MOZZJONI GĦAL RIŻOLUZZJONI KONĠUNTA dwar il-Burundi
4.7.2018 - (2018/2785(RSP))
li tissostitwixxi l-mozzjonijiet għal riżoluzzjoni li ġejjin:
B8-0333/208 (ECR)
B8-0335/2018 (S&D)
B8-0336/2018 (EFDD)
B8-0337/2018 (ALDE)
B8-0338/2018 (PPE)
B8-0339/2018 (GUE/NGL)
Cristian Dan Preda, Joachim Zeller, José Ignacio Salafranca Sánchez-Neyra, Elmar Brok, Marijana Petir, Tomáš Zdechovský, Željana Zovko, Bogdan Andrzej Zdrojewski, Ivan Štefanec, Luděk Niedermayer, Pavel Svoboda, Anna Záborská, Patricija Šulin, Lorenzo Cesa, Elisabetta Gardini, Tunne Kelam, Brian Hayes, Bogdan Brunon Wenta, Milan Zver, Csaba Sógor, Michaela Šojdrová, David McAllister, Mairead McGuinness, Adam Szejnfeld, Romana Tomc, Eduard Kukan, Giovanni La Via, Lefteris Christoforou, Deirdre Clune, Seán Kelly, Dubravka Šuica, Sandra Kalniete, Ivana Maletić, Ivo Belet, Stanislav Polčák, Jiří Pospíšil, Krzysztof Hetman, László Tőkés, Inese Vaidere f'isem il-Grupp PPE
Elena Valenciano, Victor Boştinaru, Soraya Post, Maria Arena f'isem il-Grupp S&D
Charles Tannock, Karol Karski, Anna Elżbieta Fotyga, Ruža Tomašić, Notis Marias, Monica Macovei f'isem il-Grupp ECR
Louis Michel, Nedzhmi Ali, Petras Auštrevičius, Beatriz Becerra Basterrechea, Izaskun Bilbao Barandica, Dita Charanzová, Gérard Deprez, Martina Dlabajová, María Teresa Giménez Barbat, Charles Goerens, Marian Harkin, Ivan Jakovčić, Ilhan Kyuchyuk, Patricia Lalonde, Valentinas Mazuronis, Javier Nart, Urmas Paet, Maite Pagazaurtundúa Ruiz, Jozo Radoš, Frédérique Ries, Robert Rochefort, Marietje Schaake, Jasenko Selimovic, Pavel Telička, Ramon Tremosa i Balcells, Viktor Uspaskich, Ivo Vajgl, Johannes Cornelis van Baalen, Hilde Vautmans, Cecilia Wikström f'isem il-Grupp ALDE
Marie-Christine Vergiat, Merja Kyllönen, Dimitrios Papadimoulis, Kostadinka Kuneva, Stelios Kouloglou, Patrick Le Hyaric f'isem il-Grupp GUE/NGL
Klaus Buchner, Jordi Solé, Margrete Auken, Bodil Valero f'isem il-Grupp Verts/ALE
Ignazio Corrao, Piernicola Pedicini, Isabella Adinolfi, Laura Ferrara, Rolandas Paksas, Fabio Massimo Castaldo f'isem il-Grupp EFDD
Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew dwar il-Burundi
Il-Parlament Ewropew,
– wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet preċedenti tiegħu dwar il-Burundi, b'mod partikolari dawk tad-9 ta' Lulju 2015[1], tas-17 ta' Diċembru 2015[2], tad-19 ta' Jannar 2017[3] u tas-6 ta' Lulju 2017[4],
– wara li kkunsidra l-Ftehim ta' Cotonou rivedut, b'mod partikolari l-Artikolu 96 tiegħu,
– wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni Universali tad-Drittijiet tal-Bniedem,
– wara li kkunsidra l-Patt Internazzjonali dwar id-Drittijiet Ċivili u Politiċi tal-1966,
– wara li kkunsidra l-Karta Afrikana għad-Drittijiet tal-Bniedem u tal-Popli,
– wara li kkunsidra l-Karta Afrikana dwar id-Demokrazija, l-Elezzjonijiet u l-Governanza,
– wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet 2248 (2015) tat-12 ta' Novembru 2015 u 2303 (2016) tad-29 ta' Lulju 2016 tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU dwar is-sitwazzjoni fil-Burundi,
