ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με το εμπόριο και την αλλαγή του κλίματος
24.10.2007 - (2007/2003(INI))
Επιτροπή Διεθνούς Εμπορίου
Εισηγητής: Alain Lipietz
ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ
σχετικά με το εμπόριο και την αλλαγή του κλίματος
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τις εκθέσεις των τριών ομάδων εργασίας της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Αλλαγή του Κλίματος (Intergovernmental Panel on Climate Change – IPCC) με τίτλο «Mitigation of Climate Change» (Άμβλυνση της αλλαγής του κλίματος), «Impacts, Adaptation and Vulnerability» (Επιπτώσεις, προσαρμογή και ευπάθεια) και «The Physical Science Basis» (Η θεμελίωση βάσει των φυσικών επιστημών), που δημοσιεύτηκαν το 2007,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά της 23ης Μαΐου 2007 σχετικά με τη βοήθεια της ΕΕ για το εμπόριο[1],
– έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 8ης και 9ης Μαρτίου 2007[2],
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών με τίτλο «Περιορισμός της αλλαγής του κλίματος του πλανήτη σε αύξηση της θερμοκρασίας κατά 2 βαθμούς Κελσίου – Η πορεία προς το 2020 και μετέπειτα» (COM(2007)0002),
– έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής για οδηγία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 2003/87/ΕΚ ώστε να ενταχθούν οι αεροπορικές δραστηριότητες στο σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου εντός της Κοινότητας (COM(2006)0818),
– έχοντας υπόψη την έκθεση του σερ Nicholas Stern με τίτλο «Review on the Economics of Climate Change» (έκθεση για τις οικονομικές πτυχές της αλλαγής του κλίματος), η οποία παρουσιάστηκε στις 30 Οκτωβρίου 2006,
– έχοντας υπόψη την έκθεση του ΟΟΣΑ με τίτλο «Βιοκαύσιμα: είναι η θεραπεία χειρότερη από την ασθένεια;», της 11ης και 12ης Σεπτεμβρίου 2007 (SG/SD/RT(2007)3),
– έχοντας υπόψη τις εισηγήσεις του συμπροέδρου της ομάδας εργασίας ΙΙΙ της IPCC, κ. Bert Metz, και των εμπειρογνωμόνων που διόρισε το Κοινοβούλιο, κατά την ακρόαση της 27ης Ιουνίου 2007,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 25ης Οκτωβρίου 2006 σχετικά με την ετήσια έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για τις δράσεις αντιντάμπινγκ, αντεπιδοτήσεων και μέτρων διασφάλισης των τρίτων χωρών κατά της Κοινότητας (2004)[3],
– έχοντας υπόψη τα ψηφίσματά του σχετικά με το διμερές εμπόριο και τις επενδυτικές σχέσεις, ιδίως εκείνα της 13ης Οκτωβρίου 2005 σχετικά με τις προοπτικές σύναψης εμπορικών σχέσεων μεταξύ της ΕΕ και της Κίνας[4] και της 28ης Σεπτεμβρίου 2006 σχετικά με τις οικονομικές και εμπορικές σχέσεις της ΕΕ με την Ινδία[5],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 4ης Ιουλίου 2006 σχετικά με τον περιορισμό του αντικτύπου των αερομεταφορών στην αλλαγή του κλίματος[6],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 16ης Νοεμβρίου 2005 σχετικά με τη μάχη κατά της αλλαγής του κλίματος στον πλανήτη και πώς μπορεί να κερδηθεί[7],
– έχοντας υπόψη το άρθρο 45 του Κανονισμού του,
– έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Διεθνούς Εμπορίου και τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων και της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας (A6‑0409/2007),
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι οικονομικές και οικολογικές συνέπειες της αλλαγής του κλίματος προσλαμβάνουν ανησυχητικές διαστάσεις και ότι η ΕΕ, η οποία έχει ήδη αναλάβει ηγετικό πολιτικό ρόλο στον τομέα αυτό, οφείλει να εντείνει περαιτέρω τις προσπάθειες της,
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι ακόμα και η μείωση των παγκόσμιων εκπομπών από το 2015 κιόλας, με μείωση κατά 25% έως 40% έως το 2020 στις ανεπτυγμένες χώρες, εκτιμάται ότι δεν διασφαλίζει την επίτευξη του στόχου να περιοριστεί η άνοδος της θερμοκρασίας στους 2°C πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα,
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο περιορισμός της υπερθέρμανσης του πλανήτη στους 2˚C θα μείωνε, αλλά δεν θα εξάλειφε, τις δραματικές επιπτώσεις στη γεωργία, στα επικίνδυνα καιρικά φαινόμενα, στις μεταναστεύσεις και στη βιοποικιλότητα,
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, τις τελευταίες δεκαετίες, το παγκόσμιο εμπόριο έχει αυξηθεί με ρυθμό υπερδιπλάσιο της αύξησης της παγκόσμιας οικονομικής παραγωγής,
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο όγκος των θαλάσσιων μεταφορών είναι 40 φορές μεγαλύτερος του όγκου των εναέριων μεταφορών (σε τόνους/χλμ.) ωστόσο παράγει μόλις διπλάσιες εκπομπές ρυπογόνων αερίων του θερμοκηπίου, ενώ τα φορτηγά παράγουν 4 φορές περισσότερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από ό,τι τα τρένα ανά τόνο/χλμ.,
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ελευθερία επιλογής στη χρήση των μέσων μεταφοράς είναι θεμελιώδης για το παγκόσμιο εμπόριο,
Ζ.. λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι επιτακτική η ανάγκη ανάπτυξης μοντέλων παραγωγής, κατανάλωσης και εμπορίου που θα περιορίζουν την αλλαγή του κλίματος και τον οικονομικό αντίκτυπό της και θα μεγιστοποιούν τη συνολική ευημερία,
Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ενεργειακή αποδοτικότητα, η βιώσιμη διαχείριση της κυκλοφορίας και η μείωση των αποστάσεων μεταξύ των παραγωγών και από τους παραγωγούς έως τους καταναλωτές είναι στοιχεία που πρέπει να συνυπολογίζονται σε κάθε κοινοτική εμπορική πολιτική που αφορά το ζήτημα της αλλαγής του κλίματος,
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η προώθηση της αειφόρου ανάπτυξης θα πρέπει να εξακολουθήσει να αποτελεί τον κύριο στόχο της κοινοτικής εμπορικής πολιτικής, επιδιώκοντας μεταξύ άλλων να διασφαλιστεί η επίσπευση της μετάβασης σε μία οικονομία χαμηλής περιεκτικότητας σε άνθρακα,
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι καταναλωτές πρέπει να λαμβάνουν την καλύτερη δυνατή πληροφόρηση σχετικά με τις επιπτώσεις των προϊόντων που αγοράζουν ως προς τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου,
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι τιμές πρέπει να ενσωματώνουν το κόστος παγκόσμιων κοινών αγαθών, όπως το σταθερό κλίμα,
ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η διάσκεψη του ΟΗΕ για την αλλαγή του κλίματος (COP 13) που θα πραγματοποιηθεί στο Μπαλί τον Δεκέμβριο του 2007 θα πρέπει να οδηγήσει στην έναρξη διαπραγματεύσεων για τη σύναψη μιας παγκόσμιας και συνολικής συμφωνία για μετά το Κιότο (που να καλύπτει την περίοδο από την 1η Ιανουαρίου 2013), που θα περιλαμβάνει δεσμευτικούς στόχους για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου,
ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο μακροπρόθεσμος στόχος θα έπρεπε να είναι η διασφάλιση της διεθνούς σύγκλισης ίσων κατά κεφαλήν εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2050,
ΙΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι χώρες που έχουν κυρώσει το πρωτόκολλο του Κιότο δεν έχουν δεχθεί πλήγμα στην ανταγωνιστικότητά τους (με την αξιοσημείωτη εξαίρεση της τσιμεντοβιομηχανίας) και έχουν καταλάβει ηγετική θέση σε έναν κόσμο όπου οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο ρύθμισης,
ΙΕ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η κατάσταση αυτή δεν θα συνεχιστεί στη μετά το Κιότο περίοδο εάν ορισμένες χώρες, ιδίως οι ΗΠΑ, η Αυστραλία, η Κίνα και η Ινδία, μεταξύ άλλων, δεν συνταχθούν με τον στόχο των «+2°C», στρεβλώνοντας έτσι τον ανταγωνισμό υπέρ εταιρειών που μετεγκαθίστανται σε τοποθεσίες όπου δεν υπάρχει ρύθμιση και αυξάνοντας τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου που παράγονται κατά την παραγωγή και τη μεταφορά,
ΙΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η δράση για την καταπολέμηση της αλλαγής του κλίματος θα πρέπει να αναπτυχθεί σε ευρύ μέτωπο και ότι, προκειμένου να είναι επιτυχής, απαιτείται η σύγκλιση όλων των κύριων παραγόντων παγκοσμίως, ανάλογα με το αντίστοιχο επίπεδο ανάπτυξής τους, προς θέσεις εμπορικής πολιτικής συμβατές με τον εν λόγω στόχο,
Από τη συναίνεση στην πράξη
1. χαιρετίζει την ευρεία επιστημονική και πολιτική συναίνεση σχετικά με τη σοβαρότητα της αλλαγής του κλίματος· συνιστά τη σύναψη μιας φιλόδοξης, παγκόσμιας συμφωνίας που θα διαδεχθεί εκείνη του Κιότο, σύμφωνα με το σενάριο της ομάδας εργασίας ΙΙΙ της IPCC σχετικά με την ανάγκη περιορισμού της ανόδου της θερμοκρασίας κατά 2°C και την πραγματοποίηση αντίστοιχων προσαρμογών σε άλλες διεθνείς συμφωνίες σχετικά με το εμπόριο, την πολιτική αεροπορία και την πνευματική ιδιοκτησία· θεωρεί ότι ένα πλαίσιο μετά το 2012 θα πρέπει να επιτρέπει σε διάφορες χώρες να συμμετέχουν σύμφωνα με τις εθνικές συνθήκες, μέσω μιας βραχυπρόθεσμης, πολυσταδιακής προσέγγισης και ότι, μεσοπρόθεσμα, οι εκπομπές θα πρέπει να κατανέμονται κατά κεφαλήν, αρχικά στις αναπτυγμένες χώρες αλλά εν συνεχεία σε όλες τις χώρες· καλεί το Συμβούλιο και την Επιτροπή να εργαστούν προς την κατεύθυνση της οικοδόμησης συναίνεσης για ένα πλαίσιο μετά το 2012 μέσω της διεύρυνσης της δέσμευσης προκειμένου να συμπεριληφθούν βασικοί παράγοντες που βρίσκονται επί του παρόντος εκτός του πρωτοκόλλου του Κιότο, κυρίως οι ΗΠΑ και η Αυστραλία, και σε συνεργασία με μεμονωμένα κράτη και επιχειρήσεις ελλείψει δέσμευσης από τις κυβερνήσεις·
