SPRAWOZDANIE w sprawie gospodarki społecznej

26.1.2009 - (2008/2250(INI))

Komisja Zatrudnienia i Spraw Socjalnych
Sprawozdawczyni: Patrizia Toia

PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

w sprawie gospodarki społecznej

(2008/2250(INI))

Parlament Europejski,

-   uwzględniając art. 3, 48, 125-130 i 136 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską (TWE),

-   uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1435/2003 z dnia 22 lipca 2003 r. w sprawie statutu spółdzielni europejskiej[1] oraz dyrektywę Rady 2003/72/WE z dnia 22 lipca 2003 r. uzupełniającą statut spółdzielni europejskiej w odniesieniu do zaangażowania pracowników[2],

-   uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/123/WE z dnia 12 grudnia 2006 r. dotyczącą usług na rynku wewnętrznym[3],

-   uwzględniając decyzję Rady 2008/618/WE z dnia 15 lipca 2008 r. dotyczącą wytycznych w sprawie polityki zatrudnienia państw członkowskich[4],

-   uwzględniając komunikat Komisji z dnia 30 stycznia 2008 r. w sprawie wniosku dotyczącego wspólnego sprawozdania 2008 w sprawie ochrony socjalnej i integracji społecznej (COM(2008)0042), dokument załączony do komunikatu Komisji w sprawie wniosku dotyczącego wspólnego sprawozdania (SEC(2008)0091) oraz wspólne sprawozdanie na temat zatrudnienia za lata 2007/2008 zatwierdzone przez wiosenny szczyt Rady Europejskiej w dniach 13-14 marca 2008 r.,

-   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 6 maja 1994 r. w sprawie alternatywnej gospodarki – gospodarki społecznej[5],

-   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 18 września 1998 r. w sprawie roli spółdzielni we wzroście zatrudnienia kobiet[6],

-   uwzględniając swoje stanowisko z dnia 17 czerwca 2008 r. w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie Europejskiego roku walki z ubóstwem i wykluczeniem społecznym (2010)[7],

-   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 23 maja 2007 r. w sprawie upowszechniania godnej pracy dla wszystkich[8],

-   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 9 października 2008 r. w sprawie propagowania integracji społecznej i walki z ubóstwem, w tym ubóstwem dzieci, w Unii Europejskiej[9],

-   uwzględniając komunikat Komisji z dnia 23 lutego 2004 r. w sprawie promowania spółdzielni w Europie (COM(2004)0018),

-   uwzględniając komunikat Komisji z dnia 4 czerwca 1997 r. w sprawie promowania roli organizacji wolontariatu i fundacji w Europie (COM(1997)0241) oraz rezolucję Parlamentu z dnia 2 lipca 1998 r. w tej sprawie[10],

-   uwzględniając komunikat Komisji z dnia 7 kwietnia 2000 r. zatytułowany: „Zatrudnienie w miejscu zamieszkania: Lokalny wymiar europejskiej strategii zatrudnienia” (COM(2000)0196),

-   uwzględniając komunikat Komisji z dnia 6 listopada 2001 r. w sprawie wzmocnienia lokalnego wymiaru europejskiej strategii zatrudnienia (COM(2001)0629) oraz rezolucję Parlamentu z dnia 4 lipca 2002 r. w tej sprawie[11],

-   uwzględniając opinie Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie gospodarki społecznej, a w szczególności opinie w sprawie gospodarki społecznej i jednolitego rynku[12], w sprawie dywersyfikacji gospodarczej państw przystępujących – rola MŚP oraz przedsiębiorstw gospodarki społecznej[13] oraz w sprawie zdolności przystosowawczych MŚP i przedsiębiorstw społecznych do zmian narzucanych przez rozwój gospodarczy[14],

-   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 22 kwietnia 2008 r. w sprawie roli wolontariatu w kształtowaniu spójności gospodarczej i społecznej[15];

-   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 6 września 2006 r. w sprawie przyszłego europejskiego modelu społecznego[16],

-   uwzględniając komunikat Komisji z dnia 2 lipca 2008 r. w sprawie odnowionej agendy społecznej: możliwości, dostęp i solidarność w Europie XXI wieku” (COM(2008)0412),

-   uwzględniając komunikat Komisji z dnia 2 lipca 2008 r. zatytułowany „Odnowione zobowiązanie na rzecz europejskiego modelu społecznego: Udoskonalenie otwartej metody koordynacji w zakresie ochrony socjalnej i integracji społecznej" (COM (2008)0418) i pierwsze dwuletnie sprawozdanie w sprawie usług o ogólnym znaczeniu gospodarczym (SSGI) (SEC (2008) 2179/2),

-   uwzględniając art. 45 Regulaminu,

-   uwzględniając sprawozdanie Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych oraz opinię Komisji Gospodarczej i Monetarnej (A6-0015/2009),

A. mając na uwadze, że europejski model społeczny został zbudowany przede wszytskim w oparciu o wysoki poziom usług, towarów i miejsc pracy generowanych przez gospodarkę społeczną oraz dzięki zdolności przewidywania jego twórców i ich zdolności wprowadzania innowacyjnych rozwiązań,

B.   mając na uwadze, że gospodarka społeczna opiera się paradygmacie socjalnym zgodnym z podstawowymi zasadami europejskiego modelu społecznego i modelu dobrobytu społecznego, majac również na uwadze, że gospodarka społeczna dgrywa dziś kluczową rolę w zachowaniu i umacnianiu tego modelu dzięki regulowaniu produkcji i podaży licznych usług społecznych świadczonych w interesie ogólnym,

C. mając na uwadze, że modele gospodarki społecznej powinny być konsekwentnie wykorzystywane w celu osiągnięcia celów wzrostu gospodarczego, zdolności zatrudnienia, szkolenia i świadczenia usług osobistych przenikających wszystkie obszary polityki europejskiej,

D. mając na uwadze, że bogactwo i równowaga społeczeństwa opiera się na jego różnorodności oraz że gospodarka społeczna aktywnie się przyczynia do tej różnorodności, ulepszając i wzmacniając europejski model społeczny oraz proponując odrębny model przedsiębiorstwa, który umożliwia gospodarce społecznej przyczynianie się do stabilnego i trwałego wzrostu gospodarczego,