– wara li kkunsidra l-briefing orali mill-Kummissjoni ta' Inkjesta tan-NU (UNCI) dwar il-Burundi lill-Kunsill tad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU tas-27 ta' Ġunju 2018,
– wara li kkunsidra l-ewwel rapport tas-Segretarju Ġenerali tan-NU dwar is-sitwazzjoni fil-Burundi, ippubblikat fit-23 ta' Frar 2017, u d-dikjarazzjoni tal-President tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU dwar is-sitwazzjoni politika u l-vjolenza li qed isseħħ fil-Burundi, li ħeġġet bil-qawwa lill-gvern u lill-partijiet kollha biex iwaqqfu u jirrifjutaw tali vjolenza,
– wara li kkunsidra l-istqarrija għall-istampa tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU tat-13 ta' Marzu 2017 rigward is-sitwazzjoni fil-Burundi, u d-dikjarazzjoni tal-President tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU tal-5 ta' April 2018 li tikkundanna l-ksur u l-abbużi kollha tad-drittijiet tal-bniedem fil-Burundi,
– wara li kkunsidra r-rapport tal-Investigazzjoni Indipendenti tan-NU dwar il-Burundi (EINUB), ippubblikat fl-20 ta' Settembru 2016,
– wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni adottata mill-Kunsill tad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU fit-30 ta' Settembru 2016 dwar is-sitwazzjoni tad-drittijiet tal-bniedem fil-Burundi,
– wara li kkunsidra l-Ftehim ta' Arusha għall-Paċi u r-Rikonċiljazzjoni fil-Burundi (il-Ftehim ta' Arusha) tat-28 ta' Awwissu 2000,
– wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni dwar il-Burundi tas-summit tal-Unjoni Afrikana tat-13 ta' Ġunju 2015,
– wara li kkunsidra d-Deċiżjoni dwar l-Attivitajiet tal-Kunsill tal-Paċi u s-Sigurtà u dwar l-Istat tal-Paċi u s-Sigurtà fl-Afrika (Assembly/AU/Dec.598(XXVI)), adottata waqt is-26 Sessjoni Ordinarja tal-Assemblea tal-Kapijiet ta' Stat u ta' Gvern tal-Unjoni Afrikana, li saret fit-30 u fil-31 ta' Jannar 2016 f'Addis Ababa (l-Etjopja),
– wara li kkunsidra d-Deċiżjonijiet u d-Dikjarazzjonijiet tal-Assemblea tal-Unjoni Afrikana (Assembly/AU/Dec.605-620(XXVII)), adottati waqt is-27 Sessjoni Ordinarja tal-Assemblea tal-Kapijiet ta' Stat u ta' Gvern tal-Unjoni Afrikana, li saret fis-17 u fit-18 ta' Lulju 2016 f'Kigali (ir-Rwanda),
– wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tal-Kummissjoni Afrikana dwar id-Drittijiet tal-Bniedem u tal-Popli tal-4 ta' Novembru 2016 dwar is-sitwazzjoni tad-drittijiet tal-bniedem fir-Repubblika tal-Burundi,
– wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni dwar il-Burundi tas-summit tal-Komunità tal-Afrika tal-Lvant (EAC) tal-31 ta' Mejju 2015,
– wara li kkunsidra d-Deċiżjoni tal-Kunsill (UE) 2016/394 tal-14 ta' Marzu 2016 dwar il-konklużjoni tal-proċedura ta' konsultazzjoni mar-Repubblika tal-Burundi skont l-Artikolu 96 tal-Ftehim ta' Sħubija bejn il-membri tal-gruppi tal-Istati Afrikani, tal-Karibew u tal-Paċifiku, minn naħa waħda, u l-Komunità Ewropea u l-Istati Membri tagħha, min-naħa l-oħra[5],
