SPRAWOZDANIE w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji (wdrożenie rozporządzenia (WE) nr 1094/2001)

20.11.2008 - (2007/2154(INI))

Komisja Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych
Sprawozdawca: Marco Cappato

Procedura : 2007/2154(INI)
Przebieg prac nad dokumentem podczas sesji
Dokument w ramach procedury :  
A6-0459/2008

PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji (wdrożenie rozporządzenia (WE) nr 1094/2001)

(2007/2154(INI))

Parlament Europejski,

–   uwzględniając traktat WE, a w szczególności art. 254 dotyczący obowiązku publikacji dokumentów i art. 255 ust. 2 o prawie dostępu obywateli i rezydentów UE do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji,

–   uwzględniając traktat WE, a w szczególności art. 207 ust. 3 dotyczący spoczywającego na Radzie obowiązku określenia w swoim regulaminie warunków publicznego dostępu do dokumentów Rady,

–   uwzględniając traktat WE, a w szczególności art. 1 (zasada jawności jako jedno z ogólnych założeń Unii), art. 6 (demokracja), art. 28 ust. 1 i art. 41 ust. 1 (zastosowanie prawa dostępu do dokumentów dotyczących wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa oraz do współpracy policyjnej i sądowej w sprawach karnych),

–   uwzględniając art. 10 i 16 traktatu o Unii Europejskiej w formie, która ma zostać zmieniona traktatem z Lizbony, oraz art. 15 i 298 traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–   uwzględniając Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej, a w szczególności jej art. 41 (prawo do dobrej administracji) i art. 42 (prawo dostępu do dokumentów),

–   uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 30 maja 2001 r. w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji[1],

–   uwzględniając rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 1700/2003 z dnia 22 września 2003 r. zmieniające rozporządzenie (EWG, Euratom) nr 354/83 dotyczące udostępnienia do wglądu publicznego historycznych materiałów archiwalnych Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej[2],

–   uwzględniając orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich (ETS) i Sądu Pierwszej Instancji w sprawie dostępu do dokumentów, a w szczególności ostatnie orzeczenia Sądu Pierwszej Instancji w sprawie Bavarian Lager Co. Ltd przeciwko Komisji Wspólnot Europejskich (sprawa T-194/04) oraz Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w sprawie Królestwo Szwecji i Maurizio Turco przeciwko Radzie Unii Europejskiej (sprawy połączone C-39/05 P i C-52/05 P (tzw. orzeczenie ETS w sprawie Turco),

–   uwzględniając działania i dokumenty sporządzone przez Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich w sprawie dostępu do dokumentów, a także przez Europejskiego Inspektora Ochrony Danych,

–   uwzględniając porozumienie międzyinstytucjonalne zawarte w dniu 20 listopada 2002 r. między Parlamentem Europejskim a Radą dotyczące dostępu Parlamentu Europejskiego do newralgicznych informacji Rady z zakresu polityki bezpieczeństwa i obrony[3],

–   uwzględniając wniosek Komisji z dnia 30 kwietnia 2008 r. dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji (COM(2008)0229),

–   uwzględniając projekt konwencji o dostępie do dokumentów urzędowych Rady Europy,

–   uwzględniając pytania ustne Parlamentu Europejskiego do Rady i Komisji w sprawie wykonania orzeczenia ETS w sprawie „Turco”,

–   uwzględniając roczne sprawozdania Rady, Komisji i Parlamentu Europejskiego za rok 2006 w sprawie dostępu do dokumentów, a także art. 17 rozporządzenia (WE) nr 1049/2001,

–   uwzględniając art. 45 oraz art. 97 ust. 7 Regulaminu,

–   uwzględniając sprawozdanie Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (A6 0459/2008),

A. mając na uwadze, że systemy demokratyczne oparte na rządach prawa wiąże zasada publikacji przepisów obowiązujących obywateli, która zakłada zobowiązanie instytucji UE do jawności i przejrzystości, zwłaszcza w zakresie procesu podejmowania decyzji, co oznacza, że posiedzenia, debaty i głosowania demokratycznych organów legislacyjnych są jawne, a projekty ustaw i odnośne dokumenty są również publicznie dostępne,