E.   mając na uwadze, że wartości gospodarki społecznej są wysoce zgodne z ogólnymi unijnymi celami integracji społecznej oraz że godziwe zatrudnienie, szkolenia i ponowna integracja powinny się z tym łączyć; mając na uwadze, że gospodarka społeczna wykazała, że jest w stanie znacznie poprawić status społeczny osób w niekorzystnej sytuacji (czego dowiodły na przykład mikrokredytowe spółdzielnie powołane przez laureata nagrody Nobla, profesora Mohammeda Yunusa, które ułatwiając integrację finansową zwiększyły wpływ kobiet), oraz że ma ona znaczne zdolności w zakresie innowacji społecznych, zachęcania osób w trudnej sytuacji do znalezienia rozwiązania ich problemów społecznych, na przykład poprzez łączenie życia zawodowego i prywatnego, równość płci, jakość życia rodzinnego oraz zdolność opieki nad dziećmi, osobami starszymi i osobami niepełnosprawnymi,

F.  mając na uwadze, że gospodarka społeczna stanowi 10% ogółu przedsiębiorstw europejskich, czyli 2 mln przedsiębiorstw, albo 6% ogółu zatrudnienia, oraz posiada znaczny potencjał tworzenia miejsc pracy i utrzymywania ich na stałym poziomie, głównie dzięki temu, że jej działania nie są przenoszone na inny teren,

G.  mając na uwadze, że przedsiębiorstwami gospodarki społecznej są głównie małe i średnie przedsiębiorstwa przyczyniające się do zrównoważonego modelu gospodarczego, w którym jednostka jest ważniejsza od kapitału, i mając na uwadze, że takie przedsiębiorstwa często są aktywne na rynku wewnętrznym i dlatego muszą zapewnić zgodność ich działalności z odpowiednimi przepisami prawa,

H.  mając na uwadze, że gospodarka społeczna powstała dzięki szczególnym organizacyjnym i/lub prawnym formom przedsiębiorczości, takim jak spółdzielnie, towarzystwa wzajemne, stowarzyszenia, przedsiębiorstwa i organizacje społeczne, fundacje i inne formy istniejące w każdym z państw członkowskich; mając na uwadze, że gospodarka społeczna nosi różne nazwy nadawane jej w poszczególnych państwach członkowskich, takie jak „gospodarka solidarna” i „trzeci sektor”, oraz mając na uwadze, że chociaż nie we wszystkich państwach członkowskich uważa się je za część „gospodarki społecznej”, porównywalna działalność o wspólnych cechach charakterystycznych istnieje wszędzie w Europie,

I.   mając na uwadze, że istnieje potrzeba uznania statusu pewnych typów organizacji stanowiących część gospodarki społecznej na szczeblu UE, biorąc pod uwagę zasady rynku wewnętrznego, w celu ograniczenia przeszkód biurokratycznych w uzyskiwaniu wspólnotowego finansowania,

J.    mając na uwadze, że gospodarka społeczna uwidacznia model przedsiębiorstwa, którego nie mogą charakteryzować ani rozmiar ani sektory działalności, lecz poszanowanie wspólnych wartości, a konkretnie nadrzędnej roli demokracji, udziału partnerów społecznych, pierwszeństwa osób i celów społecznych przed zyskiem; ochrona i stosowanie zasady solidarności oraz odpowiedzialności; połączenie interesów członków/użytkowników z interesem ogółu, demokratyczna kontrola sprawowana przez członków, dobrowolne i otwarte członkostwo; samorządność i niezależność od władz publicznych, wykorzystanie większości nadwyżek do realizacji celów trwałego rozwoju oraz usług w interesie członków w zgodzie z interesem ogółu,

K.   mając na uwadze, że pomimo rosnącego znaczenia gospodarki społecznej i organizacji będących jej częścią, gospodarka społeczna pozostaje mało znanym sektorem i często jest przedmiotem krytyki będącej wynikiem źle ukierunkowanych podejść technicznych; mając na uwadze, że brak instytucjonalnej widoczności jest jedną z najpoważniejszych przeszkód stojących przed gospodarką społeczną w UE i w niektórych państwach członkowskich, co jest częściowo wynikiem szczególnych cech krajowych systemów rozliczeniowych,

L.  mając na uwadze intergrupa ds. gospodarki społecznej Parlamentu Europejskiego przeprowadza szczegółowe prace,

Uwagi ogólne

1.   podkreśla, że gospodarka społeczna odgrywa pierwszoplanową rolę w gospodarce europejskiej, łącząc opłacalność i solidarność, umożliwiając tworzenie wysokiej jakości miejsc pracy, wzmocniając spójność społeczną, gospodarczą i regionalną, wytwarzając kapitał społeczny, wspierając aktywne obywatelstwo, solidarność i tworzenie wizji gospodarki innego typu opartej na wartościach demokratycznych, oprócz wspierania trwałego rozwoju oraz innowacji społecznych, środowiskowych i technologicznych;

2.   jest zdania, że gospodarka społeczna jest ważna z punktu widzenia umacniania demokracji przemysłowej i społecznej ze względu na jej znaczenie symboliczne oraz wyniki ekonomiczne;

3.   przyznaje, że gospodarka społeczna może prosperować i rozwijać swój pełen potencjał wyłącznie pod warunkiem korzystania z odpowiednich wymogów i warunków politycznych, legislacyjnych i operacyjnych, biorąc należycie pod uwagę bogactwo różnorodności wśród instytucji gospodarki społecznej i jej charakterystyczne cechy;

4.  jest zdania, że do przedsiębiorstw gospodarki społecznej nie powinno się stosować tej samej interpretacji prawa konkurencji co do innych przedsiębiorstw, i że powinny one mieć zapewnione bezpieczne ramy prawne w oparciu o uznanie ich szczególnych wartości, co pozwoli im na działanie na zasadzie równych szans z innymi przedsiębiorstwami;

5.  podkreśla, że system gospodarczy, w którym przedsiębiorstwa gospodarki społecznej odgrywają znaczniejszą rolę, ograniczyłby narażenie na spekulację na rynkach finansowych, na których pewne prywatne przedsiębiorstwa nie podlegają kontroli akcjonariuszy i organów regulacyjnych;

Uznanie koncepcji gospodarki społecznej

6.  przypomina, że wielość form przedsiębiorstw została uznana w Traktacie WE oraz poprzez przyjęcie statutu spółdzielni europejskiej;

7.  przypomina, że Komisja już wielokrotnie uznała koncepcję gospodarki społecznej;