– wara li kkunsidra r-Regolament tal-Kunsill (UE) 2015/1755 tal-1 ta' Ottubru 2015[6] u d-Deċiżjonijiet tal-Kunsill (PESK) 2015/1763 tal-1 ta' Ottubru 2015[7] u (PESK) 2016/1745 tad-29 ta' Settembru 2016[8] dwar miżuri restrittivi fid-dawl tas-sitwazzjoni fil-Burundi,
– wara li kkunsidra l-konklużjonjiet tal-Kunsill tas-16 ta' Marzu, tat-18 ta' Mejju, tat-22 ta' Ġunju u tas-16 ta' Novembru 2015 u tal-15 ta' Frar 2016 dwar il-Burundi,
– wara li kkunsidra d-dikjarazzjonijiet tal-Viċi President tal-Kummissjoni / tar-Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà (VP/RGħ), Federica Mogherini, tat-28 ta' Mejju 2015, tad-19 ta' Diċembru 2015, tal-21 ta' Ottubru 2016 u tas-27 ta' Ottubru 2017,
– wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni tat-8 ta' Ġunju 2018 tal-Kelliem tal-VP/RGħ dwar is-sitwazzjoni fil-Burundi,
– wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni tat-8 ta' Mejju 2018 tal-VP/RGħ, f'isem l-UE, dwar is-sitwazzjoni fil-Burundi qabel ir-referendum kostituzzjonali,
– wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni tas-6 ta' Jannar 2017 tal-Kelliem tal-VP/RGħ dwar il-projbizzjoni tal-Lega Iteka fil-Burundi,
– wara li kkunsidra l-Artikoli 135(5) u 123(4) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,
A. billi l-Burundi ilu jiffaċċja kriżi politika, umanitarja u tad-drittijiet tal-bniedem minn April tal-2015, meta l-President Nkurunziza ħabbar li kien se jikkandida ruħu għat-tielet mandat kontroversjali, u dan wassal għal xhur ta' inkwiet li matulhom mietu 593 ruħ skont il-Qorti Kriminali Internazzjonali (QKI), u, skont il-UNHCR, 413 000 ruħ ħarbu mill-pajjiż minn dak iż-żmien 'l hawn, filwaqt li 169 000 ruħ ġew spostati internament; billi 3,6 miljun ruħ fil-pajjiż jeħtieġu assistenza umanitarja skont l-Uffiċċju għall-Koordinazzjoni tal-Affarijiet Umanitarji (OCHA) tan-NU;
B. billi l-bidliet kostituzzjonali li saret votazzjoni dwarhom fir-referendum jinkludu t-twessigħ tas-setgħat presidenzjali, it-tnaqqis tas-setgħat tal-Viċi President, il-ħatra tal-prim ministru mill-President, l-introduzzjoni ta' proċedura ta' maġġoranza sempliċi biex tgħaddi jew tinbidel leġiżlazzjoni fil-parlament, l-abilità li jiġu rieżaminati l-kwoti implimentati mill-Ftehim ta' Arusha, u l-projbizzjoni tal-partiti politiċi b'anqas minn 5 % tal-voti li jipparteċipaw fil-gvern, bidliet li kollha jipperikolaw il-Ftehim ta' Arusha;
C. billi l-vjolenza u l-intimidazzjoni kontra l-avversarji politiċi fil-pajjiż kollu eskalaw fil-perjodu qabel ir-referendum kostituzzjonali fis-17 ta' Mejju 2018, bl-għajbien sfurzat u l-intimidazzjoni ta' min qed jopponi r-reviżjoni kostituzzjonali msemmija hawn fuq; billi r-referendum kostituzzjonali jippermetti wkoll it-tneħħija tad-dispożizzjonijiet innegozjati tal-Ftehim ta' Arusha, u dan jista' jnaqqas l-inklużività u jwassal għal aktar konsegwenzi serji għall-istabbiltà politika fil-Burundi; billi, minkejja l-bidliet fil-kostituzzjoni, il-President Nkurunziza ħabbar li mhuwiex se joħroġ għall-elezzjonijiet tal-2020;