B.  mając na uwadze, że aby zapewnić odpowiedzialność i prawowitość demokratycznego systemu prawnego, obywatele mają prawo wiedzieć:

- jak pracują ich przedstawiciele wyłonieni w wyborach lub powołani do organów publicznych lub reprezentujący państwo członkowskie na szczeblu europejskim lub międzynarodowym (zasada odpowiedzialności),

- jak przebiega proces podejmowania decyzji (obejmujący dokumenty, poprawki, harmonogram, uczestniczące w nim podmioty, wyniki głosowań itp.),

- w jaki sposób rozdysponowane są publiczne pieniądze, na co są wydawane i z jakim skutkiem (zasada identyfikowalności środków),

C. mając na uwadze, że wspólnota międzynarodowa i Unia Europejska, w oparciu o doświadczenia państw członkowskich, doszły stopniowo do uznania rzeczywistego „prawa dostępu do dokumentów” i „prawa do informacji” opartego na zasadach demokracji, jawności, przejrzystości i otwartości,

D. mając na uwadze, że dane liczbowe zawarte w rocznym sprawozdaniu dotyczącym stosowania przez instytucje rozporządzenia (WE) nr 1049/2001 wskazują na to, że dokumenty udostępniano częściej (ogólny spadek liczby i odsetka decyzji odmownych), a przyczyny odmowy dostępu są różne w poszczególnych instytucjach UE (pierwszą przyczyną jest ochrona procesu podejmowania decyzji) oraz że – w odniesieniu do dokumentów o newralgicznym znaczeniu – Komisja i Parlament nie wprowadziły ich do swoich rejestrów, podczas gdy Rada wprowadziła 79 takich dokumentów na 409 pozycji w swoim rejestrze; mając na uwadze, że z analizy ilościowej jasno wynika, że niektóre przepisy tego rozporządzenia są różnie interpretowane jeśli chodzi o sposób ich należytego stosowania, co było przyczyną skarg obywateli do Rzecznika Praw Obywatelskich i ETS,

E.  mając na uwadze, że Rada umieszcza międzynarodowy numer referencyjny jedynie w ograniczonej liczbie dokumentów, wbrew postanowieniom art. 11 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1049/2001, utrudniając powiązanie dokumentu z procedurą, co powoduje również zaszeregowanie dokumentów do niższej kategorii „dokumentów wewnętrznych”, które nie podlegają rejestracji, lub traktuje je jako dokumenty „dyplomatyczne”, unieważniając tym samym prawo dostępu obywateli do tych dokumentów,

F.  mając na uwadze, że zgodnie z punktem 6 preambuły rozporządzenia (WE) nr 1049/2001 należy również zagwarantować dostęp do dokumentów powstałych w ramach procedury delegowanych uprawnień (komitologii) oraz mając na uwadze, że dziewięćdziesiąt procent prawodawstwa przyjmowane jest w ramach tej procedury i dlatego należy w pełni zagwarantować odpowiedni i przejrzysty nadzór parlamentarny i demokratyczny,

G. mając na uwadze, że internet stał się główną drogą wglądu obywateli do dokumentów UE, a liczba udostępnionych przez instytucje dokumentów w sieci wzrosła, co stwarza obecnie potrzebę dalszej poprawy „przyjazności dla użytkownika” europejskich instytucji i stron internetowych zawierających dokumenty, zwiększenia ich wzajemnego powiązania i utworzenia jednego portalu UE umożliwiającego dostęp do wszystkich dokumentów, procedur i instytucji UE,

H. mając na uwadze, że instytucje UE powinny obecnie podjąć dalsze działania w kierunku większej przejrzystości, jawności i demokracji poprzez przyjęcie aktu prawnego UE ustanawiającego wolność informacji, w związku ze zwróceniem uwagi społeczeństwa na szereg nieprawidłowości w zakresie stosowania rozporządzenia (WE) nr 1049/2001, konieczne jest przeanalizowanie i pilne wdrożenie przez instytucje UE ostatnich orzeczeń, uwzględniając wniosek Komisji dotyczący przeglądu rozporządzenia (WE) nr 1049/2001,

