέσεις κατά των δυνάμεων ασφαλείας της Υεμένης, των Χούδι και κάθε δυτικής παρουσίας·
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η συνέχιση του πολέμου και η επέκταση της AQAP και του IS/Da’esh στην Υεμένη συνιστούν άμεση απειλή για τη σταθερότητα και την ασφάλεια άλλων χωρών στην περιοχή και για την ΕΕ και τη διεθνή κοινότητα στο σύνολό της·
ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Ειδικός Απεσταλμένος του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών στην Υεμένη, Ismail Ould Cheikh, συνεχίζει τις διαπραγματεύσεις με όλες τις πλευρές με σκοπό την επίτευξη «ανθρωπιστικής ανακωχής»· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ομάν, το οποίο δεν συμμετείχε στην Επιχείρηση «Αποφασιστική Καταιγίδα», που αργότερα μετονομάστηκε Επιχείρηση «Αποκατάσταση της Ελπίδας», και έχει ισχυρούς δεσμούς και με τα δύο κύρια μέρη της σύγκρουσης, έχει αναλάβει περιφερειακές διπλωματικές προσπάθειες για την επίτευξη της κατάπαυσης του πυρός·
ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, μετά την έναρξη του πολέμου στην Υεμένη, η παλιά πόλη της Σαναά, μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO, επλήγη σε βομβιστική επιδρομή· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ως εκ τούτου, πολλά ιστορικά κτίρια, μνημεία, μουσεία, αρχαιολογικοί χώροι και χώροι λατρείας έχουν υποστεί ανεπανόρθωτες ζημιές ή καταστράφηκαν·
ΙΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, για διάφορους λόγους, η Υεμένη είναι πιο κοντά από ποτέ στην Ευρώπη, πρώτον, επειδή πολλοί πρόσφυγες της Υεμένης – μαζί με άτομα από το Κέρας της Αφρικής που έχουν εγκατασταθεί στην Υεμένη τα τελευταία χρόνια – θα ζητούν τώρα άσυλο στην Ευρώπη και, δεύτερον, επειδή η αστάθεια στην Υεμένη προσφέρει γόνιμο έδαφος για την εκπαίδευση τρομοκρατών που πραγματοποιούν επιθέσεις σε ευρωπαϊκές χώρες (όπως στην περίπτωση της εφημερίδας Charlie Hebdo στο Παρίσι)·
1. επαναλαμβάνει ότι υποστηρίζει με σθένος την ενότητα, την κυριαρχία, την ανεξαρτησία και την εδαφική ακεραιότητα της Υεμένης, και τάσσεται στο πλευρό του λαού της Υεμένης·
2. εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για την ταχέως επιδεινούμενη πολιτική κατάσταση, την κατάσταση της ασφάλειας και την ανθρωπιστική κατάσταση στην Υεμένη, και καλεί όλες τις πλευρές της σύγκρουσης να συμφωνήσουν για μια ανθρωπιστική ανακωχή, τουλάχιστον κατά τη διάρκεια του μουσουλμανικού ιερού μήνα του Ραμαζανίου, για να καταστεί δυνατόν να δοθεί στον πληθυσμό η βοήθεια που απεγνωσμένα χρειάζεται, ως πρώτο βήμα προς τη μόνιμη κατάπαυση του πυρός, η οποία θα πρέπει να προετοιμάσει το έδαφος για μια πολιτική λύση που θα αποτελέσει προϊόν διαπραγμάτευσης· εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για τα 13 εκατομμύρια πολιτών της Υεμένης που πλήττονται από την κρίση επισιτιστικής ασφάλειας και τα 9,4 εκατομμύρια που έχουν ελάχιστη ή καμία πρόσβαση σε νερό·
3. καταδικάζει τις μονομερείς αποσταθεροποιητικές ενέργειες των Χούδι και των πιστών στον πρώην Πρόεδρο Saleh στρατιωτικών μονάδων, ειδικά στις πόλεις Άντεν και Τάιζ· καταδικάζει επίσης τις αεροπορικές επιδρομές του υπό σαουδαραβική ηγεσία συνασπισμού και τον ναυτικό αποκλεισμό που έχει επιβληθεί στην Υεμένη, ενέργειες οι οποίες έχουν ήδη προκαλέσει χιλιάδες θανάτους, έχουν αποσταθεροποιήσει περαιτέρω την Υεμένη, έχουν δημιουργήσει ευνοϊκότερες συνθήκες για την επέκταση των τρομοκρατικών και εξτρεμιστικών οργανώσεων όπως το IS/Da’esh και η AQAP, και έχουν επιδεινώσει την ήδη κρίσιμη ανθρωπιστική κατάσταση·
4. ζητεί επειγόντως από όλα τα αντιμαχόμενα μέρη να σταματήσουν πάραυτα τη χρήση βίας· παροτρύνει τον υπό σαουδαραβική ηγεσία συνασπισμό να άρει αμέσως τον ναυτικό αποκλεισμό της Υεμένης, επιτρέποντας την πλήρη επανέναρξη των εμπορικών εισαγωγών σε λιμένες της Υεμένης, προκειμένου να αποφευχθούν ακόμη πιο σοβαρές καταστάσεις πείνας και ελλείψεις, ιδίως σε τρόφιμα, καύσιμα και ιατροφαρμακευτικό υλικό· καλεί όλα τα μέρη να συμμετάσχουν στην αποτελεσματική παράδοση της ανθρωπιστικής βοήθειας σε όσους την έχουν ανάγκη σε κάθε περιοχή της χώρας·
