WSPÓLNY PROJEKT REZOLUCJI w sprawie aresztowania obrońców praw człowieka w Sudanie, w szczególności przypadku
laureata Nagrody im. Sacharowa Saliha Mahmouda Osmana
14.3.2018 - (2018/2631(RSP))
zastępujący tym samym projekty rezolucji złożone przez następujące grupy:
ECR (B8-0159/2018)
PPE (B8-0160/2018)
Verts/ALE (B8-0161/2018)
GUE/NGL (B8-0162/2018)
ALDE (B8-0163/2018)
S&D (B8-0164/2018)
Cristian Dan Preda, Bogdan Brunon Wenta, Jaromír Štětina, Jarosław Wałęsa, Marijana Petir, Lefteris Christoforou, Ivan Štefanec, Luděk Niedermayer, Tomáš Zdechovský, Csaba Sógor, Tunne Kelam, Milan Zver, Patricija Šulin, Romana Tomc, Eduard Kukan, Željana Zovko, David McAllister, Eva Maydell, Elisabetta Gardini, Adam Szejnfeld, Michaela Šojdrová, Sandra Kalniete, Krzysztof Hetman, Pavel Svoboda, Inese Vaidere, Roberta Metsola, Ivo Belet, Deirdre Clune, Ivana Maletić, Elżbieta Katarzyna Łukacijewska, Lorenzo Cesa, Dubravka Šuica, Seán Kelly, Anna Záborská, Manolis Kefalogiannis, Stanislav Polčák, Jiří Pospíšil, Elmar Brok, László Tőkés, José Ignacio Salafranca Sánchez-Neyra w imieniu grupy PPE
Elena Valenciano, Victor Boştinaru, Soraya Post, Ana Gomes w imieniu grupy S&D
Charles Tannock, Karol Karski, Jadwiga Wiśniewska, Branislav Škripek, Ryszard Czarnecki, Anna Elżbieta Fotyga, Monica Macovei, Ruža Tomašić w imieniu grupy ECR
Louis Michel, Nedzhmi Ali, Beatriz Becerra Basterrechea, Izaskun Bilbao Barandica, Thierry Cornillet, Gérard Deprez, Martina Dlabajová, Nathalie Griesbeck, Marian Harkin, Filiz Hyusmenova, Ivan Jakovčić, Ilhan Kyuchyuk, Patricia Lalonde, Javier Nart, Urmas Paet, Maite Pagazaurtundúa Ruiz, Jozo Radoš, Frédérique Ries, Robert Rochefort, Marietje Schaake, Jasenko Selimovic, Pavel Telička, Ramon Tremosa i Balcells, Ivo Vajgl, Johannes Cornelis van Baalen, Hilde Vautmans, Cecilia Wikström w imieniu grupy ALDE
Lola Sánchez Caldentey, Patrick Le Hyaric, Merja Kyllönen, Marina Albiol Guzmán, Ángela Vallina, Estefanía Torres Martínez, Tania González Peñas, Xabier Benito Ziluaga, Miguel Urbán Crespo, Dimitrios Papadimoulis, Stelios Kouloglou, Barbara Spinelli w imieniu grupy GUE/NGL
Michèle Rivasi, Bodil Valero, Igor Šoltes, Barbara Lochbihler, Maria Heubuch w imieniu grupy Verts/ALE
Fabio Massimo Castaldo, Piernicola Pedicini, Isabella Adinolfi, Rolandas Paksas w imieniu grupy EFDD
European Parliament resolution on the arrest of human rights defenders in Sudan, notably the case of Sakharov Prize Laureate Salih Mahmoud Osman
Parlament Europejski,
– uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie Sudanu,
– uwzględniając oświadczenie w sprawie laureata Nagrody im. Sacharowa Saliha Mahmouda Osmana z dnia 9 lutego 2018 r. wydane przez wiceprzewodniczącego PE i przewodniczącego Podkomisji Praw Człowieka,
– uwzględniając lokalne oświadczenie unijnych szefów misji dyplomatycznych i ambasadorów UE z dnia 11 stycznia 2018 r. w sprawie niedawnych protestów w Chartumie,
– uwzględniając rezolucję Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 2400 (2018) przyjętą na jej 8177. posiedzeniu w dniu 8 lutego 2018 r.,
– uwzględniając oświadczenie z dnia 31 stycznia 2018 r. wydane przez przewodniczącego Rady Bezpieczeństwa ONZ w związku z obradami Rady dotyczącymi punktu obrad „Sprawozdania sekretarza generalnego w sprawie Sudanu i Sudanu Południowego”,
– uwzględniając wydane w dniu 9 października 2017 r. w Chartumie oświadczenie lokalnego koordynatora i koordynatora pomocy humanitarnej ONZ w Sudanie na temat uprowadzenia pracownika pomocy humanitarnej w Darfurze,
– uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych,
– uwzględniając art. 5 Powszechnej deklaracji praw człowieka oraz art. 7 Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych, które stanowią, że nikt nie może być poddawany torturom ani okrutnemu, nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu,
