WSPÓLNY PROJEKT REZOLUCJI dotyczący spraw działaczy na rzecz praw człowieka Wu Gana, Xie Yanga, Lee Ming-cheha, Tashiego Wangchuka i mnicha tybetańskiego Choekyiego
17.1.2018 - (2018/2514(RSP))
zastępujący tym samym projekty rezolucji złożone przez następujące grupy:
Verts/ALE (B8-0043/2018)
ECR (B8-0044/2018)
S&D (B8-0046/2018)
ALDE (B8-0047/2018)
PPE (B8-0048/2018)
Cristian Dan Preda, Michaela Šojdrová, David McAllister, Sandra Kalniete, Tomáš Zdechovský, Pavel Svoboda, Ivan Štefanec, Elisabetta Gardini, Jaromír Štětina, Krzysztof Hetman, Claude Rolin, Dubravka Šuica, Brian Hayes, Thomas Mann, Laima Liucija Andrikienė, Eduard Kukan, Romana Tomc, Patricija Šulin, Agnieszka Kozłowska-Rajewicz, Francis Zammit Dimech, Jarosław Wałęsa, Bogdan Brunon Wenta, Adam Szejnfeld, Roberta Metsola, Milan Zver, Eva Maydell, Csaba Sógor, Ivana Maletić, Giovanni La Via, Tunne Kelam, Joachim Zeller, Deirdre Clune, Lars Adaktusson, Andrey Kovatchev, Marijana Petir, Ramona Nicole Mănescu, Jiří Pospíšil, László Tőkés, Elżbieta Katarzyna Łukacijewska, José Ignacio Salafranca Sánchez-Neyra, Stanislav Polčák w imieniu grupy PPE
Elena Valenciano, Soraya Post, Jo Leinen w imieniu grupy S&D
Charles Tannock, Ruža Tomašić, Valdemar Tomaševski, Zdzisław Krasnodębski, Monica Macovei, Anna Elżbieta Fotyga, Jana Žitňanská, Branislav Škripek w imieniu grupy ECR
Beatriz Becerra Basterrechea, Izaskun Bilbao Barandica, Dita Charanzová, Gérard Deprez, Martina Dlabajová, Nathalie Griesbeck, Marian Harkin, Ivan Jakovčić, Petr Ježek, Ilhan Kyuchyuk, Patricia Lalonde, Louis Michel, Javier Nart, Urmas Paet, Jozo Radoš, Marietje Schaake, Jasenko Selimovic, Pavel Telička, Ramon Tremosa i Balcells, Ivo Vajgl, Johannes Cornelis van Baalen, Hilde Vautmans, Cecilia Wikström, Valentinas Mazuronis, Robert Rochefort, Frédérique Ries w imieniu grupy ALDE
Molly Scott Cato, Helga Trüpel, Heidi Hautala, Barbara Lochbihler, Igor Šoltes, Jordi Solé, Davor Škrlec, Bronis Ropė, Michel Reimon w imieniu grupy Verts/ALE
Fabio Massimo Castaldo, Ignazio Corrao, Isabella Adinolfi w imieniu grupy EFDD
Rezolucja Parlamentu Europejskiego dotycząca spraw działaczy na rzecz praw człowieka Wu Gana, Xie Yanga, Lee Ming-cheha, Tashiego Wangchuka i mnicha tybetańskiego Choekyiego
Parlament Europejski,
– uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Chin, zwłaszcza rezolucję z dnia 13 marca 2014 r. w sprawie priorytetów UE na 25. sesję Rady Praw Człowieka ONZ[1], z dnia 16 grudnia 2015 r. w sprawie stosunków UE-Chiny[2], z dnia 24 listopada 2016 r. w sprawie Gui Minhaia, wydawcy uwięzionego w Chinach[3], z dnia 15 grudnia 2016 r. w sprawie tybetańskiej akademii buddyjskiej Larung Gar i Ilhama Tohtiego[4] oraz z dnia 6 lipca 2017 r. w sprawie laureata Nagrody Nobla Liu Xiaobo i Lee Ming-cheha[5],
– uwzględniając partnerstwo strategiczne między UE a Chinami zapoczątkowane w 2003 r. oraz wspólny komunikat Komisji i Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa z dnia 22 czerwca 2016 r. zatytułowany „Elementy nowej strategii UE wobec Chin”,
– uwzględniając szczyt UE-Chiny, który odbył się w Brukseli w dniach 1–2 czerwca 2017 r.,
– uwzględniając przyjęcie w dniu 1 lipca 2015 r. przez Stały Komitet Ogólnochińskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych nowej ustawy o bezpieczeństwie narodowym oraz publikację w dniu 5 maja 2015 r. drugiego projektu nowej ustawy o zarządzaniu zagranicznymi organizacjami pozarządowymi,
– uwzględniając art. 36 konstytucji Chińskiej Republiki Ludowej gwarantujący wszystkim obywatelom prawo do wolności wyznania oraz jej art. 4, w którym zapisano prawa narodowości mniejszościowych,
– uwzględniając rozpoczęty w 1995 r. dialog na temat praw człowieka między UE a Chinami oraz 35. rundę tego dialogu, która odbyła się w dniach 22 i 23 czerwca 2017 r. w Brukseli,