D. billi, skont Amnesty International, matul il-perjodu tal-kampanja uffiċjali kien hemm rapporti frekwenti ta' arresti, xebgħat u intimidazzjoni ta' dawk li kienu favur il-"Le"; billi r-referendum sar f'kuntest ta' ripressjoni kontinwa, li wasslet lill-isqfijiet Kattoliċi tal-Burundi jgħidu li ħafna ċittadini qed jgħixu fil-biża', tant hu hekk li n-nies ma jazzardawx jgħidu dak li jaħsbu minħabba l-biża' ta' tpattija;
E. billi l-Kummissjoni ta' Inkjesta tan-NU (UNCI) irrimarkat li l-vjolenza politika, l-arresti arbitrarji, l-eżekuzzjonijiet extraġudizzjarji, ix-xebgħat, id-diskors ta' mibegħda u diversi abbużi oħra għadhom qed jolqtu lill-popolazzjoni; billi Imbonerakure, il-lega taż-żgħażagħ tal-partit politiku fil-poter, għadha qed tikser id-drittijiet tal-bniedem u tuża diversi tattiki ta' intimidazzjoni, bħall-imblokki fit-toroq u punti ta' kontroll f'ċerti provinċji, l-estorsjoni ta' flus, il-fastidju ta' persuni li jkunu għaddejjin, u l-arrest ta' persuni li jissuspettaw li għandhom rabtiet mal-oppożizzjoni, li ħafna minnhom ġew detenuti, stuprati, imsawta u ttorturati, bil-konsegwenza li wħud minnhom mietu;
F. billi matul il-perjodu tar-referendum fl-2018, xi organizzazzjonijiet tad-drittijiet tal-bniedem irrappurtaw każijiet ta' tnaqqis tal-ispazju ċiviku u ta' deterjorament tal-ispazju medjatiku, kemm f'livell nazzjonali kif ukoll f'livell lokali; billi, mill-2015, l-NGOs lokali u d-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem ġew mhedda u attakkati dejjem aktar mill-gvern, filwaqt li l-libertà tal-istampa u l-kundizzjonijiet li l-ġurnalisti qed jaħdmu fihom iddeterjoraw b'mod kostanti; billi l-midja u l-ġurnalisti privati diġà ħallsu prezz għoli fil-battalja kontra l-gvern, u, fost affarijiet oħra, kienu vittmi ta' arresti, eżekuzzjonijiet sommarji u għajbien sfurzat, u xi drabi ġew iddikjarati kriminali jew saħansitra terroristi mill-gvern;
G. billi Reporters Without Borders tikklassifika l-Burundi fil-159 post minn 180 fl-Indiċi Dinji tal-Libertà tal-Istampa tagħha tal-2018;
H. billi ħafna attivisti tad-drittijiet tal-bniedem ingħataw sentenzi twal ta' ħabs, b'mod partikolari Germain Rukuki, li jaħdem għall-Assoċjazzjoni tal-Ġuristi Kattoliċi tal-Burundi u ngħata sentenza ta' 32 sena, jew qegħdin jinżammu detenuti huma u jistennew il-proċess, bħal Nestor Nibitanga; billi ġew approvati liġijiet restrittivi biex jiġu kkontrollati l-NGOs lokali u internazzjonali; billi xi organizzazzjonijiet ġew sfurzati jissospendu l-attivitajiet tagħhom u oħrajn ġew sfurzati jagħlqu b'mod permanenti, bħal-Lega ITEKA, il-FOCODE u l-ACAT; billi ħafna mexxejja u difensuri tad-drittijiet tal-bniedem ġew eżiljati, filwaqt li dawk li għadhom preżenti qegħdin taħt pressjoni kontinwa jew qegħdin jiġu arrestati; billi Emmanuel Nshimirimana, Aimé Constant Gatore u Marius Nizigama ngħataw sentenzi ta' ħabs ta' bejn 10 snin u 32 sena, filwaqt li Nestor Nibitanga jista' jingħata sentenza ta' 20 sena ħabs; billi l-ġurnalist Jean Bigirimana issa ilu nieqes kważi sentejn, u huwa wieħed mill-ħafna vittmi ta' għajbien sfurzat fil-kuntest tal-kriżi;