– uwzględniając oświadczenie rzecznika wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa z dnia 27 czerwca 2016 r. w sprawie ogłoszenia przez rząd Sudanu jednostronnego zawieszenia broni na okres czterech miesięcy,
– uwzględniając zmienioną umowę o partnerstwie z Kotonu,
– uwzględniając Afrykańską kartę praw człowieka i ludów z czerwca 1981 r.,
– uwzględniając art. 135 ust. 5 i art. 123 ust. 4 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że sytuacja w Sudanie nadal stanowi zagrożenie dla międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa w regionie; mając na uwadze stosowanie przez władze Sudanu środków represji wobec uczestników pokojowych demonstracji, społeczeństwa obywatelskiego oraz obrońców praw człowieka;
B. mając na uwadze, że w związku ze sporadycznymi protestami, które rozpoczęły się w różnych częściach Sudanu w dniu 7 stycznia 2018 r. w związku z podwyżkami cen żywności i leków, co najmniej 140 członków partii opozycyjnej, obrońców praw człowieka, studentów i obrończyń praw kobiet zostało aresztowanych i zatrzymanych przez sudańskie narodowe służby wywiadu i bezpieczeństwa; mając na uwadze, że siły sudańskie tłumiły protesty z użyciem siły, wskutek czego jeden z protestujących poniósł śmierć, kilku innych odniosło obrażenia, a ponadto w całym kraju stosowano represje wobec dziennikarzy i aktywistów; mając na uwadze, że starcia w styczniu i lutym 2018 r. stanowią najnowsze przykłady stałych naruszeń mających miejsce w tym kraju;
C. mając na uwadze, że wśród aresztowanych są przeciwnicy polityczni, m.in. trzej liderzy Partii Kongresu Sudanu, których bezpodstawnie aresztowano i uwięziono; mając na uwadze, że wśród aresztowanych opozycjonistów są: sekretarz polityczny Partii Komunistycznej w Sudanie Mohamed Muktar al-Chatib; zastępca przewodniczącego Narodowej Partii Umma Mohamed Abdalla Aldoma, członek Sojuszu Narodowego Sudanu Mohamed Faruk Salman oraz dwaj członkowie komitetu centralnego Komunistycznej Partii Sudanu, Mohieldin Eldżalad i Sidżi Kaballo;
D. mając na uwadze, że w dniu 1 lutego 2018 r. narodowe służby wywiadu i bezpieczeństwa aresztowały Saliha Mahmouda Osmana, wiceprezesa Darfurskiej Izby Adwokackiej, członka Demokratycznego Stowarzyszenia Prawników, prawnika specjalizującego się w prawach człowieka, który propaguje ustanowienie rządów prawa i opowiada się za reformą prawa za pośrednictwem Zgromadzenia Narodowego Sudanu, i laureata Nagrody im. Sacharowa w 2007 r., w jego kancelarii; mając na uwadze, że ostatnio przeniesiono go do więzienia Dabak, 20 km na północ od Chartumu, oraz że władze odmówiły udzielenia informacji na temat jego stanu zdrowia i nie wyraziły zgody na widzenie z adwokatem i rodziną;
E. mając na uwadze, że po aresztowaniu Saliha Mahmouda Osmana szef delegatury UE w Sudanie rozpoczął działania dyplomatyczne w sudańskim ministerstwie spraw zagranicznych, zaś specjalny przedstawiciel UE ds. praw człowieka Stavros Lambridinis wystosował apel w jego sprawie podczas 37. posiedzenia Rady Praw Człowieka ONZ w dniu 27 lutego 2018 r.;
F. mając na uwadze, że szereg obrończyń praw kobiet również padło ofiarą podczas tej kampanii masowych aresztowań; mając na uwadze, że obrończynie praw kobiet padają ofiarą przemocy seksualnej, ścigania i surowych kar ze strony rządowych sił bezpieczeństwa; mając na uwadze, że organizacje kobiet znajdują się pod ścisłym nadzorem i walczą przeciwko prawu, które ogólnie dyskryminuje kobiety;
