WSPÓLNY PROJEKT REZOLUCJI w sprawie sytuacji na Morzu Azowskim
24.10.2018 - (2018/2870(RSP))
zastępujący tym samym następujące projekty rezolucji:
B8-0493/2018 (PPE)
B8-0494/2018 (Verts/ALE)
B8-0495/2018 (S&D)
B8-0496/2018 (ECR)
B8-0497/2018 (ALDE)
Michael Gahler, Tunne Kelam, Cristian Dan Preda, José Ignacio Salafranca Sánchez-Neyra, David McAllister, Sandra Kalniete, Laima Liucija Andrikienė, Elmar Brok, Lorenzo Cesa, Eduard Kukan, Julia Pitera, Dariusz Rosati, Jaromír Štětina, Fernando Ruas, Anders Sellström w imieniu grupy PPE
Victor Boştinaru, Knut Fleckenstein, Tonino Picula, Liisa Jaakonsaari, Kati Piri w imieniu grupy S&D
Charles Tannock, Anna Elżbieta Fotyga, Raffaele Fitto, Karol Karski, Jana Žitňanská, Ruža Tomašić, Jadwiga Wiśniewska, Ryszard Antoni Legutko w imieniu grupy ECR
Petras Auštrevičius, Beatriz Becerra Basterrechea, Dita Charanzová, Martina Dlabajová, María Teresa Giménez Barbat, Marian Harkin, Nadja Hirsch, Ivan Jakovčić, Petr Ježek, Valentinas Mazuronis, Louis Michel, Urmas Paet, Maite Pagazaurtundúa Ruiz, Frédérique Ries, Robert Rochefort, Marietje Schaake, Jasenko Selimovic, Pavel Telička, Ramon Tremosa i Balcells, Johannes Cornelis van Baalen, Hilde Vautmans, Cecilia Wikström w imieniu grupy ALDE
Rebecca Harms, Heidi Hautala w imieniu grupy Verts/ALE
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie sytuacji na Morzu Azowskim
Parlament Europejski,
– uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Rosji i Ukrainy,
– uwzględniając oświadczenie rzecznik Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych (ESDZ) z dnia 15 maja 2018 r. w sprawie częściowego otwarcia mostu nad Cieśniną Kerczeńską,
– uwzględniając Konwencję Narodów Zjednoczonych o prawie morza, Układ o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej i Kartę Narodów Zjednoczonych,
– uwzględniając decyzję Rady (WPZiB) 2018/1085 z dnia 30 lipca 2018 r. zmieniającą decyzję 2014/145/WPZiB w sprawie środków ograniczających w związku z działaniami podważającymi integralność terytorialną, suwerenność i niezależność Ukrainy lub im zagrażającymi[1], w której dodano sześć firm uczestniczących w budowie mostu nad Cieśniną Kerczeńską do wykazu osób, podmiotów i organów objętych środkami ograniczającymi, zamieszczonego w załączniku I do rozporządzenia (UE) nr 269/2014,
– uwzględniając podpisane w 2003 r. Porozumienie między Federacją Rosyjską a Ukrainą o współpracy dotyczącej wykorzystania Morza Azowskiego i Cieśniny Kerczeńskiej, memorandum budapeszteńskie o gwarancjach bezpieczeństwa z 5 grudnia 1994 r. oraz pakiet środków dotyczących wdrożenia porozumień mińskich przyjęty 12 lutego 2015 r.,
– uwzględniając art. 123 ust. 2 i 4 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że sytuacji na Morzu Azowskim dotyczy umowa dwustronna między Ukrainą a Rosją z 2003 r., określająca ten obszar jako wody wewnętrzne obu tych państw oraz uprawniająca obie strony do kontrolowania podejrzanych statków; mając na uwadze, że zarówno umowa z 2003 r., jak i Konwencja Narodów Zjednoczonych o prawie morza przewidują wolność żeglugi;
B. mając na uwadze, że budowa gazociągu i mostu nad Cieśniną Kerczeńską, a także instalacja podwodnych kabli łączących Rosję z nielegalnie zaanektowanym Półwyspem Krymskim stanowią kolejne pogwałcenie suwerenności i integralności terytorialnej Ukrainy ze strony Federacji Rosyjskiej;
C. mając na uwadze, że most nad Cieśniną Kerczeńską ogranicza gabaryty statków, które mogą docierać do ukraińskich portów na Morzu Azowskim, ponieważ przepływać pod nim mogą tylko statki o wysokości do 33 metrów od linii wodnej i długości poniżej 160 metrów, co uniemożliwia wpłynięcie na Morze Azowskie statkom typu panamax, na które przed budową mostu przypadało ponad 20 % żeglugi na tych wodach; mając na uwadze, że przed otwarciem mostu nad Cieśniną Kerczeńską na wiosnę tego roku inspekcje prowadzano losowo i nieinwazyjnie i nie zakłócały one swobodnego przepływu statków i towarów;