I. billi f'Ottubru 2017, l-imħallfin tal-QKI awtorizzaw lill-prosekutur tal-QKI biex jibda investigazzjoni dwar reati fi ħdan il-ġurisdizzjoni tal-Qorti li allegatament twettqu fil-Burundi jew minn ċittadini tal-Burundi barra mill-Burundi bejn is-26 ta' April 2015 u s-26 ta' Ottubru 2017; billi b'effett mis-27 ta' Ottubru 2017, il-Burundi sar l-ewwel nazzjon li telaq mill-QKI wara d-deċiżjoni tal-Qorti f'April 2016 li tibda investigazzjoni preliminari dwar il-vjolenza u l-abbużi tad-drittijiet tal-bniedem u r-reati possibbli kontra l-umanità fil-Burundi, filwaqt li r-reġim qed ikompli joqtol b'impunità fil-pajjiż;
J. billi l-preżenza tat-truppi Burundjani f'missjonijiet taż-żamma tal-paċi tippermetti lir-reġim tal-President Nkurunziza li jaħbi r-realtà tal-problemi interni u jippreżenta lill-Burundi bħala fattur stabbilizzanti f'pajjiżi oħra, fi żmien meta l-Burundi stess qed jesperjenza kriżi bla preċedent ikkaratterizzata minn ksur gravi tad-drittijiet tal-bniedem; billi permezz ta' dan il-Burundi qed jikseb ammont enormi ta' flus, li mhux qed jiġi distribwit mill-ġdid favur il-popolazzjoni; billi elezzjonijiet paċifiċi, liberi, demokratiċi u indipendenti ma jistgħux ikunu possibbli mingħajr ix-xoljiment tal-milizzja Imbonerakure;
K. billi l-Burundi huwa fi stat ta' deterjorament soċjoekonomiku kontinwu u jinsab fil-pożizzjoni ta' qabel tal-aħħar fil-klassifikazzjoni tal‑PDG globali per capita; billi madwar 3,6 miljun Burundjan (30 % tal-popolazzjoni) jeħtieġu assistenza u 1,7 miljun m'għandhomx sigurtà tal-ikel; billi din is-sitwazzjoni ta' faqar qed tmur għall-agħar bl-introduzzjoni ta' kontribuzzjoni "volontarja" għall-elezzjonijiet tal-2020, li ta' spiss tinġabar bil-forza minn Imbonerakure u tammonta għal madwar 10 % jew aktar tas-salarju ta' kull xahar ta' impjegat taċ-ċivil;
L. billi waqt it-30 Summit tal-Unjoni Afrikana u d-19-il Summit tal-Komunità tal-Afrika tal-Lvant, l-Unjoni Afrikana u l-Komunità tal-Afrika tal-Lvant rispettivament esprimew l-impenn tagħhom għal soluzzjoni paċifika tas-sitwazzjoni politika fil-Burundi permezz ta' djalogu inklużiv abbażi tal-Ftehim ta' Arusha tat-28 ta' Awwissu 2000;
M. billi għadd ta' sħab bilaterali u multilaterali ssospendew l-assistenza finanzjarja u teknika tagħhom lill-Gvern tal-Burundi fid-dawl tas-sitwazzjoni fil-pajjiż; billi l‑UE ssospendiet l‑appoġġ finanzjarju dirett lill‑amministrazzjoni Burundjana, inkluż l‑appoġġ baġitarju, iżda qiegħda żżomm l‑appoġġ tagħha lill‑popolazzjoni kif ukoll l‑assistenza umanitarja tagħha;