1.  podkreśla, że przełomowy wyrok ETS w sprawie Turco stanowi, że „rozporządzenie (WE) nr 1049/2001 nakłada, co do zasady, obowiązek ujawnienia opinii służby prawnej Rady dotyczącej procesu legislacyjnego”[4] oraz że w wyroku tym Trybunał doszedł do następujących wniosków:

- publiczne prawo dostępu do dokumentów instytucji UE wynika z demokratycznego charakteru tych instytucji, zgodnie z punktem 4 preambuły i art. 1 rozporządzenia (WE) nr 1049/2001,

- wyjątki przewidziane w rozporządzeniu (takie jak ochrona procesu podejmowania decyzji) muszą być ściśle interpretowane i wyważone względem nadrzędnego interesu publicznego, jakim jest jawność, ponieważ jest to związane z demokracją, większym udziałem obywateli w procesie podejmowania decyzji, prawowitością administrowania, skutecznością i odpowiedzialnością względem obywateli[5],

- wnioski te mają nawet większą wagę w przypadku, gdy instytucje UE działają w zakresie swoich uprawnień prawodawczych[6],

- jawność i otwartość w odniesieniu do różnych poglądów dotyczących danego aktu (i jego legalności) „przyczynia się do większej prawowitości instytucji w oczach europejskich obywateli i zwiększa ich zaufanie do instytucji poprzez umożliwienie jawnej debaty nad różnymi rozbieżnymi punktami widzenia”[7],

- odmowa wymaga przedstawienia przez instytucję szczegółowego uzasadnienia[8];

- wyjątek może mieć zastosowanie wyłącznie przez okres, w którym ochrona ma uzasadnienie ze względu na treść dokumentu[9];

2.  podkreśla, że wyrok ETS w sprawie Turco jeszcze bardziej umacnia w UE zasadę, która zobowiązuje demokratyczne instytucje do zapewnienia jawności ich działań, dokumentów i decyzji, co stanowi warunek ich legalności, prawowitości i odpowiedzialności, zgodnie z art. 6 traktatu WE i art. 254 i 255 traktatu WE, a w związku z tym pociąga za sobą konieczność publikowania i udostępniania dokumentów oraz ograniczenia i ścisłej interpretacji wyjątków od tej zasady;

3.  pilnie wzywa wszystkie instytucje UE do stosowania rozporządzenia (WE) nr 1049/2001 w świetlne najnowszego orzecznictwa, a w szczególności sprawy Turco, ze wszystkimi jego konsekwencjami, zwłaszcza w odniesieniu do procedur legislacyjnych (publikacją opinii służb prawnych, ścisłą interpretacją wyjątków, obowiązkiem przedstawienia szczegółowego uzasadnienia odmowy itp.), a także apeluje do Rady o dokonanie przeglądu jej przepisów w celu zapewnienia jawności wszystkich dyskusji, dokumentów i informacji, w tym informacji o składzie osobowym delegacji państw członkowskich w Radzie, jak również o tożsamości członków grup roboczych i grup ekspertów, a także do sporządzania stenogramów z jej posiedzeń publicznych, ponieważ wnioski ETS dotyczące faktu, że wyjątek powołujący się na ochronę procesu podejmowania decyzji jest podrzędny wobec interesu publicznego polegającego na jawności – jako że różne poglądy na akt legislacyjny wiążą się z większą prawowitością instytucji – mają zastosowanie również w tym przypadku;

4. wzywa instytucje UE do określenia wspólnych zasad dotyczących sposobu stosowania procedur administracyjnych oraz składania, utajniania, odtajniania, rejestrowania i rozpowszechniania dokumentów administracyjnych w instytucjach i poza nimi, mając na uwadze, że zasada przejrzystości jest nierozerwalnie związana z zasadą dobrej administracji, określoną przez Parlament Europejski, Radę i Komisję w art. 41 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej; z tych samych przyczyn należy włączyć rozporządzenie (EWG, Euratom) nr 354/83 z dnia 1 lutego 1983 r. dotyczące udostępnienia do wglądu publicznego historycznych materiałów archiwalnych Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej[10] do zmienionego rozporządzenia 1049/2001, aby uwzględnić definicje wspólnych przepisów dotyczących bieżących, przejściowych i historycznych materiałów archiwalnych w celu uniknięcia istniejących niespójności między praktyką stosowaną przez instytucje UE a działaniami państw członkowskich;