2. θεωρεί ότι η ΕΕ και τα κράτη μέλη της πρέπει να επιδιώξουν την αυστηρή εφαρμογή της διαδικασίας του μηχανισμού επιβολής του πρωτοκόλλου του Κιότο, όταν τεθεί σε ισχύ, προκειμένου να διασφαλίσουν ότι οι χώρες που δεν έχουν αποδεχτεί ή δεν εκπληρώνουν τους στόχους, δεν θα απολαμβάνουν αθέμιτο πλεονέκτημα· θεωρεί ότι, όταν μια χώρα υπερβαίνει τις επιτρεπόμενες εκπομπές κατά την πρώτη περίοδο δέσμευσης, θα πρέπει να υποχρεούται να καλύψει τη διαφορά στη δεύτερη περίοδο δέσμευσης, συν μια επιπλέον μείωση 30% εν είδει κύρωσης·
3. χαιρετίζει τον μηχανισμό καθαρής ανάπτυξης στο πλαίσιο του πρωτοκόλλου του Κιότο, ως κίνητρο για επενδύσεις σε αναπτυσσόμενες χώρες που μειώνουν τις εκπομπές άνθρακα, αλλά επισημαίνει ότι δεν είναι ακόμα επαρκής για μια σημαντική μεταβολή των επενδυτικών μοντέλων στους εν λόγω τομείς που έχουν τον μεγαλύτερο αντίκτυπο στην αλλαγή του κλίματος, όπως η παραγωγή ενέργειας, οι μεταφορές και η βιομηχανική χρήση της ενέργειας· θεωρεί ότι προκειμένου να διορθωθεί η κατάσταση, η ΕΕ θα πρέπει να αναλάβει ηγετικό ρόλο στον αναπτυγμένο κόσμο αυξάνοντας τους διαθέσιμους πόρους μέσω του Παγκόσμιου Ταμείου Περιβάλλοντος·
4. θεωρεί ότι το σημερινό οικονομικό πρότυπο που συνεπάγεται την συνεχή μεγιστοποίηση της κατανάλωσης, της παραγωγής και του εμπορίου δεν είναι βιώσιμο καθότι οδηγεί σε ολοένα και μεγαλύτερες απαιτήσεις όσον αφορά την χρησιμοποίηση των πόρων και τις μεταφορές και σε αυξανόμενες ποσότητες αποβλήτων και εκπομπών, γεγονός το οποίο υπονομεύει τις δυνατότητες αποτροπής των σημερινών κλιματικών αλλαγών·
5. θεωρεί ότι το αυξανόμενο εμπόριο θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως θετικός παράγοντας οικονομικής ανάπτυξης και ευημερίας των πολιτών, εφόσον έχουν ληφθεί υπόψη τα προβλήματα που συνδέονται με την αλλαγή του κλίματος· εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι ο αυξανόμενος όγκος εμπορικών συναλλαγών συμβάλλει σημαντικά στην αλλαγή του κλίματος και θεωρεί ότι η εμπορική πολιτική πρέπει κατά συνέπεια να συνεισφέρει στην επίλυση του προβλήματος· τονίζει ότι, δεδομένης της αυξανόμενης συναίνεσης για τον επείγοντα χαρακτήρα της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής, η ΕΕ πρέπει να εφαρμόζει ολοένα περισσότερο εμπορικές και επενδυτικές πολιτικές που δημιουργούν οικονομικά κίνητρα για την εκπλήρωση των στόχων της πολιτικής σχετικά με την αλλαγή του κλίματος· τονίζει ότι η ΕΕ πρέπει ενδεχομένως να χρησιμοποιήσει αυτούς τους κανόνες προκειμένου να δημιουργήσει οικονομικά αντικίνητρα για δραστηριότητες μη φιλικές προς το κλίμα· εντούτοις, αυτό δεν πρέπει να χρησιμοποιηθεί ως δικαιολογία για προστατευτικές πολιτικές εις βάρος των αναπτυσσόμενων χωρών·
6. εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι το σημερινό εμπορικό σύστημα οδηγεί σε παγκόσμιο καταμερισμό της εργασίας που βασίζεται σε πολύ μεγάλο βαθμό σε μεταφορές - που δεν επιβαρύνονται με τις περιβαλλοντικές δαπάνες που προκαλούν - ομογενών προϊόντων τα οποία θα μπορούσαν εξίσου καλά να παράγονται επιτόπου·
7. επισημαίνει ότι, ενώ το εμπόριο μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην οικονομική ανάπτυξη και στην ευημερία του ανθρώπου, ταυτόχρονα ο τομέας των μεταφορών (κυρίως των οδικών), χάρη στον οποίο πραγματοποιείται το εμπόριο αγαθών και πρώτων υλών, είναι η αιτία για το ένα τρίτο των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου παγκοσμίως· θεωρεί ότι τα μέτρα για την προώθηση της μετάβασης σε άλλους τρόπους μεταφοράς που είναι περισσότερο φιλικοί προς το περιβάλλον (όπως είναι οι σιδηροδρομικές και ναυσιπλοϊκές μεταφορές) και για τη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου από τις εμπορευματικές μεταφορές είναι επιτακτικά·
8. θεωρεί ότι η ΕΕ, ως παγκόσμιος εμπορικός εταίρος, δύναται κάλλιστα να συμβάλει στη μεταβολή των μοντέλων παραγωγής και μεταφοράς σε παγκόσμια κλίμακα· θεωρεί ότι, πρωτοπορώντας, η Ευρώπη θα βρίσκεται σε πλεονεκτικότερη θέση στο επίπεδο του ανταγωνισμού όταν θεσπιστούν σε παγκόσμιο επίπεδο πιο αυστηρές ρυθμίσεις·
9. υπενθυμίζει ότι η εξάλειψη των διοικητικών φραγμών για το εμπόριο και η δράση για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής μπορούν να πραγματοποιηθούν μόνο με την ευρύτερη δυνατή διεθνή συνεργασία, πράγμα που περιλαμβάνεται στα ζωτικά συμφέροντα της ΕΕ, η οποία έχει πρωταρχικό ρόλο και στους δύο τομείς, ιδίως όσον αφορά τη διατήρηση της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας·
Προς μια πολυμερή προσέγγιση κατά της αλλαγής του κλίματος
10. τονίζει την ανάγκη ισχυρής συνεργασίας μεταξύ του Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον (United Nations Environment Programme – UNEP), της σύμβασης για την αλλαγή του κλίματος και του ΠΟΕ, και ζητεί από την Επιτροπή να αναπτύξει μια πρωτοβουλία για τη στήριξη του στόχου αυτού· ζητεί να συντελεστεί ταχεία πρόοδος όσον αφορά την ενημέρωση του ορισμού που δίνει ο ΠΟΕ στα περιβαλλοντικά αγαθά και τις υπηρεσίες, ιδίως κατά τις τρέχουσες διαπραγματεύσεις του Γύρου της Ντόχα, προκειμένου να επιτευχθεί συμφωνία για την εξάλειψη των δασμολογικών και μη δασμολογικών εμποδίων στα «πράσινα αγαθά και υπηρεσίες»· καλεί την Επιτροπή να εργαστεί προς την οικοδόμηση συναίνεσης για τη χορήγηση καθεστώτος παρατηρητή στις γραμματείες των πολυμερών περιβαλλοντικών συμφωνιών (MEA) στις συνεδριάσεις όλων των οργάνων του ΠΟΕ που σχετίζονται με θέματα MEA· τονίζει ότι μια διαρκής λύση πρέπει να περιέχει ένα ισχυρό πολιτικό μήνυμα που θα σέβεται τον κατάλληλο καταμερισμό εργασίας μεταξύ των καθεστώτων ΠΟΕ και MEA, βάσει καίριων αρμοδιοτήτων· είναι πεπεισμένο για την ανάγκη επανακαθορισμού των αρμοδιοτήτων της Επιτροπής Εμπορίου και Περιβάλλοντος του ΠΟΕ· συνιστά την εκπόνηση μελέτης σχετικά με ενδεχόμενες τροποποιήσεις της συμφωνίας TRIPs του ΠΟΕ ώστε να καταστεί δυνατή η υποχρεωτική χορήγηση αδείας χρήσης των απαραίτητων για το περιβάλλον τεχνολογιών· ζητεί τη θέσπιση σαφών και αυστηρών κανόνων για την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας, καθώς και για την αυστηρή παρακολούθηση της εφαρμογής τους παγκοσμίως·
11. επιμένει ότι οι υποχρεώσεις βάσει των πολυμερών περιβαλλοντικών συμφωνιών, όπως η σύμβαση-πλαίσιο του ΟΗΕ για τις κλιματικές μεταβολές ή το Πρωτόκολλο του Κιότο, πρέπει να τυγχάνουν σεβασμού και ότι δεν επιτρέπεται να παρεμποδίζεται η επίτευξη των στόχων τους με τη στενή ερμηνεία των εμπορικών κανόνων·
12. θεωρεί ότι οι κανόνες του ΠΟΕ δεν θα πρέπει να αποτρέπουν τα κράτη μέλη από την ενθάρρυνση της περαιτέρω ανάπτυξης τεχνολογιών χαμηλών εκπομπών άνθρακα εμμένοντας στην τεχνική ουδετερότητα, η οποία ενδέχεται να υπονομεύει τα κίνητρα για την ανάπτυξη της τεχνολογίας ανανεώσιμης ενέργειας·
13. ζητεί από την Επιτροπή να αναλάβει πρωτοβουλίες σε διεθνές επίπεδο, και ιδίως στο πλαίσιο του ΠΟΕ, προκειμένου να διασφαλίσει ότι η εμπορική πολιτική στο σύνολό της, και σε σχέση με τις τάσεις του όγκου των συναλλαγών, θα λαμβάνει υπόψη τις πιθανές επιπτώσεις στην κλιματική αλλαγή,
14. ζητεί από το Συμβούλιο και την Επιτροπή να εξασφαλίσουν ότι οι κοινοτικές διμερείς εμπορικές συμφωνίες και οι πολυμερείς εμπορικές συμφωνίες του ΠΟΕ συνάπτονται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από το καταστατικό του ΠΟΕ το οποίο ορίζει ότι η διεξαγωγή των διεθνών εμπορικών συναλλαγών πρέπει να επιτρέπει παράλληλα την καλύτερη δυνατή χρήση των παγκόσμιων πόρων σύμφωνα με τους στόχους της βιώσιμης ανάπτυξης και αποβλέποντας στην προστασία και διατήρηση του περιβάλλοντος·
15. ζητεί εξάλλου από το Συμβούλιο και την Επιτροπή να εξασφαλίσουν ότι το όργανο επίλυσης διαφορών (ΟΕΔ) του ΠΟΕ λειτουργεί σύμφωνα με το άρθρο 20 της Γενικής Συμφωνίας Δασμών και Εμπορίου (GATT) το οποίο επιτρέπει στα μέλη της να λαμβάνουν μέτρα, συμπεριλαμβανομένων και μέτρων προστατευτισμού, αναγκαία για την προστασία ανθρώπων, ζώων ή φυτών ή γενικότερα της υγείας ή για τη διατήρηση των εξαντλήσιμων φυσικών πόρων·