D. mając na uwadze, że Rosja często i w niewłaściwy sposób blokuje i kontroluje statki przepływające przez Cieśninę Kerczeńską do lub z portów ukraińskich; mając na uwadze, że procedury te powodują nawet tygodniowe opóźnienia i prowadzą do spadku przepływu towarów oraz namacalnych strat finansowych dla lokalnej gospodarki ukraińskiej i podmiotów, których statki poddawane są takim procedurom; mając na uwadze, że według ukraińskich źródeł rządowych do końca września 2018 r. ponad 200 statków, w tym ponad 120 statków zarejestrowanych w UE, musiało poddać się tej zbędnej procedurze, podczas gdy statki pływające pod banderą rosyjską były zwolnione z takich kontroli;
E. mając na uwadze, że wymienione miasta i cały region odczuwają już gospodarcze i społeczne konsekwencje aneksji Krymu i trwającego, podsycanego przez Rosję konfliktu we wschodniej Ukrainie; mając na uwadze, że ten nowy zabieg ze strony Rosji wywarł już znaczący negatywny wpływ na lokalną gospodarkę i doprowadził do gwałtownego spadku obrotów towarami w ukraińskich portach;
F. mając na uwadze, że budowa tego gigantycznego mostu ma negatywny wpływ na środowisko, powoduje obniżenie poziomu wody w cieśninie i utrudnia wymianę wód między Morzem Azowskim a Morzem Czarnym;
G. mając na uwadze, że we wrześniu 2018 r. Ukraina podjęła decyzję o wypowiedzeniu traktatu o przyjaźni, współpracy i partnerstwie z 1997 r. między Ukrainą i Federacją Rosyjską oraz o utworzeniu bazy marynarki wojennej na Morzu Azowskim, jeszcze bardziej zwiększając swoją obecność wojskową poprzez relokację dodatkowych sił piechoty morskiej i artylerii przybrzeżnej na ten obszar;
1. potępia stanowiące nadużycie działania Federacji Rosyjskiej na Morzu Azowskim, ponieważ naruszają międzynarodowe prawo morskie i międzynarodowe zobowiązania podjęte przez samą Rosję; potępia zbyt częste zatrzymywanie i kontrole statków handlowych zarówno ukraińskich, jak i statków pływających pod banderą państw trzecich, w tym statków pływających pod banderą różnych państw członkowskich UE; podkreśla, że dozwolone są wyrywkowe inspekcje statków, ale nie nadużywanie tych kontroli i prowadzenie ich ze względów politycznych w celu dalszej destabilizacji stanu bezpieczeństwa, integralności oraz sytuacji społecznej i gospodarczej na Ukrainie; wzywa Radę i wiceprzewodniczącą Komisji / wysoką przedstawiciel do zażądania od Federacji Rosyjskiej, by niezwłocznie zaprzestała intensywnego i dyskryminacyjnego kontrolowania statków, a w razie konieczności do rozważenia wprowadzenia odpowiednich środków zaradczych;
2. wyraża bardzo poważne zaniepokojenie niezwykle niestabilną sytuacją w zakresie bezpieczeństwa na Morzu Azowskim, gdyż może ona łatwo przerodzić się w otwarty konflikt; jest poważnie zaniepokojony stałą militaryzacją Morza Azowskiego i Morza Czarnego, w szczególności nielegalnie okupowanego i zaanektowanego Półwyspu Krymskiego, rozwojem środków z zakresu izolowania pola walki A2/AD przez Federację Rosyjską, które obejmują nowe systemy przeciwlotnicze S-400, a także relokacją wielu statków wojskowych i patrolowych z Morza Kaspijskiego; ubolewa, że Morze Azowskie stało się kolejnym, morskim teatrem rosyjskich działań wojskowych przeciwko Ukrainie;
3. potępia budowę mostu nad Cieśniną Kerczeńską łączącego nielegalnie zaanektowany Półwysep Krymski z częścią kontynentalną Rosji oraz łamanie praw do żeglugi na wodach terytorialnych Ukrainy; zwraca uwagę, że międzynarodowe prawo morza oraz dwustronna umowa o współpracy z Ukrainą zobowiązują Rosję do nieutrudniania i nieuniemożliwiania tranzytu przez Cieśninę Kerczeńską i Morze Azowskie;
4. ponownie wyraża wsparcie dla niezależności i terytorialnej integralności Ukrainy, potwierdza zwierzchnictwo Ukrainy nad Półwyspem Krymskim i należącą do niej częścią Morza Azowskiego oraz bezwzględne prawo tego państwa do pełnego dostępu do Morza Azowskiego, zgodnie z postanowieniami Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawie morza;
5. ubolewa z powodu nielegalnego wydobycia ropy naftowej i gazu ziemnego przez Federację Rosyjską na terytorium Ukrainy; podkreśla ryzyko, że gdy Rosja osiągnie cel, jakim jest przekształcenie Morza Azowskiego w wewnętrzne jezioro Federacji Rosyjskiej, może potencjalnie przejąć ukraińskie pola naftowe i gazowe w tym akwenie;