5.  uważa, że Parlament powinien wieść prym w UE pod względem publicznego dostępu, przejrzystości i jawności oraz że powinien wprowadzić przed wyborami parlamentarnymi w 2009 r. nadzwyczajny plan działania, na przykład w ramach inicjatywy dotyczącej e-parlamentu, mający na celu zapewnienie łatwiejszego dostępu do większej liczby informacji na stronie internetowej Parlamentu, odnośnie do:

–   działań posłów do PE, ich udziału i zaangażowania w prace Parlamentu w ogóle, względnie i procentowo, tak aby informacje te były dostępne dla obywateli również poprzez kryteria wyszukiwania[11],

–              prac Parlamentu na posiedzeniach plenarnych, w komisjach, delegacjach i organach wewnętrznych: należy usprawnić obserwatorium legislacyjne poprzez zawarcie w nim odniesień i linków do wszystkich odnośnych dokumentów[12]; informacje o pracach komisji i delegacji powinny być zawarte na stronie Parlamentu tak samo jak prace zgromadzenia i również powinny być zarejestrowane i dostępne dla obywateli poprzez kryteria wyszukiwania; organy wewnętrzne (takie jak Konferencja Przewodniczących, Prezydium, kwestorzy, grupa robocza ds. reformy parlamentarnej itd.) powinny propagować i gwarantować najwyższy poziom przejrzystości swoich prac wobec innych posłów oraz obywateli poprzez udostępnienie wszystkich swoich dokumentów;

–   dodatków poselskich i wydatków, zgodnie ze stanowiskiem zajętym przez Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich w związku z faktem, że prawo dostępu do informacji powinno mieć również zastosowanie do tego rodzaju danych[13], jak również wszelkich oświadczeń majątkowych wszystkich posłów do PE, przy czym takie informacje powinny być dostępne we wszystkich językach urzędowych UE,

a także wzywa państwa członkowskie, parlamenty krajowe i inne organy wyłonione w wyborach do uczynienia tego samego poprzez utworzenie rejestru prac parlamentu i posłów;

6.  wzywa Komisję do zastosowania się do zalecenia Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich (skarga 3208/2006/GG) w zakresie rejestru Komisji odnośnie do jej obowiązku „zawierania odniesień do wszystkich dokumentów w rozumieniu art. 3 lit. a), które znajdują się w jej posiadaniu w rejestrze przewidzianym na mocy art. 11 [rozporządzenia (WE) nr 1049/2001], w zakresie, w jakim nie zostało to jeszcze wykonane”;

7.  uważa, że wyszukiwanie dokumentów i informacji byłoby łatwiejsze, gdyby same dokumenty były składane, rejestrowane i ponownie wykorzystywane przez inne organy legislacyjne zgodnie ze wspólnymi standardami (na przykład w przypadku odniesień do różnych wersji tego samego dokumentu, a także poprawek, załączników i errat do niego) [14]poprzez wykorzystywanie edytorów tekstów opartych na licencji open source, skuteczną wielojęzyczność oraz technologie, które umożliwiają dostęp do informacji i dokumentów również osobom niepełnosprawnym , zgodnie z propozycją Komisji dla państw członkowskich zawartą w komunikacie w sprawie rozwiązań interoperacyjnych dla europejskich administracji publicznych (ISA) (COM (2008)0583) oraz zgodnie z dyrektywą 2003/98/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 listopada 2003 r. w sprawie ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego[15]);