16. σημειώνει ότι η ΕΕ αποτελεί ήδη παγκόσμιο ηγέτη στον τομέα των τεχνολογιών εναλλακτικής ενέργειας, όπως είναι οι ηλιακοί συλλέκτες και οι ανεμογεννήτριες, επειδή, χάρη στις αποτελεσματικές και τεχνολογικά καινοτόμες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, η ΕΕ πρόκειται να καταστεί ηγετική δύναμη εντός της αγοράς στον τομέα των διεθνών εξαγωγών περιβαλλοντικών αγαθών και υπηρεσιών, και ότι τα προγράμματα Galileo και GMES (Παγκόσμια Παρακολούθηση του Περιβάλλοντος και της Ασφάλειας) θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την παρακολούθηση των εκπομπών CO2·
17. απευθύνει έκκληση στην Επιτροπή, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι της Λισαβόνας, να αναπτύξει και να προωθήσει τη "φιλική προς το κλίμα βιομηχανία" σε παγκόσμιο επίπεδο, ιδίως δεδομένου ότι το εμπόριο αποτελεί σημαντικό εργαλείο για τη μεταφορά τεχνολογίας σε αναπτυσσόμενες χώρες· υπογραμμίζει ότι χρειάζεται να μειωθούν οι φραγμοί στο "πράσινο εμπόριο", καταργώντας π.χ. τους δασμούς για τα "πράσινα αγαθά" σε επίπεδο ΠΟΕ, αναθεωρώντας τους κανόνες για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας (ΔΠΙ), διευκολύνοντας την είσοδο της πράσινης τεχνολογίας στην αγορά - επιτρέποντας σε ανησυχίες για το κλίμα να κατευθύνουν εγγυήσεις εξαγωγικών πιστώσεων -, καθώς και καταργώντας στρεβλωμένα κίνητρα και διαταράξεις της αγοράς, όπως οι επιδοτήσεις για τα ορυκτά καύσιμα·
18. ενθαρρύνει τη σύσταση Διεθνούς Οργανισμού για το Περιβάλλον, ο οποίος θα επιφορτιστεί με την αρμοδιότητα τήρησης των διεθνών συνθηκών και συμφωνιών προστασίας του περιβάλλοντος και αντιμετώπισης της αλλαγής του κλίματος, και ο οποίος, μεταξύ άλλων, θα δραστηριοποιείται και θα συνεργάζεται με τον ΠΟΕ σε θέματα που άπτονται των επιπτώσεων του εμπορίου στο περιβάλλον·
19. αναγνωρίζει ότι η ΕΕ φέρει ιστορική ευθύνη για εκπομπές αερίων θερμοκηπίου και αντιλαμβάνεται ότι απαιτούνται ουσιαστικές αλλαγές στην εμπορική πολιτική της για να ενθαρρυνθεί η τοπική παραγωγή έτσι ώστε να μειωθούν οι ανάγκες μεταφοράς· τονίζει την ανάγκη περισσότερο εντατικής συνεργασίας, στον τομέα της τεχνολογίας, με αναπτυσσόμενες και αναδυόμενες χώρες, ιδιαίτερα την Κίνα, τη Βραζιλία και την Ινδία, έτσι ώστε να τους δώσει τη δυνατότητα να εντάξουν την περιβαλλοντική προστασία στις πολιτικές τους· εκφράζει, ωστόσο, τη λύπη του διότι υφιστάμενοι μηχανισμοί μεταφοράς τεχνολογίας, όπως ο Μηχανισμός Καθαρής Ανάπτυξης είναι ανεπαρκείς και, κατά συνέπεια, ζητεί αυξημένη συγχρηματοδότηση και μέτρα για ανάπτυξη των ικανοτήτων·
20. σημειώνει ότι η μεταφορά τεχνολογίας ενεργειακής απόδοσης και άλλων φιλικών προς το περιβάλλον μορφών τεχνολογίας από την ΕΕ προς τις αναπτυσσόμενες χώρες διαδραματίζει καίριο ρόλο στην αποσύνδεση της οικονομικής ανάπτυξης από την εκπομπή αερίων θερμοκηπίου· σημειώνει ότι για την προαγωγή αυτής της μείωσης απαιτούνται κατάλληλες επενδύσεις·
21. ζητεί από την Επιτροπή να συμπεριλαμβάνει συστηματικά ρήτρες προστασίας του περιβάλλοντος με ειδική μνεία στη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στις εμπορικές συμφωνίες της με τρίτα κράτη· ενθαρρύνει τη μεταφορά τεχνολογίας χαμηλών εκπομπών άνθρακα και συστήματα εμπορίας χαμηλών εκπομπών άνθρακα προς τις αναπτυσσόμενες χώρες· ζητεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες της Επιτροπής να αναπτύξουν με γοργούς ρυθμούς στο πλαίσιο των αξιολογήσεων των επιπτώσεων στην αειφορία ένα σκέλος που θα αφορά την αλλαγή του κλίματος, να τις συζητούν με το Κοινοβούλιο και να τις εφαρμόζουν συστηματικά πριν από τη σύναψη των εν λόγω συμφωνιών·
22. καλεί το Συμβούλιο και την Επιτροπή να διασφαλίσουν ότι οι διαπραγματεύσεις για τη νέα γενιά συμφωνιών ελεύθερου εμπορίου (ΣΕΕ) με εταίρους στην Ασία και τη Λατινική Αμερική θα περιλαμβάνουν δεσμεύσεις όσον αφορά τις κοινωνικές και περιβαλλοντικές πτυχές του εμπορίου και της αειφόρου ανάπτυξης και την αποτελεσματική εφαρμογή των πολυμερών περιβαλλοντικών συμφωνιών· συνιστά η ελευθέρωση του εμπορίου σε ανανεώσιμα αγαθά και τεχνολογίες και η αυξανόμενη πρόσβαση σε περιβαλλοντικές υπηρεσίες να αποτελέσουν βασικό στόχο για την Επιτροπή στις επικείμενες διαπραγματεύσεις για τις ΣΕΕ· υπογραμμίζει την ανάγκη συστηματικής ένταξης πολιτικών συμβατών με τον ΠΟΕ για φιλικές προς το περιβάλλον δημόσιες συμβάσεις στις διμερείς συμφωνίες·
23. ζητεί να διεξαχθούν εις βάθος αναλύσεις επιπτώσεων, υπό το πρίσμα του κλίματος, της διατήρησης της βιοποικιλότητας και της βιωσιμότητας, όσον αφορά τα αποτελέσματα πολυμερών και διμερών συμφωνιών που αποτελούν το αντικείμενο διαπραγματεύσεων μεταξύ της ΕΕ και τρίτων χωρών, και καλεί επιτακτικά την Επιτροπή να συμπεριλαμβάνει ρητά την υποστήριξη για την αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών σε όλες τις συμφωνίες παροχής βοήθειας για το εμπόριο ("aid-for-trade") και άλλου είδους κοινωνικο-οικονομικής αναπτυξιακής βοήθειας·
24. υποστηρίζει την πρόταση της Επιτροπής για τη συγκρότηση φόρουμ για την αειφόρο ανάπτυξη, με ιδιαίτερη έμφαση στο κλίμα, στο πλαίσιο κάθε εμπορικής συμφωνίας, το οποίο θα είναι ανοικτό στη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών (ιδίως των ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στον περιβαλλοντικό τομέα) και σε άλλους βασικούς ενδιαφερόμενους και ζητεί τούτο να εξασφαλιστεί κατά τις υπό εξέλιξη διαπραγματεύσεις·
25. τονίζει την ανάγκη να διευρυνθούν οι διάλογοι για την περιβαλλοντική πολιτική, καθώς και ο διάλογος για την ενεργειακή πολιτική που αποτελούν μέρος των συμφωνιών της ΕΕ με τρίτες χώρες ή περιφέρειες, προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα ζητήματα της αλλαγής του κλίματος και ζητεί από την Επιτροπή να υποβάλει συγκεκριμένες προτάσεις για κριτήρια αξιολόγησης της προόδου ανάλογα με το είδος της χώρας·
26. θεωρεί ότι τα προστατευόμενα οικοσυστήματα που διαδραματίζουν πολύτιμο ρόλο ως καταβόθρες άνθρακα και αποθέματα βιοποικιλότητας αποτελούν παγκόσμια δημόσια αγαθά και χρήζουν ιδιαίτερης προστασίας και διεθνούς οικονομικής υποστήριξης· προτείνει να συμπεριλαμβάνονται οι συμφωνίες εταιρικής σχέσης για την επιβολή της δασικής νομοθεσίας, τη διακυβέρνηση και το εμπόριο (Forest Law Enforcement, Governance and Trade – FLEGT) σε όλες τις υφιστάμενες και μελλοντικές συμφωνίες που συνάπτονται με τρίτες χώρες·
27. αναγνωρίζει ότι το εμπόριο πολύ συχνά οδηγεί σε υπερεκμετάλλευση των οικοσυστημάτων, ιδιαίτερα των δασών, σε αναπτυσσόμενες χώρες· προτρέπει τις βιομηχανικές χώρες να αναλάβουν τις ευθύνες τους για την εκτεταμένη αποψίλωση που προκαλείται από το διεθνές εμπόριο· τονίζει με έμφαση το σημαντικό κλιματικό αντίκτυπο της αποψίλωσης και, κατά συνέπεια, τη μακροπρόθεσμη οικονομική αξία και σημασία της διατήρησης των δασών· ζητεί να καταβληθούν σοβαρές προσπάθειες εκ μέρους της ΕΕ, ώστε, στις διεθνείς διαπραγματεύσεις για το κλίμα, να θεσπιστούν μηχανισμοί ανταμοιβής προς "αποφυγή της αποψίλωσης", από κοινού με άλλα ισχυρά μέτρα για την προώθηση ενός υπεύθυνου εμπορίου φυσικών πόρων·
28. υποστηρίζει την πρόταση της Επιτροπής για ενίσχυση της συνεργασίας με τις αναπτυσσόμενες χώρες σε τομείς μετριασμού της αλλαγής του κλίματος και προσαρμογής σε αυτή μέσω της συγκρότησης μιας παγκόσμιας συμμαχίας για την άσκηση κλιματικής πολιτικής· τονίζει ότι η εντατικοποίηση του διαλόγου και η μετάβαση προς την ανάπτυξη και την εφαρμογή κοινών προγραμμάτων σε τομείς κοινού περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος, όπως η αλλαγή του κλίματος, η διαχείριση των αποβλήτων και η παράνομη υλοτόμηση, με βασικές αναδυόμενες οικονομίες όπως η Κίνα, η Ινδία, η Βραζιλία, η Ουκρανία και η Νότια Αφρική, πρέπει να αποτελούν προτεραιότητα για την ΕΕ και τα κράτη μέλη της·
29. ζητεί την άμεση παύση της κρατικής στήριξης, μέσω πιστωτικών οργανισμών εξαγωγών και τραπεζών κρατικών επενδύσεων, για έργα ορυκτών καυσίμων και για διπλασιασμό των προσπαθειών για μεγαλύτερη μεταφορά ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και τεχνολογιών χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης·
30. ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προτείνουν νομοθετικούς μηχανισμούς έτσι ώστε οι οργανισμοί εξαγωγικών πιστώσεων των κρατών μελών και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων να λαμβάνουν υπόψη τις συνέπειες για την αλλαγή του κλίματος που έχουν έργα στα οποία χορηγούν δάνεια ή εγγυήσεις και να επιβάλουν μορατόριουμ στη χρηματοδότηση έως ότου υπάρξουν επαρκή δεδομένα, σύμφωνα με συμβουλές από τον ΟΟΣΑ, την G8 και την Επισκόπηση των Εξορυκτικών Κλάδων·
31. προτείνει την τροποποίηση της συμφωνίας για τις επιδοτήσεις του ΠΟΕ, προκειμένου να επανεισαχθεί ρήτρα η οποία θα προβλέπει τη δυνατότητα να μην ζητείται έννομη προστασία για ορισμένες περιβαλλοντικές επιδοτήσεις·
Η ΕΕ μπορεί να καταβάλει περισσότερες προσπάθειες για την αποφυγή της διαρροής CO2