8.  zachęca Komisję do propagowania gospodarki społecznej za pośrednictwem jej nowych polityk oraz do obrony koncepcji „innego podejścia do przedsiębiorczości” w ramach gospodarki społecznej – której siłą napędową nie jest przede wszystkim dochodowość finansowa, lecz dochodowość społeczna – w taki sposób, by szczególne cechy gospodarki społecznej zostały dostatecznie uwzględnione przy opracowywaniu ram prawnych;

9.  stoi na stanowisku, że Unia Europejska i państwa członkowskie powinny uwzględnić gospodarkę społeczną i jej podmioty – spółdzielnie, towarzystwa wzajemne, stowarzyszenia i fundacje - w swoim prawodawstwie i strategiach politycznych; proponuje, aby środki te obejmowały łatwy dostęp do kredytów oraz ulg podatkowych, rozwój mikrokredytów, stworzenie europejskiego statutu stowarzyszeń, fundacji i towarzystw wzajemnych, jak również specjalne środki finansowe UE oraz zachęty mające na celu większe wspieranie organizacji gospodarki społecznej, działających w sektorach rynkowych i nierynkowych, utworzonych dla celów użyteczności społecznej;

Uznanie prawne: europejski status dla stowarzyszeń, fundacji i towarzystw wzajemnych

10.  stwierdza, że uznanie europejskiego statusu stowarzyszeń, towarzystw wzajemnych i fundacji jest konieczne dla zagwarantowania równego traktowania w prawie rynku wewnetrznego przedsiębiorstw gospodarki społecznej; uważa, że wycofanie przez Komisję wniosków dotyczących statutu europejskiego towarzystwa wzajemnego[17] oraz stowarzyszenia europejskiego[18] jest znacznym ciosem dla rozwoju tych form gospodarki społecznej w UE; dlatego wzywa Komisję do odpowiedniej zmiany jej programu prac;

11. zachęca Komisję do podjęcia dalszych działań w następstwie raportu wykonalności dotyczącego statutu fundacji europejskiej, który zostanie opublikowany przed końcem 2008 r., i do przeprowadzenia oceny wpływu dotyczącej statutu stowarzyszenia europejskiego i statutu europejskiego towarzystwa wzajemnego;

12. wzywa Komisję i państwa członkowskie do opracowania ram prawnych uznających gospodarkę społeczną za trzeci sektor;

13. wzywa Komisję do zagwarantowania, że europejska spółka prywatna będzie formą przedsiębiorstwa mogącego prowadzić wszelką działalność;

14. wzywa Komisję do ustalenia jasnych zasad określających, które podmioty mogą legalnie funkcjonować jako przedsiębiorstwa gospodarki społecznej i wprowadzenia skutecznych barier prawnych, aby tylko organizacje gospodarki społecznej mogły korzystać z finansowania przeznaczonego dla przedsiębiorstw gospodarki społecznej lub polityk publicznych mających na celu zachęcenie do tworzenia przedsiębiorstw gospodarki społecznej;

Uznanie w statystykach

15. zachęca Komisję i państwa członkowskie do poparcia tworzenia krajowych rejestrów statystycznych przedsiębiorstw gospodarki społecznej, do stworzenie krajowych rachunków satelickich dla każdego sektora instytucjonalnego i sektora działalności oraz do umożliwienia wprowadzenia tych danych do Eurostatu, również przy wykorzystaniu wiedzy fachowej dostępnej na uniwersytetach;

16. zwraca uwagę, że pomiar gospodarki społecznej uzupełnia pomiar instytucji nienastawionych na zysk (NPI); wzywa Komisję i państwa członkowskie do wsparcia stosowania podręcznika ONZ dotyczącego organizacji o celu niezarobkowym i do przygotowania rachunków satelickich, które poprawią widoczność NPI i organizacji gospodarki społecznej;

Uznanie jako partnera społecznego

17. popiera fakt, że elementy składowe gospodarki społecznej powinny zostać uznane za w europejskim sektorowym i międzysektorowym dialogu społecznym i sugeruje, by Komisja i państwa członkowskie zdecydowanie wspierały proces włączania podmiotów gospodarki społecznej do porozumień społecznych i dialogu obywatelskiego;

Gospodarka społeczna jako kluczowy podmiot w realizacji celów lizbońskich

18. zwraca uwagę, że przedsiębiorstwa i organizacje gospodarki społecznej przyczyniają się do wzmocnienia ducha przedsiębiorczości, ułatwiają lepsze demokratyczne funkcjonowanie przedsiębiorstw, uwzględniają koncepcję odpowiedzialności społecznej oraz wspierają czynną integrację społeczną zagrożonych grup społecznych;

19. podkreśla, że pracodawcy w gospodarce społecznej są ważnym czynnikiem reintegracji i z zadowoleniem przyjmuje ich starania zmierzające do stworzenia i utrzymania wysokiej jakości, dobrych i stabilnych miejsc pracy oraz inwestowania w pracowników; wzywa Komisję i państwa członkowskie do podtrzymania i wzmocnienia gospodarki społecznej w jej roli dobrego pracodawcy i do respektowania jej specjalnego statusu;

20. podkreśla, że gospodarka społeczna pomaga w likwidacji trzech głównych problemów rynku pracy: bezrobocia, niestabilności miejsc pracy i wykluczenia społecznego i z rynku pracy osób bezrobotnych; ponadto zauważa, że gospodarka społeczna odgrywa rolę w zwiększaniu zatrudnienia oraz przyczynia sie do tworzenia miejsc pracy, które na ogół nie ulegają delokalizacji, co przyczynia się do osiagnięcia celów startegii lizbońskiej;

21. jest zdania, że wsparcie przedsiębiorstw gospodarki społecznej przez państwa należy interpretować jako prawdziwą inwestycję w tworzenie sieci solidarności, które mogą wzmocnić rolę społeczności i władz lokalnych w rozwoju polityki społecznej;

22. jest zdania, że problemy społeczne wymagają refleksji, ale w obecnej sytuacji najbardziej potrzebne są działania; jest zdania, że do większości problemów społecznych należy stosować rozwiązania lokalne, aby zajmować się istniejącymi w praktyce sytuacjami i problemami; wyraża opinię, że działania te, aby były skuteczne, wymagają ścisłych zasad dotyczących koordynacji, co oznacza wysoki stopień współpracy władz publicznych i przedsiębiorstw gospodarki społecznej;