8.  uważa, że zwykli obywatele nadal mają utrudniony dostęp do informacji dotyczących instytucji UE ze względu na brak skutecznej, ukierunkowanej na obywatela międzyinstytucjonalnej polityki przejrzystości i komunikacji; uważa, że niezależnie od miejsca dostępu obywatele UE powinni być w stanie prześledzić daną procedurę legislacyjną bądź administracyjną i uzyskać dostęp do wszystkich dokumentów z nią związanych[16]; zgodnie z tym, o co apelowano już w roku 2001, należy określić plan działań międzyinstytucjonalnych mających na celu poprawę, uproszczenie i uzupełnienie stron internetowych i rejestrów instytucji, a także zapewnienie ich interoperacyjności; instytucje UE, które chcą pełnić wiodącą rolę w rozwoju technik e-rządzenia powinni móc i chcieć stworzyć nową międzyinstytucjonalną wyszukiwarkę, która uczyniłaby dostęp do dokumentów i informacji bardziej przyjaznym dla użytkowników;

9.  wyraża głębokie ubolewanie nad faktem, że wbrew postanowieniom art. 12 rozporządzenia (WE) nr 1049/2001, wiele przygotowawczych dokumentów legislacyjnych nadal nie jest rejestrowanych (np. „dokumenty wewnętrzne”, omawiane głównie przez grupy robocze Rady w ramach Coreper 1), a jeżeli są one rejestrowane, to brakuje w nich kodu międzyinstytucjonalnego, przez co niemożliwe okazało się włączenie ich do wspólnego rejestru międzyinstytucjonalnego będącego częścią pilotażowego programu międzyinstytucjonalnego uruchomionego już w 2004 r. w odniesieniu do procedur legislacyjnych w obszarze wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości (Trans-Jai); przyjmuje do wiadomości nowy termin (2010 r.) ogłoszony na posiedzeniu plenarnym przez wiceprzewodniczącą Margot Wallström i w związku z tym uważa, że termin ten również nie zostanie dotrzymany, jeżeli instytucje UE nie powołają natychmiast urzędnika łącznikowego, który mógłby wprowadzić kod międzyinstytucjonalny w brakujących miejscach w dokumencie oryginalnym; obecna sytuacja oznacza nie tylko marnotrawienie pieniędzy publicznych, ale również sposób trzymania obywateli z dala od codziennych prac legislacyjnych w bardzo istotnych obszarach, takich jak przestrzeń wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości; wzywa Komisję do określenia przewidywalnej daty wejścia w życie takiego narzędzia na początek kolejnej kadencji Parlamentu;

10. uważa, że instytucje UE powinny utworzyć jeden wspólny rejestr UE/portal informacyjno-dokumentacyjny, który umożliwi obywatelom śledzenie wybranej procedury i dostęp do wszystkich odnośnych dokumentów[17]; realizacja tego przedsięwzięcia powinna przebiegać od uproszczenia i uzupełnienia rejestrów i stron internetowych instytucji UE, poprzez ich wzajemne powiązanie, aż po ich zintegrowanie w jeden portal UE; apeluje o utworzenie przed następną kadencją Parlamentu międzyinstytucjonalnego codziennego biuletynu zestawiającego informacje i dokumenty dotyczące prac legislacyjnych i nielegislacyjnych UE oraz porządków obrad, co planowano uczynić w ramach projektu „Przejrzystość” w obszarze wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości („Trans-Jai), opartego na porozumieniu międzyinstytucjonalnym z 2004 r., który niestety wciąż nie został uruchomiony;

11. wzywa instytucje UE do zapewnienia, że najpóźniej przed rozpoczęciem następnej kadencji Parlamentu:

- wszystkie przygotowawcze dokumenty będą zawierać odniesienie do procedury legislacyjnej,

- wszystkie porządki dzienne i dokumenty sporządzone w ramach prac Rady i organów przygotowawczych zawierać będą jasne odniesienie do dokumentów źródłowych oraz będą terminowo rejestrowane i publikowane w rejestrze Rady (w tym tzw. wewnętrzne dokumenty robocze),

-  wzywa instytucje UE do udostępnienia obywatelom w sposób jasny i przejrzysty ich schematu organizacyjnego poprzez informowanie o wynikach prac ich wewnętrznych jednostek, o wewnętrznym przepływie pracy i szacunkowych terminach rozpatrzenia spraw podlegających ich kompetencjom, do których obywatele powinni się zwrócić w celu uzyskania wsparcia, informacji lub wniesienia roszczenia;