G. mając na uwadze, że w połowie lutego 2018 r. rząd Sudanu zapowiedział uwolnienie 80 więźniów, w tym Rawy Jaafara Bakita, Nahida Jabrallaha, Amela Habaniego, Hanana Hassana Kalifa i Mohameda Abdallaha Alduma, nad którymi znęcano się w więzieniu; mając na uwadze, że szef sudańskich narodowych służb wywiadu i bezpieczeństwa warunkuje uwolnienie pozostałych więźniów zaprzestaniem organizowania protestów; mając na uwadze, że oświadczenia te są sprzeczne z międzynarodowymi zobowiązaniami Sudanu dotyczącymi praw człowieka; mając jednak na uwadze, że kilku wybitnych obrońców praw człowieka i działaczy opozycji politycznej nadal pozostaje w więzieniu, m.in. Osman Salih i Amdżid Farid, obrońca praw człowieka więziony w Chartumie od 18 stycznia; mając na uwadze, że zatrzymanym nie postawiono żadnych zarzutów oraz nie postawiono ich przed sądem;
H. mając na uwadze, że obrońcy praw człowieka i organizacje społeczeństwa obywatelskiego, w tym prawnicy i stowarzyszenia prawników, odgrywają kluczową rolę w gwarantowaniu demokracji, praw człowieka, praworządności, stabilności i zrównoważonego rozwoju;
I. mając na uwadze, że działalność organizacji społeczeństwa obywatelskiego i opozycyjnych partii politycznych została drastycznie ograniczona, zaś służby wywiadu i bezpieczeństwa uniemożliwiają organizacjom społeczeństwa obywatelskiego i partiom opozycyjnym organizowanie wielu wydarzeń; mając na uwadze, że międzynarodowe organizacje pozarządowe są regularnie wydalane z kraju i są przedmiotem nacisku i zastraszania ze strony rządu;
J. mając na uwadze, że ustawa o bezpieczeństwie narodowym z 2010 r. oraz poprawka do art. 151 konstytucji przyjęta w dniu 5 stycznia 2015 r. zapewniły szerokie uprawnienia do aresztowania i więzienia narodowym służbom wywiadu i bezpieczeństwa, umożliwiając im przetrzymywanie podejrzanych nawet przez cztery i pół miesiąca bez żadnej możliwości kontroli sądowej; mając na uwadze przypuszczenia, że uprawnienia te wykorzystuje się do bezpodstawnych aresztowań i przetrzymywania ludzi, którzy w wielu przypadkach są poddawani torturom i innym formom znęcania się; mając na uwadze, że na mocy tej samej ustawy funkcjonariusze narodowych służb wywiadu i bezpieczeństwa nie podlegają ściganiu za jakikolwiek czyn popełniony w trakcie pełnienia swoich obowiązków, co doprowadziło do powstania atmosfery ogólnej bezkarności;
K. mając na uwadze, że w maju 2016 r. rząd Sudanu odrzucił zalecenia ONZ, w których wezwano go do uchylenia przepisów ustawy o bezpieczeństwie narodowym z 2010 r. przyczyniających się do powstania atmosfery bezkarności oraz do zarządzenia wszczęcia niezależnych dochodzeń w celu ścigania przestępstw na mocy prawa międzynarodowego i naruszeń praw człowieka popełnianych przez członków narodowych służb wywiadu i bezpieczeństwa, sił zbrojnych i policji;
L. mając na uwadze, że wielu obrońców praw człowieka, którzy zostali zatrzymani, poddano torturom i brutalnemu traktowaniu; mając na uwadze, że osoby przetrzymywane przez służby wywiadowcze są szczególnie narażone na brutalne traktowanie; mając na uwadze, że narodowe służby wywiadu i bezpieczeństwa słyną brutalnego traktowania i torturowania zatrzymanych osób;
M. mając na uwadze, że przemoc, której stale dopuszczają się siły rządowe, prorządowe bojówki oraz antyrządowe ugrupowania zbrojne, stanowi tło ciągłych prześladowań, bezpodstawnych aresztowań, zatrzymań bez prawa kontaktu i zarzutów torturowania obrońców praw człowieka przez sudańskie siły wojskowe i siły bezpieczeństwa;
N. mając na uwadze, że Europejska Służba Działań Zewnętrznych ogłosiła złagodzenie sankcji nałożonych przez Stany Zjednoczone, co jest ważnym krokiem w ogólnych staraniach na rzecz ponownego włączenia Sudanu do wspólnoty międzynarodowej, i zasygnalizowała, że UE jest gotowa towarzyszyć Sudanowi w tym procesie; mając na uwadze, że podczas pierwszej wizyty Podkomisji Praw Człowieka Parlamentu Europejskiego w Sudanie w grudniu 2017 r. rząd sudański wyraził gotowość do wznowienia dialogu ze społecznością międzynarodową; mając na uwadze, że Salih Mahmoud Osman złożył szereg wizyt w instytucjach UE, w tym w Parlamencie Europejskim, aby wyrazić poważne zastrzeżenia w odniesieniu do wznowienia dialogu UE z Sudanem;