23. zauważa, że dzięki silnemu umocowaniu na szczeblu lokalnym przedsiębiorstwa gospodarki społecznej umożliwiają tworzenie powiązań między obywatelami a ich regionalnymi, krajowymi i europejskimi organami przedstawicielskimi i mają w związku z tym możliwość przyczyniania się do skutecznego europejskiego sposobu sprawowania rządów i do spójności społecznej; bardzo pozytywnie ocenia wysiłki przedsiębiorstw i organizacji gospodarki społecznej dążących do łączenia się w obrębie platform koordynacyjnych na szczeblu Unii Europejskiej;

24. zwraca uwagę, że gospodarka społeczna ma do odegrania kluczową rolę w realizacji celów lizbońskich zrównoważonego wzrostu i pełnego zatrudnienia, ponieważ przeciwdziała licznym dysproporcjom na rynku pracy, szczególnie dzięki wspieraniu zatrudnienia kobiet, oraz inicjuje i oferuje lokalne usługi opieki społecznej, takie jak usługi w zakresie opieki socjalnej, zdrowotnej i społecznej, oprócz tworzenia i utrzymywania gospodarczej struktury społeczeństwa, co wspomaga rozwój lokalny i spójność;

25. jest zdania, że Unia Europejska powinna podjąć działania w celu utworzenia ram dla gospodarki społecznej, ponieważ zwiększyłoby to lokalną i unijną konkurencyjność i zdolności innowacyjne, mając na uwadze, że gospodarka społeczna może zwiększać stabilność w kontekście wyraźnych wahań koniunkturalnych, poprzez właściwą redystrybucję i lokalne reinwestowanie zysków, promowanie kultury przedsiębiorczości, spajanie działań gospodarczych z lokalnymi potrzebami, wspieranie wymierających zawodów (np. rzemiosła) i budowanie kapitału społecznego;

26. wzywa właściwe organy i podmioty w sektorze do ocenienia i wzmocnienia roli kobiet w gospodarce społecznej, zarówno pod względem ilościowym, biorąc pod uwagę wysoką stopę zatrudnienia kobiet we wszystkich obszarach sektora, w tym stowarzyszeniach i wolontariacie, jak również pod względem jakości i aspektów organizacyjnych pracy i świadczenia usług; wyraża zaniepokojenie utrzymującym się również w gospodarce społecznej problemem integracji pionowej, która ogranicza udział kobiet w podejmowaniu decyzji;

27. wzywa rządy państw członkowskich, władze lokalne oraz podmioty działające w sektorze do stymulowania i wspierania potencjalnych synergii, które mogą powstać w sektorze usług między podmiotami i użytkownikami gospodarki społecznej, poprzez rozszerzenie zakresu uczestnictwa, konsultacji i współodpowiedzialności;

28. wzywa Komisję do uwzględnienia realiów gospodarki społecznej przy dokonywaniu przeglądu polityki dotyczącej pomocy państwa, ponieważ małe przedsiębiorstwa i organizacje działające na szczeblu lokalnym napotykają na znaczne trudności w dostępie do finansowania, szczególnie w trakcie obecnego kryzysu gospodarczego i finansowego; wzywa również Komisję, aby nie blokowała krajowego prawa spółek oraz przepisów podatkowych, np. przepisów dotyczących spółdzielni w sektorze bankowym i sektorze dystrybucji, które działają na zasadach wzajemności, demokracji, międzypokoleniowego przekazywania aktywów, niepodzielności rezerw, solidarności, etyki pracy i etyki prowadzenia działalności gospodarczej;

29. podkreśla fakt, że część przedsiębiorstw gospodarki społecznej to mikroprzedsiębiorstwa oraz małe i średnie przedsiębiorstwa, którym może brakować środków koniecznych do działania na rynku wewnętrznym i do udziału w programach krajowych i europejskich, i proponuje by zapewniono ukierunkowane wsparcie i instrumenty mające na celu umożliwienie im większego wkładu w trwały wzrost gospodarczy Unii oraz ułatwienie w przypadku kryzysu w przedsiębiorstwie przekształcenie go w przedsiębiorstwo należące do pracowników;

30. wzywa Komisję i państwa członkowskie do opracowania programów skierowanych do potencjalnych i istniejących przedsiębiorstw społecznych, oferujących wsparcie finansowe, informacje, porady i szkolenia, oraz do uproszczenia procesu zakładania przedsiębiorstw (łącznie z ograniczeniem wymogów początkowego kapitału przedsiębiorstw) w celu udzielenia im pomocy w sprostaniu coraz bardziej zglobalizowanej gospodarce dotkniętej obecnie kryzysem finansowym;

31. podkreśla, że przedsiębiorstwa gospodarki społecznej napotykają więcej trudności niż duże firmy, na przykład w sprostaniu obciążeniom regulacyjnym, pozyskaniu finansowania oraz w dostępie do nowych technologii i informacji;

32. zwraca uwagę na znaczenie gospodarki społecznej dla usług świadczonych w interesie ogólnym; zwraca uwagę na wartość dodaną dostarczaną przez zintegrowane sieci publiczno-prywatne oraz na ryzyko wyzysku, np. w formie outsourcingu w celu zmniejszenia kosztów ponoszonych przez organy publiczne, w tym poprzez korzystanie z usług świadczonych na zasadzie wolontariatu;

33. nalega, by Komisja kontynuowała prace polegające na prowadzeniu dialogu i wyjaśnianiu kwestii wraz z zainteresowanymi podmiotami oraz działania wspierające państwa członkowskie w odniesieniu do usług świadczonych w interesie ogólnym i usług społecznych świadczonych w interesie ogólnym i korzystała z metody zestawu wskaźników;

Środki niezbędne do osiągnięcia celów

34. zwraca się do Komisji, by przy opracowywaniu polityk europejskich zapewniła uwzględnienie cech charakterystycznych gospodarki społecznej (cele, wartości metody pracy), oraz w szczególności włączyła gospodarkę społeczną do innych polityk i strategii w zakresie rozwoju społecznego, gospodarczego i rozwoju przedsiębiorczości, w szczególności w związku z Kartą małych przedsiębiorstw; domaga się w przypadkach dotyczących gospodarki społecznej przeprowadzania analizy wpływu i respektowania oraz priorytetowego traktowania jej interesów; wzywa Komisję, aby dodatkowo ponownie rozważyła możliwość utworzenia wewnętrznej jednostki usługowej ds. gospodarki społecznej łączącej zainteresowane dyrekcje generalne;