32. επαναλαμβάνει ότι χρειάζεται να μειωθούν κατά 30% οι εκπομπές των αερίων θερμοκηπίου στην ΕΕ έως το 2020, ανεξάρτητα από τις δεσμεύσεις τρίτων χωρών·
33. τονίζει την ανάγκη να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση του κοινού για το συνολικό περιβαλλοντικό κόστος των καταναλωτικών προϊόντων· καλεί την Επιτροπή και το Συμβούλιο να υποβάλουν μέτρα σχετικά με την ενημέρωση για την ενέργεια που καταναλώνεται και τα αέρια θερμοκηπίου που εκπέμπονται κατά την κατασκευή και τη μεταφορά προϊόντων που διατίθενται προς πώληση στην ΕΕ, όπως π.χ. η πρόταση της κυβέρνησης του ΗΒ να καθιερώσει σε προϊόντα ετικέτες αποτυπώματος άνθρακα όπου θα επιδεικνύεται το επίπεδο της εκπομπής CO2, το οποίο προκαλείται από την παραγωγή, μεταφορά και πιθανή διάθεση του προϊόντος·
34. επιμένει στη θέσπιση κοινών προτύπων και συστημάτων σήμανσης συμβατών με τον ΠΟΕ σχετικά με τις επιπτώσεις των διαφόρων προϊόντων όσον αφορά τα αέρια του θερμοκηπίου, μεταξύ άλλων και στα στάδια της παραγωγής και της μεταφοράς, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης πολιτικής για την ενημέρωση των καταναλωτών, προσφέροντάς τους έτσι την ευκαιρία να συμβάλουν στη μείωση των εκπομπών CO2·
35. ζητεί από την Επιτροπή να θεσπίσει κατεπειγόντως μια κατάλληλη διαδικασία για την αξιολόγηση και τη σήμανση αυτών των οικολογικών αποτυπωμάτων και για την ανάπτυξη λογισμικού που θα επιτρέπει στις επιχειρήσεις να υπολογίζουν την ποσότητα των αερίων του θερμοκηπίου που εκπέμπονται από κάθε παραγωγική διαδικασία·
36. τονίζει ότι πρέπει να καταβληθούν προσπάθειες για να ενσωματωθούν οι σχετικές με το εμπόριο εξωτερικές επιδράσεις (όπως οι επιβλαβείς επιπτώσεις στο περιβάλλον), δηλαδή να καταστούν δείκτης τιμής κατανοητός για την αγορά, και να προωθηθεί ο δίκαιος ανταγωνισμός με την εφαρμογή της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει» (ιδίως στους τομείς των οδικών και αεροπορικών μεταφορών), ιδεωδώς μέσω της παγκόσμιας επέκτασης του ευρωπαϊκού συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών·
37. επισημαίνει το πόσο αναπόσπαστα συνδεδεμένοι είναι οι τομείς εμπορίου και μεταφορών· ζητεί να διερευνηθούν όλα τα μέσα μεταφορών και ειδικότερα εκείνα των οποίων οι εκπομπές καυσαερίων έχουν αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια· συγκεκριμένα δε η ναυσιπλοΐα ( της οποίας οι εκπομπές σε διοξείδιο του άνθρακα θεωρούνται ότι είναι διπλάσιες εκείνων της αεροπορίας και θα μπορούσαν να αυξηθούν κατά 75% κατά τα προσεχή 15 έως 20 έτη)·
38. χαιρετίζει, στο πλαίσιο της προσέγγισης του «αποτυπώματος», την ενδεχόμενη ένταξη των αεροσκαφών που προσγειώνονται στην Ευρώπη στο ευρωπαϊκό σύστημα εμπορίας εκπομπών· ζητεί την εξέταση της πρότασης να ενταχθεί και ο τομέας των θαλασσίων μεταφορών στο ευρωπαϊκό σύστημα εμπορίας εκπομπών·
39. αναγνωρίζει την προώθηση λύσεων που να βασίζονται στις ΤΠΕ, την ενσωμάτωση του περιβαλλοντικού κόστους των μεταφορών στις τιμές καυσίμων, καθώς και την ενθάρρυνση των σιδηροδρομικών μεταφορών και της παράκτιας ναυσιπλοΐας, των βιώσιμων βιοκαυσίμων σε ένα με σχολαστικότητα σχεδιασμένο σύστημα εμπορίας εκπομπών της ΕΕ, ως θεμελιώδη μέτρα για τη μείωση του αντικτύπου του εμπορίου και των μεταφορών στο κλίμα· καλεί την Επιτροπή και το Συμβούλιο να υποβάλουν μέτρα για την προώθηση και την επιλογή των ελάχιστα ρυπαινόντων τρόπων μεταφοράς, ιδιαίτερα εκπονώντας διατάξεις σχετικές με τους διάφορους μηχανισμούς αγοράς·
40. απευθύνει έκκληση να υπολογίζονται οι ενισχύσεις που χορηγούνται στον τομέα των μεταφορών λαμβάνοντας υπόψη τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των διαφορετικών τρόπων μεταφορών και να εξεταστεί η χρήση εμπορικών μέσων συμβατών με την αγορά (όπως η σήμανση και οι προδιαγραφές), που προάγουν την προστασία του κλίματος·
41. θεωρεί ότι, δεδομένου ότι το πραγματικό κόστος των εκπομπών άνθρακα από τις οδικές μεταφορές δεν είναι γνωστό, ειδικά όσον αφορά τα τρόφιμα και άλλα προϊόντα καθημερινής κατανάλωσης, τα συστήματα στήριξης για την προαγωγή της αειφόρου τοπικής παραγωγής θα πρέπει να θεωρούνται αποδεκτά και να προωθούνται ούτως ώστε να αποτρέπονται οι υπέρμετρες οδικές μεταφορές τροφίμων· συνιστά επίσης τη θέσπιση προτύπων σήμανσης όσον αφορά το κλίμα με στόχο την ενημέρωση των καταναλωτών σχετικά με το οικολογικό αποτύπωμα των προϊόντων·
42. ανησυχεί ειδικότερα για τον πιθανό αρνητικό, περιβαλλοντικό και κοινωνικό αντίκτυπο των πολιτικών που ενθαρρύνουν τη χρήση των βιοκαυσίμων και της βιομάζας στην Ευρώπη· επαναλαμβάνει προγενέστερη έκκλησή του για υποχρεωτική, κοινωνική και περιβαλλοντική πιστοποίηση των βιοκαυσίμων (ή αποθέματα τροφοδοσίας τους) ως προϋπόθεση για τη χρήση τους και για τη συμμόρφωσή τους προς τους κοινοτικούς στόχους·
43. ζητεί όλες οι συμφωνίες για την αγορά βιοκαυσίμων να υπόκεινται σε ρήτρες με σκοπό την προστασία τομέων που έχουν παραχωρηθεί στη βιοποικιλότητα και την παραγωγή τροφίμων για ανθρώπινη κατανάλωση·
44. ζητεί από την Επιτροπή να αξιολογήσει τον κλιματολογικό αντίκτυπο των κοινοτικών εισαγωγών σόγιας και φοινικέλαιου λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματά τους επί της αποψίλωσης των τροπικών δασών, και να λάβει μέτρα για να περιληφθούν οι κλιματολογικές δαπάνες στις τιμές·
45. ζητεί από την Επιτροπή να ενθαρρύνει μια ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για τις βέλτιστες πρακτικές και τη συγκριτική αξιολόγηση όσον αφορά τη σχέση της τοποθεσίας με την αλλαγή του κλίματος, με ιδιαίτερη αναφορά στην ολοένα και περισσότερο κατακερματισμένη γεωγραφικά αλυσίδα παραγωγής, και στην παραγωγή «ακριβώς στην ώρα», και να υποβάλει σχετικές προτάσεις·
46. καλεί την Επιτροπή να εξετάσει μηχανισμούς συμβατούς με τον ΠΟΕ και εμπορικές πολιτικές φιλικές προς το κλίμα, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το θέμα των τρίτων χωρών που δεν δεσμεύονται από το πρωτόκολλο του Κιότο και να εργαστεί προκειμένου να καταστεί σαφέστερη η παροχή τέτοιων δυνατοτήτων σε μελλοντικές εκδοχές του πρωτοκόλλου· θεωρεί ότι εμπορικά μέτρα θα πρέπει να λαμβάνονται μόνο εάν τα εναλλακτικά μέτρα είναι αναποτελεσματικά για την επίτευξη του περιβαλλοντικού στόχου· θεωρεί ότι τα εμπορικά μέτρα που χρησιμοποιούνται δεν θα πρέπει να περιορίζουν το εμπόριο περισσότερο από ό,τι χρειάζεται για την επίτευξη του στόχου και δεν θα πρέπει να αποτελούν αυθαίρετη ή αδικαιολόγητη διάκριση· θεωρεί την επιβολή αντισταθμιστικών φόρων στα σύνορα ως θεμιτό μέσο για τη μετάβαση προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα, δημιουργώντας ίσους όρους ανταγωνισμού μεταξύ των χωρών που θα υπογράψουν τη μετά το Κιότο συμφωνία και των υπόλοιπων κρατών και αποθαρρύνοντας τις μετεγκαταστάσεις· και θεωρεί ότι η έναρξη της μετά το Κιότο περιόδου θα έπρεπε να αποτελέσει την αφετηρία για τη λήψη τέτοιων μέτρων·
47. συνιστά την ανάπτυξη, σε μακροπρόθεσμο επίπεδο, ενός συστήματος βασισμένου σε έγκυρα δεδομένα για τον κύκλο ζωής, ώστε να περιληφθούν τελικά αγαθά, όπως τα αυτοκίνητα, ο ηλεκτρονικός εξοπλισμός κ.λπ., σε αυτούς τους αντισταθμιστικούς φόρους όπου είναι απαραίτητο·
48. επιμένει ότι οι μελλοντικές προτάσεις πρέπει να είναι απολύτως σύμφωνες προς τις διεθνείς υποχρεώσεις της ΕΕ, ιδίως εκείνες που υπαγορεύει ο ΠΟΕ, συμπεριλαμβανομένου του άρθρου XX της GATT·
49. τονίζει ταυτοχρόνως ότι κατά την αναθεώρηση των μέσων για την προάσπιση του εμπορίου θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η σκοπιμότητα των περιβαλλοντικών παραγόντων, προκειμένου να αποφευχθεί το περιβαλλοντικό ντάμπινγκ προϊόντων που προέρχονται από χώρες που δεν επικυρώνουν το μετά το Κιότο πρωτόκολλο·
50. υποστηρίζει την κινητροδότηση παραγωγής, με χορήγηση κρατικών/κοινοτικών ενισχύσεων, και χρήσης, με μείωση του φόρου προστιθέμενης αξίας, προϊόντων τα οποία συμβάλλουν στη μείωση εκπομπών CO2·
o
o o
51. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών.
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
Η 4η έκθεση της ομάδας εργασίας III της IPCC (2007) έθεσε με ωμό τρόπο τη διεθνή κοινότητα ενώπιον των ευθυνών της. Για να επαληθευτούν τα σενάρια που περιορίζουν την άνοδο της θερμοκρασίας του πλανήτη σε +2 έως +2,4°C, οι παγκόσμιες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου πρέπει να αρχίσουν να μειώνονται από το 2015 και πρέπει να έχουν περιοριστεί κατά 25% έως 40% προς το 2020 στο σύνολο των ανεπτυγμένων χωρών (παράρτημα B του πρωτοκόλλου του Κιότο) και κατά 80% το 2050. Εάν δεν τηρηθούν οι πρώτες προθεσμίες, η υπερθέρμανση θα υπερβεί αναπόφευκτα τους 3°C, με κόστος που, σύμφωνα με την έκθεση Stern, θα ανέλθει σε 5 τρισεκατομμύρια ευρώ. Το κόστος αυτό είναι ανάλογο εκείνου ενός παγκοσμίου πολέμου.