N. billi l-UE u l-Istati Uniti tal-Amerka adottaw sanzjonijiet immirati u individwali kontra l-Burundi; billi fit-23 ta' Ottubru 2017, il-Kunsill ġedded il-miżuri restrittivi tal-UE kontra l-Burundi u estendiehom sal-31 ta' Ottubru 2018; billi dawn il-miżuri jikkonsistu fi projbizzjoni fuq l-ivvjaġġar u ffriżar tal-assi fil-konfront ta' individwi partikolari li l-attivitajiet tagħhom tqiesu li qed idgħajfu d-demokrazija jew ifixklu l-ħidma favur soluzzjoni politika għall-kriżi fil-Burundi;
O. billi l-Kunsill tad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU adotta l-eżitu tal-Eżami Perjodiku Universali tal-Burundi fit-28 ta' Ġunju 2018 matul it-38 sessjoni tiegħu; billi l-Burundi aċċetta 125 mill-242 rakkomandazzjoni tal-Eżami, u notevolment irrifjuta dawk li jitolbu passi prattiċi biex itejbu r-rekord tad-drittijiet tal-bniedem tal-pajjiż;
P. billi l-Qorti Kostituzzjonali appoġġat ir-riżultati tar-referendum tas-17 ta' Mejju 2018 u rrifjutat petizzjoni ppreżentata mill-oppożizzjoni li tallega intimidazzjoni u abbuż;
1. Jesprimi t-tħassib kbir tiegħu dwar l-impunità enedemika u l-ksur tad-drittijiet tal-bniedem, fosthom l-eżekuzzjonijiet sommarji, it-tortura, l-għajbien sfurzat u d-detenzjoni arbitrarja; ifakkar lill-Burundi dwar l-obbligu tiegħu, bħala membru tal-Kunsill tad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU, li jkompli jikkoopera bis-sħiħ mal-UNCI dwar il-Burundi u mat-tim tat-tliet esperti tan-NU, u li jagħti aċċess għall-pajjiż lir-Rapporteur Speċjali tan-NU dwar is-sitwazzjoni tad-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem;
2. Jistieden lill-Gvern tal-Burundi jirrispetta bis-sħiħ il-Ftehim ta' Arusha bħala l-istrument ewlieni għall-paċi u l-istabbiltà fil-pajjiż; jistieden lill-Gvern tal-Burundi jirrispetta l-obbligi legali internazzjonali tiegħu dwar id-drittijiet tal-bniedem u d-drittijiet ċivili, u jippromwovi u jipproteġi d-drittijiet tal-libertà tal-espressjoni u tal-assoċjazzjoni minquxa fil-Patt Internazzjonali dwar id-Drittijiet Ċivili u Politiċi, li tiegħu l-Burundi huwa Stat parti;
3. Jikkundanna għal darb'oħra l-intimidazzjoni, il-vjolenza u l-fastidju tal-ġurnalisti, il-partitarji tal-oppożizzjoni u d-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem; jistieden lill-awtoritajiet Burundjani jirrispettaw l-istat tad-dritt u d-drittijiet fundamentali tal-bniedem, bħal-libertà tal-espressjoni u l-libertà tal-mezzi tax-xandir, u biex b'mod immedjat u mingħajr kundizzjonijiet jirrilaxxaw lil Germain Rukuki, Nestor Nibitanga, Emmanuel Nshimirimana, Aimé Constant Gatore u Marius Nizigama, ħames difensuri tad-drittijiet tal-bniedem li ġew arrestati biss minħabba xogħolhom fil-qasam tad-drittijiet tal-bniedem iżda huma akkużati mill-awtoritajiet li pperikolaw is-sigurtà interna tal-istat; jitlob li l-awtoritajiet Burundjani jniedu investigazzjonijiet fir-rigward tas-sitwazzjoni tal-ġurnalist Jean Bigirimana;