–   wszystkim wnioskom legislacyjnym będzie towarzyszyć dostępna publicznie ocena skutków;

12. wzywa instytucje UE do zapewnienia większej przejrzystości w odniesieniu do procedur komisyjnych, a także porozumień w pierwszym czytaniu negocjowanych między instytucjami w ramach procedury współdecyzji (tzw. dialogu trójstronnego), aby zagwarantować pełną zgodność porozumień międzyinstytucjonalnych z obowiązkiem publikacji, przejrzystości i jawności procedur legislacyjnych, z udziałem zgromadzenia parlamentarnego, które jest statutowo zobowiązane do jawności posiedzeń i publikacji rozpatrywanych dokumentów;

13. podkreśla fakt, że istniejące procedury dotyczące delegowanego prawodawstwa (aktów przyjętych w ramach procedury komitologii), które obejmują dziewięćdziesiąt procent prawnie wiążących aktów przyjmowanych rokrocznie przez instytucje UE, należy poddać przeglądowi i stosować w sposób gwarantujący stosowanie zasad demokratycznych i zasady przejrzystości, publiczne udostępnianie informacji o posłach, procedurach i głosowaniu w ramach komitologii, a także bezpośredni dostęp parlamentarzystów krajowych i europejskich oraz obywateli do dokumentów w rejestrze dotyczącym komitologii po ich przesłaniu do członków komitetów komitologii (zgodnie z obietnicą byłego komisarza Michela Barniera z 2001 r. ); uważa, że większa przejrzystość powinna w szczególności dotyczyć projektów rozporządzeń, a Parlament powinien rozpatrywać takie wnioski w sposób jak najbardziej otwarty i przejrzysty, aby uniknąć takich niejasności jak te, które wynikły w związku z rozporządzeniami w sprawie bezpieczeństwa lotniczego w odniesieniu do płynów i urządzeń prześwietlających pasażerów;

14. jest zadania, że zasada lojalnej współpracy pomiędzy instytucjami pociąga za sobą spoczywający na instytucjach UE – zwłaszcza w ramach prac nad projektami legislacyjnymi lub międzynarodowymi traktatami (np. współpracy UE-USA w dziedzinie WSiSW, danych PNR i ochrony danych) lub procedur mianowania (np. mianowania dyrektora Agencji Praw Podstawowych) – obowiązek wymiany wszystkich odnośnych dokumentów i informacji, w tym również informacji newralgicznych i poufnych, a także konieczność pilnego usprawnienia obecnych rozwiązań;

15. wyraża uznanie dla pracy Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich na rzecz zapewnienia większej przejrzystości w instytucjach UE oraz podziela poglądy Rzecznika i Europejskiego Inspektora Ochrony Danych w sprawie równowagi między ochroną danych a prawem do prywatności objętym rozporządzeniem (WE) nr 45/2012 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2000 r. o ochronie osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych przez instytucje i organy wspólnotowe i o swobodnym przepływie takich danych[18] oraz rozporządzeniem (WE) nr 1049/2001; zwraca się do Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich o sporządzenie sprawozdania dotyczącego dostępu do dokumentów dla nowo wybranych posłów do Parlamentu, poruszającego kwestie zawarte w niniejszym sprawozdaniu;

16. wzywa instytucje UE i państwa członkowskie do propagowania wspólnej kultury przejrzystości administracyjnej, opartej na zasadach wymienionych w art. 41 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, orzecznictwie ETS, zaleceniach Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich oraz najlepszych praktykach państw członkowskich; uważa, że podobnie jak to już ma miejsce w przypadku urzędników ds. ochrony danych, każda dyrekcja generalna instytucji UE powinna zadbać o to, aby dokumenty były składane, rejestrowane, utajniane, odtajniane i rozpowszechniane zgodnie z zasadą dobrej administracji, rozporządzeniem (WE) nr 1049/2001 oraz regulaminem odnośnych instytucji UE;

17. apeluje o ustanowienie Europejskiego Roku Przejrzystości oraz przeprowadzenie w 2009 r. europejskiej kampanii na rzecz przejrzystości przy okazji wyborów europejskich, aby obywatele byli świadomi swoich praw w zakresie dostępu do dokumentów UE oraz poznali normy dotyczące upubliczniania, otwartości i przejrzystości w UE oraz w państwach członkowskich;