– uwzględniając przyznanie Nagrody im. Sacharowa za wolność myśli Wei Jingshengowi w 1996 r. oraz Hu Jia w 2008 r.,
– uwzględniając oświadczenie rzecznika Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych (ESDZ) do spraw polityki zagranicznej i bezpieczeństwa/europejskiej polityki sąsiedztwa i negocjacji w sprawie rozszerzenia z dnia 27 grudnia 2017 r. dotyczące wydanych w Chinach wyroków na Wu Gana i Xie Yanga,
– uwzględniając lokalne oświadczenie delegatury Unii Europejskiej wydane z okazji Międzynarodowego Dnia Praw Człowieka w dniu 8 grudnia 2017 r.,
– uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka z 1948 r.,
– uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych z dnia 16 grudnia 1966 r.,
– uwzględniając art. 135 ust. 5 i art. 123 ust. 4 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że propagowanie oraz poszanowanie powszechnych praw człowieka, demokracji i praworządności powinno być nadal centralnym elementem długofalowych stosunków między UE a Chinami, zgodnie z zobowiązaniem UE do obrony tych wartości w jej działaniach zewnętrznych oraz z wyrażonym przez Chiny zainteresowaniem przestrzeganiem ich we własnym rozwoju i we współpracy międzynarodowej;
B. mając na uwadze, że od czasu objęcia władzy przez prezydenta Xi Jinpinga sytuacja w zakresie praw człowieka w Chinach uległa dalszemu pogorszeniu, a wrogość rządu wobec pokojowych protestów, wolności wypowiedzi i wolności wyznania oraz zasad praworządności się nasila; mając na uwadze, że władze chińskie zatrzymały i skazały setki obrońców praw człowieka, prawników i dziennikarzy;
C. mając na uwadze, że w dniu 26 grudnia 2017 r. sąd w Tiencinie skazał działacza Wu Gana na osiem lat pozbawienia wolności pod zarzutem dążenia do obalenia władzy państwowej; mając na uwadze, że Wu Gan prowadził stałą kampanię, w internecie i poza nim, dotyczącą drażliwych kwestii związanych z nadużywaniem władzy przez rząd; mając na uwadze, że Wu Gan – według jego adwokata – odrzucił ugodę z władzami, w wyniku której dostałby wyrok w zawieszeniu, gdyby przyznał się do winy;
D. mając na uwadze, że tego samego dnia w Hunanie prawnik specjalizujący się w prawach człowieka Xie Yang został również uznany winnym, ale zwolniono go z sankcji karnych, gdyż wcześniej przyznał się do prowadzenia działalności wywrotowej; mając na uwadze, że Wu Gan został aresztowany kilka miesięcy przed bezprecedensowymi represjami wobec prawników specjalizujących się w prawach człowieka i obrońców praw człowieka w 2015 r., w wyniku których w ciągu kilku tygodni na terenie całego kraju przesłuchano lub zatrzymano setki osób, w tym Xie Yanga; mając na uwadze, że śledczy przypuszczalnie dopuścili się wobec Xie Yanga tortur, bicia i gróźb;
E. mając na uwadze, że w dniu 28 listopada 2017 r. sąd średniego szczebla w Yueyang skazał działacza demokratycznego Lee Ming-cheha na pięć lat pozbawienia wolności, uznawszy go winnym zarzutu „dążenia do obalenia władzy państwowej”, oraz pozbawił go wszystkich praw politycznych w Chinach na dwa lata; mając na uwadze, że Lee Ming-che przyznał się publiczne do winy prawdopodobnie pod naciskiem ze strony władz chińskich; mając na uwadze, że przedostawszy się z Makao do Zhuhai w chińskiej prowincji Guangdong, w dniu 19 marca 2017 r. Lee Ming-che zaginął;
F. mając na uwadze, że tybetański sklepikarz i orędownik prawa do używania własnego języka Tashi Wangchuk został w dniu 27 stycznia 2016 r. zatrzymany, po tym gdy wystąpił w nagranym przez New York Times wideo, popierając prawo Tybetańczyków do uczenia się języka ojczystego i nauki w języku ojczystym; mając na uwadze, że w marcu 2016 r. Tashi Wangchuk został oskarżony o „wzniecanie nastrojów separatystycznych” i grozi mu do 15 lat pozbawienia wolności, chociaż wyraźnie powiedział gazecie, że nie postuluje niezależności Tybetu;