5. ζητεί, στο πλαίσιο αυτό, από την ΕΕ, τα κράτη μέλη της και τις ΗΠΑ να εντείνουν την πίεση στην κυβέρνηση της Σαουδικής Αραβίας προκειμένου να επικεντρωθεί μόνο στην ακινητοποίηση και αναζήτηση μεμονωμένων πλοίων επί των οποίων, σύμφωνα με βάσιμους λόγους διακινούνται λαθραία όπλα· καλεί τα κράτη μέλη να σταματήσουν κάθε εξαγωγή όπλων προς τα αντιμαχόμενα μέρη, ως ασυμβίβαστη με την κοινή θέση της ΕΕ σχετικά με τους ελέγχους των εξαγωγών όπλων·
6. καλεί όλα τα μέρη να μεριμνήσουν για την προστασία των αμάχων και να αποφεύγουν την απευθείας στόχευση μη στρατιωτικών υποδομών, ιδιαίτερα νοσηλευτικών εγκαταστάσεων και συστημάτων ύδρευσης·
7. προτρέπει όλες τις πλευρές να τηρήσουν τις υποχρεώσεις τους που απορρέουν από το διεθνές δίκαιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα και το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο, να επιτρέψουν την ανεμπόδιστη πρόσβαση των εργαζομένων στον τομέα της ανθρωπιστικής βοήθειας και στις υπηρεσίες αρωγής, ώστε η ζωτικής σημασίας βοήθεια να μπορεί να φθάνει αμέσως στα πλέον ευάλωτα άτομα·
8. υπενθυμίζει ότι η αυθαίρετη απαγόρευση της πρόσβασης των ανθρωπιστικών οργανώσεων και η στέρηση από τους πολίτες απαραίτητων για την επιβίωση αγαθών συνιστούν παραβιάσεις του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου·
9. ζητεί την ανεξάρτητη διεθνή διερεύνηση όλων των καταγγελλόμενων παραβιάσεων του διεθνούς δικαίου των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου·
10. τονίζει ότι μόνον μια πολιτική, περιεκτική και κατόπιν διαπραγματεύσεων λύση μπορεί να δοθεί στη σύγκρουση· παροτρύνει, ως εκ τούτου, όλα τα κόμματα της Υεμένης να εργαστούν προς την κατεύθυνση της επίλυσης των διαφορών τους μέσω διαλόγου, συμβιβασμού και επιμερισμού των εξουσιών, με στόχο τον σχηματισμό κυβέρνησης εθνικής ενότητας για την αποκατάσταση της ειρήνης, την αποτροπή της οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κατάρρευσης και την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης·
11. εκφράζει την πλήρη υποστήριξή του προς τις προσπάθειες των Ηνωμένων Εθνών και του Ειδικού Απεσταλμένου του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών στην Υεμένη, Ismail Ould Cheikh Ahmed, να μεσολαβήσουν στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις μεταξύ των μερών· υποστηρίζει τις προσπάθειες του Ομάν για την επίτευξη κατάπαυσης του πυρός μεταξύ των Χούδι και των δυνάμεων που παρέμειναν πιστές στην κυβέρνηση της Υεμένης, ως πρώτο βήμα προς την κατεύθυνση μιας πολιτικής λύσης μέσω διαπραγματεύσεων·
12. καταδικάζει δριμύτατα τις τρομοκρατικές επιθέσεις που έχει πραγματοποιήσει το IS/Da’esh σε σιιτικά τζαμιά στην Σαναά και Σααντά, που είχαν ως αποτέλεσμα να σκοτωθούν και να τραυματιστούν εκατοντάδες άνθρωποι, καθώς και την εξάπλωση της ακραίας σεχταριστικής ιδεολογίας στην οποία στηρίζονται οι εγκληματικές αυτές ενέργειες·
13. ανησυχεί για την ικανότητα της AQAP να αντλεί οφέλη από την επιδείνωση της πολιτικής κατάστασης και της κατάστασης της ασφάλειας στην Υεμένη· καλεί όλα τα μέρη που εμπλέκονται στη σύγκρουση να επιδείξουν σταθερή δέσμευση και αποφασιστικότητα για την καταπολέμηση των εξτρεμιστικών και τρομοκρατικών ομάδων όπως το IS/Da’esh και η AQAP, ως θέμα ύψιστης προτεραιότητας· προειδοποιεί ότι οποιαδήποτε προσπάθεια χρησιμοποίησης των εν λόγω ομάδων ως συμμάχων στον αγώνα κατά των εικαζόμενων εχθρών θα αποβεί επιζήμια και θα οδηγήσει μόνον σε μεγαλύτερη αστάθεια, σεχταριστική αιματοχυσία και αποσταθεροποίηση σε γειτονικές χώρες·
14. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στην Αντιπρόεδρο της Επιτροπής/ Ύπατη Εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, στα κοινοβούλια και στις κυβερνήσεις των κρατών μελών, στον Ειδικό Απεσταλμένο του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, στις κυβερνήσεις της Υεμένης και του Βασιλείου της Σαουδικής Αραβίας, και στα κοινοβούλια και τις κυβερνήσεις των κρατών του Συμβουλίου Συνεργασίας του Περσικού Κόλπου και των κρατών του Αραβικού Συνδέσμου.