Συγκριτικά, το κόστος των μέτρων που πρέπει να ληφθούν είναι μηδαμινό. Πάντα σύμφωνα με την έκθεση Stern, το κόστος μιας στρατηγικής για τη διατήρηση της αλλαγής του κλίματος σε άνοδο της θερμοκρασίας κατά +2°C θα συνεπαγόταν συνολική μείωση κατά 1% της παγκόσμιας παραγωγής, η οποία θα αυξάνει κατά 2,5% ετησίως έως το 2050, δηλαδή καθυστέρηση μικρότερη του ενός εξαμήνου όσον αφορά το επίπεδο της παγκόσμιας κατανάλωσης. Στην πραγματικότητα, η πλειονότητα των μέτρων που πρέπει να ληφθούν συνίστανται σε επενδύσεις και υπηρεσίες που αυξάνουν την απασχόληση και παράγουν παράλληλα άλλα θετικά αποτελέσματα (μείωση της ηχοστάθμης, μείωση των οδικών ατυχημάτων κ.ά.), σε περιορισμό της σπατάλης, χάρη στον οποίο αυξάνεται η αγοραστική ισχύς των νοικοκυριών, και σε οικολογικούς φόρους τύπου «Pigou» που θα αντικαθιστούν άλλους φόρους ή θα επιτρέπουν την εφαρμογή άλλων δημόσιων πολιτικών, όπως η καταπολέμηση του Aids.
Όλες οι πολιτικές της Ένωσης, που διασφαλίζουν την ανάληψη ηγετικού ρόλου σε παγκόσμιο επίπεδο για την καταπολέμηση της αλλαγής του κλίματος, πρέπει, ως εκ τούτου, να συναρθρώνονται με αυτόν τον κατεπείγοντα στόχο. Τούτο ισχύει ιδιαίτερα για την εμπορική πολιτική της. Για τον σκοπό αυτόν, πρέπει να καταβληθούν σημαντικές διπλωματικές προσπάθειες προκειμένου να παροτρυνθούν όλες οι χώρες του παραρτήματος Β να κυρώσουν το πρωτόκολλο του Κιότο και όλες οι χώρες του κόσμου να κυρώσουν ένα πρωτόκολλο που θα διαδεχθεί αυτό του Κιότο (2012-2020) και θα είναι ευθυγραμμισμένο με τους εν λόγω στόχους, και να τροποποιήσουν στη συνέχεια με συνεκτικό τρόπο τις διεθνείς συμφωνίες.
Απουσία συναίνεσης, η Ευρώπη είναι αποφασισμένη να προχωρήσει με τους λιγότερο φιλόδοξους στόχους που προτείνει η Επιτροπή (μείον 20% το 2020). Ωστόσο, στην περίπτωση αυτή, μπορεί να αξιοποιήσει τις διμερείς συμφωνίες που διαπραγματεύεται επί του παρόντος, ώστε να εξασφαλίσει τη συμμετοχή των περισσοτέρων χωρών του κόσμου στον κοινό αυτό αγώνα.
Εάν όλες οι χώρες δεχθούν να δεσμευτούν, το τεχνολογικό προβάδισμα που θα έχει αποκτήσει η Ευρώπη θα αποτελεί αναμφίβολα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Ωστόσο, δεν αποκλείεται, και μετά το 2012, ορισμένες χώρες με υψηλές εκπομπές να συνεχίσουν να αρνούνται να συμμετάσχουν στην κοινή προσπάθεια της ανθρωπότητας. Η Ευρώπη θα πρέπει τότε να λάβει συγκεκριμένα μέτρα ώστε να αποτρέψει τις επιχειρήσεις να ενδώσουν στον πειρασμό της μετεγκατάστασης της παραγωγής τους προς τις χώρες αυτές και να προστατευθεί από τα κράτη που θα στρεβλώνουν τον ανταγωνισμό χορηγώντας κατά τον τρόπο αυτόν έμμεσες επιδοτήσεις στις βιομηχανίες τους.
I Το διεθνές εμπόριο και το φαινόμενο του θερμοκηπίου.
Εδώ και δύο δεκαετίες, το διεθνές εμπόριο αυξάνεται δύο έως δυόμισι φορές ταχύτερα από την παγκόσμια παραγωγή. Αυτή η δυσαναλογία αποδίδεται στην επιδίωξη μιας παγκόσμιας κατανομής της εργασίας που βελτιστοποιεί το μισθολογικό και φορολογικό κόστος μέσα σε ένα πλαίσιο όπου το κόστος των μεταφορών δεν ενσωματώνει με ορθό τρόπο τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου που παράγονται από αυτές. Εξάλλου, στο μέλλον, και ήδη από σήμερα για τις παραγωγές με υψηλές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου ανά τόνο προϊόντος (όπως το τσιμέντο), η μετεγκατάσταση επιτρέπει ενίοτε στις επιχειρήσεις να παρακάμπτουν τους εθνικούς κανόνες για την καταπολέμηση του φαινομένου του θερμοκηπίου.
Ένας ορισμένος βαθμός διεθνούς κατανομής της εργασίας είχε πάντοτε θετικά αποτελέσματα και ορισμένες φορές είναι απαραίτητος, όταν πρόκειται για πρωτογενή παραγωγή της οποίας η γεωγραφική τοποθεσία καθορίζει την επιλογή της θέσης της. Αυτά τα θετικά αποτελέσματα μπορούν να συνδυαστούν με την καταπολέμηση του φαινομένου του θερμοκηπίου από τη στιγμή που λαμβάνονται κατάλληλα μέτρα για την ενσωμάτωση του κόστους ως προς τα αέρια του θερμοκηπίου που εκπέμπονται στο σύνολο της αλυσίδας, από τους υπεργολάβους έως τον τελικό παραγωγό, και από αυτόν έως τους καταναλωτές.
Από παιδαγωγικής απόψεως, θα ήταν ευκταίο από σήμερα κιόλας να γνωρίζει ο καταναλωτής το κόστος αυτό. Εξού και οι πολυάριθμες προτάσεις τύπου «Food miles», προκειμένου να παροτρύνονται οι καταναλωτές να αγοράζουν προϊόντα που παράγονται κοντά τους. Στην πραγματικότητα, ο τρόπος μεταφοράς είναι εξίσου σημαντικός: για έναν βρετανό καταναλωτή ένα αρνίσιο παϊδάκι Νέας Ζηλανδίας είναι πιο ακριβό ως προς τα αέρια του θερμοκηπίου από ένα παϊδάκι Μεγάλης Βρετανίας εάν φτάνει αεροπορικώς, αλλά όχι εάν φτάνει ακτοπλοϊκώς. Συνεπώς, πρέπει να αξιολογείται το περιεχόμενο σε αέρια του θερμοκηπίου.
Οι δυσμενείς επιπτώσεις της διεθνούς κατανομής της εργασίας επιδεινώνονται μάλιστα όταν οι επιχειρήσεις επιδιώκουν ταυτοχρόνως να εξαλείψουν τις καθυστερήσεις που προκαλεί, μέσω της παραγωγής «ακριβώς στην ώρα» («just in time»), χρησιμοποιώντας τα ταχύτερα μέσα μεταφοράς (αεροσκάφη αντί πλοίων, φορτηγά αντί τρένων), προκειμένου να περιορίζουν τα ακινητοποιημένα αποθέματα. Τέτοιες μορφές διαχείρισης μπορούν να έχουν δραματικές επιπτώσεις εάν οι ενδιάμεσες μονάδες απέχουν πολύ μεταξύ τους και από τον καταναλωτή. Πράγματι, σήμερα κιόλας, παρότι ένα αεροπορικό φορτίο είναι 40 φορές μικρότερο από ένα θαλάσσιο φορτίο, από τη μεταφορά του παράγονται τα μισά αέρια του θερμοκηπίου που θα παράγονταν εάν μεταφερόταν ακτοπλοϊκώς. Κάθε τόνος/χλμ. που μεταφέρεται με φορτηγό παράγει 4 φορές περισσότερα αέρια του θερμοκηπίου από ό,τι εάν μεταφερόταν σιδηροδρομικώς.
Παρότι αυτή η στρέβλωση μπορεί και πάλι να ελεγχθεί μέσω της ενσωμάτωσης του κλιματικού κόστους στο κόστος των μεταφορών, θα ήταν πιο αποτελεσματικό από κοινωνικής άποψης να αναζητηθούν οι βέλτιστες πρακτικές κατανομής της εργασίας και της επιλογής της θέσης της παραγωγής, όπως η συγκέντρωση των υπεργολάβων γύρω από τα εργοστάσια των επιχειρήσεων που τους έχουν αναθέσει την υπεργολαβία, και η εγκατάσταση των εργοστασίων αυτών κοντά στα κυριότερα κέντρα κατανάλωσης (ή κοντά σε διατροπικές πλατφόρμες που συνδυάζουν τις μεταφορές χαμηλού κόστους ως προς τα αέρια του θερμοκηπίου: θαλάσσιες, ποτάμιες και σιδηροδρομικές).
II Επιδίωξη μιας παγκόσμιας συμφωνίας.
Το ιδανικό θα ήταν να επιτευχθεί κατά τη διάσκεψη του Μπαλί μια συμφωνία που θα διαδεχθεί αυτή του Κιότο, με τη συμμετοχή του συνόλου των χωρών του πλανήτη. Η συναίνεση αυτή θα μπορέσει να επιτευχθεί μόνον εάν όλες οι χώρες συμμορφώνονται με έναν δεσμευτικό κανόνα εφόσον υπερβαίνουν ένα όριο βιωσιμότητας, δηλαδή εφόσον παράγουν ετησίως κατά κεφαλήν περισσότερα αέρια του θερμοκηπίου από όσα θα τους επέτρεπαν, εάν τηρείτο ο κανόνας αυτός από το σύνολο της ανθρωπότητας, να μην συμβάλουν πλέον στη αλλαγή του κλίματος (η ποσότητα αυτή είναι της τάξεως των 500-600 χιλιόγραμμων άνθρακα στο CO2 κατά κεφαλήν ετησίως για έναν προβλεπόμενο πληθυσμό 9 δισεκατομμυρίων ανθρώπων). Σε κάθε περίπτωση, η διάσκεψη των μερών (COP 6) του Μπουένος Άιρες προέβλεψε τη σύγκλιση των κατά κεφαλήν δικαιωμάτων εκπομπής που κατανέμονται σε όλες τις χώρες, με ορίζοντα το 2050.
Μπορούμε ευλόγως να βασιστούμε στον πολλαπλασιασμό των δραματικών καιρικών φαινομένων στις Ηνωμένες Πολιτείες και στην απειλή της ανόδου της στάθμης των υδάτων στα δέλτα των ποταμών της Ασίας για να πείσουμε και τους πιο σκεπτικιστές εταίρους μας να αποδεχθούν το μετά το Κιότο πρωτόκολλο.
Οι υπόλοιπες πολυμερείς συμφωνίες (ΠΟΕ, Διεθνής Οργανισμός Πολιτικής Αεροπορίας, Παγκόσμιος Οργανισμός Πνευματικής Ιδιοκτησίας) θα πρέπει να τροποποιηθούν ώστε να μην έρχονται σε αντίθεση με τη συμφωνία που θα διαδεχθεί αυτή του Κιότο, κάτι που θα απαιτήσει περιορισμένες μόνο προσαρμογές των κειμένων.
III Δράση σε διμερές και διπεριφερειακό επίπεδο.
