Πρόταση ψηφίσματος - B8-0498/2017Πρόταση ψηφίσματος
B8-0498/2017

ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια της σειράς DAS-68416-4, σύμφωνα με τον κανονισμό (EΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τα γενετικώς τροποποιημένα τρόφιμα και ζωοτροφές

6.9.2017 - (D051451 – 2017/2780(RSP))

σύμφωνα με το άρθρο 106 παράγραφοι 2 και 3 του Κανονισμού
Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων
Αρμόδιοι βουλευτές: Bart Staes

Karin Kadenbach, Lynn Boylan, Eleonora Evi, Sirpa Pietikäinen, Valentinas Mazuronis

Διαδικασία : 2017/2780(RSP)
Διαδρομή στην ολομέλεια
Διαδρομή του εγγράφου :  
B8-0498/2017
Κείμενα που κατατέθηκαν :
B8-0498/2017
Συζήτηση :
Ψηφοφορία :
Κείμενα που εγκρίθηκαν :

B8‑0498/2017

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια της σειράς DAS-68416-4, σύμφωνα με τον κανονισμό (EΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τα γενετικώς τροποποιημένα τρόφιμα και ζωοτροφές

(D051451 – 2017/2780(RSP))

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια της σειράς DAS-68416-4, σύμφωνα με τον κανονισμό (EΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τα γενετικώς τροποποιημένα τρόφιμα και ζωοτροφές (D051451),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Σεπτεμβρίου 2003, για τα γενετικώς τροποποιημένα τρόφιμα και ζωοτροφές, και ιδίως το άρθρο 7 παράγραφος 3, το άρθρο 9 παράγραφος 2, το άρθρο 19 παράγραφος 3 και το άρθρο 21 παράγραφος 2[1],

–  έχοντας υπόψη την ψηφοφορία στη μόνιμη επιτροπή για την τροφική αλυσίδα και την υγεία των ζώων κατά το άρθρο 35 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003, της 12ης Ιουνίου 2017, όπου δεν εκδόθηκε γνωμοδότηση,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 11 και 13 του κανονισμού (ΕE) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Φεβρουαρίου 2011, για τη θέσπιση κανόνων και γενικών αρχών σχετικά με τους τρόπους ελέγχου από τα κράτη μέλη της άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων από την Επιτροπή[2],

–  έχοντας υπόψη την επιστημονική γνωμοδότηση που εκδόθηκε από την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) στις 26 Ιανουαρίου 2017 και δημοσιεύθηκε στις 16 Μαρτίου 2017[3],

–  έχοντας υπόψη την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Φεβρουαρίου, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011 για τη θέσπιση κανόνων και γενικών αρχών σχετικά με τους τρόπους ελέγχου από τα κράτη μέλη της άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων από την Επιτροπή (COM(2017)0085, COD(2017)0035),

–  έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του που εξέφραζαν αντίθεση στην έγκριση γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών[4],

–  έχοντας υπόψη την πρόταση ψηφίσματος της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 106 παράγραφοι 2 και 3 του Κανονισμού του,