G. mając na uwadze, że w 2015 r. tybetański mnich Choekyi z klasztoru Phurbu w okręgu Seda w Syczuanie został uwięziony, ponieważ obchodził urodziny przebywającego na uchodźstwie przywódcy duchowego Dalajlamy; mając na uwadze, że po usłyszeniu zarzutów Choekyi był krótko przetrzymywany w więzieniu w okręgu Kangding w prefekturze Ganzi, a ostatecznie został wysłany do więzienia w Mianyang w Syczuanie, aby odbyć czteroletni wyrok; mając na uwadze, że według źródeł medialnych Choekyi ma problemy z nerkami, cierpi na żółtaczkę i inne dolegliwości zdrowotne, które nasiliły się z powodu zatrzymania;
H. mając na uwadze, że prawnicy specjalizujący się w prawach człowieka nadal narażeni są na zastraszanie i pozbawienie wolności, jak w przypadku znanych prawników Li Yuhana, który jest przetrzymywany bez prawa kontaktu od listopada 2017 r., oraz Wanga Quanzhanga, który został aresztowany w lipcu 2015 r., był przetrzymywany bez prawa kontaktu przez 800 dni i, według doniesień, poddawany torturom; mając na uwadze, że obrońcy praw człowieka będący wnioskodawcami petycji, którzy podróżują do dużych miast, aby poruszać kwestie lokalne, narażeni są na zatrzymanie i pozbawienie wolności, jak Li Xiaoling, który przebywa w areszcie od czerwca 2017 r., choć cierpi z powodu poważnego przypadku jaskry; mając na uwadze, że obrońcy praw człowieka, którzy zapewniają platformę dla składających petycje i innych obrońców praw człowieka, tacy jak Ding Lingjie, Liu Feiyue i Zhen Jianghua, także zostali zatrzymani;
I. mając na uwadze, że rząd chiński przyjął nowe przepisy, w szczególności ustawę o bezpieczeństwie państwa, ustawę o zwalczaniu terroryzmu, ustawę o cyberbezpieczeństwie i ustawę o zarządzaniu zagranicznymi organizacjami pozarządowymi, które uznają aktywność publiczną i pokojową krytykę rządu za zagrożenia dla bezpieczeństwa państwa, nasilają cenzurę, nadzór i kontrolę nad poszczególnymi osobami i grupami społecznymi oraz zniechęcają obywateli do prowadzenia kampanii na rzecz praw człowieka;
J. mając na uwadze, że w unijnych strategicznych ramach i planie działania dotyczących praw człowieka i demokracji Rada deklaruje, że UE będzie propagować demokrację, praworządność i „prawa człowieka we wszystkich bez wyjątku dziedzinach swoich działań zewnętrznych” oraz że „prawa człowieka są dla UE centralnym elementem stosunków ze wszystkimi państwami trzecimi, również z jej partnerami strategicznymi”;
1. pozostaje głęboko zaniepokojony podejściem rządu chińskiego do obrońców praw człowieka, działaczy na rzecz praw człowieka i prawników specjalizujących się w tej dziedzinie; przypomina Chinom o ich obowiązkach wynikających z posiadania pozycji mocarstwa światowego oraz wzywa władze w Pekinie, aby w każdych okolicznościach zapewniały poszanowanie praw człowieka i podstawowych wolności zgodnie z Powszechną deklaracją praw człowieka i innymi międzynarodowymi instrumentami dotyczącymi praw człowieka podpisanymi lub ratyfikowanymi przez Chiny; wzywa ponadto władze w Pekinie, by położyły kres wszelkim aktom nękania wszystkich obrońców praw człowieka w kraju tak, aby mogli oni bez przeszkód prowadzić swoją działalność;
2. wzywa władze chińskie, aby natychmiast i bezwarunkowo uwolniły wszystkich obrońców praw człowieka, działaczy, prawników, dziennikarzy oraz wnioskodawców petycji, którzy zostali zatrzymani za działalność na rzecz praw człowieka, oraz aby zaprzestały stosowanych wobec nich represji w postaci zatrzymywania, nękania sądowego i zastraszania;