Ακόμα και αν οι διεθνείς διαπραγματεύσεις αποτύχουν να συγκεντρώσουν το σύνολο των χωρών και να υπαγάγουν τους κανόνες του ΠΟΕ και του ΔΟΠΑ στις επιταγές της σύμβασης για την αλλαγή του κλίματος, η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία αναπτύσσει σήμερα μια πολιτική διπεριφερειακών ή διμερών συμφωνιών, πρέπει να συμπεριλάβει απαραιτήτως την αλλαγή του κλίματος στις εν λόγω συμφωνίες. Το ίδιο ισχύει και για την πολιτική πιστώσεων του χρηματοδοτικού βραχίονά της, της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, η οποία δεν θα έπρεπε να χορηγεί πλέον δάνεια χωρίς να λαμβάνει υπόψη τους στόχους για την καταπολέμηση της αλλαγής του κλίματος, όπως ορίζονται στο σενάριο «+2°C» της IPCC. Οι ίδιες κατευθυντήριες γραμμές θα έπρεπε να εφαρμοστούν από τους εθνικούς οργανισμούς κάλυψης των εξαγωγικών πιστώσεων και των άμεσων επενδύσεων.
IV Προώθηση μιας αυτόνομης πολιτικής κατά της αλλαγής του κλίματος.
Δεν πρέπει να παραβλέπονται τα οφέλη της διεθνούς κατανομής της εργασίας, μεταξύ άλλων και στο πλαίσιο της καταπολέμησης της αλλαγής του κλίματος. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα έπρεπε να καταργήσει τους δασμούς επί των προϊόντων χαμηλής παραγωγής/κατανάλωσης αερίων του θερμοκηπίου (λαμπτήρες πολύ χαμηλής κατανάλωσης κ.λπ.). Αντιστοίχως, και σύμφωνα με τη σύμβαση για την αλλαγή του κλίματος, θα πρέπει να αποκαλύπτει τις καθαρές ως προς τα αέρια του θερμοκηπίου τεχνολογίες σε «προνομιακές τιμές». Παρομοίως, πρέπει να απαγορεύει την εισαγωγή εξωτικής ξυλείας εφόσον συμβάλλει στην αλλαγή του κλίματος, μέσω της μεταφοράς της και της προκαλούμενης μείωσης των οικοσυστημάτων που απορροφούν αέρια του θερμοκηπίου. Η συμφωνία FLEGT, η οποία ρυθμίζει το πρόβλημα αυτό, πρέπει να καταστεί υποχρεωτική.
Ιδανικά, οι στόχοι που θέτει η Ευρωπαϊκή Ένωση θα έπρεπε να υπολογίζονται όχι βάσει των εκπομπών που προκαλούνται από την παραγωγή στην Ευρώπη, αλλά από τη μάζα των προϊόντων που καταναλώνονται στην Ευρώπη (το αποκαλούμενο «οικολογικό αποτύπωμα»). Τέτοιου είδους υπολογισμοί θα ήταν εξαιρετικά δύσκολοι και επιπλέον ανώφελοι εάν προσχωρούσαν όλες οι χώρες του πλανήτη σε μια συμφωνία που θα διαδεχόταν αυτή του Κιότο. Στη δυσάρεστη περίπτωση που δεν συμβεί αυτό, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να προετοιμαστεί να εντάξει σε μια «τιμή-σήμα» το κόστος ως προς το φαινόμενο του θερμοκηπίου που συνεπάγονται οι εμπορικές συναλλαγές της με τον υπόλοιπο κόσμο. Μια πολιτική για τη σήμανση του περιεχόμενου των διατιθέμενων στην αγορά προϊόντων όσον αφορά τα αέρια του θερμοκηπίου θα επιτρέψει σε πρώτη φάση την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης και των παραγωγών, ενώ η επισήμανση αυτή θα επιτρέψει τη θέσπιση ενός κανόνα του «λιγότερο ρυπαίνοντος» όσον αφορά τις δημόσιες συμβάσεις. Τα μονομερή δεσμευτικά μέτρα θα ετίθεντο σε ισχύ στη μετά το Κιότο περίοδο (το 2013), κατά την οποία η Ένωση έχει ήδη αποφασίσει να προχωρήσει με αποφασιστικότητα ό,τι και αν συμβεί.
Η πρόταση της Επιτροπής να εντάξει την αεροπορία στο σύστημα των ευρωπαϊκών ποσοστώσεων, περιλαμβανομένων και των αεροσκαφών που προέρχονται από τρίτες χώρες, είναι ένα πρώτο βήμα προς την κατεύθυνση της ενσωμάτωσης του συνολικού κόστους ως προς τα αέρια του θερμοκηπίου στις τιμές των αγαθών και των υπηρεσιών στην Ευρώπη. Δεν επιλύει, ωστόσο, τα προβλήματα της στρέβλωσης του ανταγωνισμού που θα μπορούσαν να προκύψουν εάν επιχειρήσεις εξήγαγαν προϊόντα προς την Ευρώπη από χώρες που δεν θα έχουν κυρώσει τη μετά το Κιότο συμφωνία. Στην περίπτωση αυτή, θα έπρεπε να θεσπιστούν αντισταθμιστικοί φόροι στα σύνορα («border-tax adjustments»), ξεκινώντας από τους τομείς (όπως το τσιμέντο ή το αλουμίνιο) όπου φαίνεται ήδη ότι ο ανταγωνισμός έχει στρεβλωθεί (έως το –πραγματικά εξωφρενικό– σημείο να εκτελούνται περιττές μεταφορές για την αποφυγή της καταβολής ποσοστώσεων ή οικολογικών φόρων). Και είναι σημαντικό να το γνωρίζουν οι επιχειρήσεις εκ των προτέρων, δηλαδή από σήμερα κιόλας, προκειμένου να προγραμματίσουν ορθά τις επενδύσεις τους.
Αυτές οι βιομηχανικές επενδύσεις πρέπει εξάλλου να βελτιστοποιηθούν κατά τρόπο συνετό, ώστε να αποφεύγονται όσο το δυνατόν περισσότερο οι περιττές μεταφορές. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα έπρεπε, από το τρέχον κιόλας έτος, να αρχίσει την έρευνα για τις βέλτιστες πρακτικές όσον αφορά την κατανομή της εργασίας, ως προς τη θέση των παρόχων σε σχέση με τα εργοστάσια τελικής συναρμολόγησης και ως προς τη θέση των εργοστασίων αυτών σε σχέση με τις κύριες αγορές.
Παρομοίως, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να δημιουργήσει πολυτροπικές πλατφόρμες που θα περιλαμβάνουν λιμενική πρόσβαση με σύνδεση με το σιδηροδρομικό δίκτυο, ώστε να ενθαρρύνονται οι πιο οικονομικές ως προς τα αέρια του θερμοκηπίου μεταφορές.
Σε ό,τι αφορά τα πρότυπα λειτουργίας των καταναλωτικών αγαθών (οχήματα οικιακές συσκευές), η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ελεύθερη να επιβάλει στην αγορά της τα πιο αυστηρά πρότυπα για την ενεργειακή αποδοτικότητα, σεβόμενη τον κανόνα του ΠΟΕ για το «εγχώριο προϊόν», και πρέπει να αναλάβει ηγετικό ρόλο όσον αφορά τον καθορισμό των προτύπων αυτών σε διεθνές επίπεδο.
ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ (18.7.2007)
προς την Επιτροπή Διεθνούς Εμπορίου
σχετικά με εμπόριο και κλιματική αλλαγή
(2007/2003(INI))
Συντάκτης γνωμοδότησης: Jens Holm
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Η Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων καλεί την Επιτροπή Διεθνούς Εμπορίου, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις:
1. θεωρεί ότι το σημερινό οικονομικό πρότυπο που συνεπάγεται την συνεχή μεγιστοποίηση της κατανάλωσης, της παραγωγής και του εμπορίου δεν είναι βιώσιμο καθότι οδηγεί σε ολοένα και μεγαλύτερες απαιτήσεις όσον αφορά την χρησιμοποίηση των πόρων και τις μεταφορές και σε αυξανόμενες ποσότητες αποβλήτων και εκπομπών, γεγονός το οποίο υπονομεύει τις δυνατότητες αποτροπής των σημερινών κλιματικών αλλαγών·
2. εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι το σημερινό εμπορικό σύστημα οδηγεί σε κατανομή της εργασίας η οποία βασίζεται σε πολύ μεγάλο βαθμό σε μεταφορές - που δεν επιβαρύνονται με τις περιβαλλοντικές δαπάνες που προκαλούν - και σε ομογενή προϊόντα τα οποία θα μπορούσαν εξίσου καλά να παράγονται επιτόπου·
3. αναγνωρίζει την προώθηση λύσεων που να βασίζονται στις ΤΠΕ, την ενσωμάτωση του περιβαλλοντικού κόστους των μεταφορών στις τιμές καυσίμων, καθώς και την ενθάρρυνση των σιδηροδρομικών μεταφορών και της παράκτιας ναυσιπλοΐας, των βιώσιμων βιοκαυσίμων σε ένα με σχολαστικότητα σχεδιασμένο ETS της ΕΕ, ως θεμελιώδη μέτρα για τη μείωση του αντικτύπου του εμπορίου και των μεταφορών στο κλίμα· καλεί την Επιτροπή και το Συμβούλιο να υποβάλουν μέτρα για την προώθηση και την επιλογή των ελάχιστα ρυπαινόντων τρόπων μεταφοράς, ιδιαίτερα με διατάξεις σχετικές με τους διάφορους μηχανισμούς αγοράς·