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 25 Ιανουαρίου 2011, η εταιρεία Dow AgroSciences Europe υπέβαλε στην αρμόδια εθνική αρχή των Κάτω Χωρών αίτηση για τη διάθεση στην αγορά τροφίμων, συστατικών τροφίμων και ζωοτροφών που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια DAS-68416-4, σύμφωνα με τα άρθρα 5 και 17 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εν λόγω αίτηση κάλυπτε επίσης τη διάθεση στην αγορά γενετικώς τροποποιημένης σόγιας DAS-68416-4 σε προϊόντα που αποτελούνται από αυτήν ή την περιέχουν για άλλες χρήσεις εκτός από τα τρόφιμα και τις ζωοτροφές, όπως για κάθε άλλο είδος σόγιας, εξαιρουμένης της καλλιέργειας·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στις 26 Ιανουαρίου 2017 η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) διατύπωσε ευνοϊκή γνώμη σύμφωνα με τα άρθρα 6 και 18 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003, η οποία δημοσιεύτηκε στις 16 Μαρτίου 2017[5]·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1829/2003 διευκρινίζει ότι τα γενετικώς τροποποιημένα τρόφιμα ή ζωοτροφές δεν πρέπει να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία των ανθρώπων, των ζώων ή στο περιβάλλον και ότι η Επιτροπή, κατά τη σύνταξη της απόφασής της, λαμβάνει υπόψη κάθε συναφή διάταξη του ενωσιακού δικαίου και άλλους θεμιτούς παράγοντες που αφορούν το εξεταζόμενο θέμα·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι κατά την τρίμηνη περίοδο διαβούλευσης υποβλήθηκαν από τα κράτη μέλη πολλές επικριτικές παρατηρήσεις[6]· λαμβάνοντας υπόψη ότι στις πιο ανησυχητικές αξιολογήσεις αναφερόταν ότι, για παράδειγμα, η τρέχουσα αίτηση και τα δεδομένα εκτίμησης κινδύνου που παρουσιάστηκαν δεν παρέχουν επαρκή στοιχεία ώστε να αποκλειστεί πέραν πάσης αμφιβολίας το ενδεχόμενο αρνητικών επιπτώσεων στην υγεία ζώων και ανθρώπων, ότι τα δεδομένα που έχουν παρασχεθεί έως τώρα από τους αιτούντες δεν επαρκούν για να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση της αίτησης και ότι οι περιορισμένες μελέτες δυσχεραίνουν τη διεξαγωγή πλήρους εκτίμησης κινδύνου·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη επέκριναν, μεταξύ άλλων: την απουσία μελετών σχετικά με την επίδραση της γενετικώς τροποποιημένης σόγιας στην υγεία ανθρώπων και ζώων, που εμποδίζει την ολοκλήρωση της εκτίμησης περιβαλλοντικού κινδύνου· την επιλογή και την θέση των αγρών για τη συγκριτική αξιολόγηση· το γεγονός ότι η εκτίμηση τοξικολογικού κινδύνου δεν μπορεί να ολοκληρωθεί λόγω απουσίας κατάλληλης δοκιμής τοξικότητας με φυτικό υλικό από σόγια DAS-68416-4· την έλλειψη στοιχείων σχετικά με τα συμπληρωματικά ζιζανιοκτόνα που ενδέχεται να εφαρμοστούν στη γενετικώς τροποποιημένη καλλιέργεια και τους μεταβολίτες τους· το γεγονός ότι η διατροφική αξιολόγηση υποστηρίζεται από μια μελέτη του κλάδου η οποία δεν επιτρέπει την εξαγωγή επιστημονικών συμπερασμάτων· και το γεγονός ότι η πρόταση των αιτούντων για σχέδιο περιβαλλοντικής παρακολούθησης δεν ανταποκρίνεται στους στόχους που καθορίζονται στο παράρτημα VII