6. podkreśla, że Rosja stosowała już taką taktykę – polegającą na naruszaniu wód terytorialnych państw europejskich lub blokowaniu transportu morskiego – na Morzu Bałtyckim, w szczególności przeciw państwom bałtyckim i Polsce (Zalew Wiślany);
7. wzywa wiceprzewodniczącą Komisji / wysoką przedstawiciel, by uważniej śledziła zmieniającą się sytuację w zakresie bezpieczeństwa na Morzu Azowskim, która może przerodzić się w konflikt w najbliższym sąsiedztwie Europy, co miałoby poważne bezpośrednie konsekwencje dla bezpieczeństwa UE i jej państw członkowskich; w związku z tym uważa, że bardzo przydatne byłoby mianowanie specjalnego wysłannika UE ds. Krymu i Donbasu, którego zakres obowiązków obejmowałby również Morze Azowskie;
8. wzywa wiceprzewodniczącą Komisji / wysoką przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa do podjęcia niezbędnych kroków w celu zaproponowania, aby mandat specjalnej misji obserwacyjnej OBWE na Ukrainie, który obejmuje całe terytorium Ukrainy, włącznie z terytorium morskim, objął również nowy obszar napięć w basenie Morza Azowskiego, oraz podkreśla, że misja ta powinna dysponować środkami niezbędnymi do prowadzenia działań monitorujących na obszarach morskich lub że należy ustanowić dla tego akwenu osobną międzynarodową misję obserwacyjną;
9. podkreśla, że most nad Cieśniną Kerczeńską został zbudowany nielegalnie, i z zadowoleniem przyjmuje decyzję Rady o nałożeniu środków ograniczających na sześć zaangażowanych w ten projekt przedsiębiorstw; apeluje do wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel oraz do państw członkowskich UE o jasne określenie, że skutkiem dalszej eskalacji konfliktu w basenie Morza Azowskiego będzie zaostrzenie ukierunkowanych sankcji wobec Rosji;
10. ponownie wyraża zaniepokojenie z powodu zaangażowania w budowę mostu nad Cieśniną Kerczeńską przedsiębiorstw europejskich, które świadomie lub nieświadomie osłabiły w ten sposób system sankcji UE; w związku z tym wzywa Komisję do oceny i weryfikacji zastosowania obowiązujących środków ograniczających UE, a państwa członkowskie do przekazania informacji dotyczących wszelkich krajowych dochodzeń celnych lub postępowań przygotowawczych w sprawie potencjalnych naruszeń;
11. popiera dążenie strony ukraińskiej do wykorzystania wszystkich działań dyplomatycznych oraz procedur przewidzianych w prawie międzynarodowym i odpowiednich konwencjach, włącznie z trwającym postępowaniem arbitrażowym na mocy Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawie morza, w celu przeciwdziałania wrogim praktykom Rosji na wodach Morza Azowskiego;
12. wzywa Komisję i ESDZ do dokonania pełnej oceny szkód gospodarczych spowodowanych przez de facto blokadę oraz do rozważenia możliwych sposobów wsparcia przewoźników i portów dotkniętych jej negatywnymi skutkami, w szczególności dzięki większemu zaangażowaniu UE w Mariupolu i Berdiańsku, zwiększeniu odporności społecznej oraz wspieraniu rozwoju gospodarczego tych miast i szeroko pojętej południowo-wschodniej Ukrainy;
13. wyraża obawy z powodu niekorzystnego wpływu mostu nad Cieśniną Kerczeńską na środowisko, co może odbić się na interesach wszystkich państw w basenie Morza Czarnego; wzywa Ukrainę, Komisję i państwa członkowskie położone na wybrzeżu Morza Czarnego, by śledziły sytuację, wymieniały się istotnymi informacjami oraz wskazywały ewentualne zapotrzebowanie na środki zaradcze;
14. składa kondolencje i przekazuje wyrazy współczucia rodzinom ofiar masakry, do której doszło w kerczeńskim liceum w dniu 17 października 2018 r. i w której zginęło 20 osób, a kilkadziesiąt zostało rannych;
15. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, sekretarzowi generalnemu Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE), sekretarzowi generalnemu NATO, prezydentowi, rządowi i parlamentowi Ukrainy, prezydentowi, rządowi i parlamentowi Federacji Rosyjskiej oraz państwom członkowskim UE.
- [1] Dz.U. L 194 z 31.7.2018, s. 147.