35. zwraca się do Komisji o zapewnienie systematycznego ujmowania przedsiębiorstw gospodarki społecznej w przeglądach Europejskiego Obserwatorium MŚP oraz o zaproponowanie działań wspomagających ich funkcjonowanie i rozwój; wzywa również Komisję do podjęcia niezbędnych kroków umożliwiających łączenie i wspomaganie przedsiębiorstw gospodarki rynkowej przez europejską sieć wspierania e-biznesu;

36. wzywa państwa członkowskie do wspierania małych i średnich organizacji gospodarki społecznej starających się o redukcję zależności od dotacji i większe zrównoważenie;

37. wzywa Komisję do zachęcenia uczestników gospodarki społecznej do przystąpienia do stałych instancji dialogu oraz do udziału oraz współpracy w pracach grup ekspertów wysokiego szczebla zajmujących się kwestiami związanymi z gospodarką społeczną; wzywa Komisję do udziału we wzmacnianiu struktur przedstawicielskich gospodarki społecznej na szczeblu regionalnym, krajowym i wspólnotowym oraz do stworzenia ram prawnych służących rozwojowi aktywnego partnerstwa pomiędzy władzami lokalnymi i przedsiębiorstwami gospodarki społecznej;

38. wzywa Komisję do promowania dialogu pomiędzy agencjami publicznymi a przedstawicielami gospodarki społecznej na szczeblu krajowym i wspólnotowym, a tym samym poprawy wzajemnego zrozumienia i szerzenia dobrych praktyk;

39. wzywa Komisję do wspierania zespołu doradców ds. banków spółdzielczych utworzonych przez stowarzyszenie sektora lub innych usług finansowych, które mogłyby interesować organizacje gospodarki społecznej, które analizowałyby, jak te określone przedsiębiorstwa gospodarki społecznej rozwijały się do tej pory w UE, szczególnie w dobie obecnego globalnego kryzysu kredytowego i finansowego, i jak mogą uniknąć przyszłych kryzysów tego rodzaju;

40. zwraca się do Komisji o zbadanie możliwości ponownego wprowadzenia pozycji budżetowej odnoszącej się do gospodarki społecznej;

41. zachęca do stworzenia programów promujących testowanie nowych modeli gospodarczych i społecznych, do zainicjowania ramowych programów badań, poprzez uwzględnienie zagadnień gospodarki społecznej w zaproszeniach do składania wniosków w ramach siódmego programu ramowego, do rozważenia zastosowania mnożnika stosowanego w oficjalnych danych statystycznych oraz do wprowadzenia narzędzi pomiaru wzrostu gospodarczego z punktu widzenia jakościowego i ilościowego;

42. zwraca się do Komisji i państw członkowskich o włączenie wymiaru gospodarki społecznej do wdrażania polityk wspólnotowych i krajowych oraz do programów UE przeznaczonych dla przedsiębiorstw w dziedzinie badań, innowacji, finansowania, rozwoju regionalnego i współpracy na rzecz rozwoju, a także o wspieranie tworzenia programów szkoleń w zakresie gospodarki społecznej dla europejskich, krajowych i lokalnych kadr zarządzających oraz o zapewnienie dostępu przedsiębiorstw gospodarki rynkowej do programów i działań służących rozwojowi stosunków zewnętrznych;

43. wzywa państwa członkowskie do uwzględnienia projektów w zakresie kształcenia na poziomie średnim i wyższym oraz kształcenia zawodowego, służących poszerzeniu wiedzy o gospodarce społecznej oraz inicjatywach biznesowych opartych na jej wartościach;

44. wzywa Komisję i państwa członkowskie do wsparcia rozwoju umiejętności i profesjonalizmu w tym sektorze w celu zwiększenia roli gospodarki społecznej w integracji rynku pracy;

45. wzywa Komisję do stworzenia europejskich ram prawnych umożliwiających tworzenie i utrzymanie partnerstw terytorialnych pomiędzy sektorem gospodarki społecznej i władzami lokalnymi oraz do określenia kryteriów w celu uznania i rozszerzenia gospodarki społecznej, wsparcia zrównoważonego rozwoju lokalnego i rozwoju interesu ogólnego;

46. wzywa Komisję do dążenia do zapewnienia warunków ułatwiających inwestycje w gospodarkę społeczną, w szczególności za pośrednictwem funduszy inwestycyjnych, udzielania gwarantowanych kredytów oraz subsydiów;

47. zwraca się do Komisji o dokonanie oceny:

- swojego komunikatu o spółdzielniach i spółdzielni europejskiej zgodnie z tym, co zostało przewidziane w tych tekstach;

- swojego komunikatu z 1997 r. w sprawie promowania roli stowarzyszeń wolontariatu i fundacji w Europie;

o

o        o

48. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji, jak również rządom i parlamentom państw członkowskich, Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu, Komitetowi Regionów oraz Komisji Ochrony Socjalnej.

• [1]       Dz.U. L 207 z 18.8.2003, s.1
• [2]       Dz.U. L 207 z 18.8.2003, s. 25.
• [3]       Dz.U. L 376 z 27.12.2006, s. 36.
• [4]       Dz.U. L 198 z 26.7.2008, s. 47.
• [5]       Dz.U. C 205 z 25.7.1994, s. 481.
• [6]       Dz.U. C 313 z 12.10.1998, s. 234.
• [7]       Teksty przyjęte, Ρ6_TA(2008)0286.
• [8]     Dz.U. C 102 Ε z 24.4.2008, s. 321.
• [9]     Teksty przyjęte, Ρ6_ΤΑ (2008)0467
• [10]    Dz.U. C 226 z 20.7.1998, s. 66.
• [11]    Dz.U. C 271E z 12.11.2003, s.593
• [12]    Dz.U. C 117 z 26.4.2000, s. 52.
• [13]    Dz.U. C 112 z 30.4.2004, s. 105.
• [14]    Dz.U. C 120 z 20.5.2005, s. 10.
• [15]    Teksty przyjęte, Ρ6_ΤΑ (2008)0131.
• [16]  Dz.U. C 305E z 14.12.2006, s. 141.
• [17]  Dz.U. C 99 z 21.4.1992, s. 40.
• [18]  Dz.U. C 99 z 21.4.1992, s. 1.