της οδηγίας 2001/18/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 12ης Μαρτίου 2001 για τη σκόπιμη ελευθέρωση γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών στο περιβάλλον[7]·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η σόγια DAS-68416-4 εκφράζει την πρωτεΐνη αρυλοξυαλκανοϊκή διοξυγενάση-12 (AAD-12), η οποία προσδίδει αντοχή στο 2,4-διχλωροφαινοξυακετικό οξύ (2,4-D) και σε άλλα συναφή φαινοξυζιζανιοκτόνα· λαμβάνοντας υπόψη ότι εκφράζει επίσης την πρωτεΐνη ακετυλοτρανσφεράση φωσφινοθρικίνης (PAT), η οποία προσδίδει αντοχή σε ζιζανιοκτόνα με βάση το γλυφοσινικό αμμώνιο·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι μια ανεξάρτητη έρευνα εγείρει ανησυχίες σχετικά με τους κινδύνους που ενέχει η δραστική ουσία 2,4-D όσον αφορά την ανάπτυξη εμβρύων, τις γενετικές ανωμαλίες και τις ενδοκρινικές διαταραχές[8]· λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρόλο που η έγκριση της ενεργού ουσίας 2,4-D ανανεώθηκε το 2015, εξακολουθούν να εκκρεμούν στοιχεία από τους αιτούντες όσον αφορά τις ενδεχόμενες ενδοκρινικές ιδιότητες[9]·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ουσία glufosinate έχει ταξινομηθεί ως τοξική για την αναπαραγωγή και καλύπτεται, επομένως, από τα κριτήρια αποκλεισμού που ορίζονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1107/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 21ης Οκτωβρίου 2009 σχετικά με τη διάθεση φυτοπροστατευτικών προϊόντων στην αγορά[10]· λαμβάνοντας υπόψη ότι η έγκριση της ουσίας glufosinate λήγει στις 31 Ιουλίου 2018[11]·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλοί εμπειρογνώμονες έχουν εκφράσει ανησυχία για τη 2,4-διχλωροφαινόλη, προϊόν διάσπασης της ουσίας 2,4-D, που μπορεί να περιέχεται σε εισαγόμενη σόγια DAS-68416-4· λαμβάνοντας υπόψη ότι η 2,4-διχλωροφαινόλη είναι γνωστός ενδοκρινικός διαταράκτης, τοξικός για την αναπαραγωγή·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, λόγω της υψηλής διαλυτότητάς της σε λίπη και έλαια, η 2,4-διχλωροφαινόλη αναμένεται να συσσωρεύεται στο σογιέλαιο κατά την επεξεργασία της σόγιας· λαμβάνοντας υπόψη ότι το κύριο προϊόν σόγιας που χρησιμοποιείται από τον άνθρωπο είναι το σογιέλαιο, το οποίο ενσωματώνεται, μεταξύ πολλών άλλων προϊόντων, και σε ορισμένα παρασκευάσματα για βρέφη[12]·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ποσότητα 2,4-διχλωροφαινόλης σε ένα προϊόν ενδέχεται να υπερβαίνει την ποσότητα υπολειμμάτων 2,4-D· λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν υπάρχει ενωσιακό ανώτατο όριο υπολειμμάτων (MRL) για τη 2,4-διχλωροφαινόλη·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του ΟΗΕ, τα φυτοφάρμακα ευθύνονται για περίπου 200.000 θανάτους από οξεία δηλητηρίαση ανά έτος, εκ των οποίων το 99% σημειώνεται σε αναπτυσσόμενες χώρες[13]· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ένωση έχει δεσμευτεί για τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ), οι οποίοι περιλαμβάνουν δέσμευση για σημαντική μείωση του αριθμού των θανάτων και των ασθενειών