4. τονίζει την ανάγκη να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση του κοινού για το συνολικό περιβαλλοντικό κόστος των καταναλωτικών προϊόντων· καλεί την Επιτροπή και το Συμβούλιο να υποβάλουν μέτρα σχετικά με την ενημέρωση για την ενέργεια που καταναλώνεται και τα αέρια θερμοκηπίου που εκπέμπονται κατά την κατασκευή και τη μεταφορά προϊόντων που διατίθενται προς πώληση στην ΕΕ, όπως π.χ. η πρόταση της κυβέρνησης του ΗΒ να καθιερώσει σε προϊόντα ετικέτες αποτυπώματος άνθρακα όπου θα επιδεικνύεται το επίπεδο της εκπομπής CO2, το οποίο προκαλείται από την παραγωγή, μεταφορά και πιθανή διάθεση του προϊόντος· περαιτέρω, καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι το περιβαλλοντικό κόστος ενσωματώνεται στις τιμές αγαθών και υπηρεσιών και ότι το εν λόγω κόστος καταγράφεται χωριστά από την τιμή λιανικής πώλησης των μεμονωμένων αγαθών και υπηρεσιών, όπως έχει ήδη γίνει με το επιβαλλόμενο τέλος για τη συλλογή απόβλητου ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού·
5. αναγνωρίζει ότι η ΕΕ φέρει ιστορική ευθύνη για εκπομπές αερίων θερμοκηπίου και αντιλαμβάνεται ότι απαιτούνται ουσιαστικές αλλαγές στην εμπορική πολιτική της Ένωσης για να ενθαρρυνθεί η τοπική παραγωγή έτσι ώστε να μειωθούν οι ανάγκες μεταφοράς· τονίζει την ανάγκη περισσότερο εντατικής συνεργασίας, στον τομέα της τεχνολογίας, με αναπτυσσόμενες και αναδυόμενες χώρες, ιδιαίτερα την Κίνα, τη Βραζιλία και την Ινδία, έτσι ώστε να τους δώσει τη δυνατότητα να εντάξουν την περιβαλλοντική προστασία στις πολιτικές τους· εκφράζει, ωστόσο, τη λύπη του διότι υφιστάμενοι μηχανισμοί μεταφοράς τεχνολογίας, όπως ο CDM (μηχανισμός καθαρής ανάπτυξης), είναι ανεπαρκής και, κατά συνέπεια, ζητεί αυξημένη συγχρηματοδότηση και μέτρα για ανάπτυξη των ικανοτήτων·
6. επαναλαμβάνει ότι χρειάζεται να μειωθούν κατά 30% οι εκπομπές των αερίων θερμοκηπίου στην ΕΕ έως το 2020, ανεξάρτητα από τις δεσμεύσεις τρίτων χωρών·
7. καλεί επειγόντως την Επιτροπή να διερευνήσει, εφόσον δεν υπάρχουν ίσοι όροι ανταγωνισμού, κατά πόσο είναι δυνατόν η κοινοτική βιομηχανία να αυξήσει τις οικονομικές πιθανότητές της για ανάπτυξη μιας "κλιματολογικής βιομηχανίας" · κατά συνέπεια ζητεί να εγκριθούν προσωρινά μέτρα στο πλαίσιο του ΠΟΕ που να ευνοούν την παραγωγή και εξαγωγή προϊόντων φιλικών για το κλίμα καθώς και την καινοτόμο τεχνολογία·
8. αναγνωρίζει ότι το εμπόριο αποτελεί σημαντικό εργαλείο για τη μεταφορά τεχνολογίας σε αναπτυσσόμενες χώρες· υπογραμμίζει ότι χρειάζεται να μειωθούν οι φραγμοί στο "πράσινο εμπόριο", καταργώντας π.χ. τους δασμούς για τα "πράσινα αγαθά" σε επίπεδο ΠΟΕ, αναθεωρώντας τους κανόνες για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας (ΔΠΙ), διευκολύνοντας την είσοδο της πράσινης τεχνολογίας στην αγορά - επιτρέποντας σε ανησυχίες για το κλίμα να κατευθύνουν εγγυήσεις εξαγωγικών πιστώσεων -, καθώς και καταργώντας στρεβλωμένα κίνητρα και διαταράξεις της αγοράς, όπως οι επιδοτήσεις για τα ορυκτά καύσιμα·
9. ζητεί την άμεση παύση της κρατικής στήριξης, μέσω πιστωτικών οργανισμών εξαγωγών και τραπεζών κρατικών επενδύσεων, για έργα ορυκτών καυσίμων και για διπλασιασμό των προσπαθειών για μεγαλύτερη μεταφορά ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και τεχνολογιών χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης·
10. ανησυχεί ειδικότερα για τον πιθανό αρνητικό, περιβαλλοντικό και κοινωνικό αντίκτυπο των πολιτικών που ενθαρρύνουν τη χρήση των βιοκαυσίμων και της βιομάζας στην Ευρώπη· επαναλαμβάνει προγενέστερη έκκλησή του για υποχρεωτική, κοινωνική και περιβαλλοντική πιστοποίηση των βιοκαυσίμων (ή αποθέματα τροφοδοσίας τους) ως προϋπόθεση για τη χρήση τους και για τη συμμόρφωσή τους προς τους κοινοτικούς στόχους·
11. υπογραμμίζει ότι η παγκόσμια συνεργασία και η μακροπρόθεσμη οικοδόμηση εμπιστοσύνης αποτελούν αποτελεσματικότερα εργαλεία από μονομερή και σωφρονιστικά μέτρα όταν ασχολείται κανείς με την κοινή κλιματική πρόκληση σε επίπεδο ΕΕ· ωστόσο, δημιουργεί προβληματισμό το γεγονός ότι ορισμένες χώρες επιδοτούν αδικαιολόγητα την εγχώριο βιομηχανία μη συμμετέχοντας σε καθολικές προσπάθειες για τη μείωση των εκπομπών· προτρέπει το Συμβούλιο και την Επιτροπή να χρησιμοποιήσουν το σύστημα διευθέτησης διαφορών του ΠΟΕ για να προκαλέσουν αυτές τις χώρες· πιστεύει, επιπλέον, ότι θα ληφθούν υπόψη εμπορικά μέσα που έχουν σχεδιασθεί για τον κολασμό μη συμμορφούμενων χωρών - όπως π.χ. οι μεθοριακές φορολογικές προσαρμογές·
12. ζητεί από το Συμβούλιο και την Επιτροπή να εξασφαλίσουν ότι οι κοινοτικές διμερείς εμπορικές συμφωνίες και οι πολυμερείς εμπορικές συμφωνίες του ΠΟΕ συνάπτονται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από το καταστατικό του ΠΟΕ το οποίο ορίζει ότι η διεξαγωγή των διεθνών εμπορικών συναλλαγών πρέπει να επιτρέπει παράλληλα την καλύτερη δυνατή χρήση των παγκόσμιων πόρων σύμφωνα με τους στόχους της βιώσιμης ανάπτυξης και αποβλέποντας στην προστασία και διατήρηση του περιβάλλοντος·
13. ζητεί εξάλλου από το Συμβούλιο και την Επιτροπή να εξασφαλίσουν ότι το όργανο επίλυσης διαφορών (ΟΕΔ) λειτουργεί σύμφωνα με το άρθρο 20 των συμφωνιών της GATT, σύμφωνα με το οποίο τα κράτη μέλη μπορούν να λαμβάνουν μέτρα, συμπεριλαμβανομένων και μέτρων προστατευτισμού, αναγκαία για την προστασία ανθρώπων, ζώων ή φυτών ή γενικότερα της υγείας ή για τη διατήρηση των εξαντλήσιμων φυσικών πόρων·
14. επιμένει ότι οι υποχρεώσεις βάσει των πολυμερών περιβαλλοντικών συμφωνιών, όπως η σύμβαση-πλαίσιο του ΟΗΕ για τις κλιματικές μεταβολές ή το Πρωτόκολλο του Κιότο, πρέπει να τυγχάνουν σεβασμού και ότι δεν επιτρέπεται να παρεμποδίζεται η επίτευξη των στόχων τους με την περιορισμένη ερμηνεία των εμπορικών κανόνων·
15. ζητεί να διεξαχθούν εις βάθος αναλύσεις επιπτώσεων, υπό το πρίσμα του κλίματος, της διατήρησης της βιοποικιλότητας και της βιωσιμότητας, όσον αφορά τα αποτελέσματα πολυμερών και διμερών συμφωνιών που αποτελούν το αντικείμενο διαπραγματεύσεων μεταξύ της ΕΕ και τρίτων χωρών, και καλεί επιτακτικά την Επιτροπή να συμπεριλαμβάνει ρητά την υποστήριξη για την αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών σε όλες τις συμφωνίες παροχής βοήθειας για το εμπόριο ("aid-for-trade") και άλλου είδους κοινωνικο-οικονομικής αναπτυξιακής βοήθειας·
16. αναγνωρίζει ότι το εμπόριο πολύ συχνά οδηγεί σε υπερεκμετάλλευση των οικοσυστημάτων, ιδιαίτερα των δασών, σε αναπτυσσόμενες χώρες· προτρέπει τις βιομηχανικές χώρες να αναλάβουν τις ευθύνες τους για την εκτεταμένη αποψίλωση που προκαλείται από το διεθνές εμπόριο· τονίζει με έμφαση το σημαντικό κλιματικό αντίκτυπο της αποψίλωσης και, κατά συνέπεια, τη μακροπρόθεσμη οικονομική αξία και σημασία της διατήρησης των δασών· ζητεί να καταβληθούν σοβαρές προσπάθειες εκ μέρους της ΕΕ, ώστε, στις διεθνείς διαπραγματεύσεις για το κλίμα, να θεσπιστούν μηχανισμοί ανταμοιβής προς "αποφυγή της αποψίλωσης", από κοινού με άλλα ισχυρά μέτρα για την προώθηση ενός υπεύθυνου εμπορίου φυσικών πόρων·
17. ζητεί από την Επιτροπή να αξιολογήσει τον κλιματολογικό αντίκτυπο των κοινοτικών εισαγωγών σόγιας και φοινικέλαιου λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματά τους επί της αποψίλωσης των τροπικών δασών, και να λάβει μέτρα για να περιληφθούν οι κλιματολογικές δαπάνες στις τιμές·
18. επισημαίνει το πόσο αναπόσπαστα συνδεδεμένοι είναι οι τομείς εμπορίου και μεταφορών· ζητεί να διερευνηθούν όλα τα μέσα μεταφορών και ειδικότερα εκείνα των οποίων οι εκπομπές καυσαερίων έχουν αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια· συγκεκριμένα δε η ναυσιπλοΐα ( της οποίας οι εκπομπές σε διοξείδιο του άνθρακα θεωρούνται ότι είναι διπλάσιες εκείνων της αεροπορίας και θα μπορούσαν να αυξηθούν κατά 75% κατά τα προσεχή 15 έως 20 έτη)·επικροτεί την πρόταση της Επιτροπής να προστεθούν οι ναυτιλιακές εταιρίες στο σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου εντός της Κοινότητας (ETS) και ζητεί να τεθεί σε εφαρμογή η εν λόγω πρόταση το συντομότερο δυνατόν.
