SPRAWOZDANIE w sprawie sprawiedliwego handlu i rozwoju
6.6.2006 - (2005/2245 (INI))
Komisja Rozwoju
Sprawozdawca: Frithjof Schmidt
PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO
w sprawie sprawiedliwego handlu i rozwoju
(2005/2245 (INI))
Parlament Europejski,
– uwzględniając rezolucję z dnia 2 lipca 1998 r. w sprawie sprawiedliwego handlu[1],
– uwzględniając rezolucję z dnia 10 kwietnia 2003 r. w sprawie kryzysu na międzynarodowym rynku kawy[2],
– uwzględniając komunikat Komisji dla Rady i Parlamentu Europejskiego z dnia 12 lutego 2004 r. zatytułowany „Łańcuchy towarów rolniczych, zależność i ubóstwo – propozycja planu działania UE” (COM(2004)0089),
– uwzględniając komunikat Komisji dla Rady z dnia 29 listopada 1999 r. w sprawie sprawiedliwego handlu (COM(1999)0619),
– uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego z dnia 27 października 2005 r. w sprawie etycznego handlu i systemów zabezpieczania konsumentów (REX/196),
– uwzględniając deklarację i plan działania w sprawie towarów afrykańskich przyjęty przez konferencję ministrów handlu państw Unii Afrykańskiej, która odbyła się w Arusha w dniach 21-23 listopada 2005 r.,
– uwzględniając konsensus z São Paulo, z 11. sesji Konferencji ONZ w sprawie Handlu i Rozwoju, która odbyła się w São Paulo w dniach 13-18 czerwca 2004 r.,
– uwzględniając art. 177-181 Traktatu WE,
– uwzględniając umowę o partnerstwie między członkami grupy państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku (AKP) z jednej strony, a Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi z drugiej strony, podpisaną w Kotonu w dniu 23 czerwca 2000 r. (Umowa z Kotonu)[3] i zmienioną w Luksemburgu dnia 25 czerwca 2005 r., w szczególności jej art. 23 lit. g),
– uwzględniając kompendium w sprawie strategii współpracy związanych z Umową z Kotonu, wydane przez Komisję w 2001 r.,
– uwzględniając podręcznik Komisji Europejskiej w sprawie ekologicznych zamówień publicznych, zatytułowany „Kupujemy ekologicznie”, z 2004 r.,
– uwzględniając projekt Francuskiego Stowarzyszenia Normalizacyjnego (AFNOR), zatytułowany „Kryteria mające zastosowanie do sprawiedliwego handlu”, z dnia 9 grudnia 2005 r.,
– uwzględniając art. 45 Regulaminu,
– uwzględniając sprawozdanie Komisji Rozwoju oraz opinię Komisji Handlu Międzynarodowego (A6‑0207/2005),
A. mając na uwadze, że sprawiedliwy handel okazuje się skutecznym sposobem promowania trwałego rozwoju,
B. mając na uwadze, że sprawiedliwy handel oraz inne niezależnie kontrolowane inicjatywy handlowe przyczyniające się do podnoszenia standardów społecznych i środowiskowych charakteryzuje wspólna ambicja wprowadzania na rynek, sprzedaży i promowania handlu produktami, które spełniają pewne kryteria społeczne, środowiskowe i rozwojowe,
C. mając na uwadze, że sprawiedliwy handel inne niezależnie kontrolowane inicjatywy handlowe przyczyniające się do podnoszenia standardów społecznych i środowiskowych są ważnymi instrumentami realizacji Milenijnych Celów Rozwoju, w szczególności likwidacji ubóstwa oraz globalnego partnerstwa na rzecz rozwoju,
D. mając na uwadze, że ceny wielu podstawowych produktów rolnych wywożonych z krajów rozwijających się, takich jak cukier, bawełna, kakao i kawa, spadły o 30-60% w latach 1970-2000, zmuszając drobnych rolników do sprzedawania swoich towarów poniżej kosztów produkcji i ograniczając dochód wielu najuboższych krajów świata, a sprawiedliwy handel może zapewnić rozwiązanie tego problemu,
E. mając na uwadze, że art. XXXVI-XXXVIII Układu Ogólnego w Sprawie Taryf Celnych i Handlu (GATT) zobowiązują członków Światowej Organizacji Handlu do podejmowania w razie potrzeby wspólnych działań celem doprowadzenia do stabilizacji cen towarów, oraz mając na uwadze, że Unia Afrykańska nalega, by kwestia towarów stanowiła część toczących się negocjacji Światowej Organizacji Handlu (WTO),
F. mając na uwadze, że art. 23 lit. g) Umowy z Kotonu przewiduje wsparcie dla promowania uczciwego handlu, a kompendium w sprawie strategii współpracy związanych z Umową z Kotonu stwierdza, że „współpraca powinna zapewniać pomoc dla grup producentów w krajach rozwijających się i dla organizacji pozarządowych w UE za pośrednictwem pozycji budżetowych i EFR; pomoc ta powinna być wykorzystywana na finansowanie wprowadzania nowych linii produktu, kampanii uświadamiających adresowanych do konsumentów, działalność oświatową i budowanie zdolności”,
G. mając na uwadze, że sprawiedliwy handel ma dwa nierozłączne cele: stworzenie możliwości rozwoju dla małych producentów i pracowników w krajach rozwijających się oraz wywieranie wpływu na międzynarodowy system handlu i spółki prywatne, aby stały się bardziej sprawiedliwe i wspierały trwały rozwój; mając na uwadze, że międzynarodowy ruch na rzecz sprawiedliwego handlu dąży do realizacji tego ostatniego celu dając przykład i wywierając naciski na rządy, organizacje międzynarodowe i firmy,
H. mając na uwadze, że niektóre inne niezależnie kontrolowane inicjatywy handlowe przyczyniające się do podnoszenia standardów społecznych i środowiskowych realizują cele przyczyniające się do trwałego rozwoju z korzyścią dla producentów i pracowników w krajach rozwijających się oraz do umożliwienia prywatnym firmom aktywnego zaangażowania się i skutecznego wspierania trwałego rozwoju,
I. mając na uwadze, że organizacje sprawiedliwego handlu odgrywają ważną rolę w podnoszeniu wiedzy na temat stosunków północ-południe, w szczególności poprzez publiczne kampanie i umacnianie współpracy między obywatelami, a także poprzez koncepcję miast i uniwersytetów sprawiedliwego handlu,