από επικίνδυνες χημικές ουσίες και από ρύπανση και μόλυνση του αέρα, των υδάτων και του εδάφους έως το 2030 (ΣΒΑ 3, στόχος 3.9), ένας από τους δείκτες των οποίων είναι το ποσοστό θνησιμότητας που αποδίδεται στην ακούσια δηλητηρίαση[14]· λαμβάνοντας υπόψη ότι έχει αποδειχθεί ότι οι ανθεκτικές στα ζιζανιοκτόνα γενετικώς τροποποιημένες καλλιέργειες έχουν ως αποτέλεσμα τη μεγαλύτερη χρήση αυτών των ζιζανιοκτόνων σε σύγκριση με τις αντίστοιχες συμβατικές καλλιέργειες[15]·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ένωση έχει δεσμευτεί για τη συνοχή της αναπτυξιακής πολιτικής, που αποσκοπεί στην ελαχιστοποίηση των αντιφάσεων και στη δημιουργία συνεργειών μεταξύ διαφορετικών ενωσιακών πολιτικών, μεταξύ άλλων στους τομείς του εμπορίου, του περιβάλλοντος και της γεωργίας[16], προκειμένου να ωφεληθούν οι αναπτυσσόμενες χώρες και να ενισχυθεί η αποτελεσματικότητα της συνεργασίας για την ανάπτυξη[17]·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η άδεια εισαγωγής της σόγιας DAS-68416-4 στην Ένωση θα οδηγούσε αναμφίβολα σε αύξηση της καλλιέργειάς της σε τρίτες χώρες, μεταξύ άλλων σε αναπτυσσόμενες χώρες, και σε αντίστοιχη αύξηση στη χρήση ζιζανιοκτόνων με βάση τις ουσίες 2,4-D και glufosinate·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανάπτυξη γενετικώς τροποποιημένων καλλιεργειών με ανθεκτικότητα σε διάφορα επιλεκτικά ζιζανιοκτόνα οφείλεται κυρίως στη ραγδαία εξέλιξη της ανθεκτικότητας των ζιζανίων στην ουσία glyphosate σε χώρες που έχουν στηριχθεί σε μεγάλο βαθμό στις γενετικώς τροποποιημένες καλλιέργειες·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ψηφοφορία στη μόνιμη επιτροπή για την τροφική αλυσίδα και την υγεία των ζώων κατά το άρθρο 35 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003, στις 12 Ιουνίου 2017, δεν κατέληξε στην έκδοση γνωμοδότησης· λαμβάνοντας υπόψη ότι 15 κράτη μέλη ψήφισαν κατά, ενώ μόνο 11 κράτη μέλη, που αντιπροσωπεύουν μόλις το 36,57 % του πληθυσμού της Ένωσης, ψήφισαν υπέρ και 2 κράτη μέλη απέσχον·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι σε αρκετές περιπτώσεις η Επιτροπή έχει εκφράσει τη λύπη της διότι από την έναρξη ισχύος του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 έχει χρειαστεί να εκδώσει αποφάσεις έγκρισης χωρίς τη στήριξη της μόνιμης επιτροπής για την τροφική αλυσίδα και την υγεία των ζώων, και διότι η επιστροφή του φακέλου στην Επιτροπή για τη λήψη της τελικής απόφασης, που αποτελεί πολύ εξαιρετική περίπτωση για τη διαδικασία συνολικά, έχει καταστεί ο κανόνας για τη λήψη των αποφάσεων όσον αφορά την έκδοση αδειών για γενετικώς τροποποιημένα τρόφιμα και ζωοτροφές· λαμβάνοντας υπόψη ότι και ο πρόεδρος Juncker έχει αποδοκιμάσει την πρακτική αυτή ως αντιδημοκρατική[18]·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κοινοβούλιο απέρριψε τη νομοθετική πρόταση της 22ας Απριλίου 2015 για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 στις 28 Οκτωβρίου 2015 σε πρώτη ανάγνωση και κάλεσε την Επιτροπή να την αποσύρει και να υποβάλει νέα πρόταση·

ΙΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την αιτιολογική σκέψη 14 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011, η Επιτροπή θα πρέπει να ενεργεί, στον μεγαλύτερο δυνατό βαθμό, κατά τρόπον ώστε να μην αντιβαίνει σε οποιαδήποτε επικρατούσα θέση ενδέχεται να ανακύψει εντός της επιτροπής προσφυγών κατά της καταλληλότητας μιας εκτελεστικής πράξης, ιδίως δε σε ευαίσθητα θέματα, όπως η υγεία των καταναλωτών, η ασφάλεια τροφίμων και το περιβάλλον·

1.  εκτιμά ότι το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής υπερβαίνει το πεδίο των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων που προβλέπει η απόφαση (ΕΚ) αριθ. 1829/2003·

2.  εκτιμά ότι η εκτελεστική απόφαση της Επιτροπής δεν είναι σύμφωνη προς το δίκαιο της Ένωσης, υπό την έννοια ότι δεν είναι συμβατή με τον σκοπό του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003, ο οποίος είναι, σύμφωνα με τις γενικές αρχές που καθορίζονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 178/2002[19], να αποτελέσει τη βάση για την εξασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας της ζωής και της υγείας του ανθρώπου, της υγείας και της καλής διαβίωσης των ζώων, του περιβάλλοντος και των συμφερόντων των καταναλωτών σε σχέση με τα γενετικώς τροποποιημένα τρόφιμα και τις γενετικώς τροποποιημένες ζωοτροφές, εξασφαλίζοντας παράλληλα την αποτελεσματική λειτουργία της εσωτερικής αγοράς·

3.  ζητεί από την Επιτροπή να αποσύρει την εκτελεστική της απόφαση·

4.  καλεί την Επιτροπή να αναστείλει κάθε εκτελεστική απόφαση που αφορά αιτήσεις για την έγκριση γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών, έως ότου η διαδικασία αδειοδότησης αναθεωρηθεί κατά τρόπον ώστε να αντιμετωπιστούν οι ανεπάρκειες της ισχύουσας διαδικασίας, η οποία έχει αποδειχθεί ακατάλληλη·

5.  καλεί την Επιτροπή να μην εγκρίνει κανένα γενετικώς τροποποιημένο φυτό που είναι ανθεκτικό στα ζιζανιοκτόνα (ΑΖ ΓΤΟ) χωρίς πλήρη αξιολόγηση των υπολειμμάτων μετά τον ψεκασμό με τα συμπληρωματικά ζιζανιοκτόνα και τα εμπορικά τους σκευάσματα, όπως εφαρμόζονται στις χώρες καλλιέργειας·

6.  καλεί την Επιτροπή να μην εγκρίνει κανένα γενετικώς τροποποιημένο φυτό που είναι ανθεκτικό στα ζιζανιοκτόνα (ΑΖ ΓΤΟ), το οποίο έχει καταστεί ανθεκτικό σε συνδυασμό ζιζανιοκτόνων, όπως συμβαίνει στην περίπτωση της σόγιας DAS-68416-4, χωρίς πλήρη αξιολόγηση των συγκεκριμένων αθροιστικών επιπτώσεων των υπολειμμάτων μετά τον ψεκασμό με τον συνδυασμό των συμπληρωματικών ζιζανιοκτόνων και των εμπορικών τους σκευασμάτων, όπως εφαρμόζονται στις χώρες καλλιέργειας·

7.  καλεί την Επιτροπή να ζητήσει πολύ πιο λεπτομερή δοκιμή των κινδύνων για την υγεία που σχετίζονται με συσσωρευμένα συμβάντα, όπως στην περίπτωση της DAS-68416-4·

8.  καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει στρατηγικές για την εκτίμηση των κινδύνων για την υγεία και για την τοξικολογία, καθώς και για παρακολούθηση μετά τη διάθεση στην αγορά, οι οποίες θα στοχεύουν σε ολόκληρη την αλυσίδα τροφίμων και ζωοτροφών και στους συνδυασμούς αυτών, οι οποίοι στην πράξη είναι παρόντες στην αλυσίδα τροφίμων και ζωοτροφών·

9.  καλεί την Επιτροπή να εντάξει πλήρως την εκτίμηση κινδύνου της εφαρμογής των συμπληρωματικών ζιζανιοκτόνων και των υπολειμμάτων τους στην εκτίμηση κινδύνου των ΑΖ ΓΤΟ, ανεξαρτήτως από το αν το γενετικώς τροποποιημένο φυτό προορίζεται για καλλιέργεια στην Ένωση ή εισάγεται ως τρόφιμο και ζωοτροφή·

10.  καλεί την Επιτροπή να εκπληρώσει την υποχρέωσή της σχετικά με τη συνοχή της αναπτυξιακής πολιτικής, που απορρέει από το άρθρο 208 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

11.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των κρατών μελών.