4. Jikkundanna d-deċiżjoni tal-Burundi li jirtira mill-QKI; jappoġġa l-kontinwazzjoni tal-investigazzjoni preliminari tal-QKI dwar ir-reati estensivi u l-atti ta' ripressjoni fil-Burundi; jitlob lill-UE tkompli tinsisti fuq l-obbligu ta' rendikont għar-reati mwettqa fil-Burundi; jistenna li l-Burundi jerġa' jibda u jkompli l-kooperazzjoni tiegħu mal-QKI, fid-dawl tal-fatt li l-ġlieda kontra l-impunità, il-prosekuzzjoni tal-ksur kollu tad-drittijiet tal-bniedem, u l-obbligu ta' rendikont jibqgħu passi neċessarji biex tissolva l-kriżi u biex tinstab soluzzjoni paċifika dejjiema;
5. Jilqa' l-briefing orali tal-UNCI dwar il-Burundi u jfaħħar il-ħidma vitali tiegħu fid-dokumentazzjoni tal-kriżi tad-drittijiet tal-bniedem li għaddejja bħalissa fil-pajjiż;
6. Jissottolinja t-tħassib tiegħu dwar is-sitwazzjoni umanitarja, li hija kkaratterizzata minn 169 000 persuna spostata internament, 1,67 miljun ruħ fi bżonn ta' assistenza umanitarja, u aktar minn 410 000 Burundjan li qed ifittxu rifuġju f'pajjiżi ġirien; ifaħħar lill-pajjiżi ospitanti għall-isforzi tagħhom u jistieden lill-gvernijiet fir-reġjun biex jiżguraw li r-ritorn tar-rifuġjati jkun volontarju, abbażi ta' deċiżjonijiet infurmati u mwettaq b'mod sikur u dinjituż;
7. Jiddispjaċih, madankollu, dwar il-progress bil-mod tad-djalogu inter-Burundjan immexxi mill-Komunità tal-Afrika tal-Lvant u n-nuqqas ta' impenn mill-Gvern tal-Burundi f'dan ir-rigward, u jistieden lill-partijiet kollha, b'mod partikolari lill-awtoritajiet Burundjani, biex jimpenjaw ruħhom favur l-issoktar urġenti tad-djalogu inter-Burundjan, li għandu jiġi organizzat fi ħdan qafas verament inklużiv u mingħajr prekundizzjonijiet;
8. Jitlob li jkun hemm approċċ imġedded u kkoordinat bejn l-UA, l-UE u l-Kummissjoni Ekonomika għall-Afrika (ECA) tan-NU u n-NU kollha kemm hi; jiddispjaċih għall-fatt li l-Gvern tal-Burundi mhuwiex iqis ir-rapporti tas-Segretarju Ġenerali tan-NU, ir-riżoluzzjonijiet tal-Kunsill tad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU f'Ġinevra, id-deċiżjoni tal-UA ta' Jannar 2018 jew l-isforzi ta' medjazzjoni tal-QEA; iħeġġeġ lis-sħab bilaterali u multilaterali u lill-Gvern tal-Burundi biex ikomplu d-djalogu tagħhom bl-għan li l-Gvern tal-Burundi joħloq kundizzjonijiet li jwasslu għall-issoktar tal-assistenza; jitlob lill-partijiet ikkonċernati Burundjani kollha biex jipparteċipaw b'mod attiv f'dan il-proċess; itenni l-appoġġ tiegħu għall-proċess ta' medjazzjoni bis-sostenn tal-UA u tar-Rappreżentant Speċjali tas-Segretarju Ġenerali tan-NU;
9. Ifaħħar l-assistenza pprovduta mis-sħab bilaterali u multilaterali fit-taffija tas-sitwazzjoni umanitarja, u jistieden lill-komunità internazzjonali tkompli tipprovdi appoġġ biex twieġeb għall-ħtiġijiet umanitarji fil-pajjiż; iħeġġeġ lill-Kummissjoni tipprovdi appoġġ dirett addizzjonali lill-popolazzjoni fl-2018; jenfasizza li r-ritorn għal metodu klassiku ta' kooperazzjoni jirrikjedi ritorn għall-istat tad-dritt u d-demokrazija, inklużi l-ġlieda kontra l-impunità u l-protezzjoni taċ-ċittadini Burundjani;