J. mając na uwadze, że sprzedaż w ramach sprawiedliwego handlu od 2000 r. wzrasta w Europie średnio o 20% rocznie, przy czym korzysta na niej ponad milion producentów i ich rodzin, a europejscy konsumenci są coraz bardziej zainteresowani odpowiedzialnymi zakupami; mając na uwadze, że wzrost w poszczególnych państwach członkowskich UE jest różny, a ogólny udział sprawiedliwego handlu w rynku jest nadal niewielki, ale szybko wzrasta, a tendencje międzynarodowe są również obiecujące,
K. mając na uwadze, że coraz większa liczba europejskich detalistów dokonuje znaczących starań celem wspierania sprawiedliwego handlu i innych niezależnie kontrolowanych inicjatyw handlowych przyczyniających się do podnoszenia standardów społecznych i środowiskowych, realizując wartości i oferując produkty tychże w swoich punktach sprzedaży,
L. mając na uwadze, że miliony producentów chcą przystąpić do systemu sprawiedliwego handlu i innych niezależnie kontrolowanych inicjatyw przyczyniających się do podnoszenia standardów społecznych i środowiskowych, oraz mając na uwadze, że pomimo istnienia olbrzymiego potencjału dalszego wzrostu międzynarodowe polityki handlowe i rolne powodują trudności, w szczególności dla małych i średnich przedsiębiorstw w krajach rozwijających się, w tym dla producentów działających w ramach sprawiedliwego handlu,
M. mając na uwadze, że należy zwiększać świadomość europejskich konsumentów na temat wpływu sprawiedliwego handlu na sytuację społeczno-gospodarczą producentów i ich społeczności lokalnych,
N. mając na uwadze, że dla producentów i konsumentów korzystny będzie jeden rozpoznawalny znak certyfikacyjny, jak ten już istniejący,
O. mając na uwadze, że w kontekście sprawiedliwego handlu należy zwrócić szczególną uwagę na rolę kobiet, które są głównym gospodarczym czynnikiem trwałego rozwoju,
P. mając na uwadze, że sprawiedliwy handel okazuje się być skutecznym narzędziem wspierania ludności lokalnej, dając jej możliwość sprzedaży swoich towarów bezpośrednio na rynki europejskie, przy jednoczesnym utrzymaniu tradycyjnych sposobów życia i produkcji,
Q. mając na uwadze, że produkty sprawiedliwego handlu są wprowadzane na rynek dwoma drogami: a) zintegrowaną drogą, gdy produkty (głównie wyroby rzemieślnicze) są importowane za pośrednictwem organizacji sprawiedliwego handlu i dystrybuowane w specjalistycznych sklepach sprawiedliwego handlu (Worldshops), oraz b) drogą etykietowania, gdy towary są etykietowane przez wyspecjalizowane agencje certyfikacji sprawiedliwego handlu, co stanowi certyfikat, że ich sieci produkcyjne respektują zasady sprawiedliwego handlu,
R. mając na uwadze, że zharmonizowane na arenie międzynarodowej normy dotyczące etykietowanych i nieetykietowanych produktów i organizacji sprawiedliwego handlu są rozwijane przez ostatnie pięćdziesiąt lat przez międzynarodowy ruch sprawiedliwego handlu, zorganizowany przez międzynarodowe stowarzyszenia sprawiedliwego handlu FLO, IFAT, NEWS i EFTA,
S. mając na uwadze, że w związku z sukcesem sprawiedliwego handlu i brakiem ochrony prawnej istnieje zagrożenie, że koncepcja ta może być nieuczciwie wykorzystana przez spółki, które wchodzą na rynek sprawiedliwego handlu, nie spełniając odnośnych kryteriów; może to ograniczyć korzyści dla ubogich i zepchniętych na margines producentów w krajach rozwijających się oraz może zmniejszyć przejrzystość dla konsumentów i naruszać ich prawo do odpowiednich informacji o produkcie,
T. mając na uwadze, że niektóre państwa członkowskie rozpoczęły procesy ustawodawcze mające na celu uregulowanie stosowania określenia „sprawiedliwy handel” i kryteriów dotyczących organizacji sprawiedliwego handlu,
U. mając na uwadze, że w Komisji brak jest jasnej polityki dotyczącej sprawiedliwego handlu i innych niezależnie kontrolowanych inicjatyw handlowych przyczyniających się do podnoszenia standardów społecznych i środowiskowych oraz brakuje systematycznej koordynacji między różnymi dyrekcjami generalnymi,
V. mając na uwadze, że obecna pomoc i wsparcie dla sprawiedliwego handlu oraz dla organizacji sprawiedliwego handlu i innych niezależnie kontrolowanych inicjatyw handlowych przyczyniających się do podnoszenia standardów społecznych i środowiskowych jest w Europie ograniczone i fragmentaryczne,
W. mając na uwadze, że produkty sprawiedliwego handlu są coraz częściej oferowane w instytucjach Wspólnoty Europejskiej,
X. mając na uwadze, że istnieją środki odpowiadające kryteriom Światowej Organizacji Handlu (WTO), dzięki którym rządy mogą wspierać sprawiedliwy handel, pod warunkiem, że nie dyskryminują one poszczególnych państw członkowskich WTO,
1. wzywa Komisję do wydania zalecenia w sprawie sprawiedliwego handlu, będąc zdania, że niewiążący akt legislacyjny stanowi w chwili obecnej odpowiedni do sytuacji instrument i nie niesie ze sobą ryzyka nadmiernej regulacji, oraz wzywa, aby rozważyć wydanie zalecenia w sprawie innych niezależnie kontrolowanych inicjatyw handlowych przyczyniających się do podnoszenia standardów społecznych i środowiskowych;
2. wyraża przekonanie, że sprawiedliwy handel, celem wyeliminowania ryzyka nadużycia, powinien spełniać kryteria określone przez ruch sprawiedliwego handlu w Europie, jak następuje:
a) sprawiedliwa cena producenta, gwarantująca sprawiedliwe wynagrodzenie, pokrywające koszty produkcji bezpiecznej dla środowiska i koszty utrzymania. Cena ta powinna być przynajmniej równa cenie minimalnej sprawiedliwego handlu lub też wyższa o dopłatę, jeżeli taka została określona przez międzynarodowe stowarzyszenia sprawiedliwego handlu,