O. mając na uwadze, że władze Sudanu pozbawiły Mohammeda Aldoumę możliwości wyjazdu i zatrzymały jego paszport, kiedy w dniu 8 marca 2018 r. chciał udać się do Kairu na leczenie konieczne w związku z brutalnym traktowaniem w więzieniu;
P. mając na uwadze, że w światowym rankingu wolności prasy Sudan plasuje się na 174 miejscu na 180 możliwych; mając na uwadze, że wolność prasy i mediów jest nadal poważnie ograniczana przez władze oraz ustawę o prasie i publikacjach, która przewiduje takie obostrzenia jak cenzura, zajęcia i konfiskaty gazet, zamykanie środków masowego przekazu i blokowanie internetu; mając na uwadze, że gazety są regularnie poddawane cenzurze i konfiskowane po wydrukowaniu, co oprócz sankcji politycznych oznacza też sankcje gospodarcze;
Q. mając na uwadze, że prawo do wolności religii jest nadal ograniczane, a przepisy kryminalizują apostazję, bluźnierstwo i przechodzenie z islamu na inne religie; mając na uwadze, że w dniu 21 lutego 2018 r. pracująca dla gazety „Al-Tayyar”dziennikarka Shamael al-Nur została oskarżona o apostazję, za którą w Sudanie grozi kara śmierci, w związku z napisanym przez nią artykułem wstępnym o cięciach krajowych wydatków na ochronę zdrowia;
R. mając na uwadze, że Międzynarodowy Trybunał Karny wydał nakazy aresztowania prezydenta Sudanu Omara Hasana Ahmeda el-Baszira w dniach 4 marca 2009 r. i 12 lipca 2010 r.;
1. wyraża głębokie obawy z powodu nieustających prześladowań obrońców praw człowieka i społeczeństwa obywatelskiego w Sudanie, w tym w szczególności naruszeń wolności wypowiedzi, wolności demonstracji, wolności zgromadzeń i wolności religii, a także z powodu zastraszania obrońców praw człowieka, dziennikarzy i organizacji pozarządowych przeciwnych reżimowi;
2. wzywa do natychmiastowego i bezwarunkowego uwolnienia laureata Nagrody im. Sacharowa Saliha Mahmouda Osmana, jak również wszystkich pozostałych obrońców praw człowieka, działaczy społeczeństwa obywatelskiego i działaczy opozycji, którzy są przetrzymywani wyłącznie z powodu legalnej i pokojowej działalności na rzecz praw człowieka i demokracji;
3. z całą surowością potępia poddawanie zatrzymanych osób torturom i ich złe traktowanie; podkreśla, że warunki przetrzymywania wszystkich więźniów muszą być zgodne z normami międzynarodowymi, w tym z ogółem zasad ONZ w dziedzinie ochrony wszystkich osób przed wszelkimi formami zatrzymania lub uwięzienia;
4. wzywa władze Sudanu, by zbadały przypadki stosowania przemocy wobec pokojowych demonstrantów, poddawania ich torturom i ich złego traktowania oraz by postawiły sprawców przed wymiarem sprawiedliwości; podkreśla, że wszelkie niesprawdzone informacje zebrane w wyniku stosowania tortur i złego traktowania nie mogą być nigdy wykorzystywane jako dowody w postępowaniach sądowych;
5. ubolewa z powodu ataków na wszystkich obrońców i działaczy praw człowieka w Sudanie oraz z powodu łamania ich praw, a ponadto wzywa władze do zagwarantowania im we wszystkich okolicznościach możliwości prowadzenia legalnej działalności bez obawy przed represjami oraz bez jakichkolwiek ograniczeń, w tym nękania metodami sądowymi;
6. wzywa rząd Sudanu, by natychmiast zaprzestał naruszania praw do wolności wypowiedzi, zrzeszania się i zgromadzeń, przysługujących politycznym partiom opozycyjnym i obrońcom praw człowieka; apeluje o poszanowanie i ochronę podstawowych praw człowieka wszystkich ludzi żyjących w Sudanie;