10. Jinsab imħasseb li l-kriżi politika li għaddejja bħalissa tista' tinbidel f'kunflitt etniku permezz tal-użu tal-propaganda, ta' dikjarazzjonijiet li jinċitaw għall-mibegħda jew sejħiet għall-vjolenza, li jqabblu lill-avversarji, membri tas-soċjetà ċivili, ġurnalisti u Tutsi ma' "għedewwa tar-reġim" li jridu jiġu eliminati; iħeġġeġ lill-partijiet kollha fil-Burundi biex joqogħdu lura minn kwalunkwe aġir jew lingwaġġ li jistgħu jaggravaw aktar il-vjolenza, jintensifikaw il-kriżi jew jaffettwaw l-istabbiltà reġjonali fit-tul;
11. Jibqa' tassew imħasseb li l-kostituzzjoni l-ġdida adottata b'referendum fis-17 ta' Mejju 2018 tista' tibda żżarma d-dispożizzjonijiet nnegozjati bir-reqqa definiti fil-Ftehim ta' Arusha li għenu jtemmu l-gwerra ċivili tal-Burundi;
12. Itenni l-appoġġ tiegħu għad-deċiżjoni tal-UE, wara l-konsultazzjoni mal-awtoritajiet Burundjani skont l-Artikolu 96 tal-Ftehim ta' Cotonou, li tissospendi l-appoġġ finanzjarju dirett lill-Gvern tal-Burundi, u jilqa' l-adozzjoni tal-UE ta' restrizzjonijiet fuq l-ivvjaġġar u ta' miżuri ta' ffriżar tal-assi fil-konfront ta' dawk li jfittxu li jimminaw l-isforzi ta' paċi jew id-drittijiet tal-bniedem;
13. Jitlob li jintemm kull pagament ulterjuri lit-truppi Burundjani u lil varji kontinġenti mill-Burundi involuti f'missjonijiet għaż-żamma tal-paċi tal-UE u l-UA; jieħu nota tal-aħbar mill-President Nkurunziza li mhux se joħroġ għall-elezzjonijiet fl-2020; jistieden lill-komunità internazzjonali ssegwi mill-qrib is-sitwazzjoni fil-Burundi, irrispettivament mid-dikjarazzjoni tal-President Nkurunziza dwar l-elezzjonijiet tal-2020;
14. Ifakkar fid-dikjarazzjoni qawwija tal-VP/RGħ tat-8 ta' Mejju 2018 dwar it-tnedija tal-fażi preparatorja finali għar-referendum kostituzzjonali tas-17 ta' Mejju 2018; jiddispjaċih dwar in-nuqqas ta' approċċ kunsenswali bejn id-diversi gruppi soċjetali u politiċi fil-Burundi, in-nuqqas ta' informazzjoni pubblika uffiċjali dwar l-elementi ewlenin tal-abbozz ta' Kostituzzjoni u l-kontroll mill-qrib tal-ġurnalisti u tal-midja;
15. Ifakkar lill-Gvern tal-Burundi li l-kundizzjonijiet sabiex jinżammu elezzjonijiet inklużivi, kredibbli u trasparenti fl-2020 jimplikaw id-dritt tal-libertà tal-espressjoni, l-aċċess għall-informazzjoni u l-eżistenza ta' żona libera fejn id-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem ikunu jistgħu jesprimu ruħhom mingħajr intimidazzjoni jew biża ta' rappreżalja;
16. Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Gvern u lill-Parlament tal-Burundi, lill-Kunsill tal-Ministri AKP-UE, lill-Kummissjoni, lill-Kunsill, lill-Viċi President tal-Kummissjoni / Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà, lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri tal-UE, lill-pajjiżi membri u l-istituzzjonijiet tal-Unjoni Afrikana, u lis-Segretarju Ġenerali tan-Nazzjonijiet Uniti.
- [1] ĠU C, 11.8.2017, p. 137.
- [2] ĠU C, 24.11.2017, p. 190.
- [3] Testi adottati, P8_TA(2017)0004.
- [4] Testi adottati, P8_TA(2017)0310.
- [5] ĠU L 73, 18.3.2016, p. 90.
- [6] ĠU L 257, 2.10.2015, p. 1.
- [7] ĠU L 257, 2.10.2015, p. 37.
- [8] ĠU L 264, 30.9.2016, p. 29.