18. uważa, że państwa członkowskie powinny przejmować unijne zasady przejrzystości przy transponowaniu prawodawstwa UE do prawa krajowego i zwraca się do parlamentów krajowych oraz Konferencji Komisji do Spraw Europejskich w parlamentach UE do przeanalizowania wniosków zawartych w niniejszej rezolucji oraz do wspierania unijnego rejestru działalności parlamentów i parlamentarzystów, które mogłyby służyć zagwarantowaniu i pogłębieniu wzajemnej współpracy oraz konsultacji między UE, Parlamentem Europejskim i parlamentami krajowymi, bazując również na najlepszych praktykach w kontekście przejrzystości inicjatywy dotyczącej e-parlamentu i e-rządu;

19. wzywa partie polityczne i parlamentarne grupy polityczne do wspierania przejrzystości i otwartości w swoich szeregach oraz w parlamentach, na przykład poprzez transmitowanie swoich posiedzeń oraz udostępnianie programów i dokumentów w Internecie;

20. zwraca uwagę na zaniepokojenie wyrażone przez Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy w swojej opinii nr 270(2008) w odniesieniu do projektu konwencji Rady Europy o dostępie do dokumentów urzędowych i wzywa państwa członkowskie do włączenia do tego projektu przynajmniej poprawek złożonych przez członków tego zgromadzenia;

21. wzywa Radę Europejską oraz ETS (tę drugą instytucję w odniesieniu do zadań administracyjnych), które są jedynymi instytucjami nie stosującymi wciąż rozporządzenia 1049/2001 do swoich dokumentów, do przeanalizowania tego problemu i podjęcia odpowiednich działań na rzecz naprawy tej sytuacji;

22. wzywa instytucje UE do pracy nad ambitnym europejskim aktem prawnym ustanawiającym wolność informacji w oparciu o proponowany obecnie przegląd rozporządzenia (WE) nr 1049/2001;

23. zobowiązuje przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich, Europejskiemu Rzecznikowi Praw Obywatelskich, Europejskiemu Inspektorowi Ochrony Danych oraz Radzie Europy.

