De noodzaak van een omvattend mechanisme voor democratie, de rechtsstaat en grondrechten
3.10.2018
Vraag met verzoek om mondeling antwoord O-000110/2018
aan de Commissie
Artikel 128 van het Reglement
Judith Sargentini, Ska Keller, Jean Lambert, Josep-Maria Terricabras, Bodil Valero, Romeo Franz, Eva Joly, namens de Verts/ALE-Fractie
Twee jaar geleden heeft het Parlement een initiatiefverslag van wetgevende aard goedgekeurd betreffende de instelling van een EU-mechanisme voor democratie, de rechtsstaat en grondrechten (DRG)[1]. In de resolutie wordt aanbevolen aan een interinstitutioneel EU-pact voor DRG tot stand te brengen. Een dergelijk pact zou onder meer een jaarlijks DRG-verslag omvatten over de naleving door de lidstaten van de in artikel 2 VEU vastgelegde waarden, vergezeld van landspecifieke aanbevelingen, die als een basis moeten dienen voor een interparlementair debat en een permanente DRG-beleidscyclus binnen de instellingen. Het DRG-pact zou een vervanging vormen voor de op crises gebaseerde, wispelturige en gepolitiseerde benadering die kenmerkend is voor de respons van de EU-instellingen op DRG-uitdagingen. Helaas hebben de Raad en de Commissie zich niet achter initiatief geschaard om een DRG-pact tot stand te brengen. De EU kampt met groeiende uitdagingen op het gebied van DRG, zoals blijkt uit het ingang zetten van procedures uit hoofde van artikel 7, lid 1, VEU, en het EU-kader voor de rechtsstaat, inbreukprocedures en zaken bij het HvJ-EU, de oprichting van een EP-werkgroep voor toezicht op de rechtsstaat en diverse hoorzittingen en resoluties. Het is dan ook duidelijk dat de EU dringend een permanent en objectief mechanisme nodig heeft om deze fundamentele problemen het hoofd te bieden.
Kan de Commissie in het licht hiervan de volgende vragen beantwoorden:
1. Deelt de Commissie de mening dat de huidige benadering onhoudbaar is, aangezien het hiermee niet mogelijk is gebleken om ernstige schendingen van artikel 2 VEU te voorkomen of deze op doeltreffende wijze aan te pakken?
2. Deelt de Commissie de mening dat artikel 7 VEU alleen niet volstaat om een doeltreffend antwoord op dergelijke inbreuken te formuleren, met name wanneer meer dan een lidstaat aan een procedure uit hoofde van dit artikel wordt onderworpen, en dat daarom een aanvullend en permanent interinstitutioneel mechanisme nodig is om de groeiende uitdagingen op het gebied van DRG het hoofd te bieden?
3. Deelt de Commissie, in verband met het voorstel van de Commissie over conditionaliteit met betrekking tot de rechtsstaat in de Unie-begroting[2], het in het advies van de Europese Rekenkamer verwoorde standpunt[3] dat er meer middelen en richtsnoeren nodig zijn om fundamentele tekortkomingen op het gebied van de rechtsstaat in de EU-lidstaten vast te stellen en de mening dat het DRG-pact zou voorzien in een geschikt mechanisme om deze tekortkomingen vast te stellen?
4. Is de Commissie voornemens de totstandbrenging van een DRG-pact voor te stellen in haar komende mededeling over de rechtsstaat?
- [1] Resolutie van het Europees Parlement van 25 oktober 2016 met aanbevelingen aan de Commissie betreffende de instelling van een EU-mechanisme voor democratie, de rechtsstaat en grondrechten – Aangenomen teksten, P8_TA(2016)0409.
- [2] Europese Commissie, Voorstel voor een verordening inzake de bescherming van de begroting van de Unie in geval van fundamentele tekortkomingen op het gebied van de rechtsstaat in de lidstaten, COM(2018)0324, 2 mei 2018.
- [3] Europese Rekenkamer, Advies 1/2018, 17 juli 2018.