7. wyraża zaniepokojenie z powodu powtarzających się częstych naruszeń praw kobiet w Sudanie, szczególnie w świetle art. 152 kodeksu karnego; apeluje do władz Sudanu o bezzwłoczne podpisanie i ratyfikowanie Konwencji w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet;
8. podkreśla swoje konsekwentne zaangażowanie w mechanizm ochrony zagrożonych obrońców praw człowieka; wzywa ESDZ do dalszego usprawnienia wdrażania Wytycznych UE w sprawie obrońców praw człowieka dzięki pełnemu wykorzystaniu wszystkich środków, którymi dysponuje w Sudanie; podkreśla, że w lokalnych zaproszeniach do składania wniosków w ramach Europejskiego Instrumentu na rzecz Wspierania Demokracji i Praw Człowieka delegatury UE muszą traktować priorytetowo wsparcie dla najbardziej zagrożonych obrońców praw człowieka i tym samym zapewnić skuteczną oraz ukierunkowaną pomoc;
9. zwraca się do ESDZ i delegatury UE w Sudanie o przedstawienie Parlamentowi sprawozdania na temat działań podjętych w celu zapewnienia obrońcom praw człowieka ochrony i wsparcia; wzywa do wspólnych działań UE i państw członkowskich na rzecz zagrożonych obrońców praw człowieka;
10. ponownie stwierdza, że należy przeprowadzić rewizję i reformę kluczowych przepisów, włącznie z ustawą o bezpieczeństwie narodowym z 2010 r. oraz przepisami regulującymi media i społeczeństwo obywatelskie, aby dostosować je do norm międzynarodowych, które służą wspieraniu wolności wypowiedzi, zgromadzeń i zrzeszania się;
11. przypomina Sudanowi o obowiązkach wynikających z członkostwa w ONZ i apeluje, by zastosował się do rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1593 (z 2005 r.), która wymaga współpracy z Międzynarodowym Trybunałem Karnym (MTK); ponawia apel skierowany do sudańskiego prezydenta Omara el-Baszira o poszanowanie prawa międzynarodowego zgodnie z konwencjami i traktatami, których Sudan jest stroną, oraz wspiera rolę MTK w postępowaniu przeciwko prezydentowi oskarżanemu o zbrodnie wojenne, zbrodnie przeciwko ludzkości i ludobójstwo;
12. wzywa Sudan do zapewnienia poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności zgodnie z Powszechną deklaracją praw człowieka i oenzetowską deklaracją o obrońcach praw człowieka;
13. podziela obawy wyrażane przez Saliha Mahmouda Osmana, że obecne skupienie się na problemie migracji może odciągać uwagę UE od kwestii praw człowieka;
14. w związku z tym wzywa ESDZ, by wznowiła wydawanie oświadczeń w reakcji na powszechne łamanie praw człowieka przez podmioty państwowe i bojówki, jak również oświadczeń dotyczących ograniczania możliwości działania społeczeństwa obywatelskiego w celu pokazania, że UE pozostaje głęboko zaniepokojona sytuacją w zakresie praw człowieka w Sudanie;
15. zdecydowanie nalega, by UE i jej państwa członkowskie zagwarantowały, że projekty realizowane wspólnie z organami sudańskimi będą zgodne z zasadą nieszkodzenia, co wykluczy możliwość współpracy z podmiotami odpowiedzialnymi za łamanie praw człowieka;
16. zachęca UE i jej państwa członkowskie do wspierania w Sudanie podmiotów, które rzeczywiście dążą do zmiany, a także do zapewnienia organizacjom społeczeństwa obywatelskiego pomocy technicznej i programów budowania zdolności, aby poprawić ich potencjał w zakresie obrony praw człowieka i praworządności oraz umożliwić im skuteczniejszy wkład w poprawę sytuacji w zakresie praw człowieka w Sudanie;
17. wzywa UE i jej państwa członkowskie, aby nadal z zaangażowaniem wspierały działania Unii Afrykańskiej na rzecz zapewnienia pokoju Sudanowi i Sudańczykom; w związku z tym wyraża poparcie dla przedłużenia mandatu wspólnej misji Unii Afrykańskiej i ONZ w Darfurze (UNAMID) do czerwca 2018 r.;
18. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządowi Sudanu, Unii Afrykańskiej, Sekretarzowi Generalnemu ONZ, współprzewodniczącym Wspólnego Zgromadzenia Parlamentarnego AKP-UE oraz Parlamentowi Panafrykańskiemu.