  • [1]  Dz.U. L 145 z 31.5.2001, s. 43.
  • [2]  Dz.U. L 243 z 27.09.03, s. 1.
  • [3]  Dz.U. C 298 z 30.11.2002, s. 1.
  • [4] Ust. 68 wyroku ETS w sprawie Turco.
  • [5]  Dokument, do którego może mieć zastosowanie wyjątek (taki jak „opinia prawna”) powinien być przeanalizowany pod względem treści, aby ocenić, które jego części obejmuje wyjątek; ryzyko związane z ujawnieniem musi być „racjonalne, a nie czysto hipotetyczne”; równowaga między takim ryzykiem, a „interesem publicznym leżącym w udostępnieniu danego dokumentu w świetle korzyści wynikających z większej jawności, umożliwia obywatelom bliższy udział w procesie podejmowania decyzji oraz gwarantuje większą prawowitość organów administracji, a także jej większą skuteczność i odpowiedzialność wobec obywateli w demokratycznym systemie.”
  • [6]  W związku z tym, że „możliwość zapoznania się obywateli z rozważaniami leżącymi u podstaw działania prawodawczego jest warunkiem wstępnym skutecznego wykonywania ich demokratycznych praw” (ust. 46 wyroku ETS w sprawie Turco) oraz że nadrzędny interes publiczny podkreślony w rozporządzeniu 1049/2001 oznacza „ujawnienie dokumentów... w kontekście obrad nad inicjatywami legislacyjnymi, które zwiększa przejrzystość i jawność procesu legislacyjnego oraz umacnia demokratyczne prawo obywateli Europy” (ust. 67 wyroku ETS w sprawie Turco).
  • [7]  Ust. 59 wyroku ETS w sprawie Turco.
  • [8]  Ust. 69 wyroku ETS w sprawie Turco.
  • [9]  Ust. 70 wyroku ETS w sprawie Turco.
  • [10]  Dz.U. L 43 z 15.2.1983, s. 1.
  • [11]  Chodzi o takie informacje, jak: ile dni każdy poseł do PE był obecny w PE oraz kiedy brał udział w podpisaniu lub głosowaniu, jak głosował na posiedzeniu plenarnym i w komisji, w jakich posiedzeniach organów instytucjonalnych, posiedzeniach plenarnych lub posiedzeniach komisji lub delegacji brał udział itp.; dane te powinny być dostępne również poprzez kryteria wyszukiwania, takie jak nazwisko posła/posiedzenie plenarne/komisja/delegacja/głosowania/obecność/dzień/miesiąc/rok/kadencja/itp.; linki do tej strony powinny być dostępne ze stron internetowych posłów do PE i innych odnośnych stron; oprócz tych informacji strony internetowe posłów do PE powinny również zawierać nazwiska asystentów, informacje o sporządzonych opiniach, poprawkach do sprawozdań i innych dokumentów złożonych w komisjach lub na posiedzeniach plenarnych, uzasadnieniach do głosowania, wystąpienia audio-video, podpisanych deklaracjach pisemnych, w tym listę wszystkich sygnatariuszy itp.
  • [12]  procedury i dokumenty opracowywane w komisjach, takie jak: projekt sprawozdania i poprawki, opinie innych komisji, opinie służb prawnych, poprawki złożone na posiedzeniu plenarnym, wyniki głosowań, pisma międzyinstytucjonalne, w szczególności te dotyczące procedur legislacyjnych, na szczeblu komisji i zgromadzenia itp.
  • [13]  Projekt zalecenia Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich dla Parlamentu Europejskiego w skardze 3643/2005/(GK)WP.
  • [14]  Obecnie tak nie jest, ponieważ Komisja, Parlament i Komisja stosują odmienne praktyki w tym względzie.
  • [15]  Dz.U. L 345 z 31.12.2003, s. 90.
  • [16]  chodzi o informacje dotyczące pierwotnych wniosków, protokołów posiedzeń, sprawozdań, poprawek, głosowań, wyników głosowań, obowiązujących dokumentów, wdrażania w państwach członkowskich, sprawozdań z oceny itp.
  • [17]  chodzi o informacje dotyczące pierwotnych wniosków, protokołów posiedzeń, sprawozdań, poprawek, głosowań, wyników głosowań, obowiązujących dokumentów, wdrażania w państwach członkowskich, sprawozdań z oceny itp.
  • [18]  Dz.U. L 8 z 12.1.2001, s. 1.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

Data przyjęcia

17.11.2008

 

 

 

Wynik głosowania końcowego

+:

–:

0:

43

0

1

Posłowie obecni podczas głosowania końcowego

Alexander Alvaro, Catherine Boursier, Emine Bozkurt, Kathalijne Maria Buitenweg, Maddalena Calia, Giusto Catania, Jean-Marie Cavada, Fabio Ciani, Carlos Coelho, Elly de Groen-Kouwenhoven, Panayiotis Demetriou, Gérard Deprez, Agustín Díaz de Mera García Consuegra, Claudio Fava, Armando França, Kinga Gál, Patrick Gaubert, Jeanine Hennis-Plasschaert, Wolfgang Kreissl-Dörfler, Stavros Lambrinidis, Roselyne Lefrançois, Baroness Sarah Ludford, Javier Moreno Sánchez, Maria Grazia Pagano, Martine Roure, Inger Segelström, Vladimir Urutchev, Ioannis Varvitsiotis, Manfred Weber, Tatjana Ždanoka

Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego

Marco Cappato, Carlo Casini, Elisabetta Gardini, Monica Giuntini, Genowefa Grabowska, Luis Herrero-Tejedor, Sophia in ‘t Veld, Ona Juknevičienė, Sylvia-Yvonne Kaufmann, Jörg Leichtfried, Nicolae Vlad Popa, Luca Romagnoli, Stefano Zappalà

Zastępca(y) (art. 178 ust. 2) obecny(i) podczas głosowania końcowego

Inés Ayala Sender