b) jeżeli producent tego zażąda, część płatności powinna zostać dokonana z góry,
c) długotrwałe, stabilne kontakty z producentami i zaangażowanie producentów w określanie norm sprawiedliwego handlu,
d) przejrzystość i możliwość prześledzenia łańcucha dostawy celem zagwarantowania odpowiedniej informacji dla konsumentów,
e) warunki produkcji respektujące osiem podstawowych konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP),
f) poszanowanie środowiska naturalnego, ochrona praw człowieka, a w szczególności praw kobiet i dzieci, oraz poszanowanie tradycyjnych metod produkcji, które promują rozwój gospodarczy i społeczny,
g) budowanie zdolności i awans producentów, w szczególności drobnych i zepchniętych na margines producentów i pracowników w krajach rozwijających się, ich organizacji oraz ich odnośnych społeczności, dla zapewnienia trwałości sprawiedliwego handlu,
h) wspieranie produkcji i dostęp do rynku dla organizacji producentów,
i) działania w zakresie zwiększania wiedzy o produkcji i relacjach w ramach sprawiedliwego handlu, o misji i celach sprawiedliwego handlu oraz o przeważającej niesprawiedliwości zasad handlu międzynarodowego,
j) monitorowanie i weryfikacja przestrzegania tych kryteriów, w czym większą rolę muszą odgrywać organizacje południowe, a co ma doprowadzić do zmniejszenia kosztów i zwiększenia lokalnego udziału w procesie certyfikacji,
k) regularna ocena oddziaływania działań w ramach sprawiedliwego handlu;
3. podkreśla, że największy udział we wzroście sprzedaży produktów sprawiedliwego handlu osiągnięto w przypadku produktów znakowanych oraz że w większości krajów europejskich wystąpiono z inicjatywą na rzecz znakowania produktów sprawiedliwego handlu;
4. zwraca uwagę, że Europa stanowi największy rynek dla produktów sprawiedliwego handlu, obejmujący od 60% do 70% sprzedaży światowej i mający potencjał do dalszego wzrostu;
5. przypomina, że ustanowienie systemu wolnego i uczciwego handlu wielostronnego jest najlepszym narzędziem służącym doprowadzeniu do skutecznego zarządzania globalizacją z korzyścią dla wszystkich; ponadto system sprawiedliwego handlu sprawdził się jako ważne narzędzie zmniejszania ubóstwa i osiągania trwałego rozwoju; uważa, że w dłuższej perspektywie mógłby on ułatwić uczestnictwo krajów rozwijających się na równych zasadach w systemie handlu wielostronnego, zapewnić im stabilny i trwały dostęp do europejskiego rynku oraz podnieść poziom świadomości konsumentów;
6. przypomina, że podczas gdy międzynarodowe umowy handlowe nie uwzględniają krajów ubogich, system sprawiedliwego handlu dowiódł swej skuteczności pod względem trwałego rozwoju i zmniejszania ubóstwa; uważa, że w długiej perspektywie mógłby on umożliwić krajom rozwijającym się pełne uczestnictwo w wielostronnym systemie handlu;
7. apeluje do Komisji i Rady o promowanie sprawiedliwego handlu oraz innych niezależnie kontrolowanych inicjatyw handlowych przyczyniających się do podnoszenia standardów społecznych i środowiskowych jako skutecznych narzędzi realizacji Milenijnych Celów Rozwoju oraz o uznanie istotnej roli organizacji sprawiedliwego handlu i innych niezależnie kontrolowanych inicjatyw handlowych przyczyniających się do podnoszenia standardów społecznych i środowiskowych we wspieraniu drobnych i zepchniętych na margines producentów w krajach rozwijających się oraz w podnoszeniu wiedzy europejskich konsumentów na temat trwałych i etycznych stosunków handlowych północ-południe w ogólności, a sprawiedliwego handlu w szczególności;
8. przypomina, że europejskie polityki handlowe muszą ułatwić drobnym producentom na południu dostęp do rynku;
9. wzywa Komisję do podjęcia badań celem sprawdzenia, jak sprawiedliwy handel mógłby przekształcić się w model trwałej polityki handlowej mogącej stymulować zrównoważony handel północ-południe oraz wskazać utrudnienia w handlu, które mają największy wpływ na ludzi biednych na całym świecie;
10. wzywa Komisję do uznania istnienia innych wiarygodnych systemów, które równolegle do ruchu sprawiedliwego handlu i w ramach ISEAL (międzynarodowego związku na rzecz akredytacji i znakowania produktów ekologicznych i społecznie odpowiedzialnych) współpracują w celu określenia norm społecznych i środowiskowych towarzyszących certyfikacji stron trzecich;
11. wzywa Komisję i państwa członkowskie do podjęcia odpowiednich środków w celu zapewnienia, aby konsumenci mieli wszystkie informacje, których potrzebują do dokonywania świadomego wyboru, i uważa, że konsumenci muszą mieć prawo do szybkiego dostępu do informacji o produkcie, które muszą być zrozumiałe i przedstawione w przejrzysty sposób;
12. wzywa Komisję do nawiązania współpracy z międzynarodowym ruchem ds. sprawiedliwego handlu w zakresie wspierania wyraźnych i dających się szeroko zastosować kryteriów, służących do oceny systemów zabezpieczenia konsumentów, stanowiąc podstawę zaufania konsumentów do tych systemów i konsolidując sektory produktów sprawiedliwego handlu;
13. wzywa Komisję do zainicjowania specjalnych „zaproszeń do składania wniosków” nastawionych na sprawiedliwy handel, w celu zwiększania świadomości konsumentów, wspierania systemów zabezpieczeń i oznakowania, jak również systematycznego gromadzenia danych i oceny skutków w całej UE;