3. wzywa rząd Chińskiej Republiki Ludowej do natychmiastowego i bezwarunkowego uwolnienia Wu Gana, uwięzionego wyłącznie dlatego, że pokojowo korzystał z przysługującego mu prawa do wolności słowa i zgromadzeń, a także – w oczekiwaniu na jego zwolnienie – do upewnienia się, że ma on regularne, nieograniczone kontakty z rodziną i wybranymi przez siebie prawnikami oraz że nie jest poddawany torturom ani innemu rodzajowi brutalnego traktowania; apeluje o niezwłoczne przeprowadzenie skutecznego i bezstronnego dochodzenia w sprawie tortur w Chinach i o pociągnięcie winnych do odpowiedzialności;
4. podkreśla konieczność zbadania doniesień o torturowaniu Xie Yanga;
5. wzywa władze Chin do natychmiastowego i bezwarunkowego uwolnienia Lee Ming-cheha oraz – w oczekiwaniu na jego zwolnienie – do upewnienia się, że nie jest on poddawany torturom i innemu brutalnemu traktowaniu, że ma zapewniony kontakt z rodziną i wybranymi przez siebie prawnikami, a także odpowiednią opiekę medyczną;
6. wyraża poważne zaniepokojenie aresztowaniem i dalszym przetrzymywaniem Tashiego Wangchuka, a także jego ograniczonym prawem do adwokata, brakiem dowodów przeciwko niemu, a także nieprawidłowościami w postępowaniu karnym; wzywa do natychmiastowego i bezwarunkowego uwolnienia Tashiego Wangchuka;
7. wzywa władze Chin do niezwłocznego i bezwarunkowego uwolnienia mnicha tybetańskiego Choekyiego; nalega, by rząd chiński zezwolił jego rodzinie i wybranym przez niego prawnikom na odwiedzenie go, a w szczególności na zapewnienie mu odpowiedniej opieki medycznej;
8. wzywa rząd Chin do przestrzegania własnej konstytucji, w szczególności w odniesieniu do art. 4, który chroni mniejszości narodowe; do art. 35, który chroni wolność słowa i prasy, wolność zrzeszania się, wolność zgromadzeń oraz wolność pochodów i demonstracji; do art. 36, który uznaje prawo do wolności wyznania; oraz do art. 41, który gwarantuje prawo do wyrażania krytyki w stosunku do wszelkich organów i urzędników państwowych oraz sugestii dotyczących ich działania;
9. ponownie wzywa rząd chiński do podjęcia rozmów z Jego Świątobliwością Dalajlamą i jego przedstawicielami i wyraża poparcie dla pokojowego rozwiązania kwestii Tybetu w drodze dialogu i negocjacji zmierzających do przyznania Tybetowi rzeczywistej autonomii w ramach chińskiej konstytucji;
10. potępia ponadto wymierzone w buddystów kampanie prowadzone w ramach podejścia opartego na „wychowaniu patriotycznym”, dające państwu prawo do zarządzania tybetańskimi klasztorami buddyjskimi; wyraża zaniepokojenie faktem, że chińskie prawo karne jest nadużywane do prześladowania Tybetańczyków i buddystów, których praktyki religijne traktowane są jako „działalność separatystyczna”; wyraża ubolewanie, że warunki do praktykowania buddyzmu w Tybecie znacząco się pogorszyły po tybetańskich protestach, które miały miejsce w marcu 2008 r., ponieważ chiński rząd przyjął bardziej kompleksowe podejście do „wychowania patriotycznego”;
11. jest zaniepokojony przyjęciem pakietu ustaw o bezpieczeństwie i ich wpływem na mniejszości w Chinach, zwłaszcza ustawą o zwalczaniu terroryzmu, która może skutkować kryminalizacją pokojowych przejawów tybetańskiej kultury i religii, a także ustawą o zarządzaniu zagranicznymi organizacjami pozarządowymi, która poddaje grupy obrońców praw człowieka ścisłej kontroli rządu, co stanowi absolutnie odgórne podejście zamiast zachęcania do partnerstwa między samorządami i rządem centralnym a społeczeństwem obywatelskim;
12. podkreśla, że władze chińskie muszą zapewnić, aby wszystkie osoby przetrzymywane bez prawa kontaktu mogły niezwłocznie nawiązać kontakt z rodziną i prawnikami, oraz że warunki, w jakich przebywają wszystkie osoby zatrzymane, muszą spełniać normy określone w „Zbiorze zasad mających na celu ochronę wszystkich osób poddanych jakiejkolwiek formie aresztowania bądź uwięzienia ”, przyjętym przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w rezolucji nr 43/173 z dnia 9 grudnia 1988 r., w tym normy w zakresie dostępu do opieki medycznej;