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
|
Τίτλος |
Εμπόριο και κλιματική αλλαγή |
||||||
|
Αριθμός διαδικασίας |
|||||||
|
Επιτροπή αρμόδια επί της ουσίας |
ΙΝΤΑ |
||||||
|
Γνωμοδότηση της |
ENVI |
||||||
|
Ενισχυμένη συνεργασία - Ημερομηνία αναγγελίας στην ολομέλεια |
|
||||||
|
Συντάκτης(κτρια) γνωμοδότησης |
Jens Holm |
||||||
|
Συντάκτης(κτρια) γνωμοδότησης που αντικαταστάθηκε/καν |
|
|
|
|
|||
|
Εξέταση στην επιτροπή |
5.6.2007 |
17.7.2007 |
|
|
|
||
|
Ημερομηνία έγκρισης |
17.7.2007 |
||||||
|
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας |
+: -: 0: |
52 1 1 |
|||||
|
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία |
Margrete Auken, Liam Aylward, Pilar Ayuso, Irena Belohorská, Johannes Blokland, John Bowis, Frieda Brepoels, Hiltrud Breyer, Dorette Corbey, Chris Davies, Avril Doyle, Edite Estrela, Jill Evans, Anne Ferreira, Karl-Heinz Florenz, Alessandro Foglietta, Matthias Groote, Françoise Grossetête, Satu Hassi, Gyula Hegyi, Jens Holm, Marie Anne Isler Béguin, Caroline Jackson, Dan Jørgensen, Christa Klaß, Eija-Riitta Korhola, Urszula Krupa, Jules Maaten, Linda McAvan, Alexandru-Ioan Morţun, Roberto Musacchio, Riitta Myller, Péter Olajos, Miroslav Ouzký, Guido Sacconi, Amalia Sartori, Karin Scheele, Carl Schlyter, Bogusław Sonik, María Sornosa Martínez, Thomas Ulmer, Marcello Vernola, Anja Weisgerber, Åsa Westlund, Anders Wijkman |
||||||
|
Αναπληρωτής(ές) παρών(όντες) κατά την τελική ψηφοφορία |
Antonio De Blasio, Bairbre de Brún, Christofer Fjellner, Jiří Maštálka, Lambert van Nistelrooij, Renate Sommer, Andres Tarand |
||||||
|
Αναπληρωτής(ές) (άρθρο 178, παρ. 2) παρών(όντες) κατά την τελική ψηφοφορία |
Albert Deß, Francesco Ferrari |
||||||
|
Παρατηρήσεις (πληροφορίες που διατίθενται σε μία μόνον γλώσσα) |
|
||||||
ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ (17.9.2007)
προς την Επιτροπή Διεθνούς Εμπορίου
σχετικά με εμπόριο και κλιματική αλλαγή
(2007/2003(INI))
Συντάκτης γνωμοδότησης: András Gyürk
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Η Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας καλεί την Επιτροπή Διεθνούς Εμπορίου, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις:
1. επισημαίνει ότι, ενώ το εμπόριο μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην οικονομική ανάπτυξη και στην ευημερία του ανθρώπου, ταυτόχρονα ο τομέας μεταφορών (κυρίως των οδικών), χάρη στον οποίο πραγματοποιείται το εμπόριο αγαθών και πρώτων υλών, είναι η αιτία για το ένα τρίτο των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου παγκοσμίως· θεωρεί ότι τα μέτρα για την προώθηση της μετάβασης σε άλλους τρόπους μεταφοράς που είναι περισσότερο φιλικοί προς το περιβάλλον (όπως είναι οι σιδηροδρομικές και ναυσιπλοϊκές μεταφορές) και για τη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου από τις εμπορευματικές μεταφορές είναι επιτακτικά·
2. υπενθυμίζει ότι η εξάλειψη των διοικητικών φραγμών για το εμπόριο και η δράση για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής μπορούν να καταστούν δυνατές με την ευρύτατη δυνατή διεθνή συνεργασία, πράγμα που περιλαμβάνεται στα ζωτικά συμφέροντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία έχει πρωταρχικό ρόλο και στους δύο τομείς, ιδίως όσον αφορά τη διατήρηση της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας·
3. υπογραμμίζει τη σπουδαιότητα της τεχνολογικής συνεργασίας της Ευρώπης με τις αναπτυσσόμενες χώρες, ούτως ώστε να εφαρμόσουν οι τελευταίες μέτρα για τη μείωση των αυξανόμενων επιπέδων CO2· σημειώνει ότι για την προαγωγή αυτής της μείωσης απαιτούνται κατάλληλες επενδύσεις·
4. τονίζει ότι πρέπει να καταβληθούν προσπάθειες για να ενσωματωθούν οι σχετικές με το εμπόριο εξωτερικές επιδράσεις (όπως οι επιβλαβείς επιπτώσεις στο περιβάλλον), δηλαδή να καταστούν δείκτης τιμής κατανοητός για την αγορά, και να προωθηθεί ο δίκαιος ανταγωνισμός με την εφαρμογή της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει» (ιδίως στους τομείς των οδικών και αεροπορικών μεταφορών), ιδεωδώς μέσω της παγκόσμιας επέκτασης του ευρωπαϊκού συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών·
5. φοβούμενο τις αρνητικές περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιπτώσεις της παραγωγής και της εμπορίας φυτικών καυσίμων ελλείψει αποτελεσματικών περιβαλλοντικών κανονισμών, ζητεί την επείγουσα θέσπιση μιας αξιόπιστης πιστοποίησης βιωσιμότητας για την παραγωγή και την εισαγωγή των βιοκαυσίμων και των πρώτων υλών τους, καθώς επίσης και την αξιολόγηση των επιπτώσεών τους στο κλίμα καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους, περιλαμβανομένης της ενδεχόμενης αλλαγής χρήσης της γης·
6. υπογραμμίζει την πίεση που ασκούν οι κλιματικές αλλαγές στα παγκόσμια αποθέματα γλυκού νερού και την ανάγκη σύναψης εμπορικών και επενδυτικών συμφωνιών σχετικά με το νερό με στόχο να ληφθεί υπόψη η εν λόγω πίεση και να προωθηθούν καινοτόμες λύσεις·
7. απευθύνει έκκληση στην Επιτροπή, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι της Λισαβόνας, να στηρίξει, κατά τις διεθνείς διαπραγματεύσεις στους τομείς του εμπορίου και της κλιματικής αλλαγής την εξάλειψη των εμπορικών φραγμών για τις φιλικές για το περιβάλλον τεχνολογίες και υπηρεσίες, ιδίως επειδή, χάρη στις αποτελεσματικές και τεχνολογικά καινοτόμες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, η ΕΕ πρόκειται να καταστεί ηγετική δύναμη εντός της αγοράς στον τομέα των διεθνών εξαγωγών περιβαλλοντικών αγαθών και υπηρεσιών, και επειδή τα προγράμματα Galileo και GMES (Παγκόσμια Παρακολούθηση του Περιβάλλοντος και της Ασφάλειας) θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την παρακολούθηση των εκπομπών CO2·
8. σημειώνει ότι η μεταφορά τεχνολογίας ενεργειακής απόδοσης και άλλου είδους φιλικών προς το περιβάλλον μορφών τεχνολογίας από την ΕΕ προς τις αναπτυσσόμενες χώρες διαδραματίζει καίριο ρόλο στην αποσύνδεση της οικονομικής ανάπτυξης από την εκπομπή αερίων θερμοκηπίου·
9. απευθύνει έκκληση να υπολογίζονται οι ενισχύσεις στις μεταφορές λαμβάνοντας υπόψη τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των διαφορετικών μεθόδων μεταφορών και να εξεταστεί η χρήση εμπορικών μέσων συμβατών με την αγορά (όπως η σήμανση και οι προδιαγραφές), που προάγουν την προστασία του κλίματος·
10. επισημαίνει τον άρρηκτο σύνδεσμο μεταξύ του εμπορίου και του τομέα των μεταφορών· απευθύνει έκκληση να εξετασθούν όλα τα μέσα μεταφοράς και ιδίως εκείνα των οποίων οι εκπομπές έχουν αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, και συγκεκριμένα η ναυτιλία, που παράγει διπλάσιες εκπομπές άνθρακα από την αεροπορία· επικροτεί την πρόταση της Επιτροπής να συμπεριληφθεί η ναυτιλία στο ευρωπαϊκό σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών·
11. θεωρεί ότι, δεδομένου ότι το πραγματικό κόστος των εκπομπών άνθρακα από τις οδικές μεταφορές δεν είναι γνωστό, ειδικά όσον αφορά τα τρόφιμα και άλλα προϊόντα καθημερινής κατανάλωσης, τα συστήματα στήριξης για την προαγωγή της αειφόρου τοπικής παραγωγής θα πρέπει να θεωρούνται αποδεκτά και να προωθούνται ούτως ώστε να αποτρέπονται οι υπέρμετρες οδικές μεταφορές τροφίμων· συνιστά επίσης τη θέσπιση προτύπων σήμανσης όσον αφορά το κλίμα με στόχο την ενημέρωση των καταναλωτών σχετικά με το οικολογικό αποτύπωμα των προϊόντων·
12. υπογραμμίζει το γεγονός ότι, βάσει της αρχής του ελεύθερου εμπορίου, η εμπορία εκπομπών (αγορά δικαιωμάτων ρύπανσης) στο πλαίσιο της περιβαλλοντικής νομοθεσίας έχει τη δυνατότητα να βελτιώσει σημαντικά την αποτελεσματικότητα της πρόληψης της ρύπανση
13. σημειώνει ότι η ΕΕ αποτελεί ήδη παγκόσμιο ηγέτη στον τομέα των τεχνολογιών εναλλακτικής ενέργειας, όπως είναι οι ηλιακοί συλλέκτες και οι ανεμογεννήτριες, και ζητεί την πλήρη δέσμευση στις πράσινες τεχνολογίες μέσω της θέσπισης από την πλευρά των κρατών μελών μηδενικών δασμών εισαγωγής για τις πράσινες τεχνολογίες και τον εξοπλισμό εξοικονόμησης ενέργειας
14. θεωρεί απαραίτητη την αναθεώρηση των διεθνών εμπορικών συμφωνιών προκειμένου να διασφαλιστεί η συμβατότητα και η συνεισφορά τους όσον αφορά τους στόχους της πολιτικής για το κλίμα, που θα περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την άρση των φραγμών στη μεταφορά τεχνολογίας χαμηλών εκπομπών άνθρακα, και τη θέσπιση μετά το 2012 δασμών άνθρακα για τις χώρες οι οποίες δεν έχουν κυρώσει το Πρωτόκολλο του Κιότο ή τις παγκόσμιες συμφωνίες για το κλίμα·
15. θεωρεί ότι οι κανόνες του ΠΟΕ δεν θα πρέπει να αποτρέπουν τα κράτη μέλη από την ενθάρρυνση της περαιτέρω ανάπτυξης τεχνολογιών χαμηλών εκπομπών άνθρακα εμμένοντας στην τεχνική ουδετερότητα, η οποία ενδέχεται να υπονομεύει τα κίνητρα για την ανάπτυξη της τεχνολογίας ανανεώσιμης ενέργειας·
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΕ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
|
Ημερομηνία έγκρισης |
13.9.2007 |
||
|
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας |
+: –: 0: |
41
|
|
|
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία |
Šarūnas Birutis, Jan Březina, Philippe Busquin, Jorgo Chatzimarkakis, Giles Chichester, Den Dover, Nicole Fontaine, Adam Gierek, Norbert Glante, András Gyürk, Erna Hennicot-Schoepges, Ján Hudacký, Romana Jordan Cizelj, Romano Maria La Russa, Eluned Morgan, Angelika Niebler, Reino Paasilinna, Atanas Paparizov, Francisca Pleguezuelos Aguilar, Miloslav Ransdorf, Herbert Reul, Mechtild Rothe, Paul Rübig, Andres Tarand, Britta Thomsen, Radu Ţîrle, Alejo Vidal-Quadras, Dominique Vlasto |
||
|
Αναπληρωτής(ές) παρών(όντες) κατά την τελική ψηφοφορία |
Alexander Alvaro, Ivo Belet, Danutė Budreikaitė, Joan Calabuig Rull, Neena Gill, Françoise Grossetête, Satu Hassi, Edit Herczog, Vittorio Prodi, Bernhard Rapkay, Esko Seppänen, Dirk Sterckx, Vladimir Urutchev |
||
|
Αναπληρωτής(ές)σύμφωνα με το άρθρο 178, παρ. 2 παρών(όντες) κατά την τελική ψηφοφορία |
Sepp Kusstatscher, Thomas Mann, Hans-Peter Mayer, Luisa Fernanda Rudi Ubeda |
||
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΕ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
|
Ημερομηνία έγκρισης |
9.10.2007 |
||
|
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας |
+: –: 0: |
25 2 1 |
|
|
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία |
Kader Arif, Carlos Carnero González, Daniel Caspary, Françoise Castex, Christofer Fjellner, Glyn Ford, Béla Glattfelder, Ignasi Guardans Cambó, Eduard Raul Hellvig, Jacky Henin, Sajjad Karim, Alain Lipietz, Caroline Lucas, Marusya Ivanova Lyubcheva, Erika Mann, Helmuth Markov, David Martin, Vural Öger, Γεώργιος Παπαστάμκος, Robert Sturdy, Daniel Varela Suanzes-Carpegna, Zbigniew Zaleski |
||
|
Αναπληρωτής(ές) παρών(όντες) κατά την τελική ψηφοφορία |
Jean-Pierre Audy, Vasco Graça Moura, Eugenijus Maldeikis, Zuzana Roithová |
||
|
Αναπληρωτής(ές)σύμφωνα με το άρθρο 178, παρ. 2 παρών(όντες) κατά την τελική ψηφοφορία |
Cristian Silviu Buşoi, Jean Louis Cottigny |
||