14. wzywa Komisję do lepszej koordynacji jej działań w dziedzinie sprawiedliwego handlu i innych niezależnie kontrolowanych inicjatyw handlowych przyczyniających się do podnoszenia standardów społecznych i środowiskowych prowadzonych przez poszczególne dyrekcje generalne odpowiedzialne za rozwój, handel, zatrudnienie i sprawy społeczne, ochronę konsumentów, rynek wewnętrzny i rolnictwo oraz do uczynienia sprawiedliwego handlu i innych niezależnie kontrolowanych inicjatyw handlowych przyczyniających się do podnoszenia standardów społecznych i środowiskowych nieodłączną częścią jej polityki w tych dziedzinach;
15. zwraca się do Komisji i Rady o zbadanie i rozważenie wprowadzenia niskiej stawki VAT dla produktów sprawiedliwego handlu oraz o zniesienie ceł importowych na produkty sprawiedliwego handlu z krajów rozwijających się; podkreśla, że produkty objęte niską stawką VAT powinny być ściśle monitorowane dla uniknięcia nadużyć;
16. apeluje do państw członkowskich, które obecnie opracowują prawodawstwo dotyczące sprawiedliwego handlu lub prawodawstwo, które może oddziaływać na organizacje sprawiedliwego handlu i inne niezależnie kontrolowane inicjatywy handlowe przyczyniające się do podnoszenia standardów społecznych i środowiskowych, aby opierały związane z tym kryteria na wiedzy i doświadczeniu stosownych podmiotów, w tym międzynarodowego ruchu sprawiedliwego handlu, i aby zaczęły od dogłębnej oceny ryzyka nadmiernej regulacji, jak również ewentualnego wpływu takiej regulacji na drobnych i zepchniętych na margines producentów;
17. apeluje do Komisji, by wdrożyła art. 23 lit. g) Umowy z Kotonu oraz przepisy określone w kompendium w sprawie strategii współpracy związanych z Umową, w szczególności jego art. 61-64;
18. wzywa Komisję do ustanowienia w ramach swej struktury punktu kontaktowego zapewniającego regularną koordynację pomiędzy jej służbami w kwestiach związanych ze sprawiedliwym handlem;
19. wzywa Komisję do zapewnienia „pomocy dla sprawiedliwego handlu”:
a) w krajach rozwijających się, z uwzględnieniem środków rozwoju nowych produktów sprawiedliwego handlu, do zapewniania pomocy technicznej i budowania zdolności (na przykład celem spełniania europejskich standardów SPS, zasad pochodzenia, jak również rosnącej liczby standardów firmowych), zachęcania do przechodzenia na wytwórczość (wartość dodana), wspierania programów budowania zdolności i awansu, wspierania wczesnego finansowania producentów w ramach sprawiedliwego handlu, pomocy w dystrybucji produktów sprawiedliwego handlu na rynkach lokalnych, z położeniem specjalnego nacisku na projekty wdrażane przez kobiety;
b) w Unii Europejskiej, z uwzględnieniem środków wspierających programy, kampanie publiczne i działania propagandowe zwiększające wiedzę na temat sprawiedliwego handlu, badań nad oddziaływaniem, najlepszych praktyk, analizy łańcuchów dostawy, śledzenia drogi produktów i rozliczalności, poparcia marketingowego dla sprawiedliwego handlu i praktycznego wsparcia Worldshops;
c) w UE i w krajach rozwijających się, do promowania pracy i roli organizacji sprawiedliwego handlu;
20. zachęca Komisję do przedstawienia Parlamentowi, po konsultacjach ze stosownymi podmiotami, wniosku o odpowiednie działania i finansowanie w dziedzinie sprawiedliwego handlu i innych niezależnie kontrolowanych inicjatyw handlowych przyczyniających się do podnoszenia standardów społecznych i środowiskowych;
21. zwraca się do Komisji o zadbanie o środki poprawy wiedzy na temat sprawiedliwego handlu i innych niezależnie kontrolowanych inicjatyw handlowych przyczyniających się do podnoszenia standardów społecznych i środowiskowych;
22. wzywa władze publiczne w Europie do włączania kryteriów sprawiedliwego handlu do swoich zamówień publicznych i polityk zakupów oraz zwraca się do Komisji o promowanie tego między innymi poprzez opracowanie wytycznych na temat zamówień publicznych zgodnych z zasadami sprawiedliwego handlu;
23. przypomina, że szczególnie regionalne podmioty prawa publicznego dokonują ważnych inwestycji na rynku produktów; w związku z powyższym wzywa wspomniane podmioty do szczególnego uwzględnienia produktów sprawiedliwego handlu w zaproszeniach do składania ofert;
24. wyraża zadowolenie ze zwiększonych wysiłków, w szczególności Parlamentu Europejskiego, dotyczących oferowania produktów sprawiedliwego handlu, i podkreśla, że wszystkie instytucje europejskie powinny używać produktów sprawiedliwego handlu w swojej działalności wewnętrznej;
25. podkreśla, że sprawiedliwy handel i inne niezależnie kontrolowane inicjatywy handlowe przyczyniające się do podnoszenia standardów społecznych i środowiskowych mogą być skutecznymi narzędziami, które sprawią, że przedsiębiorstwa staną się bardziej świadome i odpowiedzialne społecznie;
26. podkreśla znaczenie przekształcenia europejskiej polityki w sprawie odpowiedzialności społecznej przedsiębiorstw w bardziej wszechstronną, dzięki kontynuacji i intensywniejszej działalności forum z udziałem wielu zainteresowanych stron, w tym organizacji sprawiedliwego handlu;
27. wzywa Komisję do popierania mechanizmów angażowania i udziału producentów w określanie cen, tam gdzie jest to wykonalne, tak jak zostało to przewidziane w kompendium w sprawie strategii współpracy związanych z Umową z Kotonu ust. 63;
28. wzywa Komisję do popierania Unii Afrykańskiej w zakresie włączenia do toczących się negocjacji w sprawie handlu światowego – jako sprawy priorytetowej – kwestii cen towarów, zgodnie z zobowiązaniami Komisji wobec WTO, w szczególności z art. XXXVI-XXXVIII GATT;
29. wzywa Komisję do podjęcia działań, zgodnie z art. XXXVIII ust. 2 lit. a) GATT, zmierzających do wypracowania środków mających na celu ustabilizowanie i poprawę warunków rynkowych dla produktów podstawowych o szczególnym znaczeniu dla mniej rozwiniętych krajów „wraz ze środkami mającymi na celu uzyskanie stabilnych, sprawiedliwych i opłacalnych cen do wywozu takich produktów”;
30. wyraża zadowolenie z wprowadzenia specjalnych klauzul dotyczących środowiska naturalnego w ramach GSP+, ale dostrzega potrzebę wzmocnienia mechanizmu monitorowania;
31. apeluje do Komisji, by opracowała spójną politykę promowania i ochrony drobnych i zepchniętych na margines producentów, w tym producentów działających w ramach sprawiedliwego handlu i innych niezależnie kontrolowanych inicjatyw handlowych przyczyniających się do podnoszenia standardów społecznych i środowiskowych, poprzez włączenie ich poglądów do dwustronnych, regionalnych i wielostronnych negocjacji handlowych, takich jak umowy o partnerstwie gospodarczym;
32. wzywa Komisję do uwzględnienia sprawiedliwego handlu oraz innych wrażliwych społecznie i środowiskowo metod handlu podczas formułowania polityki handlowej UE;
33. zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji, jak również Międzynarodowej Organizacji Pracy, Programowi ONZ ds. Środowiska Naturalnego, UNCTAD i Światowej Organizacji Handlu.
UZASADNIENIE (w jęz. angielskim)
1. Why is a European policy framework for Fair Trade needed?
1.1 Because Fair Trade contributes to fulfil the EU’s commitment for sustainable development and poverty reduction
Fair Trade contributes to the European Union’s commitments as laid down in Article 177 of the EC Treaty, which states that the EU’s development policy will foster “the sustainable economic and social development of developing countries, and more particularly the most disadvantaged among them, - the smooth and gradual integration of the developing countries into the world economy, - the campaign against poverty in the developing countries.” Fair Trade has been repeatedly recognized by European Institutions as a key tool for sustainable development and poverty reduction[1].
A European policy framework and support for Fair Trade are excellent tools to fulfil these commitments and to reach the Millennium Development Goals.
1.2 Because the European Union has entered into legal commitments
By signing the Cotonou Agreement in 2000, the European Union committed to support Fair Trade. However, current support to Fair Trade and Fair Trade Organisations is limited and fragmented. The European Union's legal commitments are found in Art. 23 g) and the Compendium of the Cotonou Agreement.
1.3 Because Fair Trade has a huge potential to grow
Recent research shows that Fair Trade sales in Europe have been growing at an average 20% per year since 2000. European consumers are increasingly interested in purchasing products that were produced and traded under fair conditions. However, this demand varies widely among EU Member States.
Overall sales of Fair Trade in Europe have arrived at 660 million euros in 2005. Typical Fair Trade products reach now considerable market shares in some countries: 20% of ground coffee in the United Kingdom and about 2% of all coffee sales in Austria, Denmark, Ireland, Belgium and Germany carry the Fair trade label. Fair Trade bananas reach market shares of up to 5.5% in Austria, Belgium, Finland and the United Kingdom. However, in some EU Member States like Greece, Hungary, the Baltic States and Slovenia, Fair Trade is hardly known.
With a coherent EU-wide policy framework and sufficient support to Fair Trade and Fair Trade Organisations, consumer awareness and demand for Fair Trade could be boosted, particularly in those countries where it is not yet well established.
1.4 Because national Fair Trade legislation could hinder the free movement of Fair Trade goods within the European Union
In some European Member States, related legislation is currently being developed. A European framework, sketched out in a recommendation, could be helpful to avoid that legislation differs between Member States und thus hinders the free movement of goods within the European Union.
1.5 Because European consumers need to be protected against misleading Fair Trade claims
The Fair Trade system is based on voluntary standards for labelled and non-labelled products and organisations. These standards have been developed over the last five decades by the international Fair Trade movement. They are constantly being reviewed and assessed in cooperation with the producers who are at the heart of the Fair Trade system. Fair Trade Organisations are responsible for fulfilling these standards and the related criteria. The compliance with the standards is regularly monitored and assessed. Fair Trade Organisations actively work with other companies such as retailers and other commercial partners.
In view of the success of Fair Trade and the lack of legal protection, there is a risk that the concept may be abused by companies that enter the market without complying with the related criteria. Consumer rights and appropriate product information are at the heart of Fair Trade and low-criteria labels might mislead consumers and reduce their support to the system. A European policy framework for Fair Trade could help to clarify the use of the term “Fair Trade” and to serve as a reference for national policies on Fair Trade and Fair Trade Organisations.
ANNEX 1
The existing routes of commercialisation of Fair Trade products
Fair Trade products are commercialised under two different routes. The traditional or integrated route is the route where products (mainly crafts) are produced, imported and/or distributed by a Fair Trade Organisation. Another marketing route is through Fair Trade labelling initiatives and certification. In this case, goods are labelled by specialised Fair Trade certification agencies to testify that their production chains respect Fair Trade standards. The importers and traders can be traditional commercial companies, and the distribution channels can be regular retail outlets.
The integrated route
Fair Trade products are made available to consumers through Fair Trade Organisations which identify and source products directly from small producers and co-operatives, and import and market them in specialised outlets such as Worldshops.
All aspects of their commercial operations are based on a Fair Trade ethos, and as much of the final price as possible is passed back to the producers. In many cases profits generated are devoted to development causes. The majority of products marketed through Worldshops are not labelled as such; the purchase is done on the basis of confidence. The “brand names” or Fair Trade Mark of these organisations are in themselves a signal to consumers that the products and business practices are in accordance with Fair Trade principles.
Most of the Fair Trade Organisations and producer organisations are members of the International Fair Trade Association, IFAT. The use of a Fair Trade Organisation (FTO) Mark is granted to a Fair Trade Organisation which has successfully met the requirements of the IFAT Standards and Monitoring system.
The Fair Trade labelling route
Under this route, national labelling initiatives monitor the compliance with Fair Trade standards by producers or traders against a set of internationally harmonized standards. These organisations are all members of FLO (Fairtrade Labelling Organisations International), the Fair Trade standard-setting and certification organisation. The International Fairtrade Standards are developed and regularly reviewed and monitored independently.
The Fair Trade movement is organized in four international associations:
The International Fair Trade Association (IFAT) is the global network of Fair Trade Organizations, with 270 members in 61 countries. The members are producers, exporters, importers and retailers who all believe that trade should improve the lives of marginalized people without harming the planet.
FLO, Fairtrade Labelling Organizations International, is the world-wide Fairtrade standard setting and certification body. FLO comprises two organizations, the multi-stakeholder FLO e.V. which develops and reviews standards, and FLO Certification Ltd which ensures that those standards are met. FLO also provides the umbrella association for twenty national Labelling initiatives across 15 European countries, Japan, the USA, Canada, Mexico, Australia and New Zealand.
EFTA, the European Fair Trade Association, belongs to the international association along with its eleven members in nine European countries, all major Fair trade importers. The aim of EFTA is to support its member organizations in their work and to encourage them to cooperate and coordinate.
The Network of European World Shops is also a member of the international association. NEWS! is the umbrella network of 15 national Worldshop associations in 13 countries in Europe. Between them they have a membership of 2500 Worldshops, run by more than 100,000 volunteers and more than hundred staff, selling fairly traded products and campaigning for a fairer world trade system.
In December 2001, these four networks have developed a joint definition of Fair Trade:
Fair Trade definition
Fair Trade is a trading partnership, based on dialogue, transparency and respect, that seeks greater equity in international trade. It contributes to sustainable development by offering better trading conditions to, and securing the rights of, marginalized producers and workers – especially in the South. Fair Trade organizations (backed by consumers) are engaged actively in supporting producers, awareness raising and in campaigning for changes in the rules and practice of international trade.
ANNEX 2
The impact of Fair Trade
The impact of Fair Trade has been studied in many different ways, e.g. by measuring the economic and financial benefits to the producers, by assessing the impact on women, by studying the indirect impact and spill-over effects on the communities, etc. Fair Trade Organisations monitor the impact of their activities regularly: IFAT requires all its member organisations to report their achievements in relation to Fair Trade standards every two years, and sets targets for further improvements. FLO carries out annual inspections of producers on its registers and audits trade flows. Additionally, there is a series of independent impact studies, carried out by research centres, government bodies and universities.
The financial and economic benefits of Fair Trade can be measured relatively easily: In 2003, the extra benefits for coffee farmers, for instance, taking the World market price as defined for Arabica by the NY and for Robusta by the London stock exchange, compared with the Fair trade minimum price and premium, amounted to over 23 million euros.
However, research has shown that the impact is even more significant in non-economic areas, such as the empowerment of producers through capacity building and technical assistance, income security, direct trade and credit provision, etc. Many studies found also an improved level of education, the preservation of indigenous cultures and other social benefits.
Apart from these direct impacts there is a wide range of spill-over effects and indirect impacts to non-Fair Trade producers. The presence of Fair Trade intermediaries can bring changes in weighing practices and price information which ultimately benefits all producers in the area. The organisation of producers helps to break monopolies on prices and transportation.
Institutions that carried out Fair Trade impact assessments are DFID (Department for International Development, UK), the Colorado State University, the Sussex University, the World Bank, the International Institute for Environment and Development, etc.. Information on the impact of Fair Trade can be found in Nicholls and Opal: Fair Trade. Market-driven Ethical Consumption, SAGE publications, 2005, on www.fairtrade.net and on www. fairtraderesource.org
ANNEX 3
FIFTY YEARS OF FAIR TRADE
A brief history of the FAIR TRADE movement
The Fair Trade movement today is a global movement. Over a million small-scale producers and workers are organized in as many as 3,000 grassroots organisations and their umbrella structures in over 50 countries in the South. Their products are sold in thousands of specialised shops, so-called Worldshops, supermarkets and many other sales points in the North and, increasingly, in sales outlets in developing countries. The sale of products always went alongside with information on the production, producers and their conditions of living. Thus, the Fair Trade movement has played a pioneering role in raising the awareness of European consumers about the social, economic and environmental conditions of production in developing countries.
Where did it all begin?
The earliest traces of Fair Trade in Europe date from the late 1950s when Oxfam UK started to sell crafts made by Chinese refugees in Oxfam shops. In 1967, the first importing organisation was established in the Netherlands, followed by the opening of the first “Third World Shop” in 1969. Worldshops (or Fair Trade shops as they are called in other parts in the world) have played a crucial role in the Fair Trade movement. They constitute not only points of sales but are also very active in campaigning and awareness rising.
During the 1960s and 1970s, Non-Governmental Organisations (NGOs) and socially motivated individuals in many countries in Asia, Africa, and Latin America perceived the need for fair marketing organisations, which would provide advice, assistance and support to disadvantaged producers. Many such Southern Fair Trade Organisations were established and links were made with the new Fair Trade Organisations in the North. These relationships were based on partnership, dialogue, transparency and respect. The goal was greater equity in international trade.
Parallel to this citizen movement, the developing countries were addressing international political forums such as the second UNCTAD conference (United Nations Conference on Trade and Development) in Delhi in 1968, to communicate the message “Trade not Aid”. This approach put the emphasis on the establishment of equitable trade relations with developing countries, instead of returning a small part of the wealth acquired in the North in the form of development aid.
Crafts and food
At the beginning, Fair Trade Organisations traded mostly with handicrafts producers, mainly because of their contacts with missionaries. Often, crafts provide “supplementary income” to families. Most of the Northern Fair Trade Organisations focused on buying these crafts and sold them through Worldshops. In 1973, the first “fairly traded” coffee was imported to Europe from cooperatives of small farmers in Guatemala. After coffee, the food range was expanded and it now includes products like tea, cocoa, sugar, tea, wine, fruit juices, nuts, spices, rice, etc. Food products enabled Fair Trade Organisations to open new market channels, such as institutional market, supermarkets, and organic shops.
Going mainstream through Fair Trade labelling
In the 1980s, a new way of reaching the broad public was developed. Products bought, traded and sold respecting Fair Trade conditions would qualify for a label that would make them stand out among ordinary products on store shelves, and would allow any company to get involved in Fair Trade. In 1988, the “Max Havelaar” label was established in The Netherlands. The concept caught on: within a year, coffee with the label had a market share of almost three percent.
In the ensuing years, similar non-profit Fair Trade labelling organisations were set up in other European countries and in North America. In 1997, the worldwide association, Fairtrade Labelling Organizations International, was created. FLO is now responsible for setting international Fair trade standards, for certifying production and auditing trade according to these standards and for the labelling of products. Additional to food and food products, FLO has developed standards for flowers, seed cotton and sports balls.
Fair Trade labelling indeed has helped Fair Trade to go into mainstream business. Currently, over two-thirds of Fair Trade products are sold by mainstream catering and retailing.
Parallel to the development of the labelling for products, IFAT, the international Fair Trade association with 270 members in 61 countries throughout the world has developed standards and a monitoring system for Fair Trade Organisations.
- [1] See: - the European Parliament Resolution on Fair Trade, OJ C 226/73, 20.07.1998;
- the Communication from the Commission to the Council on “Fair Trade”, COM(1999) 619 final, 29.11.1999
- the Communication from the Commission to the Council, the European Parliament and the European Economic and Social Committee on “Policy Coherence for Development – Accelerating progress towards attaining the Millennium Development Goals”, COM(2005) 134 final, 12.04.2005
- Speech Pascal Lamy, EU Trade Commissioner 23 March 2004
- Speech “The Fair Trade Agenda” Peter Mandelson, 22 June 2005
OPINIA Komisji Handlu Międzynarodowego (5.5.2006)
dla Komisji Rozwoju
w sprawie sprawiedliwego handlu i rozwoju
(2005/2245(INI))
Sprawozdawca komisji opiniodawczej: Jörg Leichtfried
WSKAZÓWKI
Komisja Handlu Międzynarodowego zwraca się do Komisji Rozwoju, właściwej dla tej sprawy, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących sugestii:
1. wzywa Komisję do podjęcia działań, zgodnie z art. XXXVIII ust. 2 lit. a) GATT, zmierzających do wypracowania środków mających na celu ustabilizowanie i poprawę warunków rynkowych dla produktów podstawowych o szczególnym znaczeniu dla mniej rozwiniętych krajów „wraz ze środkami mającymi na celu uzyskanie stabilnych, sprawiedliwych i opłacalnych cen do wywozu takich produktów”;
2. przypomina, że jednym z warunków sprawiedliwego handlu jest wolna przedsiębiorczość i otwarte rynki oraz zauważa, że system wolnego i sprawiedliwego handlu wielostronnego dobrze wpływa na rozwój krajów biednych, będąc w istocie warunkiem ich rozwoju;
3. przypomina, że europejskie polityki handlowe muszą ułatwić drobnym producentom na południu dostęp do rynku
4. zwraca się do Komisji i Rady o przeanalizowanie i rozważenie wprowadzenia niskiej stawki podatku VAT dla produktów „fair trade” („sprawiedliwy handel”) oraz o zniesienie ceł importowych na produkty „fair trade” z krajów rozwijających się; podkreśla, że produkty, na które obowiązywałaby niższa stawka VAT, powinny być dokładnie monitorowane w celu uniknięcia nadużyć;
5. zwraca uwagę, że Europa stanowi największy rynek dla produktów „fair trade”, obejmujący od 60% do 70% sprzedaży światowej i posiadający potencjał do dalszego wzrostu;
6. podkreśla, że największy udział we wzroście sprzedaży produktów „fair trade” osiągnięto w przypadku produktów znakowanych oraz że w większości krajów europejskich wystąpiono z inicjatywą na rzecz znakowania produktów „fair trade”;
7. wzywa Komisję do poparcia mechanizmów handlowych pozwalających w miarę możliwości producentom na angażowanie się i współuczestniczenie w wyznaczaniu cen;
8. przypomina, że ustanowienie systemu wolnego i uczciwego handlu wielostronnego jest najlepszym narzędziem służącym doprowadzeniu do skutecznego zarządzania globalizacją z korzyścią dla wszystkich; ponadto system sprawiedliwego handlu sprawdził się jako ważne narzędzie zmniejszania ubóstwa i osiągania trwałego rozwoju oraz uważa, że w dłuższej perspektywie mógłby on ułatwić uczestnictwo krajów rozwijających się na równych zasadach w systemie handlu wielostronnego, zapewnić im stabilny i trwały dostęp do europejskiego rynku oraz podnieść poziom świadomości konsumentów;
9. wyraża ubolewanie z powodu faktu, że niektórzy producenci towarów oznaczanych jako „fair trade” nie mogą korzystać z prawa do stowarzyszania się; uważa, że podstawowe normy pracy są nierozerwalnie związane z pojęciem sprawiedliwego handlu i należy je traktować jako część procesu certyfikacyjnego w odniesieniu do pracowników zarówno w UE, jak i w krajach rozwijających się;
10. wzywa Komisję do podjęcia badań celem sprawdzenia, jak sprawiedliwy handel mógłby przekształcić się w model trwałej polityki handlowej mogącej stymulować zrównoważony handel północ–południe oraz wskazać utrudnienia w handlu, które mają największy wpływ na ludzi biednych na całym świecie;
11. uznaje korzyści dla producentów i konsumentów, płynące z wprowadzonego już jednego łatwo rozpoznawalnego znaku certyfikacyjnego „fair trade”;
12. wzywa Komisję do nawiązania współpracy z międzynarodowym ruchem ds. sprawiedliwego handlu („fair trade”) w zakresie wspierania wyraźnych i dających się szeroko zastosować kryteriów, służących do oceny systemów zabezpieczenia konsumentów, stanowiąc podstawę zaufania konsumentów do tych systemów i konsolidując sektory produktów „fair trade”;
13. wzywa Komisję do opracowania kodeksu postępowania, zawierającego jasne wytyczne dotyczące wymagań, jakie musi spełniać produkt, by mógł zostać oznaczony jako „fair trade”;
14. wzywa Komisję do koordynowania w jej ramach działań związanych ze sprawiedliwym handlem, przeprowadzanych przez odpowiednie służby;
15. wzywa Komisję do zainicjowania specjalnych „zaproszeń do składania wniosków” nastawionych na sprawiedliwy handel, w celu zwiększania świadomości konsumentów, wspierania systemów zabezpieczeń i oznakowania, jak również systematycznego gromadzenia danych i oceny skutków w całej UE;
16. wzywa Komisję do promowania programów edukacyjnych celem podnoszenia świadomości w zakresie zalet sprawiedliwego handlu w całej UE.
17. przypomina, że szczególnie regionalne podmioty prawa publicznego dokonują ważnych inwestycji na rynku produktów; w związku z powyższym wzywa wspomniane podmioty do szczególnego uwzględnienia produktów „fair trade” w zaproszeniach do składania ofert.
PROCEDURA
Tytuł |
Sprawiedliwy handel i rozwój | |||||
Numer procedury |
||||||
Komisja przedmiotowo właściwa |
DEVE | |||||
Komisja wyznaczona do wydania opinii |
INTA | |||||
Ściślejsza współpraca |
| |||||
Sprawozdawca komisji opiniodawczej |
Jörg Leichtfried | |||||
Rozpatrzenie w komisji |
21.3.2006 |
19.4.2006 |
|
|
| |
Data zatwierdzenia wskazówek |
4.5.2006 | |||||
Wynik głosowania końcowego |
za: przeciw: wstrzymujących się: |
20
1 | ||||
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego |
Francisco Assis, Jean-Pierre Audy, Daniel Caspary, Christofer Fjellner, Erika Mann, David Martin, Javier Moreno Sánchez, Georgios Papastamkos, Godelieve Quisthoudt-Rowohl, Tokia Saïfi, Peter Šťastný, Zbigniew Zaleski, Johan Van Hecke | |||||
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego |
Bastiaan Belder, Margrietus van den Berg, Danutė Budreikaitė, Filip Andrzej Kaczmarek, Jörg Leichtfried, Frithjof Schmidt, Jonas Sjöstedt, Mauro Zani | |||||
Zastępcy (art. 178 ust. 2) obecni podczas głosowania końcowego |
| |||||
PROCEDURA
Tytuł |
Sprawiedliwy handel i rozwój | ||||||||||
Numer procedury |
|||||||||||
Komisja przedmiotowo właściwa |
DEVE | ||||||||||
Komisja(e) wyznaczona(e) do wydania opinii |
INTA |
|
|
|
| ||||||
Opinia niewydana |
|
|
|
|
| ||||||
Ściślejsza współpraca |
|
|
|
|
| ||||||
Sprawozdawca(y) |
Frithjof Schmidt |
| |||||||||
Poprzedni sprawozdawca(y) |
|
| |||||||||
Rozpatrzenie w komisji |
21.3.2006 |
25.4.2006 |
|
|
| ||||||
Data przyjęcia |
30.5.2006 | ||||||||||
Wynik głosowania końcowego |
+ - 0 |
21 0 1 | |||||||||
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego |
Margrete Auken, Margrietus van den Berg, Danutė Budreikaitė, Marie-Arlette Carlotti, Thierry Cornillet, Michael Gahler, Hélène Goudin, Glenys Kinnock, Gay Mitchell, Luisa Morgantini, José Javier Pomés Ruiz, Horst Posdorf, Frithjof Schmidt, Jürgen Schröder, Feleknas Uca and Mauro Zani. | ||||||||||
Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego |
Milan Gaľa, Alain Hutchinson, Linda McAvan, Manolis Mavrommatis, Zbigniew Zaleski and Gabriele Zimmer. | ||||||||||
Zastępca(y) (art. 178 ust. 2) obecny(i) podczas głosowania końcowego |
| ||||||||||
Data złożenia |
6.6.2006 | ||||||||||
Uwagi (dane dostępne tylko w jednym języku) |
| ||||||||||