13. jest głęboko zaniepokojony otrzymanymi doniesieniami o torturowaniu obrońców praw człowieka; wzywa zatem rząd chiński, aby w pełni przestrzegał bezwzględnego i nieodwołalnego zakazu tortur i innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania, zgodnie z art. 2 i 16 Konwencji ONZ w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania (UNCAT), ratyfikowanej przez Chiny w dniu 4 października 1988 r.;
14. zachęca rząd Chin, aby w związku ze zbliżającą się 20. rocznicą podpisania Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych ratyfikował ten pakt i zapewnił jego pełne wdrożenie, w tym przez położenie kresu nieuczciwym praktykom i dostosowanie, tam gdzie jest to niezbędne, swojego ustawodawstwa;
15. przypomina jak ważne jest poruszanie przez UE kwestii łamania praw człowieka w Chinach, zwłaszcza w przypadku mniejszości w Tybecie i w regionie Sinciang, podczas każdego dialogu politycznego i w zakresie praw człowieka prowadzonego z władzami chińskimi, w tym podczas corocznego dialogu dotyczącego praw człowieka, zgodnie z zobowiązaniem UE do zajmowania zdecydowanego, jednoznacznego i wspólnego stanowiska w stosunkach z Chinami; wyraża jednak ubolewanie z powodu tego, że coroczny dialog dotyczący praw człowieka prowadzony między UE a Chinami nie przyniósł konkretnych rezultatów; przypomina również, że w ramach toczącego się procesu reform i z powodu rosnącego globalnego zaangażowania Chiny włączyły się w międzynarodowe ramy praw człowieka poprzez podpisanie szeregu międzynarodowych umów w zakresie praw człowieka; apeluje zatem o dalsze prowadzenie dialogu z Chinami na rzecz przestrzegania tych zobowiązań;
16. wzywa wszystkie państwa członkowskie do przyjęcia zdecydowanego i opartego na wartościach podejścia wobec Chin i oczekuje od nich, że nie będą podejmować jednostronnych inicjatyw lub działań, które mogłyby podważyć spójność i skuteczność działań UE; przypomina z ubolewaniem, że UE nie złożyła oświadczenia w sprawie praw człowieka w Chinach podczas posiedzenia Rady Praw Człowieka ONZ, które odbyło się w Genewie w czerwcu 2017 r.; z zadowoleniem przyjmuje przyjęcie oświadczenia na kolejnej sesji i oczekuje, że Chiny będą nadal traktowane przez UE jako kraj, na który Rada Praw Człowieka musi zwracać baczną uwagę tak długo, jak kraj ten będzie odmawiał podjęcia znaczących reform w zakresie praw; wzywa ponadto UE i jej państwa członkowskie do zgłoszenia zdecydowanych zastrzeżeń podczas zbliżającego się powszechnego okresowego przeglądu praw człowieka w Chinach, a w szczególności do zapewnienia, aby chińskie społeczeństwo obywatelskie mogło swobodnie brać udział w tym procesie;
17. wzywa wiceprzewodniczącą / wysoką przedstawiciel i państwa członkowskie do przyjęcia konkluzji Rady do Spraw Zagranicznych w sprawie Chin, w których podkreśla ona kluczowe znaczenie praw człowieka w stosunkach UE-Chiny i wyraża zaniepokojenie negatywnymi tendencjami w Chinach w tym zakresie, jak również oczekiwanie, że władze chińskie zareagują poprzez podjęcie konkretnych działań w związku z tą sytuacją; podkreśla, że takie wnioski byłyby wiążące dla 28 państw członkowskich UE i instytucji UE w zakresie wspólnego przesłania i podejścia do praw człowieka w Chinach;
18. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Radzie, Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich oraz rządowi i parlamentowi Chińskiej Republiki Ludowej.
- [1] Dz.U. C 378 z 9.11.2017, s. 239.
- [2] Dz.U. C 399 z 24.11.2017, s. 92.
- [3] Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0444.
- [4] Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0505.
- [5] Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0308.