UZASADNIENIE

Wstęp

Gospodarka społeczna pełni rolę podmiotu gospodarczego i społecznego. Przedsiębiorstwa sektora gospodarki społecznej charakteryzują się inną formą przedsiębiorczości niż przedsiębiorstwa kapitałowe. Są to przedsiębiorstwa prywatne, niezależne od władz publicznych, które stanowią odpowiedź na potrzeby i oczekiwania ich członków oraz uwzględniają interes ogółu. Gospodarka społeczna, dzięki swojej zdolności do znajdowania nowatorskich sposobów zaspokojenia potrzeb społecznych, które pojawiały się na przestrzeni dziejów, zyskała na, wciąż rosnącym, znaczeniu.

Gospodarkę społeczną stanowią spółdzielnie, towarzystwa wzajemne, stowarzyszenia i fundacje oraz inne przedsiębiorstwa i organizacje, które charakteryzują się wspólnymi cechami leżącymi u podstaw gospodarki społecznej. Niedostrzegalność gospodarki społecznej wynika z faktu, że nie zawsze uwzględnia się specyfikę tej formy przedsiębiorczości.

Definicja gospodarki społecznej

Przedsiębiorstwa gospodarki społecznej można zdefiniować za pomocą wspólnych cech charakterystycznych i wartości:

- pierwszeństwo osoby i celów społecznych przed kapitałem;

- ochrona i stosowanie zasady solidarności oraz odpowiedzialności;

- połączenie interesów członków/użytkowników z interesem ogółu;

- demokratyczna kontrola sprawowana przez członków;

- dobrowolne i otwarte członkostwo;

- samorządność i niezależność od władz publicznych;

- wykorzystanie większości nadwyżek do realizacji celów trwałego rozwoju, na potrzeby usług w interesie członków i w interesie ogółu.

Mimo to gospodarka społeczna jest w niewielkim stopniu reprezentowana na poziomie instytucjonalnym i słabo, jeśli nie wcale, uznana i wspierana na szczeblu europejskim. Gospodarce społecznej nadaje się różne nazwy w poszczególnych krajach, takie jak „gospodarka solidarna”, „trzeci sektor”, „platforma” lub „trzeci system”, a terminem „gospodarka społeczna” można określać działalność o podobnych cechach charakterystycznych istniejącą wszędzie w Europie.

Zalecenia sformułowane w sprawozdaniu

1. Europejskie podejście do gospodarki społecznej: uznanie koncepcji

Różnorodność nie powinna jednak stanowić przeszkody w stworzeniu prawdziwie europejskiego podejścia do gospodarki społecznej. Podejście to wymaga najpierw zdefiniowania roli, jaką może ona odegrać w instytucjonalnym kontekście UE.

Gospodarka społeczna przyczynia się do osiągnięcia czterech głównych celów polityki zatrudnienia UE: poprawy zdolności zatrudnienia populacji aktywnej zawodowo, promowania ducha przedsiębiorczości, zwłaszcza poprzez tworzenie miejsc pracy na szczeblu lokalnym, zwiększenia zdolności dostosowania się przedsiębiorstw i ich pracowników, zwłaszcza poprzez modernizację organizacji pracy, wzmocnienia polityki równych szans, w szczególności poprzez realizację polityki publicznej umożliwiającej pogodzenie życia rodzinnego z karierą zawodową. Przedsiębiorstwa gospodarki społecznej mogą wnieść niezwykle istotną społeczną wartość dodaną, uczestnicząc w rozwoju gospodarczym społeczeństwa europejskiego, ułatwiając lepsze demokratyczne funkcjonowanie przedsiębiorstw poprzez udział użytkowników/członków i pracowników oraz wcielając w życie koncepcje odpowiedzialności społecznej przedsiębiorstw i usług lokalnych.

Ten wkład gospodarki społecznej w politykę zatrudnienia nie ogranicza się do samej tylko integracji zawodowej. Miejsca pracy, które stwarza, są miejscami pracy zapewniającymi pracownikowi gwarancje socjalne, prawo do szkoleń, możliwości rozwoju zawodowego i możliwość integracji dostosowanej do rodzaju działalności.

Ponadto istotny jest związek gospodarki społecznej z celami spójności społecznej i aktywnego obywatelstwa ze względu na jej umocowanie terytorialne i jej funkcjonowanie sprzyjające aktywnemu udziałowi. Jej działalność ma na celu zaktywizowanie sieci społecznych tym ważniejszych, że wpisują się w epokę, w której potęgują się zjawiska izolacji i „tożsamościowe zamknięcie się w sobie”.

2. Jasny status prawny: uznanie prawne

Powyższa definicja konceptualna gospodarki społecznej powinna iść w parze z prawnym uznaniem jej elementów składowych. Drugie zalecenie sprawozdania odnosi się do stworzenia europejskich statutów stowarzyszeń, fundacji i towarzystw wzajemnych.

Pomimo że przedsiębiorstwa gospodarki społecznej często uważa się za równe przedsiębiorstwom kapitałowym, są one upośledzone z powodu braku instrumentów prawnych umożliwiających im działanie na szczeblu ogólnoeuropejskim i muszą stawiać czoła niesprawiedliwej konkurencji. Statuty europejskie umożliwiłby zaradzenie niedostrzegalności tych form przedsiębiorczości przy opracowywaniu europejskich i międzynarodowych aktów prawnych.

3. Uznanie w statystykach

Trzecim zaleceniem sformułowanym w sprawozdaniu jest zwiększenie wysiłków dotyczących gospodarki społecznej i tworzonych przez nią miejsc pracy z punktu widzenia statystyki oraz promowanie lepszego zrozumienia różnorodności doświadczeń krajowych w zakresie gospodarki społecznej. Wysiłek ten mógłby zostać wsparty stworzeniem statystycznego rejestru przedsiębiorstw gospodarki społecznej w każdym z państw członkowskich, stworzeniem rachunków satelitarnych przedsiębiorstw gospodarki społecznej według sektora instytucjonalnego i według sektora działalności w każdym z państw członkowskich i umożliwieniem wprowadzenia tych danych do europejskiego systemu statystycznego Eurostatu. Opracowana już metoda zestawu wskaźników polega na stworzeniu indykatywnego wykazu kryteriów, które posłużą do sprawdzenia, czy dana operacja lub organizacja je spełnia, i pozwala w ten sposób na ustanowienie pewnej bezstronności w odniesieniu do podmiotów gospodarki społecznej i „klasycznych” podmiotów.

4. Gospodarka społeczna a dialog społeczny

Osiągnięcie uznania gospodarki społecznej za szczególnego partnera w dialogu społecznym na szczeblu europejskim stanowić będzie duże wyzwanie. Gospodarka społeczna staje się coraz ważniejszym podmiotem gospodarczym i społecznym. Umyślne uznanie elementów składowych gospodarki społecznej jako partnera w europejskim międzysektorowym dialogu społecznym stanowi zatem cel czwartego zalecenia niniejszego sprawozdania.

5. Gospodarka społeczna a rynek

Różnorakie przedsiębiorstwa i organizacje, które tworzą gospodarkę społeczną, stają w obliczu wyzwania, jakim jest włączenie efektywnych procesów produkcyjnych i celów dobrobytu społecznego do ich działalności. Podmioty gospodarki społecznej należy zachęcać do opracowywania strategii konkurencyjności, zgodnych z nowymi wymaganiami stawianymi przez coraz bardziej konkurencyjne rynki, które umożliwią im wzmocnienie misji działania na rzecz dobrobytu ich członków, zaspokajania dobra ogółu i wzmacniania spójności społecznej.

Wśród wspomnianych strategii konkurencyjności poczesne miejsce zajmować musi tworzenie sieci i sojuszy przedsiębiorstw, opracowywanie nowych sposobów finansowania przedsiębiorstw, innowacje w zakresie produktów i procesów, a także pobudzanie polityki szkolenia i rozwoju wiedzy o gospodarce społecznej.

6. Wymiana doświadczeń na szczeblu lokalnym, krajowym i europejskim

Gospodarka społeczna wpisuje się w większości przypadków w dynamikę lokalną i terytorialną. Wiele z najbardziej nowatorskich organizacji jest bardzo niewielkich i działa na szczeblu lokalnym. Istnieje zatem ryzyko, że ich doświadczenia nie będą łatwo lub szybko rozpowszechniane. Dlatego też ważne jest, by na szczeblu krajowym i europejskim pobudzać wymianę doświadczeń za pomocą odpowiednich środków finansowych i działać w skoordynowany sposób na rzecz utworzenia funduszu innowacji społeczno-gospodarczej, który mógłby wspierać najbardziej nowatorskie projekty w zakresie gospodarki społecznej.

7. Gospodarka społeczna a europejski model społeczny

Państwa członkowskie i Komisja Europejska muszą podjąć więcej konkretnych zobowiązań, aby gospodarka społeczna nie była tylko zwykłym skutecznym narzędziem realizacji określonych celów polityki publicznej. Gospodarka społeczna stanowi również cel sam w sobie, niezbędny z punktu widzenia konsolidacji wartości związanych z europejskim modelem społecznym. Organizacje przedstawicielskie gospodarki społecznej powinny w związku z tym mieć możliwość i być zachęcane do przedkładania propozycji w zakresie polityki społecznej.

8. Ocena wyników

Ostatnie zalecenie sprawozdania dotyczy promowania programu badań naukowych na szczeblu europejskim w celu przeanalizowania ogółu rodzajów działalności w ramach gospodarki społecznej, które nie mają odpowiedników wśród innych usług świadczonych przez sektor prywatny lub władze publiczne. Ważne jest, by nie oceniać podmiotów gospodarki społecznej wyłącznie na podstawie tak niedopasowanych wskaźników jak „liczba zatrudnionych” czy „osiągnięty poziom finansowania ze środków własnych” oraz by korzystać z metody zestawu wskaźników.

Rosnące zainteresowanie gospodarką społeczną wynika ze stwierdzenia ograniczeń charakteryzujących przedsiębiorstwa tradycyjnego sektora prywatnego i przedsiębiorstwa sektora publicznego w sprostaniu pewnym aktualnym wyzwaniom jak bezrobocie, lecz również jakość i oferta usług zbiorowej użyteczności.

OPINIA Komisji Gospodarczej i Monetarnej (4.12.2008)

dla Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych

w sprawie gospodarki społecznej
(2008/2250(INI))

Sprawozdawczyni komisji opiniodawczej: Donata Gottardi

WSKAZÓWKI

Komisja Gospodarcza i Monetarna zwraca się do Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych, właściwej dla tej sprawy, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

1.  podkreśla kluczową rolę gospodarki społecznej w osiąganiu celów lizbońskich w zakresie trwałego wzrostu i pełnego zatrudnienia, ponieważ przeciwdziała ona licznym dysproporcjom na rynku pracy, w szczególności poprzez wspieranie zatrudnienia kobiet, oraz tworzy i dostarcza usługi z tytułu opieki społecznej i usługi w miejscu zamieszkania (takie jak usługi społeczne i zdrowotne oraz ubezpieczenia społeczne), jak również tworzy i utrzymuje struktury społeczne i ekonomiczne poprzez wspieranie lokalnego rozwoju i spójności społecznej;

2.  uważa, że gospodarka społeczna stanowi ważny środek służący wzmocnieniu demokracji przemysłowej i gospodarczej, biorąc pod uwagę jej znaczenie symboliczne oraz osiągane przez nią wyniki;

3.  jest zdania, że Unia Europejska powinna podjąć działania w celu utworzenia ram dla gospodarki społecznej, ponieważ zwiększyłoby to lokalną i unijną konkurencyjność i zdolności innowacyjne, mając na uwadze, że gospodarka społeczna może zwiększać stabilność w kontekście wyraźnych wahań koniunkturalnych, poprzez właściwą redystrybucję i lokalne reinwestowanie zysków, promowanie kultury przedsiębiorczości, spajanie działań gospodarczych z lokalnymi potrzebami, wspieranie wymierających zawodów (np. rzemiosła) i budowanie kapitału społecznego;

4.  podkreśla znaczenie gospodarki społecznej w odniesieniu do usług użyteczności publicznej i podkreśla wartość dodaną, jaką przynosi stworzenie zintegrowanych sieci publiczno-prywatnych, zwracając jednocześnie uwagę na ryzyko ich wykorzystania jako pretekstu do outsourcingu w celu zmniejszenia kosztów ponoszonych przez organy publiczne, w tym poprzez korzystanie z usług świadczonych na zasadzie wolontariatu;

5.  zachęca Komisję do włączenia gospodarki społecznej do innych obszarów swojej polityki i innych strategii mających na celu wspieranie rozwoju społeczno-ekonomicznego oraz rozwoju przedsiębiorczości – szczególnie w kontekście Karty Małych Przedsiębiorstw („Small Business Act”) – ponieważ struktury gospodarki społecznej zapewniające działalność społeczno-ekonomiczną mogą budzić szczególne zainteresowanie sektora małych i średnich przedsiębiorstw oraz usług użyteczności publicznej; w związku z powyższym zachęca Komisję do ponownego rozważenia możliwości przywrócenia działu ds. gospodarki społecznej;

6.  wzywa właściwe organy i podmioty w sektorze do ocenienia i wzmocnienia roli kobiet w gospodarce społecznej, zarówno pod względem ilościowym, biorąc pod uwagę wysoką stopę zatrudnienia kobiet we wszystkich obszarach sektora, w tym stowarzyszeniach i wolontariacie, jak również pod względem jakości i aspektów organizacyjnych pracy i świadczenia usług; wyraża zaniepokojenie utrzymującym się również w gospodarce społecznej problemem integracji pionowej, która ogranicza udział kobiet w podejmowaniu decyzji;

7.  wzywa rządy państw członkowskich, władze lokalne oraz podmioty działające w sektorze do popierania i wspierania potencjalnych synergii, które mogą powstać w sektorze usług między podmiotami i użytkownikami gospodarki społecznej, poprzez rozszerzenie zakresu uczestnictwa, konsultacji i współodpowiedzialności;

8.  wzywa państwa członkowskie do uwzględnienia projektów w zakresie kształcenia na poziomie średnim i wyższym oraz kształcenia zawodowego, służących poszerzeniu wiedzy o gospodarce społecznej oraz inicjatywach biznesowych opartych na jej wartościach;

9   stoi na stanowisku, że Unia Europejska i państwa członkowskie powinny uwzględnić gospodarkę społeczną i jej podmioty – spółdzielnie, towarzystwa wzajemne, stowarzyszenia i fundacje - w swoim prawodawstwie i strategiach politycznych; proponuje, aby środki te obejmowały łatwy dostęp do kredytów oraz ulg podatkowych, rozwój mikrokredytów, stworzenie europejskiego statutu stowarzyszeń, fundacji i towarzystw wzajemnych, jak również specjalne środki finansowe UE oraz zachęty mające na celu większe wspieranie organizacji gospodarki społecznej, działających w sektorach rynkowych i nierynkowych, utworzonych dla celów użyteczności społecznej;

10. uważa, że wycofanie z programu prac Komisji wniosków dotyczących statutu europejskiego towarzystwa wzajemnego oraz stowarzyszenia europejskiego było poważnym ciosem dla rozwoju tych form umożliwienia szerszego rozpowszechnienia się tych form spółki europejskiej w Unii Europejskiej i dlatego wzywa Komisję do zmiany swojego programu prac;

11. zwraca się do Komisji o powołanie europejskiego zespołu doradców ds. banków spółdzielczych i innych usług finansowych związanych z organizacjami gospodarki społecznej, aby przeprowadzić analizę dotychczasowych działań tych podmiotów gospodarki społecznej na poziomie UE, w szczególności w trakcie trwającego obecnie światowego kryzysu kredytowego i finansowego, a także analizę sposobów uniknięcia przez te podmioty ryzyka w tym względzie w przyszłości;

12. wzywa Komisję do uwzględnienia realiów gospodarki społecznej przy dokonywaniu przeglądu polityki dotyczącej pomocy państwa, ponieważ małe przedsiębiorstwa i organizacje działające na szczeblu lokalnym napotykają na znaczne trudności w dostępie do finansowania, szczególnie w trakcie obecnego kryzysu gospodarczego i finansowego; wzywa również Komisję, aby nie blokowała krajowego prawa spółek oraz przepisów podatkowych, np. przepisów dotyczących spółdzielni w sektorze bankowym i sektorze dystrybucji, które działają na zasadach wzajemności, demokracji, międzypokoleniowego przekazywania aktywów, niepodzielności rezerw, solidarności, etyki pracy i etyki prowadzenia działalności gospodarczej.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

Data przyjęcia	2.12.2008
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	21 0 4
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Mariela Velichkova Baeva, Paolo Bartolozzi, Zsolt László Becsey, Sebastian Valentin Bodu, Sharon Bowles, Udo Bullmann, Manuel António dos Santos, Christian Ehler, Jonathan Evans, José Manuel García-Margallo y Marfil, Jean-Paul Gauzès, Robert Goebbels, Donata Gottardi, Louis Grech, Othmar Karas, Wolf Klinz, Astrid Lulling, Gay Mitchell, Sirpa Pietikäinen, John Purvis, Peter Skinner, Margarita Starkevičiūtė, Ivo Strejček, Sahra Wagenknecht
Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego	Harald Ettl

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

Data przyjęcia	21.1.2009
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	45 2 0
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Jan Andersson, Edit Bauer, Iles Braghetto, Philip Bushill-Matthews, Milan Cabrnoch, Alejandro Cercas, Ole Christensen, Derek Roland Clark, Luigi Cocilovo, Jean Louis Cottigny, Jan Cremers, Harald Ettl, Richard Falbr, Carlo Fatuzzo, Ilda Figueiredo, Joel Hasse Ferreira, Roger Helmer, Stephen Hughes, Ona Juknevičienė, Jean Lambert, Raymond Langendries, Bernard Lehideux, Elizabeth Lynne, Thomas Mann, Maria Matsouka, Elisabeth Morin, Juan Andrés Naranjo Escobar, Csaba Őry, Siiri Oviir, Marie Panayotopoulos-Cassiotou, Pier Antonio Panzeri, Rovana Plumb, Bilyana Ilieva Raeva, Elisabeth Schroedter, José Albino Silva Peneda, Kathy Sinnott, Jean Spautz, Ewa Tomaszewska, Anne Van Lancker, Gabriele Zimmer
Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego	Françoise Castex, Gabriela Creţu, Richard Howitt, Rumiana Jeleva, Magda Kósáné Kovács, Sepp Kusstatscher, Csaba Sógor, Patrizia Toia, Evangelia Tzampazi, Anja Weisgerber
Zastępca(y) (art. 178 ust. 2) obecny(i) podczas głosowania